ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı...

9
1 Page 1 Teknik Resim Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU 6. Perspektifler Page 2 Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu İzometrik Perspektifler Küpün iz düşüm düzlemi üzerindeki döndürülme açısı eşit ise kenar uzunluklarındaki kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz düşüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz düşüm düzlemlerine paralel olacak şekilde yerleştirilip iz şümleri çizilir. b) Küpün üstten görünüşü, yatay iz düşüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. c) Döndürülen küpün profil iz düşümde, Z noktası merkez olmak üzere tabanı 35˚ 16˚ yukarı kaldırılır. Bu pozisyon gelen küpün önden görünüşü izometrik iz düşüm veya izometrik perspektiftir. Page 3 Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu İzometrik Perspektif Çizimi T cetveli ve 30˚ lik gönye ile yataya 30˚ açılar yapan eksenler çizilir. Eksenler üzerine parçanın genişlik, yükseklik ve derinlik ölçüleri işaretlenir. Bu noktalardan eksenlere paralel doğrular çizilerek dikdörtgen prizmanın perspektifi meydana getirir. a) Paralel doğrular çizilerek perspektif meydana getirilir. Page 4 Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu b) Görünüşlerdeki boşluklar prizma üzerinde sırasıyla oluşturulur. Fazla çizgiler silinir, koyulaştırma yapılarak perspektif tamamlanır. Page 5 Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu İzometrik Eksen Konumları Çizilecek perspektifin göze hoş görünmesi ve üzerindeki işlemlerin daha anlaşılır olması için perspektif eksenleri değişik konumlarda alınabilir. Page 6 Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu İzometrik Perspektifte Açılar İzometrik perspektifte açılar gerçek değerlerinden farklı değerlerde çizilirler. Perspektifteki açıların çizilmesinde, açıyı meydana getiren köşe noktalarının yerleştirme ölçüleri taşınır.

Upload: others

Post on 20-Feb-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

1

Page 1

Teknik Resim

Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ

TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU

6. Perspektifler

Page 2Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

� İzometrik Perspektifler

Küpün iz düşüm düzlemi üzerindeki döndürülme açısı eşit ise kenar uzunluklarındakikısalma miktarı da aynı olur. Bu iz düşüme, izometrik perspektif denir.

a) Küp yüzeyleri temel iz düşüm düzlemlerine paralel olacak şekilde yerleştirilip iz düşümleri çizilir.

b) Küpün üstten görünüşü, yatay iz düşüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür.

c) Döndürülen küpün profil iz düşümde, Z noktası merkez olmak üzere tabanı 35˚ 16˚ yukarı kaldırılır. Bu pozisyon gelen küpün önden görünüşü izometrik iz düşüm veya izometrik perspektiftir.

Page 3Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

� İzometrik Perspektif Çizimi

T cetveli ve 30˚ lik gönye ile yataya 30˚ açılar yapan eksenler çizilir. Eksenler üzerineparçanın genişlik, yükseklik ve derinlik ölçüleri işaretlenir. Bu noktalardan eksenlereparalel doğrular çizilerek dikdörtgen prizmanın perspektifi meydana getirir.

a) Paralel doğrular çizilerek perspektifmeydana getirilir.

Page 4Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

b) Görünüşlerdeki boşluklar prizma üzerinde sırasıyla oluşturulur. Fazla çizgiler silinir,koyulaştırma yapılarak perspektif tamamlanır.

Page 5Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

• İzometrik Eksen Konumları

Çizilecek perspektifin göze hoş görünmesi ve üzerindeki işlemlerin daha anlaşılır olması için perspektif eksenleri değişik konumlarda alınabilir.

Page 6Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

• İzometrik Perspektifte Açılar

İzometrik perspektifte açılar gerçek değerlerinden farklı değerlerde çizilirler.Perspektifteki açıların çizilmesinde, açıyı meydana getiren köşe noktalarının yerleştirmeölçüleri taşınır.

Page 2: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

2

Page 7Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Eğik yüzeyli parçaların izometrik perspektif çiziminde ölçüler görünüşten perspektifüzerine taşınmak suretiyle çizim tamamlanabilir.

Page 8Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

• Dairenin İzometrik Perspektifi

a) Gerçek elips çizimi:

Gerçek elips çiziminde yerleştirme ölçülerinden faydalanılır. Üstten görünüşteki daire üzerinde noktalar alınır.

Bu noktaların yatay ve düşey eksene olan ölçüleri işaretlenir. Perspektif üzerineçizilen eksenler üzerine bu ölçüler taşınarak elipse ait noktalar bulunur. İşaretlenennoktalar yay cetveli ile birleştirilerek dairenin izometrik perspektifi tamamlanır.

Parçanın tabanı üzerindeki elips için noktalardan düşey doğrular çizilir. Doğrularüzerinde parçanın kalınlık ölçüsü işaretlenip tabana ait elips tamamlanır.

Page 9Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

b. İzometrik perspektifte dört merkezli elips çizimi:

Dairenin çapına eşit olan karenin izometrik perspektifi çizilir. Çizilen eşkenar dörtgenin geniş açı köşelerinden, karsı kenarlara dikler çizilir.

• Aynı işlemin simetriği yapılır.• Geniş açı köşeleri merkez olmak

üzere R yayları çizilir.• Yaylara teğet birleşecek şekilde R

yayları çizilerek elips tamamlanır.

Page 10Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekilde deliği olan bir silindirin dört merkezli elips metoduyla izometrik perspektifinin çizilmesi görülmektedir.

• Silindir ve delik, çap ölçülerine uygun bir prizmaymış gibi izometrik perspektifiçizilir.

• Prizma üzerinde elips çizilecek üst yüzeylerde dört merkezli elipsler ile perspektif çizilir.• Üst yüzeydeki elipslerin yay merkezleri parçanın yüksekliği kadar tabana taşınır.• Fazla ve kesik çizgiler silindikten sonra koyulaştırılarak izometrik perspektif tamamlanır.

Page 11Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Küpün görünen üç yüzeyindeki elips çizimi Şekilde görülmektedir.

Dört merkezli elips çizimininbaşka bir metodu da daireyardımıdır. Çizilecek perspektifüzerindeki elips için, aynı çapta vemerkezde daire çizilir.

Page 12Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Elipsin eksenleri ile dairenin kesiştiği noktaları ise küçük yayların merkezidir. R ve r yarıçaplı yaylar çizilip dört merkezli elips tamamlanır.

Page 3: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

3

Page 13Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

• Eğrilerin İzometrik Perspektifi

Şekilde görünüşleri verilen parçanın eğri çizgisi üzerinde çok sayıda nokta alınıpperspektif üzerinde işaretlenir.

a) Parçanın ilk durumu dikdörtgenler prizması özelliğindedir.• Ana ölçülere göre prizmanın izometrik

perspektifi çizilir. • Eğri üzerinde işaretlenen noktaların

yerleştirme ölçüleri prizmanın perspektif üzerine taşınır.

b) Aynı şekilde diğer noktalar da perspektifetaşınır.• Prizmanın üst yüzeyinde işaretlenen

noktalar eğri cetveliyle birleştirilir.

Page 14Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

c) Dikdörtgenin prizmasının yüksekliğideğişmediği için işaretlenen noktalardandüşey çizgiler çizilip yükseklik ölçüleriişaretlenir.

d) Eğriye ait noktalar prizmanın tabanındabulunduktan sonra eğri cetveli ile birleştirilir.• Fazla çizgiler silinip koyulaştırma

yapılarak perspektif tamamlanır.

Page 15Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

• İzometrik Perspektifte Kesitlerin Çizilmesi

• Parçaların iç kısımlarındaki görünmeyen kısımları açıklamak için perspektifkesitleri çizilir.

• İç kısımlardaki boşluklar ve dolu kısımlar tüm açıklığıyla ortaya çıkmış olur.• İzometrik perspektifte kenarlar 30° çizildikleri için tarama çizgileri 45° yerine 60°

olarak çizilir.

Page 16Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

• Parçaların iç kısımlarındaki görünmeyen kısımları açıklamak için perspektif kesitleriçizilir.

• İç kısımlardaki boşluklar ve dolu kısımlar tüm açıklığıyla ortaya çıkmış olur.• İzometrik perspektifte kenarlar 30° çizildikleri için tarama çizgileri 45° yerine 60°olarak çizilir.

Page 17Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

� Dimetrik Perspektif Bir cismin ana boyut kenarlarından iki tanesini aynı boyda ve açıda görülecek şekildeve üçüncü kenarı ise 1:2 ölçüsünde ve farklı açıda çizilen perspektife dimetrikperspektif denir.

� Dimetrik Perspektifin Meydana Gelmesi

Şekilde bir küpün dimetrikperspektifinin oluşması içindöndürülmesi görülmektedir.Küpün yüzeyleri temel iz düşümdüzlemlerine paralel tutulup izdüşümleri çizilir.

Yatay iz düşüm düzleminde üsttengörünüş 20˚ 40‘ döndürülür.

Page 18Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Buna göre önden ve yandan görünüşütamamlanır. Bu durumdayken yandangörünüşte B köşesi ( sağ alt köşe )merkez olmak üzere 19˚ 26‘ yukarıyakaldırılır.

Page 4: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

4

Page 19Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

• Önden görünüşte prizmanın taban kenarlarıyatayla 7˚ 10‘ ve 41˚ 25‘ lik acı meydana getirirler.

• Kübün 7˚ 10‘ kenarında 0,9428 ve 41˚ 25‘ likkenarında 0,4714 katı kadar kısalmalar meydanagelir.

• Çizim kolaylığı bakımından 0,9425ölçüsü 1 ve 0,4714 ölçüsü 0,5 olarakalınır.

Page 20Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Çizimlerde kolaylık için 7˚ 10‘ lik açı 7˚ 41‘ 25‘ lik açıda 42˚ olarak alınır.

� Dimetrik perspektif çiziminde 7˚ ve 42˚ lik açıların işaretlenmesi için Şekil 17c’de görüldüğü gibi dik üçgen bağıntılarından da faydalanılır.

� Uygulamalarda ,gönyelerle çizim yapabilmek için 7˚yerine 7˚30‘ ve 42˚ yerine 45˚alınarak dimetrik perspektif çizilebilir.( Şekil 17d).

2.1.2.2. Prizmatik Parçaların Dimetrik Perspektif Çizimi

Şekil 18 ‘de iki görünüşü verilen parçanın kutu kontrüksiyonu metoduyladimetrik perspektif çizimi görülmektedir.

Page 21Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.2.3. Daire ve Yayların Dinamik Perspektifi

Dimetrik perspektif üzerindeki dairesel kısımlar elips olarak görünür. Bu elipslerin yerleştirme ölçüleri yardımıyla çizilebildiği gibi yaklaşık hesaplamalar ile pergel yardımıyla da çizmek mümkündür.

Page 22Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

a) Kübün A yüzeyindeki elips dört merkezli elips metoduyla çizilir. • Yüzey üzerinde 7˚ ile 42˚ lik eksenlere dik A, B, C, D noktalarından

yardımcı doğrular çizilir.

• Bu doğruların Kesiştiği 1 ve birleştiği 2 numaralı noktalar küçük ve büyük

yayların dört merkezidir. Bu merkezlerden R3 ve r3 yayları ile elips çizilir.

Page 23Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekil :19

c) Kübün B yüzeyleri, küp kenarının 1:1 ve 1:2 oranında 7˚ ile 42˚ açılarında paralel kenarıdır. İki yüzeydeki elipslerin çizimyönetimi aynıdır.

• B yüzeylerindeki elipsleri çizmek için O merkezinden ve dar açılı bölgeden geçen yatay konumlu ve 7˚lik elips eksenleri çizilir.

• Yatay eksen üzerinde hesaplanan D1 (D2) ve O merkezine göre dikey olarak d1 (d2) ölçüleri işaretlenerek elipsin büyük ve küçük eksen ölçüleri bulunur.

• Yatay eksene dik s ekseni çizilir. Aynı yay simetrik olarak da çizilir. Yatay eksen üzerinde de D1 ölçüsüne teğet r1 yayları çizilir.

Çizilen yayların birleşmeyen kısımları eğri cetveli ile birleştirilip elips tamamlanır.

Page 24Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Silindirik parçanın yerleştirme ölçüleri metoduyla çizilmesindeki işlem sırası Şekil 20’de görülmektedir. Yandan görünüşteki daire kare içine alındıktan sonra 30˚ lik bölüntü çizgileri çizilir.

Silindirik parçanın yerleştirme ölçüleri metoduyla çizilmesindeki işlem sırası Şekil 20’de görülmektedir. Yandan görünüşteki daire kare içine alındıktan sonra 30˚ lik bölüntü çizgileri çizilir.

Page 5: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

5

Page 25Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.2.4. Yerleştirme Ölçüleriyle Dimetrik Perspektif ÇizimiŞekil 21’ de üç görünüşü verilen bir cismin, yerleştirme ölçüleri metoduyla

dimetrik perspektifinin çizimindeki işlem sıraları görülmektedir.Cismin genişlik ölçüsü 7˚ lik eksen üzerine 1:1 oranında derinlik ölçüsü 42˚ lik

eksen üzerine 1:2 oranında işaretlenerek cismin taban yüzeyinin dimetrik perspektifi çizilir. (Şekil 21a).

Üstten görünüşteki bütün çizgiler. Bu yüzey üzerine dimetrik olarak çizilir. (Şekil 21b).

Page 26Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Taban yüzeyindeki köşe noktalarından dikey çizgiler çizilerek görünüşteki yükseklik ölçüleri işaretlenir.

Noktalar uygun şekilde birleştirilerek perspektif taslak olarak ortaya çıkar.(Şekil 21c).

Görünen kenarlar koyulaştırılır.( Şekil 21d ).

Page 27Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Görünmeyen kenarlar, yardımcı çizgiler ve yüksekliğe ait çizgiler silinerek cismin dimetrik perspektifi tamamlanır. (Şekil 2e).

Şekil 21: Yerleştirme ölçüleriyle dimetrik perspektif çiziminde işlem sırası

2.1.3. Eğik Perspektif

2.1.3.1. Genel Bilgi

Eğik perspektif, aksonometrik perspektifte olduğu gibi perspektif kenarlarının paralel çizildiği perspektiftir. Eğik perspektifin özelliği, uzaydaki cisme olan bakış doğrultusunun resim düzlemine eğik olmasıdır.

Cismin köşelerinden geçen ışınlar iz düşüm düzlemine eğiktir. Bu şekilde elde edilen iz düşüme; eğik iz düşüm veya eğik perspektif denir.

Page 28Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekil 22’de küp, iz düşüm düzlemi önünde ön ve arka yüzeyleri ile paralel konumda tutulmaktadır.İz düşüm düzlemine dik olarak bakıldığında kare şeklinde iz düşüm meydana

gelir. Bu defa küp aynı konumdayken iz düşüm düzlemine eğik olarak A doğrultusunda bakılır.

A bakış yönüne paralel, iz düşüm düzlemine eğik ışınların kübün köşelerinden geçmesiyle eğik paralel iz düşüm elde edilir.

Page 29Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekil 23’te Bir silindirin dik ve eğik iz düşümünün meydana gelişi görülmektedir. Silindir ve deliğin daire olan şekilleri, eğik perspektifte de daire olarak çizildiği için büyük kolaylık sağlanmış olur.

Page 30Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.3.2. Geri Eksen Açıları

Eğik perspektiflerin gönyeler yardımıyla çizilebilmesi için, geri eksen açıları 30˚, 45˚ ve 60˚ açılarından birisi tercih edilir.

Page 6: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

6

Page 31Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.3.3. Eğik Perspektif Çeşitleri Geri eksen ölçülerinin kısalma değerlerine, seçilen esas yüzeye bakış

doğrultusuna göre: eğik perspektifler; kavaliyer, kabinet ve kuş bakışı perspektif olarak sınıflandırılabilir.

Geri eksen açısının 45˚ ve derinlik ölçüsünün 1:1 oranında alındığı perspektife kavaliyer perspektif denir. (Şekil 25).

Geri eksen açısının 45˚ derinlik ölçüsünün 1:2, 3:4 vb. oranında alındığı perspektife kabinet perspektif denir. (Şekil 26).

Page 32Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.3.4. Kavaliyer ve Kabinet Perspektif KonumlarıEğik perspektifler çizilirken üzerinde daire bulunan kısımlar ön yüzeye

gelecek şekilde yerleştirilir. Eğik perspektiflerin en büyük özelliği, ön yüzeylerinin gerçek ölçülerde

çizilmesidir.Cisim üzerindeki dairesel kısımlar ön yüzeylere getirildiği zaman elips çizimi

ortadan kalkar ve perspektif çizimi kolaylaşır.Şekil 27’de silindirik bir parçanın doğru yerleştirilmesiyle dairesel çizilmesi

görülmektedir.

Page 33Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.3.5. Eğik (Kabinet) Perspektif ÇizimiŞekil 28’de kabinet perspektifin çizim sırası görülmektedir. Bu perspektife

pratik olarak eğik perspektif denir.

Cisimlerim görünüşlerindeki ön yüzeyi, genişlik ve yükseklik ölçüleriyle eğik perspektifin ön yüzeyine aynen çizilir. 1:2 oranında işaretlenir. ( Şekil 28a ).

Ana boyutlarda prizmanın perspektifi meydana getirilir. Parça üzerinde bulunan dairelerin eksenleri çizilir ve daireler pergel veya şablonla tamamlanır. (Şekil 28b).

Fazla çizgiler silinerek perspektif tamamlanır ve koyulaştırılır. ( Şekil 28c ).

Page 34Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.3.6. Eğik Kavaliyer Perspektifte Dört Merkezli Elips ÇizimiEğik perspektiflerin üst ve yan yüzeylerinde bulunan dairesel kısımları elips

olarak çizmek gerekir.Şekil 29’ da cismin ön yüzeyindeki dairelerin eğik perspektifteki çizimi

görülmektedir. Buradaki elips çizimi, izometrik perspektifteki dört merkezli elips çiziminin benzeridir.

Bu metotta dairelerin bulunduğu yüzeye daire çapında eşkenar dörtgen çizilir.Eşkenar dörtgen kenarlarının orta dikmelerinin birleştiği ve kesiştiği noktalar

büyük ve küçük yayların merkezleri olarak işaretlenir. Bu merkezlerden R ve r yayları çizilerek elips tamamlanır.

Page 35Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekil 30'da geri eksen açısı 45°olan parça üzerinde dört merkezli elips çizimi görülmektedir.

Yüzey üzerine, dairenin merkezini belirleyen eksenler çizilir. Dairenin çapı ölçüsünde eşkenar dörtgen çizildikten sonra eksenlerle kesiştiği noktalardan eksenlere dikler çıkılır.

Bu çizgilerin kesiştiği uç noktalan büyük yayların ve kesiştiği ara noktalar küçük yayların merkezidir.

Daire ile eksenlerin kesiştiği noktalar teğet birleşecek şekilde yaylar çizilerek daire içine dört merkezli elips çizimi tamamlanır.

Page 36Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.3.7. Eğik Perspektifte Açıların ÇizilmesiŞekil 31'de, görünüşleri verilen cismin, eğik yüzeyinin açısı eğik perspektif üzerine

yerleştirme ölçüleri yardımıyla taşınır. Geri eksen kenarının üzerindeki Y ölçüsü 1:1 veya 1:2 oranında perspektif

üzerine aktarılır.

Page 7: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

7

Page 37Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.3.8. Eğik Perspektifte Yerleştirme Ölçüleriyle Elipsin Çizilmesi

Şekil 32‘de kavaliyer ve kabinet perspektifle daire ve yayların elips çizimi görülmektedir. Görünüşler üzerinde işaretlenmiş noktalar, yerleştirme ölçüleri yardımıyla perspektif üzerine taşınarak elips çizilir. Geri eksen ölçüsü 1:1 alındığında, görünüşlerdeki ölçüler de eğik perspektife 1:1 taşınır. (Şekil 32a).

Geri eksen ölçüsü 1:2 oranında kısaltılmışsa yerleştirme ölçüleri de 1:2 oranda perspektife taşınır. (Şekil 32b).

Geri eksen ölçüleri 1:2 oranında kısaltılmış bir kübün ön ve yan yüzeylerinde bulunan dairelerin eğik perspektifi Şekil 32c'de görülmektedir. Ön yüzeyde daire üzerinde eşit aralıklarla elemanlar çizilmiştir.

Page 38Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.1.3.9. Kuşbakışı (Planometrik) Perspektif

Yatay iz düşüm düzleminde meydana gelen kuşbakışı perspektif eksenlerinin perspektif görünüşleri ve iz düşümlerinin çizilmesi.Şekil 33a’da görülmektedir. X ve Y perspektif eksenleri arasındaki açı 90˚dir. Z

ekseni düşey konumda bulunur. Cisim, X ve Y eksenlerinden yatayla 30˚, 45˚ ve 60˚ açı yapacak şekilde taşınır.

Yatay iz düşüm düzleminde paralel tutulan bir kübe 45˚ lik bir açı altında bakılmak suretiyle elde edilen iz düşüşüm kuşbakışı perspektiftir. (Şekil 33b).

Page 39Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Kuşbakışı perspektif çiziminde T cetveli ve gönyeler ile Z ekseni düşey konumda X ve Y eksenleri arasındaki açı 30°ve 60°olarak çizilir. Bu eksenler üzerinde cismin kenar uzunlukları 1:1 orannda işaretlenip kübün kusbaısı perspektifi çizilir. ( Şekil 34a ).

Kısaltılmış kuşbakışı perspektifte yükseklik ölçüleri 1:1 yerine 2:3 oranında alınabilir.Şekil 34b'de kuşbakışı perspektifi görülen bir kübün üst yüzeyindeki dairenin

perspektifi de daire olarak görünür. Diğer yüzeylerindeki daireler elips olarak çizilir. Elips çizimlerinde daha önce öğrenilen dört merkezli elips çizim metotlarından

faydalanılır.

Page 40Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekil 35 ‘de üst yüzeylerinde daireler ve değişik geometrik şekillerin bulunduğu iki parçanın kuşbakışı perspektifi görülmektedir.

Page 41Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.2. Konik Perspektif2.2.1. Genel Bilgi ve TanımlarıKonik perspektif, cisimleri gördüğümüz şekle yakın görünüşü veren perspektif

çeşididir.Şekil 36’da elektrik direklerine bakan kimsenin yandan görünüşü görülmektedir.

Cisme bakan şahısla direkler arasına yerleştirilen bir resim düzlemine yakın direk boylarının, uzaktaki direk boylarından daha büyük olduğu görülmektedir.

Burada direklerin görünüşlerinin çizildiği düzleme resim düzlemi denir ve RD ile gösterilir.

Cisme bakan kişinin gözünün yüksekliği hizasında alınan ve yatayla paralel olan bu çizgiye ufuk çizgisi denir ve UÇ ile gösterilir.

Page 42Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekil 37’de bir oyun, iki tarafındaki direklere karşıdan bakılarak çizilmiş resmi görülmektedir.

Bakılan cisimler ufuk çizgisi üzerinde bir noktaya doğru küçülür ve sonunda bu noktada birleşiyormuş gibi görünür.

Bu noktaya kaçış noktası veya kayboluş noktası denir ve KN ile gösterilir. İki ve üç kaçış noktalı perspektiflerde kaçış noktaları ufuk çizgisi üzerinde bulunur.İki ve üç kaçış noktalı perspektiflerde kaçış noktaları ufuk çizgisine göre değişik

yerlerde bulunur.

Page 8: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

8

Page 43Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.2.2. Görünüşlerden Konik Perspektifin ÇizilmesiŞekil 38'de, bir dikdörtgen prizmanın konik

perspektifinin çizilmesi için işlem sıraları görülmektedir. Şekil 38a'da, çizilecek perspektif için cisim,

resim düzlemi, bakış noktası, iz düşürücü ışınlar ve elde edilen konik perspektifin durumu ve gerçek ölçülere göre boyutların küçülmesi görülmektedir.

Perspektif olarak açıklanan bu durumun profil ve yatay iz düşüm düzlemleri üzerinde nasıl gösterildiği ise Şekil 39b'de verilmiştir.

Burada BN, UQ, RD ile cisim arasındaki duruş şekilleri açıklanmıştır. Böylece cismin yükseklik ölçüleri ve genişlik ölçülerinin resim düzlemi üzerinde ne kadar küçüldüğü bulunabilmektedir.

Page 44Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekil 38c'de yan görünüşten çıkan ve bakış noktasıyla birleştirilen ışınların resim düzlemini kestiği noktaların işaretlenmesi verilmektedir.

Resim düzlemi üzerindeki bu noktalardan paralel çizgiler çizilerek cismin yükseklik boyutlan bu çizgiler üzerinde işaretlenir.Şekil 38d'de, BN' sinin alt tarafa getirilmiş durumunda cismin üst görünüşünün

yeniden çizilmiş sekli görülmektedir. Burada bakış noktasından cismin köşelerine çizilen ışınların resim düzlemini kestiği noktaların işaretlenmesi verilmektedir. Resim düzlemi üzerindeki bu noktalardan paralel çizgiler çizilerek cismin yükseklik boyutları işaretlenir.Şekil 38e 'deyse yan ve üst görünüşlerin birlikte ele alındığı ve perspektifin nasıl

elde edildiği görülmektedir.

Page 45Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.2.3. Bakış Noktasının Yeri

Perspektifi çizilecek cisme göre alınan bakış noktası (BN) 30°veya daha küçük bir açıda olmalıdır. (Şekil 39).

2.2.4. Resim Düzleminin Yerleştirilmesi

Resim düzleminin yeri, çizilecek perspektifin büyüklüğüyle orantıdır. Genellikle cisim resim düzleminin arkasına yerleştirilir. (Şekil 40).

Page 46Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.2.5. Ufuk Çizgisinin Durumu

Ufuk çizgisi, perspektifi çizilecek parçanın, gösterilmek istenen yüzeylerine göre yerleştirilir.

Şekil 41'de, dikdörtgen prizmanın perspektifi, ufuk çizgisinin üç ayrı konumuna göre çizilerek gösterilmiştir.

Page 47Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.2.6. Konik Perspektif Çeşitleri

Çizilecek parçanın, resim düzlemine, duruş konumuna ve kaçış noktalarının sayısına göre üç çeşit konik perspektif olur.

Bunlar bir noktalı, iki noktalı ve üç noktalı konik perspektiflerdir (Şekil 42).

Page 48Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.2.6.1. Bir Noktalı Konik PerspektifBir noktalı konik perspektiflerde cismin ön yüzü, resim düzlemine paralel alınır. Bu

şekilde, cismin iki boyutunu veren kenarlar (genişlik ve yükseklik) resim düzlemine paralel olur. Ancak derinlik kenarı geriye doğru konik çizilir. Koniklik, kaçış noktasıyla ve buna bağlı olarak meydana gelir. Bir kaçış noktasıyla çizilen bu perspektiflere bir noktalı konik perspektif denir.

Perspektif çiziminin kolay yapılabilmesi için, resmin ön yüzü resim düzlemine yapışık alınır.Böylece yandan görünüş çizmeye gerek kalmaz. (Şekil 43).

Page 9: ü, yatay iz dü şüm düzlemi üzerinde 45˚ döndürülür. …...kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz dü şüme, izometrik perspektif denir. a) Küp yüzeyleri temel iz dü

9

Page 49Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Eğer kaçış noktası cismin simetri ekseni üzerinde alınırsa perspektifin çizimi Şekil 44’ te görüldüğü gibi oluşur.

Page 50Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.2.6.2. iki Noktalı Konik PerspektifÇizilen konik perspektifin göze daha gür görünmesini sağlamak için iki

noktalı konik perspektifler tercih edilir. Bu perspektifte, cismin ön yan yüzeyleri resim düzlemine (RD) eğik olacak şekilde döndürülür. Düşey kenarlar RD' ne paralel olur. Diğer kenarlar RD' ne eğik olduklarından iki tarafta konikler meydana gelir. Bunun için, iki kaçış noktasıyla çizilen bu perspektiflere iki nokta u konik perspektif denir.

Şekil 45 ‘de bir dikdörtgenin prizmanın iki noktalı konik perspektifinin çizimi için işlem sıraları görülmektedir.

Page 51Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Ancak uygulamalarda bu işlemlerin tamamı bir şekil üzerinde pratik olarak meydana getirilecektir. Bu ise Şekil 45e’ de görülmektedir.

Page 52Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Şekil 46’ daysa değişik bir parçanın iki noktalı konik perspektifinin nasılçizildiği görülmektedir.

Page 53Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

2.2.6.3. Üç Noktalı Konik Perspektif

Şekil 48’de ilk görünüşü verilen bir parçanın üç kaçış noktalı perspektifin çizimi için KN’ ları (K1, K2, K3) ve ufuk çizgisinin işaretlenmesi gerekir.

Uç üzerindeki O noktasından çizilen düşey çizgi üzerinde K3 noktası ile O noktasına göre sağ ve sol tarafta K1 ile K2 noktaları alınır.

Görünüşler üzerindeki 0,1,2 ve 0,3,4 noktaları uygun büyüklükte fakat aynı oranda ufuk çizgisi (UÇ) üzerine işaretlenir. Bu noktalar K1 ve K2 yi birleştiren doğru üzerinde belirli oranlarla alınan Öx ve Öy ayrı ayrı birleştirilir.

Diğer taraftan K2 ile K3 doğrusuna paralel Oz doğrusu çizilir. Oz doğrultusu üzerinde 0,5,6 ve 7 noktaları aynı oranda olmak üzere işaretlenir ve K2 ile K doğrusu üzerindeki Öz ile birleştirilir.

Birbiriyle kesişen ilgili çizgilerle cismin üç noktalı konik perspektifi çizilir.

Page 54Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ M.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu