03 lucas.pdf

Download 03 Lucas.pdf

If you can't read please download the document

Upload: rafael-mediavilla

Post on 01-Nov-2014

202 views

Category:

Documents


8 download

TRANSCRIPT

Evangelio de san LucasLc 111 CaptuIoquoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quaein nobis conpletae sunt rerumPuesto que muchos han intentado narrar ordenadamente lascosas que se han verificado entre nosotros, |v:.jv:, v``. :v::.,jcc. c.cc;cc)c..jjc.. v:,. .. v:v`j,,j:... :. j..v,cc..,1sicut tradiderunt nobisqui abinitioipsi viderunt et ministrifuerunt sermonistal comonoslashantransmitidolosquedesdeel principiofueron testigos oculares y servidores de la Palabra,-c)., vc,:cc. j.. . cvc,j, cuvc. -c.uvj,:c.:.:..u`u,2visum est et mihiadsecuto a principio omnibus diligenter exordine tibi scribere optime Theophilehe decidido yo tambin, despus de haber investigadodiligentemente todo desde los orgenes, escribrtelo por suorden, ilustre Tefilo,:;: -c. vc,j-`u)j-. c..):. vcc.. c-,.3.,-c):;j,c.,cc.,-,c.c::.`:,3 ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatemparaqueconozcaslasolidezdelasenseanzasquehasrecibido...c :v..., v:,. .. -cjj)j, `.. j.ccc`:.c..4Lc 21fuit in diebus Herodis regis udaeae sacerdos quidam nomineZacchariasdeviceAbiaet uxor illi defiliabusAaronetnomen eius ElisabethHuboenlosdasdeHerodes, reydeJudea, unsacerdote,llamado Zacaras, del grupo de Abas, casado con unamujer descendiente de Aarn, que se llamaba sabel; |:.: :. c., j:,c., |,.u 3cc.`:., j, luc.c, .:,:u, ., .c. Zcc,.c, :;:j:,.c,A3.c, -c. u.j cu. :- ..)uc:,.. Ac,..-c..ccuj, |`.cc3:.5erant autemiusti amboanteDeumincedentesinomnibusmandatis et iustificationibus Domini sine querellalos dos eran justos ante Dios, y caminaban sin tacha en todoslos mandamientos y preceptos del Seor.jcc. : .-c.. c:,. :.c... u ):u,v,:u:.. :. vccc., c., :.`c., -c..-c..cc..u-u,.uc:v..6et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et amboprocessissent in diebus suisNo tenan hijos, porque sabel era estril, y los dos deavanzada edad.-c. u- j. cu., :-.., -c). j. j|`.cc3:c:.,c, -c. c:,. v,3:3j-:, :. c.,j:,c.,cu..jcc..7factumest autemcumsacerdotiofungeretur inordinevicissuae ante DeumSucedi que, mientras oficiaba delante de Dios, en el turno desu grupo, |:.: : :. . .:,c:u:.. cu. :. j c;:.j,:j:,.c,cuu:.c..u):u,8Lc 31secundumconsuetudinemsacerdotii sorteexiit ut incensumponeret ingressus in templum Dominile toc en suerte, segn el uso del servicio sacerdotal, entraren el Santuario del Seor para quemar el incienso.-cc:), j, .:,c:.c, :`c: u )u.ccc.:.c:`)..:.,..c.u-u,.u,9 et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensiToda la multitud del pueblo estaba fuera en oracin, a la horadel incienso.-c. vc. v`j),j.u `cu v,c:u:..:;.j.,cu)u.cc,.10apparuit autemilli angelus Domini stans a dextris altarisincensiSe le apareci elAngeldelSeor, de pie, a la derecha delaltar del incienso..)j: cu. c:`,-u,.u:c.,:-:;...u)uc.ccj,.uu)u.cc,.11 et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum Al verle Zacaras, se turb, y el temor se apoder de l.-c. :c,c)j Zcc,.c, ... -c. 3, :v:v:c:.:v cu..12Lc 41ait autemadillumangelus netimeas Zacchariaquoniamexaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibifilium et vocabis nomen eius ohannemElngelle dijo: No temas, Zacaras, porque tu peticin hasidoescuchada; sabel, tumujer, tedaraluzunhijo, aquien pondrs por nombre Juan;:.v:. : v,, cu.c:`,, Mj 3u,Zcc,.c, .. :.cj-uc)j j :jc., cu, -c. ju.j cu|`.cc3: :..jc:. u.. c. -c.-c`:c:.,.ccuu l.c..j..13et erit gaudiumtibi et exultatioet multi innativitateeiusgaudebuntserparati gozoyalegra, ymuchossegozarnensunacimiento,-c. :cc. c,c c. -c. cc``.cc., -c. v``. :v.j:.:c:.cuuc,jc.c..14erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibetet Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suaeporquesergrandeanteel Seor; nobebervinoni licor;estarllenodeEsprituSantoyadesdeel senodesumadre,:cc. c, :c, :..v.. u| -u,.u, -c. ...-c. c.-:,c u j v.j, -c. v.:uc, c.uv`jc)jc:c.:.:--.`.c,j,,cuu,15et multos filiorumsrahel convertet ad DominumDeumipsorumy a muchos de los hijos de srael, les convertir al Seor suDios,-c. v``u, .. u...lc,cj` :v.c,::. :v.-u,...):.cu...16Lc 51et ipsepraecedet anteilluminspirituet virtuteHeliaeutconvertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiamiustorum parare Domino plebem perfectame ir delante de l con el espritu y el poder de Elas, = parahacer volver los corazones de los padres a los hijos, = y alos rebeldes a la prudencia de los justos, para preparar alSeor un pueblo bien dispuesto.-c. cu,v,:`:uc:c. :..v..cuu :.v.:uc.-c. u.c:.|`.u, :v.c,:c. -c,.c, vc:,..:v. :-.c -c. cv:.):., :. ,.jc:. .-c...,:.ccc.-u,..`c.-c:c-:ucc:...17et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sumsenex et uxor mea processit in diebus suisZacaras dijo al ngel: = En qu lo conocer? = Porque yosoy viejo y mi mujer avanzada en edad.|c. :.v:. Zcc,.c, v,, . c:`., |cc ...cc. u :. c, :.. v,:c3uj, -c. ju.juv,3:3j-u.c:.c.,j:,c.,cuj,.18et respondensangelusdixit ei egosumGabrihel qui adstoante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibievangelizareEl ngel le respondi: Yo soy Gabriel, el que est delante deDios, yhesidoenviadoparahablarteyanunciarteestabuena nueva.-c. cv-,.):.,c:`, :.v:. cu.,|. :..|c3,.j`vc,:cj-., :..v.. u ):u -c.cv:cc`j. `c`jcc. v,, c: -c. :uc:`.ccc)c.c.cuc19Lc 61et ecceeristacenset nonpoterisloqui usqueindiemquohaec fiant proeoquodnoncredidisti verbis meis quaeimplebuntur in tempore suoMira, te vas a quedar mudo y no podrs hablar hasta el da enquesucedanestascosas, porquenodistecrditoamispalabras, las cuales se cumplirn a su tiempo.-c. .u :cj c..v.. -c. j u.c:., `c`jcc. c,. j, j:,c, :.jc. cuc, c.).. u-:v.c:ucc, ., `., u, ...:,v`j,.)jc.c.:.,.-c.,.cu...20et erat plebs expectans Zacchariamet mirabantur quodtardaret ipse in temploEl pueblo estaba esperando a Zacaras y se extraaban de sudemora en el Santuario.|c. j.`c, v,c-.. . Zcc,.c. -c.:)cuc.:..,..:..:...c.cu..21egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quodvisionemvidisset in templo et ipse erat innuens illis etpermansit mutusCuando sali, no poda hablarles, y comprendieron que habatenido una visin en el Santuario; les hablabla por seas, ypermaneci mudo.:;:`).. : u- :u.c `c`jcc. cu.,, -c.:v:..cc.. vcc.c.:.,c-:.:.. .c. -c.cu,j..c.:u..cu.,-c..::.:.-.,.22Lc 71et factumest ut impleti sunt diesofficii eiusabiit indomumsuamY sucedi que cuando se cumplieron los das de su servicio,se fue a su casa.-c. ::.: ., :v`jc)jcc. c. j:,c. j,`:.u,.c,cuu,cvj`):.:.,..-.cuu.23post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabatse mensibus quinque dicensDas despus, concibi su mujer sabel; y se mantuvo ocultadurante cinco mesesM:c : cuc, c, j:,c, cu.:`c3:.|`.cc3:j u.j cuu -c. v:,.:-,u3:. :cuj. j.c,v:.:`:ucc24quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferreobprobrium meum inter hominesdiciendo: Esto es lo que ha hecho por m el Seor en los dasen que se dign quitar mi oprobio entre los hombres.. 0u., . v:v.j-:. -u,., :. j:,c., c.,:v:.:.c:`:...:.,u:.c.),.v.,.25in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo incivitatem Galilaeae cui nomen NazarethAl sextomesfueenviadopor Diosel ngel Gabriel aunaciudad de Galilea, llamada Nazaret, |. : . j.. . :-. cv:cc`jc:`,|c3,.j` cv u ):u :., v`.. j, |c`.`c.c, j.c`cc,:)26Lc 81ad virginem desponsatam viro cui nomen erat oseph de domoDavid et nomen virginis Mariaa una virgen desposada con un hombre llamado Jos, de lacasa de David; el nombre de la virgen era Mara.v,, vc,):.. :.jc:u:.j. c.,. . .c l.cj :; .-u Acu., -c..c j, vc,):.uMc,.c.27et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominustecum benedicta tu in mulieribusY entrando, le dijo: Algrate, llena de gracia, el Seor estcontigo.-c. :.c:`).. v,, cuj. :.v:., \c.,:,-:c,..:.j,-u,.,:ccu.28quaecumvidisset turbataest insermoneeiuset cogitabatqualis esset ista salutatioElla se conturb por estas palabras, y discurra qusignificara aquel saludo.j : :v. . `. .:c,c)j -c. .:`.:vcv,:.jccvcc,u,.29et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apudDeumEl ngel le dijo: No temas, Mara, porque has hallado graciadelante de Dios;-c. :.v:.c:`, cuj, Mj 3u, Mc,.c, :u,:,c,c,..vc,c.):..30Lc 91ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eiusesumvas a concebir en el seno y vas a dar a luz un hijo, a quienpondrs por nombre Jess.-c. .u cu``jj :. cc,. -c. :;j u.. -c.-c`:c:.,.ccuu ljcu..31hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi DominusDeus sedem David patris eiusEl sergrandeyserllamadoHijodel Altsimo, yel SeorDios le dar el trono de David, su padre;u, :cc. :c, -c. u., u.cu -`j)jc:c.-c. .c:. cu. -u,.,):, . ),.. Acu.uvc,,cuu,32et regnabit in domo acob in aeternum et regnieius non eritfinisreinar sobre la casa de Jacob por los siglos y su reino notendr fin.-c. 3cc.`:uc:. :v. . .-.lc-.3 :., u,c...c,-c.j,3cc.`:.c,cuuu-:cc.:`,.33dixit autemMariaadangelumquomodofiet istudquoniamvirum non cognoscoMara respondi al ngel: Cmo ser esto, puesto que noconozco varn?:.v:. : Mc,.c v,, . c:`., l., :cc.u,:v:.c.,cu...c-.34Lc 101et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet inte et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quodnascetur sanctum vocabitur Filius DeiEl ngel le respondi: El Espritu Santo vendr sobre ti y elpoder del Altsimo te cubrir con su sombra; por eso el queha de nacer ser santo y ser llamado Hijo de Dios.-c. cv-,.):.,c:`, :.v:. cuj, l.:uc c.. :v:`:uc:c. :v. c: -c. u.c., u.cu:v.c-.cc:. c. . -c.:...:.. c..-`j)jc:c.u.,):u.35et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senectasua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilisMira, tambin sabel, tu pariente, ha concebido un hijo en suvejez, y este es ya elsexto mes de aquella que llamabanestril,-c. .u|`.cc3: j cu:.., cu -c. cujcu.:.`j:. u.. :. j,:. cuj, -c. u, j. :-,:c..cujj-c`u:.jc:.,c36 quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum = porque ninguna cosa es imposible para Dios. =.u-cu.cjc:.vc,cu):uvc.,jc.37dixit autemMariaecceancillaDomini fiat mihi secundumverbum tuum et discessit ab illa angelusDijoMara: Heaqu laesclavadel Seor; hgaseenmsegn tu palabra. Y el ngel dejndola se fue.:.v:. : Mc,.c,lu j u`j -u,.u :... -cc,jc cu. -c. cvj`):. cvcuj,c:`,.38Lc 111exsurgensautemMariaindiebusillisabiit inmontanacumfestinatione in civitatem udaEn aquellos das, se levant Mara y se fue con prontitud a laregin montaosa, a una ciudad de Jud; A.ccccc : Mc,.c :. c., j:,c., cuc.,:v,:u)j:.,j. ,:..j. :c cvuj,:.,v`.. luc,39 et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth entr en casa de Zacaras y salud a sabel.-c. :.cj`):. :.,. .-. Zcc,.u -c. jcvcccj. |`.cc3:.40et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavitinfans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto ElisabethY sucedi que, en cuanto oy sabel el saludo de Mara, saltde gozo el nio en su seno, e sabel qued llena de EsprituSanto;-c. ::.:.,j-uc:..ccvcc.j,Mc,.c,j|`.cc3:, :c-.,jc:.3,:, :. j -.`.ccuj,,-c.:v`jc)jv.:uc,c.uj |`.cc3:,41et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter muliereset benedictus fructus ventris tuiy exclamando con gran voz, dijo: Bendita t entre lasmujeres y bendito el fruto de tu seno;-c. c.:..jc:. -,cuj :c`j -c. :.v:.,|u`j:.j cu :. u.c.;.. -c. :u`j:., -c,v,j,-.`.c,cu.42Lc 121 et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me y de dnde a m que la madre de mi Seor venga a m?-c. v):. . u ..c :`)j j jj, u -u,.uuv,,::43ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meisexultavit in gaudio infans in utero meoPorque, apenas lleg a mis odos la voz de tu saludo, salt degozo el nio en mi seno..u c, ., ::.: j ..j u ccvccu cu:., c .c u, :c-.,jc:. :. cc``.cc:. 3,:,:.j-.`.cu.44et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta suntei a DominoFelizlaquehacredoquesecumpliranlascosasquelefueron dichas de parte del Seor!-c. c-c,.c j v.c:ucccc . :cc. :`:..c.,.,`:`c`j:..,cujvc,c-u,.u.45 et ait Maria magnificat anima mea Dominum Y dijo Mara: Engrandece mi alma al Seor|c.:.v:.Mc,.c,46 et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo y mi espritu = se alegra en Dios mi salvador =M:c`u.:. j uj u . -u,.., -c.jc``.cc:.v.:uc u :v. . ):. . c.j,.u,47Lc 131quiarespexit humilitatemancillaesuaeecceenimexhocbeatam me dicent omnes generationesporque = ha puesto los ojos en la humildad de su esclava, =poresodesdeahoratodaslasgeneracionesmellamarnbienaventurada,. :v:3`::. :v. j. cv:...c.. j, u`j,cuu. .u c, cv u .u. c-c,.uc.. :vccc.c.:.:c.,48 quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eiusporque ha hecho en mi favor maravillas el Poderoso, = Santoes su nombre =. :v.jc:. . :c`cu.c,. -c. c...ccuu,49 et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum= y su misericordia alcanza de generacin en generacin a losque le temen. =-c.:`:, cuu :., :.:c, -c. :.:c, .,3u:..,cu..50fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordissuiDespleglafuerzadesubrazo, dispersalos quesonsoberbios en su propio corazn. |v.jc:. -,c,:. 3,c... cuu, .:c-,v.c:.uv:,jc.u,.c..c-c,.c,cu..51 deposuit potentes de sede et exaltavit humiles= Derrib a los potentados = de sus tronos = y exalt a loshumildes. =-c):.`:. u.ccc, cv ),... -c. u.c:.cv:..u,,52Lc 141 esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes= A los hambrientos colm de bienes = y despidi a los ricossin nada.v:....c, :.:v`jc:. cc).. -c. v`uu.c,:;cv:c:.`:.-:.u,.53 suscepit srahel puerum suum memorari misericordiae = Acogi a srael, su siervo, acordndose de la misericordia =c.:`c3:lc,cj` vc., cuu, .jc)j.c.:`:u,,54sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius insaecula- comohabaanunciadoanuestrospadres- enfavor deAbraham y de su linaje por los siglos.-c)., :`c`jc:. v,, u, vc:,c, j.., . A3,cc-c..cv:,c.cuu:.,.c...c.55mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversaest in domum suamMara permanceci con ella unos tres meses, y se volvi a sucasa.|:..:. : Mc,.ccu. cuj .,j.c,,:.,, -c.uv:c,::.:.,..-.cuj,.56 Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium Se le cumpli a sabel el tiempo de dar a luz, y tuvo un hijo.1j :|`.cc3: :v`jc)j,., u :-:..cuj.,-c.::..jc:.u...57Lc 151et audierunt viciniet cognatieius quia magnificavit Dominusmisericordiam suam cum illa et congratulabantur eiOyeron sus vecinos y parientes que el Seor le haba hechogran misericordia, y se congratulaban con ella. -c. j-ucc. . v:,..-. -c. . cu:.:.,cuj,. ::c`u.:. -u,.,:`:, cuu :cuj,-c.cu.:c.,.cuj.58et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum etvocabant eum nomine patris eius ZacchariamYsucediqueal octavodafueronacircuncidaral nio, yqueran ponerle el nombre de su padre, Zacaras,|c. ::.: :. j j:,c j j j`).v:,.::..vc... -c. :-c`u. cu :v. ..c.uvc,,cuuZcc,.c..59et respondens mater eius dixit nequaquamsed vocabiturohannespero su madre, tomando la palabra, dijo: No; se ha de llamarJuan.-c. cv-,.):.cc j jj, cuu :.v:., 0u., c``c-`j)jc:c. l.c..j,.60et dixerunt adillamquianemoest incognationetuaquivocetur hoc nomineLedecan: Nohaynadieentuparentelaquetengaesenombre.-c. :.vc. v,, cuj. . 0u:., :c.. :- j,cu:.:.c,cu,-c`:.c...c.u..61Lc 161 innuebant autem patri eius quem vellet vocari eumY preguntaban por seas a su padre cmo quera que se lellamase.:.:.:u. : . vc,. cuu. c. ):`.-c`:.c)c.cu.62et postulanspugillaremscripsit dicensohannesest nomeneius et mirati sunt universiEl pidi una tablilla y escribi: Juan es su nombre. Y todosquedaron admirados.-c. c.jcc, v..c-... :,c:. `:..,l.c..j,:c...ccuu.-c.:)cuccc.vc.:,.63apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebaturbenedicens DeumY al punto se abri su boca y su lengua, y hablababendiciendo a Dios.c.:.)j :cc cuu vc,c,jc -c. j`.ccccuu,-c.:`c`:.:u`...):..64et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omniamontana udaeae divulgabantur omnia verba haecnvadi el temor a todos sus vecinos, y en toda la montaa deJudea se comentaban todas estas cosas;-c. ::.: :v. vc.c, 3, u, v:,..-u.c,cuu,, -c. :. `j j ,:..j j,luc.c,.:`c`:.vc.cc,jcccuc,65Lc 171et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quidputas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illotodos los que las oan las grababan en su corazn, diciendo:Puesquserestenio?Porque, enefecto, lamanodel Seor estaba con l.-c. :):. vc.:, . c-ucc.:, :. j -c,.ccu.., `:.:,, 1. c,cvc... u :cc.-c.c,:.,-u,.uj.: cuu.66et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto etprophetavit dicensZacaras, su padre, qued lleno de Espritu Santo, y profetizdiciendo:|c. Zcc,.c,vcj, cuu :v`jc)j v.:uc,c.u-c.:v,j:uc:.`:..,67benedictusDeussrahel quiavisitavit et fecit redemptionemplebi suae= Bendito el Seor Dios de srael = porque ha visitado y =redimido a su pueblo. =|u`j, -u,.,):, ulc,cj`, .:v:c-:c-c.:v.jc:.`u,.c...`c.cuu,68 et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri suiy nos ha suscitado una fuerza salvadora en la casa de David,su siervo,-c. j:.,:. -:,c, c.j,.c, j.. :. .-. Acu.vc.,cuu,69Lc 181sicut locutus est per os sanctorumqui a saeculo suntprophetarum eiuscomo haba prometido desde tiempos antiguos, por boca desus santos profetas,-c)., :`c`jc:. .c cc, .. c... cv c...,v,j..cuu,70salutemexinimicisnostriset demanuomniumqui oderuntnosque nos salvara de nuestros = enemigos y de las manos de =todos = los que nos odiaban =c.j,.c. :; :),.. j.. -c. :- :.,, vc......cu...jc,,71ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memoraritestamenti sui sanctihaciendo = misericordia = a = nuestros padres y recordandosu = santa = alianza =v.jcc. :`:, :c .. vc:,.. j.. -c..jc)j.c..c)j-j,c.c,cuu,72 iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrumy el juramento que jur a Abrahamnuestro padre, deconcedernos,-. . .c:. v,,A3,cc . vc:,c j..,uu.c.j..73daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorumnostrorum liberati serviamus illi que, libres de manos enemigas, podamos servirle sin temorc3., :- :.,, :),.. ,uc):.c, `c,:u:..cu.74Lc 191 in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris en santidad y justicia delante de l todos nuestros das.:. c.j. -c. .-c.cu.j :..v.. cuu vccc.,c.,j:,c.,j...75et tupuer prophetaAltissimi vocaberispraeibisenimantefaciem Domini parare vias eiusYt, nio, sers llamado profeta del Altsimo, pues irsdelante = del Seor = para = preparar sus caminos =|c. cu :, vc..., v,jj, u.cu -`j)jcjv,v,:ucj c, :..v.. -u,.u :.ccc. u,cuu,76ad dandamscientiamsalutis plebi eius in remissionempeccatorum eorumy dar a su pueblo conocimiento de salvacin por el perdn desus pecados,u u.c. ..c.. c.j,.c, . `c. cuu :.c:c:.cc,...cu..,77per visceramisericordiaeDei nostri inquibusvisitavit nosoriens ex altopor las entraas de misericordia de nuestro Dios, que harnque nos visite una Luz de la altura,.c cv`c.c :`:u, ):u j.., :. .,:v.c-::c.jc,c.c`j:;uu,,78Lc 201inluminarehisqui intenebriset inumbramortissedent addirigendos pedes nostros in viam pacisa fin de iluminar = a los que habitan en tinieblas y sombras demuerte = y guiar nuestros pasos por el = camino de la paz.=:v.c.c. ., :. c-:. -c. c-.c )c.cu-c)j:..,, u -c:u)u.c. u,vc,j.. :.,.:.,j.j,.79puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in desertousque in diem ostensionis suae ad srahelEl nio creca y su espritu se fortaleca; vivi en los desiertoshasta el da de su manifestacin a srael.1 : vc... ju;c.:. -c. :-,cc.u v.:uc.,-c. j. :. c., :,j., :., j:,c, c.c:.;:.,cuuv,,. lc,cj`.80Lc 2122 CaptuIofactumest autemin diebus illis exiit edictuma CaesareAugusto ut describeretur universus orbisSucedi que por aquellos das sali un edicto de CsarAugusto ordenando que se empadronase todo el mundo. |:.: : :. c., j:,c., :-:..c., :;j`):.c vc,c |c.cc,, Auucu cv,c:c)c.vccc.j..-u:.j..1 haec descriptio prima facta est praeside Syriae CyrinoEste primer empadronamiento tuvo lugar siendo gobernadorde Siria Cirino.cuj cv,cj v,.j ::.: j:.:u., j,u,.c,|u,j..u.2 et ibant omnes ut profiterentur singuli in suam civitatem ban todos a empadronarse, cada uno a su ciudad.-c. :v,:u. vc.:, cv,c:c)c., :-cc, :.,j.:cuuv`...3ascendit autemet osephaGalilaeadecivitateNazarethinudaeamcivitatemDavidquaevocatur Bethleemeoquodesset de domo et familia DavidSubi tambin Jos desde Galilea, de la ciudad de Nazaret, aJudea, a la ciudad de David, que se llama Beln, por ser lde la casa y familia de David, A.:3j : -c.l.cj cv j, |c`.`c.c, :-v`:., `cc,:) :., j.luc.c. :., v`.. Acu. j., -c`:.c. 3j)`::, .c:..c. cu. :;.-u-c.vc,.c,Acu.,4Lc 222 ut profiteretur cum Maria desponsata sibi uxore praegnatepara empadronarse con Mara, su esposa, que estabaencinta.cv,ccc)c. cu. Mc,.c j :.jc:u:.j cu.,ucj:-u..5 factum est autem cum essent ibi impleti sunt dies ut pareretY sucedi que, mientras ellos estaban all, se le cumplieronlos das del alumbramiento,::.:: :.. :..c. cuu,:-:. :v`jc)jcc.c.j:,c.u:-:..cuj.,6et peperit filium suum primogenitum et pannis eum involvit etreclinavit eumin praesepio quia non erat eis locus indiversorioy dio a luz a su hijo primognito, le envolvi en paales y leacost en un pesebre, porque no tenan sitio en elalojamiento.-c. ::-:. . u.. cuj, . v,.-., -c.:cvc,c..c:. cu. -c. c.:-`..:. cu. :.c.j, .. u- j. cu., v, :. .-cc`uc..7et pastores erant in regione eadem vigilantes et custodientesvigilias noctis supra gregem suumHaba en la misma comarca unos pastores, que dorman alraso y vigilaban por turno durante la noche su rebao.|c. v.:.:, jcc. :. j .,c j cujc,cu`u.:, -c. u`ccc.:, u`c-c, j,.u-,:v.j.v..j.cu...8Lc 232et ecce angelus Domini stetit iuxta illos et claritas Deicircumfulsit illos et timuerunt timore magnoSe les present el Angel del Seor, y la gloria del Seor losenvolvi en su luz; y se llenaron de temor.-c. c:`, -u,.u :v:cjcu., -c. ;c-u,.uv:,.:`c:.cuu,,-c.:3j)jcc.3.:c..9et dixit illis angelus nolite timere ecce enim evangelizo vobisgaudium magnum quod erit omni populoEl ngel lesdijo: Notemis, puesosanunciounagranalegra, que lo ser para todo el pueblo:-c. :.v:. cu.,c:`,, Mj 3:.c):, .u c, :uc:`.c. u.. c,c. :c`j. j., :cc.vc...`c.,10quia natus est vobis hodie salvator qui est Christus Dominus incivitate Davidos ha nacido hoy, en la ciudad de David, un salvador, que esel Cristo Seor;. ::)j u.. cj:,. c.j, , :c.. \,.c,-u,.,:.v`:.Acu..11et hocvobissignuminvenietisinfantempannisinvolutumetpositum in praesepioy esto os servir de seal: encontraris un nio envuelto enpaales y acostado en un pesebre.-c. u u..cj:.., :u,jc:: 3,:,:cvc,c..:..-c.-:.:..:.c.j.12Lc 242et subitofactaest cumangelomultitudomilitiaecaelestislaudantium Deum et dicentiumYdeprontosejuntconel ngel unamultituddel ejrcitocelestial, que alababa a Dios, diciendo:-c. :;c..j, ::.: cu. . c:`. v`j),c,c.c, u,c..u c..u... . ):. -c.`:...,13gloriainaltissimisDeoet interrapaxinhominibusbonaevoluntatisGloria a Dios en las alturas y en la tierra paz a los hombresen quienes l se complace.A;c :. u.c., ):. -c. :v. j, :.,j.j :.c.),.v.,:u-.c,.14et factum est ut discesserunt ab eis angeli in caelum pastoresloquebantur ad invicemtranseamus usque Bethleemetvideamus hoc verbum quod factum est quod fecit Dominuset ostendit nobisY sucedi que cuando los ngeles, dejndoles, se fueron alcielo, los pastores se decan unos a otros: Vayamos, pues,hasta Beln y veamos lo que ha sucedido y el Seor nos hamanifestado.|c. ::.: .,cvj`). cvcu.. :.,. u,c.. . c:`., . v.:.:, :`c`u. v,, c``j`u,,A.:`).:. j :., 3j)`:: -c. ..:.,jcu:.,-u,.,:..,.c:.j...15Lc 252et venerunt festinanteset invenerunt Mariamet osephetinfantem positum in praesepioY fueron a toda prisa, y encontraron a Mara y a Jos, y alnio acostado en el pesebre.-c. j`)c. cv:ucc.:, -c. c.:u,c. j. : Mc,.c-c. .l.cj -c.3,:, -:.:.. :. jc.j16videntes autem cognoverunt de verbo quod dictum erat illis depuero hocAl verlo, dieron a conocer lo que les haban dicho acerca deaquel nio;..:, : :..,.cc. v:,. u ,jc, u`c`j):.,cu.,v:,.uvc..uuu.17et omnes qui audierunt mirati sunt et de his quae dicta erant apastoribus ad ipsosytodoslosquelooyeronsemaravillabandeloquelospastores les decan.-c. vc.:, . c-ucc.:, :)cuccc. v:,. ..`c`j):...uv..v.:...v,,cuu,18Mariaautemconservabat omniaverbahaec conferens incorde suoMara, por su parte, guardaba todas estas cosas, y lasmeditaba en su corazn.j : Mc,.c vc.c cu.:j,:. c ,jcc cuccu3c``ucc:.j-c,.ccuj,.19Lc 262et reversi sunt pastoresglorificanteset laudantesDeuminomnibus quae audierant et viderant sicut dictum est ad illosLos pastores se volvieron glorificando y alabando a Dios portodo lo que haban odo y visto, conforme a lo que se leshaba dicho.-c. uv:c,:c. . v.:.:, ;c.:, -c.c..u.:, . ):. :v. vcc.. ., j-ucc. -c.:..-c).,:`c`j)jv,,cuu,.20et postquamconsummati sunt diesoctout circumcidereturvocatum est nomen eius esus quod vocatum est ab angelopriusquam in utero concipereturCuando se cumplieron los ocho das para circuncidarle, se ledio el nombre de Jess, el que le dio el ngel antes de serconcebido en el seno.|c. : :v`jc)jcc. j:,c. -. u v:,.::..cu. -c. :-`j)j.c cuuljcu,, -`j):. uv u c:`u v, u cu``j)j.c.cu.:.j-.`.c.21et postquamimpleti sunt dies purgationis eius secundumlegemMosi tulerunt illuminHierusalemut sisterent eumDominoCuandosecumplieronlosdasdelapurificacindeellos,segn la Ley de Moiss, llevaron a Jess a Jerusaln parapresentarle al Seor,|c. : :v`jc)jcc. c. j:,c. u -c)c,.cucu.. -cc . .. M.uc:.,, c.jc. cu.:.,l:,c`ucvc,ccjcc..-u,..,22Lc 272sicut scriptumest inlegeDomini quiaomnemasculinumadaperiens vulvam sanctum Domino vocabiturcomo est escrito en la Ley del Seor: = Todo varnprimognito ser consagrado al Seor =-c)., :,cvc. :. .. -u,.u . lc. c,c:..c...j,c.c...-u,..-`j)jc:c.,23et ut darent hostiam secundum quod dictum est in lege Dominipar turturum aut duos pullos columbarumy para ofrecer en sacrificio = un par de trtolas o dos pichones=, conforme a lo que se dice en la Ley del Seor.-c. u u.c. )uc.c. -cc:.,j:.. :. ... -u,.u, :u, ,u... j u .ccu,v:,.c:,...24et ecce homo erat in Hierusalem cui nomen Symeon et homoiste iustus et timoratus expectans consolationem sraheletSpiritus Sanctus erat in eoY he aqu que haba en Jerusaln un hombre llamado Simen;este hombre era justo y piadoso, y esperaba la consolacinde srael; y estaba en l el Espritu Santo. |c. .u c.),.v, j. :.l:,ucc`j . .cu:.. -c.c.),.v, u, .-c., -c.:u`c3j, v,c::., vc,c-`jc.. ulc,cj`,-c.v.:ucj.c..:v cu.25et responsumacceperat abSpirituSanctononvisurumsemortem nisi prius videret Christum DominiLe haba sido revelado por el Espritu Santo que no vera lamuerte antes de haber visto al Cristo del Seor.-c. j. cu. -:,jc.c:.. uv u v.:uc,u c.u j .:.. )c.c. v,.. j| c. .j .\,.c.-u,.u.26Lc 282et venit in Spiritu in templum et cum inducerent puerum esumparenteseiusut facerent secundumconsuetudinemlegispro eoMovido por elEspritu, vino alTemplo; y cuando los padresintrodujeron al nio Jess, para cumplir lo que la Leyprescriba sobre l,-c. j`):. :. . v.:uc. :.,.:,. -c. :.. :.ccc:..u,.:., vc... ljcu.uv.jcc. cuu, -cc:.).c:.. u .uv:,.cuu27 et ipse accepit eum in ulnas suas et benedixit Deum et dixit le tom en brazos y bendijo a Dios diciendo:-c. cu, ::;c cu :., c, c-c`c, -c.:u`jc:..):.-c.:.v:.,28nunc dimittis servum tuum Domine secundum verbum tuum inpaceAhora, Seor, puedes, segn tu palabra, dejar que tu siervose vaya en paz;`u. cv`u:., . u`. cu, :cvc, -cc ,jccu:.:.,j.j29 quia viderunt oculi mei salutare tuum porque han visto mis ojos tu salvacin,.:...)c`.uc.j,..cu,30 quod parasti ante faciem omnium populorum la que has preparado a la vista de todos los pueblos,j.ccc,-ccv,c.v.vc.....`c..,31Lc 292 lumen ad revelationem gentium et gloriam plebis tuae srahel luz para iluminar a los gentiles y gloria de tu pueblo srael.., :., cv-c`u.. :)... -c. ;c. `cu cu lc,cj`.32et erat pater eius et mater mirantes super his quae dicebanturde illoSu padre y su madre estaban admirados de lo que se decade l.-c. j.vcj, cuu -c. j jj, )cuc.:,:v..,`c`u:..,v:,.cuu.33et benedixit illis Symeon et dixit ad Mariam matrem eius eccepositus est hic inruinamet resurrectionemmultoruminsrahel et in signum cui contradiceturSimenlesbendijoydijoaMara, sumadre: Esteestpuesto para cada y elevacin de muchos en srael, y paraser seal de contradiccin - -c. :u`jc:. cuu, u:.. -c. :.v:. v,,Mc,.cj. j:,ccuu,lu u, -:.c. :.,v.c.. -c. c.cccc.. v``.. :. .lc,cj` -c.:.,cj:..c..`::..34et tuamipsiusanimampertransiet gladiusut revelentur exmultis cordibus cogitationesy a ti misma una espada te atravesar el alma! - a fin de quequeden al descubierto las intenciones de muchoscorazones. -c. cu :| cuj, j. uj. .:`:uc:c.,c.c , v., c. cv-c`u).c.. :- v``..-c,....c`.c..35Lc 302et erat AnnaprophetissafiliaPhanuhel detribuAser haecprocesserat indiebusmultiset vixerat cumvirosuoannisseptem a virginitate suaHaba tambin una profetisa, Ana, hija de Fanuel, de la tribudeAser, deedadavanzada; despusdecasarsehabavivido siete aos con su marido,|c. j. A..c v,j.,, )ucj, 1c.uj`, :-u`j,Acj, cuj v,3:3j-u.c :. j:,c.,v``c.,, jcccc :c c.,, :j :vc cv j,vc,):..c,cuj,36et haecviduausqueadannosoctogintaquattuorquaenondiscedebat detemploieiuniiset obsecrationibusserviensnocte ac diey permaneci viuda hasta los ochenta y cuatro aos; no seapartaba del Templo, sirviendo a Dios noche y da enayunos y oraciones.-c. cuj j,c :., :.. j-.c :ccc,.., ju- c.cc u .:,u .jc:.c., -c. :jc:c..`c,:uucc.u-c-c.j:,c..37et haec ipsa hora superveniens confitebatur Domino etloquebatur deilloomnibusqui expectabant redemptionemHierusalemComo se presentase en aquella misma hora, alababa a Dios yhablaba del nio a todos los que esperaban la redencin deJerusaln.-c. cuj j .,c :v.cccc c.).`:. . ):.-c. :`c`:. v:,. cuu vcc.. ., v,c::..,`u,.c.. l:,ucc`j.38Lc 312et ut perfecerunt omnia secundum legem Domini reversi suntin Galilaeam in civitatem suam NazarethAs que cumplieron todas las cosas segn la Ley del Seor,volvieron a Galilea, a su ciudad de Nazaret.|c. .,::`:cc. vc.cc -cc . .. -u,.u,:v:c,:c. :., j. |c`.`c.c. :., v`.. :cu..`cc,:).39puer autemcrescebat et confortabatur plenussapientiaetgratia Dei erat in illoEl niocrecaysefortaleca, llenndosedesabidura; ylagracia de Dios estaba sobre l.1 : vc... ju;c.:. -c. :-,cc.uv`j,u:..c.c,-c.c,.,):uj.:v cu.40et ibant parentes eius per omnes annos in Hierusalem in diesollemni paschaeSus padres iban todos los aos a Jerusaln a la fiesta de laPascua.|c. :v,:u. . .:., cuu -c:, :., l:,ucc`jj:,juvccc.41et cum factus esset annorum duodecim ascendentibus illis inHierosolymam secundum consuetudinem diei festiCuando tuvo doce aos, subieron ellos como de costumbre ala fiesta-c. : ::.: :.. .:-c, c.c3c..... cu..-cc:),j,:,j,42Lc 322consummatisque diebus cum redirent remansit puer esus inHierusalem et non cognoverunt parentes eiusy, alvolverse, pasados los das, elnio Jess se qued enJerusaln, sin saberlo su padres.-c. :`:..cc... c, j:,c,, :. . uvc,::..cuu, uv::..:.ljcu,vc., :.l:,ucc`j,-c.u-:..cc...:.,cuu.43existimantes autem illum esse in comitatu venerunt iter diei etrequirebant eum inter cognatos et notosPero creyendo que estara en la caravana, hicieron un da decamino, y le buscaban entre los parientes y conocidos;..cc.:, : cu. :..c. :. j cu..c j`).j:,c, . -c. c.:ju. cu. :. .,cu:.:uc..-c..,..c.,,44et noninvenientesregressi sunt inHierusalemrequirenteseum pero al no encontrarle, se volvieron a Jerusaln en su busca.-c. j :u,.:, uv:c,:c. :.,l:,ucc`jc.cju.:,cu..45et factum est post triduum invenerunt illum in templo sedentemin medio doctorum audientem illos et interrogantemYsucedique, al cabodetresdas, leencontraronenelTemplo sentado en medio de los maestros, escuchndoles ypreguntndoles;-c. ::.: :c j:,c,,:.,:u,. cu. :. ..:,. -c)::.. :. :c. .. .cc-c`.. -c.c-u.ccu..-c.:v:,...ccuu,46Lc 332stupebant autem omnes qui eum audiebant super prudentia etresponsis eiustodos los que le oan, estaban estupefactos por su inteligenciay sus respuestas.:;.cc. : vc.:, . c-u.:, cuu :v. jcu.:c:.-c.c.,cv-,.c:c..cuu.47et videntes admiratisunt et dixit mater eius ad illum filiquidfecisti nobis sic ecce pater tuus et ego dolentesquaerebamus teCuando le vieron, quedaron sorprendidos, y su madre le dijo:Hijo, por qu nos has hecho esto? Mira, tu padre y yo,angustiados, te andbamos buscando.-c. ..:, cu. :;:v`cjcc., -c. :.v:. v,,cu. j jj, cuu, 1:-.., . :v.jcc, j..u., .uvcj, cu -c. u..:..:ju:.c:.48et ait ad illos quid est quod me quaerebatis nesciebatis quia inhis quae Patris mei sunt oportet me esseEl les dijo: Y por qu me buscabais? No sabais que yodeba estar en la casa de mi Padre?-c. :.v:.v,,cuu,, 1. . :j:.: : u-j:.:.:..,uvc,,u:.:..c.:49 et ipsi non intellexerunt verbum quod locutus est ad illos Pero ellos no comprendieron la respuesta que les dio.-c.cu.ucu.j-c.,jc:`c`jc:.cu.,.50Lc 342et descendit cum eis et venit Nazareth et erat subditus illis etmater eius conservabat omnia verba haec in corde suoBajconellosyvinoaNazaret, yvivasujetoaellos. Sumadre conservaba cuidadosamente todas las cosas en sucorazn.-c. -c:3j :cu.. -c. j`):. :., `cc,:) -c.j. uvccc:., cu.,. -c. j jj, cuu.:j,:.vc.cc,jcc:.j-c,.ccuj,.51et esus proficiebat sapientia aetate et gratia apud Deum ethominesJess progresaba en sabidura, en estatura y en gracia anteDios y ante los hombres. |c.ljcu, v,:-v:. :. j| c.c -c. j`.-.c-c.c,..vc,c):.-c.c.),.v.,.52Lc 3533 CaptuIoanno autem quintodecimo imperii Tiberii Caesaris procurantePontioPilatoudaeamtetrarchaautemGalilaeaeHerodePhilippo autem fratre eius tetrarcha tureae et Trachonitidisregionis et Lysania Abilinae tetrarchaEn el ao quince del imperio de Tiberio Csar, siendo PoncioPilato procurador de Judea, y Herodes tetrarca de Galilea;Filipo, suhermano, tetrarcadetureaydeTracontida, yLisanias tetrarca de Abilene; |. ::. : v:.:-c.:-c. j, j:..c,1.3:,.u |c.cc,,, j:.:u., l..ul.`cu j,luc.c,, -c. :,cc,u., j,|c`.`c.c, |,.u, 1.`.vvu : u c:`ucuu :,cc,u., j,lu,c.c, -c.1sub principibus sacerdotumAnna et Caiapha factumestverbum Dei super ohannem Zacchariae filium in desertoen el pontificado de Ans y Caifs, fue dirigida la palabra deDios a Juan, hijo de Zacaras, en el desierto.:v. c,.:,:., A..c -c. |c.cc, ::.: ,jc):u:v. l.c..j..Zcc,.uu..:.j:,j..2et venit in omnem regionem ordanis praedicans baptismumpaenitentiae in remissionem peccatorumYse fue por toda la regin del Jordn proclamando unbautismo de conversin para perdn de los pecados,-c. j`):. :., vccc. j.| v:,..,. ul,c.u-j,ucc.. 3cv.cc :c..c, :., c:c..cc,...,3Lc 363sicut scriptumest inlibrosermonumEsaiaeprophetaevoxclamantis in deserto parate viamDomini rectas facitesemitas eiuscomo est escrito en el libro de los orculos del profeta saas:= Voz del que clama en el desierto: Preparad el camino delSeor, enderezad sus sendas; =., :,cvc. :. 3.3`. `..|cc.u uv,ju, 1..j 3.., :. j :,j.,|.ccc: j. . -u,.u, :u):.c, v.:.:c,,.3u,cuu4omnis vallis implebitur et omnis mons et collis humiliabitur eterunt prava in directa et aspera in vias planas=todobarrancoserrellenado, todomonteycolinaserrebajado, lotortuososeharrectoylasasperezasserncaminos llanos. =vccc c,c; v`j,.)jc:c. -c. vc. ,, -c.3u., cv:...)jc:c., -c. :cc. c c-`.c :.,:u):.c.-c.c.,c:.c.:.,u,`:.c,5 et videbit omnis caro salutare Dei = Y todos vern la salvacin de Dios. =-c.:c.vccccc,;c.j,..u):u.6dicebat ergo ad turbas quae exiebant ut baptizarentur ab ipsogenimina viperarum quis ostendit vobis fugere a ventura iraDeca, pues, a la gente que acuda para ser bautizada por l:Raza de vboras, quin os ha enseado a huir de la irainminente?|`::. u. ., :-v,:u:.., `.,3cv.c)j.c. uvcuu, |:..jcc :...., .,uv::.;:.u..u:..cvj,:``ucj,,j,7Lc 373facite ergo fructus dignos paenitentiae et ne coeperitis dicerepatrem habemus Abraham dico enim vobis quia potest Deusde lapidibus istis suscitare filios AbrahaeDad, pues, frutos dignos de conversin, y no andis diciendoen vuestro interior: "Tenemos por padre a Abraham"; porqueos digo que puede Dios de estas piedras dar hijos aAbraham.v.jcc: u. -c,vu, c;.u, j, :c..c, -c.j c,;jc):`::..:.:cu.,, lc:,c::.. A3,cc. `:. c, u.. . u.cc.):, :-..`.)..u..::.,c.:-.c. A3,cc.8iam enim securis ad radicem arborum posita est omnis ergoarbor non faciens fructum exciditur et in ignem mittiturY ya est el hacha puesta a la raz de los rboles; y todo rbolque no d buen fruto ser cortado y arrojado al fuego.jj : -c. j c;..j v,, j. ,.c. .. :.,..-:.c. vc. u. :.,. j v.u. -c,v. -c`.:--v:c.-c.:.,vu,3c``:c..9 et interrogabant eum turbae dicentes quid ergo faciemus La gente le preguntaba: Pues qu debemos hacer?|c. :vj,... cu. . `. `:.:,, 1. u.v.jc.:.10respondens autem dicebat illis qui habet duas tunicas det nonhabenti et qui habet escas similiter faciatY l les responda: El que tenga dos tnicas, que las repartacon el que no tiene; el que tenga para comer, que haga lomismo.cv-,.):., : :`::. cu.,, 0:.. u ...c,:c. . j :.., -c.:.. 3,.cc..,v.:...11Lc 383venerunt autemet publicani ut baptizarentur et dixerunt adillum magister quid faciemusVinieron tambin publicanos a bautizarse, y le dijeron:Maestro, qu debemos hacer?j`). : -c. :`..c. 3cv.c)j.c. -c. :.vc. v,,cu.,A.cc-c`:,.v.jc.:.12at illedixit adeosnihil ampliusquamquodconstitutumestvobis faciatis El les dijo: No exijis ms de lo que os est fijado. : :.v:. v,, cuu,, Mj:. v`:. vc,c .c:c:..u..v,ccc::.13interrogabant autem eum et milites dicentes quid faciemus etnos et ait illis neminem concutiatis neque calumniam faciatiset contenti estote stipendiis vestrisPreguntronle tambin unos soldados: Ynosotros qudebemos hacer? El les dijo: No hagis extorsin a nadie,no hagis denuncias falsas, y contentaos con vuestrasoldada.:vj,...: cu.-c. c,c:u:.. `:.:,, 1.v.jc.:. -c. j:., -c. :.v:. cu.,, Mj:.c.cc:.cj: j: cu-c.jcj: -c. c,-:.c): .,....,u...14existimante autem populo et cogitantibus omnibus in cordibussuis de ohanne ne forte ipse esset ChristusComo el pueblo estaba a la espera, andaban todos pensandoen sus corazones acerca de Juan, si no sera l el Cristo;l,c-.., : u `cu -c. .c`.:...vc...:.c.,-c,.c.,cu..v:,. ul.c..u,jv:cu,:.j\,.c,,15Lc 393respondit ohannes dicens omnibus ego quidem aqua baptizovosvenit autemfortior mecuiusnonsumdignussolverecorrigiam calciamentorum eius ipse vos baptizabit in SpirituSancto et ignirespondi Juan a todos, diciendo: Yo os bautizo con agua;pero viene el que es ms fuerte que yo, y no soy digno dedesatarlelacorreadesussandalias. El osbautizarenEspritu Santo y fuego.cv:-,..c `:.. vcc.. l.c..j,,|. :. uc. 3cv.. uc, :,:c. :.cu,:,,u, u u- :.. .-c., `ucc. . .c.c ..uvjc.. cuu cu, uc, 3cv.c:. :.v.:uc.c..-c.vu,.16cuiusventilabruminmanueiuset purgabit areamsuametcongregabit triticum in horreum suum paleas autemconburet igni inextinguibiliEn su mano tiene elbieldo para limpiar su era y recoger eltrigo en su granero; pero la paja la quemar con fuego queno se apaga.uvu. :. j :.,. cuu .c-c)c,c. j. c`..c cuu -c. cu.cc:.. . c.. :., j.cv)j-j. cuu,: cu,. -cc-cuc:. vu,.cc3:c..17 multa quidem et alia exhortans evangelizabat populumY, conotrasmuchasexhortaciones, anunciabaal pueblolaBuena Nueva.l``c :. u. -c. ::,c vc,c-c`.. :uj:`.:.`c..18Lc 403Herodes autem tetrarcha cum corriperetur ab illo de Herodiadeuxore fratris sui et de omnibus malis quae fecit HerodesPero Herodes, el tetrarca, reprendido por l a causa deHerodas, la mujer de su hermano, y a causa de todas lasmalas acciones que haba hecho, : |,.j, :,cc,j,, :`::.,uvcuuv:,. |,..c, j, u.c.-, u c:`u cuu-c.v:,.vc.....:v.jc:.v.j,..|,.j,,19 adiecit et hoc supra omnia et inclusit ohannem in carcere aadi a todas ellas la de encerrar a Juan en la crcel.v,c:)j-:. -c. u :v. vcc.. -c.| -c:-`:.c. l.c..j.:.u`c-j.20factumest autemcumbaptizaretur omnispopuluset esubaptizato et orante apertum est caelumSucediquecuandotodoel puebloestababautizndose,bautizadotambinJessypuestoenoracin, seabrielcielo, |:.: : :. . 3cv.c)j.c. cvc.c . `c.-c.ljcu 3cv.c):., -c. v,c:u:.uc.:.)j.c..u,c..21et descendit Spiritus Sanctus corporali specie sicut columba inipsum et vox de caelo facta est tu es Filius meus dilectus inte conplacuit mihiy baj sobre l el Espritu Santo en forma corporal, como unapaloma; y vino una voz del cielo: = T eres mi hijo; yo hoyte he engendrado. =-c. -cc3j.c.v.:uc c.. c.c.-. :.:.., v:,.c:,c. :vcu., -c. ..j. :; u,c.u:.:c)c., u :.u., uccvj,, :. c.:u-jcc.22Lc 413et ipse esus erat incipiens quasi annorum triginta ut putabaturfilius oseph qui fuit HeliTena Jess, al comenzar, unos treinta aos, y era segn secrea hijo de Jos, hijo de Hel,|c. cu, j.ljcu, c,:., .c:. :..,.c-.c,..u.,,.,:..:, l.cju |`.23qui fuit Matthat qui fuit Levi qui fuit Melchi qui fuit annae quifuit osephhijo de Mattat, hijo de Lev, hijo de Melk, hijo de Janni, hijode Jos,u Mc))c u A:u. u M:`. ulc..c. u l.cj24qui fuit Matthathiae qui fuit Amos qui fuit Naum qui fuit Esli quifuit Naggaehijo de Mattatas, hijo de Ams, hijo de Nam, hijo de Esl, hijode Nangay,u Mcc).u uA., u `cu u |c`.u`cc.25qui fuit Maath qui fuit Matthathiae qui fuit Semei qui fuit osechqui fuit odahijo de Maaz, hijo de Mattatas, hijo de Semen, hijo de Josec,hijo de Jod,u Mcc) u Mcc).u u ::.. ul.cju l.c26Lc 423qui fuit ohanna qui fuit Resa qui fuit Zorobabel qui fuitSalathihel qui fuit NerihijodeJoann, hijodeRes, hijodeZorobabel, hijodeSalatiel, hijo de Ner,ul.c.c. u |jcc u Z,3c3:` u c`c).j`u`j,.27qui fuit Melchi qui fuit Addi qui fuit Cosam qui fuit Helmadamqui fuit Herhijo de Melk, hijo de Add, hijo de Cosam, hijo de Elmadam,hijo de Er,u M:`. uA. u |.cc u|`ccu|,28qui fuit esu qui fuit Eliezer qui fuit orim qui fuit Matthat qui fuitLevihijo de Jess, hijo de Eliezer, hijo de Jorim, hijo de Mattat, hijode Lev,uljcu u|`.::,ul.,.u Mc))cuA:u.29qui fuit Symeon qui fuit uda qui fuit oseph qui fuit ona qui fuitEliachimhijo de Simen, hijo de Jud, hijo de Jos, hijo de Jonam, hijode Eliaquim,u u:.. uluc ul.cjul..cu |`.c-.30Lc 433qui fuit Melea qui fuit Menna qui fuit Matthata qui fuit Nathanqui fuit Davidhijo de Mele, hijo de Menn, hijo de Mattat, hijo de Natn,hijo de David,u M:`:c u M:..c u Mcc)c u `c)cuAcu.31qui fuit esse qui fuit Obed qui fuit Booz qui fuit Salmon qui fuitNaassonhijo de Jes, hijo de Obed, hijo de Booz, hijo de Sala, hijo deNaassn,ul:ccc. ul.3j u 3, u c`c u`cccc..32qui fuit Aminadab qui fuit Aram qui fuit Esrom qui fuit Pharesqui fuit udaehijo de Aminadab, hijo de Admn, hijo de Arn, hijo de Esrom,hijo de Fares, hijo de Jud,uA..cc3 uA.. uA,.. u |c,.u1c,:,u luc33qui fuit acob qui fuit saac qui fuit Abraham qui fuit Thare quifuit Nachorhijo de Jacob, hijo de saac, hijo de Abraham, hijo de Tara,hijo de Najor,ulc-.3 ulccc- uA3,cc u c,c u`c.,34Lc 443qui fuit Seruch qui fuit Ragau qui fuit Phalec qui fuit Eber quifuit Salehijo de Serug, hijo de Ragu, hijo de Flek, hijo de Eber, hijode Sala,u :,u u |ccu u 1c`:- u |3:, uc`c35qui fuit Cainan qui fuit Arfaxat qui fuit Sem qui fuit Noe qui fuitLamechhijo de Cainam, hijo de Arfaxad, hijo de Sem, hijo de No, hijode Lmek,u |c..c uA,c;c u j u `.: uAc:36qui fuit Mathusalae qui fuit Enoch qui fuit ared qui fuitMalelehel qui fuit Cainanhijo de Matusaln, hijo de Henoc, hijo de Jret, hijo deMaleleel, hijo de Cainam,u Mc)ucc`c u |..ulc,: u Mc`:`:j`u|c..c37 qui fuit Enos qui fuit Seth qui fuit Adam qui fuit Dei hijo de Ens, hijo de Set, hijo de Adam, hijo de Dios.u |..,uj)u Acu):u.38Lc 4544 CaptuIoesus autem plenus Spiritu Sancto regressus est ab ordane etagebatur in Spiritu in desertumJess, llenodeEsprituSanto, sevolvidel Jordn, yeraconducido por el Espritu en el desierto, ljcu, : v`j,j, v.:uc, c.u uv:c,::.cv ul,c.u -c. j: :. . v.:uc. :.j:,j.1 diebus quadragintadurante cuarenta das, tentado por el diablo. No comi nadaen aquellos das y, al cabo de ellos, sinti hambre.j:,c, :cc:,c-.c v:.,c:., uv u.c3`u. -c. u- :c:. u:. :. c., j:,c.,:-:..c.,-c.cu.:`:c):.c..cu..:v:..cc:..2et temptabatur a diabolo et nihil manducavit in diebus illis etconsummatis illis esuriitEntoncesel diabloledijo: Si eresHijodeDios, di aestapiedra que se convierta en pan.|.v:. : cu..c3`,, |. u., :. u ):u,:.v:.`.).u...c:.jc.c,,.3dixit autem illi diabolus si Filius Dei es dic lapidi huic ut panisfiatJess le respondi: Esta escrito: = No slo de pan vive elhombre. =-c. cv:-,.)j v,, cu. ljcu,, |:,cvc. .0u-:v c,...jc:c.c.),.v,.4Lc 464et respondit ad illum esus scriptum est quia non in pane solovivet homo sed in omni verbo DeiLlevndoleaunaalturalemostrenuninstantetodoslosreinos de la tierra;|c. c.cc.. cu. ::.;:. cu. vccc, c,3cc.`:.c,j,.-u:.j,:.c.j,.u5et duxit illum diabolus et ostendit illi omnia regna orbis terraein momento temporisy le dijo el diablo: Te dar todo el poder y la gloria de estosreinos, porqueam mehasidoentregada, yseladoyaquien quiero.-c. :.v:. cu..c3`,, . .c.j. :;uc.c.cuj. cvccc. -c. j. ;c. cu.., . :.vc,c:c.-c..:c.):`....cuj.6et ait ei tibi dabo potestatem hanc universam et gloriam illorumquia mihi tradita sunt et cui volo do illa Si, pues, me adoras, toda ser tuya.cu u. :c. v,c-u.jcj, :..v.. :u, :cc. cuvccc.7 tu ergo si adoraveris coram me erunt tua omniaJess le respondi: Esta escrito: = Adorars al Seor tu Diosy slo a l dars culto. =-c. cv-,.):., ljcu, :.v:. cu., |:,cvc.,|u,.. . ):. cu v,c-u.jc:., -c. cu. ..`c,:uc:.,.8Lc 474et respondensesusdixit illi scriptumest DominumDeumtuum adorabis et illi soli serviesLe llev a Jerusaln, y le puso sobre el alero del Templo, y ledijo: Si eres Hijo de Dios, trate de aqu abajo;|c:. : cu. :., l:,ucc`j-c. :cjc:. :v. v:,u.. u .:,u -c. :.v:. cu., |. u.,:.u):u,3c`:c:cu.:.:u):.-c.9et duxit illum in Hierusalem et statuit eum supra pinnam templiet dixit illi si Filius Dei es mitte te hinc deorsumporqueestescrito: =Asusngelesteencomendarparaque te guarden. =:,cvc. c, . 1., c:`., cuu:.:`:.c.v:,.cuu.cu`c;c.c:,10scriptumest enimquod angelis suis mandabit de te utconservent teY: = En sus manos te llevarn para que no tropiece tu pie enpiedra alguna. =-c. .|v. :.,.. c,uc.. c:, jv:v,c-j,v,,`.)..vccu.11et quiainmanibustollent teneforteoffendasadlapidempedem tuumJesslerespondi: Estdicho: =Notentarsal SeortuDios. =-c. cv-,.):., :.v:. cu. ljcu, . |.,jc.,0u-:-v:.,cc:.,-u,...):.cu.12Lc 484et respondens esus ait illi dictum est non temptabis DominumDeum tuumAcabadatodatentacin, el diablosealejdel hastauntiempo oportuno.|c. cu.:`:cc, vc.c v:.,cc..c3`,cv:cjcv cuuc,.-c.,u.13et consummataomni temptationediabolus recessit abillousque ad tempusJess volvi a Galilea por la fuerza del Espritu, y su fama seextendi por toda la regin.|c. uv:c,::. ljcu, :. j u.c:. uv.:uc, :., j. |c`.`c.c.. -c. jj :;j`):.-c) `j,j,v:,..,uv:,.cuu.14et regressus est esus in virtute Spiritus in Galilaeam et famaexiit per universam regionem de illo El iba enseando en sus sinagogas, alabado por todos.-c. cu, :.cc-:. :. c., cu.c.c., cu..;c:.,uvvc....15et ipsedocebat insynagogis eorumet magnificabatur abomnibusVino a Nazar, donde se haba criado y, segn su costumbre,entrenlasinagogael dadesbado, yselevantparahacer la lectura.|c. j`):. :., `cc,c, u j. :),c:., -c.:.cj`):. -cc:..), cu. :. j j:,c ..cc33c.. :., j. cu.c.j. -c. c.:cjc.c...c..16Lc 494et venit Nazareth ubi erat nutritus et intravit secundumconsuetudinem suam die sabbatiin synagogam et surrexitlegereLe entregaron el volumen del profeta saas y desenrollando elvolumen, hall el pasaje donde estaba escrito:-c. :v:)j cu. 3.3`.. u v,ju|cc.u-c. c.cvu;c,3.3`.. :u,:. . v. u j.:,c:..,17et traditus est illiliber prophetae Esaiae et ut revolvit libruminvenit locum ubi scriptum erat= El Espritu del Seor sobre m, porque me ha ungido paraanunciar alospobreslaBuenaNueva, mehaenviadoaproclamar la liberacin a los cautivos y la vista a los ciegos,para dar la libertad a los oprimidos =l.:uc -u,.u :v:: u :..:-:. :,.c:. ::uc:`.ccc)c. v..,, cv:cc`-:. :, -j,u;c.c.c`.., c:c.. -c. u`., c.c3`:..,cvc:.`c.:),cuc:.u,:.c:c:.,18Spiritus Domini super me propter quod unxit me evangelizarepauperibus misit me = y proclamar un ao de gracia del Seor. =-j,u;c.:..cu.-u,.u:-..19praedicarecaptivis remissionemet caecis visumdimittereconfractos in remissionem praedicare annum Dominiacceptum et diem retributionisEnrollando el volumen lo devolvi al ministro, y se sent. En lasinagoga todos los ojos estaban fijos en l.-c. vu;c,3.3`.. cvu, . uvj,:j:-c).c:. -c. vc... . )c`. :. jcu.c.jjcc.c:...:,cu..20Lc 504et cum plicuisset librum reddidit ministro et sedit et omnium insynagoga oculi erant intendentes in eumComenz, pues, a decirles: Esta Escritura, que acabis deor, se ha cumplido hoy.j,;c : `::.. v,, cuu, . j:,.v:v`j,.c.j,cjcuj:..,.c..u...21coepit autemdicereadillos quiahodieimpletaest haecscriptura in auribus vestrisY todos daban testimonio de ly estaban admirados de laspalabras llenas de gracia que salan de su boca. Y decan:No es ste el hijo de Jos?|c. vc.:, :c,u,u. cu. -c. :)cuc. :v.., `., j, c,., ., :-v,:u:.., :-u cc, cuu -c. :`:., 0u. u., :c.. l.cju,22et omnes testimonium illi dabant et mirabantur in verbis gratiaequae procedebant de ore ipsius et dicebant nonne hic filiusest osephEl les dijo: Seguramente me vais a decir el refrn: Mdico,crate a ti mismo. Todo lo que hemos odo que ha sucedidoen Cafarnam, hazlo tambin aqu en tu patria.-c. :.v:. v,, cuu,, lc.., :,:.: . j.vc,c3`j. cuj.lc,:, ):,cv:uc. c:cu.cc j-ucc:. :.:.c :., j. |cc,.cuv.jc.-c..::.jvc,..cu.23Lc 514et ait illis utique dicetis mihi hanc similitudinem medice cura teipsum quanta audivimus facta in Capharnaum fac et hic inpatria tuaYaadi: Enverdadosdigoqueningnprofetaesbienrecibido en su patria.:.v:. :,Aj. `:. u.. . u:., v,jj,:-,:c..:.jvc,..cuu.24ait autem amen dico vobis quia nemo propheta acceptus est inpatria suaOsdigodeverdad: Muchasviudashabaensrael enlosdas de Elas, cuando se cerr el cielo por tres aos y seismeses, y hubo gran hambre en todo el pas;:vc`j):.c, : `:. u.., v``c. j,c. jcc. :.c., j:,c.,|`.u :. .lc,cj`, : :-`:.c)j u,c.,:v. :j,.c-c. j.c,:;, .,::.:`.,:c,:v.vccc.j.j.,25in veritate dico vobis multae viduae erant in diebus Heliae insrahel quando clusum est caelum annis tribus et mensibussex cum facta est fames magna in omni terray a ninguna de ellas fue enviado Elas, sino a = una mujerviuda de Sarepta de Sidn. =-c. v,, u:.c. cu.. :v:)j|`.c, :. j:.,c,:vcj,....c,v,,u.c.-cj,c..26Lc 524et ad nullamillarummissus est Helias nisi in SarepthaSidoniae ad mulierem viduamYmuchosleprososhabaensrael entiemposdel profetaEliseo, yningunodeellosfuepurificadosinoNaamn, elsirio.-c. v``. `:v,. jcc. :. .lc,cj` :v. |`.cc.u u v,ju, -c. u:., cu..:-c)c,.c)j:.j`c.c.u,,.27et multi leprosi erant in srahel sub Heliseo propheta et nemoeorum mundatus est nisi Neman SyrusOyendo estas cosas, todos los de la sinagoga se llenaron deira;-c. :v`jc)jcc. vc.:, )uu :. j cu.c.jc-u.:,cuc28 et repleti sunt omnes in synagoga ira haec audientesy, levantndose, le arrojaron fuera de la ciudad, y le llevaron auna altura escarpada del monte sobre el cual estabaedificada su ciudad, para despearle.-c. c.ccc.:, :;:3c`. cu. :;. j, v`:.,-c. jc. cu. :.,,u,u ,u,:u jv`., .-j cu.. .c: -cc-,j..cc.cu.29et surrexerunt et eiecerunt illumextracivitatemet duxeruntillum usque ad supercilium montis supra quem civitas illorumerat aedificata ut praecipitarent eum Pero l, pasando por medio de ellos, se march.cu,:.:`)...c:cucu..:v,:u:.30Lc 534 ipse autem transiens per medium illorum ibatBajaCafarnam, ciudaddeGalilea, y los sbados lesenseaba.|c. -cj`):.:.,|cc,.cuv`..j,|c`.`c.c,.-c.j..cc-..cuu,:..,cc33cc..31et descendit in Capharnaum civitatem Galilaeae ibiquedocebat illos sabbatisQuedabanasombradosdesudoctrina, porquehablabaconautoridad.-c. :;:v`jcc. :v. j .cj cuu, . :.:;uc.cj.`,cuu.32et stupebant indoctrinaeiusquiainpotestateerat sermoipsiusHaba en la sinagoga un hombre que tena el espritu de undemonio inmundo, y se puso a gritar a grandes voces:-c. :. j cu.c.j j. c.),.v, :.. v.:ucc...uc-c)c,u-c.c.:-,c;:...j:c`j,33et in synagoga erat homo habens daemonium inmundum etexclamavit voce magnaAh! Qutenemosnosotroscontigo, JessdeNazaret?Has venido a destruirnos? S quin eres t: elSanto deDios.|c, . j.. -c. c.,ljcu `cc,j.: j`):,cv`:cc. jc, .c c: ., :.,c., u):u.34Lc 544dicenssinequidnobiset tibi esuNazarenevenisti perderenos scio te qui sis Sanctus DeiJess entonces le conmin diciendo: Cllate, y sal de l. Yel demonio, arrojndoleenmedio, salidel sinhacerleningn dao.-c. :v:.jc:. cu. ljcu, `:.., 1..)j.-c. :;:`): cvcuu. -c. ,.c. cu. c.... :.,:c. :;j`):. cvcuu j:.3`cc.cu..35et increpavit illi esus dicens obmutesce et exi ab illo et cumproiecisset illum daemonium in medium exiit ab illo nihilqueillum nocuitQuedaron todos pasmados, y se decan unos a otros: Qupalabra sta! Manda con autoridad y poder a los espritusinmundos y salen.-c. ::.: )c3, :v. vc.c, -c. cu.:`c`u.v,, c``j`u, `:.:,, 1.,`, u, .:.:;uc.c -c. u.c:. :v.ccc:. .,c-c)c,.,v.:ucc..-c.:;:,.c.36et factus est pavor in omnibus et conloquebantur ad invicemdicentesquodest hocverbumquiainpotestateet virtuteimperat inmundis spiritibus et exeunt Y su fama se extendi por todos los lugares de la regin.-c. :;:v,:u: j, v:,. cuu :., vc.cv.j,v:,..,u.37Lc 554 et divulgabatur fama de illo in omnem locum regionisSaliendodelasinagoga, entrenlacasadeSimn. Lasuegra de Simn estaba con mucha fiebre, y le rogaron porella. A.ccc, : cv j, cu.c.j, :.cj`):. :., j..-.c. ...,. v:.):,c : u ..., j.cu.::.j vu,:. :c`. -c. j,.jcc. cu.v:,.cuj,.38surgens autem de synagoga introivit in domum Simonis socrusautemSimonis tenebatur magnis febribus et rogaveruntillum pro eanclinndose sobre ella, conmin a la fiebre, y la fiebre la dej;ella, levantndose al punto, se puso a servirles.-c. :v.cc, :vc.. cuj, :v:.jc:. . vu,:.-c. cj-:. cuj. vc,c,jc : c.ccccc.j-.:.cu.,.39et stans super illam imperavit febri et dimisit illam et continuosurgens ministrabat illisAla puesta del sol, todos cuantos tenan enfermos dediversas dolencias se los llevaban; y, poniendo l las manossobre cada uno de ellos, los curaba.Au.., : u j`.u cvc.:, c. :..cc):.u.c,.c.,v.-.`c.,jc. cuu,v,,cu.: :.. :-cc. cu.. c, :.,c,:v..):.,:):,cv:u:.cuu,.40Lc 564cum sol autem occidisset omnes qui habebant infirmos variislanguoribusducebant illosadeumat illesingulismanusinponens curabat eosSalan tambin demonios de muchos, gritando y diciendo: Teres el Hijo de Dios. Pero l, conminaba y no les permitahablar, porque saban que l era el Cristo.:;j,: : -c. c...c cv v``..-,cu|c.c -c. `:.c . u :.u., u):u. -c. :v.... u- :.c cuc `c`:.., . j:.cc..\,.c.cu.:..c..41exiebant autem etiam daemonia a multis clamantia et dicentiaquia tu es Filius Dei et increpans non sinebat ea loqui quiasciebant ipsum esse ChristumAl hacerse de da, sali y se fue a un lugar solitario. La gentele andaba buscando y, llegando donde l, trataban deretenerle para que no les dejara.|:.:.j, : j:,c, :;:`).. :v,:u)j :., :,j.v. -c. . `. :v:ju.cu.-c. j`).:., cuu -c. -c:.. cu. u j v,:u:c)c.cv cu...42factaautemdieegressusibat indesertumlocumet turbaerequirebant eum et venerunt usque ad ipsum et detinebantillum ne discederet ab eisPero l les dijo: Tambin a otras ciudades tengo queanunciar la Buena Nueva del Reino de Dios, porque a estohe sido enviado. : :.v:. v,, cuu, . |c. c., ::,c.,v`:c.. :uc:`.ccc)c. : :. j. 3cc.`:.c. u):u,.:v.ucv:cc`j..43Lc 574quibus ille ait quia et aliis civitatibus oportet me evangelizareregnum Dei quia ideo missus sum E iba predicando por las sinagogas de Judea.-c.j.-j,ucc..:.,c,cu.c.c,j, luc.c,.44 et erat praedicans in synagogis Galilaeae45Lc 5855 CaptuIofactumest autemcumturbaeinruerent ineumut audirentverbum Dei et ipse stabat secus stagnum GennesarethEstaba l a la orilla del lago Genesaret y la gente se agolpabasobre l para or la Palabra de Dios, |:.: : :. . . `. :v.-:.c)c. cu. -c.c-u:.. . `. u ):u -c. cu, j. :c.,vc,cj.`..j.|:..jcc,:1et vidit duas naves stantes secus stagnum piscatores autemdescenderant et lavabant retiacuando vio dos barcas que estaban a la orilla dellago. Lospescadores haban bajado de ellas, y lavaban las redes.-c. :.:. u v`.c :c.c vc,c j. `..j. .: c`.:., cvcu.. cv3c.:, :v`u.. c.-uc.2ascendens autem in unam navem quae erat Simonis rogaviteuma terra reducere pusillumet sedens docebat denavicula turbasSubiendo a una de las barcas, que era de Simn, le rog quese alejara un poco de tierra; y, sentndose, enseaba desdela barca a la muchedumbre.:3c, : :., :. .. v`...,j. ...,,j,.jc:. cu. cv j,j,:vc.cc:.. `..,-c).cc,::-uv`.u:.cc-:.u,`u,.3Lc 595ut cessavit autemloqui dixit adSimonemducinaltumetlaxate retia vestra in capturamCuando acab de hablar, dijo a Simn: Boga mar adentro, yechad vuestras redes para pescar.., : :vcucc `c`.., :.v:. v,, . ...c, |vc.cc: :., 3c),-c. c`ccc: c .-ucu..:.,c,c..4et respondensSimondixit illi praeceptor per totamnoctemlaborantes nihil cepimus in verbo autem tuo laxabo reteSimn le respondi: Maestro, hemos estado bregando todalanocheynohemospescadonada; pero, entupalabra,echar las redes.-c. cv-,.):., ... :.v:.,|v.ccc, .`j,.u-, -v.ccc.:, u:. :`c3:. :v. : .,jc.cuc`cc.c.-uc.5et cumhoc fecissent concluserunt pisciummultitudinemcopiosam rumpebatur autem rete eorumY, hacindolo as, pescaron gran cantidad de peces, de modoque las redes amenazaban romperse.-c. u v.jcc.:, cu.:-`:.cc. v`j), .)u..v`u,.:,,jcc::c.-uccu...6Lc 605et annuerunt sociis qui erant in alia navi ut venirent etadiuvarent eos et venerunt et impleverunt ambas naviculasita ut mergerenturHicieron seas a los compaeros de la otra barca para quevinieranensuayuda. Vinieron, pues, yllenarontantolasdos barcas que casi se hundan.-c. -c:.:ucc. ., :., :. . ::,. v`..u :`).c, cu``c3:c)c. cu., -c. j`). -c.:v`jcc. c:,c c v`.c .c: 3u).:c)c.cuc.7quod cum videret Simon Petrus procidit ad genua esu dicensexi a me quia homo peccator sum DomineAl verlo Simn Pedro, cay a las rodillas de Jess, diciendo:Aljate de m, Seor, que soy un hombre pecador.... : ... l:,, v,c:v:c:. ., .cc.. ljcu `:.., |;:`): cv:u, . c.j,cc,.`,:..,-u,.:.8stupor enim circumdederat eum et omnes qui cum illo erant incaptura piscium quam ceperantPues el asombro se haba apoderado de l y de cuantos conl estaban, a causa de los peces que haban pescado.)c3, c, v:,.:c:. cu. -c. vc.c, u, cu.cu.:v.jc,c...)u....cu.:`c3.,9Lc 615similiter autem acobum et ohannem filios Zebedaei qui erantsocii Simonis et ait ad Simonem esus noli timere ex hoc iamhomines eris capiensY lo mismo de Santiago y Juan, hijos de Zebedeo, que erancompaerosdeSimn. JessdijoaSimn: Notemas.Desde ahora sers pescador de hombres..., : -c.lc-.3. -c.l.c..j. u.u,Z:3:c.u, . jcc. -..... . ..... -c.:.v:. v,, . ...c ljcu,, Mj 3ucvu.u.c.),.vu,:cj.,...10et subductisadterramnavibusrelictisomnibussecuti suntillum Llevaron a tierra las barcas y, dejndolo todo, le siguieron.-c. -ccc.:, c v`.c :v. j. j. c:.:,vc.cj-`u)jcc.cu..11et factum est cum esset in una civitatum et ecce vir plenuslepraet vidensesumet procidensinfaciemrogavit eumdicens Domine si vis potes me mundareYsucedi que, estando en una ciudad, se present unhombre cubierto de lepra que, al ver a Jess, se ech rostroentierra, ylerogdiciendo: Seor, si quieres, puedeslimpiarme.|c. ::.: :. . :..c. cu. :. .c .. v`:..-c. .u c.j, v`j,j, `:v,c, ... : . ljcu., v:c.. :v. v,c.v. ::j)j cuu `:..,|u,.:,:c.):`j,u.ccc.:-c)c,.cc..12Lc 625et extendens manumtetigit illumdicens volomundareetconfestim lepra discessit ab illoEl extendi la mano, le toc, y dijo: Quiero, queda limpio. Yal instante le desapareci la lepra.-c. :-:..c, j. :.,c jc cuu `:.., :`.,-c)c,.c)j. -c. :u):., j `:v,c cvj`):. cv cuu.13et ipsepraecepit illi ut nemini diceret sedvadeostendetesacerdoti et offer pro emundatione tua sicut praecepit Mosesin testimonium illisY l le orden que no se lo dijera a nadie. Y aadi: Vete,mustrate al sacerdote y haz la ofrenda por tu purificacincomo prescribi Moiss para que les sirva de testimonio.-c. cu, vc,j:.`:. cu. j:.. :.v:.., c``ccv:`).. :.;. c:cu. . .:,:. -c. v,c:.:-:v:,. u -c)c,.cu cu -c)., v,c:c;:.M.ucj,,:.,c,u,..cu.,.14perambulabat autemmagis sermodeilloet conveniebantturbae multae ut audirent et curarentur ab infirmitatibus suis Su fama se extenda cada vez ms y una numerosa multitudaflua para orle y ser curados de sus enfermedades. .j,: : c``.`, v:,. cuu, -c.cu.j,. `. v``. c-u:.. -c. ):,cv:u:c)c.cv..cc):.:...cu..15 ipse autem secedebat in deserto et orabat Pero l se retiraba a los lugares solitarios, donde oraba.cu, : j. uv.,.. :. c., :,j., -c.v,c:u:.,.16Lc 635et factum est in una dierum et ipse sedebat docens et erantPharisaeisedentes et legis doctores quivenerant ex omnicastelloGalilaeaeet udaeaeet Hierusalemet virtuseratDomini ad sanandum eosUn da que estaba enseando, haba sentados algunosfariseos y doctores de la ley que haban venido de todos lospueblosdeGalileayJudea, ydeJerusaln. El poderdelSeor le haca obrar curaciones.|c. ::.: :. .c .. j:,.. -c. cu, j..cc-.., -c. jcc. -c)j:.. 1c,.cc.. -c...cc-c`. . jcc. :`j`u):, :- vccj,-.j, j, |c`.`c.c, -c.luc.c, -c. l:,ucc`j -c. u.c.,-u,.uj.:., .cc)c.17et ecce viri portantes in lecto hominem qui erat paralyticus etquaerebant eum inferre et ponere ante eumEn esto, unos hombres trajeron en una camilla a un paralticoy trataban de introducirle, para ponerle delante de l.-c. .u c.,:, :,.:, :v. -`..j, c.),.v. ,j. vc,c`:`u:., -c. :ju. cu. :.c:.:-:..-c.):..c.cu.|:..v..cuu.18et non invenientes qua parte illuminferrent prae turbaascenderunt supra tectumper tegulas submiserunt illumcum lecto in medium ante esumPero no encontrando por dnde meterle, a causa de lamultitud, subieronal terrado, lebajaronconlacamillaatravs delas tejas, y lepusieronenmedio, delantedeJess.-c. j :u,.:,v.c,:.c:.:-.c.. cu. .c .`. c.c3c.:, :v..c .c .. -:,c..-c)j-c. cu. cu. . -`..... :.,:c. :v,c):.u ljcu.19Lc 645 quorum fidem ut vidit dixit homo remittuntur tibi peccata tuaViendoJesslafedeellos, dijo: Hombre, tuspecadostequedan perdonados.-c. ... j. v.c.. cu.. :.v:., A.),.v:,c:..c.c.c.cc,.c.cu.20et coeperunt cogitare scribae et Pharisaei dicentes quis est hicqui loquiturblasphemiasquispotest dimitterepeccatanisisolus DeusLos escribas y fariseos empezaron a pensar: Quin es ste,que dice blasfemias? Quin puede perdonar pecados sinoslo Dios?-c. j,;c. .c`.:c)c. . ,cc:., -c. .1c,.cc.. `:.:,, 1., :c.. u, , `c`:.3`ccj.c, .,u.cc. cc,.c,c:..c. :. j.,):,21ut cognovit autem esus cogitationes eorum respondens dixitad illos quid cogitatis in cordibus vestrisConociendo Jess sus pensamientos, les dijo: Qu estispensando en vuestros corazones?:v..u, : ljcu, u, .c`.cu, cu..cv-,.):., :.v:. v,, cuu,, 1. .c`.:c): :.c.,-c,.c.,u..22quid est facilius dicere dimittuntur tibi peccata an dicere surgeet ambulaQu es ms fcil, decir: "Tus pecados te quedanperdonados", o decir: "Levntate y anda"?. :c.. :u-v.:,., :.v:..,A:..c. c. c.cc,.c.cu,j:.v:..,|:.,:-c.v:,.vc:.23Lc 655ut autem sciatis quia Filius hominis potestatem habet in terradimitterepeccataait paralyticotibi dicosurgetollelectumtuum et vade in domum tuamPues para que sepis que el Hijo del hombre tiene en la tierrapoder deperdonar pecados, - dijoal paraltico-: "Ati tedigo, levntate, toma tu camilla y vete a tu casa"...c: :.j: .u., u c.),.vu :;uc.c. ::. :v. j, j, c.:.c. cc,.c,:.v:. .vc,c`:`u:.., . `:., ::.,: -c. c,c, -`.....cuv,:uu:.,..-.cu.24et confestim surgens coram illis tulit in quo iacebat et abiit indomum suam magnificans DeumY al instante, levantndose delante de ellos, tom la camillaen que yaca y se fue a su casa, glorificando a Dios.-c. vc,c,jcc.ccc,:..v..cu.., c,c,:-c:-:., cvj`):. :., . .-. cuu ;c...):..25et stupor adprehendit omnes et magnificabant Deum et repletisunt timore dicentes quia vidimus mirabilia hodie El asombroseapoderdetodos, yglorificabanaDios. Yllenos de temor, decan: Hoy hemos visto cosasincrebles.-c. :-ccc., :`c3:. cvc.c, -c. :;c. .):. -c. :v`jc)jcc. 3u `:.:, . |.:.vc,c;ccj:,..26Lc 665et post haec exiit et vidit publicanum nomine Levi sedentem adteloneum et ait illi sequere meDespusdeesto, saliyvioaunpublicanollamadoLev,sentado en el despacho de impuestos, y le dijo: Sgueme.|c. :c cuc :;j`):. -c. :):ccc :`..j..c. A:u.. -c)j:.. :v.:`...., -c.:.v:.cu., A-`u):...27 et relictis omnibus surgens secutus est eum El, dejndolo todo, se levant y le sigui.-c.-cc`.v..vc.cc.ccc,j-`u):.cu..28et fecit ei convivium magnum Levi in domo sua et erat turbamulta publicanorum et aliorum qui cum illis erantdiscumbentesLev le ofreci en su casa un gran banquete. Haba un grannmerodepublicanos, ydeotrosqueestabanalamesacon ellos.|c. :v.jc:. j. :c`j. A:u., cu. :. j.-.c cuu, -c. j. `, v`u, :`.... -c. c``...jcc.: cu..-cc-:.:...29et murmurabant Pharisaei et scribae eorumdicentes addiscipulos eius quare cum publicanis et peccatoribusmanducatis et bibitisLos fariseos y sus escribas murmuraban diciendo a losdiscpulos: Por qu comis y bebis con los publicanos ypecadores?-c. :u. . 1c,.cc.. -c. . ,cc:.,cu.. v,,u,c)jc,cuu `:.:,, A.c .:c .. :`.... -c. cc,.`.. :c).:: -c.v..::30Lc 675et respondensesusdixit adillosnonegent qui sani suntmedico sed qui male habentLesrespondiJess: Nonecesitanmdicolosqueestnsanos, sino los que estn mal.-c. cv-,.):., ljcu, :.v:. v,, cuu,, 0u,:.c. :uc.. . u.c...:, .c,u c``c .-c-.,:.:,31 non veni vocare iustos sed peccatores in paenitentiamNo he venido a llamar a conversin a justos, sino apecadores.u- :`j`u)c-c`:cc. .-c.u,c``c cc,.`u,:.,:c..c..32at illi dixerunt ad eumquare discipuli ohannis ieiunantfrequenter et obsecrationes faciunt similiter et Pharisaeorumtui autem edunt et bibuntEllos le dijeron: Los discpulos de Juan ayunanfrecuentementeyrecitanoraciones, igual quelosdelosfariseos, pero los tuyos comen y beben.0. : :.vc. v,, cu., 0. c)jc.l.c..u.jc:uuc.. vu-.c -c. :jc:., v.u.c. ..,-c. . .. 1c,.cc..., . : c. :c).uc.. -c.v..uc...33quibus ipse ait numquid potestis filios sponsi dum cum illis estsponsus facere ieiunareJess les dijo: Podis acaso hacer ayunar a los invitados ala boda mientras el novio est con ellos? :ljcu, :.v:. v,, cuu,, Mj u.cc): u,u.u, u .u.., :. ..u., :cu..:c..v.jcc..jc:ucc.34Lc 685venient autem dies et cum ablatus fuerit ab illis sponsus tuncieiunabunt in illis diebusDas vendrn en que les ser arrebatado el novio; entoncesayunarn en aquellos das.:`:uc.c. : j:,c., -c. c. cvc,)j cvcu.. .u.,, : .jc:ucuc.. :. :-:..c., c.,j:,c.,.35dicebat autem et similitudinem ad illos quia nemocommissurama vestimento novo inmittit in vestimentumvetus alioquin et novumrumpit et veteri non convenitcommissura a novoLes dijotambinunaparbola: Nadierompeunvestidonuevo para echar un remiendo a uno viejo; de otro modo,desgarrarael nuevo, yal viejonoleirael remiendodelnuevo.|`::. : -c. vc,c3`j. v,, cuu, . 0u:.,:v.3`jc cv .c.u -c..u c.cc, :v.3c``:.:v. .c.. vc`c.. :. : j :, -c.-c...c.c:. -c. . vc`c.. u cu..jc:.:v.3`jccvu-c..u.36et nemo mittit vinum novum in utres veteres alioquin rumpetvinum novum utres et ipsum effundetur et utres peribuntNadie echa tampoco vino nuevo en pellejos viejos; de otromodo, el vino nuevo reventara los pellejos, el vino sederramara, y los pellejos se echaran a perder;-c. u:., 3c``:. ... .:. :., cc-u, vc`c.u,:. : j :, ,j;:...,.:, u, cc-u,-c.cu,:-u)jc:c.-c..cc-.cv`u.c.37Lc 695sedvinumnovuminutresnovosmittendumest et utraqueconservantur sino que el vino nuevo debe echarse en pellejos nuevos.c``c....:.:.,cc-u,-c..u,3`j:..38et nemobibens vetus statimvult novumdicit enimvetusmelius estNadie, despusdebeber el vinoaejo, quieredel nuevoporque dice: El aejo es el bueno.-c.| u:., v... vc`c.. ):`:. .:. `::. c,,0vc`c.,,jc,:c...39Lc 7066 CaptuIofactum est autem in sabbato secundoprimo cum transiret persata vellebant discipuli eius spicas et manducabantconfricantes manibusSucediquecruzabaensbadopor unossembrados; susdiscpulos arrancaban y coman espigas desgranndolascon las manos. |:.: : :. cc33c. .cv,:u:c)c. cu. .ccv,..., -c. :.``. . c)jc. cuu -c. jc)..u,ccuc,..:,c.,:,c...1quidamautemPharisaeorumdicebant illisquidfacitisquodnon licet in sabbatisAlgunos de los fariseos dijeron: Por qu hacis lo que no eslcito en sbado?..:,: .. 1c,.cc... :.vc., 1. v.:.:u- :;:c...,cc33cc..2et respondens esus ad eos dixit nec hoc legistis quod fecitDavid cum esurisset ipse et qui cum eo erantY Jess les respondi: Ni siquiera habis ledo lo que hizoDavid, cuando sinti hambre l y los que le acompaaban,-c. cv-,.):., v,, cuu, :.v:. ljcu,, 0u:u c.:..::v.jc:. Acu. : :v:..cc:.cu,-c..: cuu.:,|,3Lc 716quomodo intravit in domum Dei et panes propositionis sumpsitet manducavit et dedit his qui cum ipso erant quos non licetmanducare nisi tantum sacerdotibuscmo entr en la Casa de Dios, y tomando los panes de lapresencia, que no es lcito comer sino slo a los sacerdotes,comi l y dio a los que le acompaaban?.,| :.cj`):. :., . .-. u ):u -c. u, c,u, j, v,):c:., `c3.. :c:. -c. :.-:.., :cuu, u, u- :;:c.. c:.. :. j.u,u,.:,:.,4 et dicebat illis quia dominus est Filius hominis etiam sabbati Y les dijo: El Hijo del hombre es seor del sbado.-c. :`::. cu.,, |u,., :c.. u cc33cu u.,uc.),.vu.5factum est autem et in alio sabbato ut intraret in synagogam etdoceret et erat ibi homo et manus eius dextra erat aridaSucediqueentrJessotrosbadoenlasinagogaysepusoaensear. Habaall unhombrequetenalamanoderecha seca. |:.: : :. ::,. cc33c. :.c:`):.. cu. :.,j. cu.c.j. -c. .cc-:... -c. j. c.),.v,:-:.-c.j:.,cuuj:;.cj.;j,c.6observabant autem scribae et Pharisaei si in sabbato curaretut invenirent accusare illumEstabanal acecholosescribasyfariseosporsi curabaensbado, para encontrar de qu acusarle.vc,:j,u. : cu. . ,cc:., -c. .1c,.cc.. :. :. . cc33c. ):,cv:u:., ..c :u,.c..-cj,:..cuu.7Lc 726ipse vero sciebat cogitationes eorum et ait homini qui habebatmanum aridam surge et sta in medium et surgens stetitPerol, conociendosuspensamientos, dijoal hombrequetena la mano seca: Levntate y ponte ah en medio. El,levantndose, se puso all.cu, : j:. u, .c`.cu, cu.., :.v:. :. c.,. . ;j,c. :.. j. :.,c, |:.,: -c.cj).:.,:c.-c.c.ccc,:cj.8ait autemadillosesusinterrogovossi licet sabbatobenefacere an male animam salvam facere an perdereEntoncesJesslesdijo: Yoospreguntosi ensbadoeslcito hacer el bien en vez de hacer el mal, salvar una vidaen vez de destruirla.:.v:. : ljcu,v,,cuu,,|v:,.. uc,:.:;:c.. . cc33c. cc)v.jcc. j -c-v.jcc.,uj.c.cc.jcv`:cc.9et circumspectis omnibus dixit homini extende manum tuam etextendit et restituta est manus eiusYmirandoatodosellos, ledijo: Extiendetumano.El lohizo, y qued restablecida su mano.-c. v:,.3`:c:., vc.c, cuu, :.v:. cu.,|-:... j. :.,c cu.: :v.jc:., -c.cv:-c:cc)jj:.,cuu.10ipsi autem repleti sunt insipientia et conloquebantur ad invicemquidnam facerent esu Ellos se ofuscaron, y deliberaban entre s qu haran a Jess.cu. : :v`jc)jcc. c..c, -c. .:`c`u. v,,c``j`u,.c.v.jcc.:.. ljcu.11Lc 736factum est autem in illis diebus exiit in montem orare et eratpernoctans in oratione DeiSucedi que por aquellos das se fue l al monte a orar, y sepas la noche en la oracin de Dios. |:.: : :. c., j:,c., cuc., :;:`):..cu. :.,,, v,c:u;cc)c., -c. j..c.u-:,:u..:.jv,c:uju):u.12et cumdiesfactusesset vocavit discipulossuoset elegitduodecim ex ipsis quos et apostolos nominavitCuando se hizo de da, llam a sus discpulos, y eligi docede entre ellos, a los que llam tambin apstoles.-c. : ::.: j:,c, v,c:..jc:. u,c)jc, cuu, -c. :-`:;c:., cvcu...:-c,u,-c.cvc`u,..cc:.,13Simonem quem cognominavit Petrum et Andream fratrem eiusacobum et ohannem Philippum et BartholomeumASimn, aquienllamPedro, yasuhermanoAndrs; aSantiago y Juan, a Felipe y Bartolom,...c. -c. ..cc:. l:,., -c.A.,:c. .c:`. cuu, -c.lc-.3. -c.l.c..j. -c.1.`.vv.-c.3c,)`c..14Mattheum et Thomam acobum Alphei et Simonem qui vocaturZelotesaMateoyToms, aSantiagodeAlfeoySimn, llamadoZelotes;-c. Mc))c..-c. .c.-c.lc-.3.A`c.u-c....c.-c`u:..Zj`.j.15Lc 746 udam acobi et udam Scarioth qui fuit proditora Judas de Santiago, y a Judas scariote, que lleg a ser untraidor.-c.luc.lc-.3u -c.luc.lc-c,..), ,::.:v,j,.16et descendens cumillis stetit in loco campestri et turbadiscipulorumeius et multitudo copiosa plebis ab omniudaea et Hierusalem et maritimae Tyri et SidonisBajandoconellossedetuvoenunparajellano; habaunagran multitud de discpulos suyos y gran muchedumbre delpueblo, de toda Judea, de Jerusaln y de la regin costerade Tiro y Sidn,|c. -cc3c, :cu.. :cj :v. vu v:..u,-c. `, v`u, c)j.. cuu, -c. v`j), v`uu `cu cv vccj, j,luc.c, -c.l:,ucc`j-c.j,vc,c`.u1u,u-c....,,17qui venerunt ut audirent eum et sanarentur a languoribus suiset qui vexabantur ab spiritibus inmundis curabanturque haban venido para orle y ser curados de susenfermedades. Ylos que eran molestados por espritusinmundos quedaban curados.. j`).c-ucc. cuu -c. .c)j.c. cv ...c..cu.. -c. . :.`u:.. cv v.:uc..c-c)c,..:):,cv:u.,18et omnisturbaquaerebant eumtangerequiavirtusdeilloexiebat et sanabat omnesToda la gente procuraba tocarle, porque sala de l una fuerzaque sanaba a todos.-c. vc,`, :ju. cv:c)c. cuu, .u.c.,vc, cuu:;j,:-c..cvc.c,.19Lc 756et ipse elevatis oculis in discipulos suos dicebat beatipauperes quia vestrum est regnum DeiY l, alzando los ojos hacia sus discpulos, deca:Bienaventurados los pobres, porque vuestro es el Reino deDios.|c. cu, :vc,c, u, )c`u, cuu :., u,c)jc,cuu :`::., Mc-c,.. . v.., .u::,c:c..j3cc.`:.cu):u.20beatiquinunc esuritis quia saturabiminibeatiquinunc fletisquia ridebitisBienaventurados los que tenis hambre ahora, porque serissaciados. Bienaventurados los que lloris ahora, porquereiris.c-c,.. . v:....:, .u., . ,cc)jc:c):.c-c,...-`c..:,.u.,.:`cc::.21beati eritis cum vos oderint homines et cum separaverint voset exprobraverint et eiecerint nomen vestrumtamquammalum propter Filium hominisBienaventurados seris cuando los hombres os odien, cuandoos expulsen, os injurien y proscriban vuestro nombre comomalo, por causa del Hijo del hombre.c-c,.. :c: c. .cjc.c.. uc, . c.),.v.-c. c. c,.c.c.. uc, -c. .:..c.c.. -c.:-3c`.c...c u.. ., v.j,. :.:-c uu.uuc.),.vu22Lc 766gaudete in illa die et exultate ecce enim merces vestra multaincaelosecundumhaecenimfaciebant prophetispatreseorumAlegraos ese da y saltad de gozo, que vuestra recompensasergrandeenel cielo. Puesdeesemodotratabansuspadres a los profetas.c,j: :. :-:..j j j:,c -c. c-.,jcc:, .uc,.c), u.. v`u, :. . u,c.. -ccc cuc c, :v.u. ., v,jc., . vc:,:,cu...23verumtamenvaevobisdivitibusquiahabetisconsolationemvestramPeroay devosotros, los ricos!, porquehabis recibidovuestro consuelo.l`j. uc. u.. ., v`uc..,, . cv::: j.vc,c-`jc..u...24vae vobis qui saturati estis quia esurietis vae vobis qui ridetisnunc quia lugebitis et flebitisAy de vosotros, los que ahora estis hartos!, porque tendrishambre. Ay de los que res ahora!, porque tendris aflicciny llanto.uc. u.., . :v:v`jc:.. .u., . v:..cc::.uc., . :`..:, .u., . v:.)jc:: -c.-`cuc::.25Lc 776vae cum bene vobis dixerint omnes homines secundum haecfaciebant prophetis patres eorumAy cuando todos los hombres hablen bien de vosotros!, puesde ese modo trataban sus padres a los falsos profetas.uc. c.uc,-c`.,:.v.c..vc.:,. c.),.v.-cc c cuc c, :v.u. ., :uv,jc.,.vc:,:,cu...26sed vobis dico quiauditis diligite inimicos vestros benefacitehis qui vos oderuntPero yo os digo a los que me escuchis: Amad a vuestrosenemigos, haced bien a los que os odien, A``c u.. `:. ., c-uuc.., ccvc: u,:),u,u..,-c`.,v.:.:.,.cuc..uc,,27 benedicite maledicentibus vobis orate pro calumniantibus vosbendecid a los que os maldigan, rogad por los que osdifamen.:u`:.: u, -cc,.:.u, uc,, v,c:u:c):v:,...:vj,:c...uc,.28eiquite percutit in maxillam praebe et alteram et ab eo quiaufert tibi vestimentum etiam tunicam noli prohibereAl que te hiera en una mejilla, presntale tambin la otra; y alque te quite el manto, no le niegues la tnica.. uv.. c::v. j.c.c.cvc,::-c. j.c``j., -c. cv u c.,., cu.c.. -c.....cj-.`ucj,.29Lc 786omni autempetenti tetribueet qui aufert quaetuasunt nerepetasAtodoel quetepida, da, yal quetomelotuyo, noseloreclames.vc.. c.u.. c: .u, -c. cv u c.,., cccjcvc.:..30et prout vultis ut faciant vobis homines et vos faciteillissimiliterYlo que queris que os hagan los hombres, hacdselovosotros igualmente.-c. -c)., ):`:: ..c v..c.. u.. . c.),.v.v.:.:cu.,..,.31et si diligitis eos qui vos diligunt quae vobis est gratia nam etpeccatores diligentes se diliguntSi amis alos queos aman, qumritotenis?Puestambin los pecadores aman a los que les aman.-c. :. ccvc: u, ccv..c, uc,, v.c u..c,., :c.. -c. c, . cc,.`. u,ccv..c,cuu,ccv.c...32et si benefeceritishisqui vobisbenefaciunt quaevobisestgratia siquidem et peccatores hoc faciuntSi hacis bien a los que os lo hacen a vosotros, qu mritotenis? Tambin los pecadores hacen otro tanto!-c. c,| :c. cc)v.j: u, cc)v.u.c,uc,, v.c u.. c,., :c.. -c. . cc,.`.cuv.uc...33Lc 796et si mutuumdederitishisaquibussperatisreciperequaegratia est vobis nam et peccatores peccatoribus feneranturut recipiant aequaliaSi prestis a aquellos de quienes esperis recibir, qu mritotenis?Tambinlospecadoresprestanalospecadorespara recibir lo correspondiente.-c. :c. c..cj: vc,.. :`v.:: `c3:.., v.cu.. c,., :c..| -c. cc,.`. cc,.`.,c..uc....ccv`c3.c..c.cc.34verumtamen diligite inimicos vestros et benefacite et mutuumdate nihil desperantes et erit merces vestra multa et eritis filiiAltissimi quia ipse benignus est super ingratos et malosMs bien, amad a vuestros enemigos; haced el bien, y prestadsinesperar nadaacambio; y vuestrarecompensasergrande, y seris hijos del Altsimo, porque l es bueno conlos ingratos y los perversos.v`j. ccvc: u,:),u,u.. -c. cc)v.:.:-c. c..:: j:. cv:`v..:, -c. :cc. .c), u.. v`u,, -c. :c:c): u.. u.cu, .cu, ,jc, :c.. :v. u, cc,.cu, -c.v.j,u,.35 estote ergo misericordes sicut et Pater vester misericors est Sed compasivos, como vuestro Padre es compasivo.|..:c): .-.,.:, -c)., -c.|vcj, u...-.,..:c...36Lc 806noliteiudicareet noniudicabimini nolitecondemnareet noncondemnabimini dimittite et dimitteminiNo juzguis y no seris juzgados, no condenis y no seriscondenados; perdonad y seris perdonados.|c. j -,..::, -c. u j -,.)j: -c. j-cc.-c::, -c. u j -cc.-cc)j:.cv`u::,-c.cv`u)jc:c):37date et dabitur vobis mensuram bonam confersam etcoagitatamet supereffluentemdabunt in sinumvestrumeadem quippe mensura qua mensi fueritis remetietur vobisDadyseosdar; unamedidabuena, apretada, remecida,rebosante pondrn en el halda de vuestros vestidos. Porquecon la medida con que midis se os medir..:, -c. )jc:c. u.. :,. -c`.v:v.:c:.. c:cc`:u:.. uv:,:-u..:...cuc.. :., . -`v. u.. . c, :,.:,:.:c..:,j)jc:c.u...38dicebat autemilliset similitudinemnumquidpotest caecuscaecum ducere nonne ambo in foveam cadentLes aadiunaparbola: Podrunciegoguiar aotrociego? No caern los dos en el hoyo?|.v:. : -c. vc,c3`j. cu., Mj. u.cc.u`, u`. j:.. u. c:,. :.,3)u..:v:cu.c.39Lc 816non est discipulus super magistrum perfectus autem omnis eritsicut magister eiusNo est el discpulo por encima del maestro. Todo el que estbien formado, ser como su maestro.u- :c.. c)jj, uv:, . .cc-c`.-cj,.c:., : vc, :cc. .,.cc-c`,cuu.40quid autem vides festucam in oculo fratris tuitrabem autemquae in oculo tuo est non considerasCmoes quemiras labriznaquehay enel ojodetuhermano, y no reparas en la viga que hay en tu propio ojo?1. : 3`:v:.,-c,,:. . )c`. uc:`u cu, j. : -. j. :. . ...)c`.u-cc.:.,41et quomodo potes dicere fratri tuo frater sine eiciam festucamde oculo tuo ipse in oculo tuo trabem non videns hypocritaeice primumtrabemde oculo tuo et tunc perspicies uteducas festucam de oculo fratris tuiCmopuedes decir atuhermano: "Hermano, dejaquesaque la brizna que hay en tu ojo", no viendo t mismo laviga que hay en el tuyo? Hipcrita, saca primero la viga detu ojo, y entonces podrs ver para sacar la brizna que hayen el ojo de tu hermano.v., u.ccc. `::.. . c:`. cu,A:`:, c:,:-3c`.-c,,:. . )c`. cu, cu,j. :. . )c`. cu -. u 3`:v..uv-,.c, :-3c`: v,.. j. -. :- u)c`u cu, -c. : .c3`::.,-c,, 42Lc 826non est enim arbor bona quae facit fructus malos neque arbormala faciens fructum bonumPorque no hay rbol bueno que d fruto malo y, a la inversa,no hay rbol malo que d fruto bueno.0u c,:c..:.,.-c`.v.u.-c,v.ccv,.,u:vc`..:.,.ccv,.v.u.-c,v.-c`..43unaquaeque enim arbor de fructu suo cognoscitur neque enimde spinis colligunt ficus neque de rubo vindemiant uvamCada rbol se conoce por su fruto. No se recogen higos de losespinos, ni de la zarza se vendimian uvas.:-cc. c, :.,. :- u ..u -c,vu...c-:c. u c,:;c-c.)..cu``:uc..cu-cu::-3cuccu`j.,u.c...44bonushomodebonothesaurocordissui profert bonumetmalushomodemaloprofert malumexabundantiaenimcordis os loquiturEl hombre bueno, del buen tesoro del corazn saca lo bueno,y el malo, del malo saca lo malo. Porque de lo que rebosa elcorazn habla su boca. cc), c.),.v, :- u cc)u )jccu,u j,-c,.c, v,:,:.cc)., -c.v.j,, :-u v.j,u v,:,:.v.j,. :- c,v:,.cc:uc,-c,.c,`c`:.cccuu.45quidautemvocatismeDomineDomineet nonfacitisquaedicoPor qumellamis: "Seor, Seor", ynohacisloquedigo?1. : : -c`:.:, |u,.: -u,.:, -c. u v.:.: c`:.46Lc 836omnisqui venit admeet audit sermonesmeoset facit eosostendam vobis cui similis estTodo el que venga a m y oiga mis palabras y las ponga enprctica, os voy a mostrar a quin es semejante:vc,:,:., v,, : -c. c-u.. u ..`.. -c. v... cuu,, uv:.;.u.. ... :c...,47similis est homini aedificanti domum qui fodit in altum et posuitfundamentasuprapetraminundationeautemfactainlisumest flumen domui illi et non potuit eam movere fundata enimerat supra petramEssemejanteaunhombreque, al edificarunacasa, cavprofundamente y puso los cimientos sobre roca. Alsobrevenir una inundacin, rompi el torrente contra aquellacasa, pero no pudo destruirla por estar bien edificada.., :c.. c.),.v. .-u.. .-.c. , :c-c:. -c. :3c)u.:. -c. :)j-:. )::`.. :v. j.v:,c. v`ju,j, : :.:.j, v,c:,j;:. vc, j .-.c :-:..j, -c. u- .cuc:.cc`:ucc.cuj..c-c`.,.-jc)c.cuj..48qui autemaudivit et nonfecit similisest homini aedificantidomum suam supra terram sine fundamento in quam inlisusest fluvius et continuo concidit et facta est ruina domus illiusmagnaPeroel quehayaodoynohayapuestoenprctica, essemejante a un hombre que edific una casa sobre tierra,sin cimientos, contra la que rompi el torrente y al instantese desplom y fue grande la ruina de aquella casa. : c-ucc, -c. j v.jcc, ., :c..c.),.v. .-jcc.. .-.c. :v. j. j. .,.,)::`.u, j v,c:,j;:.vc,, -c. :u)u,cu.:v:c:. -c. ::.:,jc j, .-.c,:-:..j,:c.49Lc 8477 CaptuIocum autem implesset omnia verba sua in aures plebis intravitCapharnaumCuando hubo acabado de dirigir todas estas palabras alpueblo, entr en Cafarnam. |v:.j :v`j,.c:. vc.c c ,jcc cuu :.,c,c-c,u`cu,:.cj`):.:.,|cc,.cu.1centurionis autem cuiusdam servus male habens eratmoriturus qui illi erat pretiosusSeencontrabamal y apuntodemorir unsiervodeuncenturin, muy querido de ste.|-c.c,u : .., u`, -c-., :.. j:``:.:`:uc.,,j.cu.:..,.2et cumaudisset deesumisit adeumsenioresudaeorumrogans eum ut veniret et salvaret servum eiusHabiendo odo hablar de Jess, envi donde l unos ancianosde los judos, para rogarle que viniera y salvara a su siervo.c-ucc,: v:,. uljcu cv:c:.`:. v,,cu.v,:c3u:,u, ..luc... :,... cu. v.,:`)...cc.cj.u`.cuu.3at illi cum venissent ad esum rogabant eum sollicite dicentesei quia dignus est ut hoc illi praestesEstos, llegandodondeJess, lesuplicabaninsistentementediciendo: Merece que se lo concedas,. : vc,c:.:.. v,, .ljcu. vc,:-c`u.cu. cvuc.., `:.:, . A;., :c.. .vc,:;ju4Lc 857diligit enimgentemnostramet synagogamipseaedificavitnobisporque ama a nuestro pueblo, y l mismo nos ha edificado lasinagoga.ccvc c,:)., j.. -c. j. cu.c.j.cu,.-jc:.j...5esus autem ibat cum illis et cum iam non longe esset a domomisit ad eum centurio amicos dicens Domine noli vexari nonenim dignus sum ut sub tectum meum intresba Jess con ellos y, estando ya no lejos de la casa, envi elcenturin a unos amigos a decirle: Seor, no te molestes,porque no soy digno de que entres bajo mi techo, :ljcu, :v,:u: cu. cu.,. jj: cuuu c-,c. cv:., cv j, .-.c, :v::..`u,:-c.c,j, `:.. cu., |u,.:, jc-u``u, u c, .-c., :.. ..c uv j. c:j.u:.c:`)j,6propter quodet meipsumnonsumdignumarbitratus utvenirem ad te sed dic verbo et sanabitur puer meuspor eso ni siquiera me consider digno de salir a tu encuentro.Mndalo de palabra, y quede sano mi criado.. u: :cu. j;..cc v,, c: :`):.. c``c:.v:`.,-c..c)j.vc.,u.7Lc 867nam et ego homo sum sub potestate constitutus habens subme milites et dico huic vade et vadit et alio veni et venit etservo meo fac hoc et facitPorque tambin yo, que soy un subalterno, tengo soldados amis rdenes, y digo a ste: "Vete", y va; y a otro: "Ven", yviene; y a mi siervo: "Haz esto", y lo hace.-c. c, :. c.),.v, :.. uv :;uc.c.ccc:., :.. uv:cu. c,c..c,, -c.`:. u., l,:u)j., -c. v,:u:c., -c. c``.,|,u, -c. :,:c., -c. . u`. u, l.jc.u,-c.v.:..8quoauditoesusmiratusest et conversussequentibusseturbisdixit amendicovobisnecinsrahel tantamfideminveniAl or esto Jess, qued admirado de l, y volvindose dijo ala muchedumbre que le segua: Os digo que ni en srael heencontrado una fe tan grande.c-ucc, : cuc ljcu, :)cucc:. cu. -c.c,c:.,. c-`u)u.. cu. `. :.v:., A:.u..,u::.. lc,cj`ccuj.v.c..:u,..9et reversi qui missi fuerant domuminvenerunt servumquilanguerat sanumCuandolosenviadosvolvieronalacasa, hallaronal siervosano.-c. uvc,:c.:,:.,. .-. . v:):.:,:u,..u`.u.c...c.10Lc 877et factum est deinceps ibat in civitatem quae vocatur Naim etibant cum illo discipuli eius et turba copiosaYsucediqueacontinuacinsefueaunaciudadllamadaNam, e iban con l sus discpulos y una granmuchedumbre.|c. ::.: :. . :;j, :v,:u)j :., v`..-c`u:.j. `c.. -c. cu.:v,:u. cu. .c)jc.cuu-c.`,v`u,.11cum autem adpropinquaret portae civitatis et ecce defunctusefferebatur filiusunicusmatri suaeet haecviduaerat etturba civitatis multa cum illaCuandoseacercabaalapuertadelaciuadad, sacabanaenterrar a un muerto, hijo nico de su madre, que era viuda,a la que acompaaba mucha gente de la ciudad.., : j.c:. j vu`j j, v`:.,, -c. .u:;:-.: :).j-., .:.j, u., j j,.cuu -c. cuj j. j,c, -c. `, j, v`:.,.-c.,j.cu.cuj.12quam cum vidisset Dominus misericordia motus super ea dixitilli noli flereAl verlael Seor, tuvocompasindeella, yledijo: Nollores.-c. ... cuj.-u,., :cv`c..c)j :vcuj-c.:.v:.cuj,Mj-`c.:.13Lc 887et accessit et tetigit loculum hii autem qui portabant steteruntet ait adulescens tibi dico surgeY, acercndose, toc el fretro. Los que lo llevaban separaron, y l dijo: Joven, a ti te digo: Levntate.-c. v,c:`).. jc j, c,u, . :3ccc.:, :cjcc., -c. :.v:., `:c..c-:, c.`:.,::,)j..14et resedit qui erat mortuus et coepit loqui et dedit illum matrisuaeEl muerto se incorpor y se puso a hablar, y l = se lo dio a sumadre. =-c. c.:-c).c:..:-,, -c. j,;c `c`:.., -c. :.-:.cu.jj,.cuu.15accepit autem omnes timor et magnificabant Deum dicentesquia propheta magnus surrexit in nobis et quia Deus visitavitplebem suamEl temor se apoder de todos, y glorificaban a Dios, diciendo:Un gran profeta se ha levantado entre nosotros, y Diosha visitado a su pueblo.:`c3:. : 3, vc.c, -c. :;c. . ):.`:.:,. l,jj,:c,j:,)j:. j.. -c.. |v:c-:c):,.`c.cuu.16et exiit hic sermo in universam udaeam de eo et omnem circaregionemY lo que se deca de l, se propag por toda Judea y por todala regin circunvecina.-c. :;j`):. `,u,:.`j jluc.c v:,.cuu-c.vccjjv:,..,..17Lc 897 et nuntiaverunt ohanni discipuli eius de omnibus hisSus discpulos llevaron a Juan todas estas noticias. Entoncesl, llamando a dos de ellos,|c. cvj:.`c.l.c..j . c)jc. cuu v:,.vc... u... -c. v,c-c`:cc:., u ..c,..c)j..cuu l.c..j,18et convocavit duosdediscipulissuisohanneset misit adDominum dicens tu es qui venturus es an alium expectamuslosenviadeciral Seor: Erestel quehadevenir, odebemos esperar a otro?:v::.v,,.-u,..`:.., u :.:,:.,jc``.v,c-.:.19cum autem venissent ad eum viri dixerunt ohannes Baptistamisit nos ad te dicens tu es qui venturus es an aliumexpectamusLlegando donde l aquellos hombres, dijeron: Juan elBautistanoshaenviadoadecirte: Erestel quehadevenir o debemos esperar a otro?vc,c:.:.. : v,, cu. . c.,:, :.vc., l.c..j,3cv.cj, cv:c:.`:. jc, v,, c:`:..,u:.:,:.,jc``.v,c-.:.20in ipsa autem hora curavit multos a languoribus et plagis etspiritibus malis et caecis multis donavit visumEnaquel momentocuramuchosdesusenfermedadesydolencias, y de malos espritus, y dio vista a muchos ciegos.:. :-:..j j .,c :):,cv:uc:. v``u, cv .c..-c. cc... -c. v.:uc.. v.j,.. -c. u`.,v``.,:c,.cc3`:v:...21Lc 907et respondens dixit illis euntes nuntiate ohanni quae vidistis etaudistis quia caeci vident claudi ambulant leprosi mundantursurdi audiunt mortui resurgunt pauperes evangelizanturYlesrespondi: dycontadaJuanloquehabisvistoyodo: Los ciegos ven, los cojos andan, los leprosos quedanlimpios, los sordos oyen, los muertos resucitan, se anunciaa los pobres la Buena Nueva;-c. cv-,.):., :.v:. cu.,, l,:u):.:,cvc:.`c:l.c..j c :.:: -c. j-ucc:u`. c.c3`:vuc.., .`. v:,.vcuc.., `:v,.-c)c,..c. -c. -.. c-uuc.., .:-,.::.,.c.,v..:uc:`..c.22 et beatus est quicumque non fuerit scandalizatus in me y dichoso aquel que no halle escndalo en m!-c. c-c,., :c.. , :c. j c-c.c`.c)j :.:..23et cum discessissent nuntii ohannis coepit dicere de ohannead turbas quid existis in desertum videre harundinem ventomoveriCuando los mensajeros de Juan se alejaron, se puso a hablardeJuanalagente: Qusalisteisaverenel desierto?Una caa agitada por el viento? Av:`)... : .. c:`..l.c..u j,;c`::.. v,, u, `u, v:,.l.c..u, 1.:;j`)c::.,j.:,j.):cccc)c. -c`c.uvc.:ucc`:u:..24Lc 917sed quid existis videre hominem mollibus vestimentis indutumecce qui in veste pretiosa sunt et deliciis in domibus regumsuntQu salisteis a ver, si no? Un hombre elegantementevestido?No! Losquevistenmagnficamenteyvivenconmolicie estn en los palacios.c``c . :;j`)c: .:.. c.),.v. :. c`c-.,.c.., j.:c:.. .u . :. .c.c.:.;. -c. ,uj uvc,.:, :. ., 3cc.`:..,:.c...25sedquidexistisvidereprophetamutiquedicovobiset plusquam prophetamEntonces, qu salisteis a ver? Un profeta? S, os digo, yms que un profeta.c``c . :;j`)c: .:.. v,jj. .c. `:.u..,-c.v:,.cc:,.v,ju.26hic est de quo scriptum est ecce mitto angelum meum antefaciem tuam qui praeparabit viam tuam ante teEste es de quien est escrito: =He aqu que envo mimensajero delante de ti, que preparar por delante tucamino. =u, :c.. v:,. u :,cvc.,lu cvc:``.. c:`. u v, v,c.vu cu, ,-ccc-:ucc:.j..cu:v,c):.cu.27Lc 927dico enim vobis maior inter natos mulierum propheta ohanneBaptista nemo est quiautem minor est in regno Deimaiorest illoOs digo: Entre los nacidos de mujer no hay ninguno mayorque Juan; sin embargo el ms pequeo en el Reino de Dioses mayor que l.`:.u.., :... :. :..j., u.c.-..l.c..uu:., :c..: .-,:,, :. j 3cc.`:.cu):u:...cuu:c...28et omnispopulusaudienset publicani iustificaverunt Deumbaptizati baptismo ohannisTodo el pueblo que le escuch, incluso los publicanos,reconocieron la justicia de Dios, hacindose bautizar con elbautismo de Juan.|c. vc,`c, c-ucc, -c. . :`..c.:.-c..cc. . ):. 3cv.c):.:,3cv.cc l.c..u29Pharisaei autemet legisperiti consiliumDei spreverunt insemet ipsos non baptizati ab eoPero los fariseos y los legistas, al no aceptar el bautismo del, frustraron el plan de Dios sobre ellos.. : 1c,.cc.. -c. . ..-. j. 3u`j. u):u j):jcc. :., :cuu, j 3cv.c):.:, uv cuu.30cui ergosimiles dicamhomines generationis huius et cuisimiles suntCon quin, pues, comparar a los hombres de estageneracon? Y a quin se parecen?1... u. ..c. u, c.),.vu, j, :.:c,cuj,-c....:.c....31Lc 937similes sunt pueris sedentibus in foro et loquentibus adinvicem et dicentibus cantavimus vobis tibiis et non saltastislamentavimus et non plorastisSe parecen a los chiquillos que estn sentados en la plaza yse gritan unos a otros diciendo: "Os hemos tocado la flauta,y no habis bailado, os hemos entonando endechas, y nohabis llorado.".. :.c..vc...,.,:.c,c -c)j:..,-c.v,c..uc.. c``j`., c `::., |u`jcc:. u..-c. u- .,jccc):, :),j.jcc:. -c. u-:-`cucc:.32venit enim ohannes Baptista neque manducans panem nequebibens vinum et dicitis daemonium habetPorquehavenidoJuanel Bautista, quenocomapannibeba vino, y decs: "Demonio tiene.":`j`u):. c,l.c..j,3cv.cj, j :c)... c,. j: v.... ..., -c. `:::, Ac.... ::..33venit Filius hominis manducans et bibens et dicitis ecce homodevorator et bibens vinum amicus publ