- tregoni çfarë është kërkesa individuale dhe e tregut për...
TRANSCRIPT
ERIK BOTIME
Pika e Furnizimit – Magazina qendrore Zyrat e Shtëpisë Botuese Rr. “e Ullishtës Mjull-Bathore” pranë Rr. “Kont Urani”, nr.25 zyrave të komunës Farkë, Sauk, Tiranë Tel./Fax: +355 4 2220645, 2234909 Tel.: 04 2467762, Cel.: +355 69 20 63 228; 069 40 66 442 Cel.: 069 20 40 333; E-mail: [email protected]
Plani mësimor Ekonomia 1234 javë x 2 orë = 68 orë
Nr. Linja Kreu Mësimi Orët mësimore
Objektivat Temat
1 Linja I. Ekonomia e tregut
1.1 Çfarë studion ekonomia?
7 orë gjithsej
6 orë mësimore
1 orë përsëritje
1.1.1 Problemi ekonomik themelor dhe mundësitë e prodhimit
1 Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të tregojnë cili është problemi ekonomik themelor dhe objekti i shkencës së ekonomisë.
1.1.1.1 Problemi ekonomik themelor
2 1 - të listojnë faktorët e prodhimit; - t’i interpretojnë ato; - të sjellin shembuj burimesh nga jeta e përditshme.
1.1.1.2 Prodhimi dhe faktorët e tij
3 1 - të shpjegoni kuptimin e kufirit të mundësive të prodhimit dhe argumentoni shkaqet e tij.
- të shpjegoni dhe analizoni konceptin e koston oportune.- të zbatoni konceptin e kostos oportune në shpjegimin e dukurive praktike.
1.1.1.3 Mundësitë e prodhimit dhe kosto oportune
4 1.1.2 Rregullimi ekonomik dhe sistemi i iniciativës së lirë
1 - të tregoni çfarë është sistemi ekonomik 1.1.2.1 Domosdoshmëria e rregullimit dhe sistemi ekonomik
1
5 1 - të shpjegojnë mënyrën se si sisteme të ndryshme zgjidhin problemin ekonomik themelor. - të krahasojnë sisteme të ndryshme ekonomike. - të analizojnë sistemin aktual të ekonomisë në Shqipëri.
1.1.2.2 Sistemet e ndryshme ekonomike
6 1.1.3 Qarkullimi i aktiviteteve ekonomik
1 - të përshkruajnë qarkullimin e aktivitetit ekonomik;- të shpjegojnë fluksin e lëvizjes së të mirave dhe atë të lëvizjes së parave;- të zbatojnë njohuritë në shpjegimin e qarkullimit ekonomik në vendin tonë.
1.1.3 Qarkullimi i aktiviteteve ekonomik
7 1.1.4 C’ështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 1.1.4 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
8 1.2 Kërkesa, oferta dhe çmimi i tregut
8 orë
1.2.1 Tregjet 1 - tregojnë çfarë është tregu;- listojnë karakteristikat e tregut të konkurrencës perfekte;- argumentojnë se si sillen në tregun e konkurrencës së përsosur konsumatorët dhe firmat.
1.2.1 Tregjet
9 1.2.2 Kërkesa 1 - tregoni çfarë është kërkesa individuale dhe e tregut për një të mirë apo shërbim;- shpjegoni ligjin e kërkesës si dhe lakoren e saj;- listoni dhe shpjegoni faktorët që ndikojnë në kërkesën për një të mirë ose shërbim.
1.2.2 Kërkesa 1.2.2.1
10 1 - listoni dhe shpjegoni faktorët që ndikojnë në kërkesën për një të mirë ose shërbim;- krahasoni ndikimin e faktorëve në lëvizjet përgjatë ose zhvendosjen e lakores së kërkesës;- analizoni ndikimin që kanë në kërkesë secili prej faktorëve në kushtet e tregjeve konkrete të mallrave dhe shërbimeve në vendin tonë.
1.2.2.2Faktorët që përcaktojnë kërkesën. Lëvizjet përgjatë lakores dhe zhvendosja e saj
11 1.2.3 Oferta 1 - shpjegoni çfarë janë oferta individuale dhe ajo e tregut; 1.2.3 Oferta
2
- analizoni ligjin e ofertës dhe lakoren e saj dhe të argumentoni përse lakorja ka pjerrtësi rritëse;- listoni faktorët që ndikojnë në madhësinë e ofertës për një mall ose shërbim;- shpjegoni ndikimin e secilit grup faktorësh mbi lakoren e ofertës;- argumentoni përse ndryshimet e çmimit shkaktojnë lëvizje përgjatë lakores dhe ndryshimet e faktorëve të tjerë shkaktojnë spostime të lakores së ofertës.
12 1.2.4 Ekuilibri i tregut
1 - tregojnë çfarë janë çmimi dhe sasia ekuilibër në tregun e konkurrencës perfekte;- shpjegojnë mënyrën se si vendoset ekuilibri dhe ligjin e kërkesës e ofertës;- argumentojnë se si tregu synon drejt ekuilibrit për çmime mbi ose nën ekuilibër.- analizojnë se si ngjarje të ndryshme ekonomike të marra nga praktika Shqiptare ndikojnë në ekuilibrin e tregut.
1.2.4 Ekuilibri i tregut
13 1.2.5 Elasticiteti 1 - shpjegojnë çfarë janë elasticiteti i kërkesës lidhur me çmimin, lidhur me të ardhurat, elasticiteti i tërthortë, elasticiteti i ofertës;- përshkruajnë faktorët që ndikojnë në elasticitetin e kërkesës dhe ofertës;- argumentojnë domosdoshmërinë e studimit të elasticitetit për të shpjeguar dukuri të ndryshme ekonomike.
1.2.5 Elasticiteti
14 1.2.6 Kërkesa, oferta dhe kontrolli i çmimeve
1 - shpjegojnë çfarë janë çmimi tavan dhe dysheme dhe përse quhen kështu;- analizojnë grafikisht efektin që kanë në treg çmimet tavan dhe dysheme të vendosura mbi ose nën ato ekuilibër.- japin gjykimin e tyre, duke ilustruar me shembuj të praktikës shqiptare efektin e politikave të ndërhyrjes së shtetit për korrigjimin e çmimeve.
1.2.6 Kërkesa, oferta dhe kontrolli i çmimeve
3
15 1.2.7 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 1.2.7 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
16 1.3 Konsumatori në ekonominë e tregut
(3 orë)
1.3.1 Roli i konsumatorit në ekonomi. Konsumi, kursimi dhe faktorët që ndikojnë në to
1 - shpjegoni rolin dhe rëndësinë ekonomike të konsumatorit në ekonominë e tregut; marrëdhëniet midis konsumit dhe kursimeve;- analizojnë rolin e shpenzimeve, kursimeve dhe mënyrën e matjes së tyre.- rendisin faktorët që ndikojnë në konsum dhe shpenzim;- shpjegojnë motivet kryesore që i shtyjnë njerëzit për të kursyer.- rendisin përparësitë dhe të metat e blerjes me kredi.
1.3.1 Roli i konsumatorit në ekonomi. Konsumi, kursimi dhe faktorët që ndikojnë në to
17 1.3.2 Planifikimi i një buxheti familjar ose personal
1 - renditin dhe klasifikoni të ardhurat dhe shpenzimet personale ose familjare;- vendosin të ardhurat përballë shpenzimeve për të vlerësuar buxhetin;- ndërtojnë buxhetin tuaj personal ose familjar.
1.3.2 Planifikimi i një buxheti familjar ose personal
18 1.3.3 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 1.3.3 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
19 1.4 Fillimi i një biznesi dhe financimi i tij
(8 orë)
1.4.1 Sipërmarrja
1 - të përkufizojnë çfarë është sipërmarrja;- të listojnë faktorët që kushtëzojnë një sipërmarrje të suksesshme;- të shpjegojnë veçoritë e një sipërmarrje të suksesshme.
1.4.1 Sipërmarrja
20 1.4.2 Format e biznesit
1 - të shpjegojnë konceptin e ndërmarrjes individuale; - të shpjegojnë karakteristikat e ndërmarrjes individuale;- të argumentojnë përparësitë dhe të metat e ndërmarrjes individuale.
1.4.2.1 Ndërmarrja individuale dhe karakteristikat e saj
4
21 1 - të shpjegojnë çfarë janë shoqëritë;- të tregojnë thelbin e shoqërisë si një formë juridike e ndërmarrjeve dhe dalloni karakteristikat e tjera të saj;- të shpjegojnë kuptimin e termave “Person juridik” dhe “Person fizik” dhe tregojnë dallimin ndërmjet tyre; - të argumentoni domosdoshmërinë e krijimit të personave juridikë.
1.4.2.2 Shoqëria
22 1 - të shpjegojnë çfarë janë shoqëritë e personave duke veçuar karakteristikën e tyre bazë;- të renditin karakteristikat e shoqërive të personave;- të argumentojnë përparësitë dhe të metat e shoqërive të personave në raport me format e tjera juridike të ndërmarrjeve.
1.4.2.2.1 Shoqëritë e personave
23 1 - shpjegojnë çfarë është shoqëria e kapitaleve duke evidentuar karakteristikën bazë përcaktuese të saj dhe të rendisin karakteristikat e shoqërive të kapitaleve;- tregojnë se si individualizohet shoqëria e kapitaleve;-listojnë format e ndryshme të shoqërisë së kapitaleve duke evidentuar karakteristikat e secilës;- krahasojnë format e ndryshme të shoqërisë së kapitaleve;-tregojnë përparësitë e shoqërisë së kapitaleve në raport me format e tjera juridike si dhe të metat e saj,-argumentojnë përse shoqëria e kapitaleve është një formë më e zhvilluar e ndërmarrjeve.
1.4.2.2.2 Shoqëritë e kapitaleve
24 1.4.3 Financimi i ndërmarrjeve
1 - të shpjegojnë konceptin e financimit;- të tregojnë format e financimit të biznesit nëpërmjet burimeve të brendshme dhe atyre të jashtme;- të marrin vendim mbi formën e duhur të financimit të biznesit në vartësi me karakteristikat dhe kërkesat e tij konkrete;- të dallojnë burimet e brendshme nga ato të jashtme të
1.4.3 Financimi i ndërmarrjeve
5
financimit të ndërmarrjes.- të evidentojnë dallimet ndërmjet aksionit dhe obligacionit si forma të financimit të pasurisë së ndërmarrjes.
25 1.4.4 Bilanci dhe pasqyra e rezultatit
1 - të shpjegojnë kuptimin e nocioneve të investimeve, pasurisë së ndërmarrjeve, bilancit, shpenzimeve, të ardhurave dhe rezultatit ekonomik;- të tregojnë karakteristikat e pasurisë dhe elementet kryesore të bilancit të një ndërmarrjeje;- të hartojnë në mënyrë të pavarur një bilanc shumë të thjeshtë të një ndërmarrjeje duke veçuar aktivet nga kapitali i vet dhe ai hua.
1.4.4 Bilanci dhe pasqyra e rezultatit
26 1.4.5 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 1.4.5 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
27 1.5 Prodhimi, kostoja dhe të ardhurat e firmës
(5 orë)
1.5.1 Kostot dhe analiza e tyre
1 - të dallojnë kostot fikse nga ato të ndryshueshme (variabël); - të llogaritin koston e përgjithshme të prodhimit;- të interpretojnë grafikun e kostos fikse, variabël dhe totale.
1.5.1.1 Kostot totale, fikse dhe variabël
28 1 - të tregojnë çfarë janë kosto mesatare dhe marxhinale;- të argumentojnë përse shërben llogaritja e kostos mesatare dhe marxhinale;- të llogaritin koston mesatare dhe atë marxhinale;interpretoni grafikun e kostos mesatare dhe marxhinale.
1.5.1.2 Kosto mesatare dhe marxhinale
29 1.5.2 Analiza e prodhimit dhe të ardhurave
1 - të tregojnë çfarë janë produkti i përgjithshëm dhe ai marxhinal;- të llogarisin produktin e përgjithshëm fizik, marxhinal dhe mesatar;- të shpjegojnë funksionin e prodhimit në periudhën afatshkurtër.
1.5.2.1 Produkti total dhe marxhinal
6
30 1 - të tregojnë çfarë janë e ardhura totale, marxhinale dhe fitimi;- të shpjegojnë veprimin e ligjit të të ardhurave zbritëse në gjendjen e biznesit; - të llogaritni dhe analizoni pikën e maksimizimit të fitimit.
1.5.2.2 E ardhura totale, marxhinale dhe fitimi
31 1.5.3 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 1.5.3 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
32 1.6 Struktura e tregut
(6 orë)
1.6.1 Tregu i konkurrencës së plotë kundrejt monopolit
1 - të tregojnë cilat janë strukturat e tregut;- të shpjegojnë karakteristikat e tregut të konkurrencës së plotë dhe monopolit;- të analizojnë barrierat hyrëse në tregun monopolistik dhe mënyrën se si veprojnë ato;- të argumentojnë rolin e konkurrencës perfekte dhe monopolit te mirëqenia e konsumatorit.
1.6.1.1. Tregu i konkurrencës së plotë dhe monopoli
33 1 - të shpjegojnë dallimet ndërmjet tregut të konkurrencës së plotë dhe monopolit;- të argumentojnë dallimet ndërmjet tregut të konkurrencës së plotë dhe monopolit në aspektin e ndikimeve që ata kanë te konsumatori dhe mirëqenia e tij;- të gjykojnë mbi efektet e ndërhyrjes së shtetit në tregun monopolistik;- të shpjegojnë mënyrat e ndërhyrjes së shtetit në tregun monopolistik.
1.6.1.2. Dallimet ndërmjet firmës në tregun e konkurrencës së plotë dhe monopolit. Ndërhyrja e shtetit
34 1.6.2. Oligopoli dhe konkurrenca monopolistike
1 -të shpjegojnë çfarë janë dhe cilat janë karakteristikat e tregut oligopol dhe atij të konkurrencës monopolistike;- të evidentojnë dallimin ndërmjet këtyre dy strukturave të tregut me konkurrencën e plotë dhe monopolin.
1.6.2. Oligopoli dhe konkurrenca monopolistike
7
35 1.6.3. Shkrirja e bizneseve dhe format e saj
1 - të tregojnë se çfarë është shkrirja e bizneseve dhe përse mund të kryhet ajo;- të shpjegojnë çfarë janë shkrirja vertikale, horizontale dhe konglomerate.-të përshkruajnë llojet e ndryshme të shkrirjeve në funksion të objektivave të tyre në treg.
1.6.3. Shkrirja e bizneseve dhe format e saj
36 1.6.4 Tregu i lirë 1 - shpjegoni çfarë është tregu i lirë dhe cilat janë karakteristikat e tij;- evidentoni dallimet ndërmjet tregut të lirë dhe atij të konkurrencës perfekte;- analizoni përparësitë e tregut të lirë.
1.6.4 Tregu i lirë
37 1.6.5 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 1.6.5 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
38 1.7 Tregjet e faktorëve të prodhimit
(4 orë)
1.7.1 Tregjet e faktorëve të punës. Tregu i punës
1 - të tregojnë çfarë dhe cilët janë tregjet e faktorëve të prodhimit;- të shpjegojnë karakteristikat e kërkesës për faktorë prodhimi dhe listoni faktorët përcaktues të saj;- të tregojnë çfarë janë kërkesa dhe oferta e tregut dhe e firmës për punë;- të shpjegojnë karakteristikat e kërkesës dhe ofertës për punë, si dhe mënyrën e vendosjes së ekuilibrit të punës në treg dhe për biznesin;- të hartojnë grafikë të thjeshtë për të shpjeguar vendosjen e ekuilibrit në tregun e punës;- të argumentojnë efektet e pagave të vendosura mbi ose nën atë ekuilibër.
1.7.1 Tregjet e faktorëve të punës. Tregu i punës
39 1.7.2 Tregu i tokës
1 - të tregojnë çfarë janë kërkesa dhe oferta e tregut dhe e firmës për tokën dhe burimet natyrore;- të shpjegojnë karakteristikat e kërkesës dhe ofertës për tokë si dhe mënyrën e vendosjes së ekuilibrit në treg dhe për biznesin;
1.7.2 Tregu i tokës
8
- të hartojnë grafikë të thjeshtë për të shpjeguar vendosjen e rentës.
40 1.7.3 Tregu i kapitalit
1 - të tregojnë çfarë janë kërkesa dhe oferta e tregut dhe e firmës për kapital sipas llojeve të tij;- të shpjegojnë karakteristikat e kërkesës dhe ofertës për kapital si dhe mënyrën e vendosjes së ekuilibrit në treg dhe për biznesin;- të hartojnë grafikë të thjeshtë për të shpjeguar vendosjen e interesit në treg.
1.7.3 Tregu i kapitalit
41 1.7.4 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 1.7.4 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
42 Linja 2. Ekonomia kombëtare
2.1 Qeveria dhe ekonomia
(7 orë)
2.1.1 Pesha dhe funksionet e qeverisë në ekonomi
1 - të tregojnë cilët janë instrumentet nëpërmjet të cilëve qeveria ndikon në aktivitetin ekonomik;- të shpjegojnë se si ka ndryshuar në kohë roli dhe pesha e qeverisë në ekonomi;- të argumentojnë nevojën e ndërhyrjes së qeverisë në ekonomi.
2.1.1.1 Pesha e qeverisë në ekonomi
43 1 - të përshkruajnë funksionet ekonomike që duhet të kryejë qeveria;- të shpjegojnë mënyrën se si qeveria luan secilin prej roleve të saj në ekonomi;- të arsyetojnë përse qeveritë janë të detyruara të ndërhyjnë në treg.
2.1.1.2 Funksionet e qeverisë në ekonomi
44 2.1.2 Të ardhurat dhe shpenzimet e qeverisë
1 - të tregojnë çfarë janë të ardhurat dhe shpenzimet e qeverisë dhe përse përdoren ato;- të shpjegojnë se si klasifikohen shpenzimet sipas funksioneve të qeverisë;- të gjykojnë përse është e domosdoshme kryerja e shpenzimeve dhe realizimi i të ardhurave nga qeveria.
2.1.2 Të ardhurat dhe shpenzimet e qeverisë
45 2.1.3 Aspekte 1 - të shpjegojnë cilat janë arsyet për taksim nga qeveria; 2.1.3 Aspekte
9
ekonomike të taksimit
rendisni parimet e taksimit dhe llojet e taksave;- të shpjegojnë përmbajtjen dhe logjikën e secilit prej parimeve të taksimit;- të shpjegojnë se si klasifikohen taksat sipas kritereve të ndryshme duke ilustruar me shembuj.
ekonomike të taksimit
46 2.1.4 Të ardhurat dhe shpenzimet e buxhetit të shtetit në Shqipëri
1 - të tregojnë cilat janë zërat kryesorë të të ardhurave dhe shpenzimeve të qeverisë shqiptare;- të renditin sipas rëndësisë që zënë në buxhet zërat e ndryshëm të shpenzimeve;- të argumentojnë se si shteti ka ndërhyrë në ekonomi duke ndikuar nëpërmjet shpenzimeve të tij.
2.1.4 Të ardhurat dhe shpenzimet e buxhetit të shtetit në Shqipëri
47 2.1.5 Deficiti buxhetor dhe borxhi publik
1 - të shpjegojnë çfarë janë deficiti dhe suficiti buxhetor;- të tregojnë cili është mjeti që përdor qeveria për të mbuluar deficitin buxhetor;- të argumentojnë rolin e borxhit publik në nxitjen e ekonomisë nëse ai përdoret mirë;- të tregojnë cilat janë mënyrat e uljes së deficitit buxhetor.
2.1.5 Deficiti buxhetor dhe borxhi publik
48 2.1.6 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 2.1.6 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
49 2.2 Paraja dhe institucionet financiare
(4 orë)
2.2.1 Paraja 1 - të shpjegojnë konceptin e parasë, karakteristikat dhe funksionet e saj;- të përshkruajnë procesin e lindjes dhe të zhvillimit të parasë;
2.2.1 Paraja
50 1 - të identifikojnë tipat e parasë;- të shpjegojnë karakteristikat e parasë mall, të dekretuar
dhe asaj bankare;- të analizojnë karakteristikat e parasë bankare, duke
2.2.1.1 Llojet e parasë
10
evidentuar dallimet e saj me llojet e tjera të parasë.
51 2.2.2 Sistemi bankar
1 - të shpjegojnë ofertën monetare, rolin e bankave si pranuese depozitash dhe dhënëse huash për ekonominë- të analizojnë rolin dhe rëndësinë e rezervës së detyruar bankare;- të shpjegojnë funksionimin dhe organizimin e sistemit bankar në Shqipëri përfshi Bankën Qendrore në veçanti.
2.2.2 Sistemi bankar
52 2.2.3 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 2.2.3 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
53 2.3 Treguesit kryesorë makroekonomikë
(8 orë)
2.3.1 Prodhimi i brendshëm bruto
1 - të shpjegojnë konceptin e GDP;- të argumentojnë përse është e domosdoshme të llogaritet GDP e një vendi.
2.3.1.1 Nocioni i GDP
54 1 - të evidentojnë cilat janë mënyrat e përdorura për matjen e GDP dhe përse është e domosdoshme llogaritja e saj në vlerë;- të tregojnë çfarë janë GDP real, GDP nominal dhe GDP për frymë në çmime aktuale dhe konstante, si dhe të bëni dallimet mes tyre.- të përshkruajnë se si matet GDP sipas secilës prej mënyrave të matjes;- të evidentojnë dallimet ndërmjet tre mënyrave të matjes së GDP.
2.3.1.2 Matja e GDP
55 1 - të shpjegojnë se çfarë është GNP dhe evidentoni dallimet ndërmjet GNP dhe GDP;- të argumentojnë përse është e domosdoshme të llogaritet GDP për frymë;- të shpjegojnë konceptin e PPP dhe argumentoni përse është e domosdoshme për matjen e performancës së
2.3.1.3 GNP dhe dallimet e saj me GDP. GDP për frymë dhe PPP
11
ekonomisë së një vendi llogaritja e saj.
56 1 - të listojnë mangësitë e GDP;- të përshkruajnë mënyrën e matjes së GDP në Shqipëri.
2.3.1.4. Mangësitë e GDP. Matja e GDP-së në Shqipëri
57 2.3.2 Inflacioni 1 - të tregojnë çfarë janë inflacioni dhe deflacioni;- të përshkruajnë llojet e ndryshme të inflacionit;- të shpjegojnë mënyrat e matjes së inflacionit;- të analizojnë shkaqet e inflacionit dhe ndikimin e tij në ekonomi.
2.3.2 Inflacioni
58 2.3.3 Papunësia 1 -të shpjegojnë konceptin e papunësisë dhe forcës së punës;- të dallojnë llojet e ndryshme të papunësisë;- të shpjegojnë shkaqet dhe pasojat e papunësisë.
2.3.3 Papunësia
59 2.3.4 Ciklet e biznesit (ciklet ekonomike)
1 - të shpjegojnë ciklet e biznesit.- të analizojnë fazat e cikleve të biznesit.
2.3.4 Ciklet e biznesit (ciklet ekonomike)
60 2.3.5 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 2.3.5 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
61 2.4 Stabiliteti ekonomik dhe politikat makroekonomike
(3 orë)
2.4.1 Politikat fiskale dhe ndikimi i tyre në ekonomi
1 - shpjegoni kërkesën dhe ofertën agregate;- analizoni llojet e politikave fiskale;- interpretoni efektet e politikës fiskale në indikatorët makroekonomik.
2.4.1 Politikat fiskale dhe ndikimi i tyre në ekonomi
62 2.4.2 politikat monetare dhe ndikimi i tyre në ekonomi
1 - të shpjegojnë konceptin e politikës monetare;- të përshkruajnë instrumentet e politikës monetare;- të interpretojnë efektet e politikës monetare në ekonomi.
2.4.2 politikat monetare dhe ndikimi i tyre në ekonomi
12
63 2.4.3 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 2.4.3 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
64 Linja 3. Marrëdhëniet ekonomike ndërkombëtare
3.1 Tregtia ndërkombëtare
(5 orë)
3.1.1 Përparësia e krahasuar dhe përfitimet nga tregtia ndërkombëtare
1 -të tregojnë arsyet që i shtyjnë vendet të tregtojnë me njëri-tjetrin;- të shpjegojnë kuptimin e përparësisë së krahasuar dhe lidhjet e saj me koston oportune;- të argumentojnë përse duhen plotësuar një sërë kushtesh në mënyrë që tregtia ndërkombëtare të ketë përfitim reciprok për tërë vendet.
3.1.1 Përparësia e krahasuar dhe përfitimet nga tregtia ndërkombëtare
65 3.1.2 Pengesat në tregtinë ndërkombëtare dhe tregtia e lirë
1 - të tregojnë çfarë janë pengesat në tregtinë ndërkombëtare dhe cili është synimi i tyre;- të listojnë cilat janë pengesat në tregtinë ndërkombëtare të grupuara sipas llojeve të tyre;- të shpjegojnë çfarë është tregtia e lirë dhe tregoni se si funksionon ajo;- të argumentojnë përparësitë e tregtisë së lirë, duke dhënë dhe ilustrimet nga realiteti i tregtisë botërore.
3.1.2 Pengesat në tregtinë ndërkombëtare dhe tregtia e lirë
66 3.1.3 Bilanci i pagesave dhe bilanci tregtar
1 - të tregojnë çfarë janë bilanci tregtar dhe ai i pagesave të një vendi;- të krahasojnë bilancin tregtar me atë të pagesave të një vendi dhe nxirrni në pah dallimet ndërmjet tyre në qëllimet e hartimit e përmbajtje;- të argumentojnë domosdoshmërinë e hartimit të bilancit të pagesave dhe atij tregtar.
67 3.1.4 Kursi i këmbimit dhe ndikimi në tregtinë
1 - të tregojnë çfarë është kursi i këmbimit të një monedhe;- të shpjegojnë faktorët që përcaktojnë kursin e këmbimit të një monedhe;
3.1.4 Kursi i këmbimit dhe ndikimi në tregtinë
13
ndërkombëtare
-të argumentojnë lidhjen që ekziston ndërmjet kursit të këmbimit të një monedhe me bilancin e pagesave të vendit përkatës dhe pozicionin e tij në tregtinë ndërkombëtare.
ndërkombëtare
68 3.1.5 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
1 3.1.5 Çështje për diskutim dhe studime rasti për kreun
14