İş Yapmanın ve Raporlamanın Yeni Yolu:

Entegre Düşünce

PwC

Biz Kimiz

• PwC Türkiye Sürdürülebilirlik Hizmetleri Lideri

• Çeşitli sektörlerden birçok sürdürülebilirlik stratejigeliştirme, entegre raporlamve denetim projeleri yönetimi

• Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD) yönetim kurulu üyesi

• Entegre Raporlama Türkiye Ağı (ERTA) Yürütme Kurulu üyesi

• TÜSİAD Sürdürülebilir Kalkınma Çalışma Kolu tecrübesi

• PwC Türkiye Sürdürülebilirlik Hizmetleri Kıdemli Danışmanı

• Türkiye’nin önde gelen bankası için Sürdürülebilirlik strateji geliştirme, CDP raporlaması ve sürdürülebilirlik raporu çalışması

• Türkiye’nin önde gelen bankaları, holding ve çeşitlisektör şirketleri için sürdürülebilirlik raporu denetimi tecrübesi

• SKD – Reporting Matters projesi ekip üyesi

• PwC Türkiye Sürdürülebilirlik Hizmetleri KıdemliMüdürü

• Türkiye’nin önde gelen holding, şirket ve bankaları için sürdürülebilirlik raporlamasının denetim sürecinde yöneticilik

• GRI akreditasyonlu sürdürülebilirlik raporlaması eğitmeni

• Türkiye’nin önde gelen bankası için entegre raporlama danışmanlığıtecrübesi

• PwC Türkiye SürdürülebilirlikHizmetleri Denetimalanında Partner

• Türkiye’nin önde gelen holding ve bankaları için sürdürülebilirlik raporlamasının denetim süreci lideri

• Türkiye’nin önde gelen bankası için entegre raporlama danışmanlığıtecrübesi

Ajanda

Yolculuk: İş perspektifinin ve Kurumsal

Raporlamanın Evrimi

Değişim: Entegre Düşünce ve

Raporlamaya Geçiş

Neden: Entegre Raporlamanın

Faydaları

İyi Örnekler: Değişime Öncülük

Edenler

Başlangıç: Değişen Dünya’nın İş

Dünyasına Etkisi1

2

3

4

5

Her şirket aynı şekilde mi raporlamayapmalıdır?

Şirketler neden finansal olmayankonularda raporlama yapmalıdır?

Kurumsal raporlama nasıl entegrehale getirilebilir?

…

Yatırımcıların sürdürülebilir ve entegredüşünce kapsamında beklentisi nedir?

Sürdürülebilirlik ve entegre düşünceyapısına geçişte şirketleri nelerbekliyor?

etkisi

iş dünyasına

Değişen Dünya’nın

Başlangıç: 1

PwC 6

Çevresel ve sosyal kapsamda hem hızlı hem büyük değişimlerin gerçekleştiği bir zamandayaşıyoruz…“

Günümüze kıyasla2030’daki küreseltalep öngörüsü

35%daha fazla

gıda

40%

daha fazla

su

50%daha fazla

enerji

PwC

Küresel mega trendler iş dünyasında ve iş yapış biçiminde köklüdeğişiklikler getiriyor

7

Megatrendler: Hayatımızı ve dünyamızı şekillendiren beş güç

Gelecek nesillerin yaşamlarını sürdürülebilir bir şekilde geliştirmek

için küresel bir eylem çağrısı, (Birleşmiş Milletler – 2015)

01 02

0305

04

Demografikve sosyaldeğişim

Küreselekonomikgücçtekikayma

Hızlı şehirleşme

Teknolojikatılımlar

İklimdeğişikliğive kaynak

kıtlığı

İş dünyasındaki dönüşüm: Bir organizasyonun ekolojik, sosyal ve ekonomik

ortamda nasıl işlediğini göz önünde bulundurarak uzun vadeli değer yaratmaya yönelik yenibir iş yaklaşımı.

Coca Cola: Su Yönetimi

Puma: Ürünlerin Çevresel Kar ZararHesaplaması

Fast Fashion Endüstrisi – Rana Plaza

Volkswagen: Emisyon Skandalı

PwC

İş dünyası neden sürdürülebilirlik konularını benimsemeli ?

8

Yeşil Tahviller

• Son on yılda, büyük bir varlık sınıfı olarak büyüyen Yeşil Tahvil ihracı yoluyla işlenebilecek önemli bir sermaye havuzu olmuştur.

• 1200 yatırımcı, daha sorumlu yatırım yapabilmenin sözünü vermek adına Sorumlu Yatırım İlkeleri (PRI) imzaladı.

• Türkiye’de TSKB, Garanti Bankası ve YDA yeşil tahvil ve bono ihracında bulunmuştur.

$245bnEtiketlenmiş Yeşil

Tahviller

$674bnEtiketlenmemiş

iklim ilgili Tahviller

Sürdürülebilirlik Bağlantılı Krediler

Sürdürülebilirlik Endeksleri

Maliyetlerin düşürülmesi & verimliliğin

arttırılması

İtibar ve marka

sadakatinin arttırılması

Risk ve fırsatların

daha iyi anlaşılması ve

aksiyon alınması

Olumsuz çevresel, sosyal

ve yönetişim etkilerin

hafifletilmesi

Büyüyenyatırımcı ilgisi ve finansman

şansı (Yeşil tahviller,

sürdürülebilirlik endeksleri vb.)

Toplum ve müşteri baskısı

• Sürdürülebilirlik bağlantılı kredi (SLL), borçlu tarafından ödenen faiz gibi diğer döner kredi tesislerine (bir tür kurumsal kredi) benzer.

• Kredi faizi karbon emisyonları veya daha genel bir ESG (çevresel, sosyal ve yönetişim) hedefi olabilen seçilmiş sürdürülebilirlik kilit performans göstergeleri (KPI) ile bağlantılıdır.

• Sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşan şirketler olumlu faiz oranlarından yararlanırken, başarısızlık daha yüksek oranlara yol açacaktır.

• Dünya çapında önde gelen firmaların finansal performansını takip ederek sürdürülebilirlik kriterlerine göre sıralama yapan endekslerden enprestijlisi Dow Jones Sürdürülebilirlik Endeksi (DJSI)’dir. Türkiye’de de borsaya tabi şirketlerinsürdürülebilirlik performanslarını değerlendirmekadına Borsa İstanbul tarafından BIST Sürdürülebilirlik Endeksi kurulmuştur.

evrimi

kurumsal

İş perspektifinin ve

Yolculuk:2

raporlamanın

PwC

Değişen dünya iş dünyasının değeryaratma algısında köklü değişiklikleryaratıyor…

10

Rekabet

Çok Yönlülük

Be

lirs

izlik

BeklentiF

ina

ns

al

Olm

aya

n

De

ğe

r

Megatrendler

SürdürülebilirKalkınma Amaçları

YasalDüzenlemeler

Tüm bu etkenlerin işdünyasına getirdiği

değişiklikler

YatırımcıBeklentisi

Bu değişikliklere adapte olmak için yol hariası

Finansal ve finansal olmayan değerler, riskler ve fırsatlar hakkında fikir verin, böylece hem yatırımcıların hem paydaşlarınızın bu yöndekibeklentilerini karşılayın.

İş modelinizi uzun vadelideğer yaratmaya uygun hale getirin ve paydaş beklentileri ilenasıl bağlantılı olduğunu anlayın ve açıklayın.

Yarattığınız değeri olumluolumsuz tüm yönleriyle şeffafbir şekilde raporlayın.

Küresel zorlukları da aşmaya katkı sağlayacağınainandığınız ve olumsuzçevresel&sosyal etkilenizi en azaindirecek hedefler belirleyin.

DeğerAlgısı1

UzunVadeliDeğer

2

Şeffaflık3

Küreselzorluklar4

PwC

Bu değişikliklere ayak uydurmak için ortaya çıkan insiyatifler veoluşumlar ise şirketlere rehberlik ediyor…

11

Uzun VadeliYönelim

Paydaş BakışAçısı

Kapsamlı DeğerAnlayışı

Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD)

Reporting Framework

Planetary Boundaries Framework

Sustainable Accounting

Standards Board (SASB) conceptual

Framework & Reporting Standards

GRI Standards

UN Sustainable Development Goals

The Social Capital

Protocol

Shared Value Framework

OECD Framework measuring wellbeing

and progress

International Integrated Reporting Framework

CDP

PwC

Kurumsal raporlama da bu değişimlerden kaynaklanan beklentilerikarşılamak adına evriliyor.

12

Historical Financial

Reporting

Integrated Reporting

Social and Environmental

Reports

Sustainability Report

1960

Financial

statements

Environmental

Reporting

Governance &

RemunerationManagement

Commentary

1980

Financial

statements

2000

Financial

statements

Sustainability

Reporting

Governance &

Remuneration

Management

Commentary

2010

Integrated

Reporting

Sustainability

Report

Governance &

Remuneration

Management

Commentary

Financial

statements

Annual Report

Sustainability Report

Corporate

responsibility /

sustainability

chapter

Limited integration

Annual Report

Sustaina-bility

Report

Combination

Integrated Report

Consolidated statements

Integration

Primary Report

Integrated report as primary report in a holistic

communication model

Annual Report

Sus. Report

Website

2000 2010

geçiş

ve raporlamaya

Entegre düşünce

Değişim: 3

PwC 14

EntegreRaporlama Nedir ?

Entegre düşünce biçimi üzerine inşa edilen ve bir kuruluş tarafından zaman içinde yaratılan değer hakkında bir entegre raporun ve değer yaratma sürecinin unsurları hakkındaki diğer ilgili bildirimlerin yayınlanmasıyla sonuçlanan bir süreçtir.

Entegre Rapor bir kuruluşun stratejisinin, kurumsal yönetiminin, performansının ve beklentilerinin kuruluşun dış çevresi bağlamında kısa, orta ve uzun vadede değer yaratmayı nasıl sağlayacağının kısa ve öz bir şekilde bildirilmesidir.

IIRC –2013

Entegre raporlama kuruluşun mevcut raporlarında yer alan en önemli bilgileri bir araya getirirken bunların birbirleriyle bağlantısını kurar, bunların kuruluşun bugün ve gelecekte değer yaratmasına nasıl etki ettiğini anlatır.

Aras&Sarıoğlu TÜSİAD 2015

“

“

PwC

Şirketlerin kendilerini bu yeni iş yapış biçimine adapte etmek için endoğru yollardan biri entegre raporlama olacaktır.

15

DeğerAlgısı1

UzunVadeliDeğer

2

Şeffaflık3

Küreselzorluklar4

De

ğiş

en

İşD

ün

ya

sın

aA

da

pte

Olm

ak

İçin

Ge

re

ke

nle

r

Entegre düşünce ve raporlama, değişen dünyanın ve yatırımcı bakış açısının

beklentilerini karşılamayı amaçlayan şirketler için bir rehber olarak

kullanılabilir.

İş yapış, strateji ve yönetim anlayışını entegre düşünce altyapısı üzerine

kuran şirketler kendi operasyonlarını ve etkilerini birden fazla bakış açısıyla

değerlendirme şansına sahip olurken aynı zamanda kendilerini tüm

paydaşlarına daha doğru ifade etme şansını yakalıyorlar.

Entegre raporlama yapan şirketler aşağıda belirtilen 3 öğeyi kurumsal

raporlarında bulundurmak zorundadır:

Bir şirketin uzun vadeli değer yaratmasını ve bunun paydaşların beklentileriyle nasıl bağlantılı olduğunu anlaşılıpaçıklanması

1 2Bir şirketin finansal ve finansal olmayan stratejileri, işyapış modelleririskleri ve fırsatları hakkında fikir verilmesi

3Bir şirketin bağlı olduğu çevresel kaynakları ve sosyal ilişkileri ile yarattığıolumlu olumsuz tüm etkileri göz önünde bulundurarak gerçek değerini nasıl belirlediğini anlatılması.

Bir şirketin uzun vadeli değer yaratmasını ve bunun paydaşların beklentileriyle nasıl bağlantılı olduğunu anlaşılıp açıklanması

1

3Bir şirketin bağlı olduğu çevresel kaynakları ve sosyal ilişkileri ile yarattığıolumlu olumsuz tüm etkileri göz önünde bulundurarak gerçek değerini nasıl belirlediğini anlatılması.

2Bir şirketin finansal ve finansal olmayan değerleri, riskleri ve fırsatları hakkında fikir verilmesi

PwC

6 sermaye öğesi üzerine kurulu değer yaratma sistemi entegreraporlamanın yapı taşıdır…

16

SermayeÖğelerinebağlı örnekgöstergeler

Doğal

» Sera gazı salımı

» Enerji tüketimi

» Su tüketimi

» LEED ve yeşil binalar

» Atık yönetimi

» Yenilenebilir enerjikullanımı

» Biyoçeşitlilik

Finansal

» Kar

» Öz sermaye

» Krediler

» Piyasa değeri

» Prim ve teşvikler

Fikri

» ARGE harcamaları

» Patentler

» Lisans hakları

» Geliştirilen yeni ürüngelirleri

» İşbirlikleri

» İnovasyon kapsamındaalınan ödüller

Üretilmiş

» Binalar veekipmanlar

» Alt yapıçalışmaları

İnsan

» İSG

» Eğitim

» Çeşitlilik

» Çalışan memnuniyeti

» İşe alınan kadın oranı

» Sendikalaşma oranı

» Çalışan memnuniyeti

Sosyal ve İlişkisel

» Müşterimemnuniyeti

» KSS harcamaları

» Paydaş ilişkileri veortak değerler

Finansal ve üretilmiş sermayeler şirketlerin en yaygın olarak raporlama yaptıkları konulardır. <IR> ise 6 farklısermaye öğesi dikkate alarak raporlarındaha geniş şirketlerin bir bakış açısına sahip olmasını sağlar.

FinansalSermaye

ÜretilmişSermaye

Sosyal veİlişkiselSermaye

DoğalSermaye

Sermaye Öğeleri

PwC

Tüm bu öğeleriiçinde bulunduracakbir rapor hazırlamak

için PwC Rehberliğinin

önerileri

17

Entegre raporlama için yolharitamız 3 temel öğe

üzerine kurulmuştur. Bu öğeler önemlilik analizi,

değer yaratma ve etkideğerlendirme olarak

belirlenmiştir.

Bu üçlü sadece raporlamayadeğil entegre düşüncenin

kurum içerisineyayılmasına da destekolmak üzere seçilmiştir.

Yeni NesilRaporlama

Dış dünyayı gözlemleyin ve

paydaşlarla ilişki kurun

Önemlilik Analizi

PwC

Geneleksel raporlamadan entegre raporlamaya geçerken ne gibideğişikliklerle karşı karşıyayız

18

Kısa vadeliyönelim

Kısa, orta veuzun vadeli

yönelim

Finansaldeğer bakış

açısı

Değer odaklıgeniş bakış açısı

Yatırımcıperspektifi

Paydaşperspektifi

Kağıt bazlısunum

Teknoloji bazlısunum

Silolar Entegredüşünçe

Geçişodaklı

Gelecek bakışaçılı srtatejik

odak

Kurallarabağlı

Değer yaratmasürecine bağlı

Kapsam: tüzelkişilik / yönetim

kontrolü

Kapsam: tümdeğer zinciri

Detaylar: uzun ve

karmaşık

Detaylar: öz, alakalı vemateryal

Geleneksel Raporlama

Entegre Raporlama

Geleneksel Raporlama

Entegre Raporlama

Geleneksel Raporlama

Entegre Raporlama

PwCPwC | Confidence in your reporting

Entegre raporlamanın son adımı: Bağımsız Güvence

En çokbağımsızgüvenceverilensürdürülebilirlikkonuları:

Enerji Tüketimi

Sera Gazı Salınım

Fırsat Eşitliği

Kadın Çalışan Oranı

Eğitim Verileri

İş Sağlığı ve Güvenliği

Kurumsal Yönetim ve Etik

Yolsuzluk ve RüşvetleMücadele

Finans kuruluşları için

Yenilenebilir EnerjiProjeleri

KOBİ Kredileri

HizmetKültürü

Risk Odağı

Yetenek veDeneyim

Teknoloji

İyi bir bağımsız güvence için

MaliyetVerimlilği

PaydaşYönetimi

faydaları

rapolamanın

Entegre

Neden:4

Şirketler neden kurumsalraporlamada entegreraporu tercih ediyorlar ?

“Kurumsal raporlama daha fazla

şeffaflık ve hesap verebilirlik

oluşturmayı ve aynı zamanda hem

finansal hem finansal olmayan

zorlukların her geçen gün birbirine

daha bağımlı hale geldiği yeni

dünyada doğru bilgilendirme ve

güçlü karar mekanizması

oluşturmaya zemin hazırlamalıdır”

The Guardian: What’s the purpose of sustainability

reporting (23 Mayıs 2013)

EntegreRaporlamanın

Faydaları

Karar alma mekanizma-sındaiyileşme

Birimlerarasıişbirlikçidüşünce

Daha doğrudeğeryaratımıanlatımı

Verimliraporlama

Dahabütüncül vekapsayıcıfaaliyetraporları

Daha iyiyatırımcıilişkisi

İşfırsatlarınındaha kolayve iyialgılanması

Güven veİtibar

PwC

IIRC’den entegre raporlama çerçevesinde düzenlediğiyatırımcı anketlerine göre, yatırımcıların…

22

Entegre raporlamaya

sayesinde veri kalitesinde

geliştiğini görüyorlar

% 87Yatırımcıların şirket

stratejisini daha iyi

anladığını düşünüyor

% 96İçsel katılım,

departmanlar arası

iletişim ve bakış

açılarını genişlemesi

adına olumlu etki

yaratıldığı düşünülüyor.

% 79

Karar verme

süreçlerinde

iyileştirmeler

olduğunu belirtiyor,

bu fikirdekilerin

%84’ü ise bunun

iyileştirilmiş yönetim

bilgileri sayesinde

olduğuna inanıyor.

% 92Değer yaratma

sürecinin daha

anlaşılır olduğuna

inanıyor.

% 84

PwC

PwC’nin yaptığıaraştırmalar da hem yatırımcılar hem de üstdüzey yöneticiler içinentegre düşünceanlayışının öneminevurgu yapıyor

23

Date

Şirket AmacıYatırım uzmanları şirketamaç ve misyonunu nasıltanımlıyor?

Bir şirketin amacı, pazarın talep ettiği ürünleri, sosyal ve çevresel olarak kabul edilebilir bir şekilde

üretmek, aynı zamanda mal sahipleri ve çalışanlar dahil olmak

üzere paydaşlarına geri dönüş sağlamaktır.

ABD - Derecelendirme Analisti

Bir şirketin amacı, yatırımcılar için sürdürülebilir bir zenginlik yaratmaktır.

İngiltere – Fon Yöneticisi

Source: Redefining business success in a changing world: Global survey of investor and CEO views

edenler

öncelik

Değişime

İyi örnekler:5

PwC

Sanford, değer yaratma sürecini tüm detayları ve değer zinciriöğeleriyle anlatmış…

25

PwC

aynı zamanda yaratılan değer olumlu ve olumsuz etkileriyledeğerlendirilmiş.

26

Sustainability & Integrated Reporting

PwC

Mediclinic, önceliklendirme analizinin çıktıları ile bunlara bağlıperformans göstergelerinden oluşan bir matrix yaratmış.

27

PwC

British Land, dış çevre analizi yaparken bunlara karşın aldığıönlemlere de raporunda yer vererek hedef belirtiyor.

28

PwC

PwC Sürdürülebilirlik Hizmetleri

29

StratejiSürdürülebilirlik odaklı starteji ve iş modelininoluşturulması.• Entegre düşünce, SKA…

Etki Ölçümlemesi

Daha iyi karar alma mekanizması oluşturmak içinsosyo-ekonomik ve çevrsel etkinin ölçümlenmesi vemonetize edilmesi• Etki analizi, TIMM modeli

YönetişimŞirket organizasyonel yapısının, politikalarının ya da süreçlerinin sürdürülebilirlik amaçlaçlarına uygunhale getirilmesi.• Sürdürülebilirlik yönetimi, sürdürülebilirlik

politikası

Raporlama

Paydaşlarla en doğru şekilde iletişimi sağlamak adınaraporlama yapılması• Entegre raporlama, sürdürülebilirlik raporlaması,

CDP raporlaması

Bağımsız Güvence

Raporların şeffaflığının sağlanması ve paydaşgüveninin kazanılması için sürdürülebilirlikdenetimi• ISAE 3000 ve ISAE 3410

Ediz GünselPartner

SürdürülebilirlikHizmetleri Lideri

Cenk UsluPartner

BağımsızGüvence

Ali YörükKıdemli Müdür

Raporlama & Denetim

Ezgi EğribozluKıdemli Danışman

Sürdürülebilirlik Danışmanı

İdil ÖzdoğanDirektör

Strateji & EtkiÖlçümlemesi

Sultan ŞalgamMüdür

Strateji & Etki Ölçümlemesi

Evren SezerPartner

Yönetişim

Deniz BaranKıdemli Müdür

Yönetişim & Raporlama

Ediz GÜNSEL, Sustainability Services Leader

P: +90 (212) 326 6040

M: +90 (532) 262 9066

e.gunsel@pwc.com

Ali YORUK, Senior Manager

P: +90 (212) 326 6831

M: +90 (549) 209 3075

ali.yoruk@pwc.com

Ezgi EĞRİBOZLU, Kıdemli Danışman

P: +90 (212) 326 6060 M: +90 (533) 702 3165

ezgi.egribozlu@pwc.com