07/04/17 karaciğer, pankreas, safra kesesi -...
TRANSCRIPT
07/04/17
1
Karaciğer,Pankreas,SafraKesesi
Prof.Dr.ÖzgürÇınar
Histoloji-EmbriyolojiAnabilimDalı
BirOlguTartışalım
• 48yaşındaerkekhasta• Halsizlik,yorgunluk,başağrısı,özelliklegeceleri
mideyanmasışikayetleriylegeliyor.
• Anamnez– Mesleği:Öğretmen,halaçalışıyor.
– Üniversiteyıllarındasigarayabaşlamış,5yılöncebırakmış,gündeyarım-birpaketarasındaiçmiş.
– Haftadabiriki,birikidublerakıiçermiş.
– ???
07/04/17
2
BirOlguTartışalım
• Aileöyküsü– Babası,midekanserindenex.
– Amcasımalignmelanomadanex.
– Annediabethastasıyaşıyor.– ???
• Fizikmuayenede;– Normalkilolugörünümde
– Skleravederidesarılık– ???
KARACİĞER(LİVER,Hepar)
Galen,M.Ö.200
Nedenmidekaraciğertarafındanörtülür?
Karaciğermideyiveböyleceyiyeceklerisıcaktutsundiyeolabilir.
Bugerçektendekaraciğerloblarınıntıpkıparmakgibionukavramasınınnedenidir.
07/04/17
3
Görevleri-1(başlıca)
• Detoksifikasyon• Depolama
• Salgılama(Endokrinveekzokrin)
• Kanyapımıveyıkımı
Görevleri-2a(protein)
PlazmaProteinleri
Albumin,globulin,fibronektin,C-reaktifproteinivb.
TaşıyıcıProteinler
albuminàserbestbilurubin,Ca,ilaçlar,T3,T4
transkortinàsteroidyapılıhormonlar(kortizolvb)
haptoglobinàserbesthemoglobin
transtretinvetiroksinbağlayanglobulinàT3,T4
transferrinàdemir
serüloplazminàbakır
Görevleri-2b(protein)
Hemostaz/FibrinolizisProteinleri
PıhtılaşmaFaktörleri(FVIIIhariç)
Koagülasyoninhibitörleri
alfa-1anti-tripsin
alfa-2makroglobin
antitrombin-3
proteinCveS
plazminojen
07/04/17
4
Görevleri-2c(protein)
Hormonlar
IGF-1
Trombopoetin
Anjiotensinojen
Apolipoproteinler(apoB48hariç)
Görevleri-3(diğer)
Glikozyapımveyıkımı
Glikojenyapımveyıkımı
Bazıhormonlarınyıkımı
Bilirubinkonjugasyonu
Depolama(glikoz,VitA;D;K;B12,demir,bakır)
Portalsahada(triyad)nelerbulunur?
V.İnterlobularis(V.Porta’nındalı)
A.İnterlobularis(A.Hepatika’nındalı)
D.Biliferi(Tekkatlıkübikepitel)
Lenfdamarı
07/04/17
5
Dokubilgisi
• Parankimasınıhepatositleryapar.
• Stromasıfibrözkapsül,damarlar,safrakanallarıvearamaddedenoluşur.
• SinüzoidaltipkapillerveDissemesafesibulunur.
KupfferHücreleri
Makrofajdır(retiküloendotelyalsistem,mononükleerfagositersistem)
Savunmagörevi
İtohücresi(Hepatikstellatehücresi,perisinuzoidalhücre)
• Dissemesafesindebulunur(Birtürperisittir).
• KChücrelerinin%5’inioluşturur.
• Dinlenmekonumundadırlar.
• LipiddamlacıklarındaretinolesterlerişeklindeAvitaminidepolar.
• KC’espesifikAPCmi???
07/04/17
6
İtohücresiKChasarındaaktiveolur.
• proliferasyon,kontraktilitevekemotaksi
• myofibroblasttransformasyonu
• Kollajen(tipI),elastinsenteziartışıàKCfibrozis,
Hepatosit(KCparankimahücresi)
Altıgenşekillihücrelerdir
Çekirdek– ortada– 1-2taneolabilir.– Belirginçekirdekçik
Organelleriyigelişmiş
İnklüzyonlar– glikojen,lipid,lipofussin
Hepatositin3yüzütanımlanır.- Perisinüzoidalaralığabakanyüz- Safrakanalikülünebakanyüz- Komşuhepatositebakanyüz• Safravesinüzoidebakanyüzlerdemikrovilluslarizlenir,
enzimaktivitesiyüksektir.
07/04/17
7
SafraKesesİ(Gallbladder,Cholecyst,VesicaFellea)
Safrakaraciğerdeyapılır,safrakesesindedepolanır.
Yağsindirimindekullanılansafranındepoorganıdır.
Görevi
Safrayı
depolamak,
yoğunlaştırmak,
yemektensonrasalgılamaktır.
Kolesistokinin
07/04/17
8
Histolojisi T.Mukoza
Epitel
L.Propria
MuskularisMukoza
T.Submukoza
T.Muskularis
T.Adventisya
SafraKesesinde
MuskularisMukozaveTunikaSubmukoza
YOK!!!
Epitelinbağdokusunayaptığımikro/makroskopikgirintilere“Rokitansky-Aschoffsinusleri”denir.
07/04/17
9
Pankreas(Pancreas)
M.Ö.300,Herophilusbulur.
RufusofEphesus,“pancreas”adınıverir.
Anlamı:
All/Whole-Flesh
Abdomeninarkaüstkısmında,Retroperitoneal,Baş,boyun,gövde,kuyrukBaşkısmısağdaduodenumun2.ve3.parçasıylailişkilidir.Kuyrukkısmıdalağakadaruzanır.
07/04/17
10
Birbağdokusukapsüllelobüllerebölünmüştür.
• Parankima:Salgıhücreleri
Ekzokrin Endokrin
Sindirimenzimleri Langerhansadacıkları(organın%1-2si)
Ekzokrinpankreassafserözbirbezdir.
Lobülleriçindeasinuslarbulunur.
Asinerhücre
Sentroasinerhücre
İnterkalarkanalhücresi
Ekzokrinsalgıhücreleri
Asinerhücreler
– sindirimenzimlerisalgılar
– kolesistokininileuyarılırSentroasinerhücreler
– bikarbonatsalgılar– sekretinileuyarılır
07/04/17
11
Pankreasınekzokrinsalgılarınınçoğuzimojenlerdir.
• Tripsinojen• Kimotripsinojen
• Karboksipeptidaz• Karboksielastaz• Lipaz• Amilaz
PaulLangerhans,1847-1888(41yıl)
• “aGermanpathologist,physiologistandbiologist”
• 1868(21yaş)“Onthenervesofthehumanskin”çalışmasındaderininLangerhanshücrelerinivestr.granülozum’utanımladı.
• 1869’da(22yaş)“Contributionstothemicroscopicanatomyofthepancreas”teziyleLangerhansadacıklarınıtanımladı.
• 1871’deFreiburgüniversitesindepatolojiprofesörüoldu.
• 1875’deMadeiraadasınagidipdoktorluğunyanındadenizkurtçuklarındaçalıştıvebunlarıbilimdünyasınatanıttı.
• Çalıştığıadaiçinbirmeteorolojikitabıyazdı.
• 41yaşınabasamadanprogresifböbrekyetmezliğinebağlıüremidenöldü.
Langerhansadacıklarındanhormonlarsalgılanır.
• Betahücresi(%70):İnsülin
• Alfahücresi(%17):Glukagon
• Dhücresi(%7):Somatostatin
• Phücresi(%3):Pankreatikpolipeptid
07/04/17
12
Unutmamalı!!!
Karaciğerin
• Görevleri• Lobülkavramları
• Parankima/stromayapısı
• Kanvesafraakımı
• Bulunanhücrelervegörevleri
Unutmamalı!!!(devam)
Safrakesesinin
• Epiteltürü• Olmayantabakalar
• Sinüsleri• Görevi
Unutmamalı!!!(devam)
Pankreasın
• Ekzokrin/endokrinayrımı
• Ekzokrinsalgıları• Langerhansadacıklarıvehücreleri
07/04/17
13
Unutmamalı!!!(devam)
Unutmakfizyolojik,çalışmamakpatolojiktir.
BAŞARILARDİLERİM
www.ozgurcinar.com