06_chuong 5_cam bien luc va ap suat

Upload: khanhtran

Post on 12-Oct-2015

93 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 148

    Chng 5

    CM BIN LC V P SUT (Sensors for

    force and pressure)

    5.1 Khi nim

    Khi dy dn chu bin dng c kh th in tr ca n cng thay i. Hin

    tng gi l hiu ng tenzo. Chuyn i in tr lm vic da trn hiu ng ny

    c gi l chuyn i in tr tenzo hay chuyn i in tr lc cng.

    Chuyn i in tr kiu lc cng ny c chia lm 3 loi:

    o Chuyn i in tr lc cng dy mnh

    o Chuyn i in tr lc cng l mng

    o Chuyn i in tr lc cng mng mng

    Loi cm bin ny c 3 thng s chnh:

    o Kch thc ca

    o Gi tr in tr ca cm bin

    o Dng in ti a cho php

    Ph bin nht l loi chuyn i in tr lc cng dy mnh: Trn mt tm giy

    mng bn, ngi ta dn 1 dy in tr theo kiu hnh rng lc c ng knh khong

    0,02 0,03mm. Dy c ch to t vt liu constantan, nicrom, hoc hp kim

    platin-iridi. Hai u dy c hn vi l ng dng ni vi mch o. Pha trn

    c dn mt lp giy mng c nh dy. Chiu di l0 ca rng lc l chiu di

    tc dng ca chuyn i.

    cc chuyn i in tr lc cng lm vic tt trong thc t, yu cu vt liu

    ch to chuyn i c nhy ln nhy t c cao. Mt khc, h s nhit

    ca chuyn i in tr lc cng () cn b v trong kim loi bin dng tng i

    1 trong gii hn n hi khng ln hn 2,5.10-3, do R vo khong (1,25 10)

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 149

    tc l s thay i in tr tng i khng vt qu 1% khi i tng o chu p

    sut ln nht.

    5.2 Cm bin lc (Force Sensor)

    5.2.1 Cm bin lc cng (Strain Gauges sensor)

    a. Khi nim

    Cm bin lc cng da trn s thay i in tr ca dy dn hoc cht bn

    dn khi n b bin dng v c s dng o s co - gin khi vt th b nn li

    hoc ko cng ra. C nhiu ng dng nh l o lc, p sut, gia tc

    Hnh 5.1 Khi Strain Gauges cha c lc tc ng

    Hnh 5.2 Khi Strain Gauges c lc tc ng.

    b. in tr ca dy dn

    o Strain gauge n gin l mt dy dn nh hnh sau:

    Hnh 5.3 in tr dy dn.

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 150

    o in tr ca dy dn :

    ( )=A

    lR (5.1)

    : in tr sut

    Khi c lc tc ng vo th strain gauge s b thay i v hnh dng, dn ti

    in tr thay i.

    c. gin n

    gin n hay cn gi l n di c nh ngha bng bin dng

    chiu di trn tng chiu di ban u

    =

    (5.2)

    Hnh 5.4 Cc dng cm bin lc cng

    d. Hot ng ca cm bin lc

    in tr thay i ca strain gauge l rt nh, c vi phn trm, nh hn mt

    Ohm. pht hin ra s thay i nh nh th, ta phi p dng cc mch cu

    Hnh 5.5 Hai in tr chnh v ph.

    e. Phng php o bng mch cu

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 151

    Hnh 5.6 Phng php o bng mch cu.

    o u tin ta s chnh cc gi tr in tr sao cho V1=V2

    G

    GS

    RR

    RVV

    +=

    11 (5.3)

    D

    DS

    RR

    RVV

    +=

    22 (5.4)

    o Sai lch in p trn mch cu (V1 V2)

    +

    +==

    D

    D

    G

    GS RR

    R

    RR

    RVVVV

    2121 (5.5)

    ( )( )( )DG

    DGS RRRR

    RRRRVV

    ++

    =

    21

    12 (5.6)

    o n gin ta cho cc gi tr in tr l bng nhau = R. Khi c s thay i

    in tr strain gauge R th:

    RR

    RVV S +

    =

    24 (5.7)

    4R s ln hn rt nhiu so vi 2R v th:

    RRR 424 + (5.8)

    R = s thay i in tr ca strain-gauge

    R = gi tr in tr ca cc in tr trong mch cu

    V = sai lch in p

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 152

    Vs= ngun in p cp trong mch cu nn ta suy ra c

    SV

    VRR

    4

    (5.9)

    f. Mi lin h gia n di v in tr

    Khi strain gauge b tc ng, in tr n tng ln. Mi quan h gia n

    di v in tr c biu din nh sau:

    GF

    RR /= (5.10)

    Vi:

    = n di(L/L)

    R = in tr strain-gauge

    GF =H s gauge, h s ny c cung cp bi nh sn xut vi

    RL

    LR

    LL

    RRGF

    .

    .

    /

    /

    =

    = (5.11)

    Youngs modulus (E): l hng s m t mi quan h gia lc tc ng v

    n di ca vt:

    =E (5.12)

    Vi:

    E = Hng s (hng s ph thuc vo tng loi vt liu)

    = Lc tc ng trn mt vng

    = n di

    Youngs modulus (E)

    Cht liu lb/in2 N/cm2

    St 30.106 2,07.107

    ng 15.106 1,07.107

    Nhm 10.106 6,9.106

    7,3.106 5,0.106

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 153

    G cng 1,5 . 106 1,0.106

    V d: Cho mch o strain gauge nh hnh. B mt tr (cu to bng thp) l 2

    in2, R= 120 v GF bng 2. Ngun cung cp 10 V. Khi thanh cha b tc ng

    ng ra cu l 0V. Khi thanh chu tc ng, and ng ra cu l 0.0005 V. Tm lc

    tc ng ln thanh.

    Gii

    o thay i in tr khi thanh chu tc ng

    =

    =

    024.010

    0005.0*120*44

    V

    V

    V

    VRR

    S

    o n di :

    ./.0001.02

    120/024.0/inin

    GF

    RR==

    =

    o p dng cng thc:

    =E

    o tnh ton lc tc ng ln thanh. Tra bng Youngs modulus. T bng,

    ta tm c 30,000,000 lb/in2 cho bi:

    22 /3000/.0001.0*/000,000,30. inlbinininlbE ===

    o l lc tc ng ln mt in2 mt ct, theo l 2.in2 nn lc tc ng phi

    l 6000 lb/in2

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 154

    5.2.2 Load cell

    a. Cu to v phn loi

    Load cell l thit b dng chuyn i lc thnh tn hiu in. Loadcell c

    rt nhiu loi khc nhau nh:

    o Loi theo lc tc ng: chu ko (shear loadcell), chu nn (compression

    loadcell), chu un (bending), chu xon (tension loadcell) Hnh 5.7

    Hnh 5.7 Loi Loadcell theo lc tc ng.

    o Loi theo hnh dng: dng a, dng thanh, dng tr, dng cu, dng ch

    SHnh 5.8 l loadcell dng tr

    Hnh 5.8 Loi Loadcell hnh tr.

    (a) Gauge chnh v gauge ph c lp li n khi no chng c cng nhit .

    (b) Loadcell dng cu strain gauge

    Phn in tr b c t gn strain gauge chu tc ng, m bo cng

    nhit . N khng b thay i di tc ng ca lc.

    b. Nguyn l hot ng

    Ty theo loi loadcell m mi loi c nguyn tc hot ng khc nhau nh:

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 155

    o Hydraulic load cells: l loi loadcell thy lc, n o trng lng nh vo s

    thay i p sut cht lng. Khi n chu ti lc tc ng s chuyn ti mt pit-

    tng nn mt lng cht lng trong bung cha. Khi lc tc ng tng ln, p

    lc cc cht lng thy lc cng tng theo. p lc ny c th c xc nh cho

    ch nh cc b hoc iu khin t xa. u ra l tuyn tnh v tng i khng

    b nh hng bi hm lng ca cht lng hoc nhit ca n. Nu cc

    loadcell c ci t ng v hiu chun, chnh xc c th l 0,25% trong

    ton thang o hoc tt hn trong hu ht cc ng dng o trng lng. Bi v

    cm bin ny khng c thnh phn in, nn n rt thch hp s dng trong

    cc khu vc nguy him. Cc ng dng in hnh ca loadcell thy lc bao gm

    cn cc bn cha, gu v phu. t c chnh xc ti a nn dng nhiu

    loadcell kt ni vi nhau ri tng hp kt qu u ra.

    o Pneumatic load cells: Loadcell kh nn hot ng trn nguyn tc cn bng lc.

    Cc thit b ny s dng nhiu bung gim chn nn c chnh xc cao hn

    loadcell loi thy lc. Trong mt s thit k, bung gim chn u tin c s

    dng nh mt bung trng lng b. Loadcell kh nn thng c s dng

    o trng lng tng i nh trong cc ngnh cng nghip m vn sch s

    v an ton l mi quan tm chnh. Nhng u im ca loi loadcell ny l

    khng nhy cm vi s thay i nhit . Ngoi ra, chng khng cha cc cht

    lng c th gy nhim qu trnh nu v kt cu. Nhc im ca loi loadcell

    ny l tc p ng tng i chm v kh cn thit phi sch s, khng kh

    kh quy nh, hoc nit.

    o Strain-gauge load cells: Hot ng da trn nguyn l cu in tr cn bng

    Wheatstone. Gi tr lc tc dng t l vi s thay i in tr cm ng trong cu

    in tr, v do tr v tn hiu in p t l.

    c. Mch o cm bin lc

    o Dng bn cu:

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 156

    Hnh 5.9 Loadcell dng cu i xng.

    y c hai strain gauge chnh, 2 strain gauge ph

    Hnh 5.10 Hai in tr chnh v ph.

    Ng ra bn cu:

    ( ) ( )

    ++

    +++

    =RRR

    R

    RRR

    RRvv So

    ( ) ( )

    ++

    =RR

    RRRvv So 2

    (5.13)

    Nu RR

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 157

    Hnh 5.11 Loadcell dng cu ton phn.

    Hnh 5.12 Hai in tr chnh v ph.

    Ng ra mch cu y :

    ( ) ( )

    +

    ++

    +=

    RRR

    RR

    RRR

    RRvv So (5.15)

    ( ) ( )( ) ( ) ( )( )( )( ) ( )( )

    +++++++

    =RRRRRR

    RRRRRRRRRRvv So (5.16)

    Nu RR

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 158

    Bng so snh cc loi Loadcell Loi Tm o

    chnh xc

    ng dng u im Nhc im

    Mechanical Load Cells Load Cell thy lc

    Ln n 10,000,000 lb

    0.25% Bn cha , x lan ch bn ;khu vc nguy him.

    khng b nh hng bi nhit .

    Chi ph cao; phc tp

    Load Cell kh nn

    Tng i rng

    Cao Cng nghip thc phm: khu vc nguy him.

    An ton: thnh phn khng cha cc cht nguy hi

    p ng chm: i hi kh phi sch v kh.

    Strain Gauge Load Cells Load Cell chu un

    10-5k lbs. 0.03% Bn cha, bn cn.

    Chi ph thp, cu to n gin.

    Strain gauge l ra bn ngoi nn cn c bin php bo v.

    Load Cell chu ko

    10-5k lbs. 0.03% Bn cha, bn cn, ti trng lch tm.

    D dng lp rp

    Load Cell dng hp

    Ln n 500k lbs.

    0.05% Cn xe ti, bn cha, cn hnh phu

    Ti c th chuyn ng.

    Khng c bo v theo phng ngang.

    Load Cell dng vng v dng a

    5- 500k lbs.

    Bn cha, cn. Cc b phn lm bng thp khng g .

    Ti khng c chuyn ng trong khi cn.

    Load Cell dng nt

    0-50k lbs

    1% Cc loi cn nh

    Nh gn, chi ph thp.

    Ti phi t ngay v tr trung tm v khng c chuyn ng.

    5.3 Cm bin lu lng v p sut (Pressure and Flowmeters sensor)

    Cc cm bin o lu lng c s dng o c cht lng v cht kh

    trong nhiu ng dng gim st v iu khin. Vi cht lng, khi lng ring c

    th coi l hng s nn vic o lu lng nhn chung d thc hin hn. Mt s k

    thut hot ng vi c cht lng v cht kh, mt s ch hot ng vi dng lu

    cht xc nh. Vic o lu lng thng bt u bng vic o tc dng chy.

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 159

    5.3.1 Cm bin o lu lng: (Flowmeters Sensor)

    Mt trong s cc tham s quan trng ca qu trnh cng ngh l lu lng

    cc cht chy qua ng dn. Mun nng cao cht lng sn phm v hiu qu ca

    h thng iu khin t ng cc qu trnh cng ngh cn phi o chnh xc th

    tch v lu lng cc cht.

    Mi trng o khc nhau c c trng bng tnh cht l ha v cc yu

    cu cng ngh, do ta c nhiu phng php o da trn nhng nguyn l khc

    nhau. S lng vt cht c xc nh bng khi lng v th tch ca n tng

    ng vi cc n v o (kg, tn) hay n v th tch (m3, lt). Lu lng vt cht l

    s lng cht y chy qua tit din ngang ca ng dn trong mt n v thi

    gian.

    o Lu lng th tch: t

    VQV = (5.18)

    n v o m3/s; m3/gi

    o Lu lng khi: Q m t

    m= (5.19)

    n v o kg/s; kg/gi; tn/gi

    Cn phn bit s khc nhau gi lu lng tc thi v lu lng trung bnh.

    Chng hn lu lng th tch: Lu lng trung bnh Qtb=V( 21 ), lu lng

    tc thi: QV = dV/d (V l th tch vt cht o c trong thi gian ( 21 ))

    i vi cht kh, kt qu o khng ph thuc vo iu kin p sut v

    nhit , ta qui i v iu kin chun (nhit 200C, p sut 760 mm thy

    ngn).

    thch ng vi cc nhu cu khc nhau trong cng nghip, ngi ta

    pht trin rt nhiu phng php khc nhau o lu lng cht lng, hi nc,

    kh...

    c trng ca lu cht:

    Mi lu cht c c trng bi nhng yu t sau:

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 160

    o Khi lng ring

    o H s nht ng lc

    o H s nht ng hc

    Khi lng ring:

    Khi lng ring l khi lng ca 1 n v th tch lu cht

    )/( 3mkgV

    m= (5.20)

    m: khi lng ca khi lu cht

    V: th tch ca khi lu cht

    Hnh 5.13 Khi lng ring ca nc v hi nc trng thi bo ha vi cc iu

    kin nhit khc nhau.

    Tnh nht:

    Tnh nht l tnh cht chng li s dch chuyn, n biu hin sc dnh phn

    t hay kh nng lu ng ca lu cht. y l 1 tnh cht quan trng ca lu cht

    v n l nguyn nhn c bn gy ra s tn tht nng lng khi lu cht chuyn

    ng. Khi lu cht chuyn ng, gia chng c s chuyn ng tng i, ny

    sinh ma st to nn s bin i 1 phn c nng thnh nhit nng v mt i. Tnh

    nht c c trng bi h s nht ng lc, h s ny ph thuc vo loi lu

    cht. C nhiu cch o nht, cch thc n gin thng c cc phng

    th nghim cc trng i hc s dng chng minh s tn ti nht v xc

    nh gi tr l: Cho 1 qu cu ri trong cht lng di tc dng ca trng lc. o

    khong cch (d) v thi gian (t) qu cu ri, tnh vn tc u.

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 161

    H s nht ng lc s c tnh theo phng trnh sau:

    u

    rg

    .9

    ...2 2

    = (5.21)

    : H s nht ng lc (Pa s)

    : S khc nhau gia khi lng ring qu cu v cht lng (kg/m3).

    g: Gia tc trng trng 9,81 m/s2.

    r: Bn knh qu cu (m).

    u: Vn tc ri ca qu cu u= d/t (m/s)

    n v ca h s nht ng lc:

    Pa s= Ns/m2= 103 cP (centiPoise) = 10 P (Poise)

    Hnh 5.14 H s nht ng lc ca nc v hi nc trng thi bo ha vi cc

    iu kin nhit khc nhau.

    nhn mnh mi quan h gia tnh nht v khi lng ring ca lu cht

    ngi ta a ra h s nht ng hc.

    v =

    310. (5.22)

    v: h s nht ng hc, n v centistokes (cSt)

    : H s nht ng lc.

    : Khi lng ring ca lu cht (kg/m3).

    n v h s nht ng hc l cSt (centistokes), St (stokes), m2/s

    1St = 100 cSt = 1 cm2/s = 10-4 m2/s

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 162

    nht ph thuc vo nhit v p sut. nht ca cht lng tng khi

    nhit gim v khi p sut tng, i vi cht kh th ngc li.

    Tr s Reynold: (Re)

    Tt c cc yu t k trn u c nh hng ti dng chy ca lu cht

    trong ng dn, ngi ta kt hp chng vi nhau to ra 1 i lng duy nht th

    hin c trng ca lu cht

    Tr s Reynold:

    Du

    Re..

    = (5.23)

    : Khi lng ring ca lu cht (kg/m3)

    D: ng knh trong ca ng dn lu cht (m)

    u: Vn tc ca lu cht (m/s)

    : H s nht ng lc (Pa s)

    Hiu chun khi lng ring:

    Khi lng ring ca cht lng, cht kh trong mi trng o nh hng

    n php o lu lng. Thc cht khi lng ring thng khng l mt hng

    s.

    Khi lng ring ca cht lng ty thuc vo nhit . Trng hp ny

    hiu chun khi lng ring ta ch cn o nhit .

    Kh thng l mt hn hp gm nhiu thnh phn. Khi lng ring ca n

    l thuc vo p sut v nhit . hiu chnh sai s cn o c hai i lng ny

    (ly chun l khi lng ring iu kin 00C, p sut kh quyn).

    Trng thi dng chy:

    Nu b i nh hng ca nht v s ma st vi thnh ng dn th vn

    tc dng chy s nh nhau mi v tr trn mt ct ngang ca ng dn (hnh

    5.15).

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 163

    Hnh 5.15 Vn tc dng chy. (trng hp l tng)

    Tuy nhin ch l trng hp l tng, trong thc t nht nh hng

    n tc ca dng chy, cng vi s ma st ca ng dn lm gim vn tc ca

    lu cht v tr gn thnh ng (hnh 5.16).

    Hnh 5.16 Vn tc dng chy vi nh hng ca tnh nht v lc ma st.

    Cc kh ( trng thi bo ha) v hu ht cc cht lng thng c vn

    chuyn bng ng dn trng thi dng chy ri. Hnh 5.17

    Hnh 5.17 Tr s Reynold.

    5.3.2 Cm bin o p sut: (Pressure sensor)

    a. Phng php o lu lng da trn nguyn tc s chnh lch p sut

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 164

    dng cm bin p sut o lu lng, ngi ta o s chnh lch p sut

    (hiu p) gia 2 v tr ng c tit din dng chy khc nhau. Cc lu lng k o

    da trn hiu p (differential pressure flowmeter) c s dng rt ph bin, c

    bit l dng vi cc cht lng. Cc thit b ny cng nh hu ht cc lu lng k

    khc gm hai thnh phn c bn.

    Thnh phn 1: l nguyn nhn gy nn s thay i trong nng lng ng

    hc, to nn s thay i p sut trong ng. Thnh phn ny phi ph hp vi kch

    thc ca ng ng, iu kin dng chy, tnh cht ca lu cht.

    Thnh phn th 2: o s chnh lch p v tn hiu u ra c chuyn i

    thnh gi tr lu lng.

    b. nh ngha p sut

    p sut l lc tc dng trn mt n v din tch

    dS

    dFp = (5.24)

    p: p sut

    A: din tch

    F: lc

    o p sut ngi ta s dng mt nguyn tc ging nhau, p sut c

    cho tc dng ln mt b mt xc nh, nh th p sut c bin thnh lc. Vic

    o p sut c a v o lc. Tt c cc lc tc dng ln mt mt phng xc

    nh l thc o p xut.

    S

    Fp = (5.25)

    c. n v p sut

    y ban quc t cho vic o c vi lut nh chn Pascal (Pa) = N/m2 l

    n v p sut (ISO 1000, DIN 1301).

    o Vic phn chia thang o ca my o p sut c dng vi bi s ca n v

    Pa.

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 165

    1 mbar = 102 Pa

    1 bar = 105 Pa

    Nhng n v c dng ph bin trc y:

    1 mmHg = 1,0000 Torr

    1 atm = 760 Torr (atm n v p sut kh quyn vt l)

    1Torr =1,333224 102 Pa

    1kp/cm2 = 0,980665. 105 Pa

    1at =1kp/cm2 = 0,980665. 105 Pa (at n v p sut kh quyn k thut)

    1mm nc =9,80665 Pa

    o Ngoi ra cc nc Anh, M ngi ta cn dng cc n v p sut sau:

    1 pound-force/ square yard (Lb/yd2)

    1 pound-force/ square foot (Lb/ft2)

    1 pound-force/ square inch (Lb/in2 = psi)

    1 ounce/ square foot (oz/ft2)

    1 ounce/ square inch (oz/in2)

    1 Ton/ square foot (Ton/ft2)

    1 inch of water (trong nc)

    1 inch of mecuri (trong thy ngn)

    = 5,425. 10-5 at

    = 4,883. 10-4 at

    = 7,031. 10-2 at

    = 3,052. 10-5 at

    = 4,394. 10-3 at

    = 2,540. 10-3 at

    = 2,40. 10-3 at

    = 3,455. 10-2 at

    d. B phn to nn s chnh lch p sut

    D hin nay c nhiu phng php o lu lng c pht trin,

    phng php o lu lng bng ng co vn c ng dng rt rng ri trong

    cng nghip v cc lnh vc khc. ng co dng to s chnh lch p sut

    (gia v tr ng cha co v ng co) nn ng co phi l nhng linh kin c hc rt

    bn b, cu trc n gin v khng c cc phn t di ng chu c nhng

    iu kin v cng khc nghit trong cng nghip. Phng php o s dng Pitot

    tube cng da trn s chnh lch p sut nhng khng to s co trc tip trn

    dng chy.

    e. B bin i p sut

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 166

    Hnh 5.18 B bin i p sut.

    Li dng cu to ca cm bin lc ta c th s dng o p sut.

    p sut chnh l lc tc ng trn mt n v din tch.

    Cm bin p sut thng dng l loi cm bin p sut cht lu, nguyn l

    hot ng thng l bng cht lng cn bng thy tnh hay o bng phn t nhy

    cm bin dng (c s bin dng n hi ca cc phn t cm bin). Cm bin p

    sut th c nhiu loi : loi p tr, lai in dung ...

    f. ng co Venturi

    Phng php o lu lng bng ng co da trn nh lut lin tc v

    phng trnh nng lng ca Bernoulli.

    o Phng trnh lin tc:

    A1u1 =A2u2 (5.26)

    o Phng trnh Bernoulli:

    p1 + 1.. hg + 2 2

    1u = p2 + 2.. hg + 2 2

    2u (5.27)

    o p dng cho trng ng co venturi:

    p1 + 2

    21u = p2 + 2

    22u (2.28)

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 167

    Hnh 2.19 Phng php o lu lng ng co venturi.

    o Trong :

    A1: Din tch trc co.

    A2: Din tch v tr co.

    u1: Vn tc trc v tr co

    u2: Vn tc v tr co

    p1: p sut tnh trc v tr co

    p2: p sut tnh v tr co

    : Khi lng ring.

    h 1: cao v tr v tr trc co

    h2: cao v tr v tr sau co

    ni din tch ng b thu nh, vn tc dng chy gia tng. Vi phng

    trnh nng lng ca Bernoulli, nng lng ca dng chy l tng nng lng p

    sut tnh v ng nng (vn tc) l mt hng s.

    )(2

    21

    2221 uuppp ==

    (5.29)

    o Gii phng trnh trn theo v2:

    22

    2

    1

    221

    2121

    22 .)(

    2)(

    2u

    A

    Appuppu

    +=+=

    (5.30)

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 168

    o t 2

    1

    21

    1

    =

    A

    A l hng s dng chy

    Ta c:

    212 .2

    ppu =

    (5.31)

    o T ta c lu lng tnh theo th tch v khi lng nh sau:

    pkppAuAQV === ...2

    ... 21222 (5.32)

    pkppAuAQm === ...2....'

    21222 (5.33)

    Nh th lu lng t l vi cn s bc hai ca hiu p khi khi lng ring

    l hng s.

    Hnh nh thc t loi ng co Venturi H800 do hng Tetratec Instruments

    sn xut.

    Hnh 5.20 Hnh nh thc t loi ng co Venturi H800.

    g. Orifice plate

    Orifice plate l mt trong nhng cch thc n gin nht (v cng kinh t

    nht) tc ng n dng chy, t c th tnh c lu lng.

    Hnh 5.21 Cc dng ng co Orifice plate.

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 169

    Orifice plate dy khong 1/16 n n inch. C 3 loi Orifice plate:

    concentric (ng tm), eccentric (lch tm), segmental (hnh cung) nh hnh

    5.21.

    Trong 3 loi, loi concentric c s dng nhiu nht. Khi lu cht i qua

    Orifice plate, dng chy hi t, tc lu cht tng ln mc ti a. Ti im

    ny, p sut l nh nht. Khi dng chy phn k, tc lu cht gim tr li mc

    ban u.

    Hai loi Eccentric v Segmental cng c chc nng hon ton ton ging

    nh Consentric. Thit b c lp t ng tm vi ng dn lu cht (ng dn t

    nm ngang), vi loi Segmental, v tr phn cung trn (phn c ct) ph

    thuc vo dng cht lng c th trn hoc di nhm mc ch ngn chn cc

    vt l t trong dng chy. Kt qu t c l php o tng mc chnh xc.

    Loi eccentric cng c thit k vi cng mc ch trn.

    Nguyn tc hot ng:

    Hnh 5.22 Phng php o lu lng dng ng Orifice plate.

    Nguyn tc o lu lng khi s dng Orifice plate cng da trn phng

    trnh Bernoulli.

    ghv 2= (5.34)

    ghAvAQV 2.. == (5.35)

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 170

    Trong thc t gi tr vn tc thc s s nh hn gi tr vn tc trn l thuyt

    (do ma st). S khc bit ny c iu chnh vi h s VC .

    VC =vn tc thc t/ vn tc l thuyt.

    Bn cnh din tch dng chy hi t s nh hn din tch ca Orifice

    plate, iu ny tip tc c iu chnh vi h s CC.

    CC = din tch vng hi t / din tch Orifice plate

    Hai h s VC , CC kt hp vi nhau c c h s iu chnh C.

    Q v= C. ghA 2. (5.36)

    Qv: Lu lng m3/s

    A: H s iu chnh.

    A: Din tch Orifice plate.

    h: S chnh lch v p sut (m)

    g: Gia tc trong trng (9,8 m2/s)

    H s C (c nh ngha theo tiu chun ISO 5167 2003) c th tra cc

    gi tr da vo da vo tiu chun ISO 5167.

    Hnh 5.23 Yu cu lp t (theo tiu chun ISO 5167)

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 171

    Cn c cc on ng dn lu cht khng cong, thng v tr trc v sau v

    tr lp t Orifice Plate. di ti ti thiu ca cc on ng ny phi t mc:

    o v tr sau Orifice Plate (cui ngun): 5 ln ng knh ng dn lu cht.

    o v tr trc Orifice Plate (u ngun): Ph thuc vo t s v cch lp

    t.

    D

    d= (5.37)

    d: ng knh ca Orifice Plate (ng knh ming ca vi).

    D: ng knh ng dn lu cht.

    Cn c vo gi tr v cch lp t (xem hnh 5.24) m s dng 1 trong

    cc h s A, B, C. Tnh c di ti thiu cn thit = h s * D.

    H s

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 172

    p1 + 2

    21v = p2 + 2

    22v (5.38)

    p1: p sut tnh trong dng chy ca lu cht ng dn.

    p2: p sut tnh trong Pitot tube.

    v1: Vn tc dng chy.

    v2: Vn tc dng chy v tr ng (bng 0).

    : Khi lng ring ca lu cht.

    o Do v2=0

    p1 + 2

    21v = p2 (5.39)

    2112 2vppp

    == (5.40)

    o Gii phng trnh trn theo v1

    p

    v

    =.22

    1 p

    v

    =.2

    1 (5.41)

    o T ta c lu lng tnh theo th tch v khi lng nh sau:

    p

    AvAQv

    ==.2

    .. 1 (5.42)

    Trong thc t, Pitot tube c th c tch hp trong cng 1 khi, b phn o

    tng p sut tnh v ng nng vi b b phn o p sut tnh c t trong

    cng mt thit b.

    Do dng n gin ca pitot tube ch o ti 1 im, m gi tr ca vn tc

    dng chy ti nhng v tr khc nhau l khng ging nhau (trn mt ct ngang

    ca dng chy). Do v tr o mang tnh cht quyt nh.

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 173

    Hnh 5.25 Dng n gin ca Pitot tube.

    khc phc c im vn tc dng chy khc nhau, dng pitot tube

    trung bnh c s dng. ng nng ca dng chy c o cc v tr khc

    nhau, kt qu ly gi tr trung bnh.

    Hnh 5.26 Pitot tube trung bnh.

    S chnh xc ca php o

    o Khi din tch ct ngang ca dng chy v khi lng ring ca lu cht coi

    nh c nh, trong phng trnh

    Qv = h s. p (5.43)

    o Hiu p t l vi bnh phng vi lu lng QV, do khi QV = 30%

    thang o th = 9% thang o.

    o Hiu p cng thp, sai s tng i cng ln. Khi p = 9% thang o, sai s

    tng i lc ny ln gp 11 ln sai s cui thang o.

    o Do ch nn thc hin vic o lu lng bng ng co t 30% n 100%

    thang o.

    B phn o s chnh lch p sut

    p

    p

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 174

    B phn o s chnh lch p sut ny c thit k o p sut da trn cc

    nguyn tc:

    o Chuyn i p sut kiu in dung

    o Chuyn i p sut kiu bin p vi sai

    o Chuyn i p sut kiu in tr p in

    o Chuyn i p sut kiu p in

    o Chuyn i p sut kiu mng sc co gin...

    Cm bin p sut loi in tr p in

    Cm bin p sut loi in tr p in thay i in tr tng ng vi bin

    dng trn bn thn n.

    o Cm bin bin dng p in tr kim loi

    o Cm bin bin dng p in tr bn dn

    Cc thng s c bn:

    o di bin dng: T s ca s thay i kch thc vi chiu di ban u

    l

    l= (5.44)

    n v l Strain v thng s dng microstrain

    o H s bin dng: t s thay i in tr vi thay i chiu di.

    R

    R

    llR

    RGF

    =

    = (5.45)

    H s GF ca kim loi: 2, bn dn: 80 120

    Nguyn l o s dng cm bin dng p in tr:

    Cc php o bin dng t khi c gi tr ln hn vi millistrain (. 10-3)

    o V d: C cu chu lc bin dng 500. H s bin dng GF = 2.

    Gi tr thay i in tr: R/R = GF. 500. 10-3 = 0. 001

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 175

    o s thay i nh gi tr in tr, cc cm bin bin dng p in tr s

    dng mch cu.

    So VRR

    R

    RR

    RV .

    21

    1

    43

    3

    +

    += (5.46)

    Khi R1/R2 = R3/R4 th in p ra bng 0. Nu thay th R4 bng cm bin th

    khi c lc tc dng ln, in p ra s thay i

    Hnh 5.27 Dng mch cu .

    o thay i in tr: R = RG. GF.

    o Chn R1 = R2 v R3 = RG ta c:

    +=

    2.1

    1

    4

    ..

    GF

    GFVV SO (5.47)

    o Tuy nhin GF*/2

  • V0 = Vs. GF.

    5.3.3 Cm bin p sut loi in

    Cm bn p sut in

    i hay xut hin phn cc in khi mt s cht in mi b bin dng d

    dng ca lc.

    B cm bin gm ba lp m

    mng gia l cht nn (cao su silicon) v

    bin mng PVDF ch

    in tch thay i to n

    lc tc ng vo b cm bin.

    Cm bin p i

    1000 ms-1(100N/mm

    u im ca cm bin loi n

    cy cao, c kh nng o cc i l

    5.3.4 Cm bin p sut loi m

    Mng sc co gi

    c pht trin u ti

    ca loi cm bin ny l tr

    vi cu Wheatstone. c chnh xc, mch in cn nhiu in tr b

    sa sai.

    a. Nguyn tc hot ng

    Chng 5: Cm B

    Trang 176

    . GF.

    m bin p sut loi in p

    m bn p sut in p c nguyn tc hot ng da tr

    i hay xut hin phn cc in khi mt s cht in mi b bin dng d

    cm bin gm ba lp mng polyvinylidene flourid (PVDF)

    t nn (cao su silicon) v lp p Khi tc d

    ng PVDF chu ng sut v hnh thnh cc in tch trn b

    Hnh 5.29 Cm bn p sut in p.

    n tch thay i to nn bin thin in p ra. Bin

    cm bin.

    p in c dng o lc bin thin (n 10 kN), o p sut

    (100N/mm2) v gia tc (ti 1kg) trong di tn t 0,5

    m ca cm bin loi ny l cu trc n gin, kch th

    y cao, c kh nng o cc i lng bin thin nhanh.

    m bin p sut loi mng sc co gin kim loi

    c co gin l loi cm bin rt quan trng dng

    c pht trin u tin M trong nhng nm cui thp ni

    y l tr s o chnh xc, kch thc b. Mch o th

    i cu Wheatstone. c chnh xc, mch in cn nhiu in tr b

    t ng

    Bin Lc V p Sut

    (5.50)

    c hot ng da trn hin tng thay

    i hay xut hin phn cc in khi mt s cht in mi b bin dng di tc

    ng polyvinylidene flourid (PVDF) c dt

    p Khi tc dng lc ln b cm

    n b mt.

    in p ra t l vi

    n 10 kN), o p sut

    c (ti 1kg) trong di tn t 0,5 100kHz.

    n, kch thc nh, tin

    ng o p sut, lc...

    M trong nhng nm cui thp nin 40. u im

    c b. Mch o thng dng

    i cu Wheatstone. c chnh xc, mch in cn nhiu in tr b tr v

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 177

    Khi 1 si dy dn in b ko cng ra, n tr nn di v m hn nn in

    tr ca dy tng ln. Khi si dy b nn, co li, n tr nn ngn hn v mp hn

    nn in tr gim i. Nu gi vic nn v ko dn ny trong gii hn n hi th

    sau khi b bin dng n vn gi nguyn kch thc v tr s nh ban u. Nu

    gn cht dy dn ny vo phn t cn o c, chiu di dy dn thay i theo s

    bin dng ca phn t ny. Sao cho s thay i in tr ca dy dn tng ng

    vi lc, p sut lm bin dng phn t cn kho st.

    S

    lR = (5.51)

    R: in tr dy dn.

    L: Chiu di.

    : in tr sut

    S; Din tch mt ct ngang ca dy dn

    b. ng dng o lu lng bng ng co vi cm bin p sut loi in tr p in

    o s chnh lch ca p sut 2 v tr c th s dng cm bin p sut

    loi in tr p in.

    Loi cm bin ny c 2 mt:

    o Mt trc cn gi l mt tch cc (mt cng tc), v l do cch in nn ch

    chu ng c cc kh sch nh khng kh v kh Freon.

    o Mt sau cn gi l mt th ng ch gm cc mt silic chu ng c nhiu

    mi trng khc nhau.

    Cho nn o hiu s p sut ca mt dng chy ta dng 2 cm bin v

    cho mi trng tc dng mt sau cm bin.

    o C th dng loi cm bin 240PC Series ca Honeywell.

    o Cc loi cm bin ny c cc khong o: 0..0,345 bar, 01 bar, 0 2 bar,

    04 bar, 07 bar, 010 bar.

    o Hot ng vi in p 8 V.

  • Chng 5: Cm Bin Lc V p Sut

    Trang 178

    o iu kin nhit mi trng: -400C+850C.

    Hnh 5.30 Cm bin 240 PC Series.

    o Vt liu ng dn l cao su buna - N nn c th chu ng c du la, du

    nht, du thy lc, cn, kh Freon

    i lng ng ra ca cm bin l gi tr in p. Tn hiu ra ca 2 cm bin

    c a n mch x l cui cng c c kt qu ch th.