03/05/57 training by rci 201405_03...03/05/57 3 ป จจ ยด านว ตถ แสงสว...

03/05/57

1

by

Qualitech Public Company Limited

Visual Inspection Training& Certification

(History and Theory)

วตถประสงคของการตรวจสอบดวยสายตา

วตถประสงคของการทาการตรวจสอบดวยสายตา คอ

1. ตรวจสอบ จานวน ขนาด รปราง ส ลกษณะผว

2. คนหาส�งผดปกต หรอจดบกพรอง

3. เปนไปตามแบบ Specification และมาตรฐาน

4. การเตรยมการเพ�อการจดสง

ประวตและการพฒนา

การตรวจสอบดวยสายตา (Visual Testing) เปนวธการทดสอบโดยไมทาลายวธแรก ท�ใชในทางอตสาหกรรม แตเปนวธสดทายท�ไดรบการยอมรบ

การพฒนาไดรบการสนบสนนจาก ศนยการทดสอบโดยไมทาลายของสถาบนวจยไฟฟากาลง (Electric Power Research Institute – EPRI) ประมาณป 1980

ความตองการโดยเฉพาะของ ASME Section XI – Rules for In-service Inspection of Nuclear Power Plant Component

มาตรฐานน �ไดถกนาไปรวบรวมเปน U.S. Federal Regulations “Title 10, Code of Federal Regulations, Part 50,” ท�กาหนดใหโรงไฟฟานวเคลยรทาตาม

ประวตและการพฒนา

ASME Boiler& Pressure Vessel Code, Section V – Nondestructive Testing

การตรวจสอบดวยสายตาโดยตรง (Direct Visual Testing)

การตรวจสอบดวยสายตาทางไกล (Remote Visual Testing)

Visual InspectionVisual Inspection

(Theory)(Theory)

ปจจยดานวตถ

ดวงตา

แสงกระทบวสดและสะทอนเขาตา ผานเลนสตาส เรตนา (Retina) ซ�งอย ดานหลงของดวงตา

ดวงตาวดความยาวคล�นและความเขมแสงกลายเปนภาพ แลวสมองกทาการวเคราะหภาพ

เรตนา (Retina) แตละเซลลจะตอเขากบสมองดวยเสนประสาทท�ใชในการจบภาพ(Optic Nerve) ซ�งเสนประสาทน �จะตอระหวางดวงตากบสมอง

03/05/57

2


ดวงตา

มานตา (Iris)ทาการเปด/ปดร Pupil เพ�อปรบปรมาณแสงท�เขาส เรตนา (Retina)

เลนซตาทาการปรบโฟกสใหแสงตกท� เรตนา (Retina)


ในการตรวจสอบดวยสายตา ปรมาณแสงอาจจะมผลมาจาก 7 ปจจย

ระยะทาง (Distance)

การสะทอน (Reflectance)

ความสวาง (Brightness)

รปรางของวตถ (Shape)

ความแตกตาง (Contrast) หรอความสะอาด (Cleanliness)

ขอบผวของวตถ (Texture)

ขนาด (Size)


ระยะทางใชกฎ “อนเวอรส สแควร ลอว” (Inverse Square Law) ในการหาความเขมของแสง

E = ความเขมแสง ณ จดท�ตองการทราบ

I = ความเขมแสง ณ จดท�รคาความเขม

d = ระยะหางจาก จดท�รคา I ถง E (จดท�ตองการร)

สมการมความผดพลาด <0.5% ถา d > 5 เทาของแหลงกาเนดแสง

E = I/(d2)

I

การมองด โดยตรง (Direct Visual)

ระยะหาง

ระยะหางเพ�มข �น 2 เทา ความเขมแสงท�ผวงานจะลดลง 4 เทา ตามสตร

I1 = ความเขมแสงท�ตาแหนงแรก

I2 = ความเขมแสงท�ตาแหนงท� 2

D1 = ระยะหางระหวางแหลงกาเนดแสงกบผวงานท�ตาแหนงแรก

D2 = ระยะหางระหวางแหลงกาเนดแสงกบผวงานท�ตาแหนงท� 2

I1/I2 = D22/D1

2 I1 I2


แสงสวาง

ความยาวคล�นของแสงมหนวยเปน องสตรอม (Angstrom–10-10

ม.) ปจจบนสวนใหญใช นาโนเมตร (Nanometer–10-9 ม.)

ความสวางของแสง คอความหนาแนนของแสงท�ตกลงบนผวงาน และการสะทอนมาท�ตา

ความสวางมากเกนไป จะรบกวนความสามารถในการมองเหน และวตถจะขาวไปท �งหมด (White Out)

แสงสวางท�ไมเพยงพอ จะมดเกนไป และสะทอนออกจากผววตถนอย ทาใหมองไมเหนความผดปกต


แสงสวาง

มาตรฐานกาหนดความเขมของแสง

อยางนอย 15 foot candles (fc) สาหรบการตรวจสอบท�วๆ ไป

อยางนอย 50 foot candles (fc) สาหรบการตรวจสอบงานสาคญและตองการดจดเลกๆ

Illumination Engineering Society กาหนดความเขมแสง 100-300 fc สาหรบงานสาคญ (Critical Work)

ASME Section V Article 9 กาหนดความเขมแสงท�ผวงานอยางนอย 100 fc

03/05/57

3


แสงสวาง สเปคตรม ของแสง


ความสะอาด

ปรมาณของแสงสตา ข �นกบความสะอาดของผวงานท�สะทอนแสง


ความสวาง (Brightness)

ความสวาง เจดจา เกนไป จะทาใหเกดส�งท�เรยกวา Glare (แสงบาดตา)

Glare จะรบกวนความสามารถในการมองเหนและทาใหเกดปญหาในการสงเกตและตดสนใจ


สภาพผว (Surface Condition)

สเกล (Scale), สนม (Rust), ส�งสกปรก (Contaminants)

ส�งท�เกดจากขบวนการผลตเชน การมลล�ง (Milling), การเจยร(Grinding) และขด (Etching) อาจจะมผลเสยตอความสามารถในการตรวจสอบผวงาน


รปราง (Shape)

รปรางของวตถมผลตอปรมาณแสงท�สะทอนเขาสตา เน�องจากแสงท�สะทอนมาจากหลายมม


ขนาด (Size)

ขนาดของวตถเปนตวกาหนดรปแบบของการสแกนดวตถท�ตองการตรวจสอบ 100%

อาจจะใชแวนขยาย ถาจาเปนตองดรายละเอยดในระยะใกล ไมเชนน�นอาจจะสงเกตไมเหนความผดปกต

03/05/57

4


อณหภม (Temperature)

อณหภมท�สงเกนไป อาจจะทาใหการมองเหนบดเบ �ยว เน�องจากผลของคล�นความรอน

เชนคล�นความรอนของทะเลทราย ทาใหเกดส�งลวงตา เปนผลจากการบดเบ �ยวของคล�นความรอน


Texture and Reflector

ตวแปรใหญอกตวหน�งคอ ปรมาณของแสงท�สะทอนออกมาจากวตถ และมมท�แสงเขาสตา

สนมท�มากเกนไป หรอผวขรขระ ทาใหแสงกระจายและจากดปรมาณแสงท�เขามาสตา

เราสามารถแกไขไดงายๆ โดยการเพ�ม หรอลด ปรมาณแสง หรอปรบปรงสภาพผวท�ทาการตรวจสอบ หรอ เปล�ยนมมของแสง

เกดอะไรข �นในภาพน �

ความสะอาดของพ �นผว, การสะทอนของแสงบอกถงความลก ???

45 mm

ตวอยางของช�นงาน ปจจยจากคน

ส�งแวดลอม

ปรมาณแสงท�ตองการข �นกบปจจยหลายอยางเชน ความเรวหรอความแมนยา, แสงสะทอนจากพ �นหลงและตวแปรการตรวจสอบอ�นๆ

ตวแปรรวมถงความพรอมทางกายภาพ, สภาวะของจตใจ ประสบการณ และ สขภาพ

และความลาของผตรวจสอบ (Inspector)

ความแตกตางระหวางแสงบนวตถและพ �นหลง

ความแตกตางระหวางแสงจากวตถกบพ �นหลงในอตรา 3:1

ถาพ �นหลงดา ความสวางของวตถกบบรเวณรอบๆ ในอตรา 1:3

ปจจยจากคน

ส�งแวดลอม

ปจจยทางกายภาพท�มผลตอความสามารถของผตรวจสอบ(Inspector)

สและรปแบบ ของบรรยากาศรอบๆ มผลตอทศนคตผตรวจสอบ

ผนงสดาสามารถดดซบแสงสงมากข �นถง 50%

ความแตกตาง (contrast) มากๆ ทาใหเกดการลา (Fatigue) ของตา


สรระ (Physiological)

ผตรวจสอบตองต�นตวอยเสมอ

ถาขยบตา ไปบนพ �นท�ขนาดใหญดวยความรวดเรว อาจทาให ตาลาได

ถาตาไมไดโฟกสดวยความรวดเรวขณะเปล�ยนทศทางการมอง จะทาใหมองพลาดได

การลาของผตรวจสอบ ไมวาสวนใดจะสงผลตอการลดประสทธภาพ และความแมนยาในการตความขอมล

03/05/57

5


สภาพจตใจ (Psychological)

สภาพจตใจท�แตกตางกน ทาใหทนทานตอความตงเครยด อารมณและส�งเราอ�นๆ ไมเทากน

สงผลตอความสามารถในการมองดวตถ การประเมนและความสามารถในการตรวจสอบ

ความต �งใจในการมองด อาจจะมผลตอการรบร

ถาคนน�นไมคาดหวงวาจะพบอะไร กอาจจะมองขามส�งท�มองเหนไป

ส�งท�จะชวยไดคอ การคาดลวงหนาวาจะเจออะไร และจาใหไดวามองผานอะไรมา


การรบร (Perception)

ความสามารถของตาไมคงท�

ถาทาการตรวจสอบชวงแรกๆ จะมการรบรไดดกวาเม�อเหน�อยลา

การเปล�ยนระดบแสงเปนสาเหตของการปวดตา

ถาอยในท�มดนานๆแลวออกมาเจอแสงท�สวางทาใหปวดตา

การท�มองแสงจาทนท ทาใหตาไมปกตได ตองใชเวลาถง 30 นาท ในการท�มานตาปรบตว เพ�อใหสามารถดไดตามปกต

ถามานตาเม�อยลา หรอกลามเน �อท�ใชปรบเลนซตาลา อาจเน�องจากอาย ใชงานมากเกนไป การใชยา ตดเช �อ อารมณ จะทาใหมผลกบสายตามาก


การรบร (Perception)

การตรวจสายตาควรทาการปละคร�ง เพ�อประกนไดวาผตรวจสอบเปนไปตามขอกาหนด

ส�งภายนอกเชน อารมณ การใชยา แสงจาเกนไป นอนไมเพยงพอฯลฯ อาจจะมผลตอความสามารถในการใชสายตา

อกส�งหน�งท�มผลตอการรบรคอลกษณะของส�งท�เหน


มมท�มองดกบระยะทาง (Visual Angle and Distance)

การดดนสอ 2 แทงท�วางขนานกน ในมมต �งฉาก จะมองเหนดนสอท �ง 2 แทง

แตถามองดในแนวซอนกน จะเหนเพยงแทงเดยว เพราะอกแทงซอนอยดานหลง



ความสามารถในการแยกแยะวตถจะกาหนดโดยระยะจากวตถถงดวงตาและมมถางของจด 2 จดท�สามารถแยกแยะดวยตา

รจกกนในช�อ “พลงในการแยกแยะ” (Resolving Power)

โดยท�วไป มมต�าท�สดท�สามารถแยกแยะ2 จดออกจากกนไดคอ 1/60 องศา

ระยะ 12 น �ว (300 มม) แยกแยะท�ดท�สด 0.0035 น �ว (0.09 มม)

ระยะ 24 น �ว (600 มม) แยกแยะท�ดท�สด 0.007 น �ว (0.18 มม)

ขอจากดในการมองระยะใกลคอ ไมสามารถโฟกสใกลกวา 250 มม ลงมาได

การตรวจสอบดวยสายตาโดยตรงท�ดท�สด คอ 10-24 น �ว (240-600 มม)



มมในการมองควรจะไมนอยกวา 30o กบผวงานท�ทาการตรวจสอบ

03/05/57

6

by



(Testing Tool)

การทางานของดวงตา

การทางานของดวงตา

ดวงตามหนาท�คลายคลงกบกลองถายรป โดยยอมใหแสงผาน

จากกระจกตา (cornea) ผานมานตา (Iris)ท�ทาการเปด/ปดร

มานตา (Pupil)ซ�งจะปรบเปล�ยนขนาด ตามปรมาณแสง คลายกบ shutter ในกลอง

ถายรป แสงท�เขามาในลกตาจะถกโฟกสท�บรเวณจอประสาทตา (retina) ซ�งทาหนา ท�เหมอนฟลม จากน�นมการสงสญญาณ โดยเสนประสาทตา(optic Nerveไปสสมองเพ�อแปลผลเปนภาพ


ดวงตา

อปกรณสาคญในการตรวจสอบดวยสายตา(Visual Testing) คอดวงตาของเรา

แสงจากแหลงกาเนดไปตกกระทบท�ช �นงาน

แสงสะทอนจากวตถผานตวกลางเขาสดวงตาผานเลนซ (ท�ไดปรบโฟกสใหตกท�เรตนา – Retina)

Cone และ Rod จะเปล�ยนพลงงานแมเหลกไฟฟาเปนสญญาณประสาท ท�จะสงเขาสสมองผานประสาท


การเทยบเคยงช �นสวนของกลองกบของดวงตา

เลนซกลอง ขยบยดหดเพ�อปรบโฟกส เหมอน เลนซตาสามารถหดหรอคลายตว

ชตเตอรของกลอง ใหญ-เลก เพ�อใหแสงเขา เหมอน มานตาเปดใหญ-เลก

แสงตกลงท�ฟลมของกลอง หรอ เรตนา (Retina) ของตา แลวผานประสาทตา ไปยงสมอง

สมองแปลสญญาณจากตาท �ง 2 ขางออกเปนการรบรแบบ 3 มต


ความเส�อม หรอเสยของดวงตา

ตาเสยหายหรอเส�อมสภาพไดตลอดเวลา

เลนซจะยดหยนไดยากข �น เม�ออายมากข �น

ตวเลนซ อาจบกพรองไดเชน ตอกระจก (Cataracts), ปาน (Stigmas), แผลเปน (Scars) หรอ การขดขวน (Scratches) ท�ทาใหเกดการบดเบ �ยวของแสง หรอก �นแสงท�เขาสดวงตา

ตวบนทกภาพ (เรตนา – Retina) อาจจะหลดออกจากการกระเทอนท� รนแรง หรอ เปนโรค

03/05/57

7


ตาบอดส เปนความจากดในการรบรส อาจผดปกตต �งแตเกด หรอ

ระบบประสาทตาเกดความเสยหาย

สมอง อาจเสยหายจากสารเคมเชน แอลกอฮอร ยาหลอนประสาท เซลสมองเส�อม เสนประสาทเสยหาย


อปกรณชวยในการตรวจสอบโดยพนจ โดยตรง

การตรวจอาจทาไดด ถาใชการขยายภาพ

มมของการตรวจสอบสามารถปรบใหดข �นไดโดยใชกระจก


แวนขยาย

กาลงของการขยายสามารถหาไดดงน �

กาลงขยาย = 10 / ระยะโฟกส (น �ว)

กาลงของการขยายจะตรงขามกบระยะหางจากเลนซ

กาลงขยายมากจะคมชดท�ระยะใกลแตท�ไกลๆจะมว

กลองขยายดผ �งท�ตอมดอกไม จะเหนผ �งชดแตดานหลงออกไปจะมว

อปกรณท�ใชกบบอยๆ คอแวนขยายและกลองไมโครสโคป

ขนาดปกตของเลนซแวนขยายคอ 1.5 น �วถง 6 น �ว

การท�ตามองเหนวตถมขนาดใหญหรอเลกข �นอยกบขนาดของภาพท�ตกบนเรตนา ซ�งข �นอย กบมม ท� วตถรองรบลกตา ถามมท�รองรบวตถมาก ภาพท�เกดบนเรตนา จะมขนาดใหญ ดงรป

ถาเล�อนวตถใกลเขามาภาพท�เกดบนเรตนากจะโตข �น แตกจะถกจากดดวยระยะใกลตา เพราะใกลกวาน �ถงแมภาพบนเรตนาจะใหญแตภาพไมชด เพ�อจะใหภาพท�เกดม ความชดเราตองใชเลนสนนมาชวยในการขยายภาพ เลนสนนท�ใชในลกษณะน �เรยกวา “แวนขยาย” ซ�งแวนขยายเปนอปกรณท�ชวยใหเหนภาพขยายใหญข �นท�ระยะ 25 เซนตเมตร โดยภาพท�เกดจากแวนขยายเปนภาพเสมอนหวต �ง ดงรป แสดงการทางานของแวนขยาย

03/05/57

8


กระจก

กระจก ชวยในการมองมม หรอซอกท�ไมเขาถงไดงาย

ทาใหสามารถมองในมมท�นอยกวา 30o อยางท�ตองการได


กลองไมโครสโคปแบบพกพา

เปนทอเลกๆ (ปกตยาว 6 น �ว) ตดเลนซขนาด 0.5 น �ว

แสงจะผานเขามาตามชองของทอหรอท�ใสฝาไว

เน�องจากวามกาลงขยายมาก (25-60 เทา) ทาใหระยะท�คมชดนอยมาก

ขนาดเลนซท�มากข �นจะมกาลงขยายลดลง


แหลงกาเนดแสง

เม�อใชอปกรณขยายภาพนอกจากเลนซแลวตองมแหลงกาเนดแสง

ปกตจะใชไฟฉาย ซ�งตองถอใหลาแสงทามมกบผวงาน ท�ระยะไมเกน 1 น �วจากผวงานท�ทดสอบ


ความเขมแสง

หนวยวดเปน foot candle หรอ lumen

ความเขาท�ตกลงบนผวงานทดสอบข �นกบ

ระยะหางของแหลงกาเนดแสงกบผวงาน

มมของแสงท�ทากบผวงาน

ขนาดวตตของหลอดไฟ

ความแรงของแบตเตอร�

เราสามารถทาการวดความเขมแสงไดโดยใชเคร� องวดแสงวางไวท�ผวงาน


เคร� องมอวด

เคร� องมอท�ใชในการตรวจสอบโดยพนจ โดยตรง เชน

อปกรณวดความยาว

ไมโครมเตอร

คาลบเปอรแบบวดภายใน และภายนอก

ตววดความลก (Depth Gauge)

Profile Gauge

ตวเทยบขนาด (Optical Comparator)

เทมเพลท (Template)

อ�นๆ


อปกรณวดความยาว

ไมบรรทด (6 น �ว หรอ 12 น �ว)

ตลบเมตร (3 ม. หรอ 5 ม.)

เทปวด

ตองระวงการวดโดยเอาขอบปลายชน ไมบรรทดสวนใหญไมไดเร�มจดศนย (0) ท�ขอบปลายของไมบรรทด ไมบรรทด Stainless เร�มจดศนย (0) ท�ขอบปลาย

03/05/57

9


ไมโครมเตอร

เปนอปกรณวดท�แมนยามาก ปกตใชวดความหนาหรอเสนผาศนยกลางภายนอก (OD)


เวอรเนยร คาลบเปอร

ปกตใชวดเสนผาศนยกลางท �ง ID, OD ของวตถท�เปนแทงกลม และ วดความลก

คาลบเปอรแบบใหมสามารถอานคาไดเลย แบบเขมหรอตวเลขดจตอล


คาลบเปอร แบบ ธรรมดา ตองวดช �นงานแลวเอามาเทยบกบไมบรรทด


ตววดความลก (Depth Gauge) ใชวดความลกของความไมตอเน�องบนผวงาน เชน Pit หรอการกด

กรอน กอนการใชงานตองต �งคาศนยกอน โดยวางกบพ �นเรยบแลวปรบคาท�

อานใหได ศนย (0) การแสดงคาจะทาไดท �ง 2 แบบคอเกจแบบเขมหรอตวเลขดจตอล


V-WAC Gauge


Profile Gauge

ดสภาพผวช �นงาน บรเวณกดกรอน

03/05/57

10


Profile Gauge

วดความสภาพผวช �นงาน บรเวณกดกรอน


เทมเพลท (Template)

ใชในงานเช�อม งานประกอบ และงานกอสราง ใชวด

แนวเช�อม fillet

การเย �องศนย (offset)

ประกอบไมพอด (mismatch)

ความสงของแนวเช�อม (weld reinforcement)

รอยกดขาง (undercut)

หรอขนาดท�ผดปกตอ�นๆ

ความเขาใจเก�ยวกบ Visual Testing

Welding gauge


Welding gauge


Welding gauge


Welding Gauge

Size of Fillet Weld

03/05/57

11


Go / No-Go Gauge

เทยบขนาดเลกสด และใหญสด ท�ยอมรบได

ไมตองการคาท�แทจรง ตองการเพยงขนาดอยในชวงท�ยอมรบไดหรอไม


Taper Gauge

ใชวดระยะ Root Opening (Gap)


Hi-Lo Gauge

Hi-Lo Gauge เรยกอกอยางวา Mismatch Gauge ใชวดการเย �องดานใน (Internal Alignment) ของงานเช�อมทอ

โดยการสอดเขาไปแลวดงใหเกจชนผวช �นงานท �ง 2 ขาง แลวตองลอคเกจกอนท�จะเอาออกมาอานคา


Steel Protractor วดมมไดละเอยดมาก

วดโดยหมนแกนใหแนบกบสวนท�วดแลวอานคา


Leveling Protractor คลาย Steel Protractor ในการวดมม แตสาหรบช �นงานขนาดใหญกวา และ

มลกน �า (bubble level) ท�สามารถบอกความเอยงได


อปกรณวดอ�นๆ

snap gauge,

feeler gauge,

03/05/57

12


ระดบน �า เพ�อวดการเอยงท �งในแนวต �ง และ แนวนอน


Plumb Bob มน�าหนก ประมาณ 142 ถง 567 กรม

ใชตรวจสอบ ความตรงของแนวต�ง

Max. Gap

Shell

Min. Gap

Out of Vertical = GMax – Gmin


หววดเกลยว (Thread Gauges) อาจประกอบดวยหลายในอนเดยว โดยแตละใบจะมหลายหยกท�เขากบระยะเกลยวตามมาตรฐานของเกลยวแตละขนาด

การมองดทางไกล-โดยออม (Remote Visual-Indirect)

การตรวจสอบโดยพนจ ทางไกล (Remote Visual Testing) สามารถใหคาจากดความไดวาเปนการใชอปกรณชวยด เชน

กระจก

กลองทววงจรปด

Borescope

Fiberscope

Videoscope

กลองถายรป


กระจก

เน�องจากการตรวจสอบดวยสายตาโดยตรง (Direct Visual Testing) น �นตาตองอยหางจากผวงาน 24 น �ว (610 มม)

และสายตาทามมกบผวงานไมนอยกวา 30o

กระจกจงเปนส�งจาเปนในการมองในมมท�เหมาะสม


Borescope

เปนอปกรณท�เกาแกในการตรวจสอบลากลองปน

อปสรรค 2 ประการในการตรวจสอบลากลองปนคอ

การเขาถงจดท�ตองการตรวจสอบและ

แสงสวางท�เพยงพอในการตรวจสอบผวภายในของลากลอง

Rigid Borescope อาจประกอบ ดวยเลนซหลายอนซอนกน

มหลอดไฟเลกๆอยท�ปลายดานหน�ง จากการใชตรวจสอบรของลากลอง

(bore of a rifle) จงเรยกวา“Borescope”

03/05/57

13


Borescope


Borescope (Endoscope)

แรกเร�มใชในการตรวจสอบลากลองปนไรเฟล และปนใหญ โดยการใชทอเลกๆ ท�กลวงและกระจก

ตอมามการใชระบบเลนสสงตอในทอเลกๆ ท�ดดงอไมได(Rigid Tube) ซ�งใหภาพท�ดข �น

จากการท�ใชทอท�ดดงอไมได ทาใหการใชงาน Endoscope จากดอยกบการตรวจงานท�เขาถงไดตรงๆเทาน �น


ใยแกวนาแสง (Fiber glass) ซ�งเรยกวา Fiberoptic Borescope

ใชกลมใยท�มเลนซอยท�ปลายท �ง 2 ขาง เรยกวาเทคนค “Fiber Optic”

มความออนตวของสารมากกวา ทาใหเขาถงช �นสวนท�ตองการดไดมากกวา


Fiberoptic Borescope ขยบโคงงอได

ป 1955 สงภาพผานเสนใยนาแสง (Fiber Optic)เปน Fiberscope

ภาพท�ไดจากเสนใยนาแสงน�น ลดความคมชดของภาพเม�อเทยบกบการใชเลนสของ Borescope

การขยบโคงงอได ทาใหเหมาะกบใชงานทางอตสาหกรรม โดยทาใหลดการร �ออปกรณเพ�อทาการตรวจ


Rigid and Fiberoptic Borescope อายพซ เลนซ (eyepiece lens) ชวยใหผตรวจสอบปรบโฟกสได

ตามตองการโดยใช โฟกส รง “focusring”

Rigid Fiber optic

“Lens Optic” เปนเลนซหลายๆช �น ปรซม(prism) รเลย เลนซ (relay lens) และอายพซ เลนซ (eyepiece lens)

สงแสงสวางไปตาม กลมใยแกว “fiber bundl” ถงผวงาน

หลอดไฟขนาดเลกท�มขนาดเทาเมดขาวสาลเรยกวา“Wheat Lamps” ซ�งใหความสวางจากดและหลอดขาดเรว

ภาพสะทอนจากวตถกลบมาผานกลมใยอกกลม“image bundle”


Rigid and Fiber optic Bore scope

ท �ง 2 วธ สามารถทาใหเกดมมมองไดหลายมม

มองตรง “Direct View”

มองเอยงเปนมมเลกนอย “Fore-oblique View”

ถามองดานขาง “Side View” หรอ “Right Angle View”

ถามมเกนกวา 90o “Retrospective View”

มมมองท�บานออก “Field of View - FOV”

03/05/57

14


Videoscope

เหมอนกบ Fiberoptic Borescope ท�แสงจากหลอดไฟสงไปท�ผวงานโดยผานกลมเสนใยนาแสง “Fiberoptic Bundle”

แตท�ไมเหมอนกบ Fiberoptic Borescope คอภาพไมไดสะทอนกลบมาผานกลมเสนใยนาแสง

ภาพผาน Objective Lens มาตกกระทบ Charged Coupled Device (CCD) ซ�งจะเปล�ยนภาพไปเปนสญญาณอเลคทรอนคสและสงไปท�หนวยประมวลผล ซ�งจะผานขบวนการสงภาพท�จอแสดงภาพ


Videoscope


Videoscope


กลองถายรป

กลองดจตอล มขนาดเลก ราคาไมแพง

สามารถเขาถงชองแคบๆได แตไมเทากบ Bore Scope

ภาพท�ไดนามาแตง เพ�อทารายงานไดสะดวก

ชอลกวดอณหภม

ชอลกวดอณหภม (Temperature Crayon)

ใชวดอณหภมของการ Preheat

โดยขดบนช �นงาน แลวชอลกจะละลายท� อณหภมตามท�กาหนดท�ชอลก

ปกตจะวดท�วสดหางจากขอบแนวเช�อมประมาณ 1 น �ว หลงจากเอาเปลวไฟออกประมาณ 1-2 นาท

ไมควรขดบนบรเวณท�จะเช�อม เพราะอาจจะกลายเปนส�งสกปรกของการเช�อม

by



(Application and Technique)

03/05/57

15

การประยกตใชงานท�วไป

การตรวจสอบและการทดสอบ ครอบคลมต �งแตเปนวตถดบจนถงส �นสดการใชงาน วตถดบ ตรวจสอบดวยสายตา หาความไมตอเน�องท�เกดข �นในข�นตอน

การทา เขาขบวนการผลต ใชการตรวจสอบดวยสายตา หาความไมตอเน�องใน

ชวงแรกๆของขบวนการผลต และหาความไมตอเน�องลกษณะเฉพาะของข�นตอนน�นๆ ช �นงานไปใชงาน หาความไมตอเน�องจากการใชงานเชน Stress,

Corrosion, Erosion ในทกข �นตอนการผลตจนถงการใชงาน จะใชการตรวจสอบดวยสายตา

(Visual Testing) ในหลายๆเทคนค เพ�อตรวจสภาพวายงสามารถใชงานไดอย


รปแบบของผลตภณฑท�ใชการตรวจสอบโดยพนจ Tank & Pressure Vessel & Piping Building Turbines & Generators Refinery Aerospace


Tank & Pressure Vessel & Piping มกจะใชบรรจของเหลว กาซ หรอ ไอน �า ของเหลวท�บรรจอาจเปนสารกดกรอน หรอทาใหเกดความ

เสยหายจากการใชงาน Tank ใชกบการเกบสารท�ไมมความดน หรอความดนต�า Pressure Vessel ใชกบสารท�มความดนสง ในขณะท�มความดนสง ถามการกดกรอนเน�องมาจากของเหลว

และความรอน หรอ Mechanical Stress อาจสงผลใหเกดCrack, Distortion หรอ Stress Corrosion


Power Plants (โรงไฟฟา) มหลายๆอยางประกอบกนเชน Piping, Tubing, Tank, Vessel,

และ Structure ท�อาจจะอยในส�งแวดลอมท�ทาใหเกด Corrosion หรอ Erosion หรอม Stress สง

อปกรณเหลาน �ตองทาการตรวจสอบดวยสายตา หรอใช RVI


Turbines & Generators มใชใน โรงไฟฟา งายตอการเกดความเสยหาย จากอณหภม ความดน การสก

หรอ Vibration และการกระแทกของไอน �า น �า หรอ อนภาคเลกๆ

อปกรณเขาถงไดยาก อาจตองถอดร�อออก จงจะสามารถตรวจสอบได

ทาการตรวจสอบผานรเลกๆ ดวย Borescope

03/05/57

16


โรงกล�นน �ามน มหลายขบวนการผลต ท�มความดนและอณหภมสง เปนปจจยท�สาคญ รวมท �งอาจเปนสารท�มอนตราย สารบางชนด ทาใหเกด Corrosion ใน Piping, Tank, Vessel,

และ Structure จงตองทารบการตรวจสอบอยางสม�าเสมอ

Standards, Codes and Specification

Specification เก�ยวกบวสดท� รจกกนดน�น คอ American Society for Testing and Material (ASTM) Standard ASTM ต �งข �นเม�อป ค.ศ. 1898 ปจจบน ASTM Standard ม >80 Volumes ใน 15 Sections Section ท�เก�ยวกบโลหะคอ

Section 1 – Iron and Steel Products Section 2 – Nonferrous Metal ProductsSection 3 - Metals Test Methods and Analytical Procedures

มาตรฐานน �ใหแนวทางเก�ยวกบสภาพของวสดท�เหมาะสมตอการใชงาน


เม�อสรางเปนอปกรณ การสรางและตรวจสอบตามCode/Specificationเชน American Society of Mechanical Engineer (ASME) Boiler and Pressure Vessel (BPV) Code ม 12 Section คอI ถง XII เชน


ASME BPV Code ดานการออกแบบ

Section I - Rules for Construction of Power Boilers Section IV – Rules for Construction of Heating Boilers Section V – Nondestructive Examination Section VIII – Rules for Construction of Pressure Vessels Division 1 Division 2 - Alternative Rules Division 3 - Alternative Rules for Construction of High Pressure

Vessels Section IX – Welding and Brazing Qualifications Section X – Fiber-Reinforced Plastic Pressure Vessels Section XII – Rules for Construction and Continued Service of Transport


ASME BPV Code การดแลอปกรณ หมอน �า

Section VI – Recommended Rules for the Care and Operation of Heating Boilers

Section VII – Recommended Guidelines for the Care of Power Boilers การดแลอปกรณ โรงไฟฟานวเคลยร

Section XI – Rules for Inservice Inspection of Nuclear Power Plant Components


American Petroleum Institute (API) การดแลอปกรณ Vessel, Tank, and Piping: API 510 Pressure Vessel Inspection Code: In-Service Inspection, Rating,

Repair, and Alteration API 570 Piping Inspection Code: Inspection, Repair, Alteration, and

Rerating of In-service Piping Systems API 653 Tank Inspection, Repair, Alteration, and Reconstruction

03/05/57

17


Code / Specification ท�เก�ยวกบระบบทอ American Society of Mechanical Engineer (ASME)

ASME B31.1 – Power Piping ASME B31.3 – Process Piping ASME B31.4 – Pipeline Transportation Systems for Liquid

Hydrocarbons and Other Liquids ASME B31.8 – Gas Transmission Distribution and Piping Systems ASME B31.9 – Building Services Piping

American Petroleum Institute (API) : API 1104 – Welding of Pipelines and Related Facilities

การตรวจหาความไมตอเน�องโดยพนจ

ความไมตอเน�องในตววตถดบ (Inherent Discontinuities) ตรวจสอบโดยตรง และเปรยบเทยบกบ ขอกาหนดเกณฑการ

ยอมรบของมาตรฐานวสด อปกรณท�ชวยเชน

อปกรณวด, แสงสวาง, แวนขยายและกระจก อปกรณบนทกภาพ


การตรวจสอบวสดใหม การวดขนาด (Dimensional Check) ความหนา

เสนผาศนยกลาง ความกลม ความเรยบ การตรวจหาความผดปกตทางกายภาพ เชนสผดปกต รอยดาง

หรอการเปล�ยนแปลงท�ผวอ�นๆ โดยประเมนผลเปรยบเทยบกบเกณฑการยอมรบท�กาหนดใน

Construction Code, Standard หรอ ขอกาหนดของลกคา


ข �นตอนปกตของการสงเกต ท�ผตรวจสอบ (Inspector) หรอผทดสอบ (Examiner) ควรจะทาตามในการตรวจสอบสภาพท�วไปดวยสายตา

Discontinuity Imperfection

Indication

Interpretation

RelevantFalse Non-relevant

Evaluation

Accept P Reject O


ความไมตอเน�องในตววตถดบ (Inherent Discontinuities) อาจเร�มจากส�งเลกๆ ท�เกดจากการกดกรอน รอยขดขวน หรอความไม

ตอเน�องในวตถดบ เชน ฟองอากาศ (Porosity) รอยแตก (Crack) สแลกฝงใน (Slag Inclusion)

ความไมตอเน�องอาจพฒนารนแรงมากข �น เน�องจากความเครยด การเปล�ยนแปลงของแรงท�กระทาจนไมสามารถรบแรงได จนเกดความเสยหาย

รอยบกพรอง (Defect) คอความไมตอเน�องท�มขนาด รปราง รปแบบ จานวน และตาแหนง ท�เม�ออยในสภาพแวดลอมหน�ง ทาใหช �นงานไมสามารถใชงานตอไปได


Ingot Crack - อาจมองเหนตอนเปน Ingot แตกบอยคร�งท�เหนในข�นตอนการผลต Scab - สภาพผวของ Ingot เกดจากโลหะหลอมเหลวกระเดนโดนผวโมลด

เม�อแขงตวแลวกไมหลอมรวมกบ Ingot Pipe - การยบตวของโลหะรอนในขณะท�แขงตว มลกษณะเปนกรวย ลงไป

จากตรงกลางของผวดานบนของ Ingot เกดการแยกเปนช �น (Lamination) เม�อเอาไปรดใหเปนแผน หรอรปยาว(Elongation) ถาผลตเปน Bar, Bloom หรอ Billet Pipe

Void - Ingot แขงตวเรวเกนไปทาใหอากาศหรอกาซตางๆ ออกมาไมทนกจะกลายเปนฟองอากาศท�มรปรางทรงกลม

Nonmetallic Inclusion - เกดจากสาร Deoxidizing ท�เตมเขาไปในขณะท�เหลกหลอมเหลว ออกไซดและซลฟายด จะรวมตวกนเปน Nonmetallic Inclusion

03/05/57

18


Ingot เทคนคการตรวจสอบ

พบไดโดยการตรวจสอบดวยสายตาโดยตรง (Direct Visual Testing) การใชอปกรณชวยเชนแวนขยาย แสงสวางเพ�มเตม และกระจก กชวย

ในการตรวจสอบใหไดดข �น


ความไมตอเน�องในขบวนการผลตข �นตน (Primary Processing) การตรวจสอบโดยพนจโดยตรง อปกรณชวยเชน อปกรณชวยวด แสงสวาง และ อปกรณชวยด (แวนขยาย

และกระจก) ตลอดจนกลองถายรป ขบวนการข �นรปเชน

ตข �นรป (Forging) รด (Rolling) ดนข �นรป (Drawing) อดข �นรป (Extruding) เจาะข �นรป (Piercing)

การเปล�ยนแปลงรปรางของวสด อาจเปล�ยนรปรางลกษณะของความไมตอเน�องในวตถดบ ใหกลายเปนแบบอ�นไป


ตข �นรป (Forging) รปแบบความไมตอเน�อง

Forging Burst รปรางเปนเกลด หรอหลมขรขระ สวนใหญ Internal Burst จะกลายเปนรอยบกพรอง

Forging Lap เปนการเกยกนของโลหะบรเวณผวในระหวางการตข �นรป หาเจอได

ยากถาไมใชแวนขยาย Crack


ตข �นรป (Forging) เทคนคการตรวจสอบ

ตรวจสอบดวยสายตาโดยตรง (Direct Visual Testing) เปนวธท�เหมาะสมท�สด

ถาจะใหไดผลดควรใชแวนขยายขนาด 5X ถง 10X พรอมไฟฉายท�ฉายในมมท�ทาใหเหนเงาของความขรขระ


รด (Rolling) รปแบบความไมตอเน�องSeam

Seam และ Stinger ท�ผวของวสด มลกษณะยาวขนานไปกบทศทางการรด ยากท�จะตรวจ

พบไดดวยสายตา Seam เกดจากการรดท�ทาใหผวโลหะ 2 ช �นมาแนบตดกนโดยไมหลอม

รวมกน Stinger เปน Inclusion ท�กลายเปนรปยาวเน�องจากการรด อาจ

มองเหนไดถาเปดสผว การแยกช �น (Lamination) ควรทาการตรวจสอบดวยการทดสอบดวยคล�น

เสยงความถ�สง (UT)


รด (Rolling) เทคนคการตรวจสอบ

การตรวจสอบโดยพนจโดยตรง (Direct Visual Testing) เปนวธท�เหมาะสมท�สด

ควรใชแวนขยายขนาด 5X ถง 10X พรอมไฟฉายท�ฉายในมมท�ทาใหเหนเงาของความขรขระ

การตรวจสอบโดยพนจทางออม (Indirect Visual Testing) ดวยBorescope หรอ Fiberscope ถาตองตรวจสอบภายในของช �นงานท�มรปรางซบซอน

03/05/57

19


ดนข �นรป (Drawing), อดข �นรป (Extruding), แทงข �นรป (Piercing) รปแบบของความไมตอเน�องของขบวนการข �นรปเหลาน � มดงน �

Scab - เปนวสดท�ไมตดกบผวของช �นงาน สามารถหลดออกมาได อาจเกดจากความสกปรกของแบบ ในขบวนการ Drawing หรอช �น

ออกไซดซ�งไมหลอมตดกบช �นงาน Slug – เปนช �นสวนขนาดใหญของวสดท�ฝงตดเขาไปในวสดและไมได

เอาออก Scoring – เปนรอยขดขวนลกท�ผวของช �นงานโดยวสดอ�น อาจตดอยท�

Die หรอแกนเจาะของการทา Piercing เทคนคการตรวจสอบ

ตรวจสอบโดยพนจ โดยตรง (Direct Visual Testing) เปนวธท�เหมาะสมท�สด

ควรใชแวนขยายขนาด 5X ถง 10X พรอมไฟฉายท�ฉายในมมท�ทาให


การหลอ (Casting) เปนขบวนการข �นรปข�นตน (Primary Process) Slag Inclusion

การตรวจสอบดวยสายตาพบเฉพาะสวนท�อยท�ผวเทาน�น บางสวนอยลกลงไป

Hot Tear ปกตจะมองเหนไดท�ผว บรเวณท�มการเปล�ยนแปลงความหนา เกดจากการหดตวของเน �อวสดท�ความหนาตางกน อาจถงข �นแตกราว

ได ขอบ หรอมม ท�มการการเปล�ยนแปลงความหนา มความเครยด (stress)

มาก Gas (Porosity)

มลกษณะเปนทรงกลม บนผวหรอ ในเน �อช �นงานได อาจมตวเดยว หลายตว กระจายกน (Random) หรอเปนกลม (Cluster)


การหลอ (Casting) Unfused Chill and Chaplet

Chaplet เปนโลหะมจดหลอมเหลวต�า ใชเปนแกนในแบบหลอ น �าโลหะหลอมเหลวท�เขาไป จะไปละลาย Chaplet

Chill เปนโลหะท�ใชในการชะลอการเยนตวเฉพาะบรเวณ คลายตะปท�มหวบาน ภายนอกจะเหนเฉพาะหวบรเวณผวช �นงานเทาน�น

Cold Shut น �าโลหะบางสวนแขงตวกอน กอนท�น �าโลหะอกสวนไหลมาถง อาจจะพบไดท �งภายนอก และในช �นงาน

Misrun เปนความไมตอเน�องท�ผว โดยเปนการใสน �าโลหะหลอมเหลวลงไปไม

เตม Mold จะเหนไดงายเพราะผวงานจะต�ากวาท�ควรจะเปน


การหลอ (Casting) เทคนคการตรวจสอบ

ตรวจสอบโดยพนจ โดยตรง (Direct Visual Testing) และแบบทางไกล(Remote) ข �นกบวามองเหนหรอไม

ถาสามารถมองเหนไดโดยตรง ควรใชแวนขยายขนาด 5X ถง 10X พรอมไฟฉายท�ฉายในมมท�ทาใหเหนเงาของความขรขระ

ผวดานในของช �นงานหลออาจจะใช Borescope หรอ Fiberscope ตรวจสอบ ตองตรวจสอบใหครอบคลมพ �นท�ท �งหมด ตองรกอนการตรวจสอบวาความไมตอเน�องนาจะอยท�บรเวณใดบาง ตองวดขนาดความไมตอเน�องใหแมนยาเพ�อใชในการประเมนผล การเลอกใชอปกรณตองพจารณาขนาดของรเปดท�ตวช �นงาน ท�จะ

ใชสอดอปกรณเขาไปตรวจดภายใน

ขบวนการตอโลหะ (Metal Joining)

งานตอโลหะมอย 3 รปแบบ Welding - ขบวนการเช�อม ซ�งมคาจากดความวา

“ขบวนการตอวสด โดยการหลอมวสดใหรวมกนดวยความรอนในอณหภมท�เหมาะสม จะใชลวดเตมลงไปหรอไมกได”

Soldering – การบดกรอณหภมต�า เตม Filler โดยการหลอมละลายท�อณหภม ไมเกน 450oC (840oF) การประสานระหวางผวช �นงานโดย “คาพลลาร แอคช�น – Capillary

Action” Brazing - การบดกรอณหภมสง

เตม Fillerโดยการหลอมละลายท�อณหภมเกน 450oC (840oF) การประสานระหวางผวช �นงานโดย “คาพลลาร แอคช�น – Capillary

Action” Brazing จะสมบรณ ตอเม�อ Filler หลอมละลายหมด และม Fillet เลกๆ

ท�จดตดของช �นงาน ซ�งตองสม�าเสมอตลอดแนวปกตการตอจะเปนแบบ Lap Joint (ตอเกย)


03/05/57

20


Arc Welding (การเช�อมดวยการอารค) เปนการทาใหวสดหลอมรวมกนดวยความรอนจากการอารค โดยจะใช

ความดนดวยหรอไมกได และจะใชลวดเตมลงไปหรอไมกได ขบวนการเช�อมดวยการอารค ท�ใชกนท�วไปม 5 แบบคอ

1. SMAW – Shield Metal Arc Welding2. GTAW – Gas Tungsten Arc Welding3. GMAW – Gas Metal Arc Welding4. FCAW – Flux Cored Arc Welding5. SAW – Submerged Arc Welding

มหลกพ �นฐานคลายกนคอ ใชไฟฟาในการใหเกดความรอนจนช �นงานและลวดเช�อม (Filler) หลอม

ละลาย ปองกนน �าโลหะท�หลอมละลายจากบรรยากาศโดยรอบ


Arc Welding (การเช�อมดวยการอารค)ตวแปรท�มผลตอคณภาพเน �อเช�อม

1. การปองกน (Shielding Used) – ปองกนเน �อเช�อมท�กาลงหลอมละลาย

หรอรอนอย ไมใหผสมกบกาซอ�นๆท�ไมตองการจากบรรยากาศ2. องคประกอบของเน �อเช�อม (Weld Metal Composition) - ธาตตางๆท�

ผสมอยในเน �อเช�อม3. การเตรยมและการประกอบงานเช�อม (Joint Preparation and Fit Up)4. ชนดของลวดท�อารค (Type of Electrode)5. ชนดของลวดท�ใชเตม (Type of Filler Metal)6. รปแบบการเช�อม (Welding Pattern)


SMAW : Shield Metal Arc Welding (Stick or MMA : Manual Metal Arc)

การอารคระหวางลวดเช�อมกบช �นงาน ทาใหเกดความรอนเพ�อใชในการเช�อม

ลวดเช�อมมลกษณะลวดตนยาวประมาณ 1 ฟต มฟลกซหมอยภายนอก เหลอปลายดานท�จะใชหวเช�อมจบประมาณ 2 น �ว

เปนขบวนการเช�อมใชกนมากเพราะสะดวก ถก และ ไมมอปกรณเสรม การเช�อมเปนแบบ Manualหลกการเช�อม

การอารคระหวางลวดเช�อมกบช �นงาน ทาใหเกดความรอนถงจดหลอมละลาย

ช �นงานบรเวณท�อารคหลอมละลายไปพรอมกบลวดเช�อม และฟลกซ ฟลกซท�เผาไหม กลายเปนกาซปกคลมบรเวณท�เกดการอารคปองกน

กาซอ�นในบรรยากาศ ฟลกซบางสวนหลอมละลายในเน �อเช�อมไปรวมตวกบสารมลทน แลว


SMAW : Shield Metal Arc Welding (Stick or MMA : Manual Metal Arc)อปกรณดงน �

หวเช�อม ลวดเช�อม

สายกราวด


GMAW : Gas Metal Arc Welding (MIG : Metal Inert Gas) การอารคระหวางลวดเช�อมกบช �นงาน ทาใหเกดความรอนเพ�อใชในการ

เช�อม กาซปองกนเน �อเช�อมสงมาทางหวเช�อม ซ�งอาจจะเปนชนดเดยวหรอผสม

กนหลายชนดกได การเช�อมเปนแบบ Semi-Automatic : ชางเช�อมทาการเดนลวดสวนเคร�องจะ

ทาการปอนลวด GMAW-Short Circuit มความสามารถซมลกต�า ไมเหมาะกบงานหนาเกน 10

มม. ถากาซปองกนมไมเพยงพอ, ไมเหมาะสม, หรอสวนผสมไมด จะทาใหเกด

ฟองอากาศ (Porosity) ในเน �อเช�อม ความไมตอเน�องท�พบบอยๆคอ ซมลกไมสมบรณ (Incomplete Penetration),

และ หลอมไมสมบรณ (Lack of Fusion) เกดจากความสามารถในการซมลกต�า


GMAW : Gas Metal Arc Welding (MIG : Metal Inert Gas)

03/05/57

21


GMAW : Gas Metal Arc Welding (MIG : Metal Inert Gas)หลกการเช�อม

ความรอนท�เกดจากการอารคทาใหช �นงานบรเวณท�อารคหลอมละลายไปพรอมกบลวดเช�อม ท�จะพนออกมาในหลายรปแบบดงน � Spray Transfer Globular Transfer Short circuiting Transfer Pulsed arc welding


GMAW : Gas Metal Arc Welding (MIG : Metal Inert Gas)

อปกรณ ชดจาย Inert gas ชดหวเช�อม ลวดเช�อม, และชดปอน

ลวด ชดควบคมกระแสไฟ,

ความตางศกย, และอตราการปอนลวด

ชดจาย Inert gas


GTAW : Gas Tungsten Arc Welding (TIG:Tungsten Inert Gas) การอารคระหวางลวดทงสเตน กบช �นงาน ทาใหเกดความรอนในการเช�อม

(ลวดทงสเตน ท�ไมตองการใหหลอมละลายลงไปในเน �อเช�อม) ม ท �งแบบ Manual และ Automatic หลกการเช�อม

ปกตมการเตมลวดเช�อมลงไประหวางการอารคเพ�อใหหลอมละลายรวมกบช �นงานปนเน �อเช�อม การเช�อมแบบไมเตมลวดใชงานบางๆ

กาซปองกนจะผานมาทางหวเช�อมเพ�อปกคลมบรเวณท�เกดการอารค ใชในการปองกนบรเวณท�หลอมละลายจากกาซอ�นในบรรยากาศ


ชางเช�อมท�มทกษะสง จะใหงานเช�อมท�มคณภาพด มการซมลกด

ถากาซปองกนมไมเพยงพอ หรอไมเหมาะสม จะทาใหเกดฟองอากาศ

ในกรณท�เช�อม Stainless หรอ High Alloy อ�นๆ ตองมกาซปกคลมท�ผวดานหลง (Purge gas หรอ Backing gas) เพ�อปองกนการเกด Oxidation (Sugaring)

ความไมตอเน�องท�พบบอยๆคอIncomplete Fusion, Cold Lap, Tungsten Inclusion

GTAW : Gas Tungsten Arc Welding


อปกรณ ชดจาย Inert gas ชดหวเช�อม ลวดทงสเตน ลวดเช�อม ชดควบคมกระแสไฟ,

ความตางศกย ชดจาย Inert gas

GTAW : Gas Tungsten Arc Welding


FCAW : Flux-Cored Arc Welding การอารคระหวางลวดเช�อมกบช �นงาน ทาใหเกดความรอนเพ�อใชในการ

เช�อม ลวดเช�อมมลกษณะเปนหลอดเลกๆท�มฟลกซอยภายใน ยาวเปนมวนอยใน

โรล (roll) กาซปองกนเน �อเช�อมเกดจาก การเผาไหมของฟลกซ อาจเพ�มเตม มาทางหวเช�อม (Duel Shield) เชนเดยวกบ GMAW ม ท �งแบบ Manual และ Automaticหลกการเช�อม

ช �นงานบรเวณท�อารคหลอมละลายไปพรอมกบลวดเช�อมและฟลกซ ฟลกซท�เผาไหม กลายเปนกาซปกคลมบรเวณท�เกดการอารคปองกน

กาซอ�นในบรรยากาศ ฟลกซบางสวนหลอมละลายในเน �อเช�อมไปรวมตวกบสารมลทน แลว

ลอยตวข �นมาปกคลมผวงานกลายเปนสแลก (Slag) ท�ชวยลดการเยนตวของเน �อเช�อม

03/05/57

22


FCAW : Flux-Cored Arc Welding

ถาเปนแบบ Duel shield หวเช�อมกจะเหมอนกบ GMAW


FCAW : Flux-Cored Arc Welding อปกรณ

ชดหวเช�อม ลวดเช�อม, และชดปอนลวด ชดควบคมกระแสไฟ, ความ

ตางศกย, และอตราการปอนลวด

ชดจาย Inert gas ในกรณท�ตองการกาซปองกนเพ�มเตม


SAW: Submerged Arc Welding การอารคระหวางลวดเช�อมกบช �นงาน ทาใหเกดความรอนเพ�อใชในการเช�อม

ท �งหมดจะเกดอยใตฟลกซ ซ�งไมสามารถมองเหน กาซปองกนเน �อเช�อมเกดจาก การเผาไหมของฟลกซ ม 3 แบบ คอ Semi-Automatic, Automatic, และ Machine หลกการเช�อม

ช �นงานบรเวณท�อารคหลอมละลายไปพรอมกบลวดเช�อมและฟลกซ ฟลกซท�เผาไหม กลายเปนกาซปกคลมบรเวณท�เกดการอารคปองกนกาซ

อ�นในบรรยากาศ ฟลกซบางสวนหลอมละลายในเน �อเช�อมไปรวมตวกบสารมลทน แลว

ลอยตวข �นมาปกคลมผวงานกลายเปนสแลก (Slag) ท�ชวยลดการเยนตวของเน �อเช�อม

ฟลกซประกอบดวย deoxidizer, scavengers, และอลลอย ทjปรบปรงสวนผสมของเน �อเช�อม

ฟลกซบางแบบผสมผงเหลกเพ�อเพ�มเน �อเช�อม


SAW: Submerged Arc Welding




SAW: Submerged Arc Welding ถาฟลกซช �น ทาใหเกดฟองอากาศ (Porosity) ในเน �อเช�อม ถาเน �อเช�อม เยนตวเรวเกนไป หรอฟลกซสกปรก อาจจบตวกบสแลก

(Slag) แลวลอยตวชาลง เปนสาเหตทาใหเกด สแลกฝงใน (Slag Inclusion) ท�มทศทางไปตามความยาวแนวเช�อม

ถาเน �อเช�อม root part หรอ backing bar ท�รองรบการอารคบางเกนไป อาจเกดการเช�อมทะล (Burn Through)

ความไมตอเน�องท�พบบอยๆคอ สแลกฝงใน (Slag Inclusion), ฟองอากาศ(Porosity) เช�อมทะล (Burn Through) และเช�อมไมเตม (Underfill)

03/05/57

23


อปกรณ ฟลกซ ท�กองอยในแนวท�

จะเช�อม โดยมาจากถงใสฟลกซ

ลวดเช�อม, ชดปอนลวด, และชดเดนลวด

ชดควบคมกระแสไฟ, ความตางศกย, อตราการปอนลวดและเดนลวด



รปแบบการเช�อม 4 รปแบบ Manual : ชางเช�อมตองทาท �งการปอนลวดและเดนลวด Semi-Automatic : ชางเช�อมทาการเดนลวดสวนเคร�องจะทาการปอน

ลวด Machine : เคร� องเดนหวอารค ปอนลวดและเดนลวด

ชางเช�อมทาการปรบต �งเคร� องใหเรยบรอย แลวคอยปรบแตงเคร�องใหเหมาะสม

Automatic : เคร� องเดนหวอารค ปอนลวดและเดนลวด ชางเช�อมทาการปรบต �งเคร� องใหเรยบรอย แลวคอยดไมใหผดปกต

Weld Joint

การตอช �นงานButt JointT JointCorner JointLap Joint

Weld Joint

สวนท�สาคญอกสวนคอ บรเวณท�เตรยมไวเพ�อทาการเช�อม การประกอบงานเช�อมตองใหมความเครยด (Stress) นอยท�สด

และสามารถเช�อมใหดได สวนประกอบงานของ Weld Joint ท�สาคญคอ

A. Root FaceB. Root Opening (Gap)C. Groove AngleD. Bevel AngleE. Joint AlignmentF. Backing

D

B

C

A

E

F

Weld Joint

DEPTH OF BEVEL

ROOT FACE

Weld Joint

Misalignment (Offset) คอระยะความสงต�าท�ผดไปจากท�ออกแบบ

03/05/57

24

Weld Joint

Backing Bars or Rings คอ วสดท�อยใตแนวเช�อม ใชในการรองรบน�าโลหะ ขณะเช�อม ซ�งอาจอยอยางถาวร หรอถอดออกในภายหลง

Weld Joint

Consumable inserts คอ วสดท�ใสเขาไปใน root opening (gap) ของแนวเช�อม ซ�งจะหลอมละลายเขาเปนสวนหน�งของแนวเช�อม

“K”

“Y” “A”

“J”

Weld Joint

Single V-Groove

Double V-Grooves

Weld Joint

Bevel-Groove Welds

J-Groove Welds U-Groove Welds

Weld Joint

FILLET WELD ใชในกรณท�ไมจาเปนตองเช�อม

แบบ groove weld เพ�อประหยด

คาใชจาย และมความเครยดต�า

กวา

การวดขนาดของ Fillet weld วดท�

ขนาดของ leg ท �ง 2 ดาน

ความแขงแรงของ Fillet weld

ข �นกบขนาดของ Effective throat

(Design throat).

Weld Joint

144

• ขนาดของ Fillet weld วดจากขนาด ของ Weld legs.

• อยางนอยเช�อม 2 ช �น

• Leg ของ socket weld ไมนอยกวา <1.25 t แตไมต�ากวา 3 มม.• ชองระหวาง socket weld กบ ปลายทอ ~1.5 mm (1/16”).• อยางนอยเช�อม 2 ช �น

03/05/57

25

Socket Weld Fitting Socket Weld Fitting

ความปลอดภย (Safety)

ผตรวจสอบดวยสายตาตองเขาใจความปลอดภยในงานเช�อม(Welding Safety Practice) เปนอยางด

มความเส�ยงมากมายหลายประการท�จะเกดอนตรายในงานเช�อม เชน กระแสไฟฟา กาซ ควน แสงอลตราไวโอเลต ความรอน by



(ความไมตอเน�องในงานเช�อม – Weldment)

ความไมตอเน�องท� Root Pass

Root Pass, Root Bead, Stringer, Stringer Bead, หรอ First Pass คอแนวเช�อม Layer แรกท�เช�อมช �นงาน 2 ช �นเขาดวยกน

Tack Weld คอการเช�อมคร�งแรก ท�เปนชวงส �นๆ เพ�อยดใหช �นงาน2 ช �นเขาดวยกน ภายหลงการประกอบและจด Alignment แลว ซ�งอาจถกเจยรออก หรอท �งไวในแนวเช�อม

ตามมาตรฐานท�วไป Tack Weld ควรทาโดย Qualified Welder เทาน �น


ความไมตอเน�องท� Root Pass มหลายอยางดงน �

1. Inadequate Penetration of Weld Groove

2. Inadequate Penetration Due to High-Low

3. Root Concave (Suck Back)

4. Burn Through

5. Root Undercut

6. Incomplete Fusion of Root Pass

7. Hollow Bead

8. Misalignment (High-Low)

9. Unconsumed Insert

03/05/57

26


Inadequate Penetration of Weld Groove (การซมลกไมสมบรณของงานเช�อม)


Inadequate Penetration of Weld Groove (การซมลกไมสมบรณของงานเช�อม)

สาเหต กรณเช�อมดานเดยว

Root Gap (Root Opening) นอย Root Face หนา ฝมอชางเช�อม

กรณเช�อม 2 ดาน เกดจากการเจยรลางสวนท�ไมหลอมละลายดานหลงออกไม

หมดลกษณะท�เหนบนฟลม

เปนเสนตรง คม และอาจจะตอเน�องหรอเวนเปนชวงๆ (ตามปกต


Inadequate Penetration Due to High-Low


Inadequate Penetration Due to High-Lowสาเหต เกดจากการประกอบงานไมด ทาใหขอบไมเสมอกน

(Misalignment) การอารคไมสามารถหลอมละลายถงขอบ Root ท�อยต�ากวาได

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเสนตรง คม เสนเดยวและอาจจะตอเน�องหรอเวนเปนชวงๆ

(ตามปกตจะตอเน�อง) อาจจะดามากหรอจางกไดท�ตาแหนงขอบRoot และ จะเหนไดวาฟลมจะแบงโทนสออกเปน 2 ดาน (ดากบจาง) โดยดานท�ขอบ Root ต�ากวาจะจางกวา


Root Concave (Suck Back, Internal Concavity, Concave Root) หรอไสยบ


Root Concave (Suck Back, Internal Concavity, Concave Root) หรอไสยบ

สาเหต Root Gap (Root Opening) มากเกนไป และเตมลวดเช�อมลงใน

แนวเช�อมนอยเกนไป ความเรวในการเดนลวดไมด ฝมอชางเช�อม กรณท� Back Purging ของงาน stainless, แรงดนอาจมากไป

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาดาท�ตาแหนง Root แตขอบไมคม อาจจะดาหรอจางกวา

วสดแมกได

03/05/57

27


Excess Penetration (Root Convex)


Excess Penetration (Root Convex)สาเหต Root Gap (Root Opening) มากเกนไป และเตมลวดเช�อมลงใน

แนวเช�อมมากเกนไป ความเรวในการเดนลวดไมด ฝมอชางเช�อม

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาขาวตาแหนง Root แตขอบไมคม


Burn Through (เช�อมทะล)


Burn Through (เช�อมทะล)สาเหต Root Pass บางเกนไป สาหรบการเช�อมดานเดยว เจยรลางดานหลงมากเกนไปหรอเช�อมแบคก �ง (Backing Weld)

บางเกนไป สาหรบการเช�อม 2 ดาน ซมลกมากเกนไป การอารครนแรงเกนไป (แอมปสง)

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาดาท�ตาแหนง Root คลาย Root Concave แตจะดากวา มขนาด, รปรางไมแนนอน อาจจะกลม, ร กได อาจจะเหนท�ขอบมเงาขาวท�เปนซากของการระเบดจากดานใน

แนวเช�อม


Root Undercut (รอยกดขางท� Root)


Root Undercut (รอยกดขางท� Root)สาเหต ประกอบ High-Low ใชไฟแรง (แอมปสง) ในการเช�อม มมของลวดเช�อมไมด ฝมอชางเช�อม

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาดาท�ขอบ Root โดยความดาจะข �นกบความลก ลกษณะคลาย Slag Inclusion มากตองระวงเวลาอานฟลม

03/05/57

28


Incomplete (Lack of) Fusion of Root Pass (หลอมละลายไมสมบรณท� Root)


Incomplete (Lack of) Fusion of Root Pass (หลอมละลายไมสมบรณท� Root)

สาเหต ใชไฟออน (แอมปนอย) เกนไปในการเช�อม มมของลวดเช�อมไมด

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเสนดา, คม ตรง ยาวไปตามขอบ Root


Hollow Bead


Hollow Beadสาเหต มฟองอากาศวางตวตามยาวไปกบแนว Root Pass

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาดา ยาว, ร ตรงตาเหนง Root Pass ลกษณะคลาย Slag Inclusion มาก ตองระวง


Misalignment, High-Low, Mismatch


Misalignment, High-Low, Mismatchสาเหต เกดจากการประกอบงานไมด ทาใหขอบไมเสมอกน

(Misalignment) ขนาดของช �นงานไมเทากน เชน ID, ความหนา

ลกษณะท�เหนบนฟลม ฟลมจะแบงโทนสออกเปน 2 ดาน (ดากบจาง) เปนเสนตรง แตไม

คม ตามปกตจะตอเน�อง ท�ตาแหนงขอบ Root ดานใดดานหน�ง โดยดานท�ขอบ Root ต�ากวาจะจางกวา

03/05/57

29


Unconsumed Insert (Consumable Insert ไมหลอมละลาย)


Unconsumed Insert (Consumable Insert ไมหลอมละลาย) ขอบของ Consumable ไมหลอมตดกบช �นงานสาเหต ใชไฟออน (แอมปนอย) เกนไปในการเช�อม มมของลวดเช�อมไมด

ลกษณะท�เหนบนฟลม เหนแนวขาวท�แนวของ Root ลกษณะเหมอน Root ของ

Consumable Insert


Oxidized Root (Oxidation หรอ Sugaring)


Oxidized Root (Oxidation หรอ Sugaring)เหนเปนขย สดาท� Rootสาเหต เกดกบงานเช�อมดานเดยวเชน เช�อมทอ โดยใชวธการเช�อมท�ไม

ใชฟลกซ เชน GTAW และลวดเช�อมแบบ High Alloy (P-No. 5 ข �นไป เชน สแตนเลส และ Ni Alloy) โดยมกาซปกคลมดานหลงไมเพยงพอ

ลกษณะท�เหนบนฟลม มเงาสขาว ลกษณะขรขระเปนยอดแหลมท�วบรเวณท�เกด

ความไมตอเน�องท� Final Pass

ความไมตอเน�องท� Final Pass มหลายอยางดงน �

1. Incomplete Fill of Weld Groove

2. Incomplete Fusion

3. External undercut

4. Inadequate Reinforcement

5. Excessive Reinforcement

6. Surface Porosity


Incomplete Fill of Weld Groove (เช�อมไมเตมขอบ)

03/05/57

30


Incomplete Fill of Weld Groove (เช�อมไมเตมขอบ)สาเหต เตมลวดเช�อมไมเตมขอบ Groove

ลกษณะท�เหนบนฟลม เสน (ท�มความกวาง) ตรง, คม, ดา และท�ตาแหนงขอบ Cover

Pass มาถงขอบ Groove โดยความดาจะข �นกบความลก


Incomplete Fusion (หลอมละลายไมสมบรณ)


Incomplete Fusion (หลอมละลายไมสมบรณ)สาเหต ใชไฟออน (แอมปนอย) เกนไปในการเช�อม มมของลวดเช�อมไมด

ลกษณะท�เหนบนฟลม เสนตรง, คม, ดา และท�ตาแหนงขอบ Cover Pass


External undercut (รอยกดขางท� Cover Pass)


External undercut (รอยกดขางท� Cover Pass)สาเหต ใชไฟแรง (แอมปสง) ในการเช�อม มมของลวดเช�อมไมด ชางเช�อมฝมอไมด

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาดาท�ขอบแนวเช�อม Cover Pass ออกมาหาวสดแม โดย

ความดาจะข �นกบความลก


Inadequate Reinforcement (เช�อมไมเตม)

03/05/57

31


Inadequate Reinforcement (เช�อมไมเตม)สาเหต เตมลวดไมเตม Groove แลวไมไดเช�อมทบอกช �น Bead ของ Cover Pass กวางเกนไป ชางเช�อมไมสามารถควบคม

แนวเช�อมได

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาดาท�แนวเช�อม แตขอบไมคม


Excessive Reinforcement (แนวเช�อมสงมากเกนไป)


Excessive Reinforcement (แนวเช�อมสงมากเกนไป)สาเหต เดนลวดชาไมสมดลกบอตราหลอมละลายของลวดเช�อม

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาขาวท�แนวเช�อม Cover Pass


Surface Porosity (ฟองอากาศท�ผว)


Surface Porosity (ฟองอากาศท�ผว)สาเหต เช�อมขณะลมแรง ช �นงานหรอลวดเช�อมช �น

ลกษณะท�เหนบนฟลม เงากลม ดา เปนจดๆหรอเปนกลม


Overlap

การลนของเน �อเช�อมมากกวา Weld Toe หรอ Weld Root Overlap เกดจาก

การเช�อมไมด เลอกลวดเช�อมไมเหมาะสม เตรยมงานเช�อมไมด (มคราบออกไซดเกาะตดแนนบนบรเวณ

ท�ตองหลอมละลาย (Fusion Line))Overlap เปนความไมตอเน�องท�ผว ซ�งทาใหเกด Notch

03/05/57

32

ความไมตอเน�อง

Stud Weld

ความไมตอเน�อง


Seams and Laps เปนความไมตอเน�องในวสดท�มรปรางยาวท�ผว ท�เกดจาก

ขบวนการรดหรอตข �นรป ถาวางตวตามทศทางของ Stress กไมถอวาเปนรอยบกพรองท�

สาคญ แตถาวางตวต �งฉากกบ Stress อาจจะแยกตวออกกลายเปน

Crack ปกต Seams and Laps จะเปนความไมตอเน�องท�ผว แตบางคร�งถา

ผานขบวนการผลตบางอยาง อาจจะมองไมเหน เม�อทาการเช�อมผานบรเวณท�ม Seams and Laps จะทาใหเกด

Crack

ความไมตอเน�องในแนวเช�อม

ความไมตอเน�องท�อยในแนวเช�อม มหลายอยางดงน �

1. Slag Line

2. Slag Inclusion

3. Incomplete Fusion

4. Tungsten Inclusion

5. Porosity

6. Crack


Non-Metallic Inclusion (Slag Inclusion) Slag Inclusion เปนออกไซด, ฟลกซ, หรอส�งท�ไมใชโลหะ ฝงตวอย

ในแนวเช�อม หรอระหวางแนวเช�อมกบช �นงาน Slag เกดจาก

ฟลกซ ท�หลอมละลายในระหวางการเช�อม แตลอยออกมาจากเน �อเช�อมไมทน

ออกไซด, หรอความสกปรกใน Groove เอา Slag ออกไมหมดกอนเช�อมช�นตอไป


Slag Line

03/05/57

33


Slag Lineแบบ “Wagon Tracks” เปน Slag Line ท�เปนเสนคตามยาวแนวเช�อม

อยระหวาง Root Pass และ Hot Passสาเหต เจยรเอา Slag ออกไมหมดกอนเช�อมช�นตอไป เจยรแตงแนวเช�อมไมด ยงคงมซอกอย ฝมอชางเช�อม

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเสนดาท�มความกวาง รปรางเรยว ยาว ขรขระบาง


Slag Inclusion


Slag Inclusionสาเหต เจยรเอา Slag ออกไมหมดกอนเช�อมช�นตอไป เจยรแตงแนวเช�อมไมด ยงคงมซอกอย ฝมอชางเช�อม

ลกษณะท�เหนบนฟลม เงาดาท�มรปราง ขนาด และการวางตวไมแนนอน สามารถเกดได

ทกตาแหนงของแนวเช�อม


Incomplete Fusion, Cold Lap, Lack of Fusion (หลอมละลายไมสมบรณ)


Incomplete Fusion, Cold Lap, Lack of Fusion (หลอมละลายไมสมบรณ)

การไมหลอมรวมกนระหวางเน �อเช�อมกบวสด หรอระะหวางเน �อเช�อมดวยกน

บางคร�งจะม Slag ปนอยดวย อาจตความผดเปน Slag Inclusion อยางเดยว

สาเหต กระแสไฟฟาต�าเกนไป มมลวดเช�อมไมถกตอง

ลกษณะท�เหนบนฟลม


Tungsten Inclusion

03/05/57

34


Tungsten Inclusionเกดกบวธการเช�อมแบบ GTAW (TIG) เทาน �น

สาเหต ทงสเตน ท�ใชเปน Electrode เพ�ออารคกบช �นงาน ละลายหลดลง

มาฝงในเน �อเช�อม

ลกษณะท�เหนบนฟลม เปนเงาขาว อาจจะมนหรอขรขระกได


Porosity (ฟองอากาศ)


Porosity (ฟองอากาศ)

SCATTER POROSITY

CLUSTER POROSITY


Porosity (ฟองอากาศ) เกดจากกาซในขบวนการเช�อมหรอจากบรรยากาศภายนอก ปน

อยในน �าโลหะหลอมเหลว แลวลอยออกมาไมทน จงถกกกไวในเน �อเช�อม ซ�งเกดไดหลายแบบ Isolate Porosity – เมดเดยวหางจากตวอ�นเกนกวา 1 น �วข �นไป Cluster Porosity – อยเปนกลม Worm Hole หรอ Piping Porosity – รปรางยาว ร หรอมหาง Hollow Bead - รปรางยาว ร วางตวอยท� Root pass ยาวไปตาม

แนวเช�อมสาเหต เช�อมขณะท�มลมแรง

ลวดเช�อมหรอช �นงานช �น


Crack มทศทางไมแนนอน ข �นต �งฉากกบความเครยด ช�อเรยกตามตาแหนง และทศทางของรอยแตก

Longitudinal Crack – เปนรอยแตกตามความยาว ขนานกบแนวเช�อม

Transverse Crack – เปนรอยแตกตามขวาง ต �งฉากกบแนวเช�อม Crater Crack / Star Crack – เปนเสนจดศนยกลางในแนวรศม ท�

จดหยดลวด Base Metal Crack – เกดในช �นงาน อาจจะเกดไดในทกทศทาง

สาเหต แยกตวออกจากกน เน�องจากความเครยด (Stress) ไมวาจะเปนท�

เน �อเช�อม หรอในช �นงาน


Crack

03/05/57

35


Crack เรยกตามตาแหนงท�เกดcrater cracktransverse crack

transverse crack inHAZ of base metal

longitudinal crack

longitudinal crackin HAZ of base metal

toe crack


Crack

Crack

Crack

Crack

Toe Crack

เปน Cold Crack เพราะท� Toe มความเครยดจากการดงร�ง(Restraint Stress) สง มโอกาสเกดสง ถาแนวเช�อมนนมาก ทาใหม Stress สงท� Weld

Toe ปกตจะเกดท� Head Affected Zone (HAZ)

อาจเกดจาก ไฮโดรเจน จากขบวนการเช�อม

Crack

Underbead และ Heat Affected Zone Crack

เปน Cold Crack เกดท�บรเวณ HAZ – Heat Affected Zone เกดใตเน �อเช�อมท�มความเครยดตกคาง (Residual Stress) สง

ท�สด จะเกดข �นเม�อมปจจยท �ง 3 ตวน �เกดพรอมกน

Hydrogen

Crack

เหลกประเภท high strength เชน A514, A517 and A592 อาจเกด delayed cracking หลงจากเยนตวแลวได การตรวจสอบดวยสายตา หรอใช NDT อ�นๆ มาชวย ตอง:

1) หลงจากเช�อมแลว 48 ช�วโมง

2) หลงจาก Post Weld Heat Treatment แลว ใหรกษาอณหภม ไวท� 93o-149oC เปนเวลา 2 ช�วโมง แลวคอยๆปลอยใหเยนในอากาศ

03/05/57

36

Arc Strikes

เปนความไมตอเน�องท�เกดไดทกท� ไมวาท�แนวเช�อม Heat Affected Zone (HAZ) หรอเน �อวสด

เกดจากการอารคท�ผว ซ�งไมวาจะต �งใจหรอไมต �งใจ ทาใหเกดการหลอมละลายและเยนตวอยางรวดเรว

ปกตจะไมสามารถยอมรบได เน�องจากอาจเกด Crack ในข�นตอนการเยนตวหรอเกดเม�ออยในสภาวะท�เหมาะตอการเกด Fatigue

Spatter

เปนโลหะหลอมเหลวท�กระเดนออกมาจากบรเวณท�ทาการเช�อม แลวจบตวเปนเมดเกาะตดบนผวงานใกลกบแนวเช�อม

ปกตจะไมถอวาเปนรอยบกพรองท�สาคญ เวนแตจะไปรบกวนการทางานในข�นตอนตอไป โดยเฉพาะการทา NDT และการทาส รวมถงความเหมาะสมในการใชงาน


อปกรณเพ�อชวยในการตรวจสอบแนวเช�อมดวยสายตา

อปกรณวดระยะและ Fillet Gages หลายแบบท�ใชในการตรวจขนาดของเน �อเช�อม หรอใชวดขนาดของ Fillet Welds เชนใชตรวจ Root Opening, Weld Reinforcement, และ Bevel Angle. เคร�องมอวดเหลาน �ใชตรวจ root openings, ระยะหางของวสด, backing materials, และ alignment and fit-up ของช �นงาน

ตววดอณหภมสาหรบตรวจเชค Preheat และ Inter-pass

อปกรณตรวจสอบสภาพผวจาก Corrosion เชน depth gauge, profile gauge, แวนขยาย, etc.

กลองสอง ไฟฉาย และกระจก ใชในบรเวณท�เขาไมถงเชนในทอ 2”

03/05/57

37

ความเขาใจเก�ยวกบความเขาใจเก�ยวกบ Visual TestingVisual Testing

การตรวจสอบแนวเช�อมดวยสายตา แบงออกเปน 3 ชวง ดงน �

กอนการเช�อม

ระหวางการเช�อม

หลงการเช�อม


กอนการเช� อมจะเร� มข �นผตรวจสอบตองทาการตรวจสอบส� งตอไปน �

1. อานแบบและขอกาหนด (Review Drawing and Specification)2. เชคเอกสารงานเช�อมและชางเช�อมวาไดผานการรบรองมาแลว3. กาหนดจดท�จะเขาตรวจสอบ (Establish Check Points)4. กาหนดวธการบนทกผล/รายงาน5. ตรวจดวสดท�ใชในการเช�อม6. ตรวจเชคความไมตอเน�องในวสดท�จะเช�อม (Base Metal)7. ตรวจเชคการประกอบ (Fit-Up) และความเสมอ (Alignment) ของ

แนวเช�อม8. ตรวจเชคการ Preheat (ถาม)


การตรวจสอบดวยสายตาระหวางการเช�อม ตองทาการตรวจเชคดงน �

1. ขบวนการเช�อม (Welding process) และเง�อนไข (condition)2. ตวแปรงานเช�อม (Welding variable)3. ลวดเช�อม (Filler metal)4. ฟล�ก (Flux) และกาซปองกน (protective gas)5. อณหภมการ Preheat และ interpass6. การควบคมการบดจากการเช�อม7. การ gouging หรอเจยรแตง กอนการเช�อมแนวตอไป8. ตรวจเชคตามจดท�กาหนด (ตามเวลา หรอ ข �นตอน)


การตรวจสอบดวยสายตาหลงการเช�อม ตองทาการตรวจเชคดงน �1. ขนาดของแนวเช�อม (ความกวางของ Butt Weld)2. ขนาดของ Leg และ Throat ของ Fillet Weld3. ความสมบรณของแนวเช�อม4. รปราง (Contour) reinforcement และความเรยบรอยของผวงานเช�อม5. ความรนแรงของการเช�อมไมเตม (underfill) รอยกดขาง (undercut)

และ overlap 6. Weld spatter, crater cracks, scratches, gouges, และ arc strikes 7. ความสมบรณของ (PWHT - post weld heat treatment)8. การทา NDT (Nondestructive Testing) และผลการทดสอบ


รปราง (Contour) reinforcement และความเรยบรอยของผวงานเช�อม


การตรวจสอบดวยสายตาท �งกอน ระหวาง และหลงการเช�อมจะชวยลดความไมตอเน�องในแนวเช� อมท�อาจจะพบไดจากการทา NDT ในภายหลง

หรอลดปญหาท�อาจเกดความเสยหายในระหวางการใชงานได

03/05/57

38

03/05/57 training by rci 201405_03...03/05/57 3 ป จจ ยด านว ตถ แสงสว...

Documents