w$bh$m odkmz h$jm 4 oh›xr azwdmx: h•$Óu …...mr> h$
TRANSCRIPT
hm_r m^m ‡mWo_H$ odkmZ [mR≤>`H´$_[arjU AßH$
hm_r ^m^m odkmZ oejm H$›–Q>mQ>m _yb yV AZwgßYmZ gßÒWmZ, dr. EZ. [wad _mJ©, _mZIwX©, _wß]B© 400 088
odkmZodkmZodkmZodkmZodkmZhbH$m-\w$bH$m H$m`©-[wpÒVH$m
H$jm 4
boIH$m: O`lr am_Xmgoh›Xr AZwdmX: H•$ÓU Hw$_ma o_l
hbH$m-\w$bH$m odkmZ
H$m`©-[woÒVH$m
H$jm 4
[arjU AßH$, 2002
boIH$m _wª` g_›d`H$
O`lr am_Xmg AaqdX Hw$_ma
oh›Xr AZwdmX g_›d`H$ (‡mWo_H$ odkmZ)
H•$ÓU Hw$_ma o_l O`lr am_Xmg
emY [•> oZ_m©U
gwnMÃm dX \$m°oO`m XmhmXdmbm
oS>OmBZ Edß oMÃmßH$Z$ ‡H$meH$
H$aZ h°S>m∞H$ hm_r ^m^m odkmZ oejm H$›–
Q>mQ>m _yb^yV AZwgßYmZ gßÒWmZ
_w–H$ dr. EZ. [wad _mJ©, _mZIwX©
A_rV Am∞\$gQ> oS>OmBZg© E S> q‡Q>g© _wß]B© 400 088
16, hZw_mZ BßS>pÒQ≠>`b BÒQ>Q>
Or. S>r. Aß]H$a _mJ©, dS>mbm
_wß]B© 400 031
© hm_r ^m^m odkmZ oejm H$›–, 2002
‡H$meH$ H$r [yd© AZw_oV H$ o]Zm ‡ÒVwV [wÒVH$ m BgH$m H$mB© mJ, Bb∑Q≠>m∞oZH$, mßoÃH$, \$mQ>mH$m∞q[J m oH$gr r A›` Í$[ _| ‡H$moeV
`m gßJ´hrV Zht oH$`m Om gH$Vm &
`h [wÒVH$ Bg eV© [a ]Mr OmVr h° oH$ ‡H$meH$ H$s [yd© AZw_oV H$ o]Zm h dmoUp¡`H$ Vm°a [a [wZn]©H´$s, CYma m oH$am` [a m oH$gr
^r A›` Vm°a [a Zht Xr OmEJr VWm BgH$ dV©_mZ ÒdÍ$[ _| oH$gr r Vah H$m H$mB© [nadV©Z Zht oH$`m OmEJm$&
iii
‡ÒVmdZm
_ma Xe _| em`X hr H$mB© Egm oXZ hm O] H$ht [a oH$gr Z h_mar oejm ‡Umbr, ImgH$a ÒHy$br oejm H$s
AmbmMZm Z H$s hm$& ]h˛V gmar ]wamB`m±ß Am°a H$o_`m± gß^dVï oejUVa H$maUm| g CÀ[›Z hmVr h¢ oOZH$
g_mYmZ H$ obE gm_moOH$ Am°a amOZroVH$ [hb H$s OÍ$aV h° & boH$Z Hw$N> g_Ò`m`| [mR>≤`H´$_ H$s [wÒVH$m|,
A‹`m[Z Edß _yÎ`mßH$Z [’oV`m| g C[Or hmVr h¢ & BgobE oZa›Va ZdrZ [mR>≤`H´$_ H$ odH$mg H$s AmdÌ`H$Vm
h° oOgg BZ H$o_`m| H$m Xya oH$`m Om gH$$&
Xe _| [mR≤`H´$_m| _| gwYma Edß ZdrZrH$aU H$ ‡`mg hmV ah h¢ & bJ^J ha XeH$ _| H$›– Edß am¡`
ÒVam| [a [mR>≤`H´$_m| _| [nadV©Z H$ obE [hb hmVr ahr h° & Hw$N> Òdm`ÀV gßÒWmAm| Z A[Z obE AbJ [mR≤>`-
[wÒVH|$$Am°a OÍ$ar gm_oJ´`m± ^r V°`ma H$s h¢ & Bg_| H$mB© gßXh Zht oH$ ‡mB_ar, o_oS>b Edß gH$ S>ar ÒVa [a
[mR≤`>H´$_ H$m ]hVa ]ZmZ H$s oXem _| CÎbIZr` ‡JoV h˛B© h°$& Xe _| ÒHy$b [mR≤>`H´$_ H$m ÒdÍ$[ gVV
odH$ogV hmVm J`m h° VWm AmO `h H$ht ¡`mXm ‡mgßoJH$ Edß AmYwoZH$ hm J`m h°$& Xw^m©Ω` g oejU Ï`dÒWm
_| ]m¯ H$maUm| g Am` ımg H$s dOh g ` C[bp„Y`m± AmgmZr g oXImB© Zht XVt & ‡m`: [mR>≤`H´$_ H$ C‘Ì`,
[mR≤>`-[wÒVH$m| Edß A‹`m[Z [’oV`m| _| dmÒVodH$ Í$[ g A_b _| Zht bm` OmV & BZ XmZm| H$ ]rM EH$
A›Vamb o_bVm h° $&
hm_r ^m^m [mR≤>`H´$_ _| h_Z Bg A›Vamb H$m oOVZm hm gH$, H$_ H$aZ H$m ‡`mg oH$`m h° & Bg EH$
H´$mßoVH$mar [mR≤>`H´$_ H$ Í$[ _| bZm em`X CoMV Zht hmJm ∑`m|oH$ BgH$ C‘Ì` dht h¢ Om o[N>b H$B© XeH$m| g
ndo^›Z oejm od^mJm| VWm EOp›g`m| ¤mam AZH$ na[mQ>m~ Am°a bIm| H$ Í$[ _| gm_Z bm` J` h¢ & h_mam
Ao^‡m` EH$ ]h˛aßJrZ Am°a H$mÎ[oZH$ [mR≤`H´$_ H$m Z_yZm V°`ma H$aZm Zht h° oOg H$mB© A[Zm hr Z gH$ ]pÎH$
EH$ A¿N> Am°a gdm™JrU [mR≤>`H´$_ H$ oZ_m©U H$m ‡`ÀZ H$aZm h° Om Ï`mdhmnaH$ hm VWm$A_b _| bmZ `mΩ` hm &
`hm± Ï`mdhmnaH$ H$m `h _Vb] H$Xmo[ Zht h° oH$ dV©_mZ pÒWoV H$m Og H$m Vg ÒdrH$ma H$a ob`m Om` &
hm_r ^m^m [mR≤>`H´$_ H$s [wÒVH$m| _| AZH$ J°a[aÂ[amJV odMmam| H$m ÒWmZ oX`m J`m h° Om h_mar —oÔ> _| OÍ$ar
h¢ & h_mam odÌdmg h° oH$ [mR>H$ BZ ZdrZ [hbwAm| H$m Òd`ß XI|J Am°a AZw^d H$a|J & ]h˛V gab Am°a ghO
pÒWoV`m| _| ^r EH$ [mR≤>`H´$_ H$m ‡mÍ$[ V°`ma H$aZm VWm Cg [a AmYmnaV [wÒVH$m| H$m oZ_m©U H$aZm H$mB©
AmgmZ H$m_ Zht h° & Xe _| oejm H$s OoQ>b g_Ò`mAm| H$s [•>^yo_ _| `h H$m_ Am°a ^r H$oR>Z h° & `h Vm
H$db g_` hr ]Vm`Jm oH$ ∑`m hm_r ^m^m [mR≤>`H´$_ ghr oXem _| EH$ ghr ‡`mg h°? `oX hm±, Vm oH$g hX
VH$?†
AaodßX Hw$_ma
h
iv
[wÒVH$ H$s ^yo_H$m
_r ^m^m [mR>≤`H´$_ H$s [wÒVH _mbm Bg H$›– _| H$B© dfm~ H$ AZwgßYmZ Edß jÃ-H$m`© H$ AZw^dm| H$m
[naUm_ h° & Bg Xm°amZ H$›– _| H$B© [na`mOZmAm| [a H$m`© oH$`m J`m$& [na`mOZmAm| H$ AßVJ©V [R>Z-
[mR>Z _| AmZ dmbr AZH$ g_Ò`mAm| [a AZwgßYmZ oH$`m J`m$O°g, N>mÃm| H$s Òdm^modH$ YmaUm`|, ^mfm> VWm
oMÃm| H$s g_P, N>mÃm| H$s gmßÒH•$oVH$ odo^›ZVm H$ H$maU [R>Z-[mR>Z _| AmZ dmbr H$oR>ZmB`mß, BÀ`moX$& hm_r
^m^m odkmZ oejm H$›– H$ g^r dV©_mZ Edß [yd© gXÒ`m| Z oH$gr Z oH$gr Í$[ _| Bg_| `mJXmZ oX`m h°$&
‡mWo_H$ ÒHy$b H$ N>mÃm| H$ obE ‡ÒVwV [mR>≤`H´$_ H$s ‡aUm Bg H$›– _| ‘S>m`ΩZmqOJ boZ™J BZ ‡mB_ar
gmBßg’ Zm_H$ [na`mOZm [a VrZ gmb VH$ h˛E H$m`© g o_br h° & Bg [mR>≤`H´$_ _| oZÂZoboIV g_Ò`mAm| [a
odMma oH$`m J`m h°$&
Jm±dm| _| pÒWV ‡mWo_H$ [mR>embm H$ N>mà ‡H•$oV H$ H$ar] hmV h¢$& [∂S>>-[m°Ym| Edß Ord-O›VwAm| H$
]ma _| C›h| H$m\$s OmZH$mar hmVr h° & boH$Z CZH$s `h OmZH$mar gwÏ`dpÒWV Zht hmVr Am°a d A[Z AZw^d
H$m gm\$-gm\$ H$h Zht [mV$& [mR≤>`H´$_ H$m CZH$s Bg OmZH$mar g H$mB© _Vb] Zht ahVm$& Xygar Ama eha
H$ oeojV Kam| H$ ]¿M A∑ga ‡mH•$oVH$ [nade H$s C[jm H$aV h¢$& Eg _| CZH$s oejm H$db oH$Vm]m| VH$
gro_V ah OmVr h°$& gßj[ _| H$h| Vm g^r N>mà Z Vm ‡H•$oV H$m R>rH$ ‡jU H$aZm OmZ [mV h¢ Am°a Z hr A[Z
AZw^d H$m Ï`∑V H$aZm grI [mV h¢ Om ndkmZ H$s oejm H$ obE ]h˛V OÍ$ar h¢$&
hm_r ^m^m ‡mWo_H$ odkmZ [mR≤>`H´$_ H$m C‘Ì` N>mÃm| Am°a oejH$m| H$m _OXma Am°a AW©[yU© AoYJ_
AZw^dm| _| gßbΩZ H$aZm h°$& [mR≤>`H´$_ gab Am°a ‡H$aUmZwgma gßJoR>V oH´$`mH$bm[m| VWm A‰`mgm| [a AmYmnaV
h°$& BZ [wÒVH$m| H$m$C[`mJ _| bmZ H$ [hb N>mÃm| H$m Ì`m_[Q> `m Xyga N>mÃm| H$s ZmQ>]wH$ g ghr Odm] CVma
bZ dmbr _mZogH$Vm g _w∑V hmZm MmohE$& ‡À`H$ H$jm H$ obE [mR≤>`-[wpÒVH$m, H$m`©-[wpÒVH$m VWm oejH$-
[wpÒVH$m H$m Ao^‡m` ha Vah g kmZmO©Z H$m ]∂T>mdm XZm h°$& hbH$m-\w$bH$m odkmZ og\©$ [∂T>Z H$ obE Zht h°
]pÎH$ A_b _| bmZ H$ obE h°$&
oH$gr ^r A¿N> [mR≤`H´$_ H$m JoVerb hmZ H$ gmW Cg_| AmbmMZmAm| H$ AmYma [a odH$ogV hmZ H$s
JwßOmBe hmZr MmohE$& gmW hr gmW [mR≤`H´$_ H$m N>mÃm| Edß oejH$m| H$s OÍ$aVm| H$ AZwgma [nadV©Zr` ^r hmZm
MmohE & H•$[`m A[Z odMmam| Edß ]h˛_yÎ` gwPmdm| g h_| AdJV OÍ$a H$am`|$&
O`lr [email protected]
hm
v
Am^ma-H$WZ
_¢ BZ g^r H$ ‡oV Am^ma ‡H$Q> H$aZm Mmhˇ±Jr-
AaodßX Hw$_ma, oO›hm|Z hm_r ^m^m [mR≤>`H´$_ H$s Ztd aIr Am°a oZa›Va CÀgmhd’©Z oH$`m &
gwoMÃm dX oOgZ [ya _Zm`mJ g oH´$`mH$bm[m| Am°a A‰`mgm| H$m [arjU oH$`m$&
oMÎS≠>›g ES> gmgm`Q>r, ZyVZ odX≤`m _ßoXa Am°a EQ>m∞o_H$ EZOu g›Q≠>b ÒHy$b _wß]B© VWm oddH$ hmB©ÒHy$b MßS>rJ∂T>
H$ ‡YmZmMm`©, H$_©Mmar Am°a N>mà oO›hm|Z [mR≤`H´$_ H$ [arjU _| CÀgmh[yd©H$ ^mJ ob`m$&
H$aZ h°S>m∞H$ oO›hm|Z [wÒVH$ H$s oS>OmBZ Am°a CgH$m oMÃmßH$Z oH$`m, H$B© A¿N> odMma oXE VWm ÈoMH$a \$sS>]°H$
‡XmZ oH$`m$&
Q>rQ>mam_ Jmßd, H°$Wb oObm (hna`mUm), [a_mUw D$Om© H$›–r` odX≤`mb` _wß]B© Am°a oddH$ hmB©ÒHy$b MßS>rJ∂T> H$
]¿M, oO›hm|Z Hw$N> ]o∂T>`m oMÃm| H$m `mJXmZ oH$`m$&
hm_r ^m^m H$›– H$ gXÒ`, AmZßX K°gmg, AoúZr H$m›ha, Ama. Eg. H$maJmßdH$a, aIm dV©H$, gß‹`m VwbgrXmg,
godVm bmS>J, dr. Or. Jß^ra Am°a dr. EZ. [wamohV$oO›hm|Z _a AZH$ gße` Xya oH$E$& ]ªVmda _hmOZ, oMÃm
ZQ>amOZ, Or. ZmJmOw©Z, ¡`mÀÒZm odOm[yaH$a, H$. gw]´_ `_, [yoU©_m ]wQ> Am°a gwJ´m MwZmdmbm Z S≠>m‚Q> H$ ]ma _|
]h˛_yÎ` gwPmd oXE$&
[r. Ama. \$S>Udrg, gr. Eg. [dma VWm Xyga A›` oO›hm|Z ‡emgoZH$ gh`mJ ‡XmZ oH$`m, Am°a EZ. Eg.
oWJb VWm Or. _Ûr oO›hm|Z \$mQ>mH$mq[J _| _XX H$s$&
adr›– [Q>dY©Z, \$m°oO`m XmhmXdmbm Am°a Jm°ar [mQ>rb oO›hm|Z [wÒVH$ H$ AßoV_ MaU _| gh`mJ oX`m$&
Q>mQ>m _yb^yV AZwgßYmZ gßÒWmZ H$ E_. E_. Omhar Am°a H$. Eg. H•$ÓUZ,
H$mbm]m ]Yembm H$s ]r. Ì`m_bm, ^maVr` ‡m°⁄moJH$s gßÒWmZ _wß]B© H$ Eg. H$. Xmg, ^m^m [a_mUw AZwgßYmZ
H|$– H$ oZdV©_mZ dr. A]´mh_, ]m∞Â] ZMwab ohÒQ≠>r gmgmBQ>r H$ AmBOH$ H$oh_H$a VWm ›`y BßJobe ÒHy$b _wa]mS>
H$ Or. dr. Omer, oO›hm|Z odefk gbmh Xr$&
Q>mQ>m _yb^yV AZwgßYmZ gßÒWmZ H$m ÒHy$b Am∞\$ _°W_°oQ>∑g oOgZ A[Zr Hß$fl`yQ>a gwodYmAm| H$ BÒV_mb H$s
AZw_oV Xr$&
_ar [wÃr amohUr, [wà hna˚Mß– VWm Xyga H$B© XmÒV Om H$oR>ZmB`m| _| _XXJma ah$&
O`lr am_Xmg
AZwdmXH$ H$m oZdXZ
_¢ ‡m. AaodßX Hw$_ma H$ ‡oV Am^mar hˇ± oOZH$ oZa›Va CÀgmhd’©Z g hm_r ^m^m [mR≤>`H´$_ H$ AßVJ©V ‡mWo_H$ ÒHy$b H$
obE hbH$m-\w$bH$m odkmZ, H$jm 4 H$s BZ [wÒVH$m| H$m oh›Xr gßÒH$aU gß^d hm gH$m h°$& [mR≤>`H´$_ H$s BZ [wÒVH$m| H$m
AZwdmX H$aV g_` _¢Z oh›Xr ^mfm H$ Òd^md VWm CgH$s _yb ‡H•$oV H$m ‹`mZ _| aIZ H$s H$moee H$s h°$& BgH$ gmW hr
AZwdmX H$ Xm°amZ oh›Xr H$ Ï`m[H$ gm_moOH$ Edß gmßÒH•$oVH$ gamH$mam| H$m ^r ‹`mZ _| aIZ H$m ‡`ÀZ oH$`m h°$& ]¿Mm| H$
obE obIZm Omoha h° H$mB© gab H$m_ Zht h°$& ghr _m`Z _| H$hm Om` Vm BgH$ obE ]¿Mm| H$s ^md^yo_ VWm CZH$
d°MmnaH$ YamVb [a CVa H$a obIZ H$s OÍ$aV [∂S>Vr h°$& _¢Z A[Zr Ama g BZ ]mVm| H$m [yam I`mb aIZ H$m ‡`ÀZ
oH$`m h°$oH$ ^mfm-e°br VWm ‡ÒVwVrH$aU ]¿Mm| H$ [yU©V`m AZwHy$b hm oOgg d ghO hr odf`-dÒVw g IwX H$m Om∂S> gH|$$&
H$odVmAm| H$ ‡oV ]mb _Z H$ AZ›` bJmd H$m ‹`mZ _| aIV h˛E [wÒVH$m| _| Hw$N> ÒdaoMV H$odVmAm| H$m OJh Xr J`r h°$&
‡ÒVwV H$m`© _| hm_r ^m^m H$›– H H$B© AH$mXo_H$, d°kmoZH$ Edß ‡emgoZH$ gXÒ`m| H$m gh`mJ o_bm h°$& g]H$m
Zm_mÎbI H$aZm g_rMrZ Zht hmJm$& _¢ CZ g^r H$ ‡oV Am^mar hˇ±$& _¢ Bg [wÒVH$ H$s boIH$m S>m∞. O`lr am_Xmg H$
‡oV Am^mar hˇ± oO›hm|Z AZwdmX H$s [mßSw>obo[ H$m Ajae: AdbmH$Z oH$`m Am°a AZH$ gwPmd oXE$& AßV _| _¢ ‡m. oXZe
e_m© (^maVr` ‡m°⁄moJH$s gßÒWmZ, _wß]B©) H$ ‡oV Am^ma ‡H$Q> H$aZm Mmhˇ±Jm oO›hm|Z [wÒVH$ H$s [mßSw>obo[ H$m Am⁄m[m›V
[∂T>m VWm AZH$ aMZmÀ_H$ gwPmd oXE$&
gwYr [mR>H$m| H$ oH$gr ^r aMZmÀ_H$ gwPmd H$m odZ_´ Edß ghf© ÒdmJV h°$&
H•$ÓU Hw$_ma o_l
vi
odf`-gyMr‡ÒVmdZm ........................................................................ iii[wÒVH$ H$s ^yo_H$m ................................................................ ivAm^ma-H$WZ ...................................................................... vAZwdmXH$ H$m oZdXZ............................................................... vi
BH$mB©> 1Amg_mZ Am°a _m°g_
[mR> 1 gyaO, hdm, ]mXb Am°a ]agmV.....................................3
[mR> 2 oXZ Am°a amV H$m Amg_mZ.......................................36
BH$mB©> 2hdm
[mR> 3 _O hdm H$ gßJ......................................................49
[mR> 4 hdm _| ∑`m h°?......................................................64
BH$mB© 3[mZr
[mR> 5 [mZr H$ _OXma Ib .........................................75
[mR> 6 [mZr Am°a OrdZ..............................................93
[mR> 7 [mZr Am°a h_...............................................102
BH$mB©> 4^mOZ
[mR> 8 h_mam ^mOZ Ohm± g AmVm h° .................................117
[mR> 9 h_ma eara _| ^mOZ.............................................137
[mR> 10 MrO| Om \|$H$ Xr OmVr h¢.........................................148
BH$mB© 1Amg_mZ Am°a _m°g_
[mR> 1 gyaO, hdm, ]mXb Am°a ]agmV[mR> 2 oXZ Am°a amV H$m Amg_mZ
2
_yÎ`mßH$Z erQ> (BH$mB© 1)
gßdJ©> g_ßH$ oQ >fl[Ur
AdbmH$Z ...............................................................................................................
...............................................................................................................
g_P ...............................................................................................................
...............................................................................................................
_m°oIH$ mfm (]mVMrV) ...............................................................................................................
...............................................................................................................
oboIV ^mfm (bIZ) ...............................................................................................................
...............................................................................................................
oS>OmBZ H$ H$m°eb ...............................................................................................................
...............................................................................................................
[na_mUmÀ_H$ H$m°eb ...............................................................................................................
...............................................................................................................
H$m © _| CÀgmh...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
Y° © Am°a EH$mJ´Vm...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
ÒdVßà qMVZ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
Xyga N>mÃm| g gh`mJ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
J•hH$m © gß[mXZ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
3
....................................................................
....................................................................
....................................................................
JwÈdma
10 ÒHy$b H$m g_mamh!
9:30 Wm∂S>-]h˛V ]mXb, Wm∂S>m Ja_
hdm Zht Mb ahr
gm\$, Ja_, Z_
[mR> 1gyaO, hdm, ]mXb Am°a ]agmV
oXZ H$m AmßH$∂S>m ^aZ H$m EH$ CXmhaU
_m°g_ H$m hmb1. _m°g_ ∑`m h°? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 4)H$. oI∂S>H$s H$ ]mha XIm$Am°a BZ Mmam| gdmbm| H$ Odm] obIm$&(1) AmO Amg_mZ gm\$ h° m ]mXb N>mE h˛E h¢? ............................................
(2) AmO _m°g_ Ja_ h° m R>ßS>m?...........................................................
(3) hdm ]h ahr h° m W_r h°? .............................................
(4) AmO ]agmVr oXZ h° m gyIm?...........................................
H$b H$m _m°g_ ∑`m AmO O°gm hr Wm m AbJ Wm?............................................................................................................................................................................................................................
H$B© Am°a ]mV Om Vw_ AmO H$ _m°g_ H$ ]ma _| H$hZm MmhV hm?............................................................................................................................................................................................................................
I. H$hmZr H$m erf©H$- .................................................................................................................................................
2. _m°g_ H$m H°$b|S>aH$. hm± ]Vm`m J`m h° oH$ _hrZ H$ _m°g_ H$m H°$b|S>a H°$g am Om`$&
(1) gmb Am°a _hrZ obIm(2) _hrZ H$s VmarI obIm
I. AmO H$ _m°g_ H$ ]ma _| obIm$& ZrM oXE JE e„Xm| H$m ‡`mJ H$am$&oIbr Yy[ ]mXb EH$X_ Zht Hw$N> EH$ g\$X ]mXbHB© ]mXb Iwbm Amg_mZ Amg_mZ ya ]mXbm| g TH m]agmV Zht WmSµr ]agmV ^mar ]agmV
CÓU/JwZJwZm RßSm VoSµV PßPm
hdm Mb ahr h° emßV na_oP_ ]agmV
Z_ ewÓH ]hwV hr Ja_
H mB© Img KQZm (O°g NwQ≤Qr, À`m°hma,`m ÒHy b H m g_mamh) XO© H am&
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
_m°g_ H$m _m[gH H°$b|S>a ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•.4) _hrZm....................gmb .....................
aoddma
gm_dma
_ßJbdma
]wYdma
JwÈdma
ewH´$dma
eoZdma
4
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
5
6
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
_m°g_ H$m _m[gH H°$b|S>a ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•.4) _hrZm....................gmb .....................
aoddma
gm_dma
_ßJbdma
]wYdma
JwÈdma
ewH´$dma
eoZdma
7
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
____________________________________________________________________________________
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
8
3. Ja_ m R>ßS>m (H$m`©-[wpÒVH$m [•> 4-5)H$. AJa VwÂhma [mg Vm[_m[r (W_m©_rQ>a) h° Vm Bg VmobH$m H$m am$&
VmarI g_` Vm[_mZ
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Vm[_mZ H$s BH$mB© ∑`m h°? .......................................................................................................................................
Mw›Zy Z Om Vm[_mZ Zm[ W, C›h| ZrM H$ J´m\$ _| oXImAm$&N>h ]O gw]h H$m Vm[_mZ [hb g hr N>m`mßoH$V oH$`m h˛Am h°$&
g_` Vm[_mZ (oS>J´r gpÎg`g)
6:00 gw]h 80
9:00 gw]h 120
12:00 Xm[ha 200
3:00 Vrga [ha 240
6:00 em_ 210
9:00 amV 180
12:00 amV 150
3:00 ^ma 110
∑`m oXZ a H$ Xm°amZ Vm[_mZ ]Xbm?..................................................................................................................
g]g AoYH$ Vm[_mZ H$] Wm?................................................................................................................................
g]g H$_ Vm[_mZ H$] Wm? ....................................................................................................................................
9
g_`
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
....
....
....
....
....
....
..
....
....
....
....
....
....
..
....
....
....
....
....
....
..
....
....
....
....
....
....
..
....
....
....
....
....
....
..
....
....
....
....
....
....
..
....
....
....
....
....
....
..
....
....
....
....
....
....
..
6 ]
O g
w]h
Vm[_mZ Om Mw›Zy Z Zm[ W
Vm[
_mZ
V
m[_m
Z
Vm[
_mZ
V
m[_m
Z
Vm[
_mZ
(0C)
10
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
AJb [•> [a oX` J` J´m\$ _| Vm[_mZ H$m N>m`mßoH$V H$am$&
ha oXZ aoS>`m m Q>brodOZ [a _m°g_ H$s na[mQ>© gwZH$a m AI]ma [∂T>H$a Bg J´m\$ H$m am$&
`mX ah oH$ AI]mam| _| ]rV h˛E oXZ H$m Vm[_mZ oX`m J`m hmVm h°$&
VmarI AoYH$V_ Vm[_mZ
11
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Vm[_
mZ (oC)
......................
......................
......................
......................
......................
......................
......................
......................
......................
......................
......................
......................
......................
......................
VmarI
AoYH$V_ Vm[_mZ
12
4. hdm ]h oH$g Ama? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 5-6)
H$. EH$ gyIr [ÀVr H$m _gbH$a Qw>H$∂S>m| H$m D$[a H$s Ama \|$H$m$& XIm, hdm oH$g Ama Mb ahr h°$&I. _a ]Zm` h˛E dmV-gyMH$ H$m oMÃ-
Vra H$s Zm|H$ Wr-Cg oXem _| oOg Ama hdm ]h ahr WrCg oXem _| oOYa g hdm Am ahr Wr
D$[a H$ A[Z ]Zm` h˛E oMÃ _| hdm H$s oXem H$m oXImAm$&hdm ........................ g Am ahr Wr$ (oXem)
5. hdm g VaßJ| ]ZVr h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 7)$CZ VaßJm| H$m EH$ oMÃ oO›h| _¢Z ]Zm`m -
13
6. Amg_mZ Am°a ]mXb ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 7)
VmarI Am°a g_`...............................................................VmarI Am°a g_`...............................................................
dU©Z H$ e„X dU©Z H$ e„X
]mXb......................................................................................]mXb...................................................................................
Amg_mZ...............................................................................Amg_mZ..............................................................................
VmarI Am°a g_`...............................................................VmarI Am°a g_`...............................................................
dU©Z H$ e„X dU©Z H$ e„X
]mXb......................................................................................]mXb...................................................................................
Amg_mZ...............................................................................Amg_mZ..............................................................................
14
gmMm, Oam gmMm!VwÂhmar g_P g ]mXb oH$Z MrOm| g ]Z hmV h¢?.......................................................................................................................................................................
]mXb oH$gH$s dOh g Amg_mZ _| _ßS>amV h¢?.......................................................................................................................................................................
7. AmO oH$VZr ]mnae h˛B©? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 8)H$. h_ma dfm©_m[r H$m oMÃ-
h_ma dfm©_m[r H $ ]mha aI OmZ H$s VmarI Am°a CgH$m g_` ...........................................
VmarI/g_` ObÒVa (o_br_rQ>a)
.........................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
15
dfm© H$m J´m\$dfm© H$m J´m\$dfm© H$m J´m\$dfm© H$m J´m\$dfm© H$m J´m\$
∑`m oH$gr oXZ [mZr H$m ÒVa Zht ]Xbm?.......................................................................................................................................................................
∑`m oH$gr oXZ [mZr H$m ÒVa KQ>m?.......................................................................................................................................................................
VmarI Am°a g_` VmarI Am°a g_` VmarI Am°a g_` VmarI Am°a g_` VmarI Am°a g_`
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
......
......
......
......
...
A[Z dfm©_m[r ¤mam XO© ObÒVa H$m J´m\$ _| N>m`mßoH$V H$am$&[m
Zr H
$s D
±$MmB
© (o_
br_
rQ>a)
16
∑`m ha Q>mbr H$ [mZr H$ ÒVa _| h [nadV©Z H$ar] EH$ ]am]a Wm?
....................................................................................................................................................................................
8. Z_ Am°a gyI oXZ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 9)
H$. oH$gr EH$ [a ghr H$m oZemZ bJmAm$&
_ar g_P g oXZ Z_ W (VmarI| obIm)
............................................ ........................................... ..........................................
_wP H$mB© Z_ oXZ Zht o_bm
I. oH$gr EH$ [a ghr H$m oZemZ bJmAm$&
_¢ g_PVm hˇß oH$ gyI oXZ W (VmarI| obIm)
............................................ ........................................... ..........................................
_wP H$mB© gyIm oXZ Zht o_bm$&
A‰`mgZm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm1. ]agmV
17
2. Bß–YZwf H$ aßJ
Ja_ oXZm| H$m bmb g VWm R>ßS> oXZm| H$m Zrb aßJ g aßJm$&CZ oXZm| H$m aßJm Om Z Vm ]h˛V Ja_ h¢ Am°a Z hr ]h˛V R>ßS>$&]agmV H$ oXZm| H$m [oQ≤>Q>`m| g oXImAm$&
gmb ^agmb ^agmb ^agmb ^agmb ^a
H$ obE _m°g_H$ obE _m°g_H$ obE _m°g_H$ obE _m°g_H$ obE _m°g_
20
ÈoMH$a ‡ÌZgmb H$ AßV _| [•> 18-19 [a oX` J` MmQ>© H$m [yam H$aZ H$ ]mX ‡ÌZ 1-4 H$ CÀVa Xm$&1. gmb H$ oH$Z _hrZm| _| Om∂S>m [∂S>Vm h°?..............................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
2. gmb H$ oH$Z _hrZm| _| Ja_r [∂S>Vr h°?...............................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
3. gmb H$ oH$Z _hrZm| _| ]agmV hmVr h°?..............................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................
4. gmb H$ oH$Z _hrZm| _| VwÂhma ÒHy$b _| Ib m o[H$oZH$ H$m Am`mOZ hmVm h°?........................................
.............................................................................................................................................................................................................
5. Hw$N> \y$bm|, \$bm| Am°a VaH$mna`m| H$s gyMr ]ZmAm Om h_| Ja_r (Iar\$) _| o_bVr h¢, Am°a Hw$N> OmOm∂S> (a]r) _| o_bVr h¢$&
Ja_r (Iar\$)_hrZ-.........................................
\y$b-................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
\ b-................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
VaH$mna`mß-................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
21
Om∂S>m (a]r)_hrZ-....................................................
\y$b-................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
\ b-................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
VaH$mna`mß-................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
22
6. oH$g Vah H$ oXZm| _| (Ja_, R>ßS>m, erV, ]agmV, dJ°ah) _| Vw_ gyVr, Zm`bmZ, D$Z m flbmpÒQ>H$H$ H$[∂S> [hZmJ?
oXZ H$ Vah oOg Vah H$ H$[∂S> h_ [hZV h¢________________________ _________________________________________
............................................................ ....................................................................................................
............................................................ ....................................................................................................
............................................................ ....................................................................................................
............................................................ ....................................................................................................
............................................................ ....................................................................................................
............................................................ ....................................................................................................
7. Vm[_mZ H$_ [a BZ_| g ∑`m-∑`m hmVm h°? (ghr H$m oZemZ bJmAm)_∑IZ o[KbVm h°
VwÂh| R>ßS>H$ bJVr h°
VwÂh| H$m\$s [grZm AmVm h°
Zmna`b H$m Vb O_ OmVm h°
Vw_ _hrZ H$[∂S> [hZV hm$&
8. oH$gr ]h˛V Ja_ oXZ _| ∑`m-∑`m hm gH$Vm h°?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
9. oH$gr ]agmV H$ oXZ ∑`m-∑`m hm gH$Vm h°?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
23
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
10. ]agmV H$ oXZ BZ_| g Vw_ ∑`m-∑`m Zht H$amJ?
11. BZ_| g H$m°Z-gr MrO| Cg oXZ g]g ]o∂T>`m hm|Jr oOg oXZ Iy] hdm Mb ahr hm?
12. ]VmAm, hdm oH$g-oH$g Vah h_ma obE C[`mJr h°$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
13. Vy\$mZ _| ∑`m-∑`m ]mV| hm gH$Vr h¢?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
ZXr _| V°aZm
oMQ≤>R>r obIZm
[ew MamZm
]mha IbZm
ImZm [H$mZm
T>a gma H$[∂S> YmZm
[mb dmbr Zmd MbmZm
ZoX`m| H$m g_w– H$s Ama ]hZm
[dZM∑H$s H$m H$m_ H$aZm
H$[∂S>m| H$m OÎXr gyIZm
oMo∂S>`m| H$m C∂S>Zm
24
14. oH$g Vah H$ _m°g_ _| _Nw>Amam| H$m g_w– _| OmZm IVaZmH$ h°? ..........................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
H$jm _| MMm©1. VwÂhmar g_P g gmb H$ oH$g g_` _m°g_ g]g A¿N>m hmVm h°? Vw_ Egm ∑`m| _mZV hm?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. AbJ-AbJ Vah H$ OmZda ]h˛V Ja_ m ]h˛V R>ßS> _| oH$g Vah ]Vm©d H$aV h¢? d em›V hmV h¢`m goH´$`? ∑`m d ahZ H$m oR>H$mZm Ty>±∂T>V h¢?Ja_ oXZ-.......................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
R>ßS> oXZ- ..........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
25
3. ]m∂T> ∑`m hmVr h°? ∑`m Vw_Z m VwÂhma _mVm-o[Vm Z ]m∂T> XIr h°? ∑`m Vw_Z Xygar OJhm| [a ]m∂T>AmZ H$s I]a gwZr h°? ]m∂T> H$] Am°a oH$Z OJhm| [a Am`r Wr? ]m∂T> AmZ H$s dOh ∑`m Wr? CgH$]mX ∑`m h˛Am?...............................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
4. gyIm ∑`m hmVm h°? ∑`m Vw_Z m VwÂhma _mVm-o[Vm Z H$^r gyI H$m AZw d oH$`m h°? ∑`m Vw_ZXygar OJhm| [a gyI H$s I]a gwZr h°? gyI H$] Am°a oH$Z OJhm| [a [∂S> W? gyI H$ H$maU ∑`m W?CgH$ ]mX ∑`m hAm?.....................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
26
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?1. A[Z hm± [∂S>Z dmbr Ja_r H$ obE Bg MmQ>© H$m [yam H$am$&`oX OÍ$aV g_Pm Vm Bg_| MrOm| H$m Om∂S>m m oZH$mbm$&
]agmV H$mBßVOma
[mZr H$s H$_r
_¿N>aXmZroH´$H$Q>
[`
[mZr bÒgr
OÎXr CR>Zm
]mha gmZm
Vmam| ^aramV
Am_ H$m ag(_¢Jm eH$)
odMmaerb
_p∑I`m| H$m^Z^ZmZm
H$m ©
Yyb g ^am
hb OmVZm
YmZ am[Zm
[grZm AmZm
o]Obr Zht
amV _| JmZm
^mOZ
am`VmIa]yOm
AmdmO
AZw d
_m°g_
gyIm
by
_O
Nw>oQ≤>Q>`mß Ja_r
Xm[ha H$sP[H$s
27
Om∂S>m
A] Om∂S> H$ obE MmQ>© ]ZmAm$&
28
]mbm Am°a obIm1. oH$gr _m°g_ H$ obE A[Zr IwX H$s H$mB© H$odVm m JrV obIm$& VwÂh| H$odVm _| VwH$]›Xr ]ZmZ H$sOÍ$aV Zht h°$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. A[Z XmÒV H$m oH$gr Vy\$mZ H$ ]ma _| ]VmAm$& Vy\$mZ H$ ]ma _| VwÂhmam XmÒV Om ‡ÌZ [yN>, CZH$CÀVa Xm$&AmAm, e„Xm| g Ib|1. d e„X oOZH$m _Vb] ‘[dZ’ hmVm h°-.......................................................................................................................................................................
ZrM oX` J` e„Xm| H$m H$_Oma [dZ g VO [dZ H$ H´$_ _| bJmAm$&
PßPm MH´$dmV g_ra Vy\$mZ.......................................................................................................................................................................
2. BZH$ obE e„X ]VmAm$&hbH$s na_oP_ ]agmV .............................................................................................................................................
]agmV H$ gmW oJaZ dmb ]\©$ H$ _hrZ Qw>H$∂S> .....................................................................................................
Amg_mZ g ÈB©Xma O_ hE [mZr H$m oJaZm ...........................................................................................................
H$∂S>mH$ H$s R>ßS> [∂S>Zm ....................................................................................................................................................
o]Obr H$s M_H$ H$ gmW hmZ dmbr AmdmO...........................................................................................................
29
3. ha Vah H$ oXZ H$m Cg oXZ Om hmVm h°, Cgg o_bmAm$&]agmVr oXZ H$mB© [aN>mB™ ZhtJa_ oXZ Vw_ ]h˛V Xya VH$ XI gH$V hmAmg_mZ _| ]mXb N>mE H$[∂S> gyIZ _| ¡`mXm g_` bJVm h°Hw$ha H$m oXZ Kr AmgmZr g ]hVm h°
[yN>m Am°a _mby_ H$am1. gmb H$ oH$Z _hrZm| _| oH$gmZ ]rO ]mV h¢$? ∑`m|?2. [Vm H$am oH$ VwÂhma BbmH$ _| _Zm` OmZ dmb oH$›ht [mßM À`m°hmam| H$ _m°H$ [a _m°g_ Am_ Vm°a [aH°$gm ahVm h°?3. by Am°a Am±Yr ∑`m h¢? _m°g_ H$s Agm_m›` pÒWoV`m| H$ obE A[Zr mfm _| e„X _mby_ H$am$&
_mby_ H$am
1. _mZ bm VwÂhma [mg Xm ]aVZ h¢, EH$ Mm°∂S>m Am°a Xygam gßH$am$& Am°aVw_Z CZ XmZm| ]aVZm| H$m ]mha ]agmV _| D$[a _w±h H$aH$ Iwbm aIoX`m$& XmZm| ]aVZm| _| BH$Q≤R> [mZr H$s D±$MmB© g_mZ hmJr m o^›Z?∑`m|?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. _mZ bm oH$ XmZm| ]aVZm| _| EH$ g›Q>r_rQ>a H$s D±$MmB© VH$ [mZr h°$&XmZm| _| _m°OyX [mZr H$s _mÃm ]am]a hmJr m o^›Z?
3. _mZ bm oH$ Vw_Z Xm g_mZ ]aVZm| _| g EH$ H$m N>V [a Am°a Xyga H$m Iwb _°XmZ _| aIm h°$& CZ_|EH$oÃV ]mnae H$ [mZr H$s _mÃm g_mZ hmJr m o^›Z?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
[mÌd©—Ì`
30
4. _w›Zr Am°a CgH$s XmÒV dfm© Z 11 AJÒV H$m A[Zm dfm©_m[r ]mha aIm$& C›hm|Z Xg oXZm| VH$amO ]agmV Zm[r Am°a C›h| h J´m\$ o_bm$&
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
......
......
......
......
......
..
AJ
ÒV 1
2
AJ
ÒV 1
3
AJ
ÒV 1
4
AJ
ÒV 1
5
AJ
ÒV 1
6
AJ
ÒV 1
7
AJ
ÒV 1
8
AJ
ÒV 1
9
AJ
ÒV 2
0
AJ
ÒV 2
1
VmarI
Ob
ÒVa
_| [n
adV©Z
(o_
br_
rQ>a)
]agmV
31
Bg J´m\$ H$s ghm`Vm g BZ gdmbm| H$ Odm] Xm$&H$. 12AJÒV H$m C›h| [mZr H$s gVh _| oH$VZm [nadV©Z o_bm?......................................................................
I. 13AJÒV H$m C›hm|Z oH$VZr ]agmV XO© H$s?................................................................................................
J. 14AJÒV H$m C›hm|Z oH$VZr ]agmV XO© H$s?................................................................................................
K.C›hm|Z oH$g oXZ 24 o_br_rQ>a ]agmV XO© H$s?...........................................................................................
M.oH$g oXZ C›hm|Z g]g ¡`mXm ]agmV XO© H$s?................................................................................................
N>. oH$Z oXZm| _| C›hm|Z g]g H$_ ]agmV XO© H$s m Cg oXZ ]agmV EH$X_ Zht h˛B©?.............................
O. VwÂhmar g_P g 20 AJÒV H$m ∑`m hAm?.......................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................
P. 11AJÒV Am°a 21 AJÒV H$ ]rM oH$VZr ]agmV hB©?...............................................................................
Q>. oH$g oXZ C›hm|Z 6 o_br_rQ>a ]agmV XO© H$s?...............................................................................................
5. _m°g_ H$m MmQ>©- AJb [•> [a h°$&
oXImAm Am°a ]VmAm1. H$mB© MrO Om VwÂh| gmb H$ oH$gr Img _m°g_ m g_` _| hr o_bVr h°, Cg H$jm _| bmAm$& CgH$jm H$m oXImAm Am°a CgH$ ]ma _| ]VmAm$&
H$mB© ‡ÌZ [yN>m1. _m°g_ H$ ]ma _| ‡ÌZ [yN>m$&_a ‡ÌZ-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
32
5. _w›Zr, dfm© Am°a IweuX Z H$m`©-[wpÒVH$m H$[•> 33 [a AJÒV _hrZ H$ Xm g·mh H$ _m°g_H$m MmQ>© ]Zm`m$& o\$a C›hm|Z h oXImZ H$ obEoH$ oH$g-oH$g oXZ Yy[ Wr Am°a oH$g-oH$g oXZZht, h oMÃ ]Zm`m$&
BZ VmarIm| H$m H$mQ> H$a AbJ H$am$&
H$. BZ VmarIm| H$m Xm g_yhm| _| ]mßQ>m,oOZ oXZm| _| Yy[ Wr Am°a oOZ oXZm| _| Yy[Zht$Wr$&
∑`m _w›Zr Am°a CgH$ XmÒVm| Z oMÃ _| H$mB© JbVr H$s?.......................................................................................
C›hm|Z 18 Am°a 23 H$m Jmb g ]mha ∑`m| aIm?...............................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
I. A] BZ VmarIm| H$m Xm mJm| _| ]mßQ>m, ]mnae H$s VmarI| Am°a o]Zm ]mnae H$s VmarI|$&
ZrM H$ Jmb _| ]mnae H$s VmarI| AßXa obIm$& o]Zm ]mnae H$s VmarIm| H$m Jmb H$ ]mha obIm$&
22
Yy[
17
25
16 13
14
19
21
12
24
15
18
20 23
]mnae
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
____________________________________________________________________
........................................................................................................................................
eoZdma ........................................................................................................................................
aoddma
gm_dma
_ßJbdma
]wYdma
JwÈdma
ewH´$dma
]mnae
19
Yy[ Zht Wr
]mnae h˛B© O]oH$ gyaO oZH$bm Wm
hdm MbVr ahrM_H$sbm gyaO
Amg_mZ _| Hw$N> Mrb|
]mXb N>mE ah]mnae Zht
]mnae]mnae Zht
]mnae
[ya oXZYy[
20
25
24
23
22
21
12
13
14
15
16
17
18
Yy[r
[ya oXZ Yy[
Yy[r]mnae
ÒHy$b Zht
Yy[ ZhtoXZ a ]mnae
Yy[[ya oXZ Ja_r ahr
_am Mfl[b Im J`m
]agmVrgyaO oZH$bm
Iwbm Amg_mZ
]mnae Zht
8-11
93
9
93
72
.......................................................................................................................................................
35
]mnae
Yy[
J. ]mnae dmbr VmarIm| H$m Xm ohÒgm| _| N>mßQ>m$& o]Zm Yy[ H$s ]mnae dmbr VmarI| VWm Yy[ Am°a]mnae XmZm| dmbr VmarI|$&A] gmMm! ZrM oX` J` oMÃ _| BZ VmarIm| H$m Vw_ H$hm± obImJ?K. A] CZ VmarIm| H$m bm O] ]mnae Zht Wr Am°a C›h| Xm ohÒgm| _| N>mßQ>m-Yy[ dmbr Am°a o]Zm]mnae H$s VmarI| Am°a o]Zm Yy[ Am°a ]mnae dmbr VmarI|$& ZrM H$ oMÃ _| BZ g^r VmarIm| H$mghr OJh _| bJmAm$&
36
Om∂S> _| EH$ h‚V VH$
VmarI gy mX` H$m g_` gy`m©ÒV H$m g_`
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Jm°a g XIm Amg_mZ _|1. oZH$b ahm h° gyaO!H$. gyaOoH$g oXem _| CJm?.........................................................................................................................................
`hoH$g oXem _| Sy>]m?...................................................................................................................................................
I. gy mX` Am°a gy m©ÒV H$ g_`Ja_r _| EH$ h‚V VH$
VmarI gy mX` H$m g_` gy`m©ÒV H$m g_`
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
[mR> 2oXZ Am°a amV H$m Amg_mZ
∑`m gyaO amO EH$ hr g_` CJm?..............................................................................................................................
∑`m`h amO EH$ hr g_` Sy>]m?...................................................................................................................................
Ja_r Am°a Om∂S> _| gy`mX` VWm gy`m©ÒV H$ g_` H$ ]ma _| Vw_ ∑`m H$h gH$V hm?.....................................................................................................................................................................................................................................................................
37
oH$gr oXZ Ja_r _| VWm oH$gr oXZ Om∂S> _| gy`m©ÒV Am°a gy`mX` H$ ]rM H$ g_` H$m BZ Jmbm| _|N>m`mßoH$V H$am$&
Ja_r Am°a Om∂S> _| oXZ H$s bÂ]mB© H$ ]ma _| Vw_ ∑`m H$h gH$V hm?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ja_rVmarI-.............................
Om∂S>mVmarI-.............................
10 11
7
8
9
11 1 2
3
4
5
4
5
7
8
9
10
1 2
3
6 ]O em_ 6 ]O gw]h
12 ]O amV
12 ]O Xm[ha
10 11
7
8
9
11 1 2
3
4
5
4
5
7
8
9
10
1 2
3
6 ]O em_ 6 ]O gw]h
12 ]O amV
12 ]O Xm[ha
38
2. [aN>mB™ H$m Ib
H$. ......................
g_` _ar [aN>mB™ H$s bÂ]mB©
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
I. VwÂhmar Vrbr oH$VZr bÂ]r h°?........................................................................................
[aN>mB`m| H$ oZemZ bJmZ H$ ]mX Vrbr hQ>mAm Am°a A[Zr [aN>mB™ H$m J´m\$ hm± oM[H$mAm$&
39
VwÂhmar Vrbr H$s [aN>mB™ H$] g]g bÂ]r o_br?....................................................................................................
VwÂhmar Vrbr H$s [aN>mB™ H$] g]g N>mQ>r o_br?....................................................................................................
∑`m VwÂhma Vrbr H$s [aN>mB™ H$^r Vrbr H$ ]am]a Wr? ........................................................................................
AJa Zht Wr Vm AZw_mZ bJmAm oH$ h H$] ]am]a hmJr-.................................................................................
∑`m Xyga N>mÃm| H$s Vrob`m| H$s [aN>mB`m| H$s bÂ]mB`mß r VwÂhma Vrbr H$s [aN>mB`m H$s bÂ]mB`mßoOVZr hr Wr?..................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................................................
`oX Zht, Vm ∑`m|? ........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
J.h_Z BZ MrOm| H r [aN>mB`mß ]Zm`t....................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
A[Zr Vrob`m| H$s [aN>mB`mß Zm[m VWm C›h| ZrM H$s VmobH$m _| XO© H$am$&
VmarI- .............
g_` _ar Vrob`m| H$s [aN>mB`m| H$s bÂ]mB©
40
3. Mbm, XI| Mß–_m ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 16)H$. Mß–_m H$m XIm$& ∑`m h CJVm Am°a S>y]Vm h°?Mß–_m oH$g oXem _| CJm? ................ Mß–_m oH$g oXem _| Sy>]m?.................
I. ZrM oX` J` [ßMmßJ _| VmarI| ImZm| _| am$& ha amO Mß–_m H$s e∑b H$m oMÃ ]ZmAm$&
_hrZm-............................
aoddma gm_dma _ßJbdma ]wYdma JwÈdma ewH´$dma eoZdma
41
oH$Z VmarIm| H$m Vw_Z ]mbMß– XIm?.........................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
oH$Z VmarIm| H$m Vw_Z A’©Mß– XIm?.........................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
oH$Z VmarIm| H$m Vw_Z A’m©oYH$ Mß– XIm?..............................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
oH$Z VmarIm| H$m Vw_Z [yU©Mß– XIm? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
∑`m Vw_Z H$^r oXZ _| Mß–_m H$m XIm?
CgH$s e∑b H$m oMÃ ]ZmAm$&
oH$Z VmarIm| H$m Vw_Z Mß–_m H$m o]ÎHw$b Zht XIm? ∑`m|?.............................................................................................................................................................................................
4. Vmam| ^ar amV ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 16-18)
H$. Hw$N> Zjà (Vmam_ßS>b) oO›h| _¢Z Amg_mZ _| [m`m$& ..................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
I. EH$ KßQ> ]mX Vmam_ßS>b H$m ∑`m h˛Am?.............................................................................................................................................................................................
J. Vma oO›h| _¢Z [m`m- ..............................................................................................................................................
K. Jh oO›h| _¢Z [m`m- ..............................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!ObVm h˛Am Xr[H$ oXZ g ¡`mXm amV H$m M_H$sbm ZOa AmVm h°$& _w›Zr Z H$hm oH$ Xr[H$ amV _| ¡`mXmameZr XVm h°$& Bg ]ma _| VwÂhmar ∑`m am` h°?............................................................................................................................................................................................................................................................................................
Mw›Zy H$m H$hZm h° oH$ oXZ _| r Vma Amg_mZ _| hmV h¢ boH$Z Vw_ C›h| XI Zht gH$V$& Bg ]ma _| Vw_∑`m gmMV hm?............................................................................................................................................................................................................................................................................................
42
A‰`mgZm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm1. ]w’ [yoU©_m, Xeham (odO` Xe_r), Xr[mdbr, hmbr, ]H$arX Am°a JwÈ ZmZH$ O`ßVr H$ À`m°hmam|[a Mß–_m H$s H$bmAm| H$m oMÃ ]ZmAm$&
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?1. BZ_| Xm g_mZVm | Am°a Xm o^›ZVm | ]VmAm$&H$. gyaO Am°a Mß–_mgyaO Am°a Mß–_m Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$-(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
gyaO Am°a Mß–_m Am[g _| o^›Z h¢ ∑`m|oH$-(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
I. EH$ N>∂S>r Am°a CgH$s [aN>mB™EH$ N>∂S>r Am°a CgH$s [aN>mB™ Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$-(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
EH$ N>∂S>r Am°a CgH$s [aN>mB™ Am[g _| o^›Z h¢ ∑`m|oH$-
(1) ...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
43
J. CJVm h˛Am Mß–_m Am°a AmH$me _| D±$Mm pÒWV Mß–_mCJVm h˛Am Mß–_m Am°a AmH$me _| D±$Mm pÒWV Mß–_m Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$-(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
CJVm h˛Am Mß–_m Am°a AmH$me _| D±$Mm pÒWV Mß–_m Am[g _| o^›Z h¢ ∑`m|oH$-(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
K. gy mX` Am°a gy m©ÒV
gy mX` Am°a gy m©ÒV Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$-(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
gy mX` Am°a gy m©ÒV Am[g _| o^›Z h¢ ∑`m|oH$-(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
]mbm Am°a obIm
1. Mß–_m, gyaO Am°a Vmam| H$ ]ma _| Hw$N> H$odVm`| mX H$am$& Hw$N> Z`r H$odVm`| ]ZmAm$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
44
[yN>m Am°a _mby_ H$am
1. Zm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm dmb A‰`mg _| Vw_Z À`m°hmam| H$ oXZm| [a Mß–_m H$s e∑b H$m oMÃ]Zm`m h°$& Hw$N> Xyga Img oXZ [Vm H$am O] Mß–_m H$s Img oVoW`m| [a À`m°hma _ZmV h¢$&
2. ZjÃm| (Vmam_ßS>bm|) H$ ]ma _| Hw$N> H$hmoZ`mß _mby_ H$am$&
_mby_ H$am1. ]m`t Va\$ Xr h˛B© KQ>ZmAm| H$m Xm`t Ama oX J g_` g o_bmAm$& bÂ]m oXZ, N>mQ>r amV
N>mQ>m oXZ, bÂ]r amV Om∂S>mgyaO OÎXr CJVm h°gyaO Xa g CJVm h° Ja_rgyaO OÎXr Sy>]Vm h°gyaO Xa g Sy>]Vm h°
2. ]m`t Va\$ Xr h˛B© KQ>ZmAm| H$m Xm`t Ama oX J g_` g o_bmAm$&[yU©Mß– CJVm h° gy mX` H$ Amg[mg[yU©Mß– Sy>]Vm h°]mbMß– CJVm h° gy m©ÒV H$ Amg[mg]mbMß– Sy>]Vm h°
3. ]m`t Ama Xr J`r KQ>ZmAm| H$m Xm`t Ama H$s XmZm| oXemAm| g o_bmAm$& gyaO CJVm h° gyaO Sy>]Vm h° Mß–_m CJVm h° [ya] Mß–_m Sy>]Vm h° gy`m©ÒV H$ Vwa›V ]mX [yU©Mß– [pÌM_ gy`m©ÒV H$ R>rH$ [hb [yU©Mß– gy`m©ÒV H$ Vwa›V ]mX ]mbMß–
45
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
4. ZrM H$ oX` h˛E ‡oV¿N>Xm| _| ‡À`H$ [a EH$ Vmam ]ZmAm$&
(H$, 0)(J, 5)(N>, 6)(W, 9)(\$, 8)(`, 13)(\$, 15)
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Vw_Z H$m°Z-gm Vmam_ßS>b ]Zm`m h°, Bg [Vm H$aZ H$ obE A[Zr [mR≤>`-[wpÒVH$m _| [•> 17 [a XIm$&
`hm± Vmam_ßS>b H$m Zm_ obIm-...............................
`hm± EH$ Xygam Vmam_ßS>b oX`m J`m h°$& ZrM oX` J` J´m\$ H$ ‡oV¿N>Xm| [a Vmam ]ZmAm$& †
(K, 4)(Q>, 2)(O, 7)(P, 12)(T>, 10)(Q>, 7)(P, 7)
H I J K M N > O P Q > R> S >T> V W X Y [
`hm± [a Vmam_ßS>b H$m Zm_ obIm-..........................................................................
H I J K M N > O P Q > R> S >T> V W X Y [
46
10:02>amV 11:00 amV 8:20 gw]h 4:55 em_ 1:07 Xm[ha 3:30 ^ma 7:40 gw]h 12:36 Xm[ha 5:05 em_ 7:00 gw]h
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
oXZ Am°a amV H$ ]ma _| ‡ÌZ [yN>m$& gmMm, BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Vw_ H°$g [mAmJ?
_a ‡ÌZ-...........................................................................................................................................................................
5. oXZ H$ CZ g_`m| H$m Jmbm| _| Kam oOg g_` oMÃ obE JE hm|J$&
.......................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
47
BH$mB© 2[mR> 3 _O hdm H$ gßJ[mR> 4 hdm _| ∑`m h°?
hdm
48
_yÎ`mßH$Z erQ> (BH$mB© 2)
gßdJ©> g_ßH$ oQ >fl[Ur
AdbmH$Z ...............................................................................................................
...............................................................................................................
g_P ...............................................................................................................
...............................................................................................................
_m°oIH$ mfm (]mVMrV) ...............................................................................................................
...............................................................................................................
oboIV mfm (bIZ) ...............................................................................................................
...............................................................................................................
oS>OmBZ H$ H$m°eb ...............................................................................................................
...............................................................................................................
[na_mUmÀ_H$ H$m°eb ...............................................................................................................
...............................................................................................................
H$m`© _| CÀgmh
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
Y°`© Am°a EH$mJ´Vm
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
ÒdVßà qMVZ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
Xyga N>mÃm| g gh`mJ...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
J•hH$m`© gß[mXZ...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
49
ha Ama hdm hr hdm!
1. ha MrO H$ AßXa hdm ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 24)
H$. W°br H$ oMÃ-Iwb _w±h H$ gmW ]ßX _w±h H$ gmW
W°br H$ rVa ∑`m h°? ...................................................................................................................................................
I. ∑`m h˛Am, O] Vw_Z W°br H$m A[Zr hWbr [a _mam?.......................................................................................................................................................................
J. A[Z VrZm| oJbmgm| H$ oMÃ ]ZmAm$& Ohm± hdm hm, Cg N>m`mßoH$V H$am$&oJbmg 1 oJbmg 2 oJbmg 3
∑`m oJbmgm| H$ rVa H$s hdm dhm± h_em ahVr h°? ................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................
∑`m hdm ]mha g rVa OmVr h°?.................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
W°br H$m _w±h O] Iwbm hm Vm Cg o[MH$mZm AmgmZ hmVm h° boH$Z O] CgH$m _w±h ]›X hm Vm Egm H$aZmH$oR>Z h°$& Egm ∑`m|? .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
[mR> 3_O hdm H$ gßJ
50
\$Q≤Q> H$s AmdmO ∑`m| hB©?.............................................................................................................................................
Bg Vah H$s AMmZH$ AmdmO [°Xm H$aZ H$ Hw$N> Xyga VarH$ ]VmAm$&.............................................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
_mZ bm oH$ VrZm| oJbmgm| _| hdm H$s OJh [mZr am h°$& oH$g oJbmg g [mZr ]mha Am Jm$&...................................................................................................................................................................................................................
hdm Am°a [mZr H$ ]hZ H$ VarH$m| _| ∑`m \$H©$ h°?............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
2. hdm H$m Vw_ oZMm∂S> gH$V hm ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 25)
∑`m h˛Am O] Vw_Z [Â[ H$m _w±h ]›X H$aH$ o[ÒQ>Z H$m X]m`m?...........................................................................
.............................................................................................................................................................................................
∑`m hAm O] Vw_Z o[ÒQ>Z H$m N>m∂S>m?........................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
∑`m hmVm oX Jw„]ma, \w$Q>]mb Am°a gmBoH$b H$ Q>m`a _| [mZr, ]mby, m Vw∂S>-_w∂S> H$mJO a hmV?............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
3. hdm MbVr h° Am°a MrOm| H$m YH$bVr h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 26)
H$.MrO| oO›h| _¢Z hdm H$ gmW MbV XIm h° ..........................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
I. EH$ ]∂S> g Iwb AI]ma m X‚Vr H$ gmW Xm°∂S>Z [a _wP Om _hgyg h˛Am.............................................................................................................................................................................................
J. ∑`m h˛Am O] Vw_ [dZ-MIu [a hdm H$s \yß$H$ _mar?............................................................................................................................................................................................
51
Vw_Z Am°a H$hm± [oh` H$m hdm _| Ky_V XIm h°?............................................................................................................................................................................................
.
4. Hw$N> AmH•$oV`m| H$m hdm AmgmZr g C∂S>m b OmVr h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 27)H$. H$m°Z-g ]rO hdm ¤mam AmgmZr g C∂S>m obE OmV h¢?
]rO AZw_mZ [arjU
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
CZ ]rOm| H$ oMÃ Om AmgmZr g C∂S>$& ]VmAm, VwÂhmar g_P g d AmgmZr g ∑`m| C∂S>$&
]rO H$m oMÃ `h AmgmZr g ∑`m| C∂S>m
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
∑`m `h AmgmZr g C∂S>m?∑`m `h AmgmZr g C∂S>Jm?
52
CZ ]rOm| _| ∑`m AßVa h° Om AmgmZr g C∂S> VWm d Om AmgmZr g Zht C∂S>?.....................................................
....................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................
I. ]rO [a Vw_ ∑`m oM[H$m gH$V hm oOgg dh hdm H$ gmW C∂S>H$a Xya VH$ Om`?....................................................................................................................................................................................................................
_a C∂S>Z dmb ]rO H$m oMÃ-
J. [jr Om _¢Z XI h¢-
C∂S>V ...............................................................................................................................................................................
JmVm bJmV ...................................................................................................................................................................
CVaV .............................................................................................................................................................................
K. d oH$VZr Xya OmV h¢?
H$mJO H$s e∑b H$m Zm_ AZw_mZ [arjU`h oH$VZr Xya OmEJm? `h oH$VZr Xya J`m?
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
M. ∑`m Vw_Z Ky_Z dmbr _N>br ]Zm`r? ........................................
o]Zm Vh oH$`m H$mJO
T>rbm-T>mbm Vw∂S>m-_w∂S>m H$mJO
H$gH$a Vw∂S>m-_w∂S>m H$mJO
53
∑`m [oj`m|, _N>ob`m| Am°a hdmB© OhmOm| H$s e∑bm| _| g_mZVmE± hmVr h¢?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
5. hdm g ]wb]wb ]ZV h¢
H$. gmX [mZr Am°a gm]wZ H$ [mZr _| ]ZZ dmb ]wb]wbm| _| ∑`m AßVa h°?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
_wP g]g ]∂S>m ]wb]wbm o_bm-
(oH$g Vah H$ gm]wZ g? EH$ oJbmg _| BgH$m oH$VZm?).......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
AZw_mZ bJmAm, BZ ]wb]wbm| H$ AßXa ∑`m h°$& ............................................................................................
.......................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
∑`m hmJm oX dZÒ[oV`m| H$ ]rO Xya Z OmH$a [m°Y H$ Amg[mg hr oJa OmE±?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
54
6. hdm g AmdmO [°Xm hmVr h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 29)
H$. AmdmO [°Xm H$aZ H$ obE Vw_Z A[Z eara H$ H$m°Z-g ohÒg BÒV_mb oH$E?Yr_r AmdmO.....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
OmaXma AmdmO...............................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
I. ∑`m Vw_Z H$mJO H$s grQ>r ]Zm`r? hm±/Zht
7. hdm g gßJrV [°Xm hmVm h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 29- 31)
H$. _¢ D±$M VmaÀd H$ Òda _| Jm gH$Vm h±$........................ _¢ ZrM VmaÀd H$ Òda _| Jm gH$Vm h±$.....................
I. AmdmO H$m VmaÀd oH$g_| ¡`mXm h°? (oH$gr EH$ [a ghr H$m oZemZ bJmAm)
Imbr ]mVb
[mZr gohV ]mVb
J. gßJrV H$s b` [°Xm H$aZ dmb ]mVbm| H$m oMÃ (C¿MV_ Am°a oZÂZV_ VmaÀd [°Xm H$aZ dmb ]mVbm|[a oZemZ bJmAm)-
K. oH$gr Imbr ]mVb H$ _w±h [a \$Q> h˛E Jw„]ma H$m ItMH$a a]a]¢S> bJmAm$& AbJ-AbJ Vah H$sAmdmO| oZH$mbZ H$ obE Bg W[H$s _mam, aJ∂S>m Am°a ItMm$&M. ∑`m H$mB© qIMm h˛Am a]a ]¢S> oH$gr Imbr ]aVZ H$ Mmam| Ama bJm OmZ [a ¡`mXm VO AmdmOH$aVm h°? hm±/Zht
55
O. _a IwX H$ ]Zm` ]mO H$m oMÃ
N>. gßJrV H$ Hw$N> ]mO oO›h| _¢Z XIm m gwZm h°-
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
56
]m±gwar aUqghm oJQ>ma drUm oM_Q>m gßVya _•XßJ_KQ>_ ogVma _h˛da ehZmB© gmaßJr I∂S>Vmb hma_moZH$mVmZ[yam BH$Vmam V]bm hma_moZ`_
6.....................................................................
1...........................................................................
2............................................................................
4...........................................................................
3...........................................................................
9...........................................................................
11.................................................. 13..................................................
12..................................................
5....................................................................
7...........................................................................
10...........................................................................
8...........................................................................
]mOm| H$ oMÃm| H$ ZrM CZH$ Zm_ obIm-
57
oMÃ _| oXIm` J` ]mOm| H$m g_yhm| _| N>mßQ>m$& ha ]mO H$m Zm_ ghr OJh obIm$& g_PZ H$ obE [hbMma oX J h¢$&
∑`m H$mB© Egm ]mOm r h° Om EH$ g ¡`mXm g_yhm| _| aIm Om gH$Vm h°?]mOm| H$ oOZ ohÒgm| _| hdm hmVr h°, C›h| N>m`mßoH$V H$am$&
14..................................................
[rQ>Zm
\yß$H$Zm Vma N>∂S>Zm
1
2
3
15..................................................
16..................................................
18............................................................
4
17...........................................................................
58
2. oH$gr ]mO H$s H$Î[Zm H$am Om hdm MbZ [a ]OZ bJ$&
A‰`mg
Zm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm
1. hdm _| MbVr h˛B© H$mB© MrO-CgH$m oMÃ ]ZmAm oOgg bmJ OmZ gH|$ oH$ dh JoV_mZ h°$&
59
ÈoMH$a ‡ÌZ
1. Vw_ O] gyIr o_Q≤Q>r [a [mZr S>mbV hm Vm ∑`m ]wb]wb CR>V oXImB© XV h¢? ∑`m|?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. Hw$N> OJhm| H$ Zm_ ]VmAm Ohm± Vw_Z ]wb]wb XI h¢$&
.......................................................................................................................................................................
3. oH$gr oXZ O] hdm W_r hm, Cg oXZ Iwb N>mV H$ gmW Xm°∂S>Zm AmgmZ h° `m ]ßX N>mV H$ gmW? ...
.......................................................................................................................................................................
4. _mZ bm Vw_ XmZm| Jw„]ma \|$H$V hm$& ]mha hdm W_r h°$&H$m°Z-gm Jw„]mam VO MbJm?
5. VwÂhma [mg H$mJO H$ Xm [›Z h¢$& EH$ ghr gbm_VAm°a Xygam EH$ J|X H$s e∑b _| Vw∂S>m-_w∂S>m$& oX hdm ]hVr h° Vm H$m°Z ¡`mXmXya VH$ Om Jm?
6. Hw$N> ]rOm| H$ Zm_ ]VmAm oO›h| hdm A[Z gmW ]hm b OmVr h°$&
.......................................................................................................................................................................
H$jm _| MMm©
1. oOZ OJhm| _| hdm hm, CZ [a ghr H$m oZemZ bJmAm$& A[Z oejH$ H$m ]VmAm oH$ Vw_ h H°$gOmZV hm$&
]ßX Amb_mar
o_Q≤Q>r _|
[mZr _|
VwÂhma eara H$ AßXa
B™Q> _|
2. ∑`m H$mB© OJh Egr r h° Om o]ÎHw$b Imbr h°, Am°a Ohm± hdm VH$ Zht h°? AZw_mZ bJmAm$& ..........
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
60
3. _mZ bm Vw_ [mZr g ar o[MH$mar H$m _w±h ]ßX H$aH$ o[ÒQ>Z X]mV hm$& ∑`m o[ÒQ>Z AmJ OmEJm?∑`m h hdm g ar o[MH$mar g AbJ h°? ∑`m|?.................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?
1. BZ_| Xm g_mZVm | Am°a Xm o^›ZVm | ]VmAm$&
H$. hdm Am°a [mZr
hdm Am°a [mZr Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
hdm Am°a [mZr EH$ Xyga g o^›Z h¢ ∑`m|oH$
(1) ...................................................................................................................................................................................
(2) ................................................................................................................................................................................
I. hdm Am°a o_Q≤Q>r
hdm Am°a o_Q≤Q>r Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
hdm Am°a o_Q≤Q>r EH$ Xyga g o^›Z h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
2. BZ MrOm| H$ g_yhm| H$m XIm$&
H$. Jw„]mam, ]wb]wbm, \w$Q>]mb, oH´$H$Q> H$s J|X
oH´$H$Q> H$s J|X ]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$
.......................................................................................................................................................................
I. oJX≤Y, _|T>H$, oVVbr, hdmB© OhmO
_|T>H$ ]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$
.......................................................................................................................................................................
h
61
AmAm, e„Xm| g Ib|
1. hdm ∑`m H$a gH$Vr h°? h H$a gH$Vr h°
JoV H$aZm, YH$bZm, X]mZm, oZMm∂S>Zm, ]hZm, ]wb]wb ]ZmZm, JmZm ...
` g^r e„X dJ©-[hbr _| obIm$& hdm Am°a ∑`m H$a gH$Vr h°?
dJ©-[hbr _| Am°a ¡`mXm g ¡`mXm e„X Om∂S>m oOVZ Vw_ Om∂S> gH$V hm$&
]w
]
Jm
oZ
Zm
Zm
Zm
Zm
h
h
gg
J
X
Y
62
2. hdm H$ ]ma _| _ar H$odVm.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
3. hm± Hw$N> AmdmOm| H$ e„X oX` J` h¢$& Bgr Vah Hw$N> Am°a e„Xm| H$ ]ma _| gmMm$& Egr AmdmO|oZH$mbZ H$s H$moee H$am$&Ym± R>m± gm± YÂ_ Y∂S>m_ ^Z≤ gZ≤ Q>Z≤ PZ≤.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
_mby_ H$am
1. Hw$N> ]mOm| _| Vw_ A[Z eara H$ rVa g hdm \yß$H$H$a gßJrV oZH$mbV hm$& Hw$N> Xyga ]mOm| _| Vw_eara H$ ]mha _m°OyX hdm H$m BÒV_mb H$aV hm$& ZrM oX` J` ]mOm| H$m BZ Xm mJm| _| ]mßQ>m$&
]m±gwar V]bm ehZmB© oJQ>ma drUm hma_moZ`_ gmaßJr grQ>r
eara H$ ^rVa geara H$ ^rVa geara H$ ^rVa geara H$ ^rVa geara H$ ^rVa g hdm \y ß$H$V hm hdm \y ß$H$V hm hdm \y ß$H$V hm hdm \y ß$H$V hm hdm \y ß$H$V hm
eara H$ ]mha _m°OyX hdmeara H$ ]mha _m°OyX hdmeara H$ ]mha _m°OyX hdmeara H$ ]mha _m°OyX hdmeara H$ ]mha _m°OyX hdm
63
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
1. hdm H$ ]ma _| ‡ÌZ [yN>m$& gmMm, BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Vw_ H°$g [mAmJ?
_a ‡ÌZ- ........................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
64
hdm _| ∑`m h°?
hdm _| Hw$N> h° OÍ$a!
1. hdm H$B© Vah H$s J°gm| g ]Zr h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 35)
H$. hdm H$B© Vah H$s J°gm| g ]Zr hmVr h°$& BZ dm∑`m| H$m [yam H$aZ H$ obE A[Zr [mR≤>`-[wpÒVH$m H$[•> 35 [a XIm$&
hdm _| H$m°Z-gr J°g g]g ¡`mXm _mÃm _| [m`r OmVr h°? ..................................................................................
CgH$ ]mX hdm _| Xygar g]g ¡`mXm _mÃm _| [m`r OmZ dmbr J°g H$m°Z-gr h°? ........................................
I. Jw„]ma H$ gmW gmS>m dmQ>a H$s ]mVb H$m oMÃ-
[mR> 4
2. gOrd J°gm| H$m BÒV_mb H$aV h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 36)
H$. g^r Ord-O›Vw Am°a [∂S>-[m°Y hdm g .................................... bV h¢ Am°a ..................................................
]mha N>m∂S>V h¢$&[∂S>-[m°Y ¡`mXm ....................................... ]ZmV h¢ oOVZr oH$ d BÒV_mb H$aV h¢$&
65
I. _¢ BVZr Xa VH$ A[Z _w±h Am°a ZmH$ ]›X aI gH$Vm hˇ±$&
[hbr H$moee Xygar H$moee Vrgar H$moee Mm°Wr H$moee [mßMdt H$moee
............................ .............................. ........................... ............................ .................................
gmMm, Oam gmMm!
g^r gOrdm| H$m Am∑grOZ H$s OÍ$aV hmVr h°$& _N>ob`mß Am∑grOZ H°$g bVr h¢?
_a AZw_mZ-....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
3. h_ma eara H$ AßXa hdm ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 37)
H$. _¢ BVZr Xa VH$ \yß$H$ gH$Vm hˇ±-
[hbr H$moee Xygar H$moee Vrgar H$moee Mm°Wr H$moee [mßMdt H$moee
............................ .............................. ........................... ............................ .................................
I. O] Vw_Z Jw„]ma H$m _w±h N>m∂S>m Vm H°$gm _hgyg oH$`m?............................................................................................................................................................................................
Vw_Z ∑`m gwZm? .............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
Jw„]ma H$s hdm H$hm± J`r? ............................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
Jw„]ma _| OmZ g [hb hdm H$hm± Wr? ......................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
EH$-EH$ H$aH$ Vw_ oH$VZ Jw„]ma a gH$V hm$& h gmar hdm H$hm± g Am`Jr?............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
66
4. Vah-Vah H$s J°g| H$hm± g AmVr h¢? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 37-38)
H$. OrodV [∂S>-[m°Y ............................................ ]ZmV h¢$& Ord-O›Vw ........................................... ]ZmV h¢$&
I. Hw$N> g∂S> ahr MrO| Om J°g| N>m∂S>Vr h¢-............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
Vw_Z H°$g AZw_mZ bJm`m oH$ J°g| hdm _| h¢?........................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
g∂S> ahr MrO g h J°g oZH$bVr h° Om Vw_ gyßK Zht gH$V- ..............................................................................
............................................................................................................................................................................................
J. _¢ BZ OJhm| H$m CZH$s JßY g [hMmZ gH$Vm hˇ±-............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
MrO| oO›h| _¢Z agmB© _| gyßKm-............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
K. A[Zr agmB© _| Vw_ H$m°Z-gm B™YZ ‡`mJ H$aV hm? ........................................................................................
O] ÒQ>md Ob ahm hm, Cg g_` ∑`m VwÂh| oH$gr MrO H$s JßY o_bVr h°? ....................................................
...........................................................................................................................................................................................
_¢Z ObVr Vrbr H$s JßY ............................................. goHoßS ~mX gyßKr
M. Hw$N> VarH$ oOZg Oharbr J°g| ]ZVr h¢-............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
A[Z Ka m ÒHy$b H$ Mmam| Ama EH$ M∑H$a bJmAm$& Hw$N> VarH$ _mby_ H$am oOZg Oharbr J°g| hdm _|o_b ahr hm|$&............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
67
5. hdm Yyb Am°a YwAmß ]hmH$a b OmVr h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 39)
H$. _¢Z gyaO H$s ameZr/Q>mM© H$s ameZr _| Om XIm$ ................................
............................................................................................................................................................................................
I. OJh Ohm± _¢Z Pm∂S>z bJm`m$ ..................................................................................................................................
_¢Z Yyb _| Om [m`m$ ......................................................
............................................................................................................................................................................................
J. _mby_ H$am oH$ hdm oH$VZr JßXr h°$&
ÒWmZ Ohm± h_Z H$mS>© bQ>H$m`m oH$VZ oXZ ]mX h_Z Om [m`m
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
H$mS>© Egm ∑`m| oXImB© XV h¢? .......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
6. hdm CZ MrOm| H$m T>mVr h° oO›h| Vw_ Zht XI gH$V ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 40-41)
H$m°Z ¡`mXm N>mQ>m h°, [amJH$U m Jb H$s Iamßg H$m OrdmUw?
.......................................................................................................................................................................
H$m°Z ¡`mXm N>mQ>m h°, Jb H$s Iamßg H$m OrdmUw m gXu H$m odfmUw?
.......................................................................................................................................................................
]VmAm oH$ BZ_| g ha EH$ H°$g hdm _| o_b OmVm hmJm-
Yyb ..................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
]mby............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
\$\y±$Xr ................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
68
[amJH$U............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
OrdmUw............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
odfmUw ..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
A‰`mg
Zm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm
2. d Hw$N> MrO| Om _hH$Vr XVr h¢
1. d Hw$N> MrO| Om ]X]y H$aVr h¢
69
3. AJa Vw_ MrOm| H$m Z [m|N>m Vm CZ [a Yyb O_ OmVr h°$& ∑`m|?.......................................................................................................................................................................
4. Hw$N> VarH$ ]VmAm oOZg Yyb hdm _| o_bVr h°$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
5. Hw$N> VarH$ ]VmAm oOZg YwAmß Am°a Oharbr J°g| hdm _| o_bVr h¢$&............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
6. ∑`m hdm _| [mZr _m°OyX hmVm h°? Vw_ H°$g OmZV hm?....................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
7. BZ_| g H$m°Z-gr J°g| Vw_ gyßK gH$V hm?ZmBQ≠>mOZAm∑grOZH$m]©Z S>mB©Am∑gmBS>ObdmÓ[o_Q≤Q>r H$ Vb H$s dmÓ[
8. [mR≤>`-[wpÒVH$m H$ [•> 40-41 [a oX` h˛E oMÃ g AZw_mZ bJmAm oH$ H$m°Z-H$m°Z g amJ hdm g\°$bV h¢$&............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
9. BZ gy˙_Ordm| H$m ]∂S> g N>mQ> H$ H´$_ _| bJmAm$&gXu-OwH$m_ H$m OrdmUw, [mob`m H$m odfmUw, \$\yß$Xr, Jb H$s Iamßg H$m OrdmUw, Bß‚bwEßOm H$m odfmUw $............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
ÈoMH$a ‡ÌZ1. Vw_ H$db Hw$N> gH|$S> VH$ hr bJmVma \yß$H$ _ma gH$V hm$& ∑`m|?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. BZ_| oOZH$ obE VwÂh| Jhar gmßg bZ H$s OÍ$aV hmVr h°, CZ [a ghr H$m oZemZ bJmAm$&
Xm°∂S>ZmMbZmV°aZm
ImZmoMÎbmZmobIZm
grQ>r ]OmZmJmZm
70
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?1. ZrM Xr J`r ha Cg KQ>Zm [a ghr H$m oZemZ bJmAm oOgg H$mB© ‡XyfUH$mar MrO hdm _| o_b ahrhm$&
KQ>Zm Oharbr J°g| Yyb YwAmß gy˙_Ord
H$. Yyb ^ar g∂S>H$ [a ]°bJm∂S>r OmVr h°......................................................................................................................................................................
I. Yyb ^ar g∂S>H$ [a Q≠>H$ OmVr h°......................................................................................................................................................................
J. AmX_r WyH$Vm h°......................................................................................................................................................................
K. [m°Ym ]∂T>Vm h°
2. H$m°Z h° g]g AbJ?H$. hdm,[mZr, ImZm, o_R>mB`mß.............................................................................
]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$ .........................................................
..........................................................................................................................................................................................
I. Am∑grOZ, H$m]©Z S>mB©Am∑gmBS, >[mZr, ObdmÓ[.............................................................................
]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$ .........................................................
..........................................................................................................................................................................................
J. J°g|, Yyb, YwAmß, IaJme, N>mQ>-N>mQ> gOrd.............................................................................
]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$ .........................................................
..........................................................................................................................................................................................
]mbm Am°a obIm
1. hdm Om _¢ gmßg bVm hˇ±
(Om hdm Vw_ amO gmßg bV hm, CgH$ ]ma _| gmMm$& h gm\$ h¢ JßXr? Egm Vw_ ∑`m| gmMV hm? H$m°Z-gr MrO| hdm H$m gm\$ m JßXm ]ZmVr h¢? VwÂh| gm\$ hdm o_b, BgH$ obE Vw_ ∑`m H$a gH$V hm?).......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
71
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
AmAm, e„Xm| g Ib|
1. BZ JßY dmb e„Xm| H$ AW© [Vm H$am$& ]m`t Ama oX` J` e„Xm| H$m Xm`t Ama H$s MrOm| g o_bmAm$&
Xm oXZ H$s [H$mB© h˛B© Jm rVbr Om ahr o_M©Am_Jwbm][wamZm ImZ H$m VbBÃfl`mO
_rR>rg∂S>m O°gmH$∂S>dmVr˙U\$b O°gm
[yN>m Am°a _mby_ H$am$
1. ∑`m Vw_Z A[oeÔ> [XmWm~ H$m ObmV XIm h°? B›h| Obm ∑`m| XV h¢? ∑`m B›h| ObmZ g H$mB©ZwH$gmZ hmVm h°?
2. Hw$N> Xyga VarH$ [Vm H$am oOZg Oharbr J°g| hdm _| o_bVr h¢$&
3. ∑`m Vw_Z YwE± Am°a J°gm| H$s dOh g bmJm| H$m ]r_ma [∂S>V gwZm h°?
72
_mby_ H$am
1. Mw›Zy EH$ d°kmoZH$ g o_bm Om ‡XyfU Zm[ ahrWr$& CgZ Mw›Zy H$m J´m\$ oXIm`m$oOg_| EH$eha Am°a Cgg Wm∂S>r Xya pÒWV Jmßd _| CgH$ ¤mamZm[r J`r ‡XyfU H$s _mÃm XO© h°$&
eha
_|
Ka
H$ A
ßXa
Jmßd
_|
K
a H$
AßXa
eha
_|
Ka
H$ ]
mha
Jßd
_|
Ka
H$ ]
mha
_____________________________________________________________________________________
500
400
300
200
100
0
YwEß
Am°a
Oha
rbr J
°gm| H
$m ^
ma
Y
wEß A
m°a O
harb
r J°g
m| H$m
^ma
YwEß
Am°a
Oha
rbr J
°gm| H
$m ^
ma
Y
wEß A
m°a O
harb
r J°g
m| H$m
^ma
YwEß
Am°a
Oha
rbr J
°gm| H
$m ^
ma(_
m`H´m
o J´∞_/
KZ
_rQ
>a _|)
BZ Mmam| OJhm| [a ‡XyfU H$ ∑`m H$maU hm gH$V h¢?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
oH$Z OJhm| [a hdm g]g gm\$ Wr? ∑`m Vw_ ]Vm gH$V hm oH$ Egm ∑`m| Wm?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
H$m°Z ¡`mXm ‡XyofV Wm, Jmßd H$m Ka m eha H$m Ka? ∑`m Vw_ ]Vm gH$V hm oH$ Egm ∑`m| Wm? ..........
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
hdm _| o_bZ dmbr odo^›Z J°gm| H$ ]ma _| ‡ÌZ [yN>m$& gmMm, BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Vw_ H°$g [mAmJ?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
‡XyfU ‡XyfU ‡XyfU ‡XyfU ‡XyfU
ÒWmZÒWmZÒWmZÒWmZÒWmZ
BH$mB© 3[mZr
[mR> 5 [mZr H$ _OXma Ib![mR> 6 [mZr Am°a OrdZ[mR> 7 [mZr Am°a h_
74
_yÎ`mßH$Z erQ> (BH$mB© 3)
gßdJ©g ßdJ©g ßdJ©g ßdJ©g ßdJ© g_ßH$g_ßH$g_ßH$g_ßH$g_ßH$ oQ>fl[UroQ>fl[UroQ>fl[UroQ>fl[UroQ>fl[Ur
AdbmH$Z ...............................................................................................................
...............................................................................................................
g_P ............................................................................................................... .
...............................................................................................................
_m°oIH$ ^mfm (]mVMrV) ...............................................................................................................
...............................................................................................................
oboIV ^mfm (bIZ) ...............................................................................................................
...............................................................................................................
oS>OmBZ H$ H$m°eb ...............................................................................................................
[na_mUmÀ_H$ H$m°eb ...............................................................................................................
H$m`© _| CÀgmh
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
Y°`© Am°a EH$mJ´Vm
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
ÒdVßà qMVZ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
Xyga N>mÃm| g gh`mJ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
J•hH$m`© gß[mXZ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
75
[mR> 5 [mZr H$ _OXma Ib
gmMm, Oam gmMm!∑`m Vw_ ZXr H$m CÎQ>r oXem _| ]hm gH$V hm? dU©Z H$am$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
[mZr Om-Om H$aVm h°
1. [mZr ZrM ]hVm h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 47)
H$. _¢Z [mZr H$m oH$g Vah Oma g ]hm`m-.......................................................................................................................................................................
I. _¢Z BZ OJhm| [a [mZr H$s Ymam`| XIt-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
[mZr H$s Ymam H$m oMÃ
76
2. [mZr MrOm| H$m ]hm b OmVm h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 47-49)
H$. [mZr H$s Ymam _| [ÀVr
]._¢Z [ZMIu BZ MrOm| g ]Zm`r............................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
O] _¢Z Bg oJaVr [mZr H$s Ymam ZrM [H$∂S>H$a aIm ............................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
3. V°aZm, Sy>]Zm m Kwb-o_b OmZm? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 48-49)
H$.
MrO `h V°aJr, Sy>] OmEJr m Kwb-o_b OmEJr?
AZw_mZ [arjU
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................
Hw$N> V°a ahr MrOm| H$m ‹`mZ g XIm$& CZH$ oMÃ ]ZmAm$&
77
[ZMIu H$m Z_yZmA[Zr oH$Vm] g Bg [•> H$m H$mQ> H$a AbJ H$am$& [ZMIu ]ZmZ H$ obE BgH$m BÒV_mb H$am$&([mR≤>`-[wpÒVH$m H$m [•> 47 XIm)
79
I.
–d V°aJm, Sy>]Jm m Kwb-o_b OmEJm?
AZw_mZ [arjU
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
MrO| Om [mZr _| V°at-..........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
MrO| Om [mZr _| Sy>] J`t-...........................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
MrO| Om [mZr _| Kwb-o_b J`t- ..............................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................
∑`m Egm r h˛Am oH$ Hw$N> MrO| [hb V°at Am°a o\$a ]mX _| Sy>] J`t?.................................................................
................................................................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
∑`m Vw_ oH$gr [ÀWa H$m [mZr [a V°am gH$V hm? H°$g?........................................................................................
................................................................................................................................................................................................................
∑`m Vw_ hdm g a Jw„]ma H$m [mZr _| Sw>]m gH$V hm? H°$g? .............................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
Zm_ ∑`m h [mZr _| Kwb-o_b J`r? gm\$ `m
ohbmV g_` ohbmZ H$ ]mX EH$ KßQ> ]mX JßXbm?
R>mg-
1...............................................................................................................................................................................................................................
2...............................................................................................................................................................................................................................
3..............................................................................................................................................................................................................................
–d-1...............................................................................................................................................................................................................................
2...............................................................................................................................................................................................................................
3..............................................................................................................................................................................................................................
Kmb gwImZ H$ ]mX-
Zm_ aßJ JßY gyIZ [a ∑`m ]Mm?
...........................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................
5. [mZr D$[a r M∂T>Vm h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 49)
H$.gm_oJ`mß Om _¢Z [mZr _| Sw>]m`t-........................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
_¢Z Om [m`m- ...............................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
[mZr H$ ]mha Í$_mb H$m ohÒgm Jrbm H°$g hm J`m?.............................................................................................................................................................................................
H$m°Z-gr MrO| OÎXr Jrbr hwB™ ?......................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
H$m°Z-gr MrO| Xa g Jrbr hwB™ ? ...........................................................................................................................
4. [mZr MrOm| H$m Kmb XVm h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 49)
80
I. Ò`mhr H$m Io∂S>`m _| M∂T>Z _| bJm g_`1 g|Q>r_rQ>a 2 g|Q>r_rQ>a 3g|Q>r_rQ>a N>ma VH$
AZw_moZV g_` .................................. ................................. ................................. ..............................
dmÒVodH$ g_` .................................. ................................. ................................. ..............................
J. o_Q≤Q>r H$ oJbmg _| _¢Z Om XIm-...........................................................................................................................................................................................
6. [mZr ObdmÓ[ _| ]XbVm h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 50)H$. Jrb Ì`m_[Q> m ÒbQ> [a _¢Z Om [m`m-...........................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
I. XmZm| oJbmgm| _| [mZr H$s D±$MmB© (o_br_rQ>a _|)oJbmg VmarI
T>H$m h˛Am oJbmg
Iwbm h˛Am oJbmg
_¢Z Xm oJbmgm| _| Om XIm- .........................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
VmarIVmarIVmarIVmarIVmarI
oJb
mg _
| [mZ
r H$s
D±$M
mB© (
o_b
r_rQ
>a)oJ
bmg
_| [
mZr H
$s D
±$MmB
© (o_
br_
rQ>a)
oJb
mg _
| [mZ
r H$s
D±$M
mB© (
o_b
r_rQ
>a)oJ
bmg
_| [
mZr H
$s D
±$MmB
© (o_
br_
rQ>a)
oJb
mg _
| [mZ
r H$s
D±$M
mB© (
o_b
r_rQ
>a)
81
[mZr H$s D±$MmB`mß-[mZr H$s D±$MmB`mß-[mZr H$s D±$MmB`mß-[mZr H$s D±$MmB`mß-[mZr H$s D±$MmB`mß-60
50
40
30
20
10
0
82
7. ObdmÓ[ [mZr _| ]XbVr h° ([mR≤ -[wpÒVH$m [•> 50)H$. erVb [ H$s ]mVb_¢Z ]mVb H$ ]mha Om XIm-........................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
]mVb [m|N>Z H$ ]mX ∑`m dh o\$a g Jrbr hm J`r?∑`m h [mZr erVb [ H$s Vah aßJrZ Am°a _rR>m h°?...........................................................................................
[mZr H$hm± g Am`m?........................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
Vw_ Egm ∑`m| gmMV hm?...............................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
I. Xm oJbmgAZw_mZ- H$m°Z-g oJbmg ]mha Jrb hm|J?............................................................................................................................................................................................
‡jU- H$m°Z-g oJbmg ]mha Jrb h˛E?............................................................................................................................................................................................
∑`m H$[∂S>m Jrbm h°? .....................................................................................................................................................
VwÂhmar g_P g [mZr oJbmg H$ rVa g AmVm h° m ]mha g?............................................................................................................................................................................................
Egm Vw_ ∑`m| g_PV hm?.............................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
8. [mZr g dmÓ[ (Am°a o\$a dm[g [mZr)! ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 51)H$. Xm ]aVZ_a XmZm| ]aVZm| H$ oMÃ-
83
oXZ H$ AmoIa _| _¢Z Om [m`m-
∑`m flbmpÒQ>H$ erQ> A^r r Jrbr h°?.........................................................................................................................
∑`m AßXa H$ ]aVZ _| aI Hß$H$∂S>-[ÀWa A^r r gyI h¢?.....................................................................................
AZw_mZ bJmAm oH$ Egm ∑`m| hAm hmJm ....................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
I. C]bVm [mZrT>∑H$Z [a [mZr H$hm± g Am`m?....................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
]aVZ _| A] H$_ m AoYH$ [mZr h°, m CVZm hr [mZr h°?............................................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm![mZr O] dmÓ[ _| ]XbVm h° Vm H$hm± OmVm h°?.........................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
O] EH$ odemb _hmgmJa gyaO H$ ¤mam Ja_ hmVm h° Vm H$ar] 10,000,000,000,000, 000(EH$ bmI Ia]) brQ>a [mZr dmÓ[ _| ]Xb OmVm h°$& ∑`m hmJm oX h [yar dmÓ[ R>ßS>r hmH$a [mZr _| ]XbOm`?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
_a ‡`mJ H$m oMÃ-
84
Ob-MH´$
VwÂhmar [mR≤>`-[wpÒVH$m H$ [•> 52 [a [mZr H$ AUw H$m H´$_ gߪ`m 1 g 22 VH$ H$m g\$a-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
oMÃ _| 22 H$ ]mX AUw H$m ∑`m hm gH$Vm h°?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
85
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
BZ OJhm| _| [mZr H$m AUw dmÓ[ H$m ohÒgm Wm-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
BZ OJhm| _| [mZr H$m AUw –d H$m ohÒgm Wm-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
A‰`mg
Zm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm
1. ]hVm [mZr
86
2. [mZr Om Z ]h ahm hm
3. _mZ bm oH$ Xygar Am°a Vrgar ]mVb _| H$ar] CVZm hr [mZr h° oOVZm [hbr ]mVb _| h°$& XygarAm°a Vrgar ]mVb _| ObÒVa H$m oMÃ ]ZmAm$&
1 2 3
87
ÈoMH$a ‡ÌZ1. Hw$N> MrOm| H$ Zm_ ]VmAm oO›h| Vw_Z [mZr _| ]hV XIm h°$&...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
2.[mZr g Vw_ H$m°Z-g Ib Ib gH$V hm? ..........................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
3. oH$›ht VrZ MrOm| H$ Zm_ ]VmAm Om [mZr [a V°aVr h¢, Am°a d VrZ Om [mZr _| Sy>] OmVr h¢$&
MrO| Om V°aVr h¢ MrO| Om Sy>] OmVr h¢
.................................................................. ..................................................................
.................................................................. ..................................................................
.................................................................. ..................................................................
4. Hw$N> R>mg, –d Am°a J°gm| H$ Zm_ ]VmAm Om [mZr _| Kwb OmV h¢$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
5. Hw$N> R>mg, –d Am°a J°gm| H$ Zm_ ]VmAm Om [mZr _| Zht KwbV$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
6. oX Vw_ Wm∂S> [mZr H$m C]mbV ahm Vm Hw$N> g_` ]mX [mZr H$_ hm OmVm h°$& h [mZr H$hm± MbmOmVm h°?............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
7. Vw_Z Hw$ham H$hm± XIm h°? h oH$g MrO H$m ]Zm Wm?..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
8. Jrb H$[∂S> O] gyIV h¢ Vm [mZr H$hm± Mbm OmVm h°? .....................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
88
9. _mZ bm, Vw_Z VrZ Jrbr H$_rO| ]mha Yy[ _| aIr h¢$& [hbr H$_rO Vh H$s h˛B© h°, Xygar H$_rO\°$br h° Am°a Vrgar H$_rO EH$ flbmpÒQ>H$ H$s W°br _| aIr h°$& VrZm| _| g H$m°Z-gr H$_rO [hb gyIJr,CgH$ ]mX H$m°Z-gr gyIJr, Am°a g]g ]mX _| H$m°Z-gr gyIJr?...................................................................
..............................................................................................................................................................................................
10. AZw_mZ bJmAm oH$ H$m°Z OÎXr dmpÓ[V hmJm-H$. Ja_ [mZr m R>ßS>m [mZr?..............................................................
I. H$[ _| aIm [mZr m VÌVar _| aIm [mZr?...............................................................
J. T>H$s hB© VÌVar _| aIm [mZr m Iwbr hB© VÌVar _| aIm [mZr?..............................................................
K. hdm MbZ dmbr OJh H$m [mZr m em›V OJh H$m [mZr?>..............................................................
11. VwÂh| Ja_ gmS>m H$s ]mVb [a [mZr H$s ]y±X| oXImB© X|Jr m R>ßS> gmS>m H$s ]mVb [a?.............................................................................................................................................................................................
12. Hw$N> Xyga –d-..............................................................
.............................................................................................................................................................................................
H$jm _| MMm©1. ∑`m [mZr H$^r ZrM g D$[a H$s Ama M∂T>Vm h°? BZ_| [mZr ZrM g D$[a H$s Ama M∂T> ahm h° mD$[a g ZrM H$s Ama?
H$. PaZm..................................................................... I. ZXr.........................................................................
J. dmÓ[Z..................................................................... K. ]agmV.....................................................................
M. \$m°dmam..................................................................... N>. ]hVm Zb...............................................................
O. Hw$Eß g [ß[ ¤mam [mZr oZH$mbm.............................................................................................................................
P. D±$Mr Q>ßH$s _| [mZr M∂T>m`m...................................................................................................................................
Q ................................................................... R.....................................................................
S..................................................................... T>...........................................................................
89
2. oX hdm | Z Mb| Vm ∑`m ]agmV hmJr? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. dÒVwAm| H$m YmZ Am°a gm\$ H$aZ H$ obE h_ [mZr H$m BÒV_mb H$aV h¢$& ∑`m Vw_ gm\$-g\$mB© H$obE oH$gr Xyga –d H$m BÒV_mb H$a gH$V hm? ∑`m| m ∑`m| Zht?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?
1. BZ_| Xm g_mZVm | Am°a Xm o^›ZVm | ]VmAm$&H$. Ob Am°a ObdmÓ[
Ob Am°a ObdmÓ[ Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
Ob Am°a ObdmÓ[ EH$ Xyga g o^›Z h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
I. ]\©$ Am°a [mZr
]\©$ Am°a [mZr Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
]\©$ Am°a [mZr EH$ Xyga g o^›Z h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
2. H$m°Z h° g]g AbJ?
H$. [mZr, Z_H$, S>rOb, ehX.......................................................................
]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$ .................................................................
...........................................................................................................................................................................................
I. [ÀWa, H$mßM, flbmpÒQ>H$, MrZr.......................................................................
]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$ .................................................................
...........................................................................................................................................................................................
90
J. bH$∂S>r, bmhm, _∑IZ, Vb
................................. ]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................
]mbm Am°a obIm
]agmV _| EH$ oXZ _¢ h_ Ib.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
AmAm, e„Xm| g Ib|
`hm± Hw$N> oH´$`m[X e„X oX` J` h¢$& e„X oH$gH$m oOH´$ H$aV h¢- hdm, [mZr, m hdm Am°a [mZr XmZm|H$m? CXmhaU Xm$& VwÂhma obE EH$ CXmhaU oX`m J`m h°$&
N>bH$mZm........................................................... ............................................................................................... (hdm)......................................................... ......................................................... ......................................................... ([mZr)
\yß$H$Zm.......................................................... ........................................................................................................(hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
]hZm.......................................................... ......................................................................................................... (hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
Q[H Zm......................................................... ........................................................................................................(hdm )......................................................... .....................................................................................................................([mZr)
(hdm H$ obE ‡`mJ Zht hmVm)
Mw›Zy H$m V] JwÒgm Am J`m O] _w›Zr Z CgH$ D$[a [mZr N>bH$m`m$&
91
nagZm..................................................................................................................................................................(hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
oJaZm.................................................................................................................................................................. (hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
oN>∂S>H$Zm......................................................... .................................................................................................... (hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
oZWmaZm......................................................... ..................................................................................................... (hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
[ImaZm......................................................... ......................................................................................................(hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
C]bZm......................................................... ......................................................................................................(hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
C\$ZZm......................................................... ...................................................................................................... (hdm ).......................................................... ....................................................................................................................([mZr)
2. BZ oH´$`m[X e„Xm| H$ gmW dm∑` ]ZmAm$& ∑`m VwÂhma dm∑` O_rZ, [mZr m hdm _| MbZ dmbrMrOm| H$m oOH´$ H$aV h¢?
bw∂T>H$Zm .......................................................................................................................................
o\gbZm....................................................................................................................................... O_rZV°aZm.............................................................................................................................................
gaH$Zm.......................................................................................................................................... [mZrIZm...............................................................................................................................................
CS>Zm............................................................................................................................................. hdmJmVm bJmZm..................................................................................................................................
[yN>m Am°a _mby_ H$am
1. [mZr H$ Ib ∑`m hmV h¢? ∑`m Vw_Z [mZr H$m H$mB© Ib Ibm m XIm h°? maV H$ odo^›Z mJm| _|Ib OmZ dmb [mZr H$ Ibm| H$ ]ma _| _mby_ H$am$&
2. Hw$N> À`m°hmam| H$ ]ma _| [Vm H$am oOZ_| [mZr H$m C[`mJ hmVm h°$&
92
_mby_ H$am
1. _a EH$ brQ>a H$ ]aVZ H$m oMÃ-
2. EH$ brQ>a [mZr H$m dOZ ............................................................ oH$bmJm_ hmVm h°$&3. _w›Zr H°$g _mby_ H$a gH$s oH$ o_Q≤Q>r H$m H$mB© ohÒgm ∑`m [mZr _| Kwb J`m Wm?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
oXImAm Am°a H$hm
1. A[Zr H$jm _| m Amg[mg [mZr Ty>±∂T>m$& H$Î[Zm H$am Am°a EH$ H$hmZr H$hm oH$ oH$g Vah g h [mZrOb-MH´$ H$m ohÒgm hm gH$Vm h°$& (`h [mZr H$hm± g Am`m hmJm? h H$hm± Om Jm?)
H$jm m Amg[mg H$s dh OJh Ohm± _wP [mZr o_bm-.........................................................................................
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
1. [mZr H$ ]ma _| ‡ÌZ [yN>m$& gmMm, BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Vw_ H°$g [mAmJ?
_a ‡ÌZ-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
93
[mR> 6[mZr Am°a OrdZ
OrZ H$ obE [mZr
1. gOrdm| _| [mZr ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 57-59)
H$. _¢Z [oÀV`m| Am°a [ßIwo∂S>`m| H$m _gbZ [a Om XIm-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
I. Z_H$ g aJ∂S> h˛E H$H$∂S>r m ]¢JZ-g_` _¢Z Om XIm
...................... ...........................................................................................................................................
...................... ...........................................................................................................................................
...................... ...........................................................................................................................................
J. Yy[ _| aI \y$b Am°a [pÀV`mß-
d H°$g oXImB© XV h¢?....................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
Vw_ Egm ∑`m| g_PV hm oH$ d A] AbJ Vah H$ oXImB© XV h¢? ......................................................................
.........................................................................................................................................................................................
K. [m°Y H$s [pÀV`m| H$ Mmam| Ama b[Q>r EH$ W°br-[m°Y H$m Zm_ ...................................................................................................................................................................
_¢Z Om XIm ...................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
‹`mZ aIm!
O] Vw_ H$mB© [ÀVr m \y$b Vm∂S>m Vm Bg ]mVH$m ‹`mZ aIm oH$ d°gr H$B© Xygar r ]Mr h˛B©hm|$& oH$gr ]JrM H$m ZÔ> _V H$am, m [m°YH$m _V _mam$&AZOmZ OßJbr [pÀV`m| m \y$bm| H$m _VHw$Mbm$& CZ_| g Hw$N> VwÂh| ZwH$gmZ [h˛ßMmgH$V h¢$& _Xma H$m ag Oharbm hmVm h°$&oH$dM g Ny> OmZ [a VO IwObr hmVr h°$&
_Xma
oH$dM
94
M. _a Xm \y$bm| H$ oMÃ oOZ_| g EH$ H$m EH$ oXZ H$ obE [mZr _| aIm J`m Wm Am°a Xyga H$m EH$ oXZ H$obE [mZr g ]mha-
∑`m XmZm| \y$bm| H$ ma g_mZ h¢? oH$gH$m ma AoYH$ h°?.........................................................................................................................................................................................
CZ_| AßVa ∑`m| h°? ....................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
\y$bm| H$ mam| H$m gßVwobV hmZ H$ obE Vw_Z oH$VZr ]y±X [mZr o_bm`m?............................................................
AZw_mZ bJmAm oH$ EH$ oXZ _| \y$b g oH$VZ [mZr H$m ZwH$gmZ h˛Am?...............................................................
N>. Ò`mhr _| aI \y$b H$ gmW _¢Z Om XIm-.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
VZm H$mQ>Z [a _¢Z Om XIm- ..................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
O. _¢ ∑`m| gmMVm hˇ± oH$ OmZdam| H$ eara _| [mZr Zht hm gH$Vm h°-.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
_¢ ∑`m| gmMVm h± oH$ OmZdam| H$ eara _| [mZr hmVm hr h°-.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
95
2. eara _| [mZr ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 59)
H$. Vw_Z O] H$mßM H$ Qw>H$∂S> [a gmßg ]mha N>m∂S>r Vm ∑`m XIm?...........................................................................
.............................................................................................................................................................................................
`h [mZr H$hm± g Am`m?.................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
I. A[Z hmW H$ Mmam| Ama ]ßYr flbmoÒQ>H$ H$s W°br _| _¢Z Om XIm-.................................................................
............................................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
g^r gOrdm| H$ eara _| [mZr hmVm h°$& C›h| qOXm ahZ H$ obE [mZr H$s OÍ$aV hmVr h°$& boH$Z CZ_| g g^r[mZr Zht [rV! MtoQ>`mß [mZr Zht [rVt, Am°a Z hr AZmOm| _| ahZ db KwZ [mZr [rV h¢$& VwÂhmar g_P g
C›h| [mZr H$hm± g o_bVm h°?............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
3. [mZr H$ gOrd ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 59)
H$. Hw$N> OmZda Om [mZr _| ahV h¢-............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
I. Hw$N> Obr` [m°Y oO›h| _¢Z XIm-
[yar Vah Ob H$ rVa [m°Y- (oMÃ ]ZmAm, b]b H$am Am°a CZH$m dU©Z H$am)............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
96
J. N>mQ>-N>mQ> gOrd oO›h| _¢Z Vmbm] H$ [mZr _| XIm- (oMÃ ]ZmAm, b]b H$am Am°a dU©Z H$am)............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
[m°Y Om Wm∂S>m [mZr H$ rVa hm| Am°a Wm∂S>m ]mha- (oMÃ ]ZmAm, b]b H$am Am°a CZH$m dU©Z H$am)............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
97
_¢Z AbJ-AbJ OJhm| g obE J [mZr _| AßVa $ XI-..................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
Hw$N> oXZm| H$ ]mX Vmbm] H$ [mZr _| _¢Z Om XIm- ................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
K. Vmbm] H$ [mZr _| ahZ dmb Hw$N> gy _Ord-..................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
4. Hw$N> H$m ¡`mXm Vm Hw$N> H$m H$_ [mZr H$s OÍ$aV hmVr h° ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 60)
gOrd oOZH$m _¢Z XIm h° Am°a oO›h| ]h˛V ¡`mXm [mZr H$s OÍ$aV hmVr h°- ............................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
gOrd oOZH$m _¢Z XIm h° Am°a oO›h| ]h˛V ¡`mXm [mZr H$s OÍ$aV Zht [∂S>Vr-..............................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
A‰`mg
Zm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm
1. agXma \$b Am°°a VaH$mna`mß
98
2. EH$ [m°Ym oOg oX`m J`m h°
H$. [mZr o]ÎHw$b Zht
I. ]g OÍ$aV a [mZr
J. ]h˛V ¡`mXm [mZr
99
ÈoMH$a ‡ÌZ1. _mZ bm, Vw_ oH$gr [m°Y H$ Mmam| Ama O_rZ [a [mZr XV hm$&∑`m h [mZr O_rZ H$ D$[a [m°Y H$ ohÒgm| VH$ [hßMVm h°?................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
2. ∑`m [mZr [m°Y g ]mha r OmVm h°? Vw_ Egm ∑`m| _mZV hm?...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
3. BZ_| g [m°Y H$ oH$Z mJm| _| [mZr h°? Vw_ Egm ∑`m| gmMV hm?
^mJ [mZr h° ∑`m? _¢ Egm ∑`m| gmMVm hˇ±
O∂S> ................. ..............................................................................................................................
VZm ................. ..............................................................................................................................
[ÀVr ................ ..............................................................................................................................
\y$b ................. ..............................................................................................................................
\$b ................. ..............................................................................................................................
]rO ................. ..............................................................................................................................
Y∂S> ................. ..............................................................................................................................
4. BZ_| g oH$Z_| [mZr h°? Vw_ Egm ∑`m| _mZV hm?^mJ [mZr h° ∑`m? _¢ Egm ∑`m| gmMVm hˇ±
gßVa H$m ag ................. ..............................................................................................................................
H$bm ................. ..............................................................................................................................
_yßJ\$br ................. ..............................................................................................................................
amQ>r ................. ..............................................................................................................................
_am eara ................. ..............................................................................................................................
5. EH$ JQ≤>R>a Kmg H$m dOZ H$] ¡`mXm hmJm, O] dh VmOm H$Q>r hm m O] dh gyIr hm? AZw_mZ
bJmAm ∑`m|?.................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
100
..............................................................................................................................................................................................
7. Hw$N> Ord-O›VwAm| H$ Zm_ ]VmAm Om [mZr _| V°a gH$V h¢ boH$Z [mZr H$ ]mha r qOXm ahV h¢$&
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
8. Hw$N> Ord-O›VwAm| H$ Zm_ ]VmAm Om [mZr _| ahV h¢ boH$Z [mZr g ]mha AmZ [a _a OmV h¢$&
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
H$jm _| MMm©1. ∑`m Jwbm] H$m [m°Ym H$_b H$ [m°Y H$s Vah [mZr _| ]∂T> gH$Vm h°? ∑`m h aoJÒVmZ _| ]∂T> gH$Vmh°? Bg ∑`m hmJm?
]mbm Am°a obIm1. EH$ oXZ O] _wP ]h˛V fl`mg bJr.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
6. ]agmV _| Jhˇß g ar EH$ ]mar rJ J`r$& Hw$N> oXZ ]mX BgH$m ∑`m hm gH$Vm h°?
101
_mby_ H$am1. Kmg H$ dOZ _| \$H©$ ∑`m| Am`m? VmOm Kmg _| oH$VZm [mZr Wm?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. _am dOZ........................................................oH$bmJm_$h°$&
_a eara _| H$ar] ........................................................ oH$bmJm_ [mZr hmZm MmohE$&
oXImAm Am°a H$hm
1. H$mB© Egr dÒVw bmAm Om qOXm Z hm$boH$Z Bg R>rH$ g H$m_ H$aZ H$ obE [mZr H$s OÍ$aV hmVr hm$&Bg H$jm H$m oXImAm Am°a BgH$ ]ma _| ]VmAm$&_¢ Om bm`m-
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
[mZr Am°a gOrdm| g Ow∂S> ‡ÌZ [yN>m$& gmMm, BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Vw_ H°$g [mAmJ?
_a ‡ÌZ-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
102
[mZr H$s_Vr h°!1. [mZr H$hm± g Am`m?([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 65)H$. d OJh| Ohm± _¢Z [mZr XIm h°
OJh [mZr Ohm± g Am`m
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
I. ]agmV H$m [mZr [rZ H$ obE VwÂhma Ka VH$ oOg Vah bm`m OmVm h°, CgH$m dU©Z H$am$&Bg oXImZ H$ obE [•> 108 [a EH$ oMÃ ]ZmAm$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
[mR> 7[mZr Am°a h_
103
2. h_ oH$g Vah [mZr H$m C[`mJ H$aV h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 65)BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa [hb IwX H$ obE Xm$& o\$a A[Z _mVm-o[Vm, XmXm-XmXr, m ]∂S>-]OwJm~ g [yN>m oH$d O] VwÂhmar Vah N>mQ> W Vm H$m_ H°$g H$aV W$& _¢Z [yN>m- ........................................................
Am[ A[Z Xm±V H°$g gm\$ H$aV W? (XmVwZ, XßV_ßOZ, Qy>W[ÒQ> Am°a ]´e...)
_¢.....................................................................
d .....................................................................
Am[ H$hm± ZhmV W? (ZXr, Vmbm] m Ka _| ...)
_¢.....................................................................
d .....................................................................
Am[ A[Zm eara oH$g MrO g gm\$ H$aV W? (]gZ, gm]wZ ...)
_¢.....................................................................
d .....................................................................
Am[ A[Z ]mb H°$g YmV W? (oeH$mH$mB©, e¢[y ...)
_¢.....................................................................
d .....................................................................
Am[H$ [mZr H$m ÚmV ∑`m Wm? (ZXr, Hw$Amß, h¢S>[ß[, Zb ...)
_¢.....................................................................
d .....................................................................
[mZr H$m ÚmV Ka H$ AßXa Wm m ]mha? oH$VZm Xya Wm?_¢.....................................................................
d .....................................................................
[mZr H$m°Z bmVm Wm?
_¢.....................................................................
d .....................................................................
H$[∂S> H$hm± Ym OmV W?
_¢.....................................................................
d .....................................................................
104
H$[∂S> oH$g MrO g Ym OmV W? (gmS>m, gm]wZ, oS>Q>O›Q> ...)
_¢.....................................................................
d .....................................................................
Am[ oH$g Vah H$ em°Mmb` BÒV_mb H$aV W? (IV m _°XmZ, gyIm em°Mmb`, ‚be em°Mmb` ...)
_¢.....................................................................
d .....................................................................
3. \$gbm| H$ obE [mZr ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 66)
_mby_ H$am oH$ Ohm± Vw_ ahV hm, dhm± \$gbm| H$m H°$g gtMV h¢$&
∑`m ]agmV H$m [mZr H$m\$s hmVm h°?.........................................................................................................................
∑`m [mZr Xyga VarH$m| g IVm| VH$ bm`m OmVm h°? H°$g?...................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
oH$Z \$gbm| _| H$_ [mZr bJVm h° Am°a oH$Z_| ¡`mXm?...................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
`oX \$gb| gtMr OmVr h¢ Vm H$], Am°a oH$VZr ]ma? ...................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
4. [mZr H$m Zm[Zm ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 66)H$. ]aVZ Om _wP o_b-
]aVZ H$m Zm_ ]aVZ [a AßoH$V j_Vm (brQ>a,n_brbrQ>a)
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
105
5. h_| oH$VZ [mZr H$s OÍ$aV hmVr h°? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 66-67)H$. EH$ oH$bmJ´m_ Mmdb CJmZ H$ obE oH$VZ [mZr H$s OÍ$aV hmVr h°? (A[Z oejH$ g [yN>m)..........................................................................................................................................................................................
∑`m h [yam [mZr YmZ H$ [m°Y _| ah OmVm h°? VwÂhmar g_P g h H$hm± OmVm h°?..........................................................................................................................................................................................
I._wP ZhmZ H$ obE oH$VZ [mZr H$s OÍ$aV hmVr h° (AZw_mZ).........................................................................
_¢Z ZhmZ H$ obE dmÒVd _| oH$VZ [mZr H$m BÒV_mb oH$`m..................................................................................
J. VwÂhmam [nadma amO oOZ-oOZ H$m_m| _| [mZr H$m C[`mJ H$aVm h°, CZH$s EH$ VmobH$m ]ZmAm$&
C[`mJ h_ oH$VZm [mZr BÒV_mb H$aV h¢
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
I. _a EH$ brQ>a H$ ]aVZ H$m oMÃ
106
6. [mZr oH$VZm gm\$ h°? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 67)
[arjU OJh, Ohm± g [mZr ob`m J`m
H$. [mZr H$m aßJ
I. gm\$ h° m JßXm?
J. H$mB© V°aVr h˛B© MrO?
K. JßY H$m dU©Z H$am
M. oZWmaZm- [|Xr _| ∑`m ]°R>Vm h°?
N>. N>mZZm- H$[∂S> [a ∑`m ]M OmVm h°?
O. gm]wZ _| N>mJ?
P. dmÓ[Z- ∑`m ]Mm h°?
7>. gm\$ [mZr H°$g [m`| ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 67)H$. oZWmaZm
∑`m oZWmam hAm [mZr gm\$ h°?.................................................
Bg Vw_ oH$Z VarH$m| g BÒV_mb H$a gH$V hm?.......................................
..........................................................................................................................................................................................
∑`m Vw_ h oZWmam h˛Am [mZr o[`mJ? ∑`m| m ∑`m| Zht? .......................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
∑`m VwÂhma [mg H$mB© VarH$m h° oOgg oH$ h JßXJr OÎXr g ZrM ]°R> Om`? A[Z _mVm-o[Vm moejH$ g [yN>m$& .............................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
I. N>mZZm
[mZr oH g_| g N>mZm?..............................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
∑`m h N>mZm h˛Am [mZr gm\$ h°? ∑`m Vw_ Bg o[`mJ? ∑`m| m ∑`m| Zht?..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
107
8. [rZ H$ obE [mZr ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 68)Hw$N> ]r_mna`mß Om bmJm| H$m [rZ H$ [mZr _| _m°OyX gy _Ordm| g hm gH$Vr h¢-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
9. [mZr H$s ]MV H$am! ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 68)
H$.[mZr H$s ]a]mXr amH$Z H$ Hw$N> C[m`-.......................................
..........................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................
I. ∑`m VwÂh| A[Z Ka m ÒHy$b H$ Amg[mg H$mB© nagVm h˛Am Zb m [mB[ o_bm? V] Vw_Z ∑`moH$`m?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
10 o_ZQ> _| h_Z ................................. o_brbrQ>a [mZr BH$Q≤R>m oH$`m$&1 KßQ> _| Zb g ........................................brQ>a [mZr nag Om Jm$&24 KßQ> _| Zb g ................................... brQ>a [mZr nag Om Jm$&
J. ]agmV H$ [mZr H$m BH$Q≤R>m H$aZ Am°a CgH$ C[`mJ H$aZ H$ Hw$N> VarH$-..................................................
..........................................................................................................................................................................................................................................
A‰`mgZm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm1. VwÂhma Ka m ÒHy$b _| [mZr aIZ H$ H$m_ AmZ dmb ]aVZ$&
j_Vm ...... brQ>a j_Vm......brQ>a
108
2. oOg Vah h_| [mZr o_bVm h° (oH´$`mH$bm[ 1I g)
3. EH$ [mÒQ>a ]ZmH$a Cg_| oXImAm oH$ oH$g Vah g Vw_ [mZr H$s ]MV H$a gH$V hm$&
109
ÈoMH$a ‡ÌZ
1. Om [mZr Vw_ Ka [a [rV hm dh Hw$Eß, ZXr, Prb m H$hm± g AmVm h°?.......................................................................................................................................................................
2. BZ ObÚmVm| H$m N>mQ> g ]∂S> AmH$ma H$ H´$_ _| obIm$&
Prb _hmgmJa Amg H$s ]y±X Vmbm] Vb° m g_w–.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
3. Hw$Eß g [mZr oZH$mbZ H$ VrZ VarH$ ]VmAm$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
4. BZ_| g oH$gH$ obE g]g gm\$ [mZr H$s OÍ$aV hmVr h°? Om [mZr Iy] gm\$ Zht h° CgH$m oH$ZH$m_m| _| C[`mJ H$a gH$V h¢?
[rZm .................................................................................................................................................................................
[m°Ym| H$m gtMZm .............................................................................................................................................................
ZhmZm ...............................................................................................................................................................................
\$e© YmZm .........................................................................................................................................................................
5. Vw_ ha oXZ H$ar] oH$VZ brQ>a [mZr [rV hm? ................................................................................................
6. VwÂh| Xm±V gm\$ H$aZ H$ obE bJ^J oH$VZ o_brbrQ>a [mZr H$s OÍ$aV [∂S>Vr h°? ..................................
7. agmB© _| [mZr H$m oH$Z-oH$Z VarH$m| g C[`mJ hmVm h°? .................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
110
H$jm _| MMm©
1. ∑`m VwÂh| A[Z Ka H$ [mg [rZ H$m gm\$ [mZr o_bVm h°? ∑`m VwÂhma Jmßd m H$Ò] H$ g^r bmJm|
H$m [mZr AmgmZr g n_bVm h°? bmJm| H$m gm\$ [mZr o_bZ _| ∑`m H$oR>ZmB`mß hmVr h¢? BZ H$oR>ZmB`m|
H$m H°$g Xya oH$`m Om gH$Vm h°?...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
2. ∑`m Vw_ H$^r [mZr H$m EH$ OJh g Xygar OJh CR>mH$a b OmV hm? VwÂh| Egm H$aZ H$s OÍ$aV ∑`m|
[∂S>Vr h°? ........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
3. VwÂhma Ka _| [ya [nadma H$ obE [mZr H$mB© EH$ gXÒ` OwQ>mVm h° m h H$m_ EH$ g ¡`mXm bmJ H$aVh¢? ∑`m d h gwoZpÌMV H$aV h¢ oH$ g]H$ obE gm\$ Am°a [rZ mΩ` [mZr C[b„Y h°? h H$m_ H$m°ZH$aVm h°, Am°a Bg Xygam H$mB© ∑`m| Zht H$aVm? ......................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
4. ∑`m VwÂhmam [rZ H$m [mZr oZWmam h˛Am h°? ∑`m h N>mZm J`m h°? Bg H$m°Z oZWmaVm Am°a N>mZVm
h°? H$hm±? [mZr N>mZZ H$ AbJ-AbJ VarH$ H$m°Z-g h¢?...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?
1. BZ_| Xm g_mZVm | Am°a Xm o^›ZVm | ]VmAm$&
H$. Vmbm] Am°a ZXrVmbm] Am°a ZXr Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$
(1) ...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
Vmbm] Am°a ZXr EH$ Xyga g o^›Z h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
111
I. Hw$Amß Am°a ZbHy$[Hw$Amß Am°a ZbHy$[ Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
Hw$Amß Am°a ZbHy$[ EH$ Xyga g o^›Z h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
2. H$m°Z h° g]g AbJ?H$. [mB[, Zha, Hw$Amß, ZXr.................................................]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$.......................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
I. g_w–, Obme`, ZXr, _hmgmJa.................................................]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$.........................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
J. _hmgmJa, Im∂S>r, Prb, g_w–.................................................]mH$s g]g AbJ h° ∑`m|oH$.........................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
]mbm Am°a obIm
1. O] h_ma [mg [mZr Zht Wm ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
112
[yN>m Am°a _mby_ H$am1. VwÂhma Jmßd, H$Ò] m eha _| ]agmV H$m [mZr C[`mJ H$ obE H°$g BH$Q≤R>m oH$`m OmVm h°?¡`mXmVa ]∂S> eha ZoX`m| H$ oH$Zma m oH$gr Prb H$ [mg hmV h¢$& Hw$N> eham| H$ Zm_ [Vm H$am Am°a CZZoX`m| m Prbm| H$ Zm_ _mby_ H$am Ohm± ]g h¢$&
eha H$m Zm_ ZXr `m Prb H$m Zm_
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. ∑`m H$B© gmb [hb VwÂhmam Jmßd, H$Ò]m m eha Cgr [mZr H$m C[`mJ H$aVm Wm Om AmO H$a ahmh°? Cg g_` hm± H$ [mZr H$ ÚmV ∑`m W?
3. A[Z Amg[mg Hw$Eß Am°a Vmbm] O°g [mZr H$ [wamZ ÚmV _mby_ H$am$& [Vm H$am oH$ BZ ÚmVm| H$mC[`mJ AmO ∑`m| Zht hmVm$&
4. ∑`m h_ ]m∂T> Am°a gyI H$m Q>mb gH$V h¢?
_mby_ H$am
1. g_w– H$ [mZr g Z_H$ H°$g AbJ hm OmVm h°?...............................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
2. [mZr gmªVm H$mJh _| g hmH$a JwOa gH$Vm h°$& ]mby gmªVm H$mJO g hmH$a Zht JwOa gH$Vm$&
_w›Zr Z gmªVm H$mJO H$m eßHw$ ]ZmH$a Cg Hw$fl[r [a aIm$& CgZ Hw$fl[r [a]bwAm [mZr S>mbm$& N>Z H$aH$ ZrM Oma _| ∑`m Am`m?
H$. H$db ]mbyI. H$db [mZrJ. ]mby Am°a [mZrK. Hw$N> Zht
113
8
7
6
5
4
3
2
1
0
amO gw]h _Q>H$ _| o_bm [mZr
3 _
B3
_B
3 _
B3
_B
3 _
B ©©©© ©
4 _
B4
_B
4 _
B4
_B
4 _
B ©©©© ©
5 _
B5
_B
5 _
B5
_B
5 _
B ©©©© ©
6 _
B6
_B
6 _
B6
_B
6 _
B ©©©© ©
7 _
B7
_B
7 _
B7
_B
7 _
B ©©©© ©
8 _
B8
_B
8 _
B8
_B
8 _
B ©©©© ©
9 _
B9
_B
9 _
B9
_B
9 _
B ©©©© ©
VmarI
H$. 3 _B© H$m Cg oVZ H$aNw>b [mZr o_bm?.............................................................................................................
5 _B© H$m..........................................................................................................................................................................
I. EH$ oXZ CgH$ hm± Hw$N> _h_mZ Am` W$& AZw_mZ bJmAm dh H$m°Z-gm oXZ Wm?.......................................................................................................................................................................
J. EH$ oXZ d g^r [ya oXZ _b _| W$& AZw_mZ bJmAm d oH$g oXZ _bm J` W$&.......................................................................................................................................................................
oXImAm Am°a ]VmAm
1. [mZr H$s g_Ò`m [a AI]ma m [oÃH$m _| N>[m H$mB© bI bmAm$& Bg H$jm H$m ]VmAm$&
_¢ Om bm`m-.....................................................................................................................................................................
3. Mw›Zy amO gw]h EH$ _Q>H$ _| gm\$ [rZ H$m [mZr aVm Wm$& Hw$N> oXZ gw]h CgZ [m`m oH$ [nadma Z _Q>H$H$m [yam [mZr H$ar]-H$ar] IÀ_ H$a oX`m h°$& Hw$N> EH$ oXZ H$m\$s [mZr ahVm Wm$& Mw›Zy Z EH$ h‚V VH$ amO_Q>H$ _| ]M [mZr H$m H$aNw>b g Zm[m Am°a EH$ J´m\$ ]Zm`m$&
_Q>H$
_| o_
b [
mZr H
$s _m
Ãm (
H$aN
w>b _
|)
114
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
1. h_ [mZr H$m oH$g Vah C[`mJ H$aV h¢, CgH$ ]ma _| ‡ÌZ [yN>m$& gmMm, BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Vw_ H°$g[mAmJ?
_a ‡ÌZ-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
BH$mB© 4^mOZ
[mR> 8 h_mam ^mOZ Ohm± g AmVm h°[mR> 9 h_ma eara _| ^mOZ
[mR> 10 Om ]mha \|$H$m OmVm h°
_yÎ`mßH$Z erQ> (BH$mB©> 4)gßdJ© g_ßH$ oQ>fl[Ur
AdbmH$Z ...............................................................................................................
...............................................................................................................
g_P ...............................................................................................................
...............................................................................................................
_m°oIH$ ^mfm (]mVMrV) ...............................................................................................................
...............................................................................................................
oboIV ^mfm (bIZ) ...............................................................................................................
...............................................................................................................
oS>OmBZ H$ H$m°eb ...............................................................................................................
...............................................................................................................
[na_mUmÀ_H$ H$m°eb ...............................................................................................................
...............................................................................................................
H$m`© _| CÀgmh
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
Y°`© Am°a EH$mJ´Vm
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
ÒdVßà qMVZ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
Xyga N>mÃm| g gh`mJ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
J•hH$m`© gß[mXZ
...............................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................
117
Hw$N> mOZ Om h_Z Im gßKQ>H$
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
[mR> 8h_mam ^mOZ Ohm± g AmVm h°
^mOZ H$ ]ma _| OmZH$mar
1. mOZ H$hm± g AmVm h°?([mR≤ -[wpÒVH$m [•> 75)
118
ha gßKQ>H$ oH$gr dZÒ[oV (d) g Am`m, oH$gr O›Vw (O) g Am`m, m o\$a H$ht Am°a g?gßKQ>H$ d m O? dZÒ[oV m O›Vw H$m Zm_
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. [∂S>-[m°Ym| H$ H$m°Z-g ohÒg h_ ImV h¢?([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 75)oMÃm| H$ gm_Z BZ [m°Ym| H$ Zm_ obIm-Q>_mQ>a H$bm Jhß fl`mOJ›Zm \y$bJm r Am_ [mbH$_Q>a ]mOam gßVam _ybrJmOa Aa]r gyaO_wIr ¡dmaAXaH$ MwH$›Xa [g©bZ (EH$ Ia-[Vdma) YmZZmna`b gagm| VO[ÀVm
[∂S>-[m°Ym| H$ CZ ohÒgm| H$m b]b H$am oO›h| Vw_ [hMmZ gH$V hm- O∂S>, Y∂S>, VZm, S>mbr, [ÀVr, \y$b,\$b m ]rO$&
[m°Y H$ oOZ ohÒgm| H$m Vw_ ImV hm CZH$ Zm_m| H$m Jmb _| Kam$&
119
120
121
122
3. mOZ Om h_| OmZdam| g o_bV h¢H$. Ord-O›VwAm| g o_bZ dmb mOZm| H$s gyMr ]ZmAm$& CZ OmZdam| H$ Zm_ H$mJO H$s [Mu [a EH$Va\$ obIm$& [Mu H$ Xygar Ama CZg o_bZ dmb mOZm| H$ Zm_ obIm O°g, XyY, AßS>m m _mßg$& A]OmZdam| H$ Zm_ Jmbm| H$ ghr mJ _| obIm$&
OmZda oOZg h_|XyY o_bVm h°
OmZda oOZgh_| _mßg o_bVm h°
OmZda oOZg h_|AßS>m o_bVm h°
∑`m Jmbm| _| Eg mJ r h¢ oOZ_| H$mB© r OmZda ghr Zht ]°R>Vm? ]VmAm ∑`m|?. ......................................................................................................................................................................
123
I. OmZda H$m°Z-gm mOZ H$aV h¢?¢g ......................................................................................................................................................................
]H$ar ......................................................................................................................................................................
_wJu ......................................................................................................................................................................
_N>br ......................................................................................................................................................................
4. \$gb| H°$g CJm`r OmVr h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 76-79)
H$. mOZ dmbr VWm A›` Xygar \$gb| Om h_ma BbmH$ _| CJm`r OmVr h¢-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
I. ............................. H°$g CJm`r OmVr h°-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
124
_a BbmH$ _| IVr m ]mJdmZr _| H$m_ AmZ dmb Hw$N> Am°Omam| Am°a _erZm| H$ Zm_-
Am°Oma H$m Zm_ oH$g H$m_ _| BgH$m BÒV_mb hmVm h°
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
∑`m VwÂhma BbmH$ _| YmZ H$s IVr hmVr h°? oX Zht Vm H$m°Z-g ZOXrH$s BbmH$m| _| BgH$s IVr hmVrh°?..................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
YmZ H$] ]m m OmVm h°?..............................................................................................................................................
Zg©ar am[Z g [hb oH$gmZ ∑`m H$aV h¢? ............................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
YmZ H$s H$Q>mB© H$] hmVr h°? ........................................................................................................................................
YmZ H$s am[mB© g bH$a H$Q>mB© VH$ oH$VZm g_` bJVm h°?....................................................................................
YmZ H$s H$Q>mB© H$ ]mX ∑`m hmVm h°? ..........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
YmZ H$s IVr _| ¡`mXmVa H$m°Z H$m_ H$aV h¢, AmX_r m Am°aV|?.......................................................................................................................................................................
VwÂhmar g_P g YmZ H$s IVr _| H$m°Z-gm H$m_ g]g _hZV H$m h°? ∑`m|?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
[mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 77 H 8 nMÃ H m XIm & VwÂhmar g_P g n[∂SHZmer SmbZ H m ∑`m ‡^md [∂SVmh°∂∂? ∑`m n[∂SH Zmer C[`mJr m ZwH gmZ Z [hxßMmZ dmb H rQ-[VßJm|,[nj`m| m ]∂S OmZdam| H mZwH gmZ [hxßMm gH V h°? ∑`m d h_| ZwH gmZ [hxßMm gH V h°?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
125
YmZ CJm OmZ H$s H$hmZr-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
126
∑`m VwÂhma BbmH$ _| Xygar \$gb| r Bgr Vah CJm`r OmVr h¢? CZ_| ∑`m AßVa h°?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!]rO ]mZ g [hb IV OmVZ H$s OÍ$aV ∑`m| hmVr h°?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
5. A[Zm mOZ IwX CJmAm ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 80)
H$. _ar mOZm-
H$m°Z-gr \$gb ]mB© OmZr h°-................................................................................................
oH$g o_Q≤Q>r _|-...................................................................................................................
IV H$s OwVmB© H°$g H$aZr h°-.................................................................................................
[m°Ym| H$ ]rM _| oH$VZm \$mgbm hm-........................................................................................
H$] Am°a oH$VZr ]ma [mZr XZm h°-.........................................................................................
ZwH$gmZ g ]MmZ H$ obE ∑`m gmdYmoZ`mß ]aVZr h¢-...............................................................
........................................................................................................................................
\$gb ]hVa hm Am°a VOr g ]∂T>, BgH$ obE ∑`m H$aZm hmJm? ..................................................
........................................................................................................................................
\$gb H$s H$Q>mB© H$] H$aZr h°- .............................................................................................
∑`m h_| \$gb H$s _∂S>mB© H$aZr h°-........................................................................................
........................................................................................................................................
127
∑`m h_| Bg gwImZm, N>rbZm m Hy$Q>Zm h°, YmZm m [H$mZm h°-..............................................................................................................................................
[m°Y H$m H$m°Z-gm ohÒgm \|$H$Zm h°-..............................................................................................
BZ ohÒgm| H$m ∑`m hmJm?...........................................................................................................
I. ∑`m Vw_Z H$mB© \$gb ]m r m H$mB© mOZ XZ dmbm [m°Ym bJm`m?...............................................................................................................................................
A[Z AZw^d H$m dU©Z H$am-
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
6. A[Zm IwX H$m AmQ>m ]ZmAm ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 80)
_a [rgZ dmb [ÀWam| H$ oMÃ-
Zm[Z [a AmQ> H$m Am`VZ XmZm| H$ ]am]a hmJm, m H$_ m AoYH$?
(AZw_mZ bJmAm) ∑`m|? ............................................................................................................................................
Zm[Z [a _¢Z [m`m oH$- ............................................................................................................................................
∑`m VwÂhmar amQ>r gm\$ h°?............................................................................................................................................
∑`m Vw_ Bg ImAmJ? ...................................................................................................................................................
∑`m Hw$N> AZmOm| m Xmbm| g amQ>r AmgmZr g ]ZVr h°? oH$Zg? .......................................................................
.............................................................................................................................................................................................
_mQ> AmQ> Am°a _hrZ AmQ> _| g oH$gg amQ>r ]ZmZm AmgmZ h°? ............................................................................
.............................................................................................................................................................................................
128
7. [r∂S>H$ Am°a [r∂S>H$Zmer ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 81)
H$. ∑`m VwÂhmar \$gb CJV g_` H$s∂S>m| ¤mam Im br J`r Wr?.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
Xyga ImX≤ m›Z Am°a \$gb| oO›h| ZwH$gmZ [hßMm hm- ...........................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
`h ZwH$gmZ H°$g hAm hmJm- .....................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
I. go„O`mß Am°a \$b oOZ_| _wP BoÎb`mß VWm Xyga H$s∂S> o_b-.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
J. A›Z, _gmb m ImZ H$s Xygar MrO| oOZ_| _wP H$s∂S> o_b-.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
K. \$gbm| Am°a ]mJ H$ [m°Ym| [a S>mb OmZ dmb Hw$N> [r∂S>H$Zmoe`m| H$ Zm_-.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
∑`m Vw_Z A[Z Ka _| oH$gr [r∂S>H$Zmer H$m BÒV_mb H$aV hm?........................................................................
.........................................................................................................................................................................................
∑`m Vw_ Ka _| aI AZmOm| _| H$mB© [r∂S>H$Zmer S>mbV hm?...................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
∑`m [r∂S>H$Zmer h_ma obE ZwH$gmZXm`H$ hm gH$V h¢? Vw_ Egm ∑`m| gmMV hm?.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
129
_a IV m [m°Y H$m Xygam oMÃ- VmarI-............................
‹`mZ aIm! [r∂S>H$Zmer Oharb hmV h¢$& d VwÂh| ]r_ma H$a gH$V h¢$& [r∂S>H$Zmer VWm JßXJr Am°a H$sQ>mUwAm| H$m hQ>mZ H$ obE g^r A›Z, gp„O`m|, \$bm| Am°a _mßg H$m A¿N>r Vah YmAm$&
A‰`mg
Zm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm
1. _a IV m [m°Y H$m [hbm oMÃ- VmarI-..........................
130
_a IV m [m°Y H$m Mm°Wm oMÃ- VmarI-..........................
_a IV m [m°Y H$m Vrgam oMÃ- VmarI-..........................
131
2. _a BbmH$ _| IVr m ]mJdmZr _| BÒV_mb hmZ dmbm EH$ Am°Oma-
ÈoMH$a ‡ÌZ1. mOZ H$ oH$gr EH$ gßKQ>H$ H$m Zm_ ]VmAm Om Z Vm [∂S>-[m°Y g AmVm h° Am°a Z Ord-O›Vw g$&.........................................................................................................................................................................................
2. ghr H´$_ _| bJmAm$&_∂S>mB© OwVmB© H$Q>mB© ]wAmB© Hw$Q>mB© qgMmB©.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
3. ghr H´$_ _| bJmAm$&
q^S>r H$m \y$b [H$mB© h˛B© q^S>r [m°Y _| bJr H$¿Mr q^S>rH$Q>r h˛B© q^S>r [H$s h˛B© q^S>r q^S>r H$m AßHw$naV hmVm [m°Ym.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
132
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?4. [m°Ym Am°a CgH$ CZ ohÒgm| H$ Zm_ obIm oOZg h_| MrO| o_bVr h¢-
_∑H$m ..............................................................................................................................................................................
Zmna`b H$m Vb ..........................................................................................................................................................
MrZr..............................................................................................................................................................................
_Q>a ..............................................................................................................................................................................
JmOa..............................................................................................................................................................................
\y$bJm r .........................................................................................................................................................................
5. Hw$N> [mbVy Am°a Hw$N> OßJbr OmZdam| H$ Zm_ ]VmAm oO›h| bmJ ImV h¢$&
[mbVy-..........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
OßJbr- ..........................................................................................................................................................................
6. Hw$N> Obr` dZÒ[oV`m| Am°a OmZdam| H$ Zm_ ]VmAm oO›h| bmJ ImV h¢$&.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
7. Hw$N> À`m°hmam| [a Im OmZ dmb ImZm| H$ Zm_ ]VmAm$& ..............................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
H$jm _| MMm©
1. ∑`m VwÂhma Amg[mg g^r bmJm| H$m ImZ H$ obE [yam mOZ o_bVm h°? ................................................
...........................................................................................................................................................................................
Hw$N> bmJm| H$m [yam mOZ ∑`m| Zht o_bVm?..........................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
Bg ]ma _| d ∑`m H$a gH$V h¢? ...............................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
133
2. ∑`m VwÂhmar g_P g bmJ H$^r-H$^r ]h˛V ¡`mXm ImZm ImV h¢$`m JbV Vah H$m ImZm ImV h¢?CXmhaU Xm Am°a ]VmAm oH$ VwÂhmar g_P g Egm ∑`m| hmVm h°$&.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
3. OwVmB© H$ obE Q≠>°∑Q>am| m OmZdam| H$ BÒV_mb H$ ∑`m \$m`X Am°a ZwH$gmZ h¢?.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?
1. \$b Am°a g„Or _| ∑`m AßVa h°? ∑`m H$mB© \$b g„Or r hm gH$Vm h°? Hw$N> CXmhaU Xm$&.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
2. BZ_| Xm g_mZVm | Am°a Xm o^›ZVm | ]VmAm$&H$. H$¿Mm ........................................... Am°a [H$m...........................................(H$mB© \$b)H$¿Mm ........................................... Am°a [H$m........................................... Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
H$¿Mm ............................................ Am°a [H$m ........................................... EH$ Xyga g o^›Z h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
I. H$¿Mm ........................................... Am°a AmßM [a [H$m`m ...........................................
H$¿Mm........................................... Am°a AmßM [a [H$m`m ........................................... Am[g _| g_mZ h¢ ∑`m|oH$(1)
...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
H$¿Mm........................................... Am°a AmßM [a [H$m`m........................................... EH$ Xyga g o^›Z h¢ ∑`m|oH$
(1) ...................................................................................................................................................................................
(2) ...................................................................................................................................................................................
134
3. bmJ Hw$N> hr Vah H$s dZÒ[oV`mß Am°a OmZda ImV h¢$& oH$›ht [mßM dZÒ[oV`m| Am°a [mßM OmZdam|H$s gyMr ]ZmAm oO›h| VwÂhmar g_P g H$mB© Zht ImVm$& ha EH$ H$ obE ]VmAm oH$ bmJ Cg ∑`m| ZhtImV$&
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
]mbm Am°a obIm
1. \$gbm| H$s am[mB©, H$Q>mB© m IVr H$ Xyga H$m_m| g Ow∂S> À`m°hma, JrV m Z•À` H$ ]ma _| _mby_ H$am$&
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. AmO _¢Z Om Im`m-H$Î[Zm H$am Am°a H$hmZr H$ Í$[ _| ]VmAm oH$ Hw$N> mOZ H$hm± g Am`$&
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
135
3. A[Z XmÒV g H$hm oH$ dh oH$gr mOZ H$ ]ma _| gmMm$& Cgg ‡ÌZ [yN>m oOgg VwÂh| Cg mOZ H$Zm_ H$ ]ma _| AZw_mZ bJmZ _| _XX o_b$& VwÂhmam XmÒV og\©$ "hm±" m "Zm" _| CÀVa X gH$Vm h°$&VwÂh| ghr AZw_mZ bJm [mZ VH$ oH$VZ ‡ÌZ [yN>Z [∂S>? ......................................................................................
AmAm, e„Xm| g Ib|
1. A[Z XmÒVm| H$ gmW h Ib Ibm$& [hbm oIbm∂S>r oH$gr mOZ H$m [hbm Aja H$hVm h°$& XygamoIbm∂S>r AJbm Aja H$hVm h° Am°a Bg Vah e„X [yam hmVm h°$& (Bgg H$mB© \$H©$ Zht [∂S>Vm oH$ [hboIbm∂S>r H$ _Z _| Om e„X Wm, h Cgg AbJ h°$&) Om oIbm∂S>r AJbm Aja Zht gmM [m`, dh Ibg ]mha hm Om`Jm$& Om mOZ H$m e„X [yam H$aJm, Cg EH$ AßH$ o_bJm$&
[yN>m Am°a _mby_ H$am
1. Ia-[Vdma ∑`m hmVm h°? oZH$mB© H$m ∑`m _Vb] hmVm h°?
2. Xgr ImX ∑`m hmVr h°? h oH$g Vah ]Zm`r Am°a BÒV_mb _| bm`r OmVr h°? amgm`oZH$ ImX ∑`mhmVr h°? Hw$N> amgm`oZH$ ImXm| H$ Zm_ _mby_ H$am$&
3. ∑`m amgm`oZH$ ImX Am°a [r∂S>H$Zmer h_ma obE hmoZH$maH$ hm gH$V h¢? oH$g Vah? O] ]agmVhmVr h° Vm amgm`oZH$ ImX Am°a [r∂S>H$Zmer Ywb H$a H$hm± OmV h¢?
4. ∑`m Eg [r∂S>H$Zmer r h¢ Om h_ma obE hmoZH$maH$ Zht h¢? A›Z H$m H$s∂S>-_H$m∂S>m| g ]MmZ H$ obEZr_ H$s [oÀV`m| H$ BÒV_mb O°g gwaojV C[m` ]VmAm$&
_mby_ H$am
1. _mZ bm oH$ Mma bmJm| H$ EH$ [nadma _| amO 250 J´m_ Mmdb [H$Vm h°$& 30 oXZm| _| d oH$VZmMmdb BÒV_mb H$a|J? (`mX ah, EH$ oH$bmJ´m_ _| 1000 J´m_ hmV h¢).................................................................................................................................
VwÂhmam [nadma Mmdb H$hm± g bmVm h°? ..................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
VwÂhmam [nadma EH$ _hrZ _| oH$VZm Mmdb BÒV_mb _| bmVm h°?..............................................................................................................................................................................................
136
2. EH$ _rQ>a bÂ]r Am°a EH$ _rQ>a Mm°∂S>r O_rZ EH$ dJ©_rQ>a hmVr h°$& oX Vw_ ha dJ©_rQ>a [a 5oH$bmJ´m_ Mmdb CJm gH$V hm Vm VwÂhma [nadma H$ obE EH$ gmb H$ obE oH$VZ dJ©_rQ>a O_rZ H$sOÍ$aV hmJr?EH$ _hrZ _| h_ oH$VZm Mmdb BÒV_mb _| bmV h¢-......................................................................... oH$bmJm_EH$ gmb _| h_ oH$VZm Mmdb BÒV_mb _| bmV h°-............................................................................ oH$bmJm_5 oH$bmJ´m_ Mmdb CJmZ H$ obE h_| EH$ dJ©_rQ>a O_rZ H$s OÍ$aV hmVr h°$&....................
oH$bmJ´m_ Mmdb CJmZ H$ obE h_| .................... dJ©_rQ>a O_rZ H$s OÍ$aV hmJr$&
oXImAm Am°a ]VmAm
1. Hw$N> Egm mOZ b AmAm oOg Vw_ bÂ] g\$a [a gmW b Om gH$V hm$& A] Hw$N> Eg mOZm| H$Zm_ ]VmAm oO›h| Vw_ bÂ] g\$a [a gmW Zht b OmAmJ$& H$jm H$m ]VmAm oH$ ∑`m|$&
_¢ Om bm`m- ...................................................................................................................................................................
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
1. h_mam mOZ H$hm± g AmVm h°, CgH$ ]ma _| ‡ÌZ [yN>m$& gmMm, BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Vw_ H°$g [mAmJ?
_a ‡ÌZ-.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
137
Xm[ha H$m ImZm
1. h_ Om ImZm ImV h¢, CgH$m ∑`m hmVm h°? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 86-88)
A[Zr [mR≤>`-[wpÒVH$m H$ [•> 86-87 [a oX` J` oMÃm| H$m XIm$& d oXImV h¢ oH$ oH$g Vah mOZh_ma [mMZ _mJ© g JwOaVm h° Am°a Cg Xm°amZ CgH$m ∑`m hmVm h°$&
eara H$ AßJm| H$ Zm_ Cg H´$_ _| obIm oOg H´$_ _| mOZ CZg hmH$a JwOaVm h°$&
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
BZ dm∑`m| H$m ghr H´$_ _| aIZ H$ obE CZ_| 1-7 VH$ H$s gߪ`m`| obIm$&............
Bg ]∂S>r AmßV _| ]M h˛E mOZ g [mZr oZH$b OmVm h°$&............ VwÂhma Xm±V mOZ H$m \$m∂S> XV h¢, Qw>H$∂S>m| _| H$mQ> XV h¢, Am°a [rg XV h¢$&............ mOZ Am_me` _| [hßMVm h°$& Bg [mMH$ agm| g o_bm oX`m OmVm h° Am°a _W oX`m OmVm h°$&............ A[oeÔ> mOZ ]mha \|$H$ oX`m OmVm h°$&............ Bg bÂ]r Am°a gßH$ar AmßV _| mOZ Am°a ¡`mXm [mMH$ agm| H$ gmW o_bm oX`m OmVm h°$& mOZ o\$a g _hrZ Qw>H$∂S>m| _| Qy>QVm h°$&............ [rgm J`m mOZ mOZ Zbr g hmH$a JwOaVm h°$&
2. [mMH$ ag mOZ H$m Qw>H$∂S>m| _| Vm∂S> XV h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 88)
H$. _¢Z Om 2-3 o_ZQ> VH$ M]m`m (oH$gr AZmO g ]Zr [mdamQ>r, amQ>r m C]bm h˛Am Amby)..............................................................................................................................................................................................
ÒdmX _| ]Xbmd H$m dU©Z H$am..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
[mR> 9h_ma eara _| ^mOZ
138
AmQ> Am°a Amby _| _ßS> Iy] [m`m OmVm h°$& bma _ßS> H$m ................................................. ]Xb XVr h°$&
`oX Vw_ mOZ H$m A¿N>r Vah M]mAm Vm bma Cg A¿N>r Vah [Mm Jr!
I. h_Z _ßS> H$ obE BZ mOZm| H$m [arjU oH$`m ................................................................................................................................................................................................................................................................................................
_am [hbm AZw_mZ- oH$g_| _ßS> [m`m OmVm h°? ...................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
O] h_Z BZ mOZm| _| EH$ ]y±X Am`mS>rZ H$m Kmb S>mbm Vm d H$mb/Zrb aßJ _| ]Xb J`$&................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
mOZ H$mb/Zrb aßJ _| V^r ]Xb O] h_Z B›h| Hy$Mm Am°a o\$a Am`mS>rZ o_bm`m$&................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
Am`mS>rZ [arjU H$ ]mX _wP g_PVm h± oH$ BZ mOZm| _| _ßS> h°-................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
J. H$¿M Amby H$ Kmb gߪ`m 1 H$m aßJ O] Cg_| Am`mS>rZ o_bm`r J`r$&................................................................................................................................................................................................
H$¿M Amby H$ Kmb gߪ`m 2 H$m aßJ O] Cg _w±h _| 5-6 o_ZQ> VH$ Sw>bmZ H$ ]mX Am`mS>rZ o_bm`rJ`r$&................................................................................................................................................................................................
_¢ g_PVm h± oH$ XmZm| Kmbm| H$m aßJ o^›Z (Wm)/(Zht Wm) ∑`m|oH$................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
139
3. H°$g OmVm h° [mMZ _mJ© g ^mOZ
H$. h_Z BZ MrOm| g Z_yZ H$s mOZ Zbr ]Zm`r ................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
Z_yZ g Om h_| _mby_ hAm .......................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
^mOZ Zbr N>mQ>r AmßV Am°a ]∂S>r AmßV H$ g_mZ h° ∑`m|oH$................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
^mOZ Zbr N>mQ>r AmßV Am°a ]∂S>r AmßV H$ o^›Z h° ∑`m|oH$................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
I. h_Z Am_me` H$m Z_yZm BZ MrOm| g ]Zm`m ................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
VwÂhma dmÒVodH$ Am_me` _| Egm ∑`m hmVm h° Om VwÂhma Z_yZ dmb ]ZmdQ>r Am_me` _| Zht hmVm?................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
J. N>mQ>r AmßV Am°a ]∂S>r AmßV _| ∑`m hmVm h°, Bg ]ma _| VwÂhmar Z_yZ H$s AmßV| ∑`m oXImVr h¢$&................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................
140
N>mQ>r AmßV Am°a ]∂S>r AmßV _| ∑`m hmVm h° Om h Z_yZ H$s AmßV ‡Xoe©V Zht H$aVr?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
K. O] _¢Z A[Zm H$mZ A[Z XmÒV H$ [Q> [a aIH$a gwZm Vm _wP Om gwZmB© [∂S>m (^mOZ H$ [hb Am°a]mX _|).........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
_ar g_P g AmdmO| [°Xm hB© hm|Jr.......................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
4. oH$VZm bÂ]m hmVm h° [mMZ _mJ© ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 90)
[mMZ _mJ© H$s Hw$b bÂ]mB© H$ar] ........... _rQ>a Am°a ......... g|Q>r_rQ>a h°$&
gmMm, Oam gmMm!
[mMZ _mJ© H$ ha AßJ H$m AbJ AmH$ma hmVm h°$& mOZ Zbr EH$ N>mQ>r Zbr hmVr h°, [Q> W°b H$s VahhmVm h°, O]oH$ AmßV| bÂ]r Am°a _w∂S>r h˛B© Zob`mß hmVr h¢$& ∑`m hmVm oX-
H$. mOZ Zbr Hwß$S>obV hmVr?.....................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
I. Am_me` EH$ grYr Zbr O°gm hmVm?...................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
J. AmßV| N>mQ>r Am°a grYr hmVt? ..................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
141
............................................................................................................................................................................................
5. mOZ VwÂhma eara _| oH$g Vah ]XbVm h°? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 91)
H$. Vw_Z AY[Mm ^mOZ H$hm± XIm h°? ....................................................................
]VmAm, dh H°$gm oXImB© X ahm Wm Am°a _w±h _| CgH$m ÒdmX VwÂh| H°$gm bJm Wm$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
I. VwÂhmar Q>Q≤>Q>r H$m aßJ H°$gm h°? .............................................................................................
∑`m `h aßJ amO AbJ-AbJ hmVm h°?......................................................................................
oOg oXZ Vw_Z [ÀVrXma gp„O`mß, MwHß$Xa m T>a-gm Q>_mQ>a Im`m h°, Cg oXZ A[Zr QQ≤Q>r H$ aßJ H$]ma _| ]VmAm$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
H$^r-H$^r bmJ H$hV h¢ oH$ oX Vw_ H$mB© ]rO oZJb OmAm Vm "VwÂhma [Q> _| OmH$a CgH$m [∂S> CJJm
Am°a CgH$s S>mob`mß VwÂhma H$mZm| g ]mha Am |Jr!" ∑`m Egm hm gH$Vm h°? ∑`m| m ∑`m| Zht?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
6. Xyga Ord-O›Vw r mOZ [MmV h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 92)
H|$MwAm, oMo∂S>`m Am°a Myhm H$ [mMZ _mJm~ H$ BZ oMÃm| H$m XIm$&
142
CZ_| Vra H$ oZemZ ItMH$a mOZ H$ _mJ© H$m oXImAm$&
BZ_| g oH$Z OmZdam| _| _w±h Am°a _bX≤dma hmV h¢? ..................................................................
CZ_| g oH$Z_| Am_me` hmVm h°?...........................................................................................
oH$g OmZda H$m [mMZ _mJ© H$ar]-H$ar] h_ma O°gm oXImB© XVm h°?...........................................
A‰`mg
Egm H$aH$ XIm
1. [mMZ H$s ZH$b CVmam$& ha EH$ N>mà oH$gr AßJ O°g, _w±h, Xm±V, mOZ Zbr, Am_me`, N>mQ>rAmßV, ]∂S>r AmßV Am°a _bX≤dma H$s yo_H$m H$a gH$Vm h°$& H$mJO H$m EH$ Jmb Qw>H$∂S>m amQ>r H$m H$m_ H$agH$Vm h°$& amQ>r H$m [mMZ _mJ© _| g hmH$a OmZ Xm$& Bg Xm°amZ Bg Om hmVm h°, CgH$m Ao^Z` H$am$&
ÈoMH$a ‡ÌZ
1. gm_Z H$ [•> [a CgH$ Jm`] ohÒgm| H$m am Am°a Ny>Q> h˛E b]b bJmAm$&
143
144
H$jm _| MMm©1. ^mOZ h_ma eara _| oH$Z-oH$Z Í$[m| _| ]XbVm h°?..............................................................................................................................................................................................................
_mZ bm oH$ mOZ O°gm Wm, d°gm hr ah J`m Vm ∑`m h_mam eara CgH$m BÒV_mb H$a [m`Jm? ∑`m| m∑`m| Zht?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. _mZ bm, Vw_Z EH$ H$Q>ma _| Wm∂S>m Hy$M h˛E mOZ Am°a A[Z eara H$ AßXa H$ [mMH$ ag o_bm` Am°aC›h| A¿N>r Vah _W oX`m$& ∑`m H$Q>ma H$m mOZ [MJm? ∑`m| m ∑`m| Zht?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
3. ∑`m O] h_ gm h˛E hmV h¢, Cg g_` r [mMZ hmVm h°? Vw_ Egm ∑`m| _mZV hm?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
4. ∑`m hmJm oX h_ OÍ$aV g ¡`mXm ImZm Im |? ∑`m Bgg h_| AoVna∑V D$Om© o_bJr, m h_AoYH$ _O]yV hm|J?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
5. ∑`m VwÂh| ]XhO_r h˛B© h°?..................................................................................................
Cg g_` VwÂhma [mMZ _| ∑`m J∂S>]∂S>r h˛B© ahr hmJr?............................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
∑`m Vw_Z H$^r A[Z Am_me` m AmßVm| g H$mB© J°g oZH$bV [m`m h°?
J°g [mMZ _mJ© _| H°$g [hßMr?...................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
145
..........................................................................................................................................
∑`m g_mZ h°? ∑`m h° o^›Z?
1. ∑`m h_mam [mMZ Vßà agmB© H$ ogb-]Q≤Q> O°gm h°? H°$g?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
`h Cgg AbJ H°$g h°? [mMZ Vßà _| mOZ H$m Egm ∑`m hmVm h° Om ogb-]Q≤Q> _| Zht hmVm?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
_mby_ H$am
1. _w›Zr Am°a CgH$s XmÒV H°$ar Z gm_dma H$m Xm[ha 3 ]O Am_ Im`m$& ZrM J´m\$ _| oXIm`m J`m h°oH$ Am_ H$m [MZ _| oH$VZm g_` bJm$&
J´m\$ H$m XIm Am°a BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Xm$&
H$. gm_dma H$m Xm[ha ]mX 4 ]O Am_ _w›Zr H$ [mMZ _mJ© _ H$hm± Wm?.........................................
I. gm_dma H$m Xm[ha ]mX 4 ]O Am_ H°$ar H$ [mMZ _mJ© _| H$hm± Wm?...........................................
J. gm_dma H$m amV 10 ]O Am_ _w›Zr H$ [mMZ _mJ© _| H$hm± Wm? .................................................
K. gm_dma H$m amV 10 ]O Am_ H°$ar H$ [mMZ _mJ© _| H$hm± Wm?...................................................
M. ∑`m _w›Zr Am°a H°$ar H$m Am_ [MmZ _| ]am]a g_` bJm?.........................................................
_w›Zr_w›Zr_w›Zr_w›Zr_w›Zr
H°$arH°$arH°$arH°$arH°$ar
Am_me` _| g_`
N>mQ>r AmßV _| g_`
]∂S>r AmßV _| g_`
Am_ H$m [mMZAm_ H$m [mMZAm_ H$m [mMZAm_ H$m [mMZAm_ H$m [mMZ
Ï`o∑
VÏ`
o∑V
Ï`o∑
VÏ`
o∑V
Ï`o∑
V
g_`
3pm 9pm 3am 9am 3pm 9pm 3am 9am 3pm 9pm
gm_dma _ßJbdma ]wYdma
146
N>. ha b∂S>H$s H$m Am_ [MmZ _| oH$VZ KßQ> bJ? ..........................................................................
AmAm, e„Xm| g Ib|1. _w›Zr Mw›Zy H$m EH$ dJ© [hbr [yam H$aZ H$ obE XZm MmhVr h°$& h [hbr Cg oH$gr [wamZ AI]mag o_br$& oH$gr Z [hb hr Cg [yam oH$`m Wm, boH$Z Hw$N> gyà Jm`] W$& dJ© [hbr H$ gyà hb H$aZ _|Oam _w›Zr H$s _XX H$am$&
Am Z
^m
]
V
_¢ mOZ H m _w±h g A_me` VH b OmVr h±z?_¢ H m°Z h±y?
_¢ VwÂhma eara _| Zht o_bVr& _¢ Amby, Mmdb, [mdamQrH m Zrb aßJ _| ]Xb XVr h±y& _¢ H m°Z h±y?
_¢ W°br O°gm† h±y Oh±m† mOZ† [mMH† agm|† H †gmW† o_bm †nX`m OmVm† h°, _W† †nX`m †OmVm h°†Am°a †_hrZ HUm|† _|† Vm∂S>>† nX`m †OmVm h°†& _¢ H m°Z h±y?
^mOZ _a h±m† g a∑V _| o_b †OmVm h°†& _¢ H m°Z h±y?
_¢ 1 _rQa 20 g|Qr_rQa bÂ]r Zbr h±y& _¢ H m°Z h±y?
147
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
1. mOZ H$ [mMZ H$ ]ma _| ‡ÌZ [yN>m$& gmMm, BZ ‡ÌZm| H$ CÀVa Vw_ H°$g [mAmJ?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
bm
_ Rmg ImX≤ A[oeÔ _a amÒV ]mha \| H nX` OmV h±z? _¢ H m°Z h±y?
_¢ EH [mMH ag h±y VWm _w±h _| mOZ H gmW n_bHa Cg [MmZ _| _XXHaVm h±y& _¢ H m°Z h±y?
148
[m°Y H$m Zm_ ohÒg Om h_ Zht ImV C›h| h_ ∑`m| Zht ImV
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
h_mam ^mOZ H$hm± OmVm h°?
1. ohÒg Om h_ \|$H$ XV h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 96)
H$. [•> 119-121 [a oX` J` oMÃm| _| oOZH$m Vw_ MwZV hm, CZ_| g Hw$N> H$ obE Bg VmobH$m H$m^am$&
[mR> 10MrO| Om \|$H$ Xr OmVr h¢
149
YmZ H$s [°Xmdma \|$H$ J ohÒg H$m MaU
H$Q>mB©
© _∂S>mB©
Hw$Q>mB©
[mobe
I. Bg VmobH$m H$m aH$a oXImAm oH$ ha MaU _| YmZ H$ H$m°Z-g ohÒg \|$H$ oX` OmV h¢-
............................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
∑`m ` ohÒg C[`mJr h¢? H°$g?...................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
OmZda H$m Zm_ ohÒg Om h_ Zht ImV BZ ohÒgm| H$m h_ ∑`m| Zht ImV
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
K. h_mar agmB© _| EH$ oXZ _| [°Xm hmZ dmb Hy$∂S>-H$Ma H$m _am AZw_mZ-.........................................
.............................................................................................................................................
`h g] Hy$∂S>m-H$Mam H$hm± OmVm h°? .............................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.
J. Bg VmobH$m _| Hw$N> OmZdam| H$ Zm_ am oOZH$ _mßg h_ Zht ImV h¢-
150
gmMm, Oam gmMm!
[∂S>-[m°Ym| Am°a Ord-O›VwAm| g h_ A[Zm mOZ V° ma H$aV g_` H$m\$s ohÒgm Hy$∂S> _| \|$H$ XV h¢$&∑`m ohÒg oH$gr Vah C[`mJr hm gH$V h¢? AZw_mZ bJmAm$&
2. h_mam ]H$ma Am°a ]Mm-IwMm ImZm H$m°Z ImVm h°? ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 96-97).............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
VwÂhmar [mR≤>`-[wpÒVH$m _| [•> 96-97 [a oX` J` H$b H$ oN>bH$ H$m Om h˛Am, Cg A[Z e„Xm| _|
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
3. gy˙_Ord MrOm| H$m H°$g odKoQ>V H$aV h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 97-100)
H$. VwÂhmar VÌVar H$s gm_oJ`mß ..............................................................................................................................
Ohm± aIr Wr ............................................................................................................................................................
‡jU-
VmarI T>H$s h˛B© VÌVar o]Zm T>H$s h˛B© VÌVar
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
151
VmarI ‡jU
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
Xygar VÌVna`m| H$ mOZ H$m ∑`m h˛Am, CgH$m dU©Z H$am$&..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
Vw_Z Om \$\yß$Xr XIr, CgH$m dU©Z H$am$&..................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
AZw_mZ bJmAm oH$ h ImZm H$B© _hrZ ]mX H°$gm oXImB© XJm$& .........................................................................
..............................................................................................................................................................................................
I. Hy$∂S>XmZ H$s JßY H$ ]ma _| ]VmAm .........................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
∑`m Hy$∂S>XmZ _| S>>mbZ H$ [hb Hy$∂S>m-H$Mam Eg hr ]X]y H$aVm Wm? ..................................................................
A] h oH$g H$maU ]X]y H$aVm h°? ...........................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
AJa Vw_ A[Z Xm±Vm| H$m ]´e Z H$am Vm ∑`m VwÂhma _w±h g JßY AmVr h°? AZw_mZ bJmAm oH$ ∑`m|?..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
J. H$b H$ oN>bH$m| H$ Jm∂S>Z H$s VmarI .....................................................................................................................
152
4. OrdmUw oH$VZr VOr g VmXmX _| h¢! ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 99)g_` OrdmUwAm| H$s gߪ`m
10:00
10:20
10:40 ...... _____________________
11:00 ......
‹`mZ aIm!A[KoQ>V hm ah mOZ H$m Ny>Z H$ ]mX A[Z hmWm| H$m A¿N>r Vah gYmAm$& mOZ [a CJ ah Hw$N> gy _Ord VwÂh| ]r_ma H$a gH$V h¢$&CZ_| g Hw$N> Oha ]ZmV h¢ Om VwÂh| ]r_ma H$a gH$V h¢$&
O] oN>bH$ [yar Vah g A[KoQ>V MwH$ hm| Vm VwÂh| o_Q≤Q>r _| ∑`m o_bJm?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
AZw_mZ bJmAm oH$ oN>bH$m| H$m o_Q≤Q>r Am°a hdm _| [yar Vah o_b OmZ _| oH$VZm g_` bJJm$&.......................................................................................................................................................................
11:20 ........
153
Xm ]O Xm[ha H$m _w›Zr H$m Xmb _| Hw$N> ]wb]wb oXImB© oX`$& ]wb]wb H$hm± g Am`?...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
`oX _w›Zr h Xmb ImVr Vm ∑`m hmVm? .................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
Mw›Zy H$m ]mha g Ib H$a Ka AmZ H$ ]mX g]g [hb ∑`m H$aZm MmohE Wm?...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
Xmb Ja_ Wr m R>ßS>r, Bg OmZZ H$m ∑`m H$mB© ]hVa VarH$m Wm?...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
"_wP gy˙_Ord [gßX Zht h¢!" Mw›Zy Z H$hm$& "d JßX hmV h¢ Am°a ]X]y H$aV h¢$& d h_| ]r_ma H$a XVh¢$&" "gy˙_Ord JßX Zht hmV!" _w›Zr Z H$hm$& "d ha MrO H$m gm\$ H$aV h¢$& d Hy$∂S>-H$Ma H$m ImOmV h¢ VWm Cg N>mQ>-N>mQ> Qw>H$∂S>m| _| Vm∂S> XV h¢$& Qw>H$∂S> dm[g o_Q≤Q>r _| o_b OmV h¢ Am°a [m°Ym| H$m]∂T>Z _| _XX H$aV h¢$&
Vw_ ∑`m gmMV hm? .....................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
h_ mOZ H$ Bg H$Ma H$m ∑`m H$a|? .......................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
5. Q>Q≤Q>r _| gy˙_Ord ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 100)Q>Q≤Q>r g AmZ H$ ]mX VwÂh| A[Z hmW A¿N>r Vah YmZm MmohE$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
154
6. h_mam A[oeÔ> H$hm± OmVm h°? ([mR≤ -[wpÒVH$m [•> 101-103)H$. Ohm± Vw_ Q>Q≤Q>r H$aV hm, Cg OJh H$m dU©Z H$am-...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
VwÂhmar g_P g VwÂhmam A[oeÔ> H$hm± OmVm h°? ...................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
I. [mR≤ -[wpÒVH$m _| [XIm J oMÃm| _| g H$m°Z-gm oMÃ VwÂhma ¤mam BÒV_mb hmZ dmb em°Mmb`O°gm h°? .........................................................................................................................................................................
Q>Q≤Q>r Am°a [em] H$m ∑`m hmVm h°? ...........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
∑`m A[oeÔ> H$m H$mB© ohÒgm Q>Q≤Q>r H$aZ H$s OJh g H$ht Am°a b Om`m OmVm h°?...........................................................................................................................................................................................
ha ]ma em°Mmb` gm\ HaZ H$ obE oH$VZ [mZr H$s OÍ$aV hmVr h°? .......................................................
‹`mZ aIm!h_mar QQ≤Q>r _| V_m_ gy _Ord hmV h¢$& gy _Ord Q>Q≤Q>r_| VOr g ]∂T>V h¢$&>Q>Q≤Q>r g _o∑I`mß OwQ>Vr h¢ Om gy _Ordm| H$m h_ma mOZVH$ b AmVr h¢$&`oX h_ h mOZ H$a| Vm ]r_ma hm gH$V h¢$&
h_mar QQ≤Q>r H$m mOZ m [rZ H$ [mZr H$ gß[H©$ _| Zht AmZm MmohE?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!∑`m Vw_Z H$^r A[Zr AmßVm| _| J°g AZw d H$s h°? h J°g H$hm± g Am`r hmJr?.......................................................................................................................................................................
155
∑`m Vw_ gmMV hm oH$ Eg em°Mmb` H$ [mg _p∑I`mß Am°a ]X]y hmJr?............................................................
1. ]mha QQ≤Q>r H$aZm
‹`mZ aIm!
oH$gr Vmbm], ZXr m Hw$Eß H$ [mg Q>Q≤Q>r _V H$am! (∑`m| Zht?).......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ohm± bmJ ahV hm|, Cg OJh H$ [mg Q>Q≤Q>r _V H$am! (∑`m| Zht?).......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
VwÂh| Q>Q≤Q>r H$m o_Q≤Q>r g ∑`m| T>H$ XZm MmohE?.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
gmMm, Oam gmMm!
`oX H$db Wm∂S> g bmJ ]mha Q>Q≤Q>r H$a| Vm A[oeÔ> hQ>mZ H$s H$mB© OÍ$aV Zht h°$& ∑`m hmJm oX ]h˛Vg bmJ amO ]mha EH$ hr OJh Q>Q≤Q>r H$a|?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. gdm em°Mmb`gdm em°Mmb` _| A[oeÔ> H$m ∑`m oH$`m Om gH$Vm h°?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
∑`m A[oeÔ> H$m T>mZm IVaZmH$ hmVm h°? ∑`m|? gmMm, Bg gwaojV VarH$ g H°$g oH$`m Om gH$Vm h°$&
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
156
3. JV© em°Mmb`JV© em°Mmb` _| A[oeÔ> H$m ∑`m hmVm h°?....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
4. gO_© Q>ßH$s (gpflQ>H$ Q>¢H$)gO_© Q>ßH$s g –d A[oeÔ> H°$g b Om`m OmVm h°?....................................................................................................................................................................................................
VwÂhmar g_P g h H$hm± OmVm h°? ........................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
∑`m hmJm AJa ]h˛V gma em°Mmb`m| H$ _bZb OmH$a ZoX`m| m Prbm| _| o_b|?...........................................
....................................................................................................................................................................................................
5.]hmdXma (‚be) em°Mmb`]hmdXma em°Mmb`m| g A[oeÔ> [XmW© gm_m›`V: ]∂S> _bZb _| Om o_bVm h°$& ]∂S> eham| _| bmIm| bmJahV h¢$& h_ CZH$ A[oeÔ> H$m ∑`m H$a gH$V h¢?....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
7. gy˙_Ord A[oeÔ> [XmWm~ H$ A[KQ>Z _| _XX H$aV h¢ ([mR≤>`-[wpÒVH$m [•> 103)
∑`m VwÂhma Amg[mg H$mB© dmohV_b C[Mma gß ßà h°?............................................................
CgH$ ]ma _| Vw_Z ∑`m _mby_ oH$`m?.......................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
∑`m dmohV_b g VwÂhma Amg[mg H$ BßgmZm| Am°a OmZdam| H$m H$mB© IVam h°?....................................................................................................................................................................................................
157
gmMm, Oam gmMm!
∑`m hmVm oX VwÂhmar Q>Q≤Q>r A[KoQ>V Zht hmVr? .................................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
AmAm, Hw$N> e„X grI|
A[oeÔ> b OmZ dmbr Zmob`mß Am°a [mB[| ....................................................................................... H$hbmVr h¢$&
_bZb ¤mam b Om OmZ dmb A[oeÔ> H$m ..................................................................................... H$hV h¢$&
A‰`mg
Zm_ ]VmAm Am°a oMÃ ]ZmAm
1. EH$ VmOm [ÀVr 2. EH$ A[KoQ>V hm ahr [ÀVr
ÈoMH$a ‡ÌZ
1. oX H$mB© –dImX≤ O°g ema]m H$m Eg N>m∂S> X| Vm ]h ]X]y XZ bJVm h° Am°a hm gH$Vm h° oH$ VwÂh|Cg_| ]wb]wb r oXImB© X|$& Vw_ gy˙_Ordm| H$ ]ma _| Om OmZV hm, CgH$ AmYma [a Bg ]mV H$mg_PmAm$&....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
2. Hw$N> mOZm| H$ Zm_ ]VmAm Om OÎXr Iam] (A[KoQ>V) hm OmV h¢$Am°a d Hw$N> Om H$m\$s g_` VH$MbV h¢$&..........................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
158
3. oX Vw_ AmQ> H$m Iwbm aIm Vm dh Iam] hm OmVm h°$& boH$Z oX Bg oS>„] _| T>H$ H$a aIm Vm dho]Zm Iam] h˛E H$m\$s g_` VH$ MbVm h°$& ∑`m|?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
4. oX Vw_ XyY H$m Iy] R>ßS>m aIm Vm dh OÎXr Iam] Zht hmVm$& ∑`m|?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
5. oX ImZ H$s Hw$N> MrO| Vw_ Yy[ _| gwImH$a aIm Vm d _hrZm| m gmbm| VH$ Iam] Zht hmVt$& ∑`m|?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
6. Hw$N> Eg VarH$ ]VmAm oOZg mOZ H$m\$s g_` VH$ Iam] Zht hmVm$& AZmOm|, Xmbm|, \$bm|,gp„O`m|, _N>br Am°a _mßg H$ CXmhaU _mby_ H$am Om AbJ-AbJ VarH$m| g gßaojV oH$ OmV h¢$&
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
7. VwÂhmar g_P g H$m°Z VOr g A[KoQ>V hmJm-
H$. [mdamQ>r m bH$∂S>r.................................................................................................................................................
I. gyIr bH$∂S>r m Z_ bH$∂S>r....................................................................................................................................
J. Ja_ ÒWmZ [a aIr [mdamQ>r m R>ßS> ÒWmZ [a aIr [mdamQ>r.........................................................................
K. ]agmV H$ _m°g_ _| \|$H$m J`m H$b H$m oN>bH$m m Ja_ Am°a gyI _m°g_ _| \|$H$m J`m H$b H$moN>bH$m....................................................................................................................................................................................................
H$jm _| MMm©
1. ]M-IwM mOZ H$ Abmdm Hy$∂S>-H$Ma _| Am°a H$m°Z-gr MrO| \|$H$s OmVr h¢?...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
159
∑`m VwÂhma H$Ma _| Hw$N> MrO| Egr h¢ oO›h| em`X gy˙_Ord A[KoQ>V Z H$a [m`|? h_ CZH$m ∑`m H$agH$V h¢?.........................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
2. Hy$∂S>-H$Ma H$m Amg[mg [∂S> ahZ XZm hmoZH$maH$ ∑`m| h°?....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
H$B© Kam| g oZH$b Hy$∂S> H$m ∑`m oH$`m Om gH$Vm h°?....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
[yN>m Am°a _mby_ H$am
1.Hy$∂S>-H$Ma g Img ]ZmZ _| H|$MwE oH$g Vah g _XX H$a gH$V h¢?
2. A[Z Jmßd, H$Ò] m eha H$s Am]mXr _mby_ H$am$& BVZ bmJm| ¤mam EH$ oXZ _| [°Xm H$Ma H$mAZw_mZ bJmAm$& Bg H$Ma H$m ∑`m oH$`m OmVm h°?
3. VwÂhma Jmßd, H$Ò] m eha _| dmohV_b H$m ∑`m oH$`m OmVm h°?
4. AÒ[Vmbm|, N>mQ> CX≤`mJm|, m H$maImZm| g oZH$b A[oeÔ> Img Vm°a [a IVaZmH$ hm gH$V h¢$&[Vm H$am oH$ ∑`m VwÂhma Amg[mg Bg Vah H$ ÒWmZ h¢, Am°a CZH$ A[oeÔ> H$m ∑`m oH$`m OmVm h°$&
oXImAm Am°a ]VmAm
1. Ohm± Vw_ ahV hm, dhm± A[Z Amg[mg XIm$& oX H$mB© OJh o_b Ohm± Hy$∂S>m-H$Mam hm, m Ohm±dmohV_b oZÒVmaU H$s g_Ò`m hm, Vm Cg H$jm H$m ]VmAm$&
OJh H$m Zm_ ...................................................................................................................................................................
H$mB© ‡ÌZ [yN>m
Om A[oeÔ> h_ [°Xm H$aV h¢, Am°a CgH$m h_ ∑`m H$a gH$V h¢, BZg gß]ßoYV ‡ÌZ [yN>m$&.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................