متغیرها(VARIABLES)

متغیرها چه هستند؟•

چگونه متغیرها را مشخص کنیم ؟•

متغیرها

ازنظرقرارگرفتن درتحقیق-1

نوع متغیرها-2 )سنجش متغیرها(

) زمینه ای( _ مستقل _ وابسته

_ مخدوشگر

_اسمی

_رتبه ای

_ فاصله ای

_ نسبتی

الف( وضعیت متغیرها :

: (INDEPENDENT)- مستقل 1

متغیری که تحت دستکاری قرار می گیرد و یا رفتار

آن تحت مطالعه قرار می گیرد تا اثر و یا اثرات آن

مشخص شود.

ازنظرقرارگرفتن درتحقیق

- متغیر زمینه ای (BACKGROUND) :

G در همه تحقیقات وجود این متغیرها معموًالدارد و اغلب بطور

متناسب مورد بررسی قرار می گیرند تا خصوصیات گروهها و یا

جوامع روشن شود. مثل سن، جنس، وضعیت تاهل، خصوصیات

مکانی و ...

:1مثال

بررسی رابطه مصرف سیگار با کانسر گوارش، متغیر مستقل سیگاراست.

:2مثال

بررسی تاثیر یک وعده غذای تکمیلی درسالمت نوزادمتغیرمستقل

یک وعده غذای تکمیلی است .

- متغیر وابسته یا غیرمستقل2(DEPENDENT ):

متغیری که تغییرات آن در نتیجه تغییر یا تغییرات چند متغیر مستقل

است. در مثالهای باًال، کانسر گوارش و سالمت نوزاد متغیرهای

در مطالعات توصيفي متغير وابسته متغير هدف مي باشد وابسته می باشند. متغير مرتبط و زمينه اي متغيرهاي مستقل مي باشند

- متغیر مداخله ای :3(CONFOUNDING OR

INTERVENING)

متغیری که هم روی متغیر مستقل و هم وابسته تاثیر می گذارد

و در یک تحقیق این متغیرها در مرحله اول باید شناسائی شوند

و در مرحله بعد باید مکانیسمی و ترتیبی اتخاذ نمود تا اثر آنرا از

بین برد و یا مورد مطالعه قرار گیرند و یا ًالاقل در گزارش

نهائی آورده شود.

مثال :

بررسی تاثیر واکسیناسیون در مرگ و میر اطفال

واکسینا سیون

مرگ ومیر اطفال

وضعیت تغذیهمتغیر مخدو شگر

متغیروابستهمتغیرمستقل

متغیر مرکب:

متغیری است که نتیجه سنجش آن با یک عدد و یا خصوصیات نشان

داده می شود اما ًالزمه اش بررسی و اندازه گیری چندین متغیر ساده

می باشد.

مثال :

مردم در شهر D.M.Fبررسی میزان G تهران که نتیجه مثال

6/3 در شهر تهران D.M.Fگفته می شود است ولی برای

تعیین اندازه یک متغیر باید تعداد دندانهای پرشده، افتاده و

خالی رامورد بررسی قرار داد.

متغیری که واحد اندازه گیری ندارد و نتیجه سنجش را تنها

می توان نامی را بر آن نهاد و یا مسئله داشتن و یا نداشتن

یک خصوصیات این سنجش بصورت صوری و ظاهری انجام

می گیرد مانند سالم، بیمار، مرد، زن، خوب، بد، ایرانی،

خارجی، گواتر دارد، گواتر ندارد، کم خونی دارد یاندارد .

: )نوع متغیر)سنجش متغیر

:(NOMINAL) - اسمی 1

2- Ê Ì̂eeZËÁÉYÄ̂e� �

(ORDINAL دراین مقیاس اندازه گیری عالوه برداشتن

نامی برای رده های

مختلف صفت می توان رتبه آنها را نسبت به یکدیگر بیان

( و 3 و 2، 1، 0نمود مانند درجه گواتر )نکته : دو نوع متغیر اسمی و رتبه ای را متغیر کیفی می گویند.شدت درد.

3- ÉYÄ̧ Z§� (INTERVAL) :

متغیری است که نتایج سنجش به صورت مقدار و عدد بیان

می شود و فاقد صفر ذاتی است. در علوم پزشکی فقط درجه

حرارت یک مقیاس فاصله ای است. مثالهای دیگر: مبداء

سالهای شمسی، قمری، میالدی و یا شاخص گذاری برای

تعیین میزان تورم.

- Êf̂ ¿� )RATIO( :

متغیری که دارای واحد مشخص، معین، تعریف شده و نیز

دارای صفر ذاتی می باشد. صفر نشان دهنده فقدان خاصیت

موردنظر است. فشارخون، قد، وزن، حجم، میزان هموگلوبین ،

میزان مرگ و میر و ...نکته : دو متغیر فاصله ای و نسبتی را متغیر کمی می گویند .

نوع متغیرها )سنجش متغیرها(

_ اسمی

_ رتبه ای

_ فاصله ای

_ نسبتی

کیفی

کمی

- کمی پیوسته : 1

کمیتی است که بتواند بین دو مقدار خود، تمامی اعداد حقیقی ممکن را

اختیار کند مانند : طول قد ، وزن - کمی گسسته : 2

کمیتی است که بتوان بعنوان مقادیر خود ، مجموعه شمارش پذیر اعداد را

اختیار کند ، مانند : بعد خانوار، تعداد دندانهای فاسد و ...

متغیرها کمی به دو دسته تقسیم می شوند :