01 racunarske mreze - osnovni pojmovi i klasifikacija

5/25/2018 01 Racunarske Mreze - Osnovni Pojmovi i Klasifikacija

1/17

Raunarske mree

Osnovni pojmovi i klasifikacija

Dejan Lacmanoviasistent

Tehniki fakultet Mihajlo PupinZrenjanin


2/17

Raunarske mree osnovni pojmovi

Raunarske mree ine tehnolokupodlogu za elektronsko poslovanje.

Raunarska mrea: skup vie raunara,perifernih jedinica i drugih ureaja, koji sumeusobno povezani sa ciljem razmeneinformacija i deobe mrenih resursa.

Raunari u mrei se nazivaju vorovi.vorovi mogu biti serveri i radne stanice.


3/17

Raunarske mree protokoli

Komunikacija izmeu vorova u mrei vri se naosnovu protokola. Protokoli su pravila kojaraunarima daju uputstva kako da meusobnorazmene informacije.

Niz meusobno zavisnih protokola naziva se stekprotokola.

Najpoznatiji stek protokola je TCP/IP (TransmisionControl Protocol / Internet Protocol).

Internet, mrea svih mrea, zasnovana je naTCP/IP protokolu. Pored TCP/IP skupa protokolapoznati su i IBM SNA (System NetworkArchitecture), Digital-ov DECNet, Novell-ovIPX/SPX,AppleTalkfirmeApplei dr.


4/17

Raunarske mree klasifikacija

Postoje tri najvanija kriterijuma zaklasifikaciju:

klasifikacija po dometu,

klasifikacija po topologijii

klasifikacija prema odnosima izmeu

vorova.


5/17

Raunarske mree klasifikacija po dometu

Najzastupljenije kategorije prema toj podeli su: LAN mree (Local Area Networks)mree lokalnog podruja.

LAN mree pokrivaju podruje ogranieno na jedno preduzee iliustanovu.

WAN mree (Wide Area Networks)mree irokog podruja.WAN mree pokrivaju podruje jedne ili vie drava ili podrujecelog sveta (Internet).

MAN mree (Metropolitan Area Networks)mree gradskogpodruja. Mree ove vrste pokrivaju podruje grada.

Postoje i druge kategorije: CAN mree (Campus Area Networks)mree univerzitetskog

kompleksa koje povezuju vei broj LAN mrea na udaljenimlokacijama.

PAN mree (Peronal Area Networks)personalne mree malogdometa, namenjene povezivanju prenosivih ureaja kao to sulaptop raunari, PDA, palmtop raunari i dr.


6/17

Raunarske mree klasifikacija premaodnosima izmeu vorova

mrea ravnopravnih nadlenosti (peer-to-peer):ne postoji raunar koji obavlja ulogu servera, negosvaka radna stanica moe imati ulogu klijenta i

servera, to znai da su svi vorovi jednaki. Manjemree, manji broj korisnika serverske mree: mree sa jednim vorom koji ima

funkciju servera, dok su svi ostali vorovi klijenti(radne stanice). Radne stanice pristupaju serveru i

koriste mrene resurse. Poseban vid serverskihmrea u kojima se nalazi vie servera razliitihnamena nazivaju se vieserverskim mreama.


7/17

Raunarske mree klasifikacija prematopologiji

Klasifikacija prema topologiji predstavlja klasifikacijuprema rasporedu i nainu povezivanja vorova umrei. Postoje: logika i fizika topologija.

Logika topologija definie logiki plan mree, tj.puteve po kojima se kreu informacije po mrei, kaoi naine komunikacije izmeu vorova. Dve glavnelogike topologije su: magistrala (sabirnica, bus) i

prsten (ring).


8/17


Fizika topologija definie plan rasprostiranjakablova u mrei. Glavne fizike topologije su magistrala (sabirnica, bus),

prsten (ring) i zvezda (star).


9/17


Pored ovih vrsta postoje i izvedenetopologije, kao to su: topologija zvezdastog prstena (star-wired) i

topologija reetke(mesh)


10/17

LAN mree

Raunarske mree koje obuhvataju samo deozgrade, itavu zgradu ili vie zgrada na manjemrastojanju, tj. manje podruje, nazivaju se lokalne

raunarske mreeLAN (Local Area Networks). Osnovna odlika lokalnih raunarskih mrea su

velike brzine prenosa podataka. Danas se tebrzine prenosa kreu od 100 Mbps (megabita posekundi) kod standarda Fast Ethernet, do 1 i 10

Gbps (gigabita po sekundi) kod gigabitnogEthernet-a.

LAN mree ne treba smatrati zatvorenim celinama,nego sistemima koji mogu i treba da se povezuju sa

drugim LAN ili WAN mreama.


11/17

LAN mree

Karakteristike LAN mrea odreene susa tri najznaajnija faktora: fizikom topologijom,

prenosnim medijumom i

metodama pristupa medijumu.


12/17

Topologija LAN mrea

Fizika topologija LAN mrea moe biti realizovana na trinaina: magistrala,

prsten,

zvezda. MAGISTRALA: svi raunari u mrei su povezani na isti fiziki

medijum. Informacije se alju svim vorovima u mrei, ali ih preuzimaju

samo oni vorovi kojima su te informacije namenjene. Povezivanje novih vorova u mreu je jednostavno.

Nedostaci: u sluaju prekida segmentasvi raunari na istomsegmentu ostaju bez pristupa mrei. Ogranienje u brojuvorova koji se mogu povezati na jedan isti mreni segment,predstavlja jedan od nedostataka.

Glavna prednost topologije magistrale je niska cena realizacije.


13/17

Topologija LAN mrea

ZVEZDA: preko ureaja koji se naziva koncentrator ili hub. Tajureaj predstavlja centralno vorite zvezde. Svaki vor u mrei povezan je na koncentrator i preko njega

komunicira sa ostatkom mree.

Prednost ovakvog naina povezivanja ogleda se u manjojmogunosti prekida rada mree, jer u sluaju prekida na bilokom delu segmenta, samo raunar koji se nalazi na prekinutomkablu nema pristup mrei, dok ostatak mree nesmetanofunkcionie.

PRSTEN: postoji manja fleksibilnost u pogledu lokacijevorova u mrei. vorovi se mogu povezivati u mreu samo u odreenomprostoru, tj. u takama gde su pre toga instalirani razvodnici. Princip prenosa informacija u topologiji prstena zasniva se na

kretanju informacije od vora do vora, na putu od izvora doodredita.

Broj vorova koji se moe prikljuiti na mreu je znatno vei, alisu vei i trokovi realizacije mree.


14/17

Prenosni medijumi u LAN mreama

Povezivanje vorova u okviru raunarskemree vri se pomou prenosnih

medijuma. Postoji vie vrsta prenosnihmedijuma, a upotreba svakog od njih je uzavisnosti od tipa mree koji se koristi. Vrsteprenosnih medija su:

bakarni koaksijalni kabl (Coax), bakarne upredene parice (UTP, STP ),

optika vlakna,

beino povezivanje.


15/17


Bakarni koaksijalni kabl bioje, u prolosti, dostakoriena vrsta medijuma.Odlikuje ga niska cena,

relativno visoka otpornostna elektromagnetnesmetnje i jednostavnaugradnja.

Dve najpoznatije vrstekoaksijalnog kabla su tankikoaksijalni kabl, poznatiji

kao Thin Coax, i debelikoaksijalni kabl, poznatijikao Thick Coax.

Spoljni omota

Unutra nji provodnik

Thick Coax kabl


16/17


Upredene bakarne paricepredstavljaju najee korienimedijum u oblasti LAN tehnologijeudananje vreme.

Postoji vie vrsta upredenih parica, od

kojih su dve glavne kategorije: oklopljeneupredene parice - STP(ShieldedTwisted Pairs) i neoklopljene upredeneparice - UTP(Unshielded Twisted Pairs).

UTP kabl se sastoji od 4 paraprovodnikakoji se upredaju radismanjenja interferencije. Svaki odprovodnika ima izolaciju specifine boje

da bi se razlikovao prilikom povezivanjana konektor. Postoje etiri glavne boje:narandasta, zelena, plava i braon.Svaki od ta etiri obojena provodnikaima svoj beli par ija je izolacijaproarana trakom iste boje kao to jeboja njegovog para. UTP kabl se koristiu kombinaciji sa osmopinskim RJ-45konektorima.

Spoljna izolacija

UTP kabl


17/17


Optika vlaknapredstavljaju izuzetan prenosnimedijum. Neosetljiva su na elektromagnetnesmetnje i omoguuju ogromne brzine prenosa(nekoliko gigabita u sekundi). Iako je ugradnja

sloenija, a cena mnogo via od bakarnih kablova,ovaj medijum predstavlja medijum budunosti.

Beino povezivanjepredstavlja dobro reenje zapovezivanje lokalnih raunarskih mreaprvenstveno zbog neosetljivosti na fiziki raspored

vorova u mrei. Komunikacija se ostvaruje puteminfracrvenih signala ili radio-talasa. U toku jerazvoj i primena velikog broja standarda za beinopovezivanje.

01 racunarske mreze - osnovni pojmovi i klasifikacija

Documents