Ị trƯỜng tiỀn tỆ 2srtc.org.vn/images/uploaded/tttc_9.2015.pdf · tuy nhiên, fomc để...

MỤC LỤC

A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ ................................................................. 2

I. Thị trường tiền tệ - tín dụng .................................................... 2

II. Thị trường ngoại hối và vàng ................................................ 17

B. THỊ TRƯỜNG VỐN ...................................................................... 26

I. Thị trường chứng khoán ........................................................ 26

II. Thị trường BĐS ....................................................................... 37

C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH ............................................................ 41

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 09/2015

2

A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ

I. Thị trường tiền tệ - tín dụng

Thị trường tiền tệ - tín dụng thế giới

Trước mối lo ngại về đà tăng trưởng yếu kém của nền kinh

tế toàn cầu, Fed đã quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 0-0.25%

với tỷ lệ 9 phiếu thuận và 1 phiếu chống vào ngày thứ Năm

(17.9/2015) sau khi kết thúc cuộc họp chính sách 2 ngày. Jeffrey

Lacker là thành viên duy nhất của Ủy ban Thị trường mở Liên bang

(FOMC) phản đối quyết định trên khi ông muốn nâng lãi suất thêm

0.25%.

Tuy nhiên, FOMC để ngỏ khả năng thắt chặt nhẹ chính sách

trong các tháng còn lại của năm nay. Mô hình dot plot của Fed cho

thấy từ đây đến cuối năm, Fed có thể tăng lãi suất thêm 0.4% - đồng

nghĩa với việc cơ quan này sẽ phải nâng lãi suất tại cuộc họp vào

tháng 10 hoặc tháng 12 tới.

Bên cạnh đó, dự báo của Fed cho thấy 13/17 nhà làm chính

sách cho rằng lãi suất sẽ tăng ít nhất 1 lần trong năm 2015, thấp hơn

so với con số 15 người tại cuộc họp gần nhất vào tháng 6. Hiện tại

có 4 nhà làm chính sách cho rằng Fed chưa nên nâng lãi suất ít nhất

cho đến năm 2016, cao hơn so với con số 2 người nghĩ như vậy

trong tháng 6.

Nhìn chung, Fed bày tỏ sự lạc quan hơn về nền kinh tế Mỹ

khi nâng dự báo tăng trưởng GDP 2015 từ 1.9% lên 2.1% và hạ dự


3

báo tỷ lệ thất nghiệp xuống 5% vào cuối năm nay. Được biết, hiện

tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ đang đứng ở mức 5.1%. Fed dự báo lãi

suất sẽ ở mức 0.4% trong năm 2015, 1.4% năm 2016, 2.6% năm

2017 và 3.4% năm 2018, đồng loạt thấp hơn so với ước tính được

ngân hàng trung ương đưa ra trong tháng 6. Fed cũng hạ dự báo lạm

phát cho cả 3 năm 2015, 2016, 2017 và cho rằng chỉ báo này chưa

thể chạm mục tiêu 2% cho đến năm 2018. Trong khi đó, cơ quan

này lại lạc quan hơn về tỷ lệ thất nghiệp khi hạ dự báo 2015, 2016,

2017 và xa hơn.

Tuy nhiên, những đồn đoán xung quanh khả năng Fed sẽ

tăng lãi suất vào cuối năm nay đã khiến giới đầu tư tỏ ra hờ hững

với những đồng tiền của các nền kinh tế mới nổi và đổ xô đi mua

USD để kiếm lời. Cụ thể, đồng rupee của Ấn Độ, đồng rupiah của

Indonesia, đồng ringgit của Malaysia và đồng đôla Singapore lần

lượt hạ 0,26%, 0,03%, 0,3% và 0,15%. Trong khi đó, đồng won Hàn

Quốc và đồng baht Thái Lan lại nhích lên đôi chút so với đồng bạc

xanh sau chuỗi những phiên giảm liên tiếp gần đây.

Sư hôi phuc cua nên kinh tê châu Âu mơi đây vẫn chưa có gì

là ấn tượng, bât châp viêc đã đươc bơm môt lương tiên không lô bơi

NHTW châu Âu ECB thông qua các gói nơi long đinh lương muôn

màng. Chủ tịch ECB Mario Draghi mới đây thông báo ECB hạ dự

báo tăng trưởng cũng như lạm phát. ECB có thể tung biện pháp kích

thích bổ sung.


4

Con số GDP quý II /2015 từ Eurostat đã gây thât vong , tăng

trương toàn khu vưc Eurozone trong quý II năm 2015 đã giam tư

0,4% xuông còn 0,3% so vơi quý trươc đó – tương đương vơi ty lê

tăng trương năm chi đat 1,2%, môt con sô vô cùng am đam . Đáng

thất vọng hơn , mưc tăng trương bình quân cua toàn khu vưc thâm

chí còn thâp hơn ca của Hy Lap (nước đang chìm trong khủng

hoảng nợ công lại có GDP lên tới 0,8%).

Vơi nên kinh tê lơn thư hai Eurozone , là Pháp , tăng trương

gần như ở mức 0%. Tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ 3 Eurozone

- Ý cung đã châm lai. Trong khi đó nền kinh tế lớn nhất cả Eurozone

(và châu Âu) là Đức, tăng trương quý II chi đat 0,4%. Tình hình gân

đây là vô cùng am đam.

Biểu đồ 1: Lãi suất đồng USD và EUR trên Thị trường liên ngân

hàng London tháng 09/2015

USD EUR

Nguồn: www.homefinance.nl


5

Biểu đồ 2: Lãi suất đồng USD và EUR trên Thị trường liên ngân

hàng London 9 tháng đầu năm 2015

USD EUR

Nguồn: www.homefinance.nl

Kết quả cuộc khảo sát của CNNMoney trên các nhà kinh tế

cho thấy nhà đầu tư nên thận trọng vì đồng Nhân dân tệ của Trung

Quốc có thể rớt giá mạnh hơn nữa trước thời điểm cuối năm. Theo

ước tính bình quân, đồng Nhân dân tệ có thể giảm tiếp 2.8% so với

đồng USD vào cuối năm 2015. Từ đầu năm đến nay, đồng tiền này

đã giảm 2.6% so với đồng bạc xanh, trong đó phần lớn đà sụt giảm

chỉ diễn ra vỏn vẹn trong 2 phiên đầu tháng 8, khiến nhà đầu tư

choáng váng và dẫn đến đà bán tháo trên các thị trường chứng

khoán toàn cầu.

Bên cạnh động thái phá giá đầy bất ngờ, Ngân hàng Trung

ương Trung Quốc (PBoC) còn thay đổi cách xác định biên độ giao

dịch hàng ngày 2%. Theo đó, cách tính mới sẽ sử dụng giá đóng cửa

(000.000)

(000.000)

(000.000)

-

000.000

000.000

000.000

000.000

000.000

000.000

000.000

1/1 1/2 1/3 1/4 1/5 1/6 1/7 1/8 1/9

KH 1 tháng KH 3 tháng

KH 6 tháng KH 12 tháng


6

của phiên hôm trước thay cho quy trình không rõ ràng trước đây của

PBoC. Động thái này đã khiến thị trường tiền tệ xáo trộn và khơi

mào cho các dự báo về mức độ sụt giảm của đồng tiền này trong

thời gian tới.

CNNMoney cho biết đồng Nhân dân tệ có thể giảm về mức

7.5 CNY so với đồng USD, tức thấp hơn giá hiện tại 17.8%. Dù các

dự báo khác về năm 2016 không mạnh như dự báo trên nhưng hầu

như tất cả các nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát đều có chung quan

điểm rằng đồng Nhân dân tệ có thể tiếp tục giảm giá khi tăng trưởng

kinh tế Trung Quốc suy yếu. Bên cạnh đó, bất ổn về các đợt nâng lãi

suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng khiến lo lắng tăng

cao.

Tăng trưởng trong quý II/2015 của Nhật Bản giảm 1,6% so

với cùng kỳ năm 2014. Đây được coi là “điềm xấu” cho nỗ lực thực

hiện gói chính sách “Abenomics” của Thủ tướng Shinzo Abe nhằm

đưa nền kinh tế lớn thứ ba thế giới thoát khỏi thời kỳ giảm phát và

suy thoái kéo dài hai thập kỷ.

Thậm chí Abenomics còn đang bị đe dọa từ Trung Quốc

cũng như những vấn đề nội tại khi mà chính sách này chưa tạo ra

được sự chuyển biến đáng kể trong cấu trúc nền kinh tế Nhật . Đáng

lo ngai hơn ca là sư chưng lai cua nên kinh tê Trung Quôc và sư yêu

đi cua đông Nhân Dân Tê.

Ngân hàng trung ương Hàn Quốc (BOK) đã quyết định duy

trì lãi suất cơ bản ở mức thấp kỷ lục 1,5% trong bối cảnh BOK đánh


7

giá ảnh hưởng từ những lần cắt giảm lãi suất gần đây cũng như khả

năng Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lần đầu tiên nâng lãi

suất trong gần một thập kỷ. BOK đã hạ lãi suất xuống 1,75% vào

tháng 3 và tiếp tục hạ xuống 1,5% vào tháng 6 sau lần đầu tiên cắt

giảm lãi suất xuống 2% hồi tháng 10 năm ngoái.

Tuy nhiên, nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á này không có dấu

hiệu khởi sắc đáng kể với tăng trưởng trong quý 2 năm nay chậm

chạp ở mức 0,3%, một phần do ảnh hưởng từ sự bùng phát của dịch

Hội chứng Hô hấp vùng Trung Đông (MERS) khiến người tiêu

dùng hạn chế mua sắm.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi các đồng tiền cua các thị

trường mới nổi - từ Malaysia đến Thổ Nhĩ Kỳ, qua Thái Lan và

Philippines - đang giảm mạnh. Dòng vốn giá rẻ đang tháo chạy

khỏi những thị trường này đến Mỹ , nơi đươc dự đoán se đem lai lơi

suât cao hơn . Nhu cầu đôi vơi các loai khoáng san và dâu khí (vôn

là tài nguyên thê manh cua các thi trương mơi nôi ) đang giam manh,

dân đên nguôn thu tư xuât khâu các tài nguyên này sut giam . Chi phí

cho các khoản nợ bằng đông USD của các quôc gia này thì do đó lại

càng phình to ra.

Nhưng viêc nơi long tiên tê cung chi đươc coi là biên pháp

cưu cánh tam thơi , bơi nó không giai quyêt đươc n hưng vân đê nôi

tại của nền kinh tế đang “ì ạch . Thậm chí các biện pháp này còn

khiến kinh tế toàn cầu mất cân bằng . Thặng dư của các nền kinh tế

sản xuất như Trung Quốc và khu vực Eurozone , tiêu biêu là Đức sẽ


8

bị thổi phồng. Trong khi đó thâm hụt của các nền kinh tế tiêu dùng –

dịch vụ, như Anh, Mỹ, sẽ tăng lên tương ứng.

Thị trường tiền tệ - tín dụng trong nước

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu

tư), kinh tế Việt Nam 9 tháng năm 2015 diễn ra trong bối cảnh thị

trường toàn cầu có nhiều biến động mạnh. Thị trường hàng hóa

quốc tế, đặc biệt là dầu thô giảm giá liên tục và giảm ở mức sâu

trong những tháng qua, chủ yếu do nguồn cung tăng, tác động tích

cực tới tăng trưởng của các nước nhập khẩu dầu nhưng đối với các

nước xuất khẩu dầu, tăng trưởng bị ảnh hưởng do doanh thu xuất

khẩu giảm.

Trước diễn biến phức tạp của kinh tế toàn cầu, Chính phủ đã

chỉ đạo quyết liệt các Bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các

giải pháp, chính sách, nhất là chính sách tài khóa, tiền tệ nhằm bảo

đảm ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, duy trì

mức tăng trưởng hợp lý.

Tổng sản phẩm trong nước (GDP) 9 tháng đầu năm 2015

ước tính tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2014, trong đó quý I tăng

6,12%; quý II tăng 6,47%; quý III tăng 6,81%. Trong mức tăng

6,5% của toàn nền kinh tế, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản

tăng 2,08%, đóng góp 0,36 điểm phần trăm; khu vực công nghiệp và

xây dựng tăng 9,57%, đóng góp 3,12 điểm phần trăm; khu vực dịch

vụ tăng 6,17%, đóng góp 2,38 điểm phần trăm. Trong khu vực nông,

lâm nghiệp và thủy sản, ngành lâm nghiệp đạt mức tăng cao nhất


9

với 7,89% so với cùng kỳ năm 2014 do sản lượng gỗ khai thác tăng

cao ở mức 11,8%; ngành thủy sản tăng 2,11%. Riêng ngành nông

nghiệp chỉ tăng 1,77%, nguyên nhân chủ yếu do ảnh hưởng của thời

tiết không thuận, giá cả một số vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp

không ổn định và có xu hướng tăng nên sản lượng lúa đạt thấp (ước

tính sản lượng lúa cả năm 2015 đạt 45,1 triệu tấn, chỉ tăng 0,3% so

với năm 2014).

Trong khu vực công nghiệp và xây dựng, ngành công nghiệp

tăng 9,69% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn nhiều mức tăng cùng

kỳ của một số năm gần đây trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo

đạt mức tăng cao với 10,15%, góp phần quan trọng vào mức tăng

trưởng chung (đóng góp 1,58 điểm phần trăm); ngành khai khoáng

tăng 8,15%. Ngành xây dựng 9 tháng tăng 9,00%, là mức tăng cao

nhất trong 5 năm gần đây.

Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 năm 2015

đạt 99,79%, giảm 0,21% so với tháng trước; bằng 100% so cùng kỳ

năm trước; tăng 0,4% so với tháng 12 năm trước; CPI bình quân 9

tháng đầu năm 2015 tăng 0,74% so với cùng kỳ năm 2014.

Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ chính, có 7 nhóm tăng:

Đồ uống và thuốc lá tăng 0,1%; May mặc, mũ nón, giầy dép tăng

0,21%; Thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,07%; Thuốc và dịch vụ y

tế tăng 0,43%; Giáo dục tăng 1,24%. Văn hóa, giải trí và du lịch

tăng 0,03% và Hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,19%. Có 4 nhóm

hàng hóa và dịch vụ giảm: Hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 0,13%;


10

Nhà ở và vật liệu xây dựng giảm 0,68%; Giao thông giảm 3,17%;

Bưu chính viễn thông giảm 0,07%.

Theo đánh giá từ Tổng cục Thống kê, CPI tháng 9 năm 2015

giảm do các nguyên nhân như: giá xăng được điều chỉnh giảm vào

ngày 19 tháng 8 năm 2015 và ngày 03 tháng 9 năm 2015. Theo tính

toán, giá xăng dầu giảm làm cho nhóm giao thông giảm 3,17% góp

phần giảm CPI chung của tháng 9 khoảng 0,28%;

Bên cạnh đó, thời tiết chuyển sang mùa Thu nên nhu cầu sử

dụng điện giảm làm cho chỉ số giá điện sinh hoạt giảm 0,32%; Giá

các mặt hàng lương thực, thực phẩm giảm nhẹ do nguồn cung dồi

dào cùng với giá xăng dầu giảm làm chi phí vận chuyển giảm nên

chỉ số lương thực, thực phẩm giảm 0,14%;Trong 10 năm gần đây,

lần đầu tiên CPI tháng 9 giảm so với tháng trước; CPI tháng 9 năm

2015 so với tháng 12 cũng tăng thấp nhất và tăng dưới 1%.

Xét đến tình trạng ngành sản xuất, chỉ số nhà quản trị mua

hàng Nikkei Việt Nam (Purchasing Managers’ Index - PMI) đã

giảm xuống dưới mốc 50.0 và ở mức 49.5 (từ mức 51.3 điểm trong

tháng 8).Mức giảm sút nhẹ này đã kết thúc thời kỳ hai năm khi tình

trạng của lĩnh vực sản xuất đã liên tục được cải thiện.

Giai đoạn cuối quý 3 năm 2015 cho thấy sự suy giảm về các

điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực sản xuất của Việt Nam khi cả

sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới đều giảm. Trong khi đó,

giá nhiên liệu giảm dẫn đến chi phí đầu vào tổng thể giảm, vì vậy

dẫn tới việc các công ty giảm chi phí cho khách hàng bằng cách


11

giảm giá đầu ra.Số lượng đơn đặt hàng mới đã giảm lần đầu tiên

trong hơn một năm vào tháng 9 khi các điều kiện thị trường xấu đi

với tốc độ giảm nhẹ.

Trong khi đó, số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới giảm

tháng thứ tư liên tiếp, và với tốc độ nhanh thứ nhì trong lịch sử của

chỉ số này. Việc giảm số lượng đơn đặt hàng mới đã góp phần làm

giảm nhẹ sản lượng sản xuất, xảy ra lần đầu tiên trong hai năm. Việc

hoàn thành các dự án cũng được coi là nhân tố dẫn đến giảm hoạt

động sản xuất.

Mặc dù sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới giảm, các

xí nghiệp vẫn tiếp tục tăng số lượng việc làm trong tháng 9. Tuy

nhiên, tốc độ tạo việc làm còn khiêm tốn, và là yếu tố chậm nhất

trong ba tháng gần đây.

Dữ liệu mới nhất chỉ ra sự sụt giảm mạnh với tốc độ tăng

nhanh của giá cả đầu vào trong lĩnh vực sản xuất, chủ yếu do chi phí

nhiêu liệu giảm gây ảnh hưởng lớn hơn so với mức ảnh hưởng lạm

phát của một đồng tiền yếu. Mức giảm giá cả đầu vào đạt mức giảm

nhanh thứ nhì trong lịch sử của chỉ số này, chỉ thấp hơn mức của

tháng 1. Với mức giảm mạnh của chi phí đầu vào, các nhà sản xuất

tiếp tục giảm giá đầu ra. Hơn nữa, tốc độ giảm đã tăng lên trong ba

tháng liên tiếp thành mức cao nhất kể từ tháng 7 năm 2012.

Bình luận về dữ liệu khảo sát PMI ngành sản xuất Việt Nam

đơn vị cung cấp cho rằng sau khi tăng trưởng chậm lại trong những

tháng gần đây, tình hình đã trở nên xấu hơn trong tháng 9 khi lĩnh


12

vực sản xuất của Việt Nam bị giảm sút cả về số lượng đơn đặt hàng

mới và sản lượng. Nhu cầu yếu trong khu vực chứng tỏ rằng đang

có tác động tiêu cực nhiều hơn lên các nhà sản xuất địa phương

trong thời gian tới, và dữ liệu mới nhất trái ngược hẳn so với mức

tăng mạnh được ghi nhận trong những tháng đầu năm. Một điểm

tích cực trong kỳ khảo sát PMI mới nhất là việc làm tiếp tục tăng,

mặc dù tình trạng này có thể thay đổi trong những tháng tới nếu sản

lượng và số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục xu hướng giảm. Một

điểm đáng quan tâm khác là giá cả đầu vào đã giảm mạnh hơn khi

một số công ty báo cáo chi phí nhiên liệu của họ giảm trong tháng.

Mặt bằng lãi suất vẫn đang ổn định sau khi điều chỉnh tỷ giá

và so với cuối năm 2014 đã giảm khoảng 0,2-0,5%/năm. Một số ý

kiến lo ngại rằng lãi suất huy động tăng do ảnh hưởng của việc điều

chỉnh tỷ giá có thể dẫn đến tăng lãi suất cho vay, đi ngược với chủ

trương tiếp tục giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp. Thời gian qua,

trước những biến động trên thị trường tài chính - tiền tệ quốc tế,

Ngân hàng nhà nước Việt Nam đã điều chỉnh tăng tỷ giá 1% và nới

rộng biên độ tỷ giá từ +/-1% lên +/-3%. Đây là việc làm cần thiết,

kịp thời, phù hợp, hạn chế tác động bất lợi từ bên ngoài.

Tuy nhiên, do lạm phát đang ở mức thấp, để ổn định kinh tế

vĩ mô và thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Thực tế mặt bằng lãi suất

vẫn đang ổn định sau khi điều chỉnh tỷ giá và so với cuối năm 2014

đã giảm khoảng 0,2-0,5%/năm.Từ nay đến cuối năm và đầu năm

2016, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành tiếp tục

bám sát diễn biến tình hình thế giới và trong nước, có đối sách, giải


13

pháp phù hợp, tiếp tục thực hiện nhất quán mục tiêu ổn định kinh tế

vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Số liệu của NHNN cho thấylãi suất huy động tại các ngân

hàng thương mại nhà nước lớn như Ngân hàng TMCP Ngoại thương

(Vietcombank), Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển (BIDV) vẫn

giữ nguyên, không có điều chỉnh. Cho vay đối với các lĩnh vực ưu

tiên phổ biến ở mức 7,5-8%/năm; cho vay lĩnh vực sản xuất, kinh

doanh khác khoảng 9,5-10,5%/năm đối với ngắn hạn và 11,5-

12,5%/năm đối với trung và dài hạn. Với các DN có chỉ số xếp hạng

tín nhiệm cao, báo cáo tài chính minh bạch... thì lãi suất cho vay có

thể chỉ từ 6-7%/năm.

Tuy nhiên, lãi suất huy động các kỳ hạn ngắn tại một số

ngân hàng cổ phần tư nhân nhỏ và vừa đã được điều chỉnh tăng 0,1-

0,5%/năm.Chẳng hạn như lãi suất huy động một số kỳ hạn tại Ngân

hàng TMCP Sài Gòn Công thương (Saigonbank) đã tăng thêm 0,1

%/năm, mức tăng tại Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) từ 0,2 - 0,3

%/năm. Trước đó Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) cũng tăng

lãi suất huy động các kỳ hạn ngắn thêm 0,2 %/năm.Theo biểu lãi

suất áp dụng từ ngày 24/8 tại Ngân hàng TMCP Bản Việt (Viet

Capital Bank), lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 3 tháng là 5,2%/năm (tăng

0,1%), kỳ hạn 6 tháng là 6,2%/năm và kỳ hạn 12 tháng là

7,4%/năm.Tại Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank), lãi suất

huy động kỳ hạn 3 tháng được niêm yết ở mức 5,3%/năm (tăng

0,2%), kỳ hạn 6 tháng là 5,9%/năm (tăng 0,4%) và kỳ hạn 12 tháng

là 6,8%/năm (tăng 0,3%).


14

Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng trong 9 tháng đầu năm

nay ở mức cao cũng góp phần nhất định co hẹp tỷ lệ nợ xấu. Tính

đến ngày 17/9, tăng trưởng tín dụng đã đạt trên 10% so với cuối

năm 2014; dự kiến cả năm có thể lên tới 17%.

Diễn biến tỷ lệ nợ xấu của các tổ chức tín dụng tiếp tục được

cập nhật, khi thời điểm hoàn thành mục tiêu mà Ngân hàng Nhà

nước đặt ra là 30/9/2015. Theo báo cáo thẩm tra việc thực hiện các

nghị quyết của Quốc hội về hoạt động giám sát chuyên đề, hoạt

động chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa 13 đến năm 2015, ở lĩnh vực

ngân hàng, tỷ lệ nợ xấu tính đến cuối tháng 8/2015 đã giảm xuống

còn 3,2%. Tại buổi tiếp ông Eric Sidgwick, tân Giám đốc quốc gia

của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam, Thủ tướng

Nguyễn Tấn Dũng cho biết, đến thời điểm này Việt Nam đã thành

công trong việc giảm nợ xấu từ mức 17% xuống còn 3% và cơ bản

xử lý xong các ngân hàng yếu kém.

Như vậy, sau ba năm kể từ khi lập đề án xử lý với tỷ lệ thống

kê lên tới 17% vào tháng 9/2012, nợ xấu đã chính thức giảm về còn

3%. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã hoàn thành sớm trước một

quý so với thời điểm mục tiêu mà Quốc hội và Chính phủ đề ra

(cuối 2015).Để thực hiện mục tiêu trên, cùng với việc các tổ chức

tín dụng tự xử lý và tập trung thu hồi nợ xấu, từ quý 2/2015, Ngân

hàng Nhà nước đã có văn bản chỉ đạo các thành viên đẩy mạnh việc

bán lại nợ xấu cho Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt

Nam (VAMC).


15

Trên thị trường liên ngân hàng, lãi suất của hầu hết các kì

hạn đều có xu hướng đi ngang ở tuần đầu tháng, sau đó tăng, và về

cuối tháng thì có phân hoá, kỳ hạn 1 tháng thì tăng còn các kỳ hạn

còn lại có xu hướng giảm.

Biểu đồ 3: Diễn biến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng

tháng 9/2015

Nguồn: sbv.gov.vn

Nhìn đồ thị cho thấy, lãi suất bình quân trên thị trường liên

ngân hàng đi ngang ở mọi kỳ hạn trong tuần đầu của tháng, tuy

nhiên đến tuần thứ 2,3 lại tăng lên. Hiện nay, lãi suất huy động bằng

VND phổ biến ở mức 0,5-4%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và

có kỳ hạn dưới 1 tháng; 4,0-5,0%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ

1 tháng đến dưới 6 tháng; 5,2-5,5%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn

từ 6 tháng đến dưới 12 tháng; kỳ hạn trên 12 tháng ở mức 6,2%-

7%/năm.

Trên thị trường mở, NHNN đã bơm ròng trong gần cả tháng 9.


16

Biểu đồ 4: Diễn biến thị trường mở tháng 9/2015

Nguồn: Tổng hợp

Hoạt động thị trường tín phiếu tuần đầu tháng 9 với lượng

tín phiếu phát hành mới đạt 1.796 tỷ đồng, trong khilượng tín phiếu

đáo hạn là 33.344 tỷ đồng. Tính tổng lượng vốnđược bơm ròng qua

kênh tín phiếu đạt 31.548 tỷ đồng. Sang tuần thứ 2, hoạt động trên

thị trường OMO khá sôi động.Cụ thể, NHNN đã bơm mới 1.662 tỷ

đồng, trong khi lượng đáohạn là 3.595 tỷ đồng. Như vậy đã có 1.933

tỷ đồng đã đượcNHNN hút ròng trở lại tuần qua. Đến tuần thứ 3,

NHNN bơm ròng 24.711 tỷ đồng thông qua kênh tín phiếu. Trên thị

trường tín phiếu không diễn ra đợt pháthành mới nào, trong khi

lượng tín phiếu đáo hạn là 24.711 tỷđồng. Vì thế lượng vốn được

bơm ròng qua kênh tín phiếu là24.711 tỷ đồng.

Đến tuần thứ 4, 2.465 tỷ đồng giao dịch reverse repo được

thưc hiện tren thi truơng mơ va 2.670 tỷ đồng giao dịch reverse repo

đao han. Trong khi đo, NHNN đa huy động đuơc 18.142 tỷ đồng tín


17

phiêu cac loai . Trong đo , tín phiếu 14 ngày chiếm 50% tông khôi

lượng phát hành với giá trị 9.152 tỷ đồng. Tín phiếu 28 ngày chiếm

24% vơi gia tri 4.431 tỷ đồng và tín phiếu 56 ngày chiếm 25% vơi

giá trị 4.559 tỷ đồng. Mưc lơi suât tin phiêu 14 ngày và 28 ngày đều

giảm so với với tuần trước trước đó . Cụ thể lợi suất của tín phiếu 14

ngày giảm 5 điêm co ban xuông mưc 3,50%/năm, còn tín phiếu 28

ngày giảm 20 điêm co ban vê mưc 3,70%/năm. Tuy nhien lơi suât

tín phiếu 56 ngày tăng 4 điêm co ban , đat mưc 4%/năm. Đồng thời,

trong tuân co 3.716 tỷ đồng tín phiếu đáo hạn . Như vậy trong tuân

này, NHNN hut rong 14.631 tỷ đồng thông qua thị trường mở.

Sư tăng nhẹ cua lãi suât trên thi trương liên ngân hàng cho

thây nhu câu vê thanh khoan cua các ngân hàng khá cang thăng so

vơi tháng trư ớc. Tuy nhiên, mưc lãi suât trung bình tuân vân chưa

quá cao. Theo nhận đinh, đơt biên đ ọng manh cua thi truơng lãi

suât liên ngân hàng hi ẹn này chu yêu xuât phát tư vi ẹc điều chỉnh

trần lãi suât tiền gửi bằng đồng đô la Mỹ cua NHNN. Tuy nhiên,

sau đó thi trương có đi vào ổn đinh và thiết lập mặt bằng theo cung

cầu cua thi trương.

II. Thị trường ngoại hối và vàng

1. Thị trường ngoại hối

Thị trường ngoại hối quốc tế

Chỉ số USD Index trong tháng 9/2015 diễn biến diễn biến với

xu hướng chung là giảm trong nửa đầu tháng, sau tăng trở lại vào giai

đoạn cuối tháng. Chỉ số đạt mức cao nhất tại 96,41 ngày 3/9 và thấp


18

nhất tại 94,54 ngày 17/9. Trong nhóm các đồng tiền mạnh, USD giảm

0,5% so với EUR, tăng 1,21% so với GBP, tăng 0,4% so với CHF,

giảm 2,44% so với JPY và tăng 1,78% so với AUD.

Biểu đồ 5 : Diễn biến chỉ số Dollar tháng 9/2015

Nguồn: www.marketwatch.com

Tháng 9, đồng USD diễn biến tăng giảm với biên độ lớn, chịu

ảnh hưởng chính từ tình hình kinh tế trong nước cũng như những biến

động từ nước khác. Giai đoạn đầu tháng, khi các thông tin kinh tế

trong tháng 8 được công bố không cao như mức dự đoán, số đơn đặt

hàng hóa lâu bền tháng 8 không tăng so với tháng trước, cho thấy nhu

cầu yếu trên toàn cầu, cũng như việc nước này đã từng cắt giảm các

dự báo về việc làm được tạo ra trong các tháng trước đó khiến đồng

USD có vài phiên giảm mạnh. Theo Bộ Lao động Mỹ công bố báo

cáo việc làm cho thấy Mỹ chỉ tạo thêm được 142.000 việc làm trong

tháng 9. Thêm vào đó, Chỉ số nhà quản lý mua hàng (PMI) được

công bố cho thấy hoạt động của ngành công nghiệp Mỹ đã chững lại


19

trong tháng 9. Số liệu này cho thấy nền kinh tế Mỹ rõ ràng là đang

yếu đi nhiều hơn dự kiến. Tuy nhiên, giai đoạn cuối tháng, đồng USD

nới rộng đà tăng với phần lớn các đồng tiền khác sau khi FED cho

biết cơ quan này có thể nâng lãi suất trước cuối năm nay. Những dự

đoán về khả năng Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ tăng lãi suất

trong năm nay đã khiến giới đầu tư tập trung chủ yếu vào đồng USD .

Ngoài ra, doanh số bán nhà mới của Mỹ tăng vượt kỳ vọng cũng tác

động tích cực đến đà tăng của USD.

Tháng 9, đồng Euro có xu hướng tăng so với hầu hết các đồng

tiền mạnh, đặc biệt là giai đoạn FED công bố hoãn nâng lãi suất khiến

đồng USD mất giá. Tuy nhiên biến động tăng không mạnh do các số

liệu kinh tế trong khu vực được công bố không mấy khả quan. Theo

Cơ quan Thống kê châu Âu, lạm phát trong Khu vực sử dụng đồng

euro (Eurozone) đã giảm xuống mức - 0,1% trong tháng 9/2015.

Cùng lúc đó, số liệu sơ bộ của Cục Thống kê liên bang Đức (Destatis)

cho biết tỷ lệ lạm phát tháng 9 của nước này đã giảm xuống mức thấp

kỷ lục 0%. Nguyên nhân chính của sự sụt giảm này là giá năng lượng,

đặc biệt là giá xăng dầu liên tục giảm mạnh. Lạm phát thấp đang gây

khó khăn cho mục tiêu nâng lạm phát lên mức 2% của Ngân hàng

Trung ương châu Âu (ECB) và gây sức ép khiến ECB có thể phải mở

rộng chương trình nới lỏng định lượng (QE). ECB không chỉ chịu sức

ép từ tình hình lạm phát thấp ở châu Âu mà cả áp lực từ nguy cơ suy

thoái toàn cầu và những chỉ dấu tiêu cực từ nền kinh tế Trung Quốc.

Trước tình hình trên, ECB cho biết sẽ sẵn sàng triển khai thêm các

biện pháp kích cầu để hỗ trợ nền kinh tế eurozone.


20

Tháng 9, đồng JPY có xu hướng tăng so với cả đồng USD và

đồng EUR, giữa bối cảnh những lo ngại về nguy cơ tình hình kinh tế

Trung Quốc sẽ kéo lùi đà tăng trưởng kinh tế toàn cầu ngày càng gia

tăng. Các nhà đầu tư tiền tệ có xu hướng đầu tư vào tài sản an toàn

trong thời gian gần đây, khi thị trường cổ phiếu liên tục giảm mạnh

do những nhận định tiêu cực về triển vọng của lĩnh vực khai mỏ và

vụ bê bối khí thải của hãng sản xuất ô tô Volkswagen gây chấn động

toàn cầu.

Đồng CNY tăng 0,13% so với USD trong tháng 9. Thông tin

nổi bật đáng chú ý trong tháng qua là Đồng CNY của Trung Quốc đã

vượt qua đồng JPY của Nhật Bản để trở thành đồng tiền được sử

dụng nhiều thứ 4 trong thanh toán quốc tế. Theo thông tin của Hội

Viễn thông Tài chính Liên Ngân hàng Thế Giới, tỷ lệ giao dịch bằng

đồng NDT đã tăng cao kỷ lục lên tới 2,79% trong tháng 8, từ mức

2,34% trong tháng 7. Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh IMF

đang xem xét về khả năng để đưa đồng NDT vào giỏ tiền tệ quốc tế.

Thị trường ngoại hối trong nước

Trong tháng 9, tỷ giá VND/USD diễn biến tương đối ổn

định, giai đoạn đầu tháng tỷ giá giảm nhẹ và ổn định sau đó xu

hướng tăng trong giai đoạn giữa tháng, cuối tháng, tỷ giá biến động

với xu hướng giảm do chịu ảnh hưởng từ chính sách liên quan đến

ngoại hối của NHNN. Tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa đồng

VND và USD do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố vẫn ở mức

21.890 đồng/USD, tỷ giá trần là 22.547 VND/USD, tỷ giá sàn là


21

21.233 VND/USD. Chỉ số giá USD tháng 9 tăng 2,71% so với tháng

8/2015.

Biểu đồ 6: Diễn biến thay đổi tỷ giá USD/VND trong tháng

9/2015

Nguồn: Vietcombank.com

Đầu tháng, chịu ảnh hưởng từ sự điều chỉnh tỷ giá của

NHNN trong tháng 8, tỷ giá giữa VND và USD diễn biến tương đối

ổn định và có xu hướng giảm nhẹ. Tuy nhiên, từ giữa tháng 9, tỷ giá

lại có xu hướng điều chỉnh tăng do nhu cầu nắm giữ đồng USD tăng

cao trước những kỳ vọng về sự tăng giá của đồng tiền này trong

tương lại.

Giai đoạn cuối tháng, sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN)

thông báo hạ trần lãi suất đối với tiền gửi USD từ ngày 28/9/2015,

từ 0,25% xuống 0% đối với tiền gửi USD của các tổ chức kinh tế và

từ 0,75% về mức 0,25% đối với cá nhân, tỷ giá USD/VND niêm

yết tại các ngân hàng đều được điều chỉnh giảm theo đúng quy định.

22.480

22.490

22.500

22.510

22.520

22.530

22.540

1/9 6/9 11/9 16/9 21/9 26/9


22

Tính trong 9 tháng đầu năm 2015, tiền gửi tiết kiệm dân cư

bằng USD và tiền gửi thanh toán USD của doanh nghiệp tăng gấp 3

lần so với cùng kỳ. Điều này cho thấy kỳ vọng tỷ giá USD/VND

tiếp tục điều chỉnh tăng vào cuối năm nay đang rất lớn, dẫn tới sự

găm giữ ngoại tệ gây bất lợi cho việc chống đô-la hóa của nền kinh

tế. Do đó, động thái hạ lãi suất USD của NHNN nhằm ổn định đồng

nội tệ với mục tiêu ổn định tỷ giá, chống hiện tượng đô-la hóa nền

kinh tế, từ đó ổn định kinh tế trong nước từ nay đến cuối năm.

2.Thị trường vàng

Thế giới

Thị trường vàng thế giới trong tháng 9/2015 diễn biến với xu

hướng chung là giảm trong nửa đầu tháng, sau đó phục hồi và tăng

mạnh giai đoạn cuối tháng. Trong tháng, giá vàng (giao ngay tại thị

trường NewYork) lên cao nhất tại mức 1.154,1 USD/oz ngày 24/9

và thấp nhất là 1.105,1 USD/oz ngày 15/9. Tính chung cả tháng, giá

vàng thế giới đã giảm 2,14%.

Biểu đồ 7: Diễn biến giá vàng thế giới tháng 9/2015

Nguồn: kitco.com


23

Nửa đầu tháng 9, giá vàng giữ nguyên đà giảm từ cuối tháng

trước trong bối cảnh các nhà đầu tư vẫn đang kỳ vọng vào khả năng

tăng lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed). Nhà đầu tư chờ

tuyên bố chính thức của Fed vào ngày 17/9 về các gói chính sách tài

chính tiếp theo liên quan đến khả năng tăng lãi suất, trước khi quyết

định bất kỳ một giao dịch mua bán vàng lớn nào. Trong vài năm gần

đây, giá vàng đã được hưởng lợi lớn từ mức lãi suất cực thấp do chi

phí cơ hội của việc tích trữ vàng so với tích trữ USD giảm mạnh.

Ngoài ra, tính dến đầu tháng 9/2015, nhu cầu mua vàng và hàng

nhập khẩu của Ấn Độ đã giảm 10% trong năm nay cũng tác động

đến thị trường vàng thế giới

Giai đoạn cuối tháng, giá vàng giảm mạnh khi số liệu kinh tế

Mỹ tích cực làm tăng khả năng Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ

nâng lãi suất trong năm nay. Việc FED tăng lãi suất sẽ đẩy đồng

USD tăng lên và làm tăng chi phí cơ hội nắm giữ vàng.

Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng đã giảm tổng cộng 5,8%.

Riêng trong quý III-2015, giá vàng thế giới giảm tổng cộng 4,8% -

quý giảm nhiều nhất trong năm 2015.

Trong nước

Chịu ảnh hưởng từ diễn biến giá vàng và giá USD trên thế

giới, giá vàng trong nước tháng 9/2015 diễn biến tăng giảm liên tục

trong biên độ dao động hẹp. Giá vàng SJC tăng mạnh nhất lên 34,15

– 34,52 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra) ngày 1/9 và thấp nhất


24

tại 33,6 – 33,85 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra) ngày 29/9.

Tháng 9, chỉ số giá vàng tăng 3,54% so với tháng 8/2015.

Biểu đồ 8: Diễn biến giá vàng trong nước tháng 9/2015

Nguồn: sjc.com.vn

Sau đà tăng mạnh trong tháng 8, giá vàng trong nước biến

động tương đối ổn định và có xu hướng giảm trong tháng 9 trước sự

sụt giảm của giá vàng thế giới. Ngoài ra, tỷ giá USD/VND tự do đã

giảm mạnh so với tháng trước cũng là nguyên nhân khiến giá vàng

giảm.

Mặc dù diễn biến cùng xu hướng với giá vàng thế giới,

nhưng đà tăng giảm của giá vàng trong nước luôn chậm và không

tương xứng với đà tăng giảm của giá vàng thế giới dẫn tới chênh

lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới tiếp tục tăng.

Tính đến thời điểm cuối tháng, chênh lệch giữa giá vàng trong nước

với giá vàng thế giới khoảng 3,3 triệu đồng/lượng.


25

Trong tháng 9, NHNN đã cấp phép cho 3 doanh nghiệp được

nhập khẩu khoảng 300kg vàng nguyên liệu để sản xuất, gia công

vàng trang sức xuất khẩu.


26

B. THỊ TRƯỜNG VỐN

I. Thị trường chứng khoán

1. Thị trường chứng khoán thế giới

Biểu đồ 9: Biến động các chỉ số Dow Jones công nghiệp (▬),

Nasdaq tổng hợp (▬) và S&P500 (▬) trong tháng 9/2015

Nguồn: Yahoofinance

Thị trường chứng khoán thế giới trong tháng 9 tiếp tục diễn

biến theo chiều hướng sụt giảm. Như vậy, phần lớn thời gian trong

quý III/2015, quý tồi tệ nhất của Phố Wall kể từ năm 2011, thị

trường toàn cầu chao đảo do lo ngại kinh tế Trung Quốc tăng trưởng

chậm lại và bất ổn về thời điểm Fed sẽ nâng lãi suất. Gần 11 nghìn

tỷ USD giá trị vốn hóa đã bị “thổi bay” khỏi TTCK toàn cầu trong

quý III. Đà suy giảm của kinh tế Trung Quốc và sự mơ hồ trong

chính sách nâng lãi suất của Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ảnh

hưởng đến tất cả các loại tài sản.


27

Quyết định giữ nguyên lãi suất của Fed đã gây ra làn sóng

bán tháo cổ phiếu. Đối với nhiều nhà đầu tư, việc Ngân hàng trung

ương lưỡng lự trong việc tăng chi phí đi vay là tín hiệu cho thấy

kinh tế Mỹ vẫn dễ tổn thương khi kinh tế Trung Quốc và các thị

trường mới nổi khác giảm tốc.

Ngày 18-9, Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tuyên bố sẽ tiếp

tục giữ nguyên lãi suất ở mức 0,25% ít nhất trong tháng Chín, đồng

nghĩa duy trì mức lãi suất thấp kỷ lục từ năm 2006. Lãi suất cận 0%

giúp kéo nền kinh tế lớn nhất thế giới khỏi bờ vực khủng hoảng tài

chính đã phủ bóng đen nên nền kinh tế toàn cầu. Lần gần đây nhất,

Mỹ tăng lãi suất cơ bản thêm 25 điểm lên 5,25%. Mức lãi suất này

được duy trì cho đến tháng 9-2007, khi bị hạ 50 điểm xuống 4,75%.

Trong bối cảnh chấn động từ cuộc khủng hoảng tài chính tàn phá

nền kinh tế thế giới, Fed liên tục hạ lãi suất trong hơn 1 năm. Tháng

12/2008, Fed đưa ra quyết định cắt lãi suất về cận 0% - một bước đi

"vô tiền khoáng hậu". Tiếp theo sau là 3 giai đoạn nới lỏng định

lượng, bao gồm in thêm tiền để mua chứng khoán như trái phiếu.

Giai đoạn cuối của QE kết thúc vào tháng 10/2014. Trong gần một

thập kỷ, Mỹ phát tín hiệu nâng lãi suất lần đầu tiên. Một khi lãi suất

được trả về mức "bình thường" tại Mỹ, tỷ suất lợi nhuận của tài sản

tại Mỹ sẽ tăng lên, giới đầu tư có thể rút tiền khỏi các tài sản rủi ro

hơn như trái phiếu, chứng khoán và tiền tệ. Trên thực tế, xu hướng

trên đã kéo dài hơn một năm qua, kể từ khi gói QE chấm dứt.

Bên cạnh đó, số liệu kinh tế được công bố cho thấy tăng

trưởng lĩnh vực sản xuất của Mỹ trong tháng 9 vẫn ở mức thấp nhất


28

2 năm trong khi PMI tháng 9 của Trung Quốc xuống thấp nhất 6

năm rưỡi, gia tăng lo ngại về nhu cầu của nền kinh tế lớn thứ 2 thế

giới. Trong tháng 9, số việc làm mới được tạo ra trên thị trường lao

động Mỹ đã ở mức thấp hơn dự báo. Tiền lương tăng trưởng chậm

chạp trong khi tỷ lệ thất nghiệp không thay đổi vì có nhiều người rời

khỏi lực lượng lao động. Đây là những dấu hiệu cho thấy đà giảm

tốc của kinh tế toàn cầu cùng với những bất ổn của thị trường tài

chính đang ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Biểu đồ 10: Biến động các chỉ số FTSE 100 (▬), DAX (▬),

và CAC 40 (▬) trong tháng 9/2015


Chứng khoán châu Âu cũng đồng loạt giảm điểm sau khi số

liệu yếu kém mới công bố về ngành công nghiệp Trung Quốc làm

gia tăng mối lo ngại về “thể trạng” của nền kinh tế lớn thứ hai thế

giới. Theo thống kê vừa được công bố, lợi nhuận của các công ty

lớn hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp của Trung Quốc trong


29

tháng 8 đã giảm 8,8% so với cùng kỳ năm ngoái do chịu ảnh hưởng

bởi một loạt nhận tố: Bắc Kinh phá giá đồng nhân dân tệ, nhu cầu

yếu và giá cổ phiếu lao dốc. Ngoài thông tin kém khả quan về kinh

tế Trung Quốc, những nhận định tiêu cực về triển vọng của lĩnh vực

khai mỏ thế giới (lấy đi đến 1/3 giá trị cổ phiếu của doanh nghiệp

khai khoáng Thụy Sĩ Glencore) cũng là nguyên nhân khiến chứng

khoán châu Âu đỏ sàn.

Biểu đồ 11: Biến động các chỉ số Nikkei 225 (▬), Hang Seng

(▬), Shanghai Composite (▬) và Kospi Composite (▬) trong

tháng 9/2015


Các thị trường chứng khoán châu Á cũng sụt giảm sau quyết

định giữ nguyên lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong

bối cảnh có những quan ngại về nền kinh tế toàn cầu , đặc biệt là tại

Trung Quôc . Thị trường chứng khoán biến động mạnh kể từ khi

Trung Quốc phá giá nhân dân tệ hồi tháng 8 vừa qua. Gây áp lực lên


30

thị trường chứng khoán là số liệu cho thấy đầu tư và sản lượng công

nghiệp của Trung Quốc trong tháng 8 thấp hơn dự đoán, gia tăng lo

ngại tăng trưởng GDP quý III của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới này

có thể xuống dưới 7%, lần đầu tiên kể từ khủng hoảng tài chính.

Trong một diễn biến khác, lợi nhuận của các công ty công nghiệp

Trung Quốc trong tháng 8 giảm 8,8% so với cùng kỳ năm ngoái,

kéo giảm cổ phiếu các hãng sản xuất nguyên liệu thô và công ty

năng lượng.

Thị trường chứng khoán, các đồng tiền châu Á và hàng hóa

đều có diễn biến tồi tệ trong quý III vừa qua. Chứng khoán châu Á

đã giảm tháng thứ 5 liên tiếp, đánh dấu chuỗi giảm mạnh nhất kể từ

năm 2008. Chỉ số MSCI châu Á Thái Bình Dương đang hướng đến

quý tồi tệ nhất trong 4 năm với mức giảm 15%. Trung Quốc là điểm

đen trên TTCK toàn cầu với chỉ số Shanghai Composite mất 28%,

mức giảm mạnh nhất trong 7 năm.

Tại Trung Quốc, lợi nhuận của các công ty công nghiệp

Trung Quốc giảm mạnh nhất 4 năm qua, khiến chứng khoán lại tuột

dốc. Lợi nhuận của các công ty công nghiệp Trung Quốc trong

tháng 8 giảm 8,8% so với mức giảm 2,9% của tháng 7, ghi nhận

mức giảm lớn nhất kể từ tháng 10/2011, theo số liệu của Cục Thống

kê Quốc gia Trung Quốc. Lợi nhuận trong ngành khai thác than

giảm 64,9%, trong khi lợi nhuận của ngành dầu khí giảm 67,3%.

Thị trường chứng khoán Trung Quốc giảm mạnh trong bối cảnh các

nhà đầu tư ký quỹ tháo chạy vì lo ngại giá cổ phiếu hiện không

tương xứng với nền kinh tế đang suy giảm. Cùng với tình trạng dư

thừa công suất và giảm phát, lợi nhuận sụt giảm là dấu hiệu mới


31

nhất cho thấy Trung Quốc khó có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng

7% trong năm nay.

Thị trường Nhật Bản cũng giảm điểm đáng kể, một phần do

tâm lý lo ngại của các nhà đầu tư về tương lai của các công ty dầu

khí Nhật Bản, cộng với những lo ngại về ảnh hưởng của nền kinh tế

Trung Quốc lên giá cả hàng hóa toàn cầu. Sự suy giảm tăng trưởng

của nền kinh tế Trung Quốc đang tạo ra hiệu ứng domino lan ra

không những tại các nền kinh tế khác tại Châu Á, mà còn ảnh hưởng

đến cả Brazil và Australia và một số nền kinh tế mới nổi khác trên

thế giới. Nhiều nhà đầu tư đang dần chuyển sang nắm giữ tiền mặt

và các tài sản có tính an toàn cao hơn thay vì đầu tư vào kênh chứng

khoán tại thời điểm này. Thay vào đó, những lo ngại về triển vọng

nền kinh tế toàn cầu khiến cho nhiều nhà đầu tư quốc tế chuyển

hướng sang các đồng tiền có tỷ lệ rủi ro thấp hơn như đồng yen.

Đây được xem như là một nơi trú ẩn an toàn khi thị trường có sự

biến động và khi chưa có những dấu hiệu rõ ràng để đưa ra những

quyết định trong đầu tư. Tuy nhiên, điều này lại dẫn tới hệ quả là

đồng yen lên giá, trong lúc Nhật Bản lại đang muốn kích thích tăng

trưởng thông qua xuất khẩu. Vì vậy, đây cũng là một tác nhân gây

ảnh hưởng đáng kể tới thị trường chứng khoán Nhật Bản.

Trong những phiên cuối cùng của tháng 9, chứng khoán

Nhật Bản tăng điểm. Một trong những nguyên nhân của làn sóng

tăng giá cổ phiếu lần này bắt nguồn từ những tín hiệu trong cuộc

đàm phán TPP đang diễn ra tại Atlanta. Bộ trưởng Kinh tế của Nhật

Bản ông Akira Amari đã cho biết TPP gần như đã đạt được các thỏa

thuận cơ bản. Theo đó, những vấn đề nổi cộm nhất hiện nay đã tìm

được hướng giải quyết. Cuộc đàm phán đã đạt được tiến bộ lớn


32

trong các vấn đề nổi bật của cuộc đàm phán liên quan đến dược

phẩm, sản phẩm sữa và thị trường ô tô giữa các nước thành viên.

Tin tức này rõ ràng là một tín hiệu tốt cho các cổ phiếu liên quan

đến hoạt động xuất khẩu. Thỏa thuận này cũng là một tín hiệu tích

cực cho các cổ phiếu ngành công nghệ thông tin cũng như các cổ

phiếu tài chính. Việc TPP được thông qua sẽ xóa bỏ các rào cản

thương mại giữa các nước thành viên. Điều này giúp cho nhiều công

ty của Nhật Bản thâm nhập vào thị trường của nhiều nước hơn nữa.

2. TTCK trong nước

Thị trường chứng khoán niêm yết:

Sau khi giảm mạnh trong tháng 8 do những yếu tố bất lợi ở

cả trong nước lẫn quốc tế, thị trường chứng khoán Việt Nam trong

tháng 9 đã ổn định trở lại.

Biểu đồ 12: Diễn biến hai chỉ số Vn-Index và HNX-Index

trong tháng 9/2015

Nguồn số liẹu: HOSE, HNX

0

50

100

150

200

540

545

550

555

560

565

570

575

01

/09

08

/09

15

/09

22

/09

29

/09

KLGD (triệu cp)

-

10

20

30

40

50

60

74

75

76

77

78

79

KLGD (triệu cp)


33

Trong tháng 9, thị trường đã đón nhận những thông tin tích

cực như hạ lãi suất tiền gửi USD đối với tổ chức tín dụng về mức

0%, đối với cá nhân chỉ còn 0,25%; UBCK rút ngắn chu kỳ thanh

toán xuống còn T+2; GDP năm 2015 được dự báo tăng trưởng trên

6,5% hay hiệp định TPP được tái khởi động đang có những tiến

triển tốt.

Các yếu tố cơ bản của nền kinh tế và thị trường vẫn duy trì ở

mức độ tích cực. Cụ thể, tăng trưởng GDP 9 tháng đạt 6,5%, tăng

mạnh nhất trong vòng 5 năm trở lại đây; vốn đầu tư trực tiếp nước

ngoài FDI đăng ký 17 tỷ USD, vốn FDI thực hiện tăng trưởng

khoảng 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Môi trường kinh doanh

được cải thiện với quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong cắt giảm

thủ tục thuế, hải quan, đăng ký kinh doanh nhằm tạo điều kiện thuận

lợi hơn cho các nhà đầu tư, phù hợp với thông lệ quốc tế. Chính

sách đối với lĩnh vực bất động sản, chứng khoán cũng đang dần

được hoàn thiện khi nhiều quy định, văn bản hướng dẫn ra đời. Đây

là cơ sở cho kỳ vọng ngành xây lắp, bất động sản sẽ khởi sắc mạnh

mẽ. Điểm sáng của thị trường trong tháng 9 vừa qua cũng chính là

nhóm cổ phiếu ngành xây dựng và bất động sản. Thị trường bất

động sản đang khởi sắc cùng với đà tăng trưởng tích cực của nền

kinh tế và quyết tâm cải cách môi trường kinh doanh của Chính phủ.

Tiềm năng của nhóm cổ phiếu ngành xây lắp, bất động sản trở nên

sáng sủa hơn. Lĩnh vực xây lắp, bất động sản cũng nhận được sự

quan tâm của thị trường trong thời gian qua, thể hiện ở giá trị giao

dịch tăng lên. Trong 2 năm từ 2012 – 2014, cổ phiếu ngành xây


34

dựng, xây lắp và bất động sản tăng trưởng hơn 100%. Trong khi đó,

chỉ số VN-Index tăng trưởng bình quân cao nhất (tính từ điểm cao

nhất đến thấp nhất) là 87%. Tuy mức vốn hóa của nhóm ngành xây

lắp và bất động sản chiếm chưa tới 20% toàn thị trường, nhưng

nhóm cổ phiếu này giao dịch hơn 40% khối lượng giao dịch toàn thị

trường.

Mặc dù các chỉ số chứng khoán tăng lên trong tháng 9 nhưng

thanh khoản thị trường sụt giảm mạnh so với tháng 8. Tổng khối

lượng giao dịch trên sàn HOSE tháng 9 chỉ đạt hơn 1,97 tỷ cổ phiếu,

tương ứng giá trị là hơn 33.764 tỷ đồng, giảm 23% về lượng và

26,4% về giá trị so với tháng 8. Tổng khối lượng giao dịch trên sàn

HNX cũng giảm 25,9% về lượng và 21,4% về giá trị, đạt lần lượt

741,6 triệu cổ phiếu, tương ứng trên 8.421 tỷ đồng. Thanh khoản ở

mức rất thấp cho thấy phần lớn nhà đầu tư đang tiết chế hoạt động

giao dịch của mình. Câu chuyện kinh tế tăng tưởng tốt dường như

không có nhiều tác động đến diễn biến giao dịch trong thời gian qua

bởi những thông tin này không còn mới, số liệu tăng trưởng GDP

quý III đã nằm trong kỳ vọng trước đó của thị trường và đã được

phản ánh vào giá cổ phiếu.

Một yếu tố quan trọng khác khiến thị trường bất ổn là việc

khối ngoại trong tháng 9 vừa qua đã giao dịch khá tiêu cực. Mặc dù

tháng 9 cũng là khoảng thời gian hai quỹ ETF thực hiện tái cơ cấu

danh mục, tuy nhiên giao dịch của khối ngoại trên cả hai sàn HOSE

và HNX lại diễn ra ảm đạm hơn các tháng trước đó. Cụ thể, khối

ngoại trên hai sàn này trong tháng 9 đã thực hiện mua vào tổng cộng


35

hơn 180,4 triệu cổ phiếu, trị giá hơn 4.922,7 tỷ đồng, trong khi bán

ra hơn 210,7 triệu cổ phiếu, trị giá hơn 5.912 tỷ đồng. Tổng khối

lượng bán ròng đạt hơn 30,2 triệu cổ phiếu, tương ứng giá trị bán

ròng lên tới hơn 989,4 tỷ đồng, đây cũng là tháng bán ròng mạnh

mạnh kể từ đầu năm 2015. Nhà đầu tư nước ngoài quan tâm nhiều

đến tính ổn định của thị trường và tỷ giá. Ở thời điểm hiện tại,

những yếu tố rủi ro từ Fed và Trung Quốc vẫn còn rất lớn, bởi Việt

Nam được cho là nước sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nếu kinh tế Trung

Quốc suy thoái. Hiện tượng rút vốn trên toàn thế giới đã và đang

xảy ra. Trong bối cảnh dòng tiền trong nước yếu thì việc rút vốn của

nước ngoài, dù không ồ ạt, cũng tạo hiệu ứng không tốt cho thị

trường.

Nhận định xu hướng thị trường trong tháng 10 sẽ dao động

ngang và tăng nhẹ. Yếu tố tác động tích cực là kinh tế vĩ mô hồi

phục, định giá thị trường chứng khoán còn hấp dẫn và kỳ vọng kết

quả kinh doanh quý III của các doanh nghiệp khả quan. PE trung

bình trên sàn Hồ Chí Minh hiện dao động quanh mức 11,5 lần, rẻ

hơn 20% so với trung bình của khu vực. Tháng 10 cũng là thời điểm

các doanh nghiệp niêm yết bắt đầu hé mở dần kết quả kinh doanh

quý III. Một số nhóm ngành mà 6 tháng cuối năm thường đem về lợi

nhuận nhiều nhất có thể tăng giá mạnh. Điển hình như doanh nghiệp

xây dựng, xây lắp, viễn thông, bất động sản và vật liệu xây dựng.

Bên cạnh đó, các DN thuộc lĩnh vực kho vận, đại lý vận tải và bán

lẻ ô tô cũng bắt đầu vào mùa kinh doanh sôi động từ tháng 9 hàng

năm. Ở chiều ngược lại, lợi nhuận quý III của một số doanh nghiệp


36

sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi sự tăng mạnh của tỷ giá. Đó chính là

các doanh nghiệp đang có các khoản vay lớn bằng ngoại tệ. Cụ thể,

nếu như cùng kỳ năm ngoái, nhiều doanh nghiệp nhiệt điện ghi nhận

lợi nhuận tăng đột biến nhờ khoản chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện

đánh giá trên các khoản vay gốc ngoại tệ, thì quý III năm nay, tình

hình đang thay đổi theo hướng ngược lại. Các doanh nghiệp trong

ngành vận tải biển cũng có khoản vay lớn bằng đồng USD. Các

doanh nghiệp xi măng cũng đang gặp bất lợi khi có các khoản vay

lớn bằng đồng EUR để phục vụ đầu tư dây chuyền sản xuất châu

Âu. Có thể thấy, rủi ro tỷ giá đang tác động đến lợi nhuận quý

III/2015 đối với nhóm doanh nghiệp có nợ vay gốc ngoại tệ. Theo

một số dự báo, biến động tỷ giá từ nay đến cuối năm vẫn theo chiều

hướng không có lợi đối với nhóm doanh nghiệp này. Ngoài ra, ẩn số

quan trọng khác của thị trường trong giai đoạn này là kết quả đàm

phán TPP. Thị trường chứng khoán Việt Nam với khá nhiều doanh

nghiệp niêm yết nằm trong những ngành nghề dự kiến được hưởng

lợi lớn từ TPP, nên sẽ nhận được mối quan tâm lớn hơn từ dòng tiền

của thị trường cả trong và ngoài nước.

Thị trường UPCoM và OTC:

Trong tháng 9 vừa qua, thị trường UPCoM diễn biến tương

đồng với thị trường niêm yết. Chỉ số UPCoM-Index đóng cửa phiên

cuối tháng ở mức 51,64 điểm, giảm 4% so với cuối tháng trước.

KLGD bình quân mỗi phiên trong tháng đạt 2,42 triệu cổ phiếu,

tăng 6% so với tháng trước, GTGD bình quân ở mức 22,2 tỷ đồng,

tăng 42% so với tháng trước.


37

Biểu đồ 13: Diễn biến chỉ số UPCoM-Index tháng 9/2015

Nguồn: HNX

II. Thị trường BĐS

Tin nổi bật

Theo số liệu từ Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản

(Bộ Xây dựng), tại Hà Nội trong tháng 9 có khoảng 1.600 giao dịch

thành công, giảm 16% so với tháng trước. Tuy nhiên, con số này

vẫn tăng gần 40% so với cùng thời điểm năm 2014. Tính chung, cả

quý III/2015 có 5.300 giao dịch thành công, tăng 70% so với số giao

dịch thành công của cùng kỳ năm trước. Tại TP.HCM, có khoảng

1.550 giao dịch thành công, giảm gần 14% so với tháng trước, tuy

nhiên lượng giao dịch vẫn tăng 55% so với cùng thời điểm năm

2014. Tính chung cả quý III/2015 có khoảng 5.100 giao dịch thành

công, tăng gần 2 lần số giao dịch thành công của cùng kỳ năm trước.

-

2.000.000

4.000.000

6.000.000

8.000.000

49

50

51

52

53

54

55

01/09 08/09 15/09 22/09 29/09KLGD (cp) Upcom-Index (điểm)


38

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tồn kho BĐS tại Hà Nội

tính đến ngày 20/8/2015 là khoảng 7.768 tỷ đồng, so với cùng kỳ

tháng trước giảm giảm 342 tỷ đồng. Tồn kho đã giảm tới hơn 54%

so với quý I/2013, khi thời điểm tồn kho địa ốc đạt con số kỷ lục.

Theo thống kê sơ bộ, Có khoảng 10.114 căn hộ đến từ 26 dự

án được chào bán trên thị trường Tp.HCM quý III/2015, tăng hơn

gấp 3 lần cùng kỳ năm 2014. Tính chung trong 9 tháng đầu năm

2015 có 24.000 căn hộ được chào (tính giao dịch đã đặt cọc). Mức

giá so với cùng kỳ năm trước tăng nhẹ 2,5% tuy nhiên so với quý

trước giá bán căn hộ giảm 4%. Có khoảng 7.862 căn ước tính được

giao dịch trong quý, tăng 88% so với cùng kỳ năm trước.

Tin thị trường

Tiếp tục xu hướng từ quý trước, căn hộ cao cấp tiếp tục

chiếm tỷ lệ tăng dần trong số căn hộ được giao dịch. Thanh khoản

thị trường vẫn khá tốt nhưng lượng giao dịch tháng này đã chững lại

so với những tháng đầu năm. Nguyên nhân một phần do nhu cầu căn

hộ cao cấp đã sắp chạm ngưỡng bão hòa, hơn nữa giai đoạn này

khách hàng cũng có tâm lý xem xét, chờ đợi thời điểm thích hợp.

Tính trong 9 tháng đầu năm, lượng tiêu thụ của phân khúc cao cấp

chiếm 35%, tăng so với mức 32% trong cuối năm 2014. Nguồn cung

căn hộ cao cấp mới cũng được bổ sung trong tháng 9. Tại tp. HCM

có các dự án như Block C khu Ruby thuộc dự án Celadon City (Tân

Phú); dự án Citadines Central Binh Duong với 200 căn hộ hạng sang

của N.H.O; dự án Diamond Lotus (quận 8). Tại Hà Nội trong tháng


39

9 cũng có một số dự án căn hộ cao cấp được mở bán như: dự án

Imperia Garden (quậnThanh Xuân); dự án Vinhomes Times City -

Park Hill ; HP Landmark Tower Ha Đông ; Goldmark City; D’. Le

Roi Soleil – Quảng An

Phân khúc căn hộ bình dân cũng ghi nhận sự trở lại với

thanh khoản tăng mạnh ở một số dự án mới. Đơn cử, Tập đoàn Đại

Việt Group đã phối hợp cùng Bộ quốc phòng, giới thiệu ra thị

trường dự án Khu nhà ở dành cho cán bộ vũ trang quân khu 7, với

giá bán chỉ từ 12,5 tr/m2; dự án An Phú Central (quận 12) có giá chỉ

từ 11,6 triệu đồng/m2 và bán hàng khi đã xây xong cũng ghi nhận

mức giao dịch cao. Một số dự án nhà bình dân khác như First Home

Khang Việt (quận 9), căn hộ IDICO (Tân Phú), căn hộ The Art –

C.T. Plaza (Gò Vấp)…đều có giao dịch tăng 10 - 40% so với tháng

trước. Về giá bán, thị trường tháng 9 không có biến động đáng kể.

Hầu hết các dự án mới vẫn duy trì mức giá ổn định so với tháng

trước.

Giao dịch nhà phố, đất nền cũng tăng trưởng khá so với cùng

kỳ năm trước, giao dịch thành công nhiều ở khu vực đang phát triển.

Về giá, tại thị trường Hà Nội, giá căn hộ chung cư phần lớn giữ ổn

định, một số dự án đang hoàn thiện, có vị trí tốt giá tăng khoảng 2%

- 4%. Phân khúc nhà liền kề, biệt thự tại một số khu vực giá tăng

nhẹ, mức tăng chủ yếu diễn ra trên thị trường thứ cấp. Tại tp.HCM,

giá nhà những tháng gần đây tương đối ổn định, không có nhiều

biến động, tăng nhẹ ở một số dự án sắp hoàn thành có hạ tầng tốt.


40

Nhận đinh: Thi trương bât đọng sản (BĐS) từ đầu năm 2015

đến nay đã có tín hiẹu hồi phục tích cực về thanh khoản và giá đã

có xu hướng tăng nhẹ ở mọt số phân khúc, đặt biẹt phân khúc cao

câp. Nhiều chuyên gia BĐS cho rằng, những tháng cuối cùng cua

năm 2015, thi trương sẽ sôi đọng hơn hẳn các quý vừa qua khi mà

cả nguồn cung và nhu cầu mua đang được đẩy mạnh.


41

C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH

1. Chế tài nào nếu HĐQT doanh nghiệp không muốn

mở room?1

Nghị định 60/2015/NĐ-CP đã cho phép các DN không thuộc

ngành nghề bị hạn chế đầu tư được nới tỷ lệ đầu tư tối đa của nhà

đầu tư nước ngoài (room) lên tới 100%, mà không cần phải tổ chức

họp ĐHCĐ.

Tuy nhiên, để thực hiện được quy định này, DN phải có

Nghị quyết HĐQT và không có quy định về thời hạn thực hiện cụ

thể. Vậy cổ đông, nhà đầu tư đại chúng phải làm cách nào để DN

được nới room nếu HĐQT không muốn?

Từ câu chuyện Bibica

Khoảng hai năm trước, tranh chấp quyền lực xung quanh các

nhóm cổ đông nội và ngoại tại CTCP Bibica đã diễn ra khá mạnh

mẽ. Việc bất phân thắng bại giữa nhóm cổ đông ngoại và nhóm cổ

đông cũ cùng Ban lãnh đạo Bibica đến từ việc cơ cấu sở hữu lúc đó

khiến không nhóm NĐT nào có khả năng nắm quyền sở hữu đủ lớn

để chi phối tại đây. Vì cơ cấu quyền lực như vậy, những cuộc chiến

nội bộ đã diễn ra, khiến tham vọng của Bibica trong chiếm lĩnh thị

trường bánh kẹo nội địa trở thành không đơn giản.

1 http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/che-tai-nao-neu-hdqt-doanh-nghiep-

khong-muon-mo-room-130301.html


42

Mọi chuyện có thể sẽ khác, nếu Bibica giới hạn tỷ lệ sở hữu

của NĐT nước ngoài ở mức dưới 35%, hoặc cho phép họ nắm trên

65% từ mấy năm trước, thay vì mức 49% - mức trần áp dụng đồng

loạt cho các DN niêm yết không thuộc khối ngân hàng.

Hiện nay, với cơ cấu cổ đông tập trung vào 2 thái cực -

nhóm cổ đông nội gồm Thực phẩm PAN (PAN Food) và XNK

Thủy sản Bến Tre (ABT) tổng số nắm đến 46,49% (trong đó PAN

Food nắm 42,9% vốn điều lệ của Bibica) và nhóm cổ đông ngoại -

Lotte Confectionery Co Ltd nắm 44,03% vốn điều lệ, “cuộc chiến”

quyền lực tại Bibica sẽ khó có hồi kết, ngay cả khi mở room ngoại

lên 100%.

Nhưng đặt trường hợp sở hữu và tham vọng thâu tóm của

Lotte ở một DN niêm yết khác, ván bài có thể sẽ khác nhiều. Điều gì

sẽ xảy ra nếu Lotte muốn tăng sở hữu cổ đông muốn bán, nhưng

HĐQT cố tình lờ đi vấn đề nới room?

Khi HĐQT né mở room

Không nói đến những DN hoạt động yếu kém, không có sức

hấp dẫn cả NĐT nội và ngoại gia tăng sở hữu, có một thực tế là

nhiều DN hoạt động rất hiệu quả, nhưng sở hữu của các thành viên

HĐQT có thể cũng không lớn. Đặc biệt, với các DN có tốc độ tăng

trưởng quy mô lớn hay có nguồn gốc Nhà nước, sở hữu của HĐQT

tại DN (trừ thành viên đại diện vốn Nhà nước) thường khá nhỏ.

Trong những trường hợp này, DN có thể là mục tiêu thâu

tóm của cổ đông ngoại; NĐT nội, ngoài Ban lãnh đạo cũng có thể


43

có mong muốn DN… bị thâu tóm để vào tay một chủ khác, chuyên

nghiệp hơn, hiệu quả hơn. Với quyết định tăng room - như tinh thần

của Nghị định 60/2015/NĐ-CP và Thông tư 123/2015/TT-BTC, nếu

thực thi nghiêm túc, cả cổ đông nội và ngoại có thể sẽ cùng đạt được

nguyện vọng của mình.

Theo Nghị định 60, DN có ngành nghề không thuộc trường

hợp bị hạn chế đầu tư thì được mở room đến 100%. Trường hợp DN

muốn mở room với tỷ lệ thấp hơn, phải được ĐHCĐ thông qua.

Tinh thần này được ghi nhận tại Thông tư 123, theo đó, muốn mở

room lên mức Luật định, DN phải thực hiện báo cáo nhà quản lý.

Việc báo cáo được hướng dẫn chi tiết hơn, theo đó, HĐQT thay mặt

công ty báo cáo về tỷ lệ sở hữu. Tuy nhiên, đây lại là điểm phát sinh

vấn đề.

Khi các văn bản pháp lý có hiệu lực, mong chờ nới room của

cổ đông nội và ngoại tại DN đại chúng chưa chắc đã thành hiện

thực, nếu cơ cấu sở hữu của một nhóm cổ đông không đủ lớn và

trong tình huống HĐQT không sẵn sàng… quyết việc nới room. Đã

có nhiều trường hợp, Ban lãnh đạo DN tìm mọi cách chống đối

phương án thoái vốn của SCIC để bảo vệ ghế của mình. Nay, với

những DN có tư duy kiểu này, chuyện họ “mở lòng” để đối tác

ngoại vào thay thế mình có thể sẽ càng khó hơn nữa.

Làm gì nếu HĐQT không muốn nới room?

Tại sao văn bản pháp lý lại trao quyền mở room của DN đại

chúng cho HĐQT? Lãnh đạo UBCK cho biết, do mỗi DN có ngành


44

nghề kinh doanh khác nhau, thậm chí hoạt động với nhiều ngành

nghề khác nhau, nên trước hết, DN phải thực hiện việc rà soát ngành

nghề của mình để biết mức tối đa về room là bao nhiêu. HĐQT tại

DN phải báo cáo UBCK và Sở GDCK để công bố thông tin và chốt

tỷ lệ sở hữu tại hệ thống giao dịch trên Sở. Yêu cầu này phù hợp với

Điều 143 Luật Doanh nghiệp: HĐQT mới có quyền nhân danh DN.

Đó là lý do vì sao HĐQT phải có trách nhiệm họp thông qua mức sở

hữu của NĐT ngoại tại DN và báo cáo cơ quan quản lý trong trường

hợp DN mở room như Luật định.

Thêm vào điều đó, vị này cho hay, quy định cũ áp chặt tỷ lệ

sở hữu cho NĐT nước ngoài là 49% vốn điều lệ, nay với quy định

mới, DN lần đầu tiên được trao quyền tự quyết về room cho mình.

Theo đó, DN có thể lựa chọn để room ở mức tối đa.

Tuy nhiên, điều khiến nhà đầu tư đại chúng quan tâm là,

trong trường hợp cổ đông muốn mở room, nhưng HĐQT không

muốn, thì cách nào để thúc đẩy được, khi Thông tư 123 không quy

định thời hạn DN phải tổ chức họp HĐQT bàn về vấn đề này, dù

thời hạn có hiệu lực của Thông tư 123 là 1/10/2015?

Về vấn đề này, đại diện UBCK cho biết, cổ đông, nhóm cổ

đông sở hữu 10% vốn điều lệ trong 6 tháng, trong trường hợp muốn

mở room nhưng HĐQT không thực hiện nghĩa vụ của mình thì có

quyền yêu Ban kiểm soát triệu tập họp ĐHCĐ, hoặc đứng ra tổ chức

họp ĐHCĐ theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Về chế tài xử lý,

lãnh đạo UBCK cho hay, hiện nay, UBCK đang sửa Nghị định


45

108/2013/NĐ-CP về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng

khoán và TTCK. Theo đó, có thể sẽ nghiên cứu xem xét vấn đề này

chi tiết hơn dưới góc độ bảo vệ quyền và lợi ích của cổ đông, nhưng

chủ trương chung là tôn trọng quyền tự quyết của DN.

Như vậy, cách duy nhất để DN được mở room trong trường

hợp HĐQT không muốn mở là tổ chức họp ĐHCĐ. Tuy nhiên, câu

chuyện về những rắc rối, khiếu kiện phát sinh liên quan đến tổ chức

họp ĐHCĐ của CTCP Địa ốc Dầu khí (PVL) khi cổ đông lớn đứng

ra tổ chức họp ĐHCĐ vẫn còn đó và có thể sẽ là bài học không chỉ

với các NĐT.

Hy vọng mở room của các NĐT đại chúng tại các DN mình

góp vốn chưa dễ trở thành hiện thực, nếu không có một chế tài từ cơ

quan quản lý thúc đẩy HĐQT thực thi việc này.

2. T+2: Kỳ vọng về một bước tiến mới2

Nhiều ý kiến bình luận về quyết đinh rút ngắn chu kỳ thanh

toán cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư hiẹn đang áp dụng từ 9h ngày

T+3 về 16h30 ngày T+2.

Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK), đây là một

giải pháp để triển khai phát triển thị trường chứng khoán và từng

bước áp dụng các thông lệ và chuẩn mực quốc tế đối với các hoạt

động giao dịch, thanh toán chứng khoán.

2 http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/t2-ky-vong-ve-mot-buoc-tien-moi-

131266.html


46

Còn không ít nhà đầu tư cho rằng, quy định này không thực

sự tạo ra ảnh hưởng tích cực tới thị trường vì tiền và chứng khoán

về tài khoản từ ngày T+2, nhưng phiên giao dịch trên 2 sàn đã kết

thúc, thời điểm đó cũng không còn thời gian cho nhà đầu tư thực

hiện các giao dịch khác như cầm cố cổ phiếu để lấy tiền hoặc

chuyển tiền từ tài khoản chứng khoán qua ngân hàng…

Một số nhà đầu tư lại cho rằng, dẫu về cuối ngày T+2, ít nhất

nhà đầu tư cũng tiết kiệm được 1 ngày tiền lãi suất margin nếu dùng

đòn bẩy…

Theo ông Nguyễn Sơn, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường,

UBCK, T+2 giải quyết được vấn đề của nhà đầu nước ngoài. Với

chu kỳ thanh toán như hiện tại, nhà đầu tư ngoại phàn nàn vi phạm

nguyên tắc là tiền và chứng khoán chuyển giao đồng thời: tiền đi

trong ngày T+2 trong khi chứng khoán về ngày T+3.

Nhìn một cách tổng thể, bước đầu, việc rút ngắn thời gian

thanh toán có thể chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường và nhà đầu

tư, nhưng đây có thể là tiền đề để cơ quan quản lý tiếp tục có động

thái để đẩy nhanh thời gian thanh toán hơn nữa.

Theo nhiều ý kiến, nếu tiền và chứng khoán về tài khoản vào

đầu phiên giao dịch buổi chiều ngày T+2 sẽ là lý tưởng nhất. Khi

ấy, thanh khoản thị trường có thể gia tăng đáng kể do vòng quay

tiền và chứng khoán của nhà đầu tư được rút ngắn thực sự vì họ có

thể ra quyết định mua bán ngay trong phiên T+2.


47

Với các nhà đầu tư ngoại, sẽ cần nhiều nỗ lực hơn nữa để thu

hút dòng vốn này đến và ở lại Việt Nam. Số liệu thống kê từ đầu

năm đến cuối tháng 9 cho thấy, vốn ngoại mua ròng trên 2 sàn đạt

khoảng 4.500 tỷ đồng, song tháng 9 là thời gian họ bán ròng mạnh,

lên đến gần 900 tỷ đồng, xấp xỉ giá trị hồi tháng 3, là tháng nhà đầu

tư nước ngoài bán ròng mạnh nhất trong năm.

Bên lề Diễn đàn đầu tư toàn cầu vừa diễn ra, đại diện một tổ

chức đầu tư lớn cho hay, thị trường Việt Nam đang thiếu hàng hóa

có chất lượng để đầu tư, đồng thời có nhiều rào cản khác khiến nhà

đầu tư mới ngại bỏ vốn, đơn cử như thanh khoản yếu, minh bạch

kém và đặc biệt là yếu về quản trị doanh nghiệp.

Dù sẵn tiền trong tay, nhưng với những điểm quan ngại trên,

trong vòng hơn một năm nay, tổ chức trên chưa tìm được doanh

nghiệp nào để giải ngân. Thực sự trong hơn một năm nay, thị trường

chứng khoán Việt Nam cũng thiếu các thông tin về thương vụ đầu tư

lớn của các nhà đầu tư ngoại, tạo nền tảng và niềm tin cho thị

trường thứ cấp giao dịch sôi động hơn


48

Ghi chú

Xin vui lòng tham khảo thêm các “Báo cáo thi trương chứng

khoán” đinh kỳ hàng quý và các “Báo cáo chuyên đề” cua phòng

Phân tích dự báo thi trương để có thêm thông tin và phân tích đầy

đu.

Liên hệ

Phòng Phân tích & Dự báo Thi trương,

Trung tâm NCKH-ĐTCK (UBCKNN)

Số 234 Lương Thế Vinh, Từ Liêm, Hà Nọi

Điẹn thoại: 04-35430667; Fax: 04-35535869

Email: [email protected]

Nhóm nghiên cứu

Ông. Phạm Quang Huy (TP)

Cn. Đỗ Huy Hoàng

Cn. Phạm Thanh Phương

Cn. Lê Thi Trang

mailto:[email protected]

Ị trƯỜng tiỀn tỆ 2srtc.org.vn/images/uploaded/tttc_9.2015.pdf · tuy nhiên, fomc để...

Documents