03 tense system in english

8/12/2019 03 Tense System in English

1/54

19

ngilizcede Tense konusunu ve sistemini daha iyi anlayabilmek iin ncelikletime, tense ve aspect

kavramlarnn tanmn yapalm ve inceleyelim:

TIME Nedir?Time ifadesi gerek anlamda yaanan andr. Yani, dn , bugn ve yarn olarak dnlebilir. Kald ki,time ifadesinin kelime anlam szlkte indefinite, unlimited duration in which things are considered ashappening in t he past, present and future eklinde verilmektedir. Yani, time ifadesi olaylarn gemite , uanda ya da gelecekte olduu dnlen ve snrsz olan sre olarak tanmlanabilir.

Ka TIME vardr? Yukardaki aklamadan da anlalaca gibi Present Time (gnmz), Past Time (gemi), ve FutureTime (gelecek) eklinde 3 farkl Time mevcuttur.

TENSE Nedir?Tense fiilin bir zneye ve zamana gre ekimlenip eylemin gerekleme zamann gstermesidir. Bir bakadeyile olay ya da durumlarn gerekleme ann cmleye aktarrken kullanlan gramer yapsdr.

ngilizcede ka TENSE vardr? Yukardaki aklamadan karacamz sonu Tense kavramnn eylemin gerekleme zamann verendilbilgisi yaps olduudur. Buna gre, ngilizcede 2 Tense mevcuttur:

1) PRESENT TENSE 2) PAST TENSE

Bu aklama FUTURE kavram tense deil midir? sorusunu beraberinde getirmektedir. Bu soruyu ngilizcede fiil

ekimlemelerinin nasl yapldn hatrlatarak cevaplayabiliriz. Bilindii gibi dzensiz ve dzenli fiillerin birinci,ikinci ve nc hallerinin ekimi yapldnda fiiller 3 grup altnda toplanmaktadr:

Base form(present) Past Simple Past Participle FutureBegin Began Begun ???Deserve Deserved Deserved ???

Balamak anlamna gelen ve dzensiz olan begin fiilininV1, V2 ve V3 halleri incelendiinde fiilinPresenthali begin olarak, Past hali began olarak gemektedir. Ayrca Past Participle olarak genellikle perfect ve passive yaplarda kullanlacak V3 (begun) ekimi de verilmitir. Haketmek anlamna gelen deserve fiilininV1, V2 ve V3 halleri incelendiinde fiilinPresent hali deserve olarak, Past hali ve Past Participle hali isedeserved olarak gemektedir. Bu aklamada future kavramyla ilgili bir ipucu ya da ekim yoktur. Neden

ngilizcede 2 Tense olduunun bir dier aklamas bu ekilde fiil ekimleri dnldnde de yaplabilmektedir.

TENSES IN ENGLISH

PRESENT TENSE PAST TENSE

PRESENT TIME FUTURE TIME PAST TIME

Bu gruplamadan sonra olaylarn devam edip etmediine, tamamlanp tamamlanmadna dair bilgi verenTense Aspec t kavram nem kazanr. imdi, Tense Aspect konusunu ana balk altnda inceleyelim:

TENSE SYSTEM IN ENGLISH


2/54


20

*TENSE ASPECTS in ENGLISH

A) Simple Aspec t: (V1 , V2)Simple Aspect ifade eden yaplar V1 (Simple Present) ve V2 (Simple Past) yaplardr. Bu yaplar geneldurumlardan (permanent) ve belirli aralklarla hep tekrarlayan eylemlerden (repetition) bahsederken kullanlr.Bahsi geen genel durum (permanent) veya tekerrr (repetition) ifadesi eer present zamanda ise V1, past zamanda ise V2 kullanlr. Bu iki kullanmnn yannda V2 yaps ayrca bahsi geen eylemin tamamlandn(complete) bildirmek iin dekullanlr.

e.g. I dont want to be treated like this . (present permanent) Bana byle davranlsn istemiyorum.

There was a theatre on this corner. (past permanent) Bu kede bir tiyatro vard.

She goes abroad once a month . (present repetition) Ayda bir yurtdna kar.

Ahmet took that exam twice a year while he was in the U.S. (past repetition) Ahmet, Amerikadayken ylda iki kez o snava giriyordu.

We went out for dinner about a month ago. (completed) Yaklak b ir ay nce akam yemei iin dar ktk.

B) Progressi ve (Continuou s) Aspect: (Be V ing )Progressive Aspect yaplar sadece bir eylemin devam halinde (in progress) olduunu anlatr. Bir baka

deyile, eylemin tamamlanmadn (not complete) bildirir. Ayrca, Progressive Aspect yaplar durumun geici(temporary) olduunu ifade etmek iin de kullanlr. Dier yandan, be Ving ile yaplan progressive aspect yaplar hi bir zaman tekerrr (repetition) ifade etmek iin kullanlmaz. nk, tekerrr birden fazla eyleminolduu anlamna gelir, fakat progressive yaplarda sadece bir eylem vardr ve o e ylem devam halindedir.

STRATEJ

Be Ving ile yaplan progressive aspect yaplar hibir zaman tekerrr (repetition) ifade etmekiinkullanlmad iin soru kknde herhangi bir eylemin tekrarland anlatlyorsa seeneklerdeki Ving ile yaplm dizilimler elenir.

e.g. Somebody ----- you three times today.

a) has been calling b) callsc) was calling d) has called

e) had been calling

Yukardaki soruda verilen three times yaps eylemin tekrarlandn gsteren bir yapdr. Budurumda Ving ile yaplan a, c ve e seenekleridoru olamaz, nk Ving ile yaplan zamanlartekrarlama bildirmez. B seeneindeki calls V1 yaps ise genel du rumlardan bahsederkenkullanlr ve zaman snr kabul etmez. Soru kk today ile snrlandrld iin B seenei dedoru olamaz. Bu durumda doru yant bitmilik anlatan has called yapsdr.


3/54

Suat GRCAN & Rdvan GRBZ

21

e.g. He isnt here today. He is attending a conference in Birmingham. (in progress , not comp lete) Bugn b urada deil. Birminghamda bir konferansa katlyor.

I am staying with m y aunt for the time being.(temporary) u an iin halamla kalyorum.

STRATEJ

Tense sorularnda soru kknde for two days, all day, t hroughout the year gibi sre ifadeeden zaman ifadeleri varsa, am / is / are V ing , was / were V ing ve will be Ving yaplar doruolamayaca iin bu yaplarn verildii seeneklerden ncelikle uzaklanz.

C) Perfect Aspect: (Have V 3)Perfect Aspect bir eylemin ya belirtilen zaman noktasndan daha nce gerekletiini ya da eylemin belirtilen

zaman noktasna kadar devam ettiini gsterir . Bu tanmdan da anlalaca zere perfect tense yaplarmutlaka bir zaman noktas ile beraber verilirler, nk ya o noktadan nce olmu bi r eylemi ya da o noktaya kadardevam etmi bir eylemi anlatrlar.

Perfect Aspect yapsndan oluan temel tense vardr. Bunlar Present Perfect (have/has V 3), Past Perfect (had V3) ve Future Perfect (will have V 3) yaplardr. Bu yaplar iinde, yukar da bahsettiimiz zaman noktasnvermeden kullanabileceimiz tek yap have/has V 3 yapsdr, nk have/has V 3 yapsnn balant halindeolduu zaman noktas deimez ve bu nokta her zaman now noktasdr. Ancak, had V3 yaps gemiteherhangi bir noktadan ncesini veya o noktaya kadar devam eden bir eylemi anlatrken kullanlr; will have V3 yaps ise gelecekte herhangi bir noktadan ncesini veya o noktaya kadar devam eden bir eylemi anlatr. zetolarak diyebiliriz ki,had V3 ve will have V3 yaplarn kullanabilmemiz iin uygun bir zaman noktasnnverilmesi arttr.

e.g. a) John has left the room. (He is not here now.) John odadan ayrld.

b) John had left the room when we got there. (He was not there when we got there.) Ora ya vardmzda John odadan ayrlmt.

c) John will have left the room when we get there. (He will not be there when we get there.) Oraya vardmzda John odadan ayrlm olacak.

Yukardaki a rneinde have/has V 3 yaps kullanlmtr ve herhangi bir zaman noktas belirtilmemitir.Ancak, have/has V 3 yapsnn mutlaka now noktas ile balantl olduunu bildiimiz iin bahsi geeneylemin now noktasndan nce herhangi bir zamanda olduunu ve now noktas ile bir balantsnn

bulunduunu (John imdi odada deil) anlayabiliriz.Yukardaki b rneinde had V3 yaps kullanlmtr ve when we got there ksm gemite belli bir noktayiaret etmektedir. Yukarda belirttiimiz gibi, had V3 yaps gemite belli bir zaman noktasnda n nce olmu bir eylemi ya da o noktaya kadar devam etmi bir eylemi anlatmak iin kullanlr. Bu cmlede de gemite kalanbizim oraya varma anmzdan nce olmu bir eylemi iaret etmektedir.Yukardaki c rneinde will have V3 yaps kullanlmtr ve when we get there ksm gelecekte belli birnoktay iaret etmektedir. Yukarda belirttiimiz gibi, will have V3 yaps gelecekte belli bir zaman noktasndannce bitmi olacak ya da o noktaya kadar devam etmi olacak bir eylemi anlatmak iin kullanlr. Bu cmlede degelecekte olacak bizim oraya varma anmzdan nce olmu olacak bir eylemi iaret etmektedir. imdi eylemlerin gerekleme zamanlarn ifade eden yaplar ve bu yaplarn farkl kullanmlarn rneklerleinceleyelim:


4/54


22

* 1PRESENT SIMPLE (V1)

Present Simple yapsnn nerelerde kullanldn ve hangi anlamlara sahip olabileceini inceleyelim:

a) Daily routines / Regular activi ties:Gnlk ve dzenli olarak yaplan eylemlerin anlatmnda Present Simple kullanlr.

e.g. She visits her uncle twice a week. (dzenli olarak yaplan bir eylem) They go abroad every July. (her yl tekrar edilen bir eylem) We watch football matches in a local cafe most of the time. (genelde yaplan bir eylem)

b) General Statements, permanent situations:Gene l durumlar ve sreklilik bildiren durumlarn anlatmndaPresent Simple yaps kullanlr.

e.g. She lives in New York. O New Yorkta yayor. He speaks English besides French. Franszcann yan sra ngilizce de konuur. His father works for a bank. Babas bir bankada alyor.

c) Scientific truths/general facts:Bilimsel gerekler ve dorular anlatlrken Present Simple kullanlr.

e.g. Water boils at 100 C. Su yz derecede kaynar. The Earth revolves around the Sun. Dnya Gnein etrafnda d ner. Coffee grows in Brazil, too. Brezilyada da kahve yetiir.

RNEK SORU: 2007 YDS

Film music ---- significant in many ways, of course, but not as music, which is why theproposition t hat better composers ---- better film mus ic is not necessarily true.

A) had been / shall produceB) has been / should have producedC) is / could produceD) can be / had producedE) would be / produced

STRATEJ

Soru kknde genel olarak film mzii bir ok ynyle nemlidir, ama mzik olarak deileklinde bir i fade mevcuttur . Sorunun devamndaki yardmc fiillere de dikkat edildiinde cmledepresent bir ifadeden bahsedildii aktr. Bu anlamda seeneklerde ncelikle past yaplar ierendizilimleri eleyip,present yaplara ynelmek gerekmektedir. A, B, D ve E seenekleri nde past yaplar mevcuttur. Sadece C seeneinde present yaplar mevcuttur; bu nedenle doru yant C seeneidir.


5/54


23

STRATEJ

Past yapdaki bir ifadenin ardndan bile genel bilgi veren ifadeler iin present kullanldnunutmayalm. Aadaki rnee Noun Clause Tense Uyumu ksmnda da deineceiz.

e.g. He explained that coffee grows in Brazil.Past present (scientific facts)

Ayrca, paragraf tamamlama sorularnda past devam eden bir paragrafta, yani boluun ncesi vesonras past olarak devam ediyorsa seeneklerde ncelikle present olan dizilimler elenebilir; ancakbilimsel bilgi / genel bilgi anlam veren present yapdaki seenekleri hemen elememeye dikkatediniz !!!

d) Press language (future/past meaning):Snavlarda genellikle test edilmese de b asn dilinde Present Simple kullanm yaygndr, ancak Present Simplenbu ekilde kullanldnda hem Past hem de Future anlam tayabilecei unutulmamaldr. Hangi zamanagndermede bulunulduunu haberin devamndan ya da eer kullanlmsa, zaman ifadelerinden anlamakmmkndr.

e.g. Iraqi people gather to protest the new government.Galatasaray beats Leeds: 2-1

Bu cmleler gazetede geen balklardr ve muhtemelen bir nceki gn gerekleen olaylara gndermeyapmaktadrlar. Balklarn altndaki aklamalar Past yapda olabilir ancak balklarda Present Simple

kullanlmtr. Bu balklarn evirilerine dikkat edilmelidir:

Irak halk yeni hkmeti protesto etmek iin topland. Galatasaray, Leedsi 2-1 yendi.

Ayn ekilde yine basn dilinde kullanlan bir balk yukarda belirtildii gibigelecee de gnderme yapabilir:

e.g. The Prime Minister meets Clinton. Babakan, Clinton ile grecek .

e) Timetable/schedules (future meaning):Snavlarda genellikle test edilmese de b izim deitirme ansmzn olmad programlanm eylemler ve zamantablolarndaki olaylarn anlatmnda anlam Future olsa bile kullanlan yap Present Simple olmaldr. Bu

cmlelerin evirilerine dikkat edilmelidir.

e.g. The Oxford train arrives at 1 p.m tomorrow. Oxford treni yarn saat 1de gel ecek.The concert starts at 10 p.m. on Friday. Konser Cuma gn saat 10da balay acak.The meeting ends at 2 p.m. Toplant saat 2de b it ecek.

f) Narratives:Snavlarda genellikle test edilmese de masal ve hikaye anlatmlarnda Present Simple kullanm yaygndr.

e.g. The poor family lives in a small cottage. Fakir aile kk b ir kulbede yaamaktadr. The father gets up very early and goes to the town. Baba ok erken kalkar ve ehre iner.


6/54


24

g) If Clause Type 0: 1 Cause/effect (neden-sonu) anlam var ise ya da scientific truth (bilimsel gereklik) anlam ierencmlelerde ifyapsnn bal olduu yan cmlecikte ve ana cmlecikte genelde Present Simple kullanlr.

If +Present Simple, Present Simple

e.g. If you heat ice, it melts. Buzu strsan, erir.

h) If Clause Type 1:Anlamda Future Possibility (gelecee ynelik olaslk) var ise if yapsnn bal olduu yan cmleciktegenelde Present Simple kullanlabilir.

e.g. If I goto stanbul, I will visit Topkap Palace. stanbula gidersem Topkap Sarayn ziyaret edeceim.

STRATEJ

* V0 / V1 yaplar if clause ve zaman balalar iinde zaten gelecek zamana gnderme yapar. Bunedenle if ve zaman balalar nn bal bulunduu yan cmlecik ksmnda will / would / begoing to / shall yaplar gelmez.

-When I will go to Istanbul, . If / when / before... will ,-If I will go to Istanbul, . would-After you will finish, . shall

be going to

i) Key Words: Aada sralanan ifa deler her zaman olmamakla beraber genellikle Present Simple ile kullanlabilir. %0 %25 %50 %75 %100

Never Almost never Occasionally Usually AlwaysNot at all Rarely Sometimes Generally All the timeNot ever Barely At times Mostly Every day/week..

Hardly (ever) Now and then Most of the timeSeldom Now and again Often

From time to time Frequently

STRATEJ

-e dayanmak anlamna gelen date back to ve -den kalmak anlamna gelen date from fiilleri her zaman V1 ekimlenirler.

1 Bu konuyla ilgili geni aklamay Conditionals & Wish Clauses blmnde bulabilirsiniz.


7/54


25

STRATEJ

Yukarda grdnz sklk zarflarn n ve gramer konularnda sizlere sunduumuz tm yaplar nkullanmn sadece gramer sorular iin dnmeyiniz. Snavn tmnde, zellikle restatement vereading passage blmlerinde bu yaplardan faydalanabilirsiniz. rnein, yakn anlaml cmleler(restatement) iin sizlere eitli strate jiler verirken bunlardan birisi SORU KKNDE ZARFGRRSEK E ANLAMLISINI SEENEKLERDE ARAYALIM stratejisi olacaktr. Mevcutyaplarn baka soru tiplerinde de iinize yarayacan bir rnekle gsterelim.

RNEK SORU:

Visitors to the country are often struck by the warmth and hosp itality of its people.

A) The inhabitants of the country are quite courteous and kind, which is why so many people wantto visit there.

B) What always amazes the natives of the country is the graciousness and geniality of thetravellers there.

C) The thing about the people visi ting the country is that they dis like being surprised.D) The friendliness and generosity of the countrys inhabitants frequently impress tourists.E) The countrys natives are especially friendly and helpful to tourists, which greatly surprised us all.

STRATEJ

Soru kknde geen ve sk sk / genellikle anlamna gelen often sklk zarf seeneklerdearandnda s adece D s eeneinde frequently zarf bulunmaktadr. Bu nedenle doru yant D seeneidir.

* 1PRESENT PROGRESSIVE (am/is/are V ing )

Present Progressive (Continuous) yapsnn nerelerde kullanldn ve hangi anlamlara sahip olabileceiniinceleyelim:

a) Actions happening at the moment of speaking:Konuma annda gerekleen olaylar anlatrken Present Progressive kullanlr.

e.g. The teacher is checking the exam papers right now . retmen u anda snav katlarn okuyor.

STRATEJ

Now, right now, at the moment, currently, for the time being, at present, presently gibizaman ifadeleri eylemin konuma annda olduuna iaret ederler. Ayrca , Look! , Listen! , etc. gibi emir kipleri de eylemin konuma annda olduuna gndermede bulunur .


8/54


26

RNEK SORU:

Presumably, the main concern of the Japanese central bank at present ---- to avoid ---- forany large-scale f inancial collapse.

A) will be / having blamedB) has been / having been blamedC) was / to be blamedD) is / being blamedE) would be / to have been blamed

STRATEJ

Cmlede u anda anlamna gelen at present zaman ifadesi mevcuttur. Bu nedenle ncelikle am-is-are Ving yaps n iaretlemek gerekir. Bu nedenle doru yant D seeneidir.

RNEK SORU:

Currently, a great deal of attention ---- to the phenomenon, known as acid rain, t he incidenceof which appears to be growing in developed countr ies.

A) had been paidB) was paidC) is being paidD) has been paidE) will be paid

STRATEJ

Cmlede u anda anlamna gelen currently zaman ifadesi mevcuttur. Bu nedenle ncelikle am-is-are Ving yaps n iaretlemek gerekir. Bu nedenle doru yant C seeneidir.


9/54


27

STRATEJ

Yukardaki zaman ifadelerine benzer olduu iin dikkat etmeniz gereken dier zama n ifadeleri vehangi zamanlarla kullanlacaklar aada verilmitir:

At that /the time : o esnada

At that m oment : o anda

Up to n ow : u ana kadar Up till now : u ana kadar For 10 years now : Son on yldr

From now on : bundan sonra / u andan itibaren

rnein yukardaki zaman ifadelerinin ounda now gemektedir. Bu yapy tek bana grrsek am-is-are Ving yaps iaretlenebilir, ancak dier zaman ifadeleri iinde grrsek dikkatli olmakgerekmektedir.

STRATEJ

Yukarda grdnz ZAMAN FADELERN ve gramer konularnda sizlere sunduumuz tmyaplar, sadece gramer sorular iin dnmeyiniz. Snavn tm blmlerinde zelliklerestatementve reading passage blmlerinde bu yaplardan faydalanabilirsiniz. rnein, yakn anlaml

cmleler (restatement) iin sizlere eitli stratejiler verirken bunlardan birinin ZAMANFADELERNN E ANLAMLILARINI SEENEKLERDE ARAYALIM stratejisi olacaktr. Mevcutyaplarn baka soru tiplerinde de iinize yarayacan bir rnekle gsterelim.

RNEK SORU:

Stopping t he international obesity epidemic is as tough a problem as any now facing public-health officials.

A) Public-health officials are trying hard, as they do with any other problem, to prevent the spreadof obesity throughout the world.

B) Public-health officials are finding it very hard to prevent obesity throughout the world, which isvery serious like any other problem that concerns them.

C) Obesity is so common throughout the world that its prevention is a very difficult problem forhealth-officials, who are already dealing with other problems.

D) For public-health officials, the prevention of obesity, which is widespread throughout the world,is an extremely difficult problem like any other they are currently concerned with.

E) It is not so challenging a task for public-health officials, who are already dealing with manyserious problems, to prevent obesity in the world.

3

ing

have / has V

have / has been V

} will...

2 V / was -were Ving


10/54


28

STRATEJ

Soru kknde geen ve u anda anlamna gelen now zaman ifadesi seeneklerdearandnda sadece D seeneinde currently zaman ifadesi bulunmaktadr. Bu nedenle doruyant D seeneidir.

b) Temporary situations:Geici bir sreliine yaplan eylemlerden bahsederken Present Progressive kullanm tercih edilir. Nowadays,these days ve for the time being gibi zaman ifadeleri eylemin geici bir sreliine yapldna gnderme yapar.

e.g. Normally, I live with my parents, but I am staying with my aunt for the time being. Normalde ailemle yayorum, ama u an iin halamla kalyorum.

STRATEJ

NowadaysThese daysFor the time being

c) Arranged / Pre-planned activities:Gelecee ynelik yapmay planladmz eyleri anlatrken kullanabileceimiz yaplardan bir tanesi de Present

Progressive dir.e.g. They are getting married next June. Haziranda evleniyorlar/evlenecekler.

James is leaving New Jersey tomorrow. James yarn New Jerseyden ayrlyor/ayrlacak.

d) Complaints:Yaplan bir eyden rahatsz olduumuzu ve durumdan ikayeti olduumuzu ifade etmek iin always,constantly, continuallyve invariably gibi sklk bildiren zarflarla Present Progressive kullanrz.

e.g. They are always making noise. Onlar srekli grlt yapyorlar!

You are continually leaving your dirty socks around. Sen kirli oraplarn her zaman ortala atyorsun.

e) Events occurring gradually at present:Zamanla/giderek gelien veya deien olay veya durumlardan bahsederken progressive yaplar tercih edilir.Day by day, gradually, more and more gibi olayn aama aama gerekletiini gsteren yaplar eer present bir konu iinde verilmise Present Progressive kullanmna sklkla rastlanr.

e.g. The conditions in our office are getting more and more unbearable. Bizim i yerindeki artlar gitgide daha da dayanlmaz oluyor.

am / is / are Ving


11/54


29

STRATEJ

Gradually : git gide / giderek am / is / are V ing More and more : giderek daha ok will be Ving Day b y day : gnden gne was / were V ing

- Inflation is increasing day by day.- Her health was deteriorating gradually until she died.- You will be speaking English fluently day by day.

Aama aama olan ve anlk olmayan eylemlerde sre anlam olduu iin Ving kullanm nemlidir.Olaylar present zamanda ise am-is-are V ing ; olaylar past zamanda ise was-were V ing ; olaylarfuture zamanda ise will be Ving seeneklerini iaretlemek gerekir.

* 1PAST SIMPLE (V2)

Past Simple yapsnn nerelerde kullanldn ve hangi anlamlara sahip olabileceini inceleyelim:

1990

1. Action completed : Olay gemite yaplm ve bitmi olmaldr. 2. Pointed time in the past : Olayn gerekletii nokta zaman verilmelidir.

a) Compl eted action in the past / A pointed time in the past:Gemite olmu ve tamamlanm eylemleri anlatmak iin Past Simple kullanlr. Bu tr anlatmlarda geneldeolayn gerekletii zaman bellidir. Genelde Past Simple ile kullanlan zaman ifadelerini listeleyecek olursak:

STRATEJ

Yesterday At the time, At that time Two days/weeks/months ... ago In ancient t imes Last night /week/month/year... Until recently In 1960 Once (bir zamanlar) In the 1960s lm kiiler iin ...During the 1960s Previous ly/ ancientBetween 1960 and 1990 Initially /former ly From 1990 to 2000 In the past During WW II , etc For the first time

gibi zaman ifadeleri gemi zaman iin pointed time ifade etmektedirler. Ayrca originate fiili degenellikle V2 hali olan originated eklinde kullanlr.

now

2V

2 V 2 V


12/54


30

e.g. People suffered from hunger during World War I. Birinci Dnya Sava boyunca insanlar alk ekti. He livedin stanbul from 1965 to 1980. 1965ten 1980e kadar stanbulda yaad.

RNEK SORU: 2010 LYS -DL

The wolves that ---- in Ethiopia some 100,000 years ago ---- into a separate and rar e spec ies.

A) had arrived / will have evolvedB) arrive / will evolveC) were arriving / had evolvedD) have arrived / evolvedE) arrived / have evolved

STRATEJ

Soru kk tarandnda some 100.000 years ago zaman ifadesi pointed time in the past olarak yorumlanmaldr ve bu ifade ilk bolukta V2 gerektirmektedir. Bu anlamda seenekler analizedidiinde V2 yaps sadece E seeneinde mevcuttur.

RNEK SORU: 2004 YDS

Tofino, which ---- once a quiet f ishing village in Canada, ---- a popular year-round r esort now.

A) is / is becomingB) had been / becameC) has been / had becomeD) was / has becomeE) would have been / will become

STRATEJ

Soru kk tarandnda bir zamanlar anlamna gelen once zaman ifadesi pointed time inthe past olarak yorumlanmaldr ve bu ifade ilk bolukta V2 gerektirmektedir. Bu anlamdaseenekler analiz edidiinde V2 yaps sadece D seeneinde mevcuttur.

b) Actions happening one after another:Gemite birbiri ardna meydana gelen olaylardan bahsederken iki olay arasnda ok byk bir zaman farkolmad iin Past Simple kullanm tercih edilir.

e.g. The official first signed the contract, and then he wanted his secretary to pos t it. Yetkili nce kontrat imzalad ve sonra sekreterinden onu postalamasn istedi. When the teacher entered the class, the students stood up.

retmen snfa girdiinde renciler ayaa kalkt.


13/54


31

c) Past Habits/States:Gemiteki alkanlklardan bahsederken veya gemite var olan durumlar ifade ederken used to anlamnda V2 yaps da kullanlr. Bu anlamda, Trke evirisi dzgn olsa da was/were V ing yaps kullanlmaz.

e.g. He wore /used to wear a brace on his teeth as a boy. ocuk ken di teli takyordu.

There was / used to b e a theater on this corner in the past. Eskiden bu kede bir tiyatro vard.

STRATEJ

V2 grnce aklmza ilk olarak Past anlam gelir; ancak Past Simple yaps her kullanld yerdegemite bir noktaya iaret etmez. Baz yaplarla beraber Past Simple kullanldnda anlamPresent Time ya da Future Time olabilir. Bu nedenle aadaki 6 zel yap dnda V2 yaps pastanlam verir eklinde yorumlamak daha dorudur. Bu yaplarn evirisine de dikkat edilmelidir.

1.Its (high/about/a good) time + Subject + V 2: ...zaman Its time yapsnn iki ekilde kullanm mevcuttur. Eer Its time yaps kendisinden sonra bir fiil ile takipedilecekse fiil daima to V0 eklinde kullanlr. Ancak, eer Its time yapsndan sonra bir zne kullanlacaksafiil daima Past Simple kullanmna uygun olarak ekimlenir. Ayrca, Its timeyaps Its high time ya da Itsabout time eklinde de kullanlabilir.

e.g. Its time to go. Gitme vakti geldi! Its high time to start. Balamann tam zaman.

Its time we went. Bizim gitme vaktimiz geldi. / Artk gidelim. Its about time the lesson s tarted. Ders b alamak zere.

2. I wish / i f only + Subject + V2: keke 1 Keke anlamn veren bu yaplarn devamnda Past Simple kullanldnda yap Past olsa bile anlam Present eklindedir. Bu yapdaki cmlelerde u an iin mevcut olmayan bir durumdan (unreality) bahsedilmektedir. Buekilde unreality bildirdiimiz yaplarda olayn gerek zamannn bir derece gemi halinin kullanm tercih edilir.

e.g. I wish you were with me right now. (You arent with me now/ u an benimle deilsin ) Keke imdi benimle olsan .If only I could speak French. (I cannot speak French / Franszca konuamyorum )

Keke Franszca konuabilsem.

3. As if / As thoug h + Subject + V 2: gibi / -m gibi 2 Bu yaplarn iki farkl kullanmlar mevcuttur: gerek ve gerek dlk (unreality) . Bu yaplar eerunreality (gerek dlk) bildiren cmlelerde kullanlrsa olayn gerek zamannn bir derece gemi halikullanlacandan Present anlama sahip olan bir cmleyiPast Simple kullanarak olutur uruz.

e.g. She treats me as if Iwere her own daughter. (I am not her daughter / Ben onun kz deilim) Bana kendi kzymm gibi davranyor.

1 Bu konuyla ilgili geni aklamay Conditionals & Wish Clauses blmnde bulabil irsiniz.2 Bu konuyla ilgili geni aklamay Conditionals & Wish Clauses blmnde bulabil irsiniz.


14/54


32

4. Would rather + Subject + V 2: tercih ederim 1 Tercih ederim anlamna gelen would ratheryaps baka birinin yapaca bir eylemle ilgili olarak tercih ifadeetmek iin kullanldnda kendisinden sonra bir zne alarak kullanlr. Bu ekilde kullanldndaPresent/Future anlamda bir eylemi vermek iinPast Simple kullanlr.

e.g. I would rather we stayed at home instead of going to the cinema. Sinemaya gitmek yerine evde kalmay tercih ederim .

They would rather I spoke Turkish all the time. Onlar benim her zaman Trke konumam tercih eder .

5. If Clause Type 2 : 2 Anlamda Present Unreality (u anki gerei yanstmayan durum) varsa, If yapsnn bal bulunduutarafta Past Simple kullanlr. Ancak, bu kullanmda yinePresent Time a gndermede bulunulmaktadr.

If + Past Simple, would / coul d / might + V0

e.g. If I had enough money, I could buy a large house. Yeteri kadar param olsa byk bir ev alrdm . (I dont have enough money / Yeterince param yok)

6. Would you mind + if + subject + V 2: rica Polite Request bal altnda tekrar greceimiz yukardaki yapnn aslnda ikifarkl kullanmmevcuttur:

a) Would you mind + Ving:e.g. Would you mind closing the door? Kapy kapatr msn?

b) Would you mind + if + subject + V2 :e.g. Would you mind if I smoked here? Sigara imemin bir sakncas var m?

STRATEJ

Yukarda ayrntlaryla anlattmz ve daha sonra tekrar ileyec eimiz V2 yapsnn Past anlamvermedii 6 zel yapy formlize ederek tekrarlayalm :

1. Its (high /about) time + Subject + V 2 2. I wish / if only + Subject + V2 3. As if / As though + Subject + V2 4. Would rather + Subjec t + V 2 5. If Clause Type 26. Would you mind + if + Subject + V 2

1 Bu konuyla ilgili geni aklamay Modality i n English blmnde bulabilirsiniz.2 Bu konuyla ilgili geni aklamay Conditionals & Wish Clauses blmnde bulabil irsiniz.


15/54


33

* 1 PAST PROGRESSIVE (was/were V ing)

Past Progressive yapsnn nerelerde kullanldn ve hangi anlamlara sahip olabileceini inceleyelim:

a) Actions in progre ss at a definite time in the past:Gemite bir noktada devam halinde olan ve bir sre devam eden bir eylemden bahsederken Past Progressivekullanlr.

e.g. Everybody except me was sleeping las t night. Dn gece ben hari herkes uyuyordu.

I was trying to finalise my research project at this time yesterday. Dn bu vakitte aratrma projemi bitirmeye alyordum.

b) Actions interrupted in the past:Gemi zamanda balam ve devam eden bir olayn bir baka olay tarafndan blnd durumlarda blnenolay ifade etmek iin Past Progressive kullanlr. Blme eylemini ifade ettiimiz ksmda ise Past Simple kullanlmaktadr.

e.g. Tourists were vis iting the museum when the bomb exploded. Bomba patladnda turistler mzeyi geziyorlard.

Bu tr cmleleri-iken anlamna gelen while, w hen, as , just as, etc. gibiyaplarla oluturabiliriz.

e.g. Jus t as I was leaving home, the phone rang.

Tam evden ayrlrken telefon ald.

The electricity went out as we were watching the match. Biz m a izlerken elektrikler kesildi .

STRATEJ

* Snavlarda en ok bu kullanm test edilmektedir. *was -were V ing / V2 dizilimi seeneklerde bir arada verildiinde dor u olma olasl yksektir.

ingwas / were V

now

ingwas / were V

now2V


16/54


34

c) Actions done at the same time in the past:Gemi te ayn anda olan iki farkl eylemden bahsederken Past Progressive kullanlr. Bu cmleleri de yine while, w hen, as , just as yaplaryla balayabiliriz, ancak en yaygn kullanm while balacdr.

e.g. While Iwas cooking , my son was watching me. Ben yemek yaparken, olum b eni izliyordu.

They were having their dinner while Iwas reading newspaper. Ben gazete okurken onlar akam yemeklerini yiyorlard.

RNEK SORU:

While the parades for the opening of parliament ----, the president ---- a sobering messagefor his countrymen.

A) had rehearsed / preparedB) have been rehearsed / has preparedC) were being rehearsed / was preparingD) are rehearsing / is preparingE) had been rehearsed / would prepare

STRATEJ Cmledeki while balac ipucu olarak kullanlabilir. Genelde, gemite yaplan bir eylemdenbahsediliyorsa iken anlamna gelen while yapsndan sonra Past Continuous kullanlr. Busoruda da ayn anda yaplan iki farkl eylemden b ahsedilmektedir. Rehearse (prova yapmak), veprepare (hazrlanmak) fiilleri sre gerektirirler. Zaman olarak da birbiriyle uyumlu olanPastContinuous yaplarnn verildiiC seenei doru yanttr.

d) Events occurring gradually in the past:Gemi zamanda giderek gelien veya deien olay veya durumlardan bahsederken Past Progressive kullanmtercih edilir. Day by day, gradually, more and more gibi olayn aama aama gerekletiini gsteren

yaplarla Past Progressive kullanmna sklkla rastlanr .e.g. Her health was deteriorating day by day until s he gave up smoking.

Sigaray brakana kadar sal gnden gne ktye gidiyordu.

STRATEJ

Seeneklerde was-were V ing / V2 ya da was-were V ing / was-were V ing dizilimleri doru yantolabilirler. Bu iki dizilim dnda was-were V ing yaps genellikle baka yaplarlakullanlmamaktadr!!!

ingwas / were V

nowingwas / were V


17/54


35

RNEK SORU: 2006 YDS

Richard ---- at 1 oclock jus t as w e ---- to have our lunch.

A) arrived / were startingB) has arrived / s tartedC) would arrive / have startedD) is arriving / would be startingE) was arriving / will s tart

STRATEJ

Cmledeki tam-iken anlamna gelen jus t as balac ipucu olarak kullanlabilir. Zaman

balalar uyum ister kuralmza gore uyumsuz olan B ve E seenekleri ele nmelidir. Zmanabalalarnn yan cmlesine will, would, shall, be going to Vo yaplar gelmeyecei iin Dseenei de elenmelidir. C seeneindeki dizilim ncelikli olarak iaretlemekten kanmanzgereken bir ikili olarak tense konu anlatm zetinde tekrar belirtilecektir. A seeneinde ise ezamanl olan eylemlerden bahseden ve tam biz yemee balamtk ki Richard geldi evirisiniyapmamz salayan uyumlu bir dizilim mevcuttur. Bu nedenle doru yant A seeneidir.

* 1 PRESENT PERFECT (have/has V 3)

Present Perfect yapsnn her zaman now noktas ile balantsnn mevcut olduunu bilmemiz gerekir. Bubilginin yanndahave/has V3 yapsnn nasl kullanldn ve hangi anlamlara sahip olabileceini inceleyelim:

a) Completed actio n with no pointed time:Gerekleme zamann vermeden gemite ya da yakn gemite tamamlanm bir eylemi anlatrken PresentPerfect kullanlr. Bu anlam verirken her ne kadar olayn gerekleme zaman belli deilse de now noktas ilebir balantnn sz konusu olduunu unutmamalyz.

1. Completed action

2. No po inted t ime (Eylemin sadece yapldndan bahseder, gerekleme zamann belirtmez )

e.g. a) She has been abroad twice. (Eylemin gerekleme zamann bilmiyoruz.) ki defa yurtdnda bulundu.

b) I have bought this house. (Eylemin gerekleme zamann bilmiyoruz.) Bu evi satn aldm.

now

3Have / has V


18/54


36

Yukardaki a rneinde kiinin eylemi ne zaman yapt verilmemitir ve sadece eylemin gerekletiindenbahsedilmektedir . Ayrca, cmledeki anlamdan iinde bulunduumuz ana kadar geen srede iki kez yurt dnaktsonucuna ulaabiliriz. Bu durumda have/has V 3 yaps now noktas ile balant halindedir.

Yukardaki b rneinde de kiinin eylemi ne zaman yapt verilmemitir, ancak, have V3 kullanlm olmasdolaysyla now noktas ile bir balantsnn bulunduunu bilmeliyiz. Bu cmledekihave bought yaps evisatn aldm anlamn verirken ayn zamanda bu ev u an benim anlamn da ierdiinden now noktas ilebalantsn korumaktadr.

b) Actions still affecting the now p oint: 1 Gemite balayp now noktasna kadar devam eden olaylar ya da durumlar anlatrken de Present Perfectkullanlr.

e.g. a) I have lived in Ankara for 5 years now . Be yldr Ankarada yayorum (yaamaktaym) .

b) Since 1990 , they have produced a lot of new devices. 1990dan beri birok yeni cihaz rettiler.

Yukardaki a rneinde son be yl (for 5 years now) kapsayan bir sre, b rneinde ise 1990 ylndanbugne kadar uzayan bir sre ifade edilmitir. Her iki durumda da gemite bir noktada balayp now noktasna kadar uzayan eylemler sz konusudur. Bu durumda da have/has V3 kullanlr.

c) Actions happening repeatedly:Henz tamamlanmam, yani now noktas ile ba kopmam, bir zaman dilimi iinde eylemin tekrarlandnifade ederken ve rakamsal bir ifade ieren yaplarla Present Perfect kullanm yaygndr. Bu kullanmda eyleminne kadar veya ka kere tekrarland vurgulanmaktadr. 2

e.g. I have called you so many times today. Bugn seni defalarca aradm.

STRATEJ

Three times / four times / many times gibi tekrarlama anlatan ifadelerin devamnda a ... yoksagenellikle have-has V3 yapsn iaretleyiniz. Ancak, konu gemii iaret ediyorsa had V3,gelecei iaret ediyorsa will have V3 de kullanlabilir.

Three times a day / a month / a year gibi ifadeler present devam eden bir cmlede ise V1 kullanlr.Ama, past zaman l bir cmle varsa V2, gelecek zaman iaret eden bir anlam varsa willV0 iaretleyiniz.

**u ana kadar snavlarda bu yaplarla have / has V 3 ve V1 yaplar test edilmitir.

1 Present Perfect y apsnn bu kullanm Present Perfect Pro gressive anlatmnda tekrar aklanacaktr. 2 Bir eylemin anlatmnda rakamsal bir deer kullan ldnda Progress iv e y ap kullanlmaz.

e.g. I have smoked ten sigarett es today. (Doru) I have been smoking ten cigarettes today. (Yanl)

now

3Have / has V


19/54


37

d) Experiences:Hayat boyunca tecrbe edilen eylerden bahsederken Present Perfect kullanlr, nk gemite balayp now noktasna kadar devam eden bir sre anlatlmaktadr.

e.g. Have you ever eaten Chinese food? Hi in yemei yedin mi? I have never been abroad. Hayatmda hi yurtdna kmadm.

e) Present Perfect indi cates result:Yaplan herhangi bir eylemin sonucundan bahsederken Present Perfect kullanlabilir ve bu anlamdakullanldnda Present Perfect yaplan eylemin tamamlandn gsterir.

e.g. The mechanic has repaired the car. Tamirci arabay tamir etti. They have painted the house. Onlar evi boyadlar.

f) With ordinal numbers and superlatives:Sra say sfatlar (the first, the second, etc.) , the only sfat ve superlative ile nitelenen bir ismindevamnda Present Perfec t (have / has V 3) kullanlr.

e.g. This is the most difficult exam I have ever taken. Bu imdiye kadar girdiim en zor snav.

e.g. This is the first time I have been abroad. Bu ilk kez yurtdna km.

STRATEJ

** Eer cmle dorudan superlative yap ile balarsa ncelikle V2 yapsn dnmek gerekir.** Eer this is... eklinde balarsa ve superlative yaplar ile devam ederse have/has V 3

yapsn iaretleyiniz.

The first time / The last t ime . .......... V 2 ......This is t he f irs t time ........................ have/has V 3....

g) Key Word s: Aadaki yaplar bir cmlede grdnzde aklnza ilk gelen yap Present Perfect olmaldr. Benzer yaplarPresent Perfect Progressive ile de kullanlabilmektedir.

(Ever) Since: Since yaps -den beri anlam verirken 3 ekilde kullanlabilir. Bu 3 durumda da tekbana since yapsn kullanabileceimiz gibi ever since yapsn da kullanabiliriz. Hibir kullanm farkllyaratmayan bu durum sadece fazladan vurgu katar.

a) Preposition (edat) olarak:Bu durumda kendisinden sonra gemi te bir noktay iaret eden bir zaman ifadesi (1995, last year, yesterday,tw o years ago, etc .) alr ve -den beri anlam verir.

e.g. (Ever) Since last year, I have had lots of troubles. Geen yldan beri, birok problem yaadm.


20/54


38

b) Adverb (zarf) olarak:Bu durumda bir nceki cmlede geen Past (V 2) ifadeye gndermede bulunurak o zamandan beri anlamverir. Since yaps zarf olduunda nnde mutlaka V2 yaps ieren bir cmle nokta veya but, and, etc. gibi bir balala bitmi olmaldr. Ayrca, since yaps zarfken iinde bulunduu cmlenin herhangi bir yerindekullanlabilir.e.g. He met her in 1998. He has (ever) since been madly in love with her.

Onunla 1998de tant. O zamandan beri ona deliler gibi ak.

He met her in 1998 and he has been madly in love with her (ever) since .He met her in 1998 and (ever) since he has been madly in love with her.

Onunla 1998de tant ve o zamandan beri ona deliler gibi ak.

c) Bala olarak :Bu durumda kendisinden sonra Past Simple (V 2) ieren bir yan cmlecik alr (since I started teaching). Anacmlecikksmnda ise Present Perfec t (have/has V 3) olmak durumundadr.

e.g. They havent served anything delicious (ever) since we arrived. Geldiimizden beri leziz hibir ey ikram etmediler.

STRATEJ

Preposition olarak since:

Since yaps -den beri anlamyla now noktas ile ilikisi olduu iin have/has V3 veya have/has been Ving yaplar ile kullanlr.

1. cmle banda : Since + pointed time in the past have/has V3 - have/has been Ving . Since + noun phrase, have/has V 3 - have/has been Ving .

2. cmle ortasnda: have/has V3 - have/has been Ving since + pointed time in the past.have/has V3 - have/has been Ving since + noun phrase.

STRATEJ

Bala olarak since:

Since yaps cmleleri balarken yan cmlecikV2, ana cmlecik have/has V3 olur:

1. cmle banda : (Ever) Since V2 , have/has V3 . (Ever) Since V2 , have/has been V ing .

2. cmle ortasnda: have/has V3 (ever) since V2 .have/has been V ing (ever) since V2 .


21/54


39

STRATEJ

Zarf olarak since:Since yaps zarf olarak kullanldnda ncesinde mutlaka V2 ile yaplm bir cmle verilmelidir.Bu cmle aadaki gibi noktalama iareti veya and, but gibi balalarla bitmi olur.Since yapsnn verildii ksmda ise have/has V 3 kullanlr ve since yaps cmle iindeherhangi bir yerde kullanlabilir .

_____V2 _______ . Since have/has V3 / have/has been Ving _____V2 _______ and s ince have/has V3 / have/has been Ving _____V2 _______ but since have/has V3 / have/has been Ving

- I came here in 1990. Since I have met lots of people.- I came here in 1990, and I have met lots of people since.

- I came here in 1990, and I have since met lots of people.

RNEK SORU:

With few exceptions, most totalitarian governments ---- more liberal since 1989 when theBerlin Wall ----.

A) became / fallsB) are becoming / would fallC) were becoming / has fallenD) had become / was fallingE) have become / fell

STRATEJ

Cmle ortasnda -den beri anlamndaki since yaps mevcuttur. Klasik since kuralnuygularsanz yan cmlede V2, ana cmlede have-has V3 yapsnn verildii tek seenek E seeneidir. Daha detayl aklama yapacak olursak, cmlede bizi doru yanta ulatracak ennemli unsur since yapsdr. Since yaps bu soruda Preposition olarak kullanlmtr.Since yapsnn Preposition olarak kullanld cmlelerde fiillerinPresent Perfect eklindeekimlenecei hatrlanacak olursa ilk bolukta have/has V3 (Present Perfect) yapsaranmaldr. Seeneklerin ilk taraflar incelendiinde sadece E seeneinde have become eklinde bir Present Perfect yaps grmekteyiz. Ayrca, soru kknde when yaps ile devameden ksmn 1989 zaman ifadesini niteleyen bir Adjective Clause olduunu dnrsek 1989zaman ifadesi V2 gerektireceinden E seeneinin ikinci ksmnda verilen fell V2 yaps da sorukkndeki cmleyi tamamlamaktadr. Buna gre doru yant E seeneidir.


22/54


40

RNEK SORU:

The once radical notion that birds ---- from dinosaurs ---- stronger and stronger sincepaleontologists fir st star ted taking it s eriously a couple of decades ago.

A) descended / has grownB) have descended / grewC) had descended / had grownD) descended / is growingE) are descending / was growing

STRATEJ

Cmle ortasnda -den beri anlamndaki since balac verilmitir. Since balacnn yancmleciinde V2 eklinde olan started fiili verilmitir. Bu durumda ikinci bolua denk gelenana cmlecik ksmnda mutlaka have/has V 3 yaps olmaldr. Bu bilgiyle seenekleri incelersek,sadece A seeneinin ikinci tarafnda has grown yaps verilmitir. Ayrca, A seeneinin ilktarafnda verilen descended eklindeki V2 yaps ise, cmlenin bandaki eski anlam veren vegenellikleV2 ile kullanlanonce sfatna bal olarak kullanlmtr.

RNEK SORU:

He assures me that the Department of Marine Biogeochemistry, which ---- up in the 1970s,---- ever sinc e.

A) was set / has been expandingB) had been set / was expandingC) would be set / will expandD) has been set / is expandingE) would have been set / will be expanding

STRATEJ

Cmlede o zamandan beri anlamndaki since yaps mevcuttur ve zarf olarak kullanlp cmlesonunda verilmitir. Eer since yaps zarf olarak kullanlmsa bal olduu fiilhave/has V 3 eklinde kullanlmaldr. Ya da bir baka deyile, since yaps cmle sonunda ya da cmlesonuna yakn ise since yapsna yakn bolua have/has V3 yaps n iaretleyiniz. Bu bilgilerleikinci boluk analiz edildiinde sadece A seeneinde has been expanding yapsn grmekteyiz.

Ayrca, cmledeki nokta zaman in the 1970s zaman ifadesinden dolay da ilk boluk V2 olmaldr.


23/54


41

For + a period of time: for 15 years, for 5 days, for 3 hours now, etc.

e.g. The members of the board havent come together for three months now. Ynetim kurulu yeleri aydr bir araya gelmediler.

STRATEJ

Eer herhangi bir cmlede For ... now (for two years now, for ten days now, etc.) eklinde birzaman ifadesi grrseniz doru yant mutlaka have / has V3 ya da have / has been Ving yapsdr.

Ancak, now olmadan sadece for... ile oluturulan zaman ifadesi dizilimlerine dikkat etmekgerekir. Sadece for ile yaplan dizilimler genelde have/has V3 ile kullanlsa da doru yanther zaman have / has V 3 yaps olmayabilir. rnein for two weeks (iki hafta boyunca) gibibir zaman ifadesi Past devam eden bir cmlede V2 ya da had V3 ile kullanlabilir. Ya da, for twoweeks last year gibi bir yap bizi V2 kullanmaya s evkeder.

RNEK SORU:

For four decades, researchers ---- the heavens for radio signals that an advanced civilization---- into the vastness of the galaxy.

A) have been scanning / may have emittedB) scanned / will have emittedC) had scanned / could have been emittedD) scan / would have emittedE) are being scanned / could have emitted

STRATEJ

Verilen cmle 40 yldr anlam veren for four decades zaman ifadesi ile balamaktadr ve buzaman ifadesi now noktas ile ilikili olduu iin have/has V 3 / have/has been Ving yaplarn iaretlemek gerekir. Bu nedenle doru yant A seeneidir.


24/54


42

RNEK SORU:

For a long t ime now, biologists ---- t hat bits of tis sue placed next to each ot her ----.

A) had known / may fuseB) have known / can fuseC) knew / had fusedD) would have known / have fusedE) know / would have fused

STRATEJ

Soru kk uzun zamandr anlam veren for a long time now zaman ifadesi ile balamaktadr

ve bu zaman ifadesi now noktas ile ilikili olduu iin have/has V3 / have/has been Ving yaplarn iaretlemek gerekir. Bu nedenle doru yant B seeneidir.

Lately, recently: son zamanlarda

e.g. There has been a remarkable increase in prices lately. Son zamanlarda fiyatlarda dikkate deer bir art var.

RNEK SORU: 2009 YDS

One of the great advances of astronomy over recent years ---- the discovery of planetsoutside our solar system, and it is t he first r eal clue that we ---- alone in the uni verse.

A) is going to be / mustnt beB) is / were notC) had been / will not beD) was / would not beE) has been / may not be

STRATEJ

Cmlede boluktan hemen nce son ylarda anlamna gelen over recent years ifadesibulunmaktadr ve bu ifade now noktas ile iliki ierdii iin have / has V3-been Ving kullanmn gerektirmektedir. Bu anlamda seenekler analiz edildiinde sadece E seeneinde hasbeen yaps mevcuttur. Bu nedenle doru yant E seeneidir.


25/54


43

STRATEJ

Until recently yapsnn verildii cmlelerde genelde V2 kullanldn tekrar hatrlatalm.

Bu ifade son zamanlara kadar anlam vermektedir ve bu anlamda now noktas ile olan ilikikesilmitir. Bu nedenle bu zaman ifadesi ile genelde V2 yaps tercih edilir. Ancak, sadecerecently ya da in recent times gibi ifadeler grrseniz now noktas ile ilikili olduu iin butr ifadelerde have/has V 3 ya da have/has been V ing yaplar n kullanmak gerekir.

** Until recently zaman ifadesi geen tense sorularnda SYM u ana kadar V2 kullanmnsormutur ama bu yap have/has V 3 ile de kullanlabilir.

RNEK SORU:

Until recently, some scientists ---- that many individuals of the same species ---- specifictasks better than the same number of individuals from d ifferent species.

A) will think / are performingB) were thinking / will perform

C) think / ought to performD) had thought / would be performingE) thought / could perform

STRATEJ

Until recently = V2. Cmlede bizi doru yanta ulatracak net bir ipucu olan Until recently yaps kullanlmtr. Normalde SYM snavlarnda sadece recently yaps verildiinde PresentPerfect (have/has V 3) yaps istenir ama until recently hem V2 hem de have/has V 3 ilekullanlabilen farkl bir yapdr . Bu sorunun seeneklerinin ilk ksmlar dikkatle incelendiinde hibireenekte have/has V 3 yaps verilmediini grmekteyiz. Buna gre V2 eklinde ekimlenenthought fiilininverildii E seenei doru yant olarak n plana kmaktadr.

So far, thus far, up to now, up till now , to date, hitherto: u ana kadar

e.g. The Prime Minister has visited about 76 countries so far. Babakan bugne kadar 76 lkeyi ziyaret etti.


26/54


44

RNEK SORU:

So far they ---- enough bombs ---- at any clear understanding of the rituals and lives of theseancient people.

A) had not excavated / to arriveB) have not excavated / to have arrivedC) could not have excavated / having arrivedD) would not excavate / arrivingE) are not excavating / to have arrived

STRATEJ

Cmle imdiye k adar, u ana kadar anlamna g elen so far ifadesi ile balamaktadr ve buzaman ifadesi doru yanta ulamak iin soru kkndeki en nemli ipucudur. Hatrlay acanz gibiso far zaman ifadesi present perfect (have/has V 3) ya da present perfect progressive (have/has been Ving) ile kullanlmaktadr. Bu nedenle ilk bolua gelmesi gereken yap Bseeneinde mevcut olan have/has V 3 yapsdr. Sadece bu ipucu ile doru yanta ulamamzmmkndr.

The last / the past ...

For

In lastDuring the two weeks / months / years / decades / centuries

pastOver Within

STRATEJ

Last ve past kelimeleri ncelikle V2 kullanmn akla getirmektedir; ancak bu ifadelerinncesinde the ve sonrasnda now noktasna kadar uzanabil en bir zaman ifadesi mevcutsanceliklehave-has V 3 / have-has been Ving yapsn dnmek gerekir .

e.g. Over the pas t two decades, the mankind has experienced many unexpected disasters. nsanlk son yirmi ylda birok beklenmedik felaket yaad.

STRATEJ

ncesinde the last .../ the past... yaplarn alan zaman ifadeleri eer konuma anna kadaruzayabilen zaman ifadeleri ise (over the last two decades) have-has V 3 / have-has been V ing ,gemite kalan zaman ifadeleri ise (over the last weekend / summer) V2 yaps tercih edilmelidir.


27/54


45

RNEK SORU:

Over the past three years, the US econom y ---- badly hurt by unforeseen events, but ho using---- to move up to set sales r ecords in both 2001 and 2002.

A) would be / would have continuedB) had been / has continuedC) has been / continuedD) was / continuesE) is being / would continue

STRATEJ

Cmle bandaki son 3 yldr anlamna gelen over the past three years ifadesinin nownoktasyla ilgisi vardr ve present perfect kullanmn gerektirir. kinci ksmda ise in 2001 and 2002 ifadesi pointed time olarak dnldnde Simple Past kullanmn gerektirmektedir.Doru seenek bu nedenle has been ve continued yaplarnn bulunduu C seeneidir

All my l ife, in m y li fe, all the w eek, al l year, etc.

e.g. I have worked all morning, and therefore I feel exhausted now. Btn sabah altm ve bu yzd en imdi kendimi bi tkin hissediyorum.

STRATEJ

all her life / all his life gibi zaman ifadelerinde eer kii yayorsa ya da yapt eylemi devamettirebiliyorsa have-has V 3 / have-has been V ing ; eer bahsi geen kii lm ise V2 kullanlmaldr.

This morning, thi s term, this year, etc. (henz tamamlanmam zaman ifadeleri):

e.g. We have taken two exams this term. Bu dnem iki snava girdik.

STRATEJ

This morning, this term, this year, today, etc. gibi zaman ifadelerinde nceliklehave-has V 3 /have-has been V ing yaplarn, eer btnlk yoksa yedek yap olarak am-is-are Ving ya da V2 yaplarn tercih ediniz.


28/54


46

Just, already, yet, ever:

e.g. The psychologist hasnt been able to solve the problem of the little boy yet. Psikolog kk ocuun problemini henz zemedi.

Alison: Have you e ver eaten Chinese food? Daha nce hi in yemei yedin mi? Bart: No! I havent. Hayr! Yemedim.

As I've already seen it, there's no need for me to come. Daha nce grdm e gre gelmeme gerek yok.

She has jus t arrived. imdi/henz geldi.

RNEK SORU:

According t o Vietnamese researcher s, the bird flu virus may have affected hundreds ofpeople, who have not ---- been diagnosed.

A) alsoB) orC) soD) yetE) just

STRATEJ

Soru kkndeki cmlede Vietnaml aratrmaclara gre, ku gribi virs ---- tehis edilmemiyzlerce insan etkilemi olabilir anlam mevcuttur. Cmlede olumsuz bir yap (havent ... beendiagnosed) mevcuttur . Seeneklerdeki yaplar incelendiinde, gene lde olumsuz cmleler ve sorucmlelerinde kullanlan ve henz anlamna gelen yet yaps doru yant vermektedir. Ayrca ,soru kknde boluun bal olduu ksmn present perfect olarak yaplandrlmas da henz anlam veren yet kullanm iin ipucudur. Bu nedenle, d oru yant D seeneidir .

STRATEJ

Just yaps snavlarda genellikle vurgu amal kullanlmaktadr ve genellikle evirisiyaplmamaktadr . Already yapsn da zaten, oktan eklinde evirebilirsiniz. Bu bilgiye gre,already yaps bitmilik anlam verdii iin -ing ile oluturulan zamanlarla kullanlmaz.


29/54


47

Before (as an adverb): Before yaps bala ve Preposition olarak kullanlmasnn yannda aynzamanda zarf olarak d a kullanlabilir. Byle kullanldnda daha nce anlamna gelen before yaps zarf olduu iin genelde cmle iinde herhangi bir yerde kullanlabilmektedir. Cmlenin genel zaman Present iseaadaki rnekte olduu gibi Present Perfect kullanm tercih edilse de Past bir konu ierisinde kullanldndaPast Perfect ile de kullanmna rastlanabilir.

e.g. I dont know her. I have never seen her before . Onu tanmyorum . Daha nce onu hi grmedim.

* 1 PRESENT PERFECT PROGRESSIVE (have/has been V ing )

Present Perfect Progressive yapsnn nerelerde kullanldn ve hangi anlamlara sahip olabileceiniinceleyelim:

a) Action that began in the past and still continues:Gemite balayp halen devam eden bir eylemi anlatrken Present Perfect Progressive kullanlr. Bu anlatmdaeylemin bundan sonra devam edip etmeyecei nemli deildir, ancak devam etme olasl ok yksektir.

e.g. I have been living in Ankara for 10 years. 10 yldr Ankarada yaamaktaym.

I started learning English in May; Ihave b een learning English for five months. ngilizce renmeye Maysta baladm; 5 aydr ngilizce reniyorum.

b) If the effect of the action that has ju st ended is presently seen:Yaplan ve biten bir eylemin u anda etkileri grlebiliyorsa ya da bir baka deyile, eylemin u an ile herh angi birekilde ilikisi bulunmakta isePresent Perfec t Progressive kullanlr.

e.g. a) She looks exhausted. She has been working all day. O yorgun grnyor. Btn gn alt. b) Your eyes are swollen. Have you been crying? Gzlerin imi. Aladn m?

Yukardaki a rneinde ifade edilen alma eylemi bitmitir, ancak alma eyleminin etkisi olan yorgunlukdevam etmektedir. B rneinde de alama eylemi bitmitir. Ancak, gzlerinin imesi alama eyleminin etkisiolarak grlmektedir.

now

ingHave / has been V

now

Act ion fin ished

Effect / Result


30/54


48

c) Present Perfect Progre ssi ve indicates action:Eylem halen yaplyorsa ve vurgu action (eylem) zerinde ise Present Perfect Progressive kullanlr.Hatrlanaca gibi, vurgu result (sonu) zerinde iken Present Perfect kullanldn daha nce belirtmitik.

e.g. The mechanic has been repairing the car. (Eylem devam halinde. Araba henz kullanma hazr deil. ) Tamirci arabay tamir ediyor.

The mechanic has repaired the car. ( Eylem bitmi durumda. Araba kullanma hazr.) Tamirci arabay tamir etti.

STRATEJ

Have-has V 3 ile have-has been V ing arasnda kaldnzda dikkat etmeniz gereken iki nemli noktavardr :

1. Cmlede tekrar anlam varsa (three times) have-has V 3 iaretleyiniz. 2. Eylem bitmise have-has V 3, eylem devam ediyorsa have-has been V ing iaretleyiniz.

Have/has V 3 Have/has been V ing 1) Tekrar 1) --------- She has called me three times.2) Result 2) Action - She has painted the room. (olay bitmitir.) She has been painting the room. (olay devam ediyor)

d) Key Words:Daha nce detayl olarak ele aldmz Present Perfect iin kullanlan zaman ifadeleri Present PerfectProgressive yapda oluturulan cmlelerde de kullanlr.

* 1 PAST PERFECT (had V 3)

Past Perfect yapsnn nerelerde kullanldn ve hangi anlamlara sahip olabileceini inceleyelim:

An action happening before another action in the past:Gemite yaplan bir eylemden daha nce meydana gelen olaylardan bahsederken Past Perfect kullanlr. Birdier deyile, gemite yaplan iki eylemden daha nce gerekleen eylemi Past Per fect kullanarak ifade ederiz.

e.g. When he entered the class, the lesson had already started. O, snfa girdiinde ders oktan balamt.

now

2V3had V


31/54


49

Bu cmlede yaplan iki eylem vardr; birinci eylem kiinin snfa girme olaydr. kinci eylem ise dersin balamaolaydr. Dersin balama olay daha nce meydana geldii iin bu cmlede Past Perfect kullanm uygundur.

Past Perfect kullanld zaman mutlaka iki cmle olmaldr ifadesi yanltr.Basit bir cmlede (sadece bir eylemolan cmle) geen baz zaman ifadeleri de (by 1980, etc.) Past Perfect kullanabilmemizi salar. Asl dikkatedilmesi gereken ey eylemin bahsi geen zamandan nce bitmi olmasdr.

e.g. By 1990, he had not been abroad. 1990a ka dar yurtdnda bulunmamt.

By the time they arrived, we had already had our meal. Onlar gelinceye kadar biz oktan yemeimizi yemitik.

STRATEJ

By + pointed t ime in t he past, __ _had V 3 ___.By the time V2 , had V 3 .

Past Perfect yapsnn baz zaman balalaryla nasl kullanld aadaki rneklerde ele alnmtr. Burneklerde Past Perfect ile anlatlan yani daha nce olan eylemin cmlenin hangi ksmnda kullanlmasgerektiine dikkat edelim:

Before: (Before + Past Simple, Past Perfect/Past Simple)

e.g. The train had left before we arrived at the station. Tren biz istasyona varmadan nce kalkmt.

After: (After + Past Perfect/Pa st Simple, Past Simple)

e.g. We arrived at the station after the train had left. Biz tren kalktktan sonra istasyona vardk.

By the time: (By the tim e + Past Simple, Past Perfect/Past Simple)

e.g. By the time we arrived at the station, the train had already left. Biz istasyona varncaya kadar tren oktan kalkmt.


32/54


50

STRATEJ

Zaman balalar nda Had V3n genelliklegelemeyecei yerler :

After _____________________, __________had V 3 ____ .Before __________had V 3 ____, ____________________.By the time ______had V 3 ____, ____________________.

As s oon as________________ , __________had V 3 ____ .Once _____________________, __________had V 3 ____ .

STRATEJ

Had V3n genelde kullanld dizilimler:

Past anlam olan bir cmlede sadece after balacnn yan cmleciine had V3 getirelim. Dieryaplarda had V3 yapsnn genellikle ana cmle cikte kullanldna dikkat ediniz.

After__________had V 3 ___ , _________V 2 _______ _.Before_________V 2 _______, __________had V 3 __ __.When________ V 2 _________, __________had V 3 __ __.

Unti l _________V2 ________ , __________had V 3 __ __.By the time______V2 __ _, __________had V 3 __ __.

STRATEJ

Ayrca -den nce anlamna gelen prior to + pointed time in the past zaman ifadesi ile dencelikle had V3 yapsn dnmek gerekir. Snavlarda ayrca pre-Roman times gibi zamanifadeleri de bu yap iin ipucu olmutur.


33/54


51

RNEK SORU:

Throughout his term in office, President Clinton ---- by allegations relating to the Whitewaterreal estate deal in which he and his w ife, Hillary Clinto n, ---- prior t o the 1992 election.

A) is dogged / are involvedB) had been dogged / were involvedC) was dogged / had been involvedD) has been dogged / have been involvedE) was being dogged / may have been involved

STRATEJ

Cmlede ikinci boluktan sonra gelen ve 1992 seimlerinden nce anlam veren prior to the1992 election zaman ifadesi ncelikle had V3 kullanm gerektirmektedir. Bu anlamdaseenekler analiz e dildiinde doru yapnn sadece C seeneinde olduu aktr.

* 1 GEREK DII (UNREAL) DURUMLARDA had V3 KULLANIMLARI

Yukardaki rneklerde Past Perfect yaps gemite olan iki eylemden hangisinin daha nce olduunuanlatmaktadr. Ancak, unreal (gerek d) diye tabir ettiimiz bir anlatm sergileyen yaplarla eylemlerin

gerek zaman deil bir derece Past halleri kullanld iin bu tr yaplardaki Past Perfect kullanm farkllkarzetmektedir. Bu yaplarla beraber Past Perfect kullanldnda, gerekte gemite olan iki eylemden nce olandeil gerek zaman Past Simple ya da Present Perfect olan bir eylem anlatlmak istenmektedir. Yani , gerekzamann bir der ece gemi hali olarak Past Perfect kullanlmtr. imdi unreal anlam veren bu yaplarn PastPerfect ile kullanmlarn inceleyelim. Bu ifadeler Past Perfect ile kullanldklarnda, gemite gerekleendurumun aksi ifade edilir. Bu ifadelerin evirilerine dikkat edilmelidir.

1) I wish / if only + Subject + had V3 : Keke Keke anlamn veren bu yaplarn devamnda Past Perfect kullanldnda gerekte gereklemi yani Past birifade verilmeye allmaktadr. Bu yapdaki cmlelerde gemite gerekleen durumun tersinden (Unreal Past) bahsedilmektedir. Bu ekilde unreality bildirdiimiz yaplarda olayn gerek zamannn bir derece gemi

halinin kullanm tercih edilir. Bundan dolay, gem ite kalan bir eylemi, gerek zaman olan V2 ile deil bir derecePast hali olan had V3 ile ifade ederiz.

e.g. My father took us to the cinema last night. I wish he had taken us to the theatre. Dn gece ba bam bizi sinemaya gtrd. Keke tiyatroya gtrseydi.

She didnt come to the party. If only she had come. P artiye gelmedi. Keke gel seydi.


34/54


52

2. As if/As though + Subject + had V 3 : -m gibi / sanki Sanki anlam veren bu yaplarn aslnda iki anlamda kullanmlar mevcuttur: gerek (reality) ve gerek ddurumlar (unreality). Burada sadece gerek d kullanmlarn ileyeceiz. Bu yaplar eer unreality(gerek d durum) bildiren cmlelerde kullanlrsa olayn gerek zamannn bir derece gemi halikullanlacandan Past anlama sahip olan bir cmleyi Past Perfect kullanarak oluturmaktayz.

e.g. She behaves as if she hadnt killed the man, but she is the murderer. Sanki adam ldrmemi gibi davranyor , ama katil o.

3. Would rather + Subject + had V 3 : Tercih ederdimTercih ederim anlamna gelen would rather yaps baka birinin yapaca bir eylemle ilgili olarak tercih ifadeetmek iin kullanldnda kendisinden sonra bir zne alarak kullanlr. Bu ekilde kullanldndaPast anlamda bireylemi vermek iinPast Per fect kullanlr.

e.g. Jonathan married Sue, but I would rather he hadnt married her. Jonathan, Sue ile evlendi ama ben onun Sue ile evlenmemesini tercih ederdim.

4. If Clause Type 3: Past UnrealAnlamda Past Unreality (gemite gerekleen durumun tersi) varsa, If yapsnn bal bulunduu taraftaPast Perfect kullanlr ve bu kullanmda yinePast Time a gndermede bulunulmaktadr.

If + had V3 , would have V3 / could have V 3 / might have V 3

e.g. If you had come to the party las t week, you could have met her. G een hafta partiye gelmi olsaydn, onunla tanabilirdin.

5. If Clause mixed type:Gemite yaplan ya da yaplmayan olaylarn u ana olan etkisinden bahsederken kullanlan mixed type yapsnda da yan cmlede had V3 kullanm mevcuttur.

If + had V3 , would Vo / could Vo/ might Vo (now /today/at the moment)

e.g. If you had not sold the car, we wouldnt be walking now. Eer arabay satmam olsaydn, u an yryor olmazdk.


35/54


53

STRATEJ

Had V3 ile kullanlan zel yaplar formllerle tekrarlayalm:

1) I wish / if o nly + Subject + had V3 2) As if/As th ough + Subject + had V3 3) Would rather + Subjec t + had V 3 4) If Clause Type 35) If Clause m ixed type

STRATEJ

Yukardaki benzer yaplar V2 kullanmnda da grmtk. Bu yaplardan ounu had V3 balaltnda da iledik. Bu kullanmlarn daha iyi anlalmas iin aadaki zet tabloya tekrar gzatalm:

Yap : V2 / Anlam : Present / Future Yap : had V3 / Anlam : Past

1. Its (high /about) time + Subject + V 2 : 1. .............................................. 2. I wish / if only + Subject + V2 : 2. I wish / if only + Subject + had V3 :3. As if / As though + Subject + V2: 3. As if / As thoug h + Subject + had V 3 :4. Would rather + Subjec t + V 2 : 4. Would rather + Subject + had V 3 :5. If Clause Type 2: 5. If Clause Type 3 :6. Would you min d + subj + V 2 : 6. If Clause mixed type :

* 1 PAST PERFECT PROGRESSIVE (had been V ing)

a) Action that continued until another past action:

Gemite yaplan iki eylemden daha nce balayarak, bir sre devam edip tamamlanan ya da ikinci eyleme kadardevam eden eylemi anlatrken Past Perfect Progressive kullanlr.

e.g. When she came, I had been waiting for half an hour. O geldiinde ben yarm saattir bekliyordum.

b) If the effect of the action that already ended was seen in the past:Gemite yaplan ve biten bir eylemin etkisi yine gemite bir noktada halen devam etmekteyse Past PerfectProgressive kullanlr.

e.g. She was very tired. She had been working all day.

now

2V3had Vinghad been V


36/54


54

ok yorgundu. Btn gn almt. * 1 FUTURE SIMPLE

Gelecee gnderme yaparken kullanabileceimiz birka alternatif yap mevcuttur. imdi bu yaplar, hangidurumlarda kullanldklarn ve ne anlam ifade ettiklerini inceleyelim:

WILL + V0:

a) Predictions, Expectations, Hopes: Tahmin, Beklenti, UmutGelecekle ilgili yaplan tahminleri, ifade edilen beklenti ya da mitleriwill V0 yaps kullanarak aktarabiliriz.

e.g. In 2030, population of Turkey will be doubled. 2030 ylnda Trkiye nfusu ikiye katlanacak.

I hope she will pass the exam. Onun snav geeceini umuyorum.

They expect that inflation will be curbed in the last quarter. Enflasyonun son eyr ekte dizginleneceini umuyorlar.

STRATEJ

I hopeI think

I expectIm sure, certain, confident . ..

Yukardaki fiillerpresent olarak ekimlendiklerinde devamlar nda genellikle will V0 yaps; past olarak ekimlendiklerinde ise would V0 yaps kullanlr.

RNEK SORU:

They hope that by surrounding c ity centres and likely terroris t targets with " soft walls" , they---- it impossible for hijacked planes ---- anywhere near them.

A) will make / to getB) would make / having gotC) make / to have gotD) have made / to be gotE) are making / getting

STRATEJ

Hope, expect, think gibi fiiller ana cmlede present yapda ise yan cmlede genelde ...will...yapsyla devam eder . Bu nedenle ncelikle A seenei deerlendirilmelidir.

0will / would V


37/54


55

b) Willingness and sudden deci sion s made at the time of speaking:Konuma annda verilen ani kararlar ve bu kararlar gerekletirmek iin istekliliimizi anlatmak iin will + V0 yaps kullanlr.

e.g. George : Todays Alis birthday. Bugn Alinin doum gn. Roger : Really? I will call him immediately. Gerekten mi? Hemen onu arayaym .

c) If Clause Type 1:Bir olayn gereklemesine bal olarak ortaya kacak gelecekteki bir durumu ifade ederken If Clause yapsnnana cmleciinde genellikle will + V0 yaps kullanlr.

If + Present Simple, will + V0

e.g. If I go to Istanbul, I will visitTopkap Palace. stanbula gidersem Topkap Sarayn ziyaret edeceim.

d) Baz zaman ifadeleri ve balalarla: Gramer ve zellikle cmle tamamlama sorularnda a adaki balalarn yan cmlesinde prese nt bir ekimlemevarsa ana cmlesinde de ncelikle will ile oluturulmu bir yap araynz.

STRATEJ

If

UnlessWhenOnce present , will + V 0 .

As s oon as will be V ing Until will have V3 By the timeBefore

e) Making deductions about someones characteristic behaviour:ok iyi tandnz bir kiinin hangi durumda nasl davranaca ile ilgili yaplan karmlarda will + V0 yaps

kullanlr. e.g. As usual, he will be late again and he will not apologize.

Her zamanki gibi yine ge gelecek ve zr dilemeyecek.

f) Future Facts:Gelecekte gereklemesinden kanamayacamz bir gereklii ifade etmek iin will + V0 kullanlr.

e.g. My father will be 50 next Tuesday. nmzdeki Sal babam 50 yana girecek.


38/54


56

g) Key Words: Aada sralanan ifadeler genelde Future Time ifade eden yaplar ile beraber kullanlrlar.

tomorrow , tomorrow morning , etc.two weeks later ; in 2050 , shortly , briefly , soon , next year before long (ok gemeden), in/within two weeks , etc.

STRATEJ

Yukarda genelde Future Time ile kullanlrlar diye anlattmz zaman ifadelerini cloze testierisinde ya da paragraf tamamlama sorularnda past devam eden bir parada grrseniz dikkatliolunuz. Bu zaman ifadeleri her zaman future yap ile kullanlmayabilir .

e.g. The war started in 1940. Next year / soon...V2- Sava 1940da balad. Ertesi sene/Ksa sre sonra ..

RNEK SORU:

Soon, custom s officers ---- to use X-ray technol ogy ---- cavities in vehicles for drugs.

A) have been able / having scannedB) are able / scanningC) were able / to be scannedD) will be able / to scanE) would have been able to / to have scanned

STRATEJ

Cmle yaknda anlamna gelen soon zaman ifadesi ile balamaktadr; bu nedenle nceliklegelecek zaman yaplarnn olduu seene kler e ynelmek gerekir. Bu nedenle doru yant D seeneidir.


39/54


57

RNEK SORU:

There ---- no doubt that the oil sec tor ---- the basis of t he Iraqi economy for man y years tocome.

A) has been / may have formedB) is / will formC) was / has formedD) had been / formedE) will be / would form

STRATEJ

Cmle gelecek yllarda anlamna gelen for many years to come zaman ifadesi ilebitmektedir; bu nedenle ncelikle gelecek zaman yaplarnn olduu seene klere ynelmek gerekir.kinci boluk iin gelecek zaman yaps aradmzda doru yant B seeneidir.

BE GOING TO + V0:

a) Future Plans and Intentions:Gelecekle ilgili yaptnz belli bal ve deimeyecek planlardan bahsederken be going to + V0 yapskullanlabilir.

e.g. They are going to get married on July 1st

. 1 Temmuzda evlenecekler.

We are going to meet at 3 oclock tomorrow afternoon. Yarn leden sonra saat 3de buluacaz.

b) Deduc tion s based on present clues:u anda mevcut olan ipular ve kantlardan yola karak yaplan karmlar ifade ederken be going to + V0yaps kullanlr.

e.g. She is pregnant. She is going to have a baby. O hamile. Doum yapacak.

I dont feel well. I think I am going to faint! Kendimi iyi hissetmiyorum. Sanrm baylacam.

AM / IS / ARE + Ving : arrangements:Yukarda anlattmz be going to + V0 yapsna ek olarak am / is / are V ing (Present Progress ive) yapsnda daha nceden planladmz eyleri anlatrken kullanabiliriz.Bu kullanmda eylemin gerekleeceinden her ikitarafnda da haberi vardr.

e.g. She is seeing her dentist at 3 pm tomorrow. Yarn saat 3te diisiyle gr ecek.


40/54


58

V1 (Present Simple) :Bizim dmzda yaplm olan programlardan bahsederken (zaman tablolar, belirlenmi ve deimeyecekprogramlar, vb.) gelecek zaman anlam dahi olsa Present Simple kullanlr.

e.g. The Oxford trainarrives at 1 p.m on Monday. Oxford treni Pazartesi saat 1de gelecek.

The concert starts at 10 p.m tomorrow. Konser yarn saat 10da balay acak.

STRATEJ

Be about to V 0Be on the verge of V ing / Noun PhraseBe on the edge of V ing / Noun Phrase -e zere olmak / -nn eiinde olmak Be on the point of V ing / Noun PhraseBe on the brink of V ing / Noun PhraseBe on the threshold of V ing / Noun Phrase

Yukarda verilen bu yaplar da eylemin iinde bulunulan zaman dan daha ileri bir zamandagerekleecei anlamn verirler. Bundan dolay, Present yapda kullanldklarnda bu yaplar daFuture Time bal altnda ilenebilirler. e.g. The filmis about to start.

Film balamak zere.

The company is on the verge of bankruptcy. irket iflasn eiinde.

STRATEJ

Yukardaki yaplar ile oluturulan ve okuma paralarnda geen baz cmleler mevcuttur. rnein ,okuma parasnda she is on the brink of graduation ( ok yaknda mezun olacak ) anlamnagelen cmle geebilir ve para ile ilgili sorularn herhangi birinde doru yant olarak she hasalmost completed her education (eitimini hemen hemen tamamlad ) anlamna gelen ifadeverilebilir. Bu nedenle bu tr yaplara hakim olmak ve doru yorumlamak ne mlidir.

Future in the Past: was/were going to V 0Gemite yapmaya niyetlenip daha sonra yaptmz eylemleri anlatrken (real past) ya da gemite yapmayplanladmz ama yapmadmz eylemleri ya da niyetlerimizi aktarrken (unreal past) was/were going to +V0 yapsn kullanabiliriz. Bu ekilde iki anlam ve kullanm olsa da, bu yap snavlarda genelde unrealkullanmla yaniyapacaktm ama yapmadm anlamnda karmza kmaktadr.

e.g. The PM was going to visit India, and he did so. (real past) Babakan Hindistana gidecekti ve yle de yapt. I was going to call you, but I didnt have time.(unreal past)

Seni aray acaktm ama zamanm olmad.


41/54


59

* 1 FUTURE PROGRESSIVE (will be Ving )

Geneldeki evirisi -yor olacak eklinde olan Future Progressive yapsnn nerelerde kullanldn ve hangianlamlara sahip olabileceini inceleyelim:

a) Actions in progre ss at a definite time in the future:Gelecekte bir noktada devam halinde olacak olan olaylardan bahsederken Future Progressive yap kullanlr.

e.g. This time tomorrow I will be traveling to London. Yarn bu saatlerde Londraya seyahat ediyor olacam.

At this time next year , we wil l be living in Spain. Gelecek yl bu zamanlarda spanyada yayor olacaz.

STRATEJ

This time tomorrow / at t his time next year will be Ving : -yor olacam This time yesterday / at th is time last year was -were Ving : -yordum

b) Future actions that have planned before:Yaplmas daha nceden planlanm eylemleri anlatmak iin bazen Future Progressive yap kullanldn dagrebilmekteyiz.

e.g. For my brothers wedding, I will be wearing this suit. Erkek kardeimin dnnde bu takm elbiseyi giyeceim.

* 1 FUTURE PERFECT (will have V3)

Geneldeki evirisi -m olacak eklinde olan Future Perfect yapsnn nerelerde kullanldn ve hangianlamlara sahip olabileceini inceleyelim:

An action completed before a defini te time in the future (gel ecekte belli bi r zamandan ncebitmi eylemlerden bahsederken) :Gelecekte belli bir zaman noktas ndan nce tamamlanm olacak eylemleri anlatrken Future Perfect kullanlr.Bu yap ile beraber genelde by 2050, in 10 years time, in 2050, etc. gibi zaman ifadeleri kullanlmaktadr.

STRATEJ

By + pointed time in the future, _ wil l have V3_ __.By the time present , wil l have V3 .


42/54


60

e.g. By Friday, I will have finished my project. Cumaya kadar projemi b itirmi olacam.

We will have had our meal by the time they arrive. Onlar gelene kadar biz yemeimizi bitirmi olacaz.

In two weeks, the lessons will have s tarted. ki hafta iinde dersler balam olacak.

STRATEJ

By ve by the time zaman ifadeleri past perfect ve future perfect yaplar ile kullanlan zamanifadeleridir. Burada bu yaplar tekrar formulize edelim

By 1960 , had V 3 (V2) . By 2060 , will have V 3 (will) . By the time past , had V 3 (V2) . By the time present , will have V 3 (will) .

RNEK SORU:

He is hopi ng that, by the time he ---- f or the grant, his book on Egyptian s ilverwork ----.

A) has to apply / will have been publishedB) had applied / had been publishedC) was to apply / has been publishedD) will be applying / would have been publishedE) would have applied / will be published

STRATEJ

Cmlenin ilk tarafndaki he is hoping that ifadesinden cmlenin present yapda olduuanlalmaktadr. Ayrca , cmlede geen by the t ime zaman ifadesi zaman bilgisi sorularnda nemlibir ipucu olarak kullanlabilir. Bu nedenle by the time yapsnn present formlnseeneklerde arayalm . Bu anlamda, seeneklerde future perfect aramak sorunun zmnkolaylatracaktr. Bu nedenle A s eeneindeki has to apply ve will have been published yaplar doru yant vermektedir.


43/54


61

RNEK SORU:

By the early 20 th century the local ceramic industry of Ktahya ---- more or less to an end,but now the city ---- the focus of a rev ival of t his skil led art.

A) had come / isB) has come / has beenC) came / wasD) would have come / would beE) was coming / will be

STRATEJ

Soru kkndeki by the early 20th

century zaman ifadesi 20. yzyln ilk yllarna kadar anlam vermektedir ve bu ifade past perfect (had V3) kullanmn gerektirir. Ayrca, ikincibolukta da now zaman ifadesi ipucu olarak kullanlabilir. Bu nedenle had V3 / is yaplarnnverildii A seenei dorudur.

RNEK SORU:

It _____ that, by 2050, global life expec tancy _____ by another ten years.

A) would not have favoured / had lookedB) has not favoured / will lookC) did not favour / lookedD) had not favoured / would lookE) does not favour / have looked

STRATEJ

Soru kknde doru yanta ulamak iin en nemli ipucu 2050 ylna gelindiinde, 2050yekadar anlam veren by 2050 zaman ifadesidir. Bu tr bir zaman ifadesi gelecekte bitmilik

anlam verdii iin genelliklewill have V3yaps ile kullanlmaktadr. Eer seeneklerde willhave V3 yaps yok ise will... ile oluturulan baka bir yap aranmaldr. Bu nedenle doru yantB seeneidir.


44/54


62

RNEK SORU: 2000 YDS

I hope that, by next s ummer, I _____ up enough money to g o to Italy for a holiday.

A) will have savedB) would have savedC) would saveD) have savedE) had saved

STRATEJ

Soru kknde doru yanta ulamak iin en nemli ipucu nmzdeki yaza kadar anlam veren

by next summer zaman ifadesidir. Bu tr bir zaman ifadesi gelecekte bitmilik anlam verdiiiin genellikle will have V3 yaps ile kullanlmaktadr. Bu nedenle doru yant A seeneidir.

* 1 FUTURE PERFECT PROGRESSIVE (will have been Ving )

An ac tion in progress for a period of tim e at a defi nite time i n the f uture:Gelecekte bir ii ne kadar sredir yapyor olduumuzu anlatmak iin Future Perfect Progressive kullanlr. Bukullanmda vurgu zaman sreci zerindedir.

e.g. In 2020, I will have been working for this company for 20 years . 2020de, 20 yldr bu irkette alyor olmu olacam.

*TENSE SORULARINI ZERKEN NELERE DKKAT ETMELYZ?

1. Soru kk yzeysel olarak incelenmelidir ve ipucu zaman ifadelerinin alt izilmelidir. Dorudan belli yaplariaretlememizi salayacak yaplar varsa onlara gre deerlendirme yaplmaldr. Aadaki zaman ifadeleriniifadelerini rnek olarak verebiliriz.

So far : have has V 3 / have has been V ing In 1990 : V2...

2. Soru kknde zaman balac (when, before, after, when, as soon as, until, by the time, while vs.) varsa,zaman b alac kurallarn uygulaynz. Aadaki formllerde zaman balalarna x diyelim:

X ________________, ________________ . ________________ X ________________ . yan cmlecik ana cm lecik ana cmlecik yan cmlecik


45/54


63

a. Zaman balalar %100 zaman uyumu ister.

X ________________, ________________.

Present present

X ________________, ________________. Past past

b. Zaman balalarnn yan cmlesine will/would/shall/be going to yaplar, ana cmlesine de have-has V3 /have-has been Ving yaplar gelmez.

X ______________ __, ___ _____________.

will /would have / has V3 shall / be going t o have / has been Ving

c. Zaman balacnn yan cmlesinde have-has V3 kullanlrsa, ana cmlede genellikle present yapda bir modal kullanlr .

X ______________ __, ___ _____________.have / has V 3 present modal

d. Zaman balacnn ya n cmlesi V1 olursa, ana cmle genellikle V1 ya da present modal olur.

X _____________ __, ___ ___________.V1 V1

present modal

e. Zaman balacnn ana cmlesi V1 olursa yan cmle de V1 olur.

X _____________ __, ___ ___________.V1 V1

f. Since zaman balacnn dier zaman balalarndan farkl olarak past olan V2 ve present olan have/hasV3 yaplarn bir araya getirebileceini tekrar hatrlayalm.

Since _____________ __, ___ ___________.V2 have/has V 3


46/54


64

RNEK SORU:

The big test ---- over the next few weeks when the government ---- to introduce a plan toinclude drug co verage in Medicar e.

A) is coming / will be expectedB) comes / was expectedC) has come / is expectingD) will come / is expectedE) would come / would be expected

STRATEJ

Cmlede when zaman balac mevcuttur. Zaman balacnn devamn yan cmle olarakdeerlendirdiinizde ncelikle yan cmleye gelmemesi gereken yaplar eleyiniz. Bu nedenle A ve Eseene kleri elenir. B seeneindeki yaplar arasnda zaman uyumu yoktur. C seeneinin ilkksmndaki present perfect yaps zaman balacnn ana cmlesine gelmez. Bu nedenle doruyant D seeneidir.

3. Soru kknde herhangi bir zaman balac ya da sizi dorudan belli bir yapya gtrecek ipucu zaman ifadesiyoksa aadaki tabloya gre s eeneklerde aralarnda uyum olan present yaplar ya da aralarnda uyum olanpast yaplar bir arada veren seenekler e ncelik veriniz.

Present Yaplar Past Yaplar

Am-is-areAm-is-are VingV1Have / has V3Have-has been V ingFuture yaplar

was-werewas-were Ving V2 had V3 had been V ing

4. Genellikleseeneklerde bir arada verildiinde iaretlemekten kanmanz gereken dizilimler:

am-is-are / would V0 would V0 / would V0 had V3 / am-is-arehad V3 / have-has V3 had V3 / V1 had V3 / futurewas-were Ving / have-has V3 was were Ving / had V3


47/54


65

RNEK SORU:

Having read so many contemporary American w riters, I ---- to feel impatient w ith the kind offiction t hat ---- in England.

A) was beginning / will have been writtenB) had begun / has been writtenC) have begun / would have been writtenD) would begin / is being writtenE) began / was being written

STRATEJ

Soru kkndeki cmleyi okumadan seenekler deerlendirildiinde ve yukardaki kuralmzuyguladnzda uyum bakmndan tek uygun seenek E seeneidir.

RNEK SORU:

In a study carried out over a period of six months, researchers ---- that smoking ---- far moreheart attacks than haemochromatosis .

A) have found / had causedB) had found / has causedC) found / causedD) find / could have causedE) would have found / causes

STRATEJ

Sor u kkne bakmadan seenekler deerlendirildiinde ve yukardaki kuralmz uyguladnzdauyum bakmndan tek uygun seenek C seeneidir.

5. When yaps daima zaman balac olarak kullanlmaz. Aadaki rneklerde olduu gibi, When yapsncesindeki herhangi bir zaman ifadesini niteliyorsa, bir Adjective Clause yapar ve devamnda o zamanifadesinin gerektirdii zaman alr. Dier bir deyile,when yapsnn ncesinde herhangi bir zaman ifadesi varsancelikle zaman balac kurallarn uygulamaynz.

........1960 when V2

.........next week when future yaplar


48/54


66

RNEK SORU:

With few exceptions, most totalitarian governments ---- more liberal since 1989 when theBerlin Wall ----.

A) became / fallsB) are becoming / would fallC) were becoming / has fallenD) had become / was fallingE) have become / fell

STRATEJ

Soru kknde when yaps ile devam eden ksm 1989 zaman ifadesini niteleyen bir AdjectiveClause oluturmutur. 1989 zaman ifadesi V2 gerektireceinden E seeneinin ikinci ksmndaverilen fell V2 yaps soru kkndeki cmleyi tamamlamaktadr. Buna gre doru yant E seeneidir.

6. Zaman uyumu olmak zorunda olmayan yaplar :ngilizcede her cmlede zaman uyumu olmak zorunda de ildir. Tense sorular iin imdilik iki kural bilmekyeterlidir.

1. Ztlk balalarnn kullanld cmlelerde zaman uyumu olmak zorunda deildir. .....however, although, but vs...

2. Adjective clause (zellikle non-defining adj.clause)yapsyla ana cmle arasnda zaman uyumu olmakzorunda deildir.

Ankara, whichis the capital of Turkey,was very cold last winter.

7. zne yklem uyumuna dikkat ediniz :

Baz sorularda anlamca doru olan iki seenek arasnda kalabilirsiniz. Bu tr sorularda g enellikle zne-yklemuyumundan eleme yaplabilir. Seeneklerde sunulan yaplarn tekil ya da oul zneye gre ekimlenmesigerektiine dikkat ediniz. rnein herhangi bir sorunun seeneklerinde;

A) have developedB) developes

eklinde sunulan dizilimler var ise bu soru tense bilginizin yan sra zne -yklem uyumuna dikkat edip etmediinizilmektedir. Bu tr sorularda ncelikle zne-yklem uyumuna gre eleme yapp sonra tense bilgilnize g resoruyu zmenizde fayda vardr.


49/54


67

*TENSE Konu zeti

Aadaki yaplar V1 iin ncelikli olarak ipucu olabileceksklk zarflar dr. Ancak bu yaplar baka tense/time dizilimlerinde de kullanlabilir.

%0 %25 %50 %75 %100

Never Almost never Occasionally Usually AlwaysNot at all Rarely Sometimes Generally All the timeNot ever Barely At times Mostly Every day/week..

Hardly (ever) Now and then Most of the timeSeldom Now and again Often

From time to time Frequently

Now Right nowJust nowAt the momentCurrentlyFor the time beingAt presentPresentlyLook / listen

At that /the t ime : o esnada

At that m oment : o anda

Up to n ow : u ana kadar Up till now :u ana kadar For 10 years now : on yldr

From now on : u andan itibaren

Nowadays : gnmzdeThese d

03 tense system in english

Documents