00/12+3()4 55/6 -0-.367$$), !*898:;.(+: $-1($ 8

บริษัทยอย ก บริษัทยอย ขบริษัทยอย ก บริษัทยอย ค

80% 80% 70% 90%

บริษัทใหญ บริษัทใหญ

!""⌫$ !""⌫$ !""⌫$ !""⌫$ &'&'&'&'()*+,"-."),/0/12+3()*45/6-0.*367$),()*+,"-."),/0/12+3()*45/6-0.*367$),()*+,"-."),/0/12+3()*45/6-0.*367$),()*+,"-."),/0/12+3()*45/6-0.*367$),!*89:";.(+$-1(8<()*!*89:";.(+$-1(8<()*!*89:";.(+$-1(8<()*!*89:";.(+$-1(8<()*=>?@ABCD E>? FGDGEH IJH?@>KL=>?@ABCD E>? FGDGEH IJH?@>KL=>?@ABCD E>? FGDGEH IJH?@>KL=>?@ABCD E>? FGDGEH IJH?@>KL

โครงสรางของบริษัทในกลุมกิจการ1. การลงทุนทางตรง (Direct Holdings) - การลงทุนโดย

ตรงในหุนสามัญของบริษัทท่ีขายหุน

ก. บริษัทยอยแหงเดียว ข. บริษัทยอยหลายแหง (Single subsidiary) (Multiple subsidiary)

10-2

2. การลงทุนทางออม (Indirect Holdings) -บริษัทท่ีลงทุนสามารถเขาไปควบคุมหรือมีอิทธิพลตอการตัดสินใจและการดํ าเนินงานของบริษัทท่ีไมไดถูกลงทุนโดยตรงผานทางบริษัทท่ีตนซ้ือหุน

ก. บริษัทยอยถือหุนในบริษัทอ่ืน ข. บริษัทใหญและบริษัทยอยถือหุนใน (Father-son-grandson) บริษัทอ่ืน(Connecting affiliates)

3. การถือหุนระหวางกัน (Mutual Holdings) - บริษัทใหญและบริษัทยอยตางถือหุนซ่ึงกันและกัน

ก. บริษัทยอยถือหุนบริษัทใหญ ข. บริษัทยอยถือหุนระหวางกัน(Parent mutually owned) (Connecting affiliated mutually owned)

บริษัทใหญ บริษัทใหญ

บริษัทยอย ก

บริษัทยอย ข

บริษัทยอยก

บริษัทยอยข

80%

70%

80% 20%

40%

บริษัทยอย ก

บริษัทใหญ

80%

20%

บริษัทใหญ

10%

บริษัทยอย ก บริษัทยอย ข40%

80% 20%

10-3

การลงทุนทางออม�บริษัทยอยลงทุนซ้ือหุนในบริษัทอ่ืนตัวอยางท่ี 10.1 สมมติวาบริษัท ก ซ้ือหุน 80% ของบริษัท ข เม่ือวันท่ี 1 มกราคม 25+1 และบริษัท ข ซ้ือหุน 70% ของบรษัิท ค เม่ือวันท่ี 1 มกราคม 25+2 การลงทุนของบริษัท ก และบริษัท ข ทํ าในราคาตามบัญชี

ความสมัพันธของบริษัทท้ังสาม แสดงเปนรูปภาพไดดังนี้

งบทดลอง ณ วันท่ี 1 มกราคม 25+2 ทันทีหลังจากบริษัท ข ซ้ือหุน 70% ของบริษัท ค

บริษัท ก

บริษัท ข

80%

70%

1 มค. 25+1

บริษัท ค

1 มค. 25+2

10-4

บริษัท ก บริษัท ข บริษัท คสินทรัพยอื่น 400,000 195,000 190,000งลท.ในบริษัท ข (80%) 200,000 - -งลท.ในบริษัท ค (70%) - 105,000 -

600,000 300,000 190,000

หน้ีสิน 100,000 50,000 40,000หุนสามัญ 400,000 200,000 100,000กํ าไรสะสม 100,000 50,000 50,000

600,000 300,000 190,000

กํ าไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระและเงินปนผลจาย สํ าหรับป 25+2 มีดังนี้

บริษัท ก บริษัท ข บริษัท คก ําไรจากการดํ าเนิน-งานโดยอิสระ

100,000 50,000 40,000

เงินปนผลจาย 60,000 30,000 20,000

วิธีสวนไดเสียสมุดบัญชีของบริษัท ขเงินสด 14,000เงนิลงทุนในบริษัท ค 14,000

บันทึกเงินปนผลรับจากบริษัท ค (20,000 × 70%)

10-5

เงนิลงทุนในบริษัท ค 28,000รายไดจากบริษัท ค 28,000

บันทึกสวนไดเสียในกํ าไรสุทธิของบริษัท ค (40,000 × 70%)

สมุดบัญชีของบริษัท กเงินสด 24,000เงนิลงทุนในบริษัท ข 24,000

บันทึกเงินปนผลรับจากบริษัท ข (30,000 × 80%)

เงนิลงทุนในบริษัท ข 62,400รายไดจากบริษัท ข 62,400

บันทึกสวนไดเสียในกํ าไรสุทธิของบริษัท ข (78,000 × 80%)

การค ํานวณกํ าไรสุทธิรวม

ก ําไรสทุธขิองบริษัท ก และกํ าไรสุทธิรวม สามารถแยกคํ านวณไดตางหากดังนี้ก ําไรสุทธิจากการดํ าเนินงานโดยอิสระของบริษัท ก 100,000 ฿สวนไดเสียในกํ าไรสุทธิของบ. ข (50,000 × 80%) 40,000

สวนไดเสียในกํ าไรสุทธิของบ.ค(40,000×80%×70%) 22,400ก ําไรสุทธิรวมของบริษัท ก และกํ าไรสุทธิรวม 162,400

10-6

การคํ านวณกํ าไรสุทธิของบริษัทใหญและกํ าไรสุทธิรวมอาจคํ านวณไดอีกรูปแบบหนึ่ง ดังนี้

ผลรวมของกํ าไรสุทธิจากการดํ าเนินงานโดยอิสระบริษัท ก 100,000บริษัท ข 50,000บริษัท ค 40,000 190,000

หัก : สวนของผูถือหุนสวนนอยในกํ าไรสุทธิของบริษัท ค ทางตรง(40,000 × 30%) 12,000

ของบริษัท ค ทางออม(40,000×20%×70%) 5,600

ของบริษัท ข ทางตรง (50,000 × 20%) 10,000 27,600ก ําไรสุทธิของบริษัท ก และกํ าไรสุทธิรวม 162,400

กระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงินรวม� วิธีสวนไดเสีย

• รายการท่ี (1) และ (2) เปนการตัดบัญชีรายไดจากบริษัทยอย เงนิปนผลจาย เงินลงทุน และบัญชีสวนของเจาของสํ าหรับการลงทุนของบริษัท ข ในบริษัท ค

• รายการท่ี (3) และ (4) เปนการตัดบัญชีรายไดจากบริษัทยอย เงนิปนผลจาย เงินลงทุนและบัญชีสวนของเจาของสํ าหรับการลงทุนของบรษัิท ก ในบริษัท ข กํ าไรสุทธิรวมและกํ าไรสะสมรวมเทากับ 162,400 บาท และ 202,400 บาท ตามลํ าดับ ซ่ึงเทากบักํ าไรสุทธิและกํ าไรสะสมของบริษัท ก

10-7

วิธีสวนไดเสีย บริษัท ก และบริษัทยอยบรษัิทยอยถือหุน กระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงินรวมบริษัทอื่น สํ าหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+2

ปรับปรุงและตัดบัญชีบริษัท ก

บริษัทข

บริษัทค เดบิต เครดิต

M.I. งบรวม

งบกํ าไรขาดทุนขาย 200,000 140,000 100,000 440,000รายไดจากบริษัท ข 62,400 (3)62,400รายไดจากบริษัท ค 28,000 (1)28,000 รวมรายได 262,400 168,000 100,000 440,000คาใชจาย(รวมตนทุนสินคาขาย) 100,000 90,000 60,000 250,000กํ าไรสุทธิ 162,400 78,000 40,000 190,000M.I. บริษัท ข(78,000×0.2)

15,600 (15,600)

บริษัท ค(40,000×0.3)

12,000 (12,000)

กํ าไรสุทธิ 162,400 78,000 40,000 90,400 -0- 27,600 162,400งบกํ าไรสะสม

กํ าไรสะสม 1 มค. บริษัท ก 100,000 100,000 บริษัท ข 50,000 (4)40,000 10,000 บริษัท ค 50,000 (2)

35,000 15,000กํ าไรสุทธิยกมา 162,400 78,000 40,000 90,400 -0- 27,600 162,400

10-8





เงินปนผลจาย บริษัท ก (60,000) (60,000) บริษัท ข (30,000) (3)24,000 (6,000) บริษัท ค (20,000) (1)14,000 (6,000)กํ าไรสะสม 31 ธค. 202,400 98,000 70,000 165,400 38,000 40,600 202,400

งบดุลสินทรัพยอื่น 461,600 231,000 200,000 892,600งลท.ในบริษัท ข 238,400 (3)38,400

(4)200,000งลท.ในบริษัท ค 119,000 (1)14,000

(2)105,000 รวมสินทรัพย 700,000 350,000 200,000 892,600หน้ีสิน 97,600 52,000 30,000 179,600หุนสามัญ บริษัท ก 400,000 400,000 บริษัท ข 200,000 (4)160,000 40,000 บริษัท ค 100,000 (2)70,000 30,000กํ าไรสะสม 202,400 98,000 70,000 165,400 38,000 40,600 202,400M.I. 110,600 110,600 หน้ีสินและสวน ของผูถือหุน 700,000 350,000 200,000 395,400 395,400 892,600

(1) ปรบัปรงุบญัชีเงินลงทุนในบริษัท ค ใหแสดงยอด ณ วันตนป โดยกลับบัญชีรายไดจากบริษัท ค และเงินปนผลจาย

(2) ตดับญัชีเงินลงทุนในบริษัท ค(3) ปรบัปรงุเงินลงทุนในบริษัท ข ใหแสดงยอด ณ วันตนป โดยกลับบัญชีรายไดจากบริษัท ข และเงินปนผลจาย

(4) ตดับญัชีเงินลงทุนในบริษัท ข

10-9

กระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงินรวม � วิธีราคาทุนสมุดบัญชีของบริษัท กเงนิลงทุนในบริษัท ข (ราคาทุน) 192,000 บาทเงนิปนผลรับจากบริษัท ข 24,000

สมุดบัญชีของบริษัท ขเงนิลงทุนในบริษัท ค (ราคาทุน) 105,000 บาทเงนิปนผลรับจากบริษัท ค 14,000

วิธีราคาทุน บริษัท ก และบริษัทยอยบรษัิทยอยถือหุน กระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงินรวม สํ าหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+2

ปรบัปรุงและตัดบัญชีบริษัท ก




งบกํ าไรขาดทุนขาย 200,000 140,000 100,000 440,000งปผ.รับจาก บ. ข 24,000 (3)24,000งปผ.รับจาก บ. ค 14,000 (1)14,000 รวมรายได 224,000 154,000 100,000 440,000คาใชจาย(รวมตนทุนขาย) 100,000 90,000 60,000 250,000ก ําไรสุทธิ 124,000 64,000 40,000 190,000

10-10

ปรบัปรุงและตัดบัญชีบริษัท ก




M.I. บริษัท ข 15,600* (15,600) บริษัท ค (40,000×0.3) 12,000 (12,000)ก ําไรสุทธิ 124,000 64,000 40,000 38,000 -0- 27,600 162,400งบกํ าไรสะสม

ก ําไรสะสม 1 มค. บริษัท ก 92,000 (4)8,000 100,000 บริษัท ข 50,000 (5)40,000 10,000 บริษัท ค 50,000 (2)35,000 15,000ก ําไรสุทธิยกมา 124,000 64,000 40,000 38,000 -0- 27,600 162,400เงินปนผลจาย บริษัท ก (60,000) (60,000) บริษัท ข (30,000) (3)24,000 (6,000) บริษัท ค (20,000) (1)14,000 (6,000)ก ําไรสะสม 31 ธค. 156,000 84,000 70,000 113,000 46,000 40,600 202,400

งบดุลสินทรัพยอื่น 461,600 231,000 200,000 892,600งลท.ในบริษัท ข 192,000 (4)8,000 (5)200,000งลท.ในบริษัท ค 105,000 (2)105,000 รวมสินทรัพย 653,600 336,000 200,000 892,600หนี้สิน 97,600 52,000 30,000 179,600หุนสามัญ บริษัท ก 400,000 400,000 บริษัท ข 200,000 (5)160,000 40,000 บริษัท ค 100,000 (2)70,000 30,000ก ําไรสะสม 156,000 84,000 70,000 113,000 46,000 40,600 202,400M.I. 110,600 110,600หนี้สินและสวน ของผูถือหุน 653,600 336,000 200,000 351,000 351,000 892,600

10-11

* M.I. ในกํ าไรสุทธิของบริษัท ขกํ าไรสุทธิของบริษัท ข 64,000 บาทบวก: สวนไดเสียในบริษัท ค ท่ีเพิ่มขึ้นระหวางป 25+2(กํ าไรสุทธิ 40,000-เงินปนผลจาย 20,000)×0.7 14,000กํ าไรสุทธิของบริษัท ข ท่ีปรับปรุงแลว 78,000สวนไดเสียของ M.I. 20%

15,600

การลงทุนทางออม � บริษัทใหญและบริษัทยอยลงทุนซ้ือหุนในบริษัทอ่ืนตัวอยางท่ี 10.2• บรษัิท ก มีสวนไดเสีย 70% ในบ. ข และ 60% ในบ. ค• บรษัิท ข มีสวนไดเสีย 20% ในบริษัท ค


บริษัท ข บริษัท ค

60%

20%

1 มค. 25+5 1 มค. 25+4

1 มค. 25+1

70%

10-12

ขอมูลเกี่ยวกับการลงทุนของบริษัท ก และบริษัท ข สรุปไดดังนี้เงินลงทุนของบริษัท ก ในบริษัท ข(70%)ซื้อเม่ือ 1 มค.

25+5

เงินลงทุนของบริษัท ก ในบริษัท ค (60%)ซื้อเม่ือ 1 มค.

25+4

เงินลงทุนของบริษัท ข ในบริษัท ค (20%)ซื้อเม่ือ 1 มค.

25+1ราคาทุน 178,000 100,000 20,000หัก:ราคาตามบัญชี ของสวนไดเสีย 168,000 90,000 20,000คาความนิยม 10,000 10,000 -0-

ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนณ 31 ธันวาคม 25+5ราคาทุน 178,000 100,000 20,000บวก : สวนไดเสียของกํ าไรกอนป 25+6 หลังจากหักเงินปนผล 7,000 18,000 16,000หัก : คาความนิยมตัดบัญชี10% ตอป

1,000 2,000 -

ยอดคงเหลือ 31 ธค 25+5 184,000 116,000 36,000

ตารางแสดงการคํ านวณกํ าไรสุทธิรวมและกํ าไรสุทธิของผูถือหุนสวนนอย สํ าหรับบริษัทในกลุมกิจการท้ังสามแหง ในป 25+6 มีดังนี้

10-13

บริษัท ก บริษัท ข บริษัท คก ําไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระ

70,000 35,000 20,000

หัก: กํ าไรที่ยังไมไดเกิดขึ้น -10,000 -5,000 -ก ําไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระที่เกิดขึ้นแลว 60,000 30,000 20,000

จัดสรรกํ าไรของบริษัท คใหบริษัท ข 20% - +4,000 -4,000ใหบริษัท ก 60% +12,000 - -12,000

จัดสรรกํ าไรของบริษัท ขใหบริษัท ก 70% +23,800 -23,800 -

หัก:คาความนิยมตัดบัญชีจากการลงทุนในบริษัท ข -1,000 - -จากการลงทุนในบริษัท ค -1,000กํ าไรสุทธิของบริษัท ก และกํ าไรสุทธิรวม 93,800กํ าไรสุทธิของผูถือหุนสวนนอย 10,200 4,000

10-14

วธิสีวนไดเสียบรษัิท ข จะบันทึกบัญชีสํ าหรับการลงทุนในบริษัท ค ระหวางป 25+6 ดังนี้เงินสด 2,000เงนิลงทุนในบริษัท ค 2,000

บันทึกการรับเงินปนผลจากบริษัท ค (10,000 × 20%)


บันทึกสวนไดเสียในกํ าไรสุทธิของบริษัท ค (20,000 × 20%)

บรษัิท ก จะบันทึกบัญชีสํ าหรับการลงทุนในระหวางป 25+6 ดังนี้

การลงทุนในบริษัท คเงินสด 6,000เงนิลงทุนในบริษัท ค 6,000

บันทึกการรับเงินปนผลจากบริษัท ค (10,000 × 60%)


บันทึกรายไดจากบริษัท ค ซ่ึงคํ านวณไดดังนี้

10-15

60% ของกํ าไรสุทธิ 20,000 บาท ในงบกํ าไรขาดทุนของบริษัท ค 12,000หัก : คาความนิยมตัดบัญชี (10,000 × 10%) 1,000

11,000

การลงทุนในบริษัท ขเงินสด 14,000เงนิลงทุนในบริษัท ข 14,000

บันทึกการรับเงินปนผลจากบริษัท ข (20,000 × 70%)


บันทึกรายไดจากบริษัท ข ซ่ึงคํ านวณไดดังนี้

70% ของกํ าไรสุทธิ 39,000 บาท ในงบกํ าไรขาดทุนของบริษัท ข

27,300

หัก : 70% ของก ําไรในสินคาคงเหลือ 5,000 บาท 3,500หัก : 100% ของก ําไรจากการขายท่ีดิน 10,000หัก : คาความนิยมตัดบัญชี (10,000 × 10%) 1,000

12,800

10-16

ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนของบริษัท ก ณ วันท่ี 31 ธนัวาคม 25+6 มีดังนี้

เงินลงทุนในบริษัทข

70%

เงินลงทุนในบริษัท ค

60%ยอดคงเหลือ 31 ธค. 25+5

184,000 116,000

บวก รายไดจาก-การลงทุน

12,800 11,000

หัก เงินปนผลรับ 14,000 6,000ยอดคงเหลือ 31 ธค. 25+6 182,800 121,000

10-17

วธีิสวนไดเสีย บริษัท ก และบริษัทยอยบรษัิทใหญและบริษัทยอย กระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงินรวมถือหุนในบริษัทอื่น สํ าหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+6





งบกํ าไรขาดทุนขาย 200,000 150,000 100,000 (1) 15,000 435,000รายไดจากบ. ข 12,800 (7) 12,800รายไดจากบ. ค 11,000 4,000 (4) 15,000กํ าไรจากการขายที่ดิน

10,000 (3) 10,000

รวมรายได 233,800 154,000 100,000 435,000ตนทุนขาย 100,000 80,000 50,000 (2) 5,000 (1)15,000 220,000คาใชจายอื่น 40,000 35,000 30,000 (6) 1,000

(9) 1,000 107,000รวมคาใชจาย 140,000 115,000 80,000 327,000กํ าไรสุทธิ 93,800 39,000 20,000 108,000M.I. บริษัท ข(39,000 � 5,000)×0.3 10,200 (10,200)

บริษัท ค (20,000×0.2) 4,000 (4,000)กํ าไรสุทธิ 93,800 39,000 20,000 59,800 15,000 14,200 93,800งบกํ าไรสะสมกํ าไรสะสม 1มค. บริษัท ก 220,000 220,000 บริษัท ข 50,000 (8)35,000 15,000 บริษัท ค 80,000 (5)64,000 16,000กํ าไรสุทธิยกมา 93,800 39,000 20,000 59,800 15,000 14,200 93,800

10-18



บริษัทค เดบิต เครดิต M.I. งบรวม

เงินปนผลจาย บริษัท ก (40,000) (40,000) บริษัท ข (20,000) (7)14,000 (6,000) บริษัท ค (10,000) (4) 8,000 (2,000)กํ าไรสะสมย/ป 273,800 69,000 90,000 158,800 37,000 37,200 273,800งบดุลสินทรัพยอื่น 46,200 22,000 85,000 153,200สินคาคงเหลือ 50,000 40,000 15,000 (2) 5,000 100,000ที่ดิน อาคารและอุปกรณ 400,000 200,000 100,000 (3)10,000 690,000งลท-บ.ข70% 182,800 (7)1,200 (8)184,000งลท-บ.ค60% 121,000 (4) 5,000

(5)116,000งลท-บ.ค20% 38,000 (4) 2,000

(5)36,000คาความนิยม (5)8,000 (6) 1,000

(8)9,000 (9) 1,000 15,000 รวมสินทรัพย 800,000 300,000 200,000 958,200หน้ีสิน 126,200 31,000 10,000 167,200หุนสามัญ บริษัท ก 400,000 400,000 บริษัท ข 200,000 (8)140,000 60,000 บริษัท ค 100,000 (5) 80,000 20,000กํ าไรสะสม 273,800 69,000 90,000 158,800 37,000 37,200 273,800M.I. 117,200 117,200หน้ีสินและสวน ของผูถือหุน 800,000 300,000 200,000 397,000 397,000 958,200

10-19

รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในรูปของสมุดรายวัน มีดังนี้(1) ขาย 15,000

ตนทุนสินคาขาย 15,000ตัดรายการซ้ือขายระหวางบริษัท

(2) ตนทุนสินคาขาย 5,000สนิคาคงเหลือ 5,000

ตัดก ําไรในสินคาคงเหลือปลายงวด

(3) ก ําไรจากการขายท่ีดิน 10,000ท่ีดิน อาคาร อุปกรณ (สุทธิ) 10,000ตัดก ําไรจากการขายท่ีดิน

(4) รายไดจากบริษัท ค 15,000เงนิปนผลจาย (บริษัท ค) 8,000เงนิลงทุนในบริษัท ค (60%) 5,000เงนิลงทุนในบริษัท ค (20%) 2,000

ปรบัปรงุบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ค ใหแสดงยอดตนป

10-20

(5) ก ําไรสะสม 1 มค. � บริษัท ค 64,000หุนสามัญ � บริษัท ค 80,000คาความนิยม 8,000เงนิลงทุนในบริษัท ค (60%) 116,000เงนิลงทุนในบริษัท ค (20%) 36,000

ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ค

(6) คาใชจายอื่น 1,000คาความนิยม 1,000

บันทึกคาความนิยมตัดบัญชีจากการลงทุนของบริษัท ก ในบรษัิท ค สํ าหรับป 25+6

(7) รายไดจากบริษัท ข 12,800เงนิลงทุนในบริษัท ข 1,200เงนิปนผลจาย (บริษัท ข) 14,000

ปรบัปรงุบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข ใหแสดงยอดตนป

(8) ก ําไรสะสม 1 มค. � บริษัท ข 35,000หุนสามัญ � บริษัท ข 140,000คาความนิยม 9,000เงนิลงทุนในบริษัท ข 184,000

ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข

10-21

(9) คาใชจายอื่น 1,000คาความนิยม 1,000

บันทึกคาความนิยมตัดบัญชีจากการลงทุนของบริษัท ก ในบริษัท ข สํ าหรับป 25+6

สวนของผูถือหุนสวนนอย ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25+6 สามารถคํ านวณไดดังนี้

สวนของผูถือหุนสวนนอยบริษัท ข

30%บริษัท ค

20%รวม

ราคาตามบัญชีของสินทรัพยสุทธิณ 31 ธค. 25+6บริษัท ข269,000 × 30% 80,700 - 80,700บริษัท ค190,000 × 20% 38,000 38,000หัก กํ าไรในสินคาคงเหลือของบริษัท ข5,000 × 30% 1,500 - 1,500สวนของผูถือหุนสวนนอย 79,200 38,000 117,200

10-22

การถือหุนระหวางกัน � บริษัทยอยถือหุนบริษัทใหญ

• เกดิข้ึนเม่ือบริษัทในกลุมกิจการตางมีสวนไดเสียซ่ึงกันและกัน• วิธีการบัญชีท่ีนิยมใชโดยท่ัวไปมีอยู 2 วิธีคือ วิธีหุนซ้ือคืน

(Treasury Stock Method) และวิธีจัดสรร (Allocation Method หรือ Conventional Method)

วิธีหุนซื้อคืน (Treasury Stock Method)

ตัวอยางท่ี 10.3

• บรษัิท ก ซ้ือสวนไดเสีย 90% ในบริษัท ข เม่ือวันท่ี 1 มกราคม 25+5 ในราคา 270,000 บาท ขณะนั้นบริษัท ข มีหุนสามัญ 200,000 บาท และกํ าไรสะสม 100,000 บาท

• หลงัจากนั้น บริษัท ข ไดซ้ือสวนไดเสีย 10% ในบริษัท ก เม่ือวันท่ี 5 มกราคม 25+5 เปนเงิน 70,000 บาท ในขณะที่บริษัท ก มีหุนสามัญ 500,000 บาท และกํ าไรสะสม 200,000 บาท

• งบทดลอง ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25+5 กอนท่ีบริษัทท้ังสองจะบันทึกรายไดจากการลงทุน มีดังนี้

10-23

บริษัท ก บริษัท ขเดบิต

สินทรัพยอื่น 480,000 260,000เงินลงทุนในบริษัท ข (90%) 270,000 -เงินลงทุนในบริษัท ก (10%) - 70,000คาใชจาย(รวมตนทุนสินคาขาย) 70,000 50,000

820,000 380,000เครดิต

หุนสามัญ มูลคา @ 10 บาท 500,000 200,000กํ าไรสะสม 200,000 100,000ขาย 120,000 80,000

820,000 380,000ก ําไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระ 50,000 30,000

กระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงินรวม � ปที่ซื้อหุนวิธียอยซื้อหุนบริษัทใหญ บริษัท ก และบริษัทยอย ขวิธีหุนซื้อคืน กระดาษทํ าการสํ าหรับงบดุลรวมปที่ซื้อหุน ส ําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+5


บริษัทข เดบิต เครดิต


งบกํ าไรขาดทุนขาย 120,000 80,000 200,000รายไดจากบ. ข 27,000 (1) 27,000 รวม 147,000 80,000 200,000

10-24




คาใชจาย (รวมตนทุนสินคาขาย) 70,000 50,000 120,000กํ าไรสุทธิ 77,000 30,000 80,000M.I.(30,000×0.1) 3,000 (3,000)กํ าไรสุทธิ 77,000 30,000 27,000 -0- 3,000 77,000กํ าไรสะสม 1 มค. บริษัท ก 200,000 200,000 บริษัท ข 100,000 (2) 90,000 10,000กํ าไรสุทธิยกมา 77,000 30,000 27,000 -0- 3,000 77,000กํ าไรสะสม 31 ธค. 277,000 130,000 117,000 -0- 13,000 277,000

งบดุลสินทรัพยอื่น 480,000 260,000 740,000งลท-บ. ข 90% 297,000 (1) 27,000

(2)270,000งลท-บ. ก 10% 70,000 (3) 70,000 รวมสินทรัพย 777,000 330,000 740,000หุนสามัญ บริษัท ก 500,000 500,000 บริษัท ข 200,000 (2) 180,000 20,000กํ าไรสะสม 277,000 130,000 117,000 -0- 13,000 277,000หุนซื้อคืน (3) 70,000 (70,000)M.I. 33,000 33,000หน้ีสินและสวน ของผูถือหุน 777,000 330,000 367,000 367,000 740,000

10-25

กระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงินรวม � ปถัดมา

ระหวางป 25+6 กํ าไรสุทธิจากการดํ าเนินงานโดยอิสระและเงินปนผลของบริษัท ก และบริษัท ข มีดังนี้

บริษัท ก บริษัท ขก ําไรสทุธจิากการดํ าเนินงานโดยอิสระ 60,000 40,000เงินปนผลจาย 30,000 20,000

บรษัิท ก จะบันทึกการลงทุนในบริษัท ข ตามวิธีสวนไดเสียในสมุดบัญชี ดังนี้เงินสด 18,000เงินทุนในบริษัท ข 18,000

บันทึกการรับเงินปนผลจากบริษัท ข (20,000 × 90%)เงนิลงทุนในบริษัท ข 38,700รายไดจากบริษัท ข 38,700

บันทึกสวนไดเสียในกํ าไรสุทธิของบริษัท ข (43,000 × 90%)รายไดจากบริษัท ข 3,000เงินปนผลจาย 3,000

ตัดบัญชีเงินปนผลท่ีจายใหบริษัท ข (30,000 ×10%) และปรบัปรงุรายไดจากบริษัท ข ดวยเงินปนผลของบริษัท ก ท่ีรวมอยูในรายไดจากบริษัท ข

10-26

ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข ท่ีปรากฏในกระดาษทํ าการ สํ าหรับป 25+6 คํ านวณไดดังนี้

เงนิลงทุนในบริษัท ข (90%) 297,000 บาทบวก : 90%ของก ําไรสุทธิของบริษัท ข 38,700หัก : 90% ของเงินปนผลรับจากบริษัท ข 18,000งลท. ใน บ. ข (90%) ณ 31 ธันวาคม 25+6 317,700

วิธียอยซื้อหุนบริษัทใหญ บริษัท ก และบริษัทยอย ขวธีิหุนซื้อคืน กระดาษทํ าการสํ าหรับงบดุลรวมปถัดจากปที่ซื้อหุน ส ําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+6




งบกํ าไรขาดทุนขาย 140,000 100,000 240,000รายไดจากบริษัท ข 35,700 (1)35,700เงินปนผลรับ 3,000 (1) 3,000 รวม 175,700 103,000 240,000คาใชจาย (รวมตนทุนสินคาขาย) 80,000 60,000 140,000กํ าไรสุทธิ 95,700 43,000 100,000M.I. (43,000×0.1) 4,300 (4,300)กํ าไรสุทธิ 95,700 43,000 38,700 -0- 4,300 95,700

10-27




งบกํ าไรสะสมกํ าไรสะสม 1 มค. บริษัท ก 277,000 277,000 บริษัท ข 130,000 (2) 117,000 13,000กํ าไรสุทธิยกมา 95,700 43,000 38,700 -0- 4,300 95,700เงินปนผลจาย บริษัท ก (27,000) (27,000) บริษัท ข (20,000) (1)18,000 (2,000)กํ าไรสะสม 31 ธค. 345,700 153,000 155,700 18,000 15,300 345,700

งบดุลสินทรัพยอื่น 528,000 283,000 811,000เงินลงทุนในบริษัท ข 90% 317,700 (1)20,700

(2)297,000เงินลงทุนในบริษัท ก 10% 70,000 รวมสินทรัพย 845,700 353,000 811,000หุนสามัญ บริษัท ก 500,000 500,000 บริษัท ข 200,000 (2)180,000 20,000กํ าไรสะสม 345,700 153,000 155,700 18,000 15,300 345,700หุนซื้อคืน (3)70,000 (70,000)M.I. 35,300 35,300หน้ีสินและสวน ของผูถือหุน 845,700 353,000 405,700 405,700 811,000

10-28

รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในรูปของสมุดรายวัน

(1) รายไดจากบริษัท ข 35,700เงินปนผลรับ 3,000เงนิปนผลจาย (บริษัท ข) 18,000เงนิลงทุนในบริษัท ข 20,700

ปรบัปรงุบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข ใหแสดงยอดตนป โดยการตัดบัญชีรายไดจาก บรษัิท ข เงินปนผลรับจากบริษัท ก และบัญชีเงินปนผลจายของบริษัท ข

(2) ก ําไรสะสม 1 มค. � บริษัท ข 117,000หุนสามัญ � บริษัท ข 180,000เงนิลงทุนในบริษัท ข 297,000

ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข

(3) หุนซ้ือคืน 70,000เงนิลงทุนในบริษัท ก 70,000

ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ก

10-29

วิธีจัดสรร (Allocation Method)

• หุนของบริษัทใหญท่ีบริษัทยอยถืออยูจะอนุมานวาถูกไถถอน (Constructively retired) และสวนไดเสียของบริษัทยอยในหุนสามัญและกํ าไรสะสมของบริษัทใหญจะตองถูกหักออกจากงบการเงินรวม

• ดังนัน้เม่ือบริษัท ข ซ้ือหุน 10% ของบรษัิท ก ตามวิธีจัดสรรจะอนมุานวาเปนการไถถอนหุนสามัญ 10% ของบริษัท ก

• ดังนัน้งบดลุรวม ณ วันซ้ือหุนของบริษัท ก และบริษัทยอยจะแสดงหุนสามัญและกํ าไรสะสมของบริษัท ก เพียง 90% เทาท่ีถอือยูโดยบุคคลภายนอกกิจการรวม ดังนี้

1 มกราคม 25+5บริษัท ก บริษัท ข

หุนสามัญ 500,000 450,000ก ําไรสะสม 200,000 180,000รวมสวนของผูถือหุน 700,000 630,000

บรษัิท ก จะบันทึกบัญชีสํ าหรับการลงทุนในบริษัท ข ดังนี้1 มกราคม 25+5เงินทุนในบริษัท ข (90%) 270,000เงินสด 270,000

บันทึกการซ้ือสวนไดเสีย 90% ของบริษัท ข ในราคาตามบัญชี

10-30

1 มกราคม 25+5หุนสามัญ (มูลคาหุนละ 10 บาท) 50,000ก ําไรสะสม 20,000เงนิลงทุนในบริษัท ข 70,000

บันทึกการไถถอนหุนสามัญท่ีออกจํ าหนายแลว 10% ของบริษัท ก อนัเปนผลมาจากการซ้ือหุนของบริษัท ข

การจัดสรรกํ าไรระหวางบริษัทกํ าไรสุทธิของบริษัทใหญตามวิธีสวนไดเสีย จะยังไมสามารถคํ านวณไดจนกวากํ าไรสุทธิของบริษัทยอยตามวิธีสวนไดเสียจะถูกคํ านวณออกมาเสียกอน เพราะกํ าไรจะมีความสัมพันธซ่ึงกันและกัน

สมมติให

ก = กํ าไรของบริษัท ก ในแงของงบการเงินรวม(รวมกํ าไรระหวางบริษัทแลว)

ข = กํ าไรของบริษัท ข ในแงของงบการเงินรวม(รวมกํ าไรระหวางบริษัทแลว)

ดังน้ัน ก = ก ําไรสุทธิจากการดํ าเนินงานโดยอิสระของบริษัท ก+ 90% (ข)

ข = ก ําไรสุทธิจากการดํ าเนินงานโดยอิสระของบริษัท ข+ 10% (ก)

10-31

ก = 50,000 + .9ข (1)ข = 30,000 + .1ก (2)

แทนคา ข ลงไปในสมการที่ (1)ก = 50,000 + .9 (30,000 + .1ก)ก = 50,000 + 27,000 + .09กก = 84,615 บาท

ข = 30,000 + (84,615 × .1)ข = 38,462 บาท

การบัญชีสํ าหรับกํ าไรระหวางบริษัทตามวิธีสวนไดเสีย

บรษัิท ก จะบันทึกรายไดจากการลงทุน สํ าหรับป 25+5 ตามวิธีสวนไดเสียดังนี้เงนิลงทุนในบริษัท ข 26,154รายไดจากบริษัท ข 26,154

บันทึกสวนไดเสียในกํ าไรสุทธิของบริษัท ข

10-32

บริษัทยอยซื้อหุนบริษัทใหญ บริษัท ก และบริษัทยอย ขวิธีจัดสรร กระดาษทํ าการสํ าหรับงบดุลรวมปที่ซื้อหุน สํ าหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+5




งบกํ าไรขาดทุนขาย 120,000 80,000 200,000รายไดจากบ. ข 26,154 (2)26,154 รวมรายได 146,154 80,000 200,000คาใชจาย(รวมตนทุนสินคาขาย) 70,000 50,000 120,000กํ าไรสุทธิ 76,154 30,000 80,000M.I. (38,462×0.1) 3,846 (3,846)กํ าไรสุทธิ 76,154 30,000 26,154 -0- 3,846 76,154งบกํ าไรสะสม

กํ าไรสะสม 1 มค. บริษัท ก 180,000 180,000 บริษัท ข 100,000 (3)90,000 10,000กํ าไรสุทธิยกมา 76,154 30,000 26,154 -0- 3,846 76,154กํ าไรสะสม 31 ธค. 256,154 130,000 116,154 -0- 13,846 256,154

งบดุลสินทรัพยอื่น 480,000 260,000 740,000งลท-บ. ข 90% 226,154 (1)70,000 (2)26,154

(3) 270,000งลท-บ.ก 10% 70,000 (1) 70,000 รวมสินทรัพย 706,154 330,000 740,000

10-33




หุนสามัญ บริษัท ก 450,000 450,000 บริษัท ข 200,000 (3)180,000 20,000กํ าไรสะสม 256,154 130,000 116,154 -0- 13,846 256,154M.I. 33,846 33,846หน้ีสินและสวน ของผูถือหุน 706,154 330,000 366,154 366,154 740,000

กระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงินรวม � ปถัดมา

การคํ านวณกํ าไรของบริษัท ก และบริษัท ข โดยใชวิธีทางคณติศาสตร สํ าหรับวิธีจัดสรร ในป 25+6 จะมีดังนี้

ก = กํ าไรของบริษัท ก ในแงของงบการเงินรวม (รวมกํ าไรระหวางบริษัทแลว)

ข = กํ าไรของบริษัท ข ในแงของงบการเงินรวม (รวมกํ าไรระหวางบริษัทแลว)

สมการพ้ืนฐานก = 60,000 + .9ข (1)ข = 40,000 + .1ก (2)

แทนคา สมการท่ี (2) ลงในสมการท่ี (1)ก = 60,000 + .9 (40,000 + .1ก)

10-34

.91ก = 96,000ก = 105,495 บาทข = 40,000 + .1 (105,495)ข = 50,549 บาท

การคํ านวณก ําไรสุทธิรวมและกํ าไรสุทธิของผูถือหุนสวนนอยก ําไรสทุธิของบริษัท ก (และกํ าไรสุทธิรวม)105,495 × 90% = 94,945 บาท

สวนของผูถือหุนสวนนอยในกํ าไรสุทธิ50,549 × 10% = 5,055

ผลรวมก ําไรสุทธิจากการดํ าเนินงานโดยอิสระของบริษัท ก และบริษัท ข 100,000

บรษัิท ก จะบันทึกบัญชีสํ าหรับการลงทุนในบริษัท ข ตามวิธีสวนไดเสีย ดังนี้

เงินสด 18,000เงนิลงทุนในบริษัท ข 18,000

บันทึกการรับเงินปนผลจากบริษัท ข ( 20,000 × 90%)


10-35

บันทึกรายไดจากการลงทุนในบริษัท ข ซ่ึงเทากับกํ าไรสุทธิของบริษัท ก 94,945 บาท หักดวย ไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระ 60,000 บาท หรือ 90% ของก ําไรบริษัท ข ในแงของงบการเงินรวม (50,549×.90) หกัดวย 10% ของก ําไรบริษัท ก ในแงของงบการเงินรวม (105,495 ×.10)

เงนิลงทุนในบริษัท ข 3,000เงินปนผลจาย 3,000

ตัดเงนิปนผลท่ีบริษัท ก จายใหบริษัท ข โดยนํ าไปปรับปรุงบัญชีเงนิลงทุนในบริษัท ข

ยอดคงเหลอืของบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25+6 ตามวิธีสวนไดเสีย คํ านวณไดดังนี้

เงนิลงทุนในบริษัท ข ณ วันท่ี 31 ธค. 25+5 226,154 บาทบวก : รายไดจากบริษัท ข 34,945บวก : เงนิปนผลท่ีจายใหบริษัท ข 3,000หัก : เงนิปนผลรับจากบริษัท ข 18,000เงนิลงทุนในบริษัท ข ณ วันท่ี 31 ธค. 25+6 246,099

10-36

วิธียอยซื้อหุนบริษัทใหญ บริษัท ก และบริษัทยอย ขวิธีจัดสรร กระดาษทํ าการสํ าหรับงบดุลรวมปถัดจากปที่ซื้อหุน สํ าหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+6




งบกํ าไรขาดทุนขาย 140,000 100,000 240,000รายไดจากบ. ข 34,945 (2)34,945เงินปนผลรับ 3,000 (2) 3,000 รวมรายได 174,945 103,000 240,000คาใชจาย (รวมตนทุนสินคาขาย) 80,000 60,000 140,000กํ าไรสุทธิ 94,945 43,000 100,000M.I. (50,549×0.1) 5,055 (5,055)กํ าไรสุทธิ 94,945 43,000 37,945 -0- 5,055 94,945งบกํ าไรสะสมกํ าไรสะสม 1 มค. บริษัท ก 256,154 256,154 บริษัท ข 130,000 (3)130,000กํ าไรสุทธิยกมา 94,945 43,000 37,945 -0- 5,055 94,945เงินปนผลจาย บริษัท ก (27,000) (27,000) บริษัท ข (20,000) (2)18,000 (2,000)กํ าไรสะสม 31 ธค. 324,099 153,000 167,945 18,000 3,055 324,099

10-37




งบดุลสินทรัพยอื่น 528,000 283,000 811,000งลท-บ. ข 90% 246,099 (1)70,000 (2)19,945

(3)296,154งลท-บ. ก 10% 70,000 (1)70,000 รวมสินทรัพย 774,099 353,000 811,000หุนสามัญ บริษัท ก 450,000 450,000 บริษัท ข 200,000 (3)200,000กํ าไรสะสม 324,099 153,000 167,945 18,000 3,055 324,099M.I. 31 ธค 25+5 (3)33,846 33,846M.I. 31 ธค.25+6 36,901 36,901หน้ีสินและสวน ของผูถือหุน 774,099 353,000 437,945 437,945 811,000

การถือหุนระหวางกัน � บริษัทยอยถือหุนระหวางกันกรณีท่ีบริษัทยอยถือหุ นสามัญระหวางบริษัทยอยดวยกันเอง (Subsidiary stock mutually held) ซ่ึงวิธหีุนซ้ือคืนจะไมสามารถน ํามาใชในกรณีนี้ได

ตัวอยางท่ี 10.4 โครงสรางของบริษัทในกลุมกิจการประกอบดวย บรษัิท ก บริษัท ข และบริษัท ค บริษัท ก มีสวนไดเสีย 80% ในบรษัิท ข โดยตรง บริษัท ข มีสวนไดเสีย 70% ในบริษัท ค และบริษัท ค ก็มีสวนไดเสีย 10% ในบรษัิท ข ผูถือหุนสวนนอยมีสวนไดเสียในบริษัท ข 10% และในบริษัท ค 30%

10-38


80%


10% 70%

บริษัท ค

การลงทุนซ้ือหุนของบริษัท ก บริษัท ข และบริษัท ค มีดังนี้ :1. บริษัท ก ซ้ือสวนไดเสีย 80% ในบริษัท ข เม่ือวันท่ี 2

มกราคม 25+5 เปนเงิน 260,000 บาท สวนของผูถือหุนของบรษัิท ข ประกอบดวย หุนสามัญ 200,000 บาท และกํ าไรสะสม 100,000 บาท (คาความนิยม 20,000 บาท)

2. บริษัท ข ซ้ือสวนไดเสีย 70% ในบริษัท ค 115,000 บาท เม่ือวันท่ี 3 มกราคม 25+6 สวนของผูถือหุนของบริษัท ค ประกอบดวย หุนสามัญ 100,000 บาท กํ าไรสะสม 50,000 บาท (คาความนิยม 10,000 บาท)

3. บริษัท ค ซ้ือสวนไดเสีย 10 % ในบริษัท ข เปนเงิน 40,000 บาท เม่ือวันท่ี 31 ธันวาคม 25+6 เม่ือสวนของผูถือหุนของบรษัิท ข ประกอบดวยหุนสามัญ 200,000 บาท และกํ าไรสะสม 200,000 บาท (ไมมีคาความนิยม)

10-39

การบัญชีกอนการถือหุนระหวางกัน

• สินทรัพยสุทธิจากการลงทุนขางตนไดถูกบันทึกในราคาเทากับมูลคายุติธรรม ณ วันซ้ือหุน

• สวนเกินของราคาทุนท่ีสูงกวาราคาตามบัญชีของสินทรัพยสุทธิท่ีซ้ือจึงถือเปนคาความนิยมซ่ึงจะตัดบัญชีภายในเวลา 10 ป

• งบทดลองหลังปดบัญชีของบริษัทท้ังสาม ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25+6 มีดังนี้

บริษัท ก บริษัท ข บริษัท คเงินสด 64,000 40,000 20,000สินทรัพยหมุนเวียนอื่น 200,000 85,000 80,000โรงงานและอุปกรณ (สุทธิ) 500,000 240,000 110,000เงินลงทุนในบริษัท ข (80%) 336,000 - -เงินลงทุนในบริษัท ค (70%) - 135,000 -เงินลงทุนในบริษัท ข (10%) - - 40,000

1,100,000 500,000 250,000

ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25+6 คํ านวณไดดังนี้

10-40

ราคาทุน 260,000 บาทบวก :80% ของก ําไรสุทธิบริษัท ข 40,000 บาท หักดวยเงินปนผล�ป 25+5

32,000

80% ของก ําไรสุทธิของบริษัท ข 60,000 บาท หักดวยเงินปนผล � ป 25+6 48,000หัก : คาความนิยมตัดบัญชี[260,000�(300,000 × 80%)]×10 % ป 25+5 2,000 ป 25+6 2,000

336,000

ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ค ณ 31 ธค. 25+6

งลท.ในบริษัท ค ณ 31 ธค 25+6 - ราคาทุน 115,000 บาทบวก: 70% ของก ําไรสุทธิบริษัท ค 30,000 บาท หักดวยเงินปนผล � ป 25+6 21,000หัก: คาความนิยมตัดบัญชี[115,000�(150,000×70%)]×10% ป 25+6 1,000

135,000

10-41

การบัญชีเม่ือบริษัทยอยถือหุนระหวางกัน

ระหวางป 25+7 บริษัทท้ังสามมีกํ าไรจากการดํ าเนินงานโดยอสิระ และประกาศจายเงินปนผลดังนี้

ก ําไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระ

ประกาศจายเงินปนผล

บริษัท ก 112,000 50,000บริษัท ข 51,000 30,000บริษัท ค 40,000 20,000

203,000 100,000

การจัดสรรกํ าไรสุทธิ

การคํ านวณการจัดสรรกํ าไรสุทธิสํ าหรับบริษัทในกลุมกิจการ

ก = กํ าไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระของบริษัท ก

+ .8ข - คาความนิยมตัดบัญชี 2,000

ข = กํ าไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระของบริษัท ข

+ .7ค - คาความนิยมตัดบัญชี 1,000

ค = กํ าไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระของบริษัท ค

+ .1ข - คาความนิยมตัดบัญชี 0

10-42

ก = 112,000 + .8ข - 2,000ข = 51,000 + .7ค - 1,000ค = 40,000 + .1ข

แกสมการหาคา ขข = 51,000 + .7 (40,000 + .1ข) � 1,000=78,000 + .07ข.93 ข = 78,000ข = 83,871 บาทค = 40,000 + 8,387ค = 48,387 บาทก = 112,000 + .8(83,871) � 2,000ก = 177,097 บาท

ก ําไรสทุธิรวมสามารถจัดสรรไดดังนี้ :ก ําไรสุทธิรวม (เทากับกํ าไรสุทธิของบริษัท ก) 177,097 บาทสวนของผูถือหุนสวนนอยในกํ าไรสุทธิของบริษัท ข

(83,871 × 10%) 8,387สวนของผูถือหุนสวนนอยในกํ าไรสุทธิของบริษัท ค

(48,387 × 30%) 14,516ก ําไรจากการดํ าเนินงานโดยอิสระรวมหักดวยคาความนิยมตัดบัญชี 200,000

10-43

การคํ านวณยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนบริษัท ก(วิธีสวนไดเสีย)

บริษัท ข(วิธีสวนไดเสีย)

บริษัท ค(วิธีราคาทุน)

ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนณ 31 ธันวาคม 25+6 336,000 135,000 40,000

บวก : รายไดจากการลงทุนบริษัท ก (83,871 × .8)

� 2,00065,097 - -

บริษัท ข (48,387 × .7) � 1,000

- 32,871 -

หัก : เงินปนผลรับบริษัท ก (30,000 × .8) (24,000) - -

บริษัท ข (20,000 × .7) - (14,000) -ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนณ 31 ธันวาคม 25+7 377,097 153,871 40,000

10-44

วิธีสวนไดเสีย บริษัท ก และบริษัทยอยบรษัิทยอยถือหุน กระดาษทํ าการสํ าหรับงบดุลรวมระหวางกัน สํ าหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+7



บริษัท ค เดบิต เครดิต


งบกํ าไรขาดทุน

ขาย 412,000 161,000 100,000 673,000รายไดจากบ. ข 80% 65,097 (3)65,097รายไดจากบ.ค 70% 32,871 (2)32,871เงินปนผลรับ(10%) 3,000 (1) 3,000 รวมรายได 477,097 193,871 103,000 673,000ตนทุนสินคาขาย 220,000 70,000 40,000 330,000คาใชจาย 80,000 40,000 20,000 (6) 3,000 143,000 รวมคาใชจาย 300,000 110,000 60,000 473,000กํ าไรสุทธิ 177,097 83,871 43,000 200,000M.I. บริษัท ข(83,871×0.1)

8,387 (8,387)

บริษัท ค(48,387×0.3)

14,516 (14,516)

กํ าไรสุทธิ 177,097 83,871 43,000 103,968 -0- 22,903 177,097งบกํ าไรสะสม

กํ าไรสะสม 1 มค. บริษัท ก 400,000 400,000 บริษัท ข 200,000 (5)180,000 20,000 บริษัท ค 80,000 (4) 56,000 24,000กํ าไรสุทธิยกมา 177,097 83,871 43,000 103,968 -0- 22,903 177,097

10-45



บริษัท ค เดบิต เครดิต


เงินปนผลจาย บริษัท ก (50,000) (50,000) บริษัท ข (30,000) (1)3,000

(3)24,000 (3,000) บริษัท ค (20,000) (2)14,000 (6,000)กํ าไรสะสม31 ธค 527,097 253,871 103,000 339,968 41,000 57,903 527,097

งบดุลเงินสด 60,000 30,000 43,000 133,000สินทรัพยหมุนเวียนอื่น

250,000 80,000 70,000 400,000

โรงงานและอุปกรณ -สุทธิ

550,000 300,000 130,000 980,000

งลท-บ. ข 80% 377,097 (3)41,097(5)336,000

งลท-บ. ค 70% 153,871 (2)18,871(4)135,000

งลท-บ. ข 10% 40,000 (5)40,000คานิยม�บริษัท ก (5)16,000 (6) 2,000 14,000คานิยม�บริษัท ข (4)9,000 (6) 1,000 8,000 รวมสินทรัพย 1,237,097 563,871 283,000 1,535,000หน้ีสิน 210,000 110,000 80,000 400,000หุนสามัญ บริษัท ก 500,000 500,000 บริษัท ข 200,000 (5)180,000 20,000 บริษัท ค 100,000 (4)70,000 30,000กํ าไรสะสม 527,097 253,871 103,000 339,968 41,000 57,903 527,097M.I. 107,903 107,903หน้ีสินและสวน ของผูถือหุน 1,237,097 563,871 283,000 614,968 614,968 1,535,000

10-46

รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในรูปของสมุดรายวัน(1) เงนิปนผลรับ (10%) 3,000

เงนิปนผลจาย � บริษัท ข 3,000(2) รายไดจากบริษัท ค (70%) 32,871

เงนิปนผลจาย � บริษัท ค 14,000เงนิลงทุนในบริษัท ค 18,871

(3) รายไดจากบริษัท ข (80%) 65,097เงนิปนผลจาย � บริษัท ข 24,000เงนิลงทุนในบริษัท ข (80%) 41,097

(4) ก ําไรสะสมตนป � บริษัท ค 56,000หุนสามัญ � บริษัท ค 70,000คาความนิยม � บริษัท ข 9,000เงนิลงทุนในบริษัท ค (70%) 135,000

(5) ก ําไรสะสมตนป � บริษัท ข 180,000หุนสามัญ � บริษัท ข 180,000คาความนิยม � บริษัท ก 16,000เงนิลงทุนในบริษัท ข 376,000

ตัดบัญชเีงนิลงทุนในบริษัท ข (ท้ังสวนไดเสีย 80% ของบรษัิท ก และ 10% ของ บริษัท ค)

(6) คาใชจาย 3,000คาความนิยม � บริษัท ก 2,000คาความนิยม � บริษัท ข 1,000

บันทึกคาความนิยมตัดบัญชี

00/12+3()*4 55/6 -0-.*367$$), !*898:;.(+: $-1($ 8

Documents

00/12+3()4 55/6 -0-.367$$), !*898:;.(+: $-1($ 8