080090060 M.CİHAD ATİLLA080090061 SEFA SAYAR080090016 BATUHAN KAVALCI080100120 KARDELEN GENÇERLER,

DENİZ KİRLİLİĞİ

• Denizler ve okyanuslar dünyamızın ¾ ünü kapsarlar. Doğal sularda sayısız canlı türü yaşar. Çeşitli yollardan meydana gelen deniz kirliliği, toplumların korunması ve insanlığın geleceği bakımından büyük önem arz etmektedir.

• 1.KARASAL KİRLENME• 1.1. EVSEL ATIKLAR• 1.2. ENDÜSTRİYEL ATIKLAR

1.KARASAL KİRLENME• Denize kıyısı olan yerleşimlerde ki

bir takım faaliyetlerin yol açtığı kirlenmedir.

• Deniz kirliliğinin büyük oranını karasal kökenli kirlenmeler oluşturur.

• Evsel ve Endüstriyel olmak üzere 2 grupta incelenebilir.

1.1.Evsel Atıkların Sebep Olduğu Kirlenme

• Evsel kirlenme etkenlerinin başında lağım ve çöpler gelir.

• Deterjanlar bir diğer evsel kirlenme nedenidir.

1.2.Endüstriyel Atıkların Sebep Olduğu Kirlenme

• Enerji santralleri, çelik fabrikaları, kağıt fabrikaları, rafineri ve otomobil fabrikaları çevreye toksik madde katılımına yol açabilecek endüstriyel kuruluşların başlıcalarını oluşturmaktadır.

Tersanelerin Sebep Olduğu Kirlenme

• Havuzlama,• Yüzey hazırlığı,• Boyama,• Makine işleri,gibi işlemler sırasında kirlenmeye sebep olacak yüksek düzeyde atık oluşur.

Havuzlama

• Tamiri yapılacak olan gemi havuza alınırken tanklarındaki suyunu boşaltır. Tanklarda bulunan pis su arıtılmadan salınırsa kirliliğe sebep olur.

• Ayrıca gemi onarımı sırasında yapılan işlemlerden dolayı kirliliğe yol açılır.

Yüzey Hazırlığı

• Yüzey hazırlığında ortaya çıkan atıklar belirli metodların kullanılması sonucu oluşur. Hazırlıkta kullanılan aşındırıcı malzemeler; kum, temizleme suyu, kesme taşı, kimyasal çözücüler, deterjan, boya çıkartıcı, vb. Malzemelerdir.

Boyama

• Tersanede boyama hava basıncından faydalanılarak yapılır. Bu da boya zerrelerinin uçuşmasına ve bu zerrelerin sızıntıyla beraber suda boya katmanı oluşturur.

Deniz ulaşımı kökenli kirlilik kaynakları

a-Gemilerden kaynaklanan atıklar b-Kazalar sonucunda oluşan kirlilik

Denizcilik Kaynaklı Kirlilik

Deniz taşımacılığı diğer taşımacılık metotları arasında en ucuz ve çevre dostu olması, deniz ticaretinin ve bölgenin ekonomisinin büyümesine yardımcı olmasıyla birlikte, yapılan yanlış ve yetersiz uygulamalar sonucunda deniz çevresinin kirlenmesi riski artmaktadır.

Deniz Kaynaklı Kirlilik

• Deniz kirlenmesinin %80 i kara kökenli , %20 si deniz kökenli kaynakların denize deşarjı sonucu meydana gelmektedir. Deniz kökenli kaynaklar içinde en önemli rolü gemiler oynamaktadır.

• Gemi kökenli deniz kirlenmesi, çevresel, gemi işletme ve endüstrisi ile hukuksal yönleri iledeğerlendirilmesi gereken bir konudur.

15

• 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren uluslararası kuruluşlar gemi kökenli deniz kirliliği konusunda çeşitli çalışmalar yapmaktadır.

• Bu kuruluşlardan konu ile en fazla ilgilenen kurum olan Birleşmiş Milletlere bağlı olarak uluslararası çalışmalarını sürdüren uluslararası denizcilik örgütü IMO’ nun 1973 ve 1978 yıllarında yaptığı MARPOL 73/78sözleşmesine göre gemi kökenli deniz kirliliğinin önlenmesi iki yolla gerçekleşmektedir.

16

1) Denizlerin petrol, zehirli sıvılar, ambalajlı

zararlı maddeler , pis sular ve çöpler ile kasıtlı kirlenmesinin önlenmesi

2)Gemilerin neden olduğu kazalar sonucu oluşacak kirlenmenin en aza indirilmesi

17

Denizcilik Faaliyetleri Kirlilik Kaynakları

Petrol Ürünleri Dökme olarak taşınan zehirli

sıvı maddeler Konteynırlarda taşınan diğer

zararlı maddeler, Gemilerin sintine, slaç, slop,

balast ve tank yıkama suları Gemi kaynaklı evsel atık

sular ( tuvalet, lavabo ve mutfaklardan gelen sular)

Gemilerin çöpleri Gemilerin emisyonları Kirletici balast suları

Gemi atıklarının alınması

• Atık veren gemilerin talepleri doğrultusunda atığın tür ve miktarına bakılarak resmi kurumlara atığın alınacağına dair bilgi verildikten sonra atık alım gemisi görevlendirilir. Atık alan gemi Atığını verecek gemi ile iletişim kurar.

• Daha sonra atık gemisi yanaştırılır ve gerekli kontroller yapıldıktan sonra atık gemisine transfer gerçekleştirilir.

19

20

Kaza Sonucu Meydana Gelen Deniz KirliliğiDeniz kirliliğine neden olan en önemli maddelerden biri de akaryakıttır. Denizlere

akaryakıt sürekli olarak gemilerdeki kaçaklardan akmaktadır. Bu kaçaklar az miktarda oldukları için genelde eko sistemde çok ciddi bir soruna yol açmazlar. Henüz daha çok iyi bilinmeyen bir bakteri tarafından bu az miktardaki petrol zararsız hale getirilebilir. Asıl sorun deniz kazalarının sonucu büyük miktarlarda denize dökülen akaryakıttan kaynaklanır. Bu kazaların en bilineni 24 Mart 1989'da Alaska'da Prince William Sound'da meydana gelen Exxon Valdez kazasıdır.

Bu kazada 10 milyon galonluk ham petrol okyanusa dökülmüştür. Bu kazada da gözlendiği gibi büyük miktarlardaki akaryakıtın denizlere dökülmesindeki en büyük sorun kıyılarda görülmektedir. Sahil yüzeyini kaplayan petrol, kum ve taşlarda yaşayan midye gibi deniz canlılarının oksijene ulaşmasına imkansızlaştırdığı için toplu ölümlere neden olurken, deniz yüzeyini kalın bir tabaka halinde kaplayan petrol, denizle atmosfer arasındaki oksijen alışverişini engellediği için de deniz eko-sisteminde sorunlara yol açmaktadır ve toksin özelliğinden dolayıda toplu balık ölümlerine sebep olmaktadır. Yüksek miktarda petrol sindiren balıklar, kendileri ölmese bile besin zincirindeki bir üst canlı-deniz memelileri, deniz kuşları ve insanlar tarafından yenildiğinde bu canlıda da zehirlenmeye hatta ölüme neden olurlar

21

22

23

• . Exxon Valdez olayının Türkiye'deki bir benzeri de 1979 yılında İstanbul Limanında patlayan Indepentenda tankeridir. Bu tankerin taşıdığı petrol İstanbul Boğazından başlayarak Marmara Denizi'nin büyük bir kısmına yayılmıştır. Bu kazayı takiben de Marmara Denizi'nde büyük miktarlarda balık ölümü gözlenmiştir. Sonuç itibari ile gemilerden gerek kasti, gerekse de kaza sonucu oluşan kirliliğin giderilmesi; denizlerden sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda kullanım için önem arz etmektedi

24

25

Denizde Petrol Kirlenmesi

Petrol bileşiklerinin deniz ortamında bulunması dört grupta ele alınmaktadır.

1) İnsan tarafından suya bırakılan veya kaza sonucu denize dökülen petrol bileşikleri.2) Denizel organizmaların fizyolojik ve metabolik faaliyetleri sonucu üretilen hidrokarbon

bileşikleri.3) Deniz dibi katmanlarından doğal olarak su içine sızan petrol ürünleri4) Petrol ürünlerinin işlendiği rafineriler veya petrol sondajlarından kaynaklanan ürünler.

Petrolün deniz ortamında geçirdiği evreler;a) Buharlaşmab) Çözünmec) Emülsiyon - karışımd) Sedimentasyon – çökelmee) Oksidasyonf) Mikrobiyal ayrışma

Değişimler Süreler(gün)

Yüzde oranı

Buharlaşma 1-10 25

Çözünme 1-10 5

Fotokimyasal ayrışma

10-100 5

Mikrobiyal ayrışma 50-500 30

Çökelme 100-1000 15

Petrol kalıntısı 1000 20

Toplam 100

Ham Petrolün Deniz Ekosistemindeki Birikimi 1. Su Kütlesinde Birikim

1.1. Çözünmüş veya partikül fazındaki birikimler1.2. Su yüzeyinde oluşan birikimler1.3. Yüzer katranlar

2. Sediment’de Birikim

Ham Petrolün Deniz Ortamında Yarattığı Diğer EtkilerI. Fitoplankton’da hücre bölünmesinin gecikme ve engellenmesiII. Balıklarda anormal yumurtlamaIII. Kemotaktik beslenme tepkilerinin azalmasıIV. Üremenin engellenmesiV. Çift kabuklularda beslenme, yem/su filtrasyonun durdurulmasıVI. Deniz kurtlarında döllenmenin durdurulması

TURİZME BAĞLI DENİZ KİRLİLİĞİ

• Ülkemiz 3 tarafı denizlerle çevrili konumu sebebiyle çekici bir turizm merkezidir. Kıyılarımızda kurulan turistik tesisler, marinalar ve plajlardaki işletmeler; yoğun insan trafiğiyle birlikte deniz kirliliği oluşturmaktadır. Bölgelere göre deniz kirliliği sebepleri ve sonuçları değişkenlik gösterir.

EGE BÖLGESİ

• Ege Bölgesinde sanayi gelişimine paralel olarak gerçekleşen nüfus artışı yurdumuz ortalamasının üzerindedir. Turizm sonucu özellikle yaz aylarında nüfus çok artmakta ve kirlilik yükü normalin çok üzerine çıkmaktadır. Mevcut altyapı yetersiz kalmakta ve sorunlar ortaya çıkmaktadır.

Akbük / Didim – Aydın

AKDENİZ BÖLGESİ

• Akdeniz ise gerek turistik çekicilik ve buna bağlı nüfus yoğunluğu, gerekse endüstriyel açıdan hızla gelişen ülkelerin kendisini çevrelemesi ile kirliliklere karşı karşıyadır. Kentleşme, turizm, sanayi vb. aktiviteler sonucu oluşan atıkların miktarı, bu faaliyetler sonucu doğal bitki örtüsünün değişmesi ve erozyonun ortaya çıkması, ayrıca tarımsal faaliyetler sonucu ortaya çıkan kirlilik Akdeniz'in genel sorunudur. Bunların yanı sıra, yat turizmi de önemli deniz kirliliği sebeplerindendir.

Ay Işığı Koyu / Kemer - Antalya

MARMARA BÖLGESİ• Ülke nüfusunun yaklaşık %26'ını ve sanayinin %60'ını barındıran,

tüm yüzölçümün ise sadece %9'luk bir bölümünü kaplayan Marmara Bölgesi'ndeki nüfus artışı ile buna bağlı olarak ortaya çıkan hızlı kentleşme ve sanayileşme sonucu, Marmara denizi, özellikle 60'lı yılların ikinci yarısından sonra belirginleşen bir kirlenme dönemine girmiştir. 980'li yıllardan bu yana Marmara'nın sahil bölgelerindeki hızlı yapılaşma, buna paralel olarak gelişen turizm ve artan nüfus olayının katkısı ile ilk aşamada Marmara Denizi'ne bağlı Haliç ve Körfezlerden, daha sonra da kıyı şeridinden başlayarak kıta sahanlığına doğru hızla ilerleyen bir kirlenme ve bunun sonucu olarak da deniz ekonomisinde geniş çaplı doğal denge bozukluklarına yol açmıştır.

Marmara Denizi

KARADENİZ BÖLGESİ

• Karadeniz ise yıllardan beri bölge insanları için geçim kaynağı, dinlence alanı ve hatta atıkların boşaltıldığı bir bölge olmuştur. Doğrudan veya nehirler yoluyla denize ulaşan arıtılmamış evsel ve endüstriyel atıklar, plansız yerleşme, nüfus artışı Karadeniz'in su kalitesine olumsuz etki yapan nedenlerdendir.

Zonguldak