11.3.2015

1

1

CYANOPHYTA(=CYANOBACTERIA)

2

Cyanobacteria- prokariotska priroda stanice

modrozelenih algi;- bliski odnosi izmeu modrozelenih

algi i Eubacteria.

Cyanophyta,- algalne karakteristike modrozelenih algi (sposobnost da vre fotosintezu, te slinost izmeu njihove strukture i strukture hloroplasta eukariota)

3

Osnovne karakteristike Cyanophyta jednostanine, kolonijalne, i filamentozne

forme, Flagelatne stanice se nikad ne javljaju.

ne postoje mitohondrije, jedro, golijev aparat, ni endoplazmatski retikulum (RE), kao ni vakuole ograniene tonoplastom.

Fotosintetski pigmenti su locirani u tilakoidima, koji slobodno lee u citoplazmi

Tilakoidi sadre HLOROFIL A, dok hlorofil b i c nisu prisutni.

4

Osnovne karakteristike Cyanophyta

Zelena boja hlorofila je maskirana plavim pigmentima FIKOCIJANINOM i ALOFIKOCIJANINOM, kao i crvenim pigmentom FIKOERITRINOM.

Rezervni polisaharid modrozelenih algi je skrob.

stanica esto sadre granule cianoficina, polifosfatna tijela; i karboksizome

11.3.2015

2

5

Osnovne karakteristike Cyanophyta

Kao i kod bakterija, DNK lei u centralnom dijelu protoplasta koji se oznaava kao NUKLEOPLAZMA ili CENTROPLAZMA

Veliki broj modrozelenih algi takoer sadri plazmide - male krune molekule DNK

6

Osnovne karakteristike Cyanophyta Strukturalni dio staninog zida se sastoji

od mureina (=peptidoglikan) Stanice su esto smjetene u sluzavi

omota.

Modrozelene alge se mogu razmnoavati samo bespolno(vegetetivno); polna reprodukcija ne postoji.

Kod viestaninih oblika, moe doi do odvajanja fragmenata filamenata (hormogonije).

7

Veliina i distribucija odjela

Odjel Cynophyta obuhvata oko 150 rodova i 2000 vrsta.

ive u slatkim vodama i morima (pikoplankton), na vlanom tlu, kao i na ekstremnim stanitima kao to su gleeri, pustinje i vrui izvori. Veina ivi u slatkim vodama.

Postoje i ENDOLITSKE forme 8

Anabaena sp.

Mycrocystis sp.

Aphanizomenon sp.

11.3.2015

3

9

Veliina i distribucija odjela

Neke planktonske modrozelene alge posjeduju i HETEROCISTE (bezbojna unutranjost i debeli zid; mogu fiksirati atmosferski azot)

npr. Anabaena flos-aquae je heterocitna forma, koja uzrokuje cvjetanje u slatkim vodama. proizvodi snane nervnomiine otrove

(anatoksin i saksitoksin), koji spadaju u skupinu alkaloida .

10

U plitkim vodama oko ivica zagaenih jezera i kanala sedimenti su esto prekriveni debelim slojem bentosnih, filamentoznih modrozelenih algi, posebno iz roda Oscillatoria.

11

Veliina i distribucija odjela

U gornjem dijelu marinske zone plime i osjeke esto postji tamna horizontalna traka na stijenama koju obrazuju EPILITSKE modrozelene alge. Ovdje spadaju vrste rodova Gloeocapsa i Pleurocapsa.

Gloeocapsa sp.

12

Sistematika Cyanophyta

Modrozelene alge se dijele na klase:

- Chroococcophyceae- Chamaesiphonophyceae- Hormogoniophyceae

11.3.2015

4

13

RHODOPHYTA(CRVENE ALGE)

14Pterocladia capillaceae

15

GENERALNE KARAKTERISTIKE

spore i gamete crvenih algi su uvijek nepokretne

tilakoidi nisu grupisani, nego pojedinani unutar plastida

prisutan samo hlorofil a

ostali pigmenti: crveni pigment fikoeritrin i plavi fikocijanin

DNA plastida je rasporedjena u brojnim malim nukleoidima

16

elije crvenih algi sadre jedno jedro i veinom brojne, jednostavno oblikovane (ploaste, jajaste, krpaste ) hromatofore, koji se nazivaju rodoplasti

Najvaniji produkt fotosineze je floridejski

skrob

mitoza je zatvorena

kod vrsta sa polnim razmnoavanjem,

smjena generacija je izomorfna ili

heteromorfna

11.3.2015

5

17

NAIN IVOTA CRVENIH ALGI

Crvene alge su najveim dijelom morski organizmi (oko 150 vrsta slatkovodne)

odjel obuhvata 5000 - 5500 vrsta, odn. oko 500 - 600 rodova

Fosilne crvene alge iz perioda kambrija

(oko 600 miliona godina) 18

STRUKTURNA SVOJSTVA CRVENIH ALGIGRAA TALUSA

Jednostanini oblici

viestanini talus :

nitast

krpast

vrpast

listast

uvijek

izdiferenciran na

bazalnu plou i

uspravni dio

(esto razgranjen)

19

Matrix ine sluzne materije koje nastaju u Goldijevom aparatu. Matrix obino sadri galaktane (polimere galaktoze).

Najpoznatiji su agar i karagen; koriste u pripremanju gelova

20

Agar : mikrobioloka istraivanja,

kao prehrambeni proizvod (netoksian)

dobija se najee od Gelidium, Gracilaria i Pterocladia(agarophyta) Japan i Koreja: 3500 t godinje

Evropa : 2000 t

u redu Corallinales el. zid je inkrustriran krenjakom, koji se pojavljuje u vidu kristala kalcita

11.3.2015

6

21

RAZVOJ (SMJENA GENERACIJA) RHODOPHYTA

GAMETOFIT :Nastanak gameta u gametangijama.Spajenje gameta u zenskom gametangiju (karpogonu)

Tetraspore izrastu u nove spolne jedinke (GAMETOFIT),na kojima se razvijaju gametangije

Dolazi do redukcijske diobe i nastaju haplodne mejospore (tetraspore),te se ta generacija zove TETRASPOROFIT

Zigot klije u karpogonu. Iz zigota klijaju stanicne niti (KARPOSPOROFIT)Karposporofit daje diploidne mitospore (karpospore)

Iz karpospora klija diploidna biljka.

22

BACILLARIOPHYCEAE(silikatne alge)

23

Osnovne karakteristike

sve vrste jednostanine ili kolonijalne, kokoidnog tipa

svaka stanica umetnuta u poseban tip st. zida, oblika kutije tzv. frustula tj. pancir ili teka (lat. theca =kutija)

kloroplasti zlatno uti (prevladava fukoksantin) zastupljeni klorofil a i c2(nikad klorofil b)

kloroplastna DNA u prstenastom nukleoidu 24

mitoza je otvorena(jedrena ovojnica se raspada prije metafaze, diobeno vreteno se stvara van jezgre)

vrste koje se spolno razmnoavaju imaju diplontski ivotni ciklus s gametskom mejozom

11.3.2015

7

25

uz hrizolaminarin, dijatomeje kao rezervnu tvar nakupljaju i lipide -ulje u vidu sitnih kapljica

26

Bacillariophyceae - rasprostranjenost razreda

250 rodova s vie od 100 000 vrsta(najee alge u prirodi)

optimum je u borealnoj zoni (10-20 C)

preferiraju podruja slabijeg svjetlosnog intenziteta

u proljee i jesen najvea gustoa populacija

27

20 - 25 % ukupne prim. produkcije

Zemlje ine morske planktonske

dijatomeje (15 - 20 % sve ostale

skupine morskih algi)

bentoske veinom penatne,

uglavnom dobro razvijenih pancira;

28

Evolucija

zahvaljujui silicijskim pancirima fosili dobro poznati

naslage mulja od pancira iz tercijara i kvartara nazivamo dijatomit - rastresit, lak i upljikav, slui u poliranju , izolaciji, prehrambenoj i kem. industriji

11.3.2015

8

29

u istraivanju se prvo oksidacijom ukloni org. materijal, a onda promatra struktura ljuske

30

A) penatne silikatne alge (klasa Pennatophyceae)

pancir je duguljast i obino bilateralno simetrian

sastoji se od hipoteke i epiteke

du uzdune valvalne osi nalazi se srednja linija s pukotinom na jednoj ili obje valve tzv. rafom (neke je vrste nemaju)

vegetativno se razmnoavaju diobom, a spolno izogamijom (gamete bez bieva !)

31

B) centrine silikatne alge (klasa Centrophyceae)

uglavnom radijalno simetrine (s valvalne strane stanice krune ili eliptine)

mogu imati radijalne pruge malih heksagonalnih komorica

nema sistema rafa

sve koje se razmnoavaju spolno su

oogamni diplonti32

Razmnoavanjenajee vegetativno diobom stanice

protoplast povea volumen - razdvoje se epiteka i hipoteka

prvo se podijeli jedro - dioba po sredinjoj ravnisvaka st. zadri pola, a drugu polovicu izgradist. s epitekom majke zadri veliinu majke

druga st. hipoteku majke prenamijeni u epiteku, a formira novu hipoteku ..smanjuje veliinu

11.3.2015

9

33

razmnoavanje

AUKSOSPORE (gr. aukso= uveavam) su jedan od stadija razvia silikatnih algi, koji se odlikuje sposobnou rastenja

nastaju spolnim procesom

svojstvene samo dijatomejama

34

Cyclotella sp.

Red Coscinodiscales, klasa Centrophyceae

35

Melosira varians

36

Diatoma vulgare

11.3.2015

10

37

Tabellaria fenestrata

38

Navicula sp.

39

PHAEOPHYCEAE

- smee alge -

40

Karakteristike- sve su vrste viestanine bentoske

alge, morske,

- optimalan razvoj postiu u morimaumjerenih i hladnih zona

- osim na vrstoj podlozi ive iepifitski.

- kod najrasprostarnjenijih vrsta talusje konast i granat

- bieve imaju samo reproduktivnestanice

11.3.2015

11

41

Karakteristike

- hloroplasti su uglavnom diskoidni izlatno-smee boje (fucoxanthin)

- Osim hlorofila a ove alge sadre ihlorofile c1 i c2, ali hlorofil b nijenikada prisutan

- DNK hloroplasta je prstenasta.- stanina stijenka sastavljena od

celuloznih mikrofibrila koji suukrueni kalcij alginatom, a sluzastimatriks je sastavljen od fucoidana isluzavih alginata.

42

Karakteristike- mitoza je poluzatvorena; u kasnoj

anafazi puca jedrova ovojnica.- kod vrsta koje se razmnoavaju

polno, ivotni ciklus jediplohaplontski (izomorafan iliheteromorfan).

- Redovi Fucales i Durvillaealeskarakterizirani su diplontskimivotnim ciklusom s gametskommejozom i oogamijom.

43

Karakteristike- Neke su vrste od ekonomske

vanosti za hranu ili dobivanjealginata (koloidni polisaharid izstanine stijenke, slui uvanjuvode).

- Godinji globalni prinos Laminaria iUndaria je skoro 2 miliona tonasvjee mase (1.3 miliona tona izmarikulture na obalama Kine).

44

Rasprostranjenost- oko 1500-2000 vrsta u oko 265 rodova,- naseljava iste prostore kao i crvene alge,- u sjevernom Atlantiku i Pacifiku velike

smee alge gusto naseljavaju zonu plimei osjeke, gdje su esti pojasevi Fucus, adublje uma Laminaria

- Po veliini su daleko najimpresivnijepopulacije velike alge Macrocystis iNereocystis koje submerzno rastu naPacifiku (uz obale Sj. Amerike) i doseu30-60 m duine.

11.3.2015

12

45

gornja zona plime i osjeke

donja zona plime i osjeke

niska plima

Distribucija smeih algi

Laminaria

Laminaria

Fucus

Macrocystis

Nereocystis

Postelsia

46

Skladini produkti- Najznaajniji rezervni produkt fotosinteze je

hrizolaminaran (beta-1,3-vezani glukan) kojilei u rastvoru u posebnoj vakuoli.

- Takoer su prisutni i lipidi (u formi kapljicaulja)

- Manitol je eerni alkohol male molekularnemase koji kod smeih algi ima iosmoregulatornu ulogu. Njegovaintracelularna koncentracija raste i opada saporastom i padom saliniteta u spoljnojsredini.

47

Polna reprodukcija

- Fucales su karakteriziranidiplontskim ciklusom, gdje semejoza dogaa upravo prijeformiranja gameta

48

Jajna stanica (n)

spermatozoid (n)

Nezreli anteridiji (n)

Zreli anteridiji

Paketspermatozoida

spermatozoidi (n)

singamija

Jajna stanica (n)

Zigot (2n)

Mlade diploidne jedinkediploidna jedinka

Receptakulum

Konceptakulum

Nezreli oogoniiji

(n)

Mejoza

11.3.2015

13

49

Klasifikacija- Novija klasifikacija rasporeuje

razred u 14 redova.- Neki autori ih dijele u 3 podrazreda:

-Isogeneratae ;Ectocarpales,Sphacelariales

Cutleriales, Dictyotales- Heterogeneratae (Laminariales),- Cyclosporae (Fucales)

50

Red: Dictyotales

Dictyota dichotoma - apikalno grananje

51

Red: Dictyotales

Padina pavonia inkrustrirana je kalcij karbonatom. Izmjena generacija je izomorfna. Jednodomna je alga.

52

Red: Laminariales

Macrocystis pyrifera

11.3.2015

14

53

Red: Fucales

54

CHLOROPHYTA(ZELENE ALGE)

55

Osnovne karakteristike

ovaj odjel obuhvaa sve tipove stanine grae

heterotrihni talus

kloroplasti razliitog oblika (vrasti nose pirenoide)

klorofil a i b, alfa i beta karoten, neki ksantofili

rezervna supstanca krob i kapljice ulja

kod nekih uz celuloznu stijenku pektin i ini talus sluzastim

56

Osnovne karakteristike Zoospore s dva jednako duga bia

spolni nain razmnozavanja gametogamija

zigota moze prei u cistozigotu

izmjena generacija; spolna tj haploidna generacija izmjenjuje se s diploidnim sporofitom

izomorfna i heteromorfna

11.3.2015

15

57

Osnovne karakteristike

preteno autotrofni fotosintetski organizmi, ali mogu bitii sekundarno i heterotrofni

plankton i bentos kopnenih voda

u moru slabo u planktonu,a u bentosu u gornjoj litoralnoj zoni

neke simbionti s liajevima58

Klasifikacija

Volvocales

Chlorococcales

Ulotrichales

Cladophorales

Chaetophorales

Oedogoniales

Siphonales

59

Volvox sp.

60Ulotrix sp.

11.3.2015

16

61

Ulva lactuca62

Halimeda tuna

63

Acetabularia mediterranea