1

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif - 2019

fHf¤ jiyt® K.f.°lhè‹ mt®fshš mik¡f¥g£l

MŒÎ¡FG

1. Kidt® f.bgh‹Ko, K‹dhŸ ca® fšé¤Jiw mik¢r®.

2. ÂU j§f« bj‹duR, K‹dhŸ gŸë¡ fšé¤Jiw mik¢r®.

3. Kidt® m.Ïuhkrhä, K‹dhŸ Jiz¤ jiyt®, jäHf muR ca®fšé k‹w«.

4. Kidt® k.Ïuhn#ªÂu‹, K‹dhŸ Jiz ntªj®, jŠir j䜥 gšfiy¡fHf«.

5. Kidt® »UZzrhä, K‹dhŸ nguhÁça®, g¢ira¥g‹ fšÿç.

6. ÂU Á.é.v«.Ã.vêyur‹, v«.vš.V., fHf khzt® m⢠brayhs®.

7. lh¡l® uŪÂueh¤, r_f Ú¡fhd kU¤Jt® r§f«.

8. nguhÁça® Ãç‹° fn#ªÂughò, bghJ¡ fšé¡fhd khãy nkil.

9. lh¡l® v°.brªÂšFkh®, v«.Ã.,

10. ÂUk RªjutŸë, r_f bra‰gh£lhs®.

***

2

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif - 2019

Âuhél K‹nd‰w¡ fHf¤Â‹

MŒÎ m¿¡if

Âuhél K‹nd‰w¡ fHf muR, midtU¡F« v›éj¥

ghFghL« Ïšyhkš ju« thŒªj, midtiuÍ« cŸëiz¤J¡ bfhŸS«

fšé tH§Ftj‰F v¥nghJnk äf ca®ªjg£r K‹Dçikia tH§»

tªÂU¡»wJ. äf¤ bjhl¡f fhy¤Ânyna, 1950 -fëš x›bthU 3 ».Û.

öu¤Â‰F« X® Mu«g¥gŸë, x›bthU 5 ».Û. öu¤Â‰F« X® ca®ãiy¥

gŸë - M»at‰iw mik¤j Kjš khãy« jäœehL v‹gJ ϧF

F¿¥Ãl¤j¡fJ. fiyP® K. fUzhã mt®fŸ jäœehL muÁ‹

Kjštuhf ÏUªjnghJ, jäœehL muR, x›bthU ».Û öu¤Â‰F« X®

Mu«g¥ gŸë, x›bthU 3 ».Û. öu¤Â‰F« X® ca® bjhl¡f¥gŸë,

x›bthU 5 ».Û. öu¤Â‰F« X® ca®ãiy¥gŸë, x›bthU 7 ».Û

öu¤Â‰F« xU nkšãiy¥gŸë M»at‰iw¤ bjhl§» it¤ÂU¡»wJ.

cyf t®¤jf mik¥ò - fh£ x¥gªj¤Â‹ mo¥gilæš k¤Âa

muR v¥nghbjšyh« k¡fŸ énuhj¡ fšé¡ bfhŸiffis¡ bfh©L

tU»wnjh m¥nghbjšyh« Âuhél K‹nd‰w¡ fHf« mij¡ fLikahf

v®¤J tªÂU¡»wJ. jäœeh£o‹ K‹dhŸ Kjšt® fiyP® K.fUzhãÂ

mt®fŸ, 2015, or«g® 19M« njÂa‹W ËtUkhW F¿¥Ã£LŸsh®:

“fšéia xU t®¤jf¥ bghUshf kh‰¿él K‰gL« cyf t®¤jf mik¥ò

- fh£ (WTO - GATS ) x¥gªj¤Âš ifbaG¤Âl nt©lh« v‹W v©z‰w

mik¥òfŸ tèÍW¤Â¡ nf£L¡ bfh©ld. Ϫj x¥gªj¤Â‹go,

3

xL¡f¥g£l r_f§fS¡F ÏlxJ¡ÑL«, fšé cjé¤ bjhifÍ«

tH§f¥gLtJ u¤jh»éL«. nkY«, bghUshjhu ßÂahf¥ gyÅdkhd ÃçÎ

khzt®fS¡F btW« xU rjÅj fšé cjé¤bjhif k£Lnk tH§f¥gl

nt©Lbk‹W«, äf¢Áwªj khzt®fS¡F xU rjÅj msΡF

tH§f¥glnt©Lbk‹W« Ϫj x¥gªj« ãgªjid é¡»wJ. mj‹

fhuzkhf k¤Âæš MS« ghuÂa #djh muR nk‰f©l cyf t®¤jf

mik¥ò - fh£ x¥gªj¤ÂèUªJ btëna¿ tu nt©Lbk‹W Â.K.f.

ÂU«g¤ ÂU«g tèÍW¤Â¡ bfh©L tªÂU¡»wJ”.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif 2019-š K‹ it¡f¥g£LŸs

bfhŸif K‹bkhêÎfëš gyΫ fh£ x¥gªj¤Â‹ éÂfS¡F Ïz§fnt

mikªÂU¡»‹wd. nkY« ϪÂa muÁayik¥ò¢r£l¤Â‹ bjhiyneh¡F¥

gh®it¡F«, mj‹ éÂfS¡F« vÂuhditahfΫ cŸsd. fšé v‹gJ

f£lha« khãy¥ g£oaèš Ïl«bg‰¿U¡f nt©Lbk‹W Â.K.f. bjhl®ªJ

nfhç¡if vG¥Ã tªÂU¡»wJ.

23.07.2016 - m‹W fiyP®K. fUzhã mt®fŸ bjŸs¤

bjëthf¥ ËtUkhW T¿æU¡»wh®: “fšé kWgoÍ« khãy¥

g£oaY¡F¡ f£lha« bfh©L tu¥g£lhf nt©L«. òÂa fšé¡ bfhŸif

v‹w bt¿ bfh©l ahid, fšéæš jäœehL milªÂU¡F« m‰òjkhd

rhjidfis mê¥gj‰F eh« mDk¡fnt TlhJ. Ú©lfhykhf eh«

ngh‰¿¥ ghJfh¤J tªÂU¡»w r_f ÚÂiaÍ«, rk¤Jt¡ bfhŸiffisÍ«

mê¥gj‰F eh« mij mDk¡f¡ TlhJ”. lh¡l® fiyP® K.fUzhãÂ

mt®fë‹ mo¢RtLfis¥ Ëg‰¿ elªJtU« Â.K.f., tiuÎ njÁa¡

fšé¡ bfhŸif 2019-Í« fLikahf v®¤J ㉻wJ.

4

cy»‹ Ïu©lhtJ äf mÂfkhd k¡fŸ bjhifia¡

bfh©oU¡F« ehlhd ϪÂah, g‹Kf¤ j‹ik bfh©l bgUãy«.

‘nt‰Wik¥ g©òfëš x‰Wik’ v‹gnj ϪÂahéš mo¥gilahd x‹W

gL¤J« M‰wš. tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif 2019, Ï¡bfhŸifia

totik¡F« nghJ ekJ eh£o‹ g‹ik¤Jt Ïa‰if¥ g©ig

m§Ñfç¡f¤ jt¿æU¡»wJ.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif 2019, KGikahd ika¥

gL¤Jjš, jåah® kakh¡fš, bgUtâf ãWtd kakh¡fš, t®¤jf

kakh¡fš, fšéia¡ fhé kakh¡fš M»at‰W¡nf Mjuthf

mikªÂU¡»wJ. fšéia¥ bghJ¥ g£oaèèUªJ k¤Âa¥ g£oaY¡F

kh‰Wtijna mJ Ïy¡fhf¡ bfh©oU¡»wJ. r_f ÚÂiaÍ«,

ÏlxJ¡Ñ£ilÍ« mJ mf‰¿éL«. nk£L¡Fo m¿Î ÉéfS¡F«, ca®

rhÂædU¡F« k£Lnk fšéia mÂf vëjhf mQf¡Toa ãiyæš

mika¢ brŒtj‰F Ϫj tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif K‰gL»wJ.

fšéæ‹ F¿¡nfhŸ k¡fS¡F¢ nrit brŒtJjhnd jéu, bgU tâf

ãWtd§fS¡F¢ nrit brŒtjšy.

g‹bkhêfis¥ ga‹gL¤J»w, g‹Kf¡ fyh¢rhu¤ij¡

bfh©oU¡»w xU eh£L¡F, x‰iwahd, ika¥gL¤j¥g£l x£L bkh¤j -

E©zyF mséyhd nkyh©ik mik¥ig¡ bfh©l njÁa¡ fšé¡

bfhŸif v‹gJ K‰¿Ykhf V‰f¥gl KoahjjhF«. Ϫj cy»š, bgçanjh

- Á¿anjh, T£lh£Á tot¤Âš mikªj murh§f¤ij¡ bfh©oU¡F«

vªj xU ts®¢Áailªj ehL« Ϥjifa xU ika¥gL¤j¥g£l

bfhŸifia¥ bg‰¿U¡féšiy.

5

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, x‰iw njÁa mÂfhu

mik¥Ã‹ Ñœ, m§f‹thoæèUªJ gšfiy¡ fHf« tiu m»y ϪÂa

N¤Âu« x‹iw K‹bkhêªÂU¡»wJ. ghuÂa #djh¡ f£Á muÁDila

Ϫj k¡fŸ énuhj¡ fšé¡ bfhŸif, #dehaf«, kj¢ rh®Ã‹ik,

nrhõèr«, T£lh£Á¤ j¤Jt« ngh‹w, muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‹

mo¥gil¡ bfhŸiffS¡nf vÂuhdJ.

tiuÎ njÁa¡fšé¡ bfhŸif, Éngh¡F¤jdkhd

Áªjid¥ ngh¡ifÍ«, Ëndh¡»¢ bršY« fU¤JfisÍ« ãu¥Ã

tH§Ftjhf ÏU¡»wJ. mJ gF¤j¿Î¢ Áªjidianah, Rakçahij

cz®é‹ c¤ntf¤ijnah k¡fŸ kd§fëš éij¡f¡ Toajhf

mikªÂU¡féšiy.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡bfhŸifia cUth¡»a lh¡l®f°öç

u§få‹ jiyikæš mikªj FG, xU r®¢ir¡Fça - Ku©ghlhd -

ghug£r¡ f©nzh£l« bfh©l X® m¿¡ifia¢ rk®¥Ã¤JŸsJ. Ϫj

m¿¡if, j‰nghJ eilKiwæYŸs fšéaik¥ò KiwiaÍ«, ϪÂahé‹

k¡fSila fšé cçikfisÍ« ghÂ¥gjhf mikªÂU¡»wJ.

Ϫj Mtz«, xL¡f¥g£l r_f§fis¡ fšéæèUªJ

Ú¡»¥ òwªjŸStj‰fhd kiwKf¢ braš ãušfis¡ bfh©oU¡»wJ

v‹gJ, Âuhél K‹nd‰w¡ fHf¤Â‹ (Â.K.f.) gh®itahF«. xL¡f¥g£l

k¡fS¡fhf¥ ghLg£L tU« Â.K.f., Ϫj k¡fŸ énuhj, fh£ x¥gªj« -

kDj®k« M»at‰¿‹ mo¥gilæš mikªj bfhŸifia V‰W¡

bfhŸshJ.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, muÁaš mik¥ò¢ r£l¤Â‰nf

vÂuhdJ. ϪÂa muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‹ bjhiyneh¡F¥ gh®it, mj‹

6

K‹DiuæY«, ÃçÎfŸ - 14, 15, 16, 21, 23, 24, 38, 39, 39-A, 41, 45, 46, 246

k‰W« 254 - M»a éÂfëY« bjçé¡f¥g£LŸsJ. fšéæ‹ mid¤J

ãiyfëY« njÁa¡ fšé¡ bfhŸifæš nk‰f©l bjhiyneh¡F¥

gh®it bjëthd éj¤Âš Ûw¥g£LŸsJ. muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‹

éGäa§fshš têfh£l¥glhkš, rªij¤ njitfshš, F¿¥ghf

cyfshéa ã _yjd¤Âdhš tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif tê

fh£l¥g£oU¡»wJ.

r_f ßÂahfΫ, fšéæY« Ëj§»æU¡F« ãiyikæ‹

mo¥gilæš tH§f¥gL« ÏlxJ¡ÑL F¿¤J tiuÎ njÁa¡ fšé¡

bfhŸifæš vªj Ïl¤ÂY« F¿¥Ãl¥glntæšiy. ca®fšéæY«,

MuhŒ¢Á¤ JiwfëY« r_f ßÂæY«, fšé rh®ªJ«

Ëj§»æU¥nghU¡F¡ fšé cjé¤ bjhiffŸ tH§FtJ g‰¿Í«Tl,

K‰¿Ykhf vªj¡ F¿¥ò« Ïl«bgwéšiy. r_f xL¡F Kiwfshš

bgU«gh‹ikahndh® JaUW« xU r_f¤Âš, tiuÎ njÁa¡ fšé¡

bfhŸif jF k‰W« jF mo¥gilæyhd fšé cjé¤ bjhiffŸ g‰¿

k£Lnk ngR»wJ. jF v‹w m«r¤Â‹ fU¤jh¡f«, xU f‰Ãjkhd/

khiaahd r_f¡ f£Lkhd«. r®tnjr khzt®fS¡F¡ fšé cjé¤

bjhiffŸ tH§Ftj‰fhd têtifia xU njÁa MuhŒ¢Á ãWtd«

cUth¡»¤ jU« v‹w K‹bkhêit tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif

it¤JŸsJ. (g¡f v©: 151, g¤Â-12.4.4. ) Mdhš, mnjrka¤Âš, m¤jifa

X® m¿é¥ig, têtifia, ϪÂa¡ Fok¡fëš r_f ßÂahfΫ, fšé

rh®ªJ« Ëj§»¥ nghæU¡F« tF¥ÃdU¡F tH§Ftš njÁa fšé¡

bfhŸif tiuÎ jt¿æU¡»wJ. ÏJ r_f Ú¡ bfhŸif¡F«,

muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‹ bjhiyneh¡F¥ gh®it¡F«, mj‹ éÂfS¡F«

Tl vÂuhdJ. r_f ßÂahfΫ, fšéæY« Ë j§»¥nghæU¥nghç‹

7

K‹nd‰w«, ca® fšé ãiya§fëš mt®fS¡F¥ nghJkhd

ÃuÂã¤Jt« Ïšyhk‰ nghdhš rh¤Âa¥glhJ. mªj ãiyia¢ rh¡f

nt©Lkhdhš, fšé ãiya§fëš khzt® nr®¡iffŸ, gâ ãakd§fŸ,

MuhŒ¢ÁfS¡fhd ã cjéfŸ M»ait c¤juthjkhd ÏlxJ¡ÑLfŸ

_ykhf k£Lnk KoÍ«. m¤jifa têtiffŸ Ïšyhkš ÏU¥gbj‹gJ,

ϪÂahé‹ muÁayik¥ò¢ r£l éÂfŸ 15, 16 M»at‰iw¤ bjëthf Û¿¢

brašgLtjhF«.

ϪÂahé‹ muÁayik¥ò¢ r£l¤ÂDila T£lh£Á¡

f£lik¥igna, Ϫj tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif m§Ñfç¡f¤

jtW»wJ v‹gJl‹, k¤Âa xG§fh‰W Kiw Miza§fshš

nk‰bfhŸs¥gL« KoÎfis eilKiw¥ gL¤Â¤ ju nt©oa Kfikfë‹

ãiy¡F khãy muRfis¡ FW¡» éLtjhfΫ ÏU¡»wJ.

gŸë¡gŸë¡gŸë¡gŸë¡ fšéfšéfšéfšé

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸifæ‹ KjyhtJ m¤Âaha«,

K‹gUt kHiya® guhkç¥ò k‰W« fšéia (ECCE) Kiwrh® fšéæ‹ Ñœ

bfh©Ltu nt©Lbk‹W K‹bkhêªJŸsJ. Ϫj¡ fhyf£l«,

FHªijfŸ FL«g¤ÂDŸ f‰W¡ bfhŸS« braš Kiwæ‹

Mu«g¤ÂèUªJ, gŸëæš mt®fŸ f‰W¡ bfhŸS« brašKiw¡F

kh¿¥ngh»w gUtkhF«. Ϫj¡ f£l¤Âš, ešy r¤jhd czΫ, äf

mÂfg£r msé‰F Kiw rhuh¡ f‰wš braš KiwÍnk cWÂ¥gL¤j¥gl

nt©oa njitæU¡»wJ. K‹ bjhl¡f¡ fšéiaÍ«, bjhl¡f ãiy

tF¥òfshd 1, 2 M»at‰iw x‹whf Ïiz¥gJ«, K‹ bjhl¡f¡ fšé¡F

xU Kiwrh® ghl¤Â£l¤ij¥ gçªJiu¥gJ«, FHªijikia mDgé¤J

k»œtj‰F¡ FHªijfis mDk¡fhJ. m§f‹tho xU bgça g§fh‰w

8

nt©oÍŸs f£l« ÏJ; vdnt K‹gUt kHiya® guhkç¥ò k‰W«

fšéia (ECCE) bjhl¡fãiy tF¥òfshd 1 k‰W« 2 M»a Ïu©Ll‹

x‹¿iz¡f¡ TlhJ; jhŒbkhê têna X® Mnuh¡»akhd NHèš

FHªijfŸ f‰gj‰F všyh trÂfS« bfh©ljhf Ï.Á.Á.Ï. totik¡f¥

g£lhf nt©L«. tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸifæš K‹

bkhêªÂU¡»wthW 5 M©L mo¥gil¡ fšé v‹gJ V‰W¡ bfhŸs¥gl

KoahjJ.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif - 2tJ m¤Âaha¤Âš, x‹W

Kjš Iªjh« tF¥ò tiuæš FHªijfS¡F¡ f‰Ã¤jš bjhl®ghd gFÂ

bjët‰w éj¤Âš mikªJŸsJ.

gæ‰Wbkhê F¿¤J vªj¤ bjëΫ Ïšyhkš ÏU¡»wJ.

njÁa¥ gæ‰Wd® £l« (NTP), cŸq® FiwÔ® f‰Ã¤jš cjéahs®fŸ

£l« (RIAP), f‰Ã¤jš cjéahs®fŸ (IA) t»¡F« g§F - Ït®fŸ cŸq®

fjhehaf®fŸ v‹W F¿¥Ãl¥gL»‹wd®. ÏJ, FHªijfis¥ gŸëfëš

nr®¤jš k‰W« f‰wiy cWÂ¥gL¤Jtš MÁça®fë‹ g§ifÍ«, X®

x£Lbkh¤j KGik v‹wtifæš rKjha¤Â‹ bghW¥igÍ« Fiw¤J

kÂ¥ÃL« tifæš cŸsJ. khãy¤Â‰F khãy« ntWgl¡Toa

c©ikahd njitfŸ g‰¿ Kiwahd òçjš VJä‹¿ Ϫj m¤Âaha«

äfΫ cŸÇl‰wjhf mikªJŸsJ. nk‰f©l v‹.o.Ã. k‰W« M®.I.V.Ã.

M»ait midtU¡F« fšé rkkhd têtifaë¡f¥gl nt©L« v‹w

bfhŸif¡nf énuhjkhd tifæš cŸsd. juä¡f fšéÍ«, guhkç¥ò«

gæ‰Á bg‰w MÁça®fshš k£Lnk midtU¡F«, F¿¥ghf - Ïilã‰F«

khzt®fŸ, Áw¥ò¤ njitfŸ cŸs FHªijfŸ M»nahU¡F« -

9

tH§f¥glKoÍ«; Ϫj¥ bghW¥ò v‹.o.Ã. k‰W« M®.I. V.Ã. ngh‹wt®fël«

f£lha« bfhL¡f¥gl¡ TlhJ.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸifæš K‹it¡f¥g£LŸs

£l§fŸ, F¿¥ghf, 3.12-M« g¤Âæš cŸsit - cŸëL« tê

KiwæèUªJ btë¥ bgw¥gL« tê Kiw¡F khW« tifkhÂç ef®Î.

kjßÂahfΫ, bkhê têæY«, ÁWgh‹ik k¡fshš K‹bdL¡f¥gL«

kh‰W¡fšé tif khÂçfŸ c‰rhf¥gL¤j¥gl nt©oaitahf cŸsd.

bkhêiaÍ«, g©gh£ilÍ« ghJfh¥gj‰fhf ϪÂa muÁaš mik¥ò¢

r£l¤Âš c¤juthj« më¡f¥g£LŸs X® mo¥gil cçik mJ.

bt›ntWg£l cŸf£lik¥òfŸ bfh©l gštif khÂçfis mDkÂ¥gJ«,

bghJthf¥ gŸëfëš cŸÇLfS¡F é¡f¥gL« f£L¥ghLfis¤

js®¤JtJ« ϪÂa muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‹ c¤ntf« k‰W« éÂfS¡F,

F¿¥ghf é 14-¡F vÂuhdit. KGikahd muR ãÂÍjéÍl‹

eilbgW« bghJ¥gŸë mik¥ig ãWÎtjhš k£Lnk všyh¡

FHªijfS¡F« jukhd fšé »il¥gij¢ rh¤Âa¥gL¤j KoÍ«. mªj¤

jukhd fšéia všyh¡ FHªijfS« rkkhd Kiwæš »il¥gij cWÂ

brŒtš tiuÎ njÁa¡ fšé¡bfhŸif jt¿ÍŸsJ. bghJ¥gŸë

Kiw¡F o.v‹.Ï.Ã. vÂuhf ã‰gJl‹, mj‰F Kuzhd tifæš g‹Kf¤

j‹ik thŒªj Kiwfis K‹bdL¡»wJ; ÏJ gŸë¡fšéia nkY«

mÂf tâfkakh¡F«.

tiuÎ njÁa fšé¡bfhŸif m¤Âaha« 4, g¤Â 4.1.1. - òÂa

5+3+3+4 v‹w totik¥Ãš gŸë¥ ghl¤Â£l¤ijÍ«, f‰Ã¤jš KiwiaÍ«

ÛŸ f£lik¥ò¢ brŒjš:

10

mo¥gil¡ fšé¡Fça f£l« 5 M©LfŸ : _‹W M©L

fhy K‹-bjhl¡f¥ gŸë k‰W« tF¥òfŸ 1, 2. jahç¥ò ãiy (mšyJ Ë

bjhl¡fãiy).

3 M©LfŸ : tF¥òfŸ 3, 4, 5. eLãiy (mšyJ ca® bjhl¡f ãiy)

3 M©LfŸ : tF¥òfŸ - 6, 7, 8. ca®ãiy ( mšyJ Ïilãiy)

4 M©LfŸ : tF¥òfŸ - 9, 10, 11, 12

Ϫj¥ òÂa 5+3+3+4 v‹w totik¥Ãš gŸë¥ ghl¤

£l¤ijÍ«, f‰Ã¤jš KiwiaÍ« ÛŸ f£lik¥ò¢brŒtJ v‹gJ,

j‰nghija 10+2 M©LfŸ gŸë¡ fšé Kiw Áw¥ghf¥ gâah‰¿¡

bfh©oU¡F« ãiyæš K‰¿Y« njita‰w x‹W. Ï¥nghija Kiwna

Áy kh‰w§fSlD«, f‰wY¡fhd nk«g£l trÂfSlD« bjhl®ªJ Úo¥gJ

f£lha«. g¤Â 4.4.4. -Ïš K‹bkhêa¥ g£LŸs bjhê‰fšé¥ ÃçΡF«,

fšé¥òy¥ ÃçÎfS¡F« Ïilna brh‰g msΡF¡Tl ntWghL

Ïšiy. bjhê‰fšé rh®ªj gç¢ra« g‰¿a K‹bkhêÎ Ïl«bg‰WŸs g¤Â

4.6.6.1.-Ïš bfhL¡f¥g£lit khzt®fë‹ ey‹ fU¡

bfhL¡f¥gléšiy; khwhf, ika Únuh£l¡ fšéæš mt®fë‹

br§F¤jhd nkšneh¡»a ef®Î¡F äf¥bgU« Ô§»iH¥gjhfnt mit

mikªJŸŸsd. _‹W mšyJ mj‰F nk‰g£l bkhêfis¥ gŸëæš

gæštbj‹gJ FHªijfë‹ nkš Rk¤j¥gL« bgUŠRikahf k£Lnk

ÏU¡F«.

njÁa¥ ghl¥ ò¤jf§fŸ g‰¿ g¤Â 4.8-Ïš bfhL¡f¥

g£LŸsit T£lh£Á¤ j¤Jt¤Â‰F vÂuhdJ. khãy§fŸ j§fS¡Fça

brhªj¥ ghl¤ £l¤Â‰F«, ghl¥ ò¤jf§fS¡F« KGikahd RjªÂu«

11

cilaitahf mDk¡f¥glnt©L«. g¤Â 4.9.4., khãy fz¡bfL¥ò¤

nj®Î x‹iw 3,5, k‰W« 8-M« tF¥òfë‹ khzt®fS¡F¥

gçªJiu¡»wJ. bjhl¡f¡ fšéæš 8-M« tF¥ig Ko¡F« tiuæY«

vªjéjkhd nj®Î« »ilahJ. bjhl®¢ÁahdJ«, KGikahdJkhd

kÂ¥ÕL f£lha« bjhlunt©L«; mJ nkY« tèik¥ gL¤j¥gLtJl‹,

#d ehafka¥gL¤j¥ glΫ nt©L«.

njÁa fšé¡ bfhŸif tiuÎ m¿¡ifæ‹ m¤Âaha«-5,

r_f ßÂahfΫ, fšéæš Ã‹j§»a ãiyæ‹ mo¥gilæY«

cUth¡f¥g£l ÏlxJ¡Ñ£L¡ bfhŸifia¥ g‰¿a gçÓyidna Ïšyhkš,

MÁça®fis¥ gâ¡F¤ nj®Î brŒtijÍ«, gjé ca®Î më¥gijÍ«

K‹bkhêªJŸsJ. m¤Âaha«-6, Ú©lfhykhf¡ fšé bgWtj‰fhd

thŒ¥ò kW¡f¥g£lj‹ fhuzkhf bt›ntWg£l k¡fŸ ÃçÎfSila

r_f k‰W« fšé¥ Ëdil Τ j‹ikiag òçªJ bfhŸs¤ jt¿é£lJ.

g¤Â 6.3.1.-Ïš ntiyæšyhkš ÏU¡F« MÁça¥ g£ljhçfë‹ ãiy

g‰¿a K‹it¥ò«, mš ga‹gL¤j¥g£LŸs bkhêÍ« fL«

M£nrgid¡F cça, äf mÂf msΡF¢ ÁWik¥gL¤Â, ÏêÎ brŒÍ«

tifæš cŸsJl‹, r_f, fšé¥ Ëj§»a ãiy v‹w Ãu¢rid F¿¤J¥

òçªJbfhŸshkny vGj¥g£LŸsJ.

m¤Âaha« -7, gŸë tshf§fis cUth¡FtJ F¿¤J«,

_yts§fis¥ g»®ªJ bfhŸtJ g‰¿Í« äf éçthf¥ ngR»wJ.

gŸëfis x‹¿iz¥gJ v‹w elto¡if, ViH¡ FHªijfS¡F,

mt®fë‹ thêl§fS¡F mUfikªj gŸëfis mQFtj‰fhd

thŒ¥igna kW¤J éy¡FtjhF«. m¤Âaha«-8 khãy mséš gFÂ

ÚÂæaš mÂfhu§fŸ bfh©l khãy gŸë¡ fšé xG§fh‰W Kiw

12

Miza« x‹iw Ô®¥gha§fŸ mik¡f¥gL« tiu ãWé, mJ Kjyik¢r®

jiyik t»¡F« khãy¡ fšé Miza« (SEC) v‹w mik¥ò¡F

m¿¡if rk®¥Ã¡F«go brašgl nt©L« v‹W TW»wJ. khãy¡ fšé

Miza mik¥ò Ïšyhj g£r¤Âš, neuoahf KjštU¡F m¿¡ifæl

nt©L« v‹W« T¿ÍŸsJ. ÏJ rçašy.

Âuhél K‹nd‰w¡ fHf«, “rk¢Ó® fšé”¡ bfhŸifæš

äf cWÂahd e«Ã¡if bfh©oU¡»wJ. midtU¡F« rk¤Jt

mo¥gilæš Óuhd fšé më¥gJjh‹ Ï¡bfhŸif. ϪÂa muÁayik¥ò¢

r£l¤Â‹ bjhiyneh¡F¥ gh®itÍ«, mj‹ gšntW éÂfS« všyh

k¡fS¡F« rk¤Jt mo¥gilæš thŒ¥òfŸ tH§f¥gl nt©Lbk‹gij

cW brŒ»‹wd. Â.K.f. muÁdhš gŸëfëš m¿Kf¥gL¤j¥g£l

“rk¢Ó®¡ fšé “ mij cWÂ brŒjJ.

ntj¡ntj¡ntj¡ntj¡ fyh¢rhu¤fyh¢rhu¤fyh¢rhu¤fyh¢rhu¤ Ââ¥òÂâ¥òÂâ¥òÂâ¥ò

k¡fë‹ ey‹ fU m¿éaiyÍ«, bjhêš E£g¤ijÍ«

K‹nd‰wkila¢ brŒtj‰F¥ gÂyhf, Ϫj tiuÎ njÁa¡ fšé¡

bfhŸif rk°»Uj«, ϪÂ, ntj§fS¡F K¡»a¤Jt« jªJŸsJ.

g¡f«-26š, rhz¡»a®, Mça g£l®, gjŠrè, gh°fuh¢rh®a® k‰W«

ghâå ngh‹w, bjh‹ikahd fhy¤J ca® rh m¿ÎÉéfis

bgUikgL¤Â F¿¥Ã£LŸsJ. Vida r_f¥ ÃçÎfis¢ nr®ªj m¿P®fŸ

ahiuÍ« tiuÎ m¿¡if F¿¥Ãlntæšiy. j䜡 féP®fŸ k‰W«

Áªjidahs®fshd ÂUtŸSt®, bjhšfh¥Ãa®, f«g‹, Ïs§nfh,

ghuÂah® k‰W« ghuÂjhr‹ ngh‹wt®fis äfΫ Mœªj cŸneh¡Fl‹

j鮤Jé£l Ϫj njÁa fšé¡bfhŸif tiuÎ Ït®fëš vt® xUtç‹

bgaiuÍ« F¿¥Ãléšiy. mnjhLTl, ntW vªj xU bgs¤j, rkz,

13

»¿°Jt mšyJ Ï°yhäa m¿P®fŸ vt® xUt® bgaiuÍ«

F¿¥Ãléšiy.

Ϫj tiuÎ m¿¡if, f®ehlf Ïir, ϪJ°jhå Ïir /

gujeh£oa« ngh‹wt‰W¡F k£Lnk K¡»a¤Jt« më¡f¥gLnkh v‹w

tèikahd rªnjf¤ij vG¥ò« tifæš cŸsJ. Ï‹iwa Âd«,

Ïitbašyhnk Ãuhkzka thœ¡ifæ‹ Ãç¡f Koahj gFÂahf cŸsd.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, jäœ Ïir g‰¿ vªj Ïl¤ÂY«

F¿¥Ãléšiy.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸifæ‹ neh¡f«, m¿éaš k‰W«

bjhêšE£g ts®¢Á nk«ghLfis K‹bdL¤J¢ brštjšy ; khwhf,

ntj¡ fyh¢rhu¤ij x£L bkh¤j ϪÂahé‹ ÛJ Ââ¥gJjh‹.

fšéfšéfšéfšé v‹gJv‹gJv‹gJv‹gJ f£lha«f£lha«f£lha«f£lha« khãy¥khãy¥khãy¥khãy¥ g£oaèšg£oaèšg£oaèšg£oaèš Ïl«Ïl«Ïl«Ïl« bgwnt©L«bgwnt©L«bgwnt©L«bgwnt©L«

mbkç¡fhéš, T£lh£Á muR¡F fšéæ‹ÛJ vªj mÂfhuK«

»ilahJ. m§F fšé khãy§fë‹ g£oaèš cŸsJ. fdlhéš,

fšé bjhl®ghd bfhŸiffis tF¡fΫ, r£l§fis Ïa‰wΫ

khãy§fS¡F mÂfhu« cŸsJ. M°Ânuèahéš fšé bjhl®ghd

r£l§fis Ïa‰W« mÂfhu« khãy§fëlnk él¥g£LŸsJ.

Ré£r®yhªÂš fh‹£nlh‹fëlnk fšé¢ r£l§fis Ïa‰W« mÂfhu«

bfhL¡f¥g£LŸsJ.

Mu«g¤Âš, ϪÂa muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‹ khãy¥

g£oaèšjh‹ gšfiy¡ fHf§fŸ cŸgl fšé Ïl«bg‰¿UªjJ. Mdhš,

1975 - 77 -M« M©Lfëš mtruãiy¡ fhy¤Â‹nghJ, fšé - khãy¥

g£oaèèUªJ bghJ¥ g£oaY¡F kh‰w¥g£L é£lJ. Ϫj Ó®Fiy¡F« -

14

ÏêÎgL¤J« elto¡ifia Â.K.f. bjhl®¢Áahf v®¤J¡ bfh©L

tUtJl‹, fšéia¥ bghJ¥ g£oaèš ÏUªJ khãy¥ g£oaY¡F Û©L«

kh‰¿¤ju nt©L« v‹w nfhç¡ifiaÍ« vG¥Ã tU»wJ.

r_fr_fr_fr_f Ú¡FÚ¡FÚ¡FÚ¡F vÂuhdJvÂuhdJvÂuhdJvÂuhdJ

kåjts nk«gh£L mik¢rf¤Â‹ 2016-17M« M©L

m¿¡if, ϪÂahéš gH§Foæd¤jt®fŸ 5.2%, ÉgL¤j¥g£nlh® 14.3%,

Ïju ÉgL¤j¥g£nlh® 34%, K‹nd¿a tF¥Ãd® 46.5% v‹w

é»jh¢rhu¤Âš khzt®fŸ ca®fšéæš go¤J tUtjhf¡ TW»wJ.

ÏlxJ¡Ñ£L éÂfë‹go, gH§Foæd« - ÉgL¤j¥g£nlh® - Ïju

ÉgL¤j¥g£nlh® Ïd§fis¢ nr®ªj khzt®fSŸ xU Á¿a rjÅj¤Âd®

k£Lnk ca® fšé¡F¥ nghf KoÍ«. Ϫj ÏlxJ¡Ñ£L thŒ¥òfŸ

kW¡f¥gL« g£r¤Âš, mJ khbgU« v®kiw¤ jh¡f¤ij V‰gL¤J«;

nk‰f©l Á¿a rjÅj¤Âdç‹ v©â¡ifÍ« Tl¡ ÑnH Ïw§»éL«.

V‰bfdnt K‹nd¿a rhÂfis¢ nr®ªj 46.5% khzt®fŸ

ca® fšéæš gæ‹W tU»‹wd®. Ϫj tiuÎ m¿¡if, ca®fšéæš

Ï‹D« mÂf v©â¡ifæš ca®rh khzt®fis Ïl« bgw¢ brŒ»wJ.

Ϥjifa xU tUªj¤j¡f NHèš, Ϫj¡ bfhŸif r_f Ú¡F vÂuhdJ

v‹w cz®Î vG»wJ.

15

ÏlxJÏlxJÏlxJÏlxJ¡Ñ£L¡Ñ£L¡Ñ£L¡Ñ£L¡F¡F¡F¡F v®¥ghdv®¥ghdv®¥ghdv®¥ghd bfhŸifbfhŸifbfhŸifbfhŸif

Â.K.f.é‹ äf K¡»a¡ bfhŸiffëš x‹W ÏlxJ¡Ñ£L¡

bfhŸif. mJ xL¡f¥g£l - mok£l¤J k¡fë‹ r_f¥ bghUshjhu,

fšé ts®¢Á nk«gh£L¡F cjλwJ. tiuÎ njÁa fšé¡bfhŸif,

r_fÚ¡ bfhŸif¡F vÂuhdJ. k©lš FGé‹ m¿¡ifæ‹

mo¥gilæš k¤Âa murh§f« 27% ÏlxJ¡Ñ£il Ïju ÉgL¤j¥g£l

rhÂædU¡F m¿Kf« brŒjJ. Mdhš, ÏJ Ï‹dK«Tl KGikahf

eilKiw¥gL¤j¥ gléšiy. Ϫj¢NHèš, ghuÂa #djh murh§f«,

K‹nd¿a tF¥Ãdçš bghUshjhu ßÂahf¥ gyÅdkhd ÃçédU¡F äf

mtrukhf 10% ÏlxJ¡Ñ£il m¿Kf« brŒÂU¡»wJ. Mdhš, tiuÎ

njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, j‹Dila m¿¡if KGtÂY« ÏlxJ¡ÑL v‹w

th®¤ijiana K‰¿Ykhf, nt©Lbk‹nw j鮤J é£oU¡»wJ. ÏJ

Âuhél¤ j¤Jt« - r_f ÚÂ - muÁayik¥ò¢ r£l« M»at‰W¡F

vÂuhdJ. Mfnt, Ϫj ÏlxJ¡Ñ£L v®¥ò tiuÎ njÁa fšé¡

bfhŸifia Â. K.f. fLikahf v®¡»wJ.

bg©fë‹bg©fë‹bg©fë‹bg©fë‹ fšé òw¡fâ¥òfšé òw¡fâ¥òfšé òw¡fâ¥òfšé òw¡fâ¥ò

Ú¡f£Á murh§fK«, Â.K.f. muR« bg©fŸ, FHªijfë‹

ey«, fšéia K‹bdL¤J¢ brštj‰fhf gy £l§fis m¿Kf«

brŒÂU¡»‹wd; gy r£l§fis Ïa‰¿æU¡»‹wd. F¿¥ghf, Â.K.f. muR,

bjhl¡f¥gŸëfëš MÁça® gâ ãakd§fëš bg©fS¡fhf Áw¥ò Ïl

xJ¡Ñ£il tH§»æU¡»wJ. KJfiy¥ g£lgo¥ò tiu Ïytrkhf¡ fšé

gæy khzéfS¡F thŒ¥ig tH§» r£läa‰¿æU¡»wJ. jªij bgçah®

16

<. nt.uhkrhä, ngu¿P® Á. v‹. m©zhJiu, lh¡l® fiyP® K. fUzhãÂ

ngh‹w Âuhél Ïa¡f¤ jiyt®fŸ, bg© fšé¡fhfΫ, bg©fë‹

ey¤Â‰fhfΫ nrit brŒÂU¡»‹wd®. tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif,

bg©fë‹ fšé¡F K¡»a¤Jt« më¡féšiy.

br«bkhêah«br«bkhêah«br«bkhêah«br«bkhêah« jäœbkhêia¥jäœbkhêia¥jäœbkhêia¥jäœbkhêia¥ òw¡fâ¤jšòw¡fâ¤jšòw¡fâ¤jšòw¡fâ¤jš

tiuÎ njÁa¡ fšé¡bfhŸif rk°»Ujbkhêia¥ g‰¿

äf mÂfkhf¥ ngÁæU¡»wJ. ϪÂahéš, Rkh® 25,000 ng® k£Lnk

rk°»Uj bkhêia¥ ngR»‹wd®. Mdhš, Ϫj tiuéš, rk°»Uj

bkhê¡F msΡF Û¿a K¡»a¤Jt« bfhL¡f¥g£oU¡»wJ. k‰w všyh

bkhêfS¡F« rk°»Uj bkhêna mo¤js« v‹W Ϫj m¿¡if

brhš»wJ. ÏJ c©ikašy. ϪÂahéš äf¤ bjh‹ikahd bkhêahd

jäœ, rk°»Uj¤Â‹ cjéæšyhknyna jå¤J Ïa§F« tšyik

bg‰¿U¡»wJ. nkY«, lh¡l® fiyP® K. fUzhã mt®fë‹

bjhl®¢Áahd Úo¤j Ka‰ÁfS¡F¥ ÃwF, jäœ br«bkhê v‹w Áw¥ò¤

jFÂia¥ bg‰WŸsJ. m¤jifa xU khbgU« jäœbkhê¡F Ϫj

m¿¡ifæš mj‰Fça Ïl« tH§f¥gléšiy.

ϪÂia¤ÏªÂia¤ÏªÂia¤ÏªÂia¤ Ââ¤jšÂâ¤jšÂâ¤jšÂâ¤jš

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, gŸëfëš _‹W

bkhêfŸ gæ‰Wé¡f nt©L« v‹w N¤Âu¤ij K‹bkhêªJŸsJ. ÏJ

ϪÂia¤ Ââ¥gj‰fhd xU jªÂu« k£Lnk. tiuÎ njÁa¡ fšé¡

bfhŸif Ku©ghLfshš ãiw¡f¥g£ LŸsJ. Kjš tF¥ÃèUªJ Ïu©L

bkhêfŸ, _‹wh« tF¥ÃèUªJ _‹W bkhêfŸ vd, gŸë¡FHªijfŸ

ÛJ V‰bfdnt ÏU¡F« f‰wš Rik g‰¿ xU òw« òy«Ã¡bfh©nl, _‹W

17

bkhêfis¡ f‰W¡bfhŸs nt©oa jh§fKoahj Rikia FHªijfë‹

ÛJ Ϫj K‹bkhêÎ Ââ¡»wJ. Â.K.f.é‹ ãWtd¤ jiyt®,

jäœeh£o‹ K‹dhŸ Kjšt®, ngu¿P® m©zh mt®fŸ 23-01-1968

m‹W jäœeh£oš ÏUbkhê¡ bfhŸifia m¿Kf¥gL¤Âdh®.

m‹¿èUªJ mJjh‹ jäœeh£oš eilKiwæš ÏUªJ tU»wJ.

K«bkhê¡K«bkhê¡K«bkhê¡K«bkhê¡ bfhŸifbfhŸifbfhŸifbfhŸif

ghug£rä¡f tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸifahš

K‹bkhêa¥g£LŸs _‹W bkhê¡ bfhŸifia Â.K.f. fLikahf

v®¡»wJ. _‹W bkhêfŸ k£Lk‹¿, TLjyhf gŸë khzt®fS¡F

ÃbuŠR, b#®k‹, °ghåZ, #¥ghåa bkhêfŸ cŸgl mªãa eh£L

bkhêfŸ ngh‹W éU¥g¤nj®Î bkhêfshf nkY« Ãw bkhêfis¡

f‰FkhW tiuΡ bfhŸif K‹bkhêªJŸsJ. (g¡f«- 84, g¤Â - 4.5.10)

K‹ - bjhl¡f¥gŸë, bjhl¡f¥gŸë khzt®fS¡F mÂf bkhêfis¡

f‰gJ v‹gJ äf äf¢Áukkhd fhçakhf ÏU¡f¥ngh»wJ.

KiwKiwKiwKiw rh®ªjrh®ªjrh®ªjrh®ªj gŸëæšgŸëæšgŸëæšgŸëæš FHªijiaFHªijiaFHªijiaFHªijia _‹W_‹W_‹W_‹W taštaštaštaš mDkÂ¥gJmDkÂ¥gJmDkÂ¥gJmDkÂ¥gJ,,,, r®tnjrr®tnjrr®tnjrr®tnjr éÂfS¡F éÂfS¡F éÂfS¡F éÂfS¡F vÂuhdJvÂuhdJvÂuhdJvÂuhdJ....

mid¤Jyf kåj cçikfŸ Ãufld«-1948, ÃçÎ-26š

fšébgW« cçik F¿¤J¥ ngR»wJ. ÃçÎ-27, r_f§fë‹ g©gh£L

cçikfŸ g‰¿¥ ngR»wJ. FHªijfë‹ cçikfŸ F¿¤j I¡»a ehLfŸ

mitæ‹ Ãufld«-1959 Jiz éÂfŸ 5 k‰W« 9-fëš fšé bjhl®ghd

FHªijfŸ cçikfŸ F¿¤J¥ ngR»wJ. 1991M« M©oš jhŒyhªJ

eh£o‹ n#h«il‹ v‹w Ïl¤Âš eilbg‰w midtU¡F« fšé g‰¿a

cyf kheh£oš, mid¤J¡ FHªijfS¡F« fšé më¥gij tèikahf

mG¤j« jªJ ngÁÍŸsJ. tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif-2019, Ϫj

18

r®tnjr mik¥òfë‹ Ãufld§fS¡F vÂuhf mikªJŸsJ. Vuhskhd

ehLfëš, FHªijfë‹ Kiwrh® fšé IªJ taÂèUªJjh‹

bjhl§F»wJ. mbkç¡fh, Ódh, #¥gh‹, ϧ»yhªJ, ËyhªJ ngh‹w

ts®¢ÁailªJ K‹nd¿a ehLfŸTl, FHªijfis IªJ ta‰F¥ Ãwnf

gŸëfëš nru mDk¡»‹wd. r®tnjr ßÂæš V‰W¡ bfhŸs¥g£LŸs

FHªijfë‹ fšé taJ tu«ò¡F K‰¿Y« Kuzhf, Ϫj tiuÎ

m¿¡if FHªijfë‹ fšé _‹W taš bjhl§Ftjhf¡ F¿¥ÃL»wJ

(g¡f«-46). j‰nghija tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸifæ‹

K‹bkhêÎ¥go, gŸëæš Kiw rh®ªj fšé¡fhf FHªijfis

mDk¡F« taij 3 v‹W ã®zæ¥gJ FHªijfë‹ cçikfS¡nf

vÂuhdjhF«.

kÂakÂakÂakÂa czΤczΤczΤczΤ £l¤ij¡Â£l¤ij¡Â£l¤ij¡Â£l¤ij¡ iféLtj‰fhdiféLtj‰fhdiféLtj‰fhdiféLtj‰fhd Ka‰ÁKa‰ÁKa‰ÁKa‰Á

kÂa czΤ £l«, Kj‹ Kjèš br‹id khefuh£Á¥ gŸë

x‹¿š m¿Kf« brŒa¥g£lJ. Ú¡ f£Áæ‹ ãWtd®fSŸ xUtU«,

br‹id khefuh£Áæ‹ jiytUkhd r®. Ã. Âahfuhr br£oahuhš Ϫj¤

£l« m¿Kf« brŒa¥g£lJ. ÉghL, kÂa czΤ£l¤Â‰F mÂf

K¡»a¤Jt« fh§»u° jiytuhd bgUªjiyt® nf. fhkuh{ mt®fshš

tH§f¥g£lJ. mt® jäœeh£o‹ Kjyik¢ruhf ÏUªjnghJ, jäœehL

KGtJ« cŸs gŸëfëš kÂa czΤ £l¤ij mt® ÛŸ m¿Kf«

brŒjh®. Ϫj¤ £l«, jäœeh£o‹ nkdhŸ KjštuhæUªj lh¡l® v«. í.

uhk¢rªÂu‹ mt®fshš nkY« bkUnf‰w¥g£lJ. ÉghL jäœeh£L

KjštuhæUªj fiyP® K. fUzhã mt®fŸ, Ϥ£l¤ij nkY«

K‹nd‰wfukhf eilKiw¥gL¤Âdh®. mt® mÂf mséš ã xJ¡ÑL

19

brŒJ, nkY« mÂf¥gŸëfS¡F £l¤ij éçÎgL¤ÂanjhL,

K£ilfisÍ« kÂa czÎl‹ nr®¤J tH§»dh®.

j‰nghJ, 1 Kjš 10M« tF¥ò tiuæš gæY« khzt®fS¡F

(5 Kjš 15 taJ ) kÂa czÎ tH§f¥g£L tU»wJ. Mdhš, Ϫj tiuÎ

njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, kÂa czΤ £l¤ij K‹ - bjhl¡f¥gŸë

k‰W« bjhl¡f¥ gŸëfëš k£L« m¿Kf« brŒtj‰F Ka‰Á

nk‰bfhŸ»wJ. (5M« tF¥ò tiu k£L«-g.58) Mfnt, mªj m¿¡ifæ‹go,

6 Kjš 10M« tF¥òtiu go¤J tU« khzt®fŸ - Ï›tsÎ fhyK« kÂa

czΤ £l¤Âdhš Mjha« bg‰W tªjt®fŸ - Ïå mªj¥ gaid¥ bgw

Koahk‰ nghF«. ÏJ, ViH khzt®fëilna nkY« mÂf Ïil ã‰wš

v©â¡if¡F Ï£L¢ bršY«.

bjhê‰bjhê‰bjhê‰bjhê‰ fšé¥fšé¥fšé¥fšé¥ gggghl§fŸ v‹w bgaçšhl§fŸ v‹w bgaçšhl§fŸ v‹w bgaçšhl§fŸ v‹w bgaçš rh mo¥gilæyhd gu«giurh mo¥gilæyhd gu«giurh mo¥gilæyhd gu«giurh mo¥gilæyhd gu«giu¡ fšé¤Â£l« (Fy¡fšé¤Â¡ fšé¤Â£l« (Fy¡fšé¤Â¡ fšé¤Â£l« (Fy¡fšé¤Â¡ fšé¤Â£l« (Fy¡fšé¤Â£l«)£l«)£l«)£l«)

Ϫj tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸifæš. bjhê‰fšé¥

ghl§fS¡F äf¥bgU« K¡»a¤Jt« tH§f¥g£oU¡»wJ. ÏJ, Cuf¥

gŸë khzt®fis, ika Únuh£l¡ fšéæèUªJ éu£o btëna‰¿,

mt®fSila rh mo¥gilæyhd gu«giu¡ Fy¤ bjhêY¡F mD¥ò«

tifæš Ã.n#. Ã.Í«, M®. v°. v°. mik¥ò« kiwKfkhf nk‰bfhŸS«

Ka‰Ána. Ϥjifa xU Ka‰Á, jäœeh£oš rh mo¥gilæyhd fšé

v‹w Fy¡fšé¤ £l« v‹w bgaçš bjhl¡f fhy¤Âš

nk‰bfhŸs¥g£lJ. ekJ Âuhél¤ jiyt® jªij <.nt.uh. bgçah®,

ngu¿P® Á. v‹. m©zhJiu, K¤jäH¿P® lh¡l® fiyP® K. fUzhãÂ,

fh§»u° jiyt® bgUªjiyt® fhkuh#®, f«ôå°£ jiytU«,

20

MŒt¿PUkhd g. Éthdªj« k‰W« Ãw jäœeh£L¤ jiyt®fŸ nk‰f©l

Ka‰Áia¤ Ôéu Mntr¤Jl‹ v®¤J ã‹wh®fŸ. Ϫj tèikahd

v®¥Ã‹ fhuzkhf rh mo¥gilæyhd Fy¡fšé¤ £l«

ifél¥g£lJ. mnj rh mo¥gilæyhd Fy¡fšé¤ £l¤ijna

Ï¥nghJ njÁa mséš tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif K‹bkhê»wJ ;

ÏJ xL¡f¥g£l k¡fS¡F vÂuhd £l«. rh mik¥ò KiwiaÍ«,

t®zhÁuk j®k¤ijÍ« ghJfh¥gj‰F vL¡f¥gL« Ka‰Ána ÏJ. Ïij

V‰W¡ bfhŸsnt KoahJ.

efu, k‰W« Cuf¥ gFÂ M»a ÏUju¥ò khzt®fS¡F«

murh§f« rkkhd fšé thŒ¥òfis¡ f£lha« tH§»ahf nt©L«.

juä¡f, ešy ã®zafukhd fšéia tH§Ftj‰F¥ gÂyhf, tiuÎ njÁa¡

fšé¡ bfhŸif, bjhê‰fšé rh®ªj ghl¥ÃçÎfis¤ nj®Î brŒÍkhW

kiwKfkhf¡ f£lha¥ gL¤J»wJ. muR¥ gâfis¥ bgWtj‰F ÏJ

khzt®fS¡F cjthJ. mj‰F¥ gÂyhf, Ϫj khzt®fŸ j§fë‹

FL«g¥ gu«giu¤ bjhêY¡F¥ nghFkhW mt®fis¡ f£lha¥gL¤jnt

brŒÍ«. tiuÎ njÁa¡ fšé¡bfhŸif, g¡f« 94, g¤Â 4.6.61-Ïš nt©L

bk‹nw njh£l ntiy, k£gh©l¤ bjhêš, j¢R ntiy ngh‹w ntiyfis,

bjhê‰fšé v‹w bgaçš khzt®fS¡F¥ gçªJiu¡»wJ. o.Ï.v‹.Ã.,

khzt®fis¥ Ãç¤J¥ Ãç¤J éu£o rh mo¥gilæš mikªj gu«giu¤

bjhêšfis neh¡» btëna jŸë éL»wJ. m¿éaiyÍ« bjhêš

E£g¤ijÍ« K‹ vL¥gj‰F¥ gš, bjhê‰fšé v‹w bgaçš, t®zhÁuk

j®k¤ij¤ ÂU«g¡ bfh©L tuΫ, ϪÂahit ãy¥Ãuò¤Jt,

K‹ ãy¥Ãuò¤Jt fhyf£l¤Â‰F¡ bfh©L nghfÎnk o.Ï.v‹.Ã.

Kaš»wJ.

21

bg‰nwhU¡fhdbg‰nwhU¡fhdbg‰nwhU¡fhdbg‰nwhU¡fhd ghl¤ghl¤ghl¤ghl¤ £l«Â£l«Â£l«Â£l« ---- X®X®X®X® mghafukhdmghafukhdmghafukhdmghafukhd Ka‰ÁKa‰ÁKa‰ÁKa‰Á

TLjš RU¡f MtzK«Tl, Vuhskhd V‰W¡ bfhŸs Koahj,

eilKiw rh¤Âaäšyhj, Ku©g£l, M£nrgfukhd fU¤Jfis¡

bfh©oU¡»wJ. g¡f«-11 k‰W« 12-Ïš, kåj ts nk«gh£L

mik¢rf¤Â‹ j䜢 RU¡f Mtz¤Âš Tw¥g£LŸs fU¤Â‹go, gŸë¡

fšé¥ ghl¤Â£l«, bg‰nwhU¡F«, MÁça® fS¡F« totik¡f¥gLkh«.

»uhk¥òw§fë‹ fšéa¿Î bgwhj bg‰nwhiu mJ òw¡fâ¡»wJ.

m¤jifa bg‰nwhç‹ FHªijfŸ, fšé rh®ªJ bg‰nwhç‹ cjéia¥

bgwKoahj fhuz¤jhš e‹F fšé¤ Âwid btë¥gL¤j Koahk‰

nghth®fŸ. Ïjdhš gŸëfëèUªJ fšéia¤ bjhlu Koahkš

Ïilã‰wY¡F mt®fŸ f£lha¥ gL¤j¥gLth®fŸ. ghl¤Â£l« v‹gJ

khzt®fS¡fhfhf k£Lnk totik¡fgL»wJ. MÁça®fŸ

ghl¤Â£l¤ij¥ gæ‰Wé¥gh®fŸ. bg‰nwh®fS¡bf‹W ghl¤Â£l« vJΫ

jahç¡f¥gl¡ TlhJ. o.v‹.Ï.Ã.æ‹ K‹bkhêÎ nkšj£L t®¡f¤Â‰F

k£Lnk rhjfkhd x‹W.

KjšKjšKjšKjš tF¥òtF¥òtF¥òtF¥ò khzt®fS¡bf‹Wkhzt®fS¡bf‹Wkhzt®fS¡bf‹Wkhzt®fS¡bf‹W _‹Wkhj_‹Wkhj_‹Wkhj_‹Wkhj Áw¥òÁw¥òÁw¥òÁw¥ò Kfh«Kfh«Kfh«Kfh«

tiuÎ njÁa¡ fšé¡bfhŸif, j䜢RU¡f¥ g¥Ë

g‹_‹wh« g¡f¤Âš TWtj‹go, Kjš tF¥Ãš gæY« mid¤J

khzt®fS« _‹W khjfhy Áw¥ò Kfh« £l¤Âš f£lha« g§nf‰f

nt©L«. Kjyh« tF¥Ãš go¡»w xU FHªij, v§nfh bjhiyéYŸs

Ïl§fëš mik¤J el¤j¥gL« m¤jifa Áw¥ò Kfh«fëš g§nf‰FkhW

22

v¥go mD¥g¥gl KoÍ«? ÏJ eilKiwæš ã¢ra« rh¤Âa¥glhJ. ÏJ

gŸëfëèUªJ Ïilã‰nghç‹ v©â¡ifiana mÂfç¡f¢ brŒÍ«.

3333,,,, 5, 8 5, 8 5, 8 5, 8 M«M«M«M« tF¥òfë‹tF¥òfë‹tF¥òfë‹tF¥òfë‹ khzt®fS¡Fkhzt®fS¡Fkhzt®fS¡Fkhzt®fS¡F khãy¡khãy¡khãy¡khãy¡ fz¡bfL¥ò¤fz¡bfL¥ò¤fz¡bfL¥ò¤fz¡bfL¥ò¤ nj®ÎfŸnj®ÎfŸnj®ÎfŸnj®ÎfŸ

Ï¥nghija eilKiwæš 8-M« tF¥ò tiuæY« go¤J¡

bfh©oU¡F« khzt®fS¡F bjhl®, KGikahd kÂ¥ÕL brŒa¥g£L,

mt®fŸ tF¥Ãš ãW¤Â it¡f¥glhkš nkštF¥Ã‰F mD¥g¥gL»‹wd®.

Ϫj¤ £l« khzt®fŸ k‰W« MÁça®fŸ eLnt mG¤j¤ij¡

Fiw¥gjhf ÏU¡»wJ. khãy mséš 3,5,8M« tF¥òfS¡F¤ nj®Îfis

el¤j o.v‹.Ï.Ã. K‹bkhêªJŸs gçªJiu, gŸë khzt®fS¡F äfäf¡

fodkhdjhæU¡F«. nkY«, 9M« tF¥ÃèUªJ ca®ãiy¥ gŸë

khzt®fS¡F gUt Kiw (brk°l®) nj®Îfis el¤Jtj‰fhf tiuÎ

njÁa¡ fšé¡bfhŸif (g¤Â-4.9.5.) K‹bkhêªJŸsJ, btëna

bjçé¡f¥glhj, kiwKf F¿¡nfhSl‹ mikªÂU¡»wJ. ca®fšé

brbk°l® KiwÍ«Tl, éthj¤Â‰Fça x‹whfnt cŸsJ. m¤jifa xU

brk°l® Kiw, Ïilãiy¥ gŸë khzt®fS¡F äf mÂf mG¤j« jU«

Kiwahfnt ÏU¡F«. gŸëfëš ÏUªJ ÏiléyF« khzt®fë‹

v©â¡ifia ÏJ nkY« mÂfç¡F«.

jå¤jå¤jå¤jå¤ nj®Înj®Înj®Înj®Î thça«thça«thça«thça« v‹wv‹wv‹wv‹w bgaçšbgaçšbgaçšbgaçš fšéfšéfšéfšé KiwæšKiwæšKiwæšKiwæš bgUtâfbgUtâfbgUtâfbgUtâf ãWtd§fŸãWtd§fŸãWtd§fŸãWtd§fŸ

gŸë¡fšé¤ Jiw k‰W« gšfiy¡fHf§fŸ ngh‹W

murh§f¤ij¥ ÃuÂ㤠Jt¥gL¤J« mik¥òfshš nj®ÎfŸ

el¤j¥gLtJ©L. Mdhš, o.v‹.Ï.Ã. brhšY»wgo gh®¤jhš _‹W nj®Î

mÂfhu mik¥òfŸ ÏU¡f¥nghtjhf¤ bjç»wJ. mit: k¤Âa muR;

khãy muR; k‰W« jå¤ nj®Î thça«. xU jå¤nj®Î thça« V‹, v¥go

23

9 Kjš 12M« tF¥òfë‹ khzt®fS¡F v£L brk°l® nj®Îfis

el¤j¥ ngh»wJ? x›bthU khztç‹ fšé¥òy ntiyæY« nj®Î v‹gJ

Ôéukhd, Ãujhdkhd, ÏW kÂ¥ÕL Mf mik»wJ. ÏJ MÁça®fshš

k£Lnk brŒa¥gl nt©Lnk jéu, mayh®fshš el¤j¥gl¡ TlhJ.

10 Ïy£r«10 Ïy£r«10 Ïy£r«10 Ïy£r« MÁça®fŸMÁça®fŸMÁça®fŸMÁça®fŸ gâæl§fisgâæl§fisgâæl§fisgâæl§fis ãu¥òtJãu¥òtJãu¥òtJãu¥òtJ g‰¿g‰¿g‰¿g‰¿ vªjvªjvªjvªj MnyhridÍ«MnyhridÍ«MnyhridÍ«MnyhridÍ« ÏšiyÏšiyÏšiyÏšiy....

tiuÎ m¿¡ifæ‹ 115tJ g¡f«, g¤J Ïy£r« MÁça®fŸ

gâæl§fŸ fhèahf ÏU¥gij¥ g‰¿ ngR»wJ. Mdhš, mt‰iw ãu¥òtJ

g‰¿ tiuÎ njÁa fšé¡bfhŸif vªjéj MnyhridiaÍ«

K‹it¡féššiy. Ϫj¥ gâæl§fis ãu¥òtj‰F¥ gš, cŸsh®ªj

kiwKf neh¡f§fSl‹ j‹dh®ty®fŸ, Ïir MÁça®fŸ, r_f

Cêa®fŸ M»nahiu¥ gŸëfëš ãakd« brŒtij¥ g‰¿na ngR»wJ.

g¤Â 2.7. brhš»wJ : “jF¤ nj®¢Á bg‰w j‹dh®ty®fŸ

(ehL KGtÂY« ÏUªJ gâ xŒÎ bg‰w MÁça®fŸ, ÏuhQt mÂfhçfŸ,

mUfikªJŸs gŸëfëš ÏUªJ äf¢Áwªj khzt®fŸ, k‰W« r_f¤

j‹Dz®Î ä¡f M®t« ãiwªj fšÿç¥ g£ljhçfŸ ngh‹nwh®) njÁa¥

gæ‰Wd® £l« k‰W« FiwÔ® gæ‰Wd® cjéahs®fŸ £l«

M»at‰¿š Ïiztj‰F¥ bgU« v©â¡ifæš nj®Î brŒagLth®fŸ.

Ït®fŸ CÂaä‹¿¥ gâah‰W« mo¥gilæš, fšéah©oY«, nfhil

fhy¤ÂY«, eh£L¡F«, r_f§fS¡F« nrit brŒÍ« neh¡Fl‹ Ït®fŸ

ãaä¡f¥gLth®fŸ. kugh®ªj (cŸq® r_f¤ÂèUªJ rf khzt®

gæ‰Wd®fŸ, CÂa« bgW« gæ‰Wd® cjéahs®fŸ ngh‹nwh®), k‰W«

j‹dh®t MÁça®fŸ - M»a ÏU tifæY« nk‰f©l x›bthU £lK«

jd¡bfd xU gâtêtifia¥ bg‰¿U¡F«. Ï›éU tif¥

gâtêfS« äf caça éj¤Âš c‰rhf¥gL¤j¥gL«...” - j‹dh®ty®fŸ

24

v‹w bgaçš ÏªJ¤Jth Ïy£ÁathÂfŸ fšé ãiya§fS¡FŸ

EiHtj‰F tê tF¡F« éj¤Âš Ϫj K‹bkhêÎ tH§fg£oU¡»wJ.

»uhk¥»uhk¥»uhk¥»uhk¥ òw¥òw¥òw¥òw¥ gŸëfisgŸëfisgŸëfisgŸëfis _Ljš_Ljš_Ljš_Ljš

g¡f« 161-Ïš g¤Â 7.1.2. TW»wJ : “k¡fŸbjhif ãutš, rhiy

Ïiz¥ò trÂfŸ, Vida cŸq®¡ fhuz§fis¥ bghW¤J, gŸë

tshf§fëš cŸq®¥ gŸëfis¡ FGthf Ïiz¥gJ g‰¿ jå¤jåahf

khãy muRfns KobtL¡f nt©L«; mJ mt®fis¥ bghW¤jJ... “ÏJ,

ehL KGtÂY« gšyhæu¡ fz¡fhd gŸëfis _Ltj‰nf Ï£L¢

bršY«.

MÁça®fë‹MÁça®fë‹MÁça®fë‹MÁça®fë‹ gjégjégjégjé ca®ÎfŸca®ÎfŸca®ÎfŸca®ÎfŸ

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, MÁça®fë‹ gâ¢

brašgh£o‹ mo¥gilæš mt®fS¡F¥ gjé ca®Îfis tH§FkhW«,

mt®fë‹ gâ mDgt¤ijnah - gâ_¥ò tçirianah fz¡»š

bfhŸshkš gŸëæ‹ jiyik MÁçauhš gçÓyid brŒa¥gl nt©L«

v‹W« K‹bkhê»wJ. ÏJ, gçÓyidæš ghug£rkhd, K‰rhŒthd

KoÎfS¡F Ï£L¢bršy¡TL«.

ca®ca®ca®ca® fšéfšéfšéfšé

fiy¡ fiy¡ fiy¡ fiy¡ fšÿçfëš nr®tj‰F EiHΤ nj®Î mtÁa«.fšÿçfëš nr®tj‰F EiHΤ nj®Î mtÁa«.fšÿçfëš nr®tj‰F EiHΤ nj®Î mtÁa«.fšÿçfëš nr®tj‰F EiHΤ nj®Î mtÁa«.

fiy, m¿éaš fšÿçfë‹ khzt® nr®¡if¡F njÁa

mséš EiHΤnj®Î el¤JtJ v‹gJ X® mghafukhd Ka‰Á.

ca®fšé¥ go¥òfS¡F khzt®fë‹ v®fhy¤ijna ÏJ K¤Âiuæ£L

25

Kl¡F«. kU¤Jt¡ fšÿçfS¡F Ú£ _y« khzt® nr®¡if

eilbgWtij¥ nghy, fiy, m¿éaš fšÿçfëš g£l¥ go¥òfS¡F

khzt®fis¤ nj®Î brŒa, njÁa mséyhd EiHΤ nj®it njÁa¤

nj®Î Kfik (National Testing Agency) el¤J« v‹W tiuÎ njÁa¡

fšé¡ bfhŸif K‹bkhê»wJ. Ϫj njÁa EiHΤnj®éš nj®¢Á

bg‰w khzt®fŸ k£Lnk ϪÂahéš cŸs fiy, m¿éaš fšÿçfëš

Ã.V., Ã.fh«., Ã.v°Á. k‰W« Ãw go¥òfëš nr®¡if mDkÂia¥ bgw

KoÍ«. Ï¥nghJ fšÿçfŸ neuoahf khzt®fis mDk¡»‹wd. Ϫj

njÁa EiHΤ nj®Î khzt®fS¡F fL« Áuk§fis¡ bfh©LtU«.

nkY«, tâfßÂæš jå¥gæ‰Á ika§fŸ fhsh‹fis¥ nghy

mÂfç¥gj‰F ÏJ tif brŒÍ«. ϪÂa muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‹

ÃçÎ 246-‹ Ñœ, khzt® nr®¡if cŸgl gšfiy¡ fHf§fë‹

xG§fh‰W Kiw¥ bghW¥ò khãy¤Â‹ flik. khãy muR«, khãy muÁdhš

ãWt¥g£l gšfiy¡ fHf§fS« khãy¤Âš cŸs fšÿçfëY«, gšfiy¡

fHf§fëY« khzt® nr®¡if¡fhd jFÂ k‰W« nr®¡if

eilKiwfis¤ Ô®khå¤J eilKiw¥gL¤j f£lha« mDk¡f¥gl

nt©L«. Ϫj cçik k¤Âa fšé mÂfhçfshš g¿¤J¡ bfhŸs¥gl¥

ngh»wJ. ÏJ muÁayik¥ò¢ r£l éÂfS¡F vÂuhdJ. Â.K.f. muR,

bjhê‰ fšÿçfë‹ khzt® nr®¡if¡fhd EiHΤ nj®Îfis xê¤jJ.

fšé ãiya§fëš khãy muÁ‹ f£L¥gh£oš cŸs Ïl§fS¡F k¤Âa

muÁ‹ EiHΤ nj®Îfis¤ Ââ¥gij Â.K.f. muR bjhl®¢Áahf v®¤J

tªÂU¡»wJ. jäœeh£L muR¡Fça khzt® nr®¡if Ïl§fS¡F njÁa

Âwd¿ Miza« EiHΤ nj®Îfis el¤Jtij Â. K.f. v®¡»wJ.

26

ca®ca®ca®ca® fšé¡fšé¡fšé¡fšé¡ f£lik¥igf£lik¥igf£lik¥igf£lik¥ig cil¤Jcil¤Jcil¤Jcil¤J behW¡FjšbehW¡FjšbehW¡FjšbehW¡Fjš

Ï¥nghJ fšÿçfŸ gšfiy¡ fHf§fSl‹ Ïiz¡f¥

g£LŸsd. khzt®fS¡F¥ g£l§fis k£Lnk gšfiy¡ fHf§fŸ

tH§F»‹wd. ghl¤ £l§fis cUth¡fnth, khzt®fS¡F¥

g£l§fis tH§fnth fšÿçfS¡F mÂfhu« »ilahJ. Ϫj tiuÎ

njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, fšÿçfns ghl¤ £l§fis cUth¡fΫ,

khzt®fS¡F¥ g£l§fis tH§fΫ brŒayh« v‹W Mnyhrid

tH§»ÍŸsJ.

ÏJehŸ tiuæY« ghl¤Â£l cUth¡f¤Â‰F«, g£l§fis

tH§Ftj‰F« gšfiyfHf§fns mÂfhu« gil¤ÂUªjd. njÁa

mséyhd mik¥òfshš rh‹wë¡f¥g£oU¥gjhš, gšfiy¡ fHf¥

g£l§fŸ ca®fšé¥ go¥òfS¡F«, ntiyfëš ãakd§fS¡F« njÁa,

r®tnjÁa m§Ñfhu§fis¥ bg‰¿U¡»‹wd.

khzt®fS¡F¥ g£l§fis tH§f fšÿçfŸ mDk¡f¥gL«

g£r¤Âš mJ Ôéukhd gy Ãu¢ridfis cUth¡F«. m¤jifa

g£l§fS¡F njÁa, r®tnjÁa m§Ñfhu¤ijÍ«, rh‹wë¥igÍ«

bgWtbj‹gJ äf¤ Ôéukhd xU Ãu¢ridahF«. mJ, g£ljhçfë‹

ca®fšé thŒ¥òfisÍ«, ntiy thŒ¥òfisÍ« ghÂ¥òfS¡F cŸsh¡F«.

ÏJ g£l¥go¥òfëš Ïilã‰F« khzt®fë‹ v©â¡ifia mÂfç¡f¢

brŒÍ«. nkY« ntiyæšyhik, jF¡Fiwthd ntiythŒ¥ò ngh‹w

Ãu¢ridfisÍ« cUth¡F«.

27

e«Ã¡ifaë¡fhje«Ã¡ifaë¡fhje«Ã¡ifaë¡fhje«Ã¡ifaë¡fhj ntiyntiyntiyntiy thŒ¥òfŸthŒ¥òfŸthŒ¥òfŸthŒ¥òfŸ

tiuÎ m¿¡ifæ‹ g¤Â-10.4. TW»wJ: “gšfiy¡fHf§fŸ,

jk¡bf‹W Ïiz¥ò¡ fšÿçfŸ vt‰iwÍ« Ïå bg‰¿U¡fhJ. (j‰nghJ)

Ïiz¡f¥g£LŸs všyh¡ fšÿçfS« g£l§fŸ tH§F« j‹dh£Á¡

fšÿçfshf¡ f£lha« (3tJ tif) ts®¢Á nk«gh£il 2032-M« M©L

th¡»š milªJél nt©L«; mšyJ, mit V‰bfdnt Ïiz¥ò¥

bg‰¿Uªj gšfiy¡ fHf¤Jl‹ K‰¿Ykhf x‹¿¡ fiuªJnghf nt©L« ;

mšyJ mt‰¿‹ mséš mitna gšfiy¡ fHf§fshf ts®¢Á

nk«gh£il¥ bg‰Wél nt©L«.... Ï›thwhf, 2032M« M©L¡F¥ Ëd®

Ïiz¥òfis tH§F« gšfiy¡ fHf§fnsh mšyJ Ïiz¡f¥g£l

fšÿçfnsh ÏU¡fhJ. ϪÂah KGtÂY« j‰nghJ Rkh® 40,000

fšÿçfŸ ÏU¡»‹wd. Ïitaid¤J« g£l§fS¡fhd rh‹¿jœfis

tH§F« g£r¤Âš, ntiy thŒ¥òfis më¡F« ãWtd§fshš

rh‹¿jœfë‹ c©ik¤ j‹ikia¡ f©l¿a KoahJ. nghèahd

rh‹¿jœfŸ bgw¥gLtj‰fhd rh¤Âa§fS« cŸsd. nkY«, Ï‹iwa

ãiyæš, Cuf¥ gFÂfë‹ khzt®fŸ m§Ñfç¡f¥g£l gšfiy¡

fHf§fëš ÏUªJ g£l§fis¥ bgW»‹wd®; vdnt mit mt®fë‹

ntiy thŒ¥òfis mÂfç¡fΫ, mt‰iw ÃufhÁ¡f¢brŒaΫ ã¢ra«

KoÍ«. Ïj‰F ne®khwhf, fšÿçfshš tH§f¥gL« g£l¢ rh‹¿jœfŸ

khzt®fS¡F ntiy thŒ¥òfis¥ bgWtš m¤jifa cjéfukhd

g§»id t»¡f KoahJ. ÏJ mt®fë‹ v®fhy¤ij ã¢ra« ÏUŸ

Nœªjjhfnt M¡F«. (g¤Â - 10.13. )

28

ca®ca®ca®ca® fšéfšéfšéfšé ãWtd§fë‹ãWtd§fë‹ãWtd§fë‹ãWtd§fë‹ v©â¡ifia¡v©â¡ifia¡v©â¡ifia¡v©â¡ifia¡ Fiw¤jšFiw¤jšFiw¤jšFiw¤jš

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif m¿¡ifæ‹ 9, 10tJ

m¤Âaha§fŸ, äf¥ bgça, g‹Kf¥ ghl¥ÃçÎfis¡ ifahS« gšfiy¡

fHf§fŸ k‰W« fšÿçfis¡ bfh©l X® ca®fšé mik¥ig neh¡»a

ef®it K‹bkh껋wd. _‹W tifahd ãWtd§fis¡ bfh©ljhf

mªj mik¥ò ÏU¡F«: mit, MuhŒ¢Á¥ gšfiy¡ fHf§fŸ, f‰Ã¤jš

gšfiy¡ fHf§fŸ, k‰W« fšÿçfŸ. Ϫj¡ bfhŸif, 5,000

khzt®fS¡F nkš gæY« bgça ãWtd§fis k£L« Úo¡f it¤J

bfh©L, k‰w všyh¢ Á¿a ãWtd§fisÍ« _oéL«go neuoahf¥

gçªJiu brŒtjhf ÏU¡»wJ. Ϫj¡bfhŸif TW»wgo, 150 Kjš 300

tiuæyhd v©â¡ifæš MuhŒ¢Á¥ gšfiy¡fHf§fŸ; 1000 Kjš 2000

tiuæyhd f‰Ã¤jš gšfiy¡fHf§fŸ; k‰W« 5,000 Kjš 10,000

fšÿçfŸ k£L« ÏU¡f mDk¤jhš nghJkhdJ. fšÿçfŸ 5,000 +

khzt®fisÍ«, gšfiy¡ fHf§fŸ 25, 000 + khzt®fisÍ« mDk¤J

nr®¤J¡ bfhŸS«. m¿¡if äf¤ JâÎl‹ TWtJ v‹dbtåš,

Ϥjifa ãWtd v©â¡if¡ Fiw¥ò elto¡iffë‹ éisthf

40,000 v‹w Ï¥nghija v©â¡if, 10,000, mjhtJ fhš g§F (¼)

ãWtd§fŸ k£Lnk fšéæš g‹Kf¥ghl¥ ÃçÎfëY«, MuhŒ¢Á¥

go¥òfëY« mt‰W¡fhd mQFKiwia cWÂ brŒa¥ nghJkhdit

v‹gnj. Ϫj 10,000 ãWtd§fŸ x£Lbkh¤j eh£o‹ ca®fšé¤

njitfis ãiwnt‰w¥ nghJkhditašy. Ï¥nghija ãiyæš, jåah®

ãWtdnkh mšyJ muR ãWtdnkh, cŸq® mséš mikªJŸs Á¿a

ãWtd§fŸ xL¡f¥g£l k¡fŸ ÃçÎfëš ÏUªJ khzt®fis¥ gÂÎ

brŒJ nr®¥gš äf K¡»a¤Jt« thŒªj xU g§»id ãiwnt‰W»‹wd.

bg©fis¥ bghW¤jtiu, mUfikªJŸs cŸq®¡ fšÿçfëšjh‹

29

tH¡fkhf nr®ªJ bfhŸ»wh®fŸ. Ϫj ãWtd v©â¡if¡ Fiw¥ò

v‹gJ, ca® fšéæš r_fßÂahfΫ, fšéæY«, Ëj§»ÍŸs k‰W«

g£oaèd rhÂfë‹ khzt®fŸ ca® fšéæš nrU« v©â¡ifia

btFthf¡ Fiw¤J éL«.

fšÿçfisfšÿçfisfšÿçfisfšÿçfis _Ljš_Ljš_Ljš_Ljš

jäœeh£o‹ K‹dhŸ Kjšt® lh¡l® fiyP® K. fUzhãÂ

mt®fŸ, gŸë¡fšéiaÍ«, ca®fšéiaÍ« nk«gL¤Âdh®. Â.K.f.M£Á¡

fhy¤Â‹nghJ, Cuf¥ gFÂfëš mÂf v©â¡ifæš fiy, m¿éaš

fšÿçfS«, gŸëfS« Âw¡f¥g£ld; mj‹_y«, »uhk¥ òw§fë‹

khzt®fŸ ca®jukhd fšéia¥ bgWtj‰F KoªjJ. nkY«, Â.K.f. muR,

x›bthU kht£l¤ÂY« bgh¿æaš k‰W« kU¤Jt¡ fšÿçfis¤

Âwªjj‹ _y« Cuf¢ rKjha¤ÂèUªJ mÂf v©â¡ifæš

bjhêšE£g¤ nj®¢Áahs®fŸ ca®ªJ nkbyH thŒ¥gë¤jJ.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡bfhŸif m¿¡ifæ‹ g¤Â 9.8. k‰W«

g¤Â 10.14 M»at‰¿š f£lik¥ò trÂfŸ Fiwthf cŸs, fšé¤ ju«

Fiwthf cŸs »uhk¥òw¡ fšÿçfŸ _l¥gL« v‹W bjçé¡»‹wd.

mt‰¿‹ f£ll§fŸ, taJ tªnjh® fšé ika§fshfΫ, üyf§fshfΫ,

bjhê‰ gæ‰Á ika§fshfΫ ga‹gL¤j¥gl¥ ngh»‹wd v‹W

Tw¥g£LŸsJ. »uhk¥òw¡ fšÿçfis _LtJ, ϪÂah »uhk§fëšjh‹

thœ»wJ v‹w fhªÂa¡ bfhŸif¡F xU kuz moahf mikÍ«.

fšÿçfis _Ljš v‹gJ, fšéia #dehafka¥ gL¤Jtj‰F vÂuhd

xU elto¡ifahF«. »uhk¥òw ÏisP®fë‹ fšé cçikfis kW¤J

ãuhfç¥gjhF«.

30

Ï›t¿¡if nkY« TWtJ v‹dbtåš, 2020-M«

M©o‰F¥ Ëò, Ïiz¡f¥g£l m¿éaš k‰W« fiy¡ fšÿçfis¤

Âw¥gj‰F mDkÂfŸ tH§f¥gl kh£lhJ v‹gnj. ÏJ khzt®fis¡

fLikahf¥ ghÂ¥gJl‹ ϪÂahé‹ ca®fšé¤ Jiw ts®¢Á

nk«gh£oidÍ« gh¡F«.

gšfiy¡gšfiy¡gšfiy¡gšfiy¡ fHffHffHffHf khåa¡khåa¡khåa¡khåa¡ FGitFGitFGitFGit xê¤jšxê¤jšxê¤jšxê¤jš

Ï›tiuÎ m¿¡if nkY« TWifæš, j‰nghJ eilKiwæš

cŸs gšfiy¡fHf khåa¡FG ngh‹w, fšé¥òy xG§fh‰W Kiw

mik¥òfŸ xê¡f¥gl¥ ngh»‹wd v‹»wJ. ca®fšé khåa§fŸ FG

v‹w mik¥ig cUth¡f nt©L« v‹W mJ Mnyhrid brhš»wJ.

Í.í.Á ngh‹w, #dehaf¥ó®tkhd ãòz¤Jt« thŒªj òfœbg‰w ca®fšé

ãWtd mik¥òfis xê¥gJ v‹w Ϥjifa K‹bkhêÎ, njÁa¡

fšéaik¥ò Kiwænyna g‹Kf¥ Ãu¢ridfis cUth¡F«.

kU¤Jt¡kU¤Jt¡kU¤Jt¡kU¤Jt¡ fšéfšéfšéfšé

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, g¤Â 16.2.1. TW»wJ:

“ϪÂahéš bjhêš ãòz¤Jt¡ fšé¡fhd xU KGikahd

f©nzh£l« bfh©l £l¤ij uhZ£ßa ÁBh Mnah¡ mik¥ò bjhl§»

it¡F« ”.

kU¤Jt« k‰W« Ïju bjhêš ãòz¤Jt« thŒªj go¥òfis

ika¥gL¤J« ãiy¡nf Ï£L¢bršY«. kU¤Jt¡ fšéæš r®thÂfhu¥

ngh¡»‰F ÏJ têaik¤J¤ jU«.

tiuÎ njÁa¡ fšébfhŸif, g¤Â 16.4.2., “MÁça® g‰wh¡Fiw

g‹Kf¥g£l têfëš ãyé¡ bfh©oU¡»wJ... jåah® JiwæèUªJ

31

Âw‹fis¥ ga‹gL¤Â¡ bfhŸSjš, flš flªJ thG« MuhŒ¢Á

ahs®fis miH¤jš, Ï‹d Ãw...” ϪÂah KGtÂY« Ïy£r¡fz¡fhd

bjhêš ãòz®fŸ ntiyæšyhknyh mšyJ Fiw ntiythŒ¥òlndh

ÏUªJbfh©oU¡»wh®fŸ. tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, mt®fS¡F

ntiy thŒ¥òfis tH§Ftij¥ g‰¿nah, mt®fë‹ njitfis ãiwÎ

brŒtij¥ g‰¿nah, mt®fis Kiwahf¥ ga‹gL¤Â¡ bfhŸtJ g‰¿nah

JëÍ« bghU£gL¤jéšiy.

Mdhš, o.v‹.Ï.Ã., jåah®Jiw MÁça®fisÍ«, btë

ehLfëš cŸs ϪÂa® mšyhj MuhŒ¢Á m¿P®fisÍ« c‰rhf¥

gL¤JtijÍ«, mt®fS¡F K‹Dçik bfhL¥gijÍ« gçªJiu¡»wJ.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, g¤Â-16.5.1., bjhêš E£g¡ fšé¡fhd

f£lz« g‰¿ ËtUkhW TW»wJ: “fšé ãWtd§fS¡F j§fSila

brhªj¥ ghl¥ ÃçÎfis K‹bdL¡f cjΫ tifæš j‹dhSif

ãiyia tH§Ftj‰F KidÍ« c¤ntf¤Jl‹, bjhêšE£g¥ ghl¥

ÃçÎfS¡fhd f£lz é»j§fis¤ Ô®khå¥gJ, muR k‰W« jåah®

M»a ÏUtif fšé ãWtd§fS¡F« mt‰¿‹ nkyh©ik¡ FGé‹

KoΡnf él¥gL«.”

ÏJ bghUshjhu ßÂæš gyÅdkhf cŸs khzt®fS¡F,

F¿¥ghf x.Ã.Á., v°.Á., v°.o. khzt®fS¡F mt®fë‹ fšé thŒ¥ig

kW¥gjhf mik»wJ. ϧF X® c©ikia¡ F¿¥ÃLtJ bghU¤jkhf

ÏU¡F«: jäœehL, nfush, òJ¢nrç ngh‹w khãy§fëš, muR xJ¡Ñ£L

Ïl§fŸ k‰W« Raã kU¤Jt¡ fšÿçfë‹ ã®thf xJ¡Ñ£L

Ïl§fS¡fhd f£lz é»j§fŸ, mªjªj khãy muRfshš ãaä¡f¥gL«

“f£lz ã®zæ¥ò¡ FG”édhšjh‹ Ô®khå¡f¥gL»‹wd.

32

Ϫj¥ bgh¿aiké‹ _y«, Raã kU¤Jt¡ fšÿçfë‹ “

všyh Ïl§fS¡F« üW rjÅj msΡF “f£lz§fŸ ã®zæ¡f¥

gL»‹wd! Ϫj Kiwæ‹ fhuzkhf, üW rjÅj« khzt®fS« ga‹bgw

Ko»wJ. Mdhš, Áy fšÿçfŸ r£lénuhjkhf mÂf¡ f£lz«

tNè¥gJ©L; mij¤jL¡f, “mÂf¡ fšé¡ f£lz tNè¥ig¤ jil

brŒÍ« r£l«” ngh‹w r£l§fë‹ _y« elto¡if nk‰bfhŸs KoÍ«.

Ïj‰F Kuzhf, tiuÎ njÁa¡ fšé¡bfhŸif, “všyh Ïl§fS¡F«

v›éj c¢r tu«ò« Ïšyhkš j§fŸ éU¥g« nghš “f£lz¤ij ã®zæ¡f

fšÿç ã®thf§fS¡F x£L bkh¤j j‹dh£Á RjªÂu« k‰W«

cçikfis tH§F»wJ. ÏJ x.Ã.Á., v°.Á., v°.o. k‰W« bghUshjhu

ßÂahf¥ gyÅdkhd Ãw ÃçÎfis¢ nr®ªj khzt®fis kU¤Jt¡

fšÿçfëš nru mDk bgwKoahkš jil brŒJéL«. r_f Ú¡F ÏJ

K‰¿Y« vÂuhdJ.

Ï¥nghija ãiyæš, všyh muR kU¤Jt¡ fšÿçfŸ k‰W«

ãWtd§fS¡F xnu Óuhd f£lz« muÁdhš ã®zæ¡f¥gL»wJ.

jäœehL v«.í.M®. kU¤Jt¥ gšfiy¡ fHf¤Â‹ ÑGŸs všyh muR

kU¤Jt¡ fšÿçfS¡F« f£lz é»j¤Âš v›éj nt‰WikÍ«

»ilahJ. o.v‹.Ï.Ã. m¿¡ifæ‹go, muR k‰W« jåah® M»a ÏUtif¡

fšÿçfS¡F« jå¤ jåahd, bt›ntW f£lz é»j§fŸ

ã®zæ¡f¥gl¡ TL«. ÏJ xU Éngh¡F¤jdkhd elto¡if! ViHfŸ,

bghUshjhu ßÂæš Ã‹j§»a k¡fŸ ÃçÎfëèUªJ tU« khzt®fŸ

äfΫ nkhrkhd msΡF¥ ghÂ¥gilth®fŸ. Ϫj tiuÎ m¿¡ifæ‹

fhuzkhf, jåah® fšÿçfŸ k£Lkšyhkš, muR kU¤Jt¡ fšÿçfS«

jkJ fjÎfis Ϫj khzt®fS¡F Ïlkë¡fhkš _o¡bfhŸs tif

brŒ»wJ.

33

bjhêš E£g¡ fšé¡ f£lz é»j« g‰¿, Ϫj m¿¡if,

g¤Â 16.5.1., TW»wJ: “...muR k‰W« jåah® ÏU tif¡ fšé

ãWtd§fë‹ ã®thf§fS¡F« bjhêšE£g¡ fšé¥ ÃçÎfS¡Fça

f£lz é»j ã®za« mtut® éU¥g¤Â‰F él¥gL«. v›thwhæD«,

mtutU¡Fça r_f¥ bghW¥òfis ãiwnt‰Wtj‰F« mt®fŸ flik¥

g£LŸsd®. rKjha¤Âš, r_f ßÂæY«, bghUshjhu ßÂæY«

Ëj§»ÍŸs k¡fŸ ÃçÎfë‹ khzt®fS¡F¡ fšé cjé¤

bjhiffis tH§Ftj‰F« mt®fŸ flik¥g£lt®fŸ. khzt®

nr®¡if¡F mDk bg‰WŸs khzt®fSŸ 50% ng® Vnjh xU tifæš

fšé cjé¤ bjhifia¥ bg‰whf nt©L«; Ït®fSŸ Fiwªjg£r«

ÏUgJ rjé»j« nguhtJ KG fšé cjé¤ bjhif bg‰whf nt©oaJ

f£lha«.

Ϫj¥ g¤Âæš, khzt®fS¡F¡ fšé cjé¤ bjhifia

tH§f nt©oa bghW¥ò, fšÿçfë‹ ã®thf§fS¡F kh‰¿¤

ju¥gL»wJ; murh§f« j‹Dila bghW¥ig¡ if fGé éL»wJ. Ϫj

m¿¡if, khzt®fS¡F¡ fšé cjé¤ bjhiffis tH§f nt©oa

bghW¥ig xU r_f¡ flikahf jåah® k‰W« muR ãWtd§fS¡F

é¡»wJ. mªj¡ flikfis F¿¥Ã£l ãWtd§fŸ f£lha« ãiwnt‰¿¤

jU« v‹gj‰F v‹d c¤juthj«? Ϫj¡ flikia ãiwnt‰Wtj‰F,

Vida khzt®fëläUªJ nkY« mÂf¡ f£lz§fis Ϫj ãWtd§fŸ

tNè¡F«. khzt®fS¡F¡ fšé cjé¤ bjhiffŸ tH§f nt©oa

bghW¥ò, k¤Âa - khãy muRfS¡nf cçaJ. “Fiwªj g£r« ÏUgJ rjÅj

khzt®fS¡F KG fšé cjé¤ bjhif” v‹w ãgªjid äfΫ Fiwªj

msnt; Mdhš, KG fšé cjé¤ bjhif v‹w m«r¤Â‹ msit vJ

34

ã®zæ¡F« v‹gÂY« xU bjëthd tiuaW¥ò Ïšyhkš òçªJ bfhŸs

Koahjjhf ÏU¡»wJ.

“nr®¡if mDk bg‰w khzt®fSŸ 50% ngU¡F “vnjh

xU tifahd” fšé cjé¤bjhif v‹w brhšyhlè‹ rçahd tiuaW¥ò

v‹d v‹gÂY« bjët‰w éj¤Âš m¿¡ifæ‹ thrf« mikªJŸsJ.

fšÿçfŸ jhdo¤j _¥ghf mt®fS¡F¥ bghU¤jkhdjhf v‹d

njh‹W»wnjh mªj äf¡ Fiwªj bjhifia tH§FkhW ã®zæ¤J¡

bfhŸs ÏJ tif brŒ»wJ. ÏJ, fšé cjé¤ bjhif tH§Ftj‰fhd

mo¥gil¡ F¿¡nfhisna njh‰fo¤J éL« tifæš cŸsJ; nkY«, äf¥

bgça v©â¡ifæš khzt®fŸ bgU« éu¡Âæš MœªJ nghtj‰F«

fhuzkh»éL«.

ϤJl‹, fšé cjé¤ bjhiffŸ bgWtj‰fhd jFÂfis

ã®zæ¡F« m«r§fS« khWgL»‹wd. ‘r_f ßÂæY«, fšé rh®ªJ«

Ëj§»a’ ãiyæš ÏU¥gt®fŸ v‹W F¿¥ÃLtj‰F¥ gš, ‘r_f

ßÂæY«, bghUshjhu ßÂæY« Ëj§»æU¥gt®fŸ’ v‹W F¿¥Ã£oU¥gJ,

cŸneh¡f¤Jl‹, kiwKfkhd £l¤Jl‹ brŒag£oU¡»wJ! Ï›thW,

“fšé rh®ªj ßÂæš Ã‹j§»a” v‹w th®¤ijfŸ, “bghUshjhu ßÂæš

Ëj§»a” v‹w th®¤ijahš Ïlkh‰w« brŒag£oU¥gJ muÁayik¥ò¢

r£l énuhjkhdJ. ÏJ r_f Ú¡nf vÂuhdJ. Ϫj m¿¡ifæ‹ g¤Â

16.5.1.-Ïš F¿¥ÃLtj‹ _y«, r_f Ú v‹gJ mgha¤Âš ÏU¡»wJ

v‹gJ cWÂ¥gL»wJ.

m¿¡ifæ‹ g¤Â 16.5.2. TW»wJ : “... òÂa ãWtd§fë‹

ãWÎif k‰W« cŸf£lik¥ig K‹nd‰WtÂY« - f‰wš _y

ts§fëY« ãÂia KjÄL brŒjš -M»at‰iw¥ bghW¤jtiu, mit

35

bjhl®ghd KoÎfS¡F têfh£L« m K¡»akhd bfhŸif v‹gJ

rk¤Jt ßÂæš mQFKiw v‹gnj. ..” Mdhš, ÃçÎ 16.5.1., nk‰f©l

g¤Â¡F Ku©g£ljhf cŸsJ. bfhŸifaséš, fšé cjé¤bjhif

tH§FtJ muÁ‹ iffëš Ïšyhk‰ nghtjhš, jukhd bjhêšE£g¡ fšé

midtU¡F« »il¥gj‰fhd rk¤Jt mQFKiwiana mJ njh‰fo¤J

éL»wJ.

m¿¡ifæ‹ g¤Â 16.8.-Ïš ËtUkhW Tw¥g£LŸsJ :

“j‰nghJ eilKiwæš cŸs ‘Ányh’¡fëš ÏU¡»w kU¤Jt¡ fšé,

ϪÂahéš Ïw¡Fk brŒa¥g£l x‹whf ÏU¥gjhš, x‹¿izªj

éj¤Âš kU¤Jt m¿éaš r£lf¤Âš kU¤Jt¡ fšéia tH§FtJ

v‹gij ÏJ K¡»a¤Jt« thŒªjjhf M¡F»wJ. bjhêšE£g¤Âw‹

bg‰w lh¡l®fŸ, bréèa®fŸ, Jiz kU¤Jt cjéahs®fŸ ngh‹nwh®

F¿¥ghd kU¤Jt EQ¡f§fSl‹ nr®ªJ g‹Kf¤ j‹ik thŒªj

kU¤Jt¡fšé bgWtij cWÂ¥gL¤J« éj¤Âš kU¤Jt ey¡ fšé

f£lha« mika nt©L«. .. ”

eÅd cyfshéa m¿éaš ó®tkhd kU¤Jt«,

rh‹whjhu§fë‹ mo¤js¤Âš mikªÂU¥gjhF«; mJ k¡fë‹ g‹Kf¤

nj®Î éU¥g§fë‹ bgauhš Ú®¤J¥ nghFkhW M¡f¥gl¡ TlhJ.

ÏUªjnghÂY«, x›bthU kU¤Jt KiwÍ« mj‰nf cça xU jå¤

j‹ikia¥ bg‰¿U¡F«.

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸifahš, Ϥjifa kU¤Jt

Kiwfis eÅd kU¤Jt¤Jl‹ x‹¿iz¥gij¥ (mit x›bth‹W«

jå¤ j‹ik thŒªj fUJnfhŸfë‹ mo¤js¤Âš mikªjit) g‰¿a

K‹bkhêÎ ju¥gL»wJ. ÏJ, eÅd m¿éašó®tkhd kU¤Jt¤Â‹

36

ju¤ijÍ«, g©òfisÍ« gh¡F«. nghè kU¤Jt m¿éašfisÍ«,

m¿éašó®tkhf ã%gz« brŒa¥glhj têKiwfis Í« f‰Ã¥gj‰F«,

eilKiwæš Ã‹g‰Wtj‰F« têaik¤J¡ bfhL¡F«.

eÅd m¿éašó®tkhd kU¤Jt¡ fšéæš bjët‰w,

_LkªÂu¤j‹ikæš mikªj fUJnfhŸfisÍ«,Ïy£Áa§fisÍ«

cŸòF¤Jtjhš eÅd m¿éaš ó®tkhd kU¤Jt¡ fšéia Ú®¤J¥

nghf¢brŒÍ« mgha« ÏU¡»wJ.

Ï›t¿¡if, g¤Â 16.8.1. brhš»wJ: “všyh v«.Ã.Ã.v°.

g£ljhçfS« mtÁakhd Kiwæš f£lha« bg‰¿U¡f nt©oa Âw‹fŸ :

(1) kU¤Jt¤ Âw‹fŸ; (2) neha¿Í« Âw‹fŸ; (3) mWit Á»¢ir¤

Âw‹fŸ; (4) mtru Á»¢ir¤ Âw‹fŸ - f£lha RH‰Á Kiw cŸsu§f¥

gæ‰Á - Ï¥nghJ mwnt Ïšyhkš nghŒé£l xU Kiw, Û©L« m¿Kf«

brŒa¥gL«; nkyÂf fod¤ j‹ikÍlD«, M‰wš ä¡f éj¤ÂY«,

bra‰Âw‹ä¡f tifæY« ÏJ eilKiw¥gL¤j¥gL«.

Ï›t¿¡if gçªJiu¥go, bghJthd xU EXIT nj®Î el¤j¥

glnt©L« v‹W Tw¥g£LŸsJ; ÏJ nk‰f©l eh‹F neh¡f§fS¡F«

K‰¿Y« KuzhdJ. KJãiy kU¤Jt¥ go¥òfS¡fhd mDk¡Fça

EiHΤ nj®thfΫ, mašeh£L kU¤Jt¥ g£ljhçfS¡fhd

Ïd§f©l¿Í« nj®thfÎnk Ϫj v¡Á£ nj®Î el¤j¥gL»w fhuz¤jhš,

khzt®fŸ Kjyh« M©oèUªnj v¡Á£ nj®Î¡fhd jahç¥Ãš <Lgl¤

bjhl§» éLth®fŸ. khzt®fŸ, guªJ« MœªJ« MŒÎfëš ftd«

Fé¡f kh£lh®fŸ; guªJ éçªj kU¤Jt m¿it¥ bg‰W¡ bfhŸsΫ

kh£lh®fŸ. mt®fŸ nk‰f©l kU¤Jt Ïaš,, mWitæaš, neha¿jš,

mtru Á»¢ir¤ Âw‹fis¥ g‰¿¡ ftiy¥glΫ kh£lh®fŸ! ÏJ,

37

kU¤Jt®fë‹ ju«, ãòz¤Jt« M»at‰iw¥ gh¡F«. RH‰Á Kiwæš

f£lha ciwél cŸsu§f¥ gæ‰Á Ï¥nghJ eilKiwæš Ïšyhk‰

nghŒé£ljhf Ϫj m¿¡if TW»wJ. ÏJ c©ikašy! kU¤Jt¥

gæ‰Áæš CRRI gæ‰Á v‹gJ KJbfY«ò ngh‹wJ.

Áy jåah® kU¤Jt¡ fšÿçfëš nghJkhd msΡF

nehahëfŸ ÏU¥gšiy. všyh muR kU¤Jt¡ fšÿçfëY«,

cŸsu§f¥ gæ‰Áahs®fŸ Kiwahf MCI ãgªjidfë‹go gæ‰Wé¡f¥

gLtšiy. mt®fë‹ÛJ Ââ¡f¥gL« gy ntiyfŸ mt®fS¡F¤

bjhl®g‰witahf cŸsd. mt®fŸ MNA, FNA k‰W« ( Jiz kU¤Jt )

bréèa®fë‹ gâfŸ M»at‰iw¢ brŒJ Ôu nt©oÍŸsJ. Ôéukhd

Ru©lš m§F eilbgW»wJ. Ϫj¡ fhuz§fëdhš cŸsu§f¥

gæ‰Áahs®fŸ, bghU¤jkhd kU¤Jt¡fšé Mnyhridfis¥ bgwnth,

mDgt ßÂæš ãòz¤Jt¤ij milanth thŒ¥ò kW¡fg£lt®fŸ

M»‹wd®. Ï‹D« Áy Ïl§fëš, cŸsu§f¥ gæ‰Áahs®fŸ gæ‰Á

bgWtj‰F¥ gš, KJãiy kU¤Jt¡ fšé¡Fça EiHΤ nj®Î¡fhf¤

jahuh»¡ bfh©oU¡»‹wd®. Ϥjifa FiwfŸ bghU¤jkhd FiwÔ®

elto¡iffshš rç brŒa¥gl¡ Toaitna. Mdhš, Ïj‰F EXIT nj®Î

xU Ô®nt mšy.

m¿¡ifæ‹ g¤Â-16.8.2. ËtU« Mnyhridia K‹

it¡»wJ: “v«.Ã.Ã.v°. go¥òfë‹ Kjyh« M©L mšyJ Ïu©lh«

M©Lfëš všyh m¿éaš g£ljhçfS¡F« xU bghJthd gæYjš

fhyf£lkhf totik¡f¥gL«. mj‰F¥ ÃwF, mt®fŸ v«.Ã.Ã.v°.,

Ã.o.v°., e®Á§ mšyJ Ãw Áw¥ò ãòz¤Jt¥ go¥òfis¤ nj®Î brŒJ

go¡f¤ bjhl§fyh«. F¿¥Ã£l kU¤Jt Kiwfëš ftd§ Fé¡F«

38

ghl¥ ÃçÎfŸ, kU¤Jt¥ g‹Kf¤ j‹ikæ‹ mo¤js¤Âš mikªj

bghJthd mo¥gil¥ go¥òfis¤ bjhl®ªJ gæ‰Wé¡f¥gL«. nkY«

gšntW kU¤Jt KiwfS¡»ilna Ïiz¥ò¥ ghykhf mikÍ« tifæš

éU¥g¤ nj®Î¥ go¥òfŸ c‰rhf_£l¥gL«.

Ï¥nghJ, v«.Ã,Ã.v°. khzt®fS¡fhd Kjš M©L¥

ghl¤Â£l«, xU v«.Ã.Ã.v°. kU¤Jtç‹ njitfS¡F V‰g

totik¡f¥g£LŸsJ; nk‰bfh©L v®fhy Áw¥ò ãòz¤Jt« bgWjš

njitfS¡F V‰gΫ khztiu¥ bghW¤J mikÍ«. bréèa® kU¤Jt

khzt®fS¡fhd Kjyh« M©L¥ ghl¤Â£l« xU bréèa® v¥go

cUth»æU¡f nt©Lnkh mj‰nf‰g mikÍ«. Ïit x‹nwhblh‹W

ngh£L¡ FH¥Ã¡ bfhŸs¡Tlhjit. Ϥjifa ghl¤Â£l« bghJthdjhf

mikÍ«g£r¤Âš, kU¤Jt¡fšéæ‹ ju« Åœ¢ÁailÍ«. kU¤Jt

Kiwfëš g‹Kf¤j‹ikia¥ Ëg‰Wtj‰fhf MÍZ k‰W« eÅd

m¿éašó®tkhd kU¤Jt¡ fšé¡fhd bghJthd ghl¤Â£l«

cUth¡FtJ v‹»w Áªjid, eÅd m¿éašó®tkhd kU¤Jt¡ fšéia

Ú®¤J¥nghf it¡F«; mjDila bjhl® ts®¢Á nk«gh£ilÍ«,

K‹nd‰w¤ijÍ« gh¡F«. bjh‹ik ahd kU¤Jt Kiw, ntj kU¤Jt«,

nahfh, Ï‹d Ãw bga®fëš nghè kU¤Jt m¿éaš Kiwfis

cŸòF¤Jtj‰F tê it¥gjhfnt mikÍ«. ÏJ, ϪÂahéš eÅd

m¿éaš kU¤Jt Kiwæ‹ m¿éašó®t, bjhêšE£g ts®¢Á nk«gh£il

äf nkhrkhd éj¤Âš gh¡F«; ϪÂa k¡fisÍ« ÏJ gh¡F«. ϪÂa

k¡fŸ, j§fë‹ gšntW nehŒfS¡F m¿éaš ó®tkhd, bjhêšE£g

ßÂæš K‹nd¿a kU¤Jt Á»¢irfis¥ bgw Koahkš jL¡f¥gLt®.

Ϫj¥ g‹Kf¤ j‹ik thŒªj kU¤Jt¡ fšé v‹»w fUJnfhŸ, xU

Éngh¡F¤jdkhd moit¥ò; ÏJ ghuÂa #djh f£Á jiyik

39

t»¤J têel¤J« njÁa #dehaf¡ T£lâ muÁ‹ “ϪJ¤Jth

j¤Jth®¤j” ¤Â‹ fhuzkhfnt m¿Kf« brŒagL»wJ.

Ïiz¥ò¥ ghl§fë‹ go¥òfŸ, kU¤Jt nritfisÍ«,

kU¤Jt¡ fšéæ‹ ju« k‰W« g©òfis¥ gh¡F«. ÏJ nghè kU¤Jt

Á»¢ir¡fhd cçik nfhuY¡F«, eÅd m¿éašó®tkhd kU¤Jt¤Â‹

Ú®¤J¥ nghjY¡F«, o.v‹.Ï.Ã. æš F¿¥Ã£LŸsgo kU¤Jt Á»¢irfëš

g‹Kf¤j‹ik¡F« Ï£L¢bršY«.

m¿¡ifæ‹ g¤Â 16.8.3. EXIT nj®Î F¿¤J ËtUkhW

TW»wJ: “NEET nj®it¥ ngh‹Wjh‹ Ϫj EXIT nj®Î« v«.Ã.Ã.v°.

go¥ò¡fhd xU bghJthd EiHΤ nj®thf m¿Kf« brŒa¥gL»wJ. xU

bghJthd EXIT nj®Î, v«.Ã.Ã.v°. go¥ò¡fhf m¿Kf« brŒa¥gl¥

ngh»wJ. (ÏJ, njÁa kU¤Jt¡ FG knrhjhéš K‹it¡f¥g£LŸs

Mnyhridæ‹go) Ϫj¤ nj®Î, KJãiy kU¤Jt¥ go¥òfS¡fhd

EiHΤ nj®thfΫ Ïu£il¥ gh¤Âu« t»¡f¥ ngh»wJ. Ϫj EXIT nj®Î,

v«.Ã.Ã.v°. go¥Ã‹ eh‹fh« M©o‹ Koéš el¤j¥gl¥ ngh»wJ. vdnt

khzt®fŸ mt®fë‹ fšé¡fhyf£l¤Â‹ Koéš, xU jåahd, ngh£o¤

j‹ik thŒªj EiHΤ nj®Î vGj nt©oa RikæèUªJ

éLé¡f¥gL»‹wd®...”

V‰bfdnt Ú£ nj®Î, kU¤Jt¡ fšé khzt® nr®¡ifæš

khãy§fë‹ cçikfis¥ g¿¤J¡ bfh©L é£lJ. Ú£ nj®é‹

fhuzkhf, khãy¡ fšé thça ghl¤Â£l«, jäœbkhê tê, muR¥ gŸëfŸ,

k‰W« Cuf¥ gFÂ¥ gŸëfŸ M»at‰¿š gæY« khzt®fŸ äf nkhrkhd

tifæš gh¡f¥g£LŸsd®. ÏJ r_f Ú¡F vÂuhdJ. Ϫj¢NHèš,

o.v‹.Ï.Ã. Ï¥nghJ EXIT (NEXT-NATIONAL EXIT TEST ) nj®Î¡F¥

40

gçªJiu brŒJŸsJ. ÏJ r_f Ú¡F«, khãy§fë‹ cçikfS¡F«,

ϪÂahé‹ T£lh£Á Kiw¡F« vÂuhdJ. ϪÂa kU¤Jt¡ FGédhš

m§Ñfç¡f¥g£LŸs kU¤Jt¡ fšÿçfëš go¡F« khzt®fŸ, khãy

k‰W« k¤Âa muÁ‹ gšfiy¡fHf§fŸ, mšyJ, khãy k‰W« k¤Âa

muRfshš m§Ñfç¡f¥g£LŸs gšfiy¡ fHf§fŸ el¤J« gy fodkhd

nj®Îfë}nl nj¿ btënaW»wh®fŸ. mj‹ ÃwF, mt®fë‹ ÛJ V‹

X® EXIT nj®Î Ââ¡f¥gl nt©L«? f£lik¡f¥g£LŸs kU¤Jt¡

fšé, gy nj®ÎfŸ ngh‹wit m§Ñfç¡f¥g£l gšfiy¡ fHf§fshš

gçªJiu¡f¥g£l ghl¥ Ãçé‹nghJ ga‹gL¤j¥gLtJ - všyhnk EXIT

nj®édhš m®¤j« ÏH¡»w éj¤Âš él¥gL»‹wd.

EXIT nj®Î v‹gJ, “ nj®ÎfŸ el¤J« jåah® KfikfŸ”

vitnah mt‰W¡F cjΫ tifænyna, nkyÂf Ïyhg§fŸ r«gh¡f

cjΫ tifæš mika¥ ngh»wJ. nj®ÎfŸ, Ïyhg« r«gh¡F« t®¤jf¥

bghUŸfŸ M¡f¥g£LŸsd.

V‰bfdnt Tw¥g£lgo, X® x‰iw¤ nj®Î, xU kU¤Jtç‹

ju¤ij cWÂ brŒJél KoahJ. kU¤Jt® xUtç‹ ju¤ij cWÂ

brŒtj‰F¥ ËtU« ãgªjidfŸ ãiwnt‰w¥g£lhf nt©L«: kU¤Jt

m¿éaèš, bjhêš E£g¤Âš bjhl®ªJ thœehŸ beLf¥ gæ‰Á bgWjš;

nghJkhd msΡF eÅd trÂfŸ k‰W« Âw‹ä¡f kU¤Jt¡FG

M»at‰Wl‹ nk«g£l ntiy ãiyik fŸ; mt®fë‹ m¿éaš k‰W«

bjhêš E£g¤ Âw‹fis rkfhy¤J¡Fça tifæš eÅdkhf nk«gL¤Â¡

bfhŸtj‰fhd thŒ¥ò; k‰W« MÁça®fshš tê fh£l¥gLjš.

X®x‰iw¤nj®Î,kU¤Jt® xUtç‹ ju¤ij cW brŒJ

bfhŸs¥ nghJ« v‹gJ xU bjh‹k¡ fijjh‹. ÏWÂah©L¤ nj®Î

41

mšyJ v«.Ã.Ã.v°. go¥Ã‹nghJ el¤j¥gL« xU nj®Î v‹gJ

nj®¢Áaë¡F« nj®Îjh‹. xU nj®¢Áaë¡F« nj®it, xU ngh£o¤

nj®thf kh‰WtJ (KJãiy kU¤Jt¡ fšé¡fhd mDk¡F el¤j¥gL«

EiHΤnj®Î) v‹gJ Vuhskhd FH¥g§fS¡F«, CHšfS¡F«,

bfhªjë¥òfS¡F« Ï£L¢ bršY«. eh‹fh« M©o‹ ÏWÂæš EXIT

nj®Î (be¡°£) el¤j¥gL« g£r¤Âš, mJ KJãiy kU¤Jt¥

go¥òfS¡fhd EiHΤ nj®é‹ g§»id M‰w¥nghF« g£r¤Âš,

khzt®fŸ v«. Ã. Ã.v°. go¥Ã‹ Kjyh« M©oèUªnj Ϫj¤nj®Î¡F¤

jahuhf¤ bjhl§»éLth®fŸ. nkyÂf« guªJ éçªj kU¤Jt m¿it¥

bgW« bghU£L x£Lbkh¤jkhd thÁ¥ò¥ gH¡f« Åœ¢ÁailÍ«. KJãiy¥

g£la¥ go¥òfŸ Ïånkš ÏU¡fhJ

Ϫj m¿¡ifæ‹ g¤Â 16.8.7. TW»wJ : “K«igæš cŸs

cl‰TW kU¤Jt®fŸ, mWit Á»¢ir kU¤Jt®fS¡fhd fšÿçahš

tH§f¥gL« g£la¥ go¥ò ngh‹w g£la¡ fšé¥ gæ‰ÁfŸ ehL KGtJ«

K‹bdL¡f¥gL«. Ïilãiyæš Áw¥ò ãòz¤Jt« bg‰w kU¤Jt®fis¥

nghJkhd v©â¡ifæš cUth¡f cjΫ tifæš ÏJ eilKiw¥

gL¤j¥gL«.”

Ϫj tif¥g£l go¥òfŸ FH¥g§fisna V‰gL¤j¥ ngh»‹wd.

k¤Âa murh§f« V‰bfdnt g£la¥ go¥òfis xê¥gJ v‹w Koit

vL¤J mij ãaha¥gL¤jΫ brŒjJ k¤Âa muR. m¥goæU¡ifæš,

kWgoÍ« vj‰F g£la¥ go¥òfis¤ bjhl§f nt©L«? ÏJ kU¤Jt

KJãiy¥ go¥òfëš jåah® ãWtd§fŸ M¡f« brY¤jnt cjΫ.

Ϫj m¿¡if - g¤Â 13.8.1. TW»wJ: všyh xG§fh‰W

ãWtd§fS« mjhtJ, NCTE, AICTE, MCI, BCI M»ait mt‰¿‹

42

xG§fh‰WKiw¥ gâfŸ mid¤ijÍ« k¤Âa ãWtdkhd NHERA-él«

x¥gil¤J él nt©L«. ÏJjh‹ Ïå ca®fšé¡fhd x‰iw xG§fh‰W

Kiw mik¥ghf ÏU¡F«. nk‰f©l ãWtd§fŸ bjhêšKiw juã®za

mik¥òfshf¤ j§fis kh‰¿aik¤J¡ bfhŸsyh«.

m¿¡ifæ‹ Ïªj¥ gçªJiu bjhêšE£g¡ fšéæ‹ mid¤J

#dehaf ãWtd§fŸ mid¤ijÍ« fhy¤ÂèUªJ mf‰¿ éL«. bjhêš

E£g¡ fšéæš mÂfhu¤Jt« k‰W« k¤Âa¥gL¤Jjš v®fhy¤Âš

ehrfukhd éisÎfisna V‰gL¤j¥ ngh»wJ. ÏJ ϪJ¤Jth

j¤Jth®¤j¤ij bjhêš E£g¡ fšéæš Ââ¥gj‰nf Ï£L¢ bršY«.

bgUtâf ãWtd§fŸ, ϪÂahéš bjhêš E£g¡fšé Kiwiana

NœªJ bfh©L fgÇfu« brŒtj‰F¤jh‹ ÏJ têtF¡F«.

r£l¡ fšér£l¡ fšér£l¡ fšér£l¡ fšé

Ϫj m¿¡if brhš»wJ: r£l¡ fšéæ‹ ghl¤Â£l«

k¡fë‹ fyh¢rhu« k‰W« kuòfë‹ mo¥gilæš mika nt©L« v‹W«,

ϪÂa Ïy¡»a§fëY« bjh‹kéaèY« r£l ãWtd§fë‹ tuyhW«,

j®k«, mj®k¤Â‹ ÛJ ngh® bjhL¤J bt‰¿ f©lJ« bgUkséš

Ïl«bg‰¿U¥gjhf¡ TW»wJ (16.7.2.)

nk‰f©l Ϫj¡ T‰W¡F v‹d bghUŸ v‹nw òçªJ

bfhŸsKoahkš xUt® jé¡f neU«. Mæu¤J üW mšyJ Ïu©lhæu«

M©LfS¡F Kªija bjh‹ikahd Ïy¡»a§fëš ÃuÂgè¡f¥

g£LŸsthW fyh¢rhu, kugh®ªj, r_f ãiyikfë‹ cŸsl¡f§fë‹

mo¤js¤Âš mikªj r£l¡ fšéia m§Ñfç¥gJ jh‹ Ïj‹ neh¡f«

v‹whš, eh« Mæu¡fz¡fhd M©LfŸ Ëndh¡»¥ gaâ¤jhf

nt©oæU¡F«. r£l¡fšéia Ï‹iwa NHY¡F V‰g K‹ndh¡»¡

43

bfh©L nghtj‰F¥ gš, mÂY« cyfnk Ï‹W xU »uhk« v‹»w

ãiy¡F tªJé£l el¥ò ts®¢Á nk«gh£L ãiyfS¡F V‰g

bfh©Lnghtj‰F¥ gš nk‰f©l gçªJiu K‹it¡f¥gL»wJ.

Kjš,k‰W« Ïu©lh« cyf¥ ngh®fS¡F¥ Ë, mt‰¿‹ éisthf

ehLfë‹ fHf«, I¡»a ehLfŸ rig, k‰W« I.eh. Áw¥ò ãòz¤Jt

ãWtd§fshd I.vš.x. (r®tnjr¤ bjhêyhs® mik¥ò), r®tnjr ãÂa«,

I.Á.n#., kåj cçikfŸ Miza«, Ï‹dÃw mik¥òfŸ všyh«

ãWt¥g£L el¥Ãš cŸsd. Ïit Mæu¡fz¡fhd kubghG§FfŸ,

rÛg¤Âa r®tnjr éÂfŸ - eilKiwfŸ M»at‰W¡F cça r£l

tu«òfis ã®zæ¥gš cjé tU»‹wd. mit x›bthU ehS« kh¿¡

bfh©L«, ts®ªJ nk«ghL milªJ bfh©L« tU»‹wd.

Ϫj tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif, r£l¡ fšéia

cyfshéa tifæš ngh£o¤Âw‹ bfh©ljhf M¡f¥ nghtjhf

ghuh£l¤j¡f F¿¡nfhis Ãufld« brŒÂU¡F« mnj rka«, mj‰fhd

ԮΡF bjh‹ikahd fhy¤Â‰F¤ ÂU«g¥ nghf nt©L« v‹»w

Mnyhridia K‹it¤ÂU¥gJ, Ra Ku©gh£L¤ j‹ikÍlD«, RaKu©

nkhjš j‹ikÍlDnk mikªÂU¡»wJ.

Ïu©lhtjhf, Ϫj m¿¡if bjh‹ikahd bjh‹k§fëš

étç¡f¥g£LŸs, éth¡f¥g£LŸs, gu¥òiu brŒa¥g£LŸs j®k« -

mj®k« v‹»w fU¤jh¡f§fëèUªJ bgw¥gL« fU¤Jfis¡ bfh©L

r£l¡ fšéia tèik¥ gL¤j nt©L« v‹W ngR»wJ.

bjh‹kéaš v‹w th®¤ij, xU F¿¥Ã£l fyh¢rhu« mšyJ

kj« rh®ªj kuò¤ bjhF¥Ãš cŸs bkh¤j¤ bjh‹ik¡fijfë‹ x£L

bkh¤j¤ bjhFÂiaÍ«, mt‰¿‹ bjh‹k¤ijÍ« MuhŒtij és¡F»wJ.

44

bjh‹k§fŸ v‹git, bghJthf m¿a¥glhj Áy eilKiwfŸ,

e«Ã¡iffŸ, M»ait bjhl®ghd fijfŸ. F¿¥ghf kj« rh®ªj

rl§FfŸ, e«Ã¡iffŸ M»at‰Wl‹ Ïizªjit. Ϫj m«r« ek¡F,

äf K¡»akhd, bjhl®éisthd nfŸéfis vG¥òtjhf mik»wJ.

vªj kj¤Â‹ bjh‹k¤ij eh« vL¤J¡ bfhŸnth«? rkz«, gΤj«,

ϪJ¤Jt« - M»ait všyhnk ».K. K‹}W M©LfS¡F K‹ÃUªnj

eilKiwæš ÏUªJ tªJŸsd v‹w c©ikæ‹ mo¥gilæš nk‰f©l

nfŸé¡F v‹d gš? v›thwhæD«, ÏJ mg¤jkhd x‹whfΫ,

nfè¡FçajhfΫ njh‹W»wJ. ÏUg¤njhuh« ü‰wh©o‹ njitfis

ãiwnt‰W« tifæš, cyfshéa ngh£o¤ Âw‹ cilajhf r£l¡

fšéia eÅdkhd rkfhy¤J¡F V‰wjhf kh‰Wtj‰F, _y Mjhu tskhf

bjh‹ikahd Ïy¡»a¤ijÍ«, bjh‹kéaiyÍ« njo miltJ v‹gJ

nk‰f©l v®éidiana c©lh¡F«.

nkY«, cyf« jGéa Kiwæš, ÚÂkh‹fshš m¿a¥g£l

r£l§fë‹ bjhF¥ò, kugh®ªjjhf ÏU¡»wJ; r_f eilKiwfŸ el¥ò

r_f¤ njitfë‹ ÛJ cUth»‹wd; r£l« tH¡Ffshš Ëth§»¥

gyÅdkil»wJ. j®k«, mj®k« mšyJ jh®äf xG¡f« M»at‰¿‹

mo¥gilænyh, mšyJ bjhl®Ãnyh r£l§fŸ cy»š vªj Ïl¤ÂY«

cUth¡f¥g£lšiy; mt‰W¡F mw be¿fëš F¿¥Ã£l msΡF

ÏlK©L v‹w nghÂY«Tl! jh®äf xG¡f« v‹gJ bjhl®òila eh£o‹

r_f¤Â‹ fyitia¥ bghW¤J mij¢ rh®ªJŸs fhy¤Â‹ fUJnfhŸ

v‹w c©ikia xUt® gh®¡f¤ jtw¡TlhJ. ÏJ, bgU«gh‹ikahd

Ïd§fëš jdJ ntçid kj«rh®ªj e«Ã¡ifænyna bfh©oU¡F«.

ϧF kd¤Â‰ bfhŸs nt©oa c©ik v‹dbtåš, xU F¿¥Ã£l

45

fhy¤Â‹ mšyJ xU F¿¥Ã£l kj¤Â‹ jh®äf mw« v‹gJ ntbwhU

fhyf£l¤Âš mšyJ ntbwhU kj¤Âš mnj mwkhf ÏU¡fhJ.

jh®äf mw« mšyJ j®k« v‹gij r£l¤Â‹ cŸsl¡fkhf

mšyJ r£l¤ij cUth¡Ftj‰fhd _y tskhf¡ bfhŸtij V‰W¡

bfhŸtj‰F K‰g£lhš mJ ehrfukhd éisÎfis V‰gL¤Jtš nghŒ

KoÍ«. j®kh v‹w th®¤ijæ‹ ga‹ghL vij¢ R£L»wbjåš, Ϫj

tiuÎ njÁa¡ fšé¡ bfhŸif kDj®k¤ij¥ gu¥òiu brŒtjhf

ÏU¥gijna.

jBÓy¤ÂY«, ehsªjhéY« f‰Ã¡f¥g£l j¤Jt¤Â‹ ÛJ

rh®ªJ ã‰gj‹ _yK«, rhz¡»aç‹ m®¤j rh°Âu¤Âš mt®

vGÂæU¡F« vG¤Jfë‹ ÛJ rh®ªJ ã‰gj‹ _yK« Ϫj tiuÎ njÁa¡

fšé¡ bfhŸif jdJ e«Ã¡ifia mt‰¿‹ Ûnj bfh©oU¡»wJ.

#dehaf« k‰W« kåj cçikfŸ M»ait äf rÛg¤Âa

ts®¢Á nk«gh£L m«r§fŸ; flªJ nghd Áy ü‰wh©Lfëš Ïd§

fhz¥g£L eilKiw¥gL¤j¥g£l m«r§fŸ. nkyÂfkhf, m®¤jrh°Âu«

mšyJ kD°äU M»at‰¿‹ fUJnfhŸfŸ, #dehaf¡

nfh£ghLfS¡F« - kåj cçikfë‹ mo¥gil¡ bfhŸiffS¡F«

énuhjkhdit. Ï›thwhf, nk‰f©l c©ikfë‹ btë¢r¤Âš, Ϫj

tiuÎ m¿¡if, mo¥gilænyna xU FH¥g¤Jl‹ mikªJŸsJ nghš

njh‹W»wJ. Ϫj tiuΡ bfhŸif r£l¡fšéia ÛŸ cU¡bfhL¤J

be¿¥gL¤j KaY«. mnjntisæš, r£l¤ bjhêš, ÚÂæaš ã®thf« k‰W«

Ú tH§fš bgh¿aikÎ M»at‰¿‹ fyit¡FŸ Á¡»¡bfh©L

jé¡»wJ.

46

m¿¡ifæ‹ g¤Â 16.7. k‰W« g¤Â 16. 7.1.-M»ait r£l¡fšé

bjhl®ghf¥ ngR»‹wd; mit v›éj¡ FiwÔ® elto¡iffŸ F¿¤J«

vJΫ Twhkš kÎd« rh¡»‹wd. ÏJ xU Ãufld« mšyJ muÁaš

KH¡f« mšyJ my§fhukhd bkhêæš ft¢Áahf vGj¥g£l X®

m¿¡if¡F nkyhf VJk‰w x‹W.

jtwhd vL¤J¡fh£Lfis K‹it¤jšjtwhd vL¤J¡fh£Lfis K‹it¤jšjtwhd vL¤J¡fh£Lfis K‹it¤jšjtwhd vL¤J¡fh£Lfis K‹it¤jš

tiuÎ m¿¡ifæš, r®tnjr mséš òfœbg‰w gšfiy¡

fHf§fshd M¡°ngh®£ gšfiy¡ fHf«, nf«Ãç£{ gšfiy¡ fHf«,

Ah®t®£ gšfiy¡ fHf«, Ï‹d Ãwt‰iw K‹khÂç¥ gšfiy¡

fHf§fshf vL¤J¡fh£odhš, eh« mij tunt‰W k»H KoÍ«. Mdhš,

g¤Â 9.1., k‰W« 10.15. M»ait jBÓy«, esªjh gšfiy¡ fHf§fis

vL¤J¡fh£Lfshf K‹it¡»‹wd. mnjhL esªjh, jBÓy« M»a

gšfiy¡ fHf§fis eÅd ϪÂa¥ gšfiy¡ fHf§fS¡fhd

K‹nd‰w¤Â‰Fça Ïy£Áa K‹khÂçfshf Ãufld« brŒ»‹wd. esªjh,

jBÓy« M»at‰¿‹ ghl¤Â£l§fŸ 2000 M©Lfhy¥ giHikahdit

v‹gJl‹, eÅd m¿éaš gçnrhjid¡F K‹ ã‰f Koahj msΡF¡

fhyhtÂah»¥ nghditÍ« Tl.. nkY«, ca®rh khzt®fŸ k£Lnk

mªj¥ gšfiy¡ fHf§fëš mDk¡f¥g£ld®. mt‰¿š nr®tj‰F, äf¥

bgU«gh‹ikahdt®fŸ mDk kW¡f¥g£oUªjd®.

Mfnt, eÅd ϪÂa¥ gšfiy¡ fHf§fŸ jBÓy«, esªjh

gšfiy¡ fHf§fë‹ tif khÂçia¥ Ëg‰¿ brašgl nt©L« v‹w

Mnyhrid V‰W¡bfhŸs KoahjJ.

47

gšfiy fHf ã®thf¤Âš Ïu£il¤ jiyikgšfiy fHf ã®thf¤Âš Ïu£il¤ jiyikgšfiy fHf ã®thf¤Âš Ïu£il¤ jiyikgšfiy fHf ã®thf¤Âš Ïu£il¤ jiyik

j‰nghJ eilKiwæš ÏU¡F« gšfiy¡ fHf¤Âš cŸs

M£Á¡FGit xê¤Jé£L, M£Á thça« mik¡f gçªJiu¡»wJ. Ϫj

tiuÎ m¿¡if, Jiz ntªj®jh‹ jiyik braš ã®thf mYtyuhf

ÏU¥gh® v‹W TW»wJ. Mdhš, gšfiy¡fœf¤Â‹ mÂfhçfŸ,

gâahs®fŸ M»nahiu gâãakd« brŒÍ« mÂfhu«, k‰W«

gšfiy¡fHf¤Â‹ gâfis nk‰gh®it brŒÍ« mÂfhu« M»ait M£Á

thça¤Â‹ jiytçlnk ju¥g£LŸsJ.(17.1.) ÏJ gšfiy¡ fHf

ã®thf¤Âš Ïu£il jiyikia cUth¡» FH¥g¤ij V‰gL¤J«.

Á©onf£ mik¥ig xê¤jšÁ©onf£ mik¥ig xê¤jšÁ©onf£ mik¥ig xê¤jšÁ©onf£ mik¥ig xê¤jš

m¿¡ifæ‹ g¤Â 17.1.-‹go, gšfiy¡ fHf§fëš ÏJehŸ

tiuæY« bt‰¿fukhf¢ brašg£L tªJŸs Á©onf£ mik¥ò

xê¡f¥gl¥ ngh»wJ. mªj mik¥Ã‹ Ïl¤Âš, M£Á thça« vd

miH¡f¥gl¥ nghF« X® mik¥ò òÂjhf cUth¡f¥gl¥ ngh»wJ. bjhl¡f

ãiyæš, Ϫj mik¥Ã‹ cW¥Ãd®fŸ v›thW ãaä¡f¥gLth®fŸ v‹gJ

és¡f¥gléšiy. Mdhš, M£Á thça« mik¡f¥g£l Ëò, mnj

mik¥Ã‹ cW¥Ãd®fŸ òÂa cW¥Ãd®fis¡ f©l¿ªJ mt®fis M£Á

thça¤Â‹ cW¥Ãd®fshf nr®¤J bfhŸth®fŸ. nkY«, mªj¡ FGk¤Â‹

bgU«gh‹ik cW¥Ãd®fŸ, ntW vªj X® cW¥ÃdU¡F vÂuhfΫ Ô®khd«

ãiwnt‰wΫ - mtiu cW¥Ãd® bghW¥ÃèUªJ Ú¡fΫ KoÍ«. Ϫj¢

brašKiwia thça¤Â‹ jiyt® K‹bdL¡f nt©L«. ÏJ, thça

cW¥Ãd®fëilna nfhZo óriyÍ« - r©iliaÍ« cUth¡F«.

cW¥Ãd®fŸ, thça¤Â‹ jiytiu¤ nj®Î brŒa KoÍ«; mšyJ btëah®

xUtiu thça¤Â‹ jiytuhf ãaä¡fTl KoÍ«. ϪjehŸ tiu

48

ca®fšé ãiya§fëš gâah‰¿¡ bfh©oU¡F« MÁça®fŸ jFÂ

k‰W« gâ_¥Ã‹ mo¥gilæš gjé ca®Îfis¥ bgWtj‰F¤ nj®Î

brŒag£ld®. Mdhš, g¤Â 17.5. k‰W« g¤Â 9.5. M»at‰¿‹ mo¥gilæš

MÁça®fŸ gjé ca®Î bgWtj‰F¤ jFÂæ‹ mo¥gilæš k£Lnk nj®Î

brŒagLth®fŸ. gâ_¥ò fz¡»š vL¤J¡ bfhŸs¥glhJ. ÏJ

xutŠrid¡F« CHY¡F« têtF¡F«.

k¤Âæš mÂfhu Fé¥òk¤Âæš mÂfhu Fé¥òk¤Âæš mÂfhu Fé¥òk¤Âæš mÂfhu Fé¥ò

Ϫj tiuÎ m¿¡ifæ‹ g¤Â:18.5, njÁa ca®fšé xG§fh‰W

Miza« ãWt¥gl nt©L« v‹W TW»wJ. UGC, AICTE, MCI, DCI

M»a ca®fšé mik¥òfë‹ brašghLfis, ÏJ xG§FgL¤J«

mÂfhu« bg‰WŸsJ. vªj ca®fšé mik¥ò«, k‰w fšé ãWtd§fS¡F

Mnyhrid k£Lnk Twyh«. Mdhš, xG§FgL¤Jjš v‹gJ ca®fšé

ãWtd§fis äu£Ltij¥ nghš ÏU¡»wJ. ÏJ ca®fšé ãWtd§fë‹

#dehaf brašghLfS¡F vÂuhf, k¤Âæš mÂfhu¤ij Fé¡»wJ.

njÁa fšé Miza¤Â‰F muÁaš jiyiknjÁa fšé Miza¤Â‰F muÁaš jiyiknjÁa fšé Miza¤Â‰F muÁaš jiyiknjÁa fšé Miza¤Â‰F muÁaš jiyik

Ϫj tiuÎ m¿¡ifæš, fšéæ‹ bkh¤j mik¥òfisÍ«

x‹WgL¤Â, k¤Âæš mÂfhu¡ Féaiy bfh©L tUtj‰fhf, Ãujk®

jiyikæš njÁa fšé Miza« bjhl§f¥gL«. fšé bjhl®ghd všyh

K¡»a KoÎfisÍ« Ϫj Mizank vL¡F«.

njÁa nj®Î Kfik, bghJ¡ fšé k‹w«, ca®fšé ãÂÍjé

Miza«, njÁa MuhŒ¢Á mik¥ò, njÁa ca®fšé xG§fh‰W mik¥ò

M»a ÏitfŸ všyh«, njÁa fšé Miza¤Â‹ m¿Îiu¥go brašgl

nt©L«. fšé bjhl®ghd ghl¤ £l«, kÂ¥ÕL, xG§FgL¤Jjš M»a

49

vJΫ khãy muR¡F mÂfhu« Ïšiy. muÁyik¥ò r£l¤Â‹ mo¥gil¤

j‹ik¡F vÂuhd - T£lh£Á¤ j¤Jt¤ij ÛW»‹w Ïjid V‰W¡

bfhŸs KoahJ.

njÁa fšé Mizank, fšéæ‹ caça mik¥ghf ÏU¡F«.

Ãujk® jiyikæš Ïªj Miza« brašgLtjhš, k¤Âa muÁ‹ xU

mik¥ghfnt ÏJ brašgL«. Ϫj Miza¤Âš, ãÂMnah¡ Jiz¤

jiytU«, Áy k¤Âa mik¢r®fS« cW¥Ãd®fshf ÏU¥gh®fŸ. ÏJ

T£lh£Á¤ j¤Jt¤Â‰F ngçoahF«.

g¤Â-18.4.2-‹go ca®fšé ãWtd§fëš khãy muR ã®thf

ßÂahf jiyæl KoahJ. ÏJ khãy Rah£Á¡F vÂuhdJ.

50

njÁa fšé¡ bfhŸif njÁa fšé¡ bfhŸif njÁa fšé¡ bfhŸif njÁa fšé¡ bfhŸif ---- 2019 tiuÎ2019 tiuÎ2019 tiuÎ2019 tiuÎ

m¿¡ifia ÂU«g¥ bgWf.m¿¡ifia ÂU«g¥ bgWf.m¿¡ifia ÂU«g¥ bgWf.m¿¡ifia ÂU«g¥ bgWf.

njÁa fšé¡ bfhŸif - 2019 tiuÎ m¿¡if,

muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‰F« - T£lh£Á j¤Jt¤Â‰F« -

r_f Ú¡F« vÂuhdJ. ϪÂahé‹ m¿éaš k‰W«

bjhêšE£g K‹nd‰w¤Â‰fhd fU¤Jfis Ï›t¿¡if

gçªJiu¡féšiy.

t®zhÁuk j®k¤ijÍ« - rh f£lik¥igÍ«

ghJfh¡fnt kiwKfkhf mJ éU«ò»wJ. mJ

rk¤Jt¤Â‰F vÂuhdJ. mJ #dehaf« - kj¢ rh®Ã‹ik -

nrhrèr« - rnfhju¤Jt« - rk¤Jt« - RjªÂu«

M»at‰¿‹ nk‹ikia vL¤J¡ Twéšiy.

khãy muÁl« cŸs fšé bjhl®ghd mÂfhu§fis,

k¤Âa muR¡F kh‰w Ka‰Á¡»wJ. ϪÂahé‹ »uhk¥òw

k¡fŸ k‰W« FHªijfë‹ fšé cçikfS¡F vÂuhf

cŸsJ. »uhk¥òw gŸëfŸ, fšÿçfŸ, gšfiy¡ fHf§fŸ,

gšfiy¡ fHf khåa¡FG k‰W« gy fšé ãWtd§fis

_Ltij¥ g‰¿ mJ fU¤J bjçé¡»wJ.

51

Ϫj m¿¡if K‹bkhêÍ« kh‰W mik¥òfŸ äfΫ

Mg¤jhdjhΫ - nkhrkhdjhfΫ cŸsd. njÁa« k‰W«

k¡fë‹ ts®¢Á M»at‰iw fU¤Âš bfhŸshkš, Fy¡

fšé¤ £l¤ij bfh©L tUtijna F¿¡nfhshf

bfh©LŸsJ. Ϫ k‰W« rk°»Uj Ââ¥Ã‰F

Ka‰Á¡»wJ. mJ fšé ts®¢Á¡F ÏilôwhdjhF«.

nk‰Tw¥g£LŸs fU¤Jfë‹ mo¥gilæš,

muÁayik¥ò¢ r£l¤Â‰F vÂuhd - khzt®fS¡F vÂuhd

- k¡fS¡F vÂuhd, njÁa fšé¡ bfhŸif - 2019 tiuÎ

m¿¡ifia Âuhél K‹nd‰w¡ fHf« fLikahf f©o¤J,

mjid V‰W¡ bfhŸs KoahJ v‹W bjçé¤J¡ bfhŸ»wJ.

vdnt, Ϫj tiuÎ m¿¡if ÂU«g¥ bgWkhW k¤Âa

gh.#.f. muir Â.K.f. tèÍW¤J»wJ. nkY«, bghJ¥ g£oaèš

cŸs fšéia, khãy¥ g£oaY¡F kh‰¿l elto¡if vL¤Âl

nt©Lbkd k¤Âa gh.#.f. muir, Â.K.fHf« nf£L¡

bfhŸ»wJ.

***

52

x¥òif

tiuÎ njÁa fšé¡ bfhŸif - 2019 g‰¿a j§fsJ

fU¤J¡fis bjçé¤j Ñœ¡f©l fšéahs®fŸ, r_f bra‰gh£lhs®fŸ

M»a midtU¡F« Â.K.f. j‹Dila e‹¿ia¤ bjçé¤J¡ bfhŸ»wJ.

1. Kidt® rh¡, K‹dhŸ Jizntªj®, br‹id gšiy¡ fHf«

2. Kidt® é.trªÂnjé, K‹dhŸ Jizntªj®, kndh‹kâa«

Rªjudh® gšfiy¡ fHf«

3. Kidt® b#Ôr‹, K‹dhŸ Jizntªj®, ghuÂjhr‹ gšfiy¡

fHf«

4. Kidt® rghg nkhf‹, K‹dhŸ Jizntªj®, kndh‹kâa«

Rªjudh® gšfiy¡ fHf«

5. Kidt® j§fuh{, K‹dhŸ Jizntªj®, ghuÂah® gšfiy¡ fHf«

6. Kidt® fšahâ m‹ò¢bršt«, K‹dhŸ Jizntªj®, jäœehL

Âwªjãiy¥ gšfiy¡ fHf«

7. Kidt® #hd», K‹dhŸ Jizntªj®, m‹id bjurh gšfiy¡

fHf«

8. Kidt® M.Ïuhk¢rªÂu‹, m¿éayhs®, m©zh gšfiy¡ fHf«.

9. nguhÁça® f.fUzheªj‹, K‹dhŸ M£Á¡FG cW¥Ãd®, br‹id

gšfiy¡ fHf«.

10. Kidt® bg®dh£rhä, fšéahs®

11. Kidt® Nr‹ v£t®L

12. Kidt® KUf‹ g¡»çrhä, jäœehL fšé MuhŒ¢Á¡ fHf«,

br‹id.

13. Kidt® ntY¤j«Ã, _¤j m¿éayhs®.

53

14. ÂU. V.é.#tA®.

15. ÂU. ghyhí fèabgUkhŸ

16. ÂU. K¤J mnrh¡

17. ÂU. nf. bfsjk‹, fšéahs®

18. ÂU. õh‹ ntY

19. òÂa Fuš - fšé MuhŒ¢Á¡ fHf«

20. Kidt® KUf‹, brayhs®, br‹id gšfiy¡ fHf MÁça® k‹w«.

nkY«

ä‹dŠrš mD¥Ãa ü‰W¡fz¡fhndh®.