Trace of Performance

โดย นางสาวสรนา    สตถาผล

ศลปนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต สาขาวชาทศนศลป(สอผสม)    

คณะจตรกรรรมประตมากรรมและภาพพมพ  มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา  2557

สำนกหอ

สมดกลาง

Trace of Performance

โดย นางสาวสรนา    สตถาผล

ศลปนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต สาขาวชาทศนศลป(สอผสม)

คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ  มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา  2557

สำนกหอ

สมดกลาง

Trace of Performance

By Miss  Sareena  Sattapon

A  Thesis  Submitted  in  Partial  Fulfillment  of  the  Requirements  for  the  Degree Bachelor  of  Fine  Arts  (B.F.A.),  Program  in  Visual  Arts  (Mixed  Media)

The  Faculty  of  Painting  Sculpture  and  Graphic  Arts Silpakorn  University Academic  Year  2014

สำนกหอ

สมดกลาง

คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ  มหาวทยาลยศลปากร  อนมตใหศลปนพนธ  เรอง“Trace Of Performance”  เสนอโดย  นางสาวสรนา  สตถาผลเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต  สาขาวชาทศนศลป  กลมวชาเอกสอผสม

...............………….....................................................

(อาจารยอามฤทธ    ชสวรรณ) คณะบดคณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ

......................./............................/........................... ผควบคมศลปนพนธ

อาจารยรญญาภทร  นธภทรอนนต

คณะกรรมการตรวจศลปนพนธ................................................................................ประธานกรรมการ

(อาจารยนพไชย  องควฒนะพงษ) ........................./........................../.........................

.............................................................................กรรมการ (อาจารย  ดร.  เตยงาม  คปตะบตร)

 ........................./.........................../.......................

.............................................................................กรรมการ (อาจารยสบสกล  ศรณพฤฒ)

.  ........................./.........................../.......................

.............................................................................กรรมการ (อาจารยรญญาภทร  นธภทรอนนต)

........................../....................../.......................

.............................................................................กรรมการและเลขานการ (อาจารยคงศกด  กลกลางดอน)

........................../....................../.......................

สำนกหอ

สมดกลาง

ค

หวขอศลปนพนธ Trace of Performance

ชอนกศกษา นางสาวสรนา  สตถาผล สาขาวชา ทศนศลป  (สอผสม) ปการศกษา 2557

บทคดยอ

ศลปะแสดงสด  หรอ  Performance Art คอแนวทางหนงในการสรางงานศลปะ  ทเรมขนใน

ราวทศวรรษท  60 โดยเปนการใชรางกายสอสารกบผชมอยางอสระไมมกฎเกณฑตายตว  ทงยงทาทายตอวธการสรางงานศลปะ  ซงกระบวนการทงหมดจะเกดขนและจบลงตอหนาผชม  สรางความเปนอนหนงอนเดยวกนระหวางศลปนและผชม

เมอศลปะแสดงสดไดรบความนยมมากขน  กเกดการเปลยนแปลงตามมามากมาย  ทงในแงของเนอหาและวธการแสดงออกซง‘การบนทก’เขามามบทบาทในการสรางสรรคงาน  ศลปะแสดงสดมากขน  ดงจะเหนไดจากการนาภาพถายและวดโอมาใชเปนสอแทนท  การแสดงสด  (Live performance) เปนทนาสนใจวา ถาหากศลปะแสดงสด ไมถกบนทกในรปแบบททาใหเหน“ภาพ” ของการแสดงสดนน  ผชมจะยงสามารถรบรไดถงศลปะแสดงสดนนไดหรอไม  และถาหากวาศลปะแสดงสดนนกลายเปนสงท“ไมมอย”ทงไวเพยงรองรอยจากการกระทา  จะยงคงถอวาเปนศลปะแสดงสดอยหรอไม     จากขอสงสยดงกลาว  ทาใหเกดความสนใจใน “รองรอยของศลปะแสดงสด” (trace of

performance) และเกดเปนแนวคดในการสรางผลงาน  ศลปะแสดงสดทจะทงรองรอยบางอยางเอาไว  อาจเปนภาพ  วตถ  เสยง  หรอแสง  ซงจะเปนสงทเชอมโยงผชมเขากบศลปะแสดงสดโดยไมจาเปนจะตองเหนภาพการแสดงสดนน

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

Thesis  Title Trace  of  Performance Name Miss  Sareena  Sattapon Concentration Visual  Arts  (Mixed  Media) Academic  Year

Abstract Performance Art is a way to create the art work which began since 1960s by using the bodies communicated with the audience freely also it was challenged for

creating the art work. All processes will be begun and ended in front of the audience,

making the unity between artist and audience.

After the performance art was more popular, things were changing, not only the

content, but also the performance. The    “recording” had more role play in creation the

performance art, as we can see in    pictures and videos were the media instead of live performance. It was interesting, if the performance art did not record as eyes can see,

can audience perceive it? If the performance art became the emptiness, just left the

trace behind, should it call the performance art?

From my doubts, I was interested in the trace of performance, and it became my

idea to create the performance art which will be left some traces behind, it maybe was

pictures, objects, sound, or light, which will linked the audience into the performance art without the real performance.

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

กตตกรรมประกาศ ขาพเจาขอนอมราลกถงบดา  มารดา  ผ ใหกาเนด  อกทงยงอบรมสงสอน  และยงเปนผสนบสนนสงเสรมขาพเจาในดานการศกษาจนกระทงจบชนปรญญาตร ขอขอบพระคณ  คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ  ทใหทงความรและประสบการณตางๆ ในระหวางทศกษาอย  ขอบพระคณโครงการจดตงภาควชาสอผสม และคณาจารยทกทานอยางยงโดยเฉพาะอาจารยรญญาภทร  นธภทรอนนต  อาจารยผควบคมศลปนพนธ  ทเปนผแนะนาและใหคาปรกษาในผลงานศลปนพนธชดน ขอบพระคณชาวบานในหมบานหลบเลา  จงหวดสกลนคร  ทใหความรวมมอในทกๆกจกรรมทเปนสวนหนงในผลงานศลปนพนธน ขาพเจาหวงเปนอยางยงวาผลงานศลปนพนธชดนจะเปนประโยชนตอสงคม  และศลปะในเชงศกษาไมมากกนอย  สาหรบผ ทชวยเหลอขาพเจาตลอดการดาเนนศลปนพนธ  ขอใหคณความดเหลานนสงผลใหเกดความเจรญยงขน

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

คานา เอกสารฉบบนเปนสวนหนงของศลปนพนธ  สาขาวชาทศนศลป  (สอผสม)  ของการศกษาหลกสตรปรญญาศลปบณฑต  คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ  มหาวทยาลยศลปากร  ปการศกษา  2557 ในชอโครงการ  “Trace Of Performance” เนอหาในโครงการเลมนจะอธบายถงขนตอนของความเปนมา  แนวความคด  ตลอดจนพฒนาไปสกระบวนการสรางสรรคผลงาน  รวมไปถงการแกไขปญหาและการวเคราะหผลงาน ขาพเจาหวงวาการสรางสรรคผลงานในโครงการน  จะเปนประโยชนตอผ ทสนใจและศกษาศลปะทวไป

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ......................................................................................................... ค

บทคดยอภาษาองกฤษ .................................................................................................... ง กตตกรรมประกาศ ........................................................................................................... จ

คานา.............................................................................................................................. ฉ

สารบญภาพ ................................................................................................................... ฌ

บทท หนา

1 บทนา .............................................................................................................. 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา .................................................... 1

วตถประสงคของการสรางสรรค ................................................................. 2

แนวความคดในการสรางสรรค ................................................................... 3 ขอบเขตของโครงการ ................................................................................ 3

วธการศกษา ............................................................................................. 4

แหลงขอมล .............................................................................................. 4

อปกรณทใชในการทาศลปนพนธ ............................................................... 4

2 ขอมลเกยวกบการสรางสรรค ............................................................................. 5

ศลปะการแสดงสด .................................................................................... 5 ทมาของแนวความคดและแรงบนดาลใจ..................................................... 8

แรงบนดาลใจทไดรบจากประสบการณสวนตว ............................................ 11

ศลปะเกยวเนอง  (Relational Art) .............................................................. 12

อทธพลทไดรบจากผลงานศลปะ ................................................................ 13

ศลปะกบชมชน ......................................................................................... 22

เชงอรรถทายบทท  2 .................................................................................. 24

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

บทท หนา

3 กระบวนการและขนตอนการสรางสรรค .............................................................. 25

ขนตอนการวางแผนโครงการ ..................................................................... 25 กระบวนการทางาน .................................................................................. 27

Ship Project part 1 .......................................................................... 27

Ship Project Part 2 .......................................................................... 32

Light is trace of performance.......................................................... 39

Trace of performance ..................................................................... 43

4 พฒนาการในการสรางสรรค .............................................................................. 46 พฒนาการดานแนวความคด ..................................................................... 47

Ship Project part  1 .......................................................................... 47

Ship Project Part  2 .......................................................................... 48

Light is trace of performance.......................................................... 48

พฒนาการดานกายภาพ ............................................................................ 48

Ship Project part  1 .......................................................................... 48 Ship Project Part  2 .......................................................................... 49

Light is trace of performance.......................................................... 50

Trace of performance ..................................................................... 51

5 บทสรป   ...................................................................................................... 53

บรรณานกรม .................................................................................................................. 55

ประวตผวจย ................................................................................................................... 57

สำนกหอ

สมดกลาง

ฌ

สารบญภาพ ภาพท หนา

1 ภาพผลงาน “Seed bed”  ของศลปนวโต  แอคคอนซ. .......................................... 6

2 ภาพผลงาน  “Duet on Ice”  ของศลปน  ลอวรย  แอนเดอรสน ................................ 7

3 ภาพตวอยางผลงานชวงกอนเสนอหวขอศลปะนพนธ

ชอผลงาน  “Swimming ball I” .......................................................................... 9 4 ภาพตวอยางผลงานชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธ ชอผลงาน  “Swimming ball II” .......................................................................... 10 5 ภาพตวอยางผลงานชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธ ชอผลงาน”Untitled” ............. 10

6 ภาพตวอยางผลงานชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธ ชอผลงาน “Fail” .................. 11

7 ภาพศลปน  ฤกษฤทธ  ตระวนช ........................................................................... 13

ภาพผลงาน  “Anthropometries  of  the  Blue  Period” ของศลปนอฟว  แกลง ........ 14

ภาพแจคสน  พอลลอกขณะสรางสรรคผลงาน ..................................................... 5 ภาพผลงาน  “Untitled (pad thai)”, 1990 .......................................................... 7

ภาพผลงาน  “Untitled (free)”, 1992 ................................................................. 18

ภาพผลงาน  “Untitled”  , 2002 .......................................................................... 18

13 ผลงาน “รปทรงแหงชววตถ  3  -  39”  ผลงานระยะแรกของสรสร  กศลวงศ ............... 19

14 ภาพผลงาน “1 Pound Suitcase Market

(Never too much, Just too many)” ................................................................ 20 15 ภาพผลงาน “1000 Lire Market (Life Goes On)”.............................................. 21

16 16 ภาพผลงาน “Goden Ghost” ....................................................................... 21

17 ภาพผลงาน One Year Performance 1980–1981 (Time Clock Piece), ............ 22

18 ภาพผลงาน “Art / Life: One Year Performance (Rope Piece)” 1983 - 1984 .................................................................................................... 23

19 ภาพถายดาวเทยมของพนททสารวจและสรางผลงาน ......................................... 29 20 อปกรณกลองบนทกวดโอขนาดเลก  และกลองบนทกวดโอและภาพถาย ............... 29

21 ภาพระหวางการสารวจ ..................................................................................... 30

22 ทอนไมทสารวจพบและจะนามาสรางเรอ ........................................................... 30

สำนกหอ

สมดกลาง

ญ

ภาพท หนา

23 ภาพการรวมกนสรางเรอ ................................................................................... 31

24 ภาพจากวดโอจากผลงาน ................................................................................. 32 25 พนทบรเวณหนาบาน ........................................................................................ 33

26 ตวอยางแบบรางสถาปตยกรรมเรอ .................................................................... 34

27 ขนตอนการกอสรางสถาปตยกรรมเรอ ................................................................ 35

28 การประชาสมพนธโครงการกบคนในชมชน ........................................................ 36

29 การตดตงวตถบนสถาปตยกรรมเรอ ................................................................... 37

30 ภาพบรรยากาศกจกรรมพบปะพดคย ................................................................. 38 31 ภาพผลงานศลปะจดวาง Ship Project Part 2 ................................................... 39

32 ภาพบางสวนจากวดโอ Ship Project Part 2 ...................................................... 40

33 ภาพถายจากการทดลองในครงแรก ................................................................... 41

34 ภาพถายจากการทดลองครงทสอง ..................................................................... 41

35 ภาพถายจากการทดลองครงทสาม .................................................................... 41

36 ตวอยางผลงานภาพถายจากศลปะแสดงสด Light is trace of performance ....... 42 37 ภาพบางสวนจากวดโอ Light is trace of performance...................................... 43 38 ภาพผลงาน Light is trace of performance เมอตดตงเสรจ ............................... 44 39 ตวอยางแบบรางการนาเสนอ ............................................................................ 45

40 แบบรางดวยคอมพวเตอรกราฟฟค .................................................................... 45

1 ภาพผลงาน Trace of performance หลงการตดตง ........................................... 46

2 ผลงาน Ship Project Part1 (วดโอ) ................................................................... 50 43 ผลงาน  Ship Project Part2 .............................................................................. 51

44 ผลงาน Light is trace of performance ............................................................. 52

45 ผลงาน  Trace of performance ........................................................................ 53

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท  1 บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา  

ศลปะแสดงสด  หรอ  Performance Art คอแนวทางหนงในการสรางงานศลปะ  ทเรมขนในราวทศวรรษท  60 โดยเปนการใชรางกายสอสารกบผชมอยางอสระไมมกฎเกณฑตายตว  ทงยงทาทายตอวธการสรางงานศลปะ  ซงกระบวนการทงหมดจะเกดขนและจบลงตอหนาผชม  สรางความเปนอนหนงอนเดยวกนระหวางผ ทางานและผชม

เมอศลปะแสดงสดไดรบความนยมมากขน  กเกดการเปลยนแปลงตามมามากมาย  ทงในแงของเนอหาและวธการแสดงออก    ซง“การบนทก”เขามามบทบาทในการสรางสรรคงาน  ศลปะแสดงสดมากขน  ดงจะเหนไดจากการนาภาพถายและวดโอมาใชเปนสอแทนทการแสดงสด(Live performance) เปนทนาสนใจวาถาหากศลปะแสดงสดไมถกบนทกในรปแบบททาใหเหน“ภาพ”ของการแสดงสดนนผชมจะยงสามารถรบรไดถงศลปะแสดงสดนนไดหรอไม  และถาหากวาศลปะ  แสดงสดนนกลายเปนสงท“ไมมอย”ทงไวเพยงรองรอยจากการกระทาจะยงคงถอวาเปนศลปะแสดงสดอยหรอไม    ยกตวอยางศลปนทมกระบวนการทางานทนาสนใจเชน  แจคสน  พอลลอค  และอฟวแกลง  ในกรณของพอลลอคผลงานจตรกรรมของเขาเกดจากการสาด  เท  สะบดสลงบนผนผาใบ  โดยผชมสามารถรบรไดถงความเคลอนไหวทวองไวและอสระไดจากผลงาน    สวนในกรณของอฟวแกลงผลงานของเขามการนารางกายของมนษยมาใชเปนเหมอนอปกรณชนหนงในการวาดภาพ  ซงผลงานจตรกรรมของเขาจะทาใหผชมเหนภาพรองรอยของรางกายมนษย  และการเคลอนไหวได  อยางชดเจนเมอผคนหนมาคนหาแนวทางใหมๆในการแสดงออกทางศลปะจนบางครงกทาใหเสนแบงระหวางสงทเปนศลปะและสงทไมเปนศลปะเลอนหายไปไดเรากจะไดเหนวธการทนาสนใจในการสรางงานศลปะมากขนเรอยๆ

1

สำนกหอ

สมดกลาง

2

ยกตวอยางศลปนทสนใจ  และมแนวทางทเกยวของกบศลปนพนธ  เชน  เทชชง  เช  (tehchinghsieh)  ฤกษฤทธ  ตระวนช  และสรสห  กศลวงศการสรางขอจากดในการดารงชวตเปนความโดดเดนทเหนไดชดในงานของ  เทชชง  หากจะกลาวถงสงทเขาทาเมอเวลาผานไปหนงปตามกาหนดสญญา  ทกอยางททามากจะสลายหายไป  ราวกบไมเคยมอย  ทวาการกระทานนไดทงรองรอยเอาไวในรปของวตถ  ภาพถาย  และใบสนธสญญา    นอกจากนงานของเขายงนาสนใจตรงทมการใชเวลาเขามาเปนสวนสาคญในการสรางงานแตละชน    ฤกษฤทธ  ตระวนช  สรางงานศลปะออกมาในรปแบบของกจกรรมและปลอยใหทกอยางดาเนนไปดวยตวของมนเอง  สดทายเมอกจกรรมจบลงแตผลงานศลปะยงคงอยทงในรปของวตถและในรปของ  ความทรงจา  ทางดานสรสห  กศลวงศ  กเปนงานทวาดวยเรองความงามเชงความสมพนธโดยใชรปแบบของกจกรรม  บางกจกรรมนาสนใจตรงทไมไดใชการสรางหรอการเดมเขา  แตกลบใชวธการจดระเบยบ  เพอทงอะไรบางอยางเอาไว  ซงอาจเปนอะไรกไดไมจากด  การยกตวอยางขางตนเพอตองการใหเหนถงความสนใจของขาพเจาในการหาความเปนไปไดเกยวกบ  วธการสรางงานศลปะโดยทงรองรอยของการกระทาบางอยางเอาไว  ซงผลลพธจะถกนาเสนอผานสอ  อะไรกไดแตยงคงตงอยบนพนฐานความตองการทจะเกบรองรอยจากการกระทาหรอศลปะแสดงสด

ดงนนจงมความพยายามทจะหาความเปนไปไดในการสรางสรรคผลงานทจะนาผชม  เขาสศลปะแสดงสด  ผานการรบรในรปแบบทตางออกไปจากการบนทกภาพใหผชมเกดจนตนาการถง  สงทเกดขนกอนหนา  ดวยวธการสรางงานศลปะแสดงสดโดยทงรองรอยเอาไวเปนรปธรรมทสมผสได วตถประสงคของการสรางสรรค    

1.เพอสรางผลงานศลปะแสดงสดทเชอมโยงกบผ ชมโดยกระตนใหเกดการรบรผานวตถและรองรอยจากศลปะแสดงสด 2.เพอสรางปฏสมพนธกบคนในครอบครวและคนในชมชนผานการสรางสรรคผลงานศลปะ

สำนกหอ

สมดกลาง

3

แนวความคดในการสรางสรรค ขาพเจาตองการสรางผลงานศลปะแสดงสดทสามารถสอสารกบผชมไดโดยใชความเปนวตถบงบอกถงการกระทาใดๆ  อนทงรองรอยของศลปะแสดงสดเอาไว  และปลอยใหผชมสรางภาพการแสดงสดไดอยางอสระในมโนสานกโดยหยบยกเรองในครอบครวและชมชนมาเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน  เพอคนหาสงทหายไปทางความรสก  และเพอสรางการปฏสมพนธใหเกดขน  เชน  การสรางเรอในปาบนภเขาทหางไกลรวมกบพอและแม  การจดกจกรรมรวบรวมขาวของเครองใชในชมชนรวมกบคนในหมบาน  เปนตน ขอบเขตของโครงการ   1. ดานเนอหา       -กระบวนการสรางสรรคงานศลปะแสดงสดทกอใหเกดรองรอย  อนนาไปสการ  รบรของผชมผลงานโดยไมผานกระบวนการบนทกภาพ 2. ดานรปแบบ     -ศลปะแสดงสด -วตถ  :วตถสาเรจรป,  วตถสามมต,  วตถสองมต -สอดจตอลเพอการนาเสนอ:เสยง/แสง -สอดจตอลเพอการเกบขอมล:ภาพถาย,  วดโอ   3. ดานเทคนค       -การกระทาใดๆอนสรางรองรอยสองมตและ/หรอสามมต

สำนกหอ

สมดกลาง

4

วธการศกษา 1.ศกษาวธการสรางสรรคผลงานศลปะแสดงสดและวธการสรางวตถจากศลปะแสดงสด 2. สารวจและรวบรวมขอมลเกยวกบครอบครวและหมบานเพอหาแรงบนดาลใจในการสรางผลงาน 3.เตรยมอปกรณและทดลองหาความเปนไปได 4.วางแผนการทางานและประสานงานกบบคคลทจะขอความรวมมอในการสรางงาน 5.ลงมอปฏบตงาน  พรอมทงบนทกกระบวนการทางานไวในรปแบบตางๆ 6.จดการกบสงทไดจากการปฏบตงานทงทเปนวตถและขอมลการบนทก เพอนามาเผยแพร 7.สรปผลการทางานและวเคราะหเพอนามาปรบปรงแกไข แหลงขอมล 1.หนงสอและเวบไซตเกยวกบศลปะแสดงสด 2.หนงสอและเวบไซตเกยวการจดกจกรรมทางศลปะ 3.เวบไซตเกยวกบเครองมอเครองใชในอดต 4.บคคลทวไป  ชาวบานในหมบาน  เพอน  อาจารย  และประสบการณสวนตว อปกรณทใชในการทาศลปนพนธ 1. รางกาย 2. คอมพวเตอร 3. กลองดจตอล 4. วสดอนๆ  เชน  ไม  โปรเจคเตอร

สำนกหอ

สมดกลาง

5

บทท  2 ขอมลทเกยวกบการสรางสรรค

ศลปะแสดงสด  (Performance Art) ศลปะแสดงสด  หรอ  ศลปะสอแสดง  คอคาทพยายามถอดความมาจากศพทศลปะในตะวนตกคาวา  เพอรฟอรมานซ  อารต  (Performance Art) หรอบางทกอาจไมตองมคาวา“อารต”ตามหลงกเปนทเขาใจเหมอนกน  การทไมใสคาวา‘อารต’เขาไปกเพราะโดยตนตอของศลปะแสดงสดนนเกดขนจากการตอตานศลปะในความหมายแบบเดม  ศลปะทปรากฏในชอนเรมขนตงแตปลายครสตทศวรรษ  1960 ในวงการศลปะนานาชาตโดยเฉพาะในประเทศตะวนตกคาวาเพอรฟอรแมนซ  อารต  (Performance art) มความหมายของคาทไมชดเจน  ไดเปดกวางใหแกความเปนไปไดเอาไวมากๆ  ตงแตปลายครสตทศวรรษ  1970 คานกลายเปนทนยมมากสาหรบกจกรรมทางศลปะตางๆ  ทนาเสนอตอหนาคนดแบบสดๆ  มการรวมเอาดนตร  นาฏศลป  กว  ละคร  และวดโอ  เขามาอยในการแสดงดวย  คานยงเรยกศลปะทใชการแสดงสดอยาง  ไลฟ  อารต   (Live Art),

บอด  อารต  (Body Art) แฮพเพนนง  (Happening) แอคชน  (Action) และกจกรรมบางอยางของฟลคซส(Fluxus) และเฟมนสต(Feminist,กลมสตรนยม)

ศลปะแสดงสดเกดขนจากการทศลปนตองการสอสารกบคนดโดยตรงมากไปกวาทจตรกรรมและประตมากรรมสามารถทาได  ซงเปนแนวโนมทเกดขนตงแตปลายครสตทศวรรษ  1960 ไดรบแรงบนดาลใจจากศลปนในสายทศนศลปหลายคนตงแตกลมดาดา(Dada) จอหน  เคจ(John Cage) ผซงทาใหความคดแบบดาดาเผยแพรทนวยอรคในชวงหลงสงครามโลกครงท  2 และจากการท  แจคสน  พอลลอค(Jackson Pollock) ททาจตรกรรมแบบแอคชนเพนตง(action

painting) สาหรบการถายภาพยนตรในป  1950

5

สำนกหอ

สมดกลาง

6

จนกระทงปลายครสตทศวรรษ 1970 ศลปนปฏเสธทจะใชคาวาเพอรฟอรแมนซกบการแสดงในแบบละครเวท  ซงนยมใชคาวา  เพอรฟอรมง  อารต, performing art มากกวา  ศลปะแสดงสดในระยะแรกเรมเมอปลายครสตทศวรรษ  1960 มกจะเปนกจกรรมในแนวคดของกลมคอนเซปชวล(Conceptual) ซงไมมลกษณะทเปนละครเวทหรอนาฏศลป  พวกศลปนมกจะทาศลปะแสดงสดในแกลเลอรและพนทสาธารณะ  ความยาวของการแสดงมตงแตไมกนาทไปจนถงยาวนานเปนวนๆ  และมกจะทาเพยงครงเดยวไมคอยทาซาอก  ในป  1969 กลเบรตและจอรจ(Gilbert and

George) ศลปนคไดใชรางกายของตวเองในผลงานศลปะ  โดยกลายสถานะตวเองใหเปน  “ประตมากรรมทมชวต”  (ลฟวง  สคลปเจอร, living sculpture) เปนดงศลปะวตถทมลกษณะแบบหนยนตในนทรรศการของพวกเขาหรอบางทกออกไปแสดงตามทองถนนในกรงลอนดอน  และในป  1972 วโต  แอคคอนซ  (Vito Accoci) ทาศลปะแสดงสดชอซดเบด(Seed bed) ทนวยอรคสซอนนาเบนด  แกลเลอร  (New Yorks Sonnabend Gallery) เขาสาเรจความใครดวยตวเองใตบนไดทคนดเดนอยและคนดจะไดยนเสยงของศลปนทขยายออกไปสลาโพง

ในป  1975 ลอวรย  แอนเดอรสน  (Laurie Anderson) ทานวยอรคสชอดเอทออนไอซ(Duet

on Ice) แอนเดอรสนทาการหลอนาแขงหมรองเทาสเกตทของตวเอง  แลวยนโซซดโซเซบนถนน  พรอมๆกบเลนไวโอลนเพลงคลาสสคจนนาแขงละลายหมด  

ภาพท1 ภาพผลงาน“Seed bed”  ของศลปนวโต  แอคคอนซ

ทมา  : http://concreteplayground.com/auckland/arts-entertainment/art/ten-crazy-things-

people-have-done-in-the-name-of-live-art/,เขาถงเมอวนท  5 พฤษภาคม  2558

สำนกหอ

สมดกลาง

7

ภาพท  2 ภาพผลงาน“Duet on Ice”  ของศลปน  ลอวรย  แอนเดอรสน

ทมา   :ht tp: / /b log .ar t21.org /2009/02/04/ laur ie -anderson -i n -c leveland -and -manhattan/#.VU4xnXrv2Dk,  เขาถงเมอวนท  5 พฤษภาคม  2558

ศลปนศลปะแสดงสดรนทสองเรมบทบาทในปลายครสตทศวรรษ  1970 โดยปฏเสธความเครงครดของศลปะแนวคอนเซปชวลทาใหงานเพอรฟอรแมนซเรมไปปรากฏใหเหนในโรงละครและไนทคลบ  ในรปของดนตรหรอตลกเดยวหรอบางทกอยในรปของวดโอหรอภาพยนตร  ในหลายกรณทเพอรฟอรแมนซททาไดอยางนาตนตาตนใจจะถกเทยบเคยงหรอไดกลายเปนนาฏลลา  ละคร  หรอดนตรแบบหวกาวหนา  (avant-garde, อาวองท-การด) ในครสตทศวรรษ  1980 ไดเกดศลปนทมความสามารถอยางยอดเยยมหลายคนททาศลปะแสดงสดในลกษณะผสมและขามสาขา (ทางศลปะ)คอเกงทงในสาขาการแสดงแบบศลปะการแสดง  (performing art เชน  ดนตร  นาฏลลา  และละครเวท) และสาขาทศนศลป  (ทางดานจตรกรรมและประตมากรรม) ไมวาจะเปนนกดนตรอยาง  ลอวรย  แอนเดอรสน  และเดวด  เบรน(David Byrne) สาขานกแสดงอยาง  แอน  แมคนสน  (Ann

Magnuson) ดาวตลกอยาง  วป  โกลดเบรก(Whoopi Goldberg) และนกออกแบบศลปใหอปรากรฝรงอยาง  โรเบรตวลสน  (Robert Wilson) ศลปนศลปะแสดงสดหลายคนทางานทงแบบศลปะแสดงสดและกสรางงานในสออนดวยไมวาจะเปนจตรกรรมหรอประตมากรรม  เชนเดยวกบศลปนททางานจตรกรรมและประตมากรรมเปนหลกกอาจจะทางานศลปะแสดงสดไดดวยเหมอนกน  งานศลปะแสดงสดจงเปนเหมอนเครองมอหรอสออกทางเลอกหนงสาหรบการแสดงออก1

ศลปะแสดงสดเปนศลปะทแตกตางจากละครตามขนบ  ทจะใหความสาคญการกบทนกแสดงสวมบทบาทและเรองราวของผ อน  ในสวนของศลปะแสดงสดกลบสนใจในการใชรางกาย  

สำนกหอ

สมดกลาง

8

อตชวประวต  หรอประสบการณสวนตวของศลปน  ผานกระบวนการของการแสดงสผ ชม  โดยเฉพาะการใชรางกายเปนสงสาคญหลกในการนาเสนอ  โดยทวไปศลปะแสดงสดมกเปนการแสดงโดยใชฉาก  อปกรณประกอบฉาก  และเครองแตงกายไมมากนก  บางครงก ใชการเปลอยรางกายดวย  ทงนขนอยกบความเหมาะสมของสถานการณในการแสดง  อกทงศลปะแสดงสดเปนศลปะทมความชดเจนโดดเดนในสงคมรวมสมย  ซงมกจะมงนยามสภาวะและพฤตกรรมของมนษย  จงทาใหสอนตองเกยวของกบศาสตรทางมนษยศาสตรและสงคมศาสตร  เชน  สงคมวทยา  จตวทยา  และภาษาศาสตร  เปนตน  พรอมกบใชศาสตรเลานเปนขอมลในการสรางสรรคและพฒนา  เพอใชสารวจตวตนของมนษยในดานตางๆดวย2

ทมาของแนวความคดและแรงบนดาลใจ ขาพเจามความสนใจในศลปะแสดงสดหรอ  Performanceart  มาตงแตครงทมโอกาสไดสรางงานศลปะแสดงสดในตอนทขาพเจายงเรยนอยชนปท  2 โดย  ณ  ขณะนนกยงมความเขาใจเกยวกบการทางานศลปะดวยรางกายอยางผวเผนและไมลกซงมากนก  แตความสนใจในสอนกเพมขนเรอยๆ  เมอมโอกาสขาพเจาจงเลอกทจะทดลองสรางงานทเปนศลปะแสดงสดเสมอ  และเมอถงเวลาทจะตองเลอกสงทสนใจจรงๆเพอนามาเปนผลงานศลปนพนธ  ขาพเจาจงเลอกศลปะแสดงสดอยางไมตองสงสย  ทวาการเลอกของขาพเจามใชเพยงการเลอกสอทจะใช ในการสรางสรรคผลงานเทานน  แตเปนการนา‘เทคนควธการ’มาใชเปน‘เรอง’ทจะศกษาตอไป

ดงทกลาวมาขางตนจะเหนวาเนองจากขาพเจาเลอกทจะสรางสรรคผลงานศลปะแสดงสดมาตลอด  และทกครงการ‘บนทก’กมผลตอการเผยแพร  การเกบผลงาน  หรอแมแตการสรางผลงานเปนอยางมาก  อยางททราบกนดวาศลปะแสดงสดมกจะถกบนทกไวในลกษณะของ‘ภาพ’  ทงทเปนภาพนงและภาพเคลอนไหวเพราะการบนทกภาพเปนสงททาใหผชมทไมไดชมผลงานศลปะแสดงสดนนในรปแบบLive Performance ไดชมผลงานศลปะแสดงสดผานการมองเหนและการไดยนผาน‘ภาพ’เหลานน  ซงถอเปนวธทงายทสดในการนาเสนอ  และนนทาใหขาพเจาเกดคาถามวาการบนทกผลงานศลปะแสดงสดทนอกเหนอไปจากการบนทกภาพการแสดงสดนนมอยหรอไม  และจะมหนทางใดบางถาหากศลปะแสดงสดถกนาเสนอในรปแบบทตางออกไปจะยงคงเรยกไดวาเปนศลปะแสดงสดอยหรอไม  จากนนขาพเจาจงไดนกยอนไปวาผลงานศลปะแสดงสดชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธของขาพเจาบางชนไดทงสงหนงเอาไวนอกเหนอไปจากการบนทกภาพ  สงนนคอ‘รองรอย’ทเกดจากการกระทาใดๆในศลปะแสดงสด  อาจออกมาในรปแบบของจตรกรรมเชนในผลงาน  Swimming ball I, Swimming ball II และ  Untitledหรออาจออกมาในรปแบบของวตถเชน

สำนกหอ

สมดกลาง

9

ในผลงาน  Fail ทงน‘รองรอย’กอาจเปนอยางอนนอกเหนอจากสงทขาพเจาเคยทดลองทามาในอดตไดเชนกน  และรองรอยนนอาจเปนหนทางทจะนาผชมเขาไปสมผสกบศลปะแสดงสดในอกแงมมหนงทใหความแตกตางจากการเหนภาพการกระทาโดยตรง  สรางสนทรยะแบบใหมใหกบการชมศลปะแสดงสดทงในแงของเทคนคและแนวความคด  ขาพเจาจงตองการหาความเปนไปไดในการสรางสรรคผลงานศลปะแสดงสดโดยใชการสรางรองรอยแทนทการบนทกภาพซงวธการและแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานแตละชนจะแตกตางกนออกไป  แตยงคงยดโยงกบหวขอหลก“Trace  of  Performance”โดยจะอธบายในลาดบตอไป

ภาพท  3 ภาพตวอยางผลงานชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธ  ชอผลงาน  “Swimming ball I”

ภาพท  4  ภาพตวอยางผลงานชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธ  ชอผลงาน  “Swimming ball II”

สำนกหอ

สมดกลาง

10

ภาพท  5  ภาพตวอยางผลงานชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธ  ชอผลงาน  “Untitled”

ภาพท  6  ภาพตวอยางผลงานชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธ  ชอผลงาน  “Fail”

สำนกหอ

สมดกลาง

11

แรงบนดาลใจทไดรบจากประสบการณสวนตว ขาพเจาเกดและเตบโตมาในครอบครวชนชนกลาง  บดาและมารดาตางกรบราชการครทงค  ในขณะทขาพเจาตกอยในชวงเวลาอนยากลาบากในการตดสนใจเกยวกบการทางานศลปนพนธ  เปนชวงเวลาทไมสามารถอธบายได  และขาพเจากพยายามทจะหาทางออกโดยการพบแพทย  นกจตวทยา  และนกสงคมสงเคราะห  จบลงดวยการใชยาบาบด  ทวาภายในจตใจของขาพเจายงคงวาวนและวางเปลา  ทางดานครอบครวของขาพเจากเกดปญหาเชนกน  ทาใหเกดการทะเลาะววาทกนเกดขนระหวางพอกบแม  นบเปนปญหาทขาพเจาไมเคยคดจะเตรยมพรอมรบมอ  ทาใหจตใจทยาแยในขณะนนยงแยหนกขนไปอก เหตการณดงทกลาวขางตนทาใหขาพเจาตระหนกไดถงการมชวต  การเหนความสาคญของการใชชวต  และรสกหวงแหนชวตตนเองมากขนกวาเกา  การเกดความถามวาอะไรกนแนทสาคญกบเรา  ชวตของเราหรองานทกาลงทาใหเราตายลงชาๆ  อะไรกนแนทเราควรเรมตนแกปญหา  โจทยเรองงานศลปะหรอโจทยเรองการใชชวต  ดเหมอนในหวของขาพเจามบางสงทหาดหายไป    บางเหตการณไดทงรองรอยบางอยางไวในความรสกของขาพเจาและรอใหขาพเจาเตมเตมรองรอยนน ขาพเจาจงเลอกทจะใชศลปะเปนสงเชอมโยงความสมพนธของครอบครวพรอมกบใชเปนยาเพอบาบดอาการของตนเอง  โดยเรมทการกลบสจดเรมตนซงกคอทบานของขาพเจา  

ศลปะเกยวเนอง  (Relational Art) ศลปะเกยวเนองเปนศลปะทเกดขนครงแรกในราวป  1990  แตเพงจะไดรบคาศพทเพอจากดความในป  1995โดยนโคลา  บอรดรโย  ภณฑารกษ  นกปรชญา  และนกวจารณศลปะชาวฝรงเศสไดประดษฐศพทคาวา ‘สนทรยศาสตรเกยวเนอง’(Relational Aesthetics)ขน  บอรดรโยไดอางถงบทบาทของผลงานศลปะวา  มนไมไดทาหนาทสรางจนตนาการความจรงในลกษณะยโธเปยอกตอไปแลว  อนทจรง  มนเปนวถทางของการดารงอย  และแบบจาลองเชงปฏบตในความจรงทดารงอยในสเกลตางๆ  ทถกเลอกสรรโดยตวศลปน  ในศลปะเกยวเนอง  ศลปนมไดเปนศนยกลางอกตอไปแลว  ไมไดเปนจตวญญานของผสราง  ไมไดเปนปรมาจารยหรอแมกระทงคนทมชอเสยง  อนทจรง  บรรดาศลปนทงหลายคอตวเรงปฏกรยาใหเกดการเปลยนแปลงมากกวา  โดยสรปอยางสนๆกคอ  ศลปนจานวนมากในชวงทศวรรษท  1990s สามารถไดรบการอธบายไดวา  ทางานภายในขอบเขตของความสมพนธสวนตวระหวางกน  โดยไมคานงถงการแสดงออกและเนอหา  สามารถอธบายถงแนวคดศลปะโดยศลปนเหลาน  ในฐานะสงมชวตซงมการแลกเปลยนกนทางสงคมมากกวาการเปนตวแทนแสดงออกหนงๆ   ‘ศลปะเกยวเนอง’(Relational Art)ไดถกนยามโดย      

สำนกหอ

สมดกลาง

12

บอรดรโย  ในฐานะชดหนงของปฏบตการทางศลปะ  ซงเขาใจวาประเดนทางทฤษฎและปฏบตของพวกเขาเดนออกมาจากสมพนธภาพมนษยทงหมดและบรบททางสงคมของพวกเขา  คอนขางมากกวาจะเปน  ‘พนทอสระและเปนสวนตว’  ผลงานศลปะไดสรรคสรางสภาพแวดลอมทางสงคมอนหนงขนมา  ทผ คนไดมารวมกน  มามสวนรวมปนในกจกรรมของกนและกน  ผลงานศลปะถกตดสนอยบนแทนฐานความสมพนธระหวางมนษยทพวกเขาแสดงและผลต ฤกษฤทธ  ตระวนชไดกลาวไววา“Relational Art ไมไดเนนความสาคญของตวศลปน  คอมนมอยนะ  แตพยายามจะหลกเลยงความเปนจดสนใจหรอเปนเปา  เพราะเราตองการทจะปฏเสธบางอยางทมนเกดขนมาปฏเสธสงทเราไดเคยเรยนรมาแลวเพอทจะกาวตอไปขางหนา  สงทสาคญทสดของRelational Art

คอชวงเวลาหรอMomentททกสงทกอยางเกยวของสมพนธกนและกาลงดาเนนไป”4 อทธพลทไดรบจากผลงานศลปะ ขาพเจาสนใจสอทางศลปะหลากหลายแขนงและแนนอนวาศลปนทมอทธพลตอการสรางผลงานของขาพเจากมมากเชนกน  หากจะกลาวใหถกผลงานศลปะอาจไมมอทธพลตอการสรางงานของขาพเจามากนก  หากแตเปนวธการหรอแนวความคดของศลปนตางหากทมผลตอการสรางงานของขาพเจาเปนอยางมาก   อฟวแกลง  ศลปนชาวฝรงเศส  เปนหนงในผ นากลมศลปะในลทธสจนยมใหม  ผลงานของเขาใชการสรางผลงานจตกรรมโดยใชรางกายมนษย  มตงแตการใชสระบายลงบนรางกายไปจนถงการใชไฟแทนการใชส  ขาพเจาเหนวาถงแมอฟวแกลงไมไดมความตองการสรางผลงานศลปะแสดงสดตงแตแรก  หากแตอาจจะเรยกไดวาเปนแอคชนเพนตง(Action Painting) แตกนบวาเขาคอศลปนคนแรกๆทเรมสรางผลงานศลปะแสดงสดโดยสงทขาพเจาสนใจคอวธการสรางผลงานจตรกรรมโดยใชรายการมนษย  การระบายสนาเงนอนเปนสเฉพาะตวของเขาลงบนรางกายเปลอยเปลาของผหญง  จากนนกเกลอกกลงไปมา  โดยเขาเรยกเทคนคนวาพกนมชวต  และอกหลากหลายวธการสรางงานจตรกรรมของแกลงเปนสวนหนงททาใหขาพเจาเกดความสนใจในรองรอยจากการกระทา  ซงในทนอฟวแกลงไดแสดงออกมาเปนผลงานจตรกรรมนนเอง

สำนกหอ

สมดกลาง

13

ภาพท  7  ภาพผลงาน  “AnthropometriesoftheBluePeriod”ของศลปนอฟวแกลง ทมา  : http://dearsophie.org/dearsophie/2013/7/21/yves-kleinเขาถงเมอวนท 6 พฤษภาคม  2558

แจคสน  พอลลอก  (Jackson Pollock)เปนจตรกรชาวอเมรกนยคศตวรรษท  20 และเปนผ นาขบวนการเขยนภาพแบบสาแดงพลงอารมณแนวนามธรรม (abstract expressionism) ซงเปนการทางานศลปะโดยการหยด  สาด  หรอเทสลงบนผาใบ  โดยไมตองคานงถงองคประกอบศลป  หรอแบบแผนใด  ๆ  แตปลอยใหจตสานกเปนผสรางสรรคผลงานศลปะชนนน  พอลลอกไดรบสมญานามวา  "แจกเดอะดรปเปอร" (Jack The Dripper) จากนตยสารไทม  ดวยแบบอยางการเขยนภาพทเรยกวา  กมมนตจตรกรรม (action painting) ดวยการสาด  เท  หยด  สลดสลงบนผาใบขนาดใหญ  แสดงถงความเคลอนไหววองไวและมพลง5 พอลลอกไมไดแสดงการเคลอนไหวนนตอผชมโดยตรงแตเขาแสดงมนออกมาผานผลงานจตรกรรม  ซงเมอผ ชมไดชมผลงานของเขาแลวจะสามารถจนตนาการถงการเคลอนไหวของเขาได  ซงเปนสงทนาสนใจมากสาหรบขาพเจา

สำนกหอ

สมดกลาง

14

ภาพท  8  ภาพแจคสน  พอลลอกขณะสรางสรรคผลงาน ทมา  : http://www.theguardian.com/books/2012/feb/26/jackson -pollock-evelyn-toynton-review, เขาถงเมอวนท 6 พฤษภาคม  2558

ฤกษฤทธ  ตระวนช (RirkritTiravanija)ศลปนรวมสมยชาวไทย  ฤกษฤทธไดชอวาเปนหนงในแกนนาคนสาคญของศลปะแขนงใหมทเรยกวา   "สนทรยศาสตรเกยวเนอง" Relational

Aesthetics ซงเปนลทธศลปะแขนงใหม  เปนศลปนทเรมทางานศลปะทเนนถงกระบวนการใหคนดมสวนรวมในกจกรรมทจดขน  โดยงานยคแรกทสรางชอเสยงใหแกเขาอยางมากจะเกยวของกบการนาเอาลกษณะเฉพาะบางอยางของไทยไปนาเสนอ  และไดรบการขนานนามวา  วรบรษแหงวงการศลปะรวมสมยไทย  ฤกษฤทธเรมเขาสวงการศลปะยโรปและอเมรกาเมอป  ค.ศ. 1989 เปนตนมา  โดยแสดงผลงานกลมและเดยวหลายครงในแนวทางใหม  Conceptual Art และ  Installation Art ทใชกระบวนการทางความคดผสมผสานศลปะหลากหลายเทคนค  บางครงใหคนดมสวนรวมในงานของเขา  “สรางความหมาย”   และ  “ตความ”   ศลปะดวยตวเองเปน  Relational Art ทไมไดเนนความสาคญของตวศลปน  พยายามจะหลกเลยงความเปนจดสนใจหรอเปนเปา  สงทสาคญทสดของRelational Art คอชวงเวลา  หรอ  Moment ททกสงทกอยางเกยวของสมพนธกนและกาลงดาเนนไป  เขาตองการทจะปฏเสธบางสงทเกดขนมา  ปฏเสธสงทเคยเรยนรมาเพอทจะกาวตอไปขางหนา  แสดงสภาวะทางสงคมและบทบาทของศลปนตอชมชน  เปลยนบรรยากาศในสถานทสรางงานใหเหมาะสมกบสถานการณของหวขอทเขาตองการนาเสนอ  ทาใหงานของเขามความสมพนธกบพนททแสดง  ฤกษฤทธทางานแนวนมาเรอยๆจนถงปจจบนไดรบความสนใจและสรางชอเสยงใหเขาเปนอยางมาก

สำนกหอ

สมดกลาง

15

ผลงานในชวงตนๆของฤกษฤทธคอนขางจะมลกษณะของงานประตมากรรมในแบบ‘Objective’มากกวาจะเปนแนวทางของConceptual Art เหมอนเชนผลงานถดๆมาและไดเคยสรางผลงานในแนวConceptual Artชดอนทไมเกยวของกบการทาอาหารนาเสนอตอผคนมากอนแลว  แตยงไมประสบความสาเรจจนสรางใหเกดความฮอฮาขนมา  จวบจนเมอฤกษฤทธไดเลอกหยบเอาสวนหนงของประสบการณในชวตปะจาวนรวมถงความทรงจาเกากอนของตวเองมาผสมผสานรวมกน  แลวนาเสนอในรปของผลผลตทางศลปะ  โดยผลงานชดทสรางชอเสยงใหกบฤกษฤทธจนเกดการยอมรบในวงกวาง  กระทงเปนทรจกของชมชนศลปะในตะวนตกและอเมรกายคปจจบน  จนกลายเปนคลนลกใหมทโดดเดนนนคอผลงานแนวConceptual Art ชด  “ผดไทย”  ในป  2533 เปนการนาเอาลกษณะเฉพาะบางอยางของไทยไปนาเสนอ  เขาลงมอปรงผดไทยเองในแกลเลอรศลปะทนวยอรก  ซงปรบเปลยนพนททางศลปะใหเปนครวและโรงอาหาร  เพอทาอาหารจดเลยงแขกผ มารวมงานทจะไมไดเหนศลปะวตถใดๆ  นอกจากไดรวมกนผดไทย  พดคย  และพบปะสงสรรคกบศลปนและแขกคนอนๆ  ทมารวมงาน

โดยลกษณะเดนของผลงานฤกษฤทธคอ  เปนนทรรศการเชงความคด  ทสรางขนมาสาหรบชวงระยะเวลาหนง  และมการสรางปฏสมพนธระหวางคนด  งานทเปนเชงแนวคดของเขา  จงถอเปนการขบถในแงของของการฉกกฎ  ความเปนธรรมเนยม  และวถปฏบตในพนทของพพธภณฑและหอศลป  และขณะเดยวกนกเปนการฉกกรอบแนวคดทางสนทรยศาสตรแบบเดมๆ  ทปลอยใหผชมงานศลปะเลอกเสพสนทรยะ  ไดจากการเปนผดและชมเทานน  โดย  “ผดไทย”เปนงานศลปะทนอกจากจะดดวยตา  รบฟงดวยห  สดดมดวยจมก  สมผสจบตองดวยกายสมผสแลว  งานศลปะของฤกษฤทธนนยงสามารถนามาบรโภคเสพกลนเคยวกนลงทองไดอก6

การสรางผลงานของฤกษฤทธ  ตระวนชสรางแรงบนดาลใจใหขาพเจาในการใชการจดกจกรรมเพอสรางสรรคผลงานศลปนพนธ  ทาใหรวานอกจากการสรางสรรคผลงานศลปะในรปแบบเดมๆแลว  ศลปนยงสามารถใชการปฏสมพนธมาสรางเปนผลงานได  โดยลดการคานงถงรปลกษณความงามดานกายภาพใหนอยลงและใสใจกบแนวคดและความสมพนธของผลงานศลปะกบผชมมากขน

สำนกหอ

สมดกลาง

16

ภาพท  9  ภาพผลงาน  “Untitled (pad thai)”, 1990

ทมา  : http://www.db-artmag.com/archiv/2006/e/5/1/465.html,   เขาถงเมอวนท 7 พฤษภาคม  2558

ภาพท  10  ภาพผลงาน  “Untitled (free)”, 1992

ทมา  : http://www.db-artmag.com/archiv/2006/e/5/1/465.html, เขาถงเมอวนท 7 พฤษภาคม  2558

สำนกหอ

สมดกลาง

17

ภาพท  11  ภาพผลงาน  “Untitled”, 2002

ทมา  : http://www.columbia.edu/cu/news/04/03/rirkritTiravanija.html, เขาถงเมอวนท 6 พฤษภาคม  2558

สำนกหอ

สมดกลาง

18

สรสร  กศลวงศ  เกดเมอปพทธศกราช 2508 ทจงหวดพระนครศรอยธยา  เรมศกษาศลปะทวทยาลยชางศลป  กรงเทพฯ  และศกษาตอทคณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ  มหาวทยาลยศลปากร  ไดรบปรญญาศลปบณฑต  สาขาภาพพมพ  ในปพทธศกราช  2530 จากนนไดรบทนจากรฐบาลเยอรมนไปศกษาตอทHochschule fur BildendeKunsteBrunschweigไดรบปรญญาศลปมหาบณฑต  สาขาภาพพมพ  ในปพทธศกราช  2536 ระยะแรกเขาสรางผลงานศลปะภาพพมพ  ใชรปทรงแบบนามธรรมและสรางพนผวดวยนาหนกขาว-ดาและกรรมวธของภาพพมพโลหะ  แสดงสญลกษณของเพศชายและเพศหญง  โดยเชอวามนษยเปนทรวมของความแตกตางและความขดแยง  การอยรวมกนของมนษยมพฤตกรรมความเปนไปตางๆเกดขนมากมาย  และพฤตกรรมดงกลาวเปนแรงผลกดนใหสงคมมนษยดารงอยไดมความเคลอนไหวและเกดการสรางสรรคอยางหลากหลาย

ภาพท  12  ผลงาน“รปทรงแหงชววตถ  3-39”  ผลงานระยะแรกของสรสร  กศลวงศ ทมา:http://www.rama9art.org/artisan/artdb/artists/home.php?p=profiles&name=Surasi%20Kusolwong,  เขาถงเมอวนท 7 พฤษภาคม  2558

สำนกหอ

สมดกลาง

19

ปจจบนสรสร  กศลวงศมชอเสยงในระดบนานาชาตจากผลงานศลปะแนวจดวางและศลปะเกยวเนอง  โดยเขามกจะสรางกจกรรมรวมกบผชมเพอใหผชมไดรบรและสมผสกบงานศลปะมกกวาแคการด  แตเปนการเขามามสวนรวมไมวาจะเปนกจกรรมการซอขายสนคา  เชนในผลงาน1

Pound Suitcase Market (Never too much, Just too many)และผลงาน1000 Lire Market (Life

Goes On)  และการทาทายผชมโดยสรางผลงานGoden Ghost ใหผชมไดมสวนรวมในการคนหาทองคาทซอนอยในเสนดายจานวนมหาศาล  นอกจากงานของเขาจะสามารถนาผชมเขาสผลงานศลปะไดโดยการรวมสรางแลว  ยงทาทายความคด  กเลส  และความอดทนของผชมดวย  นบวาเปนงานทตองใชความรทางจตวทยา  มานษยวทยา  และสงคมวทยาในการสรางสรรค  เพราะนอกจากการทจะตองคานงถงผชมแลว  ยงตองคานงถงสถานทและบทรบทของสถานททจดแสดงอกดวย

ภาพท  13  ภาพผลงาน“1 Pound Suitcase Market (Never too much, Just too many)” ทมา  : https://violascintilla.wordpress.com/tag/design/,  เขาถงเมอวนท 7 พฤษภาคม  2558

สำนกหอ

สมดกลาง

20

ภาพท  14  ภาพผลงาน“1000 Lire Market (Life Goes On)” ทมา  : http://lynnanneverbeck.blogspot.com/2010_02_01_archive.html เขาถงเมอวนท 7 พฤษภาคม  2558

ภาพท  15ภาพผลงาน“Goden Ghost” ทมา  : http://artpulsemagazine.com/considering-activist-art-in-the-age-of-occupations เขาถงเมอวนท 7 พฤษภาคม  2558

สำนกหอ

สมดกลาง

21

เทชชง  เช  (tehchinghsieh) ศลปนชาวไตหวนทอาศยอยทนวยอรค  ประเทศสหรสอเมรกา  เขาไดรบการยกยองจากMarina Abramovicวาเปนศลปนศลปะแสดงสดผยงใหญคนหนง  ผลงานของเทชชงใช‘เวลา’เปนสวนสาคญในการสรางสรรคผลงาน  โดยจะมการกาหนดกจกรรมทตวเขาตองทาในหนงปและทาการบนทกผลงานไวในรปแบบทแตกตางกนออกไป  ยกตวอยางผลงานOne

Year Performance 1980–1981 (Time Clock Piece) ทเทชชงตงขอจากดของเขาขนมาสามขอ  คอ  1.ใน366วนเขาจะตองตอกบตรในเครองตอกบตรท เตรยมไวทกๆชวโมง  2.เขาจะตองบนทกภาพตวเขาและเครองตอกบตรดวยกลองทเตรยมไว  3.เขาจะตองเรมการทางานดวยศรษะทไรผมและไมมการตดแตงทรงผมใดๆทงสน ผลงานทนาสนใจอกชนหนงคอArt / Life: One Year Performance 1983-1984 (Rope

Piece) ทเขาไดเปดรบอาสาสมครเพอมารวมงานกบเขา  โดยมกฏอยวาจะตองอยรวมกนตลอดหนงปโดยระยะหางไมเกน  8 ฟต(ใชเชอกผกทเอวของทงค)  และจะตองไมมการแตะตองตวกนเกดขน  ซงในผลงานชนนเขาไดลนดา  มอนทาโน  ศลปนศลปะแสดงสดหญงชาวอเมรกนมารวมงานดวย  เปนการสรางผลงานศลปะแสดงสดทตองใชความอดทนมหาศาล  และทาทายกบความเปนมนษยอยางมาก  ทงการสรางขอจากดในการใชชวตทไมปกตและการใชเวลาในการสรางสรรคงานทถอวาเปนชวงเวลาทยาวนานมากตอการสรางผลงานศลปะหนงชน

ภาพท  16ภาพผลงาน One Year Performance 1980–1981 (Time Clock Piece)

ทมา  : http://www.tehchinghsieh.comเขาถงเมอวนท9พฤษภาคม  2558

สำนกหอ

สมดกลาง

22

ภาพท  17ภาพผลงาน“Art / Life: One Year Performance (Rope Piece)” 1983-1984

ทมา  : http://www.tehchinghsieh.com,  เขาถงเมอวนท 9 พฤษภาคม  2558

ศลปะกบชมชน  

ความหมายในความเขาใจของคาวาศลปะชมชนอาจถกตความไดหลายแบบตางกนไปตามแตมมมองของแตละคน  ไมวาจะเปนการมปฏสมพนธเชงปฏบตการรวมกบชมชนในการสรางกจกรรมทางศลปวฒนธรรมรวมกน  การเฝาสงเกตการณพฤตกรรมในดานศลปวฒนธรรมของชมชน  หรอแมแตการตความดวยตนเองกบบรบทรอบขาง  ซงแมวารปแบบจะแตกตางกน  แตผลของมนสามารถเชอมโยงใหเหนถงความเคลอนไหวหรอความเปนไปทอยภายในชมชนนนๆ  ได  ทงหมดนลวนอาศยแนวคดดานวฒนธรรม  ความคด  ความเชอ  หรอคานยมมาประกอบกนดวย  ศลปะชมชนเปนประเดนความเคลอนไหวทางวฒนธรรมและสงคมซงถกหยบยกขนมาพดถงหลายครง  แมอาจไมใชเรองใหม  แตกไมเคยลาหลง  เพราะการเกดมตของศลปะชมชนเปนสงทสามารถงอกเงยแงมมใหมๆ  ขนมาได  ไมจากดเพยงแควฒนธรรมเกาอนคนตา  หรอรปแบบเฉพาะทเจาะจง  แตไดกลาวรวมถงการสรางแงมมใหมทางวฒนธรรมรวมสมยเขาไวดวย  การผสมผสานคานยมใหมทางสงคม  หรอแมแตการนาเทคโนโลยอนลายคมาเปนเครองมอของการสรางชมชนขนมาใหม  กสามารถสอถงความเปนศลปะชมชนไดเชนกน8

ในโครงสรางความสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพมนษยมความสมพนธกบสงตางๆรอบตว  มนษยมความสมพนธกบสภาพแวดลอมทางกายภาพ  ซงเปนสงทเปนรปธรรม  ไดแก  สงตางๆทมนษยทาขน  เชน  ภาชนะ  เครองเรอน  อาหาร  ถนน  ชมชนหรอเมอง  สภาวะแวดลอมทางอณหภม  แสงสวาง  ระดบเสยงทเกดจากการกระทาของมนษย  ฯลฯ  และสง

สำนกหอ

สมดกลาง

23

ตางๆทปรากฏตามธรรมชาต  เชน  ตนไม  พชพนธตางๆ  แมนา  ลาธาร  ท ราบ  ภมประเทศ  ฯลฯ  ตลอดจนภมอากาศ  และเพราะวามนษยไมอาจอยอยางโดดเดยวได  มนษยอยรวมกนเปนกลมสงคมมนษยจงมความสมพนธกบมนษยดวยกนอยางไมอาจหลกเลยงได  มนษยมความสมพนธกบบคคลหรอกลมสงคมทเปนองคการหรอสถาบนตามบทบาทหนาทและโครงสรางทางสงคม  นอกจากนมนษยยงตองสมพนธกบสงทเปนนามธรรม  อนไดแก  ระบบคณคาทยดถอ  ซงเปนสวนสาคญของวฒนธรรมของกลมสงคม  ขาวสาร  ความร  ความคด  ตลอดจนความรสก  และทศนคตตางๆ  ไมวาจะเปนของตนเองหรอของคนอนกตาม  สงทเปนนามธรรมนทาใหความสมพนธระหวางมนษยดวยกนเปนไปไดโดยเปนไปตามบรรทดฐานทสงคมกาหนดไว9

ดงนนศลปะชมชนจงเปนวธการสรางสรรคผลงานศลปะทมความเกยวของกบความสมพนธของมนษยอยางมาก  ทงทเปนความสมพนธของมนษยกบมนษยดวยกบ  มนษยกบธรรมชาต  มนษยกบวตถสงของ  หรอแมแตความสมพนธของมนษยกบความเชอทเปนนามธรรม

สำนกหอ

สมดกลาง

24

เชงอรรถทายบทท  2

1เพอรฟอรแมนซ  อารตศลปะแสดงสดศลปะแสดง Performance Art[ออนไลน],เขาถงเมอ  1 พฤษภาคม  2557, เขาถงไดจากhttp://www.designer.co.th/1350 2CarlsonM,Performance: A critical introduction. (London: Routledge, 1996) 3สมเ กยรต  ตงน โม ,จากศลปะเ กยว เ นอง  ถงความลบในประ วตศาสตร  SebastienTayac/ReneSmith[ออนไลน],เขาถงเมอ 1 พฤษภาคม  2557  เขาถงไดจากhttp://www.docstoc .com/docs/41790352/Nicolas-Bourriaud-“From-Relation 4พลอย  มลลกะมาส,  คยกบฤกษฤทธตระวนช  วาดวย  “ศลปะ”  และ  “สนทรยศาสตรเกยวเนอง ”ของคนรวมสมย [ออนไลน ], เ ขาถง เ มอ1  พฤษภาคม  2557   เ ขาถงไ ดจาก  http://www.tcdcconnect.com/content/Know-What/636by: www.tcdcconnect.com 5แจกสนพอลลอก [ออนไลน ], เ ขาถงเมอ  1 พฤษภาคม  2557เ ขาถงไดจากhttp://th.wikipedia.org/wiki/แจกสน_พอลลอก 6ฤกษฤทธตระวนช[ออนไลน], เ ขาถงเ มอ1 พฤษภาคม  2557เ ขาถงไดจากhttp://th.wikipedia.org/wiki/ฤกษฤทธ_ตระวนช รองศาสตราจารยวโชค  มกดามณ,  สอประสมและศลปะแนวจดวางในประเทศไทย, (กรงเทพฯ  : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง, 2545) 8ม.ศลปากรเปดใหชมนทรรศการศลปะชมชน  ครงท  7 "ความเคลอนไหวในรอ ย ต อ " , [อ อ น ไ ล น ], เ ข า ถ ง เ ม อ   1   พ ฤษ ภ า ค ม   2557   เ ข า ถ ง ไ ด จ า กhttp://www.matichon.co.th/newsdetail.php?newsid=1348386781&grpid=no&catid=no 9wasteless for green world,นทรรศการเพอถายทอดผลงานตนแบบจากการปฏบตการสรางสรรคของคณาจารยคณะมณฑนศลป  มหาวทยาลยศลปากรครงท  2, 15 – 30 กนยายน  2551 (ม .ป. ท., 2551).

สำนกหอ

สมดกลาง

25

บทท  3 กระบวนการและขนตอนการสรางสรรค

ขนตอนการวางแผนโครงการ เรมแรกขาพเจารวบรวมความคดจากประสบการณตรงของตนเองและครอบครวนามาเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรคงาน  โดยตวงานของขาพเจาแบงออกเปน 3 สวนใหญๆ  ซงแตละสวนจะถกรอยเรยงเขาดวยกนในสวนท  4 และแตละสวนตางกมแนวความคดทแตกตางกนออกไป  ทวายงคงไวซงแนวคดหลกซงกคอการสรางสรรคผลงานศลปะแสดงสดทแสดงผลงานผานรองรอยแทนการเหนภาพการกระทาโดยตรง สวนท  1 การกลบไปหาครอบครว เนองจากเหตผลทางดานจตใจของขาพเจา  และปญหาเรองครอบครวของขาพเจาดงทกลาวไวในบททสอง  ทาใหขาพเจาเกดความสงสย  และกงวลวาถาหากทกอยางยงคงดาเนนตอไป  เชนน  ชวตของขาพเจา  และครอบครวจะเปนอยางไร  อาจจะแยลงไปมากกวาน  และแนนอนวานนไมใชสงทขาพเจาปรารถนา  จงเกดความคดทอยากจะกลบบานเพอหาตนตอของปญหาและแกไขไดอยางทนทวงท  เมอกลบบานขาพเจาพบวาความสมพนธของคนในครอบครวทคอยๆหางเหนเกดการทตางคนตางใชชวตของตน  โดยแทบจะไมมเวลาอยรวมกนแมจะอยบานหลงเดยวกนกตาม  ทาใหขาพเจาเกดความคดวาจะตองสรางกจกรรมขน  ซงกจกรรมนนจะตองมการปฏสมพนธกนระหวางคนในครอบครว  และตองสรางรองรอยบางอยางใหเกดขนดวย

25

สำนกหอ

สมดกลาง

26

จากการวเคราะหขาพเจาเลอกทจะจดกจกรรมสราง  ‘เรอ’  ขน  โดยสถานททใชสรางเปนพนทปาซงหางไกลจากหมบาน  การสรางเรอนนกเกดจากทขาพเจามองเหนปญหาในชวตทหากไมไดรบการแกไขอาจกลายเปน  ‘หายนะ’  และเมอหายนะมาเยอนเราตองรวมมอกนเพอทจะหาทางรอด  ในทนขาพเจาไดเชอมโยงความคดไปถงเรองเรอโนอาหทใชเปนทางรอดในวนทนาทวมโลก  ตามคมภรไบเบลในศาสนาครสต  เปนเหตผลวาทาไมจะตองสรางเรอบนภเขาในพนทปาลก  นนกเพอสรางหนทางรอดจากหายนะของขาพเจาและครอบครวนนเอง สวนท  2 เมองานเขาสชมชน การทางานในสวนนเกดจากการไดทางานกบคนในครอบครว  การไดใชชวตอยรวมกน  และการไดสรางปฏสมพนธกบคนในชมชนมากขน  (จากการขอความชวยเหลอในดานตางๆในงานสวนท  1)  เมอขาพเจาและพอแมสรางผลงานในสวนแรกเสรจสน  กไดพดคยและวเคราะหถงปญหา  การแกไข  และแนวทางการพฒนางานรวมกน  ไดขอสรปวาเรอทไดสรางรวมกนนน  ไมสามารถเปนเรอแหงทางรอดไดจรงๆ  เพราะลกษณทางกายภาพ  จงตดสนใจวาจะสรางเรอทมลกษณะทางกายภาพทมนคงแขงแรงขน  โดยจะสรางใหออกมาในรปแบบของสถาปตยกรรม  โดยใชพนทบรเวณหนาบาน  และมการถกเถยงกนตอเรองถาหากมเรอแหงหนทางรอดแลวจรง  สงทพวกเราเลอกทจะขนขนเรอคออะไร  คาตอบทไดคอของใชในชวตประจาวนในอดตและผลงานศลปกรรมของพอ  ดวยการทเลงเหนความสาคญของวตถในอดต  ทเปรยบเสมอนเครองมอทจะแสดงใหเหนถงรองรอยของการใชชวตของคนรนหลง  และผลงานศลปกรรมของพอคอสงทขาพเจาสนใจและรสกหวงแหน  เพราะเปนสงทบนทกชวงเวลาในอดตของพอไดดทสด  ซงในสวนท 2 นจะตองขอความรวมมอจากคนในชมชนทงเรองการสรางสงกอสรางและการเกบรวบรวมวตถ  และจะจดกจกรรมเสวนาเกยวกบโครงการโดยมคนในชมชนรวมกจกรรมดวย สวนท  3 สรางรองรอยตอยอดจากวตถ เมอการสรางเรอ  และรวบรวมสงของเครองใชผานไป  ขาพเจากลบมาคดทบทวนอกครงวา  จะมวธการใดบางทจะนาเสนอรองรอยทวตถนนไดทงไวใหเราไดเหน  รองรอยของการใชชวต  วถชวตแบบดงเดม  และการสรางงานโดยทาใหเกดรองรอยอกทหนง  

สำนกหอ

สมดกลาง

27

จงสรปวา  จะนาวตถขาวของเครองใชทไดมาสรางผลงานศลปะแสดงสดโดยใชวธการใชงานหรอแอคชนของวตถเหลานน  นามาเปนตวกาหนดการเคลอนไหวรางกายในศลปะแสดงสด  และนาเสนอโดยการใชเทคนคทางภาพถายทจะไมเหนตวผแสดงโดยตรง  แตเหนเฉพาะแสงไฟจากการเคลอนทของวตถเทานน  นอกจากนยงมการนาเสนอผานวดโอซงถกบนทกไวในฐานะสงทจะชวยอธบายใหศลปะแสดงสดชดเจนยงขน สวนท  4 รวบรวมเพอนาเสนอ สวนนเปนการรวบรวมการทางานทงสามสวนเขาดวยกน  โดยคานงถงการนาเสนอทจะเนนไปทการตงคาถามกบผชม  โดยจะทงคาตอบไวเพยงเลกนอยเทานน  คอการนาเรอจากสวนท  1 มาจดวางบนผนนาและนาวดโอจากสวนท  1,  2  และ 3 มารวมเขาดวยกนโดยการฉายตดสลบไปมา  แลวฉายลงบนผนนา กระบวนการทางาน แบงชนงานเปน  4 ชนไดแก 1. Ship Project part  1 การสารวจพนท  เมอทาการพดคยทาความเขาใจกบคนในครอบครวแลว  กเรมงานโดยการสารวจพนท  ซงพนททเลอกคอบรเวณภเขาทหางจากหมบานออกไปประมาณ 4 กโลเมตร  โดยทาการขนไปสารวจหาพนททเหมาะแกการสรางงาน  ซงขณะเดยวกนกทาการสารวจหาวสดทสามารถนามาทาเปนเรอได  และในทกการสารวจจะใชอปกรณในการบนทกดงน   1. กลองบนทกวดโอขนาดเลก  2.กลองบนทกวดโอและภาพถาย (ดจตอล) โดยใชกลองบนทกวดโอขนาดเลกตดทหนาผากของแตละคน  คนละหนงเครอง  การสารวจพนทและวสดใชเวลาทงสน  2 วน  เนองจากหนทางการสารวจทยากลาบาก  รถยนตสามารถเขาไดเพยงระยะหนงเทานน  จงตองเดนสารวจขนไปตามทางลาดชนดนสลบหน  ลกษณะปาเปนปาเบญจพรรณจงมพชหลายชนดทงไผ  เตง  รง  เปนตน  อกทงสมาชกทกคนตางกขาดการออกกาลงกายมาเปน

สำนกหอ

สมดกลาง

28

เวลานานจงทาใหเหนอยไดงาย  ในวนแรกททาการสารวจเราเดนสารวจไปตามแนวเขาขนไปจนถงหนาผาทเปนเขตยอดเขา  แตไมพบวสดทสามารถใชทาเรอได  พบเพยงพนทราบบรเวณหนงทนาจะสามารถสรางงานได  วนทสองของการสารวจพวกเราจงทาการสารวจบรเวณพนทดานลางเชงเขา  และไดพบขอนไมทนาจะสามารถนามาสรางเรอไดทบรเวณรมหวยตามคาบอกเลาของเจาอาวาสวดปาทอยบรเวณใกลเคยง

ภาพท  18 ภาพถายดาวเทยมของพนททสารวจและสรางผลงาน

ภาพท  19 อปกรณกลองบนทกวดโอขนาดเลก  และกลองบนทกวดโอและภาพถาย

สำนกหอ

สมดกลาง

29

ภาพท  20 ภาพระหวางการสารวจ

ภาพท  21 ทอนไมทสารวจพบและจะนามาสรางเรอ

สำนกหอ

สมดกลาง

30

ปฏบตการสรางเรอ  เรมจากการเตรยมอปกรณตางๆทตองใชในการตดไม  แกะไม  เจาะไมโดยตองเปนอปกรณทไมใชไฟฟาเชน  เลอย  คอน  และสวเปนตน  เมอเตรยมอปกรณแลวกทาการเคลอนยายทอนไมทพบบรเวณรมหวยไปยงพนททสารวจไว  โดยจาเปนตองตดทอนไมออกเปนสามทอนเพอการขนยาย  และเรมตนวดขนาดรางเสนโครงสรางบนไมเพอเจาะ  แลวคอยๆเจาะทอนไมจากดานในดวยคอนและสว  แลวเลอยไมทจะทาเปนสวนหวและทายของเรอ  จากนนกประกอบทกสวนเขาดวยกนดวยนอตอะลมเนยม  ขนตอนนใชเวลาประมาณสองสปดาหกวาจะเสรจส นออกมาเปนเรอ  โดยในระหวางนนกเกดปญหาทางดานเทคนคมากมาย  แตสดทายกสามารถรวมกนสรางสรรคผลงานไดสาเรจลลวงไปดวยด  และถกบนทกวดโอไวดวยกลองบนทกวดโอขนาดเลกและบนทกภาพดวยกลองดจตอล

ภาพท  22 ภาพการรวมกนสรางเรอ

สำนกหอ

สมดกลาง

31

วธการนาเสนอ  ในสวนของผลงานShip Project part1 มตวผลงาน  2 ชน  คอตวเรอและวดโอ  ซงทงสองสงถอวาเปนรองรอยจากการกระทาของคนสามคน  เรอคอรองรอยทอยในรปแบบของวตถ  วดโอคอรองรอยทอยในรปแบบของภาพ  แตไมใชภาพการกระทาของคนโดยตรงทผชมจะสามารถเหนภาพการเคลอนไหวทกอยางไดอยางชดเจน  แตเปนการบนทกในมม Subjectiveซงกคอมมมองของผกระทา  ขาพเจาทาการตดตอวดโอจากมมมองสามมมใสชองวดโอทสรางขนสามชอง  แลวตดตอชวงเวลาในวดโอใหตรงกนทกชอง  เสมอนไดเหนมมมองของคนสามคนทบนทกชวงเวลาเดยวกนและสามารถรบชมไดในเวลาเดยวกน  โดยในการตดตงงานจะฉายวดโอลงบนฉากสขาว  แตในครงแรกนนยงไมมการแสดงผลงานเรอดวยปญหาดานการขนยาย

ภาพท  23 ภาพจากวดโอจากผลงาน

สำนกหอ

สมดกลาง

32

2. Ship Project Part  2 วางโครงสรางและออกแบบสถาปตยกรรมเรอ เรมตนคอการพดคยและรวมกนออกความคดเหนเกยวกบการสรางเรอลาใหม  ทไมใชเรอแตเปนสถาปตยกรรมทสามารถใสสงของทเราตองการเขาไปได  และตองมความมนคงแขงแรงพอทจะสามารถใชงานไดตอไป  ทกคนไดตกลงกนวาจะสรางสถาปตยกรรมเรอในพนทบรเวณหนาบาน  โดยททกคนจะตองออกแบบและรางแบบดวยตนเองแลวนามาพจารณารวมกน  เมอเวลาผานไปหนงสปดาหกนาแบบรางมากเถยงกน  สรปวาแบบทเลอกคอแบบทเรยบงายทสด  ลกษณะคลายกระทอมขนาด  กวาง    3 เมตร  ยาว  4 เมตร  สง  3 เมตร  และมพนไมยกสง  ดานขางตไมระแนงในแนวเฉยงลกษณะกากบาท  เอาไวสาหรบตดตงวตถ

ภาพท  24 พนทบรเวณหนาบาน

สำนกหอ

สมดกลาง

33

ภาพท  25 ตวอยางแบบรางสถาปตยกรรมเรอ

สำนกหอ

สมดกลาง

34

สรางสถาปตยกรรมเรอ เมอไดแบบรางแลว กทาการตดตอชางผ เชยวชาญในการกอสรางเพอมาดแบบและคานวณวสดทตองใช  จากนนกจดการสงซอไมเพอกอสราง  จดการพนทใหพรอมสาหรบกอสราง  และเรมตนกอสรางในเวลาถดมาโดยขนตอนนตองใชทกษะของชางกอสรางโดยเฉพาะ และตองใชเวลาในการกอสรางประมาณหนงเดอน  เรมจากการวดพนท  ตดไมใหไดขนาดทตองการแลวขดหลมตอกเสา  จากนนเรมสรางโครงไมสาหรบหลงคา  พน  และผนงไมระแนง  ตามลาดบ

ภาพท  26 ขนตอนการกอสรางสถาปตยกรรมเรอ

สำนกหอ

สมดกลาง

35

  ประชาสมพนธและรวบรวมวตถ  ในขณะทการกอสรางดาเนนไปเรอยๆ  กทาการรวบรวมขาวของเครองใชทมอยในบานมารวมกนไวทสถาปตยกรรมเรอ  และทาการประชาสมพนธสคนในชมชนเพอรบบรจาคขาวของเครองใชและเชญเขารวมกจกรรมพบปะเสวนา  ในวนทการตดตงวตถแลวเสรจ  การประชาสมพนธทาโดยการเขาหาคนในชมชนโดยตรงโดยเรมจากคนสาคญของหมบาน  เชน  ผ ใหญบาน  อดตผ ใหญบาน  และผ อาวโส  เปนตน  จากนนกเขาหาชาวบานตามละแวกตางๆ และเกดการบอกตอกนไปเรอยๆ  ทาใหทกคนในหมบานรขาวนโดยทวกน  ขาพเจาไดรบขาวของเครองใชมากมายจากขนตอนน  ทงในขณะทไปประชาสมพนธและหลงจากประชาสมพนธไปแลว  นบวาไดรบความสนใจจากคนในชมชนอยางมาก

ภาพท  27 การประชาสมพนธโครงการกบคนในชมชน

สำนกหอ

สมดกลาง

36

การตดตงวตถบนสถาปตยกรรมเรอ เมอรวบรวมขาวของเครองใชไดแลวกนามาตดตงบนสถาปตยกรรมเรอทสรางเสรจแลว  โดยจดวางรวมกบผลงานศลปกรรมของพอ  โดยไมแยกหมวดหมแตจดวางใชเครองมอเครองใชแตละประเภทอยในตาแหนงทคละคลากระจายตวกนออกไป

ภาพท  28  การตดตงวตถบนสถาปตยกรรมเรอ กจกรรมพบปะพดคย  เมอคนในชมชนทราบขาวจากการประชาสมพนธวาจะมการจดกจกรรมเกยวกบเครองใชโบราณขน  กตางใหความรวมมอเปนอยางด  บางกมอบสงของเครองใชเกาๆ ของตนให  บางกชวยจดแจงอาหารการกนภายในงาน  ชาวบานทมารวมงานมตงแตเดกเลก  เดกนกเรยน  คณะคร  ชาวบานทวไป  ไปจนถงคนสาคญของหมบาน  โดยสวนมากจะเปนผอาวโสของหมบาน  กจกรรมเรมขนดวยการรบประทานอาหารรวมกน  โดยมคณะคร  นกเรยน  และแมบานจากโรงเรยนบานหลบเลาชวยจดแจงและเสรฟอาหาร  ขณะทชาวบานรบประทานอาหารรวมกนกเกดการพดคยกนถงเรองวตถทอยในสถาปตยกรรมเรอ  เกดการตงคาถามจากเดกๆวาสงนคออะไรใชทาอะไร  และผ ใหญเองกตองนกยอนไปในอดตเพอตอบคาถามเหลานน  เพราะปจจบนของเหลานกแทบไมไดใชในชวตประจาวนแลวเพราะมสงอนมาทดแทน  ทสะดวกกวาและทนสมยกวาเมอกอน  สวนผอาวโสนอกจากจะไดนกถงการใชงานของเครองมอเครองใชแลว  ยงไดยอนระลกถงกจกรรมหรอเหตการณในชวตทเคยเกดขน ชาวบานบางคนพดคยกนอยางสนกสนานเสยจนดกดน  บางคนนาวตถทเปนเครองดนตรมาปรบแกและซอมแซมจนสามารถเลนได  

สำนกหอ

สมดกลาง

37

ภาพท  29 ภาพบรรยากาศกจกรรมพบปะพดคย

สำนกหอ

สมดกลาง

38

วธการนาเสนอ  สงทไดจากผลงาน Ship Project Part 2 ไดแก  สถาปตยกรรมเรอ  วตถ  และวดโอบนทกภาพกจกรรม  ขาพเจาเลอกทจะนาเสนอวดโอผานเทคนคการเลาเรองดวยบคคล  โดยทาการสมภาษณพอและแมของขาพเจา  แลวตดตอภาพวดโอกจกรรมทเกดขนเขากบเสยงสมภาษณ  ในสวนของวตถ  ขาพเจาทาการรวบรวมเครองมอเครองใชพรอมกบรอถอนโครงสรางสถาปตยกรรมเรอบางสวน  บางนาไปสรางเปนผลงานศลปะจดวางเพอนาเสนอ  โดยมผลงานเรอจาก Ship Project Part 1 เปนสวนประกอบหนง  การรอถอนเรมขนหลงจากทขาพเจาเขยนแบบรางผลงานจดวางเรยบรอยแลว  สวนทตองใชคอผนงระแนงและพนไมอด  ทจะนามาใชสรางเปนผลงานจดวางใหมรปลกษณคลายกบเรอ จากนนนาวตถทไดทงหมดมาจดวางลงไปรวมกบเรอจากผลงาน Ship Project Part 1 และวดโอทตดตอเรยบรอยแลว

ภาพท  30 ภาพผลงานศลปะจดวาง Ship Project Part2

สำนกหอ

สมดกลาง

39

ภาพท  31 ภาพบางสวนจากวดโอ Ship Project Part2

3. Light is trace of performance สบคนขอมลเกยวกบวตถ นาเครองมอเครองใชจากผลงานShip Project Part 2 มาแยกประเภทและสบคนขอมล  ชอ  วธการสราง  และการใชงาน  โดยใชแหลงขอมลทางอนเตอรเนตและจากคาบอกเลาของคนในชมชน  จากนนบนทกขอมลเพอนาวธการใชงานของเครองมอตางๆ  มาเปนสงกาหนดการเคลอนไหวรางกายในผลงานศลปะแสดงสด การทดลองเทคนคไฟกบวตถ  ในผลงานชนนขาพเจามความตงใจทจะสรางผลงานจากการเคลอนทของวตถ  โดยสรางงานภาพถายและวดโอซงบนทกเพยงรองรอยจากการกระทาของขาพเจาตอวตถ  จากนนทาการเตรยมวตถทจะใชสาหรบแสดงสดโดยตดตงหลอดไฟหยดนาและหลอดไฟเสนลงบนเครองมอเครองใชทเตรยมไว  แลวนาการทดลองเคลอนไหวรางกายพรอมวตถพรอมกบบนทกภาพถายดวยกลองดจตอลเพอหาการตงคากลองทเหมาะสมกบความสวางของภาพ  ทวาในครงแรกททดลองกตองพบกบความลมเหลวเพราะการเคลอนวตถทงหมดดวยตวคนเดยว  ไมสามารถทาใหภาพมความสวางทเหมาะสมได  จงเกดการทดลองครงทสองโดยใชผแสดงมากขนจานวน  15 คน  การทดลองครงทสองพบวาการเพมจานวนคนสามารถสรางภาพทมความสวางเหมาะสมได  แตภาพถายทไดมองคประกอบทไมดนก  จงเกดการทดลองครงทสาม  ซงครงนขาพเจาใชผแสดงเพยงคนเดยวคอตวขาพเจาเอง  และเลอกทจะเคลอนไหววตถทละชน  ผลปรากฏวาไดภาพทเปนทนาพอใจ

สำนกหอ

สมดกลาง

40

ภาพท  32 ภาพถายจากการทดลองในครงแรก

ภาพท  33 ภาพถายจากการทดลองครงทสอง

ภาพท  34 ภาพถายจากการทดลองครงทสาม

สำนกหอ

สมดกลาง

41

ขนตอนสรางศลปะแสดงสด  เมอสามารถคานวนความเรวชตเตอร  ระดบรรบแสง  และ iso  เขากบความเรวในการเคลอนไหวรางกายแลว  ขาพเจาไดทาการสรางศลปะแสดงสดโดยใชวตถหนงชนตอหนงครง  ไปเรอยๆ จนครบ  และบนทกภาพพรอมกบวดโอดวยกลองดจตอล   การปรบแตงภาพถายและตดตอวดโอ  จากทไดขอมลดบเปนภาพถายและวดโอ  ขาพเจานาภาพถายทไดมาปรบแตงอกครงเพอความสมบรณของระดบแสงในภาพ  (ไมปรบแตงจนเกนจรง)  และนาวดโอทไดมาตดตอโดยใชรปแบบของรายการโทรทศนทนาเสนอการเคลอนไหวของวตถ  พรอมเสยงพากยทจะอธบายและบอกเลาขอมลทเกยวกบวตถแตละชนทนามาใช

ภาพท  35 ตวอยางผลงานภาพถายจากศลปะแสดงสด Light is trace of performance

สำนกหอ

สมดกลาง

42

ภาพท  36 ภาพบางสวนจากวดโอ Light is trace of performance

วธการนาเสนอ  ขาพเจาเลอกทจะนาเสนอโดยตดตงผลงานภาพถายและวดโอโดยการแขวนไวทกงกลางของหองสขาว  ลกษณะแถวตอนเรยงหนง  โดยสรางระยะหางประมาณ  1.5 เมตร  ซงภาพถายจะถกนาเสนอตอสายตาผชมกอน  เพอใหผชมไดตงคาถามกบภาพถาย  เมอเดนลกเขามาภายในจะสามารถชมผลงานภาพถายไดครบทกภาพและสดทายจะพบกบวดโอ  ซงจะเปนสงทชวยใหตอบขอสงสยของผชมได

สำนกหอ

สมดกลาง

43

ภาพท  37 ภาพผลงาน Light is trace of performance เมอตดตงเสรจ

4. Trace of performance ออกแบบและเขยนแบบรางชนงานนาเสนอ  ขาพเจาตองการสรางผลงานชนนเพอรวบรวมผลงานทผานมาทกชนและนาเสนอดวยศลปะจดวาง  โดยเรมตนจากการออกแบบวธการนาเสนอแลวเขยนภาพรางคราวๆ  สรปวาไดแบบทตองฉายภาพวดโอลงบนนาและเรอทตดตงอยในสระนาททาจากไมขนาดกวาง  2.3 เมตร ยาว  3 เมตร  สง  0.3 เมตร  จากนนสรางแบบรางทสมจรงยงขนดวยคอมพวเตอรกราฟฟค

สำนกหอ

สมดกลาง

44

ภาพท  38 ตวอยางแบบรางการนาเสนอ

ภาพท  39 แบบรางดวยคอมพวเตอรกราฟฟค

สำนกหอ

สมดกลาง

45

การตดตอวดโอและการตดตง  ขาพเจาตดตอวดโอโดยใชขอมลจากผลงานทงสามชน  ตดภาพสลบไปมาพรอมเสยงบรรยาย  ซงขาพเจาคานวณใหตกกระทบบรเวณเรอเทานน  และคาบรรยายจะตกกระทบบนผวนา  ซงนนทาใหทศนวสยในการมองไมดนก  เพราะจะไมสามารถมองเหนภาพไดชดเจนทาใหไมเขาใจสงทตองการจะสอ  ขาพเจาใชไมสรางเปนสระนา  ใชแผนพลาสตกสขาวรองเพอกนนา  กอนทจะทาการเตมนาเขาไปดานในพรอมกบตดตงเรอไวตรงกลาง  จากนนจงตดตงโปรเจคเตอรโดยเชอมตอกบคอมพวเตอรดวยสญญาณ Wi-Fi

ภาพท  40 ภาพผลงาน Trace of performance หลงการตดตง

สำนกหอ

สมดกลาง

46

บทท  4 พฒนาการในการสรางสรรค

การสรางสรรคผลงานในโครงการศลปนพนธ  ขาพเจาไดมการพฒนาและแกไขสงทบกพรอง  ทงดานแนวคด และดานกายภาพของงาน  โดยนาขอดและขอเสยทไดรบจากการทางานตงแตชวงกอนเสนอหวขอศลปนพนธ  มาปรบใชในผลงานชวงศลปนพนธ  รวมถงทาการปรบปรงพฒนาผลงานจากคาวจารณหรอขอตชมของคณาจารยในภาควชา  เพอพฒนาผลงานชนตอมาใหดยงขน  ในระยะกอนเสนอหวขอศลปนพนธขาพเจาไดสรางผลงานศลปะแสดงสดและนาเสนอผานวดโอ  โดยมแนวความคดเกยวกบการสรางสรรคผลงานศลปะ  และการแขงขนในกนในวงการศลปะ  ดงจะเหนไดจากผลงาน Swimming ball I, Swimming ball II, Untitle และFail แตทวาการสอความหมายยงคลมเครอเกนไป  ดวยแนวความคดทคอนขางใหญเกนไปสาหรบงานศลปนพนธทาใหไมสามารถสอความออกมาไดครบถวน  อกหนงสงทเปนขอบกพรองคอการละทงสงทเปนผลจากศลปะแสดงสดคอผลงานจตรกรรม  และนาเสนอเพยงวดโอเทานน  จากเหตผลดงกลาวขาพเจาจงปรบแนวความคดใหมโดยขบเนนมากขนและจากดความคดใหแคบลงมา  เปนการศกษาเกยวกบการสรางรอยรอยจากศลปะแสดงสดและนาเสนอศลปะแสดงสดโดยใชรองรอยตามหวขอศลปนพนธ  Trace of Performance และปรบแกในสวนของกายภาพงานคอนาเสนอทงสวนทเปนศลปะแสดงสดและผลจากศลปะแสดงสด โดยผลงานชนทหนงคอ  Ship Project Part1 การสรางผลงานชนนคอนขางยากลาบาก  และมการจดการการนาเสนอไมด  คอมเพยงวดโอสามเทานน  และระยะเวลาในวดโอยาวเกนไปและขาดเนอหาทเปนใจความสาคญของผลงาน  เมอสรางสรรคผลงานชนทสองคอ Ship Project Part2 ขาพเจาจงพยายามบนทกทกขนตอนระหวางดาเนนงานและใชสอในการนาเสนอมากขนคอมทงวดโอและศลปะจดวาง  แตในผลงานชนนในสวนของวดโอไมเปนทดงดดและตวผลงานศลปะจดวางไมมความเปนเอกลกษณ  ในผลงานชนทสาม Light is trace of performance ขาพเจาจงไดทบทวนถงความเปนตวเอง 46

สำนกหอ

สมดกลาง

47

และปรบปรงผลงานจนกลายมาเปนศลปะแสดงสด  ในสวนของวดโอมการใชเทคนคตามรปแบบรายการโทรทศนซงสามารถดงดดความสนใจจากผชมไดด  แตทวาการมวดโอทเปนเหมอนเฉลยกทาเหนผชมเกดความเขาใจอยางกระจางชดจนกระทงไมมความสนใจใครรอกตอไป  เปนเหมอนดาบสองคมในการสอสารจงทาใหรวาในผลงานชนตอไปจะตองพฒนาโดยสรางประเดนปญหาขนมาโดยมเฉลย  แตเปนเฉลยทไมบอกเสยจนกระจางชด  ในผลงานชนทส   Trace of performance ขาพเจาจงตดตอวดโอโดยตดสลบใหเกดความสลบสนแตกสามารถปะตดปะตอเรองราวไดจากบทบรรยายและภาพทดขดแยงกน  โดยนาวตถจากการสรางสรรคผลงานอยางเรอเปนสงหนงทจะสวนปะตดปะตอเรองราวไดงายขน พฒนาการดานแนวความคด . Ship Project Part1 ผลงานชนนตองการนาเสนอสภาวะความอบอนหรอการคนดกนของคนในครอบครว  ดวยการรวมทากจกรรมเพอประสานรอยราว  สาหรบแนวความคดนถอวาเปนเรองสวนบคคล  และการเผยแพรความรสกทมเฉพาะบคคลใหผ อนรบรและเขาใจไดนนไมใชเรองงาย  ปญหาทเกดขนจากแนวความคดนคอ  แลวสงนมความสลกสาคญเพยงพอหรอนาสนใจเพยงพอตอผชมหรอไม  การตเผยเรองสวนตวออกไปจะสงผลอะไรบางตอสงคม  หรอการกระทาทกอยางเปนเพยงการบาบดตวเองและครอบครว  ถาเปนเชนนนจะตองทาอยางไรเพอเพมความสาคญใหกบประเดนทหยบยกมา  หากมองในมมของขาพเจา  สงทขาพเจาทากบแนวความคดนสาคญตอขาพเจามาก  จนไมสามารถเขาใจไดวาบคคลภายนอกจะมองเขามาอยางไร  ทาใหขาดการคานงถงผ ชม  ซงขาพเจาไดนาขอบกพรองตรงจดนไปแกไขในงานชนตอไป

สำนกหอ

สมดกลาง

48

2. Ship Project Part2 ผลงานชนนขาพเจาขยายขอบเขตความสนใจมาสชมชน  เมอในผลงานชนแรกเปนเรองสวนบคคล  เกดคาถามวาผชมจะไดอะไรจากผลงานศลปะน  ขาพเจาจงสนใจผลกระทบตอชมชนมากขนและตองการทจะนาศลปะเขาสชมชน  โดยใหคนในชมชนเปนผ รวมสรางงานศลปะ  แนวคดหลกของผลงานชนนการอนกรกษ  เมอวตถขาวของเครองใชของมนษยเปรยบเสมอนรองรอยทหลงเหลอจากการใชงาน  เครองมอเครองใชในอดตจงควรเปนสงทยงมอย  อาจเพอการศกษา  เพอพฒนาชวตความเปนอย  หรอแมกระทงเพอความบนเทง  แนวความคดในผลงานชนนถอวาตรงประเดนแตอาจจะไมใชสงทนาสนใจนก  เพราะการอนรกษไมไดอยในความสนใจของกระแสสงคมในเวลาน   3. Light is trace of performance ผลงานชนนมแนวความคดตอยอดจากผลงาน Ship Project Part 2 ขาพเจาตองการนาความเปนวถชวตของคนในชนบททถกเลอนหาย  กลบมาสรางเปนผลงานศลปะแสดงสดเพอบอกเลาวถนนตามแนวทางของขาพเจา  โดยในครงนมการคานงถงผชมมากขน  ขาพเจาใชสอใหมอยางการถายภาพและวดโอเปนเครองมอในการนาเสนอ  ซงใชวธการตดตงผลงานและการตดตอวดโอเขามาชวย  ทาใหผชมสามารถเขาใจแนวคดทตองการจะสอไดงายขน พฒนาการดานกายภาพ .Ship Project Part1 ผลงานชนนประกอบดวย  เรอ  ทเกดจากการสรางสรรคของคนในครอบครว  และวดโอทตดตอโดยใชมมกลองสามมม  เปนวดโอสามชองเชอมตอกนดวยจดเวลาทเทากน  จดบกพรองของผลงานชนนคอตววดโอไมสามารถบอกเลาเรองราวไดหมด  เนองจากความไมชดเจนของวธการถายทา  ซงความไมชดเจนนนเปนความตงใจของขาพเจาตงแตแรก  ปรากฏวาวดโอไมสามารถสอใหเหนถงปญหาครอบครว  เหนเพยงภาวะทดของครอบครว  ทาใหไมสามารถทาใหผชมจนตนาการไปถงจดทเปนตนตอของเรองได  

สำนกหอ

สมดกลาง

49

ภาพท  41 ผลงาน Ship Project Part1 (วดโอ)

2. Ship Project Part2 ผลงานชนนประกอบดวยโครงสรางสถาปตยกรรมเรอ  วตถทเปนเครองมอเครองใช  และวดโอภาพกจกรรมพรอมเสยงสมภาษณ ขาพเจานาโครงสรางสถาปตยกรรมเรอและเครองมอเครองใชมาสรางเปนผลงานศลปะจดวาง  โดยจดวางคกบวดโอและเรอจากผลงานชนแรก  ทาใหเกดการดงดดความสนใจมากขน  แตการตดตอวดโอยงไมสามารถบอกรายละเอยดของกจกรรมไดหมด  และเนองจากองคประกอบในผลงานชนนมจานวนมาก  ทาใหเกดการแยงชงความสนใจกนจนกลบความดงามของวตถและเรองราวทออกมาจากวตถ

สำนกหอ

สมดกลาง

50

 

ภาพท  42 ผลงาน  Ship Project Part2

3. Light is trace of performance ผลงานชนนประกอบดวยภาพถายและวดโอจากศลปะแสดงสด  โดยทภาพถายจะใชเทคนคททาใหเหนการเคลอนไหวของวตถได  แตไมสามารถเหนภาพคนททาการแสดงได  ในสวนของวดโอขาพเจาตดตอออกมาในรปแบบของรายการโทรทศน  แลวตดตงภาพถายและวดโอเรยงเปนแถว  ตวผลงานครงนแทบจะไมพบปญหา  จะมกแตเพยงวดโอทบอกเลารายละเอยดมากเกนไป  เนองจากขาพเจาปรบปรงจากผลงานชนทแลวทวดโอขาดรายละเอยดไปมาก  การบอกรายละเอยดทมากไปกบคนดทาใหยากตอการจนตนาการตอ  จงตองปรบใหมการสรางทางเลอกในการรบรมากกวาหนงทาง  และปรบเปลยนการตดตงใหผ ชมเขาใจสงทตองการจะสอโดยไมใชเวลานานเกนไป  

สำนกหอ

สมดกลาง

51

ภาพท  43 ผลงาน Light is trace of performance

.Trace of performance ผลงานชนนเปนการรวบรวมผลงานทผานมาทงสามชนเขาดวยกน  โดยสรางผลงานทจะใชนาเสนอเปนผลงานชนใหม  ขาพเจาเลอกใชเรอจากผลงานชนแรกและสรางสระนาจดวางเพอเปนฉากรองการฉายภาพวดโอ  โดยทภาพวดโอผานการตดตอโดยใชขอมลวดโอจากผลงานทกชนตดสลบภาพไปมาพรอมกบเสยงสมภาษณและคาบรรยาย  เปนการตดทอนการเลาเรองทมมากเกนไปในงานชนทสาม  และเพมเนอหาเขามาจากบทสมภาษณในผลงานชนทสอง  เมอการบอกเลาดวยภาพและเสยงดาเนนไปผชมจะสามารถรบรวาวตถทอยตรงหนากเปนสวนประกอบหนงในคาบอกเลานน

สำนกหอ

สมดกลาง

52

ภาพท  44 ผลงาน  Trace of performance

สำนกหอ

สมดกลาง

53

บทท  5 บทสรป

ขาพเจามความพงพอใจกบการสรางสรรคผลงานศลปนพนธครงนเปนอยางยง  ไมใชเพราะความสาเรจของตวผลงานเทานน  แตเปนเพราะการสรางผลงานศลปะในครงนไดทาใหขาพเจาไดสารวจตนเอง  และเชอมโยงชวตกบศลปะเขาดวยกน  การสรางสรรคผลงานทกชนเปรยบเสมอนยาบาบดสภาวะอารมณทขนมวของขาพเจา  และสรางความอบอนใหมขนอกครงในครอบครวของขาพเจา  ทาใหการสรางสรรคผลงานศลปนพนธในครงนไมใชเพยงการสรางผลงานศลปะสาหรบขาพเจา  อกทงเมอผลงานเขาสชมชน  ทาใหเหนวาผลงานศลปะทสรางขนสามารถเปนประโยชนตอชมชนและสงคมได  อาจไมมากมายแตนบวาเปนหนงแรงกระตน  ทาใหชาวบานหนมาใหความสาคญและเหนคณคาของวตถและหวงแหนวฒนธรรมประเพณดงเดมของเขา  นอกจากนขาพเจายงไดรบประสบการณดานการปฏสมพนธกบผคน  จากทเคยสรางงานดวยตวคนเดยวมาตลอดกสามารถทางานรวมกบผ อนได  ทงการอธบายแนวความคด  การแสดงความคดเหน  หรอการแกไขปญหารวมกน  ลวนแลวแตเปนประสบการณทดสาหรบขาพเจา  ไมวาจะเปนการทางานรวมกบคนในครอบครวซงกคอพอกบแมของขาพเจา  นอกจากทาใหลดชองวางระหวางกนแลวยงทาใหขาพเจาและพอแมหนมาใสใจในความสมพนธของครอบครวมากขน  ในสวนของการทางานรวมกบคนในชมชนกตองอาสยทกษะการพดคยคอนขางมาก  แตถงแมชาวบานจะเขาใจบางไมเขาใจบาง  ทกคนกตางเตมใจชวยงานสรางสรรคผลงานนขนมาจนสาเรจ  และในงานสวนอนๆกตองใชการทางานรวมกบผ อนเชนกน  เชนการขนยายหรอตดตงผลงานชนใหญ  ทาใหเหนถงความมนาใจตอเพอนมนษยดวยกนของทกคนทมสวนรวมในงาน ในดานการพฒนาทกษะทางศลปะ  ขาพเจากไดรบความรจากหลากหลายสอทใช  การใชงานโปรแกรมตดตอวดโอ  การถายทาผลงานศลปะแสดงสดดวยกลอง  การไดทดลองใชเทคนคเฉพาะในการถายภาพ  รวมไปจนถงทกษะการจดวางและตดตงผลงาน  ทกสงลวนคอยๆกอรางสรางตวขนเปนทกษะ

53

สำนกหอ

สมดกลาง

54

ขาพเจาไมสามารถบอกไดวาทกษะทขาพเจาไดรบคอทกษะระดบมออาชพ  แตอยางไรกตามการไดสรางสรรคผลงานศลปะเพอชวตและความสขโดยทสามารถผลตผลงานศลปกรรมออกมาเปนชนเปนอนไดนนกเปนสงทนาพงพอใจมากแลวสาหรบขาพเจา การทางานศลปะนพนธในครงนทาใหขาพเจาเขาใจในศลปะแสดงสดมากขน  และมมมมองตอการสรางสรรคผลงานศลปะแสดงสดในแงมมทกวางและหลากหลายขน  สาหรบขาพเจาคดวาศลปะแสดงสดเปนสอทสามารถเชอมโยงผลงานศลปะเขากบความคดและความรสกของทงศลปนและผชมไดเปนอยางด  การสรางผลงานศลปะแสดงสดไมมขอจากดตายตว  ศลปนสามารถสอความหมายไดโดยการเลาเรองหรอไมเลาเรองกได  นบเปนสอทางศลปะทมความลนไหลขนอยกบความตองการของศลปน  ขาพเจาสรางสรรคผลงานศลปะนพนธโดยตงคาถามเกยวกบผลสาเรจของผลงานศลปะแสดงสด  การบนทก  และการแสดงผลงานศลปะแสดงสดในรปแบบอน  รองรอยจากศลปะแสดงสดคอสงทขาพเจาสนใจ  เพราะรองรอยทเกดจากการกระทานนเปนสงทไมสามารถคาดเดาไดอยางแจมชด  และรปแบบของรองรอยจะแตกตางกนออกไปตามการกระทาทตางกน  ขาพเจาพบวารองรอยของศลปะแสดงสดนบเปนสวนหนงของการบนทกศลปะแสดงสดนนไดเชนกน  และรองรอยนนไมจาเปนทจะตองเกดจากการกระทาของศลปนแตเพยงผ เดยว  ศลปนสามารถสรางปฏสมพนธกบผ อนเพอสรางสรรคผลงานได  แตศลปะแสดงสดทใชผชมหรอผคนเปนผแสดงนนอาจคาบเกยวกบสอศลปะเกยวเนองได  ทาใหการกระทาทออกมามความเปนกจกรรมมากกวาความเปนศลปะแสดงสด  ทงนจาเปนตองพจารณาจากองคประกอบโดยรวมของผลงานจงจะสามารถชชดได  ทงนขาพเจามความเหนวาศลปะแสดงสดสามารถถกสรางขนไดดวยสอทางศลปะอน เชน  ศลปะการถายภาพ  วดโอ  ศลปะจดวาง  และสอศลปะเกยวเนอง  เปนตน  และสามารถหลอมรวมสอทางศลปะทมกระบวนการสรางงานทตางกนหลากหลายแขนงเปนผลงานศลปะแสดงสดหนงชนได  ในขณะเดยวกนกสามารถแสดงผลงานศลปะแสดงสดนนผานสออนไดเชนกน

สำนกหอ

สมดกลาง

55

บรรณานกรม

ภาษาไทย แจก สน  พอลลอก   [ออนไล น ], เ ข าถ ง เ ม อ  1 พฤษภาคม  2557   เ ข าถ ง ไ ดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/แจกสน_พอลลอก

ซลเวย. มารตน,วดโออารต  = Video art(กรงเทพฯ  : เดอะเกรทไฟนอารท,2552.) ดาเนยล. มารโซนา,คอนเซปชวลอารต  = Conceptual art(  กรงเทพฯ  : เดอะเกรทไฟนอารท,

2552.) บารบารา. เฮสส,แอบสแตรกตเอกซเพรสชนนสม= Abstract expressionism(  กรงเทพฯ  :

เดอะเกรทไฟนอารท, 2552.) พลอย  มลลกะมาส,  คยกบฤกษฤทธตระวนช  วาดวย  “ศลปะ”   และ  “สนทรยศาสตร

เกยวเนอง”   ของคนรวมสมย  [ออนไลน],เขาถงเมอ  1  พฤษภาคม  2557  เขาถงไดจากhttp://www.tcdcconnect.com/content/Know-What/636by: www.tcdcconnect.com

เพอรฟอรแมนซ  อารต  ศลปะแสดงสด  ศลปะแสดง Performance Art [ออนไลน],เขาถงเมอ  1 พฤษภาคม  2557, เขาถงไดจากhttp://www.designer.co.th/1350

ม.ศลปากรเปดใหชมนทรรศการศลปะชมชน  ครงท  7 "ความเคลอนไหวในรอยตอ",[อ อ น ไ ล น ], เ ข า ถ ง เ ม อ   1   พ ฤ ษ ภ า ค ม   2557   เ ข า ถ ง ไ ด จ า ก  http://www.matichon.co.th/newsdetail.php?newsid=1348386781&grpid=no&cati

d=no มารค  ไทรบ, นวมเดยอารต  = New media art(กรงเทพฯ  : เดอะเกรทไฟนอารท,2552.) วโชค  มกดามณ,  สอประสมและศลปะแนวจดวางในประเทศไทย,(กรงเทพฯ  : อมรนทรพรนตง

แอนดพบลชชง, 2545)   ฤกษฤทธ  ต ระว นช [ออนไล น ], เ ข าถ ง เ มอ  1 พฤษภาคม  2557   เ ข าถ ง ไ ดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/ฤกษฤทธ_ตระวนช ส ม เ ก ย ร ต   ต ง น โ ม , จ า ก ศ ล ป ะ เ ก ย ว เ น อ ง   ถ ง ค ว า ม ล บ ใ นป ร ะ ว ต ศ า ส ต ร  

SebastienTayac/ReneSmith[ออนไลน],เขาถงเมอ 1 พฤษภาคม  2557  เขาถงไดจาก

http://www.docstoc .com/docs/41790352/Nicolas-Bourriaud-“From-Relation

wasteless for green world,นทรรศการเพอถายทอดผลงานตนแบบจากการปฏบตการสรางสรรคของคณาจารยคณะมณฑนศลป  มหาวทยาลยศลปากรครงท  2, 15 – 30 กนยายน  2551

(ม .ป. ท., 2551).

สำนกหอ

สมดกลาง

56

ภาษาตางประเทศ   Amelia Jones ,Body art/performing the subject(Minneapolis : University of Minnesota

Press, 1998.) CarlsonM,Performance: A critical introduction. (London: Routledge, 1996) Frazer Ward, Vito Acconci(London :Phaidon, 2002.) Kristine Stiles,Marina Abramovic,(New York: Phaidon, 2008.)

RoseLee Goldberg,  Performance : live art since the 60s2nd ed. (London : Thames &

Hudson,  2004) Roselee Goldberg,Performance art from futurism to the present(London: Thames and

Hudson,1988) Steve Dixon, Digital performance : a history of new media in theater, dance,

performance art, and installation (Cambridge : MIT Press, 2007.)

สำนกหอ

สมดกลาง

57

ประวตการศกษา

ชอ  – นามสกล นางสาวสรนา    สตถาผล

วนเดอนปเกด 2 มนาคม    2535

ทอย 58/5 หม  2 ตาบลหลบเลา      อาเภอภพาน      จงหวดสกลนคร      47180

E-mail SAREENASATTAPON@Gmail.com

โทรศพท 097-2488843

ประวตการศกษา 2553 - ปจจบน : คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ      มหาวทยาลยศลปากร 2547 – 2552 : โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย    มกดาหารอาเภอเมองจงหวดมกดาหาร 2543 – 2547 : โรงเรยนบานสมปอย      อาเภอเขาวง      จงหวดกาฬสนธ 2539 – 2543 : โรงเรยนบานหลบเลา      อาเภอภพาน      จงหวดสกลนคร

ประวตการแสดงผลงาน 2558 : แสดงผลงานศลปะแสดงสดในเทศกาลศลปะนานครงท2

ตอน  “เผารกปา”ณจงหวดนาน

: นทรรศการกลมในโครงการศลปนพานกณ Mite-Ugro art space

เมองกวางจประเทศเกาหลใต

2557 : แสดงผลงานศลปะแสดงสดในนทรรศการ  “กระตก”  ณ  Yet-space

: แสดงผลงานศลปะแสดงสดในเทศการศลปะแสดงสดนานาชาต เอเชยโทเปย2014 ณหอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร : แสดงผลงานศลปะแสดงสดในนทรรศการ“3solo Exhibition” ณ  People Gallery : รวมแสดงผลงานในนทรรศการ  “Homemade Art Exhibition” ณ  Bakery Terrace

: แสดงผลงานวดโออารตในนทรรศการ  “State Of Being :

สำนกหอ

สมดกลาง

58

New Videoart From Thailand”จดโดย  Opalnest and XXX Gallery

ณXXX Gallery ประเทศฮองกง : แสดงผลงานศลปะแสดงสดในงาน“Creativity Exclusive Club

Night”จดโดย  HOF Art : รวมแสดงผลงานในนทรรศการ  “พพธภณฑเฉพาะกาล”  จดโดย  

บานนอก  จงหวด  ราชบร : แสดงผลงานศลปะแสดงสดรวมกบศลปนชาวญป น  ในนทรรศการ “ซายาโกะ  โอกร” : รวมแสดงผลงาน  ในนทรรศการ  “ศลปกรรมทางชางเผอก”

ณ  หลงแรกบาร : แสดงผลงานศลปะแสดงสดในนทรรศการเมโทรไนนอารตขงขง   จดโดยมหาวทยาลยศลปากร  

: แสดงผลงานศลปะแสดงสดในงาน“La fete”จดโดยHOF Art และสถานเอกอครราชทตฝรงเศสประจาประเทศไทย

: แสดงผลงานศลปะแสดงสดในเทศกาลศลปะ  “นาน  เนบ  เนบ” ณ  จงหวดนาน

: รวมแสดงศลปะการแสดงสดในโครงการ  “ราลกรตนโกสนธ” โดยกรมธนารกษ

2556 : รวมแสดงผลงาน  ในนทรรศการ“Experimental Video Art Exhibition

Thai – European”โดย  BundesministeriumsfürUnterricht,

Kunst und Kultur (BMUKK)

: จดแสดงผลงานแสงสเสยงและศลปะการแสดงสดรวมกบกลมETC

ไปยานใหญในนทรรศการ  “Metro-Sapien : dialogue in the cave” สานกงานศลปะวฒนธรรมรวมสมย

: จดแสดงผลงานวดโออารตและแสดงศลปะการแสดงสดในโครงการ “พนทนดจง”  โดยสถาบนสอเดกและเยาวชน  (สสย.)

: แสดงผลงานศลปะการแสดงสดรวมกบศลปนชาวฝรงเศส  MyriamOmar Awadiในนทรรศการ  “Eternity”ณ  นาทองแกลเลอร

: เปนตวแทนนกศกษาไทยเขารวมสมมนาและบรรยาย  ในโครงการ

สำนกหอ

สมดกลาง

59

ภาพยนตรสารคดรวมกบคณาจารยและนกศกษาชาวญป น   จดโดยJapan institute of the moving imageและ  YMCA Thailand

: เขารวมสมมนาและแสดงผลงานศลปะการแสดงสดรวมกบศลปนนานาชาต  ในนทรรศการ  “Exotika”

: รวมแสดงศลปะการแสดงสดในโครงการ  “ราลกรตนโกสนธ230ป” โดยกรมธนารกษ

: แสดงผลงานศลปะการแสดงสดเนองในวนศลป  พระศร  2556

2555 : รวมแสดงศลปะการแสดงสดในงานวนสถาปนามหาวทยาลยศลปากร   ประจาป  2555

: เขารวมสมมนาและแสดงผลงานศลปะการแสดงสดในงาน  “International

Performance Art And Art Exhibition”  จดโดย    Asiatopia

: แสดงผลงานศลปะการแสดงสดเนองในวนศลป  พระศร  2555

2554 : รวมแสดงผลงานภาพถายในนทรรศการ  “เปดบานจตรกรรม  2554” มหาวทยาลยศลปากร : แสดงผลงานศลปะการแสดงสดในงาน  “Grand Opening” ณ  V64 แกลเลอร

สำนกหอ

สมดกลาง

60

เกยรตประวต 2557 : ทนการศกษา  มลนธรฐบรษ  พลเอกเปรม  ตณสลานนท : ไดรบคดเลอกจากมหาวทยาลยศลปากรและMite-Ugro Art Space

เปนตวแทนนกศกษาไทยเขารวมโครงการศลปนพานก  ณ  เมองกวางจ   ประเทศเกาหล 2556 : ไดรบคดเลอกจากโครงการ  “SPOT ART”ประเทศสงคโปรนาผลงาน

เขารวมจดแสดงในเทศการศลปะสงคโปรเบยนนาเล2013

ณ  ประเทศสงคโปร 2552 : รางวลชมเชย  โครงการประกวด  “ศลปกรรมยวพฒน”ครงท  16

:    รางวลชมเชย  การประกวดแขงขน  “ศลปกรรมแหงภาคตะวนออก

เฉยงเหนอ”  เนองในวนคลายวนสถาปนาคณะศลปกรรมศาสตร   มหาวทยาลยมหาสารคาม

2551 : รองชนะเลศ  โครงการประกวดวาดภาพเฉลมพระเกยรต     พระบาทสมเดจพระเจาอยหว  เนองในโอกาสเฉลมพระชนมพรรษา               81 พรรษา    โดยมลนธไทยคม

: รางวลชมเชย  โครงการ  “จตนาการ  สบสาน  วรรณกรรมไทย”  ปท  2

โดยบรษทชนคอรปอเรชน

: รวมแสดงผลงานในโครงการประกวด“ศลปกรรมเดกและเยาวชนแหงชาต”ครงท  3สถาบนบณฑตพฒนศลป  กระทรวงวฒนธรรม

: รางวลเหรยญทองแดง  จตรกรรมภาพไทยลงสงานศลปหตถกรรมนกเรยนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ  สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน  กระทรวงศกษาธการ

: รางวลชมเชย  การประกวด  “ศลปะกรรมปตท.” เยาวชนภาคตะวนออกเฉยงเหนอครงท  3

2550 : รางวลยอดเยยม  การประกวด  “ศลปกรรมปตท.” เยาวชนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ  ครงท  2

สำนกหอ

สมดกลาง