HUMBJA E BIODIVERSITETIT:

SHKAQET & PASOJAT

Fakti me i rendesishem qe kushtezon jeten tone sot eshte se kemi vajtur ne kthese permes nje

serie kthesash J

• DUKE RRITUR POPULLATEN • DUKE RRITUR PERDORIMIN E

BURIMEVE TE FUNDME

• DUKE RRITUR NDOTJEN

RRITJA E POPULLATES NJEREZORE Koha Viti

• 1st Bilion 2-5 Milion Vjet Rreth 1880

• 2nd Afersisht 130 Vjet 1930

• 3rd 30 Vjet 1960

• 4th 15 Vjet 1975

• 5th 12 Vjet 1987

• 6th 12 Vjet 1999

Rritja eksponenciale e popullsise, tregon se shkaku primar i renies se larmise biologjike

eshte shkaterrimi i habitatit, i cili ka ardhur ne menyre te pashmangeshme nga rritja

(ekspansioni) e popullates njerezore dhe veprimtarise njerezore

Masa ne te cilen njerezimi ka shkaterruar mund te demonstrohet

permes nje studimi bashkekohor mbi pervetesimin nga njeriu te produkteve

te fotosintezes

Vitousek, P.M., P.R. Ehrlich, A.H. Ehrlich, dhe P.M. Matson. 1986.

Pervetesimi nga njeriu i produkteve te fotosintezes. BioScience 36:368-373

Si mberritem ne kete rremuje?

Ndoshta sepse pjesa me e madhe e njerezve veprojne sipas nje mentaliteti

te kufizuar te bazuar ne tri ide: • Se bota ka burime te pashtereshme per

perdorim njerezor

• Se njerezit jane te ndare dhe vecas pjeses tjeter te natyres

• Se natyra mund te mposhtet

Keto qendrime burojne pjeserisht nga:

• Mesimet Judeo-Christiane

• Imperializmi Biologjik

• Mendimi se jemi vec nga natyra

• Mendimi se gjithnje ka me teper

Ndikimet njerezore ne Toke

• Njeriu ne Natyre – Gjuetare te hershem

• Njeriu vs. Natyres – Bari & Fermer (bujk)

• Njeriu vs. Natyres – Njeriu industrial

Ajo qe duhet eshte nje transformim nga njeriu industrial ne njeriun me “kembe ne toke”

• Duhet te pranojme limitin e kontrollit te njeriut mbi natyren

• Qe ta shohim boten si nje te tere

• Per te mbrojtur veten ne duhet te mbrojme natyren

Ne kemi nje pikepamje te gabuar mbi Teorine Evolucioniste te

Darwinit “mbijetese e me te pershtaturit”

Humbja e Biodiversitetit eshte nje nga

Ceshtjet me kritike te diteve tona

Rreth 500 milion lloje bimesh, kafshesh & mikroorganizmash kane

jetuar ne Planetin Toke

• Sot, vleresohet se ekzistojne 5-30 milion lloje te gjalle- gjithsej jane pershkruar rreth 1.7 milion lloje

• Keshtu, rreth 470-495 milion lloje jane zhdukur- zhdukja biologjike eshte tashme nje fakt jetesor

Nje pjese e madhe llojesh nuk shuhen,

por modifikohen gjate evolucionit

Disa lloje te tjere zhduken plotesisht

Llojet e sotem zhduken me nje ritem te papare

1 lloj vertebrori cdo 9 muaj, krahasuar me ritmin natyral 1 lloj cdo

mijra vjet

Kur konsiderohen edhe bimet, insektet & mikrobet, ritmi i zhdukjes

mund te jete 1 lloj ne dite

Diskutimet mbi krizen aktuale te zhdukjes tentojne te fokusohen ne

fatin e llojeve me te spikatur te zhdukur dhe ne ngadalesimin e

tejshfrytezimit nga njeriu, si shkak i

kercenimit

Te perqendrojme vemendjen ne nje numer

me te madh te vertetash te pandricuara

1. Shkaku primar i renies se larmise organike nuk eshte drejtepersedrejti tejshfrytezimi prej njeriut, por shkaterrimi i habitateve.

2. Shume nga organizmat me pak spektakolare dhe te njohur, jane me te rendesishem per te ardhmen tone se sa pjesa me e madhe e llojeve te kercenuar me te publikuar

3. Arsyeja me e rendesishme per ruajtjen e diversitetit eshte roli qe organizmat luajne ne sigurimin e sherbimeve falas ne ekosistem

4. Humbja e popullatave gjenetikisht te spikatura brenda llojit, eshte nje problem po aq i rendesishem sa dhe humbja e tere llojit

Perse duhet te kujdesemi nese popullatat zhduken?

• Vleresimi i ritmit te humbjes se larmise organike

• Zhdukja e habitateve natyrore si shkaku kryesor per zhdukjen e popullates

• Vlerat estetike te nje lloji zbehen me zhdukjen e popullates

• Vlera e drejteperdrejte ekonomike pergjithesisht reduktohet

Perse duhet te kujdesemi nese popullatat zhduken?

• Ndikon ne probabilitetin e ekzistences/qendrueshmerise se gjithe llojit

• Ne pikepamje evolutive kjo te çon ne vdekjen e lindjes