qÏo*F DwdydÉuH

0de,ydÉau

y&d0g&ygVd

d

pd&HwdÏwko'<arRm

Ak'<0a\-2541 r&rR0a\-1359 1997

1

။ နေမာ တ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗ ဒ္ဓ ။

ဝိနယပိဋေက

ပရိဝာရပာဠိ

၁. ဘိက္ခ ဝိဘေ င္ဂာ

ေသာဠသမဟာဝာေရာ

၁. ကတ္ထပညတ္ိတဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၁. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ပဌမံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ

ပညတ္တ, က ံအာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ,

ပေဒသပညတ္တိ? သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တိ? ဧကေတာပညတ္တ, ဥဘေတာပညတ္တိ?

ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာနံ ကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္န? ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ?

စတုန္န ဝိပတ္တန ံကတမာ ဝိပတ္တ? သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တက္ခေန္ဓာ? ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာ?

ကိံ တတ္ထ ပာတိေမာက္ခ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခ? ကာ ဝိပတ္တ? ကာ သမ္ပတ္တ? ကာ ပဋိပတ္တ? ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ ပာရာဇိကံ ပညတ္တ? ေက သိက္ခန ္တိ? ေက သိက္ခတသိက္ခာ? ကတ္ထ ဌိတံ?

ေက ဓာေရန ္တိ? က ဝစန?ံ ေကနာဘတန ္တိ?

2

၂. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ပဌမံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုဒိန္န ကလန္ဒပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

သုဒိေန္နာ ကလန္ဒပုေတ္တာ ပုရာဏဒုတိယိကာယ ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ

ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တေယာ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ

နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ။ သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? သာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တ, ဥဘေတာပညတ္တီတိ?

ဥဘေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ? နိဒာေနာဂဓံ,

နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိေယန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန ္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ။ ေကာ

တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာတိ? ပညတ္တ ဝိနေယာ, ဝိဘတ္တ အဘိဝိနေယာ။ ကိံ တတ္ထ

ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခန ္တိ? ပညတ္တ ပာတိေမာက္ခ, ဝိဘတ္တ အဓိပာတိေမာက္ခ။ ကာ

ဝိပတ္တတိ? အသံဝေရာ ဝိပတ္တ။ ကာ သမ္ပတ္တတိ? သံဝေရာ သမ္ပတ္တ။ ကာ ပဋိပတ္တတိ? န ဧဝရူပံ

ကရိ ာမီတိ ယာဝဇီဝ ံအာပာဏေကာဋိကံ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု။ [အ. န.ိ ၁၀.၃၁] ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ ပာရာဇိကံ ပညတ္တန ္တိ? ဒသ အတ္ထဝေသ ပဋစိ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ

ပာရာဇိကံ ပညတ္တ – သ င္ဃသုဋ္ဌုတာယ, သ င္ဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ

ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ

ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

3

ေက သိက္ခန ္တီတိ? ေသက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကာ စ သိက္ခန ္တိ။ ေက သိက္ခတသိက္ခာတိ? အရဟေန ္တာ

သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန ္တိ? သိက္ခာကာေမသု ဌိတံ။ ေက ဓာေရန ္တီတိ? ေယသံ ဝတ္တတိ ေတ ဓာေရန ္တိ။

က ဝစနန ္တ?ိ ဘဂဝေတာ ဝစန ံအရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။ ေကနာဘတန ္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –

၃.

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန [ေမာဂ္ဂလီပုေတ္တန (သ္ယာ.)] ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ [ဇမ္ဗုသရိဝ္ဟေယ

(သာရတ္ထ)]။

တေတာ မဟိေန္ဒာ ဣဋ္ဋေယာ [ဣဋ္ဌိေယာ (သီ.)]၊ ဥတ္တေယာ သမ္ဗေလာ [ဥဋ္ဋေယာ သမ္ပေလာ

(ဣတိပိ)] တထာ။

ဘဒ္ဒနာေမာ စ ပ ိေတာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဇမ္ဗ ဒီပာ ဣဓာဂတာ။

ဝိနယံ ေတ ဝာစယိံသု၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။

နိကာေယ ပဉ္စ ဝာေစသုံ၊ သတ္တ ေစဝ ပကရေဏ။

တေတာ အရိဋ္ဌော ေမဓာဝီ၊ တိ ဒေတ္တာ စ ပ ေိတာ။

ဝိသာရေဒာ ကာဠသုမေနာ၊ ေထေရာ စ ဒီဃနာမေကာ။

ဒီဃသုမေနာ စ ပ ေိတာ။

ပုနေဒဝ [ပုနေရဝ (သ္ယာ.)] ကာဠသုမေနာ၊ နာဂေတ္ထေရာ စ ဗုဒ္ဓရက္ခေတာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ေဒဝေတ္ထေရာ [ေရဝေတ္ထေရာ (ဣတိပိ)] စ ပ ိေတာ။

4

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

ဗဟု ုေတာ စူဠနာေဂာ၊ ဂေဇာဝ ဒုပ္ပဓံသိေယာ။

ဓမ္မပာလိတနာေမာ စ၊ ေရာဟေဏ [ေရာဟေဏာ (သီ.)] သာဓုပူဇိေတာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ ေခမနာေမာ တိေပဋေကာ။

ဒီေပ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိေရာစထ။

ဥပတိ ော စ ေမဓာဝီ၊ ဖု ေဒေဝာ မဟာကထီ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

မဟာကထီ မဟာသိေဝာ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ ဥပာလိ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

မဟာနာေဂာ မဟာပေညာ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ အဘေယာ ေမဓာဝီ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

သာသနံ အနုရက္ခေန ္တာ၊ ဇမ္ဗုဒီေပ ပတိဋ္ဌိေတာ။

စူဠာဘေယာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

စူဠေဒေဝာ [ဖု ေဒေဝာ (သီ.)] စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

5

သိဝေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၄. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဒုတိယံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ဓနိေယာ ကုမ္ဘကာရပုေတ္တာ ရေညာ ဒာရူန ိအဒိန္န အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅. တတိယံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ အညမညံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၆. စတုတ္ထ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိေယ

ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိယာ ဘိက္ခ ဂိဟီနံ အညမည ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ

ဝဏ္ဏ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ

6

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ေမထုနာဒိန္နာဒာနဉ္စ၊ မနု ဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ။

ပာရာဇိကာန ိစတ္တာရိ၊ ေဆဇ္ဇဝတ္ထူ အသံသယာတိ။

၂. သ င္ဃာဒိေသသက ံ

၇. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ

ေမာေစန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မိံ? အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ,

အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တ? သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တိ? ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တိ? ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ

ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ? ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ? စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတမာ ဝိပတ္တ? သတ္တန္န

အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တက္ခေန္ဓာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ? ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာ? ကိံ တတ္ထ ပာတိေမာက္ခ, ကိံ တတ္ထ

အဓိပာတိေမာက္ခ? ကာ ဝိပတ္တ, ကာ သမ္ပတ္တ, ကာ ပဋိပတ္တ? ကတိ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ

ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ပညေတ္တာ? ေက သိက္ခန ္တိ, ေက သိက္ခတသိက္ခာ?

ကတ္ထ ဌိတံ? ေက ဓာေရန ္တိ? က ဝစနံ? ေကနာဘတန ္တိ?

7

၈. ယ ံေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ

ေမာေစန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ ေသယ္ယသကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ေသယ္ယသေကာ ဟေတ္ထန ဥပက္ကမိတ္ဝာ

အသုစိံ ေမာေစသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တ,

ဧကာ အနုပညတ္တ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထ ပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ။

သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ,

ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဧကေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ?

နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိေယ ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? သ င္ဃာဒိေသေသာ အာပတ္တက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ဝာစေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန ္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန

စ။ ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာတိ? ပညတ္တ ဝိနေယာ, ဝိဘတ္တ အဘိဝိနေယာ။ ကိံ

တတ္ထ ပာတိေမာက္ခ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခန ္တိ? ပညတ္တ ပာတိေမာက္ခ, ဝိဘတ္တ အဓိပာတိေမာက္ခ။ ကာ

ဝိပတ္တတိ? အသံဝေရာ ဝိပတ္တ။ ကာ သမ္ပတ္တတိ? သံဝေရာ သမ္ပတ္တ။ ကာ ပဋိပတ္တတိ? န ဧဝရူပံ

ကရိ ာမီတိ ယာဝဇီဝ ံအာပာဏေကာဋိကံ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု။ [အ. န.ိ ၁၀.၃၁] ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ပညေတ္တာတိ? ဒသ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ပညေတ္တာ –

သ င္ဃသုဋ္ဌုတာယ, သ င္ဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ

ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ,

8

အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ေက

သိက္ခန ္တီတိ? ေသက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကာ စ သိက္ခန ္တိ။ ေက သိက္ခတသိက္ခာတိ? အရဟေန ္တာ

သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန ္တိ? သိက္ခာကာေမသု ဌိတံ။ ေက ဓာေရန ္တီတိ? ေယသံ ဝတ္တတိ, ေတ ဓာေရန ္တိ။

က ဝစနန ္တ?ိ ဘဂဝေတာ ဝစန ံအရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။ ေကနာဘတန ္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ။

တေတာ မဟိေန္ဒာ ဣဋ္ဋေယာ၊ ဥတ္တေယာ သမ္ဗေလာ တထာ။

ဘဒ္ဒနာေမာ စ ပ ိေတာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဇမ္ဗ ဒီပာ ဣဓာဂတာ။

ဝိနယံ ေတ ဝာစယိံသု၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။

နိကာေယ ပဉ္စ ဝာေစသုံ၊ သတ္တ ေစဝ ပကရေဏ။

တေတာ အရိဋ္ဌော ေမဓာဝီ၊ တိ ဒေတ္တာ စ ပ ေိတာ။

ဝိသာရေဒာ ကာဠသုမေနာ၊ ေထေရာ စ ဒီဃနာမေကာ။

ဒီဃသုမေနာ စ ပ ေိတာ။

ပုနေဒဝ ကာဠသုမေနာ၊ နာဂေတ္ထေရာ စ ဗုဒ္ဓရက္ခေတာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ေဒဝေတ္ထေရာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

ဗဟု ုေတာ စူဠနာေဂာ၊ ဂေဇာဝ ဒုပ္ပဓံသိေယာ။

9

ဓမ္မပာလိတနာေမာ စ၊ ေရာဟေဏ သာဓုပူဇိေတာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ေခမနာေမာ တိေပဋေကာ။

ဒီေပ တာရကရာဇာဝ၊ ပညာယ အတိေရာစထ။

ဥပတိ ော စ ေမဓာဝီ၊ ဖု ေဒေဝာ မဟာကထီ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

မဟာကထီ မဟာသိေဝာ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ ဥပာလိ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

မဟာနာေဂာ မဟာပေညာ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ အဘေယာ ေမဓာဝီ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

သာသနံ အနုရက္ခေန ္တာ၊ ဇမ္ဗုဒီေပ ပတိဋ္ဌိေတာ။

စူဠာဘေယာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

စူဠေဒေဝာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

သိဝေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိေဒာ။

10

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၉. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ

ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန ္တ သံင္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ

ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၀. မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ

ဥဒာယီ မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁. မာတုဂာမ သန ္တိေက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ံဏ ဘာသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ

ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာမ သန ္တေိက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ အဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ;

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

11

၁၂. သဉ္စရိတ္တ သမာပဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ သဉ္စရိတ္တ သမာပဇ္ဇိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃. သညာစိကာ ကုဋိံ ကာရာေပန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? အာဠဝိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? အာဠဝကာ ဘိက္ခ

သညာစိကာယ ကုဋိေယာ ကာရာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄. မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာေပန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ေကာသမ္ဗိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္န အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ

ဝိဟာရဝတ္ထုံ ေသာေဓေန ္တာ အညတရံ ေစတိယရုက္ခ ေဆဒာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၅. ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ

ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ က ံအာရဗ္ဘာတိ? ေမတ္တယဘူမဇေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ေမတ္တယဘူမဇကာ ဘိက္ခ အာယသ္မန ္တံ ဒဗ္ဗ မလ္လပုတ္တ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

12

အနုဒ္ဓံေသသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၆. ဘိက္ခ ံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စ ေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန

ဓေမ္မန အနုဒ္ဓေသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ေမတ္တယဘူမဇေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ေမတ္တယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန ္တ ံဒဗ္ဗ

မလ္လပုတ္တ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စ ေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံေသသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၇. သ င္ဃေဘဒက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ေဒဝဒေတ္တာ သမဂ္ဂ သ င္ဃ ေဘဒာယ ပရက္ကမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၈. ေဘဒာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခ နံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တာန ံ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ ေဒဝဒတ္တ သ င္ဃေဘဒာယ ပရက္ကမန ္တ အနုဝတ္တကာ

အေဟသုံ ဝဂ္ဂဝာဒကာ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

13

၁၉. ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခ ေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ေကာသမ္ဗိယံ ပညေတ္တာ။ က ံအာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္န အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဆေန္နာ ဘိက္ခဟိ သဟဓမ္မကံ ဝုစ္စမာေနာ အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၀. ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အ ဇိပုနဗ္ဗသုေက

ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အ ဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခ သေ င္ဃန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ ဘိက္ခ

ဆန္ဒဂာမိတာ ေဒာသဂာမိတာ ေမာဟဂာမိတာ ဘယဂာမိတာ ပာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေတရသ သ င္ဃာဒိေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဝိ ဋ္ဌိ ကာယသံသဂ္ဂ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လ အတ္တကာမဉ္စ။

သဉ္စရိတ္တ ကုဋီ ေစဝ၊ ဝိဟာေရာ စ အမူလကံ။

ကိဉ္စေဒသဉ္စ ေဘေဒာ စ၊ တ ေဝ [တေထဝ (က.)] အနုဝတ္တကာ။

ဒုဗ္ဗစံ ကုလဒူသဉ္စ၊ သ င္ဃာဒိေသသာ ေတရသာတိ။

၃. အနိယတက ံ

14

၂၁. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ပဌေမာ အနိံယေတာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မိံ? အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တ,

သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ ပေဒသပညတ္တိ, သာဓာရဏပညတ္တ အသာဓာရဏပညတ္တိ, ဧကေတာပညတ္တိ

ဥဘေတာပညတ္တိ, ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္န, ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ, စတုန္ံန ဝိပတ္တီန ံကတမာ ဝိပတ္တ, သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တက္ခေန္ဓာ,

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ, စတုန္န အဓိကရဏာန ံကတမံ အဓိကရဏံ,

သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ, ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာ, ကိံ

တတ္ထ ပာတိေမာက္ခ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခံ, ကာ ဝိပတ္တ, ကာ သမ္ပတ္တ, ကာ ပဋိပတ္တ, ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌေမာ အနိယေတာ ပညေတ္တာ, ေက သိက္ခန ္တိ, ေက သိက္ခတသိက္ခာ, ကတ္ထ

ဌိတံ, ေက ဓာေရန ္တိ, က ဝစနံ ေကနာဘတန ္တ။ိ

၂၂. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ပဌေမာ အနိယေတာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ ပဋိစ္ဆေန္န အာသေန

အလ င္ကမ္မနိေယ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ?

ဧကာ ပညတ္တ။ အနုပညတ္တ အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ?

သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။

ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဧကေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ

ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ? နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ?

စတုေတ္ထန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သိယာ သီလဝိပတ္တ

သိယာ အာစာရဝိပတ္တ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? သိယာ

15

ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓာ သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေက သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန ္တိ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ –

သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ေကာ တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာတိ? ပညတ္တ ဝိနေယာ, ဝိဘတ္တ အဘိဝိနေယာ။ ကိံ

တတ္ထ ပာတိေမာက္ခ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခန ္တိ? ပညတ္တ ပာတိေမာက္ခ, ဝိဘတ္တ အဓိပာတိေမာက္ခ။ ကာ

ဝိပတ္တတိ? အသံဝေရာ ဝိပတ္တ။ ကာ သမ္ပတ္တတိ? သံဝေရာ သမ္ပတ္တ။ ကာ ပဋိပတ္တတိ? န ဧဝရူပံ

ကရိ ာမီတိ ယာဝဇီဝ ံအာပာဏေကာဋိကံ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု။ [အ. န.ိ ၁၀.၃၁] ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌေမာ အနိယေတာ ပညေတ္တာတိ? ဒသ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ

ပဌေမာ အနိယေတာ ပညေတ္တာ – သ င္ဃသုဋ္ဌုတာယ, သ င္ဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာန ံနိဂ္ဂဟာယ,

ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ

ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

ေက သိက္ခန ္တီတိ? ေသက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကာ စ သိက္ခန ္တိ။ ေက သိက္ခတသိက္ခာတိ? အရဟေန ္တာ

သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန ္တိ? သိက္ခာကာေမသု ဌိတံ။ ေက ဓာေရန ္တီတိ? ေယသံ ဝတ္တတိ ေတ ဓာေရန ္တိ။

က ဝစနန ္တ?ိ ဘဂဝေတာ ဝစန ံအရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။ ေကနာဘတန ္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ။

တေတာ မဟိေန္ဒာ ဣဋ္ဋေယာ၊ ဥတ္တေယာ သမ္ဗေလာ တထာ။

ဘဒ္ဒနာေမာ စ ပ ိေတာ။

16

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဇမ္ဗ ဒီပာ ဣဓာဂတာ။

ဝိနယံ ေတ ဝာစယိံသု၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။

နိကာေယ ပဉ္စ ဝာေစသုံ၊ သတ္တ ေစဝ ပကရေဏ။

တေတာ အရိဋ္ဌော ေမဓာဝီ၊ တိ ဒေတ္တာ စ ပ ေိတာ။

ဝိသာရေဒာ ကာဠသုမေနာ၊ ေထေရာ စ ဒီဃနာမေကာ။

ဒီဃသုမေနာ စ ပ ေိတာ။

ပုနေဒဝ ကာဠသုမေနာ၊ နာဂေတ္ထေရာ စ ဗုဒ္ဓရက္ခေတာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ေဒဝေတ္ထေရာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

ဗဟု ုေတာ စူဠနာေဂာ၊ ဂေဇာဝ ဒုပ္ပဓံသိေယာ။

ဓမ္မပာလိတနာေမာ စ၊ ေရာဟေဏ သာဓုပူဇိေတာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ေခမနာေမာ တိေပဋေကာ။

ဒီေပ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိေရာစထ။

ဥပတိ ော စ ေမဓာဝီ၊ ဖု ေဒေဝာ မဟာကထီ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

မဟာကထီ မဟာသိေဝာ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ ဥပာလိ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

17

မဟာနာေဂာ မဟာပေညာ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ အဘေယာ ေမဓာဝီ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

သာသနံ အနုရက္ခေန ္တာ၊ ဇမ္ဗုဒီေပ ပတိဋ္ဌိေတာ။

စူဠာဘေယာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

စူဠေဒေဝာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

သိဝေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၂၃. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဒုတိေယာ အနိယေတာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တ

အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ။ သာဓာရဏပညတ္တိ

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ ဥဘေတာပညတ္တတိ?

ဧကေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ? နိဒာေနာဂဓံ

18

နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? စတုေတ္ထန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သိယာ သီလဝိပတ္တ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တ။ သတ္တန္န

အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓာ, သိယာ

ပာစိတ္တိယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန ္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

ေဒ္ဝ အနိယတာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အလ င္ကမ္မနိယေဉ္စဝ၊ တေထဝ စ န ေဟဝ ေခာ။

အနိယတာ သုပညတ္တာ၊ ဗုဒ္ဓေသဋ္ဌေန တာဒိနာတိ။

၄. နိ ဂ္ိဂယက ံ

၁. ကထိနဝေဂ္ဂာ

၂၄. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန အတိေရကစီဝရံ ဒသာဟံ

အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ အတိေရကစီဝရံ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ

19

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၅. ဧကရတ္တ တိစီဝေရန ဝိပ္ပဝသန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နံ ဟေတ္ထ စီဝရ ံ

နိက္ခပိတ္ဝာ သန ္တရုတ္တေရန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၆. အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ မာသံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ

အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ မာသံ အတိက္ကာေမသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၇. အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ ပုရာဏစီဝရံ ေဓာဝာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

အာယသ္မာ ဥဒာယီ အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ ပုရာဏစီဝရံ ေဓာဝာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၈. အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ ဟတ္ထေတာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

20

အာယသ္မာ ဥဒာယီ အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ ဟတ္ထေတာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၉. အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတာနိံ ဝာ စီဝရံ ဝိညာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ အညာတကံ ေသဋ္ဌိပုတ္တ စီဝရ ံဝိညာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၀. အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတာနိံ ဝာ တတုတ္တရိ စီဝရ ံဝိညာေပန ္တသ္သ နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ န မတ္ံတ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟု ံစီဝရံ ဝိညာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၁. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိတ အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇန ္တ

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ

သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ

အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၂. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိတ အညာတေက ဂဟပတိေက ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇန ္တ

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ

သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ

21

အညာတေက ဂဟပတိေက ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၃. အတိေရကတိက္ခတ္တ ံ ေစာဒနာယ အတိေရကဆက္ခတ္တ ံ ဌာေနန စီဝရံ အဘိနိပ္ဖာေဒန ္တ

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ

သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ဥပာသေကန – ‘‘အဇ္ဇေဏ္ဟာ,

ဘေန ္တ, အာဂေမဟီ’’တိ ဝုစ္စမာေနာ နာဂေမသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကထိနဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ေကာသိယဝေဂ္ဂာ

၃၄. ေကာသိယမိ ကံ သန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? အာဠဝိယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ေကာသိယကာရေက ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ ဧဝမာဟံသု ‘‘ဗဟူ, အာဝုေသာ, ေကာသကာရေက ပစထ။

အမ္ဟာကမ္ပ ဒ ထ။ မယမ္ပ ဣစ္ဆာမ ေကာသိယမိ ကံ သန ္ထတံ ကာတု’’န ္တ,ိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၅. သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကေလာမာန ံသန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကေလာမာနံ သန ္ထတံ ကာရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

22

၃၆. အနာဒိယိတ္ဝာ တုလံ ဩဒာတာနံ တုလံ ေဂာစရိယာနံ နဝ ံသန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ေထာကေညဝ ဩဒာတံ အေန ္တ [ဩဒာတာနံ အေန ္တ အေန ္တ (သီ.), ဩဒာတာနံ

အေန ္တ (သ္ယာ.)] အာဒိယိတ္ဝာ တေထဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကေလာမာန ံသန ္ထတံ ကာရာေပသုံ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၇. အနုဝ ံ သန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ အနုဝ ံသန ္ထတံ

ကာရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၈. အနာဒိယိတ္ဝာ ပုရာဏသန ္ထတ သာမန ္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝ ံနိသီဒနသန ္ထတံ ကာရာေပန ္တ

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ သန ္ထတာနိ ဥဇ္ဈိတ္ဝာ အာရညိကဂင္ံ ပိ ပာတိကဂင္ံ ပံသုကူလိကဂင္ံ

သမာဒိယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၃၉. ဧဠကေလာမာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တိေယာဇန ံအတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

အညတေရာ ဘိက္ခ ဧဠကေလာမာန ိပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တိေယာဇနံ အတိက္ကာေမသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

23

၄၀. အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ ဧဠကေလာမာနိ ေဓာဝာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သေက္ကသု ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ အညာတိကာဟိ ဘိက္ခ နီဟိ ဧဠကေလာမာနိ ေဓာဝာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၁. ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ

သက္ယပုေတ္တာ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၂. နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံေဝာဟာရံ သမာပဇ္ဇန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံေဝာဟာရံ သမာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၃. နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ

ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ပရိဗ္ဗာဇေကန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေကာသိယဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. ပတ္တဝေဂ္ဂာ

24

၄၄. အတိေရကပတ္တ ဒသာဟံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

အတိေရကပတ္တ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၅. ဦနပဉ္စဗန္ဓေနန ပေတ္တန အညံ နဝ ံပတ္တ ေစတာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သေက္ကသု ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

အပ္ပမတ္တေကနပိ ဘိေန္နန အပ္ပမတ္တေကနပိ ခ ေန ဝိလိခိတမေတ္တနပိ ဗဟူ ပေတ္တ ဝိညာေပသုံ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၆. ေဘသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ

ေဘသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာေမသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၄၇. အတိေရကမာေသ ေသေသ ဂိမ္ဟာေန ဝ ိကသာဋိကစီဝရံ ပရိေယသန ္တ နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ အတိေရကမာေသ ေသေသ ဂိမ္ဟာေန ဝ ိကသာဋိကစီဝရံ ပရိေယသိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၈. ဘိက္ခ သာမံ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ကုပိေတန အနတ္တမေနန အစ္ဆနိ္ဒန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

25

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ဘိက္ခ သာမံ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ

အစ္ဆနိ္ဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၄၉. သာမံ သုတ္တ ဝိညာေပတ္ဝာ တန ္တဝာေယဟိ စီဝရံ ဝာယာေပန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ သာမံ သုတ္တ ဝိညာေပတ္ဝာ တန ္တဝာေယဟိ စီဝရ ံဝာယာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၀. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိတ အညာတက ဂဟပတိက တန ္တဝာေယ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ

ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ပုေဗ္ဗ

အပ္ပဝာရိေတာ အညာတက ဂဟပတိက တန ္တဝာေယ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၁. အေစ္စကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ အေစ္စကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၅၂. တိဏ္ံဏ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန ္တရဃေရ နိက္ခပိတ္ဝာ အတိေရကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန ္တ

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ တိဏ္ံဏ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန ္တရဃေရ နိက္ခပိတ္ဝာ

26

အတိေရကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၅၃. ဇာန ံသဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တေနာ ပရိဏာေမန ္တ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဇာန ံသဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တေနာ ပရိဏာေမသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပတ္တဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

တိံသ နိ ဂ္ဂယာ ပာစိတ္တယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဒေသကရတ္တမာေသာ စ၊ ေဓာဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂေဟာ။

အညာတံ တဉ္စ [အညာတကဉ္စ (က.)] ဥဒ္ဒ ၊ ဥဘိန္န ဒူတေကန စ။

ေကာသိယာ သုဒ္ဓေဒ္ဝဘာဂာ၊ ဆဗ္ဗ ာနိ နိသီဒနံ။

ေဒ္ဝ စ ေလာမာနိ ဥဂ္ဂေဏ္ဟ၊ ဥေဘာ နာနပ္ပကာရကာ။

ေဒ္ဝ စ ပတ္တာန ိေဘသဇ္ဇ၊ ဝ ိကာ ဒာနပဉ္စမံ။

သာမံ ဝာယာပနေစ္စေကာ၊ သာသကင္ံ သဃင္ိေကန စာတိ။

၅. ပာစိတ္ိတယက ံ

၁. မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ

27

၅၄. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန သမ္ပဇာနမုသာဝာေဒ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဟတ္ထကံ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဟတ္ထေကာ သက္ယပုေတ္တာ တိတ္ထေယဟိ သဒ္ဓိံ သလ္လပေန ္တာ အဝဇာနိတ္ဝာ ပဋိဇာနိ,

ပဋိဇာနိတ္ဝာ အဝဇာနိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၅. ဩမသဝာေဒ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ

ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ေပသေလဟိ ဘိက္ခဟိ သဒ္ဓိံ ဘ န ္တာ [ဘ ေန ္တာ

(က.)] ေပသေလ ဘိက္ခ ဩမသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၆. ဘိက္ခ ေပသုေည ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ

ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နံ ဘ နဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ

ဝိဝာဒာပန္နာနံ ေပသုညံ ဥပသံဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၅၇. အနုပသမ္ပန္န ပဒေသာ ဓမ္မ ဝာေစန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဥပာသေက ပဒေသာ ဓမ္မ

ဝာေစသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

28

သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ကာယေတာ။ေပ.။။

၅၈. အနုပသမ္ပေန္နန ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တ သဟေသယ္ယ ံကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

အာဠဝိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ

အနုပသမ္ပေန္နန သဟေသယ္ယ ံကေပ္ပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၅၉. မာတုဂာေမန သဟေသယ္ယ ံကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံအနုရုဒ္ဓံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ အနုရုေဒ္ဓာ မာတုဂာေမန

သဟေသယ္ယ ံကေပ္ပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၆၀. မာတုဂာမ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝာစာဟိ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ

မာတုဂာမ ဓမ္မ ေဒေသသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

၆၁. အနုပသမ္ပန္န ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ ဘူတံ အာေရာေစန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂ မုဒာတီရိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိယာ ဘိက္ခ ဂိဟီနံ အညမည ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ ဝဏ္ဏ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ

29

သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ။ေပ.။။

၆၂. ဘိက္ခ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္န အာေရာေစန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဘိက္ခ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္န အာေရာေစသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၆၃. ပထဝိံ ခဏန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝေက

ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာဠဝကာ ဘိက္ခ ပထဝိံ ခဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ဘူတဂာမဝေဂ္ဂာ

၆၄. ဘူတဂာမပာတဗ္ယတာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာဠဝေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာဠဝကာ ဘိက္ခ ရုက္ခ ဆိန္ဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၆၅. အညဝာဒေက ဝိေဟသေက ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေကာသမ္ဗယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဆန္န အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဆေန္နာ သ င္ဃမေဇ္ဈ အာပတ္တိယာ

အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အေညနညံ ပဋိစရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

30

၆၆. ဥဇ္ဈာပနေက ခိယ္ယနေက ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ေမတ္တယဘူမဇေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ေမတ္တယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန ္တ ံဒဗ္ဗ

မလ္လပုတ္တ ဘိက္ခ ဥဇ္ဈာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၆၇. သဃင္ိကံ မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ေကာစ္ဆံ ဝာ အေဇ္ဈာကာေသ သန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစ္ဆာ

ပက္ကမန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ သဃင္ိကံ ေသနာသနံ အေဇ္ဈာကာေသ သန ္ထရိတ္ဝာ

အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၆၈. သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ေသယ္ယ ံသန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

သတ္တရသဝဂ္ဂယာ ဘိက္ခူ သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ေသယ္ယ ံသန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၆၉. သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဇာန ံပုဗ္ဗ ပဂတံ ဘိက္ခ ံ အနုပခဇ္ဇ ေသယ္ယ ံကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ ေထေရ ဘိက္ခ အနုပခဇ္ဇ ေသယ္ယ ံကေပ္ပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

31

၇၀. ဘိက္ခ ံ ကုပိေတန အနတ္တမေနန သဃင္ိကာ ဝိဟာရာ နိက္က န ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခ သဃင္ိကာ ဝိဟာရာ နိက္က ိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၇၁. သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဥပရိေဝဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပာဒကံ မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ အဘိနိသီဒန ္တ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတေရာ ဘိက္ခ သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဥပရိေဝဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပာဒကံ မဉ္စ

သဟသာ အဘိနိသီဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၇၂. ဒ္ဝတ္တပရိယာေယ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ တတုတ္တရိ အဓိဋ္ဌဟန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္န ံအာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဆေန္နာ

ကတပရိေယာသိတံ ဝိဟာရံ ပုနပ္ပုန ံဆာဒာေပသိ, ပုနပ္ပ နံ လိမ္ပာေပသိ, အတိဘာရိေကာ ဝိဟာေရာ

ပရိပတိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၇၃. ဇာန ံသပ္ပာဏကံ ဥဒကံ တိဏံ ဝာ မတ္တကံ ဝာ သိဉ္စန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? အာဠဝိယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာဠဝကာ ဘိက္ခ ဇာနံ

သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ တိဏမ္ပ မတ္တကမ္ပ သိဉ္စိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘူတဂာမဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

32

၃. ဩဝာဒဝေဂ္ဂာ

၇၄. အသမ္မေတန ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ အသမ္မတာ ဘိက္ခ နိေယာ

ဩဝဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ကာယေတာ။ေပ.။။

၇၅. အတ္ထင္ဂေတ သူရိေယ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံစူဠပန ္ထကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ စူဠပန ္ထေကာ

အတ္ထင္ဂေတ သူရိေယ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

၇၆. ဘိက္ခ နုပ ယံ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တ?ိ

သေက္ကသု ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဘိက္ခုနုပ ယံ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၇၇. ‘‘အာမိသေဟတု ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒန ္တီ’’တိ ဘဏန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

‘‘အာမိသေဟတု ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒန ္တီ’’တ ိဘဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

33

၇၈. အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ ေဒန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အညတေရာ ဘိက္ခ အညာတိကာယ

ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ အဒာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၇၉. အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ သိေဗ္ဗန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ

အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ သိေဗ္ဗသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံ

ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ။ေပ.။။

၈၀. ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ပဋိပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နီဟိ သဒ္ဓိံ

သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ပဋိပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၈၁. ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နီဟိ သဒ္ဓိံ

သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

34

၈၂. ဇာန ံဘိက္ခ နိပရိပာစိတံ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ေဒဝဒေတ္တာ ဇာနံ ဘိက္ခ နိပရိပာစိတံ ပိ ပာတံ

ဘုဉ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၈၃. ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ

ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဩဝာဒဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. ေဘာဇနဝေဂ္ဂာ

၈၄. တတုတ္တရိ အာဝသထပိ ံ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ အနုဝသိတ္ဝာ အနုဝသိတ္ဝာ

အာဝသထပိ ံ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၈၅. ဂဏေဘာဇေန ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒဝဒတ္တံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ေဒဝဒေတ္တာ သပရိေသာ ကုေလသု ဝိညာေပတ္ဝာ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, သတ္တ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

35

၈၆. ပရမ္ပရေဘာဇေန ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ အညတ္ရ နိမန ္တတိာ အညတ္ရ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, စတ ော အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၈၇. ဒ္ဝတ္တပတ္တပူေရ ပူေဝ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တတုတ္တရိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ

န မတ္တ ဇာနိတ္ဝာ ပဋိဂ္ဂေဟသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၈၈. ဘုတ္တာဝိနာ ပဝာရိေတန အနတိရိတ္တ ခာဒနီယ ံဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ ဘုတ္တာဝီ ပဝာရိတာ အညတ္ရ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၈၉. ဘိက္ခ ံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝာရိတံ အနတိရိေတ္တန ခာဒနီေယန ဝာ ေဘာဇနီေယန ဝာ အဘိဟဋ္ဌ ံု

ပဝာေရန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အညတေရာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ ံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝာရိတံ အနတိရိေတ္တန ေဘာဇနီေယန

အဘိဟဋ္ဌ ံု ပဝာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၉၀. ဝိကာေလ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သတ္တရသဝဂ္ဂယာ ဘိက္ခူ

36

ဝိကာေလ ေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၉၁. သန္နဓိကာရကံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံေဗလဋ္ဌသီသံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ

ေဗလဋ္ဌသီေသာ သန္နဓိကာရကံ ေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၉၂. ပဏီတေဘာဇနာန ိအတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံစတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၉၃. အဒိန္န မုခဒ္ဝာရံ အာဟာရံ အာဟရန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတေရာ ဘိက္ခ အဒိန္န မုခဒ္ဝာရံ အာဟာရံ

အာဟရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ေဘာဇနဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. အေစလကဝေဂ္ဂာ

၉၄. အေစလက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

ေဒန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ အာနန္ဒ

37

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ အာနေန္ဒာ အညတရိ ာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဧကံ မညမာေနာ ေဒ္ဝ

ပူေဝ အဒာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၉၅. ဘိက္ခ ံ ‘‘ဧဟာဝုေသာ, ဂာမံ ဝာ နိဂမ ံဝာ ပိ ာယ ပဝိသိ ာမာ’’တိ တ ဒာေပတ္ဝာ ဝာ

အဒာေပတ္ဝာ ဝာ ဥေယ္ယာေဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ ဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ဘိက္ခ ံ

‘‘ဧဟာဝုေသာ, ဂာမံ ပိ ာယ ပဝိသိ ာမာ’’တိ, တ အဒာေပတ္ဝာ ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၉၆. သေဘာဇေန ကုေလ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ

ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ သေဘာဇေန ကုေလ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

၉၇. မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ရေဟာ ပဋိစ္ဆေန္န အာသေန နိသဇ္ဇ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ရေဟာ ပဋိစ္ဆေန္န အာသေန နိသဇ္ဇ ကေပ္ပသိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

38

၉၈. မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၉၉. နိမန ္တေိတန သဘေတ္တန သန ္တံ ဘိက္ခ ံ အနာပုစ္ဆာ ပုေရဘတ္တ ပစ္ဆာဘတ္တ ကုေလသု စာရိတ္တ

အာပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ

သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ နိမန ္တေိတာ သဘေတ္တာ

သမာေနာ ပုေရဘတ္တ ပစ္ဆာဘတ္တ ကုေလသု စာရိတ္တ အာပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, စတ ော

အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၁၀၀. တတုတ္တရိ ေဘသဇ္ဇ ဝိညာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သေက္ကသု ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ မဟာနာေမန သေက္ကန

‘‘အဇ္ဇေဏ္ဟာ, ဘေန ္တ, အာဂေမထာ’’တိ ဝုစ္စမာနာ နာဂေမသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၀၁. ဥယ္ယုတ္တ ေသန ံဒ နာယ ဂစ္ဆန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဥယ္ယုတ္တ ေသနံ ဒ နာယ

အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

39

၁၀၂. အတိေရကတိရတ္တ ေသနာယ ဝသန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ အတိေရကတိရတ္တ

ေသနာယ ဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၁၀၃. ဥေယ္ယာဓိကံ ဂစ္ဆန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဥေယ္ယာဓိကံ အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အေစလကဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. သုရာပာနဝေဂ္ဂာ

၁၀၄. သုရာေမရယပာေန ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေကာသမ္ဗယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ သာဂတံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ သာဂေတာ မဇ္ဇ ပိဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၀၅. အ င္ဂုလိပေတာဒေက ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ ံ အ င္ဂုလိပေတာဒေကန ဟာေသသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

40

၁၀၆. ဥဒေက ဟသဓေမ္မ [ဟ ဓေမ္မ (သီ. သ္ယာ.)] ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သတ္တရသဝဂ္ဂယာ ဘိက္ခူ

အစိရဝတိယာ နဒိယာ ဥဒေက ကီဠိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၀၇. အနာဒရိေယ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံ

ဆန္န အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဆေန္နာ အနာဒရိယံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၀၈. ဘိက္ခ ံဘိံသာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ ံ ဘိံသာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၀၉. ေဇာတိံ သမာဒဟိတ္ဝာ ဝိသိေဗ္ဗန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ ေဇာတိံ သမာဒဟိတ္ဝာ

ဝိသိေဗ္ဗသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟ ိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၀. ဩေရနဒ္ဓမာသံ နဟာယန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ ရာဇာနမ္ပ ပ ိတ္ဝာ န

မတ္တ ဇာနိတ္ဝာ နဟာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဆ အနုပညတ္တိေယာ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ,

ပေဒသပညတ္တီတိ? ပေဒသပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

41

၁၁၁. အနာဒိယိတ္ဝာ တိဏ္ဏ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာနံ အညတရံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ နဝ ံစီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ အတ္တေနာ စီဝရံ န သဉ္ဇာနိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

၁၁၂. ဘိက္ခ ဝာ ဘိက္ခ နိယာ ဝာ သိက္ခမာနာယ ဝာ သာမေဏရ ဝာ သာမေဏရိယာ ဝာ သာမံ

စီဝရံ ဝိကေပ္ပတ္ဝာ အပ္ပစ္စ ဒ္ဓာရဏံ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥပနေန္ဒာ

သက္ယပုေတ္တာ ဘိက္ခ သာမံ စီဝရံ ဝိကေပ္ပတ္ဝာ အပ္ပစ္စ ဒ္ဓာရဏံ ပရိဘုဉ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၁၁၃. ဘိက္ခ ပတ္တ ဝာ စီဝရံ ဝာ နိသီဒနံ ဝာ သူစိဃရံ ဝာ ကာယဗန္ဓန ံဝာ အပနိေဓန ္တ ပာစိတ္တယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နံ ပတ္တမ္ပ စီဝရမ္ပ အပနိေဓသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သုရာေမရယဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. သပ္ပာဏကဝေဂ္ဂာ

၁၁၄. သဉ္စစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ သဉ္စစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ

ေဝာေရာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

42

၁၁၅. ဇာန ံသပ္ပာဏကံ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ

ပရိဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၆. ဇာန ံယထာဓမ္မ နိဟတာဓိကရဏံ ပုန ကမ္မာယ ဥေက္ကာေဋန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟတာဓိကရဏံ ပုန ကမ္မာယ ဥေက္ကာေဋသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၇. ဘိက္ခ ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတေရာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ

ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၈. ဇာန ံဦနဝီသတိဝ ံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာေဒန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ ဇာနံ

ဦနဝီသတိဝ ံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာေဒသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၁၉. ဇာန ံေထယ္ယသေတ္ထန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ပဋိပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတေရာ ဘိက္ခ

ဇာနံ ေထယ္ယသေတ္ထန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ံပဋိပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

43

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၀. မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ပဋိပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတေရာ ဘိက္ခ

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ပဋိပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၁. ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခ ံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ?

အရိဋ္ဌော ဘိက္ခ ဂဒ္ဓဗာဓိပုေဗ္ဗာ ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၂. ဇာန ံတထာဝာဒိနာ ဘိက္ခ နာ [အရိဋ္ဌေန ဘိက္ခ နာ (က.)] အကဋာနုဓေမ္မန တံ ဒိဋ္ဌိံ

အပ္ပဋိနိ ဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ုဘ ဉ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဇာန ံတထာဝာဒိနာ အရိဋ္ဌေန ဘိက္ခ နာ

အကဋာနုဓေမ္မန တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိ ဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ုဘ ဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၃. ဇာန ံတထာနာသိတံ သမဏုေဒ္ဒသံ ဥပလာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဇာနံ

44

တထာနာသိတံ ကဏ္ဋကံ သမဏုေဒ္ဒသံ ဥပလာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သပ္ပာဏကဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

၈. သဟဓမ္ိမကဝေဂ္ဂာ

၁၂၄. ဘိက္ခဟိ သဟဓမ္မကံ ဝုစ္စမာေနန ‘‘န တာဝာဟံ, အာဝုေသာ, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပေဒ

သိက္ခ ာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခ ံဗ္ယတ္တ ဝိနယဓရံ ပရိပုစ္ဆိ ာမီ’’တိ ဘဏန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္န ံအာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

အာယသ္မာ ဆေန္နာ ဘိက္ခဟိ သဟဓမ္မကံ ဝုစ္စမာေနာ ‘‘န တာဝာဟံ, အာဝုေသာ, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပေဒ

သိက္ခ ာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခ ံဗ္ယတ္တ ဝိနယဓရံ ပရိပုစ္ဆိ ာမီ’’တိ ဘဏိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၅. ဝိနယံ ဝိဝေဏ္ဏန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဝိနယံ ဝိဝေဏ္ဏသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၆. ေမာဟနေက ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ

ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ေမာေဟသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၂၇. ဘိက္ခ ကုပိေတန အနတ္တမေနန ပဟာရံ ေဒန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ကုပိတာ

45

အနတ္တမနာ ဘိက္ခ နံ ပဟာရံ အဒံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၂၈. ဘိက္ခ ကုပိေတန အနတ္တမေနန တလသတ္တကံ ဥဂ္ဂရန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခ နံ တလသတ္တကံ ဥဂ္ဂရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၂၉. ဘိက္ခ ံအမူလေကန သ င္ဃာဒိေသေသန အနုဒ္ဓံေသန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဘိက္ခ ံ အမူလေကန သ င္ဃာဒိေသေသန အနုဒ္ဓေသသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၀. ဘိက္ခ သဉ္စစ္စ ကုက္က စ္စ ဥပဒဟန ္တ [ဥပ္ပာေဒန ္တ (သ္ယာ.)] ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဘိက္ခ နံ သဉ္စစ္စ ကုက္က စ္စ ဥပဒဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၁. ဘိက္ခ နံ ဘ နဇာတာန ံကလဟဇာတာန ံဝိဝာဒာပန္နာနံ ဥပ ုတိံ [ဥပ ုတိ (?)]

တိဋ္ဌန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခ နံ ဘ နဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝာဒာပန္နာနံ ဥပ ုတိံ

တိဋ္ဌဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

46

သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၂. ဓမ္မကာနံ ကမ္မာန ံဆန္ဒ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မ ံ[ခိယ္ယဓမ္မ (က.)] အာပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ ဓမ္မကာနံ ကမ္မာန ံဆန္ဒ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မ ံအာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၃. သေ င္ဃ ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒ အဒတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမန ္တ ပာစိတ္တယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

အညတေရာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒ အဒတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၄. သမေဂ္ဂ သေ င္ဃန စီဝရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မ အာပဇ္ဇန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန စီဝရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မ အာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၅. ဇာန ံသဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလ ပရိဏာေမန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလ ပရိဏာေမသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

47

သဟဓမ္မိကဝေဂ္ဂာ အဋ္ဌေမာ။

၉. ရာဇဝေဂ္ဂာ

၁၃၆. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိေတန ရေညာ အေန ္တပုရံ ပဝိသန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံအာနန္ဒ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ

အာနေန္ဒာ ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိေတာ ရေညာ အေန ္တပုရံ ပာဝိသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၁၃၇. ရတန ံဥဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အညတရံ ဘိက္ခ ံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတေရာ ဘိက္ခ ရတနံ ဥဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န ံအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၃၈. သန ္တ ံဘိက္ခ ံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာေလ ဂာမ ံပဝိသန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဝိကာေလ ဂာမံ

ပဝိသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, တိ ော အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

၁၃၉. အဋ္ဌိမယံ ဝာ ဒန ္တမယံ ဝာ ဝိသာဏမယံ ဝာ သူစိဃရံ ကာရာေပန ္တသ္သ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သေက္ကသု ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ န မတ္ံတ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟူ သူစိဃေရ ဝိညာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

48

၁၄၀. ပမာဏာတိက္ကန ္တံ မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥပနန္ဒ သက္ယပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ

ဥပနေန္ဒာ သက္ယပုေတ္တာ ဥေစ္စ မေဉ္စ သယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၁. မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ တူေလာနဒ္ဓ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ

တူေလာနဒ္ဓံ ကာရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၂. ပမာဏာတိက္ကန ္တံ နိသီဒနံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ အပ္ပမာဏိကာနိ

နိသီဒနာနိ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၃. ပမာဏာတိက္ကန ္တံ က ုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

အပ္ပမာဏိကာေယာ က ုပ္ပဋိစ္ဆာဒိေယာ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၄. ပမာဏာတိက္ကန ္တံ ဝ ိကသာဋိကံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

49

အပ္ပမာဏိကာေယာ ဝ ိကသာဋိကာေယာ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၅. သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာေပန ္တ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ နန္ဒ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ နေန္ဒာ သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ

စီဝရံ ဓာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ရာဇဝေဂ္ဂာ နဝေမာ။

ေဒ္ဝနဝုတိ ပာစိတ္တယာ နိဋ္ဌိတာ။

ခုဒ္ဒကံ သမတ္တ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

မုသာ ဩမသေပသုညံ၊ ပဒေသယ္ယာ စ ဣတ္ထိယာ။

အညတ္ရ ဝိညုနာ ဘူတာ [ေဒသနာေရာစနာ ေစဝ (သီ. သ္ယာ.)]၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တ ခဏနာ။

ဘူတံ အညာယ ဥဇ္ဈာယိ [ဘူတညဝာဒဥဇ္ဈာယိ (သီ.)]၊ မေဉ္စာ ေသေယ္ယာ စ ဝုစ္စတိ။

ပုေဗ္ဗ နိက္က နာဟစ္စ၊ ဒ္ဝာရံ သပ္ပာဏေကန စ။

အသမ္မတာ အတ္ထင္ဂေတ၊ ဥပ ယာမိေသန စ။

ဒေဒ သိေဗ္ဗ ဝိဓာေနန၊ နာဝာ ဘုေဉ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပိ ံ ဂဏံ ပရံ ပူဝံ၊ ပဝာရိေတာ ပဝာရိတံ။

50

ဝိကာလံ သန္နဓ ိခီရံ၊ ဒန ္တေပာေနန ေတ ဒသ။

အေစလကံ ဥေယ္ယာခဇ္ဇ [အေစလကာနုပခဇ္ဇ (က.)]၊ ပဋိစ္ဆန္န ံရေဟန စ။

နိမန ္တေိတာ ပစ္စေယဟိ၊ ေသနာဝသနုေယ္ယာဓိကံ။

သုရာ အ င္ဂုလိ ဟာေသာ စ၊ အနာဒရိယဉ္စ ဘိံသနံ။

ေဇာတိ နဟာန ဒုဗ္ဗဏ္ဏ၊ သာမံ အပနိေဓန စ။

သဉ္စစ္စ ဒကကမ္မာ စ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လ ဦနဝီသတိ။

ေထယ္ယဣတ္ထိအဝေဒသံ [အရိဋ္ဌကံ (ဝိဘေ င္ဂ)]၊ သံဝာေသ နာသိေတန စ။

သဟဓမ္မိကဝိေလခာ၊ ေမာေဟာ ပဟာေရနုဂ္ဂိေရ။

အမူလကဉ္စ သဉ္စစ္စ၊ ေသာ ာမိ ခိယ္ယပက္ကေမ။

သေ င္ဃန စီဝရံ ဒတ္ဝာ၊ ပရိဏာေမယ္ယ ပုဂ္ဂေလ။

ရညဉ္စ ရတန ံသန ္တ၊ံ သူစိ မေဉ္စာ စ တူလိကာ။

နိသီဒနံ က ုစ္ဆာဒိ၊ ဝ ိကာ သုဂေတန စာတိ။

ေတသံ ဝဂ္ဂာန ံဥဒ္ဒာနံ –

မုသာ ဘူတာ စ ဩဝာေဒာ၊ ေဘာဇနာေစလေကန စ။

သုရာ သပ္ပာဏကာ ဓေမ္မာ၊ ရာဇဝေဂ္ဂန ေတ နဝာတိ။

၆. ပာဋိေဒသနီယက ံ

51

၁၄၆. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန အညာတိကာယ

ဘိက္ခ နိယာ အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ

ဘုဉ္ဇန ္တ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ ံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အညတေရာ ဘိက္ခ အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ

ဟတ္ထေတာ အာမိသံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

၁၄၇. ဘိက္ခ နိယာ ေဝာသာသန ္တိယာ န နိဝာေရတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဘိက္ခ နိေယာ ေဝာသာသန ္တိေယာ န နိဝာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၄၈. ေသက္ခသမ္မေတသု ကုေလသု ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ

ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ န မတ္ံတ ဇာနိတ္ဝာ ပဋိဂ္ဂေဟသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ေဒ္ဝ

အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ

သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

52

၁၄၉. အာရညေကသု ေသနာသေနသု ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

အဇ္ဈာရာေမ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သေက္ကသု ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ။ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ အာရာေမ ေစာေရ

ပဋိဝသေန ္တ နာေရာေစသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အညာတိကာယ ေဝာသာသံ၊ ေသက္ခအာရညေကန စ။

ပာဋိေဒသနီယာ စတ္တာေရာ၊ သမ္ဗ ေဒ္ဓန ပကာသိတာတိ။

၇. ေသခိယက ံ

၁. ပရိမ လဝေဂ္ဂာ

၁၅၀. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ

ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တန နိဝာေသန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ပုရေတာပိ ပစ္ဆေတာပိ

ဩလေမ္ဗန ္တာ နိဝာေသသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

53

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တန ပာရုပန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ပုရေတာပိ ပစ္ဆေတာပိ ဩလေမ္ဗန ္တာ ပာရုပိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထ ဝာ ပာဒံ ဝာ ကီဠာေပေန ္တန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထ ဝာ ပာဒံ ဝာ ကီဠာေပေန ္တန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

54

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ပရိမ လဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ဥဇ္ဇဂ္ဃကိဝေဂ္ဂာ

၁၅၁. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ မဟာဟသိတံ

ဟသန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ မဟာဟသိတံ

ဟသန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာေန ္တန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဥစ္စာသဒ္ဒ မဟာသဒ္ဒ ကေရာန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

55

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာေန ္တန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ ဥစ္စာသဒ္ဒ မဟာသဒ္ဒံ ကေရာန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

56

၃. ခမ္ဘကတဝေဂ္ဂာ

၁၅၂. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကေတန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကေတန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌေတန အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ သသီသံ

ပာရုပိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌေတန အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ သသီသံ

ပာရုပိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ကုဋိကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ [ပလ္လတ္တိကာယ (က.)] အန ္တရဃေရ နိသီဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

57

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တန ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပေညဝ ဗဟု ံပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပီကတံ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ခမ္ဘကတဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. ပိ ပာတဝေဂ္ဂာ

၁၅၃. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တန ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩမသိတ္ဝာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

58

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပေညဝ ဗဟု ံဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပကေတာ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနံ ဝာ ဩဒေနန ပဋစိ္ဆာေဒန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝာ ဩဒနံ ဝာ အဂိလာေနာ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တ

ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ သူပမ္ပ ဩဒနမ္ပ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဈာနသညိနာ ပေရသံ ပတ္ံတ ဩေလာေကန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ မဟန ္တ ံကဗဠံ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒီဃံ အာေလာပံ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

59

ပိ ပာတဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. ကဗဠဝေဂ္ဂာ

၁၅၄. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အနာဟေဋ ကဗေဠ မုခဒ္ဝာရံ ဝိဝရန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဘုဉ္ဇမာေနန သဗ္ဗ ဟတ္ထ မုေခ ပက္ခပန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သကဗေဠန မုေခန ဗ္ယာဟရန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ သကဗေဠန မုေခန

ဗ္ယာဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပိ ုေက္ခပကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကဗဠာဝေစ္ဆဒကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အဝဂ ကာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

60

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိဒ္ဓ နကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သိတ္ထာဝကာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဇိဝ္ဟာနိစ္ဆာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ စပုစပုကာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ကဗဠဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. သုရုသုရုဝေဂ္ဂာ

၁၅၅. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သုရုသုရုကာရကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ သုရုသုရုကာရကံ ခီရံ

ပိဝိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

61

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပတ္တနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဋ္ဌနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သာမိေသန ဟေတ္ထန ပာနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ

သာမိေသန ဟေတ္ထန ပာနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂေဟသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သသိတ္ထကံ ပတ္တေဓာဝန ံအန ္တရဃေရ ဆ ေန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ

သသိတ္ထကံ ပတ္တေဓာဝန ံအန ္တရဃေရ ဆ ေသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆတ္တပာဏိ ဓမ္ံမ ေဒေသန ္တသ္သ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ ဆတ္တပာဏိ ဓမ္မ

ေဒေသသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

62

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒ ပာဏိ ဓမ္ံမ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သတ္ထပာဏိ ဓမ္ံမ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အာဝုဓပာဏိ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

သုရုသုရုဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. ပာဒုကဝေဂ္ဂာ

၁၅၆. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပာဒုကာရုဠ္ဟ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပာဟနာရုဠ္ဟ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

63

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ယာနဂတ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သယနဂတ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ နိသိန္န ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ေဝဌိတသီသ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌတသီသ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆမာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အာသေန နိသိန္န ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

64

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ နီေစ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ ဥေစ္စ အာသေန နိသိန္န ဓမ္မ ေဒေသန ္တ

ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိေတန နိသိန္န ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပစ္ဆေတာ ဂစ္ဆေန ္တန ပုရေတာ ဂစ္ဆန ္တ ဓမ္မ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ

ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပေထန ဂစ္ဆေန ္တန ပေထန ဂစ္ဆန ္တ ဓမ္ံမ ေဒေသန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ,

ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိေတန ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟရိေတ ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ဧကာ ပညတ္တ,

ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

65

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ။ေပ.။ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ ဥဒေက ဥစ္စာရမ္ပ ပ ာဝမ္ပ ေခဠမ္ပ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

ပာဒုကဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ပရိမ လံ ပဋိစ္ဆန္န၊ သုသံဝုေတာက္ခတ္တစက္ခ ။

ဥက္ခေတ္တာဇ္ဇဂ္ဃကိာ သေဒ္ဒာ၊ တေယာ ေစဝ ပစာလနာ။

ခမ္ဘ ံဩဂုဏ္ဌိေတာ ေစဝုက္ကုဋိပလ္လတ္ထိကာယ စ။

သက္ကစ္စ ပတ္တသညီ စ၊ သမသူပံ သမတိတ္တကံ [သမတိတ္ထကံ (က.)]။

သက္ကစ္စ ပတ္တသညီ စ၊ သပဒာနံ သမသူပကံ။

ထူပကေတာ ပဋိစ္ဆန္န၊ ဝိညတ္တ ဇ္ဈာနသညိနာ။

န မဟန ္တံ မ လံ ဒ္ဝာရံ၊ သဗ္ဗ ဟတ္ထ န ဗ္ယာဟေရ။

ဥေက္ခေပာ ေဆဒနာ ဂ ော၊ ဓုနံ သိတ္ထာဝကာရကံ။

ဇိဝ္ဟာနိစ္ဆာရကေဉ္စဝ၊ စပုစပု သုရုသုရု။

66

ဟေတ္ထာ ပေတ္တာ စ ဩဋ္ဌော စ၊ သာမိသံ သိတ္ထေကန စ။

ဆတ္တပာဏိ သဒ္ဓမ္မ၊ န ေဒေသန ္တိ တထာဂတာ။

ဧဝေမဝ ဒ ပာဏိ ၊ သတ္ထအာဝုဓပာဏိနံ။

ပာဒုကာ ဥပာဟနာ ေစဝ၊ ယာနေသယ္ယာဂတ စ။

ပလ္လတ္ထကာ နိသိန္န ၊ ေဝဌိေတာဂုဏ္ဌိတ စ။

ဆမာ နီစာသေန ဌာေန၊ ပစ္ဆေတာ ဥပ္ပေထန စ။

ဌိတေကန န ကာတဗ္ဗ၊ ဟရိေတ ဥဒကမ္ဟိ စာတိ။

ေတသံ ဝဂ္ဂာနမုဒ္ဒာနံ –

ပရိမ လဥဇ္ဇဂ္ဃိ၊ ခမ္ဘံ ပိ ံ တေထဝ စ။

ကဗဠာ သုရုသုရု စ၊ ပာဒုေကန စ သတ္တမာတိ။

မဟာဝိဘေ င္ဂ ကတ္ထပညတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ။

၂. ကတာပတ္ိတဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၁၅၇. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝေန ္တာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိေတ သရီေရ ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တ

ပာရာဇိက ; ေယဘုေယ္ယန ခာယိေတ သရီေရ ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

67

ဝဋ္ဋကေတ [ဝိဝဋကေတ (သ္ယာ.)] မုေခ အစ္ုဆ ပန ္တ ံအ င္ဂဇာတံ ပေဝေသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – ေမထုန ံ

ဓမ္မ ပဋိေသဝေန ္တာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

၁၅၈. အဒိန္န အာဒိယေန ္တာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဒိန္န အာဒိယေန ္တာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စမာသကံ ဝာ အတိေရကပဉ္စမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္န ေထယ္ယသ င္ခာတံ

အာဒိယတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; အတိေရကမာသကံ ဝာ ဦနပဉ္စမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္န

ေထယ္ယသ င္ခာတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; မာသကံ ဝာ ဦနမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္န

ေထယ္ယသ င္ခာတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အဒိန္န အာဒိယေန ္တာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

၁၅၉. သဉ္စစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စစ္စ

မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ မနု ံဩဒိ ဩပာတံ

ခဏတိ ‘‘ပပတိတ္ဝာ မရိ တီ’’တိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ပပတိေတ ဒုက္ခာ ေဝဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တ

ထုလ္လစ္စယ ; မရတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက – သဉ္စစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ ဣမာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

၁၆၀. အသန ္တ ံအဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ ဥလ္လပေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အသန ္တံ

အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ

အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ‘‘ေယာ ေတ ဝိဟာေရ ဝသတိ,

ေသာ ဘိက္ခ အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; န ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ – အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပေန ္တာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

68

၂. သ င္ဃာဒိေသသက ံ

၁၆၁. ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစေတတိ ဥပက္ကမတိ

မုစ္စတိ, အာပတ္တ သင္ဃာဒိေသသ ; ေစေတတိ ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂ သမာပဇ္ဇေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာေယန

ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ကာေယန ကာယပဋိဗဒ္ဓ အာမသတိ, အာပတ္တ

ထုလ္လစ္စယ ; ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာေသေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝစ္စမဂ္ဂ

ပ ာဝမဂ္ဂံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ, အဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ဝစ္စမဂ္ဂ

ပ ာဝမဂ္ဂံ ဌေပတ္ဝာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ,

အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ကာယပဋိဗဒ္ဓ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ။

အတ္တကာမပာရိစရိယာ ဝဏ္ဏ ဘာသေန ္တာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ မာတုဂာမ

သန ္တေိက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ပ က သန ္တိေက

အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တိရစ္ဆာနဂတ သန ္တိေက

အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

သဉ္စရိတ္တ သမာပဇ္ဇေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ,

အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ န ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

69

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာေပေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာေပေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အေနာကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသေသန ဒုက္ကဋ ;

ဩကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ အေက္ကာသာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တ ဩမသဝာဒ ။

ဘိက္ခ ံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စ ေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓေသေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အေနာကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ စာဝနာဓိပ္ပာေယာ

ဝေဒတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသေသန ဒုက္ကဋ ; ဩကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ အေက္ကာသာဓိပ္ပာေယာ

ဝေဒတိ, အာပတ္တ ဩမသဝာဒ ။

သ င္ဃေဘဒေကာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇေန ္တာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ [သမနုဘာသိယမာနာ (သ္ယာ.)] န

ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇန ္တိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ;

ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

70

ဒုဗ္ဗေစာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ [သမနုဘာသိယမာေနာ (သ္ယာ.)] န

ပဋိနိ ဇ္ဇေန ္တာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ;

ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ကုလဒူသေကာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇေန ္တာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ေတရသ သ င္ဃာဒိေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

၃. နိ ဂ္ိဂယက ံ

၁. ကထိနဝေဂ္ဂာ

၁၆၂. အတိေရကစီဝရံ ဒသာဟံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ဧကရတ္တ တိစီဝေရန ဝိပ္ပဝသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ မာသံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ။

အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ ပုရာဏစီဝရံ ေဓာဝာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ေဓာဝာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေဓာဝာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ ဟတ္ထေတာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဂဏ္ဟာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဂဟိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

71

အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတာနိံ ဝာ စီဝရံ ဝိညာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝိညာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိညာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတာနိံ ဝာ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိညာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိကပ္ပ အာပေန္န နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ အညာတေက ဂဟပတိေက ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိကပ္ပ အာပေန္န နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အတိေရကတိက္ခတ္တ ံ ေစာဒနာယ အတိေရကဆက္ခတ္တုံ ဌာေနန စီဝရံ အဘိနိပ္ဖာေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိပ္ဖာေဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိနိပ္ဖာဒိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ကထိနဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ေကာသိယဝေဂ္ဂာ

၁၆၃. ေကာသိယမိ ကံ သန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကေလာမာန ံသန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

72

အနာဒိယိတ္ဝာ တုလံ ဩဒာတာနံ တုလံ ေဂာစရိယာနံ နဝ ံသန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အနုဝ ံ သန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အနာဒိယိတ္ဝာ ပုရာဏသန ္ထတ သာမန ္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝ ံနိသီဒနသန ္ထတံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ဧဠကေလာမာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တိေယာဇနံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ

ပာဒံ တိေယာဇနံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ။

အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ ဧဠကေလာမာန ိေဓာဝာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ေဓာဝာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေဓာဝာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏ္ဟာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဂဟိေတ နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ။

နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံေဝာဟာရံ သမာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သမာပဇ္ဇတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; သမာပေန္န နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သမာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; သမာပေန္န နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

73

ေကာသိယဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. ပတ္တဝေဂ္ဂာ

၁၆၄. အတိေရကပတ္တံ ဒသာဟံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ဦနပဉ္စဗန္ဓေနန ပေတ္တန အညံ နဝ ံပတ္တ ေစတာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ေဘသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ။

အတိေရကမာေသ ေသေသ ဂိမ္ဟာေန ဝ ိကသာဋိကစီဝရံ ပရိေယသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပရိေယသတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပရိယိဋ္ဌေ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ဘိက္ခ သာမံ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ အစ္ဆနိ္ဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အစ္ဆနိ္ဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အစ္ဆေိန္န နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

သာမံ သုတ္တ ဝိညာေပတ္ဝာ တန ္တဝာေယဟိ စီဝရံ ဝာယာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝာယာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝာယာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ပုေဗ္ဗ အပ္ပဝာရိေတာ အညာတက ဂဟပတိက တန ္တဝာေယ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ စီဝေရ ဝိကပ္ပ

အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပ အာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိကပ္ပ အာပေန္န

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

74

အေစ္စကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

တိဏ္ဏ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရ ံအန ္တရဃေရ နိက္ခပိတ္ဝာ အတိေရကဆာရတ္တ ဝိပ္ပဝသေန ္တာ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တေနာ ပရိဏာေမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ပရိဏာေမတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပရိဏာမိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ပတ္တဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

တိံသ နိ ဂ္ဂယာ ပာစိတ္တယာ နိဋ္ဌိတာ။

၄. ပာစိတ္ိတယက ံ

၁. မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ

၁၆၅. သမ္ပဇာနမုသာဝာဒံ ဘာသေန ္တာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? သမ္ပဇာနမုသာဝာဒံ

ဘာသေန ္တာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ

ဥလ္လပတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ; ‘‘ေယာ ေတ ဝိဟာေရ ဝသတိ, ေသာ ဘိက္ခ အရဟာ’’တ ိဘဏတိ,

ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; န ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; သမ္ပဇာနမုသာဝာေဒ

ပာစိတ္တယံ – သမ္ပဇာနမုသာဝာဒံ ဘာသေန ္တာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

75

ဩမသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္န ဩမသတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ;

အနုပသမ္ပန္န ဩမသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

ေပသုညံ ဥပသံဟရေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္န ေပသုညံ ဥပသံဟရတိ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; အနုပသမ္ပန္န ေပသုညံ ဥပသံဟရတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

အနုပသမ္ပန္န ပဒေသာ ဓမ္ံမ ဝာေစေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝာေစတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပေဒ ပေဒ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အနုပသမ္ပေန္နန ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တ သဟေသယ္ယ ံကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိပေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

မာတုဂာေမန သဟေသယ္ယ ံကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နိပေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

မာတုဂာမ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝာစာဟိ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဒေသတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပေဒ ပေဒ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အနုပသမ္ပန္န ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဘူတံ အာေရာေစေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အာေရာေစတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အာေရာစိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္န အာေရာေစေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အာေရာေစတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အာေရာစိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

76

ပထဝိံ ခဏေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခဏတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဟာေရ ပဟာေရ

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ဘူတဂာမဝေဂ္ဂာ

၁၆၆. ဘူတဂာမံ ပာေတေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပာေတတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဟာေရ

ပဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အေညနညံ ပဋိစရေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အနာေရာပိေတ အညဝာဒေက အေညနညံ

ပဋိစရတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အာေရာပိေတ အညဝာဒေက အေညနညံ ပဋိစရတိ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ ံ ဥဇ္ဈာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥဇ္ဈာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥဇ္ဈာပိေတ

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

သဃင္ိကံ မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ေကာစ္ဆံ ဝာ အေဇ္ဈာကာေသ သန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစ္ဆာ

ပက္ကမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမ ံပာဒံ ေလ ုပာတံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ;

ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ေသယ္ယ ံသန ္ထရိတ္ဝာ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ပရေိက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

77

သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဇာန ံပုဗ္ဗုပဂတံ ဘိက္ခ ံ အနုပခဇ္ဇ ေသယ္ယ ံကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ နိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိပေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ ံ ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ သဃင္ိကာ ဝိဟာရာ နိက္က ေေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိက္က တိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိက္က ိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

သဃင္ိေက ဝိဟာေရ ဥပရိေဝဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပာဒကံ မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ အဘိနိသီဒေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိနိသိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဒ္ဝတ္တိပရိယာေယ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ တတုတ္တရိ အဓိဋ္ဌဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဓိဋ္ဌေတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဓိဋ္ဌိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ တိဏံ ဝာ မတ္တကံ ဝာ သိဉ္စေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သိဉ္စတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; သိဉ္စိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘူတဂာမဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. ဩဝာဒဝေဂ္ဂာ

၁၆၇. အသမ္မေတာ ဘိက္ခုနိေယာ ဩဝဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဩဝဒိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အတ္ထင္ဂေတ သူရိေယ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဩဝဒိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

78

ဘိက္ခုနုပ ယံ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဩဝဒိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

‘‘အာမိသေဟတု ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒန ္တီ’’တ ိဘဏေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဘဏတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘဏိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ ေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဒတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဒိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အညာတိကာ ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ သိေဗ္ဗေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သိေဗ္ဗတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; အာရာပေထ အာရာပေထ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ံပဋိပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဘိရုဟတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိရုေဠ္ဟ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ ဘိက္ခ နိပရိပာစိတံ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ဘုဉ္ဇိ ာမီ’’တိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဩဝာဒဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

79

၄. ေဘာဇနဝေဂ္ဂာ

၁၆၈. တတုတ္တရိ အာဝသထပိ ံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဂဏေဘာဇန ံဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ပရမ္ပရေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဒ္ဝတ္တပတ္တပူေရ ပူေဝ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ တတုတ္တရိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏ္ဟာတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဂဟိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘုတ္တာဝီ ပဝာရိေတာ အနတိရိတ္တ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ ံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝာရိတံ အနတိရိေတ္တန ခာဒနီေယန ဝာ ေဘာဇနီေယန ဝာ အဘိဟဋ္ဌ ံု ပဝာေရေန ္တာ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ တ ဝစေနန ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္ိတ

ဒုက္ကဋ ; ေဘာဇနပရိေယာသာေန အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဝိကာေလ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခာဒိ ာမိ

ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

80

သန္နဓိကာရကံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခာဒိ ာမိ

ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အဒိန္န မုခဒ္ဝာရံ အာဟာရံ အာဟရေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ,

အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ေဘာဇနဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. အေစလကဝေဂ္ဂာ

၁၆၉. အေစလက , ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ

ဝာ ေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဒိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘိက္ခ ံ – ‘‘ဧဟာဝုေသာ, ဂာမံ ဝာ နိဂမ ံဝာ ပိ ာယ ပဝိသိ ာမာ’’တိ တ ဒာေပတ္ဝာ ဝာ

အဒာေပတ္ဝာ ဝာ ဥေယ္ယာေဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥေယ္ယာေဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဥေယ္ယာဇိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

သေဘာဇေန ကုေလ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ရေဟာ ပဋိစ္ဆေန္န အာသေန နိသဇ္ဇ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

81

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ဧေကာ ဧကာယ ရေဟာ နိသဇ္ဇ ကေပ္ပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

နိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

နိမန ္တေိတာ သဘေတ္တာ သမာေနာ ပုေရဘတ္တ ပစ္ဆာဘတ္တ ကုေလသု စာရိတ္တ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ဥမ္မာရံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ

အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

တတုတ္တရိ ေဘသဇ္ဇ ဝိညာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဝိညာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဥယ္ယုတ္တ ေသနံ ဒ နာယ ဂစ္ဆေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ;

ယတ္ထ ဌိေတာ ပ တိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အတိေရကတိရတ္တ ေသနာယ ဝသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝသတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဝသိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဥေယ္ယာဓိကံ ဂစ္ဆေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ယတ္ထ ဌိေတာ

ပ တိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အေစလကဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. သုရာေမရယဝေဂ္ဂာ

၁၇၀. မဇ္ဇ ပိဝေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ပိဝိ ာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

82

ဘိက္ခ ံ အ င္ဂုလိပေတာဒေကန ဟာေသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဟာေသတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဟသိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဥဒေက ကီဠေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဟဋ္ဌာေဂာပ္ဖေက ဥဒေက ကီဠတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; ဥပရိေဂာပ္ဖေက ကီဠတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အနာဒရိယံ ကေရာေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကေတ

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ ံ ဘိံသာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိံသာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘိံသာပိေတ

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ေဇာတိံ သမာဒဟိတ္ဝာ ဝိသိေဗ္ဗေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သမာဒဟတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

သမာဒဟိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဩေရနဒ္ဓမာသံ နဟာယေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နဟာနပရိေယာသာေန အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အနာဒိယိတ္ဝာ တိဏ္ံဏ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာနံ အညတရံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ နဝ ံစီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပရိဘုေတ္တ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ ဝာ ဘိက္ခ နိယာ ဝာ သိက္ခမာနာယ ဝာ သာမေဏရ ဝာ သာမေဏရိယာ ဝာ သာမံ စီဝရ ံ

ဝိကေပ္ပတ္ဝာ အပ္ပစ္စ ဒ္ဓာရဏံ ပရိဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပရိဘုေတ္တ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

83

ဘိက္ခ ပတ္တ ဝာ စီဝရံ ဝာ နိသီဒနံ ဝာ သူစိဃရံ ဝာ ကာယဗန္ဓနံ ဝာ အပနိေဓေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ အပနိေဓတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အပနိဓိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

သုရာေမရယဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. သပ္ပာဏကဝေဂ္ဂာ

၁၇၁. သဉ္စစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ

ေဝာေရာေပေန ္တာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အေနာဒိ ဩပာတံ ခဏတိ – ‘‘ေယာ ေကာစိ

ပပတိတ္ဝာ မရိ တီ’’တိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; မနု ော တသ္မိံ ပပတိတ္ဝာ မရတိ, အာပတ္တ

ပာရာဇိက ; ယေက္ခာ ဝာ ေပေတာ ဝာ တိရစ္ဆာနဂတမနု ဝိဂ္ဂေဟာ ဝာ တသ္မိံ ပပတိတ္ဝာ မရတိ,

အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တိရစ္ဆာနဂေတာ တသ္မိံ ပပတိတ္ဝာ မရတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ – သဉ္စစ္စ

ပာဏံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပေန ္တာ ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပရိဘုေတ္တ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟတာဓိကရဏံ ပုနကမ္မာယ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဥေက္ကာေဋတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥေက္ကာဋိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

ဇာနံ ဦနဝီသတိဝ ံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပာေဒတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥပသမ္ပာဒိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

84

ဇာနံ ေထယ္ယသေတ္ထန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ံပဋိပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ပဋိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓာနမဂ္ဂ ပဋိပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ တထာဝာဒိနာ ဘိက္ခ နာ အကဋာနုဓေမ္မန တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိ ဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ုဘ ဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သမ္ုဘ ဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; သမ္ုဘ ေတ္တ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဇာနံ တထာနာသိတံ သမဏုေဒ္ဒသံ ဥပလာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပလာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥပလာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

သပ္ပာဏကဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

၈. သဟဓမ္ိမကဝေဂ္ဂာ

၁၇၂. ဘိက္ခဟိ သဟဓမ္မကံ ဝုစ္စမာေနာ – ‘‘န တာဝာဟံ, အာဝုေသာ, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပေဒ

သိက္ခ ာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခ ံဗ္ယတ္တ ဝိနယဓရံ ပရိပုစ္ဆိ ာမီ’’တိ ဘဏေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဘဏတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘဏိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဝိနယံ ဝိဝေဏ္ဏေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိဝေဏ္ဏတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝိဝဏ္ဏေတ

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

85

ေမာေဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အနာေရာပိေတ ေမာေဟ ေမာေဟတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အာေရာပိေတ ေမာေဟ ေမာေဟတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘိက္ခ ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ ပဟာရံ ေဒေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဟရတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဟေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘိက္ခ ကုပိေတာ အနတ္တမေနာ တလသတ္တကံ ဥဂ္ဂိရေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥဂ္ဂရတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥဂ္ဂရိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘိက္ခ ံ အမူလေကန သ င္ဃာဒိေသေသန အနုဒ္ဓံေသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အနုဒ္ဓေသတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အနုဒ္ဓသိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ သဉ္စစ္စ ကုက္က စ္စ ဥပဒဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥပဒဟတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဥပဒဟိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ နံ ဘ နဇာတာန ံကလဟဇာတာနံ ဝိဝာဒာပန္နာနံ ဥပ ုတိံ တိဋ္ဌေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ေသာ ာမီ’’တိ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ယတ္ထ ဌိေတာ သုဏာတိ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

ဓမ္မကာနံ ကမ္မာန ံဆန္ဒ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခိယ္ယတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ခိယ္ယေိတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

သေ င္ဃ ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒ အဒတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပရိသာယ ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟန ္တ အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဝိဇဟိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

86

သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန စီဝရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခိယ္ယတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ခိယ္ယေိတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဇာနံ သဃင္ိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလ ပရိဏာေမေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ပရိဏာေမတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပရိဏာမိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

သဟဓမ္မိကဝေဂ္ဂာ အဋ္ဌေမာ။

၉. ရာဇဝေဂ္ဂာ

၁၇၃. ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိေတာ ရေညာ အေန ္တပုရံ ပဝိသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ

ပာဒံ ဥမ္မာရံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ရတနံ ဥဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏ္ဟာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဂဟိေတ အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

သန ္တံ ဘိက္ခ ံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာေလ ဂာမံ ပဝိသေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ

ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အဋ္ဌိမယံ ဝာ ဒန ္တမယံ ဝာ ဝိသာဏမယံ ဝာ သူစိဃရံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

87

မဉ္စ ဝာ ပီဌံ ဝာ တူေလာနဒ္ဓ ံကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ နိသီဒနံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ က ုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ ဝ ိကသာဋိကံ ကာရာေပေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

စီဝရံ ကာရာေပေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာေပေန ္တာ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ –

သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာေပေန ္တာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ရာဇဝေဂ္ဂာ နဝေမာ။ ခုဒ္ဒကာ နိဋ္ဌိတာ။

၅. ပာဋိေဒသနီယက ံ

၁၇၄. အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ

အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ – အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ

88

ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

ဘိက္ခ နိယာ ေဝာသာသန ္တိယာ န နိဝာေရတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

ေသက္ခသမ္မေတသု ကုေလသု ခာဒနီယ ံဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

အာရညေကသု ေသနာသေနသု ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ အဇ္ဈာရာေမ

သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာရညေကသု ေသနာသေနသု

ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ အဇ္ဈာရာေမ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ – အာရညေကသု ေသနာသေနသု ပုေဗ္ဗ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ

ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ အဇ္ဈာရာေမ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။

၆. ေသခိယက ံ

၁. ပရိမ လဝေဂ္ဂာ

89

၁၇၅. အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တာ နိဝာေသေန ္တာ ကတိ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တာ နိဝာေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တာ နိဝာေသေန ္တာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရေတာ ဝာ ပစ္ဆေတာ ဝာ ဩလေမ္ဗေန ္တာ ပာရုပေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထ ဝာ ပာဒံ ဝာ ကီဠာေပေန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထ ဝာ ပာဒံ ဝာ ကီဠာေပေန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

90

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

ပရိမ လဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ဥဇ္ဇဂ္ဃကိဝေဂ္ဂာ

၁၇၆. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂ္ဃကိာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒ မဟာသဒ္ဒ ကေရာေန ္တာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒ မဟာသဒ္ဒ ကေရာေန ္တာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

91

ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. ခမ္ဘကတဝေဂ္ဂာ

၁၇၇. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကေတာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကေတာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌေတာ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌေတာ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္က ဋိကာယ အန ္တရဃေရ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ အန ္တရဃေရ နိသီဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တာ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပေညဝ ဗဟု ံပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပီကတံ ပိ ပာတံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

ခမ္ဘကတဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. ပိ ပာတဝေဂ္ဂာ

92

၁၇၈. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စ ံပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩေလာေကေန ္တာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩမသိတ္ဝာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပေညဝ ဗဟု ံဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပကေတာ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ ပိ ပာတံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပ ံဝာ ဗ္ယဉ္ဇန ံဝာ ဩဒေနန ပဋိစ္ဆာေဒေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပ ံဝာ ဩဒန ံဝာ အဂိလာေနာ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဈာနသညီ ပေရသံ ပတ္ံတ ဩေလာေကေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ မဟန ္တံ ကဗဠံ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒီဃံ အာေလာပံ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

ပိ ပာတဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. ကဗဠဝေဂ္ဂာ

၁၇၉. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အနာဟေဋ ကဗေဠ မုခဒ္ဝာရံ ဝိဝရေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

93

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဘုဉ္ဇမာေနာ သဗ္ဗ ဟတ္ထ မုေခ ပက္ခပေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သကဗေဠန မုေခန ဗ္ယာဟရေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပိ ုေက္ခပကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကဗဠာဝေစ္ဆဒကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အဝဂ ကာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိဒ္ဓ နကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သိတ္ထာဝကာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဇိဝ္ဟာနိစ္ဆာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ စပုစပုကာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

ကဗဠဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. သုရုသုရုဝေဂ္ဂာ

၁၈၀. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သုရုသုရုကာရကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပတ္တနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဋ္ဌနိေလ္လဟကံ ဘုဉ္ဇေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

94

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သာမိေသန ဟေတ္ထန ပာနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သသိတ္ထကံ ပတ္တေဓာဝနံ အန ္တရဃေရ ဆ ေေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆတ္တပာဏိ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒ ပာဏိ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သတ္ထပာဏိ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အာဝုဓပာဏိ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

သုရုသုရုဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. ပာဒုကဝေဂ္ဂာ

၁၈၁. ။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပာဒုကာရုဠ္ဟ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပာဟနာရုဠ္ဟ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ယာနဂတ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သယနဂတ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ နိသိန္န ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

95

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ေဝဌိတသီသ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတသီသ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆမာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အာသေန နိသိန္န ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ နီေစ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ ဥေစ္စ အာသေန နိသိန္န ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိေတာ နိသိန္န ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပစ္ဆေတာ ဂစ္ဆေန ္တာ ပုရေတာ ဂစ္ဆန ္တ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပေထန ဂစ္ဆေန ္တာ ပေထန ဂစ္ဆန ္တ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိေတာ ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ။။

။အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟရိေတ ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ဒုက္ကဋံ။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

96

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာဒုကဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

ေသခိယာ နိဋ္ဌိတာ။

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ဝိပတ္ိတဝာေရာ

၁၈၂. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ ေမထုန ံ

ဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တန ံေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ

အာစာရဝိပတ္တိံ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံ

ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ

အာပတ္တ စတုန္ံန ဝိပတ္တီန ံဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။

ဝိပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. သ င္ဂဟိတဝာေရာ

၁၈၃. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ

97

တီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန,

သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တ သတ္တန္န

အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံ

ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဧေကန အာပတ္တက္ခေန္ဓန သ င္ဂဟိတာ –

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။

သ င္ဂဟိတဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. သမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၁၈၄. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ [သမုဋ္ဌဟန ္တိ (သီ. သ္ယာ.)]? ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တ ဆန္န ံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံ

ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တ ဆန္န ံအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

သမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

၆. အဓိကရဏဝာေရာ

98

၁၈၅. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တ စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ေခဠံ ဝာ

ကေရာန ္တ အာပတ္တ စတုန္န အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သမထဝာေရာ

၁၈၆. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ

ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝန ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ အာပတ္တ သတ္တန္န သမထာနံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ

အာပတ္တ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. သမုစ္စယဝာေရာ

99

၁၈၇. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝေန ္တာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိေတ သရီေရ ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တ

ပာရာဇိက ; ေယဘုေယ္ယန ခာယိေတ သရီေရ ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

ဝဋ္ဋကေတ မုေခ အစ္ုဆ ပန ္တံ အ င္ဂဇာတံ ပေဝေသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝေန ္တာ

ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ,ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သင္ဂဟိတာ, ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ, စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ, သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ကတိ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာေန ္တာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

100

သာ အာပတ္တ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တေယာ ဘဇတိ, သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ, ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ, စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ, သတ္တန္န, သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? သာ အာပတ္တ

စတုန္န ဝိပတ္တန ံဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဧေကန အာပတ္တိက္ခေန္ဓန

သ င္ဂဟိတာ – ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။

သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ,

သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမုစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

ဣေမ အဋ္ဌ ဝာရာ သဇ္ဈာယမေဂ္ဂန လိခိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ကတ္ထပညတ္တ ကတိ စ၊ ဝိပတ္တသ င္ဂေဟန စ။

သမုဋ္ဌာနာဓိကရဏာ သမေထာ၊ သမုစ္စေယန စာတိ။

၁. ကတ္ထပညတ္ိတဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၁၈၈. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ေမထုန ံဓမ္မ

ပဋိေသဝနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ, က ံအာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တ?ိ

101

ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ေမထုန ံဓမ္မ

ပဋိေသဝနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုဒိန္န

ကလန္ဒပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သုဒိေန္နာ ကလန္ဒပုေတ္တာ ပုရာဏဒုတိယိကာယ ေမထုန ံဓမ္မ

ပဋိေသဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တ, ေဒ္ဝ

အနုပညတ္တိေယာ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထ ပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။

သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? သာဓာရဏပညတ္ိတ။ ဧကေတာပညတ္တိ,

ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဥဘေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ?

နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိေယန ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၁၈၉. ယ ံေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန အဒိန္န အာဒိယနပစ္စယာ

ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဓနိေယာ ကုမ္ဘကာရပုေတ္တာ ရေညာ ဒာရူန ိအဒိန္န အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ,

102

ဧကာ အနုပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ;

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၉၀. သဉ္စစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာပနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ အညမညံ

ဇီဝိတာ ေဝာေရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၁၉၁. အသန ္တ ံအဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ ဥလ္လပနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဝဂ္ဂုမုဒာတီရိယာ ဘိက္ခ

ဂိဟီန ံအညမည ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ ဝဏ္ဏ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ;

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သ င္ဃာဒိေသသက ာဒိ

၁၉၂. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဥပက္ကမိတ္ဝာအသုစိံ

ေမာစနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာ, က ံအာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တိ?

103

ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ

ေမာစနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အာယသ္မန ္တံ ေသယ္ယသကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ေသယ္ယသေကာ ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ

ေမာေစသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ

အနုပညတ္တိ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ။

သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ,

ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဧကေတာပညတ္တိ။ ပဉ္စန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ?

နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိေယန ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ

ဥဒာယီ မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

104

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ

ဥဒာယီ မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ,

န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မာတုဂာမ သန ္တေိက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ

ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

အာယသ္မာ ဥဒာယီ မာတုဂာမ သန ္တေိက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သဉ္စရိတ္တ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တ ံဥဒာယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ သဉ္စရိတ္တ သမာပဇ္ဇိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

105

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? အာဠဝိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? အာဠဝကာ ဘိက္ခ

သညာစိကာယ ကုဋိေယာ ကာရာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ေကာသမ္ဗိယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္န အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အာယသ္မာ ဆေန္နာ

ဝိဟာရဝတ္ထုံ ေသာေဓေန ္တာ အညတရံ ေစတိယရုက္ခ ေဆဒာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ

ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ က ံအာရဗ္ဘာတိ? ေမတ္တယဘူမဇေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ေမတ္တယဘူမဇကာ ဘိက္ခ အာယသ္မန ္တံ ဒဗ္ဗ မလ္လပုတ္တ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံေသသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခ ံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓသနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ က ံအာရဗ္ဘာတိ?

ေမတ္တယဘူမဇေက ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ေမတ္တယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန ္တ ံဒဗ္ဗ

မလ္လပုတ္တ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စ ေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓံေသသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

106

သ င္ဃေဘဒက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ေဒဝဒေတ္တာ သမဂ္ဂ သ င္ဃ ေဘဒာယ ပရက္ကမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခ နံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ရာဇဂေဟ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ ေဒဝဒတ္တ သ င္ဃေဘဒာယ ပရက္ကမန ္တ အနုဝတ္တကာ

အေဟသုံ ဝဂ္ဂဝာဒကာ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေက သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? ေကာသမ္ဗိယံ ပညေတ္တာ။ က ံအာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန ္တံ ဆန္န အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အာယသ္မာ ဆေန္နာ ဘိက္ခဟိ သဟဓမ္မကံ ဝုစ္စမာေနာ အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ

သင္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အ ဇိပုနဗ္ဗသုေက

ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အ ဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခ သေ င္ဃန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ ဘိက္ခ

ဆန္ဒဂာမိတာ ေဒာသဂာမိတာ ေမာဟဂာမိတာ ဘယဂာမိတာ ပာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

107

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂေယ ဘိက္ခ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ

ဥဒေက ဥစ္စာရမ္ပ ပ ာဝမ္ပိ ေခဠမ္ပ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။။

ကတ္ထပညတ္တဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. ကတာပတ္ိတဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၁၉၃. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ေမထုန ံဓမ္မ

ပဋိေသဝနပစ္စယာ စတ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – အက္ခာယိေတ သရီေရ ေမထုန ံဓမ္မ

ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ေယဘုေယ္ယန ခာယိေတ သရီေရ ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝတိ,

အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ဝဋ္ဋကေတ မုေခ အစ္ုဆ ပန ္တံ အ င္ဂဇာတံ ပေဝေသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ;

ဇတုမဋ္ဌေက ပာစိတ္တယံ – ေမထုနံ ဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အဒိန္န အာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဒိန္န အာဒိယနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စမာသကံ ဝာ အတိေရကပဉ္စမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္န ေထယ္ယသ င္ခာတံ

အာဒိယတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; အတိေရကမာသကံ ဝာ ဦနပဉ္စမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္န

108

ေထယ္ယသ င္ခာတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; မာသကံ ဝာ ဦနမာသကံ ဝာ အဂ္ဃနကံ အဒိန္န

ေထယ္ယသ င္ခာတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အဒိန္န အာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

သဉ္စစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာပနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စစ္စ

မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ေဝာေရာပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ မနု ံဩဒိ

ဩပာတံ ခဏတိ ‘‘ပပတိတ္ဝာ မရိ တီ’’တိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋသ္သ; ပပတိေတ ဒုက္ခာ ေဝဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ,

အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; မရတိ, အာပတ္ိတ ပာရာဇိက – သဉ္စစ္စ မနု ဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ

ေဝာေရာပနပစ္စယာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အသန ္တံ

အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ပာပိေစ္ဆာ

ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက , ‘‘ေယာ ေတ

ဝိဟာေရ ဝသတိ ေသာ ဘိက္ခ အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; န

ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ ဣမာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သ င္ဃာဒိေသသက ာဒိ

၁၉၄. ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာစနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဥပက္ကမိတ္ဝာ

အသုစိေမာစနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – ေစေတတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တ

109

သ င္ဃာဒိေသသ ; ေစေတတိ ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ –

ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိေမာစနပစ္စယာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ

သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ

ပုရိသပုဂ္ဂလ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခ

ကာေယန ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ကာေယန ကာယပဋိဗဒ္ဓ အာမသတိ,

အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ကာယပဋိဗဒ္ဓ အာမသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ;

အ င္ဂုလိပေတာဒေက ပာစိတ္တယံ – ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာသနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဝစ္စမဂ္ဂံ

ပ ာဝမဂ္ဂံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ဝစ္စမဂ္ဂ

ပ ာဝမဂ္ဂံ ဌေပတ္ဝာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ,

အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ကာယပဋိဗဒ္ဓ အာဒိ ဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပ ဘဏတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ။

အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ –

မာတုဂာမ သန ္တေိက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ;

ပ က သန ္တေိက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

တိရစ္ဆာနဂတ သန ္တိေက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ံဏ ဘာသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

110

သဉ္စရိတ္တ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ဝီမံသတိ

ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တ

ထုလ္လစ္စယ ; ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ န ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ [ဧကပိ ေ (သ္ယာ.)] အနာဂေတ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ

အာဂေတ အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ –

အေနာကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသေသန ဒုက္ကဋ ;

ဩကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ အေက္ကာသာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တ ဩမသဝာဒ ။

ဘိက္ခ ံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စ ေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓသနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – အေနာကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ

စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသေသန ဒုက္ကဋ ; ဩကာသံ ကာရာေပတ္ဝာ

အေက္ကာသာဓိပ္ပာေယာ ဝေဒတိ, အာပတ္တ ဩမသဝာဒ ။

သ င္ဃေဘဒေကာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

111

ေဘဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ဒုဗ္ဗေစာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

ကုလဒူသေကာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ဝိပတ္ိတဝာေရာ

၁၉၅. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ

ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တန ံေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ

သီလဝိပတ္တိံ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ေပ.။။

112

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံ

ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ

အာပတ္တ စတုန္ံန ဝိပတ္တီန ံဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။

ဝိပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. သ င္ဂဟိတဝာေရာ

၁၉၆. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ

စတူဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန,

သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ သတ္တန္န

အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ

ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဧေကန အာပတ္တက္ခေန္ဓန သ င္ဂဟိတာ –

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။

သ င္ဂဟိတဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. သမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၁၉၇. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

113

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ ဆန္န ံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ

ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ ဆန္န ံအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

သမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

၆. အဓိကရဏဝာေရာ

၁၉၈. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ေခဠံ ဝာ

ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ စတုန္န အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သမထဝာေရာ

၁၉၉. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ? ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ –

သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ; သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန တိဏဝတ္ထာရေကန

စ။ေပ.။။

114

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ သတ္တန္န

သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ

ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စာတိ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. သမုစ္စယဝာေရာ

၂၀၀. ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ေမထုန ံဓမ္မ

ပဋိေသဝနပစ္စယာ စတ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိေတ သရီေရ ေမထုန ံဓမ္မ

ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ေယဘုေယ္ယန ခာယိေတ သရီေရ ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝတိ,

အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ဝဋ္ဋကေတ မုေခ အစ္ုဆ ပန ္တံ အ င္ဂဇာတံ ပေဝေသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ;

ဇတုမဋ္ဌေက ပာစိတ္တယံ – ေမထုနံ ဓမ္မ ပဋိေသဝနပစ္စယာ ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န ံ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တ ိ– ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။

115

စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ, တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ ိ– သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ, ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ သာ အာပတ္တ စတုန္န ဝိပတ္တန ံကတိ ဝိပတ္တေယာ ဘဇတိ? သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ

ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ?

စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? သာ

အာပတ္တ စတုန္ံန ဝိပတ္တီန ံဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဧေကန

အာပတ္တက္ခေန္ဓန သ င္ဂဟိတာ – ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စာတိ။

သမုစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

အဋ္ဌပစ္စယဝာရာ နိဋ္ဌိတာ။

မဟာဝိဘေ င္ဂ ေသာဠသမဟာဝာရာ နိဋ္ဌိတာ။

ဘိက္ခုဝိဘ င္ဂမဟာဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ။

ဘိက္ခ နီဝိဘေ င္ဂာ

116

၁. ကတ္ထပညတ္ိတဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၂၀၁. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဘိက္ခ နီန ံပဉ္စမံ

ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ? က ံအာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ,

အနုပ္ပန္နပညတ္တ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တိ? သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တိ?

ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တိ? စတုန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္န?

ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ? စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတမာ ဝိပတ္တ? သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ

ကတေမာ အာပတ္တက္ခေန္ဓာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? ေကာ တတ္ထ

ဝိနေယာ? ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာ? ကိံ တတ္ထ ပာတိေမာက္ခ? ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခ? ကာ

ဝိပတ္တ? ကာ သမ္ပတ္တ? ကာ ပဋိပတ္တ? ကတိ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပာရာဇိကံ

ပညတ္တ? ကာ သိက္ခန ္တိ? ကာ သိက္ခတသိက္ခာ? ကတ္ထ ဌိတံ? ကာ ဓာေရန ္တိ? က ဝစနံ?

ေကနာဘတန ္တိ?

၂၀၂. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဘိက္ခ နီန ံပဉ္စမံ

ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ အနုပညတ္တ အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တ။ အနုပညတ္တိ

အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ။ သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တတိ?

117

ဧကေတာပညတ္တိ။ စတုန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ? နိဒာေနာဂဓံ

နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိေယန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန ္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ။ ေကာ

တတ္ထ ဝိနေယာ, ေကာ တတ္ထ အဘိဝိနေယာတိ? ပညတ္တ ဝိနေယာ, ဝိဘတ္တ အဘိဝိနေယာ။ ကိံ တတ္ထ

ပာတိေမာက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပာတိေမာက္ခန ္တိ? ပညတ္တ ပာတိေမာက္ခ, ဝိဘတ္တ အဓိပာတိေမာက္ခ။ ကာ

ဝိပတ္တတိ? အသံဝေရာ ဝိပတ္တ။ ကာ သမ္ပတ္တတိ? သံဝေရာ သမ္ပတ္တ။ ကာ ပဋိပတ္တတိ? န ဧဝရူပံ

ကရိ ာမီတိ ယာဝဇီဝ ံအာပာဏေကာဋိကံ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု။ [အ. န.ိ ၁၀.၃၁] ကတိ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပာရာဇိကံ ပညတ္တန ္တိ? ဒသ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ

ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမ ံပာရာဇိကံ ပညတ္တ – သ င္ဃသုဋ္ဌုတာယ, သ င္ဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ဘိက္ခ နီန ံနိဂ္ဂဟာယ,

ေပသလာနံ ဘိက္ခ နီနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ

ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

ကာ သိက္ခန ္တီတိ? ေသက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏိကာ စ သိက္ခန ္တိ။ ကာ သိက္ခတသိက္ခာတိ? အရဟန ္တေိယာ

[အရဟန ္တာ (က.)] သိက္ခတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန ္တိ? သိက္ခာကာမာသု ဌိတံ။ ကာ ဓာေရန ္တီတိ? ယာသံ

ဝတ္တတိ တာ ဓာေရန ္တိ။ က ဝစနန ္တ?ိ ဘဂဝေတာ ဝစန ံအရဟေတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ။ ေကနာဘတန ္တိ?

ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

118

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ။

တေတာ မဟိေန္ဒာ ဣဋ္ဋေယာ၊ ဥတ္တေယာ သမ္ဗေလာ တထာ။

ဘဒ္ဒနာေမာ စ ပ ိေတာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဇမ္ဗ ဒီပာ ဣဓာဂတာ။

ဝိနယံ ေတ ဝာစယိံသု၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။

နိကာေယ ပဉ္စ ဝာေစသုံ၊ သတ္တ ေစဝ ပကရေဏ။

တေတာ အရိဋ္ဌော ေမဓာဝီ၊ တိ ဒေတ္တာ စ ပ ေိတာ။

ဝိသာရေဒာ ကာဠသုမေနာ၊ ေထေရာ စ ဒီဃနာမေကာ။

ဒီဃသုမေနာ စ ပ ေိတာ။

ပုနေဒဝ ကာဠသုမေနာ၊ နာဂေတ္ထေရာ စ ဗုဒ္ဓရက္ခေတာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ေဒဝေတ္ထေရာ စ ပ ိေတာ။

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

ဗဟု ုေတာ စူဠနာေဂာ၊ ဂေဇာဝ ဒုပ္ပဓံသိေယာ။

ဓမ္မပာလိတနာေမာ စ၊ ေရာဟေဏ သာဓုပူဇိေတာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ေခမနာေမာ တိေပဋေကာ။

ဒီေပ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိေရာစထ။

ဥပတိ ော စ ေမဓာဝီ၊ ဖု ေဒေဝာ မဟာကထီ။

119

ပုနေဒဝ သုမေနာ ေမဓာဝီ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

မဟာကထီ မဟာသိေဝာ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ ဥပာလိ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

မဟာနာေဂာ မဟာပေညာ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

ပုနေဒဝ အဘေယာ ေမဓာဝီ၊ ပိဋေက သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တ သိ ော မဟာပေညာ၊ ပုပ္ဖနာေမာ ဗဟု ုေတာ။

သာသနံ အနုရက္ခေန ္တာ၊ ဇမ္ဗုဒီေပ ပတိဋ္ဌိေတာ။

စူဠာဘေယာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

တိ ေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ သဒ္ဓမ္မဝံသေကာဝိေဒာ။

စူဠေဒေဝာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ စ ဝိသာရေဒာ။

သိဝေတ္ထေရာ စ ေမဓာဝီ၊ ဝိနေယ သဗ္ဗတ္ထ ေကာဝိေဒာ။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၂၀၃. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဘိက္ခ နီန ံဆဋ္ဌ ံ

ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မ အဇ္ဈာပန္န ံဘိက္ခ နိံ ေနဝတ္တနာ ပဋိေစာေဒသိ ဂဏ

120

အာေရာေစသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၀၄. ဘိက္ခ နီနံ သတ္တမံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ

ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန ဥက္ခတ္တ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခ ံ

ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗ အနုဝတ္တ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၀၅. ဘိက္ခ နီနံ အဋ္ဌမံ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူေရသုံ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

အဋ္ဌ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ေမထုနာဒိန္နာဒာနဉ္စ၊ မနု ဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ။

ကာယသံသဂ္ဂံ ဆာေဒတိ၊ ဥက္ခတ္တာ အဋ္ဌ ဝတ္ထုကာ။

ပညာေပသိ မဟာဝီေရာ၊ ေဆဇ္ဇဝတ္ထ အသံသယာတိ။

၂. သ င္ဃာဒိေသသက ံ

121

၂၀၆. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဥ ယဝာဒိကာယ

ဘိက္ခ နိယာ အ ံကေရာန ္တိယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။

ေကနာဘတန ္တိ?

၂၀၇. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဥ ယဝာဒိကာယ

ဘိက္ခ နိယာ အ ံကေရာန ္တိယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဥ ယဝာဒိကာ ဝိဟရိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တ။ အနုပညတ္တိ

အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ။ သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တတိ?

ဧကေတာပညတ္တိ။ စတုန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ? နိဒာေနာဂဓံ

နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိေယန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တ?ိ

ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

122

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

၂၀၈. ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၀၉. ဧကာယ ဂာမန ္တရံ ဂစ္ဆန ္တယိာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂစ္ဆိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, တိ ော အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

၂၁၀. သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန ဥက္ခတ္တ ဘိက္ခ နိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထ သာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒ ဩသာေရန ္တိယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ထုလ္လနန္ဒာ

ဘိက္ခ နီ သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန ဥက္ခတ္တ ဘိက္ခ နိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထ သာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒ ဩသာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၁၁. အဝ ုတာယ ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

123

အဝ ုတာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ အာမိသံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

၂၁၂. ‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ,

ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယ ံေတ ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ, တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တိယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ –‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ

အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ, ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယံ ေတ ဧေသာ

ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ, တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ

ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

၂၁၃. ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ ဘိက္ခ နိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တယိာ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခ နိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ စ ကာဠီ ဘိက္ခ နီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဗုဒ္ဓ ပစ္စာစိက္ခာမိ, ဓမ္မ

ပစ္စာစိက္ခာမိ, သဃင္ံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, သိက္ခ ပစ္စာစိက္ခာမီ’’တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၁၄. ကိသ္မဉ္စေဒဝ အဓိကရေဏ ပစ္စာကတာယ ဘိက္ခ နိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န

ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တိယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

စ ကာဠိံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? စ ကာဠီ ဘိက္ခ နီ ကိသ္မဉ္စေဒဝ အဓိကရေဏ

124

ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝ ံအဝစ – ‘‘ဆန္ဒဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ, ေဒာသဂာမိနိေယာ စ

ဘိက္ခ နိေယာ, ေမာဟဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ, ဘယဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ’’တိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၁၅. သံသဋ္ဌာနံ ဘိက္ခ နီန ံယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီန ံသ င္ဃာဒိေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

၂၁၆. ‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ။ မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တိယာ

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တယိာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ထုလ္လနန္ဒာ

ဘိက္ခ နီ – ‘‘သံသဋ္ဌာဝ အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ, မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဒသ သ င္ဃာဒိေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဥ ယေစာရိ ဂာမန ္တ၊ံ ဥက္ခတ္တ ခာဒေနန စ။

ကိံ ေတ ကုပိတာ ကိသ္မဉ္စ၊ သံသဋ္ဌာ ဉာယေတ ဒသာတိ။

125

၃. နိ ဂ္ိဂယက ံ

၂၁၇. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ပတ္တသန္နစယံ

ကေရာန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ပတ္တသန္နစယံ အကံသု, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န ္တိ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ဘာဇာေပန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န ္တ ိအဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ဘာဇာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရ ံပရိဝေတ္တတ္ဝာ အစ္ဆနိ္ဒန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရ ံပရိဝေတ္တတ္ဝာ အစ္ဆနိ္ဒ,ိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညံ ဝိညာေပတ္ဝာ အညံ ဝိညာေပန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အညံ

ဝိညာေပတ္ဝာ အညံ ဝိညာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညံ ေစတာေပတ္ဝာ အညံ ေစတာေပန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အညံ

126

ေစတာေပတ္ဝာ အညံ ေစတာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန သဃင္ိေကန အညံ ေစတာေပန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန သဃင္ိေကန

အညံ ေစတာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန သဃင္ိေကန သညာစိေကန အညံ ေစတာေပန ္တိယာ

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန

သဃင္ိေကန သညာစိေကန အညံ ေစတာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထိေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန မဟာဇနိေကန အညံ ေစတာေပန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန

မဟာဇနိေကန အညံ ေစတာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟ ိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန မဟာဇနိေကန သညာစိေကန အညံ

ေစတာေပန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

127

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အညဒတ္ထေကန

ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန မဟာဇနိေကန သညာစိေကန အညံ ေစတာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန ပုဂ္ဂလိေကန သညာစိေကန အညံ ေစတာေပန ္တိယာ

နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန ပုဂ္ဂလိေကန

သညာစိေကန အညံ ေစတာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အတိေရကစတုက္ကသပရမံ ဂရုပာဝုရဏံ ေစတာေပန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

ရာဇာနံ ကမ္ဗလံ ဝိညာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အတိေရကအ ေတယ္ယကံသပရမံ လဟုပာဝုရဏံ ေစတာေပန ္တိယာ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ရာဇာနံ ေခာမံ ဝိညာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ။ေပ.။။

ဒ္ဝာဒသ နိ ဂ္ဂယာ ပာစိတ္တယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

128

ပတ္တ အကာလံ ကာလဉ္စ၊ ပရိဝေတ္တ စ ဝိညာေပ။

ေစတာေပတ္ဝာ အညဒတ္ထ၊ သဃင္ိကဉ္စ မဟာဇနိကံ။

သညာစိကာ ပုဂ္ဂလိကာ၊ စတုက္ကံသ ေတယ္ယကာတိ။

၄. ပာစိတ္ိတယက ံ

၁. လသုဏဝေဂ္ဂာ

၂၁၈. ယ ံေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန လသုဏံ ခာဒန ္တိယာ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ န မတ္တ ဇာနိတ္ဝာ လသုဏံ ဟရာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သမ္ဗာေဓ ေလာမံ သံဟရာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ သမ္ဗာေဓ

ေလာမံ သံဟရာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

တလဃာတေက ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ေဒ္ဝ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ေဒ္ဝ ဘိက္ခ နိေယာ တလဃာတကံ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

129

ဇတုမဋ္ဌေက ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အညတရာ ဘိက္ခ နီ ဇတုမဋ္ဌကံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

အတိေရကဒ္ဝင္ဂုလပဗ္ဗပရမံ ဥဒကသုဒ္ဓကံ အာဒိယန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သေက္ကသု

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ အတိဂမ္ဘီရံ

ဥဒကသုဒ္ဓကံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

ဘိက္ခ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာနီေယန ဝာ ဝိဓူပေနန ဝာ ဥပတိဋ္ဌန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ

ဘိက္ခ နီ ဘိက္ခ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာနီေယန စ ဝိဓူပေနန စ ဥပတိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အာမကဓညံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

အာမကဓညံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံစတူဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ သ င္ကာရံ ဝာ ဝိဃာသံ ဝာ တိေရာကုေဋ္ဋ [တိေရာကု ေ (သီ. သ္ယာ.)]

ဆ ေန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အညတရာ ဘိက္ခ နီ ဥစ္စာရံ [ဥစ္စာရမ္ပ ပ ာဝမ္ပိ သ င္ကာရမ္ပ ဝိဃာသမ္ပ (က.)]

130

တိေရာကုေဋ္ဋ ဆ ေသ,ိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ သ င္ကာရံ ဝာ ဝိဃာသံ ဝာ ဟရိေတ ဆ ေန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခ နိေယာ ဥစ္စာရမ္ပိ ပ ာဝမ္ပိ သ င္ကာရမ္ပ ဝိဃာသမ္ပ ဟရိေတ ဆ ေသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

နစ္စ ဝာ ဂီတံ ဝာ ဝာဒိတံ ဝာ ဒ နာယ ဂစ္ဆန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ နစ္စမ္ပ ဂီတမ္ပ

ဝာဒိတမ္ပ ဒ နာယ အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

လသုဏဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ရတ္တန္ဓကာရဝေဂ္ဂာ

၂၁၉. ရတ္တန္ဓကာေရ အပ္ပဒီေပ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ သန ္တိဋ္ဌန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

အညတရာ ဘိက္ခ နီ ရတ္တန္ဓကာေရ အပ္ပဒီေပ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သန ္တဋိ္ဌ,ိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ေထယ္ယသတ္ထေက။ေပ.။။

ပဋိစ္ဆေန္န ဩကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ သန ္တိဋ္ဌန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ

131

ဘိက္ခ နီ ပဋိစ္ဆေန္န ဩကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သန ္တဋိ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ေထယ္ယသတ္ထေက။ေပ.။။

အေဇ္ဈာကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ သန ္တဋိ္ဌန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ

ဘိက္ခ နီ အေဇ္ဈာကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သန ္တဋိ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟ ိသမုဋ္ဌာတိ – ေထယ္ယသတ္ထေက။ေပ.။။

ရထိကာ ဝာ [ရထိယာယ ဝာ (က.)] ဗ္ယူေဟ ဝာ သိ င္ဃာဋေက ဝာ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ

သန ္တဋိ္ဌန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ရထိကာယပ ိဗ္ယူေဟပိ သိ င္ဃာဋေကပိ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ

ဧေကေနကာ သန ္တိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ေထယ္ယသတ္ထေက။ေပ.။။

ပုေရဘတ္တ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန ္တိယာ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ ပုေရဘတ္တ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ သာမိေက

အနာပုစ္ဆာ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

ပစ္ဆာဘတ္တ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစ္ဆာ အာသေန အဘိနိသီဒန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစ္ဆာ အာသေန အဘိနိသီဒိ,

132

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ကထိနေက။ေပ.။။

ဝိကာေလ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစ္ဆာ ေသယ္ယ ံသန ္ထရိတ္ဝာ ဝာ သန ္ထရာေပတ္ဝာ ဝာ

အဘိနိသီဒန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဝိကာေလ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ

သာမိေက အနာပုစ္ဆာ ေသယ္ယ ံသန ္ထရိတ္ဝာ အဘိနိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

ဒုဂ္ဂဟိေတန ဒူပဓာရိေတန ပရ ံဥဇ္ဈာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ ဒုဂ္ဂဟိေတန

ဒူပဓာရိေတန ပရ ံဥဇ္ဈာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ ဆန္န ံအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အတ္တာနံ ဝာ ပရံ ဝာ နိရေယန ဝာ ဗ္ရ ဟ္မစရေိယန ဝာ အဘိသပန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ စ ကာဠီ ဘိက္ခ နီ

အတ္တာနမ္ပ ပရမ္ပ နိရေယနပိ ဗ္ရ ဟ္မစရိေယနပိ အဘိသပိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာ ဝဓိတ္ဝာ ေရာဒန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ စ ကာဠီ ဘိက္ခ နီ အတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာ

ဝဓိတ္ဝာ ေရာဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ

– ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

133

ရတ္တန္ဓကာရဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. နဟာနဝေဂ္ဂာ

၂၂၀. နဂ္ဂာယ နဟာယန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ နဂ္ဂာ နဟာယိံသု, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ ဥဒကသာဋိကံ ကာရာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ

အပ္ပမာဏိကာေယာ ဥဒကသာဋိကာေယာ ဓာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ ဝိသိေဗ္ဗတ္ဝာ ဝာ ဝိသိဗ္ဗာေပတ္ဝာ ဝာ ေနဝ သိေဗ္ဗန ္တိယာ န သိဗ္ဗာပနာယ ဥ ုက္က

ကေရာန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ ဝိသိဗ္ဗာေပတ္ဝာ ေနဝ သိေဗ္ဗသိ န

သိဗ္ဗာပနာယ ဥ ုက္က အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ပဉ္စာဟိကံ သ င္ဃာဋိစာရံ အတိက္ကာေမန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဘိက္ခ နီန ံ

ဟေတ္ထ စီဝရံ နိက္ခပိတ္ဝာ သန ္တရုတ္တေရန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနေက။ေပ.။။

134

စီဝရသ င္ကမနီယံ ဓာေရန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ အညတရာယ ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ

အနာပုစ္ဆာ ပာရုပိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

ဂဏ စီဝရလာဘံ အန ္တရာယံ ကေရာန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဂဏ စီဝရလာဘံ

အန ္တရာယံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဓမ္မကံ စီဝရဝိဘဂင္ံ ပဋိဗာဟန ္တိယာ ပာစတိ္ိတယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ။ သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဓမ္မကံ စီဝရဝိဘဂင္ံ ပဋိဗာဟိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အဂာရိက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သမဏစီဝရံ ေဒန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အဂာရိက သမဏစီဝရံ အဒာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

135

ဓမ္မကံ ကထိနုဒ္ဓာရံ ပဋိဗာဟန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဓမ္မကံ ကထိနုဒ္ဓာရံ ပဋိဗာဟိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

နဟာနဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. တုဝဋ္ဋဝေဂ္ဂာ

၂၂၁. ဒ္ဝန္န ဘိက္ခုနီနံ ဧကမေဉ္စ တုဝေဋ္ဋန ္တီနံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ေဒ္ဝ

ဧကမေဉ္စ တုဝေဋ္ဋသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဒ္ဝန္န ဘိက္ခုနီနံ ဧကတ္ထရဏပာဝုရေဏ တုဝေဋ္ဋန ္တီနံ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ေဒ္ဝ

ဧကတ္ထရဏပာဝုရဏာ တုဝေဋ္ဋသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဘိက္ခ နိယာ သဉ္စစ္စ အဖာသုံ ကေရာန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဘိက္ခ နိယာ သဉ္စစ္စ

အဖာသုံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

136

ဒုက္ခတံ သဟဇီဝိနိံ ေနဝ ဥပဋ္ဌေန ္တိယာ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္က ကေရာန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဒုက္ခတံ သဟဇီဝိနိံ ေနဝ ဥပဋ္ဌေသိ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္က အကာသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဘိက္ခ နိယာ ဥပ ယံ ဒတ္ဝာ ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ နိက္က န ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

ဘိက္ခ နိယာ ဥပ ယံ ဒတ္ဝာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ နိက္က ိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သံသဋ္ဌာယ ဘိက္ခ နိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ

စ ကာဠီ ဘိက္ခ နီ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

အေန ္တာရဋ္ဌေ သာသ င္ကသမ္မေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထိကာယ စာရိကံ စရန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အေန ္တာရဋ္ဌေ သာသ င္ကသမ္မေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထကာေယာ စာရိကံ

စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

137

တိေရာရဋ္ဌေ သာသ င္ကသမ္မေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထိကာယ စာရိကံ စရန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ တိေရာရဋ္ဌေ သာသ င္ကသမ္မေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထကာေယာ စာရိကံ

စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အေန ္တာဝ ံ စာရိကံ စရန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အေန ္တာဝ ံ စာရိကံ

စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဝ ံဝုဋ္ဌာယ [ဝ ံဝုတ္ထာယ (သီ. သ္ယာ.)] ဘိက္ခ နိယာ စာရိကံ န ပက္ကမန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဝ ံဝုဋ္ဌာ စာရိကံ န ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

တုဝဋ္ဋဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. စိတ္တာဂာရဝေဂ္ဂာ

၂၂၂. ရာဇာဂာရံ ဝာ စိတ္တာဂာရံ ဝာ အာရာမံ ဝာ ဥယ္ယာနံ ဝာ ေပာက္ခရဏိံ ဝာ ဒ နာယ ဂစ္ဆန ္တယိာ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ရာဇာဂာရမ္ပ စိတ္တာဂာရမ္ပ ဒ နာယ အဂမံသု, တသ္မိံ

138

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အာသန္ဒိံ ဝာ ပလ္လကင္ံ ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာသန္ဒမ္ပ

ပလ္လင္ကမ္ပ ပရိဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သုတ္တ ကန ္တန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ သုတ္တ ကန ္တိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဂိဟိေဝယ္ယာဝစ္စ ကေရာန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဂိဟိေဝယ္ယာဝစ္စ အကံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဘိက္ခ နိယာ ‘‘ဧဟာေယ္ယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာယ ‘‘သာဓူ’’တိ

ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ေနဝ ဝူပသေမန ္တိယာ န ဝူပသမာယ ဥ ုက္က ကေရာန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

ဘိက္ခ နိယာ – ‘‘ဧဟာေယ္ယ, ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိ ုဏိတ္ဝာ

ေနဝ ဝူပသေမသိ န ဝူပသမာယ ဥ ုက္က အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

139

အဂာရိက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

ေဒန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အဂာရိက သဟတ္ထာ ခာဒနီယမ္ပိ ေဘာဇနီယမ္ပိ အဒာသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

အာဝသထစီဝရံ အနိ ဇ္ဇတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အာဝသထစီဝရံ

အနိ ဇ္ဇိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

အာဝသထံ အနိ ဇ္ဇတ္ဝာ စာရိကံ ပက္ကမန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အာဝသထံ အနိ ဇ္ဇိတ္ဝာ

စာရိကံ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ

– ကထိနေက။ေပ.။။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇ ပရိယာပုဏန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇ

ပရိယာပုဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ

– ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇ ဝာေစန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တ။ိ ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇ ဝာေစသုံ,

140

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

စိတ္တာဂာရဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. အာရာမဝေဂ္ဂာ

၂၂၃. ဇာန ံသဘိက္ခ ကံ အာရာမံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရာမံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ေဒ္ဝ အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဘိက္ခ ံ အေက္ကာသန ္တိယာ ပရိဘာသန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ေဝသာလိယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာယသ္မန ္တံ

ဥပာလိံ အေက္ကာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

စ ီကတာယ ဂဏံ ပရိဘာသန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ စ ီကတာယ ဂဏံ

ပရိဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

နိမန ္တတိာယ ဝာ ပဝာရိတာယ ဝာ ခာဒနီယ ံဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ အညတ္ရ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

141

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဘုတ္တာဝိနိေယာ ပဝာရိတာ အညတ္ရ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံစတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကုလံ မစ္ဆရာယန ္တိယာ ပာစတိ္ိတယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ

ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ ကုလံ မစ္ဆရာယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အဘိက္ခုေက အာဝာေသ ဝ ံဝသန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

အဘိက္ခုေက အာဝာေသ ဝ ံဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဝ ံဝုဋ္ဌာယ ဘိက္ခ နိယာ ဥဘေတာသေ င္ဃ တီဟိ ဌာေနဟိ န ပဝာေရန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဝ ံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခ သဃင္ံ [ဘိက္ခ နိသံေဃ (က.)] န ပဝာေရသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဩဝာဒာယ ဝာ သံဝာသာယ ဝာ န ဂစ္ဆန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သေက္ကသု ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝာဒံ န

ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

ဥေပာသထမ္ပိ န ပုစ္ဆန ္တိယာ ဩဝာဒမ္ပ ိန ယာစန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

142

ဥေပာသထမ္ပိ န ပုစ္ဆိံသု ဩဝာဒမ္ပိ န ယာစိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ပသာေခ ဇာတံ ဂ ံ ဝာ ရုဓိတံ [ရုဟိတံ (သီ. သ္ယာ.)] ဝာ အနပေလာေကတ္ဝာ သဃင္ံ ဝာ ဂဏံ ဝာ

ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာယ ေဘဒာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ ပသာေခ ဇာတံ ဂ ံ

ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ ေဘဒာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

အာရာမဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. ဂဗ္ဘနီိဝေဂ္ဂာ

၂၂၄. ဂဗ္ဘနိိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဂဗ္ဘနိိံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပာယန ္တိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ပာယန ္တိံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခတသိက္ခ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ

143

ဘိက္ခ နိေယာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခတသိက္ခ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သိက္ခမာနံ သေ င္ဃန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သိက္ခမာန ံသေ င္ဃန

အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခတသိက္ခ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ

ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု

အသိက္ခတသိက္ခ ဝုဋ္ဌာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သေ င္ဃန အသမ္မတံ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ

144

ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သေ င္ဃန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ေနဝ အနုဂ္ဂဏ္ဟန ္တိယာ န အနုဂ္ဂဏ္ဟာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ေနဝ အနုဂ္ဂေဟသိ န အနုဂ္ဂဏ္ဟာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တနိံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ နာနုဗန္ဓန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဝုဋ္ဌာပိတံ

ပဝတ္တိနိံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ နာနုဗန္ဓိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေနဝ ဝူပကာေသန ္တိယာ န ဝူပကာသာေပန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေနဝ ဝူပကာေသသိ န ဝူပကာသာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဂဗ္ဘနိိဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

၈. ကုမာရီဘူတဝေဂ္ဂာ

145

၂၂၅. ဦနဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

ဦနဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခတသိက္ခ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ

ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။

ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု

ဓေမ္မသု အသိက္ခတသိက္ခ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သေ င္ဃန အသမ္မတံ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သေ င္ဃန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ာယ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဦနဒ္ဝာဒသဝ ာ

ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

146

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ာယ သေ င္ဃန အသမ္မတာယ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခ နိေယာ ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ာ သေ င္ဃန အသမ္မတာ ဝုဋ္ဌာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဒုတိယပာရာဇိေက။ေပ.။။

‘‘အလံ တာဝ ေတ, အေယ္ယ, ဝုဋ္ဌာပိေတနာ’’တိ ဝုစ္စမာနာယ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ပစ္ဆာ

ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ

ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? စ ကာဠီ ဘိက္ခ နီ ‘‘အလံ တာဝ ေတ, အေယ္ယ, ဝုဋ္ဌာပိေတနာ’’တ ိ

ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မ အာပဇ္ဇ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ ေမ တ္ဝံ, အေယ္ယ, စီဝရ ံဒ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တ ိဝတ္ဝာ ေနဝ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္က ကေရာန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ ေမ

တ္ဝံ, အေယ္ယ, စီဝရံ ဒ သိ, ဧဝာဟံ တ ံဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ ဝတ္ဝာ ေနဝ ဝုဋ္ဌာေပသိ န ဝုဋ္ဌာပနာယ

ဥ ုက္က အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ မ ံတ္ဝံ, အေယ္ယ, ေဒ္ဝ ဝ ာနိ အနုဗန္ဓ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ

ဝတ္ဝာ ေနဝ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္က ကေရာန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ သိက္ခမာနံ –

‘‘သေစ မ ံတ္ဝံ, အေယ္ယ, ေဒ္ဝ ဝ ာနိ အနုဗန္ဓ သိ, ဧဝာဟံ တ ံဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ ဝတ္ဝာ ေနဝ

147

ဝုဋ္ဌာေပသိ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္က အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ပုရိသသံသဋ္ဌ ံကုမာရကသံသဋ္ဌံ စ ိံ ေသာကာဝာသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ

ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ?

ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ပုရိသသံသဋ္ဌံ ကုမာရကသံသဋ္ဌံ စ ိံ ေသာကာဝာသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံတီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မာတာပိတူဟိ ဝာ သာမိေကန ဝာ အနနုညာတံ သိက္ခမာန ံဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

မာတာပိတူဟိပိ သာမိေကနာပိ အနနုညာတံ သိက္ခမာန ံဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ

စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ပာရိဝာသိကဆန္ဒဒာေနန သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? ရာဇဂေဟ ပညတ္တံ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

ပာရိဝာသိကဆန္ဒဒာေနန သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အနုဝ ံဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အနုဝ ံ ဝုဋ္ဌာေပသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

148

ဧကံ ဝ ံေဒ္ဝ ဝုဋ္ဌာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဧကံ ဝ ံေဒ္ဝ

ဝုဋ္ဌာေပသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကုမာရီဘူတဝေဂ္ဂာ အဋ္ဌေမာ။

၉. ဆတ္တ ပာဟနဝေဂ္ဂာ

၂၂၆. ဆတ္တုပာဟနံ ဓာေရန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ဆတ္တ ပာဟနံ ဓာေရသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ယာေနန ယာယန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ

ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ယာေနန ယာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။

ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သ င္ဃာဏိံ ဓာေရန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ

ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ သ င္ဃာဏိံ ဓာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

149

ဣတ္ထာလ င္ကာရံ ဓာေရန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ဣတ္ထာလ င္ကာရံ ဓာေရသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဂန္ဓဝဏ္ဏေကန နဟာယန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ဂန္ဓဝဏ္ဏေကန နဟာယိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ –

ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဝာသိတေကန ပိညာေကန နဟာယန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ

ဝာသိတေကန ပိညာေကန နဟာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဘိက္ခ နိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တိယာ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

ဘိက္ခ နိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပသု ံပရိမဒ္ဒာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သိက္ခမာနာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တိယာ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

150

သိက္ခမာနာယ ဥမ္မဒ္ဒာေပသုံ ပရိမဒ္ဒာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

သာမေဏရိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တယိာ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။

ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

သာမေဏရိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပသုံ ပရိမဒ္ဒာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဂိဟိနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တိယာ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ ဂိဟိနိယာ

ဥမ္မဒ္ဒာေပသု ံပရိမဒ္ဒာေပသု,ံ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကေလာမေက။ေပ.။။

ဘိက္ခ ပုရေတာ အနာပုစ္ဆာ အာသေန နိသီဒန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ

ဘိက္ခ နိေယာ ဘိက္ခ ပုရေတာ အနာပုစ္ဆာ အာသေန နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနေက။ေပ.။။

အေနာကာသကတံ ဘိက္ခ ံ ပဉ္ဟ ံပုစ္ဆန ္တိယာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ

အေနာကာသကတံ ဘိက္ခ ံ ပဉ္ဟ ံပုစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ပဒေသာဓေမ္မ။ေပ.။။

151

အသ င္ကစ္စိကာယ [အသ င္ကစ္ဆကာယ (သ္ယာ.)] ဂာမံ ပဝိသန ္တယိာ ပာစိတ္တယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ?

သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ

ဘိက္ခ နီ အသ င္ကစ္စကာ ဂာမံ ပာဝိသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒ္ဝီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဆတ္တုပာဟနဝေဂ္ဂာ နဝေမာ။

နဝဝဂ္ဂခုဒ္ဒကာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

လသုဏံ သံဟေရ ေလာမံ၊ တလမဋ္ဌဉ္စ သုဒ္ဓကံ။

ဘုဉ္ဇန ္တာမကဓညာနံ၊ ေဒ္ဝ ဝိဃာေသန ဒ နာ။

အန္ဓကာေရ ပဋိစ္ဆေန္န၊ အေဇ္ဈာကာေသ ရထိကာယ စ။

ပုေရ ပစ္ဆာ ဝိကာေလ စ၊ ဒုဂ္ဂဟိ နိရေယ ဝဓိ။

နေဂ္ဂာဒကာ ဝိသိေဗ္ဗတ္ဝာ၊ ပဉ္စာဟိကံ သ င္ကမနီယံ။

ဂဏံ ဝိဘ င္ဂသမဏံ၊ ဒုဗ္ဗလံ ကထိေနန စ။

ဧကမဉ္စတ္ထရေဏန၊ သဉ္စစ္စ သဟဇီဝိနီ။

ဒတ္ဝာ သံသဋ္ဌအေန ္တာ စ၊ တိေရာဝ ံန ပက္ကေမ။

ရာဇာ အာသန္ဒ သုတ္တဉ္စ၊ ဂိဟိ ဝူပသေမန စ။

152

ဒေဒ စီဝရာဝသထံ၊ ပရိယာပုဏဉ္စ ဝာစေယ။

အာရာမေက္ကာသစ ီ စ၊ ဘုေဉ္ဇယ္ယ ကုလမစ္ဆရီ။

ဝာေသ ပဝာရေဏာဝာဒံ၊ ေဒ္ဝ ဓမ္မာ ပသာေခန စ။

ဂဗ္ဘီ ပာယန ္တီ ဆ ဓေမ္မ၊ အသမ္မတူနဒ္ဝာဒသ။

ပရိပုဏ္ဏဉ္စ သေ င္ဃန၊ သဟ ဝုဋ္ဌာ ဆ ပဉ္စ စ။

ကုမာရီ ေဒ္ဝ စ သေ င္ဃန၊ ဒ္ဝာဒသ သမ္မေတန စ။

အလံ သေစ စ ေဒ္ဝဝ ံ၊ သံသဋ္ဌာ သာမိေကန စ။

ပာရိဝာသိကာနုဝ ံ၊ ဒုေဝ ဝုဋ္ဌာပေနန စ။

ဆတ္တယာေနန သ င္ဃာဏိ၊ ဣတ္ထာလ င္ကာရဝဏ္ဏေက။

ပိညာကဘိက္ခုနီ ေစဝ၊ သိက္ခာ စ သာမေဏရိကာ။

ဂိဟိ ဘိက္ခ ပုရေတာ၊ အေနာကာသံ သ င္ကစ္စကာတိ။

ေတသံ ဝဂ္ဂာန ံဥဒ္ဒာနံ –

လသုဏန္ဓကာရာ န္ဟာနာ၊ တုဝဋ္ဋာ စိတ္တဂာရကာ။

အာရာမံ ဂဗ္ဘနိီ ေစဝ၊ ကုမာရီ ဆတ္တ ပာဟနာတိ။

၅. ပာဋိေဒသနီယက ံ

၂၂၇. သပ္ပိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ သပ္ပိံ

153

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ေတလံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ေတလံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မဓု ံဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ မဓု ံဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဖာဏိတံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ဖာဏိတံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မစ္ဆ ံဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ မစ္ဆံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

154

မံသံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ။ မံသံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ခီရံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ခီရံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ;

သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

သပ္ပိံ ေတလံ မဓုေဉ္စဝ၊ ဖာဏိတံ မစ္ဆေမဝ စ။

မံသံ ခီရံ ဒဓိဉ္စာပိ၊ ဝိညာေပတ္ဝာန ဘိက္ခုနီ။

ပာဋိေဒသနီယာ အဋ္ဌ၊ သယံ ဗုေဒ္ဓန ေဒသိတာတိ။

155

ေယ သိက္ခာပဒာ ဘိက္ခ ဝိဘေ င္ဂ ဝိတ္ထာရိတာ ေတ သံခိတ္တာ

ဘိက္ခ နိဝိဘေ င္ဂ။

ကတ္ထပညတ္တဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. ကတာပတ္ိတဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၂၂၈. အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယန ္တီ ကတိ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂ

သာဒိယန ္တီ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ,

အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ဥဗ္ဘက္ခကံ အေဓာဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

ကာယပဋိဗဒ္ဓံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ

ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယန ္တီ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ ဘိက္ခ နီ ဝဇ္ဇ ပဋိစ္ဆာေဒန ္တီ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ ဘိက္ခ နီ

ဝဇ္ဇ ပဋိစ္ဆာေဒန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္ံမ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ

ပာရာဇိက ; ေဝမတိကာ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ – ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ ဘိက္ခ နီ ဝဇ္ဇ ပဋိစ္ဆာေဒန ္တီ ဣမာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဥက္ခတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ ကတိ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ? ဥက္ခတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

156

အာပတ္တ ပာရာဇိက – ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ

ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူေရန ္တီ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူေရန ္တီ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပုရိေသန – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဩကာသံ [ဣတ္ထန္နာမံ ဂဟနံ (သီ.), ဣတ္ထန္နာမံ ဂဗ္ဘ ံ

(သ္ယာ.)] အာဂစ္ဆာ’’တိ ဝုတ္တာ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ပုရိသ ဟတ္ထပာသံ ဩက္ကန ္တမေတ္တ အာပတ္တ

ထုလ္လစ္စယ ; အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူေရတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက – အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူေရန ္တီ ဣမာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သ င္ဃာဒိေသသက ံ

၂၂၉. ဥ ယဝာဒိကာ ဘိက္ခ နီ အ ံကေရာန ္တီ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဧက

အာေရာေစတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယ အာေရာေစတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

အ ပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ

ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂစ္ဆန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ပဌမံ ပာဒံ

ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

157

သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန ဥက္ခတ္တ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒ ဩသာေရန ္တီ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ

ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇ ာမီ’’တိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ;

ဥဒကဒန ္တေပာနံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္ိတ ဒုက္ကဋ ။

‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ,

ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယ ံေတ ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ, တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တီ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ တ ာ ဝစေနန ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ;

အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ေဘာဇနပရိေယာသာေန အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

ကုပိတာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

ကိသ္မဉ္စေဒဝ အဓိကရေဏ ပစ္စာကတာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ;

ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

158

သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိေယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တေိယာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇန ္တိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန

အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ။ မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တီ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ

ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

သ င္ဃာဒိေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

၃. နိ ဂ္ိဂယက ံ

၂၃၀. ပတ္တသန္နစယံ ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န ္တိ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ဘာဇာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဘာဇာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘာဇာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

ဘိက္ခ နိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရ ံပရိဝေတ္တတ္ဝာ အစ္ဆနိ္ဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အစ္ဆနိ္ဒတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; အစ္ဆေိန္န နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အညံ ဝိညာေပတ္ဝာ အညံ ဝိညာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဝိညာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အညံ ေစတာေပတ္ဝာ အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

159

အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန သဃင္ိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အညဒတ္ထေက ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန သဃင္ိေကန သံယာစိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန မဟာဇနိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒသိေကန မဟာဇနိေကန သံယာစိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အညဒတ္ထေကန ပရိက္ခာေရန အညုဒ္ဒိသိေက ပုဂ္ဂလိေကန သံယာစိေကန အညံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အတိေရကစတုက္ကသပရမံ ဂရုပာဝုရဏံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေစတာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

အတိေရကအ ေတယ္ယကံသပရမံ လဟုပာဝုရဏံ ေစတာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ေစတာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ေစတာပိေတ နိ ဂ္ဂယံ ပာစိတ္တယံ။

နိ ဂ္ဂယာ ပာစိတ္တယာ နိဋ္ဌိတာ။

၄. ပာစိတ္ိတယက ံ

၁. လသုဏဝေဂ္ဂာ

160

၂၃၁. လသုဏံ ခာဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခာဒိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

သမ္ဗာေဓ ေလာမံ သံဟရာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ သံဟရာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

သံဟရာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

တလဃာတကံ ကေရာန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကေတ

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဇတုမဋ္ဌကံ အာဒိယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အာဒိယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ, အာဒိေန္န

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အတိေရကဒ္ဝင္ဂုလပဗ္ဗပရမံ ဥဒကသုဒ္ဓကံ အာဒိယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အာဒိယတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အာဒိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘိက္ခ ဘုဉ္ဇန ္တ ပာနီေယန ဝာ ဝိဓူပေနန ဝာ ဥပတိဋ္ဌန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဟတ္ထပာေသ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

အာမကဓညံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ,

အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ သ င္ကာရံ ဝာ ဝိဃာသံ ဝာ တိေရာကုေဋ္ဋ ဝာ တိေရာပာကာေရ ဝာ ဆ ေန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဆ ေတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဆ ိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

161

ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ သ င္ကာရံ ဝာ ဝိဃာသံ ဝာ ဟရိေတ ဆ ေန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဆ ေတ,ိ ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဆ ိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

နစ္စ ဝာ ဂီတံ ဝာ ဝာဒိတံ ဝာ ဒ နာယ ဂစ္ဆန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; ယတ္ထ ဌိတာ ပ တိ ဝာ သုဏာတိ ဝာ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

လသုဏဝေဂ္ဂာ ပဌေမာ။

၂. ရတ္တန္ဓကာရဝေဂ္ဂာ

၂၃၂. ရတ္တန္ဓကာေရ အပ္ပဒီေပ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သန ္တဋိ္ဌန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဟတ္ထပာေသ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

ပဋိစ္ဆေန္န ဩကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သန ္တဋိ္ဌန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဟတ္ထပာေသ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

အေဇ္ဈာကာေသ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သန ္တဋိ္ဌန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပာေသ

တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

ရထိကာယ ဝာ ဗ္ယူေဟ ဝာ သိ င္ဃာဋေက ဝာ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ ဧေကေနကာ သန ္တိဋ္ဌန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပာေသ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ။

162

ပုေရဘတ္တ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ အာသေန နိသီဒိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ အေနာဝ ကံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ

အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ပစ္ဆာဘတ္တ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစ္ဆာ အာသေန နိသီဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဝိကာေလ ကုလာနိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ သာမိေက အနာပုစ္ဆာ ေသယ္ယ ံသန ္ထရိတ္ဝာ ဝာ သန ္ထရာေပတ္ဝာ ဝာ

အဘိနိသီဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိသီဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိနိသိေန္န အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

ဒုဂ္ဂဟိေတန ဒူပဓာရိေတန ပရ ံဥဇ္ဈာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥဇ္ဈာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဥဇ္ဈာပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အတ္တာနံ ဝာ ပရံ ဝာ နိရေယန ဝာ ဗ္ရ ဟ္မစရေိယန ဝာ အဘိသပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အဘိသပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အဘိသပိေတ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာ ဝဓိတ္ဝာ ေရာဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝဓတိ ေရာဒတိ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တယ ; ဝဓတိ န ေရာဒတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။

ရတ္တန္ဓကာရဝေဂ္ဂာ ဒုတိေယာ။

၃. နဟာနဝေဂ္ဂာ

163

၂၃၃. နဂ္ဂာ နဟာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နဟာနပရိေယာသာေန အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ ဥဒကသာဋိကံ ကာရာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကာရာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ နိယာ စီဝရံ ဝိသိေဗ္ဗတ္ဝာ ဝာ ဝိသိဗ္ဗာေပတ္ဝာ ဝာ ေနဝ သိေဗ္ဗန ္တီ န သိဗ္ဗာပနာယ ဥ ုက္ကံ

ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

ပဉ္စာဟိကံ သ င္ဃာဋိစာရံ အတိက္ကာေမန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။ စီဝရသ င္ကမနီယံ

ဓာေရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဓာေရတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဓာရိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဂဏ စီဝရလာဘံ အန ္တရာယံ ကေရာန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ကေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဓမ္မကံ စီဝရဝိဘဂင္ံ ပဋိဗာဟန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဗာဟတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပဋိဗာဟိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အဂာရိက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သမဏစီဝရံ ေဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ေဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဒိေန္န, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာေမန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အတိက္ကာေမတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; အတိက္ကာမိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

164

ဓမ္မကံ ကထိနုဒ္ဓာရံ ပဋိဗာဟန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဗာဟတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပဋိဗာဟိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

နဟာနဝေဂ္ဂာ တတိေယာ။

၄. တုဝဋ္ဋဝေဂ္ဂာ

၂၃၄. ေဒ္ဝ ဘိက္ခ နိေယာ ဧကမေဉ္စ တုဝေဋ္ဋန ္တိေယာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇန ္တိ။ နိပဇ္ဇန ္တ,ိ ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; နိပေန္န, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ေဒ္ဝ ဘိက္ခ နိေယာ ဧကတ္ထရဏပာဝုရဏာ တုဝေဋ္ဋန ္တိေယာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇန ္တိ။ နိပဇ္ဇန ္တ,ိ

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိပေန္န, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဘိက္ခ နိယာ သဉ္စစ္စ အဖာသုံ ကေရာန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ကေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဒုက္ခတံ သဟဇီဝိနိံ ေနဝ ဥပဋ္ဌေန ္တီ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္က ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာစိတ္တယံ။

ဘိက္ခ နိယာ ဥပ ယံ ဒတ္ဝာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ နိက္က န ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နိက္က တိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိက္က ိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

165

အေန ္တာရဋ္ဌေ သာသ င္ကသမ္မေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထကာ စာရိကံ စရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

တိေရာရဋ္ဌေ သာသ င္ကသမ္မေတ သပ္ပဋိဘေယ အသတ္ထကာ စာရိကံ စရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အေန ္တာဝ ံ စာရိကံ စရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပဋိပေန္န,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဝ ံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခ နီ စာရိကံ န ပက္ကမန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

တုဝဋ္ဋဝေဂ္ဂာ စတုေတ္ထာ။

၅. စိတ္တာဂာရဝေဂ္ဂာ

၂၃၅. ရာဇာဂာရံ ဝာ စိတ္တာဂာရံ ဝာ အာရာမံ ဝာ ဥယ္ယာနံ ဝာ ေပာက္ခရဏိံ ဝာ ဒ နာယ ဂစ္ဆန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ယတ္ထ ဌိတာ ပ တိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အာသန္ဒိံ ဝာ ပလ္လကင္ံ ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပရိဘုေတ္တ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

သုတ္တ ကန ္တန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကန ္တတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဥဇ္ဇဝုဇ္ဇေဝ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

ဂိဟိေဝယ္ယာဝစ္စ ကေရာန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ကေရာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ကေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

166

ဘိက္ခ နိယာ – ‘‘ဧဟာေယ္ယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာ – ‘‘သာဓူ’’တိ

ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ေနဝ ဝူပသေမန ္တီ န ဝူပသမာယ ဥ ုက္က ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

အဂာရိက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇက ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ေဒန ္တီ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဒတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဒိေန္န, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အာဝသထစီဝရံ အနိ ဇ္ဇတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ပရိဘုေတ္တ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အာဝသထံ အနိ ဇ္ဇတ္ဝာ စာရိကံ ပက္ကမန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ပရိေက္ခပံ

အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇ ပရိယာပုဏန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိယာပုဏာတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပေဒ

ပေဒ အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇ ဝာေစန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝာေစတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ပေဒ ပေဒ အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

စိတ္တာဂာရဝေဂ္ဂာ ပဉ္စေမာ။

၆. အာရာမဝေဂ္ဂာ

၂၃၆. ဇာန ံသဘိက္ခ ကံ အာရာမံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ

ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

167

ဘိက္ခ ံ အေက္ကာသန ္တီ ပရိဘာသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အေက္ကာသတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

အေက္ကာသိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

စ ီကတာ ဂဏံ ပရိဘာသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘာသတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပရိဘာသိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

နိမန ္တတိာ ဝာ ပဝာရိတာ ဝာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

‘‘ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇ ာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္ိတ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

ကုလံ မစ္ဆရာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ မစ္ဆရာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; မစ္ဆရိေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အဘိက္ခုေက အာဝာေသ ဝ ံဝသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ဝ ံဝသိ ာမီ’’တိ

ေသနာသနံ ပညေပတိ ပာနီယံ ပရိေဘာဇနီယံ ဥပဋ္ဌေပတိ ပရိေဝဏံ သမ္မဇ္ဇတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ;

သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာ အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဝ ံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခ နီ ဥဘေတာသေ င္ဃ တီဟိ ဌာေနဟိ န ပဝာေရန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာစိတ္တယံ။

ဩဝာဒာယ ဝာ သံဝာသာယ ဝာ န ဂစ္ဆန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

ဥေပာသထမ္ပိ န ပုစ္ဆန ္တီ ဩဝာဒမ္ပိ န ယာစန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

168

ပသာေခ ဇာတံ ဂ ံ ဝာ ရုဓိတံ ဝာ အနပေလာေကတ္ဝာ သဃင္ံ ဝာ ဂဏံ ဝာ ပုရိေသန သဒ္ဓိံ

ဧေကေနကာ ေဘဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ေဘဒာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဘိေန္န,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အာရာမဝေဂ္ဂာ ဆဋ္ဌော။

၇. ဂဗ္ဘနီိဝေဂ္ဂာ

၂၃၇. ဂဗ္ဘနိိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပာယန ္တိံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယသ္သ။

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခတသိက္ခ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သိက္ခမာနံ သေ င္ဃန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခတသိက္ခ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

169

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ံ ဂိဟိဂတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သေ င္ဃန အသမ္မတံ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ေနဝ အနုဂ္ဂဏ္ဟန ္တီ နာနုဂ္ဂဏ္ဟာေပန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာစိတ္တယံ။

ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တနိံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ နာနုဗန္ဓန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာေပတ္ဝာ ေနဝ ဝူပကာေသန ္တီ န ဝူပကာသာေပန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပာစိတ္တယံ။

ဂဗ္ဘနိီဝေဂ္ဂာ သတ္တေမာ။

၈. ကုမာရီဘူတဝေဂ္ဂာ

၂၃၈. ဦနဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု အသိက္ခတသိက္ခ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ံ ကုမာရိဘူတံ ေဒ္ဝ ဝ ာနိ ဆသု ဓေမ္မသု သိက္ခတသိက္ခ သေ င္ဃန အသမ္မတံ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

170

ဦနဒ္ဝာဒသဝ ာ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ပရိပုဏ္ဏဒ္ဝာဒသဝ ာ သေ င္ဃန အသမ္မတာ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

‘‘အလံ တာဝ ေတ, အေယ္ယ, ဝုဋ္ဌာပိေတနာ’’တိ ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိ ုဏိတ္ဝာ ပစ္ဆာ

ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ခိယ္ယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ခိယ္ယေိတ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ ေမ တ္ဝံ, အေယ္ယ, စီဝရ ံဒ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တ ိဝတ္ဝာ ေနဝ

ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္က ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

သိက္ခမာနံ – ‘‘သေစ မ ံတ္ဝံ, အေယ္ယ, ေဒ္ဝ ဝ ာနိ အနုဗန္ဓ သိ, ဧဝာဟံ တံ ဝုဋ္ဌာေပ ာမီ’’တိ

ဝတ္ဝာ ေနဝ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥ ုက္က ကေရာန ္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပာစိတ္တယံ။

ပုရိသသံသဋ္ဌ ံကုမာရကသံသဋ္ဌံ စ ိံ ေသာကာဝာသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

မာတာပိတူဟိ ဝာ သာမိေကန ဝာ အနနုညာတံ သိက္ခမာန ံဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ပာရိဝာသိကဆန္ဒဒာေန သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

171

အနုဝ ံ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဧကံ ဝ ံေဒ္ဝ ဝုဋ္ဌာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဝုဋ္ဌာပိေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ကုမာရီဘူတဝေဂ္ဂာ အဋ္ဌေမာ။

၉. ဆတ္တ ပာဟနဝေဂ္ဂာ

၂၃၉. ဆတ္တုပာဟနံ ဓာေရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဓာေရတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဓာရိေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ယာေနန ယာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ယာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ယာယိေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

သ င္ဃာဏိံ ဓာေရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဓာေရတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဓာရိေတ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တိယ ။

ဣတ္ထာလ င္ကာရံ ဓာေရန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဓာေရတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဓာရိေတ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဂန္ဓဝဏ္ဏေကန နဟာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နဟာနပရိေယာသာေန, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

172

ဝာသိတေကန ပိညာေကန နဟာယန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

နဟာနပရိေယာသာေန, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ နိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တီ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဥမ္မဒ္ဒေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

သိက္ခမာနာယ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တီ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဥမ္မဒ္ဒေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

သာမေဏရိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တီ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒာေပတိ, ပေယာေဂ

ဒုက္ကဋံ; ဥမ္မဒ္ဒေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဂိဟိနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာေပန ္တီ ပရိမဒ္ဒာေပန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒာေပတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဥမ္မဒ္ဒေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

ဘိက္ခ ပုရေတာ အနာပုစ္ဆာ အာသေန နိသီဒန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ,

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; နိသိေန္န, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

အေနာကာသကတံ ဘိက္ခ ံ ပဉ္ဟ ံပုစ္ဆန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပုစ္ဆတိ, ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ပုစ္ဆိေတ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။

အသ င္ကစ္စကာ ဂာမံ ပဝိသန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပာဒံ ပရိေက္ခပ ံအတိက္ကာေမတိ,

အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။

ဆတ္တုပာဟနဝေဂ္ဂာ နဝေမာ။

173

ခုဒ္ဒကံ နိဋ္ဌိတံ။

၅. ပာဋိေဒသနီယက ံ

၂၄၀. သပ္ပိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ,

အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

ေတလံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

မဓု ံဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

ဖာဏိတံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

မစ္ဆ ံဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

မံသံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

ခီရံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

174

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ

ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ။

အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ဝိပတ္ိတဝာေရာ

၂၄၁. အဝ ုတာ ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ကတိ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ? အဝ ုတာယ ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ

ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယန ္တိယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တ ိ–

သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။

ဝိပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. သ င္ဂဟဝာေရာ

၂၄၂. အဝ ုတာ ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ

အာပတ္တေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? အဝ ုတာယ

ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ အာပတ္တေယာ သတ္တန္န

175

အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ

သ င္ဂဟိတာ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ

သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။

သ င္ဂဟဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. သမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၂၄၃. အဝ ုတာယ ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ

အာပတ္တေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? အဝ ုတာယ ဘိက္ခ နိယာ

အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ အာပတ္တေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌန ္တိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

သမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

၆. အဓိကရဏဝာေရာ

176

၂၄၄. အဝ ုတာ ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အဝ ုတာယ ဘိက္ခ နိယာ

အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ အာပတ္တေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ –

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သမထဝာေရာ

၂၄၅. အဝ ုတာယ ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ

အာပတ္တေယာ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? အဝ ုတာယ ဘိက္ခ နိယာ

အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန ္တိယာ အာပတ္တေယာ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တိယာ အာပတ္တေယာ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. သမုစ္စယဝာေရာ

177

၂၄၆. အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယန ္တီ ကတိ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂ

သာဒိယန ္တီ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ,

အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ဥဗ္ဘက္ခကံ အေဓာဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

ကာယပဋိဗဒ္ဓံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ

ပုရိသပုဂ္ဂလ ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယန ္တီ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ – ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇန ္တီ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

178

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ, သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ န စိတ္တေတာ, သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ

စ သမုဋ္ဌန ္တိ န ဝာစေတာ, သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န

အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမုစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

၁. ကတ္ထပညတ္ိတဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၂၄၇. ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ကာယသံသဂ္ဂ

သာဒိယနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တိ?

ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ကာယသံသဂ္ဂ

သာဒိယနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ

179

ပညတ္တ။ အနုပညတ္တ အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။

သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ,

ဥဘေတာပညတ္တီတိ? ဧကေတာပညတ္တိ။ စတုန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ?

နိဒာေနာဂဓံ နိဒာနပရိယာပန္န? ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိေယန ဥေဒ္ဒေသန

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ

ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မ အဇ္ဈာပန္န ံဘိက္ခ နိံ ေနဝတ္တနာ

ပဋိေစာေဒသိ န ဂဏ အာေရာေစသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ

ပညတ္တ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ သမေဂ္ဂန

180

သေ င္ဃန ဥက္ခတ္တ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခ ံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗ အနုဝတ္တ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ပာရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူေရသုံ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သ င္ဃာဒိေသသက ာဒိ

၂၄၈. ယ ံေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓန ဥ ယဝာဒိကာယ

ဘိက္ခ နိယာ အ ံကရဏပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တိ?

ယံ ေတန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပ တာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုေဒ္ဓန ဥ ယဝာဒိကာယ

ဘိက္ခ နိယာ အ ံကရဏပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ဥ ယဝာဒိကာ ဝိဟရိ,

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထ တတ္ထ ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တတိ? ဧကာ ပညတ္တ။ အနုပညတ္တိ

အနုပ္ပန္နပညတ္တ တသ္မိံ နတ္ထ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ။ သာဓာရဏပညတ္တိ,

အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တတိ?

ဧကေတာပညတ္တိ။ စတုန္န ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာန ံကေတ္ထာဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန ္တိ? နိဒာေနာဂဓံ

နိဒာနပရိယာပန္န။ ကတေမန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိေယန ဥေဒ္ဒေသန ဥေဒ္ဒသံ

181

အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္န ဝိပတ္တန ံကတမာ ဝိပတ္တတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတေမာ

အာပတ္တက္ခေန္ဓာတိ? သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတီတိ? ဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။ ေကနာဘတန ္တိ?

ပရမ္ပရာဘတံ –

ဥပာလိ ဒာသေကာ ေစဝ၊ ေသာဏေကာ သိဂ္ဂေဝာ တထာ။

ေမာဂ္ဂလိပုေတ္တန ပဉ္စမာ၊ ဧေတ ဇမ္ဗ သိရိဝ္ဟေယ။ ။ေပ.။။

ဧေတ နာဂာ မဟာပညာ၊ ဝိနယညူ မဂ္ဂေကာဝိဒာ။

ဝိနယံ ဒီေပ ပကာေသသုံ၊ ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။

ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာပနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာေပသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဒ္ဝီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂမနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? အညတရာ ဘိက္ခ နီ ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂစ္ဆ,ိ

တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, တိ ော အနုပညတ္တိေယာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန

သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

182

သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန ဥက္ခတ္တ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒ ဩသာရဏပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ထုလ္လနန္ဒာ

ဘိက္ခ နီ သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန ဥက္ခတ္တ ဘိက္ခ နိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထ သာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒ ဩသာေရသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

အဝ ုတာယ ဘိက္ခ နိယာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ

ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ

ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခ နီ

အဝ ုတာ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ အာမိသံ ပဋိဂ္ဂေဟသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ

ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပာရာဇိေက။ေပ.။။

‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ,

ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယ ံေတ ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ ဥေယ္ယာဇနပစ္စယာ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခ နိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ အညတရာ ဘိက္ခ နီ – ‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ

ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ, ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယံ ေတ

ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ

ဝာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

183

ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ ဘိက္ခ နိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စ ကာဠိံ ဘိက္ခ နိံ

အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ စ ကာဠီ ဘိက္ခ နီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဗုဒ္ဓ ပစ္စာစိက္ခာမိ, ဓမ္မ

ပစ္စာစိက္ခာမိ, သဃင္ံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, သိက္ခ ပစ္စာစိက္ခာမီ’’တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ကိသ္မဉ္စေဒဝ အဓိကရေဏ ပစ္စာကတာယ ဘိက္ခ နိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န

ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ?

စ ကာဠိံ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? စ ကာဠီ ဘိက္ခ နီ ကိသ္မဉ္စေဒဝ အဓိကရေဏ

ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝ ံအဝစ – ‘‘ဆန္ဒဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ, ေဒာသဂာမိနိေယာ စ

ဘိက္ခ နိေယာ, ေမာဟဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ, ဘယဂာမိနိေယာ စ ဘိက္ခုနိေယာ’’တိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

သံသဋ္ဌာနံ ဘိက္ခုနီနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ

ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ? သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ

ဝတ္ထ သ္မန ္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခ နိေယာ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

‘‘သံသဋ္ဌာ, အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ။ မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တယိာ

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတ္ထ ပညေတ္တာတိ?

သာဝတ္ထယံ ပညေတ္တာ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒ ဘိက္ခ နိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန ္တ?ိ ထုလ္လနန္ဒာ

184

ဘိက္ခ နီ – ‘‘သံသဋ္ဌာဝ အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ။ မာ တေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇသိ, တသ္မိံ

ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ဓုရနိေက္ခေပ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ပာဋိေဒသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန ္တိ? သာဝတ္ထယံ ပညတ္တ။ ကံ

အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထ သ္ိမန ္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂယာ ဘိက္ခ နိေယာ ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ကတ္ထပညတ္တဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. ကတာပတ္ိတဝာေရာ

၁. ပာရာဇိကက ံ

၂၄၉. ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ

သာဒိယနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ

အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခ ကာေယန ကာယံ

အာမသတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ကာေယန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ကာယပဋိဗဒ္ဓ အာမသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အ င္ဂုလိပေတာဒေက ပာစိတ္တယံ –

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ စတ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခ နီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မ [ဓမ္မ အဇ္ဈာပန္နံ (သ္ယာ.)] ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ

185

ပာရာဇိက ; ေဝမတိကာ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ဘိက္ခ သ င္ဃာဒိေသသံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ,

အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ ဣမာ

စတ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ?

ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဥက္ခတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ

ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ေဘဒကာနုဝတ္တိကာ

ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ပာပိကာယ

ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ – ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူရဏပစ္စယာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ပုရိေသန – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဩကာသံ အာဂစ္ဆာ’’တိ ဝုတ္တာ ဂစ္ဆတိ,

အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ပုရိသ ဟတ္ထပာသံ ဩက္ကန ္တမေတ္တ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; အဋ္ဌမံ ဝတ္ထု ံ

ပရိပူေရတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက – အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ဣမာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သ င္ဃာဒိေသသက ာဒိ

186

၂၅၀. ဥ ယဝာဒိကာ ဘိက္ခ နီ အ ံကရဏပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဧက

အာေရာေစတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ဒုတိယ အာေရာေစတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

အ ပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ေစာရိံ ဝုဋ္ဌာပနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ

ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ဧကာ ဂာမန ္တရံ ဂမနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; ပဌမံ

ပာဒံ ပရိေက္ခပံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာေမတိ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

သမေဂ္ဂန သေ င္ဃန ဥက္ခတ္တ ဘိက္ခုနိံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန အနပေလာေကတ္ဝာ

ကာရကသဃင္ံ အနညာယ ဂဏ ဆန္ဒ ဩသာရဏပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ

သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇ ာမီ’’တိ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ;

ဥဒကဒန ္တေပာနံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္ိတ ဒုက္ကဋ ။

‘‘ကိံ ေတ, အေယ္ယ, ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ကရိ တိ အဝ ုေတာ ဝာ အနဝ ုေတာ ဝာ,

ယေတာ တ္ဝံ အနဝ ုတာ! ဣင္ဃ, အေယ္ယ, ယ ံေတ ဧေသာ ပုရိသပုဂ္ဂေလာ ေဒတိ ခာဒနီယံ ဝာ

ေဘာဇနီယံ ဝာ တံ တ္ဝံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ခာဒ ဝာ ဘုဉ္ဇ ဝာ’’တိ, ဥေယ္ယာဇနပစ္စယာ တိ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ တ ာ ဝစေနန ခာဒိ ာမိ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ;

187

အေဇ္ဈာဟာေရ အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ေဘာဇနပရိေယာသာေန အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

ကုပိတာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

ကိသ္မဉ္စေဒဝ အဓိကရေဏ ပစ္စာကတာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န

ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ;

ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။

‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အေယ္ယ, တုေမ္ဟ ဝိဟရထ, မာ တုေမ္ဟ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥေယ္ယာေဇန ္တီ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနပစ္စယာ တိ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ

ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ဒသ သ င္ဃာဒိေသသာ နိဋ္ဌိတာ။ေပ.။။

(ယထာ ေဟဋ္ဌာ တထာ ဝိတ္ထာေရတဗ္ဗာ ပစ္စယေမဝ နာနာကရဏံ)

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

188

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ – ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ဝိပတ္ိတဝာေရာ

၂၅၁. ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ

သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ေပ.။ ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ

ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ

ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။

ဝိပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. သ င္ဂဟဝာေရာ

၂၅၂. ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ

ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ေပ.။။

189

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ

သ င္ဂဟိတာ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။

သ င္ဂဟဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. သမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၂၅၃. ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံစတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌန ္တိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

သမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

၆. အဓိကရဏဝာေရာ

၂၅၄. ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။။

190

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သမထဝာေရာ

၂၅၅. ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ –

သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန

စ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တေယာ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? ဒဓိံ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိေယာ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. သမုစ္စယဝာေရာ

၂၅၆. ကာယသံသဂ္ဂ သာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ

သာဒိယနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ အဝ ုတာ ဘိက္ခ နီ အဝ ုတ ပုရိသပုဂ္ဂလ

အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမ လံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခ ကာေယန ကာယံ

အာမသတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ကာေယန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ;

191

ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ကာယပဋိဗဒ္ဓ အာမသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အ င္ဂုလိပေတာဒေက ပာစိတ္တယံ –

ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ေပ.။။

ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ

ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇ ာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ; အေဇ္ဈာဟာေရ

အေဇ္ဈာဟာေရ အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ – ဒဓိံ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ

192

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ

စ သမုဋ္ဌန ္တိ န ဝာစေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န

အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စာတိ။

သမုစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။ [ဣမ ာနန ္တရံ ေပာရာဏသီဟဠေပာတ္ထေက ဧဝမ္ပ§ိဒိ တိ

–§‘‘ေတသမုဒ္ဒာနံ –§ကတိဝာေရာ စ ဝိပတ္တဝာေရာ စ, သ င္ဂဟဝာေရာ စ သမုဋ္ဌာနဝာေရာ။

အဓိကရဏဝာေရာ စ သမထဝာေရာ စ, သမုစ္စယဝာေရာ စ ဣေမ သတ္တ ဝာရာ။ အာဒိေတာ

ပညတ္တဝာေရန သဟ အဋ္ဌဝာရာတိ’’ဣတိ။]

အဋ္ဌ ပစ္စယဝာရာ နိဋ္ဌိတာ။

ဘိက္ခ နီဝိဘေ င္ဂ ေသာဠသ မဟာဝာရာ နိဋ္ဌိတာ။

သမုဋ္ဌာနသီသသေ င္ခေပာ

သမုဋ္ဌာန ုဒ္ဒာနံ

၂၅၇.

အနိစ္စာ သေဗ္ဗ သ င္ခာရာ၊ ဒုက္ခာနတ္တာ စ သ င္ခတာ။

နိဗ္ဗာနေဉ္စဝ ပညတ္တ၊ အနတ္တာ ဣတိ နိစ္ဆယာ။

193

ဗုဒ္ဓစေန္ဒ အနုပ္ပေန္န၊ ဗုဒ္ဓာဒိေစ္စ အနုဂ္ဂေတ။

ေတသံ သဘာဂဓမ္မာနံ၊ နာမမတ္တ န နာယတိ။

ဒုက္ကရံ ဝိဝိဓံ ကတ္ဝာ၊ ပူရယိတ္ဝာန ပာရမီ။

ဥပ္ပဇ္ဇန ္တိ မဟာဝီရာ၊ စက္ခ ဘူတာ သဗ္ရ ဟ္မေက။

ေတ ေဒသယန ္တိ သဒ္ဓမ္မ၊ ဒုက္ခဟာနိံ သုခာဝဟံ။

အဂင္ီရေသာ သက္ယမုနိ၊ သဗ္ဗဘူတာနုကမ္ပေကာ။

သဗ္ဗသတ္တ တ္တေမာ သီေဟာ၊ ပိဋေက တီဏိ ေဒသယိ။

သုတ္တန ္တမဘိဓမ္မဉ္စ၊ ဝိနယဉ္စ မဟာဂုဏံ။

ဧဝ ံနီယတိ သဒ္ဓေမ္မာ၊ ဝိနေယာ ယဒိ တိဋ္ဌတိ။

ဥဘေတာ စ ဝိဘ င္ဂာနိ၊ ခန္ဓကာ ယာ စ မာတိကာ။

မာလာ သုတ္တဂုေဏေနဝ၊ ပရိဝာေရန ဂန ္ထိတာ။

တ ေဝ ပရိဝာရ ၊ သမုဋ္ဌာနံ နိယေတာ ကတံ။

သေမ္ဘဒံ နိဒာန ံစညံ၊ သုေတ္တ ဒိ န ္တိ ဥပရိ။

တသ္မာ သိေက္ခ ပရိဝာရံ၊ ဓမ္မကာေမာ သုေပသေလာတိ။

ေတရသသမုဋ္ဌာနံ

ဝိဘေ င္ဂ ဒ္ဝီသု ပညတ္တ၊ ဥဒ္ဒသန ္တိ ဥေပာသေထ။

ပဝက္ခာမိ သမုဋ္ဌာနံ၊ ယထာဉာယံ သုဏာထ ေမ။

194

ပာရာဇိကံ ယံ ပဌမံ၊ ဒုတိယဉ္စ တေတာ ပရံ။

သဉ္စရိတ္တာနုဘာသနဉ္စ၊ အတိေရကဉ္စ စီဝရံ။

ေလာမာနိ ပဒေသာဓေမ္မာ၊ ဘူတံ သံဝိဓာေနန စ။

ေထယ္ယေဒသနေစာရီ စ၊ အနနုညာတာယ ေတရသ။

ေတရေသေတ သမုဋ္ဌာန နယာ၊ ဝိညူဟိ စိန ္တိတာ။

ဧေကကသ္မိံ သမုဋ္ဌာေန၊ သဒိသာ ဣဓ ဒိ ေရ။

၁. ပဌမပာရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ

၂၅၈.

ေမထုန ံသုက္ကသံသေဂ္ဂာ၊ အနိယတာ ပဌမိကာ။

ပုဗ္ဗူပပရိပာစိတာ၊ ရေဟာ ဘိက္ခ နိယာ သဟ။

သေဘာဇေန ရေဟာ ေဒ္ဝ စ၊ အ င္ဂုလိ ဥဒေက ဟသံ။

ပဟာေရ ဥဂ္ဂေရ ေစဝ၊ ေတပညာသာ စ ေသခိယာ။

အဓက္ခဂာမာဝ ုတာ၊ တလမဋ္ဌဉ္စ သုဒ္ဓကာ။

ဝ ံဝုဋ္ဌာ စ ဩဝာဒံ၊ နာနုဗေန္ဓ ပဝတ္တနိံ။

ဆသတ္တတိ ဣေမ သိက္ခာ၊ ကာယမာနသိကာ ကတာ။

သေဗ္ဗ ဧကသမုဋ္ဌာနာ၊ ပဌမံ ပာရာဇိကံ ယထာ။

ပဌမပာရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

195

၂. ဒုတိယပာရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ

၂၅၉.

အဒိန္န ဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အတ္တကာမိနံ။

အမူလာ အညဘာဂိယာ၊ အနိယတာ ဒုတိယိကာ။

အစ္ဆေိန္ဒ ပရိဏာမေန၊ မုသာ ဩမသေပသုဏာ။

ဒုဋ္ဌုလ္လာ ပထဝီခေဏ၊ ဘူတံ အညာယ ဥဇ္ဈာေပ။

နိက္က နံ သိဉ္စနဉ္စ၊ အာမိသေဟတု ဘုတ္တာဝီ။

ဧဟိ အနာဒရိ ဘိံသာ၊ အပနိေဓ စ ဇီဝိတံ။

ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ကမ္မ၊ ဦနသံဝာသနာသနာ။

သဟဓမ္မိကဝိေလခာ၊ ေမာေဟာ အမူလေကန စ။

ကုက္က စ္စ ဓမ္မကံ စီဝရံ၊ ဒတ္ဝာ [ကုက္က စ္စ ဓမ္မကံ စီဝရံ (သီ.)၊ ကုက္က စ္စ ဓမ္မကံ ဒတ္ဝာ (သ္ယာ.)]

ပရိဏာေမယ္ယ ပုဂ္ဂေလ။

ကိံ ေတ အကာလံ အစ္ဆေိန္ဒ၊ ဒုဂ္ဂဟီ နိရေယန စ။

ဂဏံ ဝိဘဂင္ံ ဒုဗ္ဗလံ၊ ကထိနာဖာသုပ ယံ။

အေက္ကာသစ ီ မစ္ဆရီ၊ ဂဗ္ဘနိီ စ ပာယန ္တိယာ။

ေဒ္ဝဝ ံသိက္ခာ သေ င္ဃန၊ တေယာ ေစဝ ဂိဟီဂတာ။

ကုမာရိဘူတာ တိ ော စ၊ ဦနဒ္ဝာဒသသမ္မတာ။

196

အလံ တာဝ ေသာကာဝာသံ၊ ဆန္ဒာ အနုဝ ာ စ ေဒ္ဝ။

သိက္ခာပဒာ သတ္တတိေမ၊ သမုဋ္ဌာနာ တိကာ ကတာ။

ကာယစိေတ္တန န ဝာစာ၊ ဝာစာစိတ္တ န ကာယိကံ။

တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ ဇာယန ္တ၊ိ ပာရာဇိကံ ဒုတိယံ ယထာ။

ဒုတိယပာရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၃. သဉ္စရိတ္တသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၀.

သဉ္စရီ ကုဋိ ဝိဟာေရာ၊ ေဓာဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂေဟာ။

ဝိညတ္တ တ္တရိ အဘိဟဋ္ဌ ံု၊ ဥဘိန္န ဒူတေကန စ။

ေကာသိယာ သုဒ္ဓေဒ္ဝဘာဂာ၊ ဆဗ္ဗ ာနိ နိသီဒနံ။

ရိဉ္စန ္တိ ရူပိကာ ေစဝ၊ ဥေဘာ နာနပ္ပကာရကာ။

ဦနဗန္ဓနဝ ိကာ၊ သုတ္တ ဝိကပ္ပေနန စ။

ဒ္ဝာရဒာနသိဗ္ဗာန ိ[ဒ္ဝာရဒာနသိဗ္ဗနီ (သီ. သ္ယာ.)] စ၊ ပူဝပစ္စယေဇာတိ စ။

ရတနံ သူစိ မေဉ္စာ စ၊ တူလံ နိသီဒနက ု စ။

ဝ ိကာ စ သုဂေတန၊ ဝိညတ္တ အညံ ေစတာပနာ။

ေဒ္ဝ သဃင္ိကာ မဟာဇနိကာ၊ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလလဟုကာ ဂရု။

ေဒ္ဝ ဝိဃာသာ သာဋိကာ စ၊ သမဏစီဝေရန စ။

197

သမပညာသိေမ ဓမ္မာ၊ ဆဟိ ဌာေနဟိ ဇာယေရ။

ကာယေတာ န ဝာစာစိတ္တာ၊ ဝာစေတာ န ကာယမနာ။

ကာယဝာစာ န စ စိတ္တာ [န စိတ္တေတာ (သီ. သ္ယာ.)]၊ ကာယစိတ္တာ န ဝာစိကာ [န ဝာစေတာ (သီ.

သ္ယာ.)]။

ဝာစာစိတ္တာ န ကာေယန၊ တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ [တီဟိ ဌာေနဟိ (သ္ယာ.)] ဇာယေရ။

ဆသမုဋ္ဌာနိကာ ဧေတ၊ သဉ္စရိေတ္တန သာဒိသာ။

သဉ္စရိတ္တသမုဋ္ဌာန ံနိဋ္ဌိတံ။

၄. သမနုဘာသနာသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၁.

ေဘဒာနုဝတ္တဒုဗ္ဗစ၊ ဒူသဒုဋ္ဌုလ္လဒိဋ္ဌ ိစ။

ဆန္ဒ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာ ေဒ္ဝ စ၊ ေဒ္ဝ စ သဒ္ဒာ န ဗ္ယာဟေရ။

ဆမာ နီစာသေန ဌာနံ၊ ပစ္ဆေတာ ဥပ္ပေထန စ။

ဝဇ္ဇာနုဝတ္တဂဟဏာ၊ ဩသာေရ ပစ္စာစိက္ခနာ။

ကိသ္မိံ သံသဋ္ဌာ ေဒ္ဝ ဝဓိ၊ ဝိသိေဗ္ဗ ဒုက္ခိတာယ စ။

ပုန သံသဋ္ဌာ န ဝူပသေမ၊ အာရာမဉ္စ ပဝာရဏာ။

အန္ဝဒ္ဓ [အန္ဝဒ္ဓမာသံ (သီ. သ္ယာ.)] သဟ ဇီဝိနိံ၊ ေဒ္ဝ စီဝရံ အနုဗန္ဓနာ။

သတ္တတိံသ ဣေမ ဓမ္မာ၊ ကာယဝာစာယ စိတ္တေတာ။

198

သေဗ္ဗ ဧကသမုဋ္ဌာနာ၊ သမနုဘာသနာ ယထာ။

သမနုဘာသနာသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၅. ကထိနသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၂.

ဥဗ္ဘတံ ကထိနံ တီဏိ၊ ပဌမံ ပတ္တေဘသဇ္ဇ။

အေစ္စကံ စာပိ သာသကင္ံ၊ ပက္ကမေန ္တန ဝာ ဒုေဝ။

ဥပ ယံ ပရမ္ပရာ၊ အနတိရိတ္တ နိမန ္တနာ။

ဝိကပ္ပ ရေညာ ဝိကာေလ၊ ေဝာသာသာရညေကန စ။

ဥ ယာသန္နစယဉ္စ၊ ပုေရ ပစ္ဆာ ဝိကာေလ စ။

ပဉ္စာဟိကာ သ င္ကမနီ၊ ေဒ္ဝပ ိအာဝသေထန စ။

ပသာေခ အာသေန ေစဝ၊ တိံသ ဧကူနကာ ဣေမ။

ကာယဝာစာ န စ စိတ္တာ [န စိတ္တေတာ (သ္ယာ.)]၊ တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ ဇာယေရ။

ဒ္ဝသမုဋ္ဌာနိကာ သေဗ္ဗ၊ ကထိေနန သဟာသမာ။

ကထိနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၆. ဧဠကေလာမသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၃.

ဧဠကေလာမာ ေဒ္ဝ ေသယ္ယာ၊ အာဟစ္စ ပိ ေဘာဇနံ။

199

ဂဏဝိကာလသန္နဓိ၊ ဒန ္တေပာေနန ေစလကာ။

ဥယ္ယုတ္တ ေသနံ [ဥယ္ယုတ္တ ဝေသ (သ္ယာ.)] ဥေယ္ယာဓိ၊ သုရာ ဩေရန န္ဟာယနာ။

ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ ေဒ္ဝ ေဒသနိကာ၊ လသုဏုပတိဋ္ဌေ နစ္စနာ။

န္ဟာနမတ္ထရဏံ ေသယ္ယာ၊ အေန ္တာရဋ္ဌေ တထာ ဗဟိ။

အေန ္တာဝ ံ စိတ္တာဂာရံ၊ အာသန္ဒ သုတ္တကန ္တနာ။

ေဝယ္ယာဝစ္စံ သဟတ္ထာ စ၊ အဘိက္ခ ကာဝာေသန စ။

ဆတ္တ ယာနဉ္စ သ င္ဃာဏိံ၊ အလ င္ကာရံ ဂန္ဓဝာသိတံ။

ဘိက္ခ နီ သိက္ခမာနာ စ၊ သာမေဏရီ ဂိဟိနိယာ။

အသံကစ္စကာ အာပတ္တ၊ စတ္တာရီသာ စတုတ္တရိ။

ကာေယန န ဝာစာစိေတ္တန၊ ကာယစိေတ္တန န ဝာစေတာ။

ဒ္ဝသမုဋ္ဌာနိကာ သေဗ္ဗ၊ သမာ ဧဠကေလာမိကာတိ။

ဧဠကေလာမသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၇. ပဒေသာဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၄.

ပဒညတ္ရ အသမ္မတာ၊ တထာ အတ္ထင္ဂေတန စ။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာ ေဒ္ဝ ဝုတ္တာ၊ အေနာကာေသာ [အေနာကာေသ (သီ. သ္ယာ.)] စ ပုစ္ဆနာ။

သတ္တ သိက္ခာပဒာ ဧေတ၊ ဝာစာ န ကာယစိတ္တေတာ [ကာယစိတ္တကာ (က.)]။

200

ဝာစာစိေတ္တန ဇာယန ္တ၊ိ န တု ကာေယန ဇာယေရ။

ဒ္ဝသမုဋ္ဌာနိကာ သေဗ္ဗ၊ ပဒေသာဓမ္မသဒိသာ။

ပဒေသာဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၈. အဒ္ဓာနသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၅.

အဒ္ဓာနနာဝံ ပဏီတံ၊ မာတုဂာေမန သံဟေရ။

ဓညံ နိမန ္တတိာ ေစဝ၊ အဋ္ဌ စ ပာဋိေဒသနီ။

သိက္ခာ ပန္နရသ ဧေတ၊ ကာယာ န ဝာစာ န မနာ။

ကာယဝာစာဟိ ဇာယန ္တ၊ိ န ေတ စိေတ္တန ဇာယေရ။

ကာယစိေတ္တန ဇာယန ္တ၊ိ န ေတ ဇာယန ္တိ ဝာစေတာ။

ကာယဝာစာဟိ စိေတ္တန၊ သမုဋ္ဌာနာ စတုဗ္ဗိဓာ။

ပညတ္တာ ဗုဒ္ဓဉာေဏန၊ အဒ္ဓာေနန သဟာ သမာ [သမာနယာ (သ္ယာ.)]။

အဒ္ဓာနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၉. ေထယ္ယသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၆.

ေထယ္ယသတ္ထ ဥပ ုတိ၊ သူပဝိညာပေနန စ။

ရတ္တဆန္နဉ္စ ဩကာသံ၊ ဧေတ ဗ္ယူေဟန သတ္တမာ။

201

ကာယစိေတ္တန ဇာယန ္တ၊ိ န ေတ ဇာယန ္တိ ဝာစေတာ။

တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ ဇာယန ္တ၊ိ ဒ္ဝသမုဋ္ဌာနိကာ ဣေမ။

ေထယ္ယသတ္ထသမုဋ္ဌာနာ၊ ေဒသိတာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ေထယ္ယသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၀. ဓမ္မေဒသနာသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၇.

ဆတ္တပာဏိ သဒ္ဓမ္မ၊ န ေဒေသန ္တိ တထာဂတာ။

ဧဝေမဝ [တေထဝ (သီ. သ္ယာ.)] ဒ ပာဏိ ၊ သတ္ထအာဝုဓပာဏိနံ။

ပာဒုကုပာဟနာ ယာနံ၊ ေသယ္ယပလ္လတ္ထိကာယ စ။

ေဝဌိေတာဂုဏ္ဌိေတာ ေစဝ၊ ဧကာဒသမနူနကာ။

ဝာစာစိေတ္တန ဇာယန ္တ၊ိ န ေတ ဇာယန ္တိ ကာယေတာ။

သေဗ္ဗ ဧကသမုဋ္ဌာနာ၊ သမကာ ဓမ္မေဒသေန။

ဓမ္မေဒသနာသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၁. ဘူတာေရာစနသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၈.

ဘူတံ ကာေယန ဇာယတိ၊ န ဝာစာ န စ စိတ္တေတာ။

ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ၊ န ကာယာ န စ စိတ္တေတာ။

202

ကာယဝာစာယ ဇာယတိ၊ န တု ဇာယတိ စိတ္တေတာ။

ဘူတာေရာစနကာ နာမ၊ တီဟိ ဌာေနဟိ ဇာယတိ။

ဘူတာေရာစနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၂. ေစာရိဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ

၂၆၉.

ေစာရီ ဝာစာယ စိေတ္တန၊ န တ ံဇာယတိ ကာယေတာ။

ဇာယတိ တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ၊ ေစာရိဝုဋ္ဌာပန ံဣဒံ။

အကတံ ဒ္ဝိသမုဋ္ဌာနံ၊ ဓမ္မရာေဇန ဘာသိတံ [ဌပိတံ (သ္ယာ.)]။

ေစာရိဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၃. အနနုညာတသမုဋ္ဌာနံ

၂၇၀.

အနနုညာတံ ဝာစာယ၊ န ကာယာ န စ စိတ္တေတာ။

ဇာယတိ ကာယဝာစာယ၊ န တ ံဇာယတိ စိတ္တေတာ။

ဇာယတိ ဝာစာစိေတ္တန၊ န တံ ဇာယတိ ကာယေတာ။

ဇာယတိ တီဟိ ဒ္ဝာေရဟိ၊ အကတံ စတုဌာနိကံ။

အနနုညာတသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

သမုဋ္ဌာနဉ္ဟိ သေ င္ခပံ၊ ဒသ တီဏိ သုေဒသိတံ။

203

အသေမ္မာဟကရံ ဌာနံ၊ ေနတ္တဓမ္မာနုေလာမိကံ။

ဓာရယေန ္တာ ဣမံ ဝိညူ၊ သမုဋ္ဌာေန န မုယ္ဟတီတိ။

သမုဋ္ဌာနသီသသေ င္ခေပာ နိဋ္ဌိေတာ။

အန ္တရေပယ္ယာလံ

ကတိပုစ္ဆာဝာေရာ

၂၇၁. ကတိ အာပတ္တေယာ? ကတိ အာပတ္တက္ခန္ဓာ? ကတိ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ကတိ အဂာရဝာ? ကတိ

ဂာရဝာ? ကတိ ဝိနီတဝတ္ထ နိ? ကတိ ဝိပတ္တေယာ? ကတိ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ? ကတိ ဝိဝာဒမူလာနိ? ကတိ

အနုဝာဒမူလာနိ? ကတိ သာရဏီယာ ဓမ္မာ? ကတိ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ? ကတိ အဓိကရဏာနိ? ကတိ

သမထာ?

ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ။ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ သတ္တ အာပတ္တေယာ။ သတ္တ

အာပတ္တက္ခန္ဓာ။ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဆ အဂာရဝာ။ ဆ ဂာရဝာ။ ဆ ဝိနီတဝတ္ထ နိ။ စတ ော ဝိပတ္တေယာ။

ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။ ဆ ဝိဝာဒမူလာနိ။ ဆ အနုဝာဒမူလာနိ။ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ။ အဋ္ဌာရသ

ေဘဒကရဝတ္ထူနိ။ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။ သတ္တ သမထာ။

တတ္ထ ကတမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ? ပာရာဇိကာပတ္တ, သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တ, ပာစိတ္တယာပတ္တ,

ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိ, ဒုက္ကဋာပတ္တ – ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ။

တတ္ထ ကတေမ ပဉ္စ အာပတ္တက္ခန္ဓာ? ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓာ, သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓာ,

ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓာ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓာ – ဣေမ ပဉ္စ အာပတ္တက္ခန္ဓာ။

204

တတ္ထ ကတမာနိ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထ နိ? ပဉ္စဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ေဝရမဏီ

အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ေဝလာအနတိက္ကေမာ ေသတုဃာေတာ – ဣမာနိ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။

တတ္ထ ကတမာ သတ္တ အာပတ္တေယာ? ပာရာဇိကာပတ္တ, သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တ, ထုလ္လစ္စယာပတ္တ,

ပာစိတ္တယာပတ္တ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိ, ဒုက္ကဋာပတ္တ, ဒုဗ ္ဘာသိတာပတ္တိ – ဣမာ သတ္တ အာပတ္တေယာ။

တတ္ထ ကတေမ သတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ? ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓာ, သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓာ,

ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓာ, ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓာ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓာ, ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓာ,

ဒုဗ ္ဘာသိတာပတ္တိက္ခေန္ဓာ – ဣေမ သတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ။

တတ္ထ ကတမာနိ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? သတ္တဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ

ေဝရမဏီ အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ေဝလာအနတိက္ကေမာ ေသတုဃာေတာ – ဣမာနိ သတ္တ

ဝိနီတဝတ္ထူနိ။

တတ္ထ ကတေမ ဆ အဂာရဝာ? ဗုေဒ္ဓ အဂာရေဝာ, ဓေမ္မ အဂာရေဝာ, သေ င္ဃ အဂာရေဝာ, သိက္ခာယ

အဂာရေဝာ, အပ္ပမာေဒ အဂာရေဝာ, ပဋိသန္ဓာေရ အဂာရေဝာ – ဣေမ ဆ အဂာရဝာ။

တတ္ထ ကတေမ ဆ ဂာရဝာ? ဗုေဒ္ဓ ဂာရေဝာ, ဓေမ္မ ဂာရေဝာ, သေ င္ဃ ဂာရေဝာ, သိက္ခာယ ဂာရေဝာ,

အပ္ပမာေဒ ဂာရေဝာ, ပဋိသန္ဓာေရ ဂာရေဝာ – ဣေမ ဆ ဂာရဝာ။

တတ္ထ ကတမာနိ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ဆဟ ိအဂာရေဝဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ေဝရမဏီ

အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ေဝလာအနတိက္ကေမာ ေသတုဃာေတာ – ဣမာနိ ဆ ဝိနီတဝတ္ထ နိ။

တတ္ထ ကတမာ စတ ော ဝိပတ္တေယာ? သီလဝိပတ္တ, အာစာရဝိပတ္တိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ, အာဇီဝဝိပတ္တ –

ဣမာ စတ ော ဝိပတ္တေယာ။

205

တတ္ထ ကတေမ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ? အတ္ထာပတ္တ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; အတ္ထာပတ္တ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; အတ္ထာပတ္တ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; အတ္ထာပတ္တ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ;

အတ္ထာပတ္တ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; အတ္ထာပတ္တ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ

စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ – ဣေမ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။

၂၇၂. တတ္ထ [စူဠဝ. ၂၁၆; အ. န.ိ ၆.၃၆; မ. န.ိ ၃.၄၄; ဒီ. န.ိ ၃.၃၂၅] ကတမာနိ ဆ ဝိဝာဒမူလာနိ?

ဣဓ ဘိက္ခ ေကာဓေနာ ေဟာတိ ဥပနာဟီ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခ ေကာဓေနာ ေဟာတိ ဥပနာဟီ ေသာ

သတ္ထရိပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သေ င္ဃပ ိ

အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ေဟာတိ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခ သတ္ထရိ

အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မ။ေပ.။ သေ င္ဃ။ေပ.။ သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ, ေသာ သေ င္ဃ

ဝိဝာဒံ ဇေနတိ။ ေယာ ေဟာတိ ဝိဝာေဒာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇနသ္သ

အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ ဝိဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ

သမနုပ ေယ္ယာထ တတ္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက ဝိဝာဒမူလ ပဟာနာယ ဝာယေမယ္ယာထ။

ဧဝရူပ ံေစ တုေမ္ဟ ဝိဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ န သမနုပ ေယ္ယာထ တတ္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ

ပာပက ဝိဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ဝာယ ပဋိပေဇ္ဇယ္ယာထ။ ဧဝေမတ ပာပက

ဝိဝာဒမူလ ပဟာန ံေဟာတိ။ ဧဝေမတ ပာပက ဝိဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ေဝာ

ေဟာတိ။

[စူဠဝ. ၂၁၆] ပုန စပရံ ဘိက္ခ မက္ခ ေဟာတိ ပဠာသီ။ေပ.။ ဣ ုကီ ေဟာတိ မစ္ဆရီ, သေဌာ

ေဟာတိ မာယာဝီ, ပာပိေစ္ဆာ ေဟာတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, သန္ဒဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂ။

ေယာ ေသာ ဘိက္ခ သန္ဒဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂ ေသာ သတ္ထရိပိ အဂာရေဝာ

206

ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သေ င္ဃပ ိအဂာရေဝာ ဝိဟရတိ

အပ္ပတိ ော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ေဟာတိ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခ သတ္ထရိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ

အပ္ပတိ ော ဓေမ္မ။ေပ.။ သေ င္ဃ။ေပ.။ သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ, ေသာ သေ င္ဃ ဝိဝာဒံ ဇေနတိ။ ေယာ

ေသာ ေဟာတိ ဝိဝာေဒာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ

ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ ဝိဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ သမနုပ ေယ္ယာထ တတ္ရ

တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက ဝိဝာဒမူလ ပဟာနာယ ဝာယေမယ္ယာထ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ ဝိဝာဒမူလံ

အဇ္ဈတ္တ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ န သမနုပ ေယ္ယာထ တတ္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက ဝိဝာဒမူလ

အာယတိံ အနဝ ဝာယ ပဋိပေဇ္ဇယ္ယာထ။ ဧဝေမတ ပာပက ဝိဝာဒမူလသ္သ ပဟာန ံေဟာတိ။

ဧဝေမတ ပာပက ဝိဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ေဝာ ေဟာတိ။ ဣမာနိ ဆ ဝိဝာဒမူလာနိ။

၂၇၃. [စူဠဝ. ၂၁၇] တတ္ထ ကတမာနိ ဆ အနုဝာဒမူလာန?ိ ဣဓ ဘိက္ခ ေကာဓေနာ ေဟာတိ

ဥပနာဟီ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခ ေကာဓေနာ ေဟာတိ ဥပနာဟီ ေသာ သတ္ထရိပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ

အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သေ င္ဃပ ိအဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော,

သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ေဟာတိ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခ သတ္ထရိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော

ဓေမ္မ။ေပ.။ သေ င္ဃ ။ေပ.။ သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ ေသာ သေ င္ဃ အနုဝာဒံ ဇေနတိ။ ေယာ ေဟာတိ

အနုဝာေဒာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ

ေဒဝမနု ာနံ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ အနုဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ သမနုပ ေယ္ယာထ တတ္ရ တုေမ္ဟ

တ ေဝ ပာပက အနုဝာဒမူလ ပဟာနာယ ဝာယေမယ္ယာထ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ အနုဝာဒမူလံ

အဇ္ဈတ္တ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ န သမနုပ ေယ္ယာထ တတ္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက အနုဝာဒမူလ

အာယတိံ အနဝ ဝာယ ပဋိပေဇ္ဇယ္ယာထ။ ဧဝေမတ ပာပက အနုဝာဒမူလ ပဟာန ံေဟာတိ။

ဧဝေမတ ပာပက အနုဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ေဝာ ေဟာတိ။

207

ပုန စပရံ ဘိက္ခ မက္ခ ေဟာတိ ပလာသီ။ေပ.။ ဣ ုကီ ေဟာတိ မစ္ဆရီ, သေဌာ ေဟာတိ မာယာဝီ,

ပာပိေစ္ဆာ ေဟာတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, သန္ဒဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂ။ ေယာ ေသာ ဘိက္ခ

သန္ဒဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂ ေသာ သတ္ထရိပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ

အပ္ပတိ ော, ဓေမ္မပိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော, သေ င္ဃပ ိအဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော,

သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ေဟာတိ။ ေယာ ဘိက္ခ သတ္ထရိ အဂာရေဝာ ဝိဟရတိ အပ္ပတိ ော

ဓေမ္မ။ေပ.။ သေ င္ဃ။ေပ.။ သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ ေသာ သေ င္ဃ အနုဝာဒံ ဇေနတိ။ ေယာဧ ေဟာတိ

အနုဝာေဒာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ

ေဒဝမနု ာနံ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ အနုဝာဒမူလံ အဇ္ဈတ္တ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ သမနုပ ေယ္ယာထ တတ္ရ တုေမ္ဟ

တ ေဝ ပာပက အနုဝာဒမူလ ပဟာနာယ ဝာယေမယ္ယာထ။ ဧဝရူပံ ေစ တုေမ္ဟ အနုဝာဒမူလံ

အဇ္ဈတ္တ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ န သမနုပ ေယ္ယာထ တတ္ရ တုေမ္ဟ တ ေဝ ပာပက အနုဝာဒမူလ

အာယတိံ အနဝ ဝာယ ပဋိပေဇ္ဇယ္ယာထ။ ဧဝေမတ ပာပက အနုဝာဒမူလသ္သ ပဟာနံ

ေဟာတိ။ ဧဝေမတ ပာပက အနုဝာဒမူလ အာယတိံ အနဝ ေဝာ ေဟာတိ။ ဣမာနိ ဆ

အနုဝာဒမူလာနိ။

၂၇၄. [ဒီ. န.ိ ၃.၃၂၄; အ. န.ိ ၆.၁၁] တတ္ထ ကတေမ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ? ဣဓ ဘိက္ခ ေနာ ေမတ္တ

ကာယကမ္မံ ပစ္စ ပဋ္ဌိတံ ေဟာတိ သဗ္ရ ဟ္မစာရီသု အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။ အယမ္ပ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ

ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သ င္ဂဟာယ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂယာ ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

ပုန စပရံ ဘိက္ခုေနာ ေမတ္တ ဝစီကမ္မ ပစ္စ ပဋ္ဌိတံ ေဟာတိ သဗ္ရ ဟ္မစာရီသု အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။

အယမ္ပ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သ င္ဂဟာယ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂယာ

ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

208

ပုန စပရံ ဘိက္ခုေနာ ေမတ္တ မေနာကမ္မ ပစ္စ ပဋ္ဌိတံ ေဟာတိ သဗ္ရ ဟ္မစာရီသု အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။

အယမ္ပ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သ င္ဂဟာယ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂယာ

ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

ပုန စပရံ ဘိက္ခ ေယ ေတ လာဘာ ဓမ္မကာ ဓမ္မလဒ္ဓာ အန ္တမေသာ ပတ္တပရိယာပန္နမတ္တမ္ပ

တထာရူေပဟိ လာေဘဟိ အပ္ပဋိဝိဘတ္တေဘာဂီ ေဟာတိ သီလဝေန ္တဟိ သဗ္ရ ဟ္မစာရီဟိ

သာဓာရဏေဘာဂီ။ အယမ္ပ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သ င္ဂဟာယ

အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂယာ ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

ပုန စပရံ ဘိက္ခ ယာနိ တာနိ သီလာနိ အခ ာနိ အစ္ဆဒိ္ဒာနိ အသဗလာနိ အကမ္မာသာနိ ဘုဇိ ာနိ

ဝိညုပသတ္ထာနိ အပရာမဋ္ဌာနိ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ, တထာရူေပသု သီေလသု သီလသာမညဂေတာ

ဝိဟရတိ သဗ္ရ ဟ္မစာရီဟိ အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။ အယမ္ပ ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ

ဂရုကရေဏာ သ င္ဂဟာယ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂယာ ဧကီဘာဝာယ သံဝတ္တတိ။

ပုန စပရံ ဘိက္ခ ယာယံ ဒိဋ္ဌ ိအရိယာ နိယ္ယာနိကာ နိယ္ယာတိ တက္ကရ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ

တထာရူပာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိသာမညဂေတာ ဝိဟရတိ သဗ္ရ ဟ္မစာရီဟိ အာဝိ ေစဝ ရေဟာ စ။ အယမ္ပ

ဓေမ္မာ သာရဏီေယာ ပိယကရေဏာ ဂရုကရေဏာ သ င္ဂဟာယ အဝိဝာဒာယ သာမဂ္ဂယာ ဧကီဘာဝာယ

သံဝတ္တတိ။ ဣေမ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ။

၂၇၅. တတ္ထ ကတမာနိ အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ? ဣဓ ဘိက္ခ အဓမ္မ ံ‘‘ဓေမ္မာ’’တိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ

‘‘အဓေမ္မာ’’တိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ‘‘ဝိနေယာ’’တိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ ‘‘အဝိနေယာ’’တိ ဒီေပတိ,

အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန ‘‘ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတနာ’’တ ိဒီေပတိ, ဘာသိတံ

လပိတံ တထာဂေတန ‘‘အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတနာ’’တ ိဒီေပတိ, အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတန

209

‘‘အာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာ’’တိ ဒီေပတိ, အာစိဏ္ဏ တထာဂေတန ‘‘အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာ’’တိ

ဒီေပတိ, အပညတ္တ တထာဂေတန ‘‘ပညတ္တ တထာဂေတနာ’’တိ ဒီေပတိ, ပညတ္တ တထာဂေတန

‘‘အပညတ္တ တထာဂေတနာ’’တိ ဒီေပတိ, အာပတ္တိံ ‘‘အနာပတ္တီ’’တိ ဒီေပတိ, အနာပတ္တိံ ‘‘အာပတ္တ’’တိ

ဒီေပတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ‘‘ဂရုကာ အာပတ္တ’’တိ ဒီေပတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ‘‘လဟုကာ အာပတ္တ’’တိ

ဒီေပတိ, သာဝေသသံ အာပတ္တိံ ‘‘အနဝေသသာ အာပတ္တ’’တိ ဒီေပတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ

‘‘သာဝေသသာ အာပတ္တ’’တိ ဒီေပတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ‘‘အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တ’’တိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ

အာပတ္တိံ ‘‘ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တ’’တိ ဒီေပတိ။ ဣမာန ိအဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထ နိ။

[စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၃၄၀] တတ္ထ ကတမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ,

အနုဝာဒာဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ – ဣမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။

တတ္ထ ကတေမ သတ္တ သမထာ? သမ္မုခာဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ,

ပဋိညာတကရဏံ, ေယဘုယ္ယသိကာ, တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ – ဣေမ သတ္တ သမထာ။

ကတိပုစ္ဆာဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ၊ ဝိနီတာ သတ္တဓာ ပုန။

ဝိနီတာဂာရဝာ ေစဝ၊ ဂာရဝာ မူလေမဝ စ။

ပုန ဝိနီတာ ဝိပတ္တ၊ သမုဋ္ဌာနာ ဝိဝာဒနာ။

အနုဝာဒာ သာရဏီယံ၊ ေဘဒာဓိကရေဏန စ။

သေတ္တဝ သမထာ ဝုတ္တာ၊ ပဒာ သတ္တရသာ ဣေမတိ။

210

၁. ဆအာပတ္ိတသမုဋ္ဌာနဝာေရာ

၂၇၆. ပဌေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ သ င္ဃာဒိေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာစိတ္တယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။

ဒုတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ သ င္ဃာဒိေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာစိတ္တယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။

တတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ သ င္ဃာဒိေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာစိတ္တယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။

စတုေတ္ထ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ သ င္ဃာဒိေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာစိတ္တယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။

ပဉ္စေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ သ င္ဃာဒိေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာစိတ္တယံ

211

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။

ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပာရာဇိကံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ သ င္ဃာဒိေသသံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာစိတ္တယံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ပာဋိေဒသနီယံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုက္ကဋံ

အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗ။

ဆအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. ကတာပတ္ိတဝာေရာ

၂၇၇. ပဌေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ပဌေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန

ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခ ကပ္ပယသညီ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကေရာတိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘ ံအပရိက္ကမန,ံ ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တ

ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; ဘိက္ခ ကပ္ပယသညီ ဝိကာေလ

ေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; ဘိက္ခ ကပ္ပယသညီ အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ အန ္တရဃရံ

ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ

ပာဋိေဒသနီယ – ပဌေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတုန္န

အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

212

သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓန,

သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန,

သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န ံအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တ ိ– ကာယေတာ

သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၇၈. ဒုတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒုတိေယန

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန စတ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခု ကပ္ပယသညီ သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ

ေမ ကေရာထာ’’တိ။ တ ကုဋိံ ကေရာန ္တိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။ ဘိက္ခ ကပ္ပယသညီ အနုပသမ္ပန္န ပဒေသာ ဓမ္မ ဝာေစတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ –

ဒုတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ဝာစေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န

ကာယေတာ န စိတ္တေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

213

၂၇၉. တတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? တတိေယန

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခု ကပ္ပယသညီ သံဝိဒဟိတ္ဝာ ကုဋိံ ကေရာတိ

အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ

အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။ ဘိက္ခ ကပ္ပယသညီ

ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။ ဘိက္ခ

ကပ္ပယသညီ ဘိက္ခ နိယာ ေဝာသာသန ္တိယာ န နိဝာေရတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ –

တတိေယန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န စိတ္တေတာ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၀. စတုေတ္ထန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? စတုေတ္ထန

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခ ေမထုန ံဓမ္မ ပဋိေသဝတိ, အာပတ္တ

ပာရာဇိက ; ဘိက္ခ အကပ္ပယသညီ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကေရာတိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ

ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘ ံအပရိက္ကမန,ံ ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တ

ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။ ဘိက္ခ အကပ္ပယသညီ ဝိကာေလ

214

ေဘာဇနံ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။ ဘိက္ခ အကပ္ိပယသညီ အညာတိကာယ ဘိက္ခ နိယာ

အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထေတာ ခာဒနီယံ ဝာ ေဘာဇနီယံ ဝာ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ

ပာဋိေဒသနီယ ။ စတုေတ္ထန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟ ိအာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တ ိ– ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ။

စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၁. ပဉ္စေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ပဉ္စေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန

ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခု ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ

ဥလ္လပတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခ အကပ္ပယသညီ သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ ေမ ကေရာထာ’’တိ။

တ ကုဋိံ ကေရာန ္တိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ;

ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ။

ဘိက္ခ အကပ္ိပယသညီ အနုပသမ္ပန္န ပဒေသာ ဓမ္မ ဝာေစတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ။ န ခုံေသတုကာေမာ

န ဝေမ္ဘတုကာေမာ န မ င္ကုကတ္တ ကာေမာ ဒဝကမ္ယတာ ဟီေနန ဟီန ံဝေဒတိ, အာပတ္တ ဒုဗ ္ဘာသိတ –

ပဉ္စေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

215

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟ ိအာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုဗ ္ဘာသိတာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တ ိ– ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ။

စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၂. ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန

ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခ သံဝိဒဟိတ္ဝာ ဘ ံ အဝဟရတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ဘိက္ခ

အကပ္ပယသညီ သံဝိဒဟိတ္ဝာ ကုဋိံ ကေရာတိ အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ သာရမ္ဘ ံအပရိက္ကမန,ံ

ပေယာေဂ ဒုက္ကဋံ; ဧကံ ပိ ံ အနာဂေတ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; တသ္မိံ ပိ ေ အာဂေတ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ။ ဘိက္ခ အကပ္ိပယသညီ ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ

ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တိယ ။ ဘိက္ခ အကပ္ိပယသညီ ဘိက္ခ နိယာ ေဝာသာသန ္တိယာ န နိဝာေရတ္ဝာ

ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ – ဆဋ္ဌေန အာပတ္တသမုဋ္ဌာေနန ဣမာ ဆ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ?

စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ

အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။

သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

216

သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စာတိ။

ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ံ

ကတာပတ္တိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. အာပတ္ိတသမုဋ္ဌာနဂာထာ

၂၈၃.

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစ္ဆာမိ တ ံ ဗ္ရ ူဟိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ပဉ္စ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝာစသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

217

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစ္ဆာမိ တ ံ ဗ္ရ ူဟိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝာစသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ စတ ော။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝာစသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစ္ဆာမိ တ ံ ဗ္ရ ူဟိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝာစသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ပဉ္စ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစ္ဆာမိ တ ံ ဗ္ရ ူဟိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

218

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ဆ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝာစသိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစ္ဆာမိ တ ံ ဗ္ရ ူဟိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝာစသိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ဆ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝာစသိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ။

ပုစ္ဆာမိ တ ံ ဗ္ရ ူဟိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝာစသိကာ မာနသိကာ အနန ္တဒ ိနာ။

အက္ခာတာ ေလာကဟိေတန ဝိေဝကဒ ိနာ။

အာပတ္တေယာ ေတန သမုဋ္ဌိတာ ဆ။

219

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒာတိ။

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဂာထာ နိဋ္ဌိတာ တတိယာ။

၄. ဝိပတ္ိတပစ္စယဝာေရာ

၂၈၄. သီလဝိပတ္တပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? သီလဝိပတ္တပစ္စယာ စတ ော

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ;

ေဝမတိကာ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ဘိက္ခ သ င္ဃာဒိေသသံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တယ ; အတ္တေနာ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – သီလဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမာ

စတ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၅. အာစာရဝိပတ္တပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာစာရဝိပတ္တပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ

အာပဇ္ဇတိ။ အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အာစာရဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

220

သာ အာပတ္တ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တေယာ ဘဇတိ ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မတိ? သာ အာပတ္တ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န

အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဧေကန အာပတ္တက္ခေန္ဓန သ င္ဂဟိတာ – ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။ စတုန္န

အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၆. ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တပစ္စယာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ

[ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ, ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ဒုက္ကဋာ (သ္ယာ. က.)]; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ

ပာစိတ္တယ – ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န

အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၇. အာဇီဝဝိပတ္တပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာဇီဝဝိပတ္တပစ္စယာ ဆ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ

221

ဥတ္တရိမနု ဓမ္မ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ သဉ္စရိတ္တ

သမာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တ သ င္ဃာဒိေသသ ; အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ ‘‘ေယာ ေတ ဝိဟာေရ

ဝသတိ, ေသာ ဘိက္ခ အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန ္တ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; အာဇီဝေဟတု

အာဇီဝကာရဏာ ဘိက္ခ ပဏီတေဘာဇနာနိ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တယ ; အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ ဘိက္ခ နီ ပဏီတေဘာဇနာန ိအတ္တေနာ အတ္ထာယ

ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ ပာဋိေဒသနီယ ; အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ သူပံ ဝာ ဩဒနံ ဝာ

အဂိလာေနာ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အာဇီဝဝိပတ္တပစ္စယာ

ဣမာ ဆ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ။ တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟ ိအာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ န

စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

သမုဋ္ဌန ္တိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္ံန

အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိပတ္တပစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

222

၅. အဓိကရဏပစ္စယဝာေရာ

၂၈၈. ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဒ္ဝ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ – ဥပသမ္ပန္န ဩမသတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; အနုပသမ္ပန္န ဩမသတိ,

အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န

အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န

သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၈၉. အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ; အမူလေကန သ င္ဃာဒိေသေသန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ;

အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တယာ အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

223

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န

ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ

စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၉၀. အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ

စတ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခ နီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ;

ေဝမတိကာ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ဘိက္ခ သ င္ဃာဒိေသသံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ; အာပတ္တ

ပာစိတ္တယ ; အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ

စတ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

224

၂၉၁. ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ပဉ္စ

အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဥက္ခတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ,

ဉတ္တယာ ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ ပာရာဇိက ။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တိ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ; ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တယ – ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တိ။ေပ.။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? တာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ ေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ,

သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္န အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဌေပတ္ဝာ သတ္တ အာပတ္တိေယာ သတ္တ အာပတ္တက္ခေန္ဓ, အဝေသသာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တန ံ

ကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ?

သတ္တန္န သမထာနံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? ဌေပတ္ဝာ သတ္တ အာပတ္တေယာ သတ္တ အာပတ္တိက္ခေန္ဓ

အဝေသသာ အာပတ္တေယာ စတုန္န ဝိပတ္တနံ န ကတမံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ? သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ န

ကတေမန အာပတ္တက္ခေန္ဓန သ င္ဂဟိတာ။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ န ကတေမန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာေနန

225

သမုဋ္ဌန ္တိ။ စတုန္ံန အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ။ သတ္တန္န သမထာနံ န ကတေမန သမေထန

သမ္မန ္တိ။ တ ံကိ ေဟတု? ဌေပတ္ဝာ သတ္တ အာပတ္တေယာ သတ္တ အာပတ္တိက္ခေန္ဓ, နတ္ထညာ

အာပတ္တေယာတိ။

အဓိကရဏပစ္စယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

အန ္တရေပယ္ယာလံ [အနန ္တရေပယ္ယာလံ (သီ. သ္ယာ.)] နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ကတိပုစ္ဆာ သမုဋ္ဌာနာ၊ ကတာပတ္တိ တေထဝ စ။

သမုဋ္ဌာနာ ဝိပတ္တ စ၊ တထာဓိကရေဏန စာတိ။

သမထေဘေဒာ

၆. အဓိကရဏပရိယာယဝာေရာ

၂၉၂. ဝိဝာဒာဓိကရဏ – ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ? ကတိ ဌာနာန?ိ ကတိ ဝတ္ထ နိ? ကတိ ဘူမိေယာ? ကတိ

ေဟတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာေရဟိ ဝိဝဒတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏ – ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထ နိ? ကတိ ဘူမိေယာ? ကတိ

ေဟတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာေရဟိ အနုဝဒတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ?

226

အာပတ္တာဓိကရဏ – ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထ နိ? ကတိ ဘူမိေယာ? ကတိ

ေဟတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ

သမေထဟိ သမ္မတိ?

ကိစ္စာဓိကရဏ – ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ? ကတိ ဌာနာန?ိ ကတိ ဝတ္ထ နိ? ကတိ ဘူမိေယာ? ကတိ ေဟတူ?

ကတိ မူလာန?ိ ကတိဟာကာေရဟိ ကိစ္စ ဇာယတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

၂၉၃. ဝိဝာဒာဓိကရဏ ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမန ္တိ? ေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေမာေဟာ

ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေမာေဟာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ။ ကတိ ဌာနာနီတိ?

အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထ နီတိ? အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ။ ကတိ

ဘူမိေယာတိ? အဋ္ဌာရသ ေဘဒကရဝတ္ထူနိ ဘူမိေယာ။ ကတိ ေဟတူတိ? နဝ ေဟတူ – တေယာ

ကုသလေဟတူ, တေယာ အကုသလေဟတူ, တေယာ အဗ္ယာကတေဟတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? ဒ္ဝာဒသ

မူလာနိ။ ကတိဟာကာေရဟိ ဝိဝဒတီတိ? ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ဝိဝဒတိ – ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဝာ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဝာ။ [စူဠဝ.

၂၂၈] ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ –

သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။

၂၉၄. အနုဝာဒာဓိကရဏ ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမန ္တိ? ေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေမာေဟာ

ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေမာေဟာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ။ ကတိ ဌာနာနီတိ?

စတ ော ဝိပတ္တေယာ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? စတ ော ဝိပတ္တိေယာ ဝတ္ထ နိ။ ကတိ

ဘူမိေယာတိ? စတ ော ဝိပတ္တိေယာ ဘူမိေယာ။ ကတိ ေဟတူတိ? နဝ ေဟတူ – တေယာ

ကုသလေဟတူ, တေယာ အကုသလေဟတူ, တေယာ အဗ္ယာကတေဟတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? စုဒ္ဒသ

မူလာနိ။ ကတိဟာကာေရဟိ အနုဝဒတီတိ? ဒ္ဝဟာကာေရဟိ အနုဝဒတိ – ဝတ္ထုေတာ ဝာ အာပတ္တေတာ

227

ဝာ။ [စူဠဝ. ၂၃၆] အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတူဟိ

သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ

စ။

၂၉၅. အာပတ္တာဓိကရဏ ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမန ္တိ? ေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေမာေဟာ

ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေမာေဟာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ။ ကတိ ဌာနာနီတိ?

သတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထ နီတိ? သတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ ဝတ္ထ နိ။ ကတိ ဘူမိေယာတိ?

သတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ ဘူမိေယာ။ ကတိ ေဟတူတိ? ဆ ေဟတူ [ကတိ ေဟတူတိ နဝ ေဟတူ, တေယာ

ကုသလေဟတူ (သီ. သ္ယာ.)] – တေယာ အကုသလေဟတူ, တေယာ အဗ္ယာကတေဟတူ။ ကတိ

မူလာနီတိ? ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာန ိမူလာနိ။ ကတိဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ?

ဆဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – အလဇ္ဇတာ, အညာဏတာ, ကုက္ကုစ္စပကတတာ, အကပ္ပေယ

ကပ္ပိယသညိတာ, ကပ္ပေယ အကပ္ပယသညိတာ, သတိသေမ္မာသာ။ [စူဠဝ. ၂၃၉] အာပတ္တာဓိကရဏံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ, သမ္မုခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၂၉၆. ကိစ္စာဓိကရဏ ကိံ ပုဗ္ဗင္ဂမန ္တိ? ေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, ေမာေဟာ

ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေလာေဘာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေဒာေသာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ, အေမာေဟာ ပုဗ္ဗင္ဂေမာ။ ကတိ ဌာနာနီတိ?

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထ နီတိ? စတ္တာရိ ကမ္မာန ိဝတ္ထ နိ။ ကတိ ဘူမိေယာတိ? စတ္တာရိ

ကမ္မာနိ ဘူမိေယာ။ ကတိ ေဟတူတိ? နဝ ေဟတူ – တေယာ ကုသလေဟတူ, တေယာ

အကုသလေဟတူ, တေယာ အဗ္ယာကတေဟတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? ဧကံ မူလံ – သေ င္ဃာ။

ကတိဟာကာေရဟိ ကိစ္စ ဇာယတီတိ? ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ကိစ္စ ဇာယတိ – ဉတ္တေတာ ဝာ

228

အပေလာကနေတာ ဝာ။ [စူဠဝ. ၂၄၂] ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတီတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ

ဧေကန သမေထန သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန။

ကတိ သမထာ? သတ္တ သမထာ။ သမ္မုခာဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ,

ပဋိညာတကရဏံ, ေယဘုယ္ယသိကာ, တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ – ဣေမ သတ္တ သမထာ။

သိယာ ဣေမ သတ္တ သမထာ ဒသ သမထာ ေဟာန ္တိ, ဒသ သမထာ သတ္တ သမထာ ေဟာန ္တိ

ဝတ္ထုဝေသန ပရိယာေယန သိယာတိ။

ကထဉ္စ သိယာ? ဝိဝာဒာဓိကရဏ ေဒ္ဝ သမထာ, အနုဝာဒာဓိကရဏ စတ္တာေရာ သမထာ,

အာပတ္တာဓိကရဏ တေယာ သမထာ, ကိစ္စာဓိကရဏ ဧေကာ သမေထာ။ ဧဝံ ဣေမ သတ္တ

သမထာ ဒသ သမထာ ေဟာန ္တိ, ဒသ သမထာ သတ္တ သမထာ ေဟာန ္တိ ဝတ္ထုဝေသန ပရိယာေယန။

ပရိယာယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

၇. သာဓာရဏဝာေရာ

၂၉၇. ကတိ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ သာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ

အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ သာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ

အနုဝာဒာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ သာဓာရဏာ? ကတိ

သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏ သာဓာရဏာ?

ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ?

229

ေဒ္ဝ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ သာဓာရဏာ – သမ္မ ခာဝိနေယာ, ေယဘုယ္ယသိကာ။ ပဉ္စ သမထာ

ဝိဝာဒာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ – သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ, ပဋိညာတကရဏံ,

တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

စတ္တာေရာ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ သာဓာရဏာ – သမ္မ ခာဝိနေယာ; သတိဝိနေယာ,

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, တ ပာပိယသိကာ။ တေယာ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ –

ေယဘုယ္ယသိကာ, ပဋိညာတကရဏံ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

တေယာ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ သာဓာရဏာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, ပဋိညာတကရဏံ,

တိဏဝတ္ထာရေကာ။ စတ္တာေရာ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ – ေယဘုယ္ယသိကာ,

သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ, တ ပာပိယသိကာ။

ဧေကာ သမေထာ ကိစ္စာဓိကရဏ သာဓာရေဏာ – သမ္မုခာဝိနေယာ။ ဆ သမထာ

ကိစ္စာဓိကရဏ အသာဓာရဏာ – ေယဘုယ္ယသိကာ, သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ,

ပဋိညာတကရဏံ, တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

သာဓာရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

၈. တဗ္ဘာဂိယဝာေရာ

၂၉၈. ကတိ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ

အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ

အနုဝာဒာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ

230

သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ?

ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ?

ေဒ္ဝ သမထာ ဝိဝာဒာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, ေယဘုယ္ယသိကာ။ ပဉ္စ သမထာ

ဝိဝာဒာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ – သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ, ပဋိညာတကရဏံ,

တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

စတ္တာေရာ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ,

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, တ ပာပိယသိကာ။ တေယာ သမထာ အနုဝာဒာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ –

ေယဘုယ္ယသိကာ, ပဋိညာတကရဏံ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

တေယာ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခာဝိနေယာ, ပဋိညာတကရဏံ,

တိဏဝတ္ထာရေကာ။ စတ္တာေရာ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ – ေယဘုယ္ယသိကာ,

သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ, တ ပာပိယသိကာ။

ဧေကာ သမေထာ ကိစ္စာဓိကရဏ တဗ္ဘာဂိေယာ – သမ္မုခာဝိနေယာ။ ဆ သမထာ

ကိစ္စာဓိကရဏ အညဘာဂိယာ – ေယဘုယ္ယသိကာ, သတိဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ,

ပဋိညာတကရဏံ, တ ပာပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ။

တဗ္ဘာဂိယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

၉. သမထာ သမထ သာဓာရဏဝာေရာ

၂၉၉. သမထာ သမထ သာဓာရဏာ, သမထာ သမထ အသာဓာရဏာ။ သိယာ သမထာ

သမထ သာဓာရဏာ, သိယာ သမထာ သမထ အသာဓာရဏာ။

231

ကထံ သိယာ သမထာ သမထ သာဓာရဏာ? ကထံ သိယာ သမထာ သမထ

အသာဓာရဏာ? ေယဘုယ္ယသိကာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရဏာ, သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ

ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက အသာဓာရဏာ။

သတိဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရေဏာ, အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ

တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ အသာဓာရေဏာ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရေဏာ, ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ

တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ အသာဓာရေဏာ။

ပဋိညာတကရဏံ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရဏံ, တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက

ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ အသာဓာရဏံ။

တ ပာပိယသိကာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရဏာ, တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ

သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ အသာဓာရဏာ။

တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနယ သာဓာရေဏာ, ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ

အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ အသာဓာရေဏာ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ

သမထ သာဓာရဏာ; ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထ အသာဓာရဏာ။

သမထာ သမထ သာဓာရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ နဝေမာ။

၁၀. သမထာ သမထ တဗ္ဘာဂိယဝာေရာ

232

၃၀၀. သမထာ သမထ တဗ္ဘာဂိယာ, သမထာ သမထ အညဘာဂိယာ။ သိယာ သမထာ

သမထ တဗ္ဘာဂိယာ, သိယာ သမထာ သမထ အညဘာဂိယာ။

ကထံ သိယာ သမထာ သမထ တဗ္ဘာဂိယာ? ကထံ သိယာ သမထာ သမထ

အညဘာဂိယာ? ေယဘုယ္ယသိကာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိယာ, သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ

ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက အညဘာဂိယာ။

သတိဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိေယာ, အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ

တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ အညဘာဂိေယာ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိေယာ, ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ

တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ အညဘာဂိေယာ။

ပဋိညာတကရဏံ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိယံ, တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရက

ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ အညဘာဂိယံ။

တ ပာပိယသိကာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိယာ, တိဏဝတ္ထာရက ေယဘုယ္ယသိကာယ

သတိဝိနယ အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ အညဘာဂိယာ။

တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနယ တဗ္ဘာဂိေယာ, ေယဘုယ္ယသိကာယ သတိဝိနယ

အမူဠ္ဟဝိနယ ပဋိညာတကရဏ တ ပာပိယသိကာယ အညဘာဂိေယာ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ

သမထ တဗ္ဘာဂိယာ, ဧဝ ံသိယာ သမထာ သမထ အညဘာဂိယာ။

သမထာ သမထ တဗ္ဘာဂိယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒသေမာ။

233

၁၁. သမထသမ္မ ခာဝိနယဝာေရာ

၃၀၁. သမေထာ သမ္မ ခာဝိနေယာ, သမ္မုခာဝိနေယာ သမေထာ? သမေထာ ေယဘုယ္ယသိကာ,

ေယဘုယ္ယသိကာ သမေထာ? သမေထာ သတိဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ သမေထာ? သမေထာ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမေထာ? သမေထာ ပဋိညာတကရဏံ, ပဋိညာတကရဏံ

သမေထာ? သမေထာ တ ပာပိယသိကာ, တ ပာပိယသိကာ သမေထာ? သမေထာ

တိဏဝတ္ထာရေကာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ သမေထာ?

ေယဘုယ္ယသိကာ သတိဝိနေယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ တ ပာပိယသိကာ

တိဏဝတ္ထာရေကာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ သမ္မုခာဝိနေယာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာ သမေထာ ေစဝ

သမ္မုခာဝိနေယာ စ။

သတိဝိနေယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ တ ပာပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရေကာ

သမ္မုခာဝိနေယာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ ေယဘုယ္ယသိကာ။ ေယဘုယ္ယသိကာ သမေထာ ေစဝ

ေယဘုယ္ယသိကာ စ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ တ ပာပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မ ခာဝိနေယာ

ေယဘုယ္ယသိကာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ သတိဝိနေယာ။ သတိဝိနေယာ သမေထာ ေစဝ

သတိဝိနေယာ စ။

ပဋိညာတကရဏံ တ ပာပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မုခာဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ

သတိဝိနေယာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမေထာ ေစဝ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ စ။

234

တ ပာပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မ ခာဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ သတိဝိနေယာ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ ပဋိညာတကရဏံ။ ပဋိညာတကရဏံ သမေထာ ေစဝ

ပဋိညာတကရဏဉ္စ။

တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မ ခာဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ သတိဝိနေယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ

ပဋိညာတကရဏံ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ တ ပာပိယသိကာ။ တ ပာပိယသိကာ

သမေထာ ေစဝ တ ပာပိယသိကာ စ။

သမ္မုခာဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ သတိဝိနေယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ

တ ပာပိယသိကာ – ဣေမ သမထာ သမထာ, ေနာ တိဏဝတ္ထာရေကာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ

သမေထာ ေစဝ တိဏဝတ္ထာရေကာ စ။

သမထသမ္မုခာဝိနယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဧကာဒသေမာ။

၁၂. ဝိနယဝာေရာ

၃၀၂. ဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနေယာ, သမ္မုခာဝိနေယာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ ေယဘုယ္ယသိကာ,

ေယဘုယ္ယသိကာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ သတိဝိနေယာ, သတိဝိနေယာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ ပဋိညာတကရဏံ, ပဋိညာတကရဏံ ဝိနေယာ?

ဝိနေယာ တ ပာပိယသိကာ, တ ပာပိယသိကာ ဝိနေယာ? ဝိနေယာ တိဏဝတ္ထာရေကာ,

တိဏဝတ္ထာရေကာ ဝိနေယာ?

ဝိနေယာ သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယာ သိယာ န သမ္မုခာဝိနေယာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာ ဝိနေယာ ေစဝ

သမ္မုခာဝိနေယာ စ။

235

ဝိနေယာ သိယာ ေယဘုယ္ယသိကာ, သိယာ န ေယဘုယ္ယသိကာ။ ေယဘုယ္ယသိကာ ဝိနေယာ ေစဝ

ေယဘုယ္ယသိကာ စ။

ဝိနေယာ သိယာ သတိဝိနေယာ, သိယာ န သတိဝိနေယာ။ သတိဝိနေယာ ဝိနေယာ ေစဝ

သတိဝိနေယာ စ။

ဝိနေယာ သိယာ အမူဠ္ဟဝိနေယာ, သိယာ န အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ဝိနေယာ ေစဝ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ စ။

ဝိနေယာ သိယာ ပဋိညာတကရဏံ, သိယာ န ပဋိညာတကရဏံ။ ပဋိညာတကရဏံ ဝိနေယာ ေစဝ

ပဋိညာတကရဏဉ္စ။

ဝိနေယာ သိယာ တ ပာပိယသိကာ, သိယာ န တ ပာပိယသိကာ။ တ ပာပိယသိကာ

ဝိနေယာ ေစဝ တ ပာပိယသိကာ စ။

ဝိနေယာ သိယာ တိဏဝတ္ထာရေကာ, သိယာ န တိဏဝတ္ထာရေကာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ဝိနေယာ

ေစဝ တိဏဝတ္ထာရေကာ စ။

ဝိနယဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဒ္ဝာဒသေမာ။

၁၃. ကုသလဝာေရာ

၃၀၃. သမ္မ ခာဝိနေယာ ကုသေလာ အကုသေလာ အဗ္ယာကေတာ? ေယဘုယ္ယသိကာ ကုသလာ

အကုသလာ အဗ္ယာကတာ? သတိဝိနေယာ ကုသေလာ အကုသေလာ အဗ္ယာကေတာ? အမူဠ္ဟဝိနေယာ

ကုသေလာ အကုသေလာ အဗ္ယာကေတာ? ပဋိညာတကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗ္ယာကတံ?

236

တ ပာပိယသိကာ ကုသလာ အကုသလာ အဗ္ယာကတာ? တိဏဝတ္ထာရေကာ ကုသေလာ

အကုသေလာ အဗ္ယာကေတာ?

သမ္မုခာဝိနေယာ သိယာ ကုသေလာ, သိယာ အဗ္ယာကေတာ။ နတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ အကုသေလာ။

ေယဘုယ္ယသိကာ သိယာ ကုသလာ, သိယာ အကုသလာ, သိယာ အဗ္ယာကတာ။

သတိဝိနေယာ သိယာ ကုသေလာ, သိယာ အကုသေလာ, သိယာ အဗ္ယာကေတာ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ သိယာ ကုသေလာ, သိယာ အကုသေလာ, သိယာ အဗ္ယာကေတာ။

ပဋိညာတကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။

တ ပာပိယသိကာ သိယာ ကုသလာ, သိယာ အကုသလာ သိယာ အဗ္ယာကတာ။

တိဏဝတ္ထာရေကာ သိယာ ကုသေလာ, သိယာ အကုသေလာ, သိယာ အဗ္ယာကေတာ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗ္ယာကတံ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ

အဗ္ယာကတံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗ္ယာကတံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ

အဗ္ယာကတံ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။ နတ္ထ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလံ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗ္ယာကတံ။

237

ကုသလဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ေတရသေမာ။

၁၄. ယတ္ထဝာေရာ, ပုစ္ဆာဝာေရာ

၃၀၄. ယတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ

လဗ္ဘတိ, တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ

လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ

လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ,

န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ

လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ

လဗ္ဘတိ။

238

ယတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ

လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ

လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ; ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ,

တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။

ယတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ; ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ။ န

တတ္ထ သတိဝိနေယာ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ,

န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ။

ယတ္ထ သတိဝိနေယာ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ; ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ သတိဝိနေယာ။ န တတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ,

န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ။ သမ္မ ခာဝိနယံ ကာတုန မူလံ။ေပ.။။

ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ; ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ။ န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န

တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ။

စက္ကေပယ္ယာလံ။

ယတ္ထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ စုဒ္ဒသေမာ။

239

၁၅. သမထဝာေရာ, ဝိ ဇ္ဇနာဝာေရာ

၃၀၅. ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ

ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မ ခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ သတိဝိနေယာ

လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။ န

တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ,

န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မ ခာဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

240

တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န

တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။

ယသ္မိံ သမေယ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။

သမထဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပန္နရသေမာ။

၁၆. သံသဋ္ဌဝာေရာ

၃၀၆. အဓိကရဏန ္တိ ဝာ သမထာတိ ဝာ ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒာဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ စ ပနေိမသံ

ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ [ဝိနိဗ ္ုဘ ဇ္ဇတ္ဝာ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇ္ဇတ္ဝာ (က.), ဋီကာယံ ဧကပဒေမဝ ဒိ တိ]

နာနာကရဏံ ပညာေပတုန ္တိ?

အဓိကရဏန ္တ ိဝာ သမထာတိ ဝာ ဣေမ ဓမ္မာ ဝိသံသဋ္ဌာ, ေနာ သံသဋ္ဌာ။ လဗ္ဘာ စ ပနိေမသံ ဓမ္မာနံ

ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုန ္တ။ိ ေသာ – ‘‘မာ ေဟဝ’’န ္တိ ဝစနီေယာ။

အဓိကရဏန ္တ ိဝာ သမထာတိ ဝာ ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, ေနာ ဝိသံသဋ္ဌာ။ ေနာ စ လဗ္ဘာ [န စ လဗ္ဘာ (က.)]

ဣေမသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ။ တံ ကိ ေဟတု? နနု ဝုတ္တ

ဘဂဝတာ – ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဘိက္ခေဝ, အဓိကရဏာနိ, သတ္တ သမထာ။ အဓိကရဏာ သမေထဟိ သမ္မန ္တ,ိ

သမထာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန ္တ။ိ ဧဝ,ံ ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ေနာ ဝိသံသဋ္ဌာ; ေနာ စ လဗ္ဘာ ဣေမသံ

ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတု’’န ္တ။ိ

241

သံသဋ္ဌဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ေသာဠသေမာ။

၁၇. သမ္မတိဝာေရာ

၃၀၇. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ?

[စူဠဝ. ၂၂၈, ၂၃၆ အာဒေယာ] ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။

[စူဠဝ. ၂၂၈, ၂၃၆ အာဒေယာ] အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန

စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

[စူဠဝ. ၂၃၉, ၂၄၂ အာဒေယာ] အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန

စ ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

[စူဠဝ. ၂၃၉, ၂၄၂ အာဒေယာ] ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧေကန သမေထန သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ ိ– သမ္မ ခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

242

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ ိ– သမ္မ ခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန

စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ

ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ ိ– သမ္မ ခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ။

အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ

ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ ိ–

သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

243

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဆဟ ိသမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန

စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ

သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမ္မတိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တရသေမာ။

၁၈. သမ္မန ္တိ န သမ္မန ္တဝိာေရာ

၃၀၈. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မတိ, ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ?

244

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။ ပဉ္စဟိ

သမေထဟိ န သမ္မတိ – သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ

အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။ တီဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

[စူဠဝ. ၂၃၉] အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ စတူဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧေကန သမေထန သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန။ ဆဟိ သမေထဟိ န သမ္မတိ –

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ

န သမ္မန ္တိ – ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ကတိဟိ သမေထဟိ န

သမ္မန ္တိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

245

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ တီဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ –

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ

စ။ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ – သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? ကတိဟိ သမေထဟိ န

သမ္မန ္တိ? အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ဆဟ ိသမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ ဧေကန သမေထန န သမ္မန ္တိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ ိ– သမ္မ ခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန

စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာ စ။ တီဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ကတိဟိ သမေထဟိ န

သမ္မန ္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ စတူဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

246

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ကတိဟိ

သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ? ကတိဟိ

သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ

– သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ။ ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ – ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ ကတိဟိ

သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ? အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဆဟ ိသမေထဟိ

သမ္မန ္တိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ

တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။ ဧေကန သမေထန န သမ္မန ္တိ – ေယဘုယ္ယသိကာယ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ? ကတိဟိ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အနုဝာဒာဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ

ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ ိ– သမ္မ ခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ

သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

သမ္မန ္တိ န သမ္မန ္တဝိာေရာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌာရသေမာ။

၁၉. သမထာဓိကရဏဝာေရာ

247

၃၀၉. သမထာ သမေထဟိ သမ္မန ္တ?ိ သမထာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန ္တိ? အဓိကရဏာ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ? အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန ္တ?ိ

သိယာ သမထာ သမေထဟိ သမ္မန ္တ,ိ သိယာ သမထာ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ။ သိယာ သမထာ

အဓိကရေဏဟိ သမ္မန ္တ,ိ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန ္တိ။ သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ, သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ။ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန ္တိ,

သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန ္တ။ိ

၃၁၀. ကထံ သိယာ သမထာ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ, ကထံ သိယာ သမထာ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ?

ေယဘုယ္ယသိကာ သမ္မ ခာဝိနေယန သမ္မတိ; သတိဝိနေယန န သမ္မတိ, အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ,

ပဋိညာတကရေဏန န သမ္မတိ, တ ပာပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရေကန န သမ္မတိ။

သတိဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရေဏန န

သမ္မာတိ, တ ပာပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရေကန န သမ္မတိ, ေယဘုယ္ယသိကာယ န

သမ္မတိ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; ပဋိညာတကရေဏန န သမ္မတိ, တ ပာပိယသိကာယ

န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရေကန န သမ္မတိ, ေယဘုယ္ယသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနေယန န သမ္မတိ။

ပဋိညာတကရဏံ သမ္မ ခာဝိနေယန သမ္မတိ; တ ပာပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရေကန

န သမ္မတိ, ေယဘုယ္ယသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနေယန န သမ္မတိ, အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ။

တ ပာပိယသိကာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မတိ; တိဏဝတ္ထာရေကန န သမ္မတိ, ေယဘုယ္ယသိကာယ

န သမ္မတိ, သတိဝိနေယန န သမ္မတိ, အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရေဏန န သမ္မတိ။

248

တိဏဝတ္ထာရေကာ သမ္မ ခာဝိနေယန သမ္မတိ; ေယဘုယ္ယသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနေယန န

သမ္မတိ, အမူဠ္ဟဝိနေယန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရေဏန န သမ္မတိ, တ ပာပိယသိကာယ န သမ္မတိ။

ဧဝ ံသိယာ သမထာ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ။ ဧဝ ံသိယာ သမထာ သမေထဟိ န သမ္မန ္တ။ိ

၃၁၁. ကထံ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန ္တိ, ကထံ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ န

သမ္မန ္တိ? သမ္မ ခာဝိနေယာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

ေယဘုယ္ယသိကာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

သတိဝိနေယာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

အမူဠ္ဟဝိနေယာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

ပဋိညာတကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

တ ပာပိယသိကာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

249

တိဏဝတ္ထာရေကာ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ

သမ္မန ္တိ။ ဧဝ ံသိယာ သမထာ အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန ္တိ။

၃၁၂. ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ, ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ န

သမ္မန ္တိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ သမ္မုခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သမ္မတိ; သတိဝိနေယန စ

အမူဠ္ဟဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ န သမ္မတိ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ သမ္မ ခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ

စ သမ္မတိ; ေယဘုယ္ယသိကာယ စ ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ န သမ္မတိ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ သမ္မတိ;

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ န သမ္မတိ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ သမ္မ ခာဝိနေယန သမ္မတိ; ေယဘုယ္ယသိကာယ စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန

စ ပဋိညာတကရေဏန စ တ ပာပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရေကန စ န သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ

အဓိကရဏာ သမေထဟိ သမ္မန ္တ။ိ ဧဝ ံသိယာ အဓိကရဏာ သမေထဟိ န သမ္မန ္တိ။

၃၁၃. ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ သမ္မန ္တ?ိ ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ

အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန ္တိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န

သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

250

အာပတ္တာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ, အနုဝာဒာဓိကရေဏန န သမ္မတိ,

အာပတ္တာဓိကရေဏန န သမ္မတိ; ကိစ္စာဓိကရေဏန သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ

သမ္မန ္တိ။ ဧဝ ံသိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရေဏဟိ န သမ္မန ္တ။ိ

ဆာပိ သမထာ စတ္တာေရာပိ အဓိကရဏာ သမ္မုခာဝိနေယန သမ္မန ္တ;ိ သမ္မုခာဝိနေယာ န ေကနစိ

သမ္မတိ။

သမထာဓိကရဏဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဧကူနဝီသတိေမာ။

၂၀. သမုဋ္ဌာပနဝာေရာ

၃၁၄. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ

စတုန္န အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ; အပိစ, ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ

အဓိကရဏာ ဇာယန ္တ။ိ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၃၄၈ အာဒေယာ] ဣဓ ဘိက္ခ ဝိဝဒန ္တိ –

‘‘ဓေမ္မာတိ ဝာ, အဓေမ္မာတိ ဝာ, ဝိနေယာတိ ဝာ, အဝိနေယာတိ ဝာ, အဘာသိတံ အလပိတံ

တထာဂေတနာတိ ဝာ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတနာတိ ဝာ, အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာတိ ဝာ,

အာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာတိ ဝာ, အပညတ္တ တထာဂေတနာတိ ဝာ, ပညတ္တ တထာဂေတနာတိ ဝာ,

အာပတ္တီတိ ဝာ, အနာပတ္တီတိ ဝာ, လဟုကာ အာပတ္တတိ ဝာ, ဂရုကာ အာပတ္တတိ ဝာ, သာဝေသသာ

အာပတ္တီတိ ဝာ, အနဝေသသာ အာပတ္တတိ ဝာ, ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဝာ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဝာ’’။ ယ ံ

တတ္ထ ဘ နံ ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ နာနာဝာေဒာ အညထာဝာေဒာ ဝိပစ္စတာယ ေဝာဟာေရာ

ေမဓကံ [ေမဓဂံ (က.)], ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝာဒာဓိကရေဏ သေ င္ဃာ ဝိဝဒတိ။

251

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တယာ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ

ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန ္တ။ိ

၃၁၅. အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ; အပိစ,

အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန ္တ။ိ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရ.ိ

၃၄၈ အာဒေယာ] ဣဓ ဘိက္ခ ဘိက္ခ ံ အနုဝဒန ္တိ သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ အာစာရဝိပတ္တယာ ဝာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ

ဝာ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝာ။ ေယာ တတ္ထ အနုဝာေဒာ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝ င္ကတာ

အဗ္ုဘ ဟနတာ အနုဗလပ္ပဒာနံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝာဒာဓိကရေဏ သေ င္ဃာ ဝိဝဒတိ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တယာ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ

အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန ္တ။ိ

၃၁၆. အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ; အပိစ,

အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန ္တ။ိ ယထာ ကထံ ဝိယ? ပဉ္စပ ိအာပတ္တက္ခန္ဓာ

အာပတ္တာဓိကရဏံ, သတ္တပိ အာပတ္တက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

အာပတ္တာဓိကရေဏ သေ င္ဃာ ဝိဝဒတိ။ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ

အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တယာ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန ္တ။ိ

252

၃၁၇. ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္ံန အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ

စတုန္န အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာေပတိ, အပိစ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ

အဓိကရဏာ ဇာယန ္တ။ိ ယထာ ကထံ ဝိယ? ယာ သ င္ဃ ကိစ္စယတာ ကရဏီယတာ

အပေလာကနကမ္မံ ဉတ္တကမ္မ ဉတ္တဒုတိယကမ္မ ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။

ကိစ္စာဓိကရေဏ သေ င္ဃာ ဝိဝဒတိ။ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ

အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တယာ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာေရာ အဓိကရဏာ ဇာယန ္တ။ိ

သမုဋ္ဌာပနဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဝီသတိေမာ။

၂၁. ဘဇတိဝာေရာ

၃၁၈. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္န? ကတေမန အဓိကရေဏန သ င္ဂဟတိံ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္န? ကတေမန အဓိကရေဏန သ င္ဂဟတိံ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္န? ကတေမန အဓိကရေဏန သ င္ဂဟတိံ?

ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္န? ကတေမန အဓိကရေဏန သ င္ဂဟတိံ?

253

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဘဇတိ, ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဥပနိ ိတံ,

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ပရိယာပန္န, ဝိဝာဒာဓိကရေဏန သ င္ဂဟိတံ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဘဇတိ, အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဥပနိ ိတံ,

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ပရိယာပန္န, အနုဝာဒာဓိကရေဏန သ င္ဂဟိတံ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဘဇတိ, အာပတ္တာဓိကရဏံ

ဥပနိ ိတံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ ပရိယာပန္န, အာပတ္တာဓိကရေဏန သ င္ဂဟိတံ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဘဇတိ, ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥပနိ တိံ,

ကိစ္စာဓိကရဏံ ပရိယာပန္န, ကိစ္စာဓိကရေဏန သ င္ဂဟိတံ။

၃၁၉. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိ သမေထ ဘဇတိ, ကတိ သမေထ ဥပနိ ိတံ,

ကတိ သမေထ ပရိယာပန္န, ကတိဟိ သမေထဟိ သ င္ဂဟတိံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိ သမေထ ဘဇတိ, ကတိ သမေထ ဥပနိ ိတံ, ကတိ

သမေထ ပရိယာပန္န, ကတိဟိ သမေထဟိ သ င္ဂဟိတံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိ သမေထ ဘဇတိ, ကတိ သမေထ ဥပနိ ိတံ, ကတိ

သမေထ ပရိယာပန္န, ကတိဟိ သမေထဟိ သ င္ဂဟိတံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

ကိစ္စာဓိကရဏံ သတ္တန္န သမထာနံ ကတိ သမေထ ဘဇတိ, ကတိ သမေထ ဥပနိ တိံ, ကတိ

သမေထ ပရိယာပန္န, ကတိဟိ သမေထဟိ သ င္ဂဟိတံ, ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ?

254

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ သတ္တန္န သမထာန ံေဒ္ဝ သမေထ ဘဇတိ, ေဒ္ဝ သမေထ ဥပနိ ိတံ, ေဒ္ဝ သမေထ

ပရိယာပန္နံ, ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သ င္ဂဟတိံ, ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယန စ

ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ သတ္တန္န သမထာနံ စတ္တာေရာ သမေထ ဘဇတိ, စတ္တာေရာ သမေထ ဥပနိ ိတံ,

စတ္တာေရာ သမေထ ပရိယာပန္န, စတူဟိ သမေထဟိ သ င္ဂဟိတံ, စတူဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ –

သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ သတ္တန္န သမထာနံ တေယာ သမေထ ဘဇတိ, တေယာ သမေထ ဥပနိ ိတံ,

တေယာ သမေထ ပရိယာပန္န, တီဟိ သမေထဟိ သ င္ဂဟတိံ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ –

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ သတ္တန္န သမထာနံ ဧကံ သမထံ ဘဇတိ, ဧကံ သမထံ ဥပနိ ိတံ, ဧကံ သမထံ

ပရိယာပန္နံ, ဧေကန သမေထန သ င္ဂဟိတံ, ဧေကန သမေထန သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနေယနာတိ။

ဘဇတိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ဧကဝီသတိေမာ။

သမထေဘေဒာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အဓိကရဏံ ပရိယာယံ၊ သာဓာရဏာ စ ဘာဂိယာ။

သမထာ သာဓာရဏိကာ၊ သမထ တဗ္ဘာဂိယာ။

သမထာ သမ္မုခာ ေစဝ၊ ဝိနေယန ကုသေလန စ။

255

ယတ္ထ သမထသံသဋ္ဌာ၊ သမ္မန ္တိ န သမ္မန ္တိ စ။

သမထာဓိကရဏေဉ္စဝ၊ သမုဋ္ဌာနံ ဘဇန ္တိ စာတိ။

ခန္ဓကပုစ္ဆာဝာေရာ

၃၂၀.

ဥပသမ္ပဒံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာန ံသနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ဥပသမ္ပဒံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ။

ဥေပာသထံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ဥေပာသထံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံတိ ော အာပတ္တေယာ။

ဝ ူပနာယိကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ဝ ူပနာယိကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာန ံသနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံဧကာ အာပတ္တ။

ပဝာရဏံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာန ံသနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

256

ပဝာရဏံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံတိ ော အာပတ္တေယာ။

စမ္မသညုတ္တ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

စမ္မသညုတ္တ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံတိ ော အာပတ္တေယာ။

ေဘသဇ္ဇ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာန ံသနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ေဘသဇ္ဇ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံတိ ော အာပတ္တေယာ။

ကထိနကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ကထိနကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံနတ္ထ တတ္ထ အာပတ္တ [န ကတမာ အာပတ္တေယာ (က.)]။

စီဝရသညုတ္တ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

စီဝရသညုတ္တ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံတိ ော အာပတ္တေယာ။

စေမ္ပယ္ယကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

257

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

စေမ္ပယ္ယကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံဧကာ အာပတ္တ။

ေကာသမ္ဗကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ေကာသမ္ဗကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံဧကာ အာပတ္တ။

ကမ္မက္ခန္ဓကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ကမ္မက္ခန္ဓကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံဧကာ အာပတ္တ။

ပာရိဝာသိကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ပာရိဝာသိကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံဧကာ အာပတ္တ။

သမုစ္စယံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာန ံသနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

သမုစ္စယံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံဧကာ အာပတ္တ။

258

သမထံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

သမထံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ။

ခုဒ္ဒကဝတ္ထ ကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ခုဒ္ဒကဝတ္ထ ကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံတိ ော အာပတ္တေယာ။

ေသနာသနံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ေသနာသနံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံတိ ော အာပတ္တေယာ။

သ င္ဃေဘဒံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

သ င္ဃေဘဒံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ။

သမာစာရံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

သမာစာရံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

259

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံဧကာ အာပတ္တ။

ဌပန ံပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ဌပန ံဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာန ံသနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံဧကာ အာပတ္တ။

ဘိက္ခ နိက္ခန္ဓကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ဘိက္ခ နိက္ခန္ဓကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာန ံသနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ။

ပဉ္စသတိကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

ပဉ္စသတိကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံနတ္ထ တတ္ထ အာပတ္တ။

သတ္တသတိကံ ပုစ္ဆိ ံသနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံကတိ အာပတ္တေယာ။

သတ္တသတိကံ ဝိ ဇ္ဇ ံ သနိဒာနံ သနိေဒ္ဒသံ။

သမုက္ကဋ္ဌပဒာန ံနတ္ထ တတ္ထ အာပတ္တတိ။

ခန္ဓကပုစ္ဆာဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

260

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဥပသမ္ပဒူေပာသေထာ၊ ဝ ူပနာယိကပဝာရဏာ။

စမ္မေဘသဇ္ဇကထိနာ၊ စီဝရံ စေမ္ပယ္ယေကန စ။

ေကာသမ္ဗက္ခန္ဓကံ ကမ္မ၊ ပာရိဝာသိသမုစ္စယာ။

သမထခုဒ္ဒကာ ေသနာ၊ သ င္ဃေဘဒံ သမာစာေရာ။

ဌပန ံဘိက္ခ နိက္ခန္ဓ၊ ပဉ္စသတ္တသေတန စာတိ။

ဧကုတ္တရိကနေယာ

၁. ဧကကဝာေရာ

၃၂၁. အာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။

အနာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ လဟုကာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဂရုကာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဝေသသာ

အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနဝေသသာ အာပတ္တ ဇာနတိဗ္ဗာ။ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သပ္ပဋိကမ္မာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပ္ပဋိကမ္မာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ေဒသနာဂာမိနီ

အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အေဒသနာဂာမိနီ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အန ္တရာယိကာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။

အနန ္တရာယိကာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဝဇ္ဇပညတ္တိ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနဝဇ္ဇပညတ္တ အာပတ္တ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ကိရိယေတာ သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တ ဇာနတိဗ္ဗာ။ အကိရိယေတာ သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ကိရိယာကိရိယေတာ သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပရာပတ္တ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗာပတ္တနံ အန ္တရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပရာပတ္တီန ံအန ္တရာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ေဒသိတာ

ဂဏနူပဂာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ေဒသိတာ န ဂဏနူပဂာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပညတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။

အနုပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပေဒသပညတ္တိ

261

ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဓာရဏပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အသာဓာရဏပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဧကေတာပညတ္တိ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဥဘေတာပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ထုလ္လဝဇ္ဇာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အထုလ္လဝဇ္ဇာ အာပတ္တ

ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဂိဟိပဋိသံယုတ္တာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ န ဂိဟိပဋိသံယုတ္တာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ နိယတာ

အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနိယတာ အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အာဒိကေရာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

အနာဒိကေရာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အဓိစ္စာပတ္တိေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အဘိဏ္ဟာပတ္တိေကာ

ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ေစာဒေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ စုဒိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

အဓမ္မေစာဒေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အဓမ္မစုဒိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဓမ္မေစာဒေကာ

ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဓမ္မစုဒိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ နိယေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

အနိယေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အဘဗ္ဗာပတ္တိေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဘဗ္ဗာပတ္တေကာ

ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဥက္ခတ္တေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အနုက္ခိတ္တေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

နာသိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အနာသိတေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ သမာနသံဝာသေကာ

ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ အသမာနသံဝာသေကာ ပုဂ္ဂေလာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဌပနံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ။

ဧကကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ကရာ အာပတ္တ လဟုကာ၊ သာဝေသသာ စ ဒုဋ္ဌုလ္လာ။

ပဋိကမ္မေဒသနာ စ၊ အန ္တရာ ဝဇ္ဇကိရိယံ။

ကိရိယာကိရိယံ ပုဗ္ဗာ၊ အန ္တရာ ဂဏနူပဂာ။

ပညတ္တ အနာနုပ္ပန္န၊ သဗ္ဗသာဓာရဏာ စ ဧကေတာ [ပညတ္တာနုပ္ပန္နာ သဗ္ဗာ၊ သာဓာရဏာ စ

ဧကေတာ (သ္ယာ.)]။

262

ထုလ္လဂိဟိနိယတာ စ၊ အာဒိ အဓိစ္စေစာဒေကာ။

အဓမ္မဓမ္မနိယေတာ၊ အဘေဗ္ဗာက္ခတ္တနာသိတာ။

သမာနံ ဌပနေဉ္စဝ၊ ဥဒ္ဒာန ံဧကေက ဣဒန ္တိ။

၂. ဒုကဝာေရာ

၃၂၂. အတ္ထာပတ္တ သညာ ဝိေမာက္ခာ, အတ္ထာပတ္တ ေနာ သညာဝိေမာက္ခာ။ အတ္ထာပတ္တ

လဒ္ဓသမာပတ္ိတက , အတ္ထာပတ္တ န လဒ္ဓသမာပတ္တိက ။ အတ္ထာပတ္တ သဒ္ဓမ္မပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တ

အသဒ္ဓမ္မပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထာပတ္တ သပရိက္ခာရပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တ ပရပရိက္ခာရပဋိသညုတ္တာ။

အတ္ထာပတ္တ သပုဂ္ဂလပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တ ပရပုဂ္ဂလပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထ သစ္စ ဘဏေန ္တာ ဂရုကံ

အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, မုသာ ဘဏေန ္တာ လဟုကံ။ အတ္ထ မုသာ ဘဏေန ္တာ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, သစ္စ

ဘဏေန ္တာ လဟုကံ။ အတ္ထာပတ္တ ဘူမိဂေတာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ေဝဟာသဂေတာ။ အတ္ထာပတ္တ

ေဝဟာသဂေတာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဘူမိဂေတာ။ အတ္ထာပတ္တ နိက္ခမေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပဝိသေန ္တာ။

အတ္ထာပတ္တ ပဝိသေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ နိက္ခမေန ္တာ။ အတ္ထာပတ္တ အာဒိယေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ

အနာဒိယေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တ သမာဒိယေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န သမာဒိယေန ္တာ

အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တ ကေရာေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န ကေရာေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တ

ေဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န ေဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ (အတ္ထာပတ္တ ေဒေသေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ

န ေဒေသေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။) [( ) (နတ္ထ ကတ္ထစိ)] အတ္ထာပတ္တ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တ ပရိေဘာေဂန အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န ပရိေဘာေဂန အာပဇ္ဇတိ။

အတ္ထာပတ္တ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဒိဝာ။ အတ္ထာပတ္တ ဒိဝာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ရတ္တိံ။ အတ္ထာပတ္တ အရုဏုေဂ္ဂ

အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န အရုဏုေဂ္ဂ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တ ဆိန္ဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န

263

ဆိန္ဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တ ဆာေဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န ဆာေဒေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။

အတ္ထာပတ္တ ဓာေရေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တ န ဓာေရေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။

ေဒ္ဝ ဥေပာသထာ – စာတုဒ္ဒသိေကာ စ ပန္နရသိေကာ စ။ ေဒ္ဝ ပဝာရဏာ – စာတုဒ္ဒသိကာ စ

ပန္နရသိကာ စ။ ေဒ္ဝ ကမ္မာနိ – အပေလာကနကမ္မံ, ဉတ္တကမ္မ။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ ကမ္မာနိ – ဉတ္တဒုတိယကမ္မ,

ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ။ ေဒ္ဝ ကမ္မဝတ္ထ နိ – အပေလာကနကမ္မ ဝတ္ထ , ဉတ္တိကမ္မ ဝတ္ထု။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ

ကမ္မဝတ္ထ နိ – ဉတ္တဒုတိယကမ္မ ဝတ္ထ , ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ ဝတ္ထု။ ေဒ္ဝ ကမ္မေဒာသာ –

အပေလာကနကမ္မ ေဒာေသာ, ဉတ္တကမ္မ ေဒာေသာ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ကမ္မေဒာသာ –

ဉတ္တဒုတိယကမ္မ ေဒာေသာ, ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ ေဒာေသာ။ ေဒ္ဝ ကမ္မသမ္ပတ္တေယာ –

အပေလာကနကမ္မ သမ္ပတ္တ, ဉတ္တိကမ္မ သမ္ပတ္တ။ အပရာပိ ေဒ္ဝ ကမ္မသမ္ပတ္တေယာ –

ဉတ္တဒုတိယကမ္မ သမ္ပတ္တ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မ သမ္ပတ္တ။ ေဒ္ဝ နာနာသံဝာသကဘူမိေယာ – အတ္တနာ ဝာ

အတ္တာနံ နာနာသံဝာသကံ ကေရာတိ, သမေဂ္ဂာ ဝာ န ံသေ င္ဃာ ဥက္ခပတိ အဒ ေန ဝာ အပ္ပဋိကေမ္မ ဝာ

အပ္ပဋိနိ ေဂ္ဂ ဝာ။ ေဒ္ဝ သမာနသံဝာသကဘူမိေယာ – အတ္တနာ ဝာ အတ္တာနံ သမာနသံဝာသကံ

ကေရာတိ, သမေဂ္ဂာ ဝာ န ံသေ င္ဃာ ဥက္ခတ္တ ဩသာေရတိ ဒ ေန ဝာ ပဋိကေမ္မ ဝာ ပဋိနိ ေဂ္ဂ ဝာ။ ေဒ္ဝ

ပာရာဇိကာ – ဘိက္ခ နဉ္စ ဘိက္ခ နီနဉ္စ။ ေဒ္ဝ သ င္ဃာဒိေသသာ, ေဒ္ဝ ထုလ္လစ္စယာ, ေဒ္ဝ ပာစိတ္တယာ, ေဒ္ဝ

ပာဋိေဒသနီယာ, ေဒ္ဝ ဒုက္ကဋာ, ေဒ္ဝ ဒုဗ ္ဘာသိတာ – ဘိက္ခ နဉ္စ ဘိက္ခ နီနဉ္စ။ သတ္တ အာပတ္တိေယာ, သတ္တ

အာပတ္တက္ခန္ဓာ။ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတိ – ကေမ္မန ဝာ သလာကဂ္ဂာေဟန ဝာ။

ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ – အဒ္ဓာနဟီေနာ, အ င္ဂဟီေနာ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ န

ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ – ဝတ္ထ ဝိပေန္နာ, ကရဏဒုက္ကဋေကာ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ –

အပရိပူေရာ ပရိပူေရာ ေနာ စ ယာစတိ။ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ နိ ာယ န ဝတ္ထဗ္ဗ – အလဇ္ဇ စ ဗာလ စ။

ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာန ံနိ ေယာ န ဒာတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇ စ လဇ္ဇေနာ စ န ယာစတိ။ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ နိ ေယာ

264

ဒာတေဗ္ဗာ – ဗာလ စ လဇ္ဇ စ ယာစတိ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတု ံ– ဗုဒ္ဓာ စ

ပေစ္စကဗုဒ္ဓာ စ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ, အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတု ံ– ဘိက္ခ စ ဘိက္ခ နိေယာ စ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ

အဘဗ္ဗာ သဉ္စစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတု ံ– ဘိက္ခ စ ဘိက္ခုနိေယာ စ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ

သဉ္စစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတုံ – ဘိက္ခ စ ဘိက္ခ နိေယာ စ ပုထုဇ္ဇနာ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ သဉ္စစ္စ

သာတိသာရံ ဝတ္ထ ံ အဇ္ဈာစရိတု ံ– ဘိက္ခ စ ဘိက္ခ နိေယာ စ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ သဉ္စစ္စ

သာတိသာရံ ဝတ္ထ ံ အဇ္ဈာစရိတု ံ– ဘိက္ခ စ ဘိက္ခ နိေယာ စ ပုထုဇ္ဇနာ။

ေဒ္ဝ ပဋိေက္ကာသာ – ကာေယန ဝာ ပဋိေက္ကာသတိ ဝာစာယ ဝာ ပဋိေက္ကာသတိ။ ေဒ္ဝ နိ ာရဏာ –

အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ အပ္ပေတ္တာ နိ ာရဏံ တံ ေစ သေ င္ဃာ နိ ာေရတိ ဧကေစ္စာ သုနိ ာရိေတာ,

ဧကေစ္စာ ဒုန္နိ ာရိေတာ။ ေဒ္ဝ ဩသာရဏာ – အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ အပ္ပေတ္တာ ဩသာရဏံ တံ ေစ သေ င္ဃာ

ဩသာေရတိ ဧကေစ္စာ ေသာသာရိေတာ, ဧကေစ္စာ ေဒာသာရိေတာ။ ေဒ္ဝ ပဋိညာ – ကာေယန ဝာ

ပဋိဇာနာတိ ဝာစာယ ဝာ ပဋိဇာနာတိ။ ေဒ္ဝ ပဋိဂ္ဂဟာ – ကာေယန ဝာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ ကာယပဋိဗေဒ္ဓန ဝာ

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ။ ေဒ္ဝ ပဋိေက္ခပာ – ကာေယန ဝာ ပဋိက္ခပတိ ဝာစာယ ဝာ ပဋိက္ခပတိ။ ေဒ္ဝ ဥပဃာတိကာ –

သိက္ခူပဃာတိကာ စ ေဘာဂူပဃာတိကာ စ။ ေဒ္ဝ ေစာဒနာ – ကာေယန ဝာ ေစာေဒတိ ဝာစာယ ဝာ

ေစာေဒတိ။ ေဒ္ဝ ကထိန ပလိေဗာဓာ – အာဝာသပလိေဗာေဓာ စ စီဝရပလိေဗာေဓာ စ။ ေဒ္ဝ

ကထိန အပလိေဗာဓာ – အာဝာသအပလေိဗာေဓာ စ စီဝရအပလိေဗာေဓာ စ။ ေဒ္ဝ စီဝရာနိ –

ဂဟပတိကဉ္စ ပံသုကူလဉ္စ။ ေဒ္ဝ ပတ္တာ – အေယာပေတ္တာ မတ္တကာပေတ္တာ။ ေဒ္ဝ မ လာနိ – တိပုမယံ,

သီသမယံ။ ေဒ္ဝ ပတ္တ အဓိဋ္ဌာနာ – ကာေယန ဝာ အဓိဋ္ဌေတိ ဝာစာယ ဝာ အဓိဋ္ဌေတိ။ ေဒ္ဝ စီဝရ

အဓိဋ္ဌာနာ – ကာေယန ဝာ အဓိဋ္ဌေတိ ဝာစာယ ဝာ အဓိဋ္ဌေတိ။ ေဒ္ဝ ဝိကပ္ပနာ – သမ္မ ခာဝိကပ္ပနာ စ

ပရမ္မုခာဝိကပ္ပနာ စ။ ေဒ္ဝ ဝိနယာ – ဘိက္ခ နဉ္စ ဘိက္ခ နီနဉ္စ။ ေဒ္ဝ ေဝနယိကာ – ပညတ္တဉ္စ

ပညတ္တာနုေလာမဉ္စ။ ေဒ္ဝ ဝိနယ သေလ္လခာ – အကပ္ပေယ ေသတုဃာေတာ, ကပ္ပေယ မတ္တကာရိတာ။

265

ဒ္ဝဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာေယန ဝာ အာပဇ္ဇတိ ဝာစာယ ဝာ အာပဇ္ဇတိ။ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ

အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာေယန ဝာ ဝုဋ္ဌာတိ ဝာစာယ ဝာ ဝုဋ္ဌာတိ။ ေဒ္ဝ ပရိဝာသာ – ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ,

အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပရိဝာသာ – သုဒ္ဓန ္တပရိဝာေသာ သေမာဓာနပရိဝာေသာ။ ေဒ္ဝ

မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ မာနတ္တာ – ပက္ခမာနတ္တံ,

သေမာဓာနမာနတ္တံ။ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ ရတ္တေစ္ဆေဒာ – ပာရိဝာသိက စ မာနတ္တစာရိက စ။ ေဒ္ဝ

အနာဒရိယာန ိ– ပုဂ္ဂလာနာဒရိယဉ္စ ဓမ္မာနာဒရိယဉ္စ။ ေဒ္ဝ ေလာဏာနိ – ဇာတိမဉ္စ ကာရိမဉ္စ

[ဇာတိမယဉ္စ ခာရိမယဉ္စ (သ္ယာ.)]။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ ေလာဏာနိ – သာမုဒ္ဒ ကာဠေလာဏံ။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ

ေလာဏာနိ – သိန္ဓဝံ, ဥဗ္ဘဒိံ [ဥဗ္ဘိရံ (ဣတိပိ)]။ အပရာနိပိ ေဒ္ဝ ေလာဏာနိ – ေရာမကံ, ပက္ကာလကံ။ ေဒ္ဝ

ပရိေဘာဂာ – အဗ္ဘန ္တရပရိေဘာေဂာ စ ဗာဟိရပရိေဘာေဂာ စ။ ေဒ္ဝ အေက္ကာသာ – ဟီေနာ စ

အေက္ကာေသာ ဥက္ကဋ္ဌော စ အေက္ကာေသာ။ ဒ္ဝဟာကာေရဟိ ေပသုညံ ေဟာတိ – ပိယကမ္ယ ဝာ

ေဘဒာဓိပ္ပာယ ဝာ။ ဒ္ဝဟာကာေရဟိ ဂဏေဘာဇနံ ပသဝတိ – နိမန ္တနေတာ ဝာ ဝိညတ္တေတာ ဝာ။ ေဒ္ဝ

ဝ ူပနာယိကာ – ပုရိမိကာ, ပစ္ဆမိိကာ။ ေဒ္ဝ အဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ေဒ္ဝ ဓမ္မကာန ိ

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။

[အ. န.ိ ၂.၉၉ အာဒေယာ] ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အနာဂတံ ဘာရံ ဝဟတိ, ေယာ စ

အာဂတံ ဘာရံ န ဝဟတိ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အနာဂတံ ဘာရံ န ဝဟတိ, ေယာ စ

အာဂတံ ဘာရံ ဝဟတိ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အကပ္ပေယ ကပ္ပယသညီ, ေယာ စ

ကပ္ပေယ အကပ္ပယသညီ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အကပ္ပေယ အကပ္ပယသညီ, ေယာ စ

ကပ္ပေယ ကပ္ပိယသညီ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အနာပတ္တယာ အာပတ္တသညီ, ေယာ စ

အာပတ္တိယာ အနာပတ္တသညီ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အာပတ္တယာ အာပတ္တသညီ, ေယာ စ

အနာပတ္တယာ အနာပတ္တသညီ။ အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အဓေမ္မ ဓမ္မသညီ, ေယာ စ

266

ဓေမ္မ အဓမ္မသညီ။ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အဓေမ္မ အဓမ္မသညီ, ေယာ စ ဓေမ္မ ဓမ္မသညီ။

အပေရပိ ေဒ္ဝ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ေယာ စ အဝိနေယ ဝိနယသညီ, ေယာ စ ဝိနေယ အဝိနယသညီ။ ေဒ္ဝ

ပုဂ္ဂလာ ပ ိတာ – ေယာ စ အဝိနေယ အဝိနယသညီ, ေယာ စ ဝိနေယ ဝိနယသညီ။

[အ. န.ိ ၂.၁၀၉] ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ ဝ န ္တိ – ေယာ စ န ကုက္က စ္စာယိတဗ္ဗ ကုက္က စ္စာယတိ, ေယာ

စ ကုက္က စ္စာယိတဗ္ဗ ကုက္ကုစ္စာယတိ။ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာန ံအာသဝာ န ဝ န ္တိ – ေယာ စ ကုက္က စ္စာယိတဗ္ဗ န

ကုက္က စ္စာယတိ, ေယာ စ ကုက္က စ္စာယိတဗ္ဗ ကုက္ကုစ္စာယတိ။ အပေရသမ္ပိ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ ဝ န ္တိ –

ေယာ စ အကပ္ပေယ ကပ္ပယသညီ, ေယာ စ ကပ္ပေယ အကပ္ပယသညီ။ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ န ဝ န ္တိ –

ေယာ စ အကပ္ပေယ အကပ္ပယသညီ, ေယာ စ ကပ္ပေယ ကပ္ပယသညီ။ အပေရသမ္ပ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ

အာသဝာ ဝ န ္တ ိ– ေယာ စ အနာပတ္တယာ အာပတ္တသညီ, ေယာ စ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တသညီ။ ဒ္ဝန္န

ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ န ဝ န ္တိ – ေယာ စ အနာပတ္တိယာ အနာပတ္တသညီ, ေယာ စ အာပတ္တယာ

အာပတ္တိသညီ။ အပေရသမ္ပ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ ဝ န ္တိ – ေယာ စ အဓေမ္မ ဓမ္မသညီ, ေယာ စ ဓေမ္မ

အဓမ္မသညီ။ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာန ံအာသဝာ န ဝ န ္တိ – ေယာ စ အဓေမ္မ အဓမ္မသညီ, ေယာ စ ဓေမ္မ ဓမ္မသညီ။

အပေရသမ္ပိ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာန ံအာသဝာ ဝ န ္တိ – ေယာ စ အဝိနေယ ဝိနယသညီ, ေယာ စ ဝိနေယ

အဝိနယသညီ။ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝာ န ဝ န ္တ ိ– ေယာ စ အဝိနေယ အဝိနယသညီ, ေယာ စ ဝိနေယ

ဝိနယသညီ။

ဒုကာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

သညာ လဒ္ဓာ စ သဒ္ဓမ္မာ၊ ပရိက္ခာရာ စ ပုဂ္ဂလာ။

သစ္စ ဘူမိ နိက္ခမေန ္တာ၊ အာဒိယေန ္တာ သမာဒိယံ။

267

ကေရာေန ္တာ ေဒေန ္တာ ဂဏ္ဟေန ္တာ၊ ပရိေဘာေဂန ရတ္တ စ။

အရုဏာဆိန္ဒ ဆာေဒေန ္တာ၊ ဓာေရေန ္တာ စ ဥေပာသထာ။

ပဝာရဏာ ကမ္မာပရာ၊ ဝတ္ထ အပရာ ေဒာသာ စ။

အပရာ ေဒ္ဝ စ သမ္ပတ္တ၊ နာနာ သမာနေမဝ စ။

ပာရာဇိသ င္ဃထုလ္လစ္စယ၊ ပာစိတ္တ ပာဋိေဒသနာ။

ဒုက္ကဋာ ဒုဗ ္ဘာသိတာ ေစဝ၊ သတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ စ။

ဘိဇ္ဇတိ ဥပသမ္ပဒာ၊ တေထဝ အပေရ ဒုေဝ။

န ဝတ္ထဗ္ဗ န ဒာတဗ္ဗ၊ အဘဗ္ဗာဘဗ္ဗေမဝ စ။

သဉ္စစ္စ သာတိသာရာ စ၊ ပဋိေက္ကာသာ နိ ာရဏာ။

ဩသာရဏာ ပဋိညာ စ၊ ပဋိဂ္ဂဟာ ပဋိက္ခပာ။

ဥပဃာတိ ေစာဒနာ စ၊ ကထိနာ စ ဒုေဝ တထာ။

စီဝရာ ပတ္တမ လာ၊ အဓိဋ္ဌာနာ တေထဝ ေဒ္ဝ။

ဝိကပ္ပနာ စ ဝိနယာ၊ ေဝနယိကာ စ သေလ္လခာ။

အာပဇ္ဇတိ စ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ပရိဝာသာပေရ ဒုေဝ။

ေဒ္ဝ မာနတ္တာ အပေရ စ၊ ရတ္တေစ္ဆေဒာ အနာဒရိ။

ေဒ္ဝ ေလာဏာ တေယာ အပေရ၊ ပရိေဘာဂေက္ကာေသန စ။

ေပသုေညာ စ ဂဏာဝ ၊ ဌပနာ ဘာရကပ္ပယံ။

268

အနာပတ္တ အဓမ္မဓမ္မာ၊ ဝိနေယ အာသေဝ တထာတိ။

၃. တိကဝာေရာ

၃၂၃. အတ္ထာပတ္တ တိဋ္ဌေန ္တ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပရိနိဗ္ဗ ေတ; အတ္ထာပတ္တ ပရိနိဗ္ဗ ေတ

ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ တိဋ္ဌေန ္တ; အတ္ထာပတ္တ တိဋ္ဌေန ္တပ ိဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ ပရိနိဗ္ဗ ေတပိ။ အတ္ထာပတ္တ

ကာေလ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဝိကာေလ; အတ္ထာပတ္တ ဝိကာေလ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ကာေလ; အတ္ထာပတ္တ

ကာေလ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဝိကာေလ စ။ အတ္ထာပတ္တ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဒိဝာ; အတ္ထာပတ္တ ဒိဝာ

အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ရတ္တိံ; အတ္ထာပတ္တ ရတ္တေဉ္စဝ အာပဇ္ဇတိ ဒိဝာ စ။ အတ္ထာပတ္တ ဒသဝ ော အာပဇ္ဇတိ,

ေနာ ဦနဒသဝ ော; အတ္ထာပတ္တ ဦနဒသဝ ော အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဒသဝ ော; အတ္ထာပတ္တ

ဒသဝ ော ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဦနဒသဝ ော စ။ အတ္ထာပတ္တ ပဉ္စဝ ော အာပဇ္ဇတိ, ေနာ

ဦနပဉ္စဝ ော; အတ္ထာပတ္တ ဦနပဉ္စဝ ော အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပဉ္စဝ ော; အတ္ထာပတ္တ ပဉ္စဝ ော ေစဝ

အာပဇ္ဇတိ ဦနပဉ္စဝ ော စ။ အတ္ထာပတ္တ ကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တ အကုသလစိေတ္တာ

အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တ အဗ္ယာကတစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တ သုခေဝဒနာသမဂင္ီ အာပဇ္ဇတိ;

အတ္ထာပတ္တ ဒုက္ခေဝဒနာသမဂင္ီ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တ အဒုက္ခမသုခေဝဒနာသမဂင္ီ အာပဇ္ဇတိ။ တီဏိ

ေစာဒနာဝတ္ထူနိ – ဒိဋ္ဌေန, သုေတန, ပရိသ င္ကာယ။ တေယာ သလာကဂ္ဂာဟာ – ဂုဠ္ဟေကာ, ဝိဝဋေကာ

[ဝိဝဋ္ဋေကာ (က.)], သကဏ္ဏဇပ္ပေကာ။ တေယာ ပဋိေက္ခပာ – မဟိစ္ဆတာ, အသန ္ုတဋ္ဌိတာ [အသန ္ုတဋ္ဌတာ

(သ္ယာ.)], အသေလ္လခတာ။ တေယာ အနုညာတာ – အပ္ပစ္ဆတာ, သန ္ုတဋ္ဌိတာ, သေလ္လခတာ။ အပေရပိ

တေယာ ပဋိေက္ခပာ – မဟိစ္ဆတာ, အသန ္ုတဋ္ဌိတာ, အမတ္တညုတာ။ တေယာ အနုညာတာ – အပ္ပစ္ဆတာ,

သန ္ုတဋ္ဌိတာ, မတ္တညုတာ။ တိ ော ပညတ္တေယာ – ပညတ္တ, အနုပညတ္တ, အနုပ္ပန္နပညတ္တ။ အပရာပိ

တိ ော ပညတ္တေယာ – သဗ္ဗတ္ထပညတ္တ, ပေဒသပညတ္တိ, သာဓာရဏပညတ္တ။ အပရာပိ တိ ော

ပညတ္တိေယာ – အသာဓာရဏပညတ္တိ, ဧကေတာပညတ္တိ, ဥဘေတာပညတ္တ။

269

အတ္ထာပတ္တ ဗာေလာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပ ိေတာ; အတ္ထာပတ္တ ပ ိေတာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဗာေလာ;

အတ္ထာပတ္တ ဗာေလာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ပ ိေတာ စ။ အတ္ထာပတ္တ ကာေဠ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဇုေဏ္ဟ;

အတ္ထာပတ္တ ဇုေဏ္ဟ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ကာေဠ; အတ္ထာပတ္တ ကာေဠ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဇုေဏ္ဟ စ။ အတ္ထ

ကာေဠ ကပ္ပတိ, ေနာ ဇုေဏ္ဟ; အတ္ထ ဇုေဏ္ဟ ကပ္ပတိ, ေနာ ကာေဠ; အတ္ထ ကာေဠ ေစဝ ကပ္ပတိ ဇုေဏ္ဟ စ။

အတ္ထာပတ္တ ေဟမေန ္တ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂိေမ္ဟ ေနာ ဝ ေ; အတ္ထာပတ္တ ဂိေမ္ဟ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ေဟမေန ္တ

ေနာ ဝ ေ; အတ္ထာပတ္တ ဝ ေ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ေဟမေန ္တ ေနာ ဂိေမ္ဟ။ အတ္ထာပတ္တ သေ င္ဃာ အာပဇ္ဇတိ,

န ဂေဏာ န ပုဂ္ဂေလာ; အတ္ထာပတ္တ ဂေဏာ အာပဇ္ဇတိ, န သေ င္ဃာ န ပုဂ္ဂေလာ; အတ္ထာပတ္တ ပုဂ္ဂေလာ

အာပဇ္ဇတိ, န သေ င္ဃာ န ဂေဏာ။ အတ္ထ သ င္ဃ ကပ္ပတိ, န ဂဏ န ပုဂ္ဂလ ; အတ္ထ ဂဏ

ကပ္ပတိ, န သ င္ဃ န ပုဂ္ဂလ ; အတ္ထ ပုဂ္ဂလ ကပ္ပတိ, န သ င္ဃ န ဂဏ ။ တိ ော ဆာဒနာ

ဝတ္ထ ံ ဆာေဒတိ, ေနာ အာပတ္တိံ; အာပတ္တိံ ဆာေဒတိ, ေနာ ဝတ္ထ ံ; ဝတ္ထ ေဉ္စဝ ဆာေဒတိ အာပတ္တိဉ္စ။

တိ ော ပဋိစ္ဆာဒိေယာ – ဇန ္တာဃရပဋိစ္ဆာဒိ, ဥဒကပဋိစ္ဆာဒိ, ဝတ္ထပဋိစ္ဆာဒိ။ [အ. န.ိ ၃.၁၃၂] တီဏိ

ပဋိစ္ဆန္နာနိ ဝဟန ္တိ, ေနာ ဝိဝဋာနိ – မာတုဂာေမာ ပဋိစ္ဆေန္နာ ဝဟတိ, ေနာ ဝိဝေဋာ; ဗ္ရ ာဟ္မဏာနံ မန ္တာ

ပဋိစ္ဆန္နာ ဝဟန ္တိ, ေနာ ဝိဝဋာ; မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ပဋိစ္ဆန္နာ ဝဟတိ, ေနာ ဝိဝဋာ။ တီဏိ ဝိဝဋာနိ ဝိေရာစန ္တ,ိ ေနာ

ပဋိစ္ဆန္နာနိ – စန္ဒမ လံ ဝိဝဋံ ဝိေရာစတိ, ေနာ ပဋိစ္ဆန္နံ; သူရိယမ လံ ဝိဝဋံ ဝိေရာစတိ, ေနာ ပဋိစ္ဆန္နံ;

တထာဂတပ္ပေဝဒိေတာ ဓမ္မဝိနေယာ ဝိဝေဋာ ဝိေရာစတိ, ေနာ ပဋိစ္ဆေန္နာ။ တေယာ ေသနာသနဂ္ဂာဟာ

– ပုရိမေကာ, ပစ္ဆမိေကာ, အန ္တရာမုတ္တေကာ။ အတ္ထာပတ္တ ဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အဂိလာေနာ;

အတ္ထာပတ္တ အဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂိလာေနာ; အတ္ထာပတ္တ ဂိလာေနာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ

အဂိလာေနာ စ။

တီဏိ အဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ တီဏိ ဓမ္မကာန ိပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ တေယာ ပရိဝာသာ

– ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ, သုဒ္ဓန ္တပရိဝာေသာ။ တေယာ မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ,

270

အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တ, ပက္ခမာနတ္တံ။ တေယာ ပာရိဝာသိက ဘိက္ခုေနာ ရတ္တေစ္ဆဒာ – သဟဝာေသာ,

ဝိပ္ပဝာေသာ, အနာေရာစနာ။ အတ္ထာပတ္တ အေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဗဟိ; အတ္ထာပတ္တ ဗဟိ အာပဇ္ဇတိ,

ေနာ အေန ္တာ; အတ္ထာပတ္တ အေန ္တာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိ စ။ အတ္ထာပတ္တ အေန ္တာသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ

ဗဟိသီမာယ; အတ္ထာပတ္တ ဗဟိသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အေန ္တာသီမာယ; အတ္ထာပတ္တ အေန ္တာသီမာယ

ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိသီမာယ စ။ တီဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာေယန အာပဇ္ဇတိ, ဝာစာယ

အာပဇ္ဇတိ, ကာေယန ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ။ အပေရဟိပိ တီဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ –

သ င္ဃမေဇ္ဈ, ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သန ္တေိက။ တီဟာကာေရဟိ အာပတ္တယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာေယန

ဝုဋ္ဌာတိ, ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကာေယန ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟာကာေရဟိ အာပတ္တယာ

ဝုဋ္ဌာတိ – သ င္ဃမေဇ္ဈ, ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သန ္တေိက။ တီဏိ အဓမ္မကာနိ အမူဠ္ဟဝိနယ ဒာနာနိ။

တီဏိ ဓမ္မကာနိ အမူဠ္ဟဝိနယ ဒာနာနိ။

[စူဠဝ. ၆] တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာက င္ခမာေနာ သေ င္ဃာ တဇ္ဇနီယကမ္မံ

ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ ကလဟကာရေကာ ဝိဝာဒကာရေကာ ဘ ကာရေကာ

သေ င္ဃ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တဗဟုေလာ အနပဒာေနာ

ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုေလာမိေကဟိ ဂိဟိသံသေဂ္ဂဟိ။ [စူဠဝ. ၁၅] တီဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ အာက င္ခမာေနာ သေ င္ဃာ နိယ ကမ္မ ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ

ေဟာတိ။ေပ.။ သေ င္ဃ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တဗဟုေလာ

အနပဒာေနာ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုေလာမိေကဟိ ဂိဟိသံသေဂ္ဂဟိ။ [စူဠဝ. ၂၇] တီဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ အာက င္ခမာေနာ သေ င္ဃာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ

ေဟာတိ။ေပ.။ သေ င္ဃ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တဗဟုေလာ

အနပဒာေနာ ကုလဒူကေကာ ေဟာတိ ပာပသမာစာေရာ ပာပသမာစာရာ ဒိ န ္တိ ေစဝ သုယ္ယန ္တိ စ။

271

တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာက င္ခမာေနာ သေ င္ဃာ ပဋိသာရဏီယကမ္မ ကေရယ္ယ –

ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ။ေပ.။ သေ င္ဃ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ,

အာပတ္တ ဗဟုေလာ အနပဒာေနာ ဂိဟီ အေက္ကာသတိ ပရိဘာသတိ။ [စူဠဝ. ၅၀] တီဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ အာက င္ခမာေနာ သေ င္ဃာ အာပတ္တိယာ အဒ ေန ဥေက္ခပနီယကမ္မ

ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ။ေပ.။ သေ င္ဃ အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ

အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တိဗဟုေလာ အနပဒာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပ ိတုံ။ [စူဠဝ.

၅၉] တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာက င္ခမာေနာ သေ င္ဃာ အာပတ္တယာ အပ္ပဋိကေမ္မ

ဥေက္ခပနီယကမ္မ ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ။ေပ.။ သေ င္ဃ အဓိကရဏကာရေကာ,

ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တဗဟုေလာ အနပဒာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတ္ဝာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ

ပဋိကာတုံ။ [စူဠဝ. ၆၉] တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာက င္ခမာေနာ သေ င္ဃာ ပာပိကာယ

ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိ ေဂ္ဂ ဥေက္ခပနီယကမ္မ ကေရယ္ယ – ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ။ေပ.။ သေ င္ဃ

အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, အာပတ္တဗဟုေလာ အနပဒာေနာ န ဣစ္ဆတိ ပာပိကံ

ဒိဋ္ဌိံ ပဋိနိ ဇ္ဇတုံ။

တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အာက င္ခမာေနာ သေ င္ဃာ အာဂာဠ္ဟာယ ေစေတယ္ယ –

ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ ကလဟကာရေကာ ဝိဝာဒကာရေကာ ဘ ကာရေကာ သေ င္ဃ

အဓိကရဏကာရေကာ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ အာပတ္တဗဟုေလာ အနပဒာေနာ, ဂိဟိသံသဋ္ဌော

ဝိဟရတိ အနနုေလာမိေကဟိ ဂိဟိသံသေဂ္ဂဟိ။ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗံ

– အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ အပေရဟိပိ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ – အဓိသီေလ သီလဝိပေန္နာ ေဟာတိ, အဇ္ဈာစာေရ အာစာရဝိပေန္နာ ေဟာတိ,

အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပေန္နာ ေဟာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ

272

– ကာယိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ကာယိကဝာစသိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ – ကာယိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန

အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ။

အပေရဟိပိ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတသ္သ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ – ကာယိေကန ဥပဃာတိေကန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန

ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ

ကာတဗ္ဗ – ကာယိေကန မိစ္ဆာဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန မိစ္ဆာဇီေဝန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန မိစ္ဆာဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ – အာပတ္တိံ အာပေန္နာ ကမ္မကေတာ ဥပသမ္ပာေဒတိ, နိ ယံ

ေဒတိ, သာမေဏရံ ဥပဋ္ဌာေပတိ။ အပေရဟိပိ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ –

ယာယ အာပတ္တယာ သေ င္ဃန ကမ္မ ကတံ ေဟာတိ တ ံအာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝာ တာဒိသိကံ,

တေတာ ဝာ ပာပိဋ္ဌတရံ။ အပေရဟိပိ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ – ဗုဒ္ဓ

အဝဏ္ဏ ဘာသတိ, ဓမ္မ အဝဏ္ဏ ဘာသတိ, သ င္ဃ အဝဏ္ဏ ဘာသတိ။

တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သ င္ဃမေဇ္ဈ ဥေပာသထံ ဌေပန ္တ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခ , မာ

ဘ နံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝာဒ’’န ္တ ိဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေ င္ဃန ဥေပာသေထာ ကာတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇ စ

ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ သ င္ဃမေဇ္ဈ ပဝာရဏံ

ဌေပန ္တ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခ , မာ ဘ နံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝာဒ’’န ္တ ိဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေ င္ဃန

ပဝာေရတဗ္ဗ – အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ န ကာစိ သ င္ဃသမ္မ တိ ဒာတဗ္ဗာ – အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

273

တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ [သံေဃာ န ေဝာဟရိတေဗ္ဗာ (သ္ယာ.)] –

အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ န ကိသ္မိံ စ ိ

ပေစ္စကဋ္ဌာေန ဌေပတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ နိ ာယ န ဝတ္ထဗ္ဗ – အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ နိ ေယာ န ဒာတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ,

အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ နာလံ

ဩကာသကမ္မ ကာတု ံ– အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ သဝစနီယံ နာဒာတဗ္ဗ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဝိနေယာ န ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ,

အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဝိနေယာ န ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ,

ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဝိနေယာ န ဝိ ေဇ္ဇတေဗ္ဗာ –

အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဝိနေယာ န

ဝိ ေဇ္ဇတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န ဒာတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

တီဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န သာကစ္ဆတေဗ္ဗာ [သာကစ္ဆာတေဗ္ဗာ (က.)] –

အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။ တီဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ န

ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ န နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ,

ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ။

တေယာ ဥေပာသထာ – စာတုဒ္ဒသိေကာ, ပန္နရသေိကာ, သာမဂ္ဂိဥေပာသေထာ။ အပေရပိ တေယာ

ဥေပာသထာ – သေ င္ဃဥေပာသေထာ, ဂေဏဥေပာသေထာ, ပုဂ္ဂေလဥေပာသေထာ။ အပေရပိ တေယာ

274

ဥေပာသထာ – သုတ္တ ေဒ္ဒေသာဥေပာသေထာ, ပာရိသုဒ္ဓဥေပာသေထာ, အဓိဋ္ဌာနုေပာသေထာ။ တိ ော

ပဝာရဏာ – စာတုဒ္ဒသိကာ, ပန္နရသိကာ, သာမဂ္ဂပဝာရဏာ။ အပရာပိ တိ ော ပဝာရဏာ –

သေ င္ဃပဝာရဏာ, ဂေဏပဝာရဏာ, ပုဂ္ဂေလပဝာရဏာ။ အပရာပိ တိ ော ပဝာရဏာ –

ေတဝာစိကာပဝာရဏာ, ေဒ္ဝဝာစိကာပဝာရဏာ, သမာနဝ ိကာပဝာရဏာ။

တေယာ အာပာယိကာ ေနရယိကာ – ဣဒမပ္ပဟာယ, ေယာ စ အဗ္ရ ဟ္မစာရီ ဗ္ရ ဟ္မစာရိပဋိေညာ,

ေယာ စ သုဒ္ဓ ဗ္ရ ဟ္မစာရိံ ပရိသုဒ္ဓဗ္ရ ဟ္မစရိယံ စရန ္တံ အမူလေကန အဗ္ရ ဟ္မစရေိယန အနုဒ္ဓံေသတိ, ေယာ

စာယံ ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ [ဧဝံဒိဋ္ဌီ (သီ.)] – ‘‘နတ္ထ ကာေမသု ေဒာေသာ’’တိ ေသာ ကာေမသု ပာတဗ္ယတံ

အာပဇ္ဇတိ။ [အ. န.ိ ၃.၇၀] တီဏိ အကုသလမူလာနိ – ေလာေဘာ အကုသလမူလံ, ေဒာေသာ

အကုသလမူလံ, ေမာေဟာ အကုသလမူလံ။ [အ. န.ိ ၃.၇၀] တီဏိ ကုသလမူလာနိ – အေလာေဘာ

ကုသလမူလံ, အေဒာေသာ ကုသလမူလံ, အေမာေဟာ ကုသလမူလံ။ တီဏိ ဒုစ္စရိတာနိ –

ကာယဒုစ္စရိတံ, ဝစီဒုစ္စရိတံ, မေနာဒုစ္စရိတံ။ တီဏိ သုစရိတာနိ – ကာယသုစရိတံ, ဝစီသုစရိတံ,

မေနာသုစရိတံ။ တေယာ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ကုေလသု တိကေဘာဇနံ ပညတ္တ – ဒုမ္မင္ကူနံ

ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ‘‘မာ ပာပိစ္ဆာ ပက္ခ နိ ာယ သဃင္ံ

ဘိေန္ဒယ္ယု’’န ္တိ ကုလာနုဒ္ဒယတာယ စ။ [စူဠဝ. ၃၅၀] တီဟိ အသဒ္ဓေမ္မဟိ အဘိဘူေတာ

ပရိယာဒိန္နစိေတ္တာ ေဒဝဒေတ္တာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ ပာပိစ္ဆတာ

ပာပမိတ္တတာ ဩရမတ္တေကန ဝိေသသာဓိဂေမန အန ္တရာ ေဝာသာနံ အာပာဒိ။ တိ ော သမ္မုတိေယာ –

ဒ သမ္မ တိ, သိက္ကာသမ္မ တိ, ဒ သိက္ကာသမ္မ တိ။ တိ ော ပာဒုကာ ဓုဝဋ္ဌာနိကာ အသ င္ကမနီယာ –

ဝစ္စပာဒုကာ, ပ ာဝပာဒုကာ, အာစမနပာဒုကာ။ တိ ော ပာဒဃံသနိေယာ – သက္ခရံ, ကထလာ,

သမုဒ္ဒေဖဏေကာတိ။

တိကံ နိဋ္ဌိတံ။

275

တ ုဒ္ဒာနံ –

တိဋ္ဌေန ္တ ကာေလ ရတ္တဉ္စ၊ ဒသ ပဉ္စ ကုသေလန။

ေဝဒနာ ေစာဒနာ ဝတ္ထ ၊ သလာကာ ေဒ္ဝ ပဋိက္ခပာ။

ပညတ္တ အပေရ ေဒ္ဝ စ၊ ဗာေလာ ကာေဠ စ ကပ္ပတိ။

ေဟမေန ္တ သေ င္ဃာ သ င္ဃ ၊ ဆာဒနာ စ ပဋိစ္ဆာဒိ။

ပဋိစ္ဆန္နာ ဝိဝဋာ စ၊ ေသနာသနဂိလာယနာ။

ပာတိေမာက္ခ ပရိဝာသံ၊ မာနတ္တာ ပာရိဝာသိကာ။

အေန ္တာ အေန ္တာ စ သီမာယ၊ အာပဇ္ဇတိ ပုနာပေရ။

ဝုဋ္ဌာတိ အပေရ ေစဝ၊ အမူဠ္ဟဝိနယာ ဒုေဝ။

တဇ္ဇနီယာ နိယ ာ စ၊ ပဗ္ဗာဇပဋိသာရဏီ။

အဒ နာ ပဋိကေမ္မ၊ အနိ ေဂ္ဂ စ ဒိဋ္ဌိယာ။

အာဂာဠ္ဟကမ္မာဓိသီေလ၊ ဒဝာနာစာရ ဃာတိကာ။

အာဇီဝာပန္နာ တာဒိသိကာ၊ အဝဏ္ဏ ေပာသေထန စ။

ပဝာရဏာ သမ္မ တိ စ၊ ေဝာဟာရပေစ္စေကန စ။

န ဝတ္ထဗ္ဗ န ဒာတဗ္ဗ၊ ဩကာသံ န ကေရ တထာ။

န ကေရ သဝစနီယံ၊ န ပုစ္ဆိတဗ္ဗကာ ဒုေဝ။

န ဝိ ေဇ္ဇ ဒုေဝ ေစဝ၊ အနုေယာဂမ္ပ ိေနာ ဒေဒ။

276

သာကစ္ဆာ ဥပသမ္ပဒာ၊ နိ ယသာမေဏရာ စ။

ဥေပာသထတိကာ တီဏိ၊ ပဝာရဏတိကာ တေယာ။

အာပာယိကာ အကုသလာ၊ ကုသလာ စရိတာ ဒုေဝ။

တိကေဘာဇနသဒ္ဓေမ္မ၊ သမ္မ တိ ပာဒုေကန စ။

ပာဒဃံသနိကာ ေစဝ၊ ဥဒ္ဒာနံ တိကေက ဣဒန ္တိ။

၄. စတုက္ကဝာေရာ

၃၂၄. အတ္ထာပတ္တ သကဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ပရဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ပရဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ,

သကဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ သကဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, သကဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ

ပရဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ပရဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ ကာေယန အာပဇ္ဇတိ, ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ;

အတ္ထာပတ္တ ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာေယန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ကာေယန အာပဇ္ဇတိ, ကာေယန

ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ ပသုေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ပဋိဗုေဒ္ဓာ

ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ပဋိဗုေဒ္ဓာ အာပဇ္ဇတိ, ပသုေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ပသုေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ,

ပသုေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ပဋိဗုေဒ္ဓာ အာပဇ္ဇတိ, ပဋိဗုေဒ္ဓာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အစိတ္တေကာ

အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ သစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ;

အတ္ထာပတ္တ အစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ သစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ,

သစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အာပဇ္ဇေန ္တာ ေဒေသတိ; ေဒေသေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တ

အာပဇ္ဇေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; ဝုဋ္ဌဟေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တ ကေမ္မန အာပဇ္ဇတိ, အကေမ္မန ဝုဋ္ဌာတိ;

အတ္ထာပတ္တ အကေမ္မန အာပဇ္ဇတိ, ကေမ္မန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ကေမ္မန အာပဇ္ဇတိ, ကေမ္မန ဝုဋ္ဌာတိ;

အတ္ထာပတ္တ အကေမ္မန အာပဇ္ဇတိ, အကေမ္မန ဝုဋ္ဌာတိ။

277

[အ. န.ိ ၄.၂၅၀; ဒီ. န.ိ ၃.၃၁၃; ဝိဘ. ၉၃၉] စတ္တာေရာ အနရိယေဝာဟာရာ – အဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝာဒိတာ,

အ ုေတ သုတဝာဒိတာ, အမုေတ မုတဝာဒိတာ, အဝိညာေတ ဝိညာတဝာဒိတာ။ စတ္တာေရာ

အရိယေဝာဟာရာ – အဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝာဒိတာ, အ ုေတ အ ုတဝာဒိတာ, အမုေတ အမုတဝာဒိတာ,

အဝိညာေတ အဝိညာတဝာဒိတာ။ အပေရပိ စတ္တာေရာ အနရိယေဝာဟာရာ – ဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝာဒိတာ,

သုေတ အ ုတဝာဒိတာ, မုေတ အမုတဝာဒိတာ, ဝိညာေတ အဝိညာတဝာဒိတာ။ စတ္တာေရာ

အရိယေဝာဟာရာ – ဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝာဒိတာ, သုေတ သုတဝာဒိတာ, မုေတ မုတဝာဒိတာ, ဝိညာေတ

ဝိညာတဝာဒိတာ။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ ဘိက္ခ နံ ဘိက္ခ နီဟိ သာဓာရဏာ; စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခဟိ

အသာဓာရဏာ။ စတ္တာေရာ ပရိက္ခာရာ – အတ္ထ ပရိက္ခာေရာ ရက္ခတေဗ္ဗာ ေဂာေပတေဗ္ဗာ မမာယိတေဗ္ဗာ

ပရိဘုဉ္ဇတေဗ္ဗာ; အတ္ထ ပရိက္ခာေရာ ရက္ခိတေဗ္ဗာ ေဂာေပတေဗ္ဗာ မမာယိတေဗ္ဗာ, န ပရိဘုဉ္ဇတေဗ္ဗာ; အတ္ထ

ပရိက္ခာေရာ ရက္ခိတေဗ္ဗာ ေဂာေပတေဗ္ဗာ, န မမာယိတေဗ္ဗာ န ပရိဘုဉ္ဇတေဗ္ဗာ; အတ္ထ ပရိက္ခာေရာ န

ရက္ခတေဗ္ဗာ န ေဂာေပတေဗ္ဗာ, န မမာယိတေဗ္ဗာ န ပရိဘုဉ္ဇတေဗ္ဗာ။ အတ္ထာပတ္တ သမ္မ ခာ အာပဇ္ဇတိ,

ပရမ္မုခာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ပရမ္မုခာ အာပဇ္ဇတိ, သမ္မ ခာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ သမ္မုခာ အာပဇ္ဇတိ,

သမ္မ ခာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ပရမ္မုခာ အာပဇ္ဇတိ, ပရမ္မုခာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အဇာနေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ,

ဇာနေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ဇာနေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အဇာနေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ အဇာနေန ္တာ

အာပဇ္ဇတိ, အဇာနေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တ ဇာနေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ဇာနေန ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။

စတူဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာေယန အာပဇ္ဇတိ, ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာေယန

ဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကမ္မဝာစာယ အာပဇ္ဇတိ။ အပေရဟိပိ စတူဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ –

သ င္ဃမေဇ္ဈ, ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သန ္တေိက, လိ င္ဂပာတုဘာေဝန။ စတူဟာကာေရဟိ အာပတ္တယာ

ဝုဋ္ဌာတိ – ကာေယန ဝုဋ္ဌာတိ, ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကာေယန ဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကမ္မဝာစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။

278

အပေရဟိပိ စတူဟာကာေရဟိ အာပတ္တယာ ဝုဋ္ဌာတိ – သ င္ဃမေဇ္ဈ, ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သန ္တေိက,

လိ င္ဂပာတုဘာေဝန။ သဟ ပဋိလာေဘန ပုရိမံ ဇဟတိ, ပစ္ဆေိမ ပတိဋ္ဌာတိ, ဝိညတ္တိေယာ ပဋိပ္ပ မ ္ဘန ္တ,ိ

ပဏ္ဏတ္တိေယာ နိရုဇ္ဈန ္တိ။ သဟ ပဋိလာေဘန ပစ္ဆမိံ ဇဟတိ, ပုရိေမ ပတိဋ္ဌာတိ, ဝိညတ္တိေယာ ပဋိပ္ပ မ ္ဘန ္တ,ိ

ပပ ္ဏတ္တေယာ နိရုဇ္ဈန ္တိ။ စတ ော ေစာဒနာ – သီလဝိပတ္တယာ ေစာေဒတိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ေစာေဒတိ,

ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ေစာေဒတိ, အာဇီဝဝိပတ္တယာ ေစာေဒတိ။ စတ္တာေရာ ပရိဝာသာ – ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ,

အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာေသာ, သုဒ္ဓန ္တပရိဝာေသာ, သေမာဓာနပရိဝာေသာ။ စတ္တာေရာ မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ,

အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တ, ပက္ခမာနတ္တ, သေမာဓာနမာနတ္တံ။ စတ္တာေရာ မာနတ္တစာရိက ဘိက္ခ ေနာ ရတ္တေစ္ဆဒာ

– သဟဝာေသာ, ဝိပ္ပဝာေသာ, အနာေရာစနာ, ဦေန ဂေဏ စရတိ။ စတ္တာေရာ သာမုက္ကံသာ။ စတ္တာေရာ

ပဋိဂ္ဂဟိတပရိေဘာဂာ – ယာဝကာလိကံ, ယာမကာလိကံ, သတ္တာဟကာလိကံ, ယာဝဇီဝိကံ။ စတ္တာရိ

မဟာဝိကဋာန ိ– ဂူေထာ, မုတ္တ, ဆာရိကာ, မတ္တကာ။ စတ္တာရိ ကမ္မာန ိ– အပေလာကနကမ္မ,ံ ဉတ္တကမ္မ,

ဉတ္တဒုတိယကမ္မ, ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ။ အပရာနိပိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အဓေမ္မန ဝဂ္ဂကမ္မ, အဓေမ္မန

သမဂ္ဂကမ္မ, ဓေမ္မန ဝဂ္ဂကမ္မ, ဓေမ္မန သမဂ္ဂကမ္မ။ စတ ော ဝိပတ္တေယာ – သီလဝိပတ္တ, အာစာရဝိပတ္တိ,

ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ, အာဇီဝဝိပတ္တ။ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ – ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, အနုဝာဒာဓိကရဏံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။ [အ. န.ိ ၄.၂၁၁] စတ္တာေရာ ပရိသဒူသနာ – ဘိက္ခ ဒု ီေလာ

ပာပဓေမ္မာ ပရိသဒူသေနာ, ဘိက္ခ နီ ဒု ီလာ ပာပဓမ္မာ ပရသိဒူသနာ, ဥပာသေကာ ဒု ီေလာ

ပာပဓေမ္မာ ပရိသဒူသေနာ, ဥပာသိကာ ဒု ီလာ ပာပဓမ္မာ ပရိသဒူသနာ။ စတ္တာေရာ ပရိသေသာဘနာ

[ပရိသေသာဘဏာ (သ္ယာ. က.)] – ဘိက္ခ သီလဝာ ကလ္ယာဏဓေမ္မာ ပရိသေသာဘေနာ, ဘိက္ခ နီ

သီလဝတီ ကလ္ယာဏဓမ္မာ ပရိသေသာဘနာ, ဥပာသေကာ သီလဝာ ကလ္ယာဏဓေမ္မာ ပရိသေသာဘေနာ,

ဥပာသိကာ သီလဝတီ ကလ္ယာဏဓမ္မာ ပရိသေသာဘနာ။

279

အတ္ထာပတ္တ အာဂန ္ုတေကာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အာဝာသိေကာ; အတ္ထာပတ္တ အာဝာသိေကာ အာပဇ္ဇတိ,

ေနာ အာဂန ္ုတေကာ; အတ္ထာပတ္တ အာဂန ္ုတေကာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ အာဝာသိေကာ စ အတ္ထာပတ္တ ေနဝ

အာဂန ္ုတေကာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အာဝာသိေကာ။ အတ္ထာပတ္တ ဂမိေကာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အာဝာသိေကာ;

အတ္ထာပတ္တ အာဝာသိေကာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂမိေကာ; အတ္ထာပတ္တ ဂမိေကာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ

အာဝာသိေကာ စ; အတ္ထာပတ္တ ေနဝ ဂမိေကာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ အာဝာသိေကာ။ အတ္ထ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ

ေနာ အာပတ္တနာနတ္တတာ, အတ္ထ အာပတ္တနာနတ္တတာ ေနာ ဝတ္ထ နာနတ္တတာ, အတ္ထ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ ေစဝ

အာပတ္တနာနတ္တတာ စ, အတ္ထ ေနဝ ဝတ္ထ နာနတ္တတာ ေနာ အာပတ္တနာနတ္တတာ။ အတ္ထ ဝတ္ထုသဘာဂတာ

ေနာ အာပတ္ိတသဘာဂတာ, အတ္ထ အာပတ္တိသဘာဂတာ ေနာ ဝတ္ထုသဘာဂတာ, အတ္ထ ဝတ္ထုသဘာဂတာ

ေစဝ အာပတ္ိတသဘာဂတာ စ အတ္ထ ေနဝ ဝတ္ထ သဘာဂတာ ေနာ အာပတ္တိသဘာဂတာ။ အတ္ထာပတ္တ

ဥပဇ္ဈာေယာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ, အတ္ထာပတ္တ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ

ဥပဇ္ဈာေယာ, အတ္ထာပတ္တ ဥပဇ္ဈာေယာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ သဒ္ဓဝိဟာရိေကာ စ, အတ္ထာပတ္တ ေနဝ

ဥပဇ္ဈာေယာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ။ အတ္ထာပတ္တ အာစရိေယာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ

အေန ္တဝာသိေကာ, အတ္ထာပတ္တ အေန ္တဝာသိေကာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ အာစရိေယာ, အတ္ထာပတ္တ အာစရိေယာ

ေစဝ အာပဇ္ဇတိ အေန ္တဝာသိေကာ စ, အတ္ထာပတ္တ ေနဝ အာစရေိယာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ အေန ္တဝာသိေကာ။

စတ္တာေရာ ပစ္စယာ အနာပတ္တ ဝ ေစ္ဆဒ – သေ င္ဃာ ဝာ ဘိေန္နာ ေဟာတိ, သဃင္ံ ဝာ ဘိန္ဒတုကာမာ

ေဟာန ္တိ, ဇီဝိတန ္တရာေယာ ဝာ ေဟာတိ, ဗ္ရ ဟ္မစရိယန ္တရာေယာ ဝာ ေဟာတိ။ စတ္တာရိ ဝစီဒုစ္စရိတာနိ –

မုသာဝာေဒာ, ပိသုဏာ ဝာစာ, ဖရုသာ ဝာစာ, သမ္ဖပ္ပလာေပာ။ စတ္တာရိ ဝစီသုစရိတာနိ – သစ္စဝာစာ,

အပိသုဏာ ဝာစာ, သဏ္ဟာ ဝာစာ, မန ္တာ ဘာသာ။ အတ္ထ အာဒိယေန ္တာ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ,

ပေယာေဇေန ္တာ လဟုကံ; အတ္ထ အာဒိယေန ္တာ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ပေယာေဇေန ္တာ ဂရုက,ံ အတ္ထ

အာဒိယေန ္တာပိ ပေယာေဇေန ္တာပိ ဂရုက ံအာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထ အာဒိယေန ္တာပိ ပေယာေဇေန ္တာပိ

လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

280

အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ အဘိဝာဒနာရေဟာ, ေနာ ပစ္စုဋ္ဌာနာရေဟာ; အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ ပစ္စုဋ္ဌာနာရေဟာ,

ေနာ အဘိဝာဒနာရေဟာ; အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ အဘိဝာဒနာရေဟာ ေစဝ ပစ္စုဋ္ဌာနာရေဟာ စ; အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ

ေနဝ အဘိဝာဒနာရေဟာ ေနာ ပစ္စုဋ္ဌာနာရေဟာ။ အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ အာသနာရေဟာ, ေနာ

အဘိဝာဒနာရေဟာ; အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ အဘိဝာဒနာရေဟာ, ေနာ အာသနာရေဟာ; အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ

အာသနာရေဟာ ေစဝ အဘိဝာဒနာရေဟာ စ; အတ္ထ ပုဂ္ဂေလာ ေနဝ အာသနာရေဟာ ေနာ

အဘိဝာဒနာရေဟာ။ အတ္ထာပတ္တ ကာေလ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဝိကာေလ; အတ္ထာပတ္တ ဝိကာေလ အာပဇ္ဇတိ,

ေနာ ကာေလ; အတ္ထာပတ္တ ကာေလ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဝိကာေလ စ; အတ္ထာပတ္တ ေနဝ ကာေလ အာပဇ္ဇတိ

ေနာ ဝိကာေလ။ အတ္ထ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာေလ ကပ္ပတိ, ေနာ ဝိကာေလ; အတ္ထ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဝိကာေလ

ကပ္ပတိ, ေနာ ကာေလ; အတ္ထ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာေလ ေစဝ ကပ္ပတိ ဝိကာေလ စ; အတ္ိထ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ေနဝ

ကာေလ ကပ္ပတိ ေနာ ဝိကာေလ။ အတ္ထာပတ္တ ပစ္စန ္တိေမသု ဇနပေဒသု အာပဇ္ဇတိ, ေနာ မဇ္ဈိေမသု;

အတ္ထာပတ္တ မဇ္ဈိေမသု ဇနပေဒသု အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ပစ္စန ္တိေမသု; အတ္ထာပတ္တ ပစ္စန ္တိေမသု ေစဝ ဇနပေဒသု

အာပဇ္ဇတိ မဇ္ဈိေမသု စ; အတ္ထာပတ္တ ေနဝ ပစ္စန ္တေိမသု ဇနပေဒသု အာပဇ္ဇတိ ေနာ မဇ္ဈိေမသု။ အတ္ထ

ပစ္စန ္တိေမသု ဇနပေဒသု ကပ္ပတိ, ေနာ မဇ္ဈိေမသု; အတ္ထ မဇ္ဈိေမသု ဇနပေဒသု ကပ္ပတိ, ေနာ ပစ္စန ္တိေမသု;

အတ္ထ ပစ္စန ္တိေမသု ေစဝ ဇနပေဒသု ကပ္ပတိ မဇ္ဈိေမသု စ; အတ္ထ ေနဝ ပစ္စန ္တိေမသု ဇနပေဒသု ကပ္ပတိ

ေနာ မဇ္ဈိေမသု။ အတ္ထာပတ္တ အေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဗဟိ; အတ္ထာပတ္တ ဗဟိ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အေန ္တာ;

အတ္ထာပတ္တ အေန ္တာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိ စ; အတ္ထာပတ္တ ေနဝ အေန ္တာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ ဗဟိ။ အတ္ထာပတ္တ

အေန ္တာသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဗဟိသီမာယ; အတ္ထာပတ္တ ဗဟိသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ

အေန ္တာသီမာယ; အတ္ထာပတ္တ အေန ္တာသီမာယ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိသီမာယ စ; အတ္ထာပတ္တ ေနဝ

အေန ္တာသီမာယ အာပဇ္ဇတိ ေနာ ဗဟိသီမာယ။ အတ္ထာပတ္တ ဂာေမ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အရေည; အတ္ထာပတ္တ

အရေည အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂာေမ; အတ္ထာပတ္တ ဂာေမ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ အရေည စ; အတ္ထာပတ္တ ေနဝ ဂာေမ

အာပဇ္ဇတိ ေနာ အရေည။

281

စတ ော ေစာဒနာ – ဝတ္ထုသန္ဒ နာ, အာပတ္တိသန္ဒ နာ, သံဝာသပဋိေက္ခေပာ,

သာမီစိပဋိေက္ခေပာ။ စတ္တာေရာ ပုဗ္ဗကိစ္စာ။ စတ္တာေရာ ပတ္တကလ္လာ။ စတ္တာရိ အနညပာစိတ္တိယာနိ။

စတ ော ဘိက္ခုသမ္မ တိေယာ။ [အ. န.ိ ၄.၁၇; ဝိဘ. ၉၃၉; ဒီ. န.ိ ၃.၃၁၁] စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ –

ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတ္တာရိ နာဂတဂိမနာန ိ

– န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

စတူဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ အလဇ္ဇ ဘိက္ခ သဃင္ံ ဘိန္ဒတိ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ,

ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ။ စတူဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ေပသေလာ ဘိက္ခ ဘိန္န

သဃင္ံ သမဂ္ဂံ ကေရာတိ – န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ, န

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ။ စတူဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဝိနေယာ န ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ ဝိနေယာ န ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဝိနေယာ န ဝိ ေဇ္ဇတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ ဝိနေယာ န ဝိ ေဇ္ဇတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န ဒာတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတ

ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န သာကစ္ဆတေဗ္ဗာ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ အတ္ထာပတ္တ ဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ အဂိလာေနာ; အတ္ထာပတ္တ

အဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ, ေနာ ဂိလာေနာ; အတ္ထာပတ္တ ဂိလာေနာ ေစဝ အာပဇ္ဇတိ အဂိလာေနာ စ;

အတ္ထာပတ္တ ေနဝ ဂိလာေနာ အာပဇ္ဇတိ ေနာ အဂိလာေနာ။ စတ္တာရိ အဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။

စတ္တာရိ ဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။

282

စတုက္က နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

သကဝာစာယ ကာေယန၊ ပသုေတ္တာ စ အစိတ္တေကာ။

အာပဇ္ဇေန ္တာ စ ကေမ္မန၊ ေဝာဟာရာ စတုေရာ တထာ။

ဘိက္ခ နံ ဘိက္ခ နီနဉ္စ၊ ပရိက္ခာေရာ စ သမ္မုခာ။

အဇာနကာေယ မေဇ္ဈ စ၊ ဝုဋ္ဌာတိ ဒုဝိဓာ တထာ။

ပဋိလာေဘန ေစာဒနာ၊ ပရိဝာသာ စ ဝုစ္စတိ။

မာနတ္တစာရိကာ စာပိ၊ သာမုက္ကသာ ပဋိဂ္ဂဟိ။

မဟာဝိကဋကမ္မာနိ၊ ပုန ကေမ္မ ဝိပတ္တေယာ။

အဓိကရဏာ ဒု ီလာ စ၊ ေသာဘနာဂန ္ုတေကန စ။

ဂမိေကာ ဝတ္ထ နာနတ္တာ၊ သဘာဂုပဇ္ဈာေယန စ။

အာစရိေယာ ပစ္စယာ ဝာ၊ ဒုစ္စရိတံ သုစရိတံ။

အာဒိယေန ္တာ ပုဂ္ဂေလာ စ၊ အရေဟာ အာသေနန စ။

ကာေလ စ ကပ္ပတိ ေစဝ၊ ပစ္စန ္တိေမသု ကပ္ပတိ။

အေန ္တာ အေန ္တာ စ သီမာယ၊ ဂာေမ စ ေစာဒနာယ စ။

ပုဗ္ဗကိစ္စ ပတ္တကလ္လ၊ အနညာ သမ္မ တိေယာ စ။

အဂတိ နာဂတိ ေစဝ၊ အလဇ္ဇ ေပသေလန စ။

283

ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ ဒုေဝ ေစဝ၊ ဝိ ေဇ္ဇယ္ယာ တထာ ဒုေဝ။

အနုေယာေဂာ စ သာကစ္ဆာ၊ ဂိလာေနာ ဌပေနန စာတိ။

၅. ပဉ္စကဝာေရာ

၃၂၅. ပဉ္စ အာပတ္တေယာ။ ပဉ္စ အာပတ္တက္ခန္ဓာ။ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထ နိ။ ပဉ္စ ကမ္မာနိ အာနန ္တရိကာနိ။ ပဉ္စ

ပုဂ္ဂလာ နိယတာ။ ပဉ္စ ေဆဒနကာ အာပတ္တေယာ။ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စ

အာပတ္တေယာ။ မုသာဝာဒပစ္စယာ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ကမ္မ န ဥေပတိ – သယံ ဝာ ကမ္မ န ကေရာတိ, ပရံ

ဝာ န အေဇ္ဈသတိ, ဆန္ဒ ဝာ ပာရိသုဒ္ဓိံ ဝာ န ေဒတိ, ကယိရမာေန ကေမ္မ ပဋိေက္ကာသတိ, ကေတ ဝာ ပန

ကေမ္မ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ကမ္မ ဥေပတိ – သယံ ဝာ ကမ္မ ကေရာတိ, ပရံ ဝာ

အေဇ္ဈသတိ, ဆန္ဒ ဝာ ပာရိသုဒ္ဓိံ ဝာ ေဒတိ, ကယိရမာေန ကေမ္မ နပ္ပဋိေက္ကာသတိ, ကေတ ဝာ ပန ကေမ္မ

ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ပိ ပာတိက ဘိက္ခ ေနာ ကပ္ပန ္တိ – အနာမန ္တစာေရာ, ဂဏေဘာဇနံ,

ပရမ္ပရေဘာဇနံ, အနဓိဋ္ဌာနံ, အဝိကပ္ပနာ။ [အ. န.ိ ၅.၁၀၂] ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ဥ ကင္ိတပရိသကင္ိေတာ ေဟာတိ – ပာပဘိက္ခုပိ အကုပ္ပဓေမ္မာပိ ေဝသိယာေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ,

ဝိဓဝာေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ, ထုလ္လကုမာရိေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ, ပ ကေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ,

ဘိက္ခုနိေဂာစေရာ ဝာ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ေတလာန ိ– တိလေတလံ, သာသပေတလံ, မဓုကေတလံ,

ဧရ ကေတလံ, ဝသာေတလံ။ ပဉ္စ ဝသာန ိ– အစ္ဆဝသံ, မစ္ဆဝသံ, သုသုကာဝသံ, သူကရဝသံ,

ဂဒ္ရ ဘဝသ။ံ [အ. န.ိ ၅.၁၃၀; ဒီ. န.ိ ၃.၃၁၆] ပဉ္စ ဗ္ယသနာနိ – ဉာတိဗ္ယသနံ, ေဘာဂဗ္ယသနံ, ေရာဂဗ္ယသနံ,

သီလဗ္ယသနံ, ဒိဋ္ဌိဗ္ယသနံ။ [အ. န.ိ ၅.၁၃၀; ဒီ. န.ိ ၃.၃၁၆] ပဉ္စ သမ္ပဒာ – ဉာတိသမ္ပဒာ, ေဘာဂသမ္ပဒာ,

အေရာဂသမ္ပဒာ, သီလသမ္ပဒာ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒာ။ ပဉ္စ နိ ယပဋိပ္ပ ဒ္ဓေယာ ဥပဇ္ဈာယမ္ဟာ – ဥပဇ္ဈာေယာ

ပက္ကေန ္တာ ဝာ ေဟာတိ, ဝိဗ ္ဘေန ္တာ ဝာ, ကာလ င္ကေတာ ဝာ, ပက္ခသ င္ကေန ္တာ ဝာ, အာဏတ္တေယဝ ပဉ္စမီ။ ပဉ္စ

ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ – အဒ္ဓာနဟီေနာ, အ င္ဂဟီေနာ, ဝတ္ထုဝိပေန္နာ, ကရဏဒုက္ကဋေကာ,

284

အပရိပူေရာ။ ပဉ္စ ပံသုကူလာနိ – ေသာသာနိကံ, ပာပဏိကံ, ဥန္ဒ ရက္ခာယိကံ, ဥပစိကက္ခာယိကံ,

အဂ္ဂဒ ံ။ အပရာနပိိ ပဉ္စ ပံသုကူလာန ိ– ေဂာခာယိကံ, အဇက္ခာယိကံ, ထူပစီဝရံ, အာဘိေသကိကံ,

ဂတပဋိယာဂတံ [ဘတပဋိယာဘတံ (က.)]။ ပဉ္စ အဝဟာရာ – ေထယ္ယာဝဟာေရာ, ပသယ္ဟာဝဟာေရာ,

ပရိကပ္ပာဝဟာေရာ, ပဋိစ္ဆန္နာဝဟာေရာ, ကုသာဝဟာေရာ။ ပဉ္စ မဟာေစာရာ သေန ္တာ သံဝိဇ္ဇမာနာ

ေလာကသ္မိံ။ ပဉ္စ အဝိ ဇ္ဇနိယာနိ။ ပဉ္စ အေဝဘဂင္ိယာနိ။ ပဉ္စာပတ္တေယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န

ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ။ ပဉ္စာပတ္တေယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, စိတ္တေတာ။ ပဉ္စာပတ္တိေယာ

ေဒသနာဂာမိနိေယာ။ ပဉ္စ သ င္ဃာ။ ပဉ္စ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာ။ သဗ္ဗပစ္စန ္တိေမသု ဇနပေဒသု

ဝနိယဓရပဉ္စေမန ဂေဏန ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗ။ ပဉ္စာနိသံသာ ကထိနတ္ထာေရ။ ပဉ္စ ကမ္မာနိ။

ယာဝတတိယေက ပဉ္စ အာပတ္တေယာ။ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အဒိန္န အာဒိယန ္တ အာပတ္တ ပာရာဇိက ။

ပဉ္စဟာကာေရဟိ အဒိန္န အာဒိယန ္တ အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ။ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အဒိန္န အာဒိယန ္တ

အာပတ္တ ဒုက္ကဋ ။ ပဉ္စ အကပ္ပယာနိ န ပရိဘုဉ္ဇတဗ္ဗာနိ – အဒိန္နဉ္စ ေဟာတိ, အဝိဒိတဉ္စ ေဟာတိ,

အကပ္ပယဉ္စ ေဟာတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတဉ္စ ေဟာတိ, အကတာတိရိတ္တဉ္စ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ကပ္ပိယာန ိ

ပရိဘုဉ္ဇတဗ္ဗာနိ – ဒိန္နဉ္စ ေဟာတိ, ဝိဒိတဉ္စ ေဟာတိ, ကပ္ပယဉ္စ ေဟာတိ, ပဋိဂ္ဂဟိတဉ္စ ေဟာတိ,

ကတာတိရိတ္တဉ္စ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ဒာနာန ိအပုညာနိ ပုညသမ္မတာနိ ေလာကသ္မိံ [ေလာက (သ္ယာ.)] –

မဇ္ဇဒာနံ, သမဇ္ဇဒာနံ, ဣတ္ထဒာနံ, ဥသဘဒာနံ, စိတ္တကမ္မဒာနံ။ ပဉ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒယာ [ဝိေနာဒိယာ

(သ္ယာ.)] – ဥပ္ပေန္နာ ရာေဂာ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒေယာ, ဥပ္ပေန္နာ ေဒာေသာ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒေယာ, ဥပ္ပေန္နာ ေမာေဟာ

ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒေယာ, ဥပ္ပန္န ပဋိဘာနံ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒယံ, ဥပ္ပန္န ဂမိယစိတ္တ ဒုပ္ပဋိဝိေနာဒယံ။ ပဉ္စာနိသံသာ

သမ္မဇ္ဇနိယာ – သကစိတ္တ ပသီဒတိ, ပရစိတ္တ ပသီဒတိ, ေဒဝတာ အတ္တမနာ ေဟာန ္တိ,

ပာသာဒိကသံဝတ္တနိကကမ္မ ဥပစိနတိ, ကာယ ေဘဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂ ေလာကံ ဥပပဇ္ဇတိ။

အပေရပိ ပဉ္စာနိသံသာ သမ္မဇ္ဇနိယာ – သကစိတ္တ ပသီဒတိ, ပရစိတ္တ ပသီဒတိ, ေဒဝတာ အတ္တမနာ

ေဟာန ္တိ, သတ္ထ သာသနံ ကတံ ေဟာတိ, ပစ္ဆမိာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ။

285

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ‘‘ဗာေလာ’’ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တေနာ

ဘာသပရိယန ္တံ န ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, ပရ ဘာသပရိယန ္တံ န ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ န

ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ ပရ ဘာသပရိယန ္တံ န ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ အဓေမ္မန ကာေရတိ အပ္ပဋိညာယ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ‘‘ပ ိေတာ’’ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ,

ပရ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ ပရ ဘာသပရိယန ္တံ

ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဓေမ္မန ကာေရတိ ပဋိညာယ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ

ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ မူလံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တသမုဒယံ န

ဇာနာတိ, အာပတ္တနိေရာဓံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒ ံန ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ မူလံ

ဇာနာတိ, အာပတ္တသမုဒယံ ဇာနာတိ, အာပတ္တနိေရာဓံ ဇာနာတိ, အာပတ္တနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။

အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏ မူလံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ

ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ မူလံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ

ဇာနာတိ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဝတ္ထ ံ န

ဇာနာတိ, နိဒာနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ

ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ။ အပေရဟိပိ

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ

ကရဏံ န ဇာနာတိ, န ပုဗ္ဗကုသေလာ ေဟာတိ, န အပရကုသေလာ ေဟာတိ, အကာလညူ စ ေဟာတိ။

286

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ

ကရဏံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗကုသေလာ ေဟာတိ, အပရကုသေလာ ေဟာတိ, ကာလညူ စ ေဟာတိ။

အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န

ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ေခာ ပန န သုဂ္ဂဟိတာ ေဟာတိ န

သုမနသိကတာ န သူပဓာရိတာ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ

– အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ေခာ ပန သုဂ္ဂဟိတာ ေဟာတိ

သုမနသိကတာ သူပဓာရိတာ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ

သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန

ပာတိေမာက္ခာနိ န ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ န သုဝိဘတ္တာန ိန သုပ္ပဝတ္တန ိန သုဝိနိစ္ဆတာနိ

သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ –

အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန

သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီန ိသုဝိနိစ္ဆိတာန ိသုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ။ အပေရဟိပိ

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အဓိကရေဏ စ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ

287

ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အဓိကရေဏ

စ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ။

[အ. န.ိ ၅.၁၈၁; ပရိ. ၄၄၃] ပဉ္စ အာရညိကာ – မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ အာရညိေကာ ေဟာတိ,

ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အာရညိေကာ ေဟာတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တေက္ခပာ အာရညိေကာ ေဟာတိ, ဝဏ္ဏတံ

ဗုေဒ္ဓဟိ ဗုဒ္ဓသာဝေကဟီတိ အာရညိေကာ ေဟာတိ, အပ ိစ အပ္ပစ္ဆေညဝ နိ ာယ သန ္ုတဋ္ဌိေညဝ

နိ ာယ သေလ္လခေညဝ နိ ာယ ပဝိေဝကေညဝ နိ ာယ ဣဒမတ္ထတေညဝ [ဣဒမဋ္ဌိတေညဝ (သီ.

သ္ယာ.)] နိ ာယ အာရညိေကာ ေဟာတိ။ ပဉ္စ ပိ ပာတိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ပံသုကူလိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ

ရုက္ခမူလိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ေသာသာနိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ အေဗ္ဘာကာသိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ေတစီဝရိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ

သပဒာနစာရိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ေနသဇ္ဇိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ယထာသန ္ထတိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ဧကာသနိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ

ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကာ။ေပ.။ ပဉ္စ ပတ္တပိ ိကာ – မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ပာပိေစ္ဆာ

ဣစ္ဆာပကေတာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တေက္ခပာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ဝဏ္ဏတံ ဗုေဒ္ဓဟိ

ဗုဒ္ဓသာဝေကဟီတိ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, အပ ိစ အပ္ပိစ္ဆေညဝ နိ ာယ သန ္ုတဋ္ဌိေညဝ နိ ာယ

သေလ္လခေညဝ နိ ာယ ပဝိေဝကေညဝ နိ ာယ ဣဒမတ္ထတေညဝ နိ ာယ ပတ္တပိ ိေကာ

ေဟာတိ။

[ပရ.ိ ၄၁၇] ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ – ဥေပာသထံ န ဇာနာတိ,

ဥေပာသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော

ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ – ဥေပာသထံ ဇာနာတိ,

ဥေပာသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ –

ပဝာရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မ ံန ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ေဒ္ဒသံ န

288

ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ –

ပဝာရဏံ ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ,

ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ

နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော

ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ

နာနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗ – ဥေပာသထံ န ဇာနာတိ, ဥေပာသထကမ္မ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ န ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ာ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ

အနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗ – ဥေပာသထံ ဇာနာတိ, ဥေပာသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ာ ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ာ ဝာ။ အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ နာနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗ – ပဝာရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ာ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ အနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗ – ပဝာရဏံ ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခံ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ာ ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ာ ဝာ။

အပေရဟိပိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ နာနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န

ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ာ ေဟာတိ။ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ

အနိ ိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

289

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ာ ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကပဉ္စဝ ာ ဝာ။

ပဉ္စ အာဒီနဝာ အပာသာဒိေက – အတ္တာပိ အတ္တာန ံဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ ဂရဟန ္တိ, ပာပေကာ

ကိတ္တသေဒ္ဒာ အဗ္ုဘ ဂ္ဂစ္ဆတိ, သမ္မူေဠ္ဟာ ကာလံ ကေရာတိ, ကာယ ေဘဒာ ပရ ံမရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ

ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စာနိသံသာ ပာသာဒိေက – အတ္တာပိ အတ္တာနံ န ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ

ပသံသန ္တိ, ကလ္ယာေဏာ ကိတ္တသေဒ္ဒာ အဗ္ုဘ ဂ္ဂစ္ဆတိ, အသမ္မူေဠ္ဟာ ကာလံ ကေရာတိ, ကာယ ေဘဒာ ပရံ

မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂ ေလာကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ အပေရပိ ပဉ္စ အာဒီနဝာ အပာသာဒိေက – အပ္ပသန္နာ န

ပသီဒန ္တိ, ပသန္နာနံ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တ ေဟာတိ, သတ္ထ သာသနံ အကတံ ေဟာတိ, ပစ္ဆမိာ ဇနတာ

ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ နာပဇ္ဇတိ, စိတ္တမ န ပသီဒတိ။ ပဉ္စာနိသံသာ ပာသာဒိေက – အပ္ပသန္နာ ပသီဒန ္တိ, ပသန္နာန ံ

ဘိေယ္ယာဘာဝာယ ေဟာတိ, သတ္ထုသာသနံ ကတံ ေဟာတိ, ပစ္ဆမိာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ,

စိတ္တမ ပသီဒတိ။ ပဉ္စ အာဒီနဝာ ကုလူပေက – အနာမန ္တစာေရ အာပဇ္ဇတိ, ရေဟာ နိသဇ္ဇာယ

အာပဇ္ဇတိ, ပဋိစ္ဆေန္န အာသေန အာပဇ္ဇတိ, မာတုဂာမ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝာစာဟိ ဓမ္မ ေဒေသေန ္တာ

အာပဇ္ဇတိ, ကာမသ င္ကပ္ပဗဟုေလာ စ ဝိဟရတိ။ ပဉ္စ အာဒီနဝာ ကုလူပက ဘိက္ခုေနာ – အတိေဝလံ

ကုေလသု သံသဋ္ဌ ဝိဟရေတာ မာတုဂာမ အဘိဏ္ဟဒ နံ, ဒ ေန သတိ သံသေဂ္ဂာ, သံသေဂ္ဂ

သတိ ဝိ ာေသာ, ဝိ ာေသ သတိ ဩတာေရာ, ဩတိဏ္ဏစိတ္တ ေတံ ဘိက္ခုေနာ ပာဋိကခင္ံ

အနဘိရေတာ ဝာ ဗ္ရ ဟ္မစရိယံ စရိ တိ အညတရံ ဝာ သံကိလိဋ္ဌံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇ တိ သိက္ခ ဝာ

ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တ တိ။

[ပာစ.ိ ၉၂] ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ – မူလဗီဇံ, ခန္ဓဗီဇံ, ဖဠုဗီဇံ, အဂ္ဂဗီဇ,ံ ဗီဇဗီဇေညဝ [ဗီဇဗီဇေမဝ (က.)]

ပဉ္စမံ။ ပဉ္စဟိ သမဏကေပ္ပဟိ ဖလံ ပရိဘုဉ္ဇတဗ္ဗ – အဂ္ဂပရိဇိတံ, သတ္ထပရိဇိတံ, နခပရိဇိတံ, အဗီဇ,ံ

နိဗ္ဗတ္တဗီဇေညဝ [နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇေညဝ (သီ.), နိဗ္ဗဋဗီဇေညဝ (သ္ယာ.), နိပ္ပဋ္ဋဗီဇေညဝ (က.)] ပဉ္စမံ။ ပဉ္စ

290

ဝိသုဒ္ဓိေယာ – နိဒာနံ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗ, အယံ ပဌမာ ဝိသုဒ္ဓ; နိဒာန ံဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ

စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗ, အယံ ဒုတိယာ ဝိသုဒ္ဓ; နိဒာန ံ

ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ ေတရသ သ င္ဃာဒိေသေသ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန

သာေဝတဗ္ဗ, အယံ တတိယာ ဝိသုဒ္ဓ; နိဒာနံ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ ေတရသ

သ င္ဃာဒိေသေသ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ ေဒ္ဝ အနိယေတ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗ, အယံ

စတုတ္ထာ ဝိသုဒ္ဓ; ဝိတ္ထာေရေနဝ ပဉ္စမီ။ အပရာပိ ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓေယာ – သုတ္တ ေဒ္ဒေသာ,

ပာရိသုဒ္ဓဥေပာသေထာ, အဓိဋ္ဌာနုေပာသေထာ, ပဝာရဏာ, သာမဂ္ဂီဥေပာသေထာေယဝ ပဉ္စေမာ။

ပဉ္စာနိသံသာ ဝိနယဓေရ – အတ္တေနာ သီလက္ခေန္ဓာ သုဂုေတ္တာ ေဟာတိ သုရက္ခေတာ,

ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ေဟာတိ, ဝိသာရေဒာ သ င္ဃမေဇ္ဈ ေဝာဟရတိ, ပစ္စတ္ထေက သဟဓေမ္မန

သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ။ ပဉ္စ အဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ပဉ္စ

ဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

ပဉ္စကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ၊ ဝိနီတာနန ္တေရန စ။

ပုဂ္ဂလာ ေဆဒနာ ေစဝ၊ အာပဇ္ဇတိ စ ပစ္စယာ။

န ဥေပတိ ဥေပတိ စ၊ ကပ္ပန ္ုတသကင္ိေတလဉ္စ။

ဝသံ ဗ္ယသနာ သမ္ပဒာ၊ ပ ဒ္ဓ ပုဂ္ဂေလန စ။

ေသာသာနိကံ ခာယိတဉ္စ၊ ေထယ္ယ ံေစာေရာ စ ဝုစ္စတိ။

အဝိ ဇ္ဇ အေဝဘဂင္ိ၊ ကာယေတာ ကာယဝာစေတာ။

291

ေဒသနာ သဃင္ံ ဥေဒ္ဒသံ၊ ပစ္စန ္တိကထိေနန စ။

ကမ္မာနိ ယာဝတတိယံ၊ ပာရာဇိထုလ္လဒုက္ကဋံ။

အကပ္ပယံ ကပ္ပယဉ္စ၊ အပုညဒုဝိေနာဒယာ။

သမ္မဇ္ဇနီ အပေရ စ၊ ဘာသံ အာပတ္တေမဝ စ။

အဓိကရဏံ ဝတ္ထ ဉတ္တ၊ အာပတ္တာ ဥဘယာနိ စ။

လဟုကဋ္ဌမကာ ဧေတ၊ ကဏ္ဟသုက္ကာ ဝိဇာနထ။

အရညံ ပိ ပာတဉ္စ၊ ပံသုရုက္ခသုသာနိကာ။

အေဗ္ဘာကာေသာ စီဝရဉ္စ၊ သပဒာေနာ နိသဇ္ဇေကာ။

သန ္ထတိ ခလု ပစ္ဆာပိ၊ ပတ္တပိ ိကေမဝ စ။

ဥေပာသထံ ပဝာရဏံ၊ အာပတ္တာနာပတ္တိပိ စ။

ကဏ္ဟသုက္ကပဒာ ဧေတ၊ ဘိက္ခ နီနမ္ပ ေတ တထာ။

အပာသာဒိကပာသာဒိ၊ တေထဝ အပေရ ဒုေဝ။

ကုလူပေက အတိေဝလံ၊ ဗီဇံ သမဏကပ္ပိ စ။

ဝိသုဒ္ဓ အပေရ ေစဝ၊ ဝိနယာဓမ္မေကန စ။

ဓမ္မကာ စ တထာ ဝုတ္တာ၊ နိဋ္ဌိတာ သုဒ္ဓပဉ္စကာတိ။

၆. ဆက္ကဝာေရာ

292

၃၂၆. [ဒီ. န.ိ ၃.၃၂၄] ဆ အဂာရဝာ။ ဆ ဂာရဝာ။ ဆ ဝိနီတဝတ္ထ နိ။ ဆ သာမီစိေယာ။ ဆ

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။ ဆေစ္ဆဒနကာ အာပတ္တေယာ။ ဆဟာကာေရဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဆာနိသံသာ

ဝိနယဓေရ။ ဆ ပရမာနိ။ ဆာရတ္တ တိစီဝေရန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗ။ ဆ စီဝရာနိ။ ဆ ရဇနာနိ။ ဆ အာပတ္တေယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တ ိန ဝာစေတာ။ ဆ အာပတ္တေယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ

န ကာယေတာ။ ဆ အာပတ္တေယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ ဆ ကမ္မာနိ။ ဆ

ဝိဝာဒမူလာနိ။ ဆ အနုဝာဒမူလာနိ။ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ ဒီဃေသာ။ ဆ ဝိဒတ္ထေယာ, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ,

တိရိယံ ဆ ဝိဒတ္ထေယာ။ ဆ နိ ယပဋိပ္ပ ဒ္ဓေယာ အာစရိယမ္ဟာ။ ဆ နဟာေန အနုပညတ္တိေယာ –

ဝိပ္ပကတစီဝရံ အာဒာယ ပက္ကမတိ, ဝိပ္ပကတစီဝရံ သမာဒာယ ပက္ကမတိ။

[မဟာဝ. ၈၅ အာဒေယာ] ဆဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ

ဒာတေဗ္ဗာ သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – အေသေက္ခန သီလက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

အေသေက္ခန သမာဓိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, အေသေက္ခန ပညက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, အေသေက္ခန ဝိမုတ္တက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – အတ္တနာ အေသေက္ခန သီလက္ခေန္ဓ သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ပရံ

အေသေက္ခ သီလက္ခေန္ဓ သမာဒေပတာ; အတ္တနာ အေသေက္ခန သမာဓိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ပရံ အေသေက္ခ သမာဓိက္ခေန္ဓ သမာဒေပတာ; အတ္တနာ အေသေက္ခန ပညက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, ပရံ အေသေက္ခ ပညက္ခေန္ဓ သမာဒေပတာ; အတ္တနာ အေသေက္ခန ဝိမုတ္တက္ခေန္ဓန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ပရ ံအေသေက္ခ ဝိမုတ္တက္ခေန္ဓ သမာဒေပတာ; အတ္တနာ အေသေက္ခန

293

ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ပရံ အေသေက္ခ ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓ

သမာဒေပတာ; ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – သေဒ္ဓာ ေဟာတိ, ဟိရိမာ ေဟာတိ, ဩတ္တပ္ပ ေဟာတိ,

အာရဒ္ဓဝီရိေယာ ေဟာတိ, ဥပဋ္ဌိတ တိ ေဟာတိ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော

ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – န အဓိသီေလ သီလဝိပေန္နာ ေဟာတိ, န အဇ္ဈာစာေရ

အာစာရဝိပေန္နာ ေဟာတိ, န အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပေန္နာ ေဟာတိ, ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ, ပညဝာ

ေဟာတိ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ ဝာ သဒ္ဓဝိဟာရိံ ဝာ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတု ံ

ဝာ ဥပဋ္ဌာေပတုံ ဝာ, အနဘိရတံ ဝူပကာေသတု ံဝာ ဝူပကာသာေပတု ံဝာ [အနဘိရတိံ (က.)], ဥပ္ပန္န

ကုက္က စ္စ ဓမ္မေတာ ဝိေနာေဒတုံ [ဝိေနာေဒတုံ ဝာ ဝိေနာဒာေပတု ံဝာ (သ္ယာ.) မဟာဝ. ၈၅], အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, အာပတ္တိဝုဋ္ဌာန ံဇာနာတိ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ ဝာ သဒ္ဓဝိဟာရိံ ဝာ

အာဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာေပတုံ, အာဒိဗ္ရ ဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိေနတု,ံ

294

အဘိဓေမ္မ ဝိေနတု,ံ အဘိဝိနေယ ဝိေနတု,ံ ဥပ္ပန္န ဒိဋ္ဌိဂတံ ဓမ္မေတာ ဝိေဝေစတုံ, ဒသဝ ော ဝာ

ေဟာတိ အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

အပေရဟိပိ ဆဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ

သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

ဂရုက ံအာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာန ိေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ

သုဝိဘတ္တာန ိသုပ္ပဝတ္တန ိသုဝိနိစ္ဆတာနိ သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, ဒသဝ ော ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကဒသဝ ော ဝာ။

ဆ အဓမ္မိကာန ိပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ, ဆ ဓမ္မိကာန ိပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

ဆက္က နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အဂာရဝာ ဂာရဝာ စ၊ ဝိနီတာ သာမီစိပိ စ။

သမုဋ္ဌာနာ ေဆဒနာ ေစဝ၊ အာကာရာနိသံေသန စ။

ပရမာန ိစ ဆာရတ္တ၊ စီဝရံ ရဇနာနိ စ။

ကာယေတာ စိတ္တေတာ စာပိ၊ ဝာစေတာ စိတ္တေတာပိ စ။

ကာယဝာစာစိတ္တေတာ စ၊ ကမ္မဝိဝာဒေမဝ စ။

အနုဝာဒာ ဒီဃေသာ စ၊ တိရိယံ နိ ေယန စ။

အနုပညတ္တ အာဒာယ၊ သမာဒာယ တေထဝ စ။

295

အေသေက္ခ သမာဒေပတာ၊ သေဒ္ဓာ အဓိသီေလန စ။

ဂိလာနာဘိသမာစာရီ၊ အာပတ္တာဓမ္မဓမ္မိကာတိ။

၇. သတ္တကဝာေရာ

၃၂၇. သတ္တာပတ္တေယာ။ သတ္တာပတ္တက္ခန္ဓာ။ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထ နိ။ သတ္တ သာမီစိေယာ။ သတ္တ

အဓမ္မကာ ပဋိညာတကရဏာ။ သတ္တ ဓမ္မကာ ပဋိညာတကရဏာ။ သတ္တန္န အနာပတ္တ

သတ္တာဟကရဏီေယန ဂန ္ုတ ံ။ သတ္တာနိသံသာ ဝိနယဓေရ။ သတ္တ ပရမာနိ။ သတ္တေမ အရုဏုဂ္ဂမေန

နိ ဂ္ဂယံ ေဟာတိ။ သတ္တ သမထာ။ သတ္တ ကမ္မာနိ။ သတ္တ အာမကဓညာနိ။ တိရိယံ သတ္တန ္တရာ။

ဂဏေဘာဇေန သတ္တ အနုပညတ္တိေယာ။ ေဘသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂေဟတ္ဝာ သတ္တာဟပရမံ သန္နဓိကာရကံ

ပရိဘုဉ္ဇတဗ္ဗာနိ။ ကတစီဝရံ အာဒာယ ပက္ကမတိ။ ကတစီဝရံ သမာဒာယ ပက္ကမတိ။ ဘိက္ခ န ေဟာတိ

အာပတ္တ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဘိက္ခု ေဟာတိ အာပတ္တ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဘိက္ခ ေဟာတိ အာပတ္တ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ [ပဋိကာတဗ္ဗာ

(သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ စ စေမ္ပယ္ယက္ခန္ဓေက အဓမ္မကမ္မာဒိကထာ စ ဩေလာေကတဗ္ဗာ]။ သတ္တ

အဓမ္မိကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ သတ္တ ဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။

[အ. န.ိ ၇.၇၅] သတ္တဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဝိနယဓေရာ ေဟာတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝာ ေဟာတိ,

ပာတိေမာက္ခသံဝရသံဝုေတာ ဝိဟရတိ အာစာရေဂာစရသမ္ပေန္နာ အဏုမေတ္တသု ဝေဇ္ဇသု ဘယဒ ာဝီ

သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပေဒသု, စတုန္န ဈာနာန ံအာဘိေစတသိကာန ံဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာန ံ

နိကာမလာဘီ ေဟာတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ

ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ သစ္ဆကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

296

အပေရဟိပိ သတ္တဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဝိနယဓေရာ ေဟာတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ

သုတဓေရာ သုတသန္နိစေယာ ေယ ေတ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ မေဇ္ဈကလ္ယာဏာ

ပရိေယာသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထ သဗ္ယဉ္ဇနံ ေကဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓ ဗ္ရ ဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန ္တ ိ

တထာရူပ ဓမ္မာ ဗဟု ုတာ ေဟာန ္တိ ဓာတာ [ဓတာ (သီ. သ္ယာ.)] ဝစသာ ပရိစိတာ

မနသာနုေပက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ, စတုန္န ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ

နိကာမလာဘီ ေဟာတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ

ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ သစ္ဆကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပေရဟိပိ သတ္တဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဝိနယဓေရာ ေဟာတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန

ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တ ိသုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီန ိသုဝိနိစ္ဆတာနိ သုတ္တေသာ

အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, စတုန္န ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ေဟာတိ

အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ

သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပေရဟိပိ သတ္တဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဝိနယဓေရာ ေဟာတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ;

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ; လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; အေနကဝိဟိတံ ပုေဗ္ဗနိဝာသံ

အနု ရတိ, ေသယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ေဒ္ဝပ ိဇာတိေယာ တိ ောပိ ဇာတိေယာ စတ ောပိ

ဇာတိေယာ ပဉ္စပိ ဇာတိေယာ ဒသပိ ဇာတိေယာ ဝီသမ္ပ ဇာတိေယာ တိံသမ္ပ ဇာတိေယာ စတ္တာလီသမ္ပ

ဇာတိေယာ ပညာသမ္ပ ဇာတိေယာ ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟ မ္ပ ဇာတိသတသဟ မ္ပိ အေနေကပိ

သံဝဋ္ဋကေပ္ပ အေနေကပိ ဝိဝဋ္ဋကေပ္ပ အေနေကပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကေပ္ပ – ‘‘အမုတ္ရ ာသိံ ဧဝံနာေမာ

297

ဧဝံေဂာေတ္တာ ဧဝံဝေဏ္ဏာ ဧဝမာဟာေရာ ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံေဝဒီ ဧဝမာယုပရိယေန ္တာ, ေသာ တေတာ

စုေတာ အမုတ္ရ ဥဒပာဒိံ; တတ္ရ ာပာသိံ ဧဝံနာေမာ ဧဝံေဂာေတ္တာ ဧဝံဝေဏ္ဏာ ဧဝမာဟာေရာ

ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံေဝဒီ ဧဝမာယုပရိယေန ္တာ, ေသာ တေတာ စုေတာ ဣဓူပပေန္နာ’’တိ ဣတိ သာကာရံ

သဥေဒ္ဒသံ အေနကဝိဟိတံ ပုေဗ္ဗနိဝာသံ အနု ရတိ; ဒိေဗ္ဗန စက္ခုနာ ဝိသုေဒ္ဓန အတိက္ကန ္တမာနုသေကန

[အတိက္ကန ္တမာနု ေကန (က.)] သေတ္တ ပ တိ စဝမာေန ဥပပဇ္ဇမာေန ဟီေန ပဏီေတ သုဝေဏ္ဏ

ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ, သုဂေတ ဒုဂ္ဂေတ ယထာကမ္မူပေဂ သေတ္တ ပဇာနာတိ – ‘‘ဣေမ ဝတ ေဘာေန ္တာ သတ္တာ

ကာယဒုစ္စရိေတန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိေတန သမန္နာဂတာ မေနာဒုစ္စရိေတန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ

ဥပဝာဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, ေတ ကာယ ေဘဒာ ပရ ံမရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ

ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပန္နာ, ဣေမ ဝာ ပန ေဘာေန ္တာ သတ္တာ ကာယသုစရိေတန သမန္နာဂတာ

ဝစီသုစရိေတန သမန္နာဂတာ မေနာသုစရိေတန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝာဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ

သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, ေတ ကာယ ေဘဒာ ပရ ံမရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂ ေလာကံ ဥပပန္နာ’’တိ ဣတိ

ဒိေဗ္ဗန စက္ခုနာ ဝိသုေဒ္ဓန အတိက္ကန ္တမာနုသေကန သေတ္တ ပ တိ စဝမာေန ဥပပဇ္ဇမာေန ဟီေန

ပဏီေတ သုဝေဏ္ဏ ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ သုဂေတ ဒုဂ္ဂေတ ယထာကမ္မူပေဂ သေတ္တ ပဇာနာတိ; အာသဝာနဉ္စ ခယာ

အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

သတ္တဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ေသာဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုက ံအာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝာ ေဟာတိ။ေပ.။ သမာဒာယ သိက္ခတိ

သိက္ခာပေဒသု, စတုန္န ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ေဟာတိ

အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ

သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

298

အပေရဟိပိ သတ္တဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ။ ေသာဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဗဟု ုေတာ

ေဟာတိ။ေပ.။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိေဒ္ဓာ စတုန္န ဈာနာန ံအာဘိေစတသိကာန ံဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာန ံ

နိကာမလာဘီ ေဟာတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ

ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ သစ္ဆကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပေရဟိပိ သတ္တဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ေသာဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန

ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တ ိသုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီန ိသုဝိနိစ္ဆတာနိ သုတ္တေသာ

အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, စတုန္န ဈာနာနံ အာဘိေစတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ေဟာတိ

အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ

သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပေရဟိပိ သတ္တဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ေသာဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ;

အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ; လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; အေနကဝိဟိတံ ပုေဗ္ဗနိဝာသံ

အနု ရတိ, ေသယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ေဒ္ဝပ ိဇာတိေယာ။ေပ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥေဒ္ဒသံ

အေနကဝိဟိတံ ပုေဗ္ဗနိဝာသံ အနု ရတိ, ဒိေဗ္ဗန စက္ခုနာ ဝိသုေဒ္ဓန အတိက္ကန ္တမာနုသေကန သေတ္တ

ပ တိ စဝမာေန ဥပပဇ္ဇမာေန ဟီေန ပဏီေတ သုဝေဏ္ဏ ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ သုဂေတ ဒုဂ္ဂေတ ယထာကမ္မူပေဂ

သေတ္တ ပဇာနာတိ။ေပ.။ ဣတိ ဒိေဗ္ဗန စက္ခ နာ ဝိသုေဒ္ဓန အတိက္ကန ္တမာနုသေကန သေတ္တ ပ တိ

စဝမာေန ဥပပဇ္ဇမာေန ဟီေန ပဏီေတ သုဝေဏ္ဏ ဒုဗ္ဗေဏ္ဏ သုဂေတ ဒုဂ္ဂေတ ယထာကမ္မူပေဂ သေတ္တ

ပဇာနာတိ; အာသဝာနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ ေစေတာဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓေမ္မ သယံ အဘိညာ

သစ္ဆကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

299

[ဒီ. န.ိ ၃.၃၃၀] သတ္တ အသဒ္ဓမ္မာ – အ ေဒ္ဓာ ေဟာတိ, အဟိရိေကာ ေဟာတိ, အေနာတ္တပ္ပ

ေဟာတိ, အပ္ပ ုေတာ ေဟာတိ, ကုသီေတာ ေဟာတိ, မုဋ္ဌ တိ ေဟာတိ, ဒုပ္ပေညာ ေဟာတိ။

[ဒီ. န.ိ ၃.၃၃၀] သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ – သေဒ္ဓာ ေဟာတိ, ဟိရိမာ ေဟာတိ, ဩတ္တပ္ပ ေဟာတိ,

ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ, အာရဒ္ဓဝီရိေယာ ေဟာတိ, ဥပဋ္ဌိတ တိ ေဟာတိ, ပညဝာ ေဟာတီတိ။

သတ္တကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တ အာပတ္တက္ခန္ဓာ၊ ဝိနီတာ သာမီစိပိ စ။

အဓမ္မကာ ဓမ္မကာ စ၊ အနာပတ္တ စ သတ္တာဟံ။

အာနိသံသာ ပရမာနိ၊ အရုဏသမေထန စ။

ကမ္မာ အာမကဓညာ စ၊ တိရိယံ ဂဏေဘာဇေန။

သတ္တာဟပရမံ အာဒာယ၊ သမာဒာယ တေထဝ စ။

န ေဟာတိ ေဟာတိ ေဟာတိ စ၊ အဓမ္မာ ဓမ္မကာနိ စ။

စတုေရာ ဝိနယဓရာ၊ စတုဘိက္ခ စ ေသာဘေန။

သတ္တ ေစဝ အသဒ္ဓမ္မာ၊ သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ ေဒသိတာတိ။

၈. အဋ္ဌကဝာေရာ

၃၂၈. အဋ္ဌာနိသံေသ သမ္ပ မာေနန န ေသာ ဘိက္ခ အာပတ္တိယာ အဒ ေန ဥက္ခပိတေဗ္ဗာ။

အဋ္ဌာနိသံေသ သမ္ပ မာေနန ပေရသမ္ပိ သဒ္ဓာယ သာ အာပတ္တ ေဒေသတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ။

300

အဋ္ဌဟာကာေရဟိ ကုလာနိ ဒူေသတိ။ အဋ္ဌ မာတိကာ စီဝရ ဥပ္ပာဒာယ။ အဋ္ဌ မာတိကာ ကထိန

ဥဗ္ဘာရာယ။ အဋ္ဌ ပာနာနိ။ [စူဠဝ. ၃၄၈; အ. န.ိ ၈.၇] အဋ္ဌဟိ အသဒ္ဓေမ္မဟိ အဘိဘူေတာ

ပရိယာဒိန္နစိေတ္တာ ေဒဝဒေတ္တာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ အဋ္ဌ

ေလာကဓမ္မာ။ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မာ။ အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ။ အဋ္ဌဂင္ိေကာ မုသာဝာေဒာ။ အဋ္ဌ ဥေပာသထ င္ဂာနိ။ အဋ္ဌ

ဒူေတယ္ယင္ဂာနိ။ အဋ္ဌ တိတ္ထယဝတ္တာနိ။ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ုဘတဓမ္မာ မဟာသမုေဒ္ဒ။ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ

အဗ္ုဘတဓမ္မာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနေယ။ အဋ္ဌ အနတိရိတ္တာ။ အဋ္ဌ အတိရိတ္တာ။ အဋ္ဌေမ အရုဏုဂ္ဂမေန နိ ဂ္ဂယံ

ေဟာတိ။ အဋ္ဌ ပာရာဇိကာ။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူေရန ္တီ နာေသတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ံ ပရိပူေရန ္တိယာ

ေဒသိတာပိ အေဒသိတာ ေဟာတိ။ အဋ္ဌဝာစိကာ ဥပသမ္ပဒာ။ အဋ္ဌန္န ပစ္စ ဋ္ဌာတဗ္ဗ။ အဋ္ဌန္န အာသနံ ဒာတဗ္ဗ။

ဥပာသိကာ အဋ္ဌ ဝရာန ိယာစတိ။ အဋ္ဌဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ ေနာဝာဒေကာ

သမ္မန္နတေဗ္ဗာ [သမ္မနိတေဗ္ဗာ (က.)]။ အဋ္ဌာနိသံသာ ဝိနယဓေရ။ အဋ္ဌ ပရမာနိ။

တ ပာပိယသိကကမ္မကေတန ဘိက္ခ နာ အဋ္ဌသု ဓေမ္မသု သမ္မာ ဝတ္တတဗ္ဗ။ အဋ္ဌ အဓမ္မကာနိ

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ အဋ္ဌ ဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

အဋ္ဌကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

န ေသာ ဘိက္ခ ပေရသမ္ပ၊ ယာဝတတိယဒူသနာ။

မာတိကာ ကထိနုဗ ္ဘာရာ၊ ပာနာ အဘိဘူေတန စ။

ေလာကဓမ္မာ ဂရုဓမ္မာ၊ ပာဋိေဒသနီယာ မုသာ။

ဥေပာသထာ စ ဒူတ င္ဂာ၊ တိတ္ထယာ သမုေဒ္ဒပိ စ။

အဗ္ုဘတာ အနတိရိတ္တ၊ အတိရိတ္တ နိ ဂ္ဂယံ။

301

ပာရာဇိကဋ္ဌမံ ဝတ္ထ ၊ အေဒသိတူပသမ္ပဒာ။

ပစ္စုဋ္ဌာနာသနေဉ္စဝ၊ ဝရံ ဩဝာဒေကန စ။

အာနိသံသာ ပရမာနိ၊ အဋ္ဌဓေမ္မသု ဝတ္တနာ။

အဓမ္မကာ ဓမ္မကာ စ၊ အဋ္ဌကာ သုပ္ပကာသိတာတိ။

၉. နဝကဝာေရာ

၃၂၉. နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ။ နဝ အာဃာတပဋိဝိနယာ။ နဝ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ နဝ ပဌမာပတ္တိကာ။

နဝဟိ သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတိ။ နဝ ပဏီတေဘာဇနာနိ။ နဝမံေသဟိ ဒုက္ကဋံ။ နဝ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသာ။ နဝ

ပရမာနိ။ နဝ တဏ္ဟာမူလကာ ဓမ္မာ။ နဝ ဝိဓမာနာ။ နဝ စီဝရာနိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ။ နဝ စီဝရာနိ န

ဝိကေပ္ပတဗ္ဗာနိ။ ဒီဃေသာ နဝ ဝိဒတ္ထိေယာ သုဂတဝိဒတ္ထယာ။ နဝ အဓမ္မကာနိ ဒာနာနိ။ နဝ အဓမ္မကာ

ပဋိဂ္ဂဟာ။ နဝ အဓမ္မကာ ပရိေဘာဂာ – တီဏိ ဓမ္မကာနိ ဒာနာန,ိ တေယာ ဓမ္မကာ ပဋိဂ္ဂဟာ, တေယာ

ဓမ္မကာ ပရိေဘာဂာ။ နဝ အဓမ္မကာ သညတ္တေယာ [ပညတ္တိေယာ (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ စ

သမထက္ခန္ဓေက ကဏ္ဟပက္ခနဝကဉ္စ ဩေလာေကတဗ္ဗ]။ နဝ ဓမ္မကာ သညတ္တေယာ။ အဓမ္မကေမ္မ ေဒ္ဝ

နဝကာနိ။ ဓမ္မကေမ္မ ေဒ္ဝ နဝကာနိ။ နဝ အဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ နဝ ဓမ္မကာနိ

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

နဝကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာဃာတဝတ္ထုဝိနယာ၊ ဝိနီတာ ပဌေမန စ။

ဘိဇ္ဇတိ စ ပဏီတဉ္စ၊ မံသုေဒ္ဒသပရမာနိ စ။

302

တဏ္ဟာ မာနာ အဓိဋ္ဌာနာ၊ ဝိကေပ္ပ စ ဝိဒတ္ထေယာ။

ဒာနာ ပဋိဂ္ဂဟာ ေဘာဂာ၊ တိဝိဓာ ပုန ဓမ္မိကာ။

အဓမ္မဓမ္မသညတ္တ၊ ဒုေဝ ေဒ္ဝ နဝကာန ိစ။

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ အဓမ္မဓမ္မိကာန ိစာတိ။

၁၀. ဒသကဝာေရာ

၃၃၀. ဒသ အာဃာတဝတ္ထူနိ။ ဒသ အာဃာတပဋိဝိနယာ။ ဒသ ဝိနီတဝတ္ထ နိ။ ဒသဝတ္ထ ကာ

မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ ဒသဝတ္ထ ကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ ဒသ အန ္တဂ္ဂာဟိကာ ဒိဋ္ဌိ။ ဒသ မိစ္ဆတ္တာ။ ဒသ သမ္မတ္တာ။ ဒသ

အကုသလကမ္မပထာ။ ဒသ ကုသလကမ္မပထာ။ ဒသ အဓမ္မကာ သလာကဂ္ဂာဟာ။ ဒသ ဓမ္မကာ

သလာကဂ္ဂာဟာ။ သာမေဏရာနံ ဒသ သိက္ခာပဒာနိ။ ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သာမေဏေရာ

နာေသတေဗ္ဗာ။

ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ

န ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, ပရ ဘာသပရိယန ္တံ န ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ အနုဂ္ဂေဟတ္ဝာ ပရ

ဘာသပရိယန ္တံ အနုဂ္ဂေဟတ္ဝာ အဓေမ္မန ကာေရတိ, အပ္ပဋိညာယ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ

မူလံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တနိေရာဓံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိေရာဓဂာမိနိံ

ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။

ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တေနာ

ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, ပရ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂဏ္ဟာတိ, အတ္တေနာ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ

ပရ ဘာသပရိယန ္တံ ဥဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဓေမ္မန ကာေရတိ, ပဋိညာယ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ မူလံ

ဇာနာတိ, အာပတ္တသမုဒယံ ဇာနာတိ, အာပတ္တနိေရာဓံ ဇာနာတိ, အာပတ္တနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။

303

အပေရဟိပိ ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ

န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ မူလံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ, ဝတ္ထ ံ န ဇာနာတိ, နိဒာန ံ[ဥဒ္ဒာန ံ(က.)] န

ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ မူလံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိေရာဓံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏနိေရာဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ, ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ,

အနုပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓဝစနပထံ ဇာနာတိ။

အပေရဟိပိ ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ န

ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, န ပုဗ္ဗကုသေလာ ေဟာတိ, န အပရကုသေလာ ေဟာတိ,

အကာလညူ စ ေဟာတိ, အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ

ေခာ ပန န သုဂ္ဂဟိတာ ေဟာတိ န သုမနသိကတာ န သူပဓာရိတာ။

ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ

ကရဏံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗကုသေလာ ေဟာတိ, အပရကုသေလာ ေဟာတိ, ကာလညူ စ ေဟာတိ,

အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ေခာ ပန သုဂ္ဂဟိတာ ေဟာတိ

သုမနသိကတာ သူပဓာရိတာ။

304

အပေရဟိပိ ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ဗာေလာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ –

အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန န

သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တိ န သုဝိဘတ္တာန ိန သုပ္ပဝတ္တန ိန သုဝိနိစ္ဆတာနိ သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ,

အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အဓိကရေဏ စ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ။

ဒသဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဝိနယဓေရာ ပ ိေတာ ေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ

အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာန ိဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာန ိေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာန ိ

သုပ္ပဝတ္တီန ိသုဝိနိစ္ဆိတာန ိသုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ

အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

အဓိကရေဏ စ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ။

[အ. န.ိ ၁၀.၃၃] ဒသဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။ ဒသ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံသိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ဒသ အာဒီနဝာ ရာဇေန ္တပုရပ္ပေဝသေန။

ဒသ ဒာနဝတ္ထ နိ။ ဒသ ရတနာနိ။ ဒသဝေဂ္ဂာ ဘိက္ခ သေ င္ဃာ။ ဒသဝေဂ္ဂန ဂေဏန ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ။ ဒသ

ပံသုကူလာနိ။ ဒသ စီဝရဓာရဏာ [စီဝရဓာရဏာနိ (သ္ယာ.)]။ ဒသာဟပရမံ အတိေရကစီဝရံ

ဓာေရတဗ္ဗ။ ဒသ သုက္ကာနိ။ ဒသ ဣတ္ထိေယာ။ ဒသ ဘရိယာေယာ။ ေဝသာလိယာ ဒသ ဝတ္ထ နိ ဒီေပန ္တိ။

ဒသ ပုဂ္ဂလာ အဝန္ဒိယာ။ ဒသ အေက္ကာသဝတ္ထူနိ။ ဒသဟာကာေရဟိ ေပသုညံ ဥပသံဟရတိ။ ဒသ

ေသနာသနာနိ။ ဒသ ဝရာနိ ယာစိံသု။ ဒသ အဓမ္မကာနိ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒသ ဓမ္မကာန ိ

ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒသာနိသံသာ ယာဂုယာ။ ဒသ မံသာ အကပ္ပိယာ။ ဒသ ပရမာနိ။ ဒသဝ ေန

305

ဘိက္ခ နာ ဗ္ယေတ္တန ပဋိဗေလန ပဗ္ဗာေဇတဗ္ဗ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗ နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ သာမေဏေရာ

ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ဒသဝ ာယ ဘိက္ခ နိယာ ဗ္ယတ္တာယ ပဋိဗလာယ ပဗ္ဗာေဇတဗ္ဗ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗ

နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ သာမေဏရီ ဥပဋ္ဌာေပတဗ္ဗာ။ ဒသဝ ာယ ဘိက္ခ နိယာ ဗ္ယတ္တာယ ပဋဗိလာယ

ဝုဋ္ဌာပနသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ။ ဒသဝ ာယ ဂိဟိဂတာယ သိက္ခာ ဒာတဗ္ဗာတိ။

ဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာဃာတံ ဝိနယံ ဝတ္ထု၊ မိစ္ဆာ သမ္မာ စ အန ္တဂာ။

မိစ္ဆတ္တာ ေစဝ သမ္မတ္တာ၊ အကုသလာ ကုသလာပိ စ။

သလာကာ အဓမ္မာ ဓမ္မာ၊ သာမေဏရာ စ နာသနာ။

ဘာသာဓိကရဏေဉ္စဝ၊ ဉတ္တိလဟုကေမဝ စ။

လဟုကာ ဂရုကာ ဧေတ၊ ကဏ္ဟသုက္ကာ ဝိဇာနထ။

ဥဗ္ဗာဟိကာ စ သိက္ခာ စ၊ အေန ္တပုေရ စ ဝတ္ထ နိ။

ရတနံ ဒသဝေဂ္ဂာ စ၊ တေထဝ ဥပသမ္ပဒာ။

ပံသုကူလဓာရဏာ စ၊ ဒသာဟသုက္ကဣတ္ထေယာ။

ဘရိယာ ဒသ ဝတ္ထ နိ၊ အဝန္ဒယေက္ကာေသန စ။

ေပသုညေဉ္စဝ ေသနာနိ၊ ဝရာနိ စ အဓမ္မကာ။

ဓမ္မကာ ယာဂုမံသာ စ၊ ပရမာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နီ။

306

ဝုဋ္ဌာပနာ ဂိဟိဂတာ၊ ဒသကာ သုပ္ပကာသိတာတိ။

၁၁. ဧကာဒသကဝာေရာ

၃၃၁. ဧကာဒ ပုဂ္ဂလာ အနုပသမ္ပန္နာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ, ဥပသမ္ပန္နာ နာေသတဗ္ဗာ။ ဧကာဒသ

ပာဒုကာ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပတ္တာ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ စီဝရာန ိအကပ္ပိယာနိ။ ဧကာဒသ

ယာဝတတိယကာ။ ဘိက္ခုနီနံ ဧကာဒသ အန ္တရာယိကာ ဓမ္မာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ

အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ န ဝိကေပ္ပတဗ္ဗာနိ။ ဧကာဒေသ အရုဏုဂ္ဂမေန နိ ဂ္ဂယံ ေဟာတိ။

ဧကာဒသ ဂဏ္ဌကာ ကပ္ပယာ။ ဧကာဒသ ဝိဓာ [ဝီထာ (သ္ယာ.)] ကပ္ပယာ။ ဧကာဒသ ပထဝီ အကပ္ပိယာ။

ဧကာဒသ ပထဝီ ကပ္ပယာ။ ဧကာဒသ နိ ယပဋိပ္ပ ဒ္ဓိေယာ။ ဧကာဒသ ပုဂ္ဂလာ အဝန္ဒိယာ။

ဧကာဒသ ပရမာနိ။ ဧကာဒသ ဝရာနိ ယာစိံသု။ ဧကာဒသ သီမာေဒာသာ။ အေက္ကာသကပရိဘာသေက

ပုဂ္ဂေလ ဧကာဒသာဒီနဝာ ပာဋိက င္ခာ။ [အ. န.ိ ၁၁.၁၅; မ.ိ ပ. ၄.၄.၆] ေမတ္တာယ ေစေတာဝိမုတ္တိယာ

အာေသဝိတာယ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ

ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓာယ ဧကာဒသာနိသံသာ ပာဋိက င္ခာ။ သုခံ သုပတိ, သုခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, န ပာပကံ

သုပိန ံပ တိ, မနု ာနံ ပိေယာ ေဟာတိ, အမနု ာနံ ပိေယာ ေဟာတိ, ေဒဝတာ ရက္ခန ္တိ, နာ

အဂ္ဂ ဝာ ဝိသံ ဝာ သတ္ထ ဝာ ကမတိ, တုဝဋ္ဋ စိတ္တ သမာဓိယတိ, မုခဝေဏ္ဏာ ဝိပ္ပသီဒတိ, အသမ္မူေဠ္ဟာ

ကာလ င္ကေရာတိ, ဥတ္တရိ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈေန ္တာ ဗ္ရ ဟ္မေလာကူပေဂာ ေဟာတိ – ေမတ္တာယ ေစေတာဝိမုတ္တယာ

အာေသဝိတာယ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ

ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓာယ ဣေမ ဧကာဒသာနိသံသာ ပာဋိက င္ခာတိ။

ဧကာဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

307

နာေသတဗ္ဗာ ပာဒုကာ စ၊ ပတ္တာ စ စီဝရာနိ စ။

တတိယာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ စ၊ အဓိဋ္ဌာနဝိကပ္ပနာ။

အရုဏာ ဂဏ္ဌကာ ဝိဓာ၊ အကပ္ပယာ စ ကပ္ပယံ။

နိ ယာဝန္ဒယာ ေစဝ၊ ပရမာနိ ဝရာနိ စ။

သီမာေဒာသာ စ အေက္ကာသာ၊ ေမတ္တာေယကာဒသာ ကတာတိ။

ဧကုတ္တရိကနေယာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဧကကာ စ ဒုကာ ေစဝ၊ တိကာ စ စတုပဉ္စကာ။

ဆသတ္တဋ္ဌနဝကာ စ၊ ဒသ ဧကာဒသာနိ စ။

ဟိတာယ သဗ္ဗသတ္တာနံ၊ ဉာတဓေမ္မန တာဒိနာ။

ဧကုတ္တရိကာ ဝိမလာ၊ မဟာဝီေရန ေဒသိတာတိ။

ဧကုတ္တရိကနေယာ နိဋ္ဌိေတာ။

ဥေပာသထာဒိပုစ္ဆာဝိ ဇ္ဇနာ

အာဒိမဇ္ဈန ္တပုစ္ဆနံ

၃၃၂. ဥေပာသထကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? ပဝာရဏာကမ္မ ေကာ

အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? တဇ္ဇနီယကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ

နိယ ကမ္မ ။ေပ.။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပဋိသာရဏီယကမ္မ ။ေပ.။

308

ဥေက္ခပနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပရိဝာသဒာန ။ေပ.။ မူလာယပဋိက နာယ။ေပ.။ မာနတ္တဒာန ။ေပ.။

အဗ္ဘာန ။ေပ.။ ဥပသမ္ပဒာကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? တဇ္ဇနီယကမ္မ

ပဋိပ္ပ ဒ္ဓယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ နိယ ကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ,

ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ

ပရိေယာသာန?ံ ပဋိသာရဏီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ

ဥေက္ခပနီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? သတိဝိနယ ေကာ

အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဇ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? အမူဠ္ဟဝိနယ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ

တ ပာပိယသိကာယ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? တိဏဝတ္ထာရက ေကာ အာဒိ,

ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ ဘိက္ခ ေနာဝာဒကသမ္မ တိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

တိစီဝေရန အဝိပ္ပဝာသသမ္မ တိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ? သန ္ထတသမ္မ တိယာ

ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ ရူပိယဆ ကသမ္မ တိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ

ပရိေယာသာန?ံ သာဋိယဂ္ဂာဟာပကသမ္မုတိေယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ

ပတ္တဂ္ဂာဟာပကသမ္မုတိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ ဒ သမ္မ တိယာ ေကာ အာဒိ,

ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ သိက္ကာသမ္မ တိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

ဒ သိက္ကာသမ္မ တိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနံ?

အာဒိမဇ္ဈန ္တဝိ ဇ္ဇနာ

၃၃၃. ဥေပာသထကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန ္တိ? ဥေပာသထကမ္မ

သာမဂ္ဂ အာဒိ, ကိရိယာ မေဇ္ဈ, နိဋ္ဌာန ံပရိေယာသာနံ။

309

ပဝာရဏာကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန ္တိ? ပဝာရဏာကမ္မ သာမဂ္ဂီ အာဒိ,

ကိရိယာ မေဇ္ဈ, နိဋ္ဌာနံ ပရိေယာသာနံ။

တဇ္ဇနီယကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန ္တ?ိ တဇ္ဇနီယကမ္မ ဝတ္ထ စ ပုဂ္ဂေလာ

စ အာဒိ, ဉတ္တ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

နိယ ကမ္မ ။ေပ.။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပဋိသာရဏီယကမ္မ ။ေပ.။

ဥေက္ခပနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပရိဝာသဒာန ။ေပ.။ မူလာယပဋိက နာယ။ေပ.။ မာနတ္တဒာန ။ေပ.။

အဗ္ဘာန ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန ္တိ? အဗ္ဘာန ဝတ္ထ စ ပုဂ္ဂေလာ စ အာဒိ, ဉတ္တ

မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

ဥပသမ္ပဒာကမ္မ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန ္တိ? ဥပသမ္ပဒာကမ္မ ပုဂ္ဂေလာ အာဒိ,

ဉတ္တ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

တဇ္ဇနီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန ္တိ? တဇ္ဇနီယကမ္မ

ပဋိပ္ပ ဒ္ဓယာ သမ္မာဝတ္တနာ အာဒိ, ဉတ္တ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

နိယ ကမ္မ ။ေပ.။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မ ။ေပ.။ ပဋိသာရဏီယကမ္မ ။ေပ.။ ဥေက္ခပနီယကမ္မ

ပဋိပ္ပ ဒ္ဓယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန ္တိ? ဥေက္ခပနီယကမ္မ ပဋိပ္ပ ဒ္ဓယာ

သမ္မာဝတ္တနာ အာဒိ, ဉတ္တ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

သတိဝိနယ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာနန ္တိ? သတိဝိနယ ဝတ္ထ စ ပုဂ္ဂေလာ စ

အာဒိ, ဉတ္တ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ ပရိေယာသာနံ။

310

အမူဠ္ဟဝိနယ ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာယ။ေပ.။ တိဏဝတ္ထာရက ။ေပ.။

ဘိက္ခုေနာဝာဒကသမ္မုတိယာ။ေပ.။ တိစီဝေရန အဝိပ္ပဝာသသမ္မ တိယာ။ေပ.။ သန ္ထတသမ္မ တိယာ။ေပ.။

ရူပိယဆ ကသမ္မုတိယာ။ေပ.။ သာဋိယဂ္ဂာဟာပကသမ္မုတိယာ။ေပ.။ ပတ္တဂ္ဂာဟာပကသမ္မုတိယာ။ေပ.။

ဒ သမ္မ တိယာ။ေပ.။ သိက္ကာသမ္မုတိယာ။ေပ.။ ဒ သိက္ကာသမ္မ တိယာ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ

ပရိေယာသာနန ္တိ? ဒ သိက္ကာသမ္မ တိယာ ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂေလာ စ အာဒိ, ဉတ္တ မေဇ္ဈ, ကမ္မဝာစာ

ပရိေယာသာနံ။

ဥေပာသထာဒိပုစ္ဆာဝိ ဇ္ဇနာ နိဋ္ဌိတာ။

အတ္ထဝသပကရဏံ

၃၃၄. [အ. န.ိ ၁၀.၃၃၄; ပရိ. ၂၂] ဒသ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ

ပညတ္တ – သ င္ဃသုဋ္ဌုတာယ, သ င္ဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ

ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ,

အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

ယံ သ င္ဃသုဋ္ဌု တံ သ င္ဃဖာသု။ ယံ သ င္ဃဖာသု တံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ ဒုမ္မင္ကူနံ

ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ တံ ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ

ဖာသုဝိဟာရာယ တ ံဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ တ ံ

သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာန ံပဋိဃာတာယ တံ

အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။ ယံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ တံ ပသန္နာန ံဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ ပသန္နာန ံ

ဘိေယ္ယာဘာဝာယ တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယ ံသဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ တံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

311

ယံ သ င္ဃသုဋ္ဌု တံ သ င္ဃဖာသု။ ယံ သ င္ဃသုဋ္ဌု တံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ သ င္ဃသုဋ္ဌု တံ

ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ သ င္ဃသုဋ္ဌု တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာန ံသံဝရာယ။ ယံ

သ င္ဃသုဋ္ဌု တံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာန ံပဋိဃာတာယ။ ယံ သ င္ဃသုဋ္ဌု တ ံအပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။

ယံ သ င္ဃသုဋ္ဌု တံ ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ သ င္ဃသုဋ္ဌု တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယ ံသ င္ဃသုဋ္ဌု တံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။

ယံ သ င္ဃဖာသု တံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာန ံနိဂ္ဂဟာယ။ ယံ သ င္ဃဖာသု တ ံေပသလာန ံဘိက္ခ နံ

ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ သ င္ဃဖာသု တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ သ င္ဃဖာသု တံ

သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ သ င္ဃဖာသု တ ံအပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။ ယံ သ င္ဃဖာသု

တံ ပသန္နာန ံဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ သ င္ဃဖာသု တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယံ သ င္ဃဖာသု တံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ယံ သ င္ဃဖာသု တံ သ င္ဃသုဋ္ဌု။

ယံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ေပ.။ ယ ံေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ

အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာန ံပဋိဃာတာယ။ ယံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။ ယံ

ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယ ံဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သ င္ဃသုဋ္ဌု။ ယံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သ င္ဃဖာသု။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တ ံဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ

အာသဝာနံ သံဝရာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာန ံပဋိဃာတာယ။ ယံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ပသန္နာန ံဘိေယ္ယာဘာဝာယ။ ယံ

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာတိ။

အတ္ထသတံ ဓမ္မသတံ၊ ေဒ္ဝ စ နိရုတ္တသတာနိ။

312

စတ္တာရိ ဉာဏသတာနိ၊ အတ္ထဝေသ ပကရေဏတိ။

အတ္ထဝသပကရဏံ နိဋ္ဌိတံ။

မဟာဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ပဌမံ အဋ္ဌပုစ္ဆာယံ၊ ပစ္စေယသု ပုနဋ္ဌ စ။

ဘိက္ခ နံ ေသာဠသ ဧေတ၊ ဘိက္ခ နီနဉ္စ ေသာဠသ။

ေပယ္ယာလအန ္တရာ ေဘဒာ၊ ဧကုတ္တရိကေမဝ စ။

ပဝာရဏတ္ထဝသိကာ၊ မဟာဝဂ္ဂ သ င္ဂေဟာတိ။

အတ္ထဝသပကရဏံ နိဋ္ဌိတံ။

ဂာထာသ င္ဂဏိကံ

၁. သတ္တနဂေရသု ပညတ္တသိက္ခာပဒံ

၃၃၅.

ဧကံသံ စီဝရံ ကတ္ဝာ၊ ပဂ္ဂဏ္ဟတ္ဝာန အဉ္ဇလိံ။

အာသီသမာနရူေပာဝ [အာသိံသမာနရူေပာဝ (သီ. သ္ယာ.)]၊ ကိ တ္ဝံ ဣဓ မာဂေတာ။

ဒ္ဝီသု ဝိနေယသု ေယ ပညတ္တာ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

ကတိ ေတ သိက္ခာပဒာ ေဟာန ္တိ။

313

ကတိသု နဂေရသု ပညတ္တာ။

ဘဒ္ဒေကာ ေတ ဥမ္မေ င္ဂာ၊ ေယာနိေသာ ပရိပုစ္ဆသိ။

တဂ္ဃ ေတ အဟမက္ခိ ံ၊ ယထာသိ ကုသေလာ တထာ။

ဒ္ဝီသု ဝိနေယသု ေယ ပညတ္တာ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

အ ု သတာနိ ေတ ေဟာန ္တိ။

သတ္တသု နဂေရသု ပညတ္တာ။

ကတေမသု သတ္တသု နဂေရသု ပညတ္တာ။

ဣင္ဃ ေမ တ္ဝံ ဗ္ယာကရ န ံ[ဣင္ဃ ေမ တံ ဗ္ယာကရ (က.)]။

တံ ဝစနပထံ [တဝ ဝစနပထံ (သ္ယာ.)] နိသာမယိတ္ဝာ။

ပဋိပေဇ္ဇမ ဟိတာယ ေနာ သိယာ။

ေဝသာလိယံ ရာဇဂေဟ၊ သာဝတ္ထယဉ္စ အာဠဝိယံ။

ေကာသမ္ဗိယဉ္စ သေက္ကသု၊ ဘေဂ္ဂသု ေစဝ ပညတ္တာ။

ကတိ ေဝသာလိယံ ပညတ္တာ၊ ကတိ ရာဇဂေဟ ကတာ။

သာဝတ္ထယံ ကတိ ေဟာန ္တ၊ိ ကတိ အာဠဝိယံ ကတာ။

ကတိ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တာ၊ ကတိ သေက္ကသု ဝုစ္စန ္တိ။

ကတိ ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တာ၊ တံ ေမ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိေတာ။

ဒသ ေဝသာလိယံ ပညတ္တာ၊ ဧကဝီသ ရာဇဂေဟ ကတာ။

314

ဆဦန တီဏိသတာနိ၊ သေဗ္ဗ သာဝတ္ထယံ ကတာ။

ဆ အာဠဝိယံ ပညတ္တာ၊ အဋ္ဌ ေကာသမ္ဗိယံ ကတာ။

အဋ္ဌ သေက္ကသု ဝုစ္စန ္တိ၊ တေယာ ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တာ။

ေယ ေဝသာလိယံ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ [ယထာကထံ (သီ. သ္ယာ.

ဧဝမုပရိပိ)]။

ေမထုနဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ၊ အတေိရကဉ္စ ကာဠကံ။

ဘူတံ ပရမ္ပရဘတ္တ၊ ဒန ္တေပာေနန [ဒန ္တေပာေဏန (က.)] အေစလေကာ။

ဘိက္ခ နီသု စ အေက္ကာေသာ၊ ဒေသေတ ေဝသာလိယံ ကတာ။

ေယ ရာဇဂေဟ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

အဒိန္နာဒာနံ ရာဇဂေဟ၊ ေဒ္ဝ အနုဒ္ဓသနာ ေဒ္ဝပ ိစ ေဘဒာ။

အန ္တရဝာသကံ ရူပိယံ သုတ္တ၊ ဥဇ္ဈာပေနန စ ပာစိတပိ ံ။

ဂဏေဘာဇန ံဝိကာေလ စ၊ စာရိတ္တ နဟာနံ ဦနဝီသတိ။

စီဝရံ ဒတ္ဝာ ေဝာသာသန ္တိ၊ ဧေတ ရာဇဂေဟ ကတာ။

ဂိရဂ္ဂစရိယာ တေတ္ထဝ၊ ဆန္ဒဒာေနန ဧကဝီသတိ။

ေယ သာဝတ္ထယံ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာန ိစတ္တာရိ၊ သ င္ဃာဒိေသသာ ဘဝန ္တ ိေသာဠသ။

အနိယတာ စ ေဒ္ဝ ေဟာန ္တ၊ိ နိ ဂ္ဂယာ စတုဝီသတိ။

315

ဆပညာသသတေဉ္စဝ၊ ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန ္တိ။

ဒသေယဝ စ ဂာရယ္ဟာ၊ ေဒ္ဝသတ္တတိ စ ေသခိယာ။

ဆဦန တီဏိသတာနိ၊ သေဗ္ဗ သာဝတ္ထယံ ကတာ။

ေယ အာဠဝိယံ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ကုဋိေကာသိယေသယ္ယာ စ၊ ခဏေန ဂစ္ဆ ေဒဝေတ။

သပ္ပာဏကဉ္စ သိဉ္စန ္တိ၊ ဆ ဧေတ အာဠဝိယံ ကတာ။

ေယ ေကာသမ္ဗိယံ ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

မဟာဝိဟာေရာ ေဒာဝစ ံ၊ အညံ ဒ္ဝာရံ သုရာယ စ။

အနာဒရိယံ သဟဓေမ္မာ၊ ပေယာပာေနန အဋ္ဌမံ။

ေယ သေက္ကသု ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဧဠကေလာမာနိ ပေတ္တာ စ၊ ဩဝာေဒာ ေစဝ ေဘသဇ္ဇ။

သူစိ အာရညိေကာ ေစဝ၊ အဋ္ဌေေတ [ဆ ဧေတ (သဗ္ဗတ္ထ)] ကာပိလဝတ္ထေဝ။

ဥဒကသုဒ္ဓယာ ဩဝာေဒာ၊ ဘိက္ခ နီသု ပဝုစ္စန ္တိ။

ေယ ဘေဂ္ဂသု ပညတ္တာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

သမာဒဟိတ္ဝာ ဝိသိေဗ္ဗန ္တ၊ိ သာမိေသန သသိတ္ထကံ။

ပာရာဇိကာန ိစတ္တာရိ၊ သ င္ဃာဒိေသသာနိ ဘဝန ္တိ။

သတ္တ စ နိ ဂ္ဂယာနိ၊ အဋ္ဌ ဒ္ဝတ္တိံသ ခုဒ္ဒကာ။

316

ေဒ္ဝ ဂာရယ္ဟာ တေယာ ေသက္ခာ၊ ဆပ္ပညာသ သိက္ခာပဒာ။

ဆသု နဂေရသု ပညတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဆဦန တီဏိသတာနိ၊ သေဗ္ဗ သာဝတ္ထယံ ကတာ။

ကာရုဏိေကန ဗုေဒ္ဓန၊ ေဂာတေမန ယသ ိနာ။

၂. စတုဝိပတ္တိံ

၃၃၆.

ယံ တ ံ[ယံ ယံ (က.)] ပုစ္ဆိမ္ဟ အကိတ္တယိ ေနာ။

တံ တ ံဗ္ယာကတံ အနညထာ။

အညံ တ ံပုစ္ဆာမိ တဒိ င္ဃ ဗ္ရ ူဟိ။

ဂရုက လဟုကဉ္စာပိ သာဝေသသံ။

အနဝေသသံ ဒုဋ္ဌုလ္လဉ္စ အဒုဋ္ဌုလ္လံ။

ေယ စ ယာဝတတိယကာ။

သာဓာရဏံ အသာဓာရဏံ။

ဝိဘတ္တိေယာ စ [ဝိပတ္တေယာ စ (သီ. သ္ယာ.)] ေယဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ။

သဗ္ဗာနိေပတာနိ ဝိယာကေရာဟိ။

ဟန္ဒ ဝာက္ယ ံသုေဏာမ ေတ။

ဧကတိံသာ ေယ ဂရုကာ၊ အဋ္ဌေတ္ထ အနဝေသသာ။

ေယ ဂရုကာ ေတ ဒုဋ္ဌုလ္လာ၊ ေယ ဒုဋ္ဌုလ္လာ သာ သီလဝိပတ္တိ။

ပာရာဇိကံ သ င္ဃာဒိေသေသာ၊ ‘‘သီလဝိပတ္တ’’တိ ဝုစ္စတိ။

317

ထုလ္လစ္စယံ ပာစိတ္တယာ၊ ပာဋိေဒသနီယံ ဒုက္ကဋံ။

ဒုဗ ္ဘာသိတံ ေယာ စာယံ၊ အေက္ကာသတိ ဟသာဓိပ္ပာေယာ။

အယံ သာ အာစာရဝိပတ္တသမ္မတာ။

ဝိပရီတဒိဋ္ဌိံ ဂဏ္ဟန ္တ၊ိ အသဒ္ဓေမ္မဟိ ပုရက္ခတာ။

အဗ္ဘာစိက္ခန ္တိ သမ္ဗ ဒ္ဓ၊ ဒုပ္ပညာ ေမာဟပာရုတာ။

အယံ သာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိသမ္မတာ။

အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အသန ္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနု ဓမ္မံ

ဥလ္လပတိ, အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ သဉ္စရိတ္တ သမာပဇ္ဇတိ, အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ –

‘‘ေယာ ေတ ဝိဟာေရ ဝသတိ, ေသာ ဘိက္ခ အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ

ဘိက္ခ ပဏီတေဘာဇနာန ိအတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာဇီဝေဟတု အာဇီဝကာရဏာ

ဘိက္ခ နီ ပဏီတေဘာဇနာန ိအတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ, အာဇီဝေဟတု

အာဇီဝကာရဏာ သူပံ ဝာ ဩဒနံ ဝာ အဂိလာေနာ အတ္တေနာ အတ္ထာယ ဝိညာေပတ္ဝာ ဘုဉ္ဇတိ။ အယံ သာ

အာဇီဝဝိပတ္တ သမ္မတာ။

ဧကာဒသ ယာဝတတိယကာ၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဥက္ခတ္တာနုဝတ္တကာ၊ အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ။

အရိဋ္ဌော စ ကာဠီ စ၊ ဣေမ ေတ ယာဝတတိယကာ။

၃. ေဆဒနကာဒိ

၃၃၇. ကတိ ေဆဒနကာနိ? ကတိ ေဘဒနကာနိ? ကတိ ဥဒ္ဒာလနကာနိ? ကတိ အနညပာစိတ္တိယာနိ?

ကတိ ဘိက္ခ သမ္မ တိေယာ? ကတိ သာမီစိေယာ? ကတိ ပရမာနိ?

318

ကတိ ဇာနန ္တ ိပညတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဆ ေဆဒနကာနိ။ ဧကံ ေဘဒနကံ။ ဧကံ ဥဒ္ဒာလနကံ။ စတ္တာရိ အနညပာစိတ္တိယာနိ။ စတ ော

ဘိက္ခုသမ္မုတိေယာ။ သတ္တ သာမီစိေယာ။ စုဒ္ဒသ ပရမာနိ။

ေသာဒသ [ေသာဠသ (သီ. သ္ယာ.) အဋ္ဌကထာ ဩေလာေကတဗ္ဗာ] ဇာနန ္တိ ပညတ္တာ၊

ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

၄. အသာဓာရဏာဒိ

၃၃၈.

ဝီသံ ေဒ္ဝ သတာနိ ဘိက္ခ နံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ ဘိက္ခ နီန ံသိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

ဆစတ္တာရီသာ ဘိက္ခ နံ၊ ဘိက္ခ နီဟိ အသာဓာရဏာ။

သတံ တိံသာ စ ဘိက္ခ နီနံ၊ ဘိက္ခဟိ အသာဓာရဏာ။

သတံ သတ္တတိ ဆေစ္စဝ၊ ဥဘိန္န အသာဓာရဏာ။

သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ၊ ဥဘိန္န သမသိက္ခတာ။

ဝီသံ ေဒ္ဝ သတာနိ ဘိက္ခ နံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

319

ပာရာဇိကာန ိစတ္တာရိ၊ သ င္ဃာဒိေသသာနိ ဘဝန ္တ ိေတရသ။

အနိယတာ ေဒ္ဝ ေဟာန ္တ။ိ

နိ ဂ္ဂိယာန ိတိံေသဝ၊ ေဒ္ဝနဝုတိ စ ခုဒ္ဒကာ။

စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ၊ ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ။

ဝီသံ ေဒ္ဝ သတာနိ စိေမ ေဟာန ္တိ ဘိက္ခ နံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ၊ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု၊ ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာန ိအဋ္ဌ၊ သ င္ဃာဒိေသသာနိ ဘဝန ္တ ိသတ္တရသ။

နိ ဂ္ဂိယာန ိတိံေသဝ၊ သတံ သဋ္ဌိ ဆ ေစဝ ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန ္တိ။

အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ၊ ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ။

တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ စိေမ ေဟာန ္တိ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒာနိ။

ဥေဒ္ဒသံ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥေပာသေထသု။

ဆစတ္တာရီသာ ဘိက္ခ နံ၊ ဘိက္ခ နီဟိ အသာဓာရဏာ။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

သ င္ဃာဒိေသသာ၊ ေဒ္ဝ အနိယေတဟိ အဋ္ဌ။

နိ ဂ္ဂိယာန ိဒ္ဝာဒသ၊ ေတဟိ ေတ ေဟာန ္တိ ဝီသတိ။

320

ေဒ္ဝဝီသတိ ခုဒ္ဒကာ၊ စတုေရာ ပာဋိေဒသနီယာ။

ဆစတ္တာရီသာ စိေမ ေဟာန ္တ၊ိ ဘိက္ခ နံ ဘိက္ခ နီဟိ အသာဓာရဏာ။

သတံ တိံသာ စ ဘိက္ခ နီနံ၊ ဘိက္ခဟိ အသာဓာရဏာ။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာန ိစတ္တာရိ၊ သ င္ဃမ္ဟာ ဒသ နိ ေရ။

နိ ဂ္ဂိယာန ိဒ္ဝာဒသ၊ ဆန္နဝုတ ိစ ခုဒ္ဒကာ။

အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ။

သတံ တိံသာ စိေမ ေဟာန ္တိ ဘိက္ခ နီနံ၊ ဘိက္ခဟိ အသာဓာရဏာ။

သတံ သတ္တတိ ဆေစ္စဝ၊ ဥဘိန္န အသာဓာရဏာ။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာန ိစတ္တာရိ၊ သ င္ဃာဒိေသသာနိ ဘဝန ္တ ိေသာဠသ။

အနိယတာ ေဒ္ဝ ေဟာန ္တ၊ိ နိ ဂ္ဂယာန ိစတုဝီသတိ။

သတံ အဋ္ဌာရသာ ေစဝ၊ ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန ္တိ။

ဒ္ဝာဒသ ပာဋိေဒသနီယာ။

သတံ သတ္တတိ ဆေစ္စဝိေမ ေဟာန ္တ၊ိ ဥဘိန္န အသာဓာရဏာ။

သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ၊ ဥဘိန္န သမသိက္ခတာ။

ေတ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာရာဇိကာန ိစတ္တာရိ၊ သ င္ဃာဒိေသသာနိ ဘဝန ္တ ိသတ္တ။

321

နိ ဂ္ဂိယာန ိအဋ္ဌာရသ၊ သမသတ္တတိ ခုဒ္ဒကာ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာနိ။

သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ စိေမ ေဟာန ္တ၊ိ ဥဘိန္န သမသိက္ခတာ။

အဋ္ဌေ ပာရာဇိကာ ေယ ဒုရာသဒာ၊ တာလဝတ္ထုသမူပမာ။

ပ ုပလာေသာ ပုထုသိလာ၊ သီသစ္ဆေန္နာဝ ေသာ နေရာ။

တာေလာဝ မတ္ထကစ္ဆိေန္နာ၊ အဝိရုဠ္ဟ ီဘဝန ္တိ ေတ။

ေတဝီသတိ သ င္ဃာဒိေသသာ၊ ေဒ္ဝ အနိယတာ။

ေဒ္ဝ စတ္တာရီသ နိ ဂ္ဂိယာ။

အဋ္ဌာသီတိသတံ ပာစိတ္တယာ၊ ဒ္ဝာဒသ ပာဋိေဒသနီယာ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ၊ တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တ။ိ

သမ္မ ခာ စ ပဋိညာယ၊ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

ေဒ္ဝ ဥေပာသထာ ေဒ္ဝ ပဝာရဏာ။

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဇိေနန ေဒသိတာ။

ပေဉ္စဝ ဥေဒ္ဒသာ စတုေရာ ဘဝန ္တိ။

အနညထာ အာပတ္တက္ခန္ဓာ စ ဘဝန ္တိ သတ္တ။

အဓိကရဏာနိ စတ္တာရိ သတ္တဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ။

ဒ္ဝီဟိ စတူဟိ တီဟိ ကိစ္စ ဧေကန သမ္မတိ။

၅. ပာရာဇိကာဒိအာပတ္တ ိ

322

၃၃၉.

‘ပာရာဇိက’န ္တိ ယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

စုေတာ ပရေဒ္ဓာ ဘဋ္ဌော စ၊ သဒ္ဓမ္မာ ဟိ နိရ င္ကေတာ။

သံဝာေသာပိ တဟိံ နတ္ထ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘သ င္ဃာဒိေသေသာ’တ ိယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

သေ င္ဃာဝ ေဒတိ ပရိဝာသံ၊ မူလာယ ပဋိက တိ။

မာနတ္တ ေဒတိ အေဗ္ဘတိ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘အနိယေတာ’တိ ယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

အနိယေတာ န နိယေတာ၊ အေနကံသိကတံ ပဒံ။

တိဏ္ဏမညတရံ ဌာနံ၊ ‘အနိယေတာ’တိ ပဝုစ္စတိ။

‘ထုလ္လစ္စယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဧက မူေလ ေယာ ေဒေသတိ၊ ေယာ စ တံ ပဋိဂဏ္ဟတိ။

အစ္စေယာ ေတန သေမာ နတ္ထ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘နိ ဂ္ဂယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

သ င္ဃမေဇ္ဈ ဂဏမေဇ္ဈ၊ ဧက ေဝ စ ဧကေတာ။

နိ ဇ္ဇိတ္ဝာန ေဒေသတိ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘ပာစိတ္တယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ပာေတတိ ကုသလံ ဓမ္မ၊ အရိယမဂ္ဂ အပရဇ္ဈတိ။

စိတ္တသံေမာဟနဋ္ဌာနံ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

323

‘ပာဋိေဒသနီယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဘိက္ခ အညာတေကာ သေန ္တာ၊ ကိစ္ဆာ လဒ္ဓာယ ေဘာဇနံ။

သာမံ ဂေဟတ္ဝာ ဘုေဉ္ဇယ္ယ၊ ‘ဂာရယ္ဟ’န ္တ ိပဝုစ္စတိ။

နိမန ္တနာသု ဘုဉ္ဇန ္တာ ဆန္ဒာယ၊ ေဝာသာသတိ တတ္ထ ဘိက္ခ နိံ။

အနိဝာေရတ္ဝာ တဟိံ ဘုေဉ္ဇ၊ ဂာရယ္ဟန ္တိ ပဝုစ္စတိ။

သဒ္ဓာစိတ္တ ကုလံ ဂန ္တ္ဝာ၊ အပ္ပေဘာဂံ အနာဠိယံ [အနာဠ္ဟယံ (သီ. သ္ယာ.)]။

အဂိလာေနာ တဟိံ ဘုေဉ္ဇ၊ ဂာရယ္ဟန ္တ ိပဝုစ္စတိ။

ေယာ ေစ အရေည ဝိဟရေန ္တာ၊ သာသေ င္က သဘယာနေက။

အဝိဒိတံ တဟိံ ဘုေဉ္ဇ၊ ဂာရယ္ဟန ္တိ ပဝုစ္စတိ။

ဘိက္ခ နီ အညာတိကာ သန ္တာ၊ ယံ ပေရသံ မမာယိတံ။

သပ္ပ ေတလံ မဓုံ ဖာဏိတံ၊ မစ္ဆမံသံ အေထာ ခီရံ။

ဒဓိံ သယံ ဝိညာေပယ္ယ ဘိက္ခုနီ၊ ဂာရယ္ဟပတ္တာ သုဂတ သာသေန။

‘ဒုက္ကဋ’န ္တ ိယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

အပရဒ္ဓ ဝိရဒ္ဓဉ္စ၊ ခလိတံ ယဉ္စ ဒုက္ကဋံ။

ယံ မနု ော ကေရ ပာပံ၊ အာဝိ ဝာ ယဒိ ဝာ ရေဟာ။

‘ဒုက္ကဋ’န ္တ ိပေဝေဒန ္တ၊ိ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘ဒုဗ ္ဘာသိတ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ဒုဗ ္ဘာသိတံ ဒုရာဘဋ္ဌံ၊ သံကိလိဋ္ဌဉ္စ ယံ ပဒံ။

324

ယဉ္စ ဝိညူ ဂရဟန ္တ၊ိ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

‘ေသခိယ’န ္တိ ယံ ဝုတ္တ၊ တံ သုေဏာဟိ ယထာတထံ။

ေသက္ခ သိက္ခမာန ၊ ဥဇုမဂ္ဂာနုသာရိေနာ။

အာဒိ ေစတံ စရဏဉ္စ၊ မုခံ သညမသံဝေရာ။

သိက္ခာ ဧတာဒိသီ နတ္ထ၊ ေတေနတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။

[ဥဒာ. ၄၅ ဥဒာေနပိ] ဆန္နမတိဝ တိ၊ ဝိဝဋံ နာတိဝ တိ။

တသ္မာ ဆန္န ဝိဝေရထ၊ ဧဝ ံတံ နာတိဝ တိ။

ဂတိ မိဂာန ံပဝနံ၊ အာကာေသာ ပက္ခနံ ဂတိ။

ဝိဘေဝာ ဂတိ ဓမ္မာနံ၊ နိဗ္ဗာနံ အရဟေတာ ဂတီတိ။

ဂာထာသ င္ဂဏိက။ံ

တ ုဒ္ဒာနံ –

သတ္တနဂေရသု ပညတ္တာ၊ ဝိပတ္တ စတုေရာပိ စ။

ဘိက္ခ နံ ဘိက္ခ နီနဉ္စ၊ သာဓာရဏာ အသာဓာရဏာ။

သာသနံ အနုဂ္ဂဟာယ၊ ဂာထာသ င္ဂဏိကံ ဣဒန ္တိ။

ဂာထာသ င္ဂဏိကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဓိကရဏေဘေဒာ

၁. ဥေက္ကာဋနေဘဒာဒိ

325

၃၄၀. [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၂၇၅] စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, အနုဝာဒာဓိကရဏံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ – ဣမာန ိစတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။

ဣေမသံ စတုန္ံန အဓိကရဏာနံ ကတိ ဥေက္ကာဋာ? ဣေမသံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ဒသ ဥေက္ကာဋာ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏ ေဒ္ဝ ဥေက္ကာဋာ, အနုဝာဒာဓိကရဏ စတ္တာေရာ ဥေက္ကာဋာ, အာပတ္တာဓိကရဏ

တေယာ ဥေက္ကာဋာ, ကိစ္စာဓိကရဏ ဧေကာ ဥေက္ကာေဋာ – ဣေမသံ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ဣေမ

ဒသ ဥေက္ကာဋာ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ကတိ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ

ကတိ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ကတိ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ?

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ကတိ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ေဒ္ဝ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ

စတ္တာေရာ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ တေယာ သမေထ ဥေက္ကာေဋတိ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋေန ္တာ ဧကံ သမထံ ဥေက္ကာေဋတိ။

၃၄၁. ကတိ ဥေက္ကာဋာ? ကတိဟာကာေရဟိ ဥေက္ကာဋနံ ပသဝတိ? ကတိဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

ပုဂ္ဂေလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ? ကတိ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋန ္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန ္တိ?

ဒ္ဝာဒသ ဥေက္ကာဋာ။ ဒသဟာကာေရဟိ ဥေက္ကာဋနံ ပသဝတိ။ စတူဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ

အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ။ စတ္တာေရာ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋန ္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန ္တိ?

326

ကတေမ ဒ္ဝာဒသ ဥေက္ကာဋာ? အကတံ ကမ္မ, ဒုက္ကဋံ ကမ္မ, ပုန ကာတဗ္ဗ ကမ္မ, အနိဟတံ, ဒုန္နဟတံ,

ပုန နိဟနိတဗ္ဗ, အဝိနိစ္ဆတံ, ဒုဝိနိစ္ဆတံ, ပုန ဝိနိစ္ဆိတဗ္ဗံ, အဝူပသန ္တံ, ဒုဝူပသန ္တံ, ပုန ဝူပသေမတဗ္ဗန ္တိ –

ဣေမ ဒ္ဝာဒသ ဥေက္ကာဋာ။

ကတေမဟိ ဒသဟာကာေရဟိ ဥေက္ကာဋနံ ပသဝတိ? တတ္ထ ဇာတကံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ,

တတ္ထ ဇာတကံ ဝူပသန ္တံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, အန ္တရာမေဂ္ဂ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ,

အန ္တရာမေဂ္ဂ ဝူပသန ္တံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, တတ္ထ ဂတံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, တတ္ထ ဂတံ

ဝူပသန ္တံ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, သတိဝိနယံ ဥေက္ကာေဋတိ, အမူဠ္ဟဝိနယံ ဥေက္ကာေဋတိ,

တ ပာပိယသိကံ ဥေက္ကာေဋတိ, တိဏဝတ္ထာရကံ ဥေက္ကာေဋတိ – ဣေမဟိ ဒသဟာကာေရဟိ

ဥေက္ကာဋနံ ပသဝတိ။

ကတေမဟိ စတူဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ

အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ

အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ – ဣေမဟိ စတူဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋတိ။

ကတေမ စတ္တာေရာ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋန ္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန ္တိ? တဒဟုပသမ္ပေန္နာ

ဥေက္ကာေဋတိ ဥေက္ကာဋနကံ ပာစိတ္တယံ, အာဂန ္ုတေကာ ဥေက္ကာေဋတိ ဥေက္ကာဋနကံ ပာစိတ္တယံ, ကာရေကာ

ဥေက္ကာေဋတိ ဥေက္ကာဋနကံ ပာစိတ္တယံ, ဆန္ဒဒာယေကာ ဥေက္ကာေဋတိ ဥေက္ကာဋနကံ ပာစိတ္တယံ – ဣေမ

စတ္တာေရာ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥေက္ကာေဋန ္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန ္တိ။

၂. အဓိကရဏနိဒာနာဒိ

327

၃၄၂. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ကိံနိဒာန,ံ ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

အာပတ္တာဓိကရဏံ ကိံနိဒာန,ံ ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဝိဝာဒနိဒာနံ ဝိဝာဒသမုဒယံ ဝိဝာဒဇာတိကံ ဝိဝာဒပဘဝံ ဝိဝာဒသမ္ဘာရံ ဝိဝာဒသမုဋ္ဌာနံ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝာဒနိဒာနံ အနုဝာဒသမုဒယံ အနုဝာဒဇာတိကံ အနုဝာဒပဘဝံ အနုဝာဒသမ္ဘာရံ

အနုဝာဒသမုဋ္ဌာနံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တနိဒာနံ အာပတ္တသမုဒယံ အာပတ္တဇာတိကံ အာပတ္တိပဘဝံ

အာပတ္တိသမ္ဘာရံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိစ္စယနိဒာနံ ကိစ္စယသမုဒယံ ကိစ္စယဇာတိကံ

ကိစ္စယပဘဝ ံကိစ္စယသမ္ဘာရံ ကိစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကိံနိဒာန,ံ ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ေပ.။ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒာန,ံ ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ,

ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ေဟတုနိဒာနံ, ေဟတုသမုဒယံ, ေဟတုဇာတိကံ, ေဟတုပဘဝံ, ေဟတုသမ္ဘာရံ,

ေဟတုသမုဋ္ဌာနံ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ေပ.။ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ေဟတုနိဒာန,ံ

ေဟတုသမုဒယံ, ေဟတုဇာတိကံ, ေဟတုပဘဝံ, ေဟတုသမ္ဘာရံ, ေဟတုသမုဋ္ဌာနံ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ကိံနိဒာန,ံ ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ။ေပ.။ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ,

ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

328

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ပစ္စယနိဒာနံ, ပစ္စယသမုဒယံ, ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ,

ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ေပ.။ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ေပ.။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ပစ္စယနိဒာနံ,

ပစ္စယသမုဒယံ, ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။

၃. အဓိကရဏမူလာဒိ

၃၄၃. စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတိ မူလာနိ, ကတိ သမုဋ္ဌာနာ? စတုန္န အဓိကရဏာနံ ေတတ္တိံသ

မူလာနိ, ေတတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။

စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမာနိ ေတတ္တိံသ မူလာနိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏ ဒ္ဝာဒသ မူလာနိ,

အနုဝာဒာဓိကရဏ စုဒ္ဒသ မူလာန,ိ အာပတ္တာဓိကရဏ ဆ မူလာနိ, ကိစ္စာဓိကရဏ ဧကံ မူလံ,

သေ င္ဃာ – စတုန္န အဓိကရဏာနံ ဣမာနိ ေတတ္တိံသ မူလာနိ။

စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတေမ ေတတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ? ဝိဝာဒာဓိကရဏ

အဋ္ဌာရသေဘဒကရဝတ္ထူနိ သမုဋ္ဌာနာ, အနုဝာဒာဓိကရဏ စတ ော ဝိပတ္တိေယာ သမုဋ္ဌာနာ,

အာပတ္တာဓိကရဏ သတ္တာပတ္တက္ခန္ဓာ သမုဋ္ဌာနာ, ကိစ္စာဓိကရဏ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ သမုဋ္ဌာနာ –

စတုန္န အဓိကရဏာနံ ဣေမ ေတတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။

၄. အဓိကရဏပစ္စယာပတ္ိတ

၃၄၄. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ န အာပတ္တ။ ကိံ ပန

ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? အာမ, ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယ။

ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဒ္ဝ အာပတ္တိေယာ

329

အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္န ဩမသတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; အနုပသမ္ပန္န ဩမသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ –

ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ေဒ္ဝ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ

အဓိကရဏံ? သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ကတိဟိ အဓိကရေဏဟိ ကတိသု ဌာေနသု

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ?

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန ္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ,

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ဒ္ဝီဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ

ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ။ ဧေကန အဓိကရေဏန – ကိစ္စာဓိကရေဏန; တီသု ဌာေနသု – သ င္ဃမေဇ္ဈ, ဂဏမေဇ္ဈ,

ပုဂ္ဂလ သန ္တေိက; တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ,

သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၃၄၅. အနုဝာဒာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ န အာပတ္တ။ ကိံ ပန

အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? အာမ, အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ

အာပေဇ္ဇယ္ယ။ အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ, ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တ

သ င္ဃာဒိေသသ ; အမူလေကန သ င္ဃာဒိေသေသန အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ;

အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တယာ အနုဒ္ဓံေသတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ – အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ

တိ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။

330

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ

အဓိကရဏံ? သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ကတိဟိ အဓိကရေဏဟိ ကတိသု ဌာေနသု

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ?

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တ ိ– သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ

အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ တီဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တိက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန,

သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န ံအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ။ ယာ တာ

အာပတ္တေယာ ဂရုကာ တာ အာပတ္တိေယာ ဧေကန အဓိကရေဏန – ကိစ္စာဓိကရေဏန; ဧကမ္ဟိ ဌာေန

– သ င္ဃမေဇ္ဈ; ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ။ ယာ တာ

အာပတ္တေယာ လဟုကာ တာ အာပတ္တေယာ ဧေကန အဓိကရေဏန – ကိစ္စာဓိကရေဏန; တီသု

ဌာေနသု – သ င္ဃမေဇ္ဈ ဂဏမေဇ္ဈ ပုဂ္ဂလ သန ္တေိက; တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၃၄၆. အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တ။ ကိံ ပန

အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? အာမ, အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ

အာပေဇ္ဇယ္ယ။ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ

စတ ော အာပတ္တေယာ အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခ နီ ဇာနံ ပာရာဇိကံ ဓမ္မ [ပာရာဇိကံ ဓမ္ံမ အဇ္ဈာပန္န (သ္ယာ.)]

ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ပာရာဇိက ; ေဝမတိကာ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ထုလ္လစ္စယ ; ဘိက္ခ

သ င္ဃာဒိေသသံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ပာစိတ္တယ ; အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာေဒတိ, အာပတ္တ ဒုက္ကဋ

– အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ စတ ော အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

331

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ

အဓိကရဏံ? သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ကတိဟိ အဓိကရေဏဟိ ကတိသု ဌာေနသု

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ?

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တ ိ– သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ

အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ

ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တက္ခေန္ဓန။ ဆန္န အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌန ္တိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။ ယာ သာ အာပတ္တ အနဝေသသာ သာ

အာပတ္တ န ကတေမန အဓိကရေဏန, န ကတမမ္ဟိ ဌာေန, န ကတေမန သမေထန သမ္မတိ။ ယာ တာ

အာပတ္တေယာ လဟုကာ တာ အာပတ္တေယာ ဧေကန အဓိကရေဏန – ကိစ္စာဓိကရေဏန; တီသု

ဌာေနသု – သ င္ဃမေဇ္ဈ, ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သန ္တေိက; တီဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ – သိယာ

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၃၄၇. ကိစ္စာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ န အာပတ္တ။ ကိံ ပန

ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယာတိ? အာမ, ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပေဇ္ဇယ္ယ။

ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ? ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ

အာပဇ္ဇတိ။ ဥက္ခတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ နီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇတိ, ဉတ္တယာ

ဒုက္ကဋံ; ဒ္ဝီဟိ ကမ္မဝာစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ; ကမ္မဝာစာပရိေယာသာေန အာပတ္တ ပာရာဇိက ;

ေဘဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တိ, အာပတ္တ

332

သ င္ဃာဒိေသသ ; ပာပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တိ, အာပတ္တ

ပာစိတ္တယ – ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိေယာ အာပဇ္ဇတိ။

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံကတိ ဝိပတ္တိေယာ ဘဇန ္တ?ိ စတုန္န အဓိကရဏာနံ ကတမံ

အဓိကရဏံ? သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ? ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ကတိဟိ အဓိကရေဏဟိ ကတိသု ဌာေနသု

ကတိဟိ သမေထဟိ သမ္မန ္တိ?

တာ အာပတ္တိေယာ စတုန္န ဝိပတ္တီန ံေဒ္ဝ ဝိပတ္တေယာ ဘဇန ္တ ိ– သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ

အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္န အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္န အာပတ္တက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ

အာပတ္တက္ခေန္ဓဟိ သ င္ဂဟိတာ – သိယာ ပာရာဇိကာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တက္ခေန္ဓန,

သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ပာစိတ္တယာပတ္တက္ခေန္ဓန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခေန္ဓန။ ဆန္န

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌန ္တ ိ– ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

ယာ သာ အာပတ္တ အနဝေသသာ သာ အာပတ္တ န ကတေမန အဓိကရေဏန, န ကတမမ္ဟိ ဌာေန, န

ကတေမန သမေထန သမ္မတိ။ ယာ သာ အာပတ္တ ဂရုကာ သာ အာပတ္တ ဧေကန အဓိကရေဏန –

ကိစ္စာဓိကရေဏန; ဧကမ္ဟ ိဌာေန – သ င္ဃမေဇ္ဈ; ဒ္ဝီဟိ သမေထဟိ သမ္မတိ – သမ္မ ခာဝိနေယန စ

ပဋိညာတကရေဏန စ။ ယာ တာ အာပတ္တေယာ လဟုကာ တာ အာပတ္တေယာ ဧေကန အဓိကရေဏန

– ကိစ္စာဓိကရေဏန; တီသု ဌာေနသု – သ င္ဃမေဇ္ဈ, ဂဏမေဇ္ဈ, ပုဂ္ဂလ သန ္တေိက; တီဟိ သမေထဟိ

သမ္မန ္တိ – သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ, သိယာ သမ္မုခာဝိနေယန စ

တိဏဝတ္ထာရေကန စ။

၅. အဓိကရဏာဓိပ္ပာေယာ

333

၃၄၈. ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ န ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, န ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, န

ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ; အပ ိစ, ဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၃၁၄] ဣဓ ဘိက္ခ

ဝိဝဒန ္တိ – ဓေမ္မာတိ ဝာ အဓေမ္မာတိ ဝာ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တီတိ ဝာ အဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တီတိ ဝာ။ ယံ တတ္ထ ဘ နံ

ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ နာနာဝာေဒာ အညထာဝာေဒာ ဝိပစ္စတာယ ေဝာဟာေရာ ေမဓကံ, ဣဒံ

ဝုစ္စတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝာဒာဓိကရေဏ သေ င္ဃာ ဝိဝဒတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တယာ

သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝ ံဝိဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ,

ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝာဒာဓိကရဏံ န ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, န ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, န

ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ; အပ ိစ, အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ဘိက္ခ ဘိက္ခ ံ အနုဝဒန ္တိ

သီလဝိပတ္တယာ ဝာ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တယာ ဝာ အာဇီဝဝိပတ္တယာ ဝာ။ ေယာ တတ္ထ

အနုဝာေဒာ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝ င္ကတာ အဗ္ုဘ ဟနတာ အနုဗလပ္ပဒာနံ,

ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝာဒာဓိကရေဏ သေ င္ဃာ ဝိဝဒတိ, ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာေနာ

အနုဝဒတိ, အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ

အာပတ္တိယာ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အနုဝာဒာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။

334

အာပတ္တာဓိကရဏံ ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ န ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, န ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, န

ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ; အပိ စ, အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ. ၂၁၅; ပရိ. ၃၄၈] ပဉ္စပိ

အာပတ္တက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, သတ္တပိ အာပတ္တက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဣဒ ံဝုစ္စတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ အာပတ္တာဓိကရေဏ သေ င္ဃာ ဝိဝဒတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တယာ

သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝ ံအာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ,

ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အာပတ္တာဓိကရဏံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ န ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, န ေဟာတိ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, န

ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ; အပိ စ, ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ယာ သ င္ဃ ကိစ္စယတာ

ကရဏီယတာ အပေလာကနကမ္မံ ဉတ္တကမ္မ ဉတ္တဒုတိယကမ္မ ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ

ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ကိစ္စာဓိကရေဏ သေ င္ဃာ ဝိဝဒတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာေနာ အနုဝဒတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာေနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တယာ

သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝ ံကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ေဟာတိ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ, ေဟာတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

၆. ပုစ္ဆာဝာေရာ

335

၃၄၉. ယတ္ထ သတိဝိနေယာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ သတိဝိနေယာ?

ယတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ? ယတ္ထ

ပဋိညာတကရဏံ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ? ယတ္ထ

ေယဘုယ္ယသိကာ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ? ယတ္ထ

တ ပာပိယသိကာ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ? ယတ္ထ

တိဏဝတ္ထာရေကာ တတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ? ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ?

၇. ဝိ ဇ္ဇနာဝာေရာ

၃၅၀. ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ သတိဝိနေယန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – ယတ္ထ

သတိဝိနေယာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ, ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ တတ္ထ သတိဝိနေယာ, န တတ္ထ

အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ,

န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ။ ယသ္မိံ သမေယ သမ္မုခာဝိနေယန စ အမူဠ္ဟဝိနေယန စ။ေပ.။

သမ္မုခာဝိနေယန စ ပဋိညာတကရေဏန စ။ေပ.။ သမ္မ ခာဝိနေယန စ ေယဘုယ္ယသိကာယ စ။ေပ.။

သမ္မုခာဝိနေယန စ တ ပာပိယသိကာယ စ။ေပ.။ သမ္မ ခာဝိနေယန စ တိဏဝတ္ထာရေကန စ

အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနေယာ, ယတ္ထ သမ္မ ခာဝိနေယာ

တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရေကာ, န တတ္ထ သတိဝိနေယာ, န တတ္ထ အမူဠ္ဟဝိနေယာ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ,

န တတ္ထ ေယဘုယ္ယသိကာ, န တတ္ထ တ ပာပိယသိကာ။

၈. သံသဋ္ဌဝာေရာ

၃၅၁. သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ သတိဝိနေယာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒာဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ

စ ပနိေမသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ? သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ

336

အမူဠ္ဟဝိနေယာတိ ဝာ။ေပ.။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ ပဋိညာတကရဏန ္တိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ

ေယဘုယ္ယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ တ ပာပိယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ

တိဏဝတ္ထာရေကာတိ – ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒာဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ စ ပနိေမသံ ဓမ္မာန ံဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ

ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ?

သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ သတိဝိနေယာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, ေနာ ဝိသံသဋ္ဌာ; န စ လဗ္ဘာ

ဣေမသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ

အမူဠ္ဟဝိနေယာတိ ဝာ။ေပ.။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ ပဋိညာတကရဏန ္တိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ

ေယဘုယ္ယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ တ ပာပိယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ

တိဏဝတ္ထာရေကာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, ေနာ ဝိသံသဋ္ဌာ; န စ လဗ္ဘာ ဣေမသံ ဓမ္မာန ံ

ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ ဝိနိဗ ္ုဘ ဇိတ္ဝာ နာနာကရဏံ ပညာေပတုံ။

၉. သတ္တသမထနိဒာနံ

၃၅၂. သမ္မ ခာဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? သတိဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? အမူဠ္ဟဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? ပဋိညာတကရဏံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ,

ကိံသမုဋ္ဌာနံ? ေယဘုယ္ယသိကာ ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာနာ? တ ပာပိယသိကာ ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာနာ တိဏဝတ္ထာရေကာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ?

337

သမ္မုခာဝိနေယာ နိဒာနနိဒာေနာ, နိဒာနသမုဒေယာ, နိဒာနဇာတိေကာ, နိဒာနပဘေဝာ, နိဒာနသမ္ဘာေရာ,

နိဒာနသမုဋ္ဌာေနာ။ သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ နိဒာနနိဒာနံ,

နိဒာနသမုဒယံ, နိဒာနဇာတိကံ, နိဒာနပဘဝံ, နိဒာနသမ္ဘာရံ, နိဒာနသမုဋ္ဌာနံ။ ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။

တ ပာပိယသိကာ နိဒာနနိဒာနာ, နိဒာနသမုဒယာ, နိဒာနဇာတိကာ, နိဒာနပဘဝာ, နိဒာနသမ္ဘာရာ,

နိဒာနသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ နိဒာနနိဒာေနာ, နိဒာနသမုဒေယာ, နိဒာနဇာတိေကာ, နိဒာနပဘေဝာ,

နိဒာနသမ္ဘာေရာ, နိဒာနသမုဋ္ဌာေနာ။

သမ္မုခာဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ။ေပ.။

ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာ။ေပ.။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ,

ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ, ကိံသမုဋ္ဌာေနာ?

သမ္မုခာဝိနေယာ ေဟတုနိဒာေနာ, ေဟတုသမုဒေယာ, ေဟတုဇာတိေကာ, ေဟတုပဘေဝာ,

ေဟတုသမ္ဘာေရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာေနာ။ သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ

ေဟတုနိဒာန,ံ ေဟတုသမုဒယံ, ေဟတုဇာတိကံ, ေဟတုပဘဝံ, ေဟတုသမ္ဘာရံ, ေဟတုသမုဋ္ဌာနံ။

ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာ ေဟတုနိဒာနာ, ေဟတုသမုဒယာ, ေဟတုဇာတိကာ,

ေဟတုပဘဝာ, ေဟတုသမ္ဘာရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ေဟတုနိဒာေနာ,

ေဟတုသမုဒေယာ, ေဟတုဇာတိေကာ, ေဟတုပဘေဝာ, ေဟတုသမ္ဘာေရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာေနာ။

သမ္မုခာဝိနေယာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ။ေပ.။

ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာ။ေပ.။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ,

338

ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ, ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? သမ္မ ခာဝိနေယာ ပစ္စယနိဒာေနာ,

ပစ္စယသမုဒေယာ, ပစ္စယဇာတိေကာ, ပစ္စယပဘေဝာ, ပစ္စယသမ္ဘာေရာ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာေနာ။

သတိဝိနေယာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ ပစ္စယနိဒာနံ, ပစ္စယသမုဒယံ,

ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။ ေယဘုယ္ယသိကာ။ေပ.။

တ ပာပိယသိကာ ပစ္စယနိဒာနာ, ပစ္စယသမုဒယာ, ပစ္စယဇာတိကာ, ပစ္စယပဘဝာ, ပစ္စယသမ္ဘာရာ,

ပစ္စယသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပစ္စယနိဒာေနာ, ပစ္စယသမုဒေယာ, ပစ္စယဇာတိေကာ,

ပစ္စယပဘေဝာ, ပစ္စယသမ္ဘာေရာ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာေနာ။

၃၅၃. သတ္တန္န သမထာန ံကတိ မူလာနိ, ကတိ သမုဋ္ဌာနာ? သတ္တန္န သမထာန ံဆဗ္ဗီသ မူလာနိ,

ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။ သတ္တန္န သမထာနံ ကတမာနိ ဆဗ္ဗ မူလာနိ? သမ္မုခာဝိနယ စတ္တာရိ မူလာနိ။

သ င္ဃသမ္မုခတာ, ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မ ခတာ; သတိဝိနယ စတ္တာရိ မူလာနိ;

အမူဠ္ဟဝိနယ စတ္တာရိ မူလာနိ; ပဋိညာတကရဏ ေဒ္ဝ မူလာနိ – ေယာ စ ေဒေသတိ ယ စ

ေဒေသတိ; ေယဘုယ္ယသိကာယ စတ္တာရိ မူလာန;ိ တ ပာပိယသိကာယ စတ္တာရိ မူလာနိ;

တိဏဝတ္ထာရက စတ္တာရိ မူလာန ိ– သ င္ဃသမ္မ ခတာ, ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ,

ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ – သတ္တန္န သမထာနံ ဣမာန ိဆဗ္ဗီသ မူလာနိ။

သတ္တန္န သမထာနံ ကတေမ ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ? သတိဝိနယ ကမ္မ ကိရိယာ, ကရဏံ,

ဥပဂမနံ, အဇ္ဈုပဂမနံ, အဓိဝာသနာ, အပ္ပဋိေက္ကာသနာ။ အမူဠ္ဟဝိနယ ကမ္မ ။ေပ.။

ပဋိညာတကရဏ ကမ္မ ။ ေယဘုယ္ယသိကာယ ကမ္မ ။ တ ပာပိယသိကာယ ကမ္မ ။

တိဏဝတ္ထာရက ကမ္မ ကိရိယာ, ကရဏံ, ဥပဂမန,ံ အဇ္ဈုပဂမနံ, အဓိဝာသနာ, အပ္ပဋိေက္ကာသနာ

– သတ္တန္န သမထာနံ ဣေမ ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။

339

၁၀. သတ္တသမထနာနတ္ထာဒိ

၃၅၄. သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ သတိဝိနေယာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ နာနာဗ္ယဉ္ဇနာ ဥဒာဟု

ဧကတ္ထာ ဗ္ယဉ္ဇနေမဝ နာနံ? သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ အမူဠ္ဟဝိနေယာတိ ဝာ။ေပ.။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ

ပဋိညာတကရဏန ္တိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ ေယဘုယ္ယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ

တ ပာပိယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ တိဏဝတ္ထာရေကာတိ ဝာ – ဣေမ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ

နာနာဗ္ယဉ္ဇနာ ဥဒာဟု ဧကတ္ထာ ဗ္ယဉ္ဇနေမဝ နာန?ံ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ သတိဝိနေယာတိ ဝာ – ဣေမ

ဓမ္မာ နာနတ္ထာ ေစဝ နာနာဗ္ယဉ္ဇနာ စ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ အမူဠ္ဟဝိနေယာတိ ဝာ။ေပ.။

သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ ပဋိညာတကရဏန ္တိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ ေယဘုယ္ယသိကာတိ ဝာ။

သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ တ ပာပိယသိကာတိ ဝာ။ သမ္မ ခာဝိနေယာတိ ဝာ တိဏဝတ္ထာရေကာတိ ဝာ –

ဣေမ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ ေစဝ နာနာ ဗ္ယဉ္ဇနာ စ။

၃၅၅. [စူဠဝ. ၂၂၄] ဝိဝာေဒာ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, ဝိဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ ေနာ ဝိဝာေဒာ,

အဓိကရဏေဉ္စဝ ဝိဝာေဒာ စ? သိယာ ဝိဝာေဒာ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ, သိယာ ဝိဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ, သိယာ

အဓိကရဏံ ေနာ ဝိဝာေဒာ, သိယာ အဓိကရဏေဉ္စဝ ဝိဝာေဒာ စ။

တတ္ထ ကတေမာ ဝိဝာေဒာ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ? ဣဓ ဘိက္ခ ဝိဝဒန ္တိ ဓေမ္မာတိ ဝာ အဓေမ္မာတိ ဝာ။ေပ.။

ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝာ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဝာ။ ယံ တတ္ထ ဘ နံ, ကလေဟာ, ဝိဂ္ဂေဟာ, ဝိဝာေဒာ,

နာနာဝာေဒာ, အညထာဝာေဒာ, ဝိပစ္စတာယ ေဝာဟာေရာ, ေမဓကံ – အယံ ဝိဝာေဒာ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတေမာ ဝိဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ? မာတာပိ ပုေတ္တန ဝိဝဒတိ, ပုေတ္တာပ ိမာတရာ ဝိဝဒတိ,

ပိတာပိ ပုေတ္တန ဝိဝဒတိ, ပုေတ္တာပ ိပိတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘဂိနိယာ

340

ဝိဝဒတိ, ဘဂိနီပ ိဘာတရာ ဝိဝဒတိ, သဟာေယာပိ သဟာေယန ဝိဝဒတိ – အယံ ဝိဝာေဒာ ေနာ

အဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမ ံအဓိကရဏံ ေနာ ဝိဝာေဒာ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ

– ဣဒံ အဓိကရဏံ ေနာ ဝိဝာေဒာ။

တတ္ထ ကတမ ံအဓိကရဏေဉ္စဝ ဝိဝာေဒာ စ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အဓိကရဏေဉ္စဝ ဝိဝာေဒာ စ။

၃၅၆. [စူဠဝ. ၂၂၄ အာဒေယာ] အနုဝာေဒာ အနုဝာဒာဓိကရဏံ, အနုဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ,

အဓိကရဏံ ေနာ အနုဝာေဒာ, အဓိကရဏေဉ္စဝ အနုဝာေဒာ စ? သိယာ အနုဝာေဒာ အနုဝာဒာဓိကရဏံ,

သိယာ အနုဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ, သိယာ အဓိကရဏံ ေနာ အနုဝာေဒာ, သိယာ အဓိကရဏေဉ္စဝ

အနုဝာေဒာ စ။

တတ္ထ ကတေမာ အနုဝာေဒာ အနုဝာဒာဓိကရဏံ? ဣဓ ဘိက္ခ ဘိက္ခ ံ အနုဝဒန ္တိ သီလဝိပတ္တယာ ဝာ

အာစာရဝိပတ္တယာ ဝာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တယာ ဝာ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝာ။ ေယာ တတ္ထ အနုဝာေဒာ, အနုဝဒနာ

အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝ င္ကတာ အဗ္ုဘ ဟနတာ အနုဗလပ္ပဒာနံ – အယံ အနုဝာေဒာ

အနုဝာဒာဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတေမာ အနုဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ? မာတာပိ ပုတ္တ အနုဝဒတိ, ပုေတ္တာပိ မာတရံ

အနုဝဒတိ, ပိတာပိ ပုတ္တ အနုဝဒတိ, ပုေတ္တာပ ိပိတရံ အနုဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရံ အနုဝဒတိ,

ဘာတာပိ ဘဂိနိံ အနုဝဒတိ, ဘဂိနီပ ိဘာတရံ အနုဝဒတိ, သဟာေယာပိ သဟာယံ အနုဝဒတိ – အယံ

အနုဝာေဒာ ေနာ အဓိကရဏံ။

341

တတ္ထ ကတမ ံအဓိကရဏံ ေနာ အနုဝာေဒာ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ –

ဣဒံ အဓိကရဏံ ေနာ အနုဝာေဒာ။

တတ္ထ ကတမ ံအဓိကရဏေဉ္စဝ အနုဝာေဒာ စ? အနုဝာဒာဓိကရဏံ အဓိကရဏေဉ္စဝ အနုဝာေဒာ စ။

၃၅၇. အာပတ္တ အာပတ္တာဓိကရဏံ, အာပတ္တ ေနာ အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ ေနာ အာပတ္တ,

အဓိကရဏေဉ္စဝ အာပတ္တ စ? သိယာ အာပတ္တ အာပတ္တာဓိကရဏံ, သိယာ အာပတ္တ ေနာ အဓိကရဏံ,

သိယာ အဓိကရဏံ ေနာ အာပတ္တ, သိယာ အဓိကရဏေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

တတ္ထ ကတမာ အာပတ္တ အာပတ္တာဓိကရဏံ? ပဉ္စပ ိအာပတ္တက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တပ ိ

အာပတ္တက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ အယံ အာပတ္တ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမာ အာပတ္တ ေနာ အဓိကရဏံ? ေသာတာပတ္တိ သမာပတ္တ – အယံ အာပတ္တ ေနာ

အဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမ ံအဓိကရဏံ ေနာ အာပတ္တ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝာဒာဓိကရဏံ –

ဣဒံ အဓိကရဏံ ေနာ အာပတ္တ။

တတ္ထ ကတမ ံအဓိကရဏေဉ္စဝ အာပတ္တ စ? အာပတ္တာဓိကရဏံ အဓိကရဏေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

၃၅၈. [စူဠဝ. ၂၂၃] ကိစ္စ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ကိစ္စ ေနာ အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ ေနာ ကိစ္စ,

အဓိကရဏေဉ္စဝ ကိစ္စဉ္စ? သိယာ ကိစ္စ ကိစ္စာဓိကရဏံ, သိယာ ကိစ္စ ေနာ အဓိကရဏံ, သိယာ

အဓိကရဏံ ေနာ ကိစ္စ, သိယာ အဓိကရဏေဉ္စဝ ကိစ္စဉ္စ။

342

တတ္ထ ကတမ ံကိစ္စ ကိစ္စာဓိကရဏံ? ယာ သ င္ဃ ကိစ္စယတာ ကရဏီယတာ အပေလာကနကမ္မံ

ဉတ္တကမ္မ ဉတ္တဒုတိယကမ္မ ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ – ဣဒံ ကိစ္စ ကိစ္စာဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမ ံကိစ္စ ေနာ အဓိကရဏံ? အာစရိယကိစ္စ ဥပဇ္ဈာယကိစ္စံ [ဥပဇ္ဈာယကိစ္စံ သကိစ္စ (က.)]

သမာနုပဇ္ဈာယကိစ္စံ သမာနာစရိယကိစ္စံ – ဣဒံ ကိစ္စ ေနာ အဓိကရဏံ။

တတ္ထ ကတမ ံအဓိကရဏံ ေနာ ကိစ္စ? ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အနုဝာဒာဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏံ –

ဣဒံ အဓိကရဏံ ေနာ ကိစ္စ။

တတ္ထ ကတမ ံအဓိကရဏေဉ္စဝ ကိစ္စဉ္စ? ကိစ္စာဓိကရဏံ အဓိကရဏေဉ္စဝ ကိစ္စ စာတိ။

အဓိကရဏေဘေဒာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အဓိကရဏံ ဥေက္ကာဋာ၊ အာကာရာ ပုဂ္ဂေလန စ။

နိဒာနေဟတုပစ္စယာ၊ မူလံ သမုဋ္ဌာေနန စ။

အာပတ္တ ေဟာတိ ယတ္ထ စ၊ သံသဋ္ဌာ နိဒာေနန စ [သံသဋ္ဌာ နိဒာနပဘဝာ (သီ.)]။

ေဟတုပစ္စယမူလာနိ၊ သမုဋ္ဌာေနန ဗ္ယဉ္ဇနာ။

ဝိဝာေဒာ အဓိကရဏန ္တိ၊ ေဘဒာဓိကရေဏ ဣဒန ္တိ။

အပရဂာထာသ င္ဂဏိကံ

၁. ေစာဒနာဒိပုစ္ဆာဝိ ဇ္ဇနာ

၃၅၉.

343

ေစာဒနာ ကိမတ္ထာယ၊ သာရဏာ ကိ ကာရဏာ။

သေ င္ဃာ ကိမတ္ထာယ၊ မတိကမ္မ ပန ကိ ကာရဏာ။

ေစာဒနာ သာရဏတ္ထာယ၊ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ သာရဏာ။

သေ င္ဃာ ပရိဂ္ဂဟတ္ထာယ၊ မတိကမ္မံ ပန ပာဋိေယက္က။

မာ ေခာ တုရိေတာ အဘဏိ၊ မာ ေခာ စ ိကေတာ ဘဏိ။

မာ ေခာ ပဋိဃံ ဇနယိ၊ သေစ အနုဝိဇ္ဇေကာ တုဝံ။

မာ ေခာ သဟသာ အဘဏိ၊ ကထံ ဝိဂ္ဂာဟိကံ အနတ္ထသံဟိတံ။

သုေတ္တ ဝိနေယ အနုေလာေမ၊ ပညေတ္တ အနုေလာမိေက။

အနုေယာဂဝတ္တံ နိသာမယ၊ ကုသေလန ဗုဒ္ဓမတာ ကတံ။

သုဝုတ္တ သိက္ခာပဒာနုေလာမိကံ၊ ဂတိံ န နာေသေန ္တာ သမ္ပရာယိကံ။

ဟိေတသီ အနုယုဉ္ဇ ု၊ ကာေလနတ္ထူပသံဟိတံ။

စုဒိတ စ ေစာဒက စ။

သဟသာ ေဝာဟာရံ မာ ပဓာေရသိ။

ေစာဒေကာ အာဟ အာပေန္နာတိ။

စုဒိတေကာ အာဟ အနာပေန္နာတိ။

ဥေဘာ အနုက္ခိပေန ္တာ၊ ပဋိညာနုသန္ဓေတန ကာရေယ။

ပဋိညာ လဇ္ဇသု ကတာ၊ အလဇ္ဇသု ဧဝံ န ဝိဇ္ဇတိ။

ဗဟုမ္ပ အလဇ္ဇ ဘာေသယ္ယ၊ ဝတ္တာနုသန္ဓေတန [ဝုတ္တာနုသန္ဓေတန (သီ. သ္ယာ. က.)] ကာရေယ။

344

အလဇ္ဇ ကီဒိေသာ ေဟာတိ၊ ပဋိညာ ယ န ရူဟတိ။

ဧတဉ္စ [ဧဝဉ္စ (က.)] တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇ ပုဂ္ဂေလာ။

သဉ္စစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အာပတ္တိံ ပရိဂူဟတိ။

အဂတိဂမနဉ္စ ဂစ္ဆတိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇပုဂ္ဂေလာ။

သစ္စ အဟမ္ပ ိဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂေလာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ လဇ္ဇပုဂ္ဂေလာ။

သဉ္စစ္စ အာပတ္တိံ နာပဇ္ဇတိ၊ အာပတ္တိံ န ပရိဂူဟတိ။

အဂတိဂမန ံန ဂစ္ဆတိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ လဇ္ဇပုဂ္ဂေလာ။

သစ္စ အဟမ္ပ ိဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ လဇ္ဇီပုဂ္ဂေလာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ အဓမ္မေစာဒေကာ။

အကာေလ ေစာေဒတိ အဘူေတန။

ဖရုေသန အနတ္ထသံဟိေတန။

ေဒာသန ္တေရာ ေစာေဒတိ ေနာ ေမတ္တာစိေတ္တာ။

ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ အဓမ္မေစာဒေကာ။

သစ္စ အဟမ္ပ ိဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ အဓမ္မေစာဒေကာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဓမ္မေစာဒေကာ။

ကာေလန ေစာေဒတိ ဘူေတန၊ သေဏ္ဟန အတ္ထသံဟိေတန။

ေမတ္တာစိေတ္တာ ေစာေဒတိ ေနာ ေဒာသန ္တေရာ။

345

ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဓမ္မေစာဒေကာ။

သစ္စ အဟမ္ပ ိဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဓမ္မေစာဒေကာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဗာလေစာဒေကာ။

ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ၊ ပုဗ္ဗာပရ အေကာဝိေဒာ။

အနုသန္ဓဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

အနုသန္ဓဝစနပထ အေကာဝိေဒာ။

ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဗာလေစာဒေကာ။

သစ္စ အဟမ္ပ ိဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ဗာလေစာဒေကာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကီဒိေသာ ဝုစ္စတိ ပ ိတေစာဒေကာ။

ပုဗ္ဗာပရမ္ပ ဇာနာတ၊ိ ပုဗ္ဗာပရ ေကာဝိေဒာ။

အနုသန္ဓဝစနပထံ ဇာနာတိ၊ အနုသန္ဓိဝစနပထ ေကာဝိေဒာ။

ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ပ ိတေစာဒေကာ။

သစ္စ အဟမ္ပ ိဇာနာမိ၊ ဧဒိေသာ ဝုစ္စတိ ပ ိတေစာဒေကာ။

အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ေစာဒနာ ကိန ္တိ ဝုစ္စတိ။

သီလဝိပတ္တယာ ေစာေဒတိ၊ အေထာ အာစာရဒိဋ္ဌိယာ။

အာဇီေဝနပိ ေစာေဒတိ၊ ေစာဒနာ ေတန ဝုစ္စတီတိ။

အပရံ ဂာထာသ င္ဂဏိကံ နိဋ္ဌိတံ။

346

ေစာဒနာက ံ

၁. အနုဝိဇ္ဇကအနုေယာေဂာ

၃၆၀. အနုဝိဇ္ဇေက ေစာဒေကာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခ ံ ေစာေဒသိ,

ကိမ္ဟ န ံေစာေဒသိ, သီလဝိပတ္တိယာ ဝာ ေစာေဒသိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ေစာေဒသိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တယာ ဝာ

ေစာေဒသီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝ ံဝေဒယ္ယ – ‘‘သီလဝိပတ္တယာ ဝာ ေစာေဒမိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ

ေစာေဒမိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တယာ ဝာ ေစာေဒမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ဇာနာသိ ပနာယသ္မာ

သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာသိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာသိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ’’န ္တ?ိ ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘ဇာနာမိ ေခာ

အဟံ, အာဝုေသာ, သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ’’န ္တ,ိ ေသာ ဧဝမ

ဝစနီေယာ – ‘‘ကတမာ ပနာဝုေသာ, သီလဝိပတ္တ? ကတမာ အာစာရဝိပတ္တ? ကတမာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ’’တိ?

ေသာ ေစ ဧဝ ံဝေဒယ္ယ – ‘‘စတ္တာရိ စ ပာရာဇိကာနိ, ေတရသ စ သ င္ဃာဒိေသသာ – အယံ သီလဝိပတ္တ။

ထုလ္လစ္စယံ, ပာစိတ္တယံ, ပာဋိေဒသနီယံ, ဒုက္ကဋံ, ဒုဗ ္ဘာသိတံ, အယံ အာစာရဝိပတ္တ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, အန ္တဂ္ဂာဟကိာ

ဒိဋ္ဌိ – အယံ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခ ံ

ေစာေဒသိ, ဒိဋ္ဌေန ဝာ ေစာေဒသိ သုေတန ဝာ ေစာေဒသိ ပရိသ င္ကာယ ဝာ ေစာေဒသီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝ ံ

ဝေဒယ္ယ – ‘‘ဒိဋ္ဌေန ဝာ ေစာေဒမိ သုေတန ဝာ ေစာေဒမိ ပရိသ င္ကာယ ဝာ ေစာေဒမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ

ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခ ံ ဒိဋ္ဌေန ေစာေဒသိ, ကိံ ေတ ဒိဋ္ဌံ ကိန ္တိ ေတ ဒိဋ္ဌ,ံ ကဒာ

ေတ ဒိဋ္ဌံ, ကတ္ထ ေတ ဒိဋ္ဌံ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော, သ င္ဃာဒိေသသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော,

ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော, ကတ္ထ စ တ္ဝံ အေဟာသိ,

ကတ္ထ စာယံ ဘိက္ခ အေဟာသိ, ကိဉ္စ တ္ဝံ ကေရာသိ, ကိံ စာယံ ဘိက္ခ ကေရာတီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝ ံ

ဝေဒယ္ယ – ‘‘န ေခာ အဟံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခ ံ ဒိဋ္ဌေန ေစာေဒမိ, အပ ိစ သုေတန ေစာေဒမီ’’တိ,

ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယ ံေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခ ံ သုေတန ေစာေဒသိ, ကိံ ေတ သုတံ,

347

ကိန ္တိ ေတ သုတံ, ကဒာ ေတ သုတံ, ကတ္ထ ေတ သုတံ, ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, သ င္ဃာဒိေသသံ။

ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, ဘိက္ခ သုတံ,

ဘိက္ခ နိယာ သုတံ, သိက္ခမာနာယ သုတံ, သာမေဏရ သုတံ, သာမေဏရိယာ သုတံ, ဥပာသက

သုတံ, ဥပာသိကာယ သုတံ, ရာဇူန ံသုတံ, ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတံ, တိတ္ထယာန ံသုတံ,

တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ’’န ္တိ? ေသာ ေစ ဧဝ ံဝေဒယ္ယ – ‘‘န ေခာ အဟံ, အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခ ံ

သုေတန ေစာေဒမိ, အပ ိစ ပရိသ င္ကာယ ေစာေဒမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ,

အာဝုေသာ, ဣမံ ဘိက္ခ ံ ပရိသ င္ကာယ ေစာေဒသိ, ကိံ ပရိသ င္ကသိ, ကိန ္တိ ပရိသ င္ကသိ, ကဒာ ပရိသ င္ကသိ,

ကတ္ထ ပရိသ င္ကသိ, ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသ င္ကသိ, သ င္ဃာဒိေသသံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသ င္ကသိ,

ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသ င္ကသိ, ဘိက္ခ သုတ္ဝာ

ပရိသ င္ကသိ, ဘိက္ခ နိယာ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, သိက္ခမာနာယ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, သာမေဏရ

သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, သာမေဏရိယာ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, ဥပာသက သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ,

ဥပာသိကာယ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, ရာဇူနံ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, ရာဇမဟာမတ္တာန ံသုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ,

တိတ္ထယာနံ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသီ’’တိ?

၃၆၁.

ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌေန သေမတိ ဒိဋ္ဌေန သံသန္ဒေတ ဒိဋ္ဌံ။

ဒိဋ္ဌံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ ကာတေဗ္ဗာ ေတနုေပာသေထာ။

သုတံ သုေတန သေမတိ သုေတန သံသန္ဒေတ သုတံ။

သုတံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ ကာတေဗ္ဗာ ေတနုေပာသေထာ။

348

မုတံ မုေတန သေမတိ မုေတန သံသန္ဒေတ မုတံ။

မုတံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ ကာတေဗ္ဗာ ေတနုေပာသေထာ။

၃၆၂. ေစာဒနာယ ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ ေစာဒနာယ ဩကာသကမ္မ အာဒိ,

ကိရိယာ မေဇ္ဈ, သမေထာ ပရိေယာသာနံ။ ေစာဒနာယ ကတိ မူလာန,ိ ကတိ ဝတ္ထ နိ, ကတိ ဘူမိေယာ,

ကတိဟာကာေရဟိ ေစာေဒတိ? ေစာဒနာယ ေဒ္ဝ မူလာန,ိ တီဏိ ဝတ္ထ နိ, ပဉ္စ ဘူမိေယာ, ဒ္ဝဟာကာေရဟိ

ေစာေဒတိ။ ေစာဒနာယ ကတမာနိ ေဒ္ဝ မူလာနိ? သမူလိကာ ဝာ အမူလိကာ ဝာ – ေစာဒနာယ ဣမာနိ

ေဒ္ဝ မူလာနိ။ ေစာဒနာယ ကတမာန ိတီဏိ ဝတ္ထ နိ? ဒိဋ္ဌေန သုေတန ပရိသ င္ကာယ – ေစာဒနာယ ဣမာန ိ

တီဏိ ဝတ္ထူနိ။ ေစာဒနာ ကတမာ ပဉ္စ ဘူမိေယာ? ကာေလန ဝက္ခာမိ ေနာ အကာေလန, ဘူေတန

ဝက္ခာမိ ေနာ အဘူေတန, သေဏ္ဟန ဝက္ခာမိ ေနာ ဖရုေသန, အတ္ထသံဟိေတန ဝက္ခာမိ ေနာ

အနတ္ထသံဟိေတန, ေမတ္တာစိေတ္တာ ဝက္ခာမိ ေနာ ေဒာသန ္တေရာတိ – ေစာဒနာယ ဣမာ ပဉ္စ ဘူမိေယာ။

ကတေမဟိ ဒ္ဝဟာကာေရဟိ ေစာေဒတိ? ကာေယန ဝာ ေစာေဒတိ ဝာစာယ ဝာ ေစာေဒတိ –

ဣေမဟိ ဒ္ဝီဟာကာေရဟိ ေစာေဒတိ။

၂. ေစာဒကာဒိပဋိပတ္ိတ

၃၆၃. ေစာဒေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ? စုဒိတေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ? သေ င္ဃန ကထံ

ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ? အနုဝိဇ္ဇေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ? ေစာဒေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗန ္တ?ိ ေစာဒေကန ပဉ္စသု

ဓေမ္မသု ပတဋိ္ဌာယ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ။ ကာေလန ဝက္ခာမိ ေနာ အကာေလန, ဘူေတန ဝက္ခာမ ိေနာ

အဘူေတန, သေဏ္ဟန ဝက္ခာမိ ေနာ ဖရုေသန, အတ္ထသံဟိေတန ဝက္ခာမိ ေနာ အနတ္ထသံဟိေတန,

ေမတ္တာစိေတ္တာ ဝက္ခာမိ ေနာ ေဒာသန ္တေရာတိ – ေစာဒေကန ဧဝံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ။ စုဒိတေကန ကထံ

349

ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗန ္တ?ိ စုဒိတေကန ဒ္ဝီသု ဓေမ္မသု ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ။ သေစ္စ စ အကုေပ္ပ စ – စုဒိတေကန ဧဝံ

ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ။ သေ င္ဃန ကထံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗန ္တိ? သေ င္ဃန ဩတိဏ္ဏာေနာတိဏ္ဏ ဇာနိတဗ္ဗ။ သေ င္ဃန ဧဝ ံ

ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ။ အနုဝိဇ္ဇေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗန ္တ?ိ အနုဝိဇ္ဇေကန ေယန ဓေမ္မန ေယန ဝိနေယန ေယန

သတ္ထုသာသေနန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတဗ္ဗ။ အနုဝိဇ္ဇေကန ဧဝ ံ

ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ။

၃၆၄.

ဥေပာသေထာ ကိမတ္ထာယ၊ ပဝာရဏာ ကိ ကာရဏာ။

ပရိဝာေသာ ကိမတ္ထာယ၊ မူလာယပဋိက နာ ကိ ကာရဏာ။

မာနတ္တ ကိမတ္ထာယ၊ အဗ္ဘာနံ ကိ ကာရဏာ။

ဥေပာသေထာ သာမဂ္ဂတ္ထာယ၊ ဝိသုဒ္ဓတ္ထာယ ပဝာရဏာ။

ပရိဝာေသာ မာနတ္တတ္ထာယ၊ မူလာယပဋိက နာ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ။

မာနတ္တ အဗ္ဘာနတ္ထာယ၊ ဝိသုဒ္ဓတ္ထာယ အဗ္ဘာနံ။

ဆန္ဒာ ေဒာသာ ဘယာ ေမာဟာ၊ ေထေရ စ ပရိဘာသတိ။

ကာယ ေဘဒာ ဒုပ္ပေညာ၊ ခေတာ ဥပဟတိန္ရ ္ဒေယာ။

နိရယံ ဂစ္ဆတိ ဒုေမ္မေဓာ၊ န စ သိက္ခာယ ဂာရေဝာ။

န စ အာမိသံ နိ ာယ။

န စ နိ ာယ ပုဂ္ဂလံ။

ဥေဘာ ဧေတ ဝိဝေဇ္ဇတ္ဝာ။

ယထာဓေမ္မာ တထာ ကေရ။

350

၃. ေစာဒက အတ္တဈာပနံ

ေကာဓေနာ ဥပနာဟီ စ။

စ ော စ ပရိဘာသေကာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဥပကဏ္ဏကံ ဇပ္ပတိ ဇိမ္ဟ ေပက္ခတိ။

ဝီတိဟရတိ ကုမ္မဂ္ဂ ပဋိေသဝတိ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

အကာေလန ေစာေဒတိ အဘူေတန။

ဖရုေသန အနတ္ထသံဟိေတန။

ေဒာသန ္တေရာ ေစာေဒတိ ေနာ ေမတ္တာစိေတ္တာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဓမ္မာဓမ္မ န ဇာနာတိ။

ဓမ္မာဓမ္မ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဝိနယာဝိနယံ န ဇာနာတိ။

351

ဝိနယာဝိနယ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဘာသိတာဘာသိတံ န ဇာနာတိ။

ဘာသိတာဘာသိတ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

အာစိဏ္ဏာနာစိဏ္ဏ န ဇာနာတိ။

အာစိဏ္ဏာနာစိဏ္ဏ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ပညတ္တာပညတ္တ န ဇာနာတိ။

ပညတ္တာပညတ္တ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ။

အာပတ္တာနာပတ္တိယာ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

352

လဟုကဂရုကံ န ဇာနာတိ။

လဟုကဂရုက အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

သာဝေသသာနဝေသသံ န ဇာနာတိ။

သာဝေသသာနဝေသသ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ န ဇာနာတိ။

ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ။

ပုဗ္ဗာပရ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနံ။

အနုသန္ဓဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

အနုသန္ဓဝစနပထ အေကာဝိေဒာ။

အနာပတ္တယာ အာပတ္တတိ ေရာေပတိ။

353

တာဒိေသာ ေစာဒေကာ ဈာေပတိ အတ္တာနန ္တိ။

ေစာဒနာက ံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ေစာဒနာ အနုဝိဇ္ဇာ စ၊ အာဒိ မူေလနုေပာသေထာ။

ဂတိ ေစာဒနက မ္ဟိ၊ သာသနံ ပတိဋ္ဌာပယန ္တိ။

စူဠသ င္ဂာေမာ

၁. အနုဝိဇ္ဇက ပဋိပတ္တ

၃၆၅. [ပရိ. ၄၂၁] သ င္ဂာမာဝစေရ ဘိက္ခ နာ သဃင္ံ ဥပသ င္ကမေန ္တန နီစစိေတ္တန သေ င္ဃာ

ဥပသ င္ကမိတေဗ္ဗာ ရေဇာဟရဏသေမန စိေတ္တန; အာသနကုသေလန ဘဝိတဗ္ဗ နိသဇ္ဇကုသေလန;

ေထေရ ဘိက္ခ အနုပခဇ္ဇေန ္တန, နေဝ ဘိက္ခ အာသေနန အပ္ပဋိဗာဟေန ္တန, ယထာပတိရူေပ အာသေန

နိသီဒိတဗ္ဗ; အနာနာကထိေကန ဘဝိတဗ္ဗ အတိရစ္ဆာနကထိေကန; သာမံ ဝာ ဓေမ္မာ ဘာသိတေဗ္ဗာ ပေရာ

ဝာ အေဇ္ဈသိတေဗ္ဗာ အရိေယာ ဝာ တုဏ္ဟီဘာေဝာ နာတိမညိတေဗ္ဗာ။

သေ င္ဃန အနုမေတန ပုဂ္ဂေလန အနုဝိဇ္ဇေကန အနုဝိဇ္ဇတုကာေမန န ဥပဇ္ဈာေယာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ, န

အာစရိေယာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ, န သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ, န အေန ္တဝာသိေကာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ, န

သမာနုပဇ္ဈာယေကာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ, န သမာနာစရိယေကာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ, န ဇာတိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ, န နာမံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ,

န ေဂာတ္တ ပုစ္ဆိတဗ္ဗ,ံ န အာဂေမာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ, န ကုလပေဒေသာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ, န ဇာတိဘူမိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ တံ

ကိံ ကာရဏာ? အတ္ရ ေပမံ ဝာ ေဒာေသာ ဝာ။ ေပေမ ဝာ သတိ ေဒာေသ ဝာ, ဆန္ဒာပိ ဂေစ္ဆယ္ယ ေဒာသာပိ

ဂေစ္ဆယ္ယ ေမာဟာပိ ဂေစ္ဆယ္ယ ဘယာပိ ဂေစ္ဆယ္ယ။

354

သေ င္ဃန အနုမေတန ပုဂ္ဂေလန အနုဝိဇ္ဇေကန အနုဝိဇ္ဇတုကာေမန သ င္ဃဂရုေကန ဘဝိတဗ္ဗ ေနာ

ပုဂ္ဂလဂရုေကန, သဒ္ဓမ္မဂရုေကန ဘဝိတဗ္ဗ ေနာ အာမိသဂရုေကန, အတ္ထဝသိေကန ဘဝိတဗ္ဗ ေနာ

ပရိသကပ္ပိေကန, ကာေလန အနုဝိဇ္ဇတဗ္ဗ ေနာ အကာေလန, ဘူေတန အနုဝိဇ္ဇတဗ္ဗ ေနာ အဘူေတန,

သေဏ္ဟန အနုဝိဇ္ဇတဗ္ဗ ေနာ ဖရုေသန, အတ္ထသံဟိေတန အနုဝိဇ္ဇတဗ္ဗ ေနာ အနတ္ထသံဟိေတန,

ေမတ္တာစိေတ္တန အနုဝိဇ္ဇတဗ္ဗ ေနာ ေဒာသန ္တေရန, န ဥပကဏ္ဏကဇပ္ပနာ ဘဝိတဗ္ဗ, န ဇိမ္ဟ ေပက္ခတဗ္ဗ, န

အက္ခ နိခဏိတဗ္ဗ, န ဘမုကံ ဥက္ခပိတဗ္ဗ, န သီသံ ဥက္ခပိတဗ္ဗ, န ဟတ္ထဝိကာေရာ ကာတေဗ္ဗာ, န

ဟတ္ထမုဒ္ဒာ ဒ ေတဗ္ဗာ။

အာသနကုသေလန ဘဝိတဗ္ဗ နိသဇ္ဇကုသေလန, ယုဂမတ္တံ ေပက္ခေန ္တန အတ္ထ အနုဝိဓိယေန ္တန

သေက အာသေန နိသီဒိတဗ္ဗ, န စ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗ, န ဝီတိဟာတဗ္ဗ, န ကုမ္မေဂ္ဂာ ေသဝိတေဗ္ဗာ, န

ဗာဟာဝိေက္ခပကံ [န ဝာစာ ဝိေက္ခပကံ (သ္ယာ.)] ဘဏိတဗ္ဗ, အတုရိေတန ဘဝိတဗ္ဗ အသာဟသိေကန,

အစ ိကေတန ဘဝိတဗ္ဗ ဝစနက္ခေမ, ေမတ္တာစိေတ္တန ဘဝိတဗ္ဗ ဟိတာနုကမ္ပနာ, ကာရုဏိေကန

ဘဝိတဗ္ဗ ဟိတပရိသက္ကနာ, အသမ္ဖပ္ပလာပိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ ပရိယန ္တဘာဏိနာ, အေဝရဝသိေကန ဘဝိတဗ္ဗ

အနသုရုေတ္တန, အတ္တာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, ပေရာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, ေစာဒေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ,

စုဒိတေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, အဓမ္မေစာဒေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, အဓမ္မစုဒိတေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ,

ဓမ္မေစာဒေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, ဓမ္မစုဒိတေကာ ပရိဂ္ဂေဟတေဗ္ဗာ, ဝုတ္တ အဟာေပေန ္တန အဝုတ္တ

အပကာေသေန ္တန ဩတိဏ္ဏာနိ ပဒဗ္ယဉ္ဇနာန ိသာဓုကံ ပရိဂ္ဂေဟတ္ဝာ ပေရာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ယထာ ပဋိညာယ

ကာေရတေဗ္ဗာ, မေန္ဒာ ဟာေသတေဗ္ဗာ [ေဝေပာ ပဟာေသတေဗ္ဗာ (သ္ယာ.)], ဘီရူ အ ာေသတေဗ္ဗာ,

စ ော နိေသေဓတေဗ္ဗာ, အသုစ ိဝိဘာေဝတေဗ္ဗာ, ဥဇုမဒ္ဒေဝန န ဆန္ဒာဂတိံ ဂန ္တဗ္ဗ, န ေဒာသာဂတိံ ဂန ္တဗ္ဗ,

န ေမာဟာဂတိံ ဂန ္တဗ္ဗ, န ဘယာဂတိံ ဂန ္တဗ္ဗ, မဇ္ဈေတ္တန ဘဝိတဗ္ဗ ဓေမ္မသု စ ပုဂ္ဂေလသု စ။ ဧဝဉ္စ ပန

355

အနုဝိဇ္ဇေကာ အနုဝိဇ္ဇမာေနာ သတ္ထု ေစဝ သာသနကေရာ ေဟာတိ, ဝိညူနဉ္စ သဗ္ရ ဟ္မစာရီန ံပိေယာ စ

ေဟာတိ မနာေပာ စ ဂရ ုစ ဘာဝနီေယာ စ။

၃၆၆. သုတ္တ သံသန္ဒနတ္ထာယ, ဩပမ္မ နိဒ နတ္ထာယ, အေတ္ထာ ဝိညာပနတ္ထာယ, ပဋိပုစ္ဆာ

ဌပနတ္ထာယ, ဩကာသကမ္မ ေစာဒနတ္ထာယ, ေစာဒနာ သာရဏတ္ထာယ, သာရဏာ သဝစနီယတ္ထာယ,

သဝစနီယံ ပလိေဗာဓတ္ထာယ, ပလိေဗာေဓာ ဝိနိစ္ဆယတ္ထာယ, ဝိနိစ္ဆေယာ သန ္တီရဏတ္ထာယ, သန ္တီရဏံ

ဌာနာဌာနဂမနတ္ထာယ, ဌာနာဌာနဂမန ံဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ, ေပသလာန ံဘိက္ခ နံ

သမ္ပဂ္ဂဟတ္ထာယ, သေ င္ဃာ သမ္ပရိဂ္ဂဟသမ္ပဋိစ္ဆနတ္ထာယ, သေ င္ဃန အနုမတာ ပုဂ္ဂလာ ပေစ္စကဋ္ဌာယိေနာ

အဝိသံဝာဒကဋ္ဌာယိေနာ။

ဝိနေယာ သံဝရတ္ထာယ, သံဝေရာ အဝိပ္ပဋိသာရတ္ထာယ, အဝိပ္ပဋိသာေရာ ပာမုဇ္ဇတ္ထာယ, ပာမုဇ္ဇ ံ

ပီတတ္ထာယ, ပီတိ ပ ဒ္ဓတ္ထာယ, ပ ဒ္ဓ သုခတ္ထာယ, သုခံ သမာဓတ္ထာယ, သမာဓိ

ယထာဘူတဉာဏဒ နတ္ထာယ, ယထာဘူတဉာဏဒ နံ နိဗ္ဗဒတ္ထာယ, နိဗ္ဗဒာ ဝိရာဂတ္ထာယ, ဝိရာေဂာ

ဝိမုတ္တတ္ထာယ, ဝိမုတ္တ ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နတ္ထာယ, ဝိမုတ္တိဉာဏဒ န ံအနုပာဒာပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ။

ဧတဒတ္ထာ ကထာ, ဧတဒတ္ထာ မန ္တနာ, ဧတဒတ္ထာ ဥပနိသာ, ဧတဒတ္ထ ေသာတာဝဓာနံ – ယဒိဒံ

အနုပာဒာစိတ္တ ဝိေမာေက္ခာတိ။

၃၆၇.

အနုေယာဂဝတ္တံ နိသာမယ၊ ကုသေလန ဗုဒ္ဓမတာ ကတံ။

သုဝုတ္တ သိက္ခာပဒာနုေလာမိကံ၊ ဂတိံ န နာေသေန ္တာ သမ္ပရာယိကံ။

ဝတ္ထ ံ ဝိပတ္တိံ အာပတ္တိံ၊ နိဒာနံ အာကာရအေကာဝိေဒာ။

ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ၊ ကတာကတံ သေမန စ။

356

ကမ္မဉ္စ အဓိကရဏဉ္စ၊ သမေထ စာပိ အေကာဝိေဒာ။

ရေတ္တာ ဒုဋ္ဌော စ မူေဠ္ဟာ စ၊ ဘယာ ေမာဟာ စ ဂစ္ဆတိ။

န စ သညတ္တကုသေလာ၊ နိဇ္ဈတ္တယာ စ အေကာဝိေဒာ။

လဒ္ဓပေက္ခာ အဟိရိေကာ၊ ကဏ္ဟကေမ္မာ အနာဒေရာ။

သ ေဝ [သေစ (က.)] တာဒိသေကာ ဘိက္ခ ၊ အပ္ပဋိေက္ခာတိ ဝုစ္စတိ။

ဝတ္ထ ံ ဝိပတ္တိံ အာပတ္တိံ၊ နိဒာနံ အာကာရေကာဝိေဒာ။

ပုဗ္ဗာပရဉ္စ ဇာနာတ၊ိ ကတာကတံ သေမန စ။

ကမ္မဉ္စ အဓိကရဏဉ္စ၊ သမေထ စာပိ ေကာဝိေဒာ။

အရေတ္တာ အဒုဋ္ဌော အမူေဠ္ဟာ၊ ဘယာ ေမာဟာ န ဂစ္ဆတိ။

သညတ္တိယာ စ ကုသေလာ၊ နိဇ္ဈတ္တယာ စ ေကာဝိေဒာ။

လဒ္ဓပေက္ခာ ဟိရိမေနာ၊ သုက္ကကေမ္မာ သဂာရေဝာ။

သ ေဝ တာဒိသေကာ ဘိက္ခ ၊ သပ္ပဋိေက္ခာတိ ဝုစ္စတီတိ။

စူဠသ င္ဂာေမာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

နီစစိေတ္တန ပုေစ္ဆယ္ယ၊ ဂရ ုသေ င္ဃ န ပုဂ္ဂေလ။

သုတ္တ သံသန္ဒနတ္ထာယ၊ ဝိနယာနုဂ္ဂေဟန စ။

ဥဒ္ဒာနံ စူဠသ င္ဂာေမ၊ ဧကုေဒ္ဒေသာ [ဧကုေဒ္ဒသံ (သီ. သ္ယာ.)] ဣဒံ ကတန ္တိ။

357

မဟာသ င္ဂာေမာ

၁. ေဝာဟရေန ္တန ဇာနိတဗ္ဗာဒိ

၃၆၈. သ င္ဂာမာဝစေရ ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တန ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ, ဝိပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ, အာပတ္တ

ဇာနိတဗ္ဗာ, နိဒာန ံဇာနိတဗ္ဗ, အာကာေရာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗ, ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗ, ကမ္မ

ဇာနိတဗ္ဗ, အဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗ, သမေထာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, န ဆန္ဒာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာ, န ေဒာသာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာ, န

ေမာဟာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာ, န ဘယာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာ, သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတဗ္ဗံ, နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန

နိဇ္ဈာေပတဗ္ဗ,ံ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတဗ္ဗ, ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတဗ္ဗ, လဒ္ဓပေက္ခာမ္ဟီတိ

ပရပေက္ခာ နာဝဇာနိတေဗ္ဗာ, ဗဟု ုေတာမ္ဟတိ အပ္ပ ုေတာ နာဝဇာနိတေဗ္ဗာ, ေထရတေရာမ္ဟီတိ

နဝကတေရာ နာဝဇာနိတေဗ္ဗာ, အသမ္ပတ္တ န ဗ္ယာဟာတဗ္ံဗ, သမ္ပတ္တ ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ န

ပရိဟာေပတဗ္ဗံ, ေယန ဓေမ္မန ေယန ဝိနေယန ေယန သတ္ထုသာသေနန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ,

တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတဗ္ဗ။

၃၆၉. ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ အဋ္ဌပာရာဇိကာနံ [အဋ္ဌန္န ံပာရာဇိကာန ံ(သီ. က.)] ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ,

ေတဝီသသ င္ဃာဒိေသသာနံ ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ, ေဒ္ဝအနိယတာနံ ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ, ေဒ္ဝစတ္တာရီသနိ ဂ္ဂိယာနံ

ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ, အဋ္ဌာသီတိသတပာစိတ္တိယာန ံဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ, ဒ္ဝာဒသပာဋိေဒသနီယာနံ ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ,

ဒုက္ကဋာနံ ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ, ဒုဗ ္ဘာသိတာနံ ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ။

၃၇၀. ဝိပတ္ိတ ဇာနိတဗ္ဗာတ ိသီလဝိပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ, အာစာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ,

အာဇီဝဝိပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။

358

၃၇၁. အာပတ္ိတ ဇာနိတဗ္ဗာတ ိပာရာဇိကာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ, သ င္ဃာဒိေသသာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ,

ထုလ္လစ္စယာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ, ပာစိတ္တယာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒုက္ကဋာပတ္တ

ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒုဗ ္ဘာသိတာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။

၃၇၂. နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ အဋ္ဌပာရာဇိကာနံ နိဒာန ံဇာနိတဗ္ဗ, ေတဝီသသ င္ဃာဒိေသသာနံ နိဒာန ံ

ဇာနိတဗ္ဗ, ေဒ္ဝအနိယတာနံ နိဒာနံ ဇာနိတဗ္ဗ, ေဒ္ဝစတ္တာရီသနိ ဂ္ဂိယာနံ နိဒာန ံဇာနိတဗ္ဗ,

အဋ္ဌာသီတိသတပာစိတ္တိယာနံ နိဒာန ံဇာနိတဗ္ဗ, ဒ္ဝာဒသပာဋိေဒသနီယာနံ နိဒာန ံဇာနိတဗ္ဗ, ဒုက္ကဋာနံ နိဒာနံ

ဇာနိတဗ္ဗ, ဒုဗ ္ဘာသိတာနံ နိဒာန ံဇာနိတဗ္ဗ။

၃၇၃. အာကာေရာ ဇာနိတေဗ္ဗာတ ိသေ င္ဃာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ဂေဏာ အာကာရေတာ

ဇာနိတေဗ္ဗာ, ပုဂ္ဂေလာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ေစာဒေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ,

စုဒိတေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ သေ င္ဃာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတ ိပဋိဗေလာ နု ေခာ

အယံ သေ င္ဃာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတု ံဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝ ံ

သေ င္ဃာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ဂေဏာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ပဋိဗေလာ နု ေခာ အယံ

ဂေဏာ ဣမ ံအဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ ဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ ဂေဏာ

အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ပုဂ္ဂေလာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတ ိပဋိဗေလာ နု ေခာ အယံ ပုဂ္ဂေလာ

ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတု ံဓေမ္မန ဝိနေယန သတ္ထုသာသေနန ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ ပုဂ္ဂေလာ

အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ေစာဒေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ကစ္စ န ုေခာ အယမာယသ္မာ

ပဉ္စသု ဓေမ္မသု ပတိဋ္ဌာယ ပရံ ေစာေဒတိ ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ ေစာဒေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

စုဒိတေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ကစ္စ နု ေခာ အယမာယသ္မာ ဒ္ဝီသု ဓေမ္မသု ပတိဋ္ဌိေတာ သေစ္စ

စ အကုေပ္ပ စ ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝ ံစုဒိတေကာ အာကာရေတာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

359

၃၇၄. ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ကစ္စ နု ေခာ အယမာယသ္မာ ဝတ္ထုေတာ ဝာ ဝတ္ထ ံ သ င္ကမတိ, ဝိပတ္တေတာ

ဝာ ဝိပတ္တိံ သ င္ကမတိ, အာပတ္တေတာ ဝာ အာပတ္တိံ သ င္ကမတိ, အဝဇာနိတ္ဝာ ဝာ ပဋိဇာနာတိ, ပဋိဇာနိတ္ဝာ

ဝာ အဝဇာနာတိ, အေညန ဝာ အညံ ပဋိစရတိ, ဥဒာဟု ေနာတိ, ဧဝံ ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗ။

၃၇၅. ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ေမထုနဓေမ္မာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ေမထုနဓမ္မ အနုေလာမံ ဇာနိတဗ္ဗ,

ေမထုနဓမ္မ ပုဗ္ဗဘာေဂာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။ ေမထုနဓေမ္မာ ဇာနိတေဗ္ဗာတ ိဒ္ဝယံဒ္ဝယသမာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။

ေမထုနဓမ္မ အနုေလာမံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ဘိက္ခ အတ္တေနာ မုေခန ပရ အ င္ဂဇာတံ ဂဏ္ဟာတိ။

ေမထုနဓမ္မ ပုဗ္ဗဘာေဂာ ဇာနိတေဗ္ဗာတိ ဝဏ္ဏာဝေဏ္ဏာ [ဝေဏ္ဏာ အဝေဏ္ဏာ (သ္ယာ.)], ကာယသံသေဂ္ဂာ,

ဒုဋ္ဌုလ္လဝာစာ, အတ္တကာမပာရိစရိယာ, ဝစနမနုပ္ပဒာနံ [ဓနမနုပ္ပဒာနံ (က.)]။

၃၇၆. ကမ္ံမ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ေသာဠသကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ – စတ္တာရိ အပေလာကနကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ,

စတ္တာရိ ဉတ္တကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ, စတ္တာရိ ဉတ္တဒုတိယကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ, စတ္တာရိ ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မာနိ

ဇာနိတဗ္ဗာနိ။

၃၇၇. အဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ – ဝိဝာဒာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗ,

အနုဝာဒာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗ, အာပတ္တာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗ, ကိစ္စာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗ။

၃၇၈. သမေထာ ဇာနိတေဗ္ဗာတ ိသတ္တ သမထာ ဇာနိတဗ္ဗာ – သမ္မ ခာဝိနေယာ ဇာနိတေဗ္ဗာ,

သတိဝိနေယာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, အမူဠ္ဟဝိနေယာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ပဋိညာတကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗ, ေယဘုယ္ယသိကာ

ဇာနိတဗ္ဗာ, တ ပာပိယသိကာ ဇာနိတဗ္ဗာ, တိဏဝတ္ထာရေကာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

၂. အဂတိအဂန ္တေဗ္ဗာ

360

၃၇၉. န ဆန္ဒာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာတ ိဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ကထံ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣေဓကေစ္စာ – ‘‘အယံ

ေမ ဥပဇ္ဈာေယာ ဝာ အာစရိေယာ ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိေကာ ဝာ အေန ္တဝာသိေကာ ဝာ သမာနုပဇ္ဈာယေကာ ဝာ

သမာနာစရိယေကာ ဝာ သန္ဒဋ္ဌော ဝာ သမ္ဘေတ္တာ ဝာ ဉာတိသာေလာဟိေတာ ဝာ’’တိ, တ ာနုကမ္ပာယ

တ ာနုရက္ခာယ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန ဘာသိတံ လပိတံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတနာတိ

ဒီေပတိ, အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတန အာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အာစိဏ္ဏ တထာဂေတန

အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အပညတ္တ တထာဂေတန ပညတ္တ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ,

ပညတ္တ တထာဂေတန အပညတ္တ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အနာပတ္တိံ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အာပတ္တိံ

အနာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, သာဝေသသံ အာပတ္တိံ အနဝေသသာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ

သာဝေသသာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ

ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ။ ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထဟိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဗဟုဇနာဟိတာယ

ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။

ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထဟိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝေဇ္ဇာ စ

ေဟာတိ သာနုဝေဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ, ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧဝံ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၀. န ေဒာသာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာတ ိေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ကထံ ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣေဓကေစ္စာ

အနတ္ထ ေမ အစရီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အနတ္ထ ေမ စရတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အနတ္ထ ေမ

စရိ တီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, ပိယ ေမ မနာပ အနတ္ထ အစရိ။ အနတ္ထ စရတိ။ အနတ္ထ

စရိ တီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အပ္ပယ ေမ အမနာပ အတ္ထ အစရိ။ အတ္ထ စရတိ။ အတ္ထ

361

စရိ တီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ။ ဣေမဟိ နဝဟိ အာဃာတဝတ္ထူဟိ အာဃာေတာ ပဋိဃာေတာ ကုေဒ္ဓာ

ေကာဓာဘိဘူေတာ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ။ ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထဟိ

ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန

အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထဟိ ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ

ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝေဇ္ဇာ စ ေဟာတိ သာနုဝေဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ ဗဟုဉ္စ အပုညံ

ပသဝတိ။ ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧဝ ံေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၁. န ေမာဟာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာတ ိေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ကထံ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ရေတ္တာ

ရာဂဝေသန ဂစ္ဆတိ, ဒုဋ္ဌော ေဒာသဝေသန ဂစ္ဆတိ, မူေဠ္ဟာ ေမာဟဝေသန ဂစ္ဆတိ, ပရာမဋ္ဌော ဒိဋ္ဌိဝေသန

ဂစ္ဆတိ, မူေဠ္ဟာ သံမူေဠ္ဟာ ေမာဟာဘိဘူေတာ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ။ေပ.။

ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ။

ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထဟိ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ

ဗဟုဇနာသုခာယ ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဣေမဟိ

အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထဟိ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝေဇ္ဇာ စ ေဟာတိ

သာနုဝေဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ, ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧဝံ ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၂. န ဘယာဂတိ ဂန ္တဗ္ဗာတ ိဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ကထံ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣေဓကေစ္စာ –

‘‘အယံ ဝိသမနိ ိေတာ ဝာ ဂဟနနိ ိေတာ ဝာ ဗလဝနိ ိေတာ ဝာ ကက္ခေဠာ ဖရုေသာ

ဇီဝိတန ္တရာယံ ဝာ ဗ္ရ ဟ္မစရိယန ္တရာယံ ဝာ ကရိ တီ’’တိ, တ ဘယာ ဘီေတာ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, ဘာသိတံ လပိတံ

362

တထာဂေတန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတန အာစိဏ္ဏ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အာစိဏ္ဏ တထာဂေတန အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, အပညတ္တ

တထာဂေတန ပညတ္တ တထာဂေတနာတိ ဒီေပတိ, ပညတ္တ တထာဂေတန အပညတ္တ တထာဂေတနာတိ

ဒီေပတိ, အနာပတ္တိံ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပတိ, ဂရုက ံအာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, သာဝေသသံ အာပတ္တိံ

အနဝေသသာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ သာဝေသသာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လ

အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ။ ဣေမဟိ

အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထဟိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ ဗဟုဇနာသုခာယ

ဗဟုေနာ ဇန အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ေဒဝမနု ာနံ။ ဣေမဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထဟိ

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝေဇ္ဇာ စ ေဟာတိ သာနုဝေဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ,

ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေန ္တာ ဧဝံ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

ဆန္ဒာ ေဒာသာ ဘယာ ေမာဟာ၊ ေယာ ဓမ္မ အတိဝတ္တတိ။

နိဟီယတိ တ ယေသာ၊ ကာဠပေက္ခဝ စန္ဒမာတိ။

၃. အဂတိအဂမနံ

၃၈၃. ကထံ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဝိနယံ ဝိနေယာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန အဘာသိတံ အလပိတံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတန ဘာသိတံ လပိတံ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတန အနာစိဏ္ဏ

363

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာစိဏ္ဏ တထာဂေတန အာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အပညတ္တ တထာဂေတန အပညတ္တ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န

ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပညတ္တ တထာဂေတန ပညတ္တ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိံ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သာဝေသသံ အာပတ္တိံ သာဝေသသာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န

ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ အနဝေသသာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝ ံန ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၄. ကထံ န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မ

ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န

ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝ ံန

ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၅. ကထံ န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မ

ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န

ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝ ံန

ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

၃၈၆. ကထံ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဝိနယံ

364

ဝိနေယာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂေတန အဘာသိတံ

အလပိတံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတန

ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတန

အနာစိဏ္ဏ တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာစိဏ္ဏ တထာဂေတန အာစိဏ္ဏ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အပညတ္တ တထာဂေတန အပညတ္တ

တထာဂေတနာတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပညတ္တ တထာဂေတန ပညတ္တ တထာဂေတနာတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိံ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သာဝေသသံ

အာပတ္တိံ သာဝေသသာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနဝေသသံ အာပတ္တိံ

အနဝေသသာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ

ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ။ ဧဝ ံန ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။

ဆန္ဒာ ေဒာသာ ဘယာ ေမာဟာ၊ ေယာ ဓမ္မ နာတိဝတ္တတိ။

အာပူရတိ တ ယေသာ၊ သုက္ကပေက္ခဝ စန္ဒမာတိ။

၄. သညာပနီယာဒိ

၃၈၇. ကထံ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ? အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ သညာပနီေယ

ဌာေန သညာေပတိ, ဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ

365

ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ။ ဧဝံ သညာပနီေယ ဌာေန သညာေပတိ။

၃၈၈. ကထံ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ? အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန

နိဇ္ဈာေပတိ, ဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ

ဒီေပေန ္တာ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ။ ဧဝံ နိဇ္ဈာပနီေယ ဌာေန နိဇ္ဈာေပတိ။

၃၈၉. ကထံ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ? အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ ေပက္ခနီေယ ဌာေန

ေပက္ခတိ, ဓမ္ံမ ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပေန ္တာ

ေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ။ ဧဝ ံေပက္ခနီေယ ဌာေန ေပက္ခတိ။

၃၉၀. ကထံ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ? အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ ပသာဒနီေယ ဌာေန

ပသာေဒတိ, ဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပေန ္တာ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ

အာပတ္တီတိ ဒီေပေန ္တာ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ

ဒီေပေန ္တာ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ။ ဧဝံ ပသာဒနီေယ ဌာေန ပသာေဒတိ။

၅. ပရပက္ခာဒိအဝဇာနနံ

၃၉၁. ကထံ လဒ္ဓပေက္ခာမ္ဟတိ ပရပက္ံခ အဝဇာနာတိ? ဣေဓကေစ္စာ လဒ္ဓပေက္ခာ ေဟာတိ

လဒ္ဓပရိဝာေရာ ပက္ခဝာ ဉာတိမာ။ ‘‘အယံ အလဒ္ဓပေက္ခာ အလဒ္ဓပရိဝာေရာ န ပက္ခဝာ န ဉာတိမာ’’တိ

တ အဝဇာနေန ္တာ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ

366

အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ။ ဧဝံ လဒ္ဓပေက္ခာမ္ဟီတိ

ပရပက္ခ အဝဇာနာတိ။

၃၉၂. ကထံ ဗဟု ုေတာမ္ဟီတိ အပ္ပ ုတံ အဝဇာနာတိ? ဣေဓကေစ္စာ ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ

သုတဓေရာ သုတသန္နိစေယာ။ ‘‘အယံ အပ္ပ ုေတာ အပ္ပာဂေမာ အပ္ပဓေရာ’’တိ တ အဝဇာနေန ္တာ

အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ,

အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ။ ဧဝံ ဗဟု ုေတာမ္ဟီတိ အပ္ပ ုတံ အဝဇာနာတိ။

၃၉၃. ကထံ ေထရတေရာမ္ဟီတိ နဝကတရံ အဝဇာနာတိ? ဣေဓကေစ္စာ ေထေရာ ေဟာတိ ရတ္တညူ

စိရပဗ္ဗဇိေတာ အယံ နဝေကာ အပ္ပညာေတာ အပ္ပကတညူ ဣမ ဝစနံ အကတံ ဘဝိ တီ’’တိ

တ အဝဇာနေန ္တာ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ ။ေပ.။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ

အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တတိ ဒီေပတိ။ ဧဝံ ေထရတေရာမ္ဟီတိ

နဝကတရံ အဝဇာနာတိ။

၃၉၄. အသမ္ပတ္ံတ န ဗ္ယာဟရိတဗ္ဗန ္တိ အေနာတိဏ္ဏ ဘာရံ [ဘာသံ (သ္ယာ.)] န ဩတာေရတဗ္ဗ။ သမ္ပတ္ံတ

ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ န ပရိဟာေပတဗ္ဗန ္တိ ယံအတ္ထာယ သေ င္ဃာ သန္နပတိေတာ ေဟာတိ တံ အတ္ထ

ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ န ပရိဟာေပတဗ္ဗ။

၃၉၅. ေယန ဓေမ္မနာတ ိဘူေတန ဝတ္ထုနာ။ ေယန ဝိနေယနာတ ိေစာေဒတ္ဝာ သာေရတ္ဝာ။ ေယန

သတ္ထ သာသေနနာတ ိဉတ္တသမ္ပဒာယ အနု ာဝနသမ္ပဒာယ, ေယန ဓေမ္မန ေယန ဝိနေယန ေယန

သတ္ထုသာသေနန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, တထာ တ ံအဓိကရဏံ ဝူပသေမတဗ္ဗန ္တိ။

၆. အနုဝိဇ္ဇက အနုေယာဂံ

367

၃၉၆. အနုဝိဇ္ဇေကန ေစာဒေကာ ပုစ္ဆိတေဗ္ဗာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခ ေနာ

ပဝာရဏံ ဌေပသိ, ကိမ္ဟ န ံဌေပသိ, သီလဝိပတ္တယာ ဝာ ဌေပသိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ဌေပသိ,

ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝာ ဌေပသီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝ ံဝေဒယ္ယ – ‘‘သီလဝိပတ္တယာ ဝာ ဌေပမိ အာစာရဝိပတ္တိယာ

ဝာ ဌေပမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တယာ ဝာ ဌေပမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ဇာနာတိ ပနာယသ္မာ သီလဝိပတ္တိံ,

ဇာနာတိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာတိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ’’န ္တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ – ‘‘ဇာနာမိ ေခာ အဟံ,

အာဝုေသာ, သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ’’န ္တ,ိ ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ –

‘‘ကတမာ ပနာဝုေသာ, သီလဝိပတ္တ ကတမာ အာစာရဝိပတ္တ ကတမာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝ ံ

ဝေဒယ္ယ – ‘‘စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ေတရသ သ င္ဃာဒိေသသာ – အယံ သီလဝိပတ္တိ။ ထုလ္လစ္စယံ ပာစိတ္တယံ

ပာဋိေဒသနီယံ ဒုက္ကဋံ ဒုဗ ္ဘာသိတံ – အယံ အာစာရဝိပတ္တ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အန ္တဂ္ဂာဟိကာဒိဋ္ဌိ – အယံ

ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခ ေနာ ပဝာရဏံ

ဌေပသိ, ဒိဋ္ဌေန ဝာ ဌေပသိ, သုေတန ဝာ ဌေပသိ, ပရိသ င္ကာယ ဝာ ဌေပသီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝံ ဝေဒယ္ယ

– ‘‘ဒိဋ္ဌေန ဝာ ဌေပမိ, သုေတန ဝာ ဌေပမိ, ပရိသ င္ကာယ ဝာ ဌေပမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ –

‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခ ေနာ ဒိဋ္ဌေန ပဝာရဏံ ဌေပသိ, ကိံ ေတ ဒိဋ္ဌံ, ကိန ္တိ ေတ ဒိဋ္ဌံ,

ကဒာ ေတ ဒိဋ္ဌံ, ကတ္ထ ေတ ဒိဋ္ဌံ, ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော, သ င္ဃာဒိေသသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော,

ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇေန ္တာ ဒိဋ္ဌော, ကတ္ထ စ တ္ဝံ အေဟာသိ,

ကတ္ထ စာယံ ဘိက္ခ အေဟာသိ, ကိဉ္စ တ္ဝံ ကေရာသိ, ကိံ စာယံ ဘိက္ခ ကေရာတီ’’တိ? ေသာ ေစ ဧဝ ံ

ဝေဒယ္ယ – ‘‘န ေခာ အဟံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခ ေနာ ဒိဋ္ဌေန ပဝာရဏံ ဌေပမိ, အပ ိစ သုေတန

ပဝာရဏံ ဌေပမီ’’တ,ိ ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ

သုေတန ပဝာရဏံ ဌေပသိ ကိံ ေတ သုတံ, ကိန ္တိ ေတ သုတံ, ကဒာ ေတ သုတံ, ကတ္ထ ေတ သုတံ,

ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, သ င္ဃာဒိေသသံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တယံ။

ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ သုတံ, ဘိက္ခ သုတံ, ဘိက္ခ နိယာ သုတံ,

368

သိက္ခမာနာယ သုတံ, သာမေဏရ သုတံ, သာမေဏရိယာ သုတံ, ဥပာသက သုတံ,

ဥပာသိကာယ သုတံ, ရာဇူန ံသုတံ, ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတံ, တိတ္ထယာန ံသုတံ, တိတ္ထယသာဝကာနံ

သုတ’’န ္တိ? ေသာ ေစ ဧဝ ံဝေဒယ္ယ – ‘‘န ေခာ အဟံ, အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ သုေတန ပဝာရဏံ

ဌေပမိ, အပ ိစ ပရိသ င္ကာယ ပဝာရဏံ ဌေပမီ’’တိ, ေသာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘ယံ ေခာ တ္ဝံ,

အာဝုေသာ, ဣမ ဘိက္ခုေနာ ပရိသ င္ကာယ ပဝာရဏံ ဌေပသိ, ကိံ ပရိသ င္ကသိ, ကိန ္တိ ပရိသ င္ကသိ,

ကဒာ ပရိသ င္ကသိ, ကတ္ထ ပရိသ င္ကသိ, ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရသိ င္ကသိ, သ င္ဃာဒိေသသံ

အဇ္ဈာပေန္နာတိ ပရိသ င္ကသိ, ထုလ္လစ္စယံ။ ပာစိတ္တယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ။ ဒုဗ ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပေန္နာတိ

ပရိသ င္ကသိ, ဘိက္ခ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, ဘိက္ခ နိယာ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, သိက္ခမာနာယ သုတ္ဝာ

ပရိသ င္ကသိ, သာမေဏရ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, သာမေဏရိယာ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, ဥပာသက

သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, ဥပာသိကာယ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, ရာဇူန ံသုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ ရာဇမဟာမတ္တာန ံ

သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, တိတ္ထယာနံ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသိ, တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ္ဝာ ပရိသ င္ကသီ’’တိ?

၃၉၇.

ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌေန သေမတိ၊ ဒိဋ္ဌေန သံသန္ဒေတ ဒိဋ္ဌံ။

ဒိဋ္ဌံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ ေတန ပဝာရဏာ။

သုတံ သုေတန သေမတိ၊ သုေတန သံသန္ဒေတ သုတံ။

သုတံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ ေတန ပဝာရဏာ။

မုတံ မုေတန သေမတိ၊ မုေတန သံသန္ဒေတ မုတံ။

369

မုတံ ပဋိစ္စ န ဥေပတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသကင္ိေတာ။

ေသာ ပုဂ္ဂေလာ ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ ေတန ပဝာရဏာတိ။

၇. ပုစ္ဆာဝိဘာေဂာ

၃၉၈. ကိံ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ? ကိန ္တိ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ? ကဒာ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကတမာ

ပုစ္ဆာ? ကတ္ထ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တ ိကတမာ ပုစ္ဆာ?

၃၉၉. ကိံ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဝိပတ္တပုစ္ဆာ, အာပတ္တိပုစ္ဆာ, အဇ္ဈာစာရပုစ္ဆာ။ ဝတ္ထုပုစ္ဆာတိ –

အဋ္ဌပာရာဇိကာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ေတဝီသသ င္ဃာဒိေသသာန ံဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ေဒ္ဝအနိယတာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ,

ေဒ္ဝစတ္တာရီသနိ ဂ္ဂိယာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, အဋ္ဌာသီတိသတပာစိတ္တိယာန ံဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဒ္ဝာဒသပာဋိေဒသနီယာနံ

ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဒုက္ကဋာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဒုဗ ္ဘာသိတာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ။ ဝိပတ္တပုစ္ဆာတိ – သီလဝိပတ္တပုစ္ဆာ,

အာစာရဝိပတ္တပုစ္ဆာ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တပုစ္ဆာ, အာဇီဝဝိပတ္တိပုစ္ဆာ။ အာပတ္တိပုစ္ဆာတိ – ပာရာဇိကာပတ္တိပုစ္ဆာ,

သ င္ဃာဒေိသသာပတ္ိတပုစ္ဆာ, ထုလ္လစ္စယာပတ္တပုစ္ဆာ, ပာစိတ္တယာပတ္တပုစ္ဆာ, ပာဋိေဒသနီယာပတ္တိပုစ္ဆာ,

ဒုက္ကဋာပတ္တိပုစ္ဆာ, ဒုဗ ္ဘာသိတာပတ္တိပုစ္ဆာ။ အဇ္ဈာစာရပုစ္ဆာတိ – ဒ္ဝယံဒ္ဝယသမာပတ္တိပုစ္ဆာ။

၄၀၀. ကိန ္တ ိေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ လိ င္ဂပုစ္ဆာ, ဣရိယာပထပုစ္ဆာ, အာကာရပုစ္ဆာ, ဝိပ္ပကာရပုစ္ဆာ။ လိ င္ဂပုစ္ဆာတိ –

ဒီဃံ ဝာ ရ ံဝာ ကဏ္ဟ ံဝာ ဩဒာတံ ဝာ။ ဣရိယာပထပုစ္ဆာတိ ဂစ္ဆန ္တံ ဝာ ဌိတံ ဝာ နိသိန္န ဝာ နိပန္န ဝာ။

အာကာရပုစ္ဆာတိ ဂိဟိလိေ င္ဂ ဝာ တိတ္ထယလိေ င္ဂ ဝာ ပဗ္ဗဇိတလိေ င္ဂ ဝာ။ ဝိပ္ပကာရပုစ္ဆာတိ ဂစ္ဆန ္တံ ဝာ ဌိတံ ဝာ

နိသိန္န ဝာ နိပန္န ဝာ။

၄၀၁. ကဒာ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ကာလပုစ္ဆာ, သမယပုစ္ဆာ, ဒဝိသပုစ္ဆာ, ဥတုပုစ္ဆာ။ ကာလပုစ္ဆာတိ

ပုဗ္ဗဏ္ဟကာေလ ဝာ မဇ္ဈန္ဟိကကာေလ ဝာ သာယန္ဟကာေလ ဝာ။ သမယပုစ္ဆာတိ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမေယ ဝာ

370

မဇ္ဈန္ဟိကသမေယ ဝာ သာယန္ဟသမေယ ဝာ။ ဒိဝသပုစ္ဆာတိ ပုေရဘတ္တ ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဝာ ရတ္တိံ ဝာ ဒိဝာ ဝာ

ကာေဠ ဝာ ဇုေဏ္ဟ ဝာ။ ဥတုပုစ္ဆာတိ ေဟမေန ္တ ဝာ ဂိေမ္ဟ ဝာ ဝ ေ ဝာ [ဝ ာေန ဝာ (သီ.)]။

၄၀၂. ကတ္ထ ေတ ဒိဋ္ဌန ္တိ ဌာနပုစ္ဆာ, ဘူမိပုစ္ဆာ, ဩကာသပုစ္ဆာ, ပေဒသပုစ္ဆာ။ ဌာနပုစ္ဆာတိ ဘူမိယာ ဝာ

ပထဝိယာ ဝာ ဓရဏိယာ ဝာ ဇဂတိယာ ဝာ။ ဘူမိပုစ္ဆာတိ ဘူမိယာ ဝာ ပထဝိယာ ဝာ ပဗ္ဗေတ ဝာ ပာသာေဏ

ဝာ ပာသာေဒ ဝာ။ ဩကာသပုစ္ဆာတိ ပုရတ္ထေမ ဝာ ဩကာေသ ပစ္ဆေိမ ဝာ ဩကာေသ ဥတ္တေရ ဝာ

ဩကာေသ ဒက္ခေဏ ဝာ ဩကာေသ။ ပေဒသပုစ္ဆာတိ ပုရတ္ထိေမ ဝာ ပေဒေသ ပစ္ဆေိမ ဝာ ပေဒေသ

ဥတ္တေရ ဝာ ပေဒေသ ဒက္ခေဏ ဝာ ပေဒေသတိ။

မဟာသ င္ဂာေမာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဝတ္ထ နိဒာန ံအာကာေရာ၊ ပုဗ္ဗာပရံ ကတာကတံ။

ကမ္မာဓိကရဏေဉ္စဝ၊ သမေထာ ဆန္ဒဂာမိ စ။

ေဒာသာ ေမာဟာ ဘယာ ေစဝ၊ သညာ နိဇ္ဈာပေနန စ။

ေပက္ခာ ပသာေဒ ပေက္ခာမ္ဟ၊ သုတေထရတေရန စ။

အသမ္ပတ္တဉ္စ သမ္ပတ္တ၊ ဓေမ္မန ဝိနေယန စ။

သတ္ထ သာသေနနာပိ၊ မဟာသ င္ဂာမဉာပနာတိ။

ကထိနေဘေဒာ

၁. ကထိနအတ္ထတာဒိ

371

၄၀၃. က ကထိနံ [ကဌိနံ (သီ. သ္ယာ.)] အနတ္ထတံ? က ကထိနံ အတ္ထတံ? ကိန ္တိ ကထိန ံ

အနတ္ထတံ? ကိန ္တိ ကထိန ံအတ္ထတံ?

က ကထိနံ အနတ္ထတန ္တိ? ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ – အနတ္ထာရက စ

အနနုေမာဒက စ။ ဣေမသံ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

က ကထိနံ အတ္ထတန ္တိ? ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ – အတ္ထာရက စ

အနုေမာဒက စ။ ဣေမသံ ဒ္ဝန္န ပုဂ္ဂလာနံ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

ကိန ္တ ိကထိနံ အနတ္ထတန ္တိ? စတုဝီသတိယာ အာကာေရဟိ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

ဥလ္လခိတမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ေဓာဝနမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

စီဝရဝိစာရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ေဆဒနမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

ဗန္ဓနမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ဩဝဋ္ဋိယကရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

က ုသကရဏမေတ္တန [န ဂ ုသကရဏမေတ္တန (က.)] အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

ဒဠ္ဟီကမ္မကရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အနုဝာတကရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

န ပရိဘ ကရဏမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ဩဝေဒ္ဓယ္ယကရဏမေတ္တန [န

ဩဝေဋ္ဋယ္ယကရဏမေတ္တန (သီ. သ္ယာ.), န ဩဝေဒယ္ယကရဏမေတ္တန (က.)] အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

န ကမ္ဗလမဒ္ဒနမေတ္တန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န နိမိတ္တကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

ပရိကထာကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န ကုက္က ကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

သန္နဓိကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န နိ ဂ္ဂိေယန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အကပ္ပကေတန

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အညတ္ရ သ င္ဃာဋိယာ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အညတ္ရ

ဥတ္တရာသေ င္ဂန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န အညတ္ရ အန ္တရဝာသေကန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, န

372

အညတ္ရ ပဉ္စေကန ဝာ အတိေရကပဉ္စေကန ဝာ တဒေဟဝ သဉ္ဆေန္နန သမ လီကေတန အတ္ထတံ

ေဟာတိ ကထိနံ, န အညတ္ရ ပုဂ္ဂလ အတ္ထာရာ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, သမ္မာ ေစ အတ္ထတံ

ေဟာတိ ကထိနံ တ ံေစ နိ ီမဋ္ဌော အနုေမာဒတိ။ ဧဝမ္ပ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

နိမိတ္တကမ္မ နာမ နိမိတ္တ ကေရာတိ – ‘‘ဣမိနာ ဒု ေန ကထိနံ အတ္ထရိ ာမီ’’တိ။ ပရိကထာ နာမ

ပရိကထံ ကေရာတိ – ‘‘ဣမာယ ပရိကထာယ ကထိနဒု ံ နိဗ္ဗေတ္တ ာမီ’’တိ။ ကုက္က ကတံ နာမ

အနာဒိယဒာန ံဝုစ္စတိ။ သန္နဓိ နာမ ေဒ္ဝ သန္နဓိေယာ – ကရဏသန္နဓိ ဝာ နိစယသန္နဓိ ဝာ။ နိ ဂ္ဂယံ နာမ

ကယိရမာေန အရုဏ ံဥဋ္ဌဟတိ [ဥဒ္ရ ယိတိ (သီ. သ္ယာ.)]။ ဣေမဟိ စတုဝီသတိယာ အာကာေရဟိ

အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

ကိန ္တ ိကထိနံ အတ္ထတန ္တိ? သတ္တရသဟိ အာကာေရဟိ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။ အဟေတန

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, အဟတကေပ္ပန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပိေလာတိကာယ အတ္ထတံ

ေဟာတိ ကထိနံ, ပံသုကူေလန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပာပဏိေကန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

အနိမိတ္တကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, အပရိကထာကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

အကုက္ကုကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, အသန္နဓိကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ,

အနိ ဂ္ဂေယန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ကပ္ပကေတန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, သ င္ဃာဋိယာ

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ဥတ္တရာသေ င္ဂန အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, အန ္တရဝာသေကန အတ္ထတံ

ေဟာတိ ကထိနံ, ပဉ္စေကန ဝာ အတိေရကပဉ္စေကန ဝာ တဒေဟဝ သဉ္ဆေန္နန သမ လီကေတန

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလ အတ္ထာရာ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, သမ္မာ ေစ အတ္ထတံ ေဟာတိ

ကထိနံ, တံ ေစ သီမဋ္ဌော အနုေမာဒတိ, ဧဝမ္ပ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။ ဣေမဟိ သတ္တရသဟိ

အာကာေရဟိ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

373

သဟ ကထိန အတ္ထာရာ ကတိ ဓမ္မာ ဇာယန ္တ?ိ သဟ ကထိန အတ္ထာရာ ပန္နရသ ဓမ္မာ

ဇာယန ္တိ – အဋ္ဌ မာတိကာ, ေဒ္ဝ ပလိေဗာဓာ, ပဉ္စာနိသံသာ။ သဟ ကထိန အတ္ထာရာ ဣေမ ပန္နရသ

ဓမ္မာ ဇာယန ္တ။ိ

၂. ကထိနအနန ္တရပစ္စယာဒိ

၄၀၄. ပေယာဂ ကတေမ ဓမ္မာ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ? ပုဗ္ဗကရဏ ကတေမ ဓမ္မာ

အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ေပ.။ ပစ္စ ဒ္ဓာရ ကတေမ ဓမ္မာ။ အဓိဋ္ဌာန ကတေမ ဓမ္မာ။ အတ္ထာရ

ကတေမ ဓမ္မာ။ မာတိကာနဉ္စ ပလိေဗာဓာနဉ္စ ကတေမ ဓမ္မာ။ ဝတ္ထု ကတေမ ဓမ္မာ အနန ္တရပစ္စေယန

ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ?

ပုဗ္ဗကရဏံ ပေယာဂ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပေယာေဂာ ပုဗ္ဗကရဏ

ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပုဗ္ဗကရဏံ ပေယာဂ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပန္နရသ ဓမ္မာ

သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ ပုဗ္ဗကရဏ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပုဗ္ဗကရဏံ

ပစ္စ ဒ္ဓာရ ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ ပုဗ္ဗကရဏ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စ ဒ္ဓာရ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ

374

အဓိဋ္ဌာန ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စ ဒ္ဓာရ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အတ္ထာေရာ အဓိဋ္ဌာန အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ,

သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အဓိဋ္ဌာနံ

အတ္ထာရ ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အတ္ထာေရာ အဓိဋ္ဌာန ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ အတ္ထာရ အနန ္တရပစ္စေယန

ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

အတ္ထာေရာ မာတိကာနဉ္စ ပလိေဗာဓာနဉ္စ ပုေရဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ

အတ္ထာရ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ အာသာ စ

အနာသာ စ ဝတ္ထ အနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, သမနန ္တရပစ္စေယန ပစ္စေယာ, နိ ယပစ္စေယန

ပစ္စေယာ, ဥပနိ ယပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ဝတ္ထု အာသာနဉ္စ အနာသာနဉ္စ ပုေရဇာတပစ္စေယန

ပစ္စေယာ။ အာသာ စ အနာသာ စ ဝတ္ထ ပစ္ဆာဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။ ပန္နရသ ဓမ္မာ

သဟဇာတပစ္စေယန ပစ္စေယာ။

၃. ပုဗ္ဗကရဏနိဒာနာဒိဝိဘာေဂာ

၄၀၅. ပုဗ္ဗကရဏံ ကိံနိဒာန,ံ ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?

ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ, ကိံသမုဋ္ဌာေနာ?

အဓိဋ္ဌာနံ ကိံနိဒာနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? အတ္ထာေရာ ကိံနိဒာေနာ,

ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ, ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ

ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ ကိံသမုဋ္ဌာနာ? အာသာ စ အနာသာ စ

ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ, ကိံသမုဋ္ဌာနာ?

375

ပုဗ္ဗကရဏံ ပေယာဂနိဒာန,ံ ပေယာဂသမုဒယံ, ပေယာဂဇာတိကံ, ပေယာဂပဘဝံ, ပေယာဂသမ္ဘာရံ,

ပေယာဂသမုဋ္ဌာနံ။ ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ ပုဗ္ဗကရဏနိဒာေနာ, ပုဗ္ဗကရဏသမုဒေယာ, ပုဗ္ဗကရဏဇာတိေကာ,

ပုဗ္ဗကရဏပဘေဝာ, ပုဗ္ဗကရဏသမ္ဘာေရာ, ပုဗ္ဗကရဏသမုဋ္ဌာေနာ။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စ ဒ္ဓာရနိဒာနံ,

ပစ္စုဒ္ဓာရသမုဒယံ, ပစ္စ ဒ္ဓာရဇာတိကံ, ပစ္စ ဒ္ဓာရပဘဝံ, ပစ္စ ဒ္ဓာရသမ္ဘာရံ, ပစ္စုဒ္ဓာရသမုဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ

အဓိဋ္ဌာနနိဒာေနာ, အဓိဋ္ဌာနသမုဒေယာ, အဓိဋ္ဌာနဇာတိေကာ, အဓိဋ္ဌာနပဘေဝာ, အဓိဋ္ဌာနသမ္ဘာေရာ,

အဓိဋ္ဌာနသမုဋ္ဌာေနာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ အတ္ထာရနိဒာနာ, အတ္ထာရသမုဒယာ,

အတ္ထာရဇာတိကာ, အတ္ထာရပဘဝာ, အတ္ထာရသမ္ဘာရာ, အတ္ထာရသမုဋ္ဌာနာ။ အာသာ စ အနာသာ စ

ဝတ္ထုနိဒာနာ, ဝတ္ထုသမုဒယာ, ဝတ္ထုဇာတိကာ, ဝတ္ထ ပဘဝာ, ဝတ္ထ သမ္ဘာရာ, ဝတ္ထုသမုဋ္ဌာနာ။

၄၀၆. ပေယာေဂာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ, ပုဗ္ဗကရဏံ။ေပ.။ ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ။ အဓိဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ။

ဝတ္ထု။ အာသာ စ အနာသာ စ ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာနာ?

ပေယာေဂာ ေဟတုနိဒာေနာ, ေဟတုသမုဒေယာ, ေဟတုဇာတိေကာ, ေဟတုပဘေဝာ,

ေဟတုသမ္ဘာေရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာေနာ။ ပုဗ္ဗကရဏံ။ေပ.။ ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ။ အဓိဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ ။ မာတိကာ

စ ပလိေဗာဓာ စ။ ဝတ္ထု။ အာသာ စ အနာသာ စ ေဟတုနိဒာနာ, ေဟတုသမုဒယာ, ေဟတုဇာတိကာ,

ေဟတုပဘဝာ, ေဟတုသမ္ဘာရာ, ေဟတုသမုဋ္ဌာနာ။

၄၀၇. ပေယာေဂာ ကိံနိဒာေနာ, ကိံသမုဒေယာ, ကိံဇာတိေကာ, ကိံပဘေဝာ, ကိံသမ္ဘာေရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာေနာ? ပုဗ္ဗကရဏံ။ေပ.။ ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ။ အဓိဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ။

376

ဝတ္ထု။ အာသာ စ အနာသာ စ ကိံနိဒာနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝာ, ကိံသမ္ဘာရာ,

ကိံသမုဋ္ဌာနာ?

ပေယာေဂာ ပစ္စယနိဒာေနာ, ပစ္စယသမုဒေယာ, ပစ္စယဇာတိေကာ, ပစ္စယပဘေဝာ, ပစ္စယသမ္ဘာေရာ,

ပစ္စယသမုဋ္ဌာေနာ။ ပုဗ္ဗကရဏံ။ေပ.။ ပစ္စုဒ္ဓာေရာ။ အဓိဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာေရာ။ မာတိကာ စ ပလိေဗာဓာ စ။

ဝတ္ထု။ အာသာ စ အနာသာ စ ပစ္စယနိဒာနာ, ပစ္စယသမုဒယာ, ပစ္စယဇာတိကာ, ပစ္စယပဘဝာ,

ပစ္စယသမ္ဘာရာ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနာ။

၄၀၈. ပုဗ္ဗကရဏံ ကတိဟိ ဓေမ္မဟိ သ င္ဂဟိတံ? ပုဗ္ဗကရဏံ သတ္တဟိ ဓေမ္မဟိ သ င္ဂဟိတံ။

ေဓာဝေနန, ဝိစာရေဏန, ေဆဒေနန, ဗန္ဓေနန, သိဗ္ဗေနန, ရဇေနန, ကပ္ပကရေဏန – ပုဗ္ဗကရဏံ

ဣေမဟိ သတ္တဟိ ဓေမ္မဟိ သ င္ဂဟိတံ။

ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ ကတိဟိ ဓေမ္မဟိ သ င္ဂဟေိတာ? ပစ္စ ဒ္ဓာေရာ တီဟိ ဓေမ္မဟိ သ င္ဂဟိေတာ – သ င္ဃာဋိယာ,

ဥတ္တရာသေ င္ဂန, အန ္တရဝာသေကန။

အဓိဋ္ဌာနံ ကတိဟိ ဓေမ္မဟိ သ င္ဂဟိတံ? အဓိဋ္ဌာနံ တီဟိ ဓေမ္မဟိ သ င္ဂဟိတံ – သ င္ဃာဋိယာ,

ဥတ္တရာသေ င္ဂန, အန ္တရဝာသေကန။

အတ္ထာေရာ ကတိဟိ ဓေမ္မဟိ သ င္ဂဟိေတာ? အတ္ထာေရာ ဧေကန ဓေမ္မန သ င္ဂဟိေတာ –

ဝစီေဘေဒန။

ကထိန ကတိ မူလာန,ိ ကတိ ဝတ္ထ နိ, ကတိ ဘူမိေယာ? ကထိန ဧကံ မူလံ – သေ င္ဃာ;

တီဏိ ဝတ္ထူန ိ– သ င္ဃာဋိ, ဥတ္တရာသေ င္ဂာ, အန ္တရဝာသေကာ, ဆ ဘူမိေယာ – ေခာမံ, ကပ္ပာသိကံ,

ေကာေသယ္ယ,ံ ကမ္ဗလံ, သာဏံ, ဘဂင္ံ။

377

ကထိန ေကာ အာဒိ, ကိံ မေဇ္ဈ, ကိံ ပရိေယာသာန?ံ ကထိန ပုဗ္ဗကရဏံ အာဒိ, ကိယာ မေဇ္ဈ,

အတ္ထာေရာ ပရိေယာသာနံ။

၄၀၉. ကတိဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ? ကတိဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ? အဋ္ဌဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဘေဗ္ဗာ

ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ အဋ္ဌဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ကတေမဟိ

အဋ္ဌဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဘေဗ္ဗာ ကထိန ံအတ္ထရိတုံ? ပုဗ္ဗကရဏံ န ဇာနာတိ, ပစ္စ ဒ္ဓာရံ န

ဇာနာတိ, အဓိဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အတ္ထာရံ န ဇာနာတိ, မာတိကံ န ဇာနာတိ, ပလိေဗာဓံ န ဇာနာတိ, ဥဒ္ဓာရံ

န ဇာနာတိ, အာနိသံသံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ အဋ္ဌဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ အဘေဗ္ဗာ

ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ကတေမဟိ အဋ္ဌဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ပုဂ္ဂေလာ ဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ?

ပုဗ္ဗကရဏံ ဇာနာတိ, ပစ္စ ဒ္ဓာရံ ဇာနာတိ, အဓိဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အတ္ထာရံ ဇာနာတိ, မာတိကံ ဇာနာတိ,

ပလိေဗာဓံ ဇာနာတိ, ဥဒ္ဓာရံ ဇာနာတိ, အာနိသံသံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ အဋ္ဌဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ

ပုဂ္ဂေလာ ဘေဗ္ဗာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။

၄၁၀. ကတိန ံပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန ္တိ? ကတိနံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန ္တိ? တိဏ္ဏ

ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန ္တ။ိ တိဏ္ဏ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန ္တ။ိ ကတေမသံ တဏိ္ံဏ ပုဂ္ဂလာန ံ

ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန ္တိ? နိ ီမဋ္ဌော အနုေမာဒတိ, အနုေမာေဒေန ္တာ န ဝာစ ံဘိန္ဒတိ, ဝာစ ံဘိန္ဒေန ္တာ န

ပရံ ဝိညာေပတိ – ဣေမသံ တိဏ္ဏ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန ္တ။ိ ကတေမသံ တဏိ္ံဏ ပုဂ္ဂလာနံ

ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန ္တိ? သီမဋ္ဌော အနုေမာဒတိ, အနုေမာေဒေန ္တာ ဝာစ ံဘိန္ဒတိ, ဝာစံ ဘိန္ဒေန ္တာ ပရ ံ

ဝိညာေပတိ – ဣေမသံ တိဏ္ဏ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန ္တ။ိ

378

၄၁၁. ကတိ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန ္တိ? ကတိ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန ္တိ? တေယာ ကထိနတ္ထာရာ န

ရုဟန ္တ။ိ တေယာ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန ္တ။ိ ကတေမ တေယာ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန ္တိ? ဝတ္ထ ဝိပန္နေဉ္စဝ

ေဟာတိ, ကာလဝိပန္နဉ္စ, ကရဏဝိပန္နဉ္စ – ဣေမ တေယာ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန ္တ။ိ ကတေမ တေယာ

ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန ္တိ? ဝတ္ထ သမ္ပန္နေဉ္စဝ ေဟာတိ, ကာလသမ္ပန္နဉ္စ, ကရဏသမ္ပန္နဉ္စ – ဣေမ တေယာ

ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန ္တ။ိ

၄. ကထိနာဒိဇာနိတဗ္ဗဝိဘာေဂာ

၄၁၂. ကထိန ံဇာနိတဗ္ဗ, ကထိနတ္ထာေရာ ဇာနိတေဗ္ဗာ, ကထိန အတ္ထာရမာေသာ ဇာနိတေဗ္ဗာ,

ကထိန အတ္ထာရဝိပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ, ကထိန အတ္ထာရသမ္ပတ္တ ဇာနတိဗ္ဗာ, နိမိတ္တကမ္မ ဇာနိတဗ္ဗ,

ပရိကထာ ဇာနိတဗ္ဗာ, ကုက္က ကတံ ဇာနိတဗ္ဗ, သန္နဓိ ဇာနိတဗ္ဗာ, နိ ဂ္ဂယံ ဇာနိတဗ္ဗ။

ကထိနံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ေတသေညဝ ဓမ္မာနံ သ င္ဂေဟာ သမဝာေယာ နာမံ နာမကမ္မံ နာမေဓယ္ယ ံနိရုတ္တ

ဗ္ယဉ္ဇနံ အဘိလာေပာ ယဒိဒံ ကထိနန ္တ။ိ

ကထိန အတ္ထာရမာေသာ ဇာနိတေဗ္ဗာတ ိဝ ာန ပစ္ဆေိမာ မာေသာ ဇာနိတေဗ္ဗာ။

ကထိန အတ္ထာရဝိပတ္ိတ ဇာနိတဗ္ဗာတ ိစတုဝီသတိယာ အာကာေရဟိ ကထိန အတ္ထာရဝိပတ္တ

ဇာနိတဗ္ဗာ။

ကထိန အတ္ထာရသမ္ပတ္ိတ ဇာနိတဗ္ဗာတိ သတ္တရသဟိ အာကာေရဟိ ကထိန အတ္ထာရသမ္ပတ္တ

ဇာနိတဗ္ဗာ။

နိမိတ္တကမ္မ ံဇာနိတဗ္ဗန ္တိ နိမိတ္တ ကေရာတိ ဣမိနာ ဒု ေန ကထိနံ အတ္ထရိ ာမီတိ။

379

ပရိကထာ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ပရိကထံ ကေရာတိ ဣမာယ ပရိကထာယ ကထိနဒု ံ နိဗ္ဗေတ္တ ာမီတိ။

ကုက္က ကတံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ အနာဒိယဒာန ံဇာနိတဗ္ဗ။

သန္ိနဓိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ေဒ္ဝ သန္နဓိေယာ ဇာနိတဗ္ဗာ – ကရဏသန္နဓိ ဝာ နိစယသန္နဓိ ဝာ။

နိ ဂ္ိဂယံ ဇာနိတဗ္ဗန ္တိ ကရိယမာေန အရုဏ ံဥဋ္ဌဟတိ။

ကထိနတ္ထာေရာ ဇာနိတေဗ္ဗာတ ိသေစ သ င္ဃ ကထိနဒု ံ ဥပ္ပန္န ေဟာတိ, သေ င္ဃန ကထံ

ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ, အတ္ထာရေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ, အနုေမာဒေကန ကထံ ပဋိပဇ္ဇတဗ္ဗ။

၄၁၃. သေ င္ဃန ဉတ္တဒုတိေယန ကေမ္မန ကထိနတ္ထာရက ဘိက္ခုေနာ ဒာတဗ္ဗ, ေတန

ကထိနတ္ထာရေကန ဘိက္ခ နာ တဒေဟဝ ေဓာဝိတ္ဝာ ဝိမဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိစာေရတ္ဝာ ဆိန္ဒတ္ဝာ သိေဗ္ဗတ္ဝာ ရဇိတ္ဝာ

ကပ္ပ ကတ္ဝာ ကထိနံ အတ္ထရိတဗ္ဗ။ သေစ သ င္ဃာဋိယာ ကထိနံ အတ္ထရိတုကာေမာ ေဟာတိ,

ေပာရာဏိကာ သ င္ဃာဋိ ပစ္စ ဒ္ဓရိတဗ္ဗာ, နဝာ သ င္ဃာဋိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ။ ဣမာယ သ င္ဃာဋိယာ ကထိနံ

အတ္ထရာမီတိ ဝာစာ ဘိန္ဒတဗ္ဗာ။ သေစ ဥတ္တရာသေ င္ဂန ကထိနံ အတ္ထရိတုကာေမာ ေဟာတိ,

ေပာရာဏေကာ ဥတ္တရာသေ င္ဂာ ပစ္စ ဒ္ဓရိတေဗ္ဗာ, နေဝာ ဥတ္တရာသေ င္ဂာ အဓိဋ္ဌာတေဗ္ဗာ။ ဣမိနာ

ဥတ္တရာသေ င္ဂန ကထိန ံအတ္ထရာမီတိ ဝာစာ ဘိန္ဒတဗ္ဗာ။ သေစ အန ္တရဝာသေကန ကထိနံ

အတ္ထရိတုကာေမာ ေဟာတိ, ေပာရာဏေကာ အန ္တရဝာသေကာ ပစ္စ ဒ္ဓရိတေဗ္ဗာ, နေဝာ အန ္တရဝာသေကာ

အဓိဋ္ဌာတေဗ္ဗာ။ ဣမိနာ အန ္တရဝာသေကန ကထိနံ အတ္ထရာမီတိ ဝာစာ ဘိန္ဒိတဗ္ဗာ။ ေတန

ကထိနတ္ထာရေကန ဘိက္ခ နာ သဃင္ံ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ

ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ, ဘေန ္တ, သ င္ဃ ကထိနံ, ဓမ္မေကာ ကထိနတ္ထာေရာ,

အနုေမာဒထာ’’တိ။ ေတဟိ အနုေမာဒေကဟိ ဘိက္ခဟိ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ

ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုေသာ, သ င္ဃ ကထိနံ, ဓမ္မေကာ ကထိနတ္ထာေရာ,

380

အနုေမာဒာမာ’’တိ။ ေတန ကထိနတ္ထာရေကန ဘိက္ခ နာ သမ္ဗဟုေလ ဘိက္ခ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ ဧကံသံ

ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ု ဝစနီယာ – ‘‘အတ္ထတံ, ဘေန ္တ, သ င္ဃ ကထိနံ,

ဓမ္မေကာ ကထိနတ္ထာေရာ, အနုေမာဒထာ’’တိ။ ေတဟိ အနုေမာဒေကဟိ ဘိက္ခဟိ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ

ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုေသာ, သ င္ဃ ကထိနံ,

ဓမ္မေကာ ကထိနတ္ထာေရာ အနုေမာဒာမာ’’တိ။ ေတန ကထိနတ္ထာရေကန ဘိက္ခ နာ ဧကံ ဘိက္ခ ံ

ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ,

အာဝုေသာ, သ င္ဃ ကထိနံ, ဓမ္မိေကာ ကထိနတ္ထာေရာ, အနုေမာဒာဟီ’’တိ။ ေတန အနုေမာဒေကန

ဘိက္ခ နာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ ဧဝမ ဝစနီေယာ – ‘‘အတ္ထတံ,

အာဝုေသာ, သ င္ဃ ကထိနံ, ဓမ္မိေကာ ကထိနတ္ထာေရာ, အနုေမာဒာမီ’’တိ။

၅. ပုဂ္ဂလ ေဝကထိနတ္ထာေရာ

၄၁၄. သေ င္ဃာ ကထိန ံအတ္ထရတိ, ဂေဏာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂေလာ ကထိန ံအတ္ထရတီတိ။ န

သေ င္ဃာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂေဏာ ကထိန ံအတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂေလာ ကထိနံ အတ္ထရတီတိ။ ဟဉ္စ န

သေ င္ဃာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂေဏာ ကထိန ံအတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂေလာ ကထိနံ အတ္ထရတိ။ သ င္ဃ

အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ဂဏ အနတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ။

သေ င္ဃာ ပာတိေမာက္ခ ဥဒ္ဒသတိ ဂေဏာ ပာတိေမာက္ခ ဥဒ္ဒသတိ ပုဂ္ဂေလာ ပာတိေမာက္ခ ဥဒ္ဒသတီတိ န

သေ င္ဃာ ပာတိေမာက္ခ ဥဒ္ဒသတိ, န ဂေဏာ ပာတိေမာက္ခ ဥဒ္ဒသတိ, ပုဂ္ဂေလာ ပာတိေမာက္ခ ဥဒ္ဒသတီတိ။

ဟဉ္စ န သေ င္ဃာ ပာတိေမာက္ခ ဥဒ္ဒသတိ, န ဂေဏာ ပာတိေမာက္ခ ဥဒ္ဒသတိ, ပုဂ္ဂေလာ ပာတိေမာက္ခ

ဥဒ္ဒသတိ။ သ င္ဃ အနုဒ္ဒဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခ, ဂဏ အနုဒ္ဒဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခ, ပုဂ္ဂလ

ဥဒ္ဒဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခ။ သ င္ဃ သာမဂ္ဂယာ ဂဏ သာမဂ္ဂယာ ပုဂ္ဂလ ဥေဒ္ဒသာ သ င္ဃ

ဥဒ္ဒဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခ, ဂဏ ဥဒ္ဒဋ္ဌံ ေဟာတိ ပာတိေမာက္ခ, ပုဂ္ဂလ ဥဒ္ဒဋ္ဌံ ေဟာတိ

381

ပာတိေမာက္ခ။ ဧဝေမဝ န သေ င္ဃာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂေဏာ ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂေလာ ကထိန ံ

အတ္ထရတိ။ သ င္ဃ အနုေမာဒနာယ ဂဏ အနုေမာဒနာယ ပုဂ္ဂလ အတ္ထာရာ သ င္ဃ

အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ဂဏ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလ အတ္ထတံ ေဟာတိ ကထိနန ္တ။ိ

၆. ပလိေဗာဓပဉ္ဟာဗ္ယာကရဏံ

၄၁၅.

ပက္ကမနန ္တေိကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

ပက္ကမနန ္တေိကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇ ံ၊ စီဝရပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

တ သဟ ဗဟိသီမဂမနာ၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

နိဋ္ဌာနန ္တေိကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

နိဋ္ဌာနန ္တေိကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇ ံ၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

စီဝေရ နိဋ္ဌိေတ စီဝရပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

သန္နဋ္ဌာနန ္တိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

သန္နဋ္ဌာနန ္တိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

382

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇ ံ၊ ေဒ္ဝ ပလိေဗာဓာ အပုဗ္ဗ အစရိမံ ဆိဇ္ဇန ္တိ။

နာသနန ္တိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

နာသနန ္တိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇ ံ၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

စီဝေရ နဋ္ဌေ စီဝရပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

သဝနန ္တေိကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

သဝနန ္တေိကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇ ံ၊ စီဝရပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

တသ္သ သဟ သဝေနန၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

အာသာဝေစ္ဆဒိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

အာသာဝေစ္ဆဒိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇ ံ၊ အာဝာသပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

စီဝရာသာယ ဥပစ္ဆနိ္နာယ စီဝရပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

သီမာတိက္ကမနန ္တိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

383

သီမာတိက္ကမနန ္တိေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇ ံ၊ စီဝရပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

တ ဗဟိသီေမ [ဗဟိသီမဂတ (သီ. သ္ယာ.)] အာဝာသပလိေဗာေဓာ ဆိဇ္ဇတိ။

သဟုဗ္ဘာေရာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ [သဥဗ္ဘာေရာ (က.)]၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကတေမာ ပလိေဗာေဓာ ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။

သဟုဗ္ဘာေရာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ၊ ဝုေတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိ ဇ္ဇ ံ၊ ေဒ္ဝ ပလိေဗာဓာ အပုဗ္ဗ အစရိမံ ဆိဇ္ဇန ္တီတိ။

၄၁၆. ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ သ င္ဃာဓီနာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ ပုဂ္ဂလာဓီနာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ ေနဝ

သ င္ဃာဓီနာ န ပုဂ္ဂလာဓီနာ? ဧေကာ ကထိနုဒ္ဓာေရာ သ င္ဃာဓီေနာ – အန ္တရုဗ ္ဘာေရာ။ စတ္တာေရာ

ကထိနုဒ္ဓာရာ ပုဂ္ဂလာဓီနာ – ပက္ကမနန ္တေိကာ, နိဋ္ဌာနန ္တေိကာ, သန္နဋ္ဌာနန ္တိေကာ, သီမာတိက္ကမနန ္တိေကာ။

စတ္တာေရာ ကထိနုဒ္ဓာရာ ေနဝ သ င္ဃာဓီနာ န ပုဂ္ဂလာဓီနာ – နာသနန ္တိေကာ, သဝနန ္တေိကာ,

အာသာဝေစ္ဆဒိေကာ, သဟုဗ္ဘာေရာ။ ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ အေန ္တာသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ

ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တ?ိ ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ သိယာ အေန ္တာသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တ ိသိယာ ဗဟိသီမာယ

ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ? ေဒ္ဝ ကထိနုဒ္ဓာရာ အေန ္တာသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ – အန ္တရုဗ ္ဘာေရာ, သဟုဗ္ဘာေရာ။ တေယာ

ကထိနုဒ္ဓာရာ ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တ ိ– ပက္ကမနန ္တေိကာ, သဝနန ္တေိကာ, သီမာတိက္ကမနန ္တိေကာ။

စတ္တာေရာ ကထိနုဒ္ဓာရာ သိယာ အေန ္တာသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တ ိသိယာ ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယ္ယန ္တိ –

နိဋ္ဌာနန ္တေိကာ, သန္နဋ္ဌာနန ္တိေကာ, နာသနန ္တိေကာ, အာသာဝေစ္ဆဒေိကာ။

384

ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ ဧကုပ္ပာဒာ ဧကနိေရာဓာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓာရာ ဧကုပ္ပာဒာ နာနာနိေရာဓာ? ေဒ္ဝ

ကထိနုဒ္ဓာရာ ဧကုပ္ပာဒာ ဧကနိေရာဓာ – အန ္တရုဗ ္ဘာေရာ, သဟုဗ္ဘာေရာ။ အဝေသသာ ကထိနုဒ္ဓာရာ

ဧကုပ္ပာဒာ နာနာနိေရာဓာတိ။

ကထိနေဘေဒာ နိဋ္ဌိေတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

က ကိန ္တိ ပန္နရသ၊ ဓမ္မာ နိဒာနေဟတု စ။

ပစ္စယသ င္ဂဟမူလာ၊ အာဒိ စ အတ္ထာရပုဂ္ဂလာ [အဋ္ဌပုဂ္ဂလာ (သီ.)]။

တိဏ္ဏ [ေဘဒေတာ တိဏ္ဏ (က.)] တေယာ ဇာနိတဗ္ဗ၊ အတ္ထာရံ ဥေဒ္ဒေသန စ။

ပလိေဗာဓာဓိနာ၊ သီမာယ ဥပ္ပာဒနိေရာေဓန စာတိ [ဣေတာ ပရံ ‘‘ပရိဝာရံ နိဋ္ဌိတံ’’

ဣတိပာေဌာ ေကသုစိ ေပာတ္ထေကသု ဒိ တိ]။

ဥပာလိပဉ္စကံ

၁. အနိ တိဝေဂ္ဂာ

၄၁၇. ေတန သမေယန ဗုေဒ္ဓာ ဘဂဝာ သာဝတ္ထယံ ဝိဟရတိ ေဇတဝေန အနာထပိ ိက

အာရာေမ။ အထ ေခာ အာယသ္မာ ဥပာလိ ေယန ဘဂဝာ ေတနုပသ င္ကမ;ိ ဥပသ င္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန ္တံ

အဘိဝာေဒတ္ဝာ ဧကမန ္တ ံနိသီဒိ။ ဧကမန ္တံ နိသိေန္နာ ေခာ အာယသ္မာ ဥပာလိ ဘဂဝန ္တံ ဧတဒေဝာစ –

‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ’’န ္တ?ိ

385

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။ [ပရိ. ၃၂၅]

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဥေပာသထံ န ဇာနာတိ, ဥေပာသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ န ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဥေပာသထံ ဇာနာတိ, ဥေပာသထကမ္မံ

ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ

အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပဝာရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ န ဇာနာတိ,

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပဝာရဏံ ဇာနာတိ, ပဝာရဏာကမ္မံ

ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ဇာနာတိ, ပာတိေမာက္ခ ေဒ္ဒသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ

အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ

အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝ ော

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ နာနိ ိေတန

386

ဝတ္ထဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝ ော ဝာ ေဟာတိ အတိေရကပဉ္စဝ ော ဝာ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ယာဝဇီဝံ အနိ ိေတန ဝတ္ထဗ္ဗ’’။

၄၁၈. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န

နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ’’တ?ိ

[မဟာဝ. ၈၄] ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န နိ ေယာ

ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ

ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ ဂိလာန ံဥပဋ္ဌာတု ံဝာ ဥပဋ္ဌာေပတုံ ဝာ, အနဘိရတံ ဝူပကာေသတုံ ဝာ ဝူပကာသာေပတုံ

ဝာ, ဥပ္ပန္န ကုက္က စ္စ ဓမ္မေတာ ဝိေနာေဒတုံ [ဣမသ္မိံ ဌာေန သဗ္ဗတ္ထ ‘‘ဝိေနာေဒတုံ ဝာ ဝိေနာဒာေပတု ံဝာ’’တိ

ပာေဌာ ဒိ တိ, ဝိမတိဝိေနာဒနီဋီကာယ မဟာဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ ဩေလာေကတဗ္ဗာ], အဘိဓေမ္မ ဝိေနတု,ံ

အဘိဝိနေယ ဝိေနတု ံ– ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ န

ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ ဝာ သဒ္ဓဝိဟာရိံ ဝာ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတု ံဝာ

ဥပဋ္ဌာေပတုံ ဝာ, အနဘိရတံ ဝူပကာေသတုံ ဝာ ဝူပကာသာေပတု ံဝာ, ဥပ္ပန္န ကုက္က စ္စ ဓမ္မေတာ

ဝိေနာေဒတုံ, အဘိဓေမ္မ ဝိေနတု,ံ အဘိဝိနေယ ဝိေနတု ံ– ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။

387

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န နိ ေယာ

ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ

ဝာ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာေပတု,ံ အာဒိဗ္ရ ဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ

ဝိေနတု,ံ အဓိသီေလ ဝိေနတု,ံ အဓိစိေတ္တ ဝိေနတုံ, အဓိပညာယ ဝိေနတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, န နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, န သာမေဏေရာ

ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, နိ ေယာ

ဒာတေဗ္ဗာ, သာမေဏေရာ ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပဋိဗေလာ ေဟာတိ အေန ္တဝာသိံ ဝာ

သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝာ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာေပတုံ, အာဒိဗ္ရ ဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ

ဝိေနတု,ံ အဓိသီေလ ဝိေနတု,ံ အဓိစိေတ္တ ဝိေနတုံ, အဓိပညာယ ဝိေနတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗံ, နိ ေယာ ဒာတေဗ္ဗာ, သာမေဏေရာ

ဥပဋ္ဌာေပတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၁၉. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ’’န ္တ?ိ

ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇ စ

ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အဓိသီေလ သီလဝိပေန္နာ ေဟာတိ, အဇ္ဈာစာေရ အာစာရဝိပေန္နာ ေဟာတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပေန္နာ

ေဟာတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

388

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ကာယိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ကာယိကဝာစသိေကန ဒေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ကာယိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ကာယိကဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ

စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတသ္သ ဘိက္ခ ေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ကာယိေကန ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန ဥပဃာတိေကန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ,

အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ကာယိေကန မိစ္ဆာဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန မိစ္ဆာဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ကာယိကဝာစသိေကန မိစ္ဆာဇီေဝန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ

– ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တိံ အာပေန္နာ ကမ္မကေတာ ဥပသမ္ပာေဒတိ, နိ ယံ ေဒတိ, သာမေဏရံ ဥပဋ္ဌာေပတိ,

389

ဘိက္ခုေနာဝာဒကသမ္မ တိံ သာဒိယတိ, သမ္မေတာပိ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ယာယ အာပတ္တယာ သေ င္ဃန ကမ္မ ကတံ ေဟာတိ တ ံအာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝာ တာဒိသိကံ,

တေတာ ဝာ ပာပိဋ္ဌတရံ, ကမ္မ ဂရဟတိ, ကမ္မေက ဂရဟတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ဗုဒ္ဓ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မ အဝဏ္ဏ ဘာသတိ, သ င္ဃ အဝဏ္ဏ ဘာသတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ

ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ

ကာတဗ္ဗ’’န ္တ။ိ

အနိ ိတဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဥေပာသထံ ပဝာရဏံ၊ အာပတ္တ စ ဂိလာနကံ။

အဘိသမာစာရလဇ္ဇီ စ၊ အဓိသီေလ ဒေဝန စ။

အနာစာရံ ဥပဃာတိ၊ မိစ္ဆာ အာပတ္တေမဝ စ။

ယာယာပတ္တိယာ ဗုဒ္ဓ ၊ ပဌေမာ ဝဂ္ဂသ င္ဂေဟာတိ။

၂. နပ္ပဋိပ္ပ မ ္ဘနဝေဂ္ဂာ

390

၄၂၀. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗ’’န ္တ?ိ

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တိံ အာပေန္နာ ကမ္မကေတာ ဥပသမ္ပာေဒတိ, နိ ယံ ေဒတိ, သာမေဏရံ ဥပဋ္ဌာေပတိ,

ဘိက္ခုေနာဝာဒကသမ္မ တိံ သာဒိယတိ, သမ္မေတာပိ ဘိက္ခ နိေယာ ဩဝဒတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

[စူဠဝ. ၈-၉, ၁၈, ၃၀-၃၁, ၄၃, ၅၃, ၆၂, ၇၂] ‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ယာယ အာပတ္တယာ သေ င္ဃန ကမ္မ ကတံ

ေဟာတိ တ ံအာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝာ တာဒိသိကံ, တေတာ ဝာ ပာပိဋ္ဌတရံ, ကမ္မ ဂရဟတိ, ကမ္မေက

ဂရဟတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဗုဒ္ဓ အဝဏ္ဏ ဘာသတိ, ဓမ္မ အဝဏ္ဏ ဘာသတိ, သ င္ဃ အဝဏ္ဏ ဘာသတိ,

မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိေကာ စ ေဟာတိ, အာဇီဝဝိပေန္နာ စ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, ဩမဒ္ဒကာရေကာ စ ေဟာတိ,

ဝေတ္တသု သိက္ခာယ စ န ပရိပူရကာရီ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ

ကမ္မ နပ္ပဋိပ္ပ ေမ္ဘတဗ္ဗ’’န ္တ။ိ

၄၂၁. ‘‘သ င္ဂာမာဝစေရန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခ နာ သဃင္ံ ဥပသ င္ကမေန ္တန ကတိ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ

သေ င္ဃာ ဥပသ င္ကမိတေဗ္ဗာ’’တိ?

391

[ပရ.ိ ၃၆၅] ‘‘သ င္ဂာမာဝစေရန, ဥပာလိ, ဘိက္ခ နာ သဃင္ံ ဥပသ င္ကမေန ္တန ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ

ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ သေ င္ဃာ ဥပသ င္ကမိတေဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ? သ င္ဂာမာဝစေရန, ဥပာလိ, ဘိက္ခ နာ သဃင္ံ

ဥပသ င္ကမေန ္တန နီစစိေတ္တန သေ င္ဃာ ဥပသ င္ကမိတေဗ္ဗာ, ရေဇာဟရဏသေမန စိေတ္တန,

အာသနကုသေလန ဘဝိတဗ္ဗ နိ ဇ္ဇကုသေလန, ေထေရ ဘိက္ခ အနုပခဇ္ဇေန ္တန, နေဝ ဘိက္ခ

အာသေနန အပ္ပဋိဗာဟေန ္တန ယထာပတိရူေပ အာသေန နိသီဒိတဗ္ဗ, အနာနာကထိေကန ဘဝိတဗ္ဗ

အတိရစ္ဆာနကထိေကန, သာမံ ဝာ ဓေမ္မာ ဘာသိတေဗ္ဗာ, ပေရာ ဝာ အေဇ္ဈသိတေဗ္ဗာ, အရိေယာ ဝာ

တုဏ္ဟိဘာေဝာ နာတိမညိတေဗ္ဗာ, သေစ, ဥပာလိ, သေ င္ဃာ သမဂ္ဂကရဏီယာနိ ကမ္မာနိ ကေရာတိ တတ္ရ

ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ ေနာ နက္ခမတိ, အပ ိဒိဋ္ဌာဝိကမ္မ ကတ္ဝာ ဉာေပတဗ္ဗာ သာမဂ္ဂီ။ တံ ကိ ေဟတု?

မာဟံ သေ င္ဃန နာနေတ္တာ အ န ္တိ။ သ င္ဂာမာဝစေရနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ သဃင္ံ ဥပသ င္ကမေန ္တန ဣေမ ပဉ္စ

ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ သေ င္ဃာ ဥပသ င္ကမိတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၂၂. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ

ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ

ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဥ ိတမန ္တီ စ ေဟာတိ, နိ ိတဇပ္ပ

စ, န စ ဘာသာနုသန္ဓကုသေလာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ

ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ

ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ

ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

န ဥ ိတမန ္တီ စ ေဟာတိ, န နိ ိတဇပ္ပ စ, ဘာသာနုသန္ဓကုသေလာ စ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ

392

ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ

ကာေရတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ

ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ ဗဟုဇနရုစိေတာ စ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ

စ ေဟာတိ ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဥ ာေဒတာ စ ေဟာတိ,

အပသာေဒတာ စ, အဓမ္မ ဂဏ္ဟာတိ, ဓမ္မ ပဋိဗာဟတိ, သမ္ဖဉ္စ ဗဟုံ ဘာသတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ

ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ

ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ ဗဟုဇနရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န

ဥ ာေဒတာ စ ေဟာတိ, န အပသာေဒတာ စ, ဓမ္မ ဂဏ္ဟာတိ, အဓမ္မ ပဋိဗာဟတိ, သမ္ဖဉ္စ န ဗဟု ံ

ဘာသတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ

ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ ဗဟုဇနရုစိေတာ စ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ

စ ေဟာတိ ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပသယ္ဟပဝတ္တာ ေဟာတိ,

အေနာကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ

ေစာေဒတာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, န

ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ

ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနအကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနအမနာေပာ စ ဗဟုဇနအရုစိေတာ စ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ

ဗဟုဇနရုစိေတာ စ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ပသယ္ဟပဝတ္တာ ေဟာတိ, ဩကာသကမ္မ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ

393

ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ

ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ သေ င္ဃ ေဝာဟရေန ္တာ ဗဟုဇနကေန ္တာ စ ေဟာတိ ဗဟုဇနမနာေပာ စ

ဗဟုဇနရုစိေတာ စာ’’တိ။

၄၂၃. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တယာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? အတ္တေနာ သီလက္ခေန္ဓာ

သုဂုေတ္တာ ေဟာတိ သုရက္ခေတာ, ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ေဟာတိ, ဝိသာရေဒာ သ င္ဃမေဇ္ဈ

ေဝာဟရတိ, ပစ္စတ္ထေက သဟဓေမ္မန သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပေန္နာ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တိယာ’’။

နပ္ပဋိပ္ပ မ ္ဘနဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပေန္နာ ယာယဝဏ္ဏဉ္စ၊ အလဇ္ဇ သ င္ဂာေမန စ။

ဥ ိတာ ဥ ာေဒတာ စ၊ ပသယ္ဟ ပရိယတ္တယာတိ။

ပဌမယမကပညတ္တိ။

၃. ေဝာဟာရဝေဂ္ဂာ

၄၂၄. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ’’န ္တ?ိ

394

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာန ံန ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ပေယာဂံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ

ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ

သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ

ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ပသယ္ဟပဝတ္တာ ေဟာတိ, အေနာကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ

ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ

ကာေရတာ ေဟာတိ, န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ

395

သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ပသယ္ဟပဝတ္တာ ေဟာတိ, ဩကာသကမ္မ ကာေရတ္ဝာ

ပဝတ္တာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ

ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မ အပ္ပဋိကမ္မ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ

အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မ အပ္ပဋိကမ္မ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ကမ္မ န ဇာနာတိ, ကမ္မ ကရဏံ န ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝတ္ထ ံ န ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝတ္တ န

ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ

သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကမ္မ ဇာနာတိ, ကမ္မ ကရဏံ ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝတ္တ

ဇာနာတိ, ကမ္မ ဝူပသမံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ

သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

396

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ န ဇာနာတိ, နိဒာန ံန ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န

ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ

ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အလဇ္ဇ စ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အကုသေလာ

စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န

ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ

ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

397

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ အနု ာဝနံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ

သမထံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ ကရဏံ ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ အနု ာဝနံ ဇာနာတိ,

ဉတ္တယာ သမထံ ဇာနာတိ, ဉတ္တယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? သုတ္တ န ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ,

န စ ဌာနာဌာနကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ

သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တ ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ

ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသေလာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဓမ္မ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ န

ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ ေဝာဟရိတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဓမ္မ ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ ဇာနာတိ,

398

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟ ိေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သေ င္ဃ

ေဝာဟရိတဗ္ဗ’’န ္တ။ိ

ေဝာဟာရဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တ အဓိကရဏံ၊ ပသယ္ဟာပတ္တိ ဇာနနာ။

ကမ္မ ဝတ္ထ ံ အလဇ္ဇ စ၊ အကုသေလာ စ ဉတ္တယာ။

သုတ္တ န ဇာနာတိ ဓမ္မ၊ တတိေယာ ဝဂ္ဂသ င္ဂေဟာတိ။

၄. ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝေဂ္ဂာ

၄၂၅. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အဓမ္မကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ’’တ?ိ ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အဓမ္မကာ

ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတေမ ပဉ္စ? အနာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, အေဒသနာဂာမိနိယာ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ

အာဝိ ကေရာတိ, ေဒသိတာယ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ,

မေနာ မာနေသန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။

‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, ဓမ္မကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတေမ ပဉ္စ? အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ,

ေဒသနာဂာမိနိယာ အာပတ္တယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, အေဒသိတာယ အာပတ္တယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ,

န စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, န မေနာ မာနေသန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စ ဓမ္မကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတေမ ပဉ္စ? နာနာသံဝာသက သန ္တေိက ဒိဋ္ဌိံ

အာဝိ ကေရာတိ, နာနာသီမာယ ဌိတ သန ္တိေက ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, အပကတတ္တ သန ္တေိက ဒိဋ္ဌိံ

399

အာဝိ ကေရာတိ, စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, မေနာ မာနေသန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ – ဣေမ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။

‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, ဓမ္မကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတေမ ပဉ္စ? သမာနသံဝာသက သန ္တေိက ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ

ကေရာတိ, သမာနသီမာယ ဌိတ သန ္တေိက ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, ပကတတ္တ သန ္တိေက ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ

ကေရာတိ, န စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ, န မေနာ မာနေသန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကေရာတိ – ဣေမ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဓမ္မကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာတိ။

၄၂၆. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အဓမ္မကာ ပဋိဂ္ဂဟာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အဓမ္မကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။

ကတေမ ပဉ္စ? ကာေယန ဒိယ္ယမာန ံကာေယန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန

အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဒိယ္ယမာန ံ

ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, နိ ဂ္ဂေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန ဝာ ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဝာ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ

– ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။

‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, ဓမ္မကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ကာေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန ပဋိဂ္ဂဟိတံ,

ကာေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန ပဋိဂ္ဂဟိတံ,

ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဒိယ္ယမာန ံကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ပဋိဂ္ဂဟိတံ, နိ ဂ္ဂေယန ဒိယ္ယမာနံ ကာေယန ဝာ

ကာယပ္ပဋိဗေဒ္ဓန ဝာ ပဋိဂ္ဂဟိတံ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဓမ္မကာ ပဋိဂ္ဂဟာ’’တိ။

၄၂၇. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အနတိရိတ္တာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အနတိရိတ္တာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

[ပာစ.ိ ၂၃၉] အကပ္ပယကတံ ေဟာတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတံ ေဟာတိ အနုစ္စာရိတကတံ ေဟာတိ,

အဟတ္ထပာေသ ကတံ ေဟာတိ, အလေမတံ သဗ္ဗန ္တိ အဝုတ္တ ေဟာတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

အနတိရိတ္တာ။

400

‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အတိရိတ္တာ။ ကတေမ ပဉ္စ? [ပာစိ. ၂၃၉] ကပ္ပိယကတံ ေဟာတိ, ပဋိဂ္ဂဟိတကတံ

ေဟာတိ, ဥစ္စာရိတကတံ ေဟာတိ, ဟတ္ထပာေသ ကတံ ေဟာတိ, အလေမတံ သဗ္ဗန ္တိ ဝုတ္တ ေဟာတိ –

ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အတိရိတ္တာ’’တိ။

၄၂၈. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာကာေရဟိ ပဝာရဏာ ပညာယတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ,

အာကာေရဟိ ပဝာရဏာ ပညာယတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? [ပာစိ. ၂၃၉] အသနံ ပညာယတိ, ေဘာဇနံ

ပညာယတိ, ဟတ္ထပာေသ ဌိေတာ အဘိဟရတိ, ပဋိေက္ခေပာ ပညာယတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟာကာေရဟိ ပဝာရဏာ ပညာယတီ’’တိ။

၄၂၉. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အဓမ္မကာ ပဋိညာတကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အဓမ္မကာ

ပဋိညာတကရဏာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဘိက္ခ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ ေဟာတိ, ပာရာဇိေကန

ေစာဒိယမာေနာ သ င္ဃာဒိေသသံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေ င္ဃာ သ င္ဃာဒိေသေသန ကာေရတိ,

အဓမ္မကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ ေဟာတိ, ပာရာဇိေကန ေစာဒိယမာေနာ

ပာစိတ္တိယံ။ေပ.။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေ င္ဃာ ဒုက္ကေဋန ကာေရတိ,

အဓမ္မကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခ သ င္ဃာဒိေသသံ။ေပ.။ ပာစိတ္တယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပေန္နာ

ေဟာတိ။ ဒုက္ကေဋန ေစာဒိယမာေနာ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တ ံသေ င္ဃာ ပာရာဇိေကန

ကာေရတိ, အဓမ္မကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခ ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပေန္နာ ေဟာတိ, ဒုက္ကေဋန ေစာဒိယမာေနာ

သ င္ဃာဒိေသသံ။ေပ.။ ပာစိတ္တယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေ င္ဃာ

ပာဋိေဒသနီေယန ကာေရတိ – အဓမ္မကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မကာ

ပဋိညာတကရဏာ။

401

‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, ဓမ္မကာ ပဋိညာတကရဏာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဘိက္ခ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ

ေဟာတိ, ပာရာဇိေကန ေစာဒိယမာေနာ ပာရာဇိကံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေ င္ဃာ ပာရာဇိေကန

ကာေရတိ, ဓမ္မကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခ သ င္ဃာဒိေသသံ။ေပ.။ ပာစိတ္တယံ။ ပာဋိေဒသနီယံ။ ဒုက္ကဋံ

အဇ္ဈာပေန္နာ ေဟာတိ, ဒုက္ကေဋန ေစာဒိယမာေနာ ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပေန္နာ ပဋိဇာနာတိ, တံ သေ င္ဃာ

ဒုက္ကေဋန ကာေရတိ, ဓမ္မကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဓမ္မကာ

ပဋိညာတကရဏာ’’တိ။

၄၃၀. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မ

ကာရာေပန ္တ နာလံ ဩကာသကမ္မ ကာတု’’န ္တ?ိ ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ

ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ,

ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝတ္တာ ေဟာတိ, ေနာ ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပာေယာ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ နာလံ

ဩကာသကမ္မ ကာတုံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ အလံ

ဩကာသကမ္မ ကာတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? လဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ပ ိေတာ စ, ပကတေတ္တာ စ,

ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပာေယာ ဝတ္တာ ေဟာတိ, ေနာ စာဝနာဓိပ္ပာေယာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ အလံ ဩကာသကမ္မ ကာတု’’န ္တ။ိ

၄၃၁. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န

သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န

သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ န ဇာနာတိ, နိဒာန ံန ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ,

402

ပဒပစ္စာဘဋ္ဌ ံန ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ န သာကစ္ဆတေဗ္ဗာ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ

ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ ဝိနေယာ

သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၃၂. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, ပဉ္ဟာပုစ္ဆာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စမာ, ဥပာလိ, ပဉ္ဟာပုစ္ဆာ။ ကတမာ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ

ေမာမူဟတ္တာ ပဉ္ဟ ံပုစ္ဆတိ, ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ ပဉ္ဟ ံပုစ္ဆတိ, ပရိဘဝာ ပဉ္ဟ ံပုစ္ဆတိ, အညာတုကာေမာ

ပဉ္ဟ ံပုစ္ဆတိ, သေစ ေမ ပဉ္ဟ ံပုဋ္ဌော သမ္မေဒဝ ဗ္ယာကရိ တိ ဣေစ္စတံ ကုသလံ ေနာ ေစ ပဉ္ဟ ံပုဋ္ဌော

သမ္မေဒဝ ဗ္ယာကရိ တိ အဟမ သမ္မေဒဝ ဗ္ယာကရိ ာမီတိ ပဉ္ဟ ံပုစ္ဆတိ – ဣမာ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

ပဉ္ဟာပုစ္ဆာ’’တိ။

၄၃၃. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အညဗ္ယာကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အညဗ္ယာကရဏာ။ ကတေမ

ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ အညံ ဗ္ယာကေရာတိ, ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ အညံ ဗ္ယာကေရာတိ, ဥမ္မာဒာ

စိတ္တေက္ခပာ အညံ ဗ္ယာကေရာတိ, အဓိမာေနန အညံ ဗ္ယာကေရာတိ, ဘူတံ အညံ ဗ္ယာကေရာတိ – ဣေမ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အညဗ္ယာကရဏာ’’တိ။

၄၃၄. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, ဝိသုဒ္ဓေယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စမာ, ဥပာလိ, ဝိသုဒ္ဓေယာ။ ကတမာ ပဉ္စ? နိဒာနံ

ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗ အယံ ပဌမာ ဝိသုဒ္ဓ, နိဒာနံ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာန ိ

ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗ အယံ ဒုတိယာ ဝိသုဒ္ဓ, နိဒာန ံဥဒ္ဒသိတ္ဝာ စတ္တာရိ

ပာရာဇိကာန ိဥဒ္ဒသိတ္ဝာ ေတရသ သ င္ဃာဒိေသေသ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗ အယံ

403

တတိယာ ဝိသုဒ္ဓ, နိဒာန ံဥဒ္ဒသိတ္ဝာ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ ေတရသ သ င္ဃာဒိေသေသ

ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ ေဒ္ဝ အနိယေတ ဥဒ္ဒသိတ္ဝာ အဝေသသံ သုေတန သာေဝတဗ္ဗ အယံ စတုတ္ထာ ဝိသုဒ္ဓ,

ဝိတ္ထာေရေနဝ ပဉ္စမီ – ဣမာ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိေယာ’’တိ။

၄၃၅. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, ေဘာဇနာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, ေဘာဇနာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

ဩဒေနာ, ကုမ္မာေသာ, သတ္တ , မေစ္ဆာ, မံသံ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ေဘာဇနာ’’တိ။

ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ အပေရ၊ ပဋိဂ္ဂဟာနတိရိတ္တာ။

ပဝာရဏာ ပဋိညာတံ၊ ဩကာသံ သာကေစ္ဆန စ။

ပဉ္ဟ ံအညဗ္ယာကရဏာ၊ ဝိသုဒ္ဓ စာပိ ေဘာဇနာတိ။

၅. အတ္တာဒာနဝေဂ္ဂာ

၄၃၆. [စူဠဝ. ၃၉၉; အ. န.ိ ၁၀.၄၄] ‘‘ေစာဒေကန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ကတိ

ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ ပစ္စေဝက္ခတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ပရံ

ေစာေဒတုကာေမန ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ ပစ္စေဝက္ခိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ – ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ နု

ေခာမ္ဟ,ိ ပရိသုေဒ္ဓနမ္ဟ ိကာယသမာစာေရန သမန္နာဂေတာ အစ္ဆေိဒ္ဒန အပ္ပဋိမံေသန, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ

ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု ေနာ’’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ,

404

ပရိသုေဒ္ဓန ကာယသမာစာေရန သမန္နာဂေတာ အစ္ဆေိဒ္ဒန အပ္ပဋိမံေသန, တ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ –

‘ဣင္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ ကာယိကံ သိက္ခ ူ’တိ ဣတိ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ေစာဒေကန ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ –

‘ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ နု ေခာမ္ဟ,ိ ပရိသုေဒ္ဓနမ္ဟ ိဝစီသမာစာေရန သမန္နာဂေတာ အစ္ဆေိဒ္ဒန

အပ္ပဋိမံေသန, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ

ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, ပရိသုေဒ္ဓန ဝစီသမာစာေရန သမန္နာဂေတာ အစ္ဆေိဒ္ဒန အပ္ပဋိမံေသန,

တ ဘဝန ္တ ိဝတ္တာေရာ – ‘ဣင္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ ဝာစသိကံ သိက္ခ ူ’တိ ဣတိ ဘဝန ္တိ

ဝတ္တာေရာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ေစာဒေကန ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ – ‘ေမတ္တ န ု

ေခာ ေမ စိတ္တ ပစ္စ ပဋ္ဌိတံ သဗ္ရ ဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု

ေနာ’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ ေနာ ေမတ္တ စိတ္တ ပစ္စ ပဋ္ဌိတံ ေဟာတိ သဗ္ရ ဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ,

တ ဘဝန ္တ ိဝတ္တာေရာ – ‘ဣင္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ သဗ္ရ ဟ္မစာရီသု ေမတ္တ စိတ္တ ဥပဋ္ဌာေပဟီ’တိ

ဣတိ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ေစာဒေကန ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ –

‘ဗဟု ုေတာ နု ေခာမ္ဟ ိသုတဓေရာ သုတသန္နိစေယာ, ေယ ေတ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ

မေဇ္ဈကလ္ယာဏာ ပရိေယာသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထ သဗ္ယဉ္ဇနံ ေကဝလပရိပုဏ္ဏ ပရိသုဒ္ဓ ဗ္ရ ဟ္မစရိယံ

အဘိဝဒန ္တိ, တထာရူပာ ေမ ဓမ္မာ ဗဟု ုတာ ေဟာန ္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုေပက္ခိတာ

ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ, သံဝိဇ္ဇတိ နု ေခာ ေမ ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ

ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ သုတဓေရာ သုတသန္နစေယာ, ေယ ေတ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ

405

မေဇ္ဈကလ္ယာဏာ ပရိေယာသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထ သဗ္ယဉ္ဇနံ ေကဝလပရိပုဏ္ဏ ပရိသုဒ္ဓ ဗ္ရ ဟ္မစရိယံ

အဘိဝဒန ္တိ, တထာရူပ ဓမ္မာ န ဗဟု ုတာ ေဟာန ္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုေပက္ခိတာ

ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ, တ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ – ‘ဣင္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ အာဂမံ ပရိယာပုဏ ူ’တိ

ဣတိ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဥပာလိ, ေစာဒေကန ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ – ‘ဥဘယာနိ

ေခာ ေမ ပာတိေမာက္ခာန ိဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာန ိေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာန ိသုပ္ပဝတ္တနိ သုဝိနိစ္ဆတာနိ

သုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, သံဝိဇ္ဇတိ န ုေခာ ေမ ဧေသာ ဓေမ္မာ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ ေနာ ေစ, ဥပာလိ,

ဘိက္ခုေနာ ဥဘယာနိ ပာတိေမာက္ခာနိ ဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာနိ ေဟာန ္တ ိသုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီန ိ

သုဝိနိစ္ဆိတာန ိသုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ, ‘ဣဒံ ပနာဝုေသာ ကတ္ထ ဝုတ္တ ဘဂဝတာ’တိ ဣတိ ပုဋ္ဌော န

သမ္ပာယတိ [န သမ္ပာဒယတိ (က.), န သမ္ပာေဒတိ (သ္ယာ.)], တ ဘဝန ္တိ ဝတ္တာေရာ – ‘ဣင္ဃ, တာဝ

အာယသ္မာ ဝိနယံ ပရိယာပုဏ ူ’တိ ဣတိ ဘဝန ္တ ိဝတ္တာေရာ။ ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ပရံ

ေစာေဒတုကာေမန ဣေမ ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ ပစ္စေဝက္ခိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၃၇. ‘‘ေစာဒေကန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ကတိ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ

ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ

ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ကာေလန ဝက္ခာမိ ေနာ အကာေလန, ဘူေတန

ဝက္ခာမိ ေနာ အဘူေတန, သေဏ္ဟန ဝက္ခာမိ ေနာ ဖရုေသန, အတ္ထသံဟိေတန ဝက္ခာမိ ေနာ

အနတ္ထသံဟိေတန, ေမတ္တာစိေတ္တာ ဝက္ခာမိ ေနာ ေဒာသန ္တေရာတိ – ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ပရံ

ေစာေဒတုကာေမန ဣေမ ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ။

406

၄၃၈. [စူဠဝ. ၄၀၀] ‘‘ေစာဒေကန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ကတိ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ

မနသိ ကရိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တ?ိ ‘‘ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ပရံ ေစာေဒတုကာေမန ပဉ္စ

ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ မနသိ ကရိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ကာရုညတာ, ဟိေတသိတာ,

အနုကမ္ပတာ, အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတာ, ဝိနယပုေရက္ခာရတာ – ေစာဒေကနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ပရံ

ေစာေဒတုကာေမန ဣေမ ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ မနသိ ကရိတ္ဝာ ပေရာ ေစာေဒတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၃၉. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မ

ကာရာေပန ္တ နာလံ ဩကာသကမ္မ ကာတု’’န ္တ?ိ ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ

ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ, အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, အပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ

ေဟာတိ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ, န ပဋိဗေလာ အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အနုေယာဂံ ဒာတုံ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ နာလံ

ဩကာသကမ္မ ကာတုံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ အလံ

ဩကာသကမ္မ ကာတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ,

ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, ပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ ေဟာတိ, ပ ိေတာ ေဟာတိ ဗ္ယေတ္တာ ပဋိဗေလာ

အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အနုေယာဂံ ဒာတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ

ဩကာသကမ္မ ကာရာေပန ္တ အလံ ဩကာသကမ္မ ကာတု’’န ္တ။ိ

၄၄၀. [စူဠဝ. ၃၉၈] ‘‘အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခ နာ ကတိဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတံ

အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗ’’န ္တိ? ‘‘အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ပဉ္စင္ဂသမန္နာဂတံ

407

[ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတံ (သီ. သ္ယာ.)] အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗံ။ ကတေမ ပဉ္စ [ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ

(သ္ယာ.)]? အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမန, ဥပာလိ, ဘိက္ခ နာ ဧဝံ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ – ‘ယံ ေခာ အဟံ ဣမံ

အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမာ, ကာေလာ နု ေခာ ဣမံ အတ္တာဒာနံ အာဒာတုံ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ သေစ, ဥပာလိ,

ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝ ံဇာနာတိ – ‘အကာေလာ ဣမံ အတ္တာဒာနံ အာဒာတုံ ေနာ ကာေလာ’တိ, န

တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ, ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ကာေလာ ဣမံ အတ္တာဒာနံ အာဒာတုံ

ေနာ အကာေလာ’တိ, ေတနုပာလိ ဘိက္ခ နာ ဥတ္တရိ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ – ‘ယံ ေခာ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒာနံ

အာဒာတုကာေမာ ဘူတံ နု ေခာ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ သေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ

ဧဝ ံဇာနာတိ – ‘အဘူတံ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ေနာ ဘူတ’န ္တ,ိ န တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဘူတံ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ေနာ အဘူတ’န ္တ,ိ

ေတနုပာလိ ဘိက္ခ နာ ဥတ္တရိ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ – ‘ယံ ေခာ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒာနံ အာဒာတုကာေမာ,

အတ္ထသံဟိတံ န ုေခာ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ သေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ

ဇာနာတိ –’ အနတ္ထသံဟိတံ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ေနာ အတ္ထသံဟိတ’န ္တ,ိ န တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ

အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အတ္ထသံဟိတံ ဣဒံ အတ္တာဒာနံ ေနာ

အနတ္ထသံဟိတ’န ္တိ, ေတနုပာလိ ဘိက္ခ နာ ဥတ္တရိ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ – ‘ဣမံ ေခာ အဟံ အတ္တာဒာန ံ

အာဒိယမာေနာ လဘိ ာမိ သန္ဒဋ္ဌေ သမ္ဘေတ္တ ဘိက္ခ ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ ပေက္ခ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။

သေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ေခာ အဟံ အတ္တာဒာန ံအာဒိယမာေနာ န

408

လဘိ ာမိ သန္ဒဋ္ဌေ သမ္ဘေတ္တ ဘိက္ခ ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ ပေက္ခ’တ,ိ န တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ

အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣဒံ ေခာ အဟံ အတ္တာဒာန ံ

အာဒိယမာေနာ လဘိ ာမိ သန္ဒဋ္ဌေ သမ္ဘေတ္တ ဘိက္ခ ဓမ္မေတာ ဝိနယေတာ ပေက္ခ’တိ, ေတနုပာလိ

ဘိက္ခ နာ ဥတ္တရိ ပစ္စေဝက္ခတဗ္ဗ – ‘ဣမံ ေခာ ေမ အတ္တာဒာန ံအာဒိယေတာ ဘဝိ တိ သ င္ဃ

တေတာနိဒာန ံဘ နံ ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ သ င္ဃေဘေဒာ သ င္ဃရာဇိ သ င္ဃဝဝတ္ထာန ံ

သ င္ဃနာနာကရဏံ ဥဒာဟု ေနာ’တိ။ သေစ, ဥပာလိ, ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ေခာ

ေမ အတ္တာဒာနံ အာဒိယေတာ ဘဝိ တိ သ င္ဃ တေတာနိဒာနံ ဘ နံ ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ

သ င္ဃေဘေဒာ သ င္ဃရာဇ ိသ င္ဃဝဝတ္ထာနံ သ င္ဃနာနာကရဏ’န ္တ,ိ န တံ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ အာဒာတဗ္ဗံ။

‘‘သေစ ပနုပာလိ ဘိက္ခ ပစ္စေဝက္ခမာေနာ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ေခာ ေမ အတ္တာဒာန ံအာဒိယေတာ န

ဘဝိ တိ သ င္ဃ တေတာနိဒာန ံဘ နံ ကလေဟာ ဝိဂ္ဂေဟာ ဝိဝာေဒာ သ င္ဃေဘေဒာ သ င္ဃရာဇိ

သ င္ဃဝဝတ္ထာန ံသ င္ဃနာနာကရဏ’န ္တိ, တံ အာဒာတဗ္ဗ, ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ။ ဧဝံ ပဉ္စင္ဂသမန္နာဂတံ ေခာ,

ဥပာလိ, အတ္တာဒာနံ အာဒိန္န ပစ္ဆာပိ အဝိပ္ပဋိသာရကရံ ဘဝိ တီ’’တိ။

၄၄၁. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခ နံ

ဗဟူပကာေရာ ေဟာတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အဓိကရဏဇာတာနံ

ဘိက္ခ နံ ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သီလဝာ ေဟာတိ, ပာတိေမာက္ခသံဝရသံဝုေတာ

ဝိဟရတိ အာစာရေဂာစရသမ္ပေန္နာ အဏုမေတ္တသု ဝေဇ္ဇသု ဘယဒ ာဝီ, သမာဒာယ သိက္ခတိ

သိက္ခာပေဒသု; ဗဟု ုေတာ ေဟာတိ သုတဓေရာ သုတသန္နစေယာ; ေယ ေတ ဓမ္မာ

အာဒိကလ္ယာဏာ မေဇ္ဈကလ္ယာဏာ ပရိေယာသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထ သဗ္ယဉ္ဇနံ ေကဝလပရိပုဏ္ဏံ

409

ပရိသုဒ္ဓ ဗ္ရ ဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန ္တိ တထာရူပ ဓမ္မာ ဗဟု ုတာ ေဟာန ္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ

မနသာနုေပက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ, ဥဘယာနိ ေခာ ပန ပာတိေမာက္ခာန ိဝိတ္ထာေရန သ္ဝာဂတာန ိ

ေဟာန ္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီန ိသုဝိနိစ္ဆိတာန ိသုတ္တေသာ အနုဗ္ယဉ္ဇနေသာ; ဝိနေယ ေခာ ပန ဌိေတာ

ေဟာတိ အသံဟီေရာ; ပဋိဗေလာ ေဟာတိ ဥေဘာ အတ္ထပစ္စတ္ထေက အ ာေသတုံ သညာေပတုံ

နိဇ္ဈာေပတု ံေပေက္ခတုံ ပသာေဒတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခ နံ ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခ နံ

ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ,

ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, ပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ ေဟာတိ, ပ ိေတာ ေဟာတိ ဗ္ယေတ္တာ, ပဋိဗေလာ

အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အနုေယာဂံ ဒာတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခ နံ ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခ နံ

ဗဟူပကာေရာ ေဟာတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ,

ပဒပစ္စာဘဋ္ဌ ံဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

ဘိက္ခ အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခ နံ ဗဟူပကာေရာ ေဟာတီ’’တိ။

၄၄၂. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န ္တ?ိ ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ,

အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တ န ဇာနာတိ,

သုတ္တာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ ဌာနာဌာနကုသေလာ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

410

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တ

ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသေလာ စ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ဓမ္မ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ

နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မ ဇာနာတိ,

ဓမ္မာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ စ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ဝတ္ထ ံ န ဇာနာတိ, နိဒာန ံန ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န

ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ,

နိဒာန ံဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာန ံန ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ပေယာဂံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ

411

ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာန ံဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,

အာပတ္တိယာ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ န ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ နာနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ

ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ

ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ အနုယုဉ္ဇတဗ္ဗ’’န ္တ။ိ

အတ္တာဒာနဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ပရိသုဒ္ဓဉ္စ ကာေလန၊ ကာရုညံ ဩကာေသန စ။

အတ္တာဒာနံ အဓိကရဏံ၊ အပေရဟိပိ ဝတ္ထ ဉ္စ။

412

သုတ္တ ဓမ္မ ပုန ဝတ္ထ ဉ္စ၊ အာပတ္တ အဓိကရေဏန စာတိ။

၆. ဓုတ င္ဂဝေဂ္ဂာ

၄၄၃. ‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာရညိကာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အာရညိကာ [အ. န.ိ ၅.၁၈၁; ပရိ.

၃၂၅]။ ကတေမ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ အာရညိေကာ ေဟာတိ, ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ

အာရညိေကာ ေဟာတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တေက္ခပာ အာရညိေကာ ေဟာတိ, ဝဏ္ဏတံ ဗုေဒ္ဓဟိ ဗုဒ္ဓသာဝေကဟီတိ

အာရညိေကာ ေဟာတိ, အပ ိစ အပ္ပစ္ဆေညဝ နိ ာယ သန ္ုတဋ္ဌိေညဝ နိ ာယ – သေလ္လခေညဝ

နိ ာယ ပဝိေဝကေညဝ နိ ာယ ဣဒမတ္ထိတေညဝ နိ ာယ အာရညိေကာ ေဟာတိ – ဣေမ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စ အာရညိကာ’’တိ။

‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ပိ ပာတိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ပံသုကူလိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု

ေခာ, ဘေန ္တ, ရုက္ခမူလိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေသာသာနိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ,

အေဗ္ဘာကာသိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေတစီဝရိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ,

သပဒာနစာရိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေနသဇ္ဇိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ,

ယထာသန ္ထတိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ဧကာသနိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ,

ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကာတိ။ေပ.။ ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ပတ္တပိ ိကာတိ? ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, ပတ္တပိ ိကာ။

ကတေမ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ ေမာမူဟတ္တာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ပာပိေစ္ဆာ ဣစ္ဆာပကေတာ ပတ္တပိ ိေကာ

ေဟာတိ, ဥမ္မာဒာ စိတ္တေက္ခပာ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, ဝဏ္ဏတံ ဗုေဒ္ဓဟိ ဗုဒ္ဓသာဝေကဟီတိ

ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ, အပ ိစ အပ္ပစ္ဆေညဝ နိ ာယ သန ္ုတဋ္ဌိေညဝ နိ ာယ သေလ္လခေညဝ

နိ ာယ ပဝိေဝကေညဝ နိ ာယ ဣဒမတ္ထိတေညဝ နိ ာယ ပတ္တပိ ိေကာ ေဟာတိ – ဣေမ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စ ပတ္တပိ ိကာ’’တိ။

413

ဓုတ င္ဂဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဆဋ္ဌော။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာရညိေကာ ပိ ိပံသု၊ ရုက္ခသုသာနပဉ္စမံ။

အေဗ္ဘာ ေတစီဝရေဉ္စဝ၊ သပဒာနေနသဇ္ဇိကာ။

သန ္ထေတကာသနေဉ္စဝ၊ ခလုပစ္ဆာ ပတ္တပိ ိကာတိ။

၇. မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ

၄၄၄. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, မုသာဝာဒာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, မုသာဝာဒာ။ ကတေမ ပဉ္စ? အတ္ထ

မုသာဝာေဒာ ပာရာဇိကဂာမီ, အတ္ထ မုသာဝာေဒာ သ င္ဃာဒိေသသဂာမီ, အတ္ထ မုသာဝာေဒာ ထုလ္လစ္စယဂာမီ,

အတ္ထ မုသာဝာေဒာ ပာစိတ္တယဂာမီ, အတ္ထ မုသာဝာေဒာ ဒုက္ကဋဂာမီ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

မုသာဝာဒာ’’တိ။

၄၄၅. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သ င္ဃမေဇ္ဈ ဥေပာသထံ ဝာ

ပဝာရဏံ ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခ , မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ

သေ င္ဃန ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ သ င္ဃမေဇ္ဈ ဥေပာသထံ ဝာ ပဝာရဏံ ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခ , မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ,

မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေ င္ဃန ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝတ္တာ ေဟာတိ, ေနာ

ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပာေယာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ သ င္ဃမေဇ္ဈ

ဥေပာသထံ ဝာ ပဝာရဏံ ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခ , မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ

ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေ င္ဃန ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ။

414

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ သ င္ဃမေဇ္ဈ ဥေပာသထံ ဝာ ပဝာရဏံ

ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခ , မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေ င္ဃန

ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ,

အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ, အပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ ေဟာတိ, ဗာေလာ ေဟာတိ အဗ္ယေတ္တာ,

ဘ နကာရေကာ ေဟာတိ ကလဟကာရေကာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ သ င္ဃမေဇ္ဈ ဥေပာသထံ ဝာ ပဝာရဏံ ဝာ ဌေပန ္တ – ‘အလံ, ဘိက္ခ , မာ ဘ နံ, မာ ကလဟံ,

မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝာဒ’န ္တိ ဩမဒ္ဒိတ္ဝာ သေ င္ဃန ဥေပာသေထာ ဝာ ပဝာရဏာ ဝာ ကာတဗ္ဗာ’’တိ။

၄၄၆. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န

ဒာတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န ဒာတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,

သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မာပဋိကမ္မ

အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ န

ဒာတေဗ္ဗာ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ အနုေယာေဂာ ဒာတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝေသသာနဝေသသံ အာပတ္တိံ

ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မာပဋိကမ္မ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ အနုေယာေဂာ ဒာတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၄၇. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာကာေရဟိ ဘိက္ခ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ,

အာကာေရဟိ ဘိက္ခ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇတာ, အညာဏတာ,

415

ကုက္ကုစ္စပကတတာ, အကပ္ပေယ ကပ္ပိယသညိတာ, ကပ္ပေယ အကပ္ပယသညိတာ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဘိက္ခ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဘိက္ခ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အဒ ေနန, အ ဝေနန, ပသုတ္တကတာ, တထာသညီ, သတိသေမ္မာသာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဘိက္ခ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။

၄၄၈. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, ေဝရာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, ေဝရာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

ပာဏာတိပာေတာ, အဒိန္နာဒာနံ, ကာေမသုမိစ္ဆာစာေရာ, မုသာဝာေဒာ, သုရာေမရယမဇ္ဇပ္ပမာဒဋ္ဌာနံ –

ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ေဝရာ’’တိ။

‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, ေဝရမဏိေယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စမာ, ဥပာလိ, ေဝရမဏိေယာ။ ကတမာ ပဉ္စ?

ပာဏာတိပာတာ ေဝရမဏီ [ေဝရမဏိ (က.)], အဒိန္နာဒာနာ ေဝရမဏီ, ကာေမသုမိစ္ဆာစာရာ ေဝရမဏီ,

မုသာဝာဒာ ေဝရမဏီ, သုရာေမရယမဇ္ဇပ္ပမာဒဋ္ဌာနာ ေဝရမဏီ – ဣမာ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

ေဝရမဏိေယာ’’တိ။

၄၄၉. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, ဗ္ယသနာနီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စမာနိ, ဥပာလိ, ဗ္ယသနာနိ။ [ပရိ. ၃၂၅; အ. န.ိ

၅.၁၃၀] ကတမာနိ ပဉ္စ? ဉာတိဗ္ယသနံ, ေဘာဂဗ္ယသနံ, ေရာဂဗ္ယသနံ, သီလဗ္ယသန,ံ ဒိဋ္ဌိဗ္ယသနံ – ဣမာနိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဗ္ယသနာနီ’’တိ။

‘‘ကတိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, သမ္ပဒာ’’တ?ိ ‘‘ပဉ္စမာ, ဥပာလိ, သမ္ပဒာ။ [ပရိ. ၃၂၅; အ. နိ. ၅.၁၃၀] ကတမာ

ပဉ္စ? ဉာတိသမ္ပဒာ, ေဘာဂသမ္ပဒာ, အာေရာဂ္ယသမ္ပဒာ, သီလသမ္ပဒာ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒာ – ဣမာ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

သမ္ပဒာ’’တိ။

416

မုသာဝာဒဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ သတ္တေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

မုသာဝာေဒာ စ ဩမဒ္ဒ၊ အပေရဟိ အနုေယာေဂာ။

အာပတ္တဉ္စ အပေရဟိ၊ ေဝရာ ေဝရမဏီပိ စ။

ဗ္ယသနံ သမ္ပဒာ ေစဝ၊ သတ္တေမာ ဝဂ္ဂသ င္ဂေဟာတိ။

၈. ဘိက္ခ ေနာဝာဒဝေဂ္ဂာ

၄၅၀. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃေနဝ ကမ္မ

ကာတဗ္ဗ’’န ္တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃေနဝ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ,

အဝန္ဒေယာ ေသာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃန။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝိဝရိတ္ဝာ ကာယံ ဘိက္ခ နီနံ ဒ ေတိ,

ဦရု ံဒ ေတိ, အ င္ဂဇာတံ ဒ ေတိ, ဥေဘာ အံသကူေဋ ဒ ေတိ, ဩဘာသတိ, ဂိဟီ

သမ္ပေယာေဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခ ေနာ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃေနဝ

ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ အဝန္ဒေယာ ေသာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃန။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃေနဝ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ,

အဝန္ဒေယာ ေသာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃန။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခုနီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ,

ဘိက္ခုနီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ နီနံ အဝာသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ နိေယာ အေက္ကာသတိ

ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခ ဘိက္ခ နီဟိ ေဘေဒတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃေနဝ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ, အဝန္ဒေယာ ေသာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃန။

417

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃေနဝ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ,

အဝန္ဒေယာ ေသာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃန။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခုနီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ,

ဘိက္ခုနီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ နီနံ အဝာသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ နိေယာ အေက္ကာသတိ

ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခ ဘိက္ခ နီဟိ သမ္ပေယာေဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတ

ဘိက္ခုေနာ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃေနဝ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ, အဝန္ဒေယာ ေသာ ဘိက္ခ ဘိက္ခ နိသေ င္ဃနာ’’တိ။

၄၅၁. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ’’န ္တ?ိ

ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝိဝရိတ္ဝာ ကာယံ

ဘိက္ခ နံ ဒ ေတိ, ဦရုံ ဒ ေတိ, အ င္ဂဇာတံ ဒ ေတိ, ဥေဘာ အံသကူေဋ ဒ ေတိ, ဩဘာသတိ,

ဂိဟီ သမ္ပေယာေဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခ နံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ နံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ နံ အဝာသာယ

ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ အေက္ကာသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခ နိေယာ ဘိက္ခဟိ ေဘေဒတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခ နံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ နံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ နံ အဝာသာယ

ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခ အေက္ကာသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခ နိေယာ ဘိက္ခဟိ သမ္ပေယာေဇတိ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခ နိယာ ကမ္မ ကာတဗ္ဗ’’န ္တ။ိ

၄၅၂. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဌေပတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

418

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, စာဝနာဓိပ္ပာေယာ ဝတ္တာ

ေဟာတိ, ေနာ ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပာေယာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ

ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာေရာ ေဟာတိ, အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာေရာ ေဟာတိ,

အပရိသုဒ္ဓာဇီေဝာ ေဟာတိ, ဗာေလာ ေဟာတိ, အဗ္ယေတ္တာ, န ပဋိဗေလာ အနုယုဉ္ဇိယမာေနာ အနုေယာဂံ

ဒာတုံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဌေပတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန အနာစာေရန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဘိက္ခုနီနံ

အေက္ကာသကပရိဘာသေကာ ေဟာတိ, ဘိက္ခ နီဟိ သဒ္ဓိံ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုေလာမိေကန

သံသေဂ္ဂန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဌေပတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, ဘ နကာရေကာ စ ေဟာတိ

ကလဟကာရေကာ, သိက္ခာယ စ န ပရိပူရိကာရီ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန

ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဌေပတေဗ္ဗာ’’တိ။

419

၄၅၃. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဂေဟတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဂေဟတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ဝာစသိေကန

အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, ကာယိကဝာစသိေကန အနာစာေရန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

ဘိက္ခုနီနံ အေက္ကာသကပရိဘာသေကာ ေဟာတိ, ဘိက္ခ နီဟိ သဒ္ဓိံ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ

အနနုေလာမိေကန သံသေဂ္ဂန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ

ဩဝာေဒာ န ဂေဟတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န ဂေဟတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ, ဗာေလာ စ, အပကတေတ္တာ စ, ဂမိေကာ ဝာ ေဟာတိ,

ဂိလာေနာ ဝာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝာေဒာ န

ဂေဟတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၅၄. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆတေဗ္ဗာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န

အေသေက္ခန သီလက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, န အေသေက္ခန သမာဓိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ

ေဟာတိ, န အေသေက္ခန ပညာက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, န အေသေက္ခန ဝိမုတ္တက္ခေန္ဓန

သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, န အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အေသေက္ခန

သီလက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, အေသေက္ခန သမာဓိက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ,

အေသေက္ခန ပညာက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ, အေသေက္ခန ဝိမုတ္တက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ

420

ေဟာတိ, အေသေက္ခန ဝိမုတ္တိဉာဏဒ နက္ခေန္ဓန သမန္နာဂေတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န အတ္ထပဋိသမ္ဘဒိာပေတ္တာ ေဟာတိ, န ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, န နိရုတ္တပဋိသမ္ဘဒိာပေတ္တာ

ေဟာတိ, န ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, ယထာဝိမုတ္တ စိတ္တ န ပစ္စေဝက္ခတာ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အတ္ထပဋိသမ္ဘဒိာပေတ္တာ ေဟာတိ,

ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, နိရုတ္တပဋိသမ္ဘိဒာပေတ္တာ ေဟာတိ, ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘဒိာပေတ္တာ ေဟာတိ,

ယထာဝိမုတ္တ စိတ္တ ပစ္စေဝက္ခတာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတန ဘိက္ခ နာ သဒ္ဓိံ

သာကစ္ဆိတေဗ္ဗာ’’တိ။

ဘိက္ခုေနာဝာဒဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ အဋ္ဌေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဘိက္ခုနီေဟဝ ကာတဗ္ဗ၊ အပေရဟိ တထာ ဒုေဝ။

ဘိက္ခုနီနံ တေယာ ကမ္မာ၊ န ဌေပတဗ္ဗာ ေဒ္ဝ ဒုကာ။

န ဂေဟတဗ္ဗာ ေဒ္ဝ ဝုတ္တာ၊ သာကစ္ဆာသု စ ေဒ္ဝ ဒုကာတိ။

၉. ဥဗ္ဗာဟိကဝေဂ္ဂာ

၄၅၅. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န

သမ္မန္နတေဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

421

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န အတ္ထကုသေလာ ေဟာတိ, န ဓမ္မကုသေလာ ေဟာတိ, န နိရုတ္တကုသေလာ

ေဟာတိ, န ဗ္ယဉ္ဇနကုသေလာ ေဟာတိ, န ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အတ္ထကုသေလာ ေဟာတိ,

ဓမ္မကုသေလာ ေဟာတိ, နိရုတ္တကုသေလာ ေဟာတိ, ဗ္ယဉ္ဇနကုသေလာ ေဟာတိ, ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ေကာဓေနာ ေဟာတိ ေကာဓာဘိဘူေတာ, မက္ခ ေဟာတိ မက္ခာဘိဘူေတာ, ပဠာသီ

ေဟာတိ ပဠာသာဘိဘူေတာ, ဣ ုကီ ေဟာတိ ဣ ာဘိဘူေတာ, သန္ဒဋ္ဌိပရာမာသီ ေဟာတိ

အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ

န သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န ေကာဓေနာ ေဟာတိ န ေကာဓာဘိဘူေတာ, န မက္ခ ေဟာတိ န မက္ခာဘိဘူေတာ, န ပဠာသီ

ေဟာတိ န ပဠာသာဘိဘူေတာ, န ဣ ုကီ ေဟာတိ န ဣ ာဘိဘူေတာ, အသန္ဒဋ္ဌိပရာမာသီ

ေဟာတိ အနာဓာနဂ္ဂာဟီ သုပ္ပဋိနိ ဂ္ဂ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကုပ္ပတိ, ဗ္ယာပဇ္ဇတိ, ပတိဋ္ဌိယတိ, ေကာပံ ဇေနတ,ိ အခေမာ ေဟာတိ

အပဒက္ခဏဂ္ဂာဟီ အနုသာသနိံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ

သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ကုပ္ပတိ, န ဗ္ယာပဇ္ဇတိ, န ပတိဋ္ဌိယတိ, န ေကာပံ ဇေနတိ, ခေမာ

422

ေဟာတိ ပဒက္ခဏဂ္ဂာဟီ အနုသာသနိံ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ပသာေရတာ ေဟာတိ ေနာ သာေရတာ, အေနာကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ

ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ေစာေဒတာ ေဟာတိ, န ယထာဓေမ္မ

ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သာေရတာ ေဟာတိ ေနာ

ပသာေရတာ, ဩကာသကမ္မံ ကာေရတ္ဝာ ပဝတ္တာ ေဟာတိ, ယထာဓမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ

ေစာေဒတာ ေဟာတိ, ယထာဓေမ္မ ယထာဝိနေယ ယထာပတ္တိယာ ကာေရတာ ေဟာတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ

ဗ္ယာကတာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ

သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န

သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇ စ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

423

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတေဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ

သမ္မန္နတေဗ္ဗာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နတေဗ္ဗာ’’တိ။

၄၅၆. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတီ’’တိ?

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တ န

ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ န ဇာနာတိ, န စ

ဌာနဌာနကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တ ဇာနာတိ, သုတ္တာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမံ

ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသေလာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဓမ္မ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမ ံန ဇာနာတိ, န စ

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မ ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုေလာမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုေလာမ ံဇာနာတိ,

424

ပုဗ္ဗာပရကုသေလာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ န ဇာနာတိ, နိဒာန ံန ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာန ံန ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ပေယာဂံ န ဇာနာတိ,

အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ

ဘိက္ခ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာန ံဇာနာတိ,

အာပတ္တိယာ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ န

ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ –

425

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ဗာေလာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပာလိ,

အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ

ဘိက္ခ ပ ိေတာေတ္ဝဝ သခင္ံ ဂစ္ဆတီ’’တိ။

ဥဗ္ဗာဟိကဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ နဝေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

န အတ္ထကုသေလာ ေစဝ၊ ေကာဓေနာ ကုပ္ပတီ စ ေယာ။

ပသာေရတာ ဆန္ဒာဂတိံ၊ အကုသေလာ တေထဝ စ။

သုတ္တ ဓမ္မဉ္စ ဝတ္ထ ဉ္စ၊ အာပတ္တ အဓိကရဏံ။

ေဒ္ဝ ေဒ္ဝ ပကာသိတာ သေဗ္ဗ၊ ကဏ္ဟသုက္က ဝိဇာနထာတိ။

၁၀. အဓိကရဏဝူပသမဝေဂ္ဂာ

၄၅၇. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ

ဝူပသေမတု’’န ္တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာန ံန ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ပေယာဂံ န

ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ,

426

အာပတ္တိသမုဋ္ဌာန ံဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ပေယာဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,

အာပတ္တိယာ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ

ပေယာဂံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏ န ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ပေယာဂံ ဇာနာတိ,

အဓိကရဏ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏ ဝိနိစ္ဆယကုသေလာ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အလဇ္ဇ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ

ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ကတေမဟိ

ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇ စ

ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

427

အပ္ပ ုေတာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ဗဟု ုေတာ စ ေဟာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ န ဇာနာတိ, နိဒာန ံန ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထ ံ ဇာနာတိ, နိဒာနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ,

အနုသန္ဓဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, ကုသေလာ စ ေဟာတိ ဝိနေယ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

428

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ပုဂ္ဂလဂရု ေဟာတိ ေနာ သ င္ဃဂရု – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, သ င္ဃဂရု ေဟာတိ ေနာ ပုဂ္ဂလဂရု – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ

အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

အာမိသဂရု ေဟာတိ ေနာ သဒ္ဓမ္မဂရ ု– ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ နာလံ

အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတုံ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, သဒ္ဓမ္မဂရု ေဟာတိ ေနာ အာမိသဂရု – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

ဘိက္ခ အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတု’’န ္တ။ိ

၄၅၈. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အာကာေရဟိ သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အာကာေရဟိ

သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတိ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ကေမ္မန, ဥေဒ္ဒေသန, ေဝာဟရေန ္တာ, အနု ာဝေနန,

သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟာကာေရဟိ သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတီ’’တိ။

‘‘သ င္ဃရာဇိ သ င္ဃရာဇီတိ, ဘေန ္တ, ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ေခာ, ဘေန ္တ, သ င္ဃရာဇိ ေဟာတိ ေနာ စ

သ င္ဃေဘေဒာ? ကိတ္တာဝတာ စ ပန သ င္ဃရာဇိ ေစဝ ေဟာတိ သ င္ဃေဘေဒာ စာ’’တိ? ‘‘ပညေတ္တတံ,

429

ဥပာလိ, မယာ အာဂန ္ုတကာနံ ဘိက္ခ နံ အာဂန ္ုတကဝတ္တံ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ ေခာ, ဥပာလိ, မယာ သိက္ခာပေဒ

အာဂန ္ုတကာ ဘိက္ခ အာဂန ္ုတကဝေတ္တ န ဝတ္တန ္တိ။ ဧဝမ္ပ ေခာ, ဥပာလိ, သ င္ဃရာဇိ ေဟာတိ ေနာ စ

သ င္ဃေဘေဒာ။ ပညေတ္တတံ, ဥပာလိ, မယာ အာဝာသိကာန ံဘိက္ခ နံ အာဝာသိကဝတ္တ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ

ေခာ, ဥပာလိ, မယာ သိက္ခာပေဒ အာဝာသိကာ ဘိက္ခ အာဝာသိကဝေတ္တ န ဝတ္တန ္တ။ိ ဧဝမ္ပ ေခာ, ဥပာလိ,

သ င္ဃရာဇိ ေဟာတိ ေနာ စ သ င္ဃေဘေဒာ။ ပညေတ္တတံ ဥပာလိ မယာ ဘိက္ခ နံ ဘတ္တေဂ္ဂ ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တ –

ယထာဝု ံ ယထာရတ္တ ယထာပတိရူပံ အဂ္ဂာသနံ အေဂ္ဂာဒကံ အဂ္ဂပိ ံ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ ေခာ, ဥပာလိ,

မယာ သိက္ခာပေဒ နဝာ ဘိက္ခ ဘတ္တေဂ္ဂ ေထရာနံ ဘိက္ခ နံ အာသနံ ပဋိဗာဟန ္တိ။ ဧဝမ္ပ ေခာ, ဥပာလိ,

သ င္ဃရာဇိ ေဟာတိ ေနာ စ သ င္ဃေဘေဒာ။ ပညေတ္တတံ, ဥပာလိ, မယာ ဘိက္ခူနံ ေသနာသေန

ေသနာသနဝတ္တ – ယထာဝု ံ ယထာရတ္တံ ယထာပတိရူပံ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ ေခာ, ဥပာလိ, မယာ

သိက္ခာပေဒ နဝာ ဘိက္ခ ေထရာန ံဘိက္ခ နံ ေသနာသနံ ပဋိဗာဟန ္တိ။ ဧဝမ္ပ ေခာ, ဥပာလိ, သ င္ဃရာဇိ

ေဟာတိ ေနာ စ သ င္ဃေဘေဒာ။ ပညေတ္တတံ, ဥပာလိ, မယာ ဘိက္ခူနံ အေန ္တာသီမာယ ဧကံ ဥေပာသထံ

ဧကံ ပဝာရဏံ ဧကံ သ င္ဃကမ္မ ဧကံ ကမ္မာကမ္မ။ ဧဝံ သုပညေတ္တ ေခာ, ဥပာလိ, မယာ သိက္ခာပေဒ

တေတ္ထဝ အေန ္တာသီမာယ အာေဝနိဘာဝံ [အာေဝဏိဘာဝ ံ(သီ. သ္ယာ.)] ကရိတ္ဝာ ဂဏံ ဗန္ဓတ္ဝာ အာေဝနိံ

[အာေဝဏိ (သီ. သ္ယာ.)] ဥေပာသထံ ကေရာန ္တိ အာေဝနိံ ပဝာရဏံ ကေရာန ္တိ အာေဝနိံ သ င္ဃကမ္မ

ကေရာန ္တိ အာေဝနိံ ကမ္မာကမ္မာန ိကေရာန ္တိ။ ဧဝ ံေခာ, ဥပာလိ, သ င္ဃရာဇိ ေစဝ ေဟာတိ သ င္ဃေဘေဒာ

စာ’’တိ။

အဓိကရဏဝူပသမဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဒသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာပတ္တိံ အဓိကရဏံ၊ ဆန္ဒာ အပ္ပ ုေတန စ။

430

ဝတ္ထ ဉ္စ အကုသေလာ စ၊ ပုဂ္ဂေလာ အာမိေသန စ။

ဘိဇ္ဇတိ သ င္ဃရာဇိ စ၊ သ င္ဃေဘေဒာ တေထဝ စာတိ။

၁၁. သ င္ဃေဘဒကဝေဂ္ဂာ

၄၅၉. [စူဠဝ. ၃၅၄-၃၅၅; အ. န.ိ ၁၀.၃၈ အာဒေယာ] ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော

အေတကိေစ ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကေမ္မန – ဣေမဟိ ေခာ,

ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော

အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ

ဥေဒ္ဒေသန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ

ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိ

431

ေဝာဟရေန ္တာ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ

ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ

အနု ာဝေနန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ

ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ

သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ

အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ

ကေမ္မန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ

အနု ာဝေနန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ခန ္တိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

432

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ

ကေမ္မန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ရုစိံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ရုစိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ရုစိံ

အနု ာဝေနန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ ရုစိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ

ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ

အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနိဓာယ သညံ

ကေမ္မန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ သညံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ သညံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။ ဝိနိဓာယ သညံ

အနု ာဝေနန။ေပ.။ ဝိနိဓာယ သညံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟ ိ

သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ အာပာယိေကာ ေနရယိေကာ ကပ္ပဋ္ဌော အေတကိေစ္ဆာ’’တိ။

သ င္ဃေဘဒကဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဧကာဒသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကေမ္မန၊ ဥေဒ္ဒေသ ေဝာဟေရန စ။

အနု ာဝေန သလာေကန၊ ပေဉ္စေတ ဒိဋ္ဌိနိ ိတာ။

ခန ္တိံ ရုစိဉ္စ သညဉ္စ၊ တေယာ ေတ ပဉ္စဓာ နယာတိ။

၁၂. ဒုတိယသ င္ဃေဘဒကဝေဂ္ဂာ

433

၄၆၀. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ?

ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကေမ္မန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ဥေဒ္ဒေသန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န

အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န

အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

434

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ အနု ာဝေနန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ

န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ကေမ္မန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။

အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ အနု ာဝေနန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ခန ္တိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န

အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ ရုစိံ ကေမ္မန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ရုစိံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ရုစိံ ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။

အဝိနိဓာယ ရုစိံ အနု ာဝေနန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ ရုစိံ သလာကဂ္ဂာေဟန – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ,

435

ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န

အေတကိေစ္ဆာ။

‘‘အပေရဟိပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န

ေနရယိေကာ န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ဓေမ္မာတိ

ဒီေပတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ဒီေပတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ဒီေပတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ဒီေပတိ,

အဝိနိဓာယ သညံ ကေမ္မန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ သညံ ဥေဒ္ဒေသန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ သညံ

ေဝာဟရေန ္တာ။ေပ.။ အဝိနိဓာယ သညံ အနု ာဝေနန။ေပ.။ အဝိနိဓာယ သညံ သလာကဂ္ဂာေဟန –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သ င္ဃေဘဒေကာ န အာပာယိေကာ န ေနရယိေကာ

န ကပ္ပဋ္ဌော န အေတကိေစ္ဆာ’’တိ။

ဒုတိယသ င္ဃေဘဒကဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဒ္ဝာဒသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကေမ္မန၊ ဥေဒ္ဒေသ ေဝာဟေရန စ။

အနု ာဝေန သလာေကန၊ ပေဉ္စေတ ဒိဋ္ဌိနိ ိတာ။

ခန ္တိံ ရုစိဉ္စ သညဉ္စ၊ တေယာ ေတ ပဉ္စဓာ နယာ။

ေဟဋ္ဌိေမ ကဏ္ဟပက္ခမ္ဟိ၊ သမဝီသတိ ဝိဓီ ယထာ။

တေထဝ သုက္ကပက္ခမ္ဟ၊ သမဝီသတိ ဇာနထာတိ။

၁၃. အာဝာသိကဝေဂ္ဂာ

436

၄၆၁. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခ ယထာဘတံ

နိက္ခေတ္တာ ဧဝ ံနိရေယ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခ ယထာဘတံ

နိက္ခေတ္တာ ဧဝ ံနိရေယ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သဃင္ိကံ ပုဂ္ဂလိကပရိေဘာေဂန ပရိဘုဉ္ဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။

‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ။

ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, သဃင္ိကံ န ပုဂ္ဂလိကပရိေဘာေဂန ပရိဘုဉ္ဇတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ အာဝာသိေကာ ဘိက္ခ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ’’တိ။

၄၆၂. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အဓမ္မကာ ဝိနယဗ္ယာကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အဓမ္မကာ

ဝိနယဗ္ယာကရဏာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ ံဓေမ္မာတိ ပရိဏာေမတိ, ဓမ္မ အဓေမ္မာတိ

ပရိဏာေမတိ, အဝိနယံ ဝိနေယာတိ ပရိဏာေမတိ, ဝိနယံ အဝိနေယာတိ ပရိဏာေမတိ, အပညတ္တ

ပညာေပတိ, ပညတ္တ သမုစ္ဆန္ဒတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဓမ္မကာ ဝိနယဗ္ယာကရဏာ။ ပဉ္စိေမ,

ဥပာလိ, ဓမ္မကာ ဝိနယဗ္ယာကရဏာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဣဓုပာလိ, ဘိက္ခ အဓမ္မ အဓေမ္မာတိ ပရိဏာေမတိ,

ဓမ္မ ဓေမ္မာတိ ပရိဏာေမတိ, အဝိနယံ အဝိနေယာတိ ပရိဏာေမတိ, ဝိနယံ ဝိနေယာတိ ပရိဏာေမတိ,

အပညတ္တ န ပညေပတိ, ပညတ္တ န သမုစ္ဆန္ဒတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဓမ္မကာ

ဝိနယဗ္ယာကရဏာ’’တိ။

၄၆၃. [အ. န.ိ ၅.၂၇၂-၂၈၅] ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘတ္တုေဒ္ဒသေကာ

ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘတ္တ ေဒ္ဒသေကာ

437

ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဥဒ္ဒဋ္ဌာနုဒ္ဒဋ္ဌံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ

သမန္နာဂေတာ ဘတ္တ ေဒ္ဒသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။

[အ. န.ိ ၅.၂၇၂-၂၈၅] ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ဘတ္တ ေဒ္ဒသေကာ ယထာဘတံ

နိက္ခေတ္တာ ဧဝ ံသေဂ္ဂ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ

ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဥဒ္ဒဋ္ဌာနုဒ္ဒဋ္ဌံ ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

ဘတ္တုေဒ္ဒသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ’’တိ။

၄၆၄. ‘‘ကတိဟိ နု ေခာ, ဘေန ္တ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ ေသနာသနပညာပေကာ။ေပ.။

ဘ ာဂာရိေကာ။ေပ.။ စီဝရပဋိဂ္ဂာဟေကာ။ေပ.။ စီဝရဘာဇေကာ။ေပ.။ ယာဂုဘာဇေကာ။ေပ.။

ဖလဘာဇေကာ။ေပ.။ ခဇ္ဇဘာဇေကာ။ေပ.။ အပ္ပမတ္တကဝိ ဇ္ဇေကာ။ေပ.။ သာဋိယဂ္ဂာဟာပေကာ။ေပ.။

ပတ္တဂ္ဂာဟာပေကာ။ေပ.။ အာရာမိကေပသေကာ။ေပ.။ သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ

ဧဝ ံနိရေယ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟ ိသမန္နာဂေတာ သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ

နိက္ခေတ္တာ ဧဝ ံနိရေယ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,

ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေပသိတာေပသိတံ န ဇာနာတိ – ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ နိရေယ။ ပဉ္စဟုပာလိ, အေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ

သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝံ သေဂ္ဂ။ ကတေမဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န

ေဒာသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ေမာဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ေပသိတာေပသိတံ ဇာနာတိ –

ဣေမဟိ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စဟေ င္ဂဟိ သမန္နာဂေတာ သာမေဏရေပသေကာ ယထာဘတံ နိက္ခေတ္တာ ဧဝ ံ

သေဂ္ဂ’’တိ။

438

အာဝာသိကဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ေတရသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အာဝာသိကဗ္ယာကရဏာ၊ ဘတ္တုေသနာသနာနိ စ။

ဘ စီဝရဂ္ဂာေဟာ စ၊ စီဝရ စ ဘာဇေကာ။

ယာဂု ဖလံ ခဇ္ဇကဉ္စ၊ အပ္ပသာဋိယဂာဟေကာ။

ပေတ္တာ အာရာမိေကာ ေစဝ၊ သာမေဏေရန ေပသေကာတိ။

၁၄. ကထိနတ္ထာရဝေဂ္ဂာ

၄၆၅. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အာနိသံသာ ကထိနတ္ထာေရ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အာနိသံသာ

ကထိနတ္ထာေရ။ ကတေမ ပဉ္စ? အနာမန ္တစာေရာ, အသမာဒာနစာေရာ, ဂဏေဘာဇနံ, ယာဝဒတ္ထစီဝရံ,

ေယာ စ တတ္ထ စီဝရုပ္ပာေဒာ ေသာ ေနသံ ဘဝိ တိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အာနိသံသာ

ကထိနတ္ထာေရ’’တိ။

၄၆၆. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အာဒီနဝာ မုဋ္ဌ တိ အသမ္ပဇာန နိဒ္ဒ ဩက္ကမေတာ’’တိ?

‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အာဒီနဝာ မုဋ္ဌ တိ အသမ္ပဇာန နိဒ္ဒ ဩက္ကမေတာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ဒုက္ခ

သုပတိ, ဒုက္ခ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, ပာပကံ သုပိန ံပ တိ, ေဒဝတာ န ရက္ခန ္တိ, အသုစိ မုစ္စတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ,

ပဉ္စ အာဒီနဝာ မုဋ္ဌ တိ အသမ္ပဇာန နိဒ္ဒ ဩက္ကမေတာ။ ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အာနိသံသာ

ဥပဋ္ဌိတ တိ သမ္ပဇာန နိဒ္ဒ ဩက္ကမေတာ။ ကတေမ ပဉ္စ? သုခံ သုပတိ, သုခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, န

ပာပကံ သုပိန ံပ တိ, ေဒဝတာ ရက္ခန ္တိ, အသုစိ န မုစ္စတိ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အာနိသံသာ

ဥပဋ္ဌိတ တိ သမ္ပဇာန နိဒ္ဒ ဩက္ကမေတာ’’တိ။

439

၄၆၇. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, အဝန္ဒယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, အဝန္ဒိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ?

အန ္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌော အဝန္ဒေယာ, ရစ္ဆဂေတာ အဝန္ဒေယာ, ဩတမသိေကာ အဝန္ဒေယာ,

အသမန္နာဟရေန ္တာ အဝန္ဒေယာ, သုေတ္တာ အဝန္ဒေယာ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ယာဂုပာေန အဝန္ဒေယာ, ဘတ္တေဂ္ဂ အဝန္ဒေယာ,

ဧကာဝေတ္တာ အဝန္ဒေယာ, အညဝိဟိေတာ အဝန္ဒေယာ, နေဂ္ဂာ အဝန္ဒေယာ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ

အဝန္ဒယာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ခာဒေန ္တာ အဝန္ဒိေယာ, ဘုဉ္ဇေန ္တာ အဝန္ဒိေယာ,

ဥစ္စာရံ ကေရာေန ္တာ အဝန္ဒေယာ, ပ ာဝံ ကေရာေန ္တာ အဝန္ဒေယာ, ဥက္ခတ္တေကာ အဝန္ဒေယာ – ဣေမ

ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ပုေရ ဥပသမ္ပေန္နန ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပေန္နာ

အဝန္ဒေယာ, အနုပသမ္ပေန္နာ အဝန္ဒိေယာ, နာနာသံဝာသေကာ ဝု တေရာ အဓမ္မဝာဒီ အဝန္ဒေယာ,

မာတုဂာေမာ အဝန္ဒေယာ, ပ ေကာ အဝန္ဒိေယာ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒယာ။

‘‘အပေရပိ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ပာရိဝာသိေကာ အဝန္ဒေယာ,

မူလာယပဋိက နာရေဟာ အဝန္ဒေယာ, မာနတ္တာရေဟာ အဝန္ဒေယာ, မာနတ္တစာရိေကာ အဝန္ဒေယာ,

အဗ္ဘာနာရေဟာ အဝန္ဒိေယာ – ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒယာ’’တိ။

၄၆၈. ‘‘ကတိ န ုေခာ, ဘေန ္တ, ဝန္ဒယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စေမ, ဥပာလိ, ဝန္ဒိယာ။ ကတေမ ပဉ္စ? ပစ္ဆာ

ဥပသမ္ပေန္နန ပုေရ ဥပသမ္ပေန္နာ ဝန္ဒေယာ, နာနာသံဝာသေကာ ဝု တေရာ ဓမ္မဝာဒီ ဝန္ဒေယာ,

အာစရိေယာ ဝန္ဒိေယာ, ဥပဇ္ဈာေယာ ဝန္ဒိေယာ, သေဒဝေက ေလာေက သမာရေက သဗ္ရ ဟ္မေက

440

သ မဏဗ္ရ ာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သေဒဝမနု ာယ တထာဂေတာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗ ေဒ္ဓာ ဝန္ဒေယာ –

ဣေမ ေခာ, ဥပာလိ, ပဉ္စ ဝန္ဒယာ’’တိ။

၄၆၉. ‘‘နဝကတေရန, ဘေန ္တ, ဘိက္ခ နာ ဝု တရ ဘိက္ခ ေနာ ပာေဒ ဝန္ဒေန ္တန ကတိ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ

ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပာဒာ ဝန္ဒတဗ္ဗာ’’တ?ိ ‘‘နဝကတေရနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ ဝု တရ ဘိက္ခ ေနာ ပာေဒ

ဝန္ဒေန ္တန ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပာဒာ ဝန္ဒတဗ္ဗာ။ ကတေမ ပဉ္စ? နဝကတေရနုပာလိ, ဘိက္ခ နာ

ဝု တရ ဘိက္ခ ေနာ ပာေဒ ဝန္ဒေန ္တန ဧကံသံ ဥတ္တရာသဂင္ံ ကရိတ္ဝာ, အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂေဟတ္ဝာ, ဥေဘာဟိ

ပာဏိတေလဟိ ပာဒာနိ ပရိသမ္ဗာဟေန ္တန, ေပမဉ္စ ဂာရဝဉ္စ ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပာဒာ ဝန္ဒတဗ္ဗာ –

နဝကတေရနုပာလိ ဘိက္ခ နာ ဝု တရ ဘိက္ခ ေနာ ပာေဒ ဝန္ဒေန ္တန ဣေမ ပဉ္စ ဓေမ္မ အဇ္ဈတ္တ

ဥပဋ္ဌာေပတ္ဝာ ပာဒာ ဝန္ဒတဗ္ဗာ’’တိ။

ကထိနတ္ထာရဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ စုဒ္ဒသေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

ကထိနတ္ထာရနိဒ္ဒာ စ၊ အန ္တရာ ယာဂုခာဒေန။

ပုေရ စ ပာရိဝာသိ စ၊ ဝန္ဒိေယာ ဝန္ဒတဗ္ဗကန ္တ။ိ

ဥပာလိပဉ္စကံ နိဋ္ဌိတံ။

ေတသံ ဝဂ္ဂာန ံဥဒ္ဒာနံ

အနိ ိေတန ကမ္မဉ္စ၊ ေဝာဟာရာဝိကေမ္မန စ။

ေစာဒနာ စ ဓုတ င္ဂာ စ၊ မုသာ ဘိက္ခ နိေမဝ စ။

441

ဥဗ္ဗာဟိကာဓိကရဏံ၊ ေဘဒကာ ပဉ္စမာ ပုေရ။

အာဝာသိကာ ကထိနဉ္စ၊ စုဒ္ဒသာ သုပ္ပကာသိတာတိ။

အတ္ထာပတ္ိတသမုဋ္ဌာနံ

၁. ပာရာဇိကံ

၄၇၀. အတ္ထာပတ္တ အစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ သစိတ္တေကာ

အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။

အတ္ထာပတ္တ သစိတ္တေကာ အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တေကာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ ကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ,

ကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ ကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။

အတ္ထာပတ္တ ကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အဗ္ယာကတစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အကုသလစိေတ္တာ

အာပဇ္ဇတိ, ကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အကုသလစိေတ္တာ

ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အကုသလစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အဗ္ယာကတစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ

အဗ္ယာကတစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, ကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အဗ္ယာကတစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ,

အကုသလစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တ အဗ္ယာကတစိေတ္တာ အာပဇ္ဇတိ, အဗ္ယာကတစိေတ္တာ ဝုဋ္ဌာတိ။

ပဌမံ ပာရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ပဌမံ ပာရာဇိကံ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

ဒုတိယံ ပာရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဒုတိယံ ပာရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

442

တတိယံ ပာရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? တတိယံ ပာရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

စတုတ္ထ ပာရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုတ္ံထ ပာရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. သ င္ဃာဒိေသသံ

၄၇၁. ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ?

ဥပက္ကမိတ္ဝာ အသုစိံ ေမာေစန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂ သမာပဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂာေမန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂ သမာပဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန

သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာေသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂာမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝာစာဟိ ဩဘာေသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

443

မာတုဂာမ သန ္တေိက အတ္တကာမပာရိစရိယာယ ဝဏ္ဏ ဘာသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂာမ သန ္တေိက အတ္တကာမပာရစိရယိာယ ဝဏ္ဏ ဘာသန ္တ

သ င္ဃာဒိေသေသာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သဉ္စရိတ္တ သမာပဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? သဉ္စရိတ္တ

သမာပဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န

ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ;

သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာေပန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ?

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာေပန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ဆဟ ိသမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာေပန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ?

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာေပန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓေသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ

တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

ဘိက္ခ ံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စ ေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓေသန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဘိက္ခ ံ အညဘာဂိယ

444

အဓိကရဏ ကိဉ္စ ေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓံေသန ္တ

သ င္ဃာဒိေသေသာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ။ေပ.။။

သ င္ဃေဘဒက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? သ င္ဃေဘဒက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခ နံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တာန ံ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ေဘဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခ နံ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တာန ံသ င္ဃာဒိေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ

စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ

ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န

ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ

သ င္ဃာဒိေသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ

သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇန ္တ သ င္ဃာဒိေသေသာ ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ –

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ။

ေတရသ သ င္ဃာဒိေသသာ နိဋ္ဌိတာ။

445

၄၇၂. ။ေပ.။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝ ံဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ ကတိဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကေရာန ္တ ဒုက္ကဋံ

ဧေကန သမုဋ္ဌာေနန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝာစေတာ။

ေသခိယာ နိဋ္ဌိတာ။

၃. ပာရာဇိကာဒိ

၄၇၃. စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတ္တာေရာ ပာရာဇိကာ တီဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ

စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

ေတရသ သ င္ဃာဒိေသသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ေတရသ သ င္ဃာဒိေသသာ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ

သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ န သမုဋ္ဌန ္တိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တ,ိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တ,ိ န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

ေဒ္ဝ အနိယတာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ေဒ္ဝ အနိယတာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တ ိ–

သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

တိံသ နိ ဂ္ဂယာ ပာစိတ္တယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? တိံသ နိ ဂ္ဂယာ ပာစိတ္တယာ ဆဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ

446

သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တ,ိ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တ,ိ န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တ,ိ န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

ေဒ္ဝနဝုတိ ပာစိတ္တယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ေဒ္ဝနဝုတိ ပာစိတ္တယာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တ,ိ န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ဝာစေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န

ကာယေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တ,ိ န စိတ္တေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တ ိန ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န

ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? စတ္တာေရာ ပာဋိေဒသနီယာ စတူဟိ

သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ

ဝာစေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န စိတ္တေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ; သိယာ

ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ သမုဋ္ဌန ္တိ? ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ တီဟိ သမုဋ္ဌာေနဟိ

သမုဋ္ဌန ္တိ – သိယာ ကာယေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ, န ဝာစေတာ; သိယာ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ

သမုဋ္ဌန ္တိ, န ကာယေတာ; သိယာ ကာယေတာ စ ဝာစေတာ စ စိတ္တေတာ စ သမုဋ္ဌန ္တိ။

သမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အစိတ္တကုသလာ ေစဝ၊ သမုဋ္ဌာနဉ္စ သဗ္ဗထာ။

447

ယထာဓေမ္မန ဉာေယန၊ သမုဋ္ဌာနံ ဝိဇာနထာတိ။

ဒုတိယဂာထာသ င္ဂဏိကံ

၁. ကာယိကာဒိအာပတ္ိတ

၄၇၄. ကတိ အာပတ္တေယာ ကာယိကာ, ကတိ ဝာစသိကာ ကတာ။

ဆာေဒန ္တ ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ကတိ သံသဂ္ဂပစ္စယာ။

ဆာပတ္တေယာ ကာယိကာ၊ ဆ ဝာစသိကာ ကတာ။

ဆာေဒန ္တ တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ ပဉ္စ သံသဂ္ဂပစ္စယာ။

အရုဏုေဂ္ဂ ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ကတိ ယာဝတတိယကာ။

ကေတတ္ထ အဋ္ဌ ဝတ္ထ ကာ၊ ကတိဟိ သဗ္ဗသ င္ဂေဟာ။

အရုဏုေဂ္ဂ တိ ော အာပတ္တေယာ၊ ေဒ္ဝ ယာဝတတိယကာ။

ဧေကတ္ထ အဋ္ဌ ဝတ္ထ ကာ၊ ဧေကန သဗ္ဗသ င္ဂေဟာ။

ဝိနယ ကတိ မူလာနိ၊ ယာနိ ဗုေဒ္ဓန ပညတ္တာ။

ဝိနယဂရုကာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လစ္ဆာဒနာ ကတိ။

ဝိနယ ေဒ္ဝ မူလာနိ၊ ယာနိ ဗုေဒ္ဓန ပညတ္တာ။

ဝိနယဂရုကာ ေဒ္ဝ ဝုတ္တာ၊ ေဒ္ဝ ဒုဋ္ဌုလ္လစ္ဆာဒနာ။

ဂာမန ္တေရ ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ကတိ နဒိပာရပစ္စယာ။

ကတိမံေသသု ထုလ္လစ္စယံ၊ ကတိမံေသသု ဒုက္ကဋံ။

448

ဂာမန ္တေရ စတ ော အာပတ္တေယာ၊ စတ ော နဒိပာရပစ္စယာ။

ဧကမံေသ ထုလ္လစ္စယံ၊ နဝမံေသသု ဒုက္ကဋံ။

ကတိ ဝာစသိကာ ရတ္တိံ၊ ကတိ ဝာစသိကာ ဒိဝာ။

ဒဒမာန ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ကိတ္တကာ။

ေဒ္ဝ ဝာစသိကာ ရတ္တိံ၊ ေဒ္ဝ ဝာစသိကာ ဒိဝာ။

ဒဒမာန တိ ော အာပတ္တေယာ၊ စတ္တာေရာ စ ပဋိဂ္ဂေဟ။

၂. ေဒသနာဂာမိနိယာဒိအာပတ္ိတ

၄၇၅.

ကတိ ေဒသနာဂာမိနိေယာ၊ ကတိ သပ္ပဋိကမ္မာ ကတာ။

ကေတတ္ထ အပ္ပဋိကမ္မာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ပဉ္စ ေဒသနာဂာမိနိေယာ၊ ဆ သပ္ပဋိကမ္မာ ကတာ။

ဧေကတ္ထ အပ္ပဋိကမ္မာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယဂရုကာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ ကာယဝာစသိကာန ိစ။

ကတိ ဝိကာေလ ဓညရေသာ၊ ကတိ ဉတ္တစတုေတ္ထန သမ္မ တိ။

ဝိနယဂရုကာ ေဒ္ဝ ဝုတ္တာ၊ ကာယဝာစသိကာနိ စ။

ဧေကာ ဝိကာေလ ဓညရေသာ၊ ဧကာ ဉတ္တစတုေတ္ထန သမ္မ တိ။

ပာရာဇိကာ ကာယိကာ ကတိ၊ ကတိ သံဝာသကဘူမိေယာ။

449

ကတိန ံရတ္တေစ္ဆေဒာ၊ ပညတ္တာ ဒ္ဝင္ဂုလာ ကတိ။

ပာရာဇိကာ ကာယိကာ ေဒ္ဝ၊ ေဒ္ဝ သံဝာသကဘူမိေယာ။

ဒ္ဝန္န ရတ္တိေစ္ဆေဒာ၊ ပညတ္တာ ဒ္ဝင္ဂုလာ ဒုေဝ။

ကတတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာန၊ ကတိဟိ သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတိ။

ကေတတ္ထ ပဌမာပတ္တကာ၊ ဉတ္တယာ ကရဏာ ကတိ။

ေဒ္ဝ အတ္တာနံ ဝဓိတ္ဝာန၊ ဒ္ဝီဟိ သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတိ။

ေဒ္ဝတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ၊ ဉတ္တယာ ကရဏာ ဒုေဝ။

ပာဏာတိပာေတ ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ဝာစာ ပာရာဇိကာ ကတိ။

ဩဘာသနာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ သဉ္စရိေတ္တန ဝာ ကတိ။

ပာဏာတိပာေတ တိ ော အာပတ္တိေယာ။

ဝာစာ ပာရာဇိကာ တေယာ။

ဩဘာသနာ တေယာ ဝုတ္တာ။

သဉ္စရိေတ္တန ဝာ တေယာ။

ကတိ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ၊ ကတိ ကမ္မာနံ သ င္ဂဟာ။

နာသိတကာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ ကတိန ံဧကဝာစိကာ။

တေယာ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာေဒတဗ္ဗာ၊ တေယာ ကမ္မာနံ သ င္ဂဟာ။

နာသိတကာ တေယာ ဝုတ္တာ၊ တိဏ္ဏန္န ဧကဝာစိကာ။

450

အဒိန္နာဒာေန ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ကတိ ေမထုနပစ္စယာ။

ဆိန္ဒန ္တ ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ကတိ ဆ ိတပစ္စယာ။

အဒိန္နာဒာေန တိ ော အာပတ္တေယာ၊ စတ ော ေမထုနပစ္စယာ။

ဆိန္ဒန ္တ တိ ော အာပတ္တေယာ၊ ပဉ္စ ဆ ိတပစ္စယာ။

ဘိက္ခုေနာဝာဒကဝဂ္ဂသ္မိံ၊ ပာစိတ္တေယန ဒုက္ကဋာ။

ကေတတ္ထ နဝကာ ဝုတ္တာ၊ ကတိန ံစီဝေရန စ။

ဘိက္ခုေနာဝာဒကဝဂ္ဂသ္မိံ၊ ပာစိတ္တေယန ဒုက္ကဋာ ကတာ။

စတုေရတ္ထ နဝကာ ဝုတ္တာ၊ ဒ္ဝန္န စီဝေရန စ။

ဘိက္ခုနီနဉ္စ အက္ခာတာ၊ ပာဋိေဒသနိယာ ကတိ။

ဘုဉ္ဇန ္တာမကဓေညန၊ ပာစိတ္တေယန ဒုက္ကဋာ ကတိ။

ဘိက္ခုနီနဉ္စ အက္ခာတာ၊ အဋ္ဌ ပာဋိေဒသနီယာ ကတာ။

ဘုဉ္ဇန ္တာမကဓေညန၊ ပာစိတ္တေယန ဒုက္ကဋာ ကတာ။

ဂစ္ဆန ္တ ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ဌိတ စာပိ ကိတ္တကာ။

နိသိန္န ကတိ အာပတ္တေယာ၊ နိပန္န ာပိ ကိတ္တကာ။

ဂစ္ဆန ္တ စတ ော အာပတ္တေယာ၊ ဌိတ စာပိ တတ္တကာ။

နိသိန္န စတ ော အာပတ္တေယာ၊ နိပန္န ာပိ တတ္တကာ။

၃. ပာစိတ္ိတယံ

451

၄၇၆.

ကတိ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗ အစရိမံ၊ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္စ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာန ိနာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗ အစရိမံ၊ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ကတိ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗ အစရိမံ၊ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

န ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗ အစရိမံ၊ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ကတိ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ကတိ ဝာစာယ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ပဉ္စ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာန ိနာနာဝတ္ထုကာနိ။

ဧကဝာစာယ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ကတိ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ကတိ ဝာစာယ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

နဝ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာန ိနာနာဝတ္ထုကာနိ။

ဧကဝာစာယ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

452

ကတိ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ကိဉ္စ ကိေတ္တတ္ဝာ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ပဉ္စ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာန ိနာနာဝတ္ထုကာနိ။

ဝတ္ထ ံ ကိေတ္တတ္ဝာ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ကတိ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

ကိဉ္စ ကိေတ္တတ္ဝာ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

နဝ ပာစိတ္တယာနိ၊ သဗ္ဗာန ိနာနာဝတ္ထုကာနိ။

ဝတ္ထ ံ ကိေတ္တတ္ဝာ ေဒေသယ္ယ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ယာဝတတိယေက ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ကတိ ေဝာဟာရပစ္စယာ။

ခာဒန ္တ ကတိ အာပတ္တေယာ၊ ကတိ ေဘာဇနပစ္စယာ။

ယာဝတတိယေက တိ ော အာပတ္တိေယာ၊ ဆ ေဝာဟာရပစ္စယာ။

ခာဒန ္တ တိ ော အာပတ္တေယာ၊ ပဉ္စ ေဘာဇနပစ္စယာ။

သဗ္ဗာ ယာဝတတိယကာ၊ ကတိ ဌာနာန ိဂစ္ဆန ္တ။ိ

ကတိနေဉ္စဝ အာပတ္တ၊ ကတိနံ အဓိကရေဏန စ။

သဗ္ဗာ ယာဝတတိယကာ၊ ပဉ္စ ဌာနာန ိဂစ္ဆန ္တ။ိ

ပဉ္စန္နေဉ္စဝ အာပတ္တ၊ ပဉ္စန္န အဓိကရေဏန စ။

ကတိနံ ဝိနိစ္ဆေယာ ေဟာတိ၊ ကတိနံ ဝူပသေမန စ။

453

ကတိနေဉ္စဝ အနာပတ္တ၊ ကတိဟိ ဌာေနဟိ ေသာဘတိ။

ပဉ္စန္န ဝိနိစ္ဆေယာ ေဟာတိ၊ ပဉ္စန္န ဝူပသေမန စ။

ပဉ္စန္နေဉ္စဝ အနာပတ္တ၊ တီဟိ ဌာေနဟိ ေသာဘတိ။

ကတိ ကာယိကာ ရတ္တိံ၊ ကတိ ကာယိကာ ဒိဝာ။

နိဇ္ဈာယန ္တ ကတိ အာပတ္တ၊ ကတိ ပိ ပာတပစ္စယာ။

ေဒ္ဝ ကာယိကာ ရတ္တိံ၊ ေဒ္ဝ ကာယိကာ ဒိဝာ။

နိဇ္ဈာယန ္တ ဧကာ အာပတ္တ၊ ဧကာ ပိ ပာတပစ္စယာ။

ကတာနိသံေသ သမ္ပ ံ၊ ပေရသံ သဒ္ဓာယ ေဒသေယ။

ဥက္ခိတ္တကာ ကတိ ဝုတ္တာ၊ ကတိ သမ္မာဝတ္တနာ။

အဋ္ဌာနိသံေသ သမ္ပ ံ၊ ပေရသံ သဒ္ဓာယ ေဒသေယ။

ဥက္ခိတ္တကာ တေယာ ဝုတ္တာ၊ ေတစတ္တာလီသ သမ္မာဝတ္တနာ။

ကတိ ဌာေန မုသာဝာေဒာ၊ ကတိ ပရမန ္တိ ဝုစ္စတိ။

ကတိ ပာဋိေဒသနီယာ၊ ကတိနံ ေဒသနာယ စ။

ပဉ္စ ဌာေန မုသာဝာေဒာ၊ စုဒ္ဒသ ပရမန ္တိ ဝုစ္စတိ။

ဒ္ဝာဒသ ပာဋိေဒသနီယာ၊ စတုန္န ေဒသနာယ စ။

ကတဂင္ိေကာ မုသာဝာေဒာ၊ ကတိ ဥေပာသထ င္ဂာနိ။

ကတိ ဒူေတယ္ယင္ဂာနိ၊ ကတိ တိတ္ထိယဝတ္တနာ။

454

အဋ္ဌဂင္ိေကာ မုသာဝာေဒာ၊ အဋ္ဌ ဥေပာသထ င္ဂာနိ။

အဋ္ဌ ဒူေတယ္ယင္ဂာနိ၊ အဋ္ဌ တိတ္ထိယဝတ္တနာ။

ကတိဝာစိကာ ဥပသမ္ပဒာ၊ ကတိနံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။

ကတိနံ အာသနံ ဒာတဗ္ဗ၊ ဘိက္ခုေနာဝာဒေကာ ကတိဟိ။

အဋ္ဌဝာစိကာ ဥပသမ္ပဒာ၊ အဋ္ဌန္န ပစ္စ ဋ္ဌာတဗ္ဗ။

အဋ္ဌန္န အာသနံ ဒာတဗ္ဗ၊ ဘိက္ခုေနာဝာဒေကာ အဋ္ဌဟိ။

ကတိနံ ေဆဇ္ဇ ံေဟာတိ၊ ကတိနံ ထုလ္လစ္စယံ။

ကတိနေဉ္စဝ အနာပတ္တိ၊ သေဗ္ဗသံ ဧကဝတ္ထ ကာ။

ဧက ေဆဇ္ဇ ံေဟာတိ၊ စတုန္န ထုလ္လစ္စယံ။

စတုန္နေဉ္စဝ အနာပတ္တ၊ သေဗ္ဗသံ ဧကဝတ္ထ ကာ။

ကတိ အာဃာတဝတ္ထူနိ၊ ကတိဟိ သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတိ။

ကေတတ္ထ ပဌမာပတ္တကာ၊ ဉတ္တယာ ကရဏာ ကတိ။

နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ၊ နဝဟိ သေ င္ဃာ ဘိဇ္ဇတိ။

နေဝတ္ထ ပဌမာပတ္တကာ၊ ဉတ္တယာ ကရဏာ နဝ။

၄. အဝန္ဒနီယပုဂ္ဂလာဒိ

၄၇၇.

ကတိ ပုဂ္ဂလာ နာဘိဝာေဒတဗ္ဗာ၊ အဉ္ဇလိသာမိေစန စ။

455

ကတိနံ ဒုက္ကဋံ ေဟာတိ၊ ကတိ စီဝရဓာရဏာ။

ဒသ ပုဂ္ဂလာ နာဘိဝာေဒတဗ္ဗာ၊ အဉ္ဇလိသာမိေစန စ။

ဒသန္န ဒုက္ကဋံ ေဟာတိ၊ ဒသ စီဝရဓာရဏာ။

ကတိနံ ဝ ံဝုဋ္ဌာနံ၊ ဒာတဗ္ဗ ဣဓ စီဝရံ။

ကတိနံ ဘေန ္တ ဒာတဗ္ဗ၊ ကတိနေဉ္စဝ န ဒာတဗ္ဗ။

ပဉ္စန္န ဝ ံဝုဋ္ဌာနံ၊ ဒာတဗ္ဗ ဣဓ စီဝရံ။

သတ္တန္န သေန ္တ ဒာတဗ္ဗ၊ ေသာဠသန္န န ဒာတဗ္ဗ။

ကတိသတံ ရတ္တသတံ၊ အာပတ္တေယာ ဆာဒယိတ္ဝာန။

ကတိ ရတ္တိေယာ ဝသိတ္ဝာန၊ မုေစ္စယ္ယ ပာရိဝာသိေကာ။

ဒသသတံ ရတ္တသတံ၊ အာပတ္တေယာ ဆာဒယိတ္ဝာန။

ဒသ ရတ္တေယာ ဝသိတ္ဝာန၊ မုေစ္စယ္ယ ပာရိဝာသိေကာ။

ကတိ ကမ္မေဒာသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထ သ္မိံ၊ သေဗ္ဗဝ အဓမ္မကာ [သေဗ္ဗ အဓမ္မကာ (သီ. သ္ယာ.)] ကတိ။

ဒ္ဝာဒသ ကမ္မေဒာသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထ သ္မိံ၊ သေဗ္ဗဝ အဓမ္မကာ [သေဗ္ဗဝာဓမ္မိကာ (သီ.)၊ သေဗ္ဗ အဓမ္မကာ (သ္ယာ.)]

ကတာ။

ကတိ ကမ္မသမ္ပတ္တိေယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

456

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထ သ္မိံ၊ သေဗ္ဗဝ ဓမ္မကာ ကတိ။

စတ ော ကမ္မသမ္ပတ္တေယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထ သ္မိံ၊ သေဗ္ဗဝ ဓမ္မကာ ကတာ။

ကတိ ကမ္မာန ိဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထ သ္မိံ၊ ဓမ္မကာ အဓမ္မကာ ကတိ။

ဆ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထ သ္မိံ၊ ဧေကတ္ထ ဓမ္မကာ ကတာ။

ပဉ္စ အဓမ္မကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ကတိ ကမ္မာန ိဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထ သ္မိံ၊ ဓမ္မကာ အဓမ္မကာ ကတိ။

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထ သ္မိံ၊ ဧေကတ္ထ ဓမ္မကာ ကတာ။

တေယာ အဓမ္မကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ယံ ေဒသိတံနန ္တဇိေနန တာဒိနာ။

အာပတ္တက္ခန္ဓာနိ ဝိေဝကဒ ိနာ။

ကေတတ္ထ သမ္မန ္တိ ဝိနာ သမေထဟိ။

ပုစ္ဆာမိ တ ံ ဗ္ရ ူဟိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

ယံ ေဒသိတံနန ္တဇိေနန တာဒိနာ။

457

အာပတ္တက္ခန္ဓာနိ ဝိေဝကဒ ိနာ။

ဧေကတ္ထ သမ္မတိ ဝိနာ သမေထဟိ။

ဧတံ ေတ အက္ခာမိ ဝိဘ င္ဂေကာဝိဒ။

ကတိ အာပာယိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ [ဝိသယာနိ (သီ. သ္ယာ. ဧဝမုပရိပိ)] သုေဏာမ ေတ။

ဆဦနဒိယ သတာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

အာပာယိကာ ေနရယိကာ၊ ကပ္ပဋ္ဌာ သ င္ဃေဘဒကာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ နာပာယိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

အဋ္ဌာရသ နာပာယိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ အဋ္ဌကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

အဋ္ဌာရသ အဋ္ဌကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

၅. ေသာဠသကမ္မာဒိ

458

၄၇၈.

ကတိ ကမ္မာန ိဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ေသာဠသ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ကမ္မေဒာသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ဒ္ဝာဒသ ကမ္မေဒာသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ကမ္မသမ္ပတ္တိေယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

စတ ော ကမ္မသမ္ပတ္တေယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ကမ္မာန ိဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ဆ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

459

ကတိ ကမ္မာန ိဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ပာရာဇိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

အဋ္ဌ ပာရာဇိကာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ သ င္ဃာဒိေသသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ေတဝီသ သ င္ဃာဒိေသသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ အနိယတာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ေဒ္ဝ အနိယတာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ နိ ဂ္ဂယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

460

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ေဒ္ဝစတ္တာလီသ နိ ဂ္ဂယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ပာစိတ္တယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

အဋ္ဌာသီတိသတံ ပာစိတ္တယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ပာဋိေဒသနီယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ဒ္ဝာဒသ ပာဋိေဒသနီယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ကတိ ေသခိယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာမ ေတ။

ပဉ္စသတ္တတိ ေသခိယာ ဝုတ္တာ၊ ဗုေဒ္ဓနာဒိစ္စဗန္ဓ နာ။

ဝိနယံ ပဋိဇာနန ္တ ၊ ဝိနယာနိ သုေဏာဟိ ေမ။

ယာဝ သုပုစ္ဆတံ တယာ၊ ယာဝ သုဝိ ဇ္ဇတံ မယာ။

ပုစ္ဆာဝိ ဇ္ဇနာယ ဝာ၊ နတ္ထ ကိဉ္စ အသုတ္တကန ္တိ။

461

ဒုတိယဂာထာသ င္ဂဏိကံ နိဋ္ဌိတံ။

ေသဒေမာစနဂာထာ

၁. အဝိပ္ပဝာသပဉ္ဟာ

၄၇၉.

အသံဝာေသာ ဘိက္ခဟိ စ ဘိက္ခ နီဟိ စ။

သေမ္ဘာေဂာ ဧကေစ္စာ တဟိံ န လဗ္ဘတိ။

အဝိပ္ပဝာေသန အနာပတ္တ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

အဝိ ဇ္ဇယံ အေဝဘဂင္ိယံ။

ပဉ္စ ဝုတ္တာ မေဟသိနာ။

ဝိ ဇ္ဇန ္တ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ အနာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဒသ ပုဂ္ဂေလ န ဝဒာမိ၊ ဧကာဒသ ဝိဝဇ္ဇယ။

ဝု ံ ဝန္ဒန ္တ အာပတ္တ၊ ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

န ဥက္ခတ္တေကာ န စ ပန ပာရိဝာသိေကာ။

န သ င္ဃဘိေန္နာ န စ ပန ပက္ခသ င္ကေန ္တာ။

သမာနသံဝာသကဘူမိယာ ဌိေတာ။

ကထံ နု သိက္ခာယ အသာဓာရေဏာ သိယာ။

462

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဥေပတိ ဓမ္မ ပရိပုစ္ဆမာေနာ၊ ကုသလံ အတ္ထ ပသဉ္ဟတံ။

န ဇီဝတိ န မေတာ န နိဗ္ဗ ေတာ၊ တံ ပုဂ္ဂလံ ကတမံ ဝဒန ္တိ ဗုဒ္ဓာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဥဗ္ဘက္ခေက န ဝဒာမိ၊ အေဓာ နာဘိံ ဝိဝဇ္ဇယ။

ေမထုနဓမ္မပစ္စယာ၊ ကထံ ပာရာဇိေကာ သိယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဘိက္ခ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကေရာတိ။

အေဒသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန ္တံ။

သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ အနာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဘိက္ခ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကေရာတိ။

ေဒသိတဝတ္ထ ကံ ပမာဏိကံ။

အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမန ံအာပတ္တ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

န ကာယိကံ ကိဉ္စ ပေယာဂမာစေရ။

န စာပိ ဝာစာယ ပေရ ဘေဏယ္ယ။

အာပေဇ္ဇယ္ယ ဂရုက ံေဆဇ္ဇဝတ္ထုံ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

463

န ကာယိကံ ဝာစသိကဉ္စ ကိဉ္စ။

မနသာပိ သေန ္တာ န ကေရယ္ယ ပာပံ။

ေသာ နာသိေတာ ကိန ္တိ သုနာသိေတာ ဘေဝ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

အနာလပေန ္တာ မနုေဇန ေကနစိ။

ဝာစာဂိရံ ေနာ စ ပေရ ဘေဏယ္ယ။

အာပေဇ္ဇယ္ယ ဝာစသိကံ န ကာယိကံ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

သိက္ခာပဒာ ဗုဒ္ဓဝေရန ဝဏ္ဏတာ။

သ င္ဃာဒိေသသာ စတုေရာ ဘေဝယ္ယုံ။

အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကပေယာေဂန သေဗ္ဗ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဥေဘာ ဧကေတာ ဥပသမ္ပန္နာ။

ဥဘိန္န ဟတ္ထေတာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂေဏ္ဟယ္ယ။

သိယာ အာပတ္တိေယာ နာနာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

စတုေရာ ဇနာ သံဝိဓာယ။

ဂရုဘ ံ အဝာဟရုံ။

တေယာ ပာရာဇိကာ ဧေကာ န ပာရာဇိေကာ။

464

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

၂. ပာရာဇိကာဒိပဉ္ဟာ

၄၈၀.

ဣတ္ထ စ အဗ္ဘန ္တေရ သိယာ၊

ဘိက္ခ စ ဗဟိဒ္ဓာ သိယာ။

ဆိဒ္ဒ တသ္မိံ ဃေရ နတ္ထ။

ေမထုနဓမ္မပစ္စယာ။

ကထံ ပာရာဇိေကာ သိယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ေတလံ မဓုံ ဖာဏိတဉ္စာပ ိသပ္ပိံ။

သာမံ ဂေဟတ္ဝာန နိက္ခေပယ္ယ။

အဝီတိဝေတ္တ သတ္တာေဟ။

သတိ ပစ္စေယ ပရိဘုဉ္ဇန ္တ အာပတ္တ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

နိ ဂ္ဂိေယန အာပတ္တ။

သုဒ္ဓေကန ပာစိတ္တယံ။

အာပဇ္ဇန ္တ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဘိက္ခ သိယာ ဝီသတိယာ သမာဂတာ။

465

ကမ္မ ကေရယ္ယုံ သမဂ္ဂသညိေနာ။

ဘိက္ခ သိယာ ဒ္ဝာဒသေယာဇေန ဌိေတာ။

ကမ္မဉ္စ တံ ကုေပ္ပယ္ယ ဝဂ္ဂပစ္စယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ပဒဝီတိဟာရမေတ္တန ဝာစာယ ဘဏိေတန စ။

သဗ္ဗာနိ ဂရုကာနိ သပ္ပဋိကမ္မာနိ။

စတုသဋ္ဌိ အာပတ္တေယာ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

နိဝေတ္ထာ အန ္တရဝာသေကန။

ဒိဂုဏံ သ င္ဃာဋိံ ပာရုေတာ။

သဗ္ဗာနိ တာန ိနိ ဂ္ဂယာန ိေဟာန ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

န စာပိ ဉတ္တ န စ ပန ကမ္မဝာစာ။

န ေစဟိ ဘိက္ခတိ ဇိေနာ အေဝာစ။

သရဏဂမနမ္ပ ိန တ အတ္ထ။

ဥပသမ္ပဒာ စ အကုပ္ပာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဣတ္ထိံ ဟေန န မာတရံ၊ ပုရိသဉ္စ န ပိတရံ ဟေန။

ဟေနယ္ယ အနရိယံ မေန္ဒာ၊ ေတန စာနန ္တရံ ဖုေသ။

466

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဣတ္ထိံ ဟေန စ မာတရံ၊ ပုရိသဉ္စ ပိတရံ ဟေန။

မာတရံ ပိတရံ ဟန ္တ္ဝာ၊ န ေတနာနန ္တရံ ဖုေသ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

အေစာဒယိတ္ဝာ အ ာရယိတ္ဝာ။

အသမ္မ ခီဘူတ ကေရယ္ယ ကမ္မ။

ကတဉ္စ ကမ္မ သုကတံ ဘေဝယ္ယ။

ကာရေကာ စ သေ င္ဃာ အနာပတ္တေကာ သိယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ေစာဒယိတ္ဝာ သာရယိတ္ဝာ။

သမ္မ ခီဘူတ ကေရယ္ယ ကမ္မ။

ကတဉ္စ ကမ္မ အကတံ ဘေဝယ္ယ။

ကာရေကာ စ သေ င္ဃာ သာပတ္တေကာ သိယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဆိန္ဒန ္တ အာပတ္တ၊ ဆိန္ဒန ္တ အနာပတ္တိ။

ဆာေဒန ္တ အာပတ္တ၊ ဆာေဒန ္တ အနာပတ္တ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

သစ္စ ဘဏေန ္တာ ဂရုကံ၊ မုသာ စ လဟု ဘာသေတာ။

မုသာ ဘဏေန ္တာ ဂရုကံ၊ သစ္စဉ္စ လဟု ဘာသေတာ။

467

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

၃. ပာစိတ္ိတယာဒိပဉ္ဟာ

၄၈၁.

အဓိဋ္ဌိတံ ရဇနာယ ရတ္တ။

ကပ္ပကတမ္ပ သန ္တ။ံ

ပရိဘုဉ္ဇန ္တ အာပတ္တ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

အတ္ထင္ဂေတ သူရိေယ ဘိက္ခ မံသာန ိခာဒတိ။

န ဥမ္မတ္တေကာ န စ ပန ခိတ္တစိေတ္တာ။

န စာပိ ေသာ ေဝဒနာေဋ္ဋာ ဘေဝယ္ယ။

န စ ေဟာတိ အာပတ္တ။

ေသာ စ ဓေမ္မာ သုဂေတန ေဒသိေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

န ရတ္တစိေတ္တာ န စ ပန ေထယ္ယစိေတ္တာ။

န စာပိ ေသာ ပရံ မရဏာယ ေစတယိ။

သလာကံ ေဒန ္တ ေဟာတိ ေဆဇ္ဇ။

ပဋိဂ္ဂဏ္ဟန ္တ ထုလ္လစ္စယံ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

န စာပိ အာရညကံ သာသ င္ကသမ္မတံ။

468

န စာပိ သေ င္ဃန သမ္မ တိ ဒိန္နာ။

န စ ကထိနံ အတ္ထတံ တေတ္ထဝ။

စီဝရံ နိက္ခပိတ္ဝာ ဂေစ ္ဆယ္ယ အ ေယာဇနံ။

တေတ္ထဝ အရုဏ ံဥဂ္ဂစ္ဆန ္တ အနာပတ္တိ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ကာယိကာန ိန ဝာစသိကာနိ။

သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗ အစရိမံ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဝာစသိကာနိ န ကာယိကာနိ။

သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ။

အပုဗ္ဗ အစရိမံ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

တိ ိတ္ထေယာ ေမထုန ံတံ န ေသေဝ။

တေယာ ပုရိေသ တေယာ အနရိယပ ေက။

န စာစေရ ေမထုန ံဗ္ယဉ္ဇနသ္မိံ။

ေဆဇ္ံဇ သိယာ ေမထုနဓမ္မပစ္စယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

469

မာတရံ စီဝရံ ယာေစ၊ ေနာ စ သေ င္ဃ [ေနာ သံဃ (က.)၊ ေနာ စ သံဃ (သ္ယာ.)၊ ေနာ

ေစ သံဃ (သီ.)] ပရိဏတံ။

ေကန ေဟာတိ အာပတ္တ၊ အနာပတ္တ စ ဉာတေက။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ကုေဒ္ဓာ အာရာဓေကာ ေဟာတိ၊ ကုေဒ္ဓာ ေဟာတိ ဂရဟိေယာ။

အထ ေကာ နာမ ေသာ ဓေမ္မာ၊ ေယန ကုေဒ္ဓာ ပသံသိေယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

တုဋ္ဌော အာရာဓေကာ ေဟာတိ၊ တုဋ္ဌော ေဟာတိ ဂရဟိေယာ။

အထ ေကာ နာမ ေသာ ဓေမ္မာ၊ ေယန တုဋ္ဌော ဂရဟိေယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

သ င္ဃာဒိေသသံ ထုလ္လစ္စယံ။

ပာစိတ္တယံ ပာဋိေဒသနီယံ။

ဒုက္ကဋံ အာပေဇ္ဇယ္ယ ဧကေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ဥေဘာ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝ ာ။

ဥဘိန္န ဧကုပဇ္ဈာေယာ။

ဧကာစရိေယာ ဧကာ ကမ္မဝာစာ။

ဧေကာ ဥပသမ္ပေန္နာ ဧေကာ အနုပသမ္ပေန္နာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

470

အကပ္ပကတံ နာပိ ရဇနာယ ရတ္တ။

ေတန နိဝေတ္ထာ ေယန ကာမံ ဝေဇယ္ယ။

န စ ေဟာတိ အာပတ္တ။

ေသာ စ ဓေမ္မာ သုဂေတန ေဒသိေတာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

န ေဒတိ န ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ၊ ပဋိဂ္ဂေဟာ ေတန န ဝိဇ္ဇတိ။

အာပဇ္ဇတိ ဂရုက ံန လဟုကံ၊ တဉ္စ ပရိေဘာဂပစ္စယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

န ေဒတိ န ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ၊ ပဋိဂ္ဂေဟာ ေတန န ဝိဇ္ဇတိ။

အာပဇ္ဇတိ လဟုကံ န ဂရုကံ၊ တဉ္စ ပရိေဘာဂပစ္စယာ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

အာပဇ္ဇတိ ဂရုက ံသာဝေသသံ။

ဆာေဒတိ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ။

န ဘိက္ခ နီ ေနာ စ ဖုေသယ္ယ ဝဇ္ဇ။

ပဉ္ဟာ ေမသာ ကုသေလဟိ စိန ္တိတာ။

ေသဒေမာစနဂာထာ နိဋ္ဌိတာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အသံဝာေသာ အဝိ ဇ္ဇိ၊ ဒသ စ အနုက္ခတ္တေကာ။

471

ဥေပတိ ဓမ္မ ဥဗ္ဘက္ခကံ၊ တေတာ သညာစိကာ စ ေဒ္ဝ။

န ကာယိကဉ္စ ဂရုကံ၊ န ကာယိကံ န ဝာစသိကံ [န ကာယိကံ သုနာသိတံ (သ္ယာ.)]။

အနာလပေန ္တာ သိက္ခာ စ၊ ဥေဘာ စ စတုေရာ ဇနာ။

ဣတ္ထ ေတလဉ္စ နိ ဂ္ဂ၊ ဘိက္ခ စ ပဒဝီတိေယာ။

နိဝေတ္ထာ စ န စ ဉတ္တ၊ န မာတရံ ပိတရံ ဟေန။

အေစာဒယိတ္ဝာ ေစာဒယိတ္ဝာ၊ ဆိန္ဒန ္တ ံသစ္စေမဝ စ။

အဓိဋ္ဌိတဉ္စတ္ထင္ဂေတ၊ န ရတ္တ န စာရညကံ။

ကာယိကာ ဝာစသိကာ စ၊ တိ ိတ္ထ စာပိ မာတရံ။

ကုေဒ္ဓာ အာရာဓေကာ တုဋ္ဌော၊ သ င္ဃာဒိေသသာ စ ဥေဘာ။

အကပ္ပကတံ န ေဒတိ၊ န ေဒတာပဇ္ဇတီ ဂရုံ။

ေသဒေမာစနိကာ ဂာထာ၊ ပဉ္ဟာ ဝိညူဟိ ဝိဘာဝိတာတိ [ဝိညူဝိဘာဝိတာ (သီ. သ္ယာ.)]။

ပဉ္စဝေဂ္ဂာ

၁. ကမ္မဝေဂ္ဂာ

၄၈၂. စတ္တာရိ ကမ္မာနိ။ အပေလာကနကမ္မံ, ဉတ္တကမ္မ, ဉတ္တဒုတိယကမ္မ, ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ – ဣမာနိ

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ။ ကတိဟာကာေရဟိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာန ိပဉ္စဟာကာေရဟိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

ဝတ္ထ ေတာ ဝာ ဉတ္တေတာ ဝာ အနု ာဝနေတာ ဝာ သီမေတာ ဝာ ပရိသေတာ ဝာ။

472

၄၈၃. ကထံ ဝတ္ထ ေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? သမ္မ ခာကရဏီယံ ကမ္မ အသမ္မ ခာ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝပိန္ံန

အဓမ္မကမ္မ; ပဋိပုစ္ဆာကရဏီယံ ကမ္မ အပဋိပုစ္ဆာ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; ပဋိညာယ ကရဏီယံ

ကမ္မ အပဋိညာယ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; သတိဝိနယာရဟ အမူဠ္ဟဝိနယံ ေဒတိ,

ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; အမူဠ္ဟဝိနယာရဟ တ ပာပိယသိကာကမ္မံ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န

အဓမ္မကမ္မ; တ ပာပိယသိကာကမ္မာရဟ တဇ္ဇနီယကမ္မ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝပိန္ံန အဓမ္မကမ္မ;

တဇ္ဇနီယကမ္မာရဟ နိယ ကမ္မံ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; နိယ ကမ္မာရဟ

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မာရဟ ပဋိသာရဏီယကမ္မ

ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; ပဋိသာရဏီယကမ္မာရဟ ဥေက္ခပနီယကမ္မ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န

အဓမ္မကမ္မ; ဥေက္ခပနီယကမ္မာရဟ ပရိဝာသံ ေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; ပရိဝာသာရဟံ မူလာယ

ပဋိက တိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; မူလာယပဋိက နာရဟ မာနတ္တ ေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န

အဓမ္မကမ္မ; မာနတ္တာရဟံ အေဗ္ဘတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; အဗ္ဘာနာရဟံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န

အဓမ္မကမ္မ; အနုေပာသေထ ဥေပာသထံ ကေရာတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ; အပဝာရဏာယ ပဝာေရတိ,

ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ။ ဧဝ ံဝတ္ထ ေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

၄၈၄. ကထံ ဉတ္ိတေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဉတ္တိေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ – ဝတ္ထ ံ န

ပရာမသတိ, သဃင္ံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, ဉတ္တိံ န ပရာမသတိ, ပစ္ဆာ ဝာ ဉတ္တိံ ဌေပတိ –

ဣေမဟိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဉတ္တေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

၄၈၅. ကထံ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ပဉ္စဟာကာေရဟိ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ

ဝိပဇ္ဇန ္တိ – ဝတ္ထ ံ န ပရာမသတိ, သဃင္ံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, သာဝန ံဟာေပတိ,

အကာေလ ဝာ သာေဝတိ – ဣေမဟိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

473

၄၈၆. ကထံ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ဧကာဒသဟိ အာကာေရဟိ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

အတိခုဒ္ဒကံ သီမံ သမ္မန္နတိ, အတိမဟတိံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ခ နိမိတ္တ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဆာယာနိမိတ္တ သီမံ

သမ္မန္နတိ, အနိမိတ္တ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဗဟိသီေမ ဌိေတာ သီမံ သမ္မန္နတိ, နဒိယာ သီမံ သမ္မန္နတိ, သမုေဒ္ဒ

သီမံ သမ္မန္နတိ, ဇာတ ေရ သီမံ သမ္မန္နတိ, သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒတိ, သီမာယ သီမံ အေဇ္ဈာတ္ထရတိ –

ဣေမဟိ ဧကာဒသဟိ အာကာေရဟိ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

၄၈၇. ကထံ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာေရဟိ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ ကမ္မပတ္တာ ေတ အနာဂတာ ေဟာန ္တ,ိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ

အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မ ခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန ္တိ, စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ

ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန ္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မ ခီဘူတာ

ပဋိေက္ကာသန ္တ,ိ စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန ္တိ,

ဆန္ဒာရဟာန ံဆေန္ဒာ အာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မ ခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန ္တိ။ ပဉ္စဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ။ေပ.။

ဒသဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ။ေပ.။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ ကမ္မပတ္တာ ေတ

အနာဂတာ ေဟာန ္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန ္တ,ိ

ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ ကမ္မပတ္တာ, ေတ အာဂတာ ေဟာန ္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ

အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မ ခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန ္တိ, ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ

ကမ္မပတ္တာ, ေတ အာဂတာ ေဟာန ္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အာဟေဋာ ေဟာတိ သမ္မုခီဘူတာ

ပဋိေက္ကာသန ္တ ိ– ဣေမဟိ ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာေရဟိ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

၄၈၈. စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ စတ္တာေရာ ဘိက္ခ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပ ိစ

ကမ္မာရေဟာ။ ပဉ္စဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ပဉ္စ ဘိက္ခ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

474

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပ ိစ

ကမ္မာရေဟာ။ ဒသဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ဒသ ဘိက္ခ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပ ိစ

ကမ္မာရေဟာ။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ဝီသတိ ဘိက္ခ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ

ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ,

အပ ိစ ကမ္မာရေဟာ။

၄၈၉. စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အပေလာကနကမ္မံ, ဉတ္တကမ္မ, ဉတ္တဒုတိယကမ္မ, ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ။ ဣမာနိ

စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ကတိဟာကာေရဟိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာန ိပဉ္စဟာကာေရဟိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

ဝတ္ထ ေတာ ဝာ ဉတ္တေတာ ဝာ အနု ာဝနေတာ ဝာ သီမေတာ ဝာ ပရိသေတာ ဝာ။

၄၉၀. ကထံ ဝတ္ထ ေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ပ ကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မံ။

ေထယ္ယသံဝာသကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ။ တိတ္ထယပက္ကန ္တကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န

အဓမ္မကမ္မ။ တိရစ္ဆာနဂတံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မံ။ မာတုဃာတကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ,

ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ။ ပိတုဃာတကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မံ။ အရဟန ္တဃာတကံ

ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ။ ဘိက္ခ နိဒူသကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ။

သ င္ဃေဘဒကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မံ။ ေလာဟိတုပ္ပာဒကံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န

အဓမ္မကမ္မ။ ဥဘေတာဗ္ယဉ္ဇနံ ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မံ။ ဦနဝီသတိဝ ံ ပုဂ္ဂလံ

ဥပသမ္ပာေဒတိ, ဝတ္ထ ဝိပန္န အဓမ္မကမ္မ။ ဧဝံ ဝတ္ထုေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တ။ိ

475

၄၉၁. ကထံ ဉတ္ိတေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဉတ္တိေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တ။ိ ဝတ္ထ ံ န

ပရာမသတိ, သဃင္ံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, ဉတ္တိံ န ပရာမသတိ, ပစ္ဆာ ဝာ ဉတ္တိံ ဌေပတိ –

ဣေမဟိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ ဉတ္တေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

၄၉၂. ကထံ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ပဉ္စဟာကာေရဟိ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ

ဝိပဇ္ဇန ္တိ – ဝတ္ထ ံ န ပရာမသတိ, သဃင္ံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, သာဝန ံဟာေပတိ,

အကာေလ ဝာ သာေဝတိ – ဣေမဟိ ပဉ္စဟာကာေရဟိ အနု ာဝနေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

၄၉၃. ကထံ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ဧကာဒသဟိ အာကာေရဟိ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တ။ိ

အတိခုဒ္ဒကံ သီမံ သမ္မန္နတိ, အတိမဟတိံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ခ နိမိတ္တ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဆာယာနိမိတ္တ သီမံ

သမ္မန္နတိ, အနိမိတ္တ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဗဟိသီေမ ဌိေတာ သီမံ သမ္မန္နတိ, နဒိယာ သီမံ သမ္မန္နတိ, သမုေဒ္ဒ

သီမံ သမ္မန္နတိ, ဇာတ ေရ သီမံ သမ္မန္နတိ, သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒတိ, သီမာယ သီမံ အေဇ္ဈာတ္ထရတိ –

ဣေမဟိ ဧကာဒသဟိ အာကာေရဟိ သီမေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

၄၉၄. ကထံ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ? ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာေရဟိ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ –

စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ ကမ္မပတ္တာ ေတ အနာဂတာ ေဟာန ္တ,ိ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ

အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မ ခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန ္တိ, စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ

ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန ္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မ ခီဘူတာ

ပဋိေက္ကာသန ္တ။ိ စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန ္တိ,

ဆန္ဒာရဟာန ံဆေန္ဒာ အာဟေဋာ ေဟာတိ သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန ္တ။ိ ပဉ္စဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ။ေပ.။

ဒသဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ။ေပ.။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ ကမ္မပတ္တာ ေတ

အနာဂတာ ေဟာန ္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန ္တ။ိ

476

ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန ္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ

အနာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မ ခီဘူတာ ပဋိေက္ကာသန ္တိ။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ယာဝတိကာ ဘိက္ခ

ကမ္မပတ္တာ ေတ အာဂတာ ေဟာန ္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆေန္ဒာ အာဟေဋာ ေဟာတိ, သမ္မ ခီဘူတာ

ပဋိေက္ကာသန ္တ ိ– ဣေမဟိ ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာေရဟိ ပရိသေတာ ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန ္တိ။

၄၉၅. အပေလာကနကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဉတ္တကမ္မ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဉတ္တဒုတိယကမ္မ

ကတိ ဌာနာန ိဂစ္ဆတိ? ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? အပေလာကနကမ္မ ံပဉ္စ ဌာနာန ိဂစ္ဆတိ။

ဉတ္တကမ္မ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တဒုတိယကမ္မ သတ္တ ဌာနာန ိဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ သတ္တ ဌာနာနိ

ဂစ္ဆတိ။

၄၉၆. အပေလာကနကမ္မံ ကတမာနိ ပဉ္စ ဌာနာန ိဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိ ာရဏံ, ဘ ုကမ္မံ,

ဗ္ရ ဟ္မဒ ံ, ကမ္မလက္ခဏေညဝ ပဉ္စမ ံ– အပေလာကနကမ္မံ ဣမာနိ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တကမ္မ

ကတမာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိ ာရဏံ, ဥေပာသထံ, ပဝာရဏံ, သမ္မ တိံ, ဒာနံ, ပဋိဂ္ဂဟံ,

ပစ္စုက္က န,ံ ကမ္မလက္ခဏေညဝ နဝမ ံ– ဉတ္တကမ္မ ဣမာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တဒုတိယကမ္မ ကတမာနိ

သတ္တ ဌာနာန ိဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိ ာရဏံ, သမ္မ တိံ, ဒာနံ, ဥဒ္ဓရဏံ, ေဒသနံ, ကမ္မလက္ခဏေညဝ

သတ္တမံ – ဉတ္တဒုတိယကမ္မ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာန ိဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ ကတမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ

ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိ ာရဏံ, သမ္မ တိံ, ဒာနံ, နိဂ္ဂဟံ, သမနုဘာသနံ, ကမ္မလက္ခဏေညဝ သတ္တမ ံ–

ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာန ိဂစ္ဆတိ။

၄၉၇. စတုဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ စတ္တာေရာ ဘိက္ခ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပ ိစ

ကမ္မာရေဟာ။ ပဉ္စဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ပဉ္စ ဘိက္ခ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

477

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပ ိစ

ကမ္မာရေဟာ။ ဒသဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ဒသ ဘိက္ခ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ ပကတတ္တာ

ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ, အပ ိစ

ကမ္မာရေဟာ။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရေဏ ကေမ္မ ဝီသတိ ဘိက္ခ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝေသသာ

ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယ သေ င္ဃာ ကမ္မ ကေရာတိ ေသာ ေနဝ ကမ္မပေတ္တာ နာပိ ဆန္ဒာရေဟာ,

အပ ိစ ကမ္မာရေဟာ။

ကမ္မဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ပဌေမာ။

၂. အတ္ထဝသဝေဂ္ဂာ

၄၉၈. [အ. န.ိ ၂.၂၀၁-၂၃၀] ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံသိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။

သ င္ဃသုဋ္ဌုတာယ, သ င္ဃဖာသုတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ဒုမ္မင္ကူနံ

ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတ

သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။

ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာန ံသံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ

ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ ေဝရာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ေဝရာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ

ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋစိ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ ဝဇ္ဇာန ံသံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ

ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ

478

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံသိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ ဘယာနံ သံဝရာယ,

သမ္ပရာယိကာနံ ဘယာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ

အကုသလာန ံဓမ္မာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံသိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန

သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ဂိဟီန ံအနုကမ္ပာယ, ပာပိစ္ဆာနံ ပက္ခုပေစ္ဆဒာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ

ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋစိ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန

သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ။

အတ္ထဝသဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ဒုတိေယာ။

၃. ပညတ္တဝေဂ္ဂာ

၄၉၉. ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံပာတိေမာက္ခ ပညတ္တံ။ေပ.။

ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒေသာ ပညေတ္တာ။ ပာတိေမာက္ခဋ္ဌပနံ ပညတ္တ။ ပဝာရဏာ ပညတ္တာ။ ပဝာရဏာဌပနံ

ပညတ္တ။ တဇ္ဇနီယကမ္မ ပညတ္တ။ နိယ ကမ္မ ပညတ္တ။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပညတ္တ။ ပဋိသာရဏီယကမ္မ

ပညတ္တ။ ဥေက္ခပနီယကမ္မံ ပညတ္တ။ ပရိဝာသဒာနံ ပညတ္တ။ မူလာယပဋိက နာ ပညတ္တာ။ မာနတ္တဒာနံ

ပညတ္တ။ အဗ္ဘာနံ ပညတ္တ။ ဩသာရဏီယံ ပညတ္တ။ နိ ာရဏီယံ ပညတ္တ။ ဥပသမ္ပဒံ ပညတ္တ။

အပေလာကနကမ္မံ ပညတ္တ။ ဉတ္တကမ္မ ပညတ္တ။ ဉတ္တဒုတိယကမ္မ ပညတ္တ။ ဉတ္တစတုတ္ထကမ္မ ပညတ္တံ။ေပ.။။

479

ပညတ္တဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ တတိေယာ။

၄. အပညေတ္တ ပညတ္တဝေဂ္ဂာ

၅၀၀. ။ေပ.။ အပညေတ္တ ပညတ္တ, ပညေတ္တ အနုပညတ္တံ။ေပ.။ သမ္မ ခာဝိနေယာ ပညေတ္တာ။ေပ.။

သတိဝိနေယာ ပညေတ္တာ။ေပ.။ အမူဠ္ဟဝိနေယာ ပညေတ္တာ။ေပ.။ ပဋိညာတကရဏံ ပညတ္တ။ေပ.။

ေယဘုယ္ယသိကာ ပညတ္တာ။ေပ.။ တ ပာပိယသိကာ ပညတ္တာ။ေပ.။ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ

သ င္ဃသုဋ္ဌုတာယ, သ င္ဃဖာသုတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ

ပညေတ္တာ။ ဒုမ္မင္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ေပသလာနံ ဘိက္ခ နံ ဖာသုဝိဟာရာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံတိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အာသဝာနံ သံဝရာယ,

သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ

ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ ေဝရာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ေဝရာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံတိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ ဝဇ္ဇာန ံသံဝရာယ,

သမ္ပရာယိကာနံ ဝဇ္ဇာန ံပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံ

တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ

ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ ဘယာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဘယာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ

အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံတိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ

တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သံဝရာယ,

480

သမ္ပရာယိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန

သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ

တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ဂိဟီန ံအနုကမ္ပာယ, ပာပိစ္ဆာနံ ပက္ခုပေစ္ဆဒာယ – ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ

ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန

သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒာယ, ပသန္နာနံ ဘိေယ္ယာဘာဝာယ –

ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံတိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ

ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ –

ဣေမ ေဒ္ဝ အတ္ထဝေသ ပဋိစ္စ တထာဂေတန သာဝကာန ံတိဏဝတ္ထာရေကာ ပညေတ္တာ။

အပညေတ္တ ပညတ္တဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ စတုေတ္ထာ။

၅. နဝသ င္ဂဟဝေဂ္ဂာ

၅၀၁. နဝသ င္ဂဟာ – ဝတ္ထုသ င္ဂေဟာ, ဝိပတ္တသ င္ဂေဟာ အာပတ္တသ င္ဂေဟာ, နိဒာနသ င္ဂေဟာ,

ပုဂ္ဂလသ င္ဂေဟာ, ခန္ဓသ င္ဂေဟာ, သမုဋ္ဌာနသ င္ဂေဟာ, အဓိကရဏသ င္ဂေဟာ, သမထသ င္ဂေဟာတိ။

အဓိကရေဏ သမုပ္ပေန္န သေစ ဥေဘာ အတ္ထပစ္စတ္ထကာ အာဂစ္ဆန ္တိ ဥဘိန္နမ္ပ ဝတ္ထ

အာေရာစာေပတဗ္ဗံ။ ဥဘိန္နမ္ပ ဝတ္ထ အာေရာစာေပတ္ဝာ ဥဘိန္နမ္ပ ပဋိညာ ေသာတဗ္ဗာ။ ဥဘိန္နမ္ပ ပဋိညံ

သုတ္ဝာ ဥေဘာပိ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အမ္ဟာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရေဏ ဝူပသမိေတ [ဝူပသေမပိ (က.)] ဥေဘာပိ

တုဋ္ဌာ ဘဝိ ထာ’’တိ။ သေစ အာဟံသု – ‘‘ဥေဘာပိ တုဋ္ဌာ ဘဝိ ာမာ’’တိ, သေ င္ဃန တံ

အဓိကရဏံ သမ္ပဋိစ္ဆတဗ္ဗ။ သေစ အလဇ္ဇု န္နာ ေဟာတိ, ပရိသာ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသေမတဗ္ဗံ။ သေစ

ဗာလု န္နာ ေဟာတိ, ပရိသာ ဝိနယဓေရာ ပရိေယသိတေဗ္ဗာ ေယန ဓေမ္မန ေယန ဝိနေယန ေယန

သတ္ထုသာသေနန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ။ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသေမတဗ္ဗံ။

481

ဝတ္ထ ဇာနိတဗ္ဗ, ေဂာတ္တ ဇာနိတဗ္ဗ, နာမံ ဇာနိတဗ္ဗ, အာပတ္တ ဇာနိတဗ္ဗာ။

ေမထုနဓေမ္မာတိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ပာရာဇိကန ္တိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

အဒိန္နာဒာနန ္တိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ပာရာဇိကန ္တိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

မနု ဝိဂ္ဂေဟာတိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ပာရာဇိကန ္တိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

ဥတ္တရိမနု ဓေမ္မာတိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ပာရာဇိကန ္တိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

သုက္ကဝိ ဋ္ဌီတိ ဝတ္ထု ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

ကာယသံသေဂ္ဂာတိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

ဒုဋ္ဌုလ္လဝာစာတိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

အတ္တကာမန ္တ ိဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

သဉ္စရိတ္တန ္တိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနန ္တိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ

စ။

မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနန ္တိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

ဘိက္ခ ံ အမူလေကန ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန အနုဒ္ဓသနန ္တိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ

နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

482

ဘိက္ခ ံ အညဘာဂိယ အဓိကရဏ ကိဉ္စ ေဒသံ ေလသမတ္တ ဥပာဒာယ ပာရာဇိေကန ဓေမ္မန

အနုဒ္ဓသနန ္တိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

သ င္ဃေဘဒက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန ္တ ိဝတ္ထ ေစဝ

ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

ေဘဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခ နံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန ္တ ိဝတ္ထ ေစဝ

ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

ဒုဗ္ဗစ ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန ္တိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ –

သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။

ကုလဒူသက ဘိက္ခုေနာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိ ဇ္ဇနန ္တ ိဝတ္ထ ေစဝ

ေဂာတ္တဉ္စ – သ င္ဃာဒိေသေသာတိ နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စ။ေပ.။။

အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒေက ဥစ္စာရံ ဝာ ပ ာဝံ ဝာ ေခဠံ ဝာ ကရဏန ္တိ ဝတ္ထ ေစဝ ေဂာတ္တဉ္စ – ဒုက္ကဋန ္တိ

နာမေဉ္စဝ အာပတ္တ စာတိ။

နဝသ င္ဂဟဝေဂ္ဂာ နိဋ္ဌိေတာ ပဉ္စေမာ။

တ ုဒ္ဒာနံ –

အပေလာကနံ ဉတ္တ စ၊ ဒုတိယံ စတုေတ္ထန စ။

ဝတ္ထ ဉတ္တ အနု ာဝနံ၊ သီမာ ပရိသေမဝ စ။

သမ္မ ခာ ပဋိပုစ္ဆာ စ၊ ပဋိညာ ဝိနယာရေဟာ။

483

ဝတ္ထ သ င္ဃပုဂ္ဂလဉ္စ၊ ဉတ္တိံ န ပစ္ဆာ ဉတ္တ စ။

ဝတ္ထ ံ သ င္ဃပုဂ္ဂလဉ္စ၊ သာဝနံ အကာေလန စ။

အတိခုဒ္ဒကာ မဟန ္တာ စ၊ ခ စ္ဆာယာ နိမိတ္တကာ။

ဗဟိနဒီ သမုေဒ္ဒ စ၊ ဇာတ ေရ စ ဘိန္ဒတိ။

အေဇ္ဈာတ္ထရတိ သီမာယ၊ စတု ပဉ္စ စ ဝဂ္ဂကာ။

ဒသ ဝီသတိဝဂ္ဂာ စ၊ အနာဟဋာ စ အာဟဋာ။

ကမ္မပတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ၊ ကမ္မာရဟာ စ ပုဂ္ဂလာ။

အပေလာကနံ ပဉ္စဋ္ဌာနံ၊ ဉတ္တ စ နဝဌာနိကာ။

ဉတ္တ ဒုတိယံ သတ္တဋ္ဌာနံ၊ စတုတ္ထာ သတ္တဌာနိကာ။

သုဋ္ဌု ဖာသု စ ဒုမ္မင္ကု၊ ေပသလာ စာပိ အာသဝာ။

ေဝရဝဇ္ဇဘယေဉ္စဝ၊ အကုသလံ ဂိဟီနဉ္စ။

ပာပိစ္ဆာ အပ္ပသန္နာနံ၊ ပသန္နာ ဓမ္မဋ္ဌပနာ။

ဝိနယာနုဂ္ဂဟာ ေစဝ၊ ပာတိေမာက္ခုေဒ္ဒေသန စ။

ပာတိေမာက္ခဉ္စ ဌပနာ၊ ပဝာရဏဉ္စ ဌပနံ။

တဇ္ဇနီယာ နိယ ဉ္စ၊ ပဗ္ဗာဇနီယ ပဋိသာရဏီ။

ဥေက္ခပန ပရိဝာသံ၊ မူလမာနတ္တအဗ္ဘာနံ။

ဩသာရဏံ နိ ာရဏံ၊ တေထဝ ဥပသမ္ပဒာ။

484

အပေလာကနဉတ္တိ စ၊ ဒုတိယဉ္စ စတုတ္ထကံ။

အပညေတ္တနုပညတ္တ၊ သမ္မုခာဝိနေယာ သတိ။

အမူဠ္ဟပဋိေယဘုယ္ယ၊ ပာပိယ တိဏဝတ္ထာရကံ။

ဝတ္ထ ဝိပတ္တ အာပတ္တ၊ နိဒာနံ ပုဂ္ဂေလန စ။

ခန္ဓာ ေစဝ သမုဋ္ဌာနာ၊ အဓိကရဏေမဝ စ။

သမထာ သ င္ဂဟာ ေစဝ၊ နာမအာပတ္တကာ တထာတိ။

ပရိဝာေရာ နိဋ္ဌိေတာ။

ပရိဝာရပာဠိ နိဋ္ဌိတာ။