09 52 01-0084 แผนฯ สารและสมบัติของสาร ม 4-6
TRANSCRIPT
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื.
46ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู)ติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศึ!กษาข��นพื้��นฐาน พื้'ที่ธศึ�กรูาชั้ 2551
คู่ณะผ��เข�ยนดรู.บั�ญชา แสนทวี� กศ.บั., คู่.มื., กศ.ด.
ชน�กานติ! น"�มืมื�ช�ย กศ.บั., กศ.มื.
ภาวี�ณี� รู�ตินคู่อน วีท.บั., วีท.มื.
นรู�สรูา ศรู�เคู่ล�อบั วีท.บั., วีท.มื.
คู่ณะบัรูรูณาธ�การูส"รูะ ดามืาพงษ์! กศ.บั., กศ.มื.
ล�ดดา อ�นทรู!พ�มืพ! คู่.บั. (เก�ยรูติ�น�ยมื), ศษ์.มื.
1
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��มื'�งเน�น ย!ดหล�กวิ�าผ��เรู�ยนมื�คู่วิามืส.าคู่�ญที่�&ส'ด ใชั้�แนวิคู่�ด Backward Design
ผสมืผสานก�บัแนวิคู่�ดที่ฤษฎี�การูเรู�ยนรู��ติ�าง ๆ อย�างหลากหลาย
ใชั้�มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู�� และติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$เปี4นเปี5าหมืาย
สรู�างเสรู�มืสมืรูรูถนะส.าคู่�ญของผ��เรู�ยนในการูส�&อสารู การูคู่�ดการูแก�ปี7ญหา การูใชั้�ที่�กษะชั้�วิ�ติ และการู
ใชั้�เที่คู่โนโลย� สรู�างเสรู�มืพื้ห'ปี7ญญาและคู่วิามืเข�าใจัที่�&
คู่งที่นของผ��เรู�ยน สรู�างเสรู�มืที่�กษะกรูะบัวินการูที่าง
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู)ติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศึ!กษาข��นพื้��นฐาน พื้'ที่ธศึ�กรูาชั้ 2551
คู่ณะผ��เข�ยนดรู.บั�ญชา แสนทวี� ชน�กานติ! น"�มืมื�ช�ย ภาวี�ณี� รู�ตินคู่อน นรู�สรูา ศรู�เคู่ล�อบั
คู่ณะบัรูรูณาธ�การูส"รูะ ดามืาพงษ์! ล�ดดา อ�นทรู!พ�มืพ! สงวีนล�ขส�ทธิ์�(ติามืกฎหมืายISBN 978–974–0000–00–0
ส�&อการูเรู�ยนรู�� ชั้�วิงชั้��นที่�& 4
ติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศึ!กษาข��นพื้��นฐาน พื้'ที่ธศึ�กรูาชั้ 2551
หน�งส�อเรู�ยน-แบับัฝึ:กที่�กษะ-แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� ฉบั�บั ศึธ.อน'ญาติ
2
หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู��พื้��นฐาน ฉบั�บั ศึธ. อน'ญาติให�ใชั้�ในสถานศึ!กษาหน�งส�อเรู�ยน-ปฏิ�บั�ติ�การู-คู่��มื�อคู่รู�ฯ วิ�ที่ยาศึาสติรู)พื้��นฐาน เล�มื 1 ส�&งมื�ชั้�วิ�ติก�บักรูะบัวินการูด.ารูงชั้�วิ�ติ
มื. 4-6 ........ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะหน�งส�อเรู�ยน-ปฏิ�บั�ติ�การู-คู่��มื�อคู่รู�ฯ วิ�ที่ยาศึาสติรู)พื้��นฐาน เล�มื 2 ชั้�วิ�ติก�บัส�&งแวิดล�อมื มื. 4-
6 .............................ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะหน�งส�อเรู�ยน-ปฏิ�บั�ติ�การู-คู่��มื�อคู่รู�ฯ วิ�ที่ยาศึาสติรู)พื้��นฐาน เล�มื 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 4-
6 .........................ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะหน�งส�อเรู�ยน-ปฏิ�บั�ติ�การู-คู่��มื�อคู่รู�ฯ วิ�ที่ยาศึาสติรู)พื้��นฐาน เล�มื 4 แรูงและการูเคู่ล�&อนที่�& มื. 4-
6 ..........................ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะหน�งส�อเรู�ยน-ปฏิ�บั�ติ�การู-คู่��มื�อคู่รู�ฯ วิ�ที่ยาศึาสติรู)พื้��นฐาน เล�มื 5 พื้ล�งงาน มื.4-
6 .............................................ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะหน�งส�อเรู�ยน-ปฏิ�บั�ติ�การู-คู่��มื�อคู่รู�ฯ วิ�ที่ยาศึาสติรู)พื้��นฐาน เล�มื 6 โลก ดารูาศึาสติรู) และอวิกาศึ มื. 4-
6 ...............ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะแบับัฝึ:กห�ดติรูงติามืหน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู��พื้��นฐาน ของ สสวิที่.แบับัฝึ/กห�ด สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื.
4.........................................................................................................ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะแบับัฝึ/กห�ด การูเคู่ล�&อนที่�&และพื้ล�งงาน มื.
4 ...................................................................................................ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะแบับัฝึ/กห�ด โลก ดารูาศึาสติรู) และอวิกาศึ มื.
5 .............................................................................................ดรู.บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะแบับัฝึ/กห�ด ชั้�วิ�ติก�บัส�&งแวิดล�อมื ส�&งมื�ชั้�วิ�ติและกรูะบัวินการูด.ารูงชั้�วิ�ติ มื.
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่.าน.า
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 น�0เป1นส�2อการูเรู�ยนรู� �ท�2จั�ดท3าข40นโดยย4ดแนวีการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551 โดยออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2เน�นน�กเรู�ยนเป1นศ�นย!กลางผสมืผสานก�บัแนวีคู่�ดของ Backward Design(BwD) โดยถื�อวี�าผ��เรู�ยนส3าคู่�ญท�2ส"ด คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู เล�มืน�0ส�งเสรู�มืน�กเรู�ยนให�มื�ส�วีนรู�วีมืในก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ท�0งเป1นรูายบั"คู่คู่ลและรูายกล"�มื เน�นกรูะบัวีนการูคู่�ดวี�เคู่รูาะห! ส�งเคู่รูาะห! และสามืารูถืสรู�างองคู่!คู่วีามืรู� �ได�ด�วียตินเอง ส�งเสรู�มืน�กเรู�ยนให�เช�2อมืโยงคู่วีามืรู� �ท�0งในและติ�างกล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �ในเช�งบั�รูณีาการูด�วียวี�ธิ์�การูท�2หลากหลาย สรู�างสถืานการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�0งในและนอกห�องเรู�ยน โดยคู่รู�มื�บัทบัาทหน�าท�2ในการูเอ�0ออ3านวียคู่วีามืสะดวีกให�แก�น�กเรู�ยน เพ�2อให�น�กเรู�ยนมื�คู่"ณีภาพติามืสารูะ มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� � และติ�วีช�0วี�ดช�0นป; รูวีมืท�0งพ�ฒนาน�กเรู�ยนให�มื�สมืรูรูถืนะส3าคู่�ญและคู่"ณีล�กษ์ณีะอ�นพ4งปรูะสงคู่!ติามืท�2หล�กส�ติรูก3าหนด เพ�2อให�น�กเรู�ยนสามืารูถืด3ารูงช�วี�ติอย��รู�วีมืก�บัผ��อ�2นในส�งคู่มืไทยและส�งคู่มืโลกได�อย�างมื�คู่วีามืส"ข
การูจั�ดท3าคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � วี�ทยาศาสติรู!เล�มืน�0ได�จั�ดท3าติรูงติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551 ซึ่42งคู่รูอบัคู่ล"มืท"กสารูะการูเรู�ยนรู� � ภายในเล�มืได�น3าเสนอแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เป1นรูายช�2วีโมืงติามืหน�วียการูเรู�ยนรู� � เพ�2อคู่รู�น3าไปใช�ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ได�สะดวีก นอกจัากน�0แติ�ละหน�วียการูเรู�ยนรู� �ย�งมื�การูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ท�0ง 3 ด�าน ได�แก� ด�านคู่วีามืรู� � ด�านคู่"ณีธิ์รูรูมื จัรู�ยธิ์รูรูมื และจั�ติวี�ทยาศาสติรู! และด�านท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ท3าให�ทรูาบัผลส�มืฤทธิ์�(ของน�กเรู�ยนแติ�ละหน�วียการูเรู�ยนรู� �ได�ท�นท�
3
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 น�0น3าเสนอเน�0อหาแบั�งเป1น 3 ติอน คู่�อ
ติอนที่�& 1 แนวิที่างการูจั�ดแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ปรูะกอบัด�วีย แนวีทางการูใช�แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � แนวีคู่�ด หล�กการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design แนวีทางการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! ติารูางวี�เคู่รูาะห!คู่วีามืสอดคู่ล�องของเน�0อหาในหน�วียการูเรู�ยนรู� �ก�บัสารูะ มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! และติ�วีช�0วี�ดช�0นป; และโคู่รูงสรู�างการูแบั�งเวีลารูายช�2วีโมืงในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �
ติอนที่�& 2 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46 ได�เสนอแนะแนวีทางการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แติ�ละหน�วียการูเรู�ยนรู� �ในส�2อการูเรู�ยนรู� � สมืบั�รูณี!แบับั และหน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน ซึ่42งแบั�งเป1นแผนย�อยรูายช�2วีโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แติ�ละแผนมื�องคู่!ปรูะกอบัคู่รูบัถื�วีนติามืแนวีทางการูจั�ดท3าแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ของสถืานศ4กษ์า
ติอนที่�& 3 เอกสารู/คู่วิามืรู��เสรู�มืส.าหรู�บัคู่รู� ปรูะกอบัด�วียแบับัทดสอบัติ�าง ๆ และคู่วีามืรู� �เสรู�มืส3าหรู�บัคู่รู�ซึ่42งบั�นท4กลงใน ซึ่�ด�รูอมื (CD-ROM)
หวี�งเป1นอย�างย�2งวี�าคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 น�0จัะเป1นปรูะโยชน!ติ�อการูน3าไปปรูะย"กติ!ใช�ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ให�เหมืาะสมืก�บัสภาพแวีดล�อมืของผ��เรู�ยนติ�อไป
สารูบั�ญติอนที่�& 1 แนวิที่างการูจั�ดแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) สารูและสมืบั�ติ�ของสารู...........................................................................
แนวีทางการูใช�แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � ...............................................................................
แนวีคู่�ด หล�กการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design (BwD).....................
4
คู่ณะผ��จั�ดที่.า
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แนวีทางการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! ติามืหล�กส�ติรูแกนกลาง
การูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551...........................................................................
ติารูางวี�เคู่รูาะห!คู่วีามืสอดคู่ล�องของเน�0อหาในหน�วียการูเรู�ยนรู� �ก�บัสารูะ มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! และติ�วีช�0วี�ดช�0นป; กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46.............................................................
โคู่รูงสรู�างการูแบั�งเวีลารูายช�2วีโมืงในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 ......................................................ติอนที่�& 2 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46.........................
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารู.........................................................................
ผ�งมืโนท�ศน!เป@าหมืายการูเรู�ยนรู� �และขอบัข�ายภารูะงาน................................................
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design…………………………………………
ติอนที่�& 1 โคู่รูงสรู�างอะติอมื..............................................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 1 แบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 2 การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมื...........................................
ติอนที่�& 2 ติารูางธาติ'..................................................................................
5
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 3 ติารูางธิ์าติ"....................................................................
ติอนที่�& 3 พื้�นธะเคู่มื�....................................................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 4 พ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!......................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 5 พ�นธิ์ะโลหะและสถืานะของสารู...........................................
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 2 ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�........................................................................
ผ�งมืโนท�ศน!เป@าหมืายการูเรู�ยนรู� �และขอบัข�ายภารูะงาน.................................................
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design…………………………………………
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 6 สมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�.......................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 7 คู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�น………………
ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 8 อ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�อการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�...............................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 9 ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารู ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา
เคู่มื�................................. แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 10 ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติ และส�2ง
แวีดล�อมื..........................................................
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3
ปี=โติรูเล�ยมื..............................................................................
6
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�งมืโนท�ศน!เป@าหมืายการูเรู�ยนรู� �และขอบัข�ายภารูะงาน.................................................
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design…………………………………………
ติอนที่�& 1 ปี=โติรูเล�ยมืและน.�ามื�นด�บั..............................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 11 ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั............................................
ติอนที่�& 2 แก>สธรูรูมืชั้าติ�..........................................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 12 แกCสธิ์รูรูมืชาติ�..........................................................
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู).........................................................................
ผ�งมืโนท�ศน!เป@าหมืายการูเรู�ยนรู� �และขอบัข�ายภารูะงาน.................................................
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design…………………………………………
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 13 ปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!...........................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 14 การูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!.............................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 15 พลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง
ๆ.....................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 16 เส�นใยส�งเคู่รูาะห!...........................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 17 ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!.............................................หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 5 สารูชั้�วิโมืเลก'ล.........................................................................
7
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�งมืโนท�ศน!เป@าหมืายการูเรู�ยนรู� �และขอบัข�ายภารูะงาน.................................................
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design…………………………………………
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 18
คู่ารู!โบัไฮเดรูติ.............................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 19 สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 20 ไขมื�นและน30ามื�น........................................................... แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 21
โปรูติ�น.........................................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 22 โปรูติ�นในรู�างกาย........................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 23 กรูดน�วีคู่ล�อ�ก...............................................................
บัรูรูณาน'กรูมื........................................................................................................
8
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติอนที่�& 1แนวิที่างการูจั�ดแผนการูเรู�ยนรู��
กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู)สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
1. แนวิที่างการูใชั้�แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��1.1 องคู่)ปีรูะกอบัของคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารูเล�มืน�0จั�ดท3าข40น
เพ�2อเป1นแนวีทางให�คู่รู�ใช�ปรูะกอบัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 ช�วีงช�0นท�2 4 ติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551 ในคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เล�มืน�0แบั�งเน�0อหา 5 หน�วีย ซึ่42งแติ�ละหน�วียจั�ดแบั�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เป1นรูายช�2วีโมืง สามืารูถืใช�คู่วีบัคู่��ก�บัส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 และหน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0น
9
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 ปรูะกอบัด�วียหน�วียการูเรู�ยนรู� � ด�งน�0
หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 1 โคู่รูงสรู�างของสารูติอนท�2 1 โคู่รูงสรู�างอะติอมืติอนท�2 2 ติารูางธิ์าติ"ติอนท�2 3 พ�นธิ์ะเคู่มื�
หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 2 ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 3 ปBโติรูเล�ยมื
ติอนท�2 1 ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บัติอนท�2 2 แกCสธิ์รูรูมืชาติ�
หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 4 พอล�เมือรู!หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 5 สารูช�วีโมืเลก"ล
รู�ปแบับัของคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารูเล�มืน�0 แบั�งเน�0อหาเป1น 3 ติอน คู่�อ
ติอนที่�& 1 แนวิที่างการูจั�ดแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
ติอนน�0เป1นส�วีนท�2น3าเสนอภาพกวี�าง ๆ ของคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�0งเล�มื ซึ่42งปรูะกอบัด�วีย
1) แนวีทางการูใช�แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � 2) แนวีคู่�ด หล�กการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward
design3) แนวีทางการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู!
ติามืหล�กส�ติรูแกนกลาง การูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551
4) ติารูางวี�เคู่รูาะห!คู่วีามืสอดคู่ล�องของเน�0อหาในหน�วียการูเรู�ยนรู� �ก�บัสารูะ มืาติรูฐานการู
เรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! และติ�วีช�0วี�ดช�0นป; กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! สารูและสมืบั�ติ� ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
5) โคู่รูงสรู�างการูแบั�งเวีลารูายช�2วีโมืงในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู!
10
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46ติอนที่�& 2 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ชั้��น
มื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46 ติอนน�0เป1นส�วีนท�2น3าเสนอแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �รูายหน�วียการูเรู�ยน
รู� � ซึ่42งเป1นแนวีทางการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �อย�างละเอ�ยดติามืเน�0อหาของแติ�ละหน�วียการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แติ�ละแผน มื�องคู่!ปรูะกอบัคู่รูบัถื�วีนติามืแนวีทางการูจั�ดท3าแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ของสถืานศ4กษ์า
หน�วียการูเรู�ยนรู� �แติ�ละหน�วียมื�รูายละเอ�ยด ซึ่42งปรูะกอบัด�วีย1. ผ�งมืโนที่�ศึน)เปี5าหมืายการูเรู�ยนรู��และขอบัข�ายภารูะงาน2. ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��แบับั Backward
Design (Backward Design Template) เป1นกรูอบัแนวีคู่�ดของการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ในแติ�ละหน�วียการูเรู�ยนรู� � แบั�งเป1น 3 ข�0น ได�แก�
ข� 0นท�2 1 ผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยนข�0นท�2 2 ภารูะงานและการูปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งเป1นหล�กฐานท�2
แสดงวี�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู� �ติามืท�2ก3าหนดไวี�อย�างแท�จัรู�ง ข� 0นท�2 3 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งใช�แนวีคู่�ดการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �
แบับั WHERETO ผสมืผสานก�บัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2สอดคู่ล�องก�บัธิ์รูรูมืชาติ�ของกล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! ท�0งน�0ได�รูะบั"วี�าในหน�วียการูเรู�ยนรู� �น�0แบั�งแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ไวี�ก�2แผน และแติ�ละแผนใช�เวีลาในการูจั�ดก�จักรูรูมืก�2ช� 2วีโมืง
3. แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��รูายชั้�&วิโมืง เป1นแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับัเรู�ยงห�วีข�อ ซึ่42งปรูะกอบัด�วีย
3.1 ชั้�&อแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� ปรูะกอบัด�วียล3าด�บัท�2ของแผน ช�2อแผน เวีลาเรู�ยน สารูะท�2 ช�0น และหน�วียการูเรู�ยนรู� � เช�น แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 1 เรู�2อง แบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื เวีลา 1 ช�2วีโมืง สารูะท�2 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 1 โคู่รูงสรู�างของสารู
3.2 สารูะส.า คู่�ญ เป1นคู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอดของเน�0 อหาท�2น3า มืาใช�จั�ดการูเรู�ยนรู� �ในแติ�ละแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �
11
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3.3 ติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$ เป1นติ�วีช�0วี�ดท�2ใช�ติรูวีจัสอบัน�กเรู�ยนหล�งจัากเรู�ยนจับัเน�0อหาท�2น3าเสนอในแติ�ละแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �น� 0น ๆ ซึ่42งสอดคู่ล�องก�บัมืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �ของหล�กส�ติรู
3.4 จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู�� เป1นส�วีนท�2บัอกจั"ดมื"�งหมืายท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นแก�น�กเรู�ยนภายหล�งจัากการูเรู�ยนจับัในแติ�ละแผน ท�0งในด�านคู่วีามืรู� � (K) ด�านคู่"ณีธิ์รูรูมื จัรู�ยธิ์รูรูมื และเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! (A)
ด�านท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู (P) ซึ่42งสอดคู่ล�องส�มืพ�นธิ์!ก�บัติ�วีช�0วี�ดช�0นป;และเน�0อหาในแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �น� 0น ๆ
3.5 การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� เป1นการูติรูวีจัสอบัผลการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �วี�าหล�งจัากจั�ดการูเรู�ยนรู� �ในแติ�ละแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แล�วี น�กเรู�ยนมื�พ�ฒนาการู มื�ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยน ติามืเป@าหมืายท�2คู่าดหวี�งไวี�หรู�อไมื� และมื�ส�2งท�2จัะติ�องได�รู�บัการูพ�ฒนาปรู�บัปรู"งส�งเสรู�มืในด�านใดบั�าง ด�งน�0น ในแติ�ละแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �จั4งได�ออกแบับัวี�ธิ์�การูและเคู่รู�2องมื�อในการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ด�านติ�าง ๆ ของน�กเรู�ยนไวี�อย�างหลากหลาย เช�น การูท3าแบับัทดสอบั การูติอบัคู่3าถืามืส�0น ๆ การูติรูวีจัผลงาน การูส�งเกติพฤติ�กรูรูมืท�0งท�2เป1นรูายบั"คู่คู่ลและกล"�มื เป1นติ�น โดยเน�นการูปฏิ�บั�ติ�ให�สอดคู่ล�องและเหมืาะสมืก�บัติ�วีช�0วี�ดและมืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �
วี�ธิ์�การูและเคู่รู�2องมื�อในการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �เหล�าน�0คู่รู�สามืารูถืน3าไปใช�ปรูะเมื�นน�กเรู�ยนได� ท�0งในรูะหวี�างการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และการูท3าก�จักรูรูมืติ�าง ๆ ติลอดจันการูน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น
3.6 สารูะการูเรู�ยนรู�� เป1นห�วีข�อย�อยท�2น3ามืาจั�ดการูเรู�ยนรู� �ในแติ�ละแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งสอดคู่ล�องก�บัสารูะการูเรู�ยนรู� �แกนกลาง
3.7 แนวิที่างบั�รูณาการู เป1นการูเสนอแนะแนวีทางการูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ในเรู�2องท�2เรู�ยนรู� �ขอแติ�ละแผนให�เช�2อมืโยงส�มืพ�นธิ์!ก�บัสารูะการูเรู�ยนรู� �อ�2 น ๆ ได�แก� ภาษ์าไทย คู่ณี�ติศาสติรู! วี�ทยาศาสติรู! ส"ขศ4กษ์าและพลศ4กษ์า ศ�ลปะ การูงานอาช�พและเทคู่โนโลย� และภาษ์าติ�างปรูะเทศ ท�0งน�0เพ�2อให�น�กเรู�ยนได�ศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าอย�างกวี�างขวีาง และสรู�างองคู่!คู่วีามืรู� �ได�เติAมืติามืศ�กยภาพของแติ�ละคู่น
3.8 กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� กรูะบัวีนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เป1นการูเสนอแนวีทางการูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �แติ�ละเรู�2อง มื�ข� 0นติอน
12
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หล�ก 3 ข�0น ได�แก� 1. ข�0นน3าเข�าส��บัทเรู�ยน 2. ข�0นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� � และ 3. ข�0นสรู"ป โดยข�0นการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � เน�นการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �โดยการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � (Inquiry Process) ท�2ปรูะกอบัด�วียข�0นติอนหล�ก 5 ข�0นติอน
ได�แก� ข�0นสรู�างคู่วีามืสนใจั ข�0นส3ารูวีจัและคู่�นหา ข�0นอธิ์�บัายและลงข�อสรู"ป
ข�0นขยายคู่วีามืรู� �และข�0นปรูะเมื�น ซึ่42งรูายละเอ�ยดของการูจั�ดกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �ด�งกล�าวีคู่รู�สามืารูถืศ4กษ์าได�จัากแนวีทางการูจั�ดกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! ช�0นปรูะถืมืศ4กษ์าป;ท�2 1 ในติอนติ�อไป
3.9 ก�จักรูรูมืเสนอแนะเพื้�&มืเติ�มืส.าหรู�บักล'�มืสนใจัพื้�เศึษ เป1นก�จักรูรูมืเสนอแนะส3าหรู�บัให�น�กเรู�ยนได�พ�ฒนาเพ�2มืเติ�มืในด�านติ�าง ๆ นอกเหน�อจัากท�2ได�จั�ดการูเรู�ยนรู� �มืาแล�วีในช�2วีโมืงเรู�ยน ก�จักรูรูมืเสนอแนะมื� 2
ล�กษ์ณีะ คู่�อ ก�จักรูรูมืส3าหรู�บัผ��ท�2มื�คู่วีามืสามืารูถืพ�เศษ์และติ�องการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าในเน�0อหาน�0น ๆ ให�ล4กซึ่40งกวี�างขวีางย�2งข40น และก�จักรูรูมืส3าหรู�บัผ��ท�2ย�งไมื�เข�าใจัเน�0อหาหรู�อย�งไมื�เก�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืเป@าหมืาย ซึ่42งมื�ล�กษ์ณีะเป1นการูเรู�ยนซึ่30าหรู�อซึ่�อมืเสรู�มื
3.10 ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู�� เป1นรูายช�2อส�2อการูเรู�ยนรู� �ท"กปรูะเภทท�2ใช�ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งมื�ท�0งส�2อธิ์รูรูมืชาติ� ส�2อส�2งพ�มืพ! ส�2อเทคู่โนโลย� และส�2อบั"คู่คู่ล เช�น หน�งส�อ เอกสารูคู่วีามืรู� � รู�ปภาพ เคู่รู�อข�ายอ�นเทอรู!เนAติ วี�ด�ท�ศน! ปรูาชญ!ชาวีบั�าน เป1นติ�น
3.11 บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� เป1นส�วีนท�2ให�คู่รู�บั�นท4กผลการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �วี�าปรูะสบัคู่วีามืส3าเรูAจัหรู�อไมื� มื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่อะไรูเก�ดข40นบั�าง ได�แก�ไขปDญหาและอ"ปสรูรูคู่น�0นอย�างไรู และข�อเสนอแนะส3าหรู�บัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �คู่รู� 0งติ�อไป
ติอนที่�& 3 เอกสารู/คู่วิามืรู��เสรู�มืส.าหรู�บัคู่รู� ปรูะกอบัด�วียแบับัทดสอบัติ�างๆ และคู่วีามืรู� �เสรู�มืส3าหรู�บัคู่รู� ได�บั�นท4กลงในซึ่�ด�รูอมื โดยมื�ได�พ�มืพ!ไวี�ในเล�มืคู่��มื�อคู่รู� เพ�2อคู่วีามืสะดวีกของคู่รู�ในการูน3าไปใช�ปรูะกอบัการูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งปรูะกอบัด�วีย
1) มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู�� ติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$ และสารูะการูเรู�ยนรู��แกนกลาง กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
ปรูะกอบัด�วีย
13
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� � เป1นข�อก3าหนดคู่"ณีภาพของน�กเรู�ยนด�านคู่วีามืรู� � คู่วีามืคู่�ด ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู คู่"ณีธิ์รูรูมื จัรู�ยธิ์รูรูมื และเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เมื�2อจับัการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน
(2) ติ�วีช�0วี�ดช�0นป; เป1นติ�วีรูะบั"ส�2งท�2น�กเรู�ยนพ4งรู� �และสามืารูถืปฏิ�บั�ติ�ได� รูวีมืถื4งคู่"ณีล�กษ์ณีะของน�กเรู�ยนในแติ�ละรูะด�บัช�0น ซึ่42งสอดคู่ล�องก�บัมืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �ของหล�กส�ติรู
(3) สารูะการูเรู�ยนรู� � ปรูะกอบัด�วีย องคู่!คู่วีามืรู� � ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �และคู่"ณีล�กษ์ณีะอ�นพ4งปรูะสงคู่! ซึ่42งก3าหนดให�น�กเรู�ยนท"กคู่นในรูะด�บัการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐานจั3าเป1นติ�องเรู�ยนรู� � ซึ่42งกล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู!แบั�งเป1น 8 สารูะ
2) กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�&ใชั้�ในกล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) เป1นวี�ธิ์�การูหรู�อเทคู่น�คู่ท�2น3ามืาใช�ในกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู!
3) แฟ้5มืสะสมืผลงาน (Portfolio) เป1นการูเกAบัรูวีบัรูวีมืผลงานของน�กเรู�ยน โดยแสดงข�0นติอนในการูจั�ดท3าแฟ้@มืสะสมืผลงานและวี�ธิ์�การูคู่�ดเล�อกผลงานเพ�2อเกAบัในแฟ้@มืสะสมืผลงาน
4) ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��แบับั Backward
Design เป1นแบับัฟ้อรู!มืเพ�2อให�คู่รู�สามืารูถืปรู�บัปรู"งแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ให�สอดคู่ล�องก�บัสภาพคู่วีามืพรู�อมืของน�กเรู�ยนและสถืานการูณี!เฉพาะหน�า รูวีมืท�0งใช�เป1นผลงานเพ�2อเล�2อนวี�ทยฐานะได� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �น�0ได�อ3านวียคู่วีามืสะดวีกให�คู่รู� โดยได�พ�มืพ!โคู่รูงสรู�างแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2ออกแบับัการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design ให�คู่รู�เพ�2มืเติ�มืเฉพาะส�วีนท�2คู่รู�ปรู�บัปรู"งเองไวี�ด�วียแล�วี
5) รู�ปีแบับัแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��รูายชั้�&วิโมืง เป1นรู�ปแบับัการูเข�ยนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2บัอกรูายละเอ�ยดในแติ�ละห�วีข�อท�2ปรูากฏิอย��ในแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �รูายช�2วีโมืง
6) ใบังาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 เป1นก�จักรูรูมืท�2ฝึ/กให�น�กเรู�ยนได�ปฏิ�บั�ติ�จัรู�ง เพ�2อให�เก�ดการูเรู�ยนรู� �ด�วียตินเอง ซึ่42งแบั�งเป1นก�จักรูรูมืการูทดลอง ก�จักรูรูมืส�งเกติ ก�จักรูรูมืส3ารูวีจั ก�จักรูรูมืส�บัคู่�นข�อมื�ล
14
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
7) แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยนและหล�งเรู�ยน เป1นแบับัทดสอบัแบับัปรูน�ยและอ�ติน�ย เพ�2อใช�วี�ดคู่วีามืรู� �ของน�กเรู�ยนก�อนและหล�งเรู�ยน
8) เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) เป1นเคู่รู�2องมื�อท�2มื�ล�กษ์ณีะเป1นแบับัติรูวีจัสอบัรูายการูและมืาติรูปรูะมืาณีคู่�า โดยใช�วี�ธิ์�การูส�งเกติ สอบัถืามื หรู�อส�มืภาษ์ณี! ซึ่42งคู่รู�สามืารูถืน3าไปใช�ปรูะเมื�นคู่"ณีล�กษ์ณีะอ�นพ4งปรูะสงคู่!ของน�กเรู�ยนได� ท�0งในรูะหวี�างการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืติ�าง ๆ ซึ่42งได�ใช�ติ�วีบั�งช�0คู่"ณีล�กษ์ณีะอ�นพ4งปรูะสงคู่!ของจั�ติวี�ทยาศาสติรู!
9) เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู เป1นเคู่รู�2องมื�อท�2มื�ล�กษ์ณีะเป1นแบับัติรูวีจัสอบัรูายการูและแบับัมืาติรูปรูะมืาณีคู่�า โดยใช�วี�ธิ์�การูส�งเกติ สอบัถืามื หรู�อส�มืภาษ์ณี! ซึ่42งคู่รู�สามืารูถืน3าไปใช�ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูของน�กเรู�ยนได� ท�0งในรูะหวี�างการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืติ�าง ๆ ซึ่42งได�ใช�ติ�วีบั�งช�0คู่"ณีล�กษ์ณีะอ�นพ4งปรูะสงคู่!ของจั�ติวี�ทยาศาสติรู!
10) เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นสมืรูรูถนะที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู)และภารูะงานของน�กเรู�ยนโดยใชั้�มื�ติ�คู่'ณภาพื้ (Rubrics) เป1นเคู่รู�2องมื�อส3าหรู�บัการูปรูะเมื�นติามืสภาพจัรู�ง ท�2ปรูะกอบัด�วียรูายการูท�2ใช�ปรูะเมื�นหรู�อเกณีฑ์!ในการูพ�จัารูณีาและคู่3าอธิ์�บัายรูะด�บัคู่"ณีภาพ มื�ติ�วีอย�างเคู่รู�2องมื�อหลายปรูะเภท เช�น แบับัส�งเกติ แบับัส3ารูวีจั แบับัปรูะเมื�นการูทดลอง แบับัปรูะเมื�นการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า แบับัปรูะเมื�นโคู่รูงงานวี�ทยาศาสติรู! โคู่รูงงานท�2วีไป และแบับัปรูะเมื�นแฟ้@มืสะสมืผลงาน
1.2 วิ�ธ�การูใชั้�แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �คู่รู�คู่วีรูศ4กษ์าคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารู
และสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 และศ4กษ์าส�2อการูเรู�ยนรู� �ท�2จัะใช�ปรูะกอบัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � หล�งจัากน�0นจั4งวีางแผนเติรู�ยมืจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� � กAจัะช�วียให�การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ของคู่รู�เป1นไปอย�างมื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ
การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืแนวีทางของคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 เล�มืน�0จัะมื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพและปรูะส�ทธิ์�ผลอย�างส�งส"ดกAติ�อเมื�2อคู่รู�ได�เติรู�ยมืการูล�วีงหน�า และเล�อกวี�ธิ์�การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ให�เหมืาะสมืก�บัน�กเรู�ยน ท�2ส3าคู่�ญสถืานศ4กษ์าแติ�ละแห�งมื�สภาพ
15
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แวีดล�อมืการูเรู�ยนรู� �และสภาพน�กเรู�ยนท�2แติกติ�างก�น จั4งเป1นไปไมื�ได�ท�2คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เล�มืใด ๆ จัะเหมืาะสมืและด�เย�2ยมืส3าหรู�บัสถืานศ4กษ์า คู่รู� และน�กเรู�ยนท"กคู่น ด�งน�0น จั4งเป1นหน�าท�2ของคู่รู�ท�2จัะติ�องเติรู�ยมืการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � พ�จัารูณีาปรู�บัและเล�อกสรูรูแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ให�เหมืาะสมืก�บัสภาพการูเรู�ยนรู� �จัรู�งของน�กเรู�ยนและสถืานศ4กษ์า 1.3 ส�ญล�กษณ)กรูะบัวินการูเรู�ยนรู��
ส�ญล�กษ์ณี!ติ�าง ๆ ท�2ก3าหนดไวี�ท�2ก�จักรูรูมืน�0นมื�จั"ดมื"�งหมืายและจั"ดเน�นท�2แติกติ�างก�นติามืล�กษ์ณีะของกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �ท�2ติ�องการูให�น�กเรู�ยนได�เรู�ยนรู� � ซึ่42งมื�คู่วีามืสอดคู่ล�องก�บัธิ์รูรูมืชาติ�ของกล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �และจั"ดเน�นของหล�กส�ติรู ด�งน�0นส�ญล�กษ์ณี!จั4งเป1นแนวีทางท�2เอ�0อปรูะโยชน!ติ�อน�กเรู�ยนท�2จัะศ4กษ์าหาคู่วีามืรู� �ติามืรูายละเอ�ยดของก�จักรูรูมื ในส�2อการูเรู�ยนรู� � วี�ทยาศาสติรู!สมืบั�รูณี!แบับัช"ดน�0ได�ก3าหนดส�ญล�กษ์ณี!ไวี�เป1น
2 กล"�มื ด�งน�0ส�ญล�กษณ)หล�กของกล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู)
การูส�บัคู่�นข�อมื�ล เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลจัากแหล�งเรู�ยนรู� �ติ�าง ๆ แล�วีใช�ท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! เช�น การูลงสรู"ปข�อมื�ล เพ�2อให�เก�ดองคู่!คู่วีามืรู� �ด�วียตินเอง
การูส.ารูวิจั เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนส3ารูวีจัปรูากฏิการูณี!ติ�าง ๆ ติามืคู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอดของแติ�ละห�วีเรู�2อง แล�วีใช�ท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! เช�น การูส�งเกติ การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล การูลงสรู"ปข�อมื�ล เพ�2อให�เก�ดองคู่!คู่วีามืรู� �ด�วียตินเอง
การูที่ดลอง เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนได�ปฏิ�บั�ติ�การูทดลองเพ�2อพ�ส�จัน!มืโนท�ศน!ท�2เรู�ยนรู� � โดยการูออกแบับัการูทดลอง ด3าเน�นการูทดลอง และสรู"ปผลการูทดลอง แล�วีใช�ท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! เช�น การูส�งเกติ การูพยากรูณี! การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล การูลงสรู"ปข�อมื�ล เพ�2อให�เก�ดองคู่!คู่วีามืรู� �ด�วียตินเอง
16
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูส�งเกติ เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนส�งเกติปรูากฏิการูณี!ติ�าง ๆ ติามืคู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอดของแติ�ละห�วีเรู�2อง แล�วีใช�ท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! เช�น การูจั3าแนกการูลงสรู"ปข�อมื�ล
เพ�2อให�เก�ดองคู่!คู่วีามืรู� �ด�วียตินเองส�ญล�กษณ)เสรู�มืของกล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู)
โคู่รูงงาน เป1นก�จักรูรูมืโคู่รูงงานคู่�ดสรูรูท�2น3าหล�กการู
แนวีคู่�ดของมืโนท�ศน!ในห�วีเรู�2องท�2เรู�ยนรู� �มืาใช�แก�ปDญหา
การูพื้�ฒนากรูะบัวินการูคู่�ด เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนได�ใช�กรูะบัวีนการูคู่�ดเพ�2อเพ�2มืพ�นท�กษ์ะการูคู่�ดของตินเอง
การูปีรูะย'กติ)ใชั้�ในชั้�วิ�ติปีรูะจั.าวิ�น เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนติ�องน3าหล�กการู แนวีคู่�ดของมืโนท�ศน!ในห�วีเรู�2องท�2เรู�ยนรู� �มืาใช�แก�ปDญหาในสถืานการูณี!จัรู�งของช�วี�ติปรูะจั3าวี�น
การูที่.าปีรูะโยชั้น)ให�ส�งคู่มื เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�จัากการูเรู�ยนรู� �ไปปฏิ�บั�ติ�เพ�2อให�ติรูะหน�กในการูท3าปรูะโยชน!ให�ส�งคู่มื
การูปีฏิ�บั�ติ�จัรู�ง/ฝึ:กที่�กษะ เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนได�ฝึ/กปฏิ�บั�ติ�เพ�2อให�เก�ดและเพ�2มืพ�นท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!
คู่วีามืคู่�ดสรู�างสรูรูคู่! เป1นก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนได�ใช�คู่วีามืคู่�ดสรู�างสรูรูคู่!ในการูสรู�างสรูรูคู่!ภารูะงานเพ�2มืพ�นท�กษ์ะการูคู่�ดของตินเอง
2. แนวิคู่�ด หล�กการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��แบับั Backward Design (BwD)
17
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �หรู�อการูสอนเป1นงานท�2คู่รู�ท"กคู่นติ�องใช�กลวี�ธิ์�ติ�าง ๆ มืากมืายเพ�2อให�น�กเรู�ยนสนใจัท�2จัะเรู�ยนรู� �และเก�ดผลติามืท�2คู่รู�คู่าดหวี�ง
การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �จั�ดเป1นศาสติรู!ท�2ติ�องใช�คู่วีามืรู� �คู่วีามืสามืารูถืติลอดจันปรูะสบัการูณี!อย�างมืาก คู่รู�บัางคู่นอาจัจัะละเลยเรู�2องของการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �หรู�อการูออกแบับัการูสอน ซึ่42งเป1นงานท�2คู่รู�จัะติ�องท3าก�อนการูเข�ยนแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �
การูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่.าอย�างไรู ที่.าไมืจั!งติ�องออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
คู่รู�ท"กคู่นผ�านการูศ4กษ์าและได�เรู�ยนรู� �เก�2ยวีก�บัการูออกแบับัการูเรู�ยนรู� �มืาแล�วี ในอด�ติการูออกแบับัการูเรู�ยนรู� �จัะเรู�2มืติ�นจัากการูก3าหนดจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� � การูวีางแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � การูด3าเน�นการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � และการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� � ปDจัจั"บั�นการูเรู�ยนรู� �ได�มื�การูเปล�2ยนแปลงไปติามืสภาพแวีดล�อมื เศรูษ์ฐก�จั และส�งคู่มื รูวีมืท�0งการูเปล�2ยนแปลงด�านวี�ทยาศาสติรู!และเทคู่โนโลย�ท�2เข�ามืามื�บัทบัาทติ�อการูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยน ซึ่42งน�กเรู�ยนสามืารูถืเรู�ยนรู� �ได�จัากส�2อและแหล�งเรู�ยนรู� �ติ�าง ๆ ท�2มื�อย��รูอบัติ�วี ด�งน�0นการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �จั4งเป1นกรูะบัวีนการูส3าคู่�ญท�2คู่รู�จั3าเป1นติ�องด3าเน�นการูให�เหมืาะสมืก�บัศ�กยภาพของน�กเรู�ยนแติ�ละบั"คู่คู่ล
วี�กก�นส!และแมืAคู่ไท น�กการูศ4กษ์าชาวีอเมืรู�ก�นได�เสนอแนวีคู่�ดเก�2ยวีก�บัการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งเขาเรู�ยกวี�า Backward Design
ซึ่42งเป1นการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2คู่รู�จัะติ�องก3าหนดผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยนก�อน โดยเขาท�0งสองให�ช�2อวี�า คู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทน (Enduring Understandings) เมื�2อก3าหนดคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนได�แล�วี คู่รู�จัะติ�องบัอกให�ได�วี�าคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนของน�กเรู�ยนน�0เก�ดจัากอะไรู น�กเรู�ยนจัะติ�องมื�หรู�อแสดงพฤติ�กรูรูมือะไรูบั�าง คู่รู�มื�หรู�อใช�วี�ธิ์�การูวี�ดอะไรูบั�างท�2จัะบัอกวี�าน�กเรู�ยนมื�หรู�อแสดงพฤติ�กรูรูมืเหล�าน�0นแล�วี จัากน�0นคู่รู�จั4งน4กถื4งวี�ธิ์�การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2จัะท3าให�น�กเรู�ยนเก�ดคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนติ�อไป
แนวิคู่�ดของ Backward Design
18
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
Backward Design เป1นการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2ใช�ผลล�พธิ์!ปลายทางเป1นหล�ก ซึ่42งผลล�พธิ์!ปลายทางน�0จัะเก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยนกAติ�อเมื�2อจับัหน�วียการูเรู�ยนรู� � ท�0งน�0คู่รู�จัะติ�องออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � โดยใช�กรูอบัคู่วีามืคู่�ดท�2เป1นเหติ"เป1นผลมื�คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ก�น จัากน�0นจั4งจัะลงมื�อเข�ยนแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � ขยายรูายละเอ�ยดเพ�2มืเติ�มืให�มื�คู่"ณีภาพและปรูะส�ทธิ์�ภาพติ�อไป
กรูอบัคู่วีามืคู่�ดหล�กของการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �โดย Backward Design มื�ข� 0นติอนหล�กท�2ส3าคู่�ญ 3 ข�0นติอน คู่�อ
ข�0นท�2 1 ก3าหนดผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยนข�0นท�2 2 ก3าหนดภารูะงานและการูปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งเป1นหล�ก
ฐานท�2แสดงวี�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู� �ติามืท�2ก3าหนดไวี�อย�างแท�จัรู�ง
ข�0นท�2 3 วีางแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ข��นที่�&ข��นที่�& 1 1 ก.าหนดผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บัก.าหนดผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บั
น�กเรู�ยนน�กเรู�ยนก�อนท�2จัะก3าหนดผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยน
น�0น คู่รู�คู่วีรูติอบัคู่3าถืามืส3าคู่�ญติ�อไปน�0 น�กเรู�ยนคู่วีรูจัะมื�คู่วีามืรู� � คู่วีามืเข�าใจั และสามืารูถืท3าส�2งใดได�บั�าง เน�0อหาสารูะใดบั�างท�2มื�คู่วีามืส3าคู่�ญติ�อการูสรู�างคู่วีามืเข�าใจัของ
น�กเรู�ยนและคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทน (Enduring Understanding) ท�2คู่รู�ติ�องการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ให�แก�น�กเรู�ยนมื�อะไรูบั�าง
เมื�2อจัะติอบัคู่3าถืามืส3าคู่�ญด�งกล�าวีข�างติ�น ให�คู่รู�น4กถื4งเป@าหมืายของการูศ4กษ์า มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �ด�านเน�0อหารูะด�บัชาติ�ท�2ปรูากฏิอย��ในหล�กส�ติรูการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551 รูวีมืท�0งมืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �รูะด�บัเขติพ�0นท�2การูศ4กษ์า หรู�อท�องถื�2น
การูทบัทวีนคู่วีามืคู่าดหวี�งของหล�กส�ติรูการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน เน�2องจัากมืาติรูฐานแติ�ละรูะด�บัจัะมื�คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ก�บัเน�0อหาสารูะติ�าง ๆ ซึ่42งมื�คู่วีามืแติกติ�างลดหล�2นก�นไป ด�วียเหติ"น�0ข� 0นท�2 1 ของ Backward
Design คู่รู�จั4งติ�องจั�ดล3าด�บัคู่วีามืส3าคู่�ญและเล�อกผลล�พธิ์!ปลายทางของน�กเรู�ยน ซึ่42งเป1นผลการูเรู�ยนรู� �ท�2เก�ดจัากคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนติ�อไป
19
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนคู่�ออะไรู คู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนเป1นคู่วีามืรู� �ท�2ล4กซึ่40ง
ได�แก� คู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอด คู่วีามืส�มืพ�นธิ์! และหล�กการูของเน�0อหาและวี�ชาท�2น�กเรู�ยนเรู�ยนรู� � หรู�อกล�าวีอ�กน�ยหน42งเป1นคู่วีามืรู� �ท�2อ�งเน�0อหา คู่วีามืรู� �น�0เก�ดจัากการูสะสมืข�อมื�ลติ�าง ๆ ของน�กเรู�ยนและเป1นองคู่!คู่วีามืรู� �ท�2น�กเรู�ยนสรู�างข40นด�วียตินเอง
การูเข�ยนคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นในการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ถื�าคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนหมืายถื4ง สารูะส3าคู่�ญของส�2งท�2จัะเรู�ยนรู� �แล�วี
คู่รู�คู่วีรูจัะรู� �วี�าสารูะส3าคู่�ญหมืายถื4งอะไรู คู่3าวี�า สารูะส3าคู่�ญ มืาจัากคู่3าวี�า
Concept ซึ่42งน�กการูศ4กษ์าของไทยแปลเป1นภาษ์าไทยวี�า สารูะส3าคู่�ญ
คู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอด มืโนท�ศน! มืโนมืติ� และส�งก�ป ซึ่42งการูเข�ยนแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �น�ยมืใช�คู่3าวี�า สารูะส3าคู่�ญ
สารูะส3าคู่�ญเป1นข�อคู่วีามืท�2แสดงแก�นหรู�อเป@าหมืายเก�2ยวีก�บัเรู�2องใดเรู�2องหน42ง เพ�2อให�ได�ข�อสรู"ปรูวีมืและข�อแติกติ�างเก�2ยวีก�บัเรู�2องใดเรู�2องหน42ง
โดยอาจัคู่รูอบัคู่ล"มืข�อเทAจัจัรู�ง กฎ ทฤษ์ฎ� ปรูะเดAน และการูสรู"ปสารูะส3าคู่�ญและข�อคู่วีามืท�2มื�ล�กษ์ณีะรูวีบัยอดอย�างอ�2น
ปรูะเภทของสารูะส3าคู่�ญ1. รูะด�บักวี�าง (Broad Concept)
2. รูะด�บัการูน3าไปใช� (Operative Concept หรู�อ Functional Concept)
ติ�วีอย�างสารูะส3าคู่�ญรูะด�บักวี�าง ส"ขภาพของติ�วีอ�อนในคู่รูรูภ!ข40นอย��ก�บัการูปฏิ�บั�ติ�ตินของมืารูดา พ�ชมื�หลายชน�ด มื�ปรูะโยชน!ติ�างก�นติ�วีอย�างสารูะส3าคู่�ญรูะด�บัน3าไปใช� ส"ขภาพของติ�วีอ�อนในคู่รูรูภ!ข40นอย��ก�บัการูปฏิ�บั�ติ�ตินของมืารูดาใน
ด�านการูรู�บัปรูะทานอาหารู การูเคู่ล�2อนไหวี และการูรู�กษ์าส"ขภาพจั�ติ พ�ชมื� 2 ปรูะเภท คู่�อ พ�ชล�มืล"ก และพ�ชย�นติ�น พ�ชมื�ปรูะโยชน!ใน
การูท3าให�มื�สมืด"ลทางธิ์รูรูมืชาติ� เป1นท�2อย��อาศ�ย เป1นยารู�กษ์าโรูคู่ เป1นเคู่รู�2องน"�งห�มื และท3าให�โลกสวียงามื
แนวีทางการูเข�ยนสารูะส3าคู่�ญ
20
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. ให�เข�ยนสารูะส3าคู่�ญของท"กเรู�2อง โดยแยกเป1นข�อ ๆ (จั3านวีนข�อของสารูะส3าคู่�ญจัะเท�าก�บัจั3านวีนเรู�2อง)
2. การูเข�ยนสารูะส3าคู่�ญท�2ด�คู่วีรูเป1นสารูะส3าคู่�ญรูะด�บัการูน3าไปใช�3. สารูะส3าคู่�ญติ�องคู่รูอบัคู่ล"มืปรูะเดAนส3าคู่�ญคู่รูบัถื�วีน เพรูาะหาก
ขาดส�วีนใดไปแล�วีจัะท3าให�น�กเรู�ยนรู�บัสารูะส3าคู่�ญท�2ผ�ดไปท�นท�4. การูเข�ยนสารูะส3าคู่�ญท�2จัะให�คู่รูอบัคู่ล"มืปรูะเดAนส3าคู่�ญวี�ธิ์�การูหน42ง
คู่�อ การูเข�ยนแผนผ�งสารูะส3าคู่�ญ
ติ�วีอย�างการูเข�ยนแผนผ�งสารูะส3าคู่�ญ
สารูะส3าคู่�ญของปรูะโยชน!ของส�ติวี!: ปรูะโยชน!ของส�ติวี!แบั�งเป1น 3 ด�าน
ได�แก� ด�านการูใช�แรูงงาน ด�านการูใช�เป1นอาหารู และด�านการูเล�0ยงไวี�ด�เล�น5. การูเข�ยนสารูะส3าคู่�ญเก�2ยวีก�บัเรู�2องใดคู่วีรูเข�ยนล�กษ์ณีะเด�นท�2
มืองเหAนได�หรู�อน4กได�ออกมืาเป1นข�อ ๆ แล�วีจั3าแนกล�กษ์ณีะเหล�าน�0นเป1นล�กษ์ณีะจั3าเพาะและล�กษ์ณีะปรูะกอบั
6. การูเข�ยนข�อคู่วีามืท�2เป1นสารูะส3าคู่�ญ คู่วีรูใช�ภาษ์าท�2มื�การูข�ดเกลาอย�างด� เล�2ยงคู่3าท�2มื�คู่วีามืหมืายก3ากวีมืหรู�อฟ้" Iมืเฟ้Jอย
21
ปีรูะโยชั้น)ของ
ด�านการูใช�
ด�านการูใช�เป1น
ด�านการูเล�0ยงไวี�
ล�กษ์ณีะของส�ติวี!ท�2น3ามืา
ติ�วีอย�างส�ติวี!ท�2น3ามืาใช�ส�วีนติ�าง ๆ ของส�ติวี!ท�2น3ามืาใช�
ส�วีนติ�าง ๆ ของส�ติวี!แติ�ละชน�ดท�2น3ามืาล�กษ์ณีะของส�ติวี!ท�2เล�0ยง
ติ�วีอย�างของส�ติวี!ท�2เล�0ยงไวี�ด�เล�น
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติ�วิอย�างการูเข�ยนสารูะส.าคู่�ญ เรู�&อง แมืลงแมืลง ล�กษณะ
จั.าเพื้าะล�กษณะปีรูะกอบั
มื�ส� ü
มื� 6 ขา ü
มื�พ�ษ์ ü
รู�องได� ü
มื�ป;ก ü
ล3าติ�วีเป1นปล�อง ü
มื�หนวีดคู่ล3าทาง 2
เส�นü
เป1นอาหารูได� ü
ไมื�มื�กรูะด�กส�นหล�ง ü
สารูะส3าคู่�ญของแมืลง: แมืลงเป1นส�ติวี!ไมื�มื�กรูะด�กส�นหล�ง ล3าติ�วีเป1น 3 ปล�อง มื� 6 ขา มื�หนวีดคู่ล3าทาง 2 เส�น มื�ป;ก 2 ป;ก ติ�วีมื�ส�ติ�างก�น บัางชน�ดรู�องได� บัางชน�ดมื�พ�ษ์ และบัางชน�ดเป1นอาหารูได�
ข��นที่�&ข��นที่�& 22 ก.าหนดก.าหนดภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู��ติามืที่�&ก.าหนดไวิ�อย�างแที่�จัรู�งเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู��ติามืที่�&ก.าหนดไวิ�อย�างแที่�จัรู�ง
22
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เมื�2อคู่รู�ก3าหนดผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยนแล�วี ก�อนท�2จัะด3าเน�นการูข�0นติ�อไปขอให�คู่รู�ติอบัคู่3าถืามืส3าคู่�ญ ติ�อไปน�0
น�กเรู�ยนมื�พฤติ�กรูรูมืหรู�อแสดงออกในล�กษ์ณีะใด จั4งท3าให�คู่รู�ทรูาบัวี�า น�กเรู�ยนบัรูรูล"ผลล�พธิ์!ปลายทางติามืท�2ก3าหนดไวี�แล�วี
คู่รู�มื�หล�กฐานหรู�อใช�วี�ธิ์�การูใดท�2สามืารูถืรูะบั"ได�วี�า น�กเรู�ยนมื�พฤติ�กรูรูมืหรู�อแสดงออกติามืผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ก3าหนดไวี�
การูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืหล�กการูของ Backward
Design เน�นให�คู่รู�รูวีบัรูวีมืหล�กฐานการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ท�2จั3าเป1นและมื�หล�กฐานเพ�ยงพอท�2จัะกล�าวีได�วี�า การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท3าให�น�กเรู�ยนเก�ดผลส�มืฤทธิ์�(แล�วีไมื�ใช�เรู�ยนแคู่�ให�จับัติามืหล�กส�ติรูหรู�อเรู�ยนติามืช"ดของก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ท�2คู่รู�ก3าหนดไวี�เท�าน�0น วี�ธิ์�การูของ Backward Design ติ�องการูกรูะติ"�นให�คู่รู�คู่�ดล�วีงหน�าวี�า คู่รู�คู่วีรูจัะก3าหนดและรูวีบัรูวีมืหล�กฐานเช�งปรูะจั�กษ์!อะไรูบั�างก�อนท�2จัะออกแบับัหน�วียการูเรู�ยนรู� � โดยเฉพาะอย�างย�2งหล�กฐานด�งกล�าวีคู่วีรูจัะเป1นหล�กฐานท�2สามืารูถืใช�เป1นข�อมื�ลย�อนกล�บั ท�2มื�ปรูะโยชน!ส3าหรู�บัผ��เรู�ยนและคู่รู�ได�เป1นอย�างด� นอกจัากน�0 คู่รู�คู่วีรูใช�วี�ธิ์�การูวี�ดและปรูะเมื�นแบับัติ�อเน�2องอย�างไมื�เป1นทางการูและเป1นทางการู ติลอดรูะยะเวีลาท�2คู่รู�จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ให�แก�น�กเรู�ยน ซึ่42งสอดคู่ล�องก�บัแนวีคู่�ดท�2ติ�องการูให�คู่รู�ท3าการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �รูะหวี�างการูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ท�2เรู�ยกวี�า สอนไปีวิ�ดผลไปี
จั4งกล�าวีได�วี�าข� 0นน�0 คู่รู�คู่วีรูน4กถื4งพฤติ�กรูรูมืหรู�อการูแสดงออกของน�กเรู�ยน โดยพ�จัารูณีาจัากผลงานหรู�อช�0นงานท�2เป1นหล�กฐานเช�งปรูะจั�กษ์! ซึ่42งแสดงให�เหAนวี�าน�กเรู�ยนเก�ดผลล�พธิ์!ปลายทางติามืเกณีฑ์!ท�2ก3าหนดไวี�แล�วีและเกณีฑ์!ท�2ใช�ปรูะเมื�นคู่วีรูเป1นเกณีฑ์!คู่"ณีภาพในรู�ปของมื�ติ�คู่"ณีภาพ (Rubrics) อย�างไรูกAติามืคู่รู�อาจัจัะมื�หล�กฐานหรู�อใช�วี�ธิ์�การูอ�2น ๆ เช�น การูทดสอบัก�อนและหล�งเรู�ยน การูส�มืภาษ์ณี! การูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า การูฝึ/กปฏิ�บั�ติ�ขณีะเรู�ยนรู� �ปรูะกอบัด�วียกAได�
การูก.าหนดภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู��ติามืผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ก.าหนดไวิ�แล�วิ
23
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หล�งจัากท�2คู่รู�ได�ก3าหนดผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยนแล�วี คู่รู�คู่วีรูก3าหนดภารูะงานและวี�ธิ์�การูปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งเป1นหล�กฐานท�2แสดงวี�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู� �ติามืผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ก3าหนดไวี�แล�วี
ภารูะงาน หมืายถื4ง งานหรู�อก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดให�น�กเรู�ยนปฏิ�บั�ติ� เพ�2อให�บัรูรูล"ติามืจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� �/ติ�วีช�0วี�ดช�0นป;/มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �ท�2ก3าหนดไวี� ล�กษ์ณีะส3าคู่�ญของงานจัะติ�องเป1นงานท�2สอดคู่ล�องก�บัช�วี�ติจัรู�งในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น เป1นเหติ"การูณี!จัรู�งมืากกวี�าก�จักรูรูมืท�2จั3าลองข40นเพ�2อใช�ในการูทดสอบั ซึ่42งเรู�ยกวี�างานท�2ปฏิ�บั�ติ�เป1นงานท�2มื�คู่วีามืหมืายติ�อผ��เรู�ยน (Meaningful Task) นอกจัากน�0 งานและก�จักรูรูมืจัะติ�องมื�ขอบัเขติท�2ช�ดเจัน สอดคู่ล�องก�บัจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� �/ติ�วีช�0วี�ดช�0นป;/มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �ท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยน
ท�0งน�0เมื�2อได�ภารูะงานคู่รูบัถื�วีนติามืท�2ติ�องการูแล�วี คู่รู�จัะติ�องน4กถื4งวี�ธิ์�การูและเคู่รู�2องมื�อท�2จัะใช�วี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยน ซึ่42งมื�อย��มืากมืายหลายปรูะเภท คู่รู�จัะติ�องเล�อกให�เหมืาะสมืก�บัภารูะงานท�2น�กเรู�ยนปฏิ�บั�ติ�
ติ�วีอย�างภารูะงานเรู�2อง อาหารูหล�ก 5 หมื��และสารูอาหารูในอาหารูหล�ก 5 หมื�� รูวีมืท�0งการูก3าหนดวี�ธิ์�การูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยนด�งติารูาง
24
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติ�วีอย�าง ภารูะงาน/ผลงาน แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เรู�2อง อาหารูหล�ก 5 หมื��และสารูอาหารูในอาหารูหล�ก 5 หมื��
สารูะที่�& 1 : ส�&งมื�ชั้�วิ�ติก�บักรูะบัวินการูด.ารูงชั้�วิ�ติมืาติรูฐาน วิ 1.1 : เข�าใจัหน�วียพ�0นฐานของส�2งมื�ช�วี�ติ คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของโคู่รูงสรู�างและหน�าท�2ของรูะบับัติ�าง ๆ ของส�2งมื�ช�วี�ติท�2ท3างานส�มืพ�นธิ์!ก�น มื�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ส�2อสารูส�2งท�เรู�ยนรู� � และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ในการูด3ารูงช�วี�ติของตินเองและด�แลส�2งมื�ช�วี�ติ
ติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$
สารูะการูเรู�ยน
รู��
ภารูะงาน/
ผลงาน/
ชั้��นงาน
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผล
ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��
ส�&อการูเรู�ยนรู��วิ�ธ�การู เคู่รู�&องมื�อ เกณฑ์)
วี�เคู่รูาะห!สารูอาหารูและอภ�ปรูายคู่วีามื
อาหารูหล�ก 5 หมื��คู่วีามืหมืายและปรูะเภทของสารู
รูายงานเรู�2องอาหารูหล�ก 5
หมื��และ
ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �
ติรูวีจัผลงาน
แบับัส�มืภาษ์ณี!
แบับัติรูวีจัสอบั
เกณีฑ์!คู่"ณีภาพ
4 รูะด�บัเกณีฑ์!คู่"ณีภาพ
การูส3ารูวีจัสารูอาหารูท�2ได�ในแติ�ละวี�น
1. ภาพอาหารูติ�าง ๆ2. ภาพเดAกท�2มื�ส"ขภาพรู�างกายแขAงแรูงและไมื�แขAงแรูง3. แผนภ�มื�พ�รูะมื�ดอาหารู4. แบับับั�นท4กข�อมื�ลการูสรู�างคู่3าถืามืของ
25
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จั3าเป1นท�2รู �างกายติ�องได�รู�บัสารูอาหารูในส�ดส�วีนท�2เหมืาะสมืก�บัเพศและวี�ย
อาหารู สารูอาหารูในอาหารูหล�ก
5 หมื��
ส�งเกติการู รูายงานส�งเกติการู ท3างานกล"�มื
ผลงานแบับัส�งเกติการูณี! ท3างานกล"�มืแบับัปรูะเมื�น พฤติ�กรูรูมืการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื เป1นรูายบั"คู่คู่ล และเป1นกล"�มื
4 รูะด�บัเกณีฑ์!คู่"ณีภาพ
4 รูะด�บัเกณีฑ์!คู่"ณีภาพ
4 รูะด�บั
น�กเรู�ยนจัากปรูะเดAนปDญหาท�2ศ4กษ์า5. แบับับั�นท4กข�อมื�ลการูอภ�ปรูายจัากปรูะเดAนปDญหาท�2ศ4กษ์า6. แบับับั�นท4กคู่วีามืรู� �7. ใบังานท�2 1 ส3ารูวีจัสารูอาหารูท�2ได�ในแติ�ละวี�น8. ใบัก�จักรูรูมืท�2 1 เรู�2อง สารูอาหารูในอาหารูหล�ก 5 หมื��9. ใบัก�จักรูรูมืท�2 2 การูส3ารูวีจัสารูอาหารูในอาหารูหล�ก 5 หมื��10. แบับัทดสอบั เรู�2อง สารูอาหารูในอาหารูหล�ก 5 หมื��
26
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนจัะเก�ดข40นได� น�กเรู�ยนจัะติ�องมื�คู่วีามืสามืารูถื 6
ปรูะการู ได�แก�1. การูอธ�บัาย ชั้��แจัง เป1นคู่วีามืสามืารูถืท�2น�กเรู�ยนแสดงออกโดย
การูอธิ์�บัายหรู�อช�0แจังในส�2งท�2เรู�ยนรู� �ได�อย�างถื�กติ�อง สอดคู่ล�อง มื�เหติ"มื�ผล และ เป1นรูะบับั
2. การูแปีลคู่วิามืและติ�คู่วิามื เป1นคู่วีามืสามืารูถืท�2น�กเรู�ยนแสดงออกโดยการูแปลคู่วีามืและติ�คู่วีามืได�อย�างมื�คู่วีามืหมืาย ติรูงปรูะเดAน กรูะจั�างช�ด และทะล"ปรู"โปรู�ง
3. การูปีรูะย'กติ) ด�ดแปีลง และน.าไปีใชั้� เป1นคู่วีามืสามืารูถืท�2น�กเรู�ยนแสดงออกโดยการูน3าส�2งท�2ได�เรู�ยนรู� �ไปส��การูปฏิ�บั�ติ�ได�อย�างมื�ปรูะส�ทธิ์�ผล มื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ และคู่ล�องแคู่ล�วี
4. การูมื�มื'มืมืองที่�&หลากหลาย เป1นคู่วีามืสามืารูถืท�2น�กเรู�ยนแสดงออกโดยการูมื�มื"มืมืองท�2น�าเช�2อถื�อ เป1นไปได� มื�คู่วีามืล4กซึ่40ง แจั�มืช�ด และแปลกใหมื�
5. การูให�คู่วิามืส.าคู่�ญใส�ใจัในคู่วิามืรู��ส!กของผ��อ�&น เป1นคู่วีามืสามืารูถืท�2น�กเรู�ยนแสดงออกโดยการูมื�คู่วีามืละเอ�ยดรูอบัคู่อบั เปBดเผย รู�บัฟ้Dงคู่วีามืคู่�ดเหAนของผ��อ�2น รูะมื�ดรูะวี�งท�2จัะไมื�ให�เก�ดคู่วีามืกรูะทบักรูะเท�อนติ�อผ��อ�2น
6. การูรู��จั�กตินเอง เป1นคู่วีามืสามืารูถืท�2น�กเรู�ยนแสดงออกโดยการูมื�คู่วีามืติรูะหน�กรู� � สามืารูถืปรูะมืวีลผลข�อมื�ลจัากแหล�งท�2หลากหลาย ปรู�บัติ�วีได� รู� �จั�กใคู่รู�คู่รูวีญ และมื�คู่วีามืเฉล�ยวีฉลาด
นอกจัากน�0หล�กส�ติรูแกนกลางการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช
2551 ได�ก3าหนดสมืรูรูถืนะส3าคู่�ญของน�กเรู�ยนหล�งจัากส3าเรูAจัการูศ4กษ์าติามืหล�กส�ติรูไวี� 5 ปรูะการู ด�งน�0
1. คู่วิามืสามืารูถในการูส�&อสารู เป1นคู่วีามืสามืารูถืของน�กเรู�ยนในการูถื�ายทอดคู่วีามืคู่�ด คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจั คู่วีามืรู� �ส4ก และท�ศนะของตินเอง เพ�2อแลกเปล�2ยนข�อมื�ลข�าวีสารูและปรูะสบัการูณี! อ�นจัะเป1นปรูะโยชน!ติ�อการูพ�ฒนาตินเองและส�งคู่มื รูวีมืท�0งการูเจัรูจัาติ�อรูองเพ�2อปรูะน�ปรูะนอมื
การูเล�อกท�2จัะรู�บัและไมื�รู�บัข�อมื�ลข�าวีสารูด�วียหล�กเหติ"ผลและคู่วีามืถื�กติ�อง
27
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติลอดจันการูเล�อกใช�วี�ธิ์�การูส�2อสารูท�2มื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ โดยคู่3าน4งถื4งผลกรูะทบัท�2มื�ติ�อตินเองและส�งคู่มื
2. คู่วิามืสามืารูถในการูคู่�ด เป1นคู่วีามืสามืารูถืของน�กเรู�ยนในการูคู่�ดวี�เคู่รูาะห! การูคู่�ดส�งเคู่รูาะห! การูคู่�ดอย�างมื�วี�จัารูณีญาณี การูคู่�ดอย�างสรู�างสรูรูคู่! การูคู่�ดเช�งคู่"ณีธิ์รูรูมื และการูคู่�ดอย�างเป1นรูะบับั เพ�2อน3าไปส��การูสรู�างองคู่!คู่วีามืรู� �หรู�อสารูสนเทศ เพ�2อการูติ�ดส�นใจัเก�2ยวีก�บัตินเองและส�งคู่มืได�อย�างเหมืาะสมื
3. คู่วิามืสามืารูถในการูแก�ปี7ญหา เป1นคู่วีามืสามืารูถืของน�กเรู�ยนในการูแก�ปDญหาและอ"ปสรูรูคู่ติ�าง ๆ ท�2เผช�ญได�อย�างถื�กติ�องเหมืาะสมืบันพ�0นฐานของหล�กเหติ"ผล คู่"ณีธิ์รูรูมืและข�อมื�ลสารูสนเทศ เข�าใจัคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!และการูเปล�2ยนแปลงของเหติ"การูณี!ติ�าง ๆ ในส�งคู่มื ปรูะย"กติ!คู่วีามืรู� �มืาใช�ในการูป@องก�นและแก�ไขปDญหา และมื�การูติ�ดส�นใจัท�2มื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ โดยคู่3าน4งถื4งผลกรูะทบัท�2เก�ดข40นติ�อตินเอง ส�งคู่มื และส�2งแวีดล�อมื
4. คู่วิามืสามืารูถในการูใชั้�ที่�กษะ/กรูะบัวินการูและที่�กษะในการูด.าเน�นชั้�วิ�ติ เป1นคู่วีามืสามืารูถืของน�กเรู�ยนในด�านการูน3ากรูะบัวีนการูติ�าง ๆ ไปใช�ในการูด3าเน�นช�วี�ติปรูะจั3าวี�น การูท3างานและการูอย��รู�วีมืก�นในส�งคู่มืด�วียการูสรู�างเสรู�มืคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!อ�นด�รูะหวี�างบั"คู่คู่ล การูจั�ดการูและหาทางออกท�2เหมืาะสมืด�านคู่วีามืข�ดแย�งและคู่วีามืแติกติ�างรูะหวี�างบั"คู่คู่ล
การูปรู�บัติ�วีให�ท�นก�บัการูเปล�2ยนแปลงของส�งคู่มืและสภาพแวีดล�อมื การูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � และการูรู� �จั�กหล�กเล�2ยงพฤติ�กรูรูมืท�2ไมื�พ4งปรูะสงคู่!ซึ่42งจัะส�งผลกรูะทบัติ�อตินเองและผ��อ�2น
5. คู่วิามืสามืารูถในการูใชั้�เที่คู่โนโลย� เป1นคู่วีามืสามืารูถืของน�กเรู�ยนในการูเล�อกใช�เทคู่โนโลย�ด�านติ�าง ๆ ท�0งด�านวี�ติถื" แนวีคู่�ด และวี�ธิ์�การูในการูพ�ฒนาตินเองและส�งคู่มืด�านการูเรู�ยนรู� � การูส�2อสารู การูท3างาน
การูแก�ปDญหา และการูอย��รู�วีมืก�บัผ��อ�2นได�อย�างถื�กติ�องเหมืาะสมืและมื�คู่"ณีธิ์รูรูมื
นอกจัากสมืรูรูถืนะส3าคู่�ญของน�กเรู�ยนหล�งจัากส3าเรูAจัการูศ4กษ์าติามืหล�กส�ติรูท�2กล�าวีแล�วีข�างติ�น หล�กส�ติรูแกนกลางการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน
28
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551 ได�ก3าหนดคู่"ณีล�กษ์ณีะท�2พ4งปรูะสงคู่!ของน�กเรู�ยนหล�งจัากส3าเรูAจัการูศ4กษ์าติามืหล�กส�ติรูไวี� 8 ปรูะการู ด�งน�0
1. รู�กชั้าติ� ศึาสน) กษ�ติรู�ย) เป1นคู่"ณีล�กษ์ณีะในฐานะพลเมื�องไทย ติ�องรู� �คู่"ณีคู่�า หวีงแหน และเท�ดท�นสถืาบั�นส�งส"ดของชาติ�
2. ซึ่�&อส�ติย)ส'จัรู�ติ เป1นคู่"ณีล�กษ์ณีะท�2ผ��เรู�ยนมื�จั�ติส3าน4กคู่�าน�ยมื และมื�คู่"ณีธิ์รูรูมื จัรู�ยธิ์รูรูมืในการูอย��รู �วีมืก�นก�บัผ��อ�2นในส�งคู่มือย�างมื�คู่วีามืส"ข
3. มื�วิ�น�ย เป1นคู่"ณีล�กษ์ณีะของน�กเรู�ยนด�านการูปรูะพฤติ�ปฏิ�บั�ติ�ติามื กฎ รูะเบั�ยบัของส�งคู่มือย�างมื�คู่วีามืรู�บัผ�ดชอบั และคู่วีามืซึ่�2อส�ติย!ติ�อตินเองและผ��อ�2น
4. ใฝึE เรู�ยนรู�� เป1นคู่"ณีล�กษ์ณีะของน�กเรู�ยนด� านคู่วีามืกรูะติ�อรู�อรู�นในการูแสวีงหาคู่วีามืรู� �อยากรู� � อยากเรู�ยน รู�กการูอ�านการูเข�ยน การูฟ้Dง รู� �จั�กติ�0งคู่3าถืามืเพ�2อหาเหติ"ผล ท�0งด�วียตินเองและรู�วีมืก�บัผ��อ�2นด�วียคู่วีามืขย�น หมื�2นเพ�ยรู และอดทน และเปBดรู�บัคู่วีามืคู่�ดใหมื� ๆ
5. อย��อย�างพื้อเพื้�ยง เป1นคู่"ณีล�กษ์ณีะ ของน�กเรู�ยนในการูด3ารูงช�วี�ติอย�างมื�คู่วีามืพอปรูะมืาณีใช� ส�2งของอย�างปรูะหย�ด พอใจัในส�2งท�2ตินมื�อย��บันหล�กเหติ"ผล และมื�ภ�มื�คู่"�มืก�นท�2ด�
6. มื'�งมื�&นในการูที่.า งาน เป1นคู่"ณีล�กษ์ณีะของผ�� เรู�ยนท�2มื�จั�ติส3าน4กในการูใช� บัรู�หารูงานและทรู�พยากรูอย�างคู่"�มืคู่�าและย�2งย�น ในการูท3างานติามืคู่วีามืคู่�ดสรู�างสรูรูคู่! มื�ท�กษ์ะและมื"�งมื�2นติ�อคู่วีามืส3าเรูAจัของงาน
7. รู�กคู่วิามืเปี4นไที่ย เป1นคู่"ณีล�กษ์ณีะของผ�� เรู�ยนท�2รู� �จั�กหวีงแหน อน"รู�กษ์!พ�ฒนาวี�ถื�ช�วี�ติของคู่นไทย ปรูะพฤติ�ติามืวี�ฒนธิ์รูรูมืไทยให�คู่งอย��คู่��ไทย
8. มื�จั�ติสาธารูณะ เป1นคู่"ณีล�กษ์ณีะท�2ผ��เรู�ยนได�ท3าปรูะโยชน!ติามืคู่วีามืสามืารูถื คู่วีามืถืน�ดและคู่วีามืสนใจัในล�กษ์ณีะอาสาสมื�คู่รู เพ�2อ
29
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แสดงคู่วีามืรู�บัผ�ดชอบั คู่วีามืเส�ยสละ มื�จั�ติมื"�งท3า ปรูะโยชน!ติ�อคู่รูอบัคู่รู�วี ช"มืชน ส�งคู่มื
ด�งน�0นการูก3าหนดภารูะงานให�น�กเรู�ยนปฏิ�บั�ติ� รูวีมืท�0งการูเล�อกวี�ธิ์�การูและเคู่รู�2องมื�อปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �น� 0น คู่รู�คู่วีรูคู่3าน4งถื4งคู่วีามืสามืารูถืของน�กเรู�ยน 6 ปรูะการู ติามืแนวีคู่�ดของ Backward Design
สมืรูรูถืนะส3าคู่�ญและคู่"ณีล�กษ์ณีะท�2พ4งปรูะสงคู่!ของน�กเรู�ยนหล�งจัากส3าเรูAจัการูศ4กษ์าติามืหล�กส�ติรูท�2ได�กล�าวีไวี�ข�างติ�น เพ�2อให�ภารูะงาน วี�ธิ์�การู
และเคู่รู�2องมื�อวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �มื�คู่รูอบัคู่ล"มืส�2งท�2สะท�อนผลล�พธิ์!ปลายทางท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยนอย�างแท�จัรู�ง
นอกจัากน�0การูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืแนวีคู่�ดของ
Backward Design ในข�0นท�2 2 น�0 คู่รู�จัะติ�องคู่3าน4งถื4งภารูะงาน วี�ธิ์�การู
เคู่รู�2องวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ท�2มื�คู่วีามืเท�2ยงติรูง คู่วีามืเช�2อถื�อได� มื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ ติรูงก�บัสภาพจัรู�ง มื�คู่วีามืย�ดหย"�น และให�คู่วีามืสบัายใจัแก�น�กเรู�ยนเป1นส3าคู่�ญ
ข��นที่�&ข��นที่�& 3 3 วิางแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��วิางแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��เมื�2อคู่รู�มื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ช�ดเจันเก�2ยวีก�บัการูก3าหนดผลล�พธิ์!
ปลายทางท�2ติ�องการูให�เก�ดข40นก�บัน�กเรู�ยน รูวีมืท�0งก3าหนดภารูะงานและการูปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� � ซึ่42งเป1นหล�กฐานท�2แสดงวี�าน�กเรู�ยนเก�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืท�2ก3าหนดไวี�อย�างแท�จัรู�งแล�วี ข� 0นติ�อไปคู่รู�คู่วีรูน4กถื4งก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ติ�าง ๆ ท�2จัะจั�ดให�แก�น�กเรู�ยน การูท�2คู่รู�จัะน4กถื4งก�จักรูรูมืติ�าง ๆ ท�2จัะจั�ดให�น�กเรู�ยนได�น� 0น คู่รู�คู่วีรูติอบัคู่3าถืามืส3าคู่�ญ ติ�อไปน�0
ถื�าคู่รู�ติ�องการูจัะจั�ดการูเรู�ยนรู� �ให�น�กเรู�ยนเก�ดคู่วีามืรู� �เก�2ยวีก�บัข�อเทAจัจัรู�ง คู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอด หล�กการู และท�กษ์ะกรูะบัวีนการูติ�าง ๆ ท�2จั3าเป1นส3าหรู�บัน�กเรู�ยน ซึ่42งจัะท3าให�น�กเรู�ยนเก�ดผลล�พธิ์!ปลายทางติามืท�2ก3าหนดไวี� รูวีมืท�0งเก�ดเป1นคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทนติ�อไปน�0น คู่รู�สามืารูถืจัะใช�วี�ธิ์�การูง�าย ๆ อะไรูบั�าง
ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ท�2จัะช�วียเป1นส�2อน3าให�ผ��เรู�ยนเก�ดคู่วีามืรู� �และท�กษ์ะท�2จั3าเป1นมื�อะไรูบั�าง
30
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ส�2อและแหล�งการูเรู�ยนรู� �ท�2เหมืาะสมืและด�ท�2ส"ด ซึ่42งจัะท3าให�ผ��เรู�ยนบัรูรูล"ติามืมืาติรูฐานของหล�กส�ติรูมื�อะไรูบั�าง
ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ติ�าง ๆ ท�2ก3าหนดไวี�คู่วีรูจั�ดก�จักรูรูมืใดก�อนและคู่วีรูจั�ดก�จักรูรูมืใด
ภายหล�ง ก�จักรูรูมืติ�าง ๆ ออกแบับัไวี�เพ�2อติอบัสนองคู่วีามืแติกติ�างรูะหวี�าง
บั"คู่คู่ลของน�กเรู�ยนหรู�อไมื� เพรูาะเหติ"ใด การูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ติ�าง ๆ เพ�2อให�น�กเรู�ยนเก�ดผลล�พธิ์!ปลายทางติามืแนวีคู่�ดของ Backward Design น�0น วี�กก�นส!และแมืAคู่ไทได�เสนอแนะให�คู่รู�เข�ยนแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �โดยใช�แนวีคู่�ดของ WHERETO (ไปท�2ไหน) ซึ่42งมื�รูายละเอ�ยดด�งน�0
W แทน ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ท�2จั�ดให�น� 0นจัะติ�องช�วียให�น�กเรู�ยนรู� �วี�าหน�วียการูเรู�ยนรู� �น�0จัะด3าเน�นไปในท�ศทางใด (Where) และส�2งท�2คู่าดหวี�งคู่�ออะไรู (What) มื�อะไรูบั�าง ช�วียให�คู่รู�ทรูาบัวี�าน�กเรู�ยนมื�คู่วีามืรู� �พ�0นฐานและคู่วีามืสนใจัอะไรูบั�าง
H แทน ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �คู่วีรูด4งด�ดคู่วีามืสนใจัน�กเรู�ยนท"กคู่น (Hook) ท3าให�น�กเรู�ยนเก�ดคู่วีามืสนใจัในส�2งท�2จัะเรู�ยนรู� � (Hold) และใช�ส�2งท�2น�กเรู�ยนสนใจัเป1นแนวีทางในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �
E แทน ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �คู่วีรูส�งเสรู�มืและจั�ดให� (Equip)
น�กเรู�ยนได�มื�ปรูะสบัการูณี! (Experience) ในแนวีคู่�ดหล�ก/คู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอด และส3ารูวีจั รูวีมืท�0งวี�น�จัฉ�ย (Explore) ในปรูะเดAนติ�าง ๆ ท�2น�าสนใจั
R แทน ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �คู่วีรูเปBดโอกาสให�น�กเรู�ยนได�คู่�ดทบัทวีน (Rethink) ปรู�บั (Revise) คู่วีามืเข�าใจัในคู่วีามืรู� �และงานท�2ปฏิ�บั�ติ�
E แทน ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �คู่วีรูเปBดโอกาสให�น�กเรู�ยนได�ปรูะเมื�น (Evaluate) ผลงานและส�2งท�2เก�2ยวีข�องก�บัการูเรู�ยนรู� �
T แทน ก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �คู่วีรูออกแบับั (Tailored) ส3าหรู�บัน�กเรู�ยนเป1นรูายบั"คู่คู่ลเพ�2อให�สอดคู่ล�องก�บัคู่วีามืติ�องการู คู่วีามืสนใจั และคู่วีามืสามืารูถืท�2แติกติ�างก�นของน�กเรู�ยน
31
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
O แทน การูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ติ�าง ๆ ให�เป1นรูะบับั (Organized) ติามืล3าด�บัการูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยนและกรูะติ"�นให�น�กเรู�ยนมื�ส�วีนรู�วีมืในการูสรู�างองคู่!คู่วีามืรู� �ติ� 0งแติ�เรู�2มืแรูกและติลอดไป ท�0งน�0เพ�2อการูเรู�ยนรู� �ท�2มื�ปรูะส�ทธิ์�ผล
อย�างไรูกAติามื มื�ข�อส�งเกติวี�า การูวีางแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2มื�การูก3าหนดวี�ธิ์�การูจั�ดการูเรู�ยนรู� � การูล3าด�บับัทเรู�ยน รูวีมืท�0งส�2อและแหล�งการูเรู�ยนรู� �ท�2เฉพาะเจัาะจังน�0น จัะปรูะสบัผลส3าเรูAจัได�กAติ�อเมื�2อคู่รู�ได�มื�การูก3าหนดผลล�พธิ์!ปลายทาง หล�กฐานและวี�ธิ์�การูวี�ดและปรูะเมื�นผลท�2แสดงวี�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู� �ติามืท�2ก3าหนดไวี�อย�างแท�จัรู�งแล�วี การูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �เป1นเพ�ยงส�2อท�2จัะน3าไปส��เป@าหมืายคู่วีามืส3าเรูAจัท�2ติ�องการูเท�าน�0น ด�วียเหติ"น�0ถื�าคู่รู�มื�เป@าหมืายท�2ช�ดเจันกAจัะช�วียท3าให�การูวีางแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และการูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� � สามืารูถืท3าให�น�กเรู�ยนเก�ดผลส�มืฤทธิ์�(ติามืท�2ก3าหนดไวี�ได�
โดยสรู"ปจั4งกล�าวีได�วี�า ข� 0นน�0เป1นการูคู่�นหาส�2อการูเรู�ยนรู� � แหล�งการูเรู�ยนรู� � และก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ท�2สอดคู่ล�องเหมืาะสมืก�บัน�กเรู�ยน ก�จักรูรูมืท�2ก3าหนดข40นคู่วีรูเป1นก�จักรูรูมืท�2จัะส�งเสรู�มืให�น�กเรู�ยนสามืารูถืสรู�างและสรู"ปเป1นคู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอดและหล�กการูท�2ส3าคู่�ญของสารูะท�2เรู�ยนรู� � ก�อให�เก�ดคู่วีามืเข�าใจัท�2คู่งทน รูวีมืท�0งคู่วีามืรู� �ส4กและคู่�าน�ยมืท�2ด�ไปพรู�อมื ๆ ก�บัท�กษ์ะคู่วีามืช3านาญ
32
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติ�วิอย�างผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��แบับั Backward Design
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�&......ข��นที่�& 1 ผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บัน�กเรู�ยนติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$ 1. ............................................................................................................... 2. ...............................................................................................................คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนน�กเรู�ยนจัะเข�าใจัวิ�า…1. ................................................2. ...............................................
คู่.าถามืส.าคู่�ญที่�&ที่.าให�เก�ดคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
1.....................................................................2.....................................................................
คู่วิามืรู��ของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะรู��วิ�า…1. .................................................2. .................................................3. .................................................
ที่�กษะ/คู่วิามืสามืารูถของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะสามืารูถ...1. ..................................................................2. ..................................................................3. ...................................................................
ข��นที่�& 2 ภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู��ติามืที่�&ก.าหนดไวิ� อย�างแที่�จัรู�ง1. ภารูะงานที่�&ผ��เรู�ยนติ�องปีฏิ�บั�ติ� ........................................................................................................................... ..............................................................................................
33
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
............................2. วิ�ธ�การูและเคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��วิ�ธ�การูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
............................................... ...............................................
............................................... ...............................................
3. ส�&งที่�&มื'�งปีรูะเมื�น ............................................................................................................................... ...............................................................................................................................ข��นที่�& 3 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��..............................................................................................................................................................................................................................................
เมื�2อคู่รู�ออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design แล�วี คู่รู�สามืารูถืเข�ยนแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เป1นรูายช�2วีโมืงได�โดยใช�รู�ปแบับัของแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับัเรู�ยงห�วีข�อ ซึ่42งมื�รูายละเอ�ยดด�งน�0
ชั้�&อแผน...(รูะบั"ช�2อและล3าด�บัท�2ของแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �)ชั้�&อเรู�&อง...(รูะบั"ช�2อเรู�2องท�2จัะท3าการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �)สารูะที่�&...(รูะบั"สารูะท�2ใช�จั�ดการูเรู�ยนรู� �)เวิลา...(รูะบั"รูะยะเวีลาท�2ใช�ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติ�อ 1 แผน)
ชั้��น...(รูะบั"ช� 0นท�2จั�ดการูเรู�ยนรู� �)หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�&...(รูะบั"ช�2อและล3าด�บัท�2ของหน�วียการูเรู�ยนรู� �)
34
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สารูะส.าคู่�ญ...(เข�ยนคู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอดหรู�อมืโนท�ศน!ของห�วีเรู�2องท�2จัะจั�ดการูเรู�ยนรู� �)
ติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$...(รูะบั"ติ�วีช�0วี�ดช�0นป;ท�2ใช�เป1นเป@าหมืายของแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �)
จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��...(ก3าหนดให�สอดคู่ล�องก�บัสมืรูรูถืนะส3าคู่�ญและคู่"ณีล�กษ์ณีะท�2พ4ง
ปรูะสงคู่!ของน�กเรู�ยนหล�งจัากส3าเรูAจัการูศ4กษ์า ติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศ4กษ์าข�0น
พ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551 ซึ่42งปรูะกอบัด�วียด�านคู่วีามืรู� � (Knowledge: K)
ด�านคู่"ณีธิ์รูรูมื จัรู�ยธิ์รูรูมื และเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! (Affective: A)
ด�านท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู (Performance: P)
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��...(รูะบั"วี�ธิ์�การูและเคู่รู�2องวี�ดและปรูะเมื�นผลท�2สอดคู่ล�อง
ก�บัจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� �ท�0ง 3 ด�าน)
สารูะการูเรู�ยนรู��...(รูะบั"สารูะและเน�0อหาท�2ใช�จั�ดการูเรู�ยนรู� � อาจัเข�ยนเฉพาะห�วีเรู�2องกAได�)
กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��...(ก3าหนดให�สอดคู่ล�องก�บัธิ์รูรูมืชาติ�ของกล"�มืสารูะและการู
บั�รูณีาการูข�ามืสารูะ)ก�จักรูรูมืเสนอแนะ...(รูะบั"รูายละเอ�ยดของก�จักรูรูมืท�2น�กเรู�ยนคู่วีรู
ปฏิ�บั�ติ�เพ�2มืเติ�มื)
แนวิที่างบั�รูณาการู...(เสนอแนะและรูะบั"ก�จักรูรูมืของกล"�มืสารูะอ�2นท�2บั�รูณีาการูรู�วีมืก�น)
ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��...(รูะบั"ส�2อ อ"ปกรูณี! และแหล�งเรู�ยนรู� �ท�2ใช�ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �)
บั�นที่!กผลหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��...(รูะบั"รูายละเอ�ยดของผลการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืแผนท�2
35
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก3าหนดไวี� อาจัน3าเสนอข�อเด�นและข�อด�อยให�เป1นข�อมื�ลท�2สามืารูถืใช�เป1นส�วีนหน42ง
ของการูท3าวี�จั�ยในช�0นเรู�ยนได�)ในส�วีนของการูเข�ยนการูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �น� 0น ให�คู่รู�ท�2เข�ยน
โดยน3าข� 0นติอนหล�กของเทคู่น�คู่ วี�ธิ์�การูของการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2เน�นผ��เรู�ยนเป1นศ�นย!กลาง เช�น การูเรู�ยนแบับัแก�ปDญหา การูศ4กษ์าเป1นรูายบั"คู่คู่ล การูอภ�ปรูายกล"�มืย�อย/กล"�มืใหญ� การูฝึ/กปฏิ�บั�ติ�การู การูส�บัคู่�นข�อมื�ล ฯลฯ มืาเข�ยนในข�0นการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � โดยให�คู่3าน4งถื4งธิ์รูรูมืชาติ�ของกล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �
การูใช�แนวีคู่�ดของการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืแนวีคู่�ดของ Backward Design จัะช�วียให�คู่รู�มื�คู่วีามืมื�2นใจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และใช�แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ของ ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ได�อย�างมื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพติ�อไป3. แนวิที่างการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู)ติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศึ!กษาข��นพื้��นฐาน พื้'ที่ธศึ�กรูาชั้ 2551
วี�ทยาศาสติรู!ท3าให�คู่นได�พ�ฒนาช�วี�ติ ท�0งคู่วีามืคู่�ดเป1นเหติ"เป1นผล คู่�ดสรู�างสรูรูคู่! คู่�ดวี�เคู่รูาะห! วี�จัารูณี! มื�ท�กษ์ะท�2ส3าคู่�ญในการูคู่�นคู่วี�าหาคู่วีามืรู� � มื�คู่วีามืสามืารูถืในการูแก�ปDญหาอย�างเป1นรูะบับั สามืารูถืติ�ดส�นใจัโดยใช�ข�อมื�ลหลากหลายและปรูะจั�กษ์!พยานท�2ติรูวีจัสอบัได� วี�ทยาศาสติรู!เป1นวี�ฒนธิ์รูรูมืของโลกสมื�ยใหมื� ซึ่42งเป1นส�งคู่มืแห�งคู่วีามืรู� � (knowledge
based society) ท"กคู่นจั4งจั3าเป1นติ�องได�รู�บัการูพ�ฒนาให�รู� �วี�ทยาศาสติรู! (scientific literacy for all) เพ�2อท�2จัะมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัโลกธิ์รูรูมืชาติ�และเทคู่โนโลย�ท�2มืน"ษ์ย!สรู�างสรูรูคู่!ข40น และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�อย�างมื�เหติ"ผล สรู�างสรูรูคู่! มื�คู่"ณีธิ์รูรูมื คู่วีามืรู� �วี�ทยาศาสติรู!ไมื�เพ�ยงแติ�น3ามืาใช�ในการูพ�ฒนาคู่"ณีภาพช�วี�ติท�2ด� แติ�ย�งช�วียให�คู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัธิ์รูรูมืชาติ�อย�างสมืด"ลและย�2งย�น และท�2ส3าคู่�ญอย�างย�2งคู่�อ คู่วีามืรู� �
36
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
วี�ทยาศาสติรู!ช�วียเพ�2มืข�ดคู่วีามืสามืารูถืในการูพ�ฒนาเศรูษ์ฐก�จั สามืารูถืแข�งข�นก�บันานาปรูะเทศและด3าเน�นช�วี�ติอย��รู�วีมืก�นในส�งคู่มืโลกได�อย�างมื�คู่วีามืส"ข การูท�2จัะสรู�างคู่วีามืเข�มืแขAงทางด�านวี�ทยาศาสติรู!น� 0นองคู่!ปรูะกอบัท�2ส3าคู่�ญปรูะการูหน42งคู่�อ การูจั�ดการูศ4กษ์า เพ�2อเติรู�ยมืคู่นให�อย��ในส�งคู่มืวี�ทยาศาสติรู!และเทคู่โนโลย�เป1นท�0งผ��ผล�ติและผ��บัรู�โภคู่ท�2มื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ
วี�ทยาศาสติรู!เป1นกล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �หล�กในโคู่รูงสรู�างหล�กส�ติรูแกนกลางการูศ4กษ์าข�0นพ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551 หล�กส�ติรูและการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � ติลอดจันการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �มื�คู่วีามืส3าคู่�ญอย�างย�2งในการูวีางรูากฐานการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู!ของน�กเรู�ยนแติ�ละรูะด�บัช�0นให�ติ�อเน�2องเช�2อมืโยง ติ�0งแติ�ช� 0นปรูะถืมืศ4กษ์าป;ท�2 1 ถื4งมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 6 ด�งน�0น จั4งจั3าเป1นท�2จัะติ�องจั�ดหล�กส�ติรูแกนกลางท�2มื�การูเรู�ยงล3าด�บัคู่วีามืยากง�ายของเน�0อหาสารูะในแติ�ละรูะด�บัช�0น การูเช�2อมืโยงคู่วีามืรู� �ก�บักรูะบัวีนการู การูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �ท�2จัะท3าให�น�กเรู�ยนพ�ฒนาคู่วีามืคู่�ด
ท�0งคู่วีามืคู่�ดเป1นเหติ"เป1นผล คู่�ดสรู�างสรูรูคู่! คู่�ดวี�เคู่รูาะห!วี�จัารูณี! มื�ท�กษ์ะท�2ส3าคู่�ญในการูคู่�นคู่วี�า และสรู�างองคู่!คู่วีามืรู� �ด�วียกรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � สามืารูถืแก�ปDญหาอย�างเป1นรูะบับั สามืารูถืติ�ดส�นใจัโดยใช�ข�อมื�ลหลากหลายและปรูะจั�กษ์!พยานท�2ติรูวีจัสอบัได� รูวีมืถื4งมื�ท�กษ์ะในการูใช�เทคู่โนโลย�ในการูส�บัคู่�นข�อมื�ลและการูจั�ดการู
การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �กล"�มืสารูะวี�ทยาศาสติรู! เน�นกรูะบัวีนการูท�2น�กเรู�ยนเป1นผ��คู่�ดลงมื�อปฏิ�บั�ติ� ศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าอย�างมื�รูะบับัด�วียก�จักรูรูมืท�2หลากหลาย ท�0งการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืภาคู่สนามื การูส�งเกติ การูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบั การูทดลองในห�องปฏิ�บั�ติ�การู การูส�บัคู่�นข�อมื�ลจัากแหล�งข�อมื�ลปฐมืภ�มื�และท"ติ�ยภ�มื� การูท3าโคู่รูงงานวี�ทยาศาสติรู! การูศ4กษ์าจัากแหล�งเรู�ยนรู� �ในท�องถื�2น โดยคู่3าน4งถื4งวี"ฒ�ภาวีะ ปรูะสบัการูณี!เด�มื ส�2งแวีดล�อมื และวี�ฒนธิ์รูรูมืท�2ติ�างก�นท�2น�กเรู�ยนรู�บัรู� �มืาแล�วีก�อนเข�าส��ห�องเรู�ยน การูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยนจัะเก�ดข40นรูะหวี�างท�2น�กเรู�ยนมื�ส�วีนรู�วีมืโดยติรูงในการูท3าก�จักรูรูมืการูเรู�ยนเหล�าน�0น จั4งจัะมื�คู่วีามืสามืารูถืในการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � มื�คู่วีามืสามืารูถืในการูแก�ปDญหาด�วียวี�ธิ์�การูทางวี�ทยาศาสติรู! ได�พ�ฒนา
37
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
กรูะบัวีนการูคู่�ดข�0นส�ง และคู่าดหวี�งวี�ากรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �ด�งกล�าวีจัะท3าให�น�กเรู�ยนได�รู�บัการูพ�ฒนาเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! มื�คู่"ณีธิ์รูรูมื จัรู�ยธิ์รูรูมืในการูใช�วี�ทยาศาสติรู!อย�างสรู�างสรูรูคู่! มื�เจัติคู่ติ�และคู่�าน�ยมืท�2เหมืาะสมืติ�อวี�ทยาศาสติรู! รูวีมืท�0งสามืารูถืส�2อสารูและท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นได�อย�างมื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ
การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �คู่รู�ติ�องศ4กษ์าเป@าหมืายและปรู�ชญาของการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ให�เข�าใจัอย�างถื�องแท� ท3าคู่วีามืเข�าใจัหล�กการู ทฤษ์ฎ�การูเรู�ยนรู� �ติ�าง ๆ ติลอดจันกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �ท�2เน�นกรูะบัวีนการูและถื�อวี�าน�กเรู�ยนมื�คู่วีามืส3าคู่�ญท�2ส"ด แล�วีพ�จัารูณีาเล�อกน3าไปใช� ออกแบับัก�จักรูรูมืท�2หลากหลายให�เหมืาะสมืก�บัเน�0อหาสารูะ เหมืาะก�บัสภาพแวีดล�อมืของโรูงเรู�ยน แหล�งเรู�ยนรู� �ท�องถื�2น และท�2ส3าคู่�ญคู่�อศ�กยภาพของน�กเรู�ยนด�วีย
ด�งน�0น ในเน�0อหาสารูะเด�ยวีก�น คู่รู�แติ�ละโรูงเรู�ยนย�อมืจั�ดการูเรู�ยนการูสอนและใช�ส�2อการูเรู�ยนการูสอนท�2แติกติ�างก�นได�ด�วียเหติ"ผลท�2กล�าวีข�างติ�น
วิ�ธ�การูหรู�อเที่คู่น�คู่การูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�&ใชั้�ในกล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู)
วี�ธิ์�การูหรู�อเทคู่น�คู่ท�2น3ามืาใช�ในกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! มื�อย��มืากมืายหลายวี�ธิ์� ซึ่42งแติ�ละวี�ธิ์�จัะมื�ปรูะส�ทธิ์�ผลในการูสรู�างคู่วีามืรู� � ท�กษ์ะ ปรูะสบัการูณี! และการูให�โอกาสน�กเรู�ยนได�แสดงบัทบัาทแติกติ�างก�นออกไป ด�งน�0นในการูพ�จัารูณีาเล�อกวี�ธิ์�การูใดมืาใช� คู่รู�ติ�องวี�เคู่รูาะห!ผลการูเรู�ยนรู� �ก�อนวี�าติ�องการูให�น�กเรู�ยนเก�ดพฤติ�กรูรูมืใด ในรูะด�บัใด จั4งจัะน3ามืาปรู�บัใช�ให�เหมืาะสมืก�บัน�กเรู�ยน ท�0งน�0เพ�2อให�การูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยนบัรูรูล"ติามืจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� �ท�2ก3าหนด
ในคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เล�มืน�0 เน�นการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ด�วียกรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� �ท�2สอดคู่ล�องก�บัแนวีทางของ สถืาบั�นส�งเสรู�มืการูสอนวี�ทยาศาสติรู!และเทคู่โนโลย� (สสวีท.) กรูะทรูวีงศ4กษ์าธิ์�การู
ซึ่42งมื�สารูะพอส�งเขปด�งน�0 กรูะบัวินการูส�บัเสาะหาคู่วิามืรู�� (Inquiry Process)
กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� �เป1นเทคู่น�คู่การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2กรูะติ"�นให�น�กเรู�ยนได�ส�บัคู่�นหรู�อคู่�นหาคู่3าติอบัในเรู�2องหรู�อปรูะเดAนท�2ก3าหนดข40น
38
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เน�นให�น�กเรู�ยนรู� �จั�กรู�บัผ�ดชอบักรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �ของตินเอง โดนท�2คู่รู�มื�บัทบัาทในการูให�คู่วีามืกรูะจั�างและเป1นผ��อ3านวียคู่วีามืสะดวีก ซึ่42งจัะช�วียให�น�กเรู�ยนสามืารูถืคู่�นพบัข�อมื�ลและจั�ดรูะบับัคู่วีามืหมืายของข�อมื�ลของตินเอง น�กเรู�ยนติ�องผ�านการูฝึ/กท�กษ์ะและกรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� �จัากคู่รู� ก�อนท�2จัะท3าการูส�บัคู่�นข�อคู่วีามืรู� � ห�วีข�อหรู�อปรูะเดAนท�2น�กเรู�ยนศ4กษ์าน�0นคู่วีรูส�มืพ�นธิ์!ก�บัหล�กส�ติรูและสอดคู่ล�องก�บัพ�ฒนาการูของน�กเรู�ยน คู่รู�ติ�องติรูะหน�กเสมือวี�าติ�องเน�นกรูะบัวีนการูมืากกวี�า “ผลท�2ได�จัากกรูะบัวีนการู” และติ�องติรูวีจัสอบัวี�าได�จั�ดส�2งอ3านวียคู่วีามืสะดวีก ส�2อ
และแหล�งเรู�ยนรู� �ท�2เหมืาะสมืท�2จัะเอ�0ออ3านวียให�น�กเรู�ยนปรูะสบัคู่วีามืส3าเรูAจัในการูเรู�ยน
ข�0นติอนกรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ปรูะกอบัด�วีย 5 ข�0นติอนหล�กด�งน�0
1. สรู�างคู่วิามืสนใจัการูสรู�างคู่วีามืสนใจัเป1นการูน3าเข�าส��บัทเรู�ยนหรู�อเรู�2องท�2สนใจั
โดยท�2คู่รู�จั�ดสถืานการูณี!หรู�อเรู�2องรูาวีท�2น�าสนใจัเพ�2อกรูะติ"�นให�น�กเรู�ยนส�งเกติ สงส�ยในเหติ"การูณี!หรู�อเรู�2องรูาวี หรู�ออาจัเรู�2มืจัากคู่วีามืสนใจัของติ�วีน�กเรู�ยนเอง เรู�2องท�2น�าสนใจัอาจัมืาจัากเหติ"การูณี!ท�2ก3าล�งเก�ดข40นในช�วีงเวีลาน�0น หรู�อเป1นเรู�2องท�2เช�2อมืโยงก�บัคู่วีามืรู� �เด�มืท�2เพ�2งเรู�ยนรู� �มืาแล�วี จัะเป1นติ�วีกรูะติ"�นให�น�กเรู�ยนสรู�างคู่3าถืามื ก3าหนดปรูะเดAนท�2จัะศ4กษ์า เมื�2อได�ปรูะเดAนท�2ติ�องการูศ4กษ์า ท�0งคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นก3าหนดขอบัเขติและแจักแจังรูายละเอ�ยดของเรู�2องท�2จัะศ4กษ์าให�มื�คู่วีามืช�ดเจันย�2งข40น
2. ส.ารูวิจัและคู่�นหาหล�งจัากท3าคู่วีามืเข�าใจัในปรูะเดAนหรู�อคู่3าถืามืท�2สนใจัจัะศ4กษ์าแล�วี น�กเรู�ยนวีางแผน
ก3าหนดแนวีทางการูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบั ติ�0งสมืมืติ�ฐาน และก3าหนดทางเล�อกท�2เป1นไปได�แล�วีลงมื�อปฏิ�บั�ติ�เพ�2อเกAบัรูวีบัรูวีมืข�อมื�ล ข�อสนเทศ หรู�อปรูากฏิการูณี!ติ�าง ๆ วี�ธิ์�การูติรูวีจัสอบัอาจัท3าได�หลายวี�ธิ์� เช�น การูทดลอง
การูท3าก�จักรูรูมืภาคู่สนามื การูศ4กษ์าหาข�อมื�ลจัากเอกสารูอ�างอ�งหรู�อ
39
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แหล�งข�อมื�ลติ�าง ๆ เพ�2อให�ได�ข�อมื�ลอย�างเพ�ยงพอ สรู"ปส�2งท�2คู่าดวี�าจัะเป1นคู่3าติอบัของปDญหาหรู�อสมืมืติ�ฐานน�0น
3. อธ�บัายและลงข�อสรู'ปีน�กเรู�ยนน3าข�อมื�ล ข�อสนเทศท�2ได�วี�เคู่รูาะห! แปลผล สรู"ปผล และน3าเสนอผลใน
รู�ปแบับัติ�าง ๆ เช�น การูบัรูรูยายสรู"ป การูสรู�างติารูาง เป1นติ�น ซึ่42งการูคู่�นพบัในข�0นน�0อาจัสน�บัสน"นหรู�อโติ�แย�งก�บัสมืมืติ�ฐานท�2ติ� 0งไวี� หรู�อไมื�เก�2ยวีข�องก�บัปรูะเดAนท�2ก3าหนดไวี� แติ�ไมื�วี�าผลจัะอย��ในรู�ปใดกAติามื กAสามืารูถืสรู�างคู่วีามืรู� �และช�วียให�เก�ดคู่วีามืรู� �ได�เช�นก�น
4. ขยายคู่วิามืรู��เป1นข�0นติอนท�2น�กเรู�ยนน3าคู่วีามืรู� �ท�2สรู�างข40นไปเช�2อมืโยงก�บัคู่วีามืรู� �เด�มื หรู�อแนวีคู่�ดท�2ได�
คู่�นคู่วี�าเพ�2มืเติ�มื หรู�อข�อสรู"ปท�2ได�ไปอธิ์�บัายเหติ"การูณี!อ�2น ๆ5. ปีรูะเมื�นคู่รู�ปรูะเมื�นการูเรู�ยนรู� �ด�วียกรูะบัวีนการูติ�าง ๆ วี�าน�กเรู�ยนมื�คู่วีามืรู� �อะไรูบั�าง อย�างไรู
และมืากน�อยเพ�ยงใด จัากข�0นน�0จัะน3าไปส��การูน3าคู่วีามืรู� �ไปปรูะย"กติ!ใช�ในเรู�2องหรู�อสถืานการูณี!อ�2น ๆ
ข�0นการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ในคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เล�มืน�0ได�บั�รูณีาการูกรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� �ก�บัเทคู่น�คู่วี�ธิ์�การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �อ�2น ๆ ท�2น�ยมืใช�ส3าหรู�บัจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืธิ์รูรูมืชาติ�ของกล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! เช�น กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! (Scientific
Process) การูทดลอง(Experiment)/การูฝึ/กปฏิ�บั�ติ�การู (Practice)
การูอภ�ปรูายกล"�มืย�อย (Small Group Discussion) กรูะบัวีนการูแก�ปDญหา (Problem Solving Process) กรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �แบับัรู�วีมืแรูงรู�วีมืใจั(Cooperative Learning) และโคู่รูงงาน (Project
Work) ซึ่42งได�รูวีบัรูวีมืรูายละเอ�ยดบั�นท4กไวี�ในซึ่�ด�รูอมือย�างไรูกAติามื คู่รู�คู่วีรูศ4กษ์าธิ์รูรูมืชาติ�ของวี�ชาวี�ทยาศาสติรู! คู่วีามื
ยากง�ายของเน�0อหาสารูะ คู่วีามืรู� �คู่วีามืสามืารูถืน�กเรู�ยน สภาพคู่วีามืพรู�อมื
40
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ด�านส�2ออ"ปกรูณี!และแหล�งเรู�ยนรู� �ติ�าง ๆ ของโรูงเรู�ยน เพ�2อท�2จัะได�น3าวี�ธิ์�การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และเทคู่น�คู่ติ�าง ๆ ไปปรูะย"กติ!ใช�ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � คู่รู�สามืารูถืใช�หลาย ๆ วี�ธิ์�ผสมืผสานก�นเพ�2อสรู�างบัรูรูยากาศในการูเรู�ยนรู� � และท�2ส3าคู่�ญคู่รู�คู่วีรูปรูะเมื�นผลการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และบั�นท4กข�อมื�ลไวี�เพ�2อน3าไปปรู�บัปรู"ง และพ�ฒนา แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �หรู�อท3าวี�จั�ยในช�0นเรู�ยนติ�อไป
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��การูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �เป1นข�0นติอนของการูติรูวีจัสอบัผล
การูจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �วี�าก�อนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � รูะหวี�างการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � และหล�งจัากจั�ดการูเรู�ยนรู� �แล�วี น�กเรู�ยนมื�พ�ฒนาการู มื�คู่วีามืสามืารูถื มื�คู่วีามืส3าเรูAจัทางการูเรู�ยนหรู�อบัรูรูล"ผลการูเรู�ยนติามืท�2คู่าดหวี�งหรู�อไมื� และมื�ผลการูเรู�ยนรู� �อย��ในรูะด�บัใด ในคู่��มื�อ แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เล�มืน�0 ได�ออกแบับัวี�ธิ์�การูและเคู่รู�2องมื�อส3าหรู�บัการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยนไวี� ด�งน�0
1. ก�จักรูรูมืฝึ:กที่�กษะ ได�ออกแบับัไวี�ท�0งท�2เป1นแบับัทดสอบัแบับัปรูน�ยและอ�ติน�ย เพ�2อพ�ฒนาท�กษ์ะด�านการูคู่�ดวี�เคู่รูาะห! การูเข�ยน การูอ�าน การูแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAน ซึ่42งคู่รู�สามืารูถืเล�อกก�จักรูรูมืท�2เหAนวี�าส3าคู่�ญมืาเป1นเคู่รู�2องมื�อในการูปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยนได�
2. แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยนและหล�งเรู�ยน ได�ออกแบับัไวี�เป1นแบับัทดสอบัแบับัปรูน�ยเพ�2อคู่วีามืสะดวีกของคู่รู�ในการูติรูวีจัสอบัคู่วีามืก�าวีหน�าทางการูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยน อน42งแบับัทดสอบัก�อนเรู�ยนและหล�งเรู�ยนน�0 คู่รู�อาจัน3าไปใช�ส3าหรู�บัการูวี�จั�ยในช�0นเรู�ยนได�
3. การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� ได�ออกแบับัการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ไวี� 3 ด�าน ด�งน�0
3.1 ด�านคู่วิามืรู�� ได�ออกแบับัไวี�เป1นแบับัทดสอบัแบับัปรูน�ย ติามืติ�วีช�0วี�ดช�0นป;ของแติ�ละหน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2สอดคู่ล�องก�บัมืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� �และสารูะแกนกลาง ท�0งน�0เพ�2อเป1นการูติรูวีจัสอบัคู่วีามืรู� �คู่วีามืคู่�ดของน�กเรู�ยนเก�2ยวีก�บัเรู�2องท�2ได�เรู�ยนรู� �ไปแล�วี
41
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3.2 ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) ได�ออกแบับัไวี�เป1นแบับัติรูวีจัสอบัรูายการูและแบับัมืาติรูปรูะมืาณีคู่�า โดยใช�วี�ธิ์�การูส�งเกติ สอบัถืามื หรู�อส�มืภาษ์ณี! ซึ่42งคู่รู�สามืารูถืน3าไปใช�ปรูะเมื�นคู่"ณีล�กษ์ณีะอ�นพ4งปรูะสงคู่!ของน�กเรู�ยนได� ท�0งในรูะหวี�างการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืติ�าง ๆ ซึ่42งได�ใช�ติ�วีบั�งช�0คู่"ณีล�กษ์ณีะอ�นพ4งปรูะสงคู่!ของจั�ติวี�ทยาศาสติรู! ซึ่42งแบั�งเป1น 2 ส�วีนคู่�อ เจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!
1) เจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) เป1นล�กษ์ณีะน�ส�ยของน�กเรู�ยนท�2คู่าดหวี�งจัะได�รู�บัการู
พ�ฒนาในติ�วีน�กเรู�ยนโดยผ�านกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! คู่"ณีล�กษ์ณีะของเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!ปรูะกอบัด�วีย
(1) คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�อคู่วีามือยากรู� �อยากเหAน(2) คู่วีามืมื"�งมื�2น อดทน รูอบัคู่อบั(3) คู่วีามืซึ่�2อส�ติย!(4) คู่วีามืปรูะหย�ด(5) คู่วีามืใจักวี�างรู�วีมืแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนและรู�บัฟ้Dงคู่วีามืคู่�ด
ของผ��อ�2น(6) คู่วีามืมื�เหติ"ผล(7) การูท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่!2) เจัติคู่ติ�ติ�อวิ�ที่ยาศึาสติรู) เป1นคู่วีามืรู� �ส4กท�2น�กเรู�ยนมื�ติ�อ
การูท3าก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู!ด�วียก�จักรูรูมืท�2หลากหลาย
คู่"ณีล�กษ์ณีะของเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! ปรูะกอบัด�วีย(1) พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู!(2) ศรู�ทธิ์าและซึ่าบัซึ่40งในผลงานทางวี�ทยาศาสติรู!(3) เหAนคู่"ณีคู่�าและปรูะโยชน!ของวี�ทยาศาสติรู!และเทคู่โนโลย�(4) ติรูะหน�กในคู่"ณีและโทษ์ของการูใช�เทคู่โนโลย�(5) เรู�ยนหรู�อเข�ารู�วีมืก�จักรูรูมืทางวี�ทยาศาสติรู!อย�าง
สน"กสนาน (6) เล�อกใช�วี�ธิ์�การูทางวี�ทยาศาสติรู!ในการูคู่�ดและปฏิ�บั�ติ�
42
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(7) ติ�0งใจัเรู�ยนวี�ชาวี�ทยาศาสติรู!(8) ใช�คู่วีามืรู� �ทางวี�ทยาศาสติรู!และเทคู่โนโลย�อย�างมื�
คู่"ณีธิ์รูรูมื(9) ใช�คู่วีามืรู� �ทางวี�ทยาศาสติรู!และเทคู่โนโลย�โดยใคู่รู�คู่รูวีญ
ไติรู�ติรูองถื4งผลด�และผลเส�ย 3.3 ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู ได�ออกแบับัไวี�เป1นแบับัติรูวีจัสอบั
รูายการูและแบับัมืาติรูปรูะมืาณีคู่�า โดยใช�วี�ธิ์�การูส�งเกติ สอบัถืามื หรู�อส�มืภาษ์ณี! ซึ่42งคู่รู�สามืารูถืน3าไปใช�ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูของน�กเรู�ยนได� ท�0งในรูะหวี�างการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืติ�าง ๆ ติลอดจันการูน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น ซึ่42งได�ใช�ติ�วีบั�งช�0ท�2เก�2ยวีข�องก�บัท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! ท�กษ์ะการูคู่�ด ท�กษ์ะการูเรู�ยนรู� � ท�กษ์ะการูแก�ปDญหา และท�กษ์ะกรูะบัวีนการูท3างานกล"�มื ด�งน�0
1) พื้ฤติ�กรูรูมืในการูปีฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื (เปี4นรูายบั'คู่คู่ลหรู�อรูายกล'�มื) เช�น คู่วีามืรู�บัผ�ดชอบั คู่วีามืรูอบัคู่อบั คู่วีามืมื�รูะเบั�ยบัวี�น�ย
คู่วีามืขย�นหมื�2นเพ�ยรู คู่วีามืซึ่�2อส�ติย! คู่วีามืสนใจั คู่วีามืติ�0งใจั เป1นติ�น2) ที่�กษะ/กรูะบัวินการูที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) ได�แก� ท�กษ์ะการู
ส�งเกติ การูลงคู่วีามืเหAนจัากข�อมื�ล การูจั3าแนกปรูะเภท การูวี�ด การูใช�ติ�วีเลข การูส�2อคู่วีามืหมืาย การูพยากรูณี! การูติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน การูก3าหนดและคู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรู การูทดลอง การูก3าหนดน�ยามืเช�งปฏิ�บั�ติ�การูของติ�วีแปรู การูหาคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างสเปสก�บัเวีลาและการูติ�คู่วีามืหมืายและลงข�อสรู"ป
3) ที่�กษะการูคู่�ด ได�แก� คู่วีามืสามืารูถืในการูสรู"ปคู่วีามืคู่�ด
การูแปลคู่วีามื การูวี�เคู่รูาะห!หล�กการู การูน3าไปใช� และการูคู่�ดอย�างมื�วี�จัารูณีญาณี
4) ที่�กษะการูเรู�ยนรู�� ได�แก� คู่วีามืสามืารูถืในการูแสวีงหาข�อมื�ลคู่วีามืรู� �โดยการูอ�าน การูฟ้Dง และการูส�งเกติ คู่วีามืสามืารูถืในการูส�2อสารูโดยการูพ�ด การูเข�ยนและการูน3าเสนอ คู่วีามืสามืารูถืในการูติ�คู่วีามื การูสรู�างแผนภ�มื� แผนท�2 ติารูาง เวีลา และการูจัดบั�นท4ก คู่วีามืสามืารูถืในการูใช�เทคู่โนโลย�และสารูสนเทศติ�าง ๆ
43
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5) ที่�กษะกรูะบัวินการูกล'�มื ได�แก� คู่วีามืสามืารูถืในการูเป1นผ��น3าและผ��ติามืในการูปฏิ�บั�ติ�งานกล"�มื การูมื�ส�วีนรู�วีมืในการูก3าหนดเป@าหมืายในการูท3างานกล"�มื การูปฏิ�บั�ติ�หน�าท�2ติามืท�2ได�รู�บัมือบัหมืายจัากกล"�มืด�วียคู่วีามืรู�บัผ�ดชอบั คู่วีามืสามืารูถืในการูสรู�างสรูรูคู่!ผลงานกล"�มืได�อย�างมื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ และคู่วีามืภาคู่ภ�มื�ใจัในผลงานของกล"�มื
6) ที่�กษะการูแก�ปี7ญหา ได�แก� คู่วีามืสามืารูถืในการูติ�0งคู่3าถืามืและการูติ�0งสมืมื"ติ�ฐานอย�างมื�รูะบับั การูรูวีบัรูวีมืข�อมื�ล การูวี�เคู่รูาะห!ข�อมื�ล การูทดสอบัสมืมืติ�ฐาน การูแปลคู่วีามืหมืายของข�อมื�ล
การูน3าเสนอข�อมื�ล และการูสรู"ปผลอย�างไรูกAติามื การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการู
เรู�ยนรู� � จัะเก�ดปรูะส�ทธิ์�ผลและมื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพได�กAติ�อเมื�2อคู่รู�ได�เติรู�ยมืการูสอนล�วีงหน�า การูฝึ/กท�กษ์ะในก�จักรูรูมืติ�าง ๆ คู่รู�คู่วีรูเปBดโอกาสให�น�กเรู�ยนได�ส�บัคู่�นข�อมื�ลด�วียตินเอง ด3าเน�นการูวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ติามืสภาพจัรู�ง ท�0งน�0เน�2องจัากโรูงเรู�ยนแติ�ละแห�งมื�สภาพแวีดล�อมืทางการูเรู�ยนรู� �และสภาพน�กเรู�ยนท�2แติกติ�างก�น ด�วียเหติ"น�0คู่รู�จั4งติ�องเติรู�ยมืการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �และเคู่รู�2องมื�อวี�ดและปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ให�เหมืาะสมืก�บัสภาพของน�กเรู�ยนและสภาพแวีดล�อมืของโรูงเรู�ยนของติน
44
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. ติารูางวิ�เคู่รูาะห)คู่วิามืสอดคู่ล�องของเน��อหาในหน�วิยการูเรู�ยนรู��ก�บัสารูะ มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) และติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$ กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
เน��อหา
สารูะที่�&3 8
มืฐ. วิ3.1 3.2 8.1
ติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1
2หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1
โคู่รูงสรู�างของสารูติอนท�2 1 โคู่รูงสรู�างอะติอมื
ติอนท�2 2 ติารูางธิ์าติ"
ติอนท�2 3 พ�นธิ์ะเคู่มื�
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 2
ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3
ปี=โติรูเล�ยมื
45
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติอนท�2 1 ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั
ติอนท�2 2 แกCสธิ์รูรูมืชาติ�
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู)
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 5 สารูชั้�วิโมืเลก'ล
หมืายเหติ" สารูะท�2 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สารูะท�2 8 ธิ์รูรูมืชาติ�ของวี�ทยาศาสติรู!และเทคู่โนโลย�
46
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5. โคู่รูงสรู�างการูแบั�งเวิลารูายชั้�&วิโมืงในการูจั�ดการูเรู�ยนรู�� กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
หน�วิยการูเรู�ยนรู��/แผนการูจั�ดการู
เรู�ยนรู��เรู�&อง
จั.านวินชั้�&วิโมืง
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1
โคู่รูงสรู�างของสารู 7
ติอนที่�& 1 โคู่รูงสรู�างอะติอมื 3
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 1
แบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื
1
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 2
การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมื 2
ติอนที่�& 2 ติารูางธาติ' 2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 3
ติารูางธิ์าติ"2
ติอนที่�& 3 พื้�นธะเคู่มื� 2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 4
พ�นธิ์ะไอออนและพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!1
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 5
พ�นธิ์ะโลหะและสถืานะของสารู1
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 2
ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� 7
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 6
สมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ท�2มื�
2
47
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 7
คู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�น
ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 8
อ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�อการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
1
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 9
ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
1
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 10
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
1
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3
ปี=โติรูเล�ยมื 3
ติอนที่�& 1 ปี=โติรูเล�ยมืและน.�ามื�นด�บั 2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 11
ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั2
ติอนที่�& 2 แก>สธรูรูมืชั้าติ� 1
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 12
แกCสธิ์รูรูมืชาติ�1
หน�วิยการูเรู�ยนรู��/แผนการูจั�ดการู
เรู�ยนรู��เรู�&อง
จั.านวินชั้�&วิโมืง
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4
พื้อล�เมือรู) 9
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 13
ปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!1
แผนการูจั�ดการู การูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! 2
48
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เรู�ยนรู� �ท�2 14
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 15
พลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง ๆ 2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 16
เส�นใยส�งเคู่รูาะห! 2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 17
ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!2
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 5
สารูชั้�วิโมืเลก'ล 10
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 18
คู่ารู!โบัไฮเดรูติ2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 19
สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ 2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 20
ไขมื�นและน30ามื�น2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 21
โปรูติ�น2
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 22
โปรูติ�นในรู�างกาย1
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 23
กรูดน�วีคู่ล�อ�ก1
สอบักลางภาคู่เรู�ยน 2
สอบัปีลายภาคู่เรู�ยน 2
รูวิมื 40
49
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติอนที่�& 2แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
50
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารู
7 ชั้�&วิโมืงผ�งมืโนที่�ศึน)เปี5าหมืายการูเรู�ยนรู��และขอบัข�ายภารูะงาน
โคู่รูงสรู�างที่�กษะ/กรูะบัวินการู
1. การูส�งเกติ2. การูส�บัคู่�นข�อมื�ล3. การูอภ�ปรูาย4. การูน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น
คู่'ณล�กษณะที่�&พื้!งปีรูะสงคู่)1. ใฝึIเรู�ยนรู� �2. มื"�งมื�2นในการูท3างาน3. มื�เจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!4. มื�เจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!5. เหAนคู่"ณีคู่�าของการูน3า
คู่วิามืรู��1. วี�วี�ฒนาการูของแบับัจั3าลองอะติอมื2. โคู่รูงสรู�างอะติอมื อน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื และส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!ของธิ์าติ"3. การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในรูะด�บัพล�งงานติ�าง ๆ ของธิ์าติ"แติ�ละชน�ด4. คู่วีามืแติกติ�างของอน"ภาคู่มื�ลฐานในไอโซึ่โทปของธิ์าติ"
ภารูะงาน/ชั้��นงาน1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื2. ส�งเกติแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอ�เลAกติรูอนก�บัน�วีเคู่ล�ยส3. ส�งเกติการูจั�ดติ�วีของอ�เลAกติรูอนในอะติอมืของธิ์าติ"บัางชน�ด4. ส�บัคู่�นข�อมื�ลสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"โลหะ ก42งโลหะ และอโลหะ5. ส�งเกติคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในแติ�ละคู่าบัก�บัรูะด�บัพล�งงาน6. ส�บัคู่�นข�อมื�ลจั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดของสารูปรูะกอบัไอออน�ก
51
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารู
ข��นที่�& 1 ผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บัน�กเรู�ยนติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น 1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายโคู่รูงสรู�างอะติอมืและส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!ของธิ์าติ" (วี 3.1 มื. 46/1)
2. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมื คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างอ�เลAกติรูอนในรูะด�บัพล�งงานนอกส"ดก�บัสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"และการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา (วี 3.1
มื. 46/2)
3. อธิ์�บัายการูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"และท3านายแนวีโน�มืสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ" (วี 3.1 มื. 46/3)
4. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูเก�ดพ�นธิ์ะเคู่มื�ในโคู่รูงผล4กและในโมืเลก"ลของสารู (วี 3.1 มื. 46/4)
5. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างจั"ดเด�อด จั"ดหลอมืเหลวีและสถืานะของสารูก�บัแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ของสารู (วี 3.1 มื. 46/5)
คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนน�กเรู�ยนจัะเข�าใจัวิ�า...1. อะติอมืปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่มื�ลฐาน 3 ชน�ด คู่�อ โปรูติอน น�วีติรูอน และอ�เลAกติรูอน2. ส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู! คู่�อ
คู่.าถามืส.าคู่�ญที่�&ที่.าให�เก�ดคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
1. อะติอมืปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่มื�ลฐานใดบั�าง2. ส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!คู่�ออะไรู
52
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ส�ญล�กษ์ณี!ของธิ์าติ"ท�2เข�ยนแสดงรูายละเอ�ยดเก�2ยวีก�บัจั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื 3. เลขอะติอมื คู่�อ จั3านวีนโปรูติอนในน�วีเคู่ล�ยสของอะติอมื ส�วีนเลขมืวีล คู่�อ ผลรูวีมืของจั3านวีนโปรูติอนและน�วีติรูอนของอะติอมื4. อ�เลAกติรูอนในอะติอมืของธิ์าติ"มื�การูจั�ดเรู�ยงติ�วีในรูะด�บัพล�งงานติ�าง ๆ ล�อมืรูอบัน�วีเคู่ล�ยส ซึ่42งแติ�ละรูะด�บัพล�งงานจัะมื�จั3านวีนอ�เลAกติรูอนเป1นคู่�าเฉพาะ5. สมืบั�ติ�บัางปรูะการูและการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของธิ์าติ"ข40นอย��ก�บัจั3านวีนอ�เลAกติรูอนในรูะด�บัพล�งงานนอกส"ด6. ติารูางธิ์าติ"เก�ดจัากการูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"โดยอาศ�ยเลขอะติอมืและสมืบั�ติ�ท�2คู่ล�ายก�นของธิ์าติ"ให�เป1นหมืวีดหมื�� 7. ติารูางธิ์าติ"ใช�ท3านายแนวีโน�มืสมืบั�ติ�หรู�อการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของธิ์าติ"ในหมื��เด�ยวีก�นได�อย�างมื�เหติ"ผล8. พ�นธิ์ะเคู่มื�คู่�อแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอะติอมืหรู�อไอออนของธิ์าติ"เพ�2อให�อย��รูวีมืก�นเป1นโมืเลก"ล9. พ�นธิ์ะเคู่มื�แบั�งออกเป1น 3 ชน�ดคู่�อ พ�นธิ์ะไอออน�ก พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! และพ�นธิ์ะโลหะ10. จั"ดเด�อด จั"ดหลอมืเหลวี และ
และเป1น ส�ญล�กษ์ณี!แสดงคู่�าใด3. ส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!มื�ปรูะโยชน!ล�กษ์ณีะใด4. อ�เลAกติรูอนในอะติอมืของธิ์าติ"เคู่ล�2อนท�2รูอบั น�วีเคู่ล�ยสล�กษ์ณีะใด และอ�เลAกติรูอนแติ�ละ ติ�วีมื�การูเคู่ล�2อนท�2ห�างจัากน�วีเคู่ล�ยสเท�าก�น หรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด5. สมืบั�ติ�บัางปรูะการูและการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา ของธิ์าติ"ข40นอย��ก�บัคู่�าใด6. เกณีฑ์!ท�2ใช�ในการูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ" คู่�ออะไรู7. ปรูะโยชน!ของติารูางธิ์าติ"คู่�ออะไรู8. แรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอะติอมืของธิ์าติ"หรู�อ ไอออนเรู�ยกวี�าอะไรู และแบั�งได�ก�2ชน�ด อะไรูบั�าง9. อะติอมืของธิ์าติ"หรู�อสารูปรูะกอบัท�2ย4ดเหน�2ยวี ก�นด�วียพ�นธิ์ะท�2ติ�างก�นท3าให�ธิ์าติ"หรู�อ สารูปรูะกอบัน�0นมื�สมืบั�ติ�แติกติ�าง
53
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สถืานะของสารูข40นอย��ก�บัแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ของสารู
ก�นหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด10. แรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ของสารูมื�ผลติ�อจั"ดเด�อด จั"ดหลอมืเหลวี และสถืานะของสารูหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
คู่วิามืรู��ของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะรู��วิ�า...1. คู่3าส3าคู่�ญ ได�แก� อะติอมื แบับัจั3าลองอะติอมื โปรูติอน อ�เลAกติรูอน น�วีติรูอน เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน กฎออกเติติ โลหะ อโลหะ ติารูางธิ์าติ" ก42งโลหะ พ�นธิ์ะเคู่มื� พ�นธิ์ะไอออน�ก พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! พ�นธิ์ะโลหะ2. แบับัจั3าลองอะติอมืแสดงให�เหAนถื4งล�กษ์ณีะการู จั�ดเรู�ยงติ�วีของอน"ภาคู่มื�ลฐานภายในอะติอมื3. น�วีเคู่ล�ยสของอะติอมืปรูะกอบัด�วียโปรูติอน และน�วีติรูอน โดยมื�อ�เลAกติรูอนเคู่ล�2อนท�2 ล�อมืรูอบัน�วีเคู่ล�ยสในล�กษ์ณีะทรูงกลมื4. ส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!ปรูะกอบั
ที่�กษะ/คู่วิามืสามืารูถของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น น�กเรู�ยนจัะสามืารูถ...
1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื และแบับัจั3าลองอะติอมืในย"คู่ติ�าง ๆ 2. ส�งเกติแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอ�เลAกติรูอนก�บั น�วีเคู่ล�ยส 3. ส�งเกติการูจั�ดเรู�ยงติ�วีของอ�เลAกติรูอนใน รูะด�บัพล�งงานติ�าง ๆ ในอะติอมืของธิ์าติ" 4. ส�บัคู่�นข�อมื�ลสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"โลหะ ก42งโลหะ และอโลหะ 5. ส�งเกติคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในแติ�ละคู่าบัก�บั รูะด�บัพล�งงาน 6. ส�บัคู่�นข�อมื�ลจั"ดหลอมืเหลวี
54
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ด�วียส�ญล�กษ์ณี! ของอะติอมื เลขมืวีล และเลขอะติอมื5. ธิ์าติ"จัะมื�จั3านวีนโปรูติอนและอ�เลAกติรูอนเท�าก�น เสมือ ส�วีนจั3านวีนน�วีติรูอนจัะเท�าก�นหรู�อ แติกติ�างก�นก�บัจั3านวีนโปรูติอนหรู�ออ�เลAกติรูอน กAได�6. ธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นจัะมื�จั3านวีนโปรูติอนเท�าก�น ธิ์าติ"ติ�างชน�ดก�นจัะมื�จั3านวีนโปรูติอนไมื�เท�าก�น7. ธิ์าติ"ไอโซึ่โทปคู่�อธิ์าติ"ท�2มื�จั3านวีนโปรูติอนเท�าก�น แติ�จั3านวีนน�วีติรูอนติ�างก�น 8. อ�เลAกติรูอนในแติ�ละรูะด�บัพล�งงานจัะมื�จั3านวีน ได�มืากท�2ส"ด เท�าก�บั 2n2 (n =
รูะด�บัพล�งงาน)
9. เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนคู่�ออ�เลAกติรูอนท�2อย��ในรูะด�บั พล�งงานช�0นนอกส"ด 10. ธิ์าติ"โลหะมื�แนวีโน�มืในการูส�ญเส�ยเวีเลนซึ่! อ�เลAกติรูอนไปได�ง�ายเมื�2อเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา แล�วี กลายเป1นไอออนท�2มื�ปรูะจั"ไฟ้ฟ้@า
และจั"ดเด�อดของ สารูปรูะกอบัไอออน�ก
55
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เป1นบัวีก11. ธิ์าติ"อโลหะมื�แนวีโน�มืในการูด4งด�ดเวีเลนซึ่!- อ�เลAกติรูอนเข�ามืาในอะติอมืเมื�2อเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา แล�วีกลายเป1นไอออนท�2มื�ปรูะจั"เป1นลบั12. ธิ์าติ"ท�2มื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 8 จัะไมื� วี�องไวีติ�อการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาและมื�เสถื�ยรูภาพส�ง13. ธิ์าติ"ท�2อย��ในแนวีด�2งท�0ง 18 หมื�� แบั�งเป1นกล"�มื ย�อย A 8 หมื�� และกล"�มืย�อย B
10 หมื�� 14. เรูาสามืารูถืใช�จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเป1น เกณีฑ์!บัอกเลขท�2หมื��ของธิ์าติ"ในหมื�� 1A8A
ได� ซึ่42งธิ์าติ"ในหมื��เด�ยวีก�นมื�แนวีโน�มืของสมืบั�ติ� คู่ล�ายก�น15. จั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2มื�ได�มืากท�2ส"ดในแติ�ละ คู่าบัจัะเท�าก�บัจั3านวีนธิ์าติ"ท�2มื�ในคู่าบัน�0น ๆ และธิ์าติ"ท�2อย��คู่าบัเด�ยวีก�นจัะมื�จั3านวีนรูะด�บั พล�งงานเท�าก�น
56
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
16. เรูาเรู�ยกแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอะติอมืหรู�อ ไอออนของธิ์าติ"เพ�2อให�อย��รูวีมืก�นเป1นโมืเลก"ล วี�าพ�นธิ์ะเคู่มื�17. พ�นธิ์ะไอออน�กเก�ดจัากแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�าง อะติอมืของโลหะก�บัอโลหะรูวีมืก�นเป1นผล4ก และเรู�ยกสารูท�2เก�ดข40นวี�าสารูปรูะกอบัไอออน�ก 18. พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!เก�ดจัากการูใช�เวีเลนซึ่!- อ�เลAกติรูอนรู�วีมืก�นเป1นคู่�� ๆ ของอะติอมืโดย ไมื�มื�การูถื�ายโอนอ�เลAกติรูอน และเรู�ยกสารูท�2 เก�ดข40นวี�าสารูโคู่เวีเลนซึ่!19. พ�นธิ์ะโลหะเป1นแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างไอออน บัวีกของอะติอมืก�บัอ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2อย�าง อ�สรูะ 20. อน"ภาคู่ของของแขAงมื�พล�งงานติ32าท�2ส"ด โมืเลก"ลเคู่ล�2อนท�2ช�ามืากจั4งถื�กย4ดก�นไวี�อย�าง แขAงแรูงด�วียแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างโมืเลก"ล
57
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
21. ของเหลวีน�0นมื�คู่�าพล�งงานในโมืเลก"ลติ32ากวี�า แกCสแติ�ส�งกวี�าของแขAง ท3าให�แรูงย4ดเหน�2ยวี รูะหวี�างโมืเลก"ลมื�คู่�าน�อยกวี�าของแขAง การูเคู่ล�2อนท�2ของโมืเลก"ลจั4งมื�อ�สรูะมืากกวี�า 22. แกCสเป1นสถืานะท�2มื�พล�งงานมืากท�2ส"ด โมืเลก"ล ของแกCสจั4งเคู่ล�2อนท�2ได�อย�างอ�สรูะมืากกวี�า ของแขAงและของเหลวี แรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�าง โมืเลก"ลจั4งมื�น�อยมืากเมื�2อเท�ยบัก�บัสถืานะอ�2นข��นที่�& 2 ภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู�� ติามืที่�&ก.าหนดไวิ�อย�างแที่�จัรู�ง1. ภารูะงานที่�&น�กเรู�ยนติ�องปีฏิ�บั�ติ� ส�บัคู่�นข�อมื�ลการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื ส�งเกติแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอ�เลAกติรูอนก�บัน�วีเคู่ล�ยส ส�งเกติการูจั�ดติ�วีของอ�เลAกติรูอนในอะติอมืของธิ์าติ"บัางชน�ด ส�บัคู่�นข�อมื�ลสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"โลหะ ก42งโลหะ และอโลหะ ส�งเกติคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในแติ�ละคู่าบัก�บัรูะด�บัพล�งงาน ส�บัคู่�นข�อมื�ลจั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดของสารูปรูะกอบัไอออน�ก2. วิ�ธ�การูและเคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��วิ�ธ�การูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� การูทดสอบั แบับัทดสอบัก�อนเรู�ยนและหล�ง
58
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูสนทนาซึ่�กถืามื การูวี�ดเจัติคู่ติ� การูวี�ดท�กษ์ะ การูปรูะเมื�นตินเอง
เรู�ยน แบับับั�นท4กการูสนทนา แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และ เจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! แบับัวี�ดท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! แบับัปรูะเมื�นตินเองของน�กเรู�ยน
3. ส�&งที่�&มื'�งปีรูะเมื�น คู่วีามืสามืารูถืในการูอธิ์�บัาย ช�0แจัง, การูแปลคู่วีามืและติ�คู่วีามื, การูปรูะย"กติ! ด�ดแปลง และ น3าไปใช� การูมื�มื"มืมืองท�2หลากหลาย, การูให�คู่วีามืส3าคู่�ญใส�ใจัในคู่วีามืรู� �ส4กของผ��อ�2น และ การูรู� �จั�กตินเอง เจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! ท�กษ์ะการูคู่�ด ท�กษ์ะการูแก�ปDญหา พฤติ�กรูรูมืการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1นรูายบั"คู่คู่ลหรู�อเป1นรูายกล"�มืข��นที่�& 3 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ติอนที่�& 1 โคู่รูงสรู�างอะติอมื 3 ชั้�&วิโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 1 แบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื 1 ช�2วีโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 2 การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมื 2 ช�2วีโมืงติอนที่�& 2 ติารูางธาติ' 2 ชั้�&วิโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 3 ติารูางธิ์าติ" 2 ช�2วีโมืง
59
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติอนที่�& 3 พื้�นธะเคู่มื� 2 ชั้�&วิโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 4 พ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! 1 ช�2วีโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 5 พ�นธิ์ะโลหะและสถืานะของสารู 1 ช�2วีโมืง
ติอนที่�& 1 โคู่รูงสรู�างอะติอมื
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 แบับัจั.าลองและอน'ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื 1 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4-6
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารู
1. สารูะส.าคู่�ญน�กวี�ทยาศาติรู!ได�สรู�างแบับัจั3าลองอะติอมืเพ�2ออธิ์�บัายล�กษ์ณีะและ
สมืบั�ติ�ของอะติอมื ซึ่42งอะติอมืปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่มื�ลฐาน 3 ชน�ด คู่�อ โปรูติอน น�วีติรูอน และอ�เลAกติรูอน
ธิ์าติ"ท�2เป1นกลางทางไฟ้ฟ้@าจัะมื�จั3านวีนโปรูติอนและอ�เลAกติรูอนเท�าก�น โดยธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นจัะมื�จั3านวีนโปรูติอนเท�าก�น และจั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐานในอะติอมืของธิ์าติ"น� 0นแสดงได�ด�วียส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู! โดยเลขมืวีลคู่�อจั3านวีนรูวีมืของโปรูติอนก�บัน�วีติรูอน และเลขอะติอมืคู่�อจั3านวีนของโปรูติอน
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายโคู่รูงสรู�างอะติอมืและส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!
ของธิ์าติ" (วี 3.1 มื. 46/1)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��
60
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. อธิ์�บัายวี�วี�ฒนาการูของแบับัจั3าลองอะติอมื (K)
2. อธิ์�บัายโคู่รูงสรู�างพ�0นฐานของอะติอมื (K)
3. อธิ์�บัายคู่วีามืหมืายของส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู! และคู่3านวีณีหาอน"ภาคู่มื�ลฐานจัากส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู! (K)
4. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
5. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
6. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
7. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องแบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K)
ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื และ เจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2องแบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะรูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัก�อนเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1นรูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. แบับัจั3าลองอะติอมื - แบับัจั3าลองอะติอมืแบับัติ�าง ๆ2. อน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื
61
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- ส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!6. แนวิที่างบั�รูณาการู
ภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายหรู�อจั�ดท3ารูายงานเก�2ยวีก�บัวี�วี�ฒนาการูของแบับัจั3าลอง
อะติอมืและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืคู่ณี�ติศาสติรู! คู่3านวีณีหาจั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืในธิ์าติ"จัากเลขมืวีลและ
เลขอะติอมื หรู�อเข�ยนส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!จัากจั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐานท�2 คู่3านวีณีได�
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน เข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัแบับัจั3าลองและ อน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืสารูท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัก�อนเรู�ยนโดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัก�อนเรู�ยนเพ�2อติรูวีจัสอบัคู่วีามืพรู�อมืและพ�0นฐานของน�กเรู�ยน
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนโดยส"�มืน�กเรู�ยน 23 คู่น ให�น�กเรู�ยนติอบั
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- น�กวี�ทยาศาสติรู!สรู�างแบับัจั3าลองอะติอมืข40นมืาเพ�2ออะไรู- น�กวี�ทยาศาสติรู!ท�2คู่�นคู่วี�าเก�2ยวีก�บัแบับัจั3าลองอะติอมืมื�ใคู่รูบั�าง
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง แบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�0
62
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�น3าภาพแบับัจั3าลองอะติอมืของดอลติ�น ทอมืส�น
รู�ทเทอรู!ฟ้อรู!ด โบัรู! และแบับัจั3าลองอะติอมืแบับักล"�มืหมือก มืาให�น�กเรู�ยนด� และรู�วีมืก�นอภ�ปรูายถื4งล�กษ์ณีะของอะติอมื โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0
- น�กเรู�ยนเรู�ยงล3าด�บัของแบับัจั3าลองอะติอมืจัากเรู�2มืแรูกไปส��แบับัจั3าลองปDจัจั"บั�น
- แบับัจั3าลองแติ�ละแบับัมื�คู่วีามืแติกติ�างของหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด (2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าวี�วี�ฒนาการูของแบับัจั3าลองอะติอมืจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อ
เรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า น�กวี�ทยาศาสติรู!แติ�ละคู่นสรู�างแบับัจั3าลองจัากการูส�งเกติและข�อมื�ลจัากการูทดลอง ท3าให�คู่�นพบัอน"ภาคู่ภายในอะติอมืและล�กษ์ณีะการูจั�ดเรู�ยงของอน"ภาคู่เหล�าน�0นภายในอะติอมื
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�บัคู่�นข�อมื�ลการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื โดยด3าเน�นการูติามืข�0นติอนด�งน�0
- แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื
เช�น ปรูะวี�ติ�ของน�กวี�ทยาศาสติรู!ท�2คู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื การูทดลองท�2ท3าใช�ศ4กษ์า โคู่รูงสรู�างอะติอมื และล�กษ์ณีะของอะติอมืท�2คู่�นพบัให�สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นติามืห�วีข�อท�2ก3าหนด
- สมืาช�กแติ�ละกล"�มืแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของตินเอง
รู�บัผ�ดชอบั โดยการูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
63
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0ง
รู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
- สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- โคู่รูงสรู�างอะติอมืในแติ�ละแบับัมื�ล�กษ์ณีะใด และคู่�นพบัด�วีย
วี�ธิ์�ใด (เช�น แบับัจั3าลองอะติอมืดอลติ�นเป1นทฤษ์ฎ�อะติอมืท�2ใช�อธิ์�บัายล�กษ์ณีะและสมืบั�ติ�ของอะติอมืด�งน�0 ธิ์าติ"ปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่เลAก ๆ หลายอน"ภาคู่ท�2เรู�ยกวี�าอะติอมื ซึ่42งแบั�งแยกและท3าให�ส�ญหายไมื�ได� อะติอมืของธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นจัะมื�สมืบั�ติ�เหมื�อนก�น แติ�จัะมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างจัากอะติอมืของธิ์าติ"อ�2น และสารูปรูะกอบัเก�ดจัากอะติอมืของธิ์าติ"มืากกวี�าหน42งชน�ดท3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ก�นในอ�ติรูาส�วีนท�2เป1นเลขลงติ�วีน�อย ๆ)
- การูศ4กษ์าโคู่รูงสรู�างอะติอมืท3าให�คู่�นพบัอน"ภาคู่ใดภายในอะติอมื (โปรูติอน น�วีติรูอน และอ�เลAกติรูอน)
- แบับัจั3าลองอะติอมืท�2อธิ์�บัายโคู่รูงสรู�างอะติอมืในปDจัจั"บั�นคู่�อแบับัจั3าลองใด และใน
อนาคู่ติสามืารูถืเปล�2ยนแปลงได�อ�กหรู�อไมื� เพรูาะอะไรู (แบับักล"�มืหมือก ซึ่42งในอนาคู่ติถื�ามื�ผลการูทดลองท�2น�าเช�2อถื�อกAสามืารูถืเปล�2ยนแปลงแบับัจั3าลองท�2ใช�อย��ได� เพรูาะเทคู่โนโลย�ท�2ก�าวีหน�าและท�นสมื�ยข40นท3าให�ผลการูทดลองน�าเช�2อถื�อมืากข40น)
64
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า การูศ4กษ์าแบับัจั3าลองอะติอมืของน�กวี�ทยาศาสติรู!เพ�2อน3ามืาใช�อธิ์�บัายล�กษ์ณีะของอะติอมื โดยคู่�นพบัวี�าอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืปรูะกอบัด�วีย โปรูติอนและน�วีติรูอนท�2รูวีมืก�นอย��ในน�วีเคู่ล�ยส และอ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2รูอบัน�วีเคู่ล�ยสของอะติอมื คู่รู�อธิ์�บัายเก�2ยวีก�บัอน"ภาคู่พ�0นฐานของอะติอมื โดยให�น�กเรู�ยนด�ติารูางแสดงจั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐานท�2เป1นองคู่!ปรูะกอบัในอะติอมืของธิ์าติ"บัางชน�ดในหน�งส�อเรู�ยนปรูะกอบัการูอธิ์�บัาย เน�นให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�าอะติอมืของธิ์าติ"แติ�ละชน�ดมื�จั3านวีนโปรูติอนเท�าก�บัอ�เลAกติรูอน และธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นจัะมื�จั3านวีนโปรูติอนเท�าก�น ส�วีนธิ์าติ"ท�2มื�จั3านวีนโปรูติอนเท�าก�นแติ�จั3านวีนน�วีติรูอนติ�างก�น เรู�ยกวี�า ธิ์าติ"ไอโซึ่โทป
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!วี�า จั3านวีน
โปรูติอน น�วีติรูอน และ อ�เลAกติรูอนของอะติอมืในธิ์าติ"สามืารูถืเข�ยนเป1นส�ญล�กษ์ณี!ได�ด�วีย ส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู! คู่�อ X โดย X แทนส�ญล�กษ์ณี!ของธิ์าติ" A แทนเลขมืวีล และ Z แทนเลขอะติอมื ซึ่42งเลขมืวีลคู่�อจั3านวีนรูวีมืของโปรูติอนและน�วีติรูอนของอะติอมื และเลขอะติอมืคู่�อจั3านวีนจั3านวีนโปรูติอนในอะติอมื
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัแบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืจัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
65
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื เช�น
- โปรูติอน น�วีติรูอน และอ�เลAกติรูอนคู่�นพบัด�วียแบับัจั3าลองของใคู่รู และคู่�นพบัด�วีย
วี�ธิ์�ใด- แบับัจั3าลองอะติอมืท�2แสดงให�เหAนถื4งการูเคู่ล�2อนท�2ของ
อ�เลAกติรูอนในรูะด�บัพล�งงาน ติ�างก�นคู่�อแบับัจั3าลองใด
- อน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืปรูะกอบัด�วียอะไรูบั�าง แติ�ละอน"ภาคู่มื�ล�กษ์ณีะเหมื�อนก�น
หรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด- อน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืปรูะกอบัด�วียอะไรูบั�าง แติ�ละ
อน"ภาคู่มื�ล�กษ์ณีะเหมื�อนก�นหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
- จั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐานของ Li และ B มื�คู่�าเท�าใดบั�างข��นสรู'ปีคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัแบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐาน
ของอะติอมื โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ
ให�น�กเรู�ยนท�2น� 2งใกล�ก�นหรู�อเลขท�2ใกล�เคู่�ยงก�นจั�บัคู่��ก�น และคู่3านวีณีหาจั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐานของธิ์าติ"ชน�ดติ�าง ๆ ท�2คู่รู�ก3าหนดให� โดยก3าหนดให�เป1นส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู! หรู�อคู่รู�อาจัก3าหนดจั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐานและให�น�กเรู�ยนเข�ยนส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู! เมื�2อปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเสรูAจัให�น�กเรู�ยนแลกเปล�2ยนผลการูคู่3านวีณีก�บัเพ�2อนติ�างกล"�มื หรู�อน3าเสนอผลการูคู่3านวีณีหน�าช�0นเรู�ยน
66
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��1. ภาพแบับัจั3าลองอะติอมืของดอลติ�น ทอมืส�น รู�ทเทอรู!ฟ้อรู!ด
โบัรู! และแบับัจั3าลองอะติอมืแบับักล"�มืหมือก2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 2 การูจั�ดเรู�ยงอ�เลFกติรูอนในอะติอมื 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4-6
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารู
1. สารูะส.าคู่�ญการูจั�ดเรู�ยงติ�วีของอ�เลAกติรูอนมื�คู่วีามืคู่ล�ายคู่ล4งก�บัวีงโคู่จัรูของ
ดาวีเคู่รูาะห!รูอบัดวีงอาท�ติย! กล�าวีคู่�ออ�เลAกติรูอนจัะเคู่ล�2อนท�2รูอบั
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
67
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
น�วีเคู่ล�ยสในรูะด�บัพล�งงานติ�างก�น และเรู�ยกอ�เลAกติรูอนท�2อย��วีงนอกส"ดวี�า เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน
คู่วีามืเป1นโลหะ อโลหะ และการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของธิ์าติ"ข40นอย��ก�บัจั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมื คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างอ�เลAกติรูอนในรูะด�บัพล�งงานนอกส"ดก�บัสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"และการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา (วี 3.1 มื. 46/2)3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��
1. อธิ์�บัายการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมืและแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอ�เลAกติรูอนก�บัน�วีเคู่ล�ยส (K)
2. อธิ์�บัายคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนก�บัสมืบั�ติ�และการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของธิ์าติ" (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องแบับัจั3าลองและอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมืไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K)
ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื และ เจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2องการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมื2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะรูะหวี�างเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูาย
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด
68
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. ทดสอบัหล�งเรู�ยน บั"คู่คู่ล 3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1นรูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมื2. คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของอ�เลAกติรูอนก�บัสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายหรู�อจั�ดท3ารูายงานเก�2ยวีก�บัแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�าง
อ�เลAกติรูอนก�บัน�วีเคู่ล�ยส และการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมืของธิ์าติ"
คู่ณี�ติศาสติรู! คู่3านวีณีหาจั3านวีนอ�เลAกติรูอนส�งส"ดท�2สามืารูถืเคู่ล�2อนท�2ได�ในแติ�ละรูะด�บั
พล�งงานของธิ์าติ" คู่3านวีณีจั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2รูอบัน�วีเคู่ล�ยสในแติ�ละรูะด�บั พล�งงานของธิ์าติ"
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน เข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัการูจั�ดเรู�ยง
อ�เลAกติรูอนในอะติอมืท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ทบัทวีนเรู�2องอน"ภาคู่มื�ลฐานของอะติอมื และให�น�กเรู�ยนติอบั
คู่3าถืามืติ�อไปน�0
69
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- อน"ภาคู่มื�ลฐานแติ�ละชน�ดจั�ดเรู�ยงติ�วีในล�กษ์ณีะใดภายในอะติอมื- การูเคู่ล�2อนท�2ของอ�เลAกติรูอนภายในอะติอมืมื�ล�กษ์ณีะใด- แบับัจั3าลองใดแสดงให�เหAนถื4งการูเคู่ล�2อนท�2ของอ�เลAกติรูอนรูอบัน�วีเคู่ล�ยส
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมืข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�น3าภาพแบับัจั3าลองอะติอมืของโบัรู!มืาให�น�กเรู�ยนด� และ
รู�วีมืก�นอภ�ปรูายถื4งล�กษ์ณีะการูเคู่ล�2อนท�2ของอ�เลAกติรูอนรูอบัน�วีเคู่ล�ยส โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0
- อ�เลAกติรูอนเคู่ล�2อนท�2อย��รูอบัน�วีเคู่ล�ยสโดยไมื�ถื�กโปรูติอนด4งด�ดเข�าไปเพรูาะอะไรู
- อ�เลAกติรูอนและโปรูติอนในน�วีเคู่ล�ยสมื�แรูงด4งด�ดก�นในล�กษ์ณีะใด
- อ�เลAกติรูอนสามืารูถืเคู่ล�2อนท�2ในแติ�ละรูะด�บัพล�งงานได�จั3านวีนเท�าใด (2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมืจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อ
เรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า อ�เลAกติรูอนจัะเคู่ล�2อนท�2รูอบัน�วีเคู่ล�ยสในล�กษ์ณีะวีงโคู่จัรู ซึ่42งวีงโคู่จัรูท�2อย��ใกล�น�วีเคู่ล�ยสมืากท�2ส"ดจัะมื�จั3านวีนอ�เลAกติรูอนน�อยท�2ส"ด และมื�รูะด�บัพล�งงานติ32าท�2ส"ด
70
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติ แรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอ�เลAกติรูอนก�บัน�วีเคู่ล�ยส ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติด�งน�0
- ใส�ล�กเหลAกกลมืจั3านวีน 100 ล�ก ลงในถื�วียท�2เติรู�ยมืไวี� แล�วีจั"�มืแท�งแมื�เหลAกลงในถื�วีย
- คู่�อย ๆ ยกแท�งแมื�เหลAกข40น ส�งเกติการูเกาะของล�กเหลAกบันแท�งแมื�เหลAก และ
บั�นท4กผล- ใช�มื�อแกะล�กเหลAกออกท�ละล�ก โดยเรู�2มืแกะจัากล�กเหลAกท�2
อย��นอกส"ดจันถื4งล�กเหลAกท�2อย��ในส"ด ส�งเกติแรูงท�2ติ�องใช�แกะล�กเหลAกและบั�นท4กผล
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- ล�กเหลAกกลมืและแท�งแมื�เหลAกในก�จักรูรูมืใช�แทนส�2งใดใน
อะติอมื (ล�กเหลAกกลมืแทนอ�เลAกติรูอน แท�งแมื�เหลAกแทนน�วีเคู่ล�ยส)
- ล�กษ์ณีะการูจั�ดเรู�ยงติ�วีของล�กเหลAกท�2ถื�กด4งด�ดด�วียแมื�เหลAกมื�ล�กษ์ณีะใด (จั3านวีน
ล�กเหลAกท�2อย��แถืวีนอกมื�มืากกวี�าจั3านวีนล�กเหลAกท�2อย��ใกล�แท�งแมื�เหลAก)
- เมื�2อน�กเรู�ยนลองเข�2ยล�กเหลAกให�หล"ดออก แรูงท�2ใช�เข�2ยล�กเหลAกท�2อย��รูอบันอกเท�าก�บั
71
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ล�กเหลAกท�2อย��ติ�ดก�บัแท�งแมื�เหลAกหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด (ไมื�เท�าก�น แรูงท�2ใช�แกะล�กเหลAกท�2อย��นอกส"ดจัะใช�แรูงด4งออกน�อยกวี�าล�กเหลAกท�2อย��ในส"ดใกล�แท�งแมื�เหลAก)
- น�กเรู�ยนสรู"ปผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืได�วี�าอะไรู (การูเกาะก�นของล�กเหลAกก�บัแท�ง
แมื�เหลAกเปรู�ยบัเหมื�อนแรูงด4งด�ดของน�วีเคู่ล�ยสของอะติอมืก�บัอ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2อย��รูอบั ๆ)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า แรูงด4งด�ดรูะหวี�างอ�เลAกติรูอนท�2มื�ปรูะจั"ลบัก�บัน�วีเคู่ล�ยสท�2มื�ปรูะจั"บัวีก ซึ่42งมื�ล�กษ์ณีะคู่ล�ายก�บัแรูงด4งด�ดรูะหวี�างล�กเหลAกก�บัข�0วีแมื�เหลAก คู่�อ แรูงด4งด�ดรูะหวี�างน�วีเคู่ล�ยสก�บัอ�เลAกติรูอนท�2อย��ใกล�จัะมืากกวี�าแรูงด4งด�ดรูะหวี�างน�วีเคู่ล�ยสก�บัอ�เลAกติรูอนท�2อย��ไกลออกไป และวีงโคู่จัรูท�2อย��ใกล�น�วีเคู่ล�ยสมืากท�2ส"ดจัะมื�จั3านวีนอ�เลAกติรูอนน�อยท�2ส"ด โดยอ�เลAกติรูอนท�2อย��ในรูะด�บัพล�งงานช�0นนอกส"ดน�0วี�า เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน และอ�เลAกติรูอนในแติ�ละรูะด�บัพล�งงานจัะมื�จั3านวีนได�มืากท�2ส"ด เท�าก�บั 2n2 (n
= รูะด�บัพล�งงาน)
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในแติ�ละ
รูะด�บัพล�งงานวี�าติ�องเป1นไปติามืกฎออกเติติ และอธิ์�บัายถื4งคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนก�บัสมืบั�ติ�คู่วีามืเป1นโลหะ อโลหะ และการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา โดยใช�ใบัคู่วีามืรู� �หรู�อเน�0อหาในหน�งส�อเรู�ยนปรูะกอบั
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�บัคู่�นข�อมื�ลการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมืของธิ์าติ"บัางชน�ด โดยด3าเน�นการูติามืข�0นติอนด�งน�0
- แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื
เช�น เลขอะติอมืของธิ์าติ" และการูจั�ดอ�เลAกติรูอนติามืรูะด�บัพล�งงาน ให�สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นติามืห�วีข�อท�2ก3าหนด
72
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- สมืาช�กแติ�ละกล"�มืแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของตินเองรู�บัผ�ดชอบั โดยการูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
- สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0ง
รู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
- สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
(4) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า การูจั�ดเรู�ยง
อ�เลAกติรูอนในแติ�ละรูะด�บัพล�งงาน จัะติ�องเป1นไปติามืกฎออกเติติ คู่�อ เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนของอะติอมืจัะมื�ได�ไมื�เก�น 8 อ�เลAกติรูอน และอ�เลAกติรูอนถื�ดจัากวีงนอกส"ดจัะมื�ได�ไมื�เก�น 18 ติ�วี
(5) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมืจัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
73
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื เช�น
- อ�เลAกติรูอนมื�การูจั�ดเรู�ยงติ�วีล�อมืรูอบัน�วีเคู่ล�ยสในล�กษ์ณีะใด- ถื�าอะติอมืชน�ดหน42งมื�รูะด�บัพล�งงานของอ�เลAกติรูอน
ท�0งหมืด 5 รูะด�บั จั3านวีน อ�เลAกติรูอนส�งส"ดในแติ�ละรูะด�บัช�0นจัะมื�คู่�าเท�าใด- การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในแติ�ละรูะด�บัพล�งงานมื�หล�กการูใด- ธิ์าติ"ท�2มื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 2 มื�สมืบั�ติ�และแนวีโน�มื
การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาล�กษ์ณีะใด- ธิ์าติ"ท�2มื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 7 มื�สมืบั�ติ�และแนวีโน�มื
การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาล�กษ์ณีะใดข��นสรู'ปี1) คู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนใน
อะติอมื โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!2) คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัหล�งเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบั
หล�งเรู�ยนเพ�2อวี�ดคู่วีามืก�าวีหน�า/ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยนหน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 1 ติอนท�2 1
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ คู่รู�ก3าหนดส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!ของธิ์าติ" 5 ชน�ดและให�น�กเรู�ยนคู่3านวีณีจั3านวีนอน"ภาคู่มื�ลฐาน รูะบั"จั3านวีนอ�เลAกติรูอนในแติ�ละรูะด�บัพล�งงาน และบัอกแนวีโน�มืของสมืบั�ติ�และการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาขอธิ์าติ"เหล�าน�0น คู่รู�อาจัให�น�กเรู�ยนเข�ยนเป1นรูายงานส�งคู่รู�หรู�อให�น�กเรู�ยนแลกเปล�2ยนคู่วีามืรู� �ก�บัเพ�2อนในห�องเรู�ยน9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. ภาพแบับัจั3าลองอะติอมืของโบัรู!
74
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ติอนที่�& 2 ติารูางธาติ'
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 3 ติารูางธาติ' 2 ชั้�&วิโมืง
สารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4-6
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารู
1. สารูะส.าคู่�ญน�กวี�ทยาศาสติรู!จั�ดธิ์าติ"ติ�าง ๆ ลงในติารูางธิ์าติ"โดยอาศ�ยสมืบั�ติ�และ
การูเรู�ยงติามืล3าด�บัเลขอะติอมืของธิ์าติ" ท3าให�สามืารูถืแบั�งธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ"ออกเป1น 18 หมื�� 7
คู่าบั ซึ่42งแบั�งเป1นกล"�มืย�อย A
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
75
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หรู�อธิ์าติ"ติ�วีแทน (representatives element) ท�2มื�สมืบั�ติ�เป1นโลหะ อโลหะ และก42งโลหะ และกล"�มืย�อย B หรู�อธิ์าติ"แทรูนซึ่�ช�น (transition
element) หรู�อโลหะแทรูนซึ่�ช�น การูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"เป1นหมืวีดหมื��ท3าให�ธิ์าติ"ในหมื��เด�ยวีก�นมื�สมืบั�ติ�คู่ล�าย
ก�นและมื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�น และธิ์าติ"ในคู่าบัเด�ยวีก�นมื�จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานของอ�เลAกติรูอนเท�าก�น การูจั�ดติารูางธิ์าติ"ด�งกล�าวีช�วียให�สามืารูถืท3านายติ3าแหน�งของธิ์าติ"ได�เมื�2อทรูาบัสมืบั�ติ�ของธิ์าติ" และสามืารูถืท3านายสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ได�เมื�2อทรูาบัติ3าแหน�งของธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ"2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น
อธิ์�บัายการูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"และท3านายแนวีโน�มืสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ" (วี 3.1 มื. 46/3)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายการูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ" และคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของ
ธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ" (K)
2. ท3านายแนวีโน�มืของสมืบั�ติ�ธิ์าติ"ในติารูาง (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องติารูางธิ์าติ"ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K)
ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื และ เจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2องติารูางธิ์าติ"2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะรูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัก�อนเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูาย
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด
76
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. ทดสอบัหล�งเรู�ยน บั"คู่คู่ล 3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1นรูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. วี�วี�ฒนาการูของติารูางธิ์าติ" - ติารูางธิ์าติ"ในปDจัจั"บั�น2. คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ" - คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในหมื�� - คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในคู่าบั
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายหรู�อจั�ดท3ารูายงานเก�2ยวีก�บัติารูางธิ์าติ"ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน เข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์
เก�2ยวีก�บัติารูางธิ์าติ"ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อ ท�2น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัก�อนเรู�ยนโดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัก�อน
เรู�ยนเพ�2อติรูวีจัสอบัคู่วีามืพรู�อมืและพ�0นฐานของน�กเรู�ยนข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนโดยส"�มืน�กเรู�ยน 23 คู่น ให�น�กเรู�ยนติอบั
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- ติารูางธิ์าติ"คู่�ออะไรู และมื�คู่วีามืส3าคู่�ญล�กษ์ณีะใด- น�กวี�ทยาศาสติรู!ใช�หล�กการูใดในการูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"ลงในติารูางธิ์าติ"
77
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง ติารูางธิ์าติ"ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�น3าแผ�นติารูางธิ์าติ"มืาให�น�กเรู�ยน โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�น
ด�งน�0- ธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ"แบั�งออกได�เป1นก�2หมื�� - ธิ์าติ"ท�2อย��ในกล"�มื B เรู�ยกวี�าอะไรู- น�กเรู�ยนรู� �จั�กธิ์าติ"ใดในติารูางธิ์าติ"บั�าง มื�สมืบั�ติ�ล�กษ์ณีะใด
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าวี�วี�ฒนาการูของติารูางธิ์าติ" และคู่วีามื
ส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ"จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า ติารูางธิ์าติ"ท�2ใช�ในปDจัจั"บั�นได�จั�ดธิ์าติ"ติามืเลขอะติอมืจัากน�อยไปมืาก แบั�งเป1นกล"�มืย�อย A 8 หมื�� และกล"�มืย�อย B
10 หมื�� (2) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มืปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�บัคู่�นข�อมื�ลสมืบั�ติ�
ของธิ์าติ"โลหะ ก42งโลหะ และอโลหะ โดยด3าเน�นการูติามืข�0นติอนด�งน�0- แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อสมืบั�ติ�
ของธิ์าติ"โลหะ ก42งโลหะ และอโลหะ เช�น การูน3าไฟ้ฟ้@าและคู่วีามืรู�อน สถืานะ คู่วีามืแขAง จั"ดเด�อด และจั"ดหลอมืเหลวี ให�สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นติามืห�วีข�อท�2ก3าหนด
- สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของตินเองรู�บัผ�ดชอบั โดย
78
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
- สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0ง
รู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
- สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากก�จักรูรูมื
(4) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มืปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในแติ�ละคู่าบัก�บัรูะด�บัพล�งงาน ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติ ด�งน�0
- ให�น�กเรู�ยนน�บัจั3านวีนธิ์าติ"ท�2อย��ในแติ�ละคู่าบัของติารูางธิ์าติ"และน3ามืาแสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์! (ในรู�ปของติารูาง) ก�บัจั3านวีนอ�เลAกติรูอนมืากท�2ส"ดท�2มื�ได�ในแติ�ละคู่าบั
- น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาอภ�ปรูายรู�วีมืก�นแล�วีน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื
(5) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากก�จักรูรูมื
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0ก�จักรูรูมื ส�บัคู่�นข�อมื�ลสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"โลหะ ก42งโลหะ และ
อโลหะ
79
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ธิ์าติ"โลหะ อโลหะ และก42งโลหะจั�ดอย��ในหมื��ใดของติารูางธิ์าติ" (ธิ์าติ"โลหะ ได�แก� หมื�� 1A และ 2A ธิ์าติ"อโลหะ ได�แก� หมื�� 7A และ 8A ธิ์าติ"ก42งโลหะ ได�แก� หมื�� 3A6A)
ธิ์าติ"โลหะ อโลหะ และก42งโลหะมื�สมืบั�ติ�ล�กษ์ณีะใดบั�าง (การูน3าไฟ้ฟ้@าและคู่วีามืรู�อน จั"ดหลอมืเหลวี และจั"ดเด�อด)
ธิ์าติ"ท�2มื�แนวีโน�มืของสมืบั�ติ�เหมื�อนก�นอย��ในหมื��หรู�อในคู่าบัเด�ยวีก�น เพรูาะอะไรู (เพรูาะมื�จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�น)
ก�จักรูรูมื ส�งเกติคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในแติ�ละคู่าบัก�บัรูะด�บัพล�งงาน
ธิ์าติ"ในคู่าบัมื�คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ใดก�บัรูะด�บัพล�งงาน (จั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2มื�ได�มืากท�2ส"ดในคู่าบัจัะเท�าก�บัจั3านวีนธิ์าติ"ท�2มื�ในคู่าบัน�0น ๆ)
ธิ์าติ"ในคู่าบัใดมื�จั3านวีนชน�ดของธิ์าติ"มืากท�2ส"ด เพรูาะอะไรู (คู่าบัท�2 6 และ 7 เพรูาะมื�จั3านวีนอ�เลAกติรูอนมืากท�2ส"ด เท�าก�บั 32)
แนวีโน�มืขนาดของธิ์าติ"ในหมื��เด�ยวีก�นมื�ล�กษ์ณีะใดเมื�2อจั3านวีนคู่าบัเพ�2มืข40น (ธิ์าติ"โลหะจั3ามื�คู่วีามืวี�องไวีในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยามืากข40น ขณีะท�2ธิ์าติ"อโลหะจัะมื�คู่วีามืวี�องไวีในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาลดลง)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า ธิ์าติ"ท�2อย��ในหมื��เด�ยวีก�นจัะมื�แนวีโน�มืของสมืบั�ติ�เหมื�อนก�นเพรูาะธิ์าติ"ท�2อย��หมื��เด�ยวีก�นมื�จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�น ส�วีนธิ์าติ"ท�2อย��ในคู่าบัเด�ยวีก�นน�0นจัะมื�จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานของอ�เลAกติรูอนเท�าก�น และจั3านวีนธิ์าติ"ในคู่าบัมื�ได�มืาท�2ส"ดเท�าก�บัจั3านวีนอ�เลAกติรูอนมืากท�2ส"ดท�2สามืารูถืเคู่ล�2อนท�2ได�ในรูะด�บัพล�งงาน (คู่าบั) น�0น
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ในแติ�ละหมื�� โดย
ใช�ใบัคู่วีามืรู� �หรู�อเน�0อหาในหน�งส�อเรู�ยนปรูะกอบัการูอธิ์�บัาย คู่รู�เน�นให�น�กเรู�ยนเข�าใจัถื4งสมืบั�ติ�ทางกายภาพท�2วีไปและแนวีโน�มืในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของธิ์าติ"แติ�ละหมื��
80
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัติารูางธิ์าติ"จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื เช�น
การูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"ลงในติารูางธิ์าติ"ในอด�ติแติกติ�างก�บัปDจัจั"บั�นล�กษ์ณีะใด คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของธิ์าติ"ในหมื��เด�ยวีก�นและในคู่าบัเด�ยวีก�นมื�
ล�กษ์ณีะใด ติารูางธิ์าติ"มื�คู่วีามืส3าคู่�ญหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด ธิ์าติ"ในกล"�มื B แติกติ�างจัาก 1A 2A หรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด ถื�าน�กเรู�ยนพบัธิ์าติ"ชน�ดใหมื�ท�2มื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 8
น�กเรู�ยนจัะท3านาย สมืบั�ติ�ของธิ์าติ"น�0วี�าอะไรู
ข��นสรู'ปี1) คู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัติารูางธิ์าติ" โดยรู�วีมืก�น
เข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
81
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2) คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัหล�งเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัหล�งเรู�ยนเพ�2อวี�ดคู่วีามืก�าวีหน�า/ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยนหน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 1 ติอนท�2 2
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ในหมื��ติ�าง ๆ เพ�2มืเติ�มืโดยเข�ยนเป1นรูายงานหรู�อน3าเสนอหน�าห�องเรู�ยนเพ�2อแลกเปล�2ยนคู่วีามืรู� �ก�บัเพ�2อน9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. แผ�นติารูางธิ์าติ"2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ติอนที่�& 3 พื้�นธะเคู่มื�
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
82
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้�นธะไอออนและพื้�นธะโคู่เวิเลนซึ่) 1 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4-6
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารู
1. สารูะส.าคู่�ญแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอะติอมืหรู�อไอออนของธิ์าติ" หรู�อสารูปรูะกอบั
เรู�ยกวี�า พ�นธิ์ะเคู่มื� แบั�งได� 3 ชน�ด คู่�อ พ�นธิ์ะไอออน�ก พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! และพ�นธิ์ะโลหะ ซึ่42งธิ์าติ"หรู�อสารูปรูะกอบัท�2เก�ดจัากพ�นธิ์ะติ�างชน�ดก�นจัะมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�น
พ�นธิ์ะไอออน�กเก�ดจัากแรูงย4ดเหน�2ยวีของไอออนท�2มื�ปรูะจั"บัวีกของธิ์าติ"โลหะและไอออนท�2มื�ปรูะจั"ลบัของธิ์าติ"อโลหะ ซึ่42งเป1นแรูงย4ดเหน�2ยวีท�2เก�ดจัากไอออนท�2มื�ปรูะจั"ไฟ้ฟ้@าติ�างก�น พ�นธิ์ะไอออน�กจั4งมื�คู่วีามืแขAงแรูงมืาก สารูท�2เก�ดจัากพ�นธิ์ะไอออน�กส�วีนใหญ�จั4งมื�สถืานะของแขAง มื�จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดส�ง
พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!เก�ดจัากแรูงย4ดเหน�2ยวีของอะติอมือโลหะและอโลหะโดยมื�การูใช�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนรู�วีมืก�น แรูงย4ดเหน�2ยวีชน�ดน�0มื�คู่วีามืแขAงแรูงน�อยกวี�าพ�นธิ์ะไอออน�กมืาก สารูท�2เก�ดจัากพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!จั4งพบัได�ท�0งสถืานะของแขAง ของเหลวี และแกCส และมื�จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดติ32า
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น1. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูเก�ดพ�นธิ์ะเคู่มื�ในโคู่รูงผล4กและใน
โมืเลก"ลของสารู (วี 3.1
มื. 46/4)
2. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างจั"ดเด�อด จั"ดหลอมืเหลวีและสถืานะของสารูก�บัแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ของสารู (วี 3.1 มื. 46/5)
83
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูเก�ดพ�นธิ์ะไอออน�ก (K)
2. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูเก�ดพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! และชน�ดของพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องพ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K)
ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื และ เจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2องพ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะรูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัก�อนเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1นรูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��
84
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. พ�นธิ์ะไอออน2. พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายหรู�อจั�ดท3ารูายงานเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�ของสารูปรูะกอบั
ไอออน�กและสารูปรูะกอบัโคู่เวีเลนซึ่!ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน เข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์
เก�2ยวีก�บัพ�นธิ์ะไอออน�กและ พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัก�อนเรู�ยนโดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัก�อน
เรู�ยนเพ�2อติรูวีจัสอบัคู่วีามืพรู�อมืและพ�0นฐานของน�กเรู�ยนข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ทบัทวีนเรู�2องคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนก�บักฎ
ออกเติติให�น�กเรู�ยนฟ้Dง และให�น�กเรู�ยนติอบัคู่3าถืามืติ�อไปน�0- อธิ์�บัายคู่วีามืหมืายของกฎออกเติติ- ธิ์าติ"โลหะมื�แนวีโน�มืในการูรู�บัหรู�อให�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเพ�2อให�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 8 ติ�วี- ธิ์าติ"อโลหะมื�แนวีโน�มืในการูรู�บัหรู�อให�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเพ�2อให�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 8 ติ�วี
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง พ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนเก�2ยวีก�บัคู่วีามืหมืายของพ�นธิ์ะเคู่มื�
และให�น�กเรู�ยนติอบัคู่3าถืามืติ�อไปน�0
85
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- พ�นธิ์ะเคู่มื�คู่�ออะไรู - พ�นธิ์ะเคู่มื�รูะหวี�างอะติอมืในหมื��ติ�าง ๆ ในติารูางธิ์าติ"มื�ล�กษ์ณีะเด�ยวีก�นหมืดหรู�อไมื�
เพรูาะอะไรู - พ�นธิ์ะเคู่มื�แบั�งได�เป1นก�2ชน�ด อะไรูบั�าง
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าการูเก�ดพ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!
จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า พ�นธิ์ะไอออน�กเป1นพ�นธิ์ะรูะหวี�างโลหะก�บัอโลหะ โดยโลหะจัะให�
เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนก�บัอโลหะเพ�2อให�ติ�วีเองมื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 8
ติ�วีติามืกฎออกเติติและกลายเป1นไอออนบัวีก ส�วีนอโลหะจัะรู�บัเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนจัากโลหะเพ�2อให�ติ�วีเองมื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 8 ติามืกฎออกเติติและกลายเป1นไอออนลบั แรูงด4งด�ดรูะหวี�างอะติอมืของพ�นธิ์ะน�0จั4งเป1นแรูงด4งด�ดรูะหวี�างปรูะจั"ไฟ้ฟ้@าท�2ติรูงข�ามืก�น
พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!เป1นพ�นธิ์ะรูะหวี�างอโลหะด�วียก�น โดยมื�การูใช�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนรู�วีมืก�นเพ�2อให�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนของติ�วีเองคู่รูบั 8
ติ�วีติามืกฎออกเติติ ซึ่42งแบั�งได�เป1น พ�นธิ์ะเด�2ยวี พ�นธิ์ะคู่�� และพ�นธิ์ะสามื (2) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มืปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�บัคู่�นข�อมื�ล
จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดของสารูปรูะกอบัไอออน�ก โดยด3าเน�นการูติามืข�0นติอนด�งน�0
- แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อจั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อด และ
การูน3าไฟ้ฟ้@า ให�สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นติามืห�วีข�อท�2ก3าหนด- สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของ
ตินเองรู�บัผ�ดชอบั โดยการูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
86
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0ง
รู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
- สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากก�จักรูรูมื
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0 สารูปรูะกอบัในก�จักรูรูมืเก�ดจัากพ�นธิ์ะรูะหวี�างโลหะใดก�บั
อโลหะใด (เช�น แคู่ลเซึ่�ยมืคู่ลอไรูด! (CaCl2) เก�ดจัากโลหะแคู่ลเซึ่�ยมื (Ca) 1 อะติอมืก�บัอโลหะคู่ลอรู�น (Cl) 2 อะติอมื)
เมื�2อเก�ดสารูปรูะกอบัไอออน�ก อะติอมืของธิ์าติ"ในสารูปรูะกอบัติ�องให�และรู�บั
เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนจั3านวีนเท�าใดบั�าง (เช�น CaCl2 Ca 1 อะติอมืให�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน 2 ติ�วีกลายเป1นไอออนบัวีก ส�วีน Cl 2 อะติอมืรู�บัเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนอะติอมืละ 1 ติ�วีกลายเป1นไอออนลบั)
จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดของสารูปรูะกอบัไอออน�กมื�แนวีโน�มืล�กษ์ณีะใด เพรูาะ
อะไรูจั4งเป1นเช�นน�0น (จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดมื�คู่�าส�ง เพรูาะพ�นธิ์ะย4ดเหน�2ยวีท�2แขAงแรูงของไอออนติ�างชน�ดก�น)
การูน3าไฟ้ฟ้@าของสารูปรูะกอบัไอออน�กมื�ล�กษ์ณีะใด เพรูาะอะไรู (ไมื�น3าไฟ้ฟ้@าในสถืานะของแขAงเพรูาะไมื�มื�ไอออนอ�สรูะเคู่ล�2อนท�2รูอบั ๆ
87
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สารู แติ�สามืารูถืน3าไฟ้ฟ้@าได�เมื�2อเป1นของเหลวีเพรูาะพ�นธิ์ะไอออน�กถื�กท3าลาย จั4งเก�ดเป1นไอออนบัวีกของโลหะและไอออนลบัของอโลหะเคู่ล�2อนท�2อย�างอ�สรูะ)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดของสารูปรูะกอบัไอออน�กส�งเพรูาะเป1นแรูงด4งด�ดรูะหวี�างไอออนหรู�อปรูะจั"ติ�างชน�ดก�นซึ่42งมื�คู่วีามืแขAงแรูงมืาก จั4งติ�องใช�พล�งงานหรู�อคู่วีามืรู�อนส�งเพ�2อท3าให�สารูเปล�2ยนสถืานะ และสารูปรูะกอบัไอออน�กไมื�น3าไฟ้ฟ้@าเพรูาะถื4งแมื�วี�าจัะเก�ดจัากแรูงด4งด�ดรูะหวี�างไอออนติ�างชน�ดแติ�ภายในสารูไมื�มื�การูเคู่ล�2อนท�2ของปรูะจั"ท3าให�ไมื�สามืารูถืน3าไฟ้ฟ้@าได�
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัชน�ดของพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! สมืบั�ติ�
ของสารูปรูะกอบัโคู่เวีเลนซึ่! และสารูโคู่รูงรู�างผล4กติาข�ายโดยใช�ใบัคู่วีามืรู� �หรู�อเน�0อหาในหน�งส�อเรู�ยนปรูะกอบั
(2) น�กเรู�ยนฝึ/กเข�ยนโคู่รูงสรู�างแบับัจั3าลองอะติอมืชน�ดโคู่รูงสรู�างลายเส�นแสดงการูเก�ดพ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!ของสารูท�2คู่รู�ก3าหนดให� เช�น MgF2 K2S Br2 CH4
(3) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัพ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่-เวีเลนซึ่! จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
88
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื เช�น
พ�นธิ์ะเคู่มื�คู่�ออะไรู แบั�งได�เป1นก�2ชน�ด สารูหมื��ใดในติารูางธิ์าติ"ท�2มื�กเก�ดสารูปรูะกอบัไอออน�ก เมื�2ออะติอมืสรู�างพ�นธิ์ะรูะหวี�างก�นแล�วีเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนของอะติอมืหรู�อไอออนน�0น ติ�องมื�จั3านวีนเท�าใด เพรูาะอะไรู
ข��นสรู'ปีคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัพ�นธิ์ะไอออน�กและพ�นธิ์ะโคู่เวี
เลนซึ่!โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�ของสารูปรูะกอบัไอออน�กและสารูปรูะกอบัโคู่เวีเลนซึ่!เพ�2มืเติ�มืโดยเข�ยนเป1นรูายงานส�งคู่รู� หรู�อน3าเสนอหน�าห�องเรู�ยนเพ�2อแลกเปล�2ยนคู่วีามืรู� �ก�บัเพ�2อน9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
2. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
89
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 5 พื้�นธะโลหะและสถานะของสารู 1 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4-6
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารู
1. สารูะส.าคู่�ญพ�นธิ์ะโลหะเป1นพ�นธิ์ะรูะหวี�างโลหะก�บัโลหะ เน�2องจัากโลหะจัะเก�ดการู
ส�ญเส�ยเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนได�ง�าย เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเหล�าน�0จั4งเคู่ล�2อนท�2ไปอะติอมือ�2นท�2วีท�0งก�อนโลหะอย�างอ�สรูะ จั4งเสมื�อนอะติอมืมื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 8 ติลอดเวีลา ด�งน�0นอาจักล�าวีได�วี�าพ�นธิ์ะโลหะเป1นแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างไอออนบัวีกของอะติอมืก�บัอ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2อย�างอ�สรูะ ซึ่42งแรูงด4งด�ดล�กษ์ณีะน�0มื�คู่วีามืแขAงแรูงมืาก จั4งมื�กพบัสารูในรู�ปของแขAง และมื�จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดส�งมืาก
สถืานะของสารูข40นอย��ก�บัแรูงด4งด�ดรูะหวี�างโมืเลก"ล ถื�าแรูงด4งด�ดรูะหวี�างโมืเลก"ลมื�คู่�ามืาก สารูน�0นจัะอย��ในสถืานะของแขAง และถื�าแรูงด4งด�ดรูะหวี�างโมืเลก"ลลดลง อน"ภาคู่ของสารูกAจัะเคู่ล�2อนท�2ได�อ�สรูะมืากข40นสารูจัะเปล�2ยนแปลงรู�ปรู�างได�บั�างหรู�อเรู�ยกวี�าอย��ในสถืานะของเหลวี แติ�ถื�าแรูงด4งด�ดลดลงมืากจันอน"ภาคู่ของสารูเคู่ล�2อนท�2ได�อย�างอ�สรูะ สารูจัะเปล�2ยนแปลงรู�ปรู�างและปรู�มืาติรูได� หรู�อเรู�ยกวี�าอย��ในสถืานะแกCส
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
90
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น1. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูเก�ดพ�นธิ์ะเคู่มื�ในโคู่รูงผล4กและใน
โมืเลก"ลของสารู (วี 3.1
มื. 46/4)
2. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างจั"ดเด�อด จั"ดหลอมืเหลวีและสถืานะของสารูก�บัแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ของสารู (วี 3.1 มื. 46/5)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูเก�ดพ�นธิ์ะโลหะ (K)
2. อธิ์�บัายคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของสถืานะของสารูก�บัแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องพ�นธิ์ะโลหะและสถืานะของสารูไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K)
ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื และ เจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2องพ�นธิ์ะโลหะและสถืานะของสารู 2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะรูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัหล�งเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา
91
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1นรูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. พ�นธิ์ะโลหะ2. แรูงย4ดเหน�2ยวีก�บัสถืานะของสารู
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายหรู�อจั�ดท3ารูายงานเก�2ยวีก�บัชน�ดของพ�นธิ์ะเคู่มื�และสมืบั�ติ�
ของธิ์าติ"หรู�อสารูปรูะกอบัท�2น3ามืาใช�ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน เข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์
เก�2ยวีก�บัพ�นธิ์ะโลหะและสถืานะ ของสารูท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยน
สนใจั7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนโดยส"�มืน�กเรู�ยน 23 คู่น ให�น�กเรู�ยนติอบั
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- พ�นธิ์ะโลหะเป1นพ�นธิ์ะรูะหวี�างธิ์าติ"ท�2มื�สมืบั�ติ�ใด- น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าธิ์าติ"หรู�อสารูปรูะกอบัท�2เก�ดจัากพ�นธิ์ะโลหะคู่วีรูมื�สมืบั�ติ�ใด เพรูาะอะไรู - สารูท�2อย��ในสถืานะติ�าง ๆ มื�คู่วีามืแติกติ�างก�นล�กษ์ณีะใด
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง พ�นธิ์ะโลหะและสถืานะของสารูข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��
92
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0นติอนด�งน�0
1) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนเก�2ยวีก�บัธิ์าติ"ท�2มื�สมืบั�ติ�เป1นโลหะและให�
น�กเรู�ยนติอบัคู่3าถืามืติ�อไปน�0 - อะติอมืของโลหะมื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนจั3านวีนเท�าไรู - คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของโลหะก�บัเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนมื�ล�กษ์ณีะใด - ถื�าโลหะมื�แรูงด4งด�ดก�น อะติอมืของธิ์าติ"เหล�าน�0นจัะด4งด�ดก�นในล�กษ์ณีะใด
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าการูเก�ดพ�นธิ์ะโลหะจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อใน
หน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า พ�นธิ์ะโลหะเป1นพ�นธิ์ะท�2ย4ดอะติอมืของโลหะไวี�ด�วียก�น โดยเป1นแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างไอออนบัวีกของอะติอมืก�บัอ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2อย�างอ�สรูะ
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัพ�นธิ์ะโลหะ โดยด3าเน�นการูติามืข�0นติอนด�งน�0
- แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อจั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อด
และการูน3าไฟ้ฟ้@า ให�สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นติามืห�วีข�อท�2ก3าหนด- สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของ
ตินเองรู�บัผ�ดชอบั โดยการูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
- สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0ง
93
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
- สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0 อะติอมืของอโลหะสามืารูถืเก�ดพ�นธิ์ะโลหะได�หรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
(ได� โดยการูใช�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนรู�วีมืก�น เก�ดเป1นพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!) อะติอมืของโลหะมื�การูด4งด�ดก�นในล�กษ์ณีะใด (เป1นแรูงด4งด�ดรูะหวี�างไอออนบัวีกของ
โลหะและเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2อย�างอ�สรูะรูอบั ๆ โลหะ) เมื�2ออะติอมืสรู�างพ�นธิ์ะโลหะแล�วี เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนมื�
ล�กษ์ณีะใด (เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนจัะหล"ดออกมืาและเคู่ล�2อนท�2อย�างอ�สรูะ) จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดของธิ์าติ"ท�2เก�ดพ�นธิ์ะโลหะมื�แนวี
โน�มืล�กษ์ณีะใด เพรูาะอะไรูจั4งเป1นเช�นน�0น (จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดมื�คู่�าส�ง เพรูาะเป1นแรูงด4งด�ดรูะหวี�างไอออนติ�างชน�ดก�นคู่ล�ายพ�นธิ์ะไอออน�ก คู่�อไอออนบัวีกของโลหะก�บัไอออนลบัของเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2อย�างอ�สรูะ)
การูน3าไฟ้ฟ้@าของธิ์าติ"ท�2เก�ดจัากพ�นธิ์ะโลหะเหมื�อนหรู�อแติกติ�างก�บัสารูปรูะกอบั
ไอออน�กล�กษ์ณีะใด เพรูาะอะไรูจั4งเป1นเช�นน�0น (ติ�างก�น คู่�อสารูท�2เก�ดพ�นธิ์ะโลหะสามืารูถืน3าไฟ้ฟ้@าได�ในสถืานะของแขAงเพรูาะมื�อ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2นท�2อย�างอ�สรูะรูอบั ๆ สารู)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดของธิ์าติ"ท�2เก�ดพ�นธิ์ะโลหะส�ง
94
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เพรูาะเป1นแรูงด4งด�ดรูะหวี�างไอออนบัวีกของโลหะและเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2อย�างอ�สรูะคู่ล�ายก�บัสารูปรูะกอบัไอออน�กซึ่42งมื�คู่วีามืแขAงแรูงมืาก จั4งติ�องใช�พล�งงานหรู�อคู่วีามืรู�อนส�งเพ�2อท3าให�สารูเปล�2ยนสถืานะ แติ�สารูท�2เก�ดพ�นธิ์ะโลหะสามืารูถืน3าไฟ้ฟ้@าได�ในสถืานะของแขAงติ�างจัากสารูปรูะกอบัไอออน�กท�2น3าไฟ้ฟ้@าได�เมื�2ออย��ในสถืานะของเหลวีหรู�อสารูละลาย เพรูาะเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเคู่ล�2อนท�2ไปมืาได�อย�างอ�สรูะจั4งสามืารูถืน3าปรูะจั"ไฟ้ฟ้@าไปได�ท�2วีท�0งสารู
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัสารูในสถืานะติ�าง ๆ โดยใช�ใบั
คู่วีามืรู� �หรู�อเน�0อหาในหน�งส�อเรู�ยนปรูะกอบั โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า สถืานะของสารูเป1นผลจัากแรูงด4งด�ดรูะหวี�างโมืเลก"ล สารูท�2มื�แรูงด4งด�ดรูะหวี�างโมืเลก"ลมืากสารูจัะอย��ในสถืานะของแขAง เมื�2อสารูได�รู�บัพล�งงานหรู�อคู่วีามืรู�อนท�2มืากพอแรูงด4งด�ดรูะหวี�างโมืเลก"ลจัะลดลง โมืเลก"ลจัะเคู่ล�2อนท�2ได�บั�างซึ่42งเป1นสถืานะของของเหลวี และเมื�2อสารูได�รู�บัพล�งงานหรู�อคู่วีามืรู�อนเพ�2มืข40นจันท3าให�แรูงด4งด�ดรูะหวี�างโมืเลก"ลเหล�อน�อยมืาก จันกรูะท�2งโมืเลก"ลเคู่ล�2อนท�2ได�อย�างอ�สรูะเรูาเรู�ยกจัะสารูในสถืานะน�0วี�าแกCส
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัพ�นธิ์ะโลหะและสถืานะของสารูจัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
95
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื เช�น
พ�นธิ์ะโลหะแติกติ�างจัากพ�นธิ์ะไอออน�กล�กษ์ณีะใด อะติอมืรูะหวี�างโลหะไมื�ด4งด�ดก�นด�วียพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!เพรูาะ
อะไรู พ�นธิ์ะรูะหวี�างโลหะก�บัโลหะมื�จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดส�ง
กวี�าพ�นธิ์ะรูะหวี�างอโลหะก�บัอโลหะเพรูาะอะไรู
คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของจั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดก�บัแรูงด4งด�ดของสารูมื�ล�กษ์ณีะใด เรู�ยงล3าด�บัแรูงด4งด�ดของสารูในสถืานะของแขAง ของเหลวี และแกCส ปDจัจั�ยใดมื�ผลติ�อสถืานะของสารู เพรูาะอะไรู
ข��นสรู'ปี1) คู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัพ�นธิ์ะโลหะและสถืานะของ
สารูโดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!2) คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัหล�งเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบั
หล�งเรู�ยนเพ�2อวี�ดคู่วีามืก�าวีหน�า/ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยนหน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 1 ติอนท�2 3
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัชน�ดของพ�นธิ์ะเคู่มื�ของธิ์าติ"หรู�อสารูปรูะกอบัในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นท�2น3ามืาใช�ปรูะโยชน! และสมืบั�ติ�ของสารูเหล�าน�0นโดยเข�ยนเป1นรูายงานส�งคู่รู� หรู�อน3าเสนอหน�าห�องเรู�ยนเพ�2อแลกเปล�2ยนคู่วีามืรู� �ก�บัเพ�2อน
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
96
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
2. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.............................................................
97
ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�งมืโนที่�ศึน)เปี5าหมืายการูจั�ดการูเรู�ยนรู��และขอบัข�ายภารูะงาน
คู่วิามืรู��1. คู่วีามืหมืายและการูเข�ยนสมืการูเคู่มื�2. อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�3. ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
ที่�กษะ/กรูะบัวินการู1. การูส�งเกติ2. การูอธิ์�บัาย3. การูทดลอง4. การูน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ใน ช�วี�ติปรูะจั3าวี�น
คู่'ณล�กษณะที่�&พื้!งปีรูะสงคู่)1. ใฝึIเรู�ยนรู� �2. มื"�งมื�2นในการูท3างาน3. มื�เจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!4. มื�เจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!5. เหAนคู่"ณีคู่�าของการูน3า
ภารูะงาน/ชั้��นงาน1. ส�งเกติการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�2. ส�งเกติอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก3. ส�งเกติคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�4. ทดลองการูสลายติ�วีของโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติท�2อ"ณีหภ�มื�ติ�าง ๆ
5. ทดลองบัทบัาทของโลหะทองแดงในปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างส�งกะส�ก�บักรูด
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 2 ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� 7 ชั้�&วิโมืง
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 2 ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
98
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นที่�& 1 ผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บัน�กเรู�ยน
ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น 1. ทดลอง อธิ์�บัาย และเข�ยนสมืการูของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2วีไปท�2พบัในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น รูวีมืท�0งอธิ์�บัายผลของ
สารูเคู่มื�ท�2มื�ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื(วี 3.2 มื.4-6)
2. ทดลองและอธิ์�บัายอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช� ปรูะโยชน!(วี 3.2 มื. 4-6)
คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนน�กเรู�ยนจัะเข�าใจัวิ�า...
1. รูอบัติ�วีเรูามื�ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ติ�าง ๆ เก�ดข40นอย�� ติลอดเวีลา การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะมื�การู เปล�2ยนแปลงสารูเรู�2มืติ�นในปฏิ�ก�รู�ยาเป1นสารูใหมื� หรู�อผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างจัากเด�มื 2. ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40นสามืารูถืเข�ยนแทนด�วีย สมืการูเคู่มื� ท�2ใช�ส�ติรูเคู่มื�หรู�อส�ญล�กษ์ณี!ของธิ์าติ" เพ�2อแสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างสารูเรู�2มืติ�นก�บั ผล�ติภ�ณีฑ์! ติลอดจันสารูอ�2น ๆ ท�2มื�ส�วีนเก�2ยวีข�อง ก�บัการูเปล�2ยนแปลงทางเคู่มื�หรู�อ
คู่.าถามืส.าคู่�ญที่�&ที่.าให�เก�ดคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
1. การูเปล�2ยนแปลงของสารูท�2เก�ดข40นแติ�ละชน�ดเป1น การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หรู�อไมื�2. สมืการูเคู่มื�คู่�ออะไรู และมื�วี�ธิ์�การูเข�ยนอย�างไรู3. อ�ติรูาเรูAวีของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40นวี�ดได�ด�วียวี�ธิ์�การู ใด4. อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะช�า–เรูAวีข40นอย��ก�บั ปDจัจั�ยใด5. มืน"ษ์ย!น3าผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� มืาใช�ปรูะโยชน!ในด�านใด และส�งผลกรูะทบัติ�อ ส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืในล�กษ์ณีะ
99
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� 3. อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะช�า–เรูAวีแติกติ�างก�น ข40นอย��ก�บัปDจัจั�ยติ�าง ๆ เช�น คู่วีามืเข�มืข�นของสารู เรู�2มืติ�น พ�0นท�2ผ�วีของสารูท�2เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยา อ"ณีหภ�มื� ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา หรู�อธิ์รูรูมืชาติ�ของสารู ท3าให� ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หลายชน�ดถื�ามืน"ษ์ย!รู� �จั�กคู่วีบัคู่"มืปDจัจั�ย ติ�าง ๆ ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาได� กAสามืารูถืน3ามืาใช� ปรูะโยชน!ในด�านติ�าง ๆ ได�มืากมืาย
ใดบั�าง
คู่วิามืรู��ของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะรู��วิ�า...1. คู่3าส3าคู่�ญ ได�แก� ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� สารูเรู�2มืติ�นหรู�อติ�วี ท3าปฏิ�ก�รู�ยา ผล�ติภ�ณีฑ์! สมืการูเคู่มื� ติ�วีเรู�ง ปฏิ�ก�รู�ยา ติ�วีหน�วีงปฏิ�ก�รู�ยา 2. ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เป1นการูเปล�2ยนแปลงของสารูท�2 เก�ดข40นเมื�2อสารูเรู�2มืติ�นหรู�อติ�วีท3าปฏิ�ก�รู�ยาเข�าท3า ปฏิ�ก�รู�ยาก�น เก�ดการูแติกสลายของพ�นธิ์ะเด�มืแล�วี
ที่�กษะ/คู่วิามืสามืารูถของน�กเรู�ยนที่�&จัะน.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น น�กเรู�ยนจัะสามืารูถ...
1. ส�งเกติการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�2. ส�งเกติอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของลวีด แมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก3. ส�งเกติคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นก�บัอ�ติรูา การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�4. ทดลองการูสลายติ�วีของโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติท�2 อ"ณีหภ�มื�ติ�างๆ
100
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สรู�างพ�นธิ์ะใหมื�เป1นผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2มื�สมืบั�ติ�แติกติ�าง จัากสารูเรู�2มืติ�น เช�น ส�ของสารูละลายเปล�2ยนแปลง
มื�คู่วีามืรู�อน มื�แกCส หรู�อมื�ติะกอนเก�ดข40น3. สมืการูเคู่มื� เข�ยนแทนด�วียส�ติรูเคู่มื�หรู�อส�ญล�กษ์ณี! ของธิ์าติ" ใช�เพ�2อแสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างสารู เรู�2มืติ�นก�บัผล�ติภ�ณีฑ์! ติลอดจันสารูอ�2น
ๆ ท�2มื�ส�วีน เก�2ยวีข�องก�บัการูเปล�2ยนแปลงทางเคู่มื�หรู�อปฏิ�ก�รู�ยา เคู่มื� 4. การูเข�ยนสมืการูเคู่มื� จัะใช�ส�ญล�กษ์ณี!ติ�วีอ�กษ์รู ภาษ์าอ�งกฤษ์เลAก แสดงถื4งล�กษ์ณีะของสารูเรู�2มืติ�น และผล�ติภ�ณีฑ์! และติ�องด"ลสมืการูเคู่มื�เพ�2อท3า จั3านวีนอะติอมืของธิ์าติ"ในสารูเรู�2มืติ�นให�เท�าก�บั จั3านวีนอะติอมืของธิ์าติ"ในผล�ติภ�ณีฑ์!5. เมื�2อเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� สารูเรู�2มืติ�นในรูะบับัท�2 เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะมื�ปรู�มืาณีลดลงในเวีลาเด�ยวีก�บัท�2 ผล�ติภ�ณีฑ์!เก�ดมืากข40น การูวี�ดอ�ติรูาเรูAวีของปฏิ�ก�รู�ยา เคู่มื�จั4งวี�ดจัากปรู�มืาณีของสารูเรู�2มืติ�นท�2ลดลงใน 1
5. ทดลองบัทบัาทของโลหะทองแดงในปฏิ�ก�รู�ยา รูะหวี�างส�งกะส�ก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก
101
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หน�วียเวีลา หรู�อปรู�มืาณีของผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เพ�2มืข40นใน 1 หน�วียเวีลา เรู�ยกวี�าอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ซึ่42งมื� คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ด�งน�0
6. อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะเก�ดข40นช�าหรู�อเรูAวีข40นอย�� ก�บัปDจัจั�ยติ�าง ๆ คู่�อ คู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�น พ�0นท�2ผ�วีของสารูท�2เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยา อ"ณีหภ�มื� ติ�วีเรู�ง ปฏิ�ก�รู�ยา และธิ์รูรูมืชาติ�ของสารู7. มืน"ษ์ย!สามืารูถืน3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ไปใช�
ปรูะโยชน!ใน บั�าน ทางการูเกษ์ติรู และทาง
อ"ติสาหกรูรูมืได� เช�น น3าปฏิ�ก�รู�ยาการูสลายติ�วีของโซึ่เด�ยมื
ไฮโดรูเจัน คู่ารู!บัอเนติ (NaHCO3) ไปใช�
ปรูะโยชน!ในการูท3า ขนมืหลายชน�ด แติ�ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�บัาง
ชน�ดเมื�2อ เก�ดข40นแล�วีจัะเก�ดผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เป1น
อ�นติรูายติ�อ ส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื เช�น ปฏิ�ก�รู�ยา
การูเก�ด สน�มืเหลAก (Fe2O3) ปฏิ�ก�รู�ยาการูเก�ด
102
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ฝึนกรูดท�2 ท3าลายส�2งก�อสรู�างและอาคู่ารูบั�านเรู�อน
ท�2มื�โลหะเป1น ส�วีนปรูะกอบั เป1นติ�นข��นที่�& 2 ภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู�� ติามืที่�&ก.าหนดไวิ�อย�างแที่�จัรู�ง1. ภารูะงานที่�&น�กเรู�ยนติ�องปีฏิ�บั�ติ� – ส�งเกติการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� – ส�งเกติอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของลวีด แมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก
– ส�งเกติคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นก�บั อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�– ทดลองการูสลายติ�วีของโซึ่เด�ยมืไทโอ-
ซึ่�ลเฟ้ติท�2อ"ณีหภ�มื�ติ�าง ๆ
– ทดลองบัทบัาทของโลหะทองแดงใน
ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างส�งกะส�ก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก
103
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. วิ�ธ�การูและเคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��วิ�ธ�การูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
– การูทดสอบั – การูวี�ดเจัติคู่ติ�
– การูวี�ดท�กษ์ะ – การูสนทนาซึ่�กถืามื – การูเข�ยนรูายงาน – การูปรูะเมื�นตินเอง – การูปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�งานเป1นรูายบั"คู่คู่ลและ เป1นกล"�มื
– แบับัทดสอบัก�อนเรู�ยนและหล�งเรู�ยน – แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และเจัติคู่ติ� ติ�อวี�ทยาศาสติรู! – แบับัวี�ดท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! – แบับับั�นท4กการูสนทนา – แบับัปรูะเมื�นการูเข�ยนรูายงาน – แบับัปรูะเมื�นตินเองของน�กเรู�ยน – แบับัปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืการูปฏิ�บั�ติ�งานเป1น รูายบั"คู่คู่ลและเป1นกล"�มื
3. ส�&งที่�&มื'�งปีรูะเมื�น – คู่วีามืสามืารูถืในการูอธิ์�บัาย ช�0แจัง การูแปลคู่วีามืและติ�คู่วีามื การูปรูะย"กติ! ด�ดแปลง และน3าไปใช� การูมื�มื"มืมืองท�2หลากหลาย การูให�คู่วีามืส3าคู่�ญ ใส�ใจัในคู่วีามืรู� �ส4กของผ��อ�2น และการูรู� �จั�กตินเอง – เจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล – ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! – ท�กษ์ะการูคู่�ด – ท�กษ์ะการูแก�ปDญหา – พฤติ�กรูรูมืการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1นรูายบั"คู่ลหรู�อเป1นกล"�มืข��นที่�& 3 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เวิลา 7 ชั้�&วิโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 6 สมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
104
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เวีลา 2 ช�2วีโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 7 คู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�น ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เวีลา 2 ช�2วีโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 8 อ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เวีลา 1 ช�2วีโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 9 ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารู ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เวีลา 1 ช�2วีโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 10 ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
เวีลา 1 ช�2วีโมืง
1. สารูะส.าคู่�ญเมื�2อมื�ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�เก�ดข40น สารูเรู�2มืติ�นหรู�อติ�วีท3าปฏิ�ก�รู�ยาจัะเข�าท3า
ปฏิ�ก�รู�ยาก�น เก�ดผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างจัากสารูเด�มื สามืารูถืแสดงปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูท�2เก�ดข40นได�ด�วียสมืการูเคู่มื�ท�2เข�ยนแทนด�วียส�ติรูเคู่มื�หรู�อส�ญล�กษ์ณี!ของธิ์าติ" เพ�2อแสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างสารูเรู�2มืติ�นก�บัผล�ติภ�ณีฑ์! ติลอดจันสารูอ�2น ๆ ท�2มื�ส�วีนเก�2ยวีข�องก�บัปฏิ�ก�รู�ยา ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� สารูเรู�2มืติ�นจัะมื�คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ก�บัผล�ติภ�ณีฑ์! การูวี�ดอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จั4งวี�ดจัากปรู�มืาณีของสารูเรู�2มืติ�นท�2ลดลงใน 1 หน�วียเวีลา หรู�อปรู�มืาณีของผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เพ�2มืข40นใน 1 หน�วียเวีลา
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 6 สมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6
105
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น1. ทดลอง อธิ์�บัาย และเข�ยนสมืการูของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2วีไปท�2พบัใน
ช�วี�ติปรูะจั3าวี�น รูวีมืท�0งอธิ์�บัายผลของสารูเคู่มื�ท�2มื�ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื (วี 3.2 มื. 4–6/1)
2. ทดลองและอธิ์�บัายอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ปรูะโยชน! (วี 3.2 มื. 4–6/2)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. ทดลองการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2พบัในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (K)
2. อธิ์�บัายและเข�ยนสมืการูของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2พบัในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (K)
3. ทดลองหาอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูได� (K)
4. อธิ์�บัายการูหาอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูได� (K)
5. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
6. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
7. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
8. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องสมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู
106
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการู
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัก�อนเรู�ยน
เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. สมืการูและการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
– คู่วีามืหมืายและการูเข�ยนสมืการูเคู่มื�2. อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� และเล�าปรูะสบัการูณี!
เก�2ยวีก�บัการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
คู่ณี�ติศาสติรู! ด"ลสมืการูเคู่มื�ของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ติ�าง ๆ และคู่3านวีณีหาอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารู
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัสมืการูเคู่มื�และ
อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัก�อนเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัก�อนเรู�ยน เพ�2อติรูวีจัสอบัคู่วีามื
พรู�อมืและพ�0นฐานของน�กเรู�ยน
107
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนโดยส"�มืน�กเรู�ยน 23 คู่น ให�น�กเรู�ยนติอบั
คู่3าถืามืติ�อไปน�0– รูอบั ๆ ติ�วีเรูามื�การูเปล�2ยนแปลงของสารูเก�ดข40นหรู�อไมื� อะไรูบั�าง
– การูเปล�2ยนแปลงของสารูท�2เก�ดข40นเป1นการูเปล�2ยนแปลงปรูะเภทใด เพรูาะอะไรู
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง สมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�น3าภาพการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�แบับัติ�าง ๆ ท�2พบัเหAนในช�วี�ติปรูะวี�น เช�น โลหะท�2เป1น
สน�มื คู่วี�นท�2เก�ดจัากการูเผาไหมื�ของเคู่รู�2องยนติ! การูส�งเคู่รูาะห!ด�วียแสงของพ�ช หรู�อการูผสมืป�นเพ�2อ
สรู�างบั�านมืาให�น�กเรู�ยนด� และรู�วีมืก�นอภ�ปรูายถื4งสาเหติ"การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�แบับัติ�าง ๆ โดยคู่รู�ใช�
คู่3าถืามืกรูะติ"�น ด�งน�0– ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40นแติ�ละชน�ดมื�สารูใดเป1นสารูเรู�2มืติ�น และมื�สารูใดเป1นผล�ติภ�ณีฑ์!– สามืารูถืเข�ยนสมืการูเคู่มื�แสดงปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40นได�ในล�กษ์ณีะใด– ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�แติ�ละชน�ดมื�อ�ติรูาการูเก�ดเรูAวี ช�าแติกติ�างก�น–
หรู�อไมื�(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
108
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าสมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อใน
หน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�ารูอบั ๆ ติ�วีของเรูาจัะมื�การูเปล�2ยนแปลงปรูะเภท
การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�อย��ติลอดเวีลา ซึ่42งสามืารูถืเข�ยนแสดงการูเปล�2ยนแปลงท�2เก�ดข40นได�ด�วียสมืการูเคู่มื�
เช�น การูเก�ดสน�มืเหลAก (Fe2O3) ท�2สามืารูถืเข�ยนสมืการูแสดงได�ด�งน�04Fe(s) + 3O2 (g) 2Fe2O3 (s)
(2) คู่รู�อธิ์�บัายคู่วีามืหมืายและคู่วีามืส3าคู่�ญของติ�วีอ�กษ์รูในวีงเลAบัท�2อย��ด�านขวีาของส�ติรู
โมืเลก"ลของสารูแติ�ละชน�ด ล�กศรูท�2ใช� และติ�วีเลขท�2อย��หน�าโมืเลก"ลของสารูแติ�ละชน�ดในสมืการู ด�งน�0
s (solid) ใช�แทนของแขAงl (liquid) ใช�แทนของเหลวีg (gas) ใช�แทนแกCสaq (aqueous) ใช�แทนสารูละลายท�2มื�น30าเป1นติ�วีท3าละลายใช� แสดงให�เหAนถื4งท�ศทางของการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา จัาก
ซึ่�ายมื�อไปขวีามื�อ ซึ่42งเป1นการูเปล�2ยนแปลงไปข�างหน�าท�ศทางเด�ยวี
และใช� แสดงการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาท�2ผ�นกล�บัได� ซึ่42งมื�ท�0งปฏิ�ก�รู�ยาท�2ไปข�างหน�า
คู่�อ สารูเรู�2มืติ�นเปล�2ยนไปเป1นผล�ติภ�ณีฑ์! และปฏิ�ก�รู�ยาย�อนกล�บัคู่�อ
ผล�ติภ�ณีฑ์!เปล�2ยนกล�บัมืาเป1นสารูเรู�2มืติ�นส�วีนติ�วีเลขท�2อย��หน�าโมืเลก"ลของสารูแติ�ละชน�ด เป1นการูท3าจั3านวีน
อะติอมืของสารูเรู�2มืติ�นให�เท�าก�บัจั3านวีนอะติอมืของผล�ติภ�ณีฑ์!โดยการูด"ลสมืการูเคู่มื�
(3) คู่รู�อธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า เมื�2อมื�ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�เก�ดข40น สารูเรู�2มืติ�นจัะมื�คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ก�บัผล�ติภ�ณีฑ์! โดยในขณีะท�2ก3าล�งเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา
109
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ถื�ามื�ผล�ติภ�ณีฑ์!เก�ดมืาก สารูเรู�2มืติ�นกAจัะลดลงมืากติามืไปด�วีย การูวี�ดอ�ติรูาเรูAวีของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จั4งวี�ดจัากปรู�มืาณีของสารูเรู�2มืติ�นท�2ลดลงใน 1
หน�วียเวีลา หรู�อปรู�มืาณีของผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เพ�2มืข40นใน 1 หน�วียเวีลา
(4) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ติามื
ข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติ ด�งน�0 – เทสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู
จั3านวีน 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลอง– ใส�แผ�นส�งกะส�ขนาด 0.5×1 เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลอง
แล�วีปBดปากหลอดทดลองด�วียจั"กยางท�2ติ�อก�บัหลอดน3าแกCส
– ใส�ปลายหลอดน3าแกCสอ�กด�านลงในหลอดทดลองท�2มื�น30าอย��เติAมื ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
(5) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติ ด�งน�0
– น3าจั"กคู่อรู!กขนาดพอด�ก�บัปากกรูะบัอกติวีงท�2มื�ขนาด 10
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู มืาบัากด�านข�างติามืยาวีให�เป1นรู�องเลAก ๆ เพ�2อให�ของเหลวีไหลออกได� และกรู�ดท�2บัรู�เวีณีก42งกลางหน�าติ�ดของจั"กคู่อรู!กปลายด�านท�2เลAกกวี�าให�เป1นแนวียาวีเลAก ๆ ไวี�ส3าหรู�บัเส�ยบัลวีดแมืกน�เซึ่�ยมื
– น3าลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืยาวีปรูะมืาณี 10 เซึ่นติ�เมืติรู ท�2ข�ดสะอาดแล�วีมื�วีนขดให�เป1น
เกล�ยวีคู่ล�ายสปรู�งแล�วีน3าไปเส�ยบัท�2รูอยกรู�ดกลางจั"กคู่อรู!ก– ใส�น30ากล�2นจั3านวีน 50 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูลงในบั�กเกอรู!
ขนาด 100 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู– ใส�สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู
ลงในกรูะบัอกติวีงจันเติAมืแล�วีปBดปากกรูะบัอกติวีงด�วียจั"กคู่อรู!ก
110
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– คู่วี32ากรูะบัอกติวีงลงในบั�กเกอรู!ท�2มื�น30ากล�2นโดยให�ปากกรูะบัอกติวีงอย��ใติ�น30า ส�งเกติ
ปรู�มืาณีของเหลวีในกรูะบัอกติวีง เรู�2มืจั�บัเวีลาเมื�2อของเหลวีในกรูะบัอกติวีงอย��ท�2ข�ด 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู บั�นท4กเวีลาท�2ของเหลวีลดลงท"ก ๆ 1
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู จันของเหลวีถื4งข�ด 8 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู (6) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2
ได�จัากใบังาน3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี
(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�– เมื�2อใส�โลหะส�งกะส�ลงในสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ผลท�2เก�ดข40น
คู่�ออะไรู (เก�ดสารูปรูะกอบัของเกล�อ และเก�ดฟ้องแกCส)
– สารูท�2เก�ดข40นมื�สมืบั�ติ�เหมื�อนสารูเรู�2มืติ�นหรู�อไมื� อย�างไรู (ไมื�เหมื�อน สารูท�2เก�ดข40นจัะเป1นสารูปรูะกอบัของเกล�อ และสารูท�2อย��ในสถืานะแกCส)
– การูเปล�2ยนแปลงของสารูท�2เก�ดข40นเป1นการูเปล�2ยนแปลงปรูะเภทปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หรู�อไมื� เพรูาะอะไรู (เป1นการูเปล�2ยนแปลงปรูะเภทปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เพรูาะได�สารูผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างจัากสารู เรู�2มืติ�น)
– สารูเรู�2มืติ�นและผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากปฏิ�ก�รู�ยาน�0คู่�อสารูใด (สารูเรู�2มืติ�น คู่�อ โลหะส�งกะส�ก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ส�วีนผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดข40น คู่�อ สารูปรูะกอบัเกล�อของซึ่�งคู่! (II) คู่ลอไรูด! ก�บัแกCสไฮโดรูเจัน)
– ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างส�งกะส�ก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�ยนสมืการูเคู่มื�ได�ในล�กษ์ณีะใด (Zn(s) + 2HCl(aq) ZnCl2
(aq)+ H2(g))
111
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก�จักรูรูมื ส�งเกติอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก
– ในก�จักรูรูมืน�0อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�คู่งท�2หรู�อไมื� มื�ล�กษ์ณีะใด (อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาไมื�คู่งท�2 ในช�วีงแรูกอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะเรูAวี และจัะช�าลงเรู�2อย ๆ ติามืเวีลาท�2ผ�านไป)
– อ�ติรูาเรูAวีของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40นวี�ดจัากส�2งใด (วี�ดจัากปรู�มืาณีของสารูเรู�2มืติ�นท�2ลดลงหรู�อปรู�มืาณีของผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เพ�2มืข40นใน 1 หน�วียเวีลา)
– ก�จักรูรูมืน�0มื�ปรู�มืาณีสารูเรู�2มืติ�นใดบั�างท�2ลดลง (ปรู�มืาณีของลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บัคู่วีามืเข�มืข�นของกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กจัะลดลง)
– ก�จักรูรูมืน�0เมื�2อเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�แล�วีได�ผล�ติภ�ณีฑ์!ใด (แกCสไฮโดรูเจัน)
– ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู (ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�รูะหวี�างลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กได�สารูใหมื� คู่�อ แกCสไฮโดรูเจัน โดยเมื�2อเรู�2มืติ�นปฏิ�ก�รู�ยาจัะเก�ดแกCสไฮโดรูเจันเรูAวีมืาก และจัะช�าลงเมื�2อเวีลาผ�านไป โดยมื�อ�ติรูาการูเก�ด ปรู�มืาติรูแกCสไฮโดรูเจันลดลงไมื�คู่งท�2)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า เมื�2อเก�ด
การูเปล�2ยนแปลงปรูะเภทปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัะได�สารูผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างจัากสารูเรู�2มืติ�น ซึ่42งสามืารูถื
เข�ยนสมืการูแสดงปฏิ�ก�รู�ยาท�2เก�ดข40นรูะหวี�างส�งกะส�ก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กได� ด�งน�0
Zn(s) + 2HCl(aq) ZnCl2 (aq)+ H2(g)และสามืารูถืเข�ยนสมืการูแสดงปฏิ�ก�รู�ยาท�2เก�ดข40นรูะหวี�างลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กได�ด�งน�0
Mg(s) + 2HCl(l) MgCl2(l)+H2(g)
ซึ่42งอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะเปล�2ยนแปลงติามืการูด3าเน�นไปของปฏิ�ก�รู�ยา โดยท�2วีไป
112
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปฏิ�ก�รู�ยาจัะเก�ดได�เรูAวีในช�วีงแรูกและเก�ดช�าลงเมื�2อเวีลาผ�านไป4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัการูคู่3านวีณีหาอ�ติรูาการูเก�ด
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ซึ่42งสามืารูถืคู่3านวีณีหาได�จัากส�ติรู
หรู�อ
โดยการูวี�ดปรู�มืาณีสารูเรู�2มืติ�นท�2ลดลงหรู�อปรู�มืาณีของผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดข40น อาจัท3าได�หลายวี�ธิ์�
ข40นอย��ก�บัล�กษ์ณีะและสมืบั�ติ�ของสารูเป1นเกณีฑ์! (2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บั
สมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
113
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40นในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นสามืารูถืเข�ยนสมืการูเคู่มื�ได�ในล�กษ์ณีะใด
– การูด"ลสมืการูเคู่มื�มื�หล�กการูอะไรูบั�าง– การูศ4กษ์าอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�มื�ปรูะโยชน!อย�างไรู
ข��นสรู'ปีคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัสมืการูเคู่มื�และอ�ติรูาการูเก�ด
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ ให�น�กเรู�ยนส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงติ�าง ๆ ท�2อย��รูอบัติ�วีวี�าการูเปล�2ยนแปลงท�2เก�ดข40นเป1นการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หรู�อไมื� เก�ดได�เรูAวีหรู�อช�าแติกติ�างก�นอย�างไรู มื�สารูใดเป1นสารูเรู�2มืติ�น สารูใดเป1นผล�ติภ�ณีฑ์! และสามืารูถืเข�ยนแสดงปฏิ�ก�รู�ยาท�2เก�ดข40นด�วียสมืการูเคู่มื�ได�ในล�กษ์ณีะใด
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��1. ภาพการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�แบับัติ�าง ๆ ท�2พบัเหAนในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น
เช�น โลหะท�2เป1นสน�มื คู่วี�นท�2เก�ดจัากการูเผาไหมื�ของเคู่รู�2องยนติ! การูส�งเคู่รูาะห!ด�วียแสงของพ�ช หรู�อการูผสมืป�นเพ�2อสรู�างบั�าน
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
114
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. สารูะส.าคู่�ญการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของสารูส�วีนใหญ� เมื�2อเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาไปได�รูะยะหน42ง
อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะช�าลงเพรูาะเมื�2อสารูเรู�2มืติ�นเข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยา สารูจั3านวีนหน42งจัะถื�กใช�ไป คู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นจั4งลดลง ท3าให�ปรู�มืาณีของผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดข40นน�อยลงเรู�2อย ๆ และในปฏิ�ก�รู�ยาท�2สารูเรู�2มืติ�นมื�สถืานะเป1นของแขAงท�2มื�พ�0นท�2ผ�วีมืาก เมื�2อท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูอ�กชน�ดหน42งท�2มื�สถืานะเป1นของเหลวีแล�วี จัะมื�ผลให�อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดได�เรูAวีข40นกวี�าการูเข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยาของสารูติ�0งติ�นท�2มื�สถืานะเป1นของแขAงแติ�มื�พ�0นท�2ผ�วีน�อย
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น ทดลองและอธิ์�บัายอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�อ
อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ปรูะโยชน! (วี 3.2 มื. 4–6/2)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. ทดลองหาคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นท�2ท3าให�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
เรูAวีข40นได� (K)
2. อธิ์�บัายคู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ได�
(K)3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 7 คู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6
115
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องคู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
คู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วี ของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา
– คู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�น – พ�0นท�2ผ�วีของสารูท�2เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยา
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการู
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยา
116
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืาคู่ณี�ติศาสติรู! คู่3านวีณีหาคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นท�2
ท3าให�อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูเก�ดเรูAวีข40นได�
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัคู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ยกติ�วีอย�างปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2พบัอย��ท�2วีไปในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น เช�น
การูผสมืป�นเพ�2อใช�ก�อสรู�าง การูเก�ดสน�มืของเหลAก การูย�อยสลายซึ่ากพ�ชซึ่ากส�ติวี!ด�วียจั"ล�นทรู�ย! ให�น�กเรู�ยนฟ้Dงโดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�น ด�งน�0
– ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ใดเก�ดได�เรูAวี และปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ใดเก�ดได�ช�า– อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูแติ�ละชน�ดข40นอย��ก�บัปDจัจั�ยใดบั�าง
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง คู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเก�2ยวีก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา โดยอาจั
ใช�ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างแมืกน�เซึ่�ยมืก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กท�2น�กเรู�ยนได�เรู�ยนรู� �มืาแล�วีเป1นติ�วีอย�างเพ�2ออภ�ปรูายรู�วีมืก�น ด�งน�0
Mg(s) + 2HCl(l) MgCl2(l)+H2(g)
117
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(2) คู่รู�อธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนฟ้Dงวี�าในติอนเรู�2มืติ�นปฏิ�ก�รู�ยา แมืกน�เซึ่�ยมืจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บั
สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กได�เรูAวี เก�ดผล�ติภ�ณีฑ์!เป1นแกCสไฮโดรูเจัน แติ�เมื�2อเวีลาผ�านไปอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะช�าลง แล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยนด�งน�0
– เมื�2อเวีลาผ�านไปปรู�มืาติรูของแกCสไฮโดรูเจันท�2ได�จัากปฏิ�ก�รู�ยาจัะมืากหรู�อน�อยลงจัากเด�มื
– อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างแมืกน�เซึ่�ยมืก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กช�าลง
เพรูาะอะไรู(3) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าคู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการู
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียเช�2อมืโยงคู่วีามืรู� �ใหมื�จัากบัทเรู�ยนก�บัคู่วีามืรู� �เด�มืท�2เรู�ยนรู� �มืาแล�วี ด�วียการูใช�คู่3าถืามืน3ากรูะติ"�นให�น�กเรู�ยนติอบัจัากคู่วีามืรู� �และปรูะสบัการูณี!ของน�กเรู�ยน
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�
ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติ ด�งน�0– ใส�สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 2 โมืลติ�อล�ติรู
จั3านวีน 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลองขนาดใหญ�
– ท3าเคู่รู�2องหมืาย x บันกรูะดาษ์ส�ขาวีขนาดท�2เหAนได�ช�ดเจันเมื�2อน3ามืาวีางช�ดข�างหลอด
ทดลองข�างหน42ง โดยให�เคู่รู�2องหมืาย x อย��ส�งจัากก�นหลอดปรูะมืาณี 2.5
เซึ่นติ�เมืติรู
118
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ใส�สารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติ (Na2S2O3) เข�มืข�น 0.3
โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน 10
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลองท�2เติรู�ยมืได�ในข�0นติอนท�2 1 เขย�าให�เข�าก�น
– ส�งเกติเคู่รู�2องหมืาย x และจั�บัเวีลาติ�0งแติ�ผสมืสารูละลายเข�าด�วียก�น จันกรูะท�2งมือง
ไมื�เหAนเคู่รู�2องหมืาย x ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง แล�วีบั�นท4กเวีลาท�2ใช�– ท3าการูทดลองซึ่30าอ�ก 4 คู่รู�0ง โดยใช�โซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติผสมืก�บัน30ากล�2นติามื
ปรู�มืาติรูท�2ก3าหนดให�ในติารูาง แล�วีจั4งผสมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 2
โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีนคู่งท�2 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
ติารูางก.าหนดปีรู�มืาติรูของสารูละลายโซึ่เด�ยมืไที่โอซึ่�ลเฟ้ติและปีรู�มืาติรูของน.�าที่�&ใชั้�ในก�จักรูรูมื
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0
119
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ก�จักรูรูมืน�0ติ�องการูให�น�กเรู�ยนทรูาบัเรู�2องใด (คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�)
– ในก�จักรูรูมืน�0ก3าหนดให�ปรู�มืาติรูสารูใดคู่งท�2 และสารูใดผ�นแปรูไป (ก3าหนดให�
ปรู�มืาติรูสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กคู่งท�2 และผ�นแปรูปรู�มืาติรูสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติ)
– เมื�2อคู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติน�อยลง เวีลาท�2ใช�ในการู
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเป1นอย�างไรู (เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยามืากข40น)
– ถื�าก3าหนดให�คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติคู่งท�2 และปรู�บัเปล�2ยน
คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ผลการูทดลองท�2ได�จัะเป1นอย�างไรู (เมื�2อคู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กลดลงจัะใช�เวีลาในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยามืากข40น)
– เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลาย
กรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กคู่งท�2ติลอดการูทดลองหรู�อไมื� (ไมื�คู่งท�2)(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า
ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กจัะได�สารูใหมื� คู่�อ ติะกอนข"�นส�เหล�องของ
ก3ามืะถื�นท�2ไมื�ละลายน30า เมื�2อเปล�2ยนคู่วีามืเข�มืข�นของโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติให�ลดลงขณีะท�2คู่วีามืเข�มืข�นของ
กรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กคู่งท�2 พบัวี�าโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติท�2มื�คู่วีามืเข�มืข�นมืากส"ด จัะใช�เวีลาในการูเก�ดติะกอน
ก3ามืะถื�นน�อยส"ด และเมื�2อคู่วีามืเข�มืข�นของโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติลดลง เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดติะกอนจัะมืาก
ข40น แสดงวี�าอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะเปล�2ยนแปลงติามืคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นท�2เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยา
120
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
น�0น4) ข��นขยายคู่วิามืรู��
(1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
วี�า ในปฏิ�ก�รู�ยาท�2สารูเรู�2มืติ�นมื�สถืานะเป1นของแขAงเมื�2อท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูอ�กชน�ดหน42งท�2มื�สถืานะเป1นของเหลวี ถื�าสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�สถืานะเป1นของแขAงมื�พ�0นผ�วีมืาก อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะเรูAวีกวี�าสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�สถืานะเป1นของแขAงมื�พ�0นผ�วีน�อย
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัคู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของ
สารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และ
น3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
– คู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นมื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ในล�กษ์ณีะใด
121
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– เพรูาะอะไรูสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�พ�0นท�2ผ�วีมืากจั4งมื�อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�เรูAวี
ข��นสรู'ปีคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัคู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของ
สารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะน�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัคู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มื
ติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานหรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��1. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด2. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด3. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
122
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. สารูะส.าคู่�ญการูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�มื�ผลให�อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดเรูAวีข40น
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นทดลองและอธิ์�บัายอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�อ
อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ปรูะโยชน! (วี 3.2 มื. 4–6/2)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. ทดลองหาอ"ณีหภ�มื�ท�2เหมืาะสมืท�2ท3าให�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�เรูAวีข40นได�
(K)2. อธิ์�บัายการูเปล�2ยนแปลงของอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ด
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ได� (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื ด�านที่�กษะ/
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 8 อ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เวิลา 1 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6
123
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
อ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูา
การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� 2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา
– อ"ณีหภ�มื� 6. แนวิที่างบั�รูณาการู
ภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัการูเปล�2ยนแปลงของอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูา
การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืาภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์า
อ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2
น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน
124
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเรู�2องคู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการู
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2ได�เรู�ยนรู� �ผ�านมืาแล�วี โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�น ด�งน�0– คู่วีามืเข�มืข�นและพ�0นท�2ผ�วีของสารูเรู�2มืติ�นเก�2ยวีข�องก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ใน
ล�กษ์ณีะใด– สารูเรู�2มืติ�นท�2มื�สถืานะเป1นของแขAงคู่วีรูเพ�2มือ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ด�วียวี�ธิ์�การูใด
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2องอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�ยกติ�วีอย�างคู่วีามืสามืารูถืในการูละลายของสารูบัางชน�ดเมื�2อเพ�2มือ"ณีหภ�มื�ของติ�วีท3า
ละลายให�น�กเรู�ยนฟ้Dง เช�น การูละลายของน30าติาลทรูายหรู�อเกล�อแกงในน30า ซึ่42งพบัวี�าสารูท�0ง 2 ชน�ดจัะ
ละลายในน30ารู�อนได�ด�กวี�าในน30าเยAน แล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยน เช�น– อ"ณีหภ�มื�ท�2ส�งข40นมื�ผลติ�อการูละลายของน30าติาลทรูายหรู�อ
เกล�อแกงในล�กษ์ณีะใด– เมื�2อเพ�2มือ"ณีหภ�มื�ของปฏิ�ก�รู�ยา อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
จัะเพ�2มืข40นเหมื�อนก�บัการูละลายของน30าติาลทรูายหรู�อเกล�อแกงหรู�อไมื�
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา
125
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า การูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�มื�ผล
ให�อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดได�เรูAวีข40น เช�นเด�ยวีก�บัการูละลายของน30าติาลทรูายหรู�อเกล�อแกงในน30ารู�อน
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ทดลองการูสลายติ�วีของโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติท�2อ"ณีหภ�มื�ติ�าง ๆ ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! ด�งน�0
ข��นที่�& 1 ก3าหนดปDญหา– ท�2อ"ณีหภ�มื�แติกติ�างก�น สารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลาย
กรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กได�เท�าก�นหรู�อไมื�ข��นที่�& 2 ก3าหนดสมืมื"ติ�ฐาน– ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละ
ลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กท�2อ"ณีหภ�มื�ส�งน�าจัะเก�ดได�เรูAวีกวี�าท�2อ"ณีหภ�มื�ติ32า
ข��นที่�& 3 ทดสอบัสมืมื"ติ�ฐาน– ใส�สารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติเข�มืข�น 0.1 โมืลติ�อล�ติรู
ลงในหลอดทดลองขนาดใหญ� 2 หลอด จั3านวีนหลอดละ 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
– น3าหลอดทดลองท�2 1 แช�ลงในน30าแขAง และหลอดทดลองท�2 2 แช�ลงในน30ารู�อน
(อ"ณีหภ�มื�ปรูะมืาณี 60 3C) เป1นเวีลาปรูะมืาณี 5 นาท�– น3าหลอดทดลองท�0ง 2 หลอดข40นมืาเชAดข�างหลอดให�แห�ง
ติ�ดกรูะดาษ์กาวีขนาด1 × 1 เซึ่นติ�เมืติรู ท�2ด�านข�างหลอดทดลอง หลอดละ 1 แผ�น ให�ส�งจัากก�นหลอดปรูะมืาณี 2 เซึ่นติ�เมืติรู ส�งเกติกรูะดาษ์กาวีจัากด�านติรูงข�ามืของหลอดผ�านสารูละลาย
126
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ใส�สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู ลงในหลอดทดลองท�0ง 2 หลอด
จั3านวีนหลอดละ 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู โดยไมื�ติ�องเขย�า จั�บัเวีลาติ�0งแติ�เรู�2มืส�งเกติเหAนกรูะดาษ์กาวีจันกรูะท�2งมืองไมื�เหAนกรูะดาษ์กาวีท�2ติ�ดอย��จั4งหย"ดเวีลา ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง แล�วีบั�นท4กเวีลาท�2ใช�
ข��นที่�& 4 วี�เคู่รูาะห!ผลการูทดลอง แปลคู่วีามืหมืายข�อมื�ลท�2ได�จัากติารูางบั�นท4กผลการูทดลอง น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาพ�จัารูณีา เพ�2ออธิ์�บัายวี�าเป1นไปติามืท�2
น�กเรู�ยนติ�0งสมืมื"ติ�ฐานหรู�อไมื�ข��นที่�& 5 สรู"ปผลการูทดลอง น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปผลการูทดลอง แล�วีเข�ยนเป1นรูายงาน
สรู"ปผลการูทดลองส�งคู่รู�3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี
(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0– การูทดลองน�0ติ�องการูให�น�กเรู�ยนทรูาบัเรู�2องใด (คู่วีามื
ส�มืพ�นธิ์!ของอ"ณีหภ�มื�ก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�)– การูจั�บัเวีลาในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาคู่วีรูท3าในข�0นติอนใด (เมื�2อ
เรู�2มืผสมืสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กโดยไมื�ติ�องเขย�า)
– ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดจัากปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กคู่�อสารูใด และมื�ล�กษ์ณีะอย�างไรู (ผล�ติภ�ณีฑ์! คู่�อ ก3ามืะถื�น เป1นติะกอนข"�นส�ขาวีแขวีนลอยอย��ในสารูละลาย)
– เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลาย
127
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
กรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กในน30ารู�อนแติกติ�างจัากในน30าเยAนหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด (สารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กในน30ารู�อนเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาได�เรูAวีกวี�าในน30าเยAน)
– ถื�าเปล�2ยนให�หลอดทดลองแช�อย��ในน30าเด�อดแทนน30ารู�อน เวีลาท�2ใช�ในการู
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะเป1นอย�างไรู เพรูาะเหติ"ใด (จัะใช�เวีลาน�อยกวี�า เพรูาะเมื�2ออ"ณีหภ�มื�เพ�2มืข40นจัะท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดเรูAวีข40น)
– ผลสรู"ปของการูทดลองน�0คู่�ออะไรู (การูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�ท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโซึ่เด�ยมื
ไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บักรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเก�ดเรูAวีข40น แสดงวี�าอ"ณีหภ�มื�มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า การูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�ท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บักรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเก�ดเรูAวีข40น แสดงวี�าอ"ณีหภ�มื�มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผล
ติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูา
การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง
รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�5) ข��นปีรูะเมื�น
128
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) คู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
– อ"ณีหภ�มื�มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ในล�กษ์ณีะใด– เพรูาะเหติ"ใดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�บัางชน�ดเมื�2อเพ�2มือ"ณีหภ�มื�แล�วี
ท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดช�าลง
ข��นสรู'ปีคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ด
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะน�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัการูน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�อ
อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาไปใช�ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น จัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานหรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ
ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
129
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. สารูะส.าคู่�ญอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูจัะข40นอย��ก�บัติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา และ
ธิ์รูรูมืชาติ�ของสารู โดยปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เพ�2มืติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาเข�าไปจัะท3าให�
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 9 ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เวิลา 1 ชั้�&วิโมืง
สารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
130
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปฏิ�ก�รู�ยาน�0นเก�ดเรูAวีข40น ส�วีนธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูหรู�อสมืบั�ติ�เฉพาะของสารูเรู�2มืติ�นท�2แติกติ�างก�นจัะท3าให�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ได�ช�า เรูAวีแติกติ�างก�นได�–
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น ทดลองและอธิ์�บัายอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูา
การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ปรูะโยชน! (วี 3.2 มื. 4–6/2)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. ทดลองบัทบัาทของติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท�2ท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�เก�ดเรูAวี
ข40นได� (K)
2. อธิ์�บัายสมืบั�ติ�ของติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ได� (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องอ"ณีหภ�มื�ท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและ ธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�ผล ติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา เคู่มื� 2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมื
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู
131
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน
ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา
– ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา– ธิ์รูรูมืชาติ�ของสารู
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายและเล�าปรูะสบัการูณี!เก�2ยวีก�บั
สมืบั�ติ�ของติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา
และธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เรู�ยนรู� �
หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ยกติ�วีอย�างปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2ติ�องใช�กรูดเป1นสารูเรู�2มืติ�นในกรูะบัวีนการูผล�ติ เช�น
ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างแคู่ลเซึ่�ยมืคู่ารู!บัอเนติก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ด�งสมืการูCaCO3(s) + 2HCl(aq) CaCl2(aq) +H2O(l)
+CO2(g)แล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยนวี�า
– ถื�าติ�องการูเพ�2มือ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท3าได�ด�วียวี�ธิ์�การูใด
132
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– การูเพ�2มืคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�น และการูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�จัะช�วียให�อ�ติรูาการู
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�เรูAวีข40นได�หรู�อไมื� 2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3า
ติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�อธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนฟ้Dงวี�า ในปฏิ�ก�รู�ยาท�2ติ�องใช�กรูดเป1นสารูเรู�2มืติ�นในกรูะบัวีนการู
ผล�ติ ถื�าเพ�2มือ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูด�วียวี�ธิ์�การูเพ�2มืคู่วีามืเข�มืข�นของกรูดจัะติ�องส�0นเปล�อง
คู่�าใช�จั�ายมืาก และการูก3าจั�ดกรูดท�2เหล�อจัากปฏิ�ก�รู�ยาจัะติ�องท3าให�เป1นกลางก�อนท�0งลงส��ส�2งแวีดล�อมื ท3าให�
ส�0นเปล�องคู่�าใช�จั�ายเพ�2มืข40น หรู�อถื�าเพ�2มือ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาด�วียการูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�กAจัะส�0นเปล�อง
เช�0อเพล�ง ท3าให�บัางคู่รู�0งการูเพ�2มืคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นหรู�อการูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�จั4งไมื�เหมืาะสมืติ�อการู
เรู�งปฏิ�ก�รู�ยา แล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยน ด�งน�0– นอกจัากการูเพ�2มืคู่วีามืเข�มืข�นและการูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�แล�วี ย�งมื�
วี�ธิ์�การูใดท�2สามืารูถืเพ�2มือ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาได�อ�กบั�าง
– น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าสมืบั�ติ�ของสารูเรู�2มืติ�นแติ�ละชน�ดจัะมื�ส�วีนเก�2ยวีข�องก�บัอ�ติรูาการู
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หรู�อไมื� ในล�กษ์ณีะใด
133
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�
ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า การูใส�ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาเพ�2มืเข�าไปในปฏิ�ก�รู�ยาจัะท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยาน�0นเก�ดเรูAวีข40น และเมื�2อหล�งจัากปฏิ�ก�รู�ยาส�0นส"ดลงแล�วี ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท�2เพ�2มืเข�าไปย�งคู่งมื�ปรู�มืาณีและสมืบั�ติ�ทางเคู่มื�เหมื�อนเด�มื (2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ทดลองบัทบัาทของโลหะทองแดงในปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างส�งกะส�ก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! ด�งน�0
ข��นที่�& 1 ก3าหนดปDญหา– ทองแดงจัะท3าหน�าท�2เรู�งให�ส�งกะส�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กได�เรูAวี
ข40นหรู�อไมื�ข��นที่�& 2 ก3าหนดสมืมื"ติ�ฐาน– แผ�นส�งกะส�ท�2พ�นด�วียแผ�นทองแดงน�าจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บั
สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอ-
รู�กได�เรูAวีกวี�าแผ�นส�งกะส�ท�2ไมื�ได�พ�นด�วียแผ�นทองแดงข��นที่�& 3 ทดสอบัสมืมื"ติ�ฐาน– ใส�สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 1 โมืลติ�อล�ติรู ลง
ในหลอดทดลองขนาดกลาง 3 หลอด จั3านวีนหลอดละ 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
– หลอดทดลองท�2 1 ใส�แผ�นทองแดงขนาด 0.5 × 2
เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 1 แผ�น หลอดทดลองท�2 2 ใส�แผ�นส�งกะส�ขนาด 0.5 × 2 เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 1
แผ�น หลอดทดลองท�2 3 ใส�แผ�นส�งกะส�ขนาด 0.5 × 2 เซึ่นติ�เมืติรู ท�2พ�นด�วียแผ�นทองแดงขนาด 0.25 × 4 เซึ่นติ�เมืติรู โดยรูอบั
134
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ส�งเกติผลท�2เก�ดข40นในหลอดทดลองท�0ง 3 หลอด นาน 5
นาท� บั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลงท�2เก�ดข40นในแติ�ละหลอด
ข��นที่�& 4 วี�เคู่รูาะห!ผลการูทดลอง แปลคู่วีามืหมืายข�อมื�ลท�2ได�จัากติารูางบั�นท4กผลการูทดลอง น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาพ�จัารูณีา เพ�2ออธิ์�บัายวี�าเป1นไปติามืท�2
น�กเรู�ยนติ�0งสมืมื"ติ�ฐานหรู�อไมื�ข��นที่�& 5 สรู"ปผลการูทดลอง น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปผลการูทดลอง แล�วีเข�ยนเป1นรูายงาน
สรู"ปผลการูทดลองส�งคู่รู�3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี
(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0– การูทดลองน�0ติ�องการูให�น�กเรู�ยนทรูาบัเรู�2องใด (ผลของ
โลหะทองแดงท�2เป1นติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท�2มื�ติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างส�งกะส�ก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก)
– ในการูทดลองน�0ใช�สารูใดเป1นติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา (โลหะทองแดง)
– ในขณีะท3าการูทดลอง น�กเรู�ยนคู่วีรูรูะมื�ดรูะวี�งเรู�2องใดบั�าง (ใช�กรูดด�วียคู่วีามื
รูะมื�ดรูะวี�ง อย�าให�ถื�กรู�างกายหรู�อเข�าติา)– การูทดลองน�0เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หรู�อไมื� ได�ผล�ติภ�ณีฑ์!ใด
(เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ได�แกCสไฮโดรูเจัน)
135
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กก�บัส�งกะส�แติกติ�างจัากปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูด
ไฮโดรูคู่ลอรู�กก�บัส�งกะส�ท�2พ�นด�วียทองแดงอย�างไรู (ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กก�บัส�งกะส�ท�2พ�นด�วียทองแดงจัะเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ให�ฟ้องแกCสมืากกวี�า)
– เมื�2อปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดได� 5–10 นาท� แผ�นทองแดงท�2พ�นส�งกะส�เก�ดการูเปล�2ยนแปลง
หรู�อไมื� อย�างไรู (แผ�นทองแดงไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลง แติ�แผ�นส�งกะส�เก�ดการูส4กกรู�อน)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า แผ�นส�งกะส�ท�2พ�นด�วียแผ�นทองแดงจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเก�ดฟ้องแกCสอย�างรูวีดเรูAวีและมื�ปรู�มืาณีมืากกวี�าปฏิ�ก�รู�ยาท�2มื�แติ�แผ�นส�งกะส�อย�างเด�ยวี และพบัวี�าแผ�นส�งกะส�มื�การูส4กกรู�อน โดยท�2แผ�นทองแดงท�2พ�นอย��ไมื�มื�การูเปล�2ยนแปลง แสดงวี�าทองแดงท3าหน�าท�2เรู�งให�ส�งกะส�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเรูAวีข40นโดยแผ�นทองแดงไมื�ได�เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยาด�วีย
4) ข��นขยายคู่วิามืรู��(1) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและ
ธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานหรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น
136
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
– สมืบั�ติ�ของติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยามื�อะไรูบั�าง – การูใส�ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยามื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ในล�กษ์ณีะใด
– ธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูหรู�อสมืบั�ติ�ของสารูเรู�2มืติ�นเก�2ยวีข�องก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
หรู�อไมื� อย�างไรูข��นสรู'ปีคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและธิ์รูรูมืชาติ�
ของสารูท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะน�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บั ธิ์รูรูมืชาติ�ของสารูหรู�อสมืบั�ติ�ของ
สารูเรู�2มืติ�นท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� จัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานหรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
137
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 10 ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื เวิลา 1 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��1. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด2. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด3. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. สารูะส.าคู่�ญการูศ4กษ์าอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�และปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�อการูเก�ด
ปฏิ�ก�รู�ยาจัะช�วียให�มืน"ษ์ย!สามืารูถืคู่วีบัคู่"มืปฏิ�ก�รู�ยาติ�าง ๆ และสามืารูถืน3าปฏิ�ก�รู�ยาเหล�าน�0นมืาใช�ปรูะโยชน!ในบั�าน ในทางการูเกษ์ติรู และอ"ติสาหกรูรูมืได� แติ�ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�บัางชน�ดอาจัเก�ดผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เป1นอ�นติรูายติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื เช�น ปฏิ�ก�รู�ยาการูเก�ดสน�มืเหลAก ปฏิ�ก�รู�ยาการูเผาไหมื�ของเคู่รู�2องยนติ! ยานพาหนะ โรูงงานอ"ติสาหกรูรูมื
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
138
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติ�าง ๆ ท�2ปล�อยสารูปรูะกอบัออกไซึ่ด!ของก3ามืะถื�นและไนโติรูเจันส��อากาศเก�ดเป1นฝึนกรูดท�2ติกลงมืาท3าลายส�2งก�อสรู�างและอาคู่ารูบั�านเรู�อนท�2มื�โลหะเป1นส�วีนปรูะกอบั 2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น
ทดลอง อธิ์�บัาย และเข�ยนสมืการูของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2วีไปท�2พบัในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น รูวีมืท�0งอธิ์�บัายผลของสารูเคู่มื�ท�2มื�ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื (วี 3.2 มื. 4–6/1)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายผลของสารูเคู่มื�ท�2มื�ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืได� (K)
2. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
5. สามืารูถืส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K)
ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื
และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อ ส�2งมื�ช�วี�ติและ ส�2งแวีดล�อมื
2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/ก ท�กษ์ะรูะหวี�างเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทาง วี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อ
วี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น
139
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รูายบั"คู่คู่ลและเป1นกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนรูายงานและเล�าปรูะสบัการูณี!เก�2ยวีก�บั
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ศ�ลปะ จั�ดป@ายน�เทศเก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลกรูะทบัติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและ
ส�2งแวีดล�อมืและแนวีทางป@องก�นการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2
มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�สนทนาพ�ดคู่"ยก�บัน�กเรู�ยนเก�2ยวีก�บัการูใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เป1นสารู
เคู่มื�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น โดยติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยน ด�งน�0– น�กเรู�ยนใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เป1นสารูเคู่มื�อะไรูบั�างในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น– น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เป1นสารูเคู่มื�ท�2เรูาใช�มื�ปรูะโยชน!และโทษ์
ติ�อติ�วีเรูาและส�2งแวีดล�อมืหรู�อไมื� เพรูาะอะไรู2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3า
ติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��
140
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0นติอนด�งน�0
1) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�น3าภาพส�2งก�อสรู�างท�2ถื�กท3าลายด�วียฝึนกรูด ภาพการูน3า
สารูเคู่มื�มืาผล�ติเป1นยารู�กษ์าโรูคู่ และภาพเกษ์ติรูกรูท�2พ�นยาปรูาบัศ�ติรู�พ�ชในแปลงเกษ์ติรู แล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยน ด�งน�0
– มืน"ษ์ย!น3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�มืาใช�ปรูะโยชน!ในด�านใดบั�าง– ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40นมื�ผลด�ติ�อมืน"ษ์ย!และส�2งแวีดล�อมืหรู�อไมื� อย�างไรู
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2ง
แวีดล�อมื จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�บัางชน�ดเมื�2อเก�ดข40นแล�วีมืน"ษ์ย!สามืารูถืน3าผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!ได�หลายด�าน แติ�ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�บัางชน�ดผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดข40นจัะส�งผลกรูะทบัติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืได� เช�น
การูเก�ดฝึนกรูด และการูเผาไหมื�เช�0อเพล�งของเคู่รู�2องยนติ!ท�2ไมื�สมืบั�รูณี! เป1นติ�น
(2) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื โดยด3าเน�นการูติามืข�0นติอน ด�งน�0
– แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อย�อยให�เพ�2อนสมืาช�กช�วียก�นส�บัคู่�นติามืท�2สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นก3าหนดห�วีข�อย�อย เช�น ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ปรูะโยชน!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2ส�งผลกรูะทบัติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
– สมืาช�กกล"�มืแติ�ละคู่นหรู�อกล"�มืย�อยช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อย�อยท�2ตินเอง
141
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รู�บัผ�ดชอบั โดยการูส�บัคู่�นจัากใบัคู่วีามืรู� �ท�2คู่รู�เติรู�ยมืมืาให� หรู�อจัากหน�งส�อ
วีารูสารูวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน
และอ�นเทอรู!เนAติ– สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ
สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0งรู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
– สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื และช�วียก�นจั�ดท3ารูายงานการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าเก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี (1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืน3าเสนอผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื (2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการู
ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�คู่3าถืามืติ�อไปน�0
– ยกติ�วีอย�างปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลกรูะทบัติ�อติ�วีเรูา (ปฏิ�ก�รู�ยาการูเส�ยของอาหารูกรูะปLอง ปฏิ�ก�รู�ยาการูเก�ดฝึนกรูด ปฏิ�ก�รู�ยาท�2ท3าให�แหล�งน30าเน�าเส�ย)
– น�กเรู�ยนมื�วี�ธิ์�แก�ไขการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เป1นผลเส�ยติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืได�ด�วียวี�ธิ์�การูใด (ลดปรู�มืาณีการูใช�สารูเคู่มื�บัางชน�ดท�2ก�อให�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เป1นผลเส�ยติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื (4) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นเข�ยนแผนท�2คู่วีามืคู่�ดเก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2
มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื จัากหน�งส�อ วีารูสารูวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมื
142
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานหรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ
ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น (2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บั
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง แล�วีรูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น (1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�า จัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืา
และการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ดใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!
(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื เช�น
– ปรูะโยชน!และโทษ์ของการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ติ�อมืน"ษ์ย!มื�อะไรูบั�าง
– น�กเรู�ยนจัะมื�แนวีทางป@องก�นการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลกรูะทบัติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมือย�างไรู ยกติ�วีอย�างปรูะกอบั
ข��นสรู'ปี1) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื โดย
รู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!2) คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัหล�งเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบั
หล�งเรู�ยนเพ�2อวี�ดคู่วีามืก�าวีหน�า/ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยน หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 2
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ
143
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นจั�ดป@ายน�เทศให�คู่วีามืรู� �เก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2มื�ผลกรูะทบัติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืและแนวีทางป@องก�นการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ด�งกล�าวีให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. ภาพส�2งก�อสรู�างท�2ถื�กท3าลายด�วียฝึนกรูด ภาพการูน3าสารูเคู่มื�มืาผล�ติเป1นยารู�กษ์าโรูคู่ และภาพเกษ์ติรูกรูท�2พ�นยาปรูาบัศ�ติรู�พ�ชในแปลงเกษ์ติรู
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
144
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�งมืโนที่�ศึน)เปี5าหมืายการูจั�ดการูเรู�ยนรู��และขอบัข�ายภารูะงาน
ปี=โติรูเล�ยมื
คู่วิามืรู��1. ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั
ที่�กษะ/กรูะบัวินการู1. การูส�บัคู่�นข�อมื�ล2. การูส�งเกติ3. การูอธิ์�บัาย
คู่'ณล�กษณะที่�&พื้!งปีรูะสงคู่)1. ใฝึIเรู�ยนรู� �2. มื"�งมื�2นในการูท3างาน3. มื�เจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3 ปี=โติรูเล�ยมื
เวิลา 3 ชั้�&วิโมืง
145
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นที่�& 1 ผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บัน�กเรู�ยนติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น 1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายการูเก�ดปBโติรูเล�ยมื กรูะบัวีนการูแยกแกCส
ธิ์รูรูมืชาติ� และการูกล�2น ล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บั (วี 3.1 มื. 46/3)
2. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอภ�ปรูายการูน3าผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�และการูกล�2นล3าด�บัส�วีน
น30ามื�นด�บัไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลของผล�ติภ�ณีฑ์!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื (วี 3.1
มื. 46/3)
คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนน�กเรู�ยนจัะเข�าใจัวิ�า...
1. ปBโติรูเล�ยมืเก�ดจัากการูสลายติ�วี
คู่.าถามืส.าคู่�ญที่�&ที่.าให�เก�ดคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
ภารูะงาน/ชั้��นงาน1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลปBโติรูเล�ยมืก�บัเศรูษ์ฐก�จัและส�งคู่มื2. ส�งเกติการูกล�2นแยกสารู3. ส�บัคู่�นข�อมื�ลผลกรูะทบัท�2เก�ดจัาก
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3 ปี=โติรูเล�ยมื
146
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ของซึ่ากพ�ช ซึ่ากส�ติวี!ท�2ท�บัถืมือย��ใติ�ทะเลภายใติ�อ"ณีหภ�มื�และ คู่วีามืด�นส�งเป1นเวีลานานหลายล�านป; 2. ปBโติรูเล�ยมืปรูะกอบัด�วียน30ามื�นด�บัและแกCส ธิ์รูรูมืชาติ� การูน3าน30ามื�นด�บัมืาใช�ปรูะโยชน!ติ�อง น3ามืากล�2นล3าด�บัส�วีนเพ�2อแยกสารูอ�2น ๆ ท�2ปน อย��ออกก�อน แล�วีจั4งน3าส�วีนท�2เป1น ไฮโดรูคู่ารู!บัอนไปกล�2นแยกออกเป1นผล�ติภ�ณีฑ์! ติ�าง ๆ
3. แกCสธิ์รูรูมืชาติ�เก�ดจัากการูท�บัถืมืและแปรูสภาพ ของอ�นทรู�ยสารูในช�0นห�นใติ�ผ�วีโลกในรู�ป
สารูปรูะกอบัท�2มื�สถืานะเป1นแกCส4. มื�เทน อ�เทน โพรูเพน และบั�วีเทน
เป1น ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�และ การูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บั น3าไปใช�ปรูะโยชน! ได�มืากมืาย เช�น เป1นเช�0อเพล�งและสารูติ�0งติ�น
5. การูน3าผล�ติภ�ณีฑ์!จัากการูกล�2น
1. ปBโติรูเล�ยมืหมืายถื4งอะไรู เก�ดจัากส�2งใด2. ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูกล�2นน30ามื�นปBโติรูเล�ยมื มื�อะไรูบั�าง แติ�ละชน�ดมื�คู่วีามืแติกติ�างก�น ในเรู�2องใด3. น30ามื�นด�บัมื�ส�วีนปรูะกอบัอะไรูบั�าง เรูาจัะแยก ส�วีนปรูะกอบัของน30ามื�นด�บัไปใช�ปรูะโยชน!ได� โดยวี�ธิ์�ใด4. เมื�2อน3าน30ามื�นด�บัไปกล�2นแยกแล�วีจัะได� ผล�ติภ�ณีฑ์!ใด5. การูก3าจั�ดน30ามื�นด�บัอย�างถื�กวี�ธิ์�ท3าได�โดยวี�ธิ์�ใด6. แกCสธิ์รูรูมืชาติ�หมืายถื4งอะไรู
ปรูะกอบัด�วีย ส�วีนปรูะกอบัอะไรูบั�าง7. ข�0นติอนการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�ท3าได�โดยวี�ธิ์�ใด8. ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�มื� อะไรูบั�าง และน3าไปใช�ปรูะโยชน!ในเรู�2องใด9. เรูาจัะป@องก�นอ�นติรูายจัากการูใช�แกCสห"งติ�มื อาหารูได�โดยวี�ธิ์�ใด
147
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
น30ามื�นด�บัและ แกCสธิ์รูรูมืชาติ�มืาใช�ปรูะโยชน! อาจัเป1นอ�นติรูาย ติ�อรู�างกายได� เน�2องจัากการูเผาไหมื�ท�2 ไมื�สมืบั�รูณี! ท3าให�เก�ดแกCสพ�ษ์ท�2มื�ผลติ�อรูะบับั หายใจัของมืน"ษ์ย!และส�2งแวีดล�อมื จั4งคู่วีรูศ4กษ์า วี�ธิ์�การูก3าจั�ดอย�างถื�กวี�ธิ์� เพ�2อลดปDญหาและ ผลกรูะทบัท�2อาจัเก�ดข40น
คู่วิามืรู��ของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะรู��วิ�า...1. คู่3าส3าคู่�ญ ได�แก� น30ามื�นด�บั การูกล�2นล3าด�บัส�วีน
สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน แกCสธิ์รูรูมืชาติ�2. ปBโติรูเล�ยมืเก�ดจัากซึ่ากพ�ชและ
ส�ติวี!ท�2ติายแล�วีท�บัถืมืก�นอย��เป1นเวีลานานน�บัหลายล�านป;จันกลายเป1นช�0นห�นเรู�ยงซึ่�อนก�นเป1นช�0น ๆ จัากพ�0นผ�วีโลกลงไป เมื�2อซึ่ากพ�ชซึ่ากส�ติวี!เหล�าน�0ถื�กกดท�บัอย��ใติ�เปล�อกโลกเป1นเวีลานานจัะรูวีมืติ�วีเป1นสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน
ที่�กษะ/คู่วิามืสามืารูถของน�กเรู�ยนที่�&จัะน.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
น�กเรู�ยนจัะสามืารูถ...
1. อธิ์�บัายคู่วีามืหมืายและคู่วีามืส3าคู่�ญของ ปBโติรูเล�ยมื
2. ส�บัคู่�นข�อมื�ลปBโติรูเล�ยมืก�บัเศรูษ์ฐก�จัและส�งคู่มื3. ส�งเกติการูกล�2นแยกสารู4. อธิ์�บัายข�0นติอนการูกล� 2นแยกสารู ผล�ติภ�ณีฑ์! ท�2ได�จัากการูกล�2น และการูน3าไปใช�ปรูะโยชน!5. ส�บัคู่�นข�อมื�ลผลกรูะทบัท�2เก�ดจัากการูขนส�ง น30ามื�นด�บั
148
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หลายชน�ดปะปนก�น มื�ท�0งสารูท�2มื�สถืานะเป1นของเหลวี คู่�อ น30ามื�นด�บัหรู�อน30ามื�นปBโติรูเล�ยมื และท�2มื�สถืานะเป1นแกCส คู่�อ แกCสธิ์รูรูมืชาติ�
3. การูส3ารูวีจัหาแหล�งปBโติรูเล�ยมื เป1นการูศ4กษ์าล�กษ์ณีะของห�นใติ�เปล�อกโลกวี�ามื�สมืบั�ติ�การูก�กเกAบัปBโติรูเล�ยมืได�หรู�อไมื� ท3าได�โดยการูใช�เคู่รู�2องมื�อวี�ดคู่วีามืเรูAวีของคู่ล�2นไหวีสะเท�อน ท3าให�สามืารูถืรูะบั"ได�วี�าล�กษ์ณีะช�0นห�นบัรู�เวีณีใดมื�โอกาสท�2จัะเป1นแหล�งปBโติรูเล�ยมื
4. น30ามื�นด�บัเป1นผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูกล�2น น30ามื�นปBโติรูเล�ยมื น30ามื�นด�บัมื�สมืบั�ติ�ทาง กายภาพ เช�น น30าหน�ก คู่วีามืหนาแน�น คู่วีามื ถื�วีงจั3าเพาะ แติกติ�างก�นไปติามืชน�ดของ สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนท�2เป1น องคู่!ปรูะกอบั5. การูน3าน30ามื�นด�บัมืาใช�ติ�องน3ามืาแยกด�วียวี�ธิ์� การูกล�2นล3าด�บัส�วีนก�อน โดยอาศ�ยหล�กการู
6. ส�บัคู่�นข�อมื�ลแกCสช�วีภาพ7. อธิ์�บัายอ�นติรูายท�2เก�ดจัากการูใช� และการูก3าจั�ด อย�างถื�กวี�ธิ์�
149
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ท�2สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนชน�ดติ�าง ๆ ในน30ามื�นด�บัมื�จั"ดเด�อดติ�างก�น สามืารูถืแยกออกจัากก�นได�โดยใช�คู่วีามืรู�อน ซึ่42งผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�แติ�ละช�วีงจั"ดเด�อดจัะมื�ล�กษ์ณีะและสมืบั�ติ�ท�2แติกติ�างก�น สามืารูถืน3าไปใช�ปรูะโยชน!ได�แติกติ�างก�น
6. ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูกล�2นน30ามื�นด�บัท�2มื�คู่วีามืส3าคู่�ญและมื�การูน3าไปใช�คู่�อนข�างส�งในปDจัจั"บั�น คู่�อ น30ามื�นเติา น30ามื�นด�เซึ่ล และน30ามื�นเบันซึ่�น
7. การูเผาไหมื�ท�2ไมื�สมืบั�รูณี!ของน30ามื�นท3าให�เก�ดแกCสคู่ารู!บัอนมือนอกไซึ่ด! ซึ่42งเป1นสาเหติ"ของปDญหาส�2งแวีดล�อมื และย�งเป1นอ�นติรูายติ�อรูะบับัหายใจัของมืน"ษ์ย! เน�2องจัากแกCสคู่ารู!บัอนมือนอกไซึ่ด!จัะจั�บัก�บัเฮโมืโกลบั�น ท3าให�เล�อดล3าเล�ยงออกซึ่�เจันไปส��เซึ่ลล!รู�างกายและรู�บัคู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด!จัากเซึ่ลล!มืาย�งปอดได�น�อยลง ด�งน�0นการูได�รู�บัแกCสคู่ารู!บัอนมือนอกไซึ่ด!เข�าส��รู�างกายจั3านวีนมืากหรู�อเป1นเวีลานานจั4งเป1นอ�นติรูายติ�อช�วี�ติ
8. การูก3าจั�ดน30ามื�นท�2รู� 2วีไหลลงส��
150
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แหล�งน30าอย�างถื�กวี�ธิ์� ท3าได�โดยการูใช�วี�สด"ด�ดคู่รูาบัน30ามื�นท�2ผ�วีน30า หรู�อใช�แบัคู่ท�เรู�ยบัางชน�ดช�วียในการูย�อยสลาย ซึ่42งจัะช�วียลดปDญหาสภาพแวีดล�อมืเส�2อมืโทรูมืจัากการูรู�2วีไหลของน30ามื�นลงส��แหล�งน30าได�
9. แกCสธิ์รูรูมืชาติ�เป1นปBโติรูเล�ยมืชน�ดหน42งท�2เก�ดจัากการูท�บัถืมืและแปรูสภาพของอ�นทรู�ยสารูในช�0นห�นใติ�พ�0นผ�วีโลกให�อย��ในรู�ปของสารูปรูะกอบัท�2มื�สถืานะเป1นแกCส ซึ่42งปรูะกอบัด�วียสารูไฮโดรูคู่ารู!บัอนเป1นหล�ก
10. แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ปรูะกอบัด�วีย 2
กล"�มื ใหญ� ๆ คู่�อ 1. กล"�มืแกCสท�2เป1น
สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน ปรูะกอบัด�วียแกCสมื�เทน (CH4)
และสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนชน�ดอ�2น เช�น อ�เทน (C2H6) โพรูเพน (C3H8)
บั�วีเทน (C4H10) ซึ่42งมื�สถืานะเป1นแกCสท�2อ"ณีหภ�มื�และ
คู่วีามืด�นบัรูรูยากาศปกติ� และแกCสโซึ่ล�นธิ์รูรูมืชาติ� ซึ่42งปรูะกอบัด�วียเพนเทน (C5H12) เฮกเซึ่น (C6H14) เฮปเทน (C7H10) และออกเทน (C8H18) ซึ่42งมื�สถืานะ
151
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เป1นของเหลวีท�2อ"ณีหภ�มื�และคู่วีามืด�นบัรูรูยากาศปกติ� และ 2. กล"�มืแกCสท�2ไมื�ใช�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน ได�แก� แกCสคู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด! (CO2)
ไฮโดรูเจันซึ่�ลเฟ้ติ (H2S)
ไนโติรูเจัน (N) และไอน30า (H2O)
11. แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ท�2ข"ดเจัาะข40นมืามื�ท�0งสารูท�2เป1นของเหลวีและแกCสผสมืก�น ก�อนน3าแกCสธิ์รูรูมืชาติ�ไปใช�ปรูะโยชน!จัะติ�องแยกของเหลวีท�2ผสมือย��ก�บัแกCสออกจัากก�นก�อน แล�วีจั4งส�งแกCสผสมืเข�าส��หอกล�2นเพ�2อแยกแกCสแติ�ละชน�ดออกเพ�2อน3าไปใช�ปรูะโยชน!ได�แติกติ�างก�น
12. แกCสธิ์รูรูมืชาติ�หล�งผ�านเข�าส��หอกล�2นเพ�2อแยกสารูแติ�ละชน�ดแล�วีจัะได�แกCสหลายชน�ดท�2มื�ปรูะโยชน!แติกติ�างก�น เช�น มื�เทนใช�เป1นเช�0อเพล�งในโรูงงานไฟ้ฟ้@า อ"ติสาหกรูรูมืซึ่�เมืนติ! อ�เทน และโพรูเพนใช�ในอ"ติสาหกรูรูมืผล�ติเมืAดพลาสติ�กและเส�นใยส�งเคู่รูาะห!
13. การูใช�แกCสห"งติ�มือาจัเก�ดอ�นติรูายได� เพรูาะ แกCสน�0ไวีไฟ้มืาก ถื�ารู� 2วีไหลออก
จัากถื�งไปผสมืก�บัอากาศ
152
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ภายนอกด�วียส�ดส�วีนท�2พอเหมืาะ เมื�2อถื�กก�บัเปลวีไฟ้กAจัะเก�ดการูรูะเบั�ดและล"กไหมื�อย�างรูวีดเรูAวี
เป1นอ�นติรูายติ�อช�วี�ติได� จั4งคู่วีรูเรู�ยนรู� �การูใช�อย�างถื�กวี�ธิ์�
ข��นที่�& 2 ภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู�� ติามืที่�&ก.าหนดไวิ�อย�างแที่�จัรู�ง1. ภารูะงานที่�&น�กเรู�ยนติ�องปีฏิ�บั�ติ� ส�บัคู่�นข�อมื�ลปBโติรูเล�ยมืก�บัเศรูษ์ฐก�จัและส�งคู่มื ส�งเกติการูกล�2นแยกสารู ส�บัคู่�นข�อมื�ลผลกรูะทบัท�2เก�ดจัากการูขนส�ง น30ามื�นด�บั ส�บัคู่�นข�อมื�ลแกCสช�วีภาพ2. วิ�ธ�การูและเคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
วิ�ธ�การูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� การูทดสอบั การูสนทนาซึ่�กถืามื การูวี�ดเจัติคู่ติ�
การูวี�ดท�กษ์ะ การูปรูะเมื�นตินเอง
แบับัทดสอบัก�อนเรู�ยนและหล�งเรู�ยน แบับับั�นท4กการูสนทนา แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และเจัติคู่ติ� ติ�อวี�ทยาศาสติรู! แบับัวี�ดท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! แบับัปรูะเมื�นตินเองของน�กเรู�ยน
153
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นที่�& 3 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ติอนที่�& 1 ปี=โติรูเล�ยมื
2 ชั้�&วิโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 11 ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั
2 ช�2วีโมืงติอนที่�& 2 แก>สธรูรูมืชั้าติ� 1 ชั้�&วิโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 12 แกCสธิ์รูรูมืชาติ� 1 ช�2วีโมืง
ติอนที่�& 1 ปี=โติรูเล�ยมืและน.�ามื�นด�บั
1. สารูะส.าคู่�ญปBโติรูเล�ยมืเป1นแหล�งพล�งงานท�2มื�คู่วีามืส3าคู่�ญและจั3าเป1นติ�อการู
ด3ารูงช�วี�ติของมืน"ษ์ย! เก�ดจัากอ�นทรู�ยสารูหรู�อซึ่ากพ�ชซึ่ากส�ติวี!ท�2ติายแล�วีท�บัถืมืก�นเป1นเวีลานานหลายล�านป; ปBโติรูเล�ยมืปรูะกอบัด�วียน30ามื�นด�บัและแกCสธิ์รูรูมืชาติ� การูน3าน30ามื�นด�บัมืาใช�ปรูะโยชน!ติ�องน3ามืากล�2นล3าด�บัส�วีนเพ�2อแยกสารูอ�2น ๆ
ท�2ปนอย��ออกก�อน แล�วีจั4งน3าส�วีนท�2เป1นไฮโดรูคู่ารู!บัอนไปกล�2นแยกออกเป1นผล�ติภ�ณีฑ์!ติ�าง ๆ ผล�ติภ�ณีฑ์!
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 11 ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั
เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
154
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ท�2ได�จัากการูกล�2นน30ามื�นด�บัสามืารูถืน3าไปใช�ปรูะโยชน!ได�มืากมืาย เช�น เป1นเช�0อเพล�งห"งติ�มือาหารู เป1นติ�น
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายการูเก�ดปBโติรูเล�ยมื กรูะบัวีนการูแยก
แกCสธิ์รูรูมืชาติ� และการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บั (วี 3.1 มื. 46/3)
2. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอภ�ปรูายการูน3าผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�และการูกล�2น
ล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บัไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลของผล�ติภ�ณีฑ์!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื (วี 3.1
มื. 46/3)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายหล�กการูแยกสารูโดยวี�ธิ์�การูกล�2นและกรูะบัวีนการูกล�2น
ล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บัได� (K)
2. บัอกผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บัได� (K)
3. บัอกปรูะโยชน!ของผล�ติภ�ณีฑ์!ติ�าง ๆ ท�2ได�จัากการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บัได� (K)
4. บัอกถื4งอ�นติรูายท�2เก�ดข40นจัากสารูในผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บัได� (K)
5. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
6. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
7. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
8. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บัไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
155
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั
2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัก�อนเรู�ยน4. ทดสอบัหล�งเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. ก3าเน�ดและแหล�งปBโติรูเล�ยมื2. น30ามื�นด�บั
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั
และเล�าปรูะสบัการูณี!ท�2เก�2ยวีก�บัปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บัติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัปBโติรูเล�ยมืและ
น30ามื�นด�บัท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจัส�งคู่มืศ4กษ์า ศาสนาและ สนทนาเก�2ยวีก�บัรูาคู่าน30ามื�นท�2ใช�ก�บั
เคู่รู�2องยนติ!แติ�ละชน�ด ภาวีะการู
156
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
วี�ฒนธิ์รูรูมื (เศรูษ์ฐศาสติรู!) ขาดแคู่ลนน30ามื�น และการูรูณีรูงคู่!ให�ปรูะหย�ดการูใช�น30ามื�นเพ�2อลดปDญหาภาวีะการูขาดแคู่ลนน30ามื�นภายในปรูะเทศ รูวีมืถื4งปDญหาส�2งแวีดล�อมืท�2เก�ดข40นจัากการูเผาไหมื�ของน30ามื�น
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัก�อนเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัก�อนเรู�ยน เพ�2อติรูวีจัสอบัคู่วีามื
พรู�อมืและพ�0นฐานของน�กเรู�ยนข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนโดยน3าข�าวีจัากหน�งส�อพ�มืพ!เก�2ยวีก�บัรูาคู่า
น30ามื�นท�2ใช�ก�บัเคู่รู�2องยนติ!ท"กชน�ด รูวีมืถื4งภาวีะการูขาดแคู่ลนน30ามื�น และการูรูณีรูงคู่!ให�ช�วียก�นปรูะหย�ดน30ามื�น จัากน�0นคู่รู�ส"�มืน�กเรู�ยน 23 คู่น ให�น�กเรู�ยนติอบัคู่3าถืามืติ�อไปน�0
น�กเรู�ยนทรูาบัหรู�อไมื�วี�าน30ามื�นท�2ใช�ก�บัเคู่รู�2องยนติ!ชน�ดใดมื�รูาคู่าแพงท�2ส"ด
น30ามื�นท�2ใช�ก�บัเคู่รู�2องยนติ!เหล�าน�0มื�แหล�งก3าเน�ดมืาจัากท�2ใด ปรูะเทศไทยมื�แหล�งผล�ติน30ามื�นเหล�าน�0หรู�อไมื� เพรูาะอะไรู
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง ปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บัข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�น3าแผนท�2แสดงแหล�งปBโติรูเล�ยมืในปรูะเทศไทยมืาให�น�กเรู�ยนด� และรู�วีมืก�นอภ�ปรูาย
ถื4งปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0
157
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปรูะเทศไทยมื�การูส3ารูวีจัพบัแหล�งปBโติรูเล�ยมืมืากท�2ส"ดท�2บัรู�เวีณีใด
นอกจัากปรูะเทศไทยแล�วี ย�งมื�ปรูะเทศใดอ�กบั�างท�2เป1นแหล�งผล�ติปBโติรูเล�ยมืและ
น30ามื�นด�บั และสามืารูถืส�งเป1นส�นคู่�าส�งออกท3ารูายได�ให�ก�บัปรูะเทศ ปรูะชากรูของปรูะเทศน�0นมื�ช�วี�ติคู่วีามืเป1นอย��ในล�กษ์ณีะใด
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บัจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�
ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า ปBโติรูเล�ยมืเป1นแหล�งพล�งงานท�2มื�คู่วีามืส3าคู่�ญและจั3าเป1นติ�อการูด3ารูงช�วี�ติ
ของมืน"ษ์ย! เก�ดจัากอ�นทรู�ยสารูหรู�อซึ่ากพ�ชซึ่ากส�ติวี!ท�2ติายแล�วีท�บัถืมืก�นเป1นเวีลานานหลายล�านป;
ปBโติรูเล�ยมืปรูะกอบัด�วียน30ามื�นด�บัและแกCสธิ์รูรูมืชาติ� ปรูะเทศท�2เป1นแหล�งผล�ติปBโติรูเล�ยมืจัะมื�สภาพ
เศรูษ์ฐก�จัและส�งคู่มืแติกติ�างก�น(2) น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืและปฏิ�บั�ติ� ก�จักรูรูมื ส�บัคู่�นข�อมื�ล
ปBโติรูเล�ยมืก�บัเศรูษ์ฐก�จัและส�งคู่มื โดยด3าเน�นการูติามืข�0นติอนด�งน�0
แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อย�อยให�เพ�2อนสมืาช�ก
ช�วียก�นส�บัคู่�น ติามืท�2สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นก3าหนดห�วีข�อย�อย
สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของตินเองรู�บัผ�ดชอบั โดย
การูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
158
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ
สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0งรู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี
(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0 แหล�งปBโติรูเล�ยมืท�2ส3าคู่�ญของโลกอย��ท�2ใด (ปรูะเทศในแถืบั
ติะวี�นออกกลาง เช�น
ซึ่าอ"ด�อารูะเบั�ย คู่�เวีติ)
ปรูะเทศไทยมื�แหล�งปBโติรูเล�ยมืหรู�อไมื� ท�2บัรู�เวีณีใด (มื� ท�2อ3าเภอฝึาง จั�งหวี�ด
เช�ยงใหมื� อ3าเภอลานกรูะบั�อ จั�งหวี�ดก3าแพงเพชรู และอ�าวีไทย)
ปรูะชากรูในปรูะเทศท�2ผล�ติน30ามื�นด�บัเป1นส�นคู่�าส�งออกมื�สภาพคู่วีามืเป1นอย��
ในล�กษ์ณีะใด (ถื�าเป1นปรูะเทศท�2พ�ฒนาแล�วี ปรูะชากรูจัะมื�สภาพคู่วีามืเป1นอย��ท�2ด�กวี�าปรูะเทศท�2ก3าล�ง
พ�ฒนา เพรูาะมื�เทคู่โนโลย�ท�2เอ�0อติ�อการูด3ารูงช�วี�ติ)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า ปรูะเทศท�2
เป1นแหล�งผล�ติปBโติรูเล�ยมืแบั�งเป1น 2 กล"�มื คู่�อ กล"�มืปรูะเทศท�2พ�ฒนาแล�วีก�บักล"�มืปรูะเทศท�2ก3าล�งพ�ฒนา
ซึ่42งกล"�มืปรูะเทศท�2พ�ฒนาแล�วีปรูะชากรูจัะมื�การูด3ารูงช�วี�ติท�2ด� มื�เทคู่โนโลย�ท�2เจัรู�ญก�าวีหน�า เอ�0ออ3านวียติ�อ
159
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูด3ารูงช�วี�ติของปรูะชากรู4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัการูน3าน30ามื�นด�บัมืากล�2นเพ�2อใช�
ปรูะโยชน! เน�2องจัากติ�องน3ามืาแยกสารูท�2ปนอย��ออกก�อนโดยการูกล�2นล3าด�บัส�วีน ซึ่42งการูกล�2นล3าด�บัส�วีนจัะใช�หล�กการูแยกสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนแติ�ละชน�ดท�2มื�จั"ดเด�อดติ�างก�นโดยใช�คู่วีามืรู�อน
(2) แบั�งกล"�มืน�กเรู�ยน กล"�มืละ 56 ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูกล�2นแยกสารู ติามืข�0นติอน
ทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติด�งน�0 ผสมืเอทานอลก�บัน30าในอ�ติรูาส�วีน 1:2 แล�วีติวีงใส�ในหลอด
ทดลองขนาดใหญ�ท�2จัะใช�กล�2นปรูะมืาณี 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู และใส�เศษ์กรูะเบั�0องลงไป 12 ช�0น
ปBดหลอดทดลองด�งกล�าวีด�วียจั"กยางพรู�อมืก�บัติ�ดติ�0งเทอรู!มือมื�เติอรู!ไวี�ท�2รู�ข�างหน42ง
ของจั"กยาง แล�วีน3าไปใส�ในบั�กเกอรู!ซึ่42งมื�น30าอย��ปรูะมืาณี 150 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูท�2วีางอย��บันติะแกรูงลวีด จั�บัหลอดทดลองให�แน�นด�วียท�2จั�บั
พ�นท�อพลาสติ�กซึ่42งติ�ออย��ก�บัหลอดน3าแกCสด�วียผ�าหรู�อส3าล�ช"บัน30า แล�วีงอหลอดน3า
แกCสท�2เส�ยบัจั"กยาง โดยให�ปลายข�างหน42งของท�อพลาสติ�กอย��ในหลอดทดลองขนาดกลางซึ่42งเป1นหลอดเกAบัของเหลวี และแช�ไวี�ในบั�กเกอรู!อ�กใบัหน42ง ซึ่42งมื�น30าอย��ปรูะมืาณี 25 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
ติ�มืสารูละลายให�รู�อนข40นช�า ๆ ด�วียติะเก�ยงแอลกอฮอล! ส�งเกติแล�วีบั�นท4กเวีลาและ
อ"ณีหภ�มื�ลงในติารูาง ติ�มืสารูละลายติ�อไปจันของเหลวีในหลอดทดลองเหล�อ
ปรูะมืาณี 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู จั4งหย"ดส�งเกติและบั�นท4กผลลงในติารูาง
น3าสารูละลายท�2เหล�อในหลอดกล�2นและสารูท�2กล�2นได�แยกใส�ในหลอดทดลองขนาด
160
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
กลางหลอดละ 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู แล�วีเติ�มืน30ากล�2นลงไป 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู เขย�า ส�งเกติและบั�นท4กผลลงในติารูาง
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน(4) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า ของเหลวี
ติ�าง ๆ ท�2ผสมืก�นอย��สามืารูถืแยกออกจัากก�นได�โดยอาศ�ยสมืบั�ติ�ของจั"ดเด�อดท�2แติกติ�างก�น ของเหลวีท�2มื�จั"ดเด�อดติ32าจัะกล�2นออกมืาก�อน จัากน�0นของเหลวีท�2มื�จั"ดเด�อดส�งจัะกล�2นออกมืาภายหล�ง
(5) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูกล�2นน30ามื�นด�บั อ�นติรูายท�2เก�ดจัากการูใช� และการูก3าจั�ดอย�างถื�กวี�ธิ์� จัากน�0นให�น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืคู่�นคู่วี�าข�อมื�ลและจั�ดท3าติารูางแสดงผล�ติภ�ณีฑ์!ติ�าง ๆ ท�2ได�จัากการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บั แล�วีน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
(6) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั
จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
161
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
- น30ามื�นด�บัมื�ส�วีนปรูะกอบัอะไรูบั�าง- การูกล�2นล3าด�บัส�วีนมื�ข� 0นติอนและวี�ธิ์�การูอย�างไรู- ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูกล�2นน30ามื�นด�บัมื�อะไรูบั�าง มื�ผลกรูะ
ทบัติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
- การูก3าจั�ดอย�างถื�กวี�ธิ์�ท3าได�อย�างไรูข��นสรู'ปี
1) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บั
โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
2) คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัหล�งเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัหล�งเรู�ยนเพ�2อวี�ดคู่วีามืก�าวีหน�า/ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยน หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 3 ติอนท�2 1
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะน�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลโดยปฏิ�บั�ติ� ก�จักรูรูมื ส�บัคู่�นข�อมื�ลผลกรูะทบัท�2
เก�ดจัากการูขนส�งน30ามื�นด�บัจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน
และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น 9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. ข�าวีจัากหน�งส�อพ�มืพ!เก�2ยวีก�บัรูาคู่าน30ามื�นท�2ใช�ก�บัเคู่รู�2องยนติ!ท"กชน�ด รูวีมืถื4งภาวีะการูขาดแคู่ลนน30ามื�น และการูรูณีรูงคู่!ให�ช�วียก�นปรูะหย�ดน30ามื�น
2. แผนท�2แสดงแหล�งปBโติรูเล�ยมืในปรูะเทศไทย
162
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
5. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ติอนที่�& 2 แก>สธรูรูมืชั้าติ�
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
163
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 12 แกCสธิ์รูรูมืชาติ� เวิลา 1 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. สารูะส.าคู่�ญแกCสธิ์รูรูมืชาติ�เก�ดจัากการูท�บัถืมืและแปรูสภาพของอ�นทรู�ยสารูท�2มื�
สถืานะเป1นแกCส แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ท�2ส3ารูวีจัพบัปรูะกอบัด�วียกล"�มืแกCสท�2เป1นสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนท�2ปรูะกอบัด�วียธิ์าติ"คู่ารู!บัอน และธิ์าติ"ไฮโดรูเจัน ก�บักล"�มืแกCสท�2ไมื�ใช�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน เช�น คู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด! ไนโติรูเจัน และไอน30า การูน3าแกCสธิ์รูรูมืชาติ�มืาใช�ปรูะโยชน!ติ�องน3ามืาผ�านกรูะบัวีนการูแยกแกCสติ�าง ๆ ก�อน จั4งจัะได�แกCสท�2สามืารูถืน3าไปใช�ปรูะโยชน!ติ�อไปได� แกCสธิ์รูรูมืชาติ�อาจัรู�2วีไหลและท3าให�เก�ดอ�นติรูายได� จั4งจั3าเป1นติ�องรู� �จั�กการูป@องก�นอย�างถื�กวี�ธิ์�
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายการูเก�ดปBโติรูเล�ยมื กรูะบัวีนการูแยก
แกCสธิ์รูรูมืชาติ� และการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บั (วี 3.1 มื. 46/3)
2. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอภ�ปรูายการูน3าผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�และการูกล�2น
ล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บัไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลของผล�ติภ�ณีฑ์!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื (วี 3.1
มื. 46/3)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายถื4งกรูะบัวีนการูแยกแกCสได� (K)
2. บัอกปรูะโยชน!และอ�นติรูายจัากการูใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูแยกแกCสได� (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
164
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องแกCสธิ์รูรูมืชาติ�ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
แกCสธิ์รูรูมืชาติ�2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัก�อนเรู�ยน4. ทดสอบัหล�งเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. แกCสธิ์รูรูมืชาติ�2. ส�วีนปรูะกอบัของแกCสธิ์รูรูมืชาติ�3. ผล�ติภ�ณีฑ์!จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�
165
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ� และเล�าปรูะสบัการูณี!
ท�2เก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ�ติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ�
ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัก�อนเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัก�อนเรู�ยน เพ�2อติรูวีจัสอบัคู่วีามื
พรู�อมืและพ�0นฐานของน�กเรู�ยนข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเรู�2องปBโติรูเล�ยมืและน30ามื�นด�บัท�2ได�เรู�ยนรู� �ผ�านมืาแล�วี โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามื
กรูะติ"�นด�งน�0- ปBโติรูเล�ยมืท�2มื�สถืานะเป1นของเหลวีและสถืานะแกCสเรู�ยกวี�า
อะไรู- ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นของคู่นเรูามื�ส�วีนเก�2ยวีข�องก�บัปBโติรูเล�ยมืท�2
มื�สถืานะเป1นแกCสในล�กษ์ณีะใด
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
166
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) คู่รู�น3า CD-ROM ท�2เก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ�มืาเปBดให�น�กเรู�ยนด� จัากน�0นคู่รู�
ติ�0งปรูะเดAนคู่3าถืามืให�น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูาย ด�งน�0- แกCสธิ์รูรูมืชาติ�มื�ติ�นก3าเน�ดจัากอะไรู- ส�วีนปรูะกอบัของแกCสธิ์รูรูมืชาติ�มื�อะไรูบั�าง- ก�อนจัะน3าแกCสธิ์รูรูมืชาติ�ไปใช�ปรูะโยชน! ติ�องด3าเน�นการูติามื
ข�0นติอนใด(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าแกCสธิ์รูรูมืชาติ�จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วีย
อธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า แกCสธิ์รูรูมืชาติ�เป1นปBโติรูเล�ยมืชน�ดหน42งท�2เก�ดจัากการูท�บัถืมืและแปรูสภาพของ
อ�นทรู�ยสารูในช�0นห�นใติ�พ�0นผ�วีโลก
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ� โดยด3าเน�นการู
ติามืข�0นติอนด�งน�0- แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อย�อยให�
เพ�2อนสมืาช�กช�วียก�นส�บัคู่�น ติามืท�2สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นก3าหนดห�วีข�อย�อย
- สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของตินเองรู�บัผ�ดชอบั โดยการูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
- สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ
สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0ง
167
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
- สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- แกCสธิ์รูรูมืชาติ�หมืายถื4งอะไรู (ปBโติรูเล�ยมืชน�ดหน42งท�2เก�ด
จัากการูท�บัถืมืและแปรูสภาพของอ�นทรู�ยสารูในช�0นห�นใติ�พ�0นผ�วีโลก)
- แกCสธิ์รูรูมืชาติ�มื�ส�วีนปรูะกอบัของสารูอะไรูบั�าง
(สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนและสารูท�2ไมื�ใช�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน)
- ข�0นติอนการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�ท3าได�โดยวี�ธิ์�ใด (แยกสารูท�2เป1นของเหลวีและแกCสออก
ก3าจั�ดสารูเจั�อปน ก3าจั�ดคู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด!และคู่วีามืช�0น ลดอ"ณีหภ�มื� แล�วีส�งเข�าส��หอกล�2นเพ�2อแยกแกCส
แติ�ละชน�ดออกติ�อไป)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า แกCส
ธิ์รูรูมืชาติ�ปรูะกอบัด�วียส�วีนปรูะกอบั 2 กล"�มื คู่�อ กล"�มืแกCสท�2เป1นสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน และกล"�มื
แกCสท�2ไมื�ใช�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ท�2ข"ดเจัาะข40นมืาได�จัะติ�องน3ามืาแยกสารูติามื
ข�0นติอนก�อน แล�วีจั4งน3าไปใช�ปรูะโยชน!ได�แติกติ�างก�น4) ข��นขยายคู่วิามืรู��
168
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัผล�ติภ�ณีฑ์!จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ� ซึ่42งผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�
สามืารูถืน3ามืาใช�ปรูะโยชน!ได�แติกติ�างก�น นอกจัากน�0ย�งสามืารูถืผล�ติแกCสธิ์รูรูมืชาติ�ได�โดยวี�ธิ์�การูอ�2น เพ�2อน3ามืาใช�ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได�เช�นก�น
(2) แบั�งกล"�มืน�กเรู�ยน กล"�มืละ 56 ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�บัคู่�นข�อมื�ลแกCสช�วีภาพ โดย
ด3าเน�นการูติามืข�0นติอนด�งน�0- แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อย�อยให�
เพ�2อนสมืาช�กช�วียก�นส�บัคู่�น ติามืท�2สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นก3าหนดห�วีข�อย�อย
- สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของตินเองรู�บัผ�ดชอบั โดย
การูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
- สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ
สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0งรู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
- สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื
(3) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัอ�นติรูายท�2เก�ดจัากการูใช� และการูก3าจั�ดอย�างถื�กวี�ธิ์� จัากน�0น
ให�น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืคู่�นคู่วี�าข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัการูใช�ปรูะโยชน!จัากแกCสธิ์รูรูมืชาติ�และการูป@องก�นอ�นติรูาย
จัากการูใช� แล�วีน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อ
แลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
169
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(4) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ�จัากหน�งส�อ
เรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง
รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
- ปรูะเทศไทยพบัแหล�งแกCสธิ์รูรูมืชาติ�หรู�อไมื� ท�2บัรู�เวีณีใด- แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ท�2ข"ดเจัาะข40นมืาน�0นมื�ส�วีนปรูะกอบัอะไรูบั�าง
สามืารูถืน3าข40นมืาใช�ปรูะโยชน!ได�ท�นท�หรู�อไมื� หากย�งใช�ไมื�ได�ท�นท�ติ�องผ�านกรูะบัวีนการูใดก�อน
จั4งจัะน3าไปใช�ปรูะโยชน!ได�- หากเก�ดการูรู�2วีของแกCสห"งติ�มืขณีะใช�งาน คู่วีรูปฏิ�บั�ติ�ตินใน
ล�กษ์ณีะใดข��นสรู'ปี1) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ� โดยรู�วีมืก�น
เข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
170
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2) คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัหล�งเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัหล�งเรู�ยนเพ�2อวี�ดคู่วีามืก�าวีหน�า/ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยนรู� � หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 3 ติอนท�2 2
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ ให�น�กเรู�ยนท�2น� 2งใกล�ก�นหรู�อเลขท�2ใกล�เคู่�ยงก�นจั�บัคู่��ก�น ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ�จัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู�� 1. CD-ROM ท�2เก�2ยวีก�บัแกCสธิ์รูรูมืชาติ�
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู) เวิลา 9
ชั้�&วิโมืง
171
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�งมืโนที่�ศึน)เปี5าหมืายการูจั�ดการูเรู�ยนรู��และขอบัข�ายภารูะงาน
พื้อล�เมือรู)
คู่วิามืรู��1. คู่วีามืหมืายของพอล�เมือรู!2. การูจั3าแนกปรูะเภทของพอล�เมือรู!3. โคู่รูงสรู�างและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!4. การูเก�ดพอล�เมือรู!5. พอล�เมือรู!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น6. ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!
ที่�กษะ/กรูะบัวินการู1. การูส�งเกติ2. การูส�บัคู่�นข�อมื�ล3. การูอธิ์�บัาย4. การูน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ใน ช�วี�ติปรูะจั3าวี�น
คู่'ณล�กษณะที่�&พื้!งปีรูะสงคู่)1. ใฝึIเรู�ยนรู� �2. มื"�งมื�2นในการูท3างาน3. มื�เจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!4. มื�เจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!
ภารูะงาน/ชั้��นงาน1. ส�งเกติการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!2. ส�งเกติสมืบั�ติ�ของพลาสติ�ก3. ส�บัคู่�นข�อมื�ลการูท3ายางในปรูะเทศไทย4. ส�งเกติการูท3าเส�นใยส�งเคู่รูาะห!5. ส�งเกติสมืบั�ติ�ของเส�นใย6. ส�งเกติการูสลายติ�วีของพลาสติ�ก
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู)
172
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นที่�& 1 ผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บัน�กเรู�ยน
ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น1. ทดลองและอธิ์�บัายการูเก�ดพอล�เมือรู! สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!2. อภ�ปรูายการูน3าพอล�เมือรู!ไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลท�2เก�ดจัากการูผล�ติและใช�พอล�เมือรู!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติ และส�2งแวีดล�อมืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนน�กเรู�ยนจัะเข�าใจัวิ�า...
1. พอล�เมือรู! คู่�อ สารูปรูะกอบัท�2โมืเลก"ลมื�ขนาด ใหญ� และมื�มืวีลโมืเลก"ลมืาก เก�ดจัากโมืเลก"ล ของมือนอเมือรู!ท�2เหมื�อนก�นหรู�อแติกติ�างก�น มืา ย4ดติ�อก�นด�วียพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนติ! 2. พอล�เมือรู!มื�หลายชน�ด สามืารูถืจั3าแนกพอล�- เมือรู!เป1นกล"�มืได�โดยใช�เกณีฑ์!ติ�าง ๆ เช�น แหล�งก3าเน�ด ชน�ดของมือนอเมือรู!ท�2เป1น องคู่!ปรูะกอบัในโมืเลก"ล สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! และการูใช�งาน3. ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�น (Polymerization) เป1น การูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! โดยน3าสารูมือนอเมือรู!
คู่.าถามืส.าคู่�ญที่�&ที่.าให�เก�ดคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
1. พอล�เมือรู!คู่�ออะไรู มื�ก�2ปรูะเภท และแติ�ละ ปรูะเภทมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นในเรู�2องใด2. มืน"ษ์ย!ส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!ได�ด�วียวี�ธิ์�การูใด พอล�เมือรู!ท�2ส�งเคู่รูาะห!ข40นสามืารูถืน3าไปใช� ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นของเรูาในล�กษ์ณีะ . ใดบั�าง3. การูใช�พอล�เมือรู!อย�างผ�ดวี�ธิ์�และฟ้" Iมืเฟ้Jอยมื� ผลกรูะทบัติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืหรู�อไมื� ในล�กษ์ณีะใด
173
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
มืาท3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ภายใติ�สภาวีะท�2เหมืาะสมื แบั�งเป1น 2 ปรูะเภทคู่�อ ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรู-
เซึ่ช�นแบับัติ�อเติ�มื ท�2เก�ดจัากมือนอเมือรู!ท�2มื� พ�นธิ์ะคู่��รูวีมืติ�วีก�นภายใติ�สภาวีะท�2เหมืาะสมื
และปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�น ท�2 เก�ดจัากมือนอเมือรู!อย�างน�อย 2
ชน�ด มืารูวีมืก�น และให�สารูโมืเลก"ลเลAก เช�น น30า หรู�อแอมืโมืเน�ย ออกมืาด�วีย4. พลาสติ�ก ยาง เส�นใยส�งเคู่รูาะห! ซึ่�ล�โคู่น และโฟ้มื เป1นพอล�เมือรู!ส�งเคู่รูาะห!ท�2ใช�มืากใน ช�วี�ติปรูะจั3าวี�น การูใช�อย�างฟ้" Iมืเฟ้Jอยจัะท3าให� เก�ดปDญหาการูสะสมืของขยะจัากพอล�เมือรู! จั3านวีนมืาก ซึ่42งขยะเหล�าน�0จัะถื�กก3าจั�ดหรู�อ ท3าลายได�ยาก ส�งผลกรูะทบัติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและ ส�2งแวีดล�อมือย�างมืาก
174
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่วิามืรู��ของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะรู��วิ�า...1. คู่3าส3าคู่�ญ ได�แก� มือนอเมือรู! โฮโมืพอล�เมือรู!โคู่ พอล�เมือรู! พอล�เมือไรูเซึ่ช�น เทอรู!มือพลาสติ�ก พลาสติ�กเทอรู!มือเซึ่ติ กรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไน-
เซึ่ช�น2. พอล�เมือรู! คู่�อ สารูปรูะกอบัท�2โมืเลก"ลมื�ขนาด ใหญ� และมื�มืวีลโมืเลก"ลมืาก เก�ดจัากมือนอ-
เมือรู!ท�2เหมื�อนก�นหรู�อแติกติ�างก�น มื�จั3านวีน ติ�0งแติ�หลายพ�นจันถื4งหลายหมื�2นโมืเลก"ลมืาย4ด ติ�อก�นด�วียพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนติ! 3. พอล�เมือรู!มื�หลายปรูะเภท แบั�งปรูะเภทติามื แหล�งก3าเน�ดจัะแบั�งได�เป1นพอล�เมือรู! ธิ์รูรูมืชาติ�และพอล�เมือรู!ส�งเคู่รูาะห! แบั�งติามืชน�ด ของมือนอเมือรู!ท�2เป1นองคู่!ปรูะกอบัในโมืเลก"ล จัะแบั�งได�เป1นโฮโมืพอล�เมือรู!และโคู่พอล�เมือรู!
ที่�กษะ/คู่วิามืสามืารูถของน�กเรู�ยนที่�&จัะน.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
น�กเรู�ยนจัะสามืารูถ...
1. ส�งเกติการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!2. ส�งเกติสมืบั�ติ�ของพลาสติ�ก3. ส�บัคู่�นข�อมื�ลการูท3ายางในปรูะเทศไทย4. ส�งเกติการูท3าเส�นใยส�งเคู่รูาะห!5. ส�งเกติสมืบั�ติ�ของเส�นใย6. ส�งเกติการูสลายติ�วีของพลาสติ�ก
175
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
และเมื�2อแบั�งติามืสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!และการู ใช�งาน จัะแบั�งได�เป1นกล"�มืของเส�นใย สารูย�ดหย"�น และพลาสติ�ก 4. สมืบั�ติ�ด�านกายภาพของพอล�เมือรู!จัะข40นอย��ก�บั โคู่รูงสรู�าง โดยพอล�เมือรู!ท�2มื�โคู่รูงสรู�างแบับัสาย ยาวีหรู�อโซึ่�ติรูง จัะมื�คู่วีามืเหน�ยวี แขAงแรูง สามืารูถืย�ดติ�วี และโคู่�งงอได�มืาก พอล�เมือรู!ท�2มื� โคู่รูงสรู�างแบับัสาขาหรู�อแขนงจัะมื�คู่วีามื หนาแน�นน�อย และโคู่�งงอได�ด� และพอล�เมือรู!ท�2 มื�โคู่รูงสรู�างแบับัติาข�ายหรู�อรู�างแห จัะแขAงแรูง ทนทาน เน�2องจัากโมืเลก"ลย4ดก�นแน�นใน 3
ท�ศทาง ท3าให�โคู่�งงอได�น�อย คู่งรู�ปรู�าง และไมื� ย�ดหย"�น 5. ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�น เป1นการูส�งเคู่รูาะห! พอล�เมือรู! จัากมือนอเมือรู!ท�2ได�จัากการูกล�2น ปBโติรูเล�ยมืและการูแยกแกCส
176
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ธิ์รูรูมืชาติ� แบั�งได� 2 ปรูะเภท คู่�อ ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับั ติ�อเติ�มื เก�ดจัากมือนอเมือรู!ท�2มื�พ�นธิ์ะคู่��รูวีมืติ�วี ก�นภายใติ�อ"ณีหภ�มื� คู่วีามืด�น และติ�วีเรู�ง ปฏิ�ก�รู�ยาท�2เหมืาะสมื และปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรู-
เซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�น เก�ดจัากมือนอเมือรู!อย�าง น�อย 2 ชน�ดมืารูวีมืก�น โดยมือนอเมือรู!แติ�ละ ชน�ดจัะมื�หมื��ท�2ท3าหน�าท�2เฉพาะมืากกวี�าหน42งหมื�� เมื�2อเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะให�ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เป1นสารู โมืเลก"ลเลAกออกมืาด�วีย 6. พลาสติ�กเป1นพอล�เมือรู!ท�2ถื�กน3ามืาใช�ใน ช�วี�ติปรูะจั3าวี�นเป1นจั3านวีนมืาก เพรูาะมื�สมืบั�ติ� พ�เศษ์หลายอย�าง เช�น มื�น30าหน�กเบัา มื�คู่วีามื เหน�ยวี แขAงแรูง ไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัอากาศ กรูด เบัส และสารูเคู่มื� เป1นฉนวีนคู่วีามืรู�อนและ ฉนวีนไฟ้ฟ้@าท�2ด� และสามืารูถืน3าไป
177
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข40นเป1น รู�ปทรูงติ�าง ๆได�ง�าย7. พลาสติ�กแบั�งออกเป1น 2
ปรูะเภทติามืสมืบั�ติ�ท�2 แติกติ�างก�นเมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อน คู่�อ เทอรู!มือ พลาสติ�ก เป1นพลาสติ�กท�2มื�คู่วีามืย�ดหย"�นและ โคู่�งงอ สามืารูถืหลอมืซึ่30าแล�วีท3าเป1นรู�ปรู�างเด�มื หรู�อรู�ปรู�างใหมื�โดยท�2สมืบั�ติ�ของพลาสติ�กไมื� เปล�2ยนแปลง และพลาสติ�กเทอรู!มือเซึ่ติ เป1น พลาสติ�กท�2เมื�2อข40นรู�ปติามืติ�องการูแล�วีจัะแขAงติ�วี มื�คู่วีามืแขAงแรูง ทนติ�อคู่วีามืรู�อนและคู่วีามืด�น แติ�ไมื�สามืารูถืน3ากล�บัมืาข40นรู�ปเป1นผล�ติภ�ณีฑ์! ใหมื�ได�อ�ก
8. ยางเป1นพอล�เมือรู!ท�2สามืารูถืผล�ติได�จัากวี�ติถื"ด�บั ท�2มื�อย��ในธิ์รูรูมืชาติ�และจัากการูส�งเคู่รูาะห!ข40น จัากสารูเคู่มื� ยางธิ์รูรูมืชาติ� เก�ดจัากมือนอเมือรู! ท�2เรู�ยกวี�าไอโซึ่ปรู�น จั3านวีนหลายพ�นหลายหมื�2น
178
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
โมืเลก"ลมืารูวีมืติ�วีก�นเป1นพอล�ไอโซึ่ปรู�น ซึ่42งมื� สมืบั�ติ�ติ�านทานติ�อแรูงด4งส�ง ทนติ�อการูข�ดถื� ย�ดหย"�นได�ด� ไมื�ละลายน30า แติ�จัะแขAงและเปรูาะ ท�2อ"ณีหภ�มื�ติ32า เหน�ยวีและอ�อนติ�วีเมื�2อรู�อน และ ไมื�ทนติ�อน30ามื�นเบันซึ่�น และติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย! 9. กรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไนเซึ่ช�น เป1นการูปรู�บัปรู"ง คู่"ณีภาพของยางธิ์รูรูมืชาติ� โดยการูเติ�มืก3ามืะถื�น ลงไปท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัยาง ใช�ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและ ติ�วีกรูะติ"�นท�2เหมืาะสมื เผาท�2อ"ณีหภ�มื�ส�ง เรู�ยกยาง ท�2ได�น�0วี�า ยางวี�ลคู่าไนล! ซึ่42งมื�คู่วีามืย�ดหย"�นได�ด� มื�คู่วีามืคู่งติ�วีส�ง และไมื�ละลายในติ�วีท3าละลาย อ�นทรู�ย! 10. ยางส�งเคู่รูาะห!หรู�อยางเท�ยมื เป1นพอล�เมือรู!ท�2มื� สมืบั�ติ�ย�ดหย"�นได�ด�มืาก แติ�ถื�าได�รู�บัคู่วีามืรู�อน สมืบั�ติ�ติ�าง ๆ จัะเส�ยไป ไมื�สามืารูถืหลอมื
179
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
กล�บัมืาใช�ใหมื�ได�เหมื�อนพลาสติ�ก ยางเท�ยมืมื� หลายชน�ด ได�แก� พอล�บั�วีติาไดอ�น น�โอพรู�น ยางสไติรู�นบั�วีติาไดอ�น และยางอะคู่รู�โลไนติรู�ล บั�วีติาไดอ�นสไติรู�น 11. เส�นใยส�งเคู่รูาะห!เป1นพอล�เมือรู!ท�2เก�ดข40นจัาก ปฏิ�ก�รู�ยาการูรูวีมืติ�วีรูะหวี�างมือนอเมือรู! 2 ชน�ด ท�2ไมื�มื�พ�นธิ์ะคู่��รูะหวี�างอะติอมืคู่ารู!บัอนก�บั คู่ารู!บัอน แติ�มื�หมื��อ�2นซึ่42งไวีติ�อปฏิ�ก�รู�ยาแทน เช�น หมื��อะมื�โน (–NH2) หมื��คู่ารู!บัอกซึ่�ล (–CO2H)
หรู�อหมื��ไฮดรูอกซึ่�ล (–OH)
เส�นใยส�งเคู่รูาะห!ท�2 ผล�ติได�จัะมื�คู่วีามืเหน�ยวี ทนทาน ย�บัยาก ซึ่�ก รู�ดได�ง�าย และทนติ�อกรูด–เบัสได�ด�กวี�าเส�นใย ธิ์รูรูมืชาติ�12. ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!ส�วีนมืากเก�ด จัากการูเล�อกใช�ปรูะเภทของพอล�เมือรู!ไมื� เหมืาะสมืก�บัการูใช�งาน และ
180
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปDญหาในการู ท3าลายขยะพอล�เมือรู!ท�2ไมื�ถื�กวี�ธิ์� ท3าให�เก�ดผล เส�ยติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื 13. วี�ธิ์�การูลดปDญหาขยะพลาสติ�กท�2ด�ท�2ส"ด เช�น การูลดปรู�มืาณีการูใช�พอล�เมือรู!ส�งเคู่รูาะห! ให�เหล�อเท�าท�2จั3าเป1น และน3าพลาสติ�กท�2ใช�แล�วี บัางชน�ดกล�บัมืาใช�ใหมื� เป1นติ�น
ข��นที่�& 2 ภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู�� ติามืที่�&ก.าหนดไวิ�อย�างแที่�จัรู�ง1. ภารูะงานที่�&น�กเรู�ยนติ�องปีฏิ�บั�ติ� – ส�งเกติการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! – ส�งเกติสมืบั�ติ�ของพลาสติ�ก – ส�บัคู่�นข�อมื�ลการูท3ายางในปรูะเทศไทย – ส�งเกติการูท3าเส�นใยส�งเคู่รูาะห! – ส�งเกติสมืบั�ติ�ของเส�นใย – ส�งเกติการูสลายติ�วีของพลาสติ�ก
2. วิ�ธ�การูและเคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��วิ�ธ�การูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
181
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– การูทดสอบั – การูวี�ดเจัติคู่ติ�
– การูวี�ดท�กษ์ะ – การูสนทนาซึ่�กถืามื – การูเข�ยนรูายงาน – การูปรูะเมื�นตินเอง – การูปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�งานเป1นรูายบั"คู่คู่ลและ เป1นกล"�มื
– แบับัทดสอบัก�อนเรู�ยนและหล�งเรู�ยน – แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และเจัติคู่ติ� ติ�อวี�ทยาศาสติรู! – แบับัวี�ดท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! – แบับับั�นท4กการูสนทนา – แบับัปรูะเมื�นการูเข�ยนรูายงาน – แบับัปรูะเมื�นตินเองของน�กเรู�ยน – แบับัปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืการูปฏิ�บั�ติ�งานเป1น รูายบั"คู่คู่ลและเป1นกล"�มื
3. ส�&งที่�&มื'�งปีรูะเมื�น – คู่วีามืสามืารูถืในการูอธิ์�บัาย ช�0แจัง การูแปลคู่วีามืและติ�คู่วีามื การูปรูะย"กติ! ด�ดแปลง และน3าไปใช� การูมื�มื"มืมืองท�2หลากหลาย การูให�คู่วีามืส3าคู่�ญ ใส�ใจัในคู่วีามืรู� �ส4กของผ��อ�2น และการูรู� �จั�กตินเอง – เจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล – ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! – ท�กษ์ะการูคู่�ด – ท�กษ์ะการูแก�ปDญหา – พฤติ�กรูรูมืการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1นรูายบั"คู่ลหรู�อเป1นกล"�มืข��นที่�& 3 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��พื้อล�เมือรู) เวิลา 9 ชั้�&วิโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 13 ปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! เวีลา 1 ช�2วีโมืง
182
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 13 ปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! เวิลา 1 ชั้�&วิโมืง
สารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 14 การูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! เวีลา 2 ช�2วีโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 15 พลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง ๆ
เวีลา 2 ช�2วีโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 16 เส�นใยส�งเคู่รูาะห! เวีลา 2 ช�2วีโมืง– แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 17 ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู! เวีลา 2 ช�2วีโมืง
1. สารูะส.าคู่�ญ
183
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
พอล�เมือรู! เก�ดจัากมือนอเมือรู!ท�2เหมื�อนก�นหรู�อแติกติ�างก�น มืาย4ดติ�อก�นด�วียพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนติ! การูจั3าแนกปรูะเภทของพอล�เมือรู!จัะใช�เกณีฑ์!ติ�าง ๆ เช�น แหล�งก3าเน�ด ชน�ดของมือนอเมือรู!ท�2เป1นองคู่!ปรูะกอบัในโมืเลก"ล สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!และการูใช�งาน โดยพอล�เมือรู!แติ�ละชน�ดจัะมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นข40นอย��ก�บัโคู่รูงสรู�างของพอล�เมือรู!น� 0น 2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น ทดลองและอธิ์�บัายการูเก�ดพอล�เมือรู! สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! (วี 3.2
มื. 4–6/5)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายคู่วีามืหมืายของพอล�เมือรู!และจั3าแนกปรูะเภทของพอล�เมื
อรู!ได� (K)
2. อธิ์�บัายโคู่รูงสรู�างและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!ได� (K)
3. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
4. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K)
ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื
และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง ปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของ
พอล�เมือรู! 2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/ก
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทาง วี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อ
วี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา
184
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ท�กษ์ะรูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัก�อนเรู�ยน
4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น
รูายบั"คู่คู่ลและรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. คู่วีามืหมืายของพอล�เมือรู!2. การูจั3าแนกปรูะเภทของพอล�เมือรู!3. โคู่รูงสรู�างและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนรูายงานและเล�าปรูะสบัการูณี!เก�2ยวีก�บั
ปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!ติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ศ�ลปะ จั�ดป@ายน�เทศเก�2ยวีก�บัปรูะเภทของพอล�เมือรู!และสมืบั�ติ�ของพอล�-
เมือรู!ปรูะเภทติ�าง ๆภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์า
อ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยน
สนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัก�อนเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัก�อนเรู�ยน เพ�2อติรูวีจัสอบัคู่วีามื
พรู�อมืและพ�0นฐานของน�กเรู�ยนข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน
185
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1) คู่รู�น3าภาพผล�ติภ�ณีฑ์!พอล�เมือรู!ชน�ดติ�าง ๆ ท�2พบัเหAนในช�วี�ติปรูะวี�น เช�น กล�องพลาสติ�ก ผ�าใยส�งเคู่รูาะห! โฟ้มื ท�อน30า มืาให�น�กเรู�ยนด� โดยใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0
– ผล�ติภ�ณีฑ์!ติ�าง ๆ เหล�าน�0ถื�กน3าไปใช�ปรูะโยชน!แติกติ�างก�นหรู�อไมื�– น�กเรู�ยนจัะจั3าแนกผล�ติภ�ณีฑ์!เหล�าน�0ออกเป1นกล"�มืได�โดยใช�เกณีฑ์!
อะไรู2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3า
ติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง ปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�น3าภาพโคู่รูงสรู�างสมืมื"ติ�ของพอล�เมือรู!และมือนอเมือรู! ให�
น�กเรู�ยนด� แล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยนด�งน�0– พอล�เมือรู!และมือนอเมือรู!คู่�ออะไรู– พอล�เมือรู!เก�ดข40นได�อย�างไรู
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! จัากใบั
คู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า พอล�เมือรู! คู่�อ สารูปรูะกอบัท�2โมืเลก"ลมื�ขนาดใหญ� และมื�มืวีลโมืเลก"ลมืาก เก�ดจัากโมืเลก"ลของมือนอเมือรู!เด�2ยวีท�2เหมื�อนก�นหรู�อแติกติ�างก�นมืาย4ดติ�อก�นด�วียพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนติ! ท3าให�พอล�เมือรู!มื�หลายชน�ดซึ่42งมื�โคู่รูงสรู�างแติกติ�างก�นไป สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!จั4งข40นอย��ก�บัโคู่รูงสรู�างของพอล�เมือรู!แติ�ละชน�ดด�วีย
(2) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มืส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! โดยด3าเน�นการูติามืข�0นติอน ด�งน�0
186
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อย�อยให�เพ�2อนสมืาช�กช�วียก�นส�บัคู่�น ติามืท�2สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นก3าหนดห�วีข�อย�อย เช�น ปรูะเภทของพอล�เมือรู! โคู่รูงสรู�าง และสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!
– สมืาช�กกล"�มืแติ�ละคู่นหรู�อกล"�มืย�อยช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อย�อยท�2ตินเอง
รู�บัผ�ดชอบั โดยการูส�บัคู่�นจัากใบัคู่วีามืรู� �ท�2คู่รู�เติรู�ยมืมืาให�หรู�อจัากหน�งส�อ
วีารูสารูวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน
และอ�นเทอรู!เนAติ– สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ
สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0งรู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
– สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มืและช�วียก�นจั�ดท3ารูายงานการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าเก�2ยวีก�บัปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี (1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืน3าเสนอผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื (2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการู
ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�คู่3าถืามืติ�อไปน�0
– เกณีฑ์!ท�2ใช�จั3าแนกปรูะเภทของพอล�เมือรู!มื�อะไรูบั�าง
(จั3าแนกติามืแหล�งก3าเน�ด ชน�ดของมือนอเมือรู!ท�2เป1นองคู่!ปรูะกอบัในโมืเลก"ล สมืบั�ติ�และการูใช�งาน)
– พอล�เมือรู!แติ�ละปรูะเภทมื�โคู่รูงสรู�างแติกติ�างก�นอย�างไรู(พอล�เมือรู!บัางชน�ดโคู่รูงสรู�างจัะปรูะกอบัด�วียมือนอเมือรู!ชน�ดเด�ยวีก�น แติ�พอล�เมือรู!บัางชน�ดจัะปรูะกอบัด�วียมือนอเมือรู!ท�2ติ�างชน�ดก�น)
– พอล�เมือรู!แติ�ละชน�ดมื�สมืบั�ติ�เหมื�อนก�นหรู�อไมื� เพรูาะอะไรู
(ไมื�เหมื�อนก�น ข40นอย��ก�บัโคู่รูงสรู�างและมือนอเมือรู!ท�2เป1นองคู่!ปรูะกอบั)
187
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื (4) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นเข�ยนแผนท�2คู่วีามืคู่�ดเก�2ยวีก�บัปรูะเภทและ
สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัปรูะเภทและ
สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! จัากหน�งส�อ วีารูสารูวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานหรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�-เมือรู! จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง แล�วีรูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น (1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�า จัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืา
และการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ดใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!
(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื เช�น
– สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!ธิ์รูรูมืชาติ�แติกติ�างจัากพอล�เมือรู!ส�งเคู่รูาะห!หรู�อไมื�
– โคู่รูงสรู�างของพอล�เมือรู!เก�2ยวีข�องก�บัสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!หรู�อไมื� อธิ์�บัาย
– โฮโมืพอล�เมือรู!และโคู่พอล�เมือรู!คู่�ออะไรู
188
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นสรู'ปีน�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัปรูะเภทและสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1น
แผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ
น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นจั�ดป@ายน�เทศให�คู่วีามืรู� �เก�2ยวีก�บัปรูะเภทของพอล�เมือรู! และสมืบั�ติ�ของพอล�-เมือรู!ปรูะเภทติ�าง ๆ ให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. ภาพผล�ติภ�ณีฑ์!พอล�เมือรู!ชน�ดติ�าง ๆ ท�2พบัเหAนในช�วี�ติปรูะวี�น เช�น กล�องพลาสติ�ก ผ�าใยส�งเคู่รูาะห! โฟ้มื และท�อน30า
2. ภาพโคู่รูงสรู�างสมืมื"ติ�ของพอล�เมือรู!และมือนอเมือรู!3. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด4. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด5. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................................. แนวีทางการูพ�ฒนา..............................................................................................
2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �...................................................................... แนวีทางแก�ไข......................................................................................................
3. ส�2งท�2ไมื�ได�ปฏิ�บั�ติ�ติามืแผน......................................................................................
189
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เหติ"ผล...............................................................................................................4. การูปรู�บัปรู"งแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.........................................................................
(ลงชั้�&อ) .................................
(............................) ผ��สอน
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 14 การูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6
190
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. สารูะส.าคู่�ญ
ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�น เป1นปฏิ�ก�รู�ยาการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! แบั�งได� 2 ปรูะเภท ติามืล�กษ์ณีะการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา คู่�อ ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัติ�อเติ�มื เป1นปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดพอล�เมือรู!จัากมือนอเมือรู!ท�2มื�พ�นธิ์ะคู่��รูวีมืติ�วีก�น ใช�อ"ณีหภ�มื� คู่วีามืด�น และติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท�2เหมืาะสมื และปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�น เป1นปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดพอล�เมือรู!จัากมือนอเมือรู!อย�างน�อย 2 ชน�ด มืารูวีมืก�น เมื�2อรูวีมืก�นหรู�อคู่วีบัแน�นแล�วีจัะมื�สารูโมืเลก"ลเลAก เช�น น30าหรู�อแอมืโมืเน�ยเก�ดข40นด�วีย
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นทดลองและอธิ์�บัายการูเก�ดพอล�เมือรู! สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! (วี 3.2
มื. 4–6/5)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. ทดลองการูเก�ดพอล�เมือรู!ได� (K)
2. อธิ์�บัายการูเก�ดพอล�เมือรู!ได� (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
การูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อ
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการู
191
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน
วี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
คู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��การูเก�ดพอล�เมือรู!
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัการูส�งเคู่รูาะห!พอ
ล�เมือรู!ท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัการูส�งเคู่รูาะห!
พอล�เมือรู!ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเรู�2อง คู่วีามืหมืายของพอล�เมือรู! มือนอเมือรู! และโคู่รูงสรู�างของพอล�-
เมือรู!ท�2น�กเรู�ยนได�เรู�ยนรู� �ผ�านมืาแล�วี โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0 – พอล�เมือรู!เก�ดข40นได�อย�างไรู – โคู่รูงสรู�างของมือนอเมือรู!มื�ก�2แบับั อะไรูบั�าง2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3า
ติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง การูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��
192
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0นติอนด�งน�0
1) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนอาสาสมื�คู่รูออกมืาเข�ยนส�ติรูโคู่รูงสรู�างของสารูท�2ใช�เป1นเช�0อเพล�งซึ่42งเป1น
สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนอ�2มืติ�วี ท�2น�กเรู�ยนได�เรู�ยนรู� �มืาแล�วีท�2หน�าช� 0นเรู�ยน เช�น อ�เทน (C2H6)
และโพรูเพน (C3H8)
อ�เทน (C2H6) ส�ติรูโคู่รูงสรู�าง c-c
โพรูเพน (C3H8) ส�ติรูโคู่รูงสรู�าง c-c-c
(2) คู่รู�เข�ยนติ�วีอย�างส�ติรูโคู่รูงสรู�างของสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนไมื�อ�2มืติ�วี เช�น อ�ท�น
(C2H4) และ โพรูพ�น (C3H6) ท�2หน�าช� 0นเรู�ยน
อ�ท�น (C2H4) ส�ติรูโคู่รูงสรู�าง c=c
โพรูพ�น (C3H6) ส�ติรูโคู่รูงสรู�าง c-c=c
(3) ให�น�กเรู�ยนเปรู�ยบัเท�ยบัและอภ�ปรูายรู�วีมืก�นถื4งคู่วีามืแติกติ�างของสารูปรูะกอบั
ไฮโดรูคู่ารู!บัอนอ�2มืติ�วีก�บัสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนไมื�อ�2มืติ�วี โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0– พ�นธิ์ะของสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนอ�2มืติ�วีแติกติ�างก�บัสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนไมื�
อ�2มืติ�วีหรู�อไมื� ในล�กษ์ณีะใด– พ�นธิ์ะเด�2ยวีและพ�นธิ์ะคู่��มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นในล�กษ์ณีะใด
193
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(4) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�
ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า พอล�เมือรู!เก�ดจัากมือนอเมือรู!ท�2ปลายด�านหน42งของโมืเลก"ลมื�พ�นธิ์ะคู่��รูะหวี�างอะติอมืของคู่ารู!บัอนก�บัคู่ารู!บัอน เรู�ยกปฏิ�ก�รู�ยาการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!น�0วี�า ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรู-เซึ่ช�น ซึ่42งแบั�งได� 2 ปรูะเภท คู่�อ ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัติ�อเติ�มื และปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�น (2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติ ด�งน�0
– น3าถื�วียกรูะเบั�0องขนาดคู่วีามืจั" 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 2 ใบั มืาทาด�านในถื�วียด�วียวีาสล�นบัาง ๆ ให�ท�2วี
– น3าสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! จั3านวีน 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ใส�ลงในบั�กเกอรู!ขนาด
100 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู แล�วีใส�ย�เรู�ยจั3านวีน 10 กรู�มื ลงไป ใช�แท�งแก�วีคู่นจันย�เรู�ยละลายหมืด ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
– เทสารูละลายท�2เติรู�ยมืได�ในข�0นติอนท�2 2 ลงในถื�วียกรูะเบั�0องท�2เติรู�ยมืไวี�ท�0ง 2 ใบั
ปรู�มืาณีเท�า ๆ ก�น– หยดสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเข�มืข�น 3 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน
10 หยด ลงในถื�วียกรูะเบั�0องใบัท�2 1 ใช�แท�งแก�วีคู่นโดยเรูAวี ยกแท�งแก�วีข40น ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
– ติ�0งสารูละลายในถื�วียกรูะเบั�0องใบัท�2 2 นานข�ามืคู่�น (24
ช�2วีโมืง) ส�งเกติการูณี!เปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
194
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หมืายเหติ'– รูะวี�งอย�าให�ไอของสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!เข�าติาและจัมื�กเพรูาะ
สารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!มื�กล�2นฉ"นจัะท3าให�แสบัติาและจัมื�กได�– รูะวี�งอย�าให�สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กถื�กรู�างกายหรู�อเส�0อผ�าถื�าถื�ก
สารูละลายติ�องรู�บัล�างออกด�วียน30าท�นท� (3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2
ได�จัากใบังาน3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี
(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0– สารูละลายท�2ได�จัากการูผสมืย�เรู�ยก�บัสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! เมื�2อใส�กรูดลงไป
แติกติ�างจัากสารูละลายท�2ท�0งคู่�างคู่�นไวี�หรู�อไมื� อย�างไรู (ผลท�2ได�ไมื�แติกติ�างก�น คู่�อ ได�ของแขAงส�ขาวีข"�นเหมื�อนก�น)
– ก�จักรูรูมืน�0ใส�กรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กลงไปเพ�2อจั"ดปรูะสงคู่!ใด (เพ�2อท3าหน�าท�2เป1นติ�วีเรู�ง
ปฏิ�ก�รู�ยา ท3าให�สารูละลายเปล�2ยนสถืานะเป1นของแขAงเรูAวีข40น)
– พอล�เมือรู!ท�2ได�จัากก�จักรูรูมืมื�ล�กษ์ณีะอย�างไรู (เป1นของแขAงส�ขาวีข"�น รู�ปรู�างติามืถื�วีย
ท�2เป1นแมื�แบับั)
– ในก�จักรูรูมืน�0มื�สารูใดเป1นมือนอเมือรู!และมื�สารูใดเป1นพอล�เมือรู! อธิ์�บัาย (มื�ย�เรู�ย
ฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!เป1นมือนอเมือรู! และมื�พอล�ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!เป1นพอล�เมือรู!)
195
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือรู!ไรูเซึ่ช�นในก�จักรูรูมืน�0เป1นแบับัใด เพรูาะอะไรู (ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�น เพรูาะเก�ดจัากมือนอเมือรู! 2 ชน�ด มืารูวีมืก�น)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า การูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!ชน�ดย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! เก�ดจัากปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างย�เรู�ยก�บัสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! ได�สารูใหมื�คู่�อย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!มือนอเมือรู! ท�2มื�กรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเป1นติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา โดยย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!ท�2เก�ดข40นจั3านวีนมืากน�0นจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�น ได�ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!และน30า
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัคู่วีามืแติกติ�างของปฏิ�ก�รู�ยาพอล�
เมือไรูเซึ่ช�นแบับัติ�อเติ�มืก�บัปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�น โดยปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัติ�อเติ�มื จัะเก�ดจัากมือนอเมือรู!ท�2มื�พ�นธิ์ะคู่��รูวีมืติ�วีก�น ภายใติ�อ"ณีหภ�มื� คู่วีามืด�น และติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท�2เหมืาะสมื ส�วีนปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรู-เซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�น จัะเก�ดจัากมือนอเมือรู!อย�างน�อย 2 ชน�ด มืารูวีมืก�น โดยมือนอเมือรู!แติ�ละชน�ดมื�หมื��ท�2ท3าหน�าท�2เฉพาะมืากกวี�าหน42งหมื�� เมื�2อรูวีมืก�นหรู�อคู่วีบัแน�นก�นแล�วีจัะมื�สารูโมืเลก"ลเลAก เช�น น30า หรู�อแอมืโมืเน�ยเก�ดข40นด�วีย
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ
และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
196
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
– ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นคู่�ออะไรู– ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบั�งได�ก�2แบับั อะไรูบั�าง– ยกติ�วีอย�างพอล�เมือรู!และสารูเรู�2มืติ�นท�2ใช�ส�งเคู่รูาะห!พอล�เมื
อรู!ท�2น�กเรู�ยนรู� �จั�กข��นสรู'ปีคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู! โดย
รู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ ให�น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!ชน�ดติ�าง
ๆ จัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��1. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด2. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด3. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4–6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
197
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. สารูะส.าคู่�ญ
พลาสติ�กแบั�งออกเป1น 2 ปรูะเภทคู่�อ เทอรู!มือพลาสติ�ก เป1นพลาสติ�กท�2มื�โคู่รูงสรู�างแบับัโซึ่�ติรูงเป1นสายยาวีหรู�อแบับัโซึ่�ก�2ง มื�คู่วีามืย�ดหย"�นและโคู่�งงอ สามืารูถืหลอมืซึ่30าแล�วีท3าเป1นรู�ปรู�างเด�มืหรู�อรู�ปรู�างใหมื�โดยท�2สมืบั�ติ�ของพลาสติ�กไมื�เปล�2ยนแปลง พลาสติ�กเทอรู!มือเซึ่ติ เป1นพลาสติ�กท�2มื�โคู่รูงสรู�างแบับัติาข�ายหรู�อรู�างแห ทนติ�อคู่วีามืรู�อนและคู่วีามืด�น แติ�ไมื�สามืารูถืน3ากล�บัมืาข40นรู�ปเป1นผล�ติภ�ณีฑ์!ใหมื�ได�อ�ก
ยางส�งเคู่รูาะห!ท3าได�โดยการูปรู�บัปรู"งคู่"ณีภาพของยางธิ์รูรูมืชาติ�ด�วียกรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไนเซึ่ช�น โดยการูเติ�มืก3ามืะถื�น ใช�ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาและติ�วีกรูะติ"�นท�2เหมืาะสมื เผาท�2อ"ณีหภ�มื�ส�งปรูะมืาณี 140 3C
ยางส�งเคู่รูาะห!มื�หลายชน�ด เช�น พอล�บั�วีติาไดอ�น น�โอพรู�น ยางเอส บั� อารู! และยางเอ บั� เอส
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.............................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 15 พลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง ๆ
เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู)
198
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น1. ทดลองและอธิ์�บัายการูเก�ดพอล�เมือรู! สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! (วี
3.2 มื. 4-6/5)
2. อภ�ปรูายการูน3าพอล�เมือรู!ไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลท�2เก�ดจัากการูผล�ติและใช�พอล�เมือรู!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื (วี. 3.2 มื. 4-6/6)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. ทดสอบัสมืบั�ติ�ของพลาสติ�กได� (K)
2. อธิ์�บัายสมืบั�ติ�ของพลาสติ�กและยางส�งเคู่รูาะห! (K)
3. บัอกปรูะโยชน!ของพลาสติ�กและยางส�งเคู่รูาะห!ได� (K)
4. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
5. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
6. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
7. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องพลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง ๆ ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
พลาสติ�กและยางชน�ด ติ�าง ๆ
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด
199
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน
เป1นรูายบั"คู่คู่ล 3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��พอล�เมือรู!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น– พลาสติ�ก– ยาง
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัพลาสติ�กและยางชน�ด
ติ�าง ๆ ติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัพลาสติ�กและ
ยางชน�ดติ�าง ๆ ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นยกติ�วีอย�างผล�ติภ�ณีฑ์!พลาสติ�กและยางท�2
ใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น เช�น อ"ปกรูณี! เคู่รู�2องมื�อ และเคู่รู�2องอ"ปโภคู่ติ�าง ๆ โดยคู่รู�ติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยน ด�งน�0
– ผล�ติภ�ณีฑ์!ส�วีนใหญ�ท�2ใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นเป1นพลาสติ�กหรู�อยาง– น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าผล�ติภ�ณีฑ์!พลาสติ�กแติ�ละชน�ดผล�ติมืาจัากพลาสติ�กปรูะเภทเด�ยวีก�น
หรู�อไมื� เพรูาะอะไรู
200
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง พลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง ๆข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเก�2ยวีก�บัการูจั3าแนกปรูะเภทของพอล�เมื
อรู!ติามืสมืบั�ติ�ของพอล�-เมือรู!และการูใช�งาน ท�2น�กเรู�ยนได�เรู�ยนรู� �มืาแล�วี
แล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยน เช�น– พลาสติ�กและยางมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นในล�กษ์ณีะใด– พลาสติ�กและยางแติ�ละปรูะเภทมื�สมืบั�ติ�เหมื�อนก�นหรู�อไมื�ใน
ล�กษ์ณีะใด (2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามื
คู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) น�กเรู�ยนศ4กษ์าพลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง ๆ จัากใบัคู่วีามืรู� �
หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียเช�2อมืโยงคู่วีามืรู� �ใหมื�จัากบัทเรู�ยนก�บัคู่วีามืรู� �เด�มืท�2เรู�ยนรู� �มืาแล�วี ด�วียการูใช�คู่3าถืามืน3ากรูะติ"�นให�น�กเรู�ยนติอบัจัากคู่วีามืรู� �และปรูะสบัการูณี!ของน�กเรู�ยน (2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติสมืบั�ติ�
ของพลาสติ�ก ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติด�งน�0
– ติ�มืน30าในบั�กเกอรู!ขนาด 250 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ปรูะมืาณีคู่รู42งบั�กเกอรู!จันเด�อด แล�วีใส�พลาสติ�กติ�วีอย�างท�0ง 3 ช�0น ลงไป ติ�มืติ�อนาน 5 นาท�
– ใช�คู่�มืโลหะคู่�บัช�0นพลาสติ�กข40นมืา แล�วีบั�ดพลาสติ�กในขณีะท�2รู�อนให�เป1นเกล�ยวี
201
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ส�งเกติวี�าบั�ดได�หรู�อไมื� แล�วีวีางไวี�ให�เยAน ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
– ติ�มืพลาสติ�กติ�วีอย�างซึ่30าอ�ก นาน 5 นาท� ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงแล�วีบั�นท4กผล
(3) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืส�บัคู่�นข�อมื�ลการูท3ายางในปรูะเทศไทย
ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติ ด�งน�0– แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อย�อยให�
เพ�2อนสมืาช�กช�วียก�นส�บัคู่�น ติามืท�2สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นก3าหนดห�วีข�อย�อย เช�น แหล�งวี�ติถื"ด�บั วี�ธิ์�การูท3ายางแผ�นในปรูะเทศไทย
– สมืาช�กกล"�มืแติ�ละคู่นหรู�อกล"�มืย�อยช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อย�อยท�2ตินเอง
รู�บัผ�ดชอบั โดยการูส�บัคู่�นจัากใบัคู่วีามืรู� �ท�2คู่รู�เติรู�ยมืมืาให�หรู�อจัากหน�งส�อ
วีารูสารูวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน
และอ�นเทอรู!เนAติ– สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ
สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0งรู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
– สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มืและช�วียก�นจั�ดท3ารูายงานการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าเก�2ยวีก�บัการูท3ายางในปรูะเทศไทย
(4) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน
202
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0ก�จักรูรูมื ส�งเกติสมืบั�ติ�ของพลาสติ�ก– ก�จักรูรูมืน�0เติรู�ยมืติ�วีอย�างพลาสติ�ก พอล�เอท�ล�น และฟ้อรู!ไมืกาได�จัากวี�สด"ชน�ดใด
(พลาสติ�กพอล�เอท�ล�น เติรู�ยมืจัากวี�สด" เช�น หลอดด�ด ขวีดพลาสติ�ก พลาสติ�กฟ้อรู!ไมืกา เติรู�ยมืจัากวี�สด" เช�น ถื�วีย ชามื ท�2จั�บัหมื�อ)
– ถื�าติ�องการูทดสอบัสมืบั�ติ�ของพลาสติ�กชน�ดไนลอน จัะเติรู�ยมืติ�วีอย�างพลาสติ�กได�
จัากวี�สด"ชน�ดใด (ถื"งน�อง พรูมื)
– พลาสติ�กชน�ดพอล�เอท�ล�นเมื�2อแช�ในน30ารู�อนแล�วีบั�ด จัะให�ผลเหมื�อนพลาสติ�กชน�ด
ฟ้อรู!ไมืกาหรู�อไมื� (พลาสติ�กชน�ดพอล�เอท�ล�น เมื�2อแช�ในน30ารู�อนแล�วีบั�ดจัะบั�ดได� แติ�พลาสติ�กชน�ดฟ้อรู!ไมืกาจัะบั�ดไมื�ได�)
– ก�จักรูรูมืน�0 น�กเรู�ยนใช�หล�กเกณีฑ์!อะไรูในการูแบั�งปรูะเภทของพลาสติ�ก (สมืบั�ติ�ของพลาสติ�กเมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อนเป1นเกณีฑ์!)
– จัากก�จักรูรูมืแบั�งปรูะเภทของพลาสติ�กเมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อนได�ก�2ปรูะเภท อะไรูบั�าง
(แบั�งได� 2 ปรูะเภท คู่�อ ปรูะเภทท�2ได�รู�บัคู่วีามืรู�อนแล�วีอ�อนติ�วี ก�บัปรูะเภทท�2ได�รู�บัคู่วีามืรู�อนแล�วีไมื�อ�อนติ�วี)
ก�จักรูรูมืส�บัคู่�นข�อมื�ลการูท3ายางในปรูะเทศไทย– ยางธิ์รูรูมืชาติ�และยางส�งเคู่รูาะห!มื�องคู่!ปรูะกอบัและสมืบั�ติ�
เหมื�อนหรู�อติ�างก�นในเรู�2องใด (ยางธิ์รูรูมืชาติ�ก�บัยางส�งเคู่รูาะห!มื�องคู่!ปรูะกอบัแติกติ�างก�น โดยยางธิ์รูรูมืชาติ�มื�ไอโซึ่ปรู�นเป1นมือนอเมือรู! ส�วีนมือนอเมือรู!ของยางส�งเคู่รูาะห!ข40นอย��ก�บัชน�ดของยางน�0น ๆ เช�น ยาง SBR มื�สไติรู�นบั�วีติาไดอ�นเป1นมือนอเมือรู! เป1นติ�น)
203
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ยางส�งเคู่รูาะห!ถื�กน3ามืาใช�ปรูะโยชน!ในด�านใดมืากท�2ส"ด (ยางส�งเคู่รูาะห!ถื�กน3ามืาใช�
ในอ"ติสาหกรูรูมืการูผล�ติรูถืยนติ! โดยน3ามืาผล�ติเป1นช�0นส�วีนติ�าง ๆ เช�น ท�อยาง หมื�อน30า ท�อยางกรูองอากาศ ท�อยางน30ามื�นเบัรูก และยางขอบัปรูะติ� เป1นติ�น)
– กรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไนเซึ่ช�นคู่�ออะไรู (กรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไนเซึ่ช�น คู่�อ กรูะบัวีนการู
ท�2ใช�เพ�2มืคู่"ณีภาพของยางธิ์รูรูมืชาติ�หรู�อยางด�บัให�มื�คู่วีามืย�ดหย"�นได�ด� มื�คู่วีามืคู่งติ�วีส�ง ไมื�ละลายในติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย! ท3าได�โดยเติ�มืก3ามืะถื�นลงไปท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัยาง และใช�ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท�2เหมืาะสมื)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า การูแบั�ง
ปรูะเภทของพลาสติ�กสามืารูถืใช�สมืบั�ติ�หรู�อล�กษ์ณีะของพลาสติ�กท�2เมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อนเป1นเกณีฑ์!ในการู
แบั�งได� 2 ปรูะเภท คู่�อ ปรูะเภทท�2ได�รู�บัคู่วีามืรู�อนแล�วีอ�อนติ�วี เรู�ยกเทอรู!มือพลาสติ�ก และปรูะเภทท�2
ได�รู�บัคู่วีามืรู�อนแล�วีไมื�อ�อนติ�วี เรู�ยกเทอรู!มือเซึ่ติ ปรูะเทศไทยเป1นผ��ส�งออกยางแผ�นรูายใหญ� และมื�การูส�งออก
ในรู�ปของยางแท�งเป1นจั3านวีนมืาก ซึ่42งได�มื�การูปรู�บัปรู"งคู่"ณีภาพยางธิ์รูรูมืชาติ�ท�2ผล�ติได�ให�มื�สมืบั�ติ�ด�ข40นด�วียกรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไน-เซึ่ช�น ท3าให�ได�ยางส�งเคู่รูาะห!ท�2มื�คู่วีามืย�ดหย"�นด� มื�คู่วีามืคู่งติ�วีส�ง และไมื�ละลายในติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย!
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�ของ
พลาสติ�กปรูะเภทติ�าง ๆ และวี�ธิ์�การูเพ�2มืคู่"ณีภาพของยางด�วียกรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไนเซึ่ช�น จัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงานหรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
204
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัพลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง ๆ
จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมื
ท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�5) ข��นปีรูะเมื�น
(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
– เทอรู!มือพลาสติ�กก�บัพลาสติ�กเทอรู!มือเซึ่ติแติกติ�างก�นในเรู�2องใด
– กรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไนเซึ่ช�นท3าให�ยางมื�คู่"ณีภาพด�ข40นได�อย�างไรู
– การูเล�อกพลาสติ�กและยางแติ�ละปรูะเภทมืาใช�งานคู่วีรูคู่3าน4งถื4งข�อจั3าก�ดใด
ข��นสรู'ปีคู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัพลาสติ�กและยางชน�ดติ�าง ๆ
โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน! 8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ
205
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นจั�ดป@ายน�เทศให�คู่วีามืรู� �เก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�ของพลาสติ�กและยางท�2เหมืาะสมืติ�อการูน3ามืาใช�ปรูะโยชน!ให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��1. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4– 6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด2. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4– 6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด3. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4– 6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
206
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. สารูะส.าคู่�ญเส�นใยส�งเคู่รูาะห!เป1นพอล�เมือรู!ชน�ดหน42งซึ่42งอาจัเก�ดจัากการูน3า
เส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�มืาด�ดแปลงโคู่รูงสรู�างให�มื�สมืบั�ติ�ติ�างจัากเด�มื หรู�อเก�ดจัากปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�นของมือนอเมือรู! 2 ชน�ดท�2มื�หมื��ไวีติ�อปฏิ�ก�รู�ยา ได�แก� หมื��อะมื�โน (–NH2) หมื��คู่ารู!บัอกซึ่�ล (–CO2H) หรู�อหมื��ไฮดรูอกซึ่�ล(–OH) เส�นใยส�งเคู่รูาะห!ท�2ได�จัะมื�สมืบั�ติ�ติ�างจัากเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ� เช�น
แห�งเรูAวี ไมื�ย�บัง�าย ทนติ�อสารูเคู่มื�และจั"ล�นทรู�ย! เป1นติ�น 2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น
อภ�ปรูายการูน3าพอล�เมือรู!ไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลท�2เก�ดจัากการูผล�ติและใช�พอล�เมือรู!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื (วี 3.2 มื. 46/6)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายคู่วีามืหมืาย การูเก�ด และสมืบั�ติ�ของเส�นใยส�งเคู่รูาะห! (K)
2. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
3. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
4. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
5. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องเส�นใยส�งเคู่รูาะห!ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื ด�านที่�กษะ/
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 16 เส�นใยส�งเคู่รูาะห!
เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู)
207
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง เส�นใยส�งเคู่รูาะห!2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/ก ท�กษ์ะรูะหวี�างเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทาง วี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อ
วี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น
รูายบั"คู่คู่ลและรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��เส�นใยส�งเคู่รูาะห!
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย บัรูรูยายหรู�อจั�ดท3ารูายงานเก�2ยวีก�บัเส�นใย
ส�งเคู่รูาะห!ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์า
อ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัเส�นใยส�งเคู่รูาะห!ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนเก�2ยวีก�บัเส�นในธิ์รูรูมืชาติ�และเส�นใย
ส�งเคู่รูาะห! โดยใช�คู่3าถืามืติ�อไปน�0
208
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�และเส�นใยส�งเคู่รูาะห!แติกติ�างก�นล�กษ์ณีะใด
เส�0อผ�าท�2ผสมืเส�นใยส�งเคู่รูาะห!มื�กมื�สมืบั�ติ�ล�กษ์ณีะใด2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3า
ติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2องเพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง เส�นใยส�งเคู่รูาะห!
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�น3าภาพเส�0อผ�าท�2มื�ป@ายบัอกส�ดส�วีนของชน�ดเส�นใยท�2ใช�ใน
การูผล�ติ โดยน3าผ�าฝึ@าย 100% มืา 1 ติ�วี และเส�0อผ�าท�2มื�ส�ดส�วีนหรู�อชน�ดของเส�นใยท�2แติกติ�างก�นมืา 2-3 ติ�วีแล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยนด�งน�0
เส�0อผ�าชน�ดใดท�2มื�ส�วีนผสมืของเส�นใยส�งเคู่รูาะห! และเส�นใยส�งเคู่รูาะห!น� 0นมื�ช�2อวี�าอะไรู
ถื�าน�กเรู�ยนลองขย3าเส�0อท"กติ�วี น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าเส�0อชน�ดใดจัะย�บัง�ายกวี�าก�น
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าเรู�2อง เส�นใยส�งเคู่รูาะห!จัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อใน
หน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า เส�นใยส�งเคู่รูาะห!ผล�ติได�ท�0งจัากการูน3าเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�มืาผ�านกรูะบัวีนการูเพ�2อปรู�บัปรู"งโคู่รูงสรู�างแล�วีน3ามืาปD2 นเป1นเส�นใยใหมื� หรู�อใช�มือนอเมือรู!ท�2มื�หมื��ไวีติ�อปฏิ�ก�รู�ยา เช�น หมื��อะ-มื�โน (–NH2) หมื��คู่ารู!บัอกซึ่�ล (–CO2H) หรู�อหมื��ไฮดรูอกซึ่�ล (–OH) มืาผล�ติเป1นเส�นใย
(2) น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืและปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูท3าเส�นใยส�งเคู่รูาะห! ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! ด�งน�0
209
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ใส�ส3าล�หรู�อกรูะดาษ์เย�2อจั3านวีน 0.25 กรู�มื ท�2ด4งหรู�อฉ�กให�เป1นช�0นเลAก ๆ ลงในบั�ก-
เกอรู!ขนาด 200 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ใบัท�2 1 แล�วีใช�ช�อนติ�กผงคู่อปเปอรู! (II) คู่ารู!บัอเนติจั3านวีน 1 กรู�มื โรูยลงไปแล�วีคู่นให�ท�2วี
– เติ�มืสารูละลายแอมืโมืเน�ยเข�มืข�น จั3านวีน 15 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูลงไป คู่นให�
สารูละลายผสมืก�นจันได�ของเหลวีข�นส�น30าเง�น– ใส�สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเข�มืข�น 3 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน
30 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในบั�กเกอรู!ใบัท�2 2 และใส�น30ากล�2นจั3านวีน 30 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูลงในบั�กเกอรู!ใบัท�2 3
– น3าหลอดฉ�ดยา (ไมื�มื�เขAมื) ด�ดสารูละลายติามืข�อ 2
จั3านวีนคู่รู42งหน42งของท�2มื�อย��แล�วีน3าเขAมืฉ�ดยามืาใส�ท�2ปลายของกรูะบัอกส�บั
– จั"�มืปลายเขAมืลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กท�2อย��ในบั�กเกอรู!ใบัท�2 2 โดยฉ�ดสารูให�พ" �ง
โดยเรูAวีติ�ดติ�อก�น พรู�อมืก�บัส�ายเขAมืไปมืาเพ�2อให�เส�นใยกรูะจัายติ�วี และห�ามืยกปลายเขAมืออกจัากสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเพรูาะจัะท3าให�สารูท�2ได�ขาดเป1นท�อน ๆ ส�งเกติและบั�นท4กผล
– ท3าเช�นเด�ยวีก�บัข�0นติอนท�2 5 แติ�ให�ฉ�ดสารูละลายลงในน30ากล�2นท�2อย��ในบั�กเกอรู!ใบัท�2 3
แทน ส�งเกติและบั�นท4กผล (3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2
ได�จัากก�จักรูรูมื (4) น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืและปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติสมืบั�ติ�ของ
เส�นใย ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! ด�งน�0 – ติ�ดผ�าฝึ@าย ผ�าไหมื ผ�าไนลอน ผ�าเทโทรูอน (พอล�เอสเทอรู!)
ออกเป1น 4 ส�วีนเท�า ๆ ก�น แล�วีจั�ดแยกผ�าออกเป1น 4 ช"ด
210
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– น3าเศษ์ผ�าช"ดท�2 1 ไปเผาไฟ้ท�ละช�0นส�งเกติคู่วีามืยากง�ายในการูติ�ดไฟ้ กล�2นคู่วี�น
และล�กษ์ณีะของเถื�า บั�นท4กผล– น3าเศษ์ผ�าช"ดท�2 2 วีางเรู�ยงบันกรูะจักแผ�นท�2 1 หยดน30าหมื4ก
ลงติรูงกลางผ�า 1–2
หยด แล�วีน3าไปซึ่�ก ส�งเกติและบั�นท4กผล– น3าเศษ์ผ�าช"ดท�2 3 วีางเรู�ยงบันกรูะจักแผ�นท�2 2 หยดสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กลง
ติรูงกลางผ�า 1–2 หยด แล�วีน3าไปซึ่�ก ส�งเกติและบั�นท4กผล– น3าเศษ์ผ�าช"ดท�2 4 วีางเรู�ยงบันกรูะจักแผ�น ท�2 3 หยด
สารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!ลงติรูงกลางผ�า 1–2 หยด แล�วีน3าไปซึ่�ก ส�งเกติและบั�นท4กผล
(5) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากก�จักรูรูมื
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี (1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืน3าเสนอผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื (2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูาย และหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�คู่3าถืามื
ติ�อไปน�0ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูท3าเส�นใยส�งเคู่รูาะห!
– วี�ธิ์�การูผสมืคู่อปเปอรู! (II) คู่ารู!บัอเนติลงในส3าล� (ฝึ@าย)
คู่วีรูท3าอย�างไรู (ใช�ช�อนติ�กคู่อปเปอรู! (II) คู่ารู!บัอเนติโรูยหรู�อคู่ล"กให�ท�2วีส3าล�)
– เมื�2อเติ�มืสารูละลายแอมืโมืเน�ยเข�มืข�นลงไป จัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงในล�กษ์ณีะใด
(ได�สารูส�น30าเง�นเข�มื เมื�2อใช�แท�งแก�วีคู่น เส�นใยป"ยฝึ@ายจัะละลายช�า ๆ ได�สารูละลายข�นคู่ล�ายกาวีส�น30าเง�นเข�มื)
211
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– สารูท�2ได�จัากการูฉ�ดสารูละลายลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กและลงในน30ากล�2น
แติกติ�างก�น หรู�อไมื� (เมื�2อฉ�ดสารูละลายลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�ก จัะได�เส�นใยยาวีติ�ดติ�อก�น มื�ส�น30าเง�นเข�มื ติ�อมืาส�น30าเง�นเข�มืจัะจัางลงจันเก�อบัเป1นส�ขาวี ส�วีนสารูท�2ฉ�ดลงในน30ากล�2นจัะไมื�เป1นเส�น แติ�จัะละลายในน30าได�สารูละลายส�น30าเง�น)
– เส�นใยส�งเคู่รูาะห!ท�2ได�จัากก�จักรูรูมืน�0ผล�ติข40นจัากหล�กการูใด (ละลายเซึ่ลล�โลสใน
ติ�วีท3าละลายท�2เหมืาะสมื แล�วีน3ากล�บัไปเป1นเส�นใยเซึ่ลล�โลสใหมื�อ�ก โดยน3ามืาท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูเคู่มื�จัะได�สารูท�2มื�ล�กษ์ณีะเหน�ยวีข�น เมื�2อน3าไปเข�าเคู่รู�2องอ�ดท�2มื�รู�เลAก ๆ จัะได�เส�นใยยาวีท�2สามืารูถืน3ามืาย�อมืส�ติ�าง ๆ หรู�อน3าไปปD2 นให�ยาวีได�ติามืติ�องการู)
– ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู (การูส�งเคู่รูาะห!เส�นใยในการูทดลองน�0เป1นการูน3าเอาส3าล�ซึ่42งเป1นเซึ่ลล�โลสมืาผสมืก�บัคู่อปเปอรู! (II) คู่ารู!บัอเนติและสารูละลายแอมืโมืเน�ย ได�สารูละลายข�นคู่ล�ายกาวีมื�ส�น30าเง�นเข�มื เมื�2อฉ�ดสารูละลายท�2ได�ลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กจัะได�เส�นใยเลAก ๆ ซึ่42งกAคู่�อเส�นใยเซึ่ลล�โลสน�2นเอง)
ก�จักรูรูมื ส�งเกติสมืบั�ติ�ของเส�นใย – ผ�าท�2น3ามืาชน�ดใดเป1นผ�าท�2ทอจัากเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ� และผ�าชน�ดใดท�2ทอจัากเส�นใยส�งเคู่รูาะห! (ผ�าท�2ทอจัากเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ� ได�แก� ผ�าฝึ@าย ผ�าไหมื ส�วีนผ�าท�2ทอจัากเส�นใยส�งเคู่รูาะห! คู่�อ ผ�า ไนลอน ผ�าเทโทรูอน)
– ผ�าท�2น3ามืาท3าก�จักรูรูมืคู่วีรูมื�ล�กษ์ณีะของเส�นใยเป1นอย�างไรู (มื�คู่วีามืบัางใกล�เคู่�ยง
ก�นหรู�อเท�าก�น และคู่วีรูเป1นเศษ์ผ�าใหมื� ๆ)
– ผ�าฝึ@ายและผ�าไหมืมื�สมืบั�ติ�การูติ�ดไฟ้เหมื�อนก�นหรู�อไมื� (ผ�าฝึ@ายและผ�าไหมืติ�ดไฟ้
ง�ายเหมื�อนก�น โดยผ�าฝึ@ายเมื�2อติ�ดไฟ้จัะมื�กล�2นคู่ล�ายกรูะดาษ์ไหมื� ส�วีนผ�าไหมืเมื�2อติ�ดไฟ้จัะมื�กล�2นคู่ล�ายเส�นผมืไหมื�)
212
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
– ผ�าฝึ@ายและผ�าไนลอนมื�คู่วีามืคู่งทนติ�อสารูเคู่มื�แติกติ�างก�นหรู�อไมื� เพรูาะอะไรู
(ผ�าฝึ@ายและผ�าไนลอนจัะไมื�ทนติ�อสารูเคู่มื�ท�2เป1นกรูด เมื�2อผ�าฝึ@ายถื�กกรูดจัะเปJ2 อยย"�ย ส�วีนผ�าไนลอน เมื�2อถื�กกรูดจัะละลายเหน�ยวี แติ�เมื�2อผ�าฝึ@ายและผ�าไนลอนถื�กสารูเคู่มื�ท�2เป1นเบัสจัะไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลง)
– เส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�และเส�นใยส�งเคู่รูาะห!ท�2น3ามืาท3าก�จักรูรูมืมื�สมืบั�ติ�เหมื�อนหรู�อ
ติ�างก�นในเรู�2องใด (มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�น คู่�อ ผ�าท�2ผล�ติจัากเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�จัะติ�ดไฟ้ได�ง�าย ไมื�ทนติ�อสารูเคู่มื�ท�2เป1น กรูดมื�ส�จัางลงเมื�2อซึ่�กเอารูอยเปJ0 อนออก ส�วีนผ�าท�2ทอจัากเส�นใยส�งเคู่รูาะห!จัะติ�ดไฟ้ได�ช�ากวี�า มื�คู่วีามืทนติ�อสารูเคู่มื�ท�2เป1นกรูด เบัสได�แติกติ�างก�น– )
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า ส3าล�หรู�อฝึ@ายเป1นพอล�เมือรู!ชน�ดหน42งท�2พบัได�ติามืธิ์รูรูมืชาติ� ซึ่42งเรู�ยกวี�าเซึ่ลลล�โลส เรูาสามืารูถืน3าเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�น�0ผ�านกรูะบัวีนการูทางเคู่มื�เพ�2อให�โคู่รูงสรู�างของเซึ่ลล�โลสเปล�2ยนไป หรู�อเรู�ยกสารูใหมื�น�0วี�า คู่�วีพรู�มืโมืเน�ยมื-
เรูยอน (Cuprummonium Rayon) ซึ่42งเป1นการูปรู�บัปรู"งสมืบั�ติ�ของเซึ่ลล�โลสให�ด�ข40น
เส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างจัากเส�นใยส�งเคู่รูาะห! โดยเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�จัะมื�กล�2นไหมื�เหมื�อนเส�นผมืหรู�อกรูะดาษ์ไหมื� เมื�2อสกปรูกจัะซึ่�กออกยาก และไมื�ทนติ�อสารูเคู่มื� ส�วีนเส�นใยส�งเคู่รูาะห!จัะมื�กล�2นไหมื�เหมื�อนพลาสติ�ก ซึ่�กส�2งสกปรูกออกง�าย และทนติ�อสารูเคู่มื�มืากกวี�าเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัพอล�เมือรู!ชน�ดติ�าง ๆ เช�นซึ่�ล�โคู่น
และโฟ้มื โดยใช�ใบัคู่วีามืรู� �หรู�อเน�0อหาในหน�งส�อเรู�ยนปรูะกอบั (2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บั
เส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3า
213
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง แล�วีรูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น (1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�า จัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและ
การูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ดใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!
(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
ยกติ�วีอย�างชน�ดของเส�นใยส�งเคู่รูาะห! และชน�ดของมือนอเมือรู!เป1นสารูติ�0งติ�น
สมืบั�ติ�ของเส�นใยส�งเคู่รูาะห!มื�ล�กษ์ณีะใด ถื�าน�กเรู�ยนติ�องออกไปเด�นปIาในหน�าฝึน น�กเรู�ยนจัะเล�อก
เส�0อท�2ผล�ติจัากเส�นใยชน�ดใด เพรูาะอะไรูข��นสรู'ปีน�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัเส�นใยส�งเคู่รูาะห! โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อ
ผ�งมืโนท�ศน!8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ
น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัเส�นใยส�งเคู่รูาะห!ชน�ดติ�าง ๆ แล�วีจั�ดท3าเป1นรูายงานส�งคู่รู� หรู�อน3าเสนอหน�าห�องเรู�ยนเพ�2อแลกเปล�2ยนคู่วีามืรู� �ก�บัเพ�2อในห�อง9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. เส�0อผ�าฝึ@ายและเส�0อผ�าท�2มื�ป@ายบัอกส�ดส�วีนของชน�ดเส�นใยท�2ใช�ในการูผล�ติ
214
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. สารูะส.าคู่�ญ
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 17 ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู! เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 3 สารูและสมืบั�ติ�ของสารูชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4-6
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู)
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
215
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูพ�ฒนาพอล�เมือรู!ให�มื�สมืบั�ติ�ท�2ด�ข40นท3าให�มืน"ษ์ย!ใช�พอล�เมือรู!อย�างฟ้" Iมืเฟ้Jอย ท3าให�เก�ดปDญหาขยะพอล�เมือรู!เป1นจั3านวีนมืากท�2ท3าลายได�ยาก เรูาจั4งคู่วีรูพยายามืหาวี�ธิ์�การูติ�าง ๆ เพ�2อแก�ปDญหาด�งกล�าวีโดยให�เก�ดผลกรูะทบัติ�อส�2งแวีดล�อมืน�อยท�2ส"ด 2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น
อภ�ปรูายการูน3าพอล�เมือรู!ไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลท�2เก�ดจัากการูผล�ติและใช�พอล�เมือรู!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื (วี 3.2 มื. 46/6)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายผลกรูะทบัของขยะพอล�เมือรู!ติ�อส�2งแวีดล�อมื (K)
2. วี�เคู่รูาะห!ทางแก�ปDญหาเก�2ยวีก�บัขยะพอล�เมือรู! (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K)
ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื
และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช� พอล�เมือรู!2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/ก ท�กษ์ะรูะหวี�าง
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทาง วี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อ
วี�ทยาศาสติรู!เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมื
216
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เรู�ยน3. ทดสอบัหล�งเรู�ยน
ในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น
รูายบั"คู่คู่ลและรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย บัรูรูยายหรู�อจั�ดท3าป@ายรูณีรูงคู่!การูแก�ปDญหา
ขยะพอล�เมือรู!ภายในโรูงเรู�ยนหรู�อช"มืชน
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัปDญหาท�2เก�ด
จัากการูใช�พอล�เมือรู!ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนเก�2ยวีก�บัข�อด�และข�อเส�ยของผล�ติภ�ณีฑ์!
พอล�เมือรู!โดยใช�คู่3าถืามืติ�อไปน�0 น�กเรู�ยนใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!ใดท�2ผล�ติมืาจัากพอล�เมือรู!หรู�อไมื� มื�อะไรู
บั�าง น�กเรู�ยนเล�อกใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ผล�ติจัากพอล�เมือรู!แทนผล�ติภ�ณีฑ์!
จัากธิ์รูรูมืชาติ�เพรูาะอะไรู น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าขยะพอล�เมือรู!ก�อปDญหาส�2งแวีดล�อมืหรู�อไมื� เพรูาะอะไรู
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
217
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2องเพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั (1) คู่รู�น3าติารูางแสดงรูะยะเวีลาในการูย�อยสลายของวี�สด"ชน�ด
ติ�าง ๆ ให�น�กเรู�ยนด� แล�วีติ�0งคู่3าถืามืถืามืน�กเรู�ยนด�งน�0วิ�สด' เวิเลาที่�&ใชั้�
ในการูย�อยสลายวิ�สด' เวิลาที่�&ใชั้�
ในการูย�อยสลายเศษ์กรูะดาษ์เปล�อกส�มื
ถื�วียกรูะดาษ์เคู่ล�อบัก�นบั"หรู�2
2-5 เด�อน6 เด�อน
5 ป;12 ป;
รูองเท�าหน�งกรูะปLอง
อะล�มื�เน�ยมืถื"งพลาสติ�ก
โฟ้มื
25-40 ป;80-100 ป;
450 ป;400-500 ป;
– ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นน�กเรู�ยนใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!ชน�ดใดบั�าง ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2น�กเรู�ยนใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นมื�ส�2งใดในติารูางน�0
บั�าง เมื�2อน�กเรู�ยนเหAนติ�วีเลขรูะยะเวีลาในการูย�อยสลายของ
พลาสติ�กแล�วีรู� �ส4กอย�างไรู (2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามื
คู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา (1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าเรู�2อง ปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!จัาก
ใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า พอล�เมือรู!มื�สมืบั�ติ�ในการูทนสารูเคู่มื�และจั"ล�นทรู�ย!ท�2จัะมืาย�อยสลายส�ง จั4งท3าให�พอล�เมือรู!มื�อาย"การูใช�งานนานและใช�เวีลานานมืากในการูย�อยสลาย ท3าให�
218
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เก�ดปDญหาเก�2ยวีก�บัขยะพอล�เมือรู!มืากมืาย โดยเฉพาะพลาสติ�กท�2น�ยมืน3ามืาใช�งานหลากหลายด�าน
(2) น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืและปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูสลายติ�วีของพลาสติ�ก ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! ด�งน�0
– ติ�ดถื"งพลาสติ�กเป1นช�0นเลAก ๆ ขนาด 4 x 4 เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 3 ช�0น และช�0น
ขนาดใหญ�อ�ก 1 ช�0น– น3าพลาสติ�กช�0นเลAกใส�ลงในขวีดแก�วี ขวีดละ 1 ช�0น จัากน�0น
เทสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก สารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! และเฮกเซึ่น ลงในแติ�ละขวีดติามืล3าด�บั ปBดฝึาให�แน�น แช�ท�0งไวี� 1 คู่�น ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง บั�นท4กผล
– น3าพลาสติ�กช�0นใหญ�ท�2เติรู�ยมืไวี�ไปเผาในท�2โล�งแจั�งหรู�อในติ��คู่วี�น ส�งเกติการู
เปล�2ยนแปลง (3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2
ได�จัากก�จักรูรูมื3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี (1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืน3าเสนอผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื (2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูาย และหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�คู่3าถืามื
ติ�อไปน�0 – เมื�2อแช�พลาสติ�กลงในสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กจัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงในล�กษ์ณีะใด (ไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลง)
– เมื�2อแช�พลาสติ�กลงในเฮกเซึ่นจัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงหรู�อไมื� (ไมื�เก�ดการู
เปล�2ยนแปลง)
– เมื�2อเผาพลาสติ�กด�วียไฟ้จัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงในล�กษ์ณีะใด (พลาสติ�กจัะล"กไหมื�
219
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เก�ดเขมื�าคู่วี�น และส�วีนหน42งจัะหลอมืละลายหยดลงบันพ�0น)
– พลาสติ�กท�2ใช�ในก�จักรูรูมืน�0เป1นพลาสติ�กปรูะเภทใด (เป1นพลาสติ�กชน�ดเทอรู!มือ-
พลาสติ�ก)
– ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู (พลาสติ�กไมื�ละลายในสารูละลายกรูด สารูละลาย
เบัส น30า และติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย!บัางชน�ดเมื�2อเผาจัะติ�ดไฟ้และให�เขมื�าคู่วี�น)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า ปDญหาเก�2ยวีก�บัขยะจัากพลาสติ�กเน�2องจัาก พลาสติ�กเป1นสารูท�2มื�โมืเลก"ลใหญ�และมื�โคู่รูงสรู�างท�2ทนติ�อสารูเคู่มื�จั4งท3าให�พลาสติ�กย�อยสลายได�ยาก นอกจัากน�0เมื�2อน3าไปเผาไฟ้แล�วีย�งก�อให�เก�ดเขมื�าคู่วี�นซึ่42งเป1นมืลพ�ษ์ทางอากาศอ�กด�วีย
4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัการูแก�ปDญหาขยะพลาสติ�ก เช�น
การูผล�ติพลาสติ�กรู�ไซึ่เคู่�ล การูผล�ติพลาสติ�กผสมืรูะหวี�างเซึ่ลล�โลสก�บัพลาสติ�กเพ�2อให�เก�ดการูย�อยสลายได�ง�ายข40น หรู�อการูเติ�มืสารูเคู่มื�ท�2ช�วียเพ�2มือ�ติรูาการูย�อยสลายของพอล�เมือรู! และอธิ์�บัายปDญหาจัากการูผล�ติโฟ้มืท�2ติ�องใช�สารู CFC โดยใช�ใบัคู่วีามืรู� �หรู�อเน�0อหาในหน�งส�อเรู�ยนปรูะกอบั
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู! จัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง แล�วีรูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น (1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�า จัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและ
การูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ดใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
220
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!
(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
ปDญหาท�2เก�ดจัากขยะพลาสติ�กเก�ดจัากสาเหติ"ใด น�กเรู�ยนมื�วี�ธิ์�การูลดปDญหาขยะจัากพอล�เมือรู!อย�างไรูบั�าง สารู CFC มื�ผลติ�อมืลพ�ษ์ทางอากาศในล�กษ์ณีะใด ถื�าน�กเรู�ยนเหAนคู่นก3าล�งเผาขยะจัากพอล�เมือรู!อย�� น�กเรู�ยน
จัะบัอกเหติ"ผลใดเพ�2อให�คู่นน�0นเล�กเผาขยะจัากพอล�เมือรู!ข��นสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัปDญหาท�2เก�ดจัากการูใช�พอล�เมือรู!โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1น
แผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!(2) คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัหล�งเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบั
หล�งเรู�ยนเพ�2อวี�ดคู่วีามืก�าวีหน�า/ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยนหน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 4
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะน�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าปDญหาจัากขยะพอล�เมือรู!เพ�2มืเติ�มื แล�วีจั�ดท3าเป1น
รูายงานส�งคู่รู�หรู�อจั�ดท3าป@ายน�เทศเพ�2อรูณีรูงคู่!การูใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!พอล�เมือรู!อย�างถื�กวี�ธิ์� วี�ธิ์�ลดขยะจัากพอล�เมือรู! และวี�ธิ์�ก3าจั�ดพอล�เมือรู!อย�างถื�กวี�ธิ์�9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู��
1. ติารูางแสดงรูะยะเวีลาในการูย�อยสลายของพอล�เมือรู!ชน�ดติ�าง
ๆ2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0น
มื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
221
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ผ�งมืโนที่�ศึน)เปี5าหมืายการูจั�ดการูเรู�ยนรู��และขอบัข�ายภารูะงานคู่วิามืรู��1. คู่ารู!โบัไฮเดรูติ2. สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ3. ไขมื�นและน30ามื�น4. โปรูติ�น
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 5 สารูชั้�วิโมืเลก'ล 10
ชั้�&วิโมืง
222
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นที่�& 1 ผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บัน�กเรู�ยนติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น 1. ทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ดของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ (วี 3.2
มื. 46/7)
สารูชั้�วิโมืเลก'ล
ที่�กษะ/กรูะบัวินการู1. การูส�บัคู่�นข�อมื�ล2. การูส�งเกติ3. การูส3ารูวีจั4. การูอธิ์�บัาย5. การูทดลอง
คู่'ณล�กษณะที่�&พื้!งปีรูะสงคู่)1. ใฝึIเรู�ยนรู� �2. มื"�งมื�2นในการูท3างาน3. มื�เจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!
ภารูะงาน/ชั้��นงาน1. ส�งเกติการูทดสอบัน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวี2. ทดลองสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ3. ส�งเกติเปรู�ยบัเท�ยบัปรู�มืาณีกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 5 สารูชั้�วิโมืเลก'ล
223
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ดของไขมื�นและน30ามื�น (วี 3.2
มื. 46/8)
3. ทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ดของโปรูติ�นและกรูดน�วีคู่ล�อ�ก
(วี 3.2 มื. 46/9)
คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนน�กเรู�ยนจัะเข�าใจัวิ�า...
1. สารูช�วีโมืเลก"ลเป1นสารูอ�นทรู�ย!ท�2มื�ธิ์าติ"คู่ารู!บัอน ไฮโดรูเจัน และออกซึ่�เจันเป1นองคู่!ปรูะกอบัหล�ก
ปรูะกอบัด�วียโคู่รูงสรู�างท�2เป1นโมืเลก"ลขนาดเลAก คู่�อ คู่ารู!โบัไฮเดรูติ โปรูติ�น และไข
มื�น2. คู่ารู!โบัไฮเดรูติปรูะกอบัด�วียโมืเลก"ลขนาดเลAก ของมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!ท�2เช�2อมืติ�อก�นเป1นโมืเลก"ล ท�2ใหญ�ข40น คู่�อ ไดแซึ่Aกคู่าไรูด!และพอล�แซึ่Aก-
คู่าไรูด!3. ไขมื�นปรูะกอบัด�วียกรูดไขมื�นท�2เช�2อมืติ�อก�บั โมืเลก"ลของกล�เซึ่อรูอลด�วียพ�นธิ์ะเคู่มื� กรูด ไขมื�นอ�2มืติ�วีและไมื�อ�2มืติ�วีแติกติ�างก�นติรูงพ�นธิ์ะ
คู่.าถามืส.าคู่�ญที่�&ที่.าให�เก�ดคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
1. สารูช�วีโมืเลก"ลหมืายถื4งอะไรู
ปรูะกอบัด�วีย สารูอาหารูหล�กอะไรูบั�าง2. สารูอาหารูปรูะเภทคู่ารู!โบัไฮเดรูติพบัได�ใน
อาหารูจั3าพวีกใด และมื�องคู่!ปรูะกอบัและ โคู่รูงสรู�างในล�กษ์ณีะใด3. การูติรูวีจัสอบัคู่ารู!โบัไฮเดรูติท3าได�โดยวี�ธิ์�ใด4. ไขมื�นและน30ามื�นพบัได�ในอาหารูจั3าพวีกใด มื� องคู่!ปรูะกอบัและโคู่รูงสรู�างในล�กษ์ณีะใด5. เรูาสามืารูถืติรูวีจัสอบัอาหารูจั3าพวีกไขมื�นได� โดยวี�ธิ์�ใด6. การูบัรู�โภคู่ไขมื�นท�2ขาดคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�งจัะเป1น อ�นติรูายติ�อรู�างกายในล�กษ์ณีะใด
224
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เคู่มื�ท�2เช�2อมืติ�อก�น ท3าให�กรูดไขมื�นอ�2มืติ�วีส�วีน ใหญ�มื�สภาพเป1นของแขAง และกรูดไขมื�น ไมื�อ�2มืติ�วีมื�สภาพเป1นของเหลวี4. โปรูติ�นปรูะกอบัด�วียกรูดแอมื�โนจั3านวีนมืาก เช�2อมืติ�อก�นเป1นโซึ่�ยาวี โปรูติ�นแติ�ละชน�ด แติกติ�างก�นข40นอย��ก�บัโคู่รูงสรู�างในการู เรู�ยงล3าด�บัและส�ดส�วีนท�2กรูดแอมื�โนมืารูวีมืติ�วี ก�น5. กรูดน�วีคู่ล�อ�กเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลท�2ส3าคู่�ญอ�ก ชน�ดหน42ง แบั�งเป1น 2 ชน�ด คู่�อ
กรูดด�ออกซึ่� ไรูโบัน�วีคู่ล�อ�ก (DNA) ท3าหน�าท�2เป1นสารู พ�นธิ์"กรูรูมื และกรูดไรูโบัน�วีคู่ล�อ�ก (RNA) ท3าหน�าท�2ในการูส�งเคู่รูาะห!โปรูติ�นภายในเซึ่ลล!
7. โปรูติ�นมื�องคู่!ปรูะกอบัและโคู่รูงสรู�างในล�กษ์ณีะ ใด
8. เรูาทดสอบัโปรูติ�นในอาหารูโดยใช�สารูละลาย ชน�ดใด9. กรูดน�วีคู่ล�อ�กปรูะกอบัด�วียธิ์าติ"อะไรูบั�าง
10. กรูดน�วีคู่ล�อ�กท�2พบัในเซึ่ลล!ของส�2งมื�ช�วี�ติคู่�อ อะไรู
คู่วิามืรู��ของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะรู��วิ�า...1. คู่3าส3าคู่�ญ ได�แก� สารูช�วีโมืเลก"ล
ไรูโบัส กล�โคู่ส
ที่�กษะ/คู่วิามืสามืารูถของน�กเรู�ยนที่�&จัะน.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
น�กเรู�ยนจัะสามืารูถ...
1. ส�งเกติการูทดสอบัน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวี
225
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
กาแลAกโทส ฟ้รู�กโทส ซึ่�โคู่รูส
มือลโทส
แลAกโทส แป@ง เซึ่ลล�โลส
ไกลโคู่เจัน ไขมื�น
น30ามื�น ไติรูกล�เซึ่อไรูด! ปฏิ�ก�รู�ยาไฮโดรูจั�เนช�น กรูดไขมื�นจั3าเป1น คู่อเลสเติอรูอล
สะปอนน�ฟ้B- เคู่ช�น กรูดแอมื�โน พ�นธิ์ะเพปไทด! การูแปรู สภาพโปรูติ�น กรูดแอมื�โนจั3าเป1น
คู่"ณีคู่�าทาง ช�วีวี�ทยา กรูดน�วีคู่ล�อ�ก
2. สารูช�วีโมืเลก"ลเป1นสารูอ�นทรู�ย!ท�2มื�ธิ์าติ"คู่ารู!บัอน ไฮโดรูเจัน และออกซึ่�เจันเป1นองคู่!ปรูะกอบัหล�ก
ปรูะกอบัด�วียคู่ารู!โบัไฮเดรูติ ไขมื�น และโปรูติ�น ซึ่42งมื�อย��ในอาหารูท�2รู�บัปรูะทานในแติ�ละวี�น3. คู่ารู!โบัไฮเดรูติเป1นสารูอาหารูหล�กท�2ให�พล�งงาน แก�รู�างกาย ปรูะกอบัด�วียธิ์าติ"คู่ารู!บัอน
ไฮโดรูเจัน และออกซึ่�เจัน มื�ท�0งโมืเลก"ลขนาด เลAกท�2เรู�ยกวี�า มือโนแซึ่Aกคู่าไรูด! ไดแซึ่Aกคู่าไรูด!
2. ทดลองสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ3. ส�งเกติเปรู�ยบัเท�ยบัปรู�มืาณีกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี ในน30ามื�นพ�ชก�บัน30ามื�นส�ติวี!4. ส�งเกติปรูะโยชน!จัากไขมื�น5. ส�งเกติการูทดสอบัโปรูติ�นในอาหารู6. ส3ารูวีจัการูเรู�ยงติ�วีของกรูดแอมื�โน
226
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
และโมืเลก"ลขนาดใหญ�ท�2เรู�ยกวี�า
พอล�แซึ่Aกคู่า-
ไรูด! 4. มือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!หรู�อน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวี เป1น คู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2มื�โมืเลก"ลเลAกท�2ส"ด รู�างกาย ด�ดซึ่4มืไปใช�ได�ท�นท� ละลายน30าได�ด� และมื�รูส หวีาน เช�น ไรูโบัส กล�โคู่ส5. ไดแซึ่Aกคู่าไรูด!หรู�อน30าติาลโมืเลก"ลคู่�� เป1น คู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2ปรูะกอบัด�วียน30าติาลโมืเลก"ล เด�2ยวี 2 โมืเลก"ลมืาเช�2อมืติ�อก�นด�วียพ�นธิ์ะเคู่มื� รู�างกายไมื�สามืารูถืด�ดซึ่4มืได�ท�นท� ติ�องย�อย สลายด�วียเอนไซึ่มื!ก�อน เช�น
ซึ่�โคู่รูส มือลโทส6. พอล�แซึ่Aกคู่าไรูด!เป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2มื�โมืเลก"ล ขนาดใหญ�มืาก ปรูะกอบัด�วียหน�วียย�อยของ กล�โคู่สจั3านวีนมืากเช�2อมืติ�อก�น
ละลายน30าได� ยากหรู�อไมื�ละลายเลย เช�น แป@ง
เซึ่ลล�โลส7. ไขมื�นและน30ามื�นปรูะกอบัด�วีย
227
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ารู!บัอน
ไฮโดรูเจัน และออกซึ่�เจัน ถื�าอย��ในสภาพ ของแขAง ณี อ"ณีหภ�มื�ปกติ�จัะเรู�ยกวี�า ไขหรู�อ ไขมื�น แติ�ถื�าอย��ในสภาพของของเหลวีจัะ เรู�ยกวี�า น30ามื�น ท�0งไขมื�นและน30ามื�นเป1น
สารูปรูะกอบัท�2เรู�ยกวี�า
ไติรูกล�เซึ่อไรูด! เก�ดจัาก การูรูวีมืติ�วีก�นของกรูดไขมื�นก�บักล�เซึ่อรูอล8. กรูดไขมื�นแบั�งเป1น 2 ปรูะเภท คู่�อ 1. กรูด ไขมื�นอ�2มืติ�วี มื�สมืบั�ติ�แขAงติ�วีง�าย
มื�จั"ด หลอมืเหลวีส�ง และ 2. กรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี
มื�สมืบั�ติ�แขAงติ�วียาก มื�จั"ดหลอมืเหลวีติ32า
9. โปรูติ�นเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลท�2มื�ขนาดใหญ�มืาก
ปรูะกอบัด�วียหน�วียย�อยท�2เรู�ยกวี�า
กรูดแอมื�โน ซึ่42งเช�2อมืติ�อก�นด�วียพ�นธิ์ะเพปไทด!รูะหวี�างหมื�� คู่ารู!บัอกซึ่�ลของโมืเลก"ลหน42งก�บัหมื��แอมื�โนของ
228
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
อ�กโมืเลก"ลหน42ง10. โปรูติ�นในธิ์รูรูมืชาติ�แบั�งเป1น 2
ชน�ด คู่�อ
1. กรูดแอมื�โนท�2จั3าเป1น รู�างกายส�งเคู่รูาะห! ไมื�ได� จั3าเป1นติ�องได�รู�บัจัากอาหารู และ 2. กรูดแอมื�โนท�2ไมื�จั3าเป1น
รู�างกายส�งเคู่รูาะห! ได� ไมื�จั3าเป1นติ�องได�รู�บัจัากอาหารู11. กรูดน�วีคู่ล�อ�กเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลท�2ส3าคู่�ญอ�ก ชน�ดหน42ง แบั�งเป1น 2 ชน�ด คู่�อ
กรูดด�ออกซึ่� ไรูโบัน�วีคู่ล�อ�ก (DNA) ท3าหน�าท�2เป1นสารู พ�นธิ์"กรูรูมื และกรูดไรูโบัน�วีคู่ล�อ�ก (RNA)
ท3าหน�าท�2ในการูส�งเคู่รูาะห!โปรูติ�นภายในเซึ่ลล!ข��นที่�& 2 ภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู�� ติามืที่�&ก.าหนดไวิ�อย�างแที่�จัรู�ง1. ภารูะงานที่�&น�กเรู�ยนติ�องปีฏิ�บั�ติ� ส�งเกติการูทดสอบัน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวี ทดลองสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ ส�งเกติเปรู�ยบัเท�ยบัปรู�มืาณีกรูด
229
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ไขมื�น ไมื�อ�2มืติ�วีในน30ามื�นพ�ชก�บัน30ามื�นส�ติวี! ส�งเกติปรูะโยชน!จัากไขมื�น ส�งเกติการูทดสอบัโปรูติ�นในอาหารู ส3ารูวีจัการูเรู�ยงติ�วีของกรูดแอมื�โน
2. วิ�ธ�การูและเคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��วิ�ธ�การูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู�� เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
การูทดสอบั การูสนทนาซึ่�กถืามื การูวี�ดเจัติคู่ติ�
การูวี�ดท�กษ์ะ การูปรูะเมื�นตินเอง
แบับัทดสอบัก�อนเรู�ยนและหล�งเรู�ยน แบับับั�นท4กการูสนทนา แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!และเจัติคู่ติ� ติ�อวี�ทยาศาสติรู! แบับัวี�ดท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! แบับัปรูะเมื�นตินเองของน�กเรู�ยน
ข��นที่�& 3 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��สารูชั้�วิโมืเลก'ล
10 ชั้�&วิโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 18 คู่ารู!โบัไฮเดรูติ
2 ช�2วีโมืง
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 19 สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ
2 ช�2วีโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 20 ไขมื�นและน30ามื�น 2
ช�2วีโมืง
230
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 21 โปรูติ�น 2 ช�2วีโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 22 โปรูติ�นในรู�างกาย
1 ช�2วีโมืง แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2 23 กรูดน�วีคู่ล�อ�ก
1 ช�2วีโมืง
สารูชั้�วิโมืเลก'ล
1. สารูะส.าคู่�ญสารูช�วีโมืเลก"ลเป1นสารูอ�นทรู�ย!ท�2มื�ธิ์าติ"คู่ารู!บัอน ไฮโดรูเจัน และ
ออกซึ่�เจันเป1นองคู่!ปรูะกอบัหล�ก ปรูะกอบัด�วียคู่ารู!โบัไฮเดรูติ ไขมื�น
โปรูติ�น และกรูดน�วีคู่ล�อ�ก คู่ารู!โบัไฮเดรูติเป1นสารูอาหารูหล�กท�2ให�พล�งงานและคู่วีามือบัอ"�นแก�รู�างกาย ปรูะกอบัด�วียโมืเลก"ลขนาดเลAกของมือนอแซึ่Aกคู่าไรูด! (monosaccharide) ท�2เช�2อมืติ�อก�นเป1นโมืเลก"ลท�2ใหญ�ข40นคู่�อไดแซึ่Aกคู่าไรูด! (disaccharide) และพอล�แซึ่Aกคู่าไรูด! (polysaccharide)
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ด
ของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ
(วี 3.2 มื. 46/7)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. บัอกชน�ด หน�าท�2 และแหล�งอาหารูท�2มื�คู่ารู!โบัไฮเดรูติได� (K)
2. อธิ์�บัายโคู่รูงสรู�าง สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติได� (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 18 คู่ารู!โบัไฮเดรูติ
เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 1 ส�2งมื�ช�วี�ติและกรูะบัวีนการูด3ารูงช�วี�ติชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
231
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องคู่ารู!โบัไฮเดรูติไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื
และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
คู่ารู!โบัไฮเดรูติ2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัก�อนเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู�� คู่ารู!โบัไฮเดรูติ
แหล�งอาหารูท�2ให�คู่ารู!โบัไฮเดรูติ องคู่!ปรูะกอบัและโคู่รูงสรู�างของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ
6. แนวิที่างบั�รูณาการู
232
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัคู่ารู!โบัไฮเดรูติ และเล�าปรูะสบัการูณี!ท�2เก�2ยวีก�บัแหล�งอาหารูท�2ให�คู่ารู!โบัไฮเดรูติติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
ส"ขศ4กษ์าและพลศ4กษ์า เล�อกรู�บัปรูะทานอาหารูจัากแหล�งอาหารูท�2ให�คู่ารู!โบัไฮเดรูติ เพ�2อการูเจัรู�ญเติ�บัโติของรู�างกาย
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัก�อนเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัก�อนเรู�ยน เพ�2อติรูวีจัสอบัคู่วีามื
พรู�อมืและพ�0นฐานของน�กเรู�ยนข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน
1) คู่รู�สนทนาก�บัน�กเรู�ยนเก�2ยวีก�บัอาหารูเช�าท�2น�กเรู�ยนรู�บัปรูะทานมืาจัากบั�าน โดยคู่รู�ติ�0ง
ปรูะเดAนคู่3าถืามืติ�อไปน�0- อาหารูเช�าท�2น�กเรู�ยนรู�บัปรูะทานมื�อะไรูบั�าง- อาหารูเช�าท�2รู�บัปรูะทานไปน�0นปรูะกอบัด�วียสารูอาหารูหล�ก
ปรูะเภทใดบั�าง- สารูอาหารูหล�กเหล�าน�0รูวีมืเรู�ยกวี�าอะไรู (สารูช�วีโมืเลก"ล)
- ถื�าติ�องการูพล�งงานจัากอาหารูในปรู�มืาณีมืาก คู่วีรูเล�อกรู�บัปรูะทานสารูอาหารูหล�ก
ท�2มื�สารูช�วีโมืเลก"ลปรูะเภทใด2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อ
เช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง คู่ารู!โบัไฮเดรูติข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��
233
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0นติอนด�งน�0
1) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั(1) คู่รู�น3าจัานข�าวีสวีย เผ�อก มื�นฝึรู�2ง ผ�ก และผลไมื�มืาให�น�กเรู�ยนด� และรู�วีมืก�นอภ�ปรูาย
ถื4งคู่ารู!โบัไฮเดรูติ โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0- อาหารูเหล�าน�0ปรูะกอบัด�วียสารูช�วีโมืเลก"ลปรูะเภทใด
(คู่ารู!โบัไฮเดรูติ)
- น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2พบัในอาหารูแติ�ละชน�ดมื�คู่วีามืแติกติ�างก�นหรู�อไมื�
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าคู่ารู!โบัไฮเดรูติจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัาย
ให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า คู่ารู!โบัไฮเดรูติเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลท�2ปรูะกอบัด�วียธิ์าติ"คู่ารู!บัอน ไฮโดรูเจัน และ
ออกซึ่�เจัน มื�ท�0งโมืเลก"ลเด�2ยวีและโมืเลก"ลคู่��ขนาดติ�าง ๆ ก�น(2) น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืและปฏิ�บั�ติ� ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูทดสอบั
น30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติด�งน�0
- ใส�สารูละลายเบัเนด�กติ!ลงในหลอดทดลองขนาดกลาง 5
หลอด หลอดละ 2 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
- เติ�มืสารูละลายกล�โคู่สเข�มืข�น 1 โมืลติ�อล�ติรู สารูละลายน30าติาลทรูายเข�มืข�น 1 โมืลติ�อล�ติรู น30าผลไมื� นมืสดชน�ดจั�ด และน30ากล�2นชน�ดละ 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลองท�2 1, 2, 3, 4, และ 5
ติามืล3าด�บั เขย�าหลอดทดลองให�สารูในแติ�ละหลอดผสมืเป1นเน�0อเด�ยวีก�น ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
234
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- ใส�น30าลงไปในบั�กเกอรู!ขนาด 500 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ปรูะมืาณี 125 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ติ�มืจันเก�อบัเด�อด แล�วีน3าหลอดทดลองท�0ง 5 หลอดอ"�นในน30ารู�อนเก�อบัเด�อด ปรูะมืาณี 3 นาท� ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- หล�งน3าสารูละลายไปอ"�นในน30ารู�อน สารูละลายท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บั
สารูละลายเบัเนด�กติ!ให�ผลเหมื�อนก�นหรู�อไมื� เพรูาะเหติ"ใด (ให�ผลไมื�เหมื�อนก�น คู่�อ สารูละลายกล�โคู่สเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�ส�มืแดง มื�ติะกอนส�แดงอ�ฐ สารูละลายน30าติาลทรูายเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�ส�มืแดง น30าผลไมื�เปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�ส�มื นมืสดชน�ดจั�ดเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�เหล�อง และน30ากล�2นไมื�เปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ! ท�2เป1นเช�นน�0เพรูาะสารูละลายท�2น3ามืาทดสอบัแติ�ละชน�ดมื�ปรู�มืาณีมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!ไมื�เท�าก�น)
- น�กเรู�ยนใช�ส�2งใดเป1นเกณีฑ์!ในการูติ�ดส�นวี�าสารูละลายท�2น3ามืาทดสอบัเป1นสารูละลายท�2มื�น30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวี (การูเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!จัากสารูละลายส�ฟ้@าเป1นส�ส�มืแดงและมื�ติะกอนส�แดงอ�ฐ)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า สารูละลาย
กล�โคู่สเป1นน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีหรู�อมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!4) ข��นขยายคู่วิามืรู��
235
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2มื�ขนาดโมืเลก"ลติ�าง ๆ ได�แก� น30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีหรู�อมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด! น30าติาลโมืเลก"ลคู่��หรู�อไดแซึ่Aกคู่าไรูด! และพอล�แซึ่Aกคู่าไรูด! โดยเน�นให�น�กเรู�ยนเข�าใจัถื4งโคู่รูงสรู�างของน30าติาลแติ�ละชน�ดและแหล�งอาหารูท�2พบัน30าติาลชน�ดติ�าง ๆ
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าติ�างปรูะเทศเก�2ยวีก�บัคู่ารู!โบัไฮเดรูติจัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
- คู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2รู�างกายใช�เป1นแหล�งพล�งงานมืากท�2ส"ดคู่�ออะไรู
- คู่ารู!โบัไฮเดรูติมื�ช�2อเรู�ยกอ�กอย�างหน42งวี�าอะไรูข��นสรู'ปีน�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัคู่ารู!โบัไฮเดรูติ โดยรู�วีมืก�น
เข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ
236
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื แติ�ละกล"�มืส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัองคู่!ปรูะกอบัและโคู่รูงสรู�างของคู่ารู!โบัไฮเดรูติจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู�� 1. ข�าวีสวีย เผ�อก มื�นฝึรู�2ง ผ�ก และผลไมื�
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. สารูะส.าคู่�ญ
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทางแก�ไข.................................................................................
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 19 สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ
เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 1 ส�2งมื�ช�วี�ติและกรูะบัวีนการูด3ารูงช�วี�ติชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
237
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ารู!โบัไฮเดรูติแติ�ละชน�ดมื�สมืบั�ติ�ท�2แติกติ�างก�น แมื�จัะปรูะกอบัด�วียโมืเลก"ลของกล�โคู่สเหมื�อนก�น เน�2องจัากการูรูวีมืติ�วีหรู�อโคู่รูงสรู�างของโมืเลก"ลติ�างก�น
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ด
ของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ
(วี 3.2 มื. 46/7)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. ทดลองเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติได� (K)
2. เหAนคู่วีามืส3าคู่�ญของคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2มื�ผลท3าให�รู�างกายเจัรู�ญเติ�บัโติ และเล�อกบัรู�โภคู่อาหารู
ได�อย�างเหมืาะสมื (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของ
คู่ารู!โบัไฮเดรูติ2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา
238
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รูะหวี�างเรู�ยน 4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู�� 1. สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ 2. บัทบัาทและหน�าท�2ของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของ
คู่ารู!โบัไฮเดรูติ และเล�าปรูะสบัการูณี!ท�2เก�2ยวีก�บับัทบัาทและหน�าท�2ของคู่ารู!โบัไฮเดรูติติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
ส"ขศ4กษ์าและพลศ4กษ์า เล�อกรู�บัปรูะทานอาหารูจัากแหล�งอาหารูท�2ให�คู่ารู!โบัไฮเดรูติ เพ�2อการูเจัรู�ญเติ�บัโติของรู�างกาย
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเรู�2องคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2ได�เรู�ยนรู� �ผ�านมืาแล�วี
โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0
- คู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2มื�โมืเลก"ลขนาดใหญ�มืากและมื�ส�ติรูโคู่รูงสรู�างท�2ซึ่�บัซึ่�อนคู่�ออะไรู
(พอล�แซึ่Aกคู่าไรูด!)- พอล�แซึ่Aกคู่าไรูด!แบั�งเป1นก�2ชน�ด อะไรูบั�าง
239
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�น3าน30าติาลกล�โคู่ส น30าติาลซึ่�โคู่รูส แป@งมื�น และส3าล�มืาให�น�กเรู�ยนด� จัากน�0นคู่รู�ติ�0ง
ปรูะเดAนคู่3าถืามืให�น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายด�งน�0- ส�2งเหล�าน�0จั�ดเป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติหรู�อไมื�- ถื�าส�2งเหล�าน�0เป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติ น�กเรู�ยนคู่�ดวี�า
คู่ารู!โบัไฮเดรูติเหล�าน�0มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นหรู�อไมื� น�กเรู�ยนจัะทดสอบัโดยวี�ธิ์�ใด
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อ
เรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า คู่ารู!โบัไฮเดรูติแติ�ละชน�ดแมื�จัะปรูะกอบัด�วียโมืเลก"ลของ
กล�โคู่สเหมื�อนก�น แติ�กAจัะมื�สมืบั�ติ�ท�2แติกติ�างก�น
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ปฏิ�บั�ติ� ก�จักรูรูมื ทดลองสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของ
คู่ารู!โบัไฮเดรูติ ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู!ด�งน�0ข��นที่�& 1 ก3าหนดปDญหา- คู่ารู!โบัไฮเดรูติแติ�ละชน�ดมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นหรู�อไมื�ข��นที่�& 2 ก3าหนดสมืมื"ติ�ฐาน- คู่ารู!โบัไฮเดรูติแติ�ละชน�ดน�าจัะมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�น
240
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นที่�& 3 ทดสอบัสมืมื"ติ�ฐาน- ส�งเกติล�กษ์ณีะภายนอกของน30าติาลกล�โคู่ส ซึ่�โคู่รูส แป@งมื�น และส3าล� แล�วีบั�นท4ก
ผลการูส�งเกติ - ใส�น30าติาลกล�โคู่ส ซึ่�โคู่รูส แป@งมื�น และส3าล�ลงในหลอดทดลองขนาดกลาง
4 หลอด หลอดละ 0.5 กรู�มื แล�วีเติ�มืน30ากล�2นลงไปหลอดละปรูะมืาณี 5
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู เขย�าหลอดทดลองแติ�ละหลอดเบัา ๆ ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
- หยดสารูละลายเบัเนด�กติ!ลงในหลอดทดลองท�0ง 4
หลอด หลอดละ 5 หยด ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
- ใส�น30าลงไปในบั�กเกอรู!ขนาด 250 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ปรูะมืาณี 125 ล�กบัาศก!
เซึ่นติ�เมืติรู ติ�มืให�เด�อด แล�วีน3าหลอดทดลองในข�0นติอนท�2 3 แช�ลงไปในน30าเด�อดปรูะมืาณี 2 นาท� ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
- ท3าการูทดลองเช�นเด�ยวีก�บัข�0นติอนท�2 2 แล�วีหยดสารูละลายไอโอด�นลงในแติ�ละ
หลอด หลอดละปรูะมืาณี 3 หยด เขย�าให�สารูในหลอดผสมืเข�าด�วียก�น ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
- ท3าการูทดลองเช�นเด�ยวีก�บัข�0นติอนท�2 2 เติ�มืสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กลงไป
หลอดละ 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู น3าไปติ�มืในน30าเด�อดปรูะมืาณี 15 นาท� ท�0งให�เยAน ท3าให�เป1นกลางโดยการูหยดสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!ลงไปในหลอดทดลองท�ละหยด และทดสอบัคู่วีามืเป1นกลางด�วียกรูะดาษ์ล�ติมื�ส แล�วีแบั�งสารูละลายท�0ง 4 หลอด ออกเป1นหลอดละ 2 ส�วีนเท�า ๆ ก�น ส�วีนท�2 1 ทดสอบัก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! และส�วีนท�2 2 ทดสอบัก�บัสารูละลายไอโอด�น ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
ข��นที่�& 4 วี�เคู่รูาะห!ผลการูทดลอง
241
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- แปลคู่วีามืหมืายข�อมื�ลท�2ได�จัากการูบั�นท4กผลการูทดลอง- น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาพ�จัารูณีาเพ�2ออธิ์�บัายวี�าเป1นไปติามืท�2
น�กเรู�ยนติ�0งสมืมื"ติ�ฐานหรู�อไมื�ข��นที่�& 5 สรู"ปผลการูทดลอง- น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นสรู"ปผลการูทดลอง แล�วีเข�ยนเป1นรูายงาน
สรู"ปผลการูทดลองส�งคู่รู�3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี
(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- น30าติาลกล�โคู่สเหมื�อนหรู�อแติกติ�างจัากน30าติาลซึ่�โคู่รูสใน
เรู�2องใด (น30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูส เป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติเหมื�อนก�น แติ�น30าติาลกล�โคู่สเป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติปรูะเภทมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด! ส�วีนน30าติาลซึ่�โคู่รูสเป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติปรูะเภทไดแซึ่Aกคู่าไรูด!)
- ก�อนเติ�มืกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก แป@งมื�นและส3าล�สามืารูถืท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลาย
ไอโอด�นได�หรู�อไมื� (ก�อนเติ�มืกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก แป@งมื�นจัะเปล�2ยนสารูละลายไอโอด�นเป1นติะกอนส�น30าเง�นเข�มืหรู�อมื�วีงด3าได� ส�วีนส3าล�ไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�น)
- เพรูาะเหติ"ใดหล�งเติ�มืกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก แป@งมื�นจั4งไมื�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�น (เพรูาะกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กสามืารูถืย�อยแป@งมื�นเป1นน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีได�)
- น30าติาลซึ่�โคู่รูสก�อนเติ�มืกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กสามืารูถืเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!ได�
หรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด (น30าติาลซึ่�โคู่รูสสามืารูถืเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!ได�เป1นส�เข�ยวี ส�เหล�อง และติะกอนส�ส�มืแดง แติ�ช�ากวี�ากล�โคู่ส เพรูาะน30าติาลซึ่�โคู่รูสเป1นน30าติาลโมืเลก"ลคู่�� ติ�องย�อยสลายเป1นน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีก�อน)
242
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- ล�กษ์ณีะภายนอกของน30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสเหมื�อนหรู�อแติกติ�างก�นในล�กษ์ณีะใด น�กเรู�ยนจัะมื�วี�ธิ์�การูทดสอบัเพ�2อแยกคู่วีามืแติกติ�างได�โดยวี�ธิ์�ใด (น30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสมื�ล�กษ์ณีะภายนอกเป1นผล4กส�ขาวีเหมื�อนก�น สามืารูถืแยกคู่วีามืแติกติ�างของน30าติาลท�0ง 2 ชน�ดได�จัากเวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! โดยน30าติาลซึ่�โคู่รูสจัะเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ!ได�ช�ากวี�าน30าติาลกล�โคู่ส)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า 1) น30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสมื�สมืบั�ติ�สามืารูถืละลายในน30าได�ด� ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ!ได� 2) แป@งมื�นและส3าล�มื�สมืบั�ติ�ไมื�ละลายน30า ไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! แติ�หล�งติ�มืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กแล�วี แป@งมื�นจัะเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!ได� และเมื�2อน3าไปทดสอบัก�บัสารูละลายไอโอด�น พบัวี�าน30าแป@งท�2ไมื�น3าไปติ�มืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเท�าน�0นท�2เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�น
4) ข��นขยายคู่วิามืรู��(1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บับัทบัาทและหน�าท�2ของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ
โดยเน�นให�น�กเรู�ยนเข�าใจัถื4งคู่วีามืส3าคู่�ญของคู่ารู!โบัไฮเดรูติติ�อรู�างกาย(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บั
สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติจัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
243
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
- คู่ารู!โบัไฮเดรูติแติ�ละปรูะเภทมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นหรู�อไมื� เพรูาะเหติ"ใด
- คู่ารู!โบัไฮเดรูติมื�บัทบัาทหน�าท�2ท�2ส3าคู่�ญติ�อรู�างกายในล�กษ์ณีะใด
ข��นสรู'ปีน�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของ
คู่ารู!โบัไฮเดรูติ โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ ให�น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของคู่ารู!โบัไฮเดรูติจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู�� 1. น30าติาลกล�โคู่ส น30าติาลซึ่�โคู่รูส แป@งมื�น และส3าล�
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 4-6
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
244
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. สารูะส.าคู่�ญ
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 20 ไขมื�นและน30ามื�น
เวิลา 2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 1 ส�2งมื�ช�วี�ติและกรูะบัวีนการูด3ารูงช�วี�ติชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
245
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ไขมื�นปรูะกอบัด�วียกรูดไขมื�น (fatty acid) ท�2เช�2อมืติ�อก�นก�บัโมืเลก"ลของกล�เซึ่อรูอล (glycerol) ด�วียพ�นธิ์ะเคู่มื� กรูดไขมื�นอ�2มืติ�วีและไมื�อ�2มืติ�วีแติกติ�างก�นติรูงพ�นธิ์ะเคู่มื�ท�2เช�2อมืติ�อก�น ท3าให�กรูดไขมื�นอ�2มืติ�วีส�วีนใหญ�มื�สภาพเป1นของแขAง และกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วีมื�สภาพเป1นของเหลวี เรูาสามืารูถืน3าไขมื�นและน30ามื�นไปใช�ปรูะโยชน!ในเช�งอ"ติสาหกรูรูมืได�มืากมืาย นอกจัากน�0ไขมื�นและน30ามื�นย�งมื�บัทบัาทหน�าท�2ท�2ส3าคู่�ญติ�อรู�างกายหลายปรูะการู
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ด
ของไขมื�นและน30ามื�น (วี 3.2
มื. 46/8)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. บัอกชน�ด หน�าท�2 และแหล�งอาหารูท�2มื�ไขมื�นและน30ามื�นได� (K)
2. อธิ์�บัายโคู่รูงสรู�าง สมืบั�ติ�บัางปรูะการูของไขมื�นและน30ามื�นได� (K)
3. ทดสอบัสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของไขมื�นและน30ามื�นได� (K)
4. เหAนคู่วีามืส3าคู่�ญของไขมื�นและน30ามื�นท�2มื�ผลท3าให�รู�างกายเจัรู�ญเติ�บัโติ และเล�อกบัรู�โภคู่
อาหารูได�อย�างเหมืาะสมื (K)
5. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
6. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
7. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
8. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องไขมื�นและน30ามื�นไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื
และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� � 1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทาง 1. ปรูะเมื�น
246
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เรู�2อง ไขมื�นและน30ามื�น2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน
วี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู�� ไขมื�นและน30ามื�น
- แหล�งอาหารูท�2ให�ไขมื�นและน30ามื�น - องคู่!ปรูะกอบัและโคู่รูงสรู�างของไขมื�นและกรูดไขมื�น - ปรูะโยชน!จัากไขมื�น - บัทบัาทและหน�าท�2ของไขมื�นและน30ามื�น
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัไขมื�นและน30ามื�น และเล�า
ปรูะสบัการูณี!ท�2เก�2ยวีก�บัไขมื�นและน30ามื�นติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัไขมื�นและ
น30ามื�นท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจัส"ขศ4กษ์าและพลศ4กษ์า เล�อกรู�บัปรูะทานอาหารูจัากแหล�งอาหารูท�2
ให�ไขมื�นและน30ามื�น เพ�2อการูเจัรู�ญเติ�บัโติของรู�างกาย
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน
247
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเรู�2องคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�2ได�เรู�ยนรู� �ผ�านมืาแล�วี
โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0
- ถื�ารู�างกายติ�องการูพล�งงานเพ�2อท3าก�จักรูรูมืในแติ�ละวี�น คู่วีรูบัรู�โภคู่อาหารูท�2มื�สารูช�วีโมืเลก"ลปรูะเภทใด
- ถื�ารู�างกายติ�องการูท�0งพล�งงานและคู่วีามือบัอ"�น คู่วีรูบัรู�โภคู่อาหารูท�2มื�สารูช�วีโมืเลก"ลปรูะเภทใด
2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3าติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยง
ไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง ไขมื�นและน30ามื�นข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�น3าภาพชาวีติ�างชาติ�ท�2อาศ�ยอย��ในสภาพอากาศท�2หนาวีเยAนมืาให�น�กเรู�ยนด� จัากน�0น
คู่รู�ติ�0งปรูะเดAนคู่3าถืามืให�น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายด�งน�0- ชาวีติ�างชาติ�ท�2อาศ�ยอย��ในสภาพอากาศท�2หนาวีเยAนล�กษ์ณีะ
น�0 ติ�องการูอาหารูท�2มื�สารูช�วีโมืเลก"ลท�2ให�ท�0งพล�งงานและคู่วีามือบัอ"�นแก�รู�างกาย น�กเรู�ยนคู่�ดวี�า
อาหารูท�2คู่นเหล�าน�0คู่วีรูเล�อกรู�บัปรูะทานน�าจัะปรูะกอบัด�วียอะไรูบั�าง
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าไขมื�นและน30ามื�นจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วีย
248
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
อธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า ไขมื�นเป1นสารูอาหารูท�2ให�พล�งงานส�งและให�คู่วีามือบัอ"�นแก�รู�างกายเมื�2อเท�ยบั
ก�บัสารูอาหารูปรูะเภทอ�2น เก�ดจัากการูรูวีมืติ�วีของกรูดไขมื�นก�บักล�เซึ่อรูอล ซึ่42งกรูดไขมื�นในธิ์รูรูมืชาติ�
มื� 2 ปรูะเภท คู่�อ กรูดไขมื�นอ�2มืติ�วีและกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี พบัท�2วีไปในไข�แดง น30ามื�นพ�ช น30ามื�นส�ติวี! (2) น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืและปฏิ�บั�ติ� ก�จักรูรูมื ส�งเกติเปรู�ยบัเท�ยบั
ปรู�มืาณีกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วีในน30ามื�นพ�ชก�บัน30ามื�นส�ติวี! ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติด�งน�0
- ใส�น30ามื�นถื�2วีเหล�องปรู�มืาณี 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในบั�กเกอรู!ขนาด 50 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู แล�วีน3าไปอ"�นให�รู�อน
- หยดสารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�นท�ละหยด คู่นด�วียแท�งแก�วี รูอจันกวี�าส�ของ
ท�งเจัอรู!ไอโอด�นหายไปแล�วีจั4งหยดติ�อไป ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงจันกรูะท�2งหยดส"ดท�ายส�ท�2ไมื�เปล�2ยน บั�นท4กผลจั3านวีนหยดของสารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�น
- ท3าการูทดลองซึ่30าติามืข�0นติอนท�2 1 และ 2 แติ�ใช�น30ามื�นปาล!มื น30ามื�นข�าวีโพด น30ามื�นหมื�
และเนยแทนน30ามื�นถื�2วีเหล�อง ติามืล3าด�บัหมืายเหติ'1. จั3านวีนหยดของท�งเจัอรู!ไอโอด�นเป1นส�ดส�วีนโดยติรูงก�บัจั3านวีน
พ�นธิ์ะคู่��ในกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี2. แติ�ละกล"�มืคู่วีรูใช�น30ามื�นติ�างชน�ดก�น เพ�2อคู่วีามืสะดวีกและ
ปรูะหย�ดเวีลา(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี
249
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- จั3านวีนหยดของสารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�นใช�เปรู�ยบัเท�ยบั
ก�บัส�2งใด (จั3านวีนพ�นธิ์ะคู่��ในกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี)
- น30ามื�นชน�ดใดท�2ใช�สารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�นมืากกวี�า เพรูาะเหติ"ใด (น30ามื�นพ�ช เพรูาะส�วีนใหญ�กรูดไขมื�นในน30ามื�นพ�ชเป1นกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี)
- ถื�าจั�ดล3าด�บัน30ามื�นท�2ใช�ในก�จักรูรูมื น30ามื�นชน�ดใดท�2มื�กรูดไขมื�นอ�2มืติ�วีมืากท�2ส"ด (น30ามื�น
ส�ติวี!)(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า น30ามื�นพ�ช
มื�ปรู�มืาณีกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วีมืากกวี�าน30ามื�นส�ติวี!4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัปฏิ�ก�รู�ยาไฮโดรูจั�เนช�น ซึ่42งสามืารูถื
น3าหล�กการูของปฏิ�ก�รู�ยามืาใช�ปรูะโยชน!ได� และคู่อเลสเติอรูอลซึ่42งเป1นไขมื�นท�2พบัในส�วีนติ�าง ๆ ของรู�างกาย โดยเน�นให�น�กเรู�ยนเข�าใจัถื4งผลเส�ยของการูบัรู�โภคู่อาหารูปรูะเภทไขมื�นมืากเก�นไป อาจัท3าให�เก�ดโรูคู่ติ�าง ๆ ติามืมืา รูวีมืถื4งการูน3าไขมื�นและน30ามื�นไปใช�ปรูะโยชน!ในเช�งอ"ติสาหกรูรูมื
(2) แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื ปฏิ�บั�ติ� ก�จักรูรูมื ส�งเกติปรูะโยชน!จัากไขมื�น ติามืข�0นติอนทาง
วี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติด�งน�0- ใส�น30ามื�นพ�ชลงในบั�กเกอรู!ขนาด 250 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
จั3านวีน 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
250
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- เติ�มืสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!เข�มืข�น 2.5 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน 10 ล�กบัาศก!
เซึ่นติ�เมืติรู ลงในของเหลวีในข�0นติอนท�2 1 คู่นให�ผสมืก�น- น3าบั�กเกอรู!ไปติ�0งไฟ้ปรูะมืาณี 10 นาท� รูอให�เยAน- ใช�แท�งแก�วีคู่นสารูเข�2ยสารูท�2เก�ดข40นใส�ในบั�กเกอรู!ขนาด
100 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู แล�วีใส�น30ากล�2น 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูลงไป ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน(4) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดย
ให�ได�ข�อสรู"ปวี�า ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างน30ามื�นพ�ชก�บัเบัสแก�จัะได�สารูผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เรู�ยกวี�า สบั��
(5) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัไขมื�นและน30ามื�นจัากหน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง
รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!
251
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
- โคู่รูงสรู�างของไขมื�นมื�ล�กษ์ณีะเป1นแบับัใด- กรูดไขมื�นในธิ์รูรูมืชาติ�มื�ก�2ชน�ด อะไรูบั�าง- ปฏิ�ก�รู�ยาไฮโดรูจั�เนช�นเก�ดจัากอะไรู เรูาสามืารูถืน3าหล�กการู
ของปฏิ�ก�รู�ยามืาใช�ปรูะโยชน!ได�ในเรู�2องใด
- ถื�าเรูาบัรู�โภคู่อาหารูปรูะเภทไขมื�นมืากเก�นไปจัะมื�ผลติ�อรู�างกายในล�กษ์ณีะใด
- เรูาน3าไขมื�นไปใช�ปรูะโยชน!ในอ"ติสาหกรูรูมืติ�าง ๆ ในล�กษ์ณีะใด
ข��นสรู'ปีน�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัไขมื�นและน30ามื�น โดยรู�วีมืก�น
เข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัไขมื�นและน30ามื�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู�� 1. ภาพชาวีติ�างชาติ�ท�2อาศ�ยอย��ในสภาพอากาศท�2หนาวีเยAน
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
252
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. สารูะส.าคู่�ญโปรูติ�นปรูะกอบัด�วียกรูดแอมื�โนจั3านวีนมืากเช�2อมืติ�อก�นเป1นโซึ่�ยาวี
โปรูติ�นแติ�ละชน�ดแติกติ�างก�นข40นอย��ก�บัโคู่รูงสรู�างในการูเรู�ยงล3าด�บัและส�ดส�วีนของกรูดแอมื�โน (amino acid)
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ด
ของโปรูติ�นและกรูดน�วีคู่ล�อ�ก(วี 3.2 มื. 46/8)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. บัอกชน�ด หน�าท�2 และแหล�งอาหารูท�2มื�โปรูติ�นได� (K)
2. อธิ์�บัายโคู่รูงสรู�างของโปรูติ�นได� (K)
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 21 โปรูติ�น เวิลา
2 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 1 ส�2งมื�ช�วี�ติและกรูะบัวีนการูด3ารูงช�วี�ติชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
253
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. เหAนคู่วีามืส3าคู่�ญของโปรูติ�นท�2มื�ผลท3าให�รู�างกายเจัรู�ญเติ�บัโติ และเล�อกบัรู�โภคู่อาหารูได�อย�างเหมืาะสมื (K)
4. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
5. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
6. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
7. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องโปรูติ�นไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
โปรูติ�น2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��โปรูติ�น
- แหล�งอาหารูท�2ให�โปรูติ�น- องคู่!ปรูะกอบัและโคู่รูงสรู�างโปรูติ�น
6. แนวิที่างบั�รูณาการู
254
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัโปรูติ�น และเล�าปรูะสบัการูณี!ท�2เก�2ยวีก�บัโปรูติ�นติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัโปรูติ�นท�2เรู�ยนรู� �
หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจัส"ขศ4กษ์าและพลศ4กษ์า เล�อกรู�บัปรูะทานอาหารูจัากแหล�งอาหารูท�2
ให�โปรูติ�น เพ�2อการูเจัรู�ญเติ�บัโติของรู�างกาย7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเรู�2องไขมื�นและน30ามื�นท�2ได�เรู�ยนรู� �ผ�านมืาแล�วี โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�น
ด�งน�0- ไขมื�นและน30ามื�นเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลท�2ให�ปรูะโยชน!แก�รู�างกายในเรู�2องใด- ถื�ารู�างกายของคู่นเรูาติ�องการูสารูช�วีโมืเลก"ลท�2มื�ส�วีนช�วียในการูเจัรู�ญเติ�บัโติและซึ่�อมืแซึ่มื
ส�วีนท�2ส4กหรูอ คู่วีรูเล�อกรู�บัปรูะทานอาหารูปรูะเภทใด2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3า
ติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง โปรูติ�น
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�น3าภาพถืาดอาหารูท�2มื�อาหารูอย��ภายในจั3านวีน 2 ถืาดมืาให�น�กเรู�ยนด� ถืาดท�2 1
255
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปรูะกอบัด�วียนมื ถื�2วีเมืลAดแห�ง ไข� และเน�0อส�ติวี! ถืาดท�2 2 ปรูะกอบัด�วียผ�กชน�ดติ�าง ๆ น30า และผลไมื� จัากน�0นคู่รู�ติ�0งปรูะเดAนคู่3าถืามืให�น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายด�งน�0
- น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าอาหารูถืาดใดท�2ช�วียให�รู�างกายเจัรู�ญเติ�บัโติและมื�พ�ฒนาการูท�2ด�
- อาหารูถืาดด�งกล�าวีมื�คู่"ณีสมืบั�ติ�ใด
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าโปรูติ�นจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน
โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า โปรูติ�นเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลท�2ช�วียให�รู�างกายเจัรู�ญเติ�บัโติ
สรู�างและซึ่�อมืแซึ่มืเน�0อเย�2อของรู�างกาย พบัได�ในเน�0อส�ติวี! ไข� นมื และผล�ติภ�ณีฑ์!จัากถื�2วี ซึ่42งมื�อย��ในอาหารู
ท�2วีไป(2) น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืและปฏิ�บั�ติ� ก�จักรูรูมื ส�งเกติการูทดสอบั
โปรูติ�นในอาหารู ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติด�งน�0
- ใส�น30านมืสด 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลองขนาดเลAก เติ�มืสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!เข�มืข�น 2.5 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
- หยดสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติเข�มืข�น 0.1 โมืลติ�อล�ติรู ลงในหลอดทดลองด�งกล�าวี 5 หยด ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง บั�นท4กผล
- ท3าซึ่30าติามืข�0นติอนท�2 1 และ 2 แติ�เปล�2ยนเป1นไข�ขาวีด�บั น30านมืถื�2วีเหล�อง น30าเช�2อมื และน30ามื�นพ�ชแทนน30านมืสด ติามืล3าด�บั
หมืายเหติ' โปรูติ�นมื�สมืบั�ติ�เฉพาะติ�วี คู่�อ เมื�2อท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติในสภาพท�2เป1นเบัสจัะให�สารูส�มื�วีงหรู�อส�มื�วีงอมืชมืพ�
256
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- อาหารูท�2น�กเรู�ยนน3ามืาทดสอบัเก�ดการูเปล�2ยนแปลงใน
ล�กษ์ณีะใด (อาหารูแติ�ละชน�ดท�2น3ามืาทดสอบั ถื�าเก�ดการูเปล�2ยนแปลงเป1นส�ชมืพ�หรู�อส�มื�วีง แสดงวี�ามื�โปรูติ�นอย��ด�วีย แติ�ถื�าไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลงแสดงวี�าไมื�มื�โปรูติ�น)
- การูทดสอบัโปรูติ�นในอาหารูสามืารูถืท3าได�ด�วียวี�ธิ์�การูใด (น3าอาหารูท�2ติ�องการูทดสอบัมืาท3าให�มื�สภาวีะเป1นเบัสด�วียสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! แล�วีจั4งท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติ ถื�าเป1นอาหารูท�2มื�โปรูติ�นสารูละลายจัะเปล�2ยนเป1นส�ชมืพ�หรู�อส�มื�วีง)
- ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู (สารูอาหารูปรูะเภทโปรูติ�นมื�สมืบั�ติ�เฉพาะติ�วี เมื�2อท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติในสภาพท�2เป1นเบัสจัะให�ส�ชมืพ�หรู�อส�มื�วีง เช�น อาหารูปรูะเภทน30านมืสด ไข�ขาวีด�บั ส�วีนอาหารูปรูะเภทคู่ารู!โบัไฮเดรูติ เช�น น30าเช�2อมื และสารูอาหารูปรูะเภทไขมื�น เช�น น30ามื�นพ�ช จัะไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายด�งกล�าวี)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า สารูอาหารู
ปรูะเภทโปรูติ�นมื�สมืบั�ติ�เฉพาะติ�วี เมื�2อท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติในสภาพท�2เป1นเบัสจัะให�ส�ชมืพ�หรู�อส�มื�วีง เรู�ยกการูทดสอบัหาโปรูติ�นในอาหารูน�0วี�า การูทดสอบัไบัย�เรูAติ
4) ข��นขยายคู่วิามืรู��
257
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัการูพ�จัารูณีาคู่"ณีคู่�าทางโภชนาการูของอาหารูท�2ให�โปรูติ�น
และองคู่!ปรูะกอบัและโคู่รูงสรู�างโปรูติ�น ซึ่42งปรูะกอบัด�วียหน�วียย�อยท�2เรู�ยกวี�า กรูดแอมื�โน
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัโปรูติ�นจัากหน�งส�อเรู�ยน
ภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
- โปรูติ�นมื�ปรูะโยชน!ติ�อรู�างกายในเรู�2องใด- เรูาสามืารูถืทดสอบัอาหารูท�2รู�บัปรูะทานวี�ามื�โปรูติ�นหรู�อไมื�ได�
ด�วียวี�ธิ์�ใด และผลท�2ได�เป1นอย�างไรู
- โคู่รูงสรู�างของโปรูติ�นปรูะกอบัด�วียอะไรูบั�างข��นสรู'ปีน�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัโปรูติ�น โดยรู�วีมืก�นเข�ยนเป1น
แผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อ
258
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�งมืโนท�ศน!8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ
แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัโปรูติ�นจัากหน�งส�อ
วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู�� 1. ภาพถืาดอาหารูท�2มื�อาหารูอย��ภายในจั3านวีน 2 ถืาด ถืาดท�2 1
ปรูะกอบัด�วียนมื ถื�2วีเมืลAดแห�ง ไข� และเน�0อส�ติวี! ถืาดท�2 2 ปรูะกอบัด�วียผ�กชน�ดติ�าง ๆ น30า และผลไมื�
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
259
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. สารูะส.าคู่�ญโปรูติ�นท�2มื�ปรูะโยชน!และมื�คู่"ณีคู่�าทางอาหารูแบั�งเป1น 2 กล"�มื คู่�อ
กรูดแอมื�โนท�2จั3าเป1นและกรูดแอมื�โนท�2ไมื�จั3าเป1น ซึ่42งแติ�ละชน�ดจัะมื�โคู่รูงสรู�างท�2แติกติ�างก�น โปรูติ�นมื�บัทบัาทหน�าท�2ท�2ส3าคู่�ญติ�อรู�างกาย เป1นอย�างมืาก โดยเฉพาะทารูกและเดAกซึ่42งอย��ในวี�ยเจัรู�ญเติ�บัโติ คู่วีรูบัรู�โภคู่อาหารูท�2มื�โปรูติ�นในปรู�มืาณีท�2เพ�ยงพอติ�อคู่วีามืติ�องการูของรู�างกาย
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ด
ของโปรูติ�นและกรูดน�วีคู่ล�อ�ก(วี 3.2 มื. 46/8)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของโปรูติ�นได� (K)
2. ทดสอบัสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของโปรูติ�นได� (K)
3. เหAนคู่วีามืส3าคู่�ญของโปรูติ�นท�2มื�ผลท3าให�รู�างกายเจัรู�ญเติ�บัโติ และเล�อกบัรู�โภคู่อาหารูได�อย�างเหมืาะสมื (K)
4. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
5. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
6. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
7. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องโปรูติ�นในรู�างกายไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)
4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื
จัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่าง
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 22 โปรูติ�นในรู�างกาย
เวิลา 1 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 1 ส�2งมื�ช�วี�ติและกรูะบัวีนการูด3ารูงช�วี�ติชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
260
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
วิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
โปรูติ�นในรู�างกาย2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��1. โปรูติ�นในรู�างกาย2. บัทบัาทและหน�าท�2ของโปรูติ�น
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บัโปรูติ�นในรู�างกาย และเล�า
ปรูะสบัการูณี!ท�2เก�2ยวีก�บัโปรูติ�นในรู�างกายติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัโปรูติ�นใน
รู�างกายท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจัส"ขศ4กษ์าและพลศ4กษ์า เล�อกรู�บัปรูะทานอาหารูจัากแหล�งอาหารูท�2
ให�โปรูติ�น เพ�2อการูเจัรู�ญเติ�บัโติของรู�างกาย7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน
261
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเรู�2องโปรูติ�นท�2ได�เรู�ยนรู� �ผ�านมืาแล�วี โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�น
ด�งน�0- โปรูติ�นปรูะกอบัด�วียหน�วียย�อยท�2เรู�ยกวี�าอะไรู (กรูดแอมื�โน)
- โปรูติ�นในธิ์รูรูมืชาติ�มื�การูเรู�ยงล3าด�บัของกรูดแอมื�โนท�2เหมื�อนก�นท�0งหมืดหรู�อไมื�
ล�กษ์ณีะใด- น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าโปรูติ�นในรู�างกายมื�ล�กษ์ณีะการูเรู�ยงล3าด�บัของกรูดแอมื�โนเหมื�อน
โปรูติ�นในธิ์รูรูมืชาติ�หรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3า
ติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง โปรูติ�นในรู�างกาย
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�น3าติารูางแสดงกรูดแอมื�โน 20 ชน�ดท�2พบัในโปรูติ�นส�วีนมืากมืาให�น�กเรู�ยนด� แล�วี
ติ�0งปรูะเดAนคู่3าถืามืให�น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายด�งน�0- กรูดแอมื�โนแติ�ละชน�ดมื�โคู่รูงสรู�างท�2เหมื�อนหรู�อแติกติ�าง
ก�นในล�กษ์ณีะใด- ถื�าเปล�2ยนติ3าแหน�งของกรูดแอมื�โนจัะท3าให�หน�าท�2การูท3างาน
ของโปรูติ�นเปล�2ยนแปลงไปหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา
262
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์าโปรูติ�นในรู�างกายจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วีย
อธิ์�บัายให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า กรูดแอมื�โนแติ�ละชน�ดมื�โคู่รูงสรู�างท�2แติกติ�างก�นข40นอย��ก�บัหมื�� R ท3าให�การู
จั�ดเรู�ยงติ�วีของกรูดแอมื�โนในโปรูติ�นแติ�ละชน�ดมื�ล�กษ์ณีะท�2แติกติ�างก�น(2) น�กเรู�ยนแบั�งกล"�มืและปฏิ�บั�ติ� ก�จักรูรูมื ส3ารูวีจัการูเรู�ยงติ�วี
ของกรูดแอมื�โน ติามืข�0นติอนทางวี�ทยาศาสติรู! โดยใช�ท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการูส�งเกติด�งน�0
- น3ากรูะดาษ์มืาติ�ดเป1นรู�ปวีงกลมื ส�2เหล�2ยมื และสามืเหล�2ยมืให�มื�ขนาดกวี�างปรูะมืาณี 1 ซึ่มื. อย�างละ 4 แผ�น โดยให�กรูะดาษ์รู�ปหน42ง ๆ แทนกรูดแอมื�โนชน�ดหน42ง ๆ
- น3ากรูะดาษ์รู�ปวีงกลมื ส�2เหล�2ยมื และสามืเหล�2ยมือย�างละ 3
แผ�น มืาเรู�ยงติ�อก�นให�มื�รู�ปแบับัไมื�ซึ่30าก�น โดยจัะเรู�ยงรู�ปอะไรูก�อนหล�งกAได� แล�วีวีาดรู�ปแบับัการูเรู�ยงท�2ได�ท�0งหมืด
- ท3าเช�นเด�ยวีก�บัข�0นติอนท�2 2 โดยเพ�2มืจั3านวีนกรูะดาษ์เป1นอย�างละ 4 แผ�น
3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ลท�2ได�จัากใบังาน
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- น�กเรู�ยนคู่�ดวี�ารู�ปแบับัและจั3านวีนของกรูะดาษ์มื�ผลติ�อการู
จั�ดเรู�ยงหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
263
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(มื�ผล เพรูาะย�2งมื�จั3านวีนและรู�ปแบับัของกรูะดาษ์มืากข40นเท�าใด กAสามืารูถืเรู�ยงติ�อก�นเป1นรู�ปแบับัติ�าง ๆ ท�2ไมื�ซึ่30าก�นได�มืากข40นเท�าน�0น)
- น�กเรู�ยนสามืารูถืจั�ดเรู�ยงกรูะดาษ์เป1นรู�ปแบับัติ�าง ๆ โดยไมื�ซึ่30าก�นได�ก�2รู�ปแบับั (พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน)
- ก�จักรูรูมืน�0ใช�กรูะดาษ์ท�2มื�รู�ปแบับัติ�าง ๆ ก�นเพ�2อแทนส�2งใด (กรูดแอมื�โน)
- ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู (การูจั�ดเรู�ยงติ�วีของกรูะดาษ์รู�ปแบับัติ�าง ๆ ท�2ไมื�ซึ่30าก�น เปรู�ยบัเท�ยบัได�ก�บัการูจั�ดเรู�ยงติ�วีของกรูดแอมื�โน ย�2งมื�จั3านวีนและชน�ดของกรูดแอมื�โนเพ�2มืมืากข40นเท�าใด กAจัะสามืารูถืเรู�ยงติ�วีและเช�2อมืติ�อก�นเป1นโปรูติ�นชน�ดติ�าง ๆ ได�มืากข40น)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า การู
จั�ดเรู�ยงติ�วีของกรูดแอมื�โน ย�2งมื�จั3านวีนและชน�ดของกรูดแอมื�โนเพ�2มืมืากข40นเท�าใด กAจัะสามืารูถืเรู�ยงติ�วีและเช�2อมืติ�อก�นเป1นโปรูติ�นชน�ดติ�าง ๆ ได�มืากข40น
4) ข��นขยายคู่วิามืรู��(1) คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืเก�2ยวีก�บัการูแปลงสภาพโปรูติ�นและบัทบัาทและหน�าท�2ของโปรูติ�น
ซึ่42งมื�คู่วีามืจั3าเป1นติ�อรู�างกาย โดยเฉพาะในวี�ยทารูกและวี�ยเดAกคู่วีรูได�รู�บัโปรูติ�นในปรู�มืาณีท�2เพ�ยงพอและเหมืาะสมืติ�อคู่วีามืติ�องการูของรู�างกาย
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บัโปรูติ�นในรู�างกายจัาก
หน�งส�อเรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
264
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
- อะไรูท3าให�กรูดแอมื�โนแติ�ละชน�ดมื�โคู่รูงสรู�างท�2แติกติ�างก�น- โปรูติ�นมื�บัทบัาทและหน�าท�2ท�2ส3าคู่�ญติ�อรู�างกายในล�กษ์ณีะใด
ข��นสรู'ปีน�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บัโปรูติ�นในรู�างกาย โดยรู�วีมืก�น
เข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ แบั�งน�กเรู�ยนเป1นกล"�มื ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัโปรูติ�นในรู�างกายจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู�� 1. ติารูางแสดงกรูดแอมื�โน 20 ชน�ดท�2พบัในโปรูติ�นส�วีนมืาก
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณี!แบับั ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
265
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �............................................................. แนวีทาง
266
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. สารูะส.าคู่�ญกรูดน�วีคู่ล�อ�กเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลท�2ส3าคู่�ญติ�อกรูะบัวีนการูของส�2งมื�
ช�วี�ติ เน�2องจัากเป1นหน�วียพ�0นฐานของสารูพ�นธิ์"กรูรูมืของส�2งมื�ช�วี�ติท"กชน�ด พบัอย��ในน�วีเคู่ล�ยสและไซึ่โทพลาซึ่4มืของเซึ่ลล!ส�2งมื�ช�วี�ติ
2. ติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��นทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ด
ของโปรูติ�นและกรูดน�วีคู่ล�อ�ก(วี 3.2 มื. 46/8)
3. จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. อธิ์�บัายโคู่รูงสรู�างและหน�าท�2ของกรูดน�วีคู่ล�อ�กได� (K)
2. เหAนคู่วีามืส3าคู่�ญของกรูดน�วีคู่ล�อ�กท�2มื�ผลท3าให�รู�างกายเจัรู�ญเติ�บัโติ (K)
3. มื�คู่วีามืสนใจัใฝึIรู� �หรู�ออยากรู� �อยากเหAน (A)
4. พอใจัในปรูะสบัการูณี!การูเรู�ยนรู� �ท�2เก�2ยวีก�บัวี�ทยาศาสติรู! (A)
5. ท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นอย�างสรู�างสรูรูคู่! (A)
6. ส�2อสารูและน3าคู่วีามืรู� �เรู�2องกรูดน�วีคู่ล�อ�กไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� (P)4. การูวิ�ดและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��
ด�านคู่วิามืรู�� (K) ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื
และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (A)
ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการู (P)
1. ซึ่�กถืามืคู่วีามืรู� �เรู�2อง
กรูดน�วีคู่ล�อ�ก
1. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
1. ปรูะเมื�นท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู ทางวี�ทยาศาสติรู!
แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�& 23 กรูดน�วีคู่ล�อ�ก
เวิลา 1 ชั้�&วิโมืงสารูะที่�& 1 ส�2งมื�ช�วี�ติและกรูะบัวีนการูด3ารูงช�วี�ติชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 46
267
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ปรูะเมื�นก�จักรูรูมืฝึ/กท�กษ์ะ รูะหวี�างเรู�ยน3. ทดสอบัหล�งเรู�ยน
2. ปรูะเมื�นเจัติคู่ติ�ติ�อวี�ทยาศาสติรู! เป1นรูายบั"คู่คู่ล
2. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูคู่�ด3. ปรูะเมื�นท�กษ์ะการูแก�ปDญหา4. ปรูะเมื�นพฤติ�กรูรูมืในการู ปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเป1น รูายบั"คู่คู่ลหรู�อรูายกล"�มื
5. สารูะการูเรู�ยนรู��กรูดน�วีคู่ล�อ�ก
6. แนวิที่างบั�รูณาการูภาษ์าไทย เข�ยนบัรูรูยายเก�2ยวีก�บักรูดน�วีคู่ล�อ�ก และเล�า
ปรูะสบัการูณี!ท�2เก�2ยวีก�บักรูดน�วีคู่ล�อ�กติามืท�2น�กเรู�ยนได�ปรูะสบัมืา
ภาษ์าติ�างปรูะเทศ ฟ้Dง พ�ด อ�าน และเข�ยนคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บักรูดน�วีคู่ล�อ�ก
ท�2เรู�ยนรู� �หรู�อท�2น�กเรู�ยนสนใจั
7. กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ข��นน.าเข�าส��บัที่เรู�ยน1) คู่รู�ทบัทวีนคู่วีามืรู� �เด�มืเก�2ยวีก�บัโปรูติ�นท�2ได�เรู�ยนรู� �ผ�านมืาแล�วี โดยคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�น
ด�งน�0- โปรูติ�นเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลท�2มื�บัทบัาทหน�าท�2ติ�อรู�างกายในเรู�2องใด (การูเจัรู�ญเติ�บัโติ)
268
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- ในส�2งมื�ช�วี�ตินอกจัากการูเจัรู�ญเติ�บัโติของรู�างกายแล�วี การูถื�ายทอดล�กษ์ณีะทาง
พ�นธิ์"กรูรูมืกAเป1นกรูะบัวีนการูหน42งท�2ส3าคู่�ญ น�กเรู�ยนคู่�ดวี�ามื�สารูช�วีโมืเลก"ลใดท�2ท3าหน�าท�2คู่วีบัคู่"มื
กรูะบัวีนการูถื�ายทอดล�กษ์ณีะทางพ�นธิ์"กรูรูมืในส�2งมื�ช�วี�ติหรู�อไมื� 2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นติอบัคู่3าถืามืและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัคู่3า
ติอบัของคู่3าถืามื เพ�2อเช�2อมืโยงไปส��การูเรู�ยนรู� �เรู�2อง กรูดน�วีคู่ล�อ�ก
ข��นจั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��จั�ดก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �โดยใช�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � ซึ่42งมื�ข� 0น
ติอนด�งน�01) ข��นสรู�างคู่วิามืสนใจั
(1) คู่รู�น3าโคู่รูงสรู�างเกล�ยวีคู่��ของ DNA มืาให�น�กเรู�ยนด� แล�วีคู่รู�ใช�คู่3าถืามืกรูะติ"�นด�งน�0
- รู�ปน�0คู่�อรู�ปอะไรู- น�กเรู�ยนคู่�ดวี�าโคู่รูงสรู�างด�งกล�าวีมื�สารูช�วีโมืเลก"ลท�2
เก�2ยวีข�องก�บัการูถื�ายทอดล�กษ์ณีะทางพ�นธิ์"กรูรูมืหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นอภ�ปรูายหาคู่3าติอบัเก�2ยวีก�บัคู่3าถืามืติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของแติ�ละคู่น
2) ข��นส.ารูวิจัและคู่�นหา(1) ให�น�กเรู�ยนศ4กษ์ากรูดน�วีคู่ล�อ�กจัากใบัคู่วีามืรู� �หรู�อในหน�งส�อเรู�ยน โดยคู่รู�ช�วียอธิ์�บัาย
ให�น�กเรู�ยนเข�าใจัวี�า กรูดน�วีคู่ล�อ�กเป1นสารูช�วีโมืเลกล"ท�2ท3าหน�าท�2หล�กในการูถื�ายทอดข�อมื�ลทาง
พ�นธิ์"กรูรูมืในส�2งมื�ช�วี�ติ พบัในน�วีเคู่ล�ยสของเซึ่ลล!ส�2งมื�ช�วี�ติ มื� 2 ชน�ด คู่�อ DNA และ RNA
(2) แบั�งน�กเรู�ยนกล"�มืละ 56 คู่น ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บักรูดน�วีคู่ล�อ�ก โดยด3าเน�นการู
ติามืข�0นติอนด�งน�0
269
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- แติ�ละกล"�มืวีางแผนการูส�บัคู่�นข�อมื�ล โดยแบั�งห�วีข�อย�อยให�เพ�2อนสมืาช�กช�วียก�น
ส�บัคู่�นติามืท�2สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นก3าหนดห�วีข�อย�อย
- สมืาช�กแติ�ละกล"�มืช�วียก�นส�บัคู่�นข�อมื�ลติามืห�วีข�อท�2กล"�มืของตินเองรู�บัผ�ดชอบั โดย
การูส�บัคู่�นจัากหน�งส�อ วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ
- สมืาช�กกล"�มืน3าข�อมื�ลท�2ส�บัคู่�นได�มืารูายงานให�เพ�2อน ๆ
สมืาช�กในกล"�มืฟ้Dง รูวีมืท�0งรู�วีมืก�นอภ�ปรูายซึ่�กถืามืจันคู่าดวี�าสมืาช�กท"กคู่นมื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเข�าใจัท�2ติรูงก�น
- สมืาช�กกล"�มืช�วียก�นสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�ท�0งหมืดเป1นผลงานของกล"�มื
3) ข��นอธ�บัายและลงข�อสรู'ปี(1) น�กเรู�ยนแติ�ละกล"�มืส�งติ�วีแทนกล"�มืน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืหน�าช� 0นเรู�ยน(2) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นอภ�ปรูายและหาข�อสรู"ปจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยใช�แนวี
คู่3าถืามืติ�อไปน�0- หน�วียย�อยของกรูดน�วีคู่ล�อ�กเรู�ยกวี�าอะไรู (น�วีคู่ล�โอไทด!)- น�วีคู่ล�โอไทด!แติ�ละหน�วียปรูะกอบัด�วียส�วีนย�อยก�2ส�วีน อะไรู
บั�าง (3 ส�วีน คู่�อ หมื��ฟ้อสเฟ้ติ น30าติาลท�2มื�คู่ารู!บัอน 5 อะติอมื และเบัสท�2มื�ไนโติรูเจันเป1นองคู่!
ปรูะกอบั)
- โคู่รูงสรู�างของ DNA และ RNA มื�ล�กษ์ณีะเป1นแบับัใด
(โคู่รูงสรู�างของ DNA
ปรูะกอบัด�วียน�วีคู่ล�โอไทด!สายยาวี 2 สายพ�นก�นเป1นเกล�ยวีคู่��แบับับั�นไดเวี�ยน ปรูะกอบัด�วียน30าติาล
270
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ด�ออกซึ่�ไรูโบัสย4ดเกาะก�นด�วียคู่��เบัส คู่�อ ก�วีน�นก�บัไซึ่โทซึ่�น และแอด�น�นก�บัไทมื�น ส�วีนโคู่รูงสรู�างของ
RNA ปรูะกอบัด�วียสายน�วีคู่ล�โอไทด!เหมื�อนใน DNA แติ�น30าติาลของ
RNA เป1นไรูโบัสย4ดเกาะก�นด�วียคู่��เบัสแอด�น�นก�บัย�รูาซึ่�ลแทนไทมื�น)
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปผลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื โดยให�ได�ข�อสรู"ปวี�า กรูด
น�วีคู่ล�อ�กแบั�งเป1น 2 ชน�ด คู่�อ DNA และ RNA พบัในน�วีเคู่ล�ยสของเซึ่ลล! ท3าหน�าท�2ถื�ายทอดข�อมื�ลทาง
พ�นธิ์"กรูรูมืของส�2งมื�ช�วี�ติ4) ข��นขยายคู่วิามืรู�� (1) น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บักรูดน�วีคู่ล�อ�กจัากหน�งส�อ
วีารูสารู สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น
(2) น�กเรู�ยนคู่�นคู่วี�าบัทคู่วีามืหรู�อคู่3าศ�พท!ภาษ์าอ�งกฤษ์เก�2ยวีก�บักรูดน�วีคู่ล�อ�กจัากหน�งส�อ
เรู�ยนภาษ์าอ�งกฤษ์หรู�ออ�นเทอรู!เนAติ และน3าเสนอให�เพ�2อนในห�องฟ้Dง
รูวีบัรูวีมืคู่3าศ�พท!พรู�อมืท�0งคู่3าแปลลงสมื"ดส�งคู่รู�
5) ข��นปีรูะเมื�น(1) คู่รู�ให�น�กเรู�ยนแติ�ละคู่นพ�จัารูณีาวี�าจัากห�วีข�อท�2เรู�ยนมืาและการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื มื�จั"ด
ใดบั�างท�2ย�งไมื�เข�าใจัหรู�อย�งมื�ข�อสงส�ย ถื�ามื� คู่รู�ช�วียอธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืให�น�กเรู�ยนเข�าใจั(2) น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นปรูะเมื�นการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืกล"�มืวี�ามื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่ใด และได�มื�
การูแก�ไขอย�างไรูบั�าง
271
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
(3) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนเก�2ยวีก�บัปรูะโยชน!ท�2ได�รู�บัจัากการูปฏิ�บั�ติ�
ก�จักรูรูมื และการูน3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�ไปใช�ปรูะโยชน!(4) คู่รู�ทดสอบัคู่วีามืเข�าใจัของน�กเรู�ยนโดยการูให�ติอบัคู่3าถืามื
เช�น
- กรูดน�วีคู่ล�อ�กมื�คู่วีามืส3าคู่�ญติ�อรู�างกายในล�กษ์ณีะใด- DNA และ RNA คู่�ออะไรู มื�หน�าท�2แติกติ�างก�นในล�กษ์ณีะใด
ข��นสรู'ปี1) น�กเรู�ยนและคู่รู�รู�วีมืก�นสรู"ปเก�2ยวีก�บักรูดน�วีคู่ล�อ�ก โดยรู�วีมืก�น
เข�ยนเป1นแผนท�2คู่วีามืคู่�ดหรู�อผ�งมืโนท�ศน!
2) คู่รู�ด3าเน�นการูทดสอบัหล�งเรู�ยน โดยให�น�กเรู�ยนท3าแบับัทดสอบัหล�งเรู�ยนเพ�2อวี�ดคู่วีามืก�าวีหน�า/ผลส�มืฤทธิ์�(ทางการูเรู�ยนรู� � หน�วียการูเรู�ยนรู� �ท�2 5
8. ก�จักรูรูมืเสนอแนะ ให�น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บักรูดน�วีคู่ล�อ�กจัากหน�งส�อ วีารูสารู
สารูาน"กรูมืวี�ทยาศาสติรู! สารูาน"กรูมืส3าหรู�บัเยาวีชน และอ�นเทอรู!เนAติ รูวีมืท�0งน3าข�อมื�ลท�2คู่�นคู่วี�าได�มืาจั�ดท3าเป1นรูายงาน หรู�อจั�ดป@ายน�เทศให�เพ�2อน ๆ
ได�ทรูาบัเพ�2อแลกเปล�2ยนเรู�ยนรู� �ก�น9. ส�&อ/แหล�งการูเรู�ยนรู�� 1. โคู่รูงสรู�างเกล�ยวีคู่��ของ DNA
2. หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู� �พ�0นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46 บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด
3. ส�2อการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด4. แบับัฝึ/กท�กษ์ะ สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ช�0นมื�ธิ์ยมืศ4กษ์าป;ท�2 46
บัรู�ษ์�ท ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด10. บั�นที่!กหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��
272
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
บัรูรูณาน'กรูมื
คู่ณีะกรูรูมืการูการูศ4กษ์าแห�งชาติ�, สถืาบั�น. หลากหลายวิ�ธ�การูสอนของคู่รู�ติ�นแบับั 2541 วิ�ชั้า
วิ�ที่ยาศึาสติรู). กรู"งเทพฯ : พ�มืพ!ด�การูพ�มืพ!, 2542.
ช�ยฤทธิ์�( ศ�ลาเดช. คู่��มื�อการูเข�ยนแผนการูสอนที่�&เน�นผ��เรู�ยนเปี4นส.าคู่�ญ รูะด�บัมื�ธยมืศึ!กษา.
กรู"งเทพฯ : จั�นพ�บัล�ชช�2ง, 2545.
ท�ศนา แขมืมืณี�. 14 วิ�ธ�สอนส.าหรู�บัคู่รู�มื�ออาชั้�พื้. กรู"งเทพฯ : ส3าน�กพ�มืพ!แห�งจั"ฬาลงกรูณี!
มืหาวี�ทยาล�ย, 2544.
บั�ญชา แสนทวี� และคู่ณีะ. ส�&อการูเรู�ยนรู�� สารูและสมืบั�ติ�ของสารู สมืบั�รูณ)แบับั ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�&
4-6. กรู"งเทพฯ: ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช, 2551.
______ . หน�งส�อปีฏิ�บั�ติ�การูวิ�ที่ยาศึาสติรู) สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6.
กรู"งเทพฯ : ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด, 2549.
______ . หน�งส�อเรู�ยนสารูะการูเรู�ยนรู��พื้��นฐาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู ชั้��นมื�ธยมืศึ!กษาปี$ที่�& 4–6.
กรู"งเทพฯ : ส3าน�กพ�มืพ!วี�ฒนาพาน�ช จั3าก�ด, 2549.
1. คู่วีามืส3าเรูAจัในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.................................................................... แนวีทางการูพ�ฒนา...................................................................................... 2. ปDญหา/อ"ปสรูรูคู่ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �.............................................................
273
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
วี�ฒนาพรู รูะง�บัท"กข!. เที่คู่น�คู่และก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู��ที่�&เน�นผ��เรู�ยนเปี4นส.าคู่�ญ ติามืหล�กส�ติรู
การูศึ!กษาข��นพื้��นฐาน พื้.ศึ. 2544. กรู"งเทพฯ : พรู�กหวีานกรูาฟ้ฟ้Bคู่, 2545.
ศ4กษ์าธิ์�การู, กรูะทรูวีง. การูจั�ดสารูะการูเรู�ยนรู�� กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) ติามืหล�กส�ติรู
การูศึ!กษาข��นพื้��นฐาน พื้'ที่ธศึ�กรูาชั้ ๒๕๔๔. กรู"งเทพฯ : โรูงพ�มืพ!คู่"รู"สภาลาดพรู�าวี, 2546.
______ . หล�กส�ติรูแกนกลางการูศึ!กษาข��นพื้��นฐาน พื้'ที่ธศึ�กรูาชั้ ๒๕๕๑. (มื.ป.ท.), (มื.ป.ป).
ส"วี�ทย! มื�ลคู่3า และอรูท�ย มื�ลคู่3า. 21 วิ�ธ�จั�ดการูเรู�ยนรู��เพื้�&อพื้�ฒนากรูะบัวินการูคู่�ด. พ�มืพ!คู่รู�0งท�2 2,
กรู"งเทพฯ : โรูงพ�มืพ!ภาพพ�มืพ!, 2545.Wiggins, G., and Mc Tighe, J. Understanding by Design. Expanded 2nd ed., Virginia
USA: Association for Supervition and Curriculum Development (ASCD), 2005.
ติอนที่�& 3เอกสารู/คู่วิามืรู��เสรู�มืส.าหรู�บัคู่รู�
274
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เอกสารู/คู่วีามืรู� �เสรู�มืส3าหรู�บัคู่รู� ปรูะกอบัด�วียส�วีนติ�าง ๆ ด�งน�0 มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู� � ติ�วีช�0วี�ด และสารูะการูเรู�ยนรู� �แกนกลาง กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� � วี�ทยาศาสติรู! สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 กรูะบัวีนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2ใช�ในกล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! แฟ้@มืสะสมืผลงาน (Portfolio)
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับั Backward Design
รู�ปแบับัแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �รูายช�2วีโมืง ใบังาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 แบับัทดสอบัก�อนและหล�งเรู�ยน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46 เคู่รู�2องมื�อปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ด�านคู่"ณีธิ์รูรูมื จัรู�ยธิ์รูรูมื และเจัติคู่ติ�ทาง วี�ทยาศาสติรู! เคู่รู�2องมื�อปรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู� �ด�านท�กษ์ะ/กรูะบัวีนการู เคู่รู�2องมื�อปรูะเมื�นสมืรูรูถืนะทางวี�ทยาศาสติรู!และภารูะงานของน�กเรู�ยนโดยใช�มื�ติ� คู่"ณีภาพ (Rubrics)
275
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
มืาติรูฐานการูเรู�ยนรู�� ติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$ และสารูะการูเรู�ยนรู��แกนกลาง กล'�มืสารูะการูเรู�ยนรู��วิ�ที่ยาศึาสติรู) สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื.46สารูะที่�& 3 : สารูและสมืบั�ติ�ของสารูมืาติรูฐาน วิ 3.1 เข�าใจัสมืบั�ติ�ของสารู คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างสมืบั�ติ�ของสารูก�บัโคู่รูงสรู�างและแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ มื�กรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � และจั�ติวี�ทยาศาสติรู! ส�2อสารูส�2งท�2เรู�ยนรู� �และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ปรูะโยชน!
ติ�วิชั้��วิ�ด สารูะการูเรู�ยนรู��แกนกลาง1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายโคู่รูงสรู�างอะติอมืและส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!ของธิ์าติ"
- น�กวี�ทยาศาสติรู!ใช�ข�อมื�ลจัากการูศ4กษ์าโคู่รูงสรู�างอะติอมื สรู�างแบับัจั3าลองอะติอมืแบับัติ�าง ๆ ท�2มื�พ�ฒนาการูอย�างติ�อเน�2อง- อะติอมืปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่มื�ลฐานส3าคู่�ญ 3 ชน�ด คู่�อ โปรูติอน
น�วีติรูอน และอ�เลAกติรูอน จั3านวีนโปรูติอนในน�วีเคู่ล�ยสเรู�ยกวี�า เลขอะติอมื ผลรูวีมืของจั3านวีนโปรูติอนก�บัน�วีติรูอนเรู�ยกวี�า เลขมืวีล
ติ�วีเลขท�0งสองน�0จัะปรูากฏิอย��ในส�ญล�กษ์ณี!น�วีเคู่ล�ยรู!ของไอโซึ่โทปติ�าง ๆ ของธิ์าติ"
2. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมื คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างอ�เลAกติรูอนในรูะด�บัพล�งงานนอกส"ดก�บัสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"และการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา
- อ�เลAกติรูอนในอะติอมืของธิ์าติ"จัะจั�ดเรู�ยงอย��ในรูะด�บัพล�งงานติ�าง ๆ
และในแติ�ละรูะด�บัพล�งงานจัะมื�จั3านวีนอ�เลAกติรูอนเป1นคู่�าเฉพาะ- อ�เลAกติรูอนในรูะด�บัพล�งงานนอกส"ดจัะแสดงสมืบั�ติ�บัางปรูะการูของ
276
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ธิ์าติ" เช�น คู่วีามืเป1นโลหะ อโลหะ และเก�2ยวีข�องก�บัการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของธิ์าติ"น� 0น
3. อธิ์�บัายการูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"และท3านายแนวีโน�มืสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ"
- ติารูางธิ์าติ"ปDจัจั"บั�นจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"ติามืเลขอะติอมืและอาศ�ยสมืบั�ติ�ท�2คู่ล�ายก�นท3าให�สามืารูถืท3านายแนวีโน�มืสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ"ได�
4. วี�เคู่รูาะห!และอธิ์�บัายการูเก�ดพ�นธิ์ะเคู่มื�ในโคู่รูงผล4กและในโมืเลก"ลของสารู
- แรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างไอออนหรู�ออะติอมืของธิ์าติ"ให�อย��รูวีมืก�นเป1นโคู่รูงผล4กหรู�อโมืเลก"ลเรู�ยกวี�าพ�นธิ์ะเคู่มื�- พ�นธิ์ะเคู่มื�แบั�งออกเป1นพ�นธิ์ะไอออน�ก พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนติ!และพ�นธิ์ะโลหะ
ติ�วิชั้��วิ�ด สารูะการูเรู�ยนรู��แกนกลาง5. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างจั"ดเด�อด
จั"ดหลอมืเหลวีและสถืานะของสารูก�บัแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ของสารู
- จั"ดเด�อด จั"ดหลอมืเหลวี และสถืานะของสารูมื�คู่วีามืเก�2ยวีข�องก�บัแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอน"ภาคู่ของสารูน�0น สารูท�2อน"ภาคู่ย4ดเหน�2ยวีก�นด�วียแรูงย4ดเหน�2ยวีหรู�อพ�นธิ์ะเคู่มื�ท�2แขAงแรูงจัะมื�จั"ดเด�อดและจั"ดหลอมืเหลวีส�ง สารูในสถืานะของแขAง อน"ภาคู่ย4ดเหน�2ยวีก�นด�วียแรูงท�2แขAงแรูงกวี�าสารูในสถืานะของเหลวีและแกCส ติามืล3าด�บั
มืาติรูฐาน วิ 3.2 : เข�าใจัหล�กการูและธิ์รูรูมืชาติ�ของการูเปล�2ยนแปลงสถืานะของสารู การูเก�ดสารูละลาย การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� มื�กรูะบัวีนการูส�บั
277
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เสาะหาคู่วีามืรู� � และจั�ติวี�ทยาศาสติรู! ส�2อสารูส�2งท�2เรู�ยนรู� �และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ปรูะโยชน!
ติ�วิชั้��วิ�ด สารูะการูเรู�ยนรู��แกนกลาง1. ทดลอง อธิ์�บัาย และเข�ยนสมืการูของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2วีไปท�2พบัในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น รูวีมืท�0งอธิ์�บัายผลของสารูเคู่มื�ท�2มื�ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
- ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นจัะพบัเหAนปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จั3านวีนมืาก ท�0งท�2เก�ดในธิ์รูรูมืชาติ�และมืน"ษ์ย!เป1นผ��กรูะท3า
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�เข�ยนแทนด�วียสมืการูเคู่มื�- มืน"ษ์ย!น3าสารูเคู่มื�มืาใช�ปรูะโยชน!ท�0งในบั�าน ในทางการูเกษ์ติรูและอ"ติสาหกรูรูมื แติ�สารูเคู่มื�บัางชน�ดเป1นอ�นติรูายติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
2. ทดลองและอธิ์�บัายอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�และน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ปรูะโยชน!
- ปรู�มืาณีของสารูติ�0งติ�นหรู�อผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เปล�2ยนแปลงไปติ�อหน�วียเวีลา เรู�ยกวี�า อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�และปรู�มืาณีของสารูท�2เปล�2ยนแปลงไปน�0น อาจัวี�ดจัากคู่�าคู่วีามืเข�มืข�น ปรู�มืาติรู หรู�อมืวีลของสารู ซึ่42งข40นอย��ก�บัล�กษ์ณีะของสารู- คู่วีามืเข�มืข�น พ�0นท�2ผ�วี อ"ณีหภ�มื� ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาเป1นปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� การูคู่วีบัคู่"มืปDจัจั�ยเหล�าน�0เพ�2อท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดข40นในอ�ติรูาท�2เหมืาะสมื
สามืารูถืน3าไปใช�ให�เป1นปรูะโยชน!ได�
278
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอธิ์�บัายการูเก�ดปBโติรูเล�ยมื กรูะบัวีนการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�และการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บั
-การูสลายติ�วีของซึ่ากพ�ชซึ่ากส�ติวี!ท�2ท�บัถืมือย��ใติ�ทะเลอย�างติ�อเน�2องภายใติ�อ"ณีหภ�มื�และคู่วีามืด�นส�งนานน�บัล�านป;จัะเก�ดเป1นปBโติรูเล�ยมื โดยมื�ได�ท�0งสถืานะของแขAง ของเหลวี
และแกCส ซึ่42งมื�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนหลายชน�ดรูวีมืก�นและอาจัมื�สารูปรูะกอบัอ�2น ๆ ปะปนอย��ด�วีย-การูน3าแกCสธิ์รูรูมืชาติ�มืาใช�ปรูะโยชน!จัะติ�องผ�านกรูะบัวีนการูแยกแกCส ส�วีนของเหลวีหรู�อน30ามื�นด�บัจัะแยกโดยการูกล�2นล3าด�บัส�วีน
4. ส�บัคู่�นข�อมื�ลและอภ�ปรูายการูน3าผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�และการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บัไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลของผล�ติภ�ณีฑ์!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
-มื�เทน อ�เทน โพรูเพน และบั�วีเทนเป1นผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากการูแยกแกCสธิ์รูรูมืชาติ�และการูกล�2นล3าด�บัส�วีนน30ามื�นด�บั น3ามืาใช�เป1นเช�0อเพล�งและสารูติ�0งติ�น ส�วีนผล�ติภ�ณีฑ์!อ�2น ๆ ซึ่42งมื�จั3านวีนอะติอมืคู่ารู!บัอนเพ�2มืข40นน3าไปใช�ปรูะโยชน!แติกติ�างก�น-การูส�มืผ�สติ�วีท3าละลายและไฮโดรูคู่ารู!บัอนบัางชน�ดในรู�ปของไอและของท�2ใช�แล�วี อาจัเป1นอ�นติรูายติ�อส"ขภาพได� รูวีมืถื4งการูก3าจั�ดอย�างไมื�ถื�กวี�ธิ์�กAจัะมื�ผลติ�อส�2งแวีดล�อมืด�วีย
5. ทดลองและอธิ์�บัายการูเก�ดพอล� -พอล�เมือรู!เป1นสารูปรูะกอบัท�2มื�
279
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เมือรู! สมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู! โมืเลก"ลขนาดใหญ� เก�ดจัากมือนอเมือรู!จั3านวีนมืากเช�2อมืติ�อก�นด�วียพ�นธิ์ะโคู่เวีเลนติ! มื�ท�0งท�2เก�ดในธิ์รูรูมืชาติ�และส�งเคู่รูาะห!ข40น-ปฏิ�ก�รู�ยาท�2มือนอเมือรู!รูวีมืก�นเป1นพอล�เมือรู!เรู�ยกวี�า ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�น ซึ่42งอาจัเป1นแบับัคู่วีบัแน�นหรู�อแบับัติ�อเติ�มื-พอล�เมือรู!มื�หลายชน�ดแติ�ละชน�ดอาจัมื�สมืบั�ติ�บัางปรูะการูเหมื�อนก�นและบัางปรูะการูแติกติ�างก�น
6. อภ�ปรูายการูน3าพอล�เมือรู!ไปใช�ปรูะโยชน! รูวีมืท�0งผลท�2เก�ดจัากการูผล�ติและใช�พอล�เมือรู!ติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื
-พอล�เมือรู!น3าไปใช�ปรูะโยชน!ได�แติกติ�างก�นติามืสมืบั�ติ�ของพอล�เมือรู!ชน�ดน�0น ๆ เช�น ใช�พลาสติ�กท3าภาชนะ ใช�เส�นใยส�งเคู่รูาะห!ท3าเคู่รู�2องน"�งห�มื-พอล�เมือรู!ส�งเคู่รูาะห!ท�2น3าไปใช�ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นบัางชน�ดสลายติ�วียาก การูใช�อย�างฟ้" Iมืเฟ้Jอยและไมื�รูะมื�ดรูะวี�งอาจัก�อให�เก�ดปDญหาติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมืได�
7. ทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั
ปรูะโยชน!และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ดของคู่ารู!โบัไฮเดรูติ
- คู่ารู!โบัไฮเดรูติจั�ดเป1นแหล�งพล�งงานของส�2งมื�ช�วี�ติ พบัได�ท�2วีไปในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น เช�น น30าติาล แป@ง
เซึ่ล�โลส และไกลโคู่รูเจัน โดยมื�น30าติาลเป1นหน�วียย�อยท�2ส3าคู่�ญ ซึ่42งปรูะกอบัด�วียธิ์าติ" C H และ O การูติรูวีจัสอบัชน�ดของน30าติาลท3าได�โดย
280
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ใช�สารูละลายเบัเนด�กติ!8. ทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั
ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ดของไขมื�นและน30ามื�น
- ไขมื�นและน30ามื�นเป1นสารูปรูะกอบัไติรูกล�เซึ่อไรูด! เก�ดจัากการูรูวีมืติ�วีของกรูดไขมื�นก�บักล�เซึ่อรูอล กรูดไขมื�นมื�ท�0งชน�ดอ�2มืติ�วีและไมื�อ�2มืติ�วี
ซึ่42งสามืารูถืติรูวีจัสอบัได�โดยใช�สารูละลายไอโอด�น- ไขมื�นและน30ามื�นน3ามืาใช�ปรูะโยชน!ได�ท�0งการูบัรู�โภคู่และใช�ในอ"ติสาหกรูรูมื การูบัรู�โภคู่ไขมื�นท�2ขาดคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�งจัะเป1นอ�นติรูายติ�อส"ขภาพได�
9. ทดลองและอธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบั
ปรูะโยชน! และปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ดของโปรูติ�น และกรูดน�วีคู่ล�อ�ก
- โปรูติ�นเป1นสารูท�2ช�วียในการูเจัรู�ญเติ�บัโติเสรู�มืสรู�างและซึ่�อมืแซึ่มืเน�0อเย�2อ หน�วียย�อยของโปรูติ�นคู่�อกรูดแอมื�โน ซึ่42งมื�ท�0งกรูดแอมื�โนท�2จั3าเป1นและไมื�จั3าเป1น มื�ธิ์าติ"องคู่!ปรูะกอบัส3าคู่�ญคู่�อ C H O N การูทดสอบัโปรูติ�นในอาหารูใช�สารูละลาย CUSO4 ก�บั NaOH
- กรูดน�วีคู่ล�อ�กเป1นสารูโมืเลก"ลใหญ�คู่ล�ายโปรูติ�นปรูะกอบัด�วียธิ์าติ" C H O N ท�2พบัในเซึ่ลล!ของส�2งมื�ช�วี�ติ มื� 2 ชน�ด คู่�อ DNA และ RNA
ซึ่42งเก�2ยวีข�องก�บักรูะบัวีนการูถื�ายทอดทางพ�นธิ์"กรูรูมื
สารูะที่�& 8 : ธรูรูมืชั้าติ�ของวิ�ที่ยาศึาสติรู)และเที่คู่โนโลย�
281
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
มืาติรูฐาน วิ 8.1 : ใช�กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!และจั�ติวี�ทยาศาสติรู! ในการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � การูแก�ปDญหา รู� �วี�าปรูากฏิการูณี!ทางธิ์รูรูมืชาติ�ท�2เก�ดข40นส�วีนใหญ�มื�รู�ปแบับัท�2แน�นอน สามืารูถือธิ์�บัายและติรูวีจัสอบัได� ภายใติ�ข�อมื�ลและเคู่รู�2องมื�อท�2มื�อย��ในช�วีงเวีลาน�0น ๆ เข�าใจัวี�าวี�ทยาศาสติรู! เทคู่โนโลย� ส�งคู่มื และส�2งแวีดล�อมืมื�คู่วีามืเก�2ยวีข�องส�มืพ�นธิ์!ก�น
1.ติ�0งคู่3าถืามืท�2อย��บันพ�0นฐานของคู่วีามืรู� �และคู่วีามืเข�าใจัทางวี�ทยาศาสติรู!หรู�อคู่วีามืสนใจัหรู�อจัากปรูะเดAนท�2เก�ดข40นในขณีะน�0น ท�2สามืารูถืท3าการูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบัหรู�อศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าได�อย�างคู่รูอบัคู่ล"มืและเช�2อถื�อได�
2. สรู�างสมืมื"ติ�ฐานท�2มื�ทฤษ์ฎ�รูองรู�บัหรู�อคู่าดการูณี!ส�2งท�2จัะพบัหรู�อสรู�างแบับัจั3าลองหรู�อสรู�างรู�ปแบับัเพ�2อน3าไปส��การูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบั
3. คู่�นคู่วี�ารูวีบัรูวีมืข�อมื�ลท�2ติ�องพ�จัารูณีาปDจัจั�ยหรู�อติ�วีแปรูส3าคู่�ญ
ปDจัจั�ยท�2มื�ผลติ�อปDจัจั�ยอ�2น ปDจัจั�ยท�2คู่วีบัคู่"มืไมื�ได�และจั3านวีนคู่รู�0งของการูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบัเพ�2อให�ได�ผลท�2มื�คู่วีามืเช�2อมื�2นอย�างเพ�ยงพอ
4. เล�อกวี�สด" เทคู่น�คู่วี�ธิ์� อ"ปกรูณี!ท�2ใช�ในการูส�งเกติ การูวี�ด การูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบัอย�างถื�กติ�องท�0งทางกวี�างและล4กในเช�งปรู�มืาณีและคู่"ณีภาพ
5. รูวีบัรูวีมืข�อมื�ลและบั�นท4กผลการูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบัอย�างเป1นรูะบับัถื�กติ�อง คู่รูอบัคู่ล"มืท�0งในเช�งปรู�มืาณีและคู่"ณีภาพ โดยติรูวีจัสอบัคู่วีามืเป1นไปได� คู่วีามืเหมืาะสมืหรู�อคู่วีามืผ�ดพลาดของข�อมื�ล
6. จั�ดกรูะท3าข�อมื�ลโดยคู่3าน4งถื4งการูรูายงานผลเช�งติ�วีเลขท�2มื�รูะด�บัคู่วีามืถื�กติ�องและน3าเสนอข�อมื�ลด�วียเทคู่น�คู่วี�ธิ์�ท�2เหมืาะสมื
7. วี�เคู่รูาะห!ข�อมื�ล แปลคู่วีามืหมืายข�อมื�ลและปรูะเมื�นคู่วีามืสอดคู่ล�องของข�อสรู"ปหรู�อสารูะส3าคู่�ญ เพ�2อติรูวีจัสอบัก�บัสมืมื"ติ�ฐานท�2ติ� 0งไวี�
8. พ�จัารูณีาคู่วีามืน�าเช�2อถื�อของวี�ธิ์�การูและผลการูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบั
โดยใช�หล�กคู่วีามืคู่ลาดเคู่ล�2อนของการูวี�ดและการูส�งเกติ เสนอแนะการูปรู�บัปรู"งวี�ธิ์�การูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบั
282
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
9. น3าผลของการูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบัท�2ได�ไปสรู�างคู่3าถืามืใหมื� น3าไปใช�แก�ปDญหาในสถืานการูณี!ใหมื�และในช�วี�ติจัรู�ง
10. ติรูะหน�กถื4งคู่วีามืส3าคู่�ญในการูท�2จัะติ�องมื�ส�วีนรู�วีมืรู�บัผ�ดชอบัการูอธิ์�บัาย การูลงคู่วีามืเหAน และการูสรู"ปผลการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! ท�2น3าเสนอติ�อสาธิ์ารูณีชนด�วียคู่วีามืถื�กติ�อง
11. บั�นท4กและอธิ์�บัายผลการูส3ารูวีจัติรูวีจัสอบัอย�างมื�เหติ"ผลใช�พยานหล�กฐานอ�างอ�งหรู�อคู่�นคู่วี�าเพ�2มืเติ�มื เพ�2อหาหล�กฐานอ�างอ�งท�2เช�2อถื�อได� และยอมืรู�บัวี�าคู่วีามืรู� �เด�มือาจัมื�การูเปล�2ยนแปลงได� พยานใหมื�เพ�2มืเติ�มืหรู�อโติ�แย�งจัากเด�มื ซึ่42งท�าทายให�มื�การูติรูวีจัสอบัอย�างรูะมื�ดรูะวี�งอ�นจัะน3าไปส��การูยอมืรู�บัเป1นคู่วีามืรู� �ใหมื�
12. จั�ดแสดงผลงาน เข�ยนรูายงาน และ/หรู�ออธิ์�บัายเก�2ยวีก�บัแนวีคู่�ดกรูะบัวีนการู และผลงานของโคู่รูงงานหรู�อช�0นงานให�ผ��อ�2นเข�าใจั
กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��ที่�&ใชั้�ในวิ�ชั้าวิ�ที่ยาศึาสติรู)วี�ธิ์�การูหรู�อเทคู่น�คู่ท�2น3ามืาใช�ในกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู! มื�
อย��มืากมืายหลายวี�ธิ์� ซึ่42งแติ�ละวี�ธิ์�จัะมื�ปรูะส�ทธิ์�ผลในการูสรู�างคู่วีามืรู� � ท�กษ์ะปรูะสบัการูณี! และการูให�โอกาสน�กเรู�ยนได�แสดงบัทบัาทแติกติ�างก�นออกไป ด�งน�0นในการูพ�จัารูณีาเล�อกวี�ธิ์�การูใดมืาใช� คู่รู�ติ�องวี�เคู่รูาะห!ผลการูเรู�ยนรู� �ก�อนวี�าติ�องการูให�น�กเรู�ยนเก�ดพฤติ�กรูรูมืใด ในรูะด�บัใด จั4งจัะน3ามืาปรู�บัใช�ให�เหมืาะสมืก�บัน�กเรู�ยน ท�0งน�0เพ�2อให�การูเรู�ยนรู� �ของน�กเรู�ยนบัรูรูล"ติามืจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� �ท�2ก3าหนด
ในคู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �เล�มืน�0 นอกจัากกรูะบัวีนการูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � (Inquiry Process) แล�วีในแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �รูายช�2วีโมืง ย�งได�บั�รูณีาการูเทคู่น�คู่วี�ธิ์�การูจั�ดการูเรู�ยนรู� �อ�2น ๆ ท�2สอดคู่ล�องก�บั
283
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
กล"�มืสารูะการูเรู�ยนรู� �วี�ทยาศาสติรู!ไวี� ซึ่42งแติ�ละเทคู่น�คู่วี�ธิ์�การูจั�ดการูเรู�ยนรู� � มื�สารูะพอส�งเขปด�งน�0
1. กรูะบัวินการูที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู) (Scientific Process)
กรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!เป1นกรูะบัวีนการูพ�0นฐานท�2สามืารูถืใช�ในการูศ4กษ์า คู่�นคู่วี�า
การูติรูวีจัสอบั และการูลงข�อสรู"ป เป1นกรูะบัวีนการูท�2เน�นให�น�กเรู�ยนด3าเน�นการูหรู�อเรู�ยนรู� �ด�วียตินเอง เพ�2อให�เก�ดท�กษ์ะการูคู่�ด การูแก�ปDญหา และการูแสวีงหาคู่วีามืรู� �ด�วียตินเอง
ข�0นติอนของกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! มื�ด�งน�01) การูก3าหนดปDญหาและการูวี�เคู่รูาะห!ปDญหา
น�กเรู�ยนอาจัยกปDญหาหรู�อปรูะเดAนท�2น�าสนใจัมืาเสนอติ�อกล"�มื โดยปDญหาท�2น3ามืาศ4กษ์าน�0
อาจัจัะน3ามืาจัากท�2ติ�าง ๆ เช�น ปDญหาจัากคู่วีามืสนใจัของน�กเรู�ยนเอง เน�0อหาในบัทเรู�ยน พบัเหAนในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น และปDญหาท�2ก3าหนดโดยคู่รู� เป1นติ�น
2) การูติ�0งสมืมื"ติ�ฐานน�กเรู�ยนพยายามืใช�คู่วีามืรู� � ปรูะสบัการูณี! รูวีมืไปถื4งคู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอด หล�กการูติ�าง ๆ ท�2
ได�เรู�ยนมืาแล�วี น3ามืาอภ�ปรูายแลกเปล�2ยนคู่วีามืคู่�ดเหAนในกล"�มืวี�า สาเหติ"ของปDญหาอาจัเก�ดจัากอะไรู ซึ่42งเป1นการูท3านายหรู�อคู่าดคู่ะเนคู่3าติอบั แล�วีจั4งหาแนวีทางเพ�2อพ�ส�จัน!วี�าคู่3าติอบัท�2ก3าหนดข40นมืาน�0นมื�คู่วีามืถื�กติ�องอย�างไรู
3) การูเกAบัรูวีบัรูวีมืข�อมื�ลน�กเรู�ยนลงมื�อปฏิ�บั�ติ�เพ�2อพ�ส�จัน!วี�าคู่3าติอบัหรู�อสมืมื"ติ�ฐานท�2ก3าหนดไวี�มื�คู่วีามืถื�กติ�องอย�างไรู
โดยน�กเรู�ยนจัะติ�องเกAบัรูวีบัรูวีมืข�อมื�ลจัากแหล�งติ�าง ๆ เช�น ติ3ารูาเรู�ยน งานวี�จั�ย การูทดลอง การูส�มืภาษ์ณี! การูส�งเกติ และสถื�ติ�ติ�าง ๆ เป1นติ�น รูวีบัรูวีมืข�อมื�ลให�เป1นหมืวีดหมื��
4) การูวี�เคู่รูาะห!ข�อมื�ล
284
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เป1นข�0นติอนท�2น�กเรู�ยนน3าข�อมื�ลท�2ได�รูวีบัรูวีมืเป1นหมืวีดหมื�� แล�วีมืาพ�จัารูณีาวี�าน�าเช�2อถื�อ
หรู�อไมื� เพ�2อน3าข�อมื�ลน�0น ๆ ไปพ�ส�จัน!สมืมื"ติ�ฐานอ�กคู่รู�0งหน42ง5) การูสรู"ปผล
น�กเรู�ยนน3าข�อมื�ลท�2วี�เคู่รูาะห!แล�วีน3ามืาติอบัคู่3าถืามืหรู�ออธิ์�บัายปDญหาท�2ก3าหนดไวี� แล�วี
ติ�0งเป1นกฎเกณีฑ์!หรู�อหล�กการูติ�อไป2. การูที่ดลอง (Experiment)/การูฝึ:กปีฏิ�บั�ติ�การู
(Practice)วี�ธิ์�การูเรู�ยนรู� �โดยใช�การูทดลองหรู�อการูฝึ/กปฏิ�บั�ติ�การู เป1นกรูะบัวีน
การูท�2น�กเรู�ยนสามืารูถืเก�ดการูเรู�ยนรู� �จัากการูเหAนผลปรูะจั�กษ์!ช�ดจัากการูคู่�ด และการูปฏิ�บั�ติ�ของตินท3าให�การูเรู�ยนรู� �น� 0นติรูงก�บัคู่วีามืเป1นจัรู�ง มื�คู่วีามืหมืายส3าหรู�บัน�กเรู�ยนและจั3าได�นาน ซึ่42งการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �โดยการูทดลอง คู่รู�หรู�อน�กเรู�ยนติ�องก3าหนดปDญหาและสมืมื"ติ�ฐานในการูทดลอง และกรูะบัวีนการูหรู�อข�0นติอนในการูด3าเน�นการูทดลองให�ช�ดเจัน รูวีมืท�0งจั�ดเติรู�ยมืวี�สด"และอ"ปกรูณี!ท�2จัะใช�ในการูทดลองให�พรู�อมื
ข�0นติอนของการูทดลอง มื�ด�งน�01) ก3าหนดปDญหาและสมืมื"ติ�ฐานการูทดลอง
น�กเรู�ยนก3าหนดปDญหาและสมืมื"ติ�ฐานการูทดลอง หรู�อคู่รู�อาจัเป1นผ��น3าเสนอกAได� แติ�
ถื�าปDญหามืาจัากติ�วีน�กเรู�ยนเอง จัะท3าให�การูเรู�ยนรู� �หรู�อการูทดลองน�0นมื�คู่วีามืหมืายย�2งข40น
2) เสนอคู่วีามืรู� �ท�2จั3าเป1นติ�อการูทดลองคู่รู�ให�ข� 0นติอนและรูายละเอ�ยดของการูทดลองแก�น�กเรู�ยน โดยใช�วี�ธิ์�การูติ�าง ๆ ติามื
คู่วีามืเหมืาะสมื ซึ่42งข� 0นติอนและรูายละเอ�ยดคู่รู�อาจัเป1นผ��ก3าหนดหรู�ออาจัให�น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นวีางแผนก3าหนดกAได� แล�วีแติ�คู่วีามืเหมืาะสมืก�บัสารูะ แติ�การูให�น�กเรู�ยนมื�ส�วีนรู�วีมืด3าเน�นการูน�0นจัะช�วียให�น�กเรู�ยนพ�ฒนาท�กษ์ะ
285
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติ�าง ๆ และน�กเรู�ยนจัะกรูะติ�อรู�อรู�นมืากข40น คู่รู�จั3าเป1นติ�องคู่อยให�คู่3าปรู4กษ์าและคู่วีามืช�วียเหล�ออย�างใกล�ช�ด
3) น�กเรู�ยนลงมื�อทดลองโดยใช�วี�สด"อ"ปกรูณี!ท�2จั3าเป1นติามืข�0นติอนท�2ก3าหนดและบั�นท4กข�อมื�ลการูทดลองการูทดลองท3าได�หลายรู�ปแบับั คู่รู�อาจัให�น�กเรู�ยนลงมื�อปฏิ�บั�ติ�ติามืข�0นติอนท�2ก3าหนด
ไวี�แล�วีคู่อยส�งเกติและให�คู่3าแนะน3า หรู�อคู่รู�อาจัลงมื�อท3าการูทดลองให�น�กเรู�ยนคู่อยส�งเกติแล�วีท3าติามืคู่3าแนะน3าไปท�ละข�0น คู่รู�คู่วีรูฝึ/กฝึนท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!แก�น�กเรู�ยนก�อนท3าการูทดลองหรู�อไมื�กAฝึ/กไปพรู�อมื ๆ ก�น ซึ่42งท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!ปรูะกอบัด�วีย
- ท�กษ์ะการูส�งเกติ -ท�กษ์ะการูก3าหนดและคู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรู- ท�กษ์ะการูลงคู่วีามืเหAนจัากข�อมื�ล - ท�กษ์ะการูทดลอง- ท�กษ์ะการูจั3าแนกปรูะเภท - ท�กษ์ะการูติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน- ท�กษ์ะการูวี�ด - ท�กษ์ะการูก3าหนดน�ยามืเช�ง
ปฏิ�บั�ติ�การูของติ�วีแปรู- ท�กษ์ะการูใช�ติ�วีเลข - ท�กษ์ะการูหาคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะ
หวี�างสเปซึ่ก�บัเวีลา- ท�กษ์ะการูส�2อคู่วีามืหมืาย - ท�กษ์ะการูติ�คู่วีามืหมืายและ
ลงข�อสรู"ป- ท�กษ์ะการูพยากรูณี!4) น�กเรู�ยนวี�เคู่รูาะห!และสรู"ปผลการูทดลอง
ข�0นติอนน�0น�กเรู�ยนติ�องวี�เคู่รูาะห!และสรู"ปผลการูทดลอง โดยท�2คู่รู�คู่อยให�คู่3าแนะน3าแก�
น�กเรู�ยนเก�2ยวีก�บัวี�ธิ์�การูวี�เคู่รูาะห!ข�อมื�ลและการูสรู"ปผล ซึ่42งจัะช�วียให�น�กเรู�ยนได�พ�ฒนาท�กษ์ะกรูะบัวีนการูคู่�ดและท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! ซึ่42งสามืารูถืน3าไปใช�ปรูะโยชน!ในเรู�2องอ�2น ๆ ได�
5) คู่รู�และน�กเรู�ยนอภ�ปรูายผลการูทดลอง และสรู"ปการูเรู�ยนรู� �ข� 0นติอนน�0ท�0งคู่รู�และน�กเรู�ยนติ�องรู�วีมืก�นอภ�ปรูายผลท�2ได�จัากการูทดลองและสรู"ปการู
286
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เรู�ยนรู� �ในเรู�2องน�0น ๆ 3. กรูะบัวินการูแก�ปี7ญหา (Problem Solving
Process)วี�ธิ์�น�0เน�นให�น�กเรู�ยนฝึ/กการูคู่�ดแก�ปDญหาอย�างมื�ข� 0นติอน มื�เหติ"ผล
ซึ่42งเป1นแนวีทางในการูน3าไปใช�แก�ปDญหาในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได� โดยอาศ�ยแนวีคู่�ดแก�ปDญหาด�วียการูน3าวี�ธิ์�สอนแบับัน�รูน�ย (Deductive) คู่�อ การูสอนจัากกฎเกณีฑ์!ไปหาคู่วีามืจัรู�งย�อยไปผสมืผสานก�บัวี�ธิ์�การูสอนแบับัอ"ปน�ย (Inductive) คู่�อ การูสอนจัากติ�วีอย�างย�อยมืาหาเกณีฑ์! กรูะบัวีนการูคู่�ดท�0งสองอย�างน�0รูวีมืก�นท3าให�เก�ดรู�ปแบับัการูสอนแบับัแก�ปDญหา ซึ่42งมื�ข� 0นติอน ด�งน�0
1) เติรู�ยมืการูหรู�อท3าคู่วีามืเข�าใจัปDญหาคู่รู�เน�นให�น�กเรู�ยนติ�0งปDญหาหรู�อคู่�นหาวี�า ปDญหาท�2แท�จัรู�งของเหติ"การูณี!น�0น ๆ คู่�ออะไรู
แล�วีท3าคู่วีามืเข�าใจัถื4งสภาพของปDญหาวี�า ปDญหาเก�ดจัากอะไรู มื�ข�อมื�ลใดแล�วีบั�าง และมื�เง�2อนไขหรู�อติ�องการูข�อมื�ลใดเพ�2มื
2) การูวี�เคู่รูาะห!ปDญหา เป1นการูพ�จัารูณีาวี�าส�2งใดบั�างท�2เป1นสาเหติ"ท�2ส3าคู่�ญของปDญหาหรู�อ
ส�2งใดท�2ไมื�ใช�สาเหติ"ท�2ส3าคู่�ญของปDญหา3) วีางแผนเสนอแนวีทางแก�ปDญหา
เป1นการูหาวี�ธิ์�การูแก�ปDญหาให�ติรูงติามืสาเหติ"ของปDญหา แล�วีออกมืาในรู�ปของวี�ธิ์�การู
ส"ดท�ายท�2จัะได�ผลล�พธิ์!ออกมืา ถื�าปDญหาน�0นติ�องติรูวีจัสอบัโดยการูทดลอง ในข�0นวีางแผนกAจัะปรูะกอบัด�วียการูติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน ก3าหนดวี�ธิ์�การูทดลอง และก3าหนดแนวีทางในการูปรูะเมื�นผลการูแก�ปDญหา
4) ด3าเน�นการูแก�ปDญหาและปรูะเมื�นผลน3าข�อมื�ลท�2รูวีบัรูวีมืได�มืาวี�เคู่รูาะห!และทดสอบัสมืมื"ติ�ฐานและปรูะเมื�นวี�าวี�ธิ์�การู
แก�ปDญหาหรู�อผลการูทดลองเป1นไปติามืสมืมื"ติ�ฐานท�2ติ� 0งไวี�หรู�อไมื� อย�างไรู ถื�าพบัวี�าผลล�พธิ์!ย�งไมื�ได�ผลถื�กติ�อง กAติ�องมื�การูเสนอแนวีทางในการูแก�
287
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปDญหาน�0ใหมื�จันกวี�าจัะได�แนวีทางท�2ด�ท��ส"ดหรู�อถื�กติ�องท�2ส"ด รูวีมืท�0งรู�วีมืก�นติรูวีจัสอบัวี�ธิ์�การูแก�ปDญหา และผลจัากการูแก�ปDญหาวี�ามื�ผลกรูะทบัติ�อส�2งอ�2นหรู�อไมื�
5) การูน3าไปปรูะย"กติ!ใช� น3าวี�ธิ์�การูแก�ปDญหาท�2ถื�กติ�องไปใช�เมื�2อพบัก�บัเหติ"การูณี!ท�2
คู่ล�ายคู่ล4งก�บัปDญหาท�2ปรูะสบัมืาแล�วีข�อด�1. น�กเรู�ยนได�ฝึ/กวี�ธิ์�การูแก�ปDญหาอย�างมื�เหติ"ผล ฝึ/กการูคู่�ด
วี�เคู่รูาะห!และติ�ดส�นใจั2. น�กเรู�ยนได�ฝึ/กการูคู่�นคู่วี�าหาข�อมื�ลจัากแหล�งข�อมื�ลติ�าง ๆ 3. เป1นการูฝึ/กการูท3างานรู�วีมืก�นเป1นกล"�มืและฝึ/กคู่วีามืรู�บัผ�ดชอบั
ในงานท�2ได�รู�บัมือบัหมืาย4. ปรูะสบัการูณี!ท�2น�กเรู�ยนได�รู�บัจัะมื�ปรูะโยชน!ในการูน3าไปใช�ในช�วี�ติ
จัรู�งท�0งในปDจัจั"บั�นและอนาคู่ติข�อจั.าก�ด1. น�กเรู�ยนติ�องด3าเน�นการูติามืข�0นติอนท�2ก3าหนดไวี� ถื�าผ�ดไปจัะ
ท3าให�ได�ผลสรู"ปท�2คู่ลาดเคู่ล�2อนไปจัากคู่วีามืเป1นจัรู�ง2. น�กเรู�ยนติ�องมื�ท�กษ์ะในการูคู่�นคู่วี�าหาข�อมื�ลจั4งจัะสรู"ปผลการูแก�
ปDญหาได�ด�3. ถื�าน�กเรู�ยนก3าหนดปDญหาไมื�ด�หรู�อไมื�คู่"�นเคู่ยก�บักรูะบัวีนการูทาง
วี�ทยาศาสติรู!จัะท3าให�ผลการูเรู�ยนการูสอนไมื�ด�เท�าท�2คู่วีรูข�อเสนอแนะ1. คู่รู�คู่วีรูท3าคู่วีามืเข�าใจัปDญหาและมื�ข�อมื�ลสน�บัสน"นท�2เพ�ยงพอ2. การูวีางแผนการูแก�ปDญหาคู่วีรูใช�วี�ธิ์�การูท�2หลากหลายและ
แยกแยะปDญหาออกเป1นส�วีนย�อย ๆ เพ�2อสะดวีกติ�อการูล3าด�บัข�0นติอนในการูแก�ปDญหา
288
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. วิ�ธ�สอนโดยใชั้�การูอภ�ปีรูายกล'�มืย�อย (Small Group Discussion)
วี�ธิ์�น�0เป1นกรูะบัวีนการูท�2คู่รู�ใช�ในการูช�วียให�น�กเรู�ยนเก�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืวี�ติถื"ปรูะสงคู่!ท�2ก3าหนด โดยการูจั�ดน�กเรู�ยนเป1นกล"�มืเลAก ๆ ปรูะมืาณี 48 คู่น ให�น�กเรู�ยนในกล"�มืพ�ดคู่"ยแลกเปล�2ยนข�อมื�ล คู่วีามืคู่�ดเหAน และปรูะสบัการูณี!ในเรู�2องหรู�อปรูะเดAนท�2ก3าหนด แล�วีสรู"ปผลการูอภ�ปรูายออกมืาเป1นข�อสรู"ปของกล"�มื ซึ่42งการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �โดยใช�การูอภ�ปรูายกล"�มืย�อยน�0 จัะช�วียให�น�กเรู�ยนมื�ส�วีนรู�วีมืในก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� �อย�างท�2วีถื4ง มื�โอกาสแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนและแลกเปล�2ยนปรูะสบัการูณี! จัะช�วียให�น�กเรู�ยนเก�ดการูเรู�ยนรู� �ในเรู�2องท�2เรู�ยนกวี�างข40น
ข� 0นติอนของการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �โดยใช�การูอภ�ปรูายกล"�มื มื�ด�งน�01) คู่รู�จั�ดน�กเรู�ยนออกเป1นกล"�มืย�อย ๆ ปรูะมืาณี 48 คู่น คู่วีรู
เป1นกล"�มืท�2ไมื�เลAกเก�นไปและไมื�ใหญ�เก�นไป เพรูาะถื�ากล"�มืเลAกจัะไมื�ได�คู่วีามืคู่�ดท�2หลากหลายเพ�ยงพอ ถื�ากล"�มืใหญ�สมืาช�กกล"�มืจัะมื�โอกาสแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนได�ไมื�ท�2วีถื4ง ซึ่42งการูแบั�งกล"�มือาจัท3าได�หลายวี�ธิ์� เช�น วี�ธิ์�ส"�มืเพ�2อให�น�กเรู�ยนมื�โอกาสได�รู�วีมืกล"�มืก�บัเพ�2อนไมื�ซึ่30าก�น จั3าแนกติามืเพศ วี�ย คู่วีามืสนใจั คู่วีามืสามืารูถื หรู�อเล�อกอย�างเจัาะจังติามืปDญหาท�2มื�กAได� ท�0งน�0ข40นอย��ก�บัวี�ติถื"ปรูะสงคู่!ของคู่รู�และส�2งท�2จัะอภ�ปรูาย
2) คู่รู�หรู�อน�กเรู�ยนก3าหนดปรูะเดAนในการูอภ�ปรูาย ให�มื�วี�ติถื"ปรูะสงคู่!ของการูอภ�ปรูายท�2
ช�ดเจัน โดยท�2การูอภ�ปรูายแติ�ละคู่รู�0งไมื�คู่วีรูมื�ปรูะเดAนมืากจันเก�นไป เพรูาะจัะท3าให�น�กเรู�ยนอภ�ปรูายได�ไมื�เติAมืท�2
3) น�กเรู�ยนเรู�2มือภ�ปรูายโดยการูพ�ดคู่"ยแลกเปล�2ยนคู่วีามืคู่�ดเหAนและปรูะสบัการูณี!ก�น
ติามืปรูะเดAนท�2ก3าหนดในการูอภ�ปรูายแติ�ละคู่รู�0ง คู่วีรูมื�การูก3าหนดบัทบัาทหน�าท�2ท�2จั3าเป1นในการูอภ�ปรูาย เช�น ปรูะธิ์านหรู�อผ��น3าในการูอภ�ปรูาย เลขาน"การู ผ��จัดบั�นท4ก และผ��รู�กษ์าเวีลา เป1นติ�น นอกจัากน�0คู่รู�คู่วีรูบัอกให�สมืาช�กกล"�มืท"กคู่นทรูาบัถื4งบัทบัาทหน�าท�2ของติน ให�คู่วีามืรู� � คู่วีามืเข�าใจั
289
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หรู�อคู่3าแนะน3าแก�กล"�มืก�อนการูอภ�ปรูาย และคู่วีรูย30าถื4งคู่วีามืส3าคู่�ญของการูให�สมืาช�กท"กคู่นในกล"�มืมื�ส�วีนรู�วีมืในการูอภ�ปรูายอย�างท�2วีถื4ง เพรูาะวี�ติถื"ปรูะสงคู่!หล�กของการูอภ�ปรูายคู่�อ การูให�น�กเรู�ยนมื�โอกาสแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนอย�างท�2วีถื4ง และได�รู�บัฟ้Dงคู่วีามืคู่�ดเหAนท�2หลากหลาย ซึ่42งจัะช�วียให�น�กเรู�ยนมื�คู่วีามืคู่�ดท�2ล4กซึ่40ง และรูอบัคู่อบัข40น ในกรูณี�ท�2มื�หลายปรูะเดAน คู่วีรูมื�การูจั3าก�ดเวีลาของการูอภ�ปรูายแติ�ละปรูะเดAนให�มื�คู่วีามืเหมืาะสมื
4) น�กเรู�ยนสรู"ปสารูะท�2สมืาช�กกล"�มืได�อภ�ปรูายรู�วีมืก�นเป1นข�อสรู"ปของกล"�มื คู่รู�คู่วีรูให�
ส�ญญาณีแก�กล"�มืก�อนหมืดเวีลา เพ�2อท�2แติ�ละกล"�มืจัะได�สรู"ปผลการูอภ�ปรูายเป1นข�อสรู"ปของกล"�มื หล�งจัากน�0นอาจัให�แติ�ละกล"�มืน3าเสนอผลการูอภ�ปรูายแลกเปล�2ยนก�นหรู�อด3าเน�นการูในรู�ปแบับัอ�2นติ�อไป
5) น3าข�อสรู"ปของกล"�มืมืาใช�ในการูสรู"ปบัทเรู�ยน หล�งจัากการูอภ�ปรูายส�0นส"ดลง คู่รู�
จั3าเป1นติ�องเช�2อมืโยงคู่วีามืรู� �ท�2น�กเรู�ยนได�รู�วีมืก�นคู่�ดก�บับัทเรู�ยนท�2ก3าล�งเรู�ยนรู� � โดยน3าข�อสรู"ปของกล"�มืมืาใช�ในการูสรู"ปบัทเรู�ยนด�วีย
5. กรูะบัวินการูเรู�ยนรู��แบับัรู�วิมืแรูงรู�วิมืใจั (Cooperative Learning)
วี�ธิ์�การูน�0เป1นการูผสมืผสานหล�กการูอย��รู�วีมืก�นในส�งคู่มืและคู่วีามืสามืารูถืทางวี�ชาการูเข�าด�วียก�น โดยให�น�กเรู�ยนท�2มื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืสามืารูถืแติกติ�างก�นมืาท3างานรู�วีมืก�น คู่นท�2เก�งกวี�าจัะติ�องช�วียเหล�อคู่นท�2อ�อนกวี�า ท"กคู่นติ�องมื�โอกาสได�แสดงคู่วีามืสามืารูถืรู�วีมืแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนและปฏิ�บั�ติ�จัรู�ง โดยถื�อวี�าคู่วีามืส3าเรูAจัของแติ�ละบั"คู่คู่ล คู่�อ คู่วีามืส3าเรูAจัของกล"�มื
ข�0นติอนของการูเรู�ยนแบับัรู�วีมืแรูงรู�วีมืใจั มื�ด�งน�01) ข�0นเติรู�ยมื
แบั�งน�กเรู�ยนออกเป1นกล"�มื แนะน3าแนวีทางในการูท3างานกล"�มื บัทบัาทหน�าท�2ของ
290
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สมืาช�กในกล"�มื และแจั�งวี�ติถื"ปรูะสงคู่!ของการูท3างาน2) ข�0นสอน
น3าเข�าส��บัทเรู�ยน แนะน3าเน�0อหาสารูะ แหล�งคู่วีามืรู� � แล�วีมือบัหมืายงานให�น�กเรู�ยนแติ�
ละกล"�มื3) ข�0นท3าก�จักรูรูมื
น�กเรู�ยนรู�วีมืก�นท3าก�จักรูรูมืในกล"�มืย�อย โดยสมืาช�กแติ�ละคู่นมื�บัทบัาทหน�าท�2ติามืท�2
ได�รู�บัมือบัหมืาย ซึ่42งในการูท3าก�จักรูรูมืกล"�มืคู่รู�จัะใช�เทคู่น�คู่ติ�าง ๆ เช�น คู่��คู่�ด เพ�2อนเรู�ยน ปรู�ศนาคู่วีามืคู่�ด กล"�มืรู�วีมืมื�อ เป1นติ�น การูท3าก�จักรูรูมืแติ�ละคู่รู�0งจัะติ�องเล�อกเทคู่น�คู่ให�เหมืาะสมืก�บัวี�ติถื"ปรูะสงคู่!ในการูเรู�ยนแติ�ละเรู�2อง โดยอาจัใช�เทคู่น�คู่เด�ยวีหรู�อหลายเทคู่น�คู่รูวีมืก�นกAได�
4) ข�0นติรูวีจัสอบัผลงานเมื�2อท3าก�จักรูรูมืเสรูAจัแล�วี ติ�องมื�การูติรูวีจัสอบัการูปฏิ�บั�ติ�งานวี�าถื�กติ�องคู่รูบัถื�วีน
หรู�อไมื� โดยเรู�2มืจัากการูติรูวีจัภายในกล"�มืและรูะหวี�างกล"�มื เพ�2อน3าข�อบักพรู�องในการูปฏิ�บั�ติ�งานไปปรู�บัปรู"งให�ด�ข40น
5) ข�0นสรู"ปบัทเรู�ยนและปรูะเมื�นผลคู่รู�และน�กเรู�ยนช�วียก�นสรู"ปบัทเรู�ยน คู่รู�อธิ์�บัายเพ�2มืเติ�มืในส�วีนท�2
น�กเรู�ยนย�งไมื�เข�าใจั และช�วียก�นปรูะเมื�นผลการูท3างานกล"�มืวี�า จั"ดเด�นของงานคู่�ออะไรู และอะไรูคู่�อส�2งท�2คู่วีรูปรู�บัปรู"งและแก�ไข
ติ�วีอย�างเทคู่น�คู่การูเรู�ยนแบับัรู�วีมืแรูงรู�วีมืใจั1) เพ�2อนเรู�ยน (Partners)
ให�น�กเติรู�ยมืจั�บัคู่��ก�นท3าคู่วีามืเข�าใจัเน�0อหาและสารูะส3าคู่�ญของเรู�2องท�2คู่รู�ก3าหนดให� โดยคู่��ท�2ย�งไมื�เข�าใจัอาจัขอคู่3าแนะน3าจัากคู่รู�หรู�อคู่��อ�2นท�2เข�าใจัด�กวี�า เมื�2อคู่��น� 0นเก�ดคู่วีามืเข�าใจัด�แล�วี กAถื�ายทอดคู่วีามืรู� �ให�เพ�2อนคู่��อ�2นติ�อไป
2) ปรู�ศนาคู่วีามืคู่�ด (Jigsaw)
291
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แบั�งกล"�มืน�กเรู�ยนโดยคู่ละคู่วีามืสามืารูถื เก�งอ�อน เรู�ยกวี�า กล"�มืบั�าน“ ” (Home Groups) คู่รู�แบั�งเน�0อหาออกเป1นห�วีข�อย�อย ๆ
เท�าก�บัจั3านวีนสมืาช�กกล"�มื ให�สมืาช�กในกล"�มืศ4กษ์าห�วีข�อท�2แติกติ�างก�น น�กเรู�ยนท�2ได�รู�บัห�วีข�อเด�ยวีก�นมืารูวีมืกล"�มืเพ�2อรู�วีมืก�นศ4กษ์า เรู�ยกวี�า กล"�“
มืผ��เช�2ยวีชาญ” (Expert Groups) เมื�2อรู�วีมืก�นศ4กษ์าจันเข�าใจัแล�วี สมืาช�กแติ�ละคู่นออกจัากกล"�มืผ��เช�2ยวีชาญกล�บัไปกล"�มืบั�านของตินเอง จัากน�0นถื�ายทอดคู่วีามืรู� �ท�2ตินศ4กษ์ามืาให�เพ�2อน ๆ ในกล"�มืฟ้Dงจันคู่รูบัท"กคู่น
3) กล"�มืรู�วีมืมื�อ (Co-op Co-op)
แบั�งน�กเรู�ยนออกเป1นกล"�มืคู่ละคู่วีามืสามืารูถืก�น แติ�ละกล"�มืเล�อกห�วีข�อท�2จัะศ4กษ์า
เมื�2อได�ห�วีข�อแล�วีสมืาช�กในกล"�มืช�วียก�นก3าหนดห�วีข�อย�อย แล�วีแบั�งหน�าท�2ก�นรู�บัผ�ดชอบั โดยศ4กษ์าคู่นละ 1 ห�วีข�อย�อย จัากน�0นสมืาช�กน3าผลงานมืารูวีมืก�นเป1นงานกล"�มื ช�วียก�นเรู�ยบัเรู�ยงเน�0อหาให�สอดคู่ล�องก�น และเติรู�ยมืท�มืน3าเสนอผลงานหน�าห�องเรู�ยน เมื�2อน3าเสนอผลงานแล�วี ท"กกล"�มืช�วียก�นปรูะเมื�นผลการูท3างานและผลงานกล"�มื
4) กล"�มืรู�วีมืก�นคู่�ด (Numbered Heads Together : NHT)
วี�ธิ์�น�0เหมืาะส3าหรู�บัการูทบัทวีนคู่วีามืรู� �ให�น�กเรู�ยน ซึ่42งมื�ข� 0นติอนด�งน�0(1) แบั�งน�กเรู�ยนออกเป1นกล"�มื กล"�มืละ 4 คู่น คู่ละคู่วีามื
สามืารูถืก�น แติ�ละคู่นมื�หมืายเลขปรูะจั3าติ�วี
(2) คู่รู�ถืามืคู่3าถืามืหรู�อมือบัหมืายงานให�ท3า(3) น�กเรู�ยนช�วียก�นอภ�ปรูายในกล"�มืย�อยจันมื�2นใจัวี�าสมืาช�กท"ก
คู่นมื�2นใจัในคู่3าติอบั(4) คู่รู�ส"�มืถืามืโดยเรู�ยกหมืายเลขปรูะจั3าติ�วีคู่นใดคู่นหน42งใน
กล"�มืติอบั(5) คู่รู�ให�คู่3าชมืเชยแก�สมืาช�กกล"�มืท�2สามืารูถืติอบัคู่3าถืามืได�มืาก
ท�2ส"ด และอธิ์�บัายข�อคู่3าถืามืท�2น�กเรู�ยนย�งไมื�เข�าใจั
292
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
6. การูสอนแบับัการูคู่�ดวิ�เคู่รูาะห)วิ�จัารูณ)การูคู่�ดวี�เคู่รูาะห!วี�จัารูณี!เป1นการูคู่�ดอย�างพ�จัารูณีารูอบัคู่อบัใน
ข�อคู่วีามืท�2เป1นปDญหา โดยหาหล�กฐานท�2มื�เหติ"ผลหรู�อข�อมื�ลท�2เช�2อถื�อได� มืาย�นย�นการูติ�ดส�นใจัติามืเรู�2องรูาวีหรู�อสถืานการูณี!น�0น เพ�2อให�ได�มืาซึ่42งข�อสรู"ปท�2ถื�กติ�อง ในการูจั�ดการูเรู�ยนการูสอนแบับัการูคู่�ดวี�เคู่รูาะห! มื"�งสรู�างน�กเรู�ยนให�มื�ล�กษ์ณีะของน�กคู่�ดวี�เคู่รูาะห!วี�จัารูณี! กล�าวีคู่�อ เป1นบั"คู่คู่ลท�2กรูะติ�อรู�อรู�นในการูแสวีงหาคู่วีามืรู� �และข�อมื�ลติ�าง ๆ เพ�2อน3ามืาใช�พ�จัารูณีา ติ�ดส�นใจัเก�2ยวีก�บัเรู�2องรูาวีหรู�อสถืานการูณี!ท�2เป1นปDญหาได�ถื�กติ�อง โดยมื�เหติ"ผลและหล�กฐานมืาสน�บัสน"น ซึ่42งมื�ข� 0นติอนด�งน�0
1) เสนอสถืานการูณี!ท�2กรูะติ"�นให�คู่�ด ซึ่42งได�จัากปรูะสบัการูณี!ติรูงของน�กเรู�ยนหรู�อส�2งแวีดล�อมืใกล�ติ�วี
2) จั�ดก�จักรูรูมืให�น�กเรู�ยนได�คู่�ดอย�างเป1นรูะบับัและใช�เหติ"ผล เช�น การูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าหาคู่วีามืรู� �คู่วีามืจัรู�งด�วียตินเอง การูใช�ก�จักรูรูมืหรู�อสถืานการูณี!สมืมื"ติ�ให�น�กเรู�ยนเก�ดคู่วีามืรู� � คู่วีามืเข�าใจั มืองเหAนปDญหาและพยายามืคู่�ดคู่�นการูแก�ปDญหา
3) น3าข�อมื�ลติ�าง ๆ มืาใช�ในกรูะบัวีนการูคู่�ด โดยมื�การูรูะดมืสมือง การูไติรู�ติรูองคู่วีามืคู่�ด การูวี�เคู่รูาะห!วี�จัารูณี!อย�างมื�เหติ"ผลของกล"�มื
4) คู่�ดและติ�ดส�นใจั ลงมื�อปฏิ�บั�ติ� โดยการูรูวีบัรูวีมืข�อมื�ลจัากการูคู่�ดวี�เคู่รูาะห!วี�จัารูณี!มืาเป1นอย�างด�แล�วีมืาเป1นพ�0นฐานในการูติ�ดส�นใจั ลงมื�อปฏิ�บั�ติ�ติามืแนวีทาง เพ�2อให�บัรูรูล"วี�ติถื"ปรูะสงคู่!ท�2ก3าหนด
5) ติรูวีจัสอบัวี�ด และปรูะเมื�นผล มื�ท�0งการูติรูวีจัสอบั วี�ดและปรูะเมื�นผลของงาน การูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื ท�0งรูายบั"คู่คู่ลและรูายกล"�มื
ข�อด�1. น�กเรู�ยนได�ใช�คู่วีามืสามืารูถืในการูคู่�ดวี�เคู่รูาะห!วี�จัารูณี!ด�วีย
ตินเอง2. น�กเรู�ยนมื�กรูะบัวีนการูคู่�ดท�2เป1นรูะบับั3. น�กเรู�ยนสามืารูถืน3าผลงานท�2ได�ไปปรูะย"กติ!ใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นข�อจั.าก�ด
293
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. คู่รู�ใช�เวีลาในการูเติรู�ยมืการูสอนมืากและติ�องย�ดหย"�นเวีลาในการูเรู�ยนรู� �ให�แก�น�กเรู�ยน
2. ถื�าน�กเรู�ยนไมื�กรูะติ�อรู�อรู�นในการูแสวีงหาคู่วีามืรู� �กAไมื�สามืารูถืน3าข�อมื�ลมืาคู่�ดวี�เคู่รูาะห!ปรูะกอบัการูติ�ดส�นใจัได�
7. วิ�ธ�สอนแบับัใชั้�กรูะบัวินการูศึ!กษาคู่�นคู่วิ�ากรูะบัวีนการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าเป1นวี�ธิ์�การูท�2น�กเรู�ยนท3าการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า
จัากเอกสารู ติ3ารูา ส�2งพ�มืพ! ส�2ออ�เลAกทรูอน�กส! เพ�2อให�ทรูาบัคู่วีามืรู� � คู่วีามืจัรู�ง ข�อมื�ลทางวี�ทยาศาสติรู! ซึ่42งเป1นเรู�2องจั3าเป1นท�2ติ�องใช�คู่วีบัคู่��ก�บัวี�ธิ์�สอนแบับัอ�2น ๆ กรูะบัวีนการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�ามื�ข� 0นติอนด�งน�0
1. ก3าหนดจั"ดปรูะสงคู่!การูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า โดยน�กเรู�ยนก3าหนดกรูอบัการูเรู�ยนรู� �ของตินเองวี�าติ�องการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าเรู�2องใด เพรูาะเหติ"ใด
2. วีางแผนการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า เพ�2อก3าหนดแนวีทางการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าท�2ก3าหนดไวี� เช�น ก3าหนดรูายการูหรู�อปรูะเดAนเน�0อหาย�อยท�2ติ�องการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า แหล�งข�อมื�ล และวี�ธิ์�การูบั�นท4กข�อมื�ล
3. ศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าติามืแผนท�2ก3าหนดไวี� บั�นท4กข�อมื�ล และรูะบั"แหล�งอ�างอ�ง
4. น3าเสนอข�อมื�ล ข�อคู่�นพบัท�2ได�จัากการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าน3าเสนอติ�อกล"�มืหรู�อเพ�2อนในห�องเรู�ยน ท3าการูวี�เคู่รูาะห! อภ�ปรูายคู่วีามืเหมื�อนและคู่วีามืแติกติ�างก�นของข�อมื�ลจัากแหล�งคู่วีามืรู� �ติ�าง ๆ คู่วีามืสมืบั�รูณี!ถื�กติ�อง คู่วีามืน�าเช�2อถื�อ และสรู"ปคู่วีามืรู� �ท�2ได�
5. จั�ดท3ารูายงานสรู"ปคู่วีามืรู� � พรู�อมืท�0งอ�างอ�งแหล�งข�อมื�ลข�อเสนอแนะในการูสอนด�วิยกรูะบัวินการูศึ!กษาคู่�นคู่วิ�า1. วี�ธิ์�การูสอนน�0 คู่รู�จัะติ�องจั�ดเติรู�ยมื จั�ดหาหน�งส�อ เอกสารูท�2ติ�อง
ใช�ในการูคู่�นคู่วี�าให�เพ�ยงพอและติรูงก�บัคู่วีามืติ�องการูของน�กเรู�ยน2. การูคู่�นคู่วี�าของน�กเรู�ยนคู่วีรูใช�แหล�งคู่วีามืรู� �ท�2หลากหลาย รูะบั"
แหล�งอ�างอ�งให�ช�ดเจัน
294
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. การูสรู"ปคู่วีามืรู� �จัะติ�องมื�กรูะบัวีนการูวี�เคู่รูาะห! อภ�ปรูาย เปรู�ยบัเท�ยบั สรู"ปรู�วีมืก�นอย�างกวี�างขวีางของน�กเรู�ยน
8. โคู่รูงงาน (Project Work)
โคู่รูงงานเป1นการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ท�2ส�งเสรู�มืให�น�กเรู�ยนได�แสวีงหาคู่วีามืรู� � เปBดโอกาสให�น�กเรู�ยนมื�คู่วีามืคู่�ดรู�เรู�2มืสรู�างสรูรูคู่! ลงมื�อปฏิ�บั�ติ� และศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าด�วียตินเอง ติามืแผนการูด3าเน�นงานท�2น�กเรู�ยนได�จั�ดข40น โดยคู่รู�ช�วียให�คู่3าแนะน3าปรู4กษ์า กรูะติ"�นให�คู่�ด และติ�ดติามืการูปฏิ�บั�ติ�งานจันบัรูรูล"เป@าหมืาย โคู่รูงงานแบั�งออกเป1น 4 ปรูะเภท คู่�อ
1) โคู่รูงงานปรูะเภทส3ารูวีจั รูวีบัรูวีมืข�อมื�ล2) โคู่รูงงานปรูะเภททดลอง คู่�นคู่วี�า3) โคู่รูงงานท�2เป1นการูศ4กษ์าคู่วีามืรู� � ทฤษ์ฎ� หล�กการูหรู�อแนวีคู่�ด
ใหมื�4) โคู่รูงงานปรูะเภทส�2งปรูะด�ษ์ฐ!การูเรู�ยนรู� �ด�วียโคู่รูงงานมื�ข� 0นติอน ด�งน�0(1) ก3าหนดห�วีข�อท�2จัะศ4กษ์า
น�กเรู�ยนคู่�ดห�วีข�อโคู่รูงงาน ซึ่42งอาจัได�มืาจัากคู่วีามือยากรู� �อยากเหAนของน�กเรู�ยนเอง
หรู�อได�จัากการูอ�านหน�งส�อ บัทคู่วีามื การูไปท�ศนศ4กษ์าด�งาน เป1นติ�น โดยน�กเรู�ยนติ�องติ�0งคู่3าถืามืวี�า จัะศ4กษ์าอะไรู“ ” ท3าไมืติ�องศ4กษ์าเรู�2องด�ง“
กล�าวี” (2) ศ4กษ์าเอกสารูท�2เก�2ยวีข�อง
ศ4กษ์าทบัทวีนเอกสารูท�2เก�2ยวีข�องและปรู4กษ์าคู่รู� หรู�อผ��ท�2มื�คู่วีามืรู� �คู่วีามืเช�2ยวีชาญใน
สาขาน�0น ๆ(3) เข�ยนเคู่�าโคู่รูงของโคู่รูงงานหรู�อสรู�างแผนผ�งคู่วีามืคู่�ด
โดยท�2วีไปเคู่�าโคู่รูงของโคู่รูงงานจัะปรูะกอบัด�วียห�วีข�อติ�าง ๆ ด�งน�0- ช�2อโคู่รูงงาน- ช�2อผ��ท3าโคู่รูงงาน
295
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- ช�2อท�2ปรู4กษ์าโคู่รูงงาน- รูะยะเวีลาด3าเน�นการู- หล�กการูและเหติ"ผล- วี�ติถื"ปรูะสงคู่!- สมืมื"ติ�ฐานของการูศ4กษ์า(ในกรูณี�ท�2เป1นโคู่รูงงานทดลอง)
- ข�0นติอนการูด3าเน�นงาน- ปฏิ�บั�ติ�โคู่รูงงาน- ผลท�2คู่าดวี�าจัะได�รู�บั- เอกสารูอ�างอ�ง/บัรูรูณีาน"กรูมื
(4) การูปฏิ�บั�ติ�โคู่รูงงานลงมื�อปฏิ�บั�ติ�งานติามืแผนงานท�2ก3าหนดไวี� ในรูะหวี�างปฏิ�บั�ติ�งานคู่วีรูมื�การูจัดบั�นท4ก
ข�อมื�ลติ�าง ๆ ไวี�อย�างละเอ�ยดวี�าท3าอย�างไรู ได�ผลอย�างไรู มื�ปDญหาหรู�ออ"ปสรูรูคู่อะไรู และมื�แนวีทางแก�ไขอย�างไรู
(5) การูเข�ยนรูายงานเป1นการูรูายงานสรู"ปผลการูด3าเน�นงาน เพ�2อให�ผ��อ�2นได�ทรูาบัแนวีคู่�ด วี�ธิ์�ด3าเน�นงาน ผล
ท�2ได�รู�บั และข�อเสนอแนะติ�าง ๆ เก�2ยวีก�บัโคู่รูงงาน ซึ่42งการูเข�ยนรูายงานน�0คู่วีรูใช�ภาษ์าท�2กรูะช�บั เข�าใจัง�าย ช�ดเจัน และคู่รูอบัคู่ล"มืปรูะเดAนท�2ศ4กษ์า
(6) การูแสดงผลงานเป1นการูน3าผลของการูด3าเน�นงานมืาเสนอ อาจัจั�ดได�หลายรู�ปแบับั เช�น การูจั�ด
น�ทรูรูศการู การูท3าเป1นส�2อส�2งพ�มืพ! ส�2อมื�ลติ�มื�เด�ย หรู�ออาจัน3าเสนอในรู�ปของการูแสดงผลงาน การูน3าเสนอด�วียวีาจัา บัรูรูยาย อภ�ปรูายกล"�มื และสาธิ์�ติ เป1นติ�น
ข�อด�1. น�กเรู�ยนได�รู�บัคู่วีามืรู� �ในเน�0อหาของสารูะการูเรู�ยนรู� �ท�2เป1นผลจัาก
การูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าจัากเอกสารูติ�าง ๆ และข�อคู่�นพบัจัากการูท3าโคู่รูงงาน
296
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. น�กเรู�ยนได�ฝึ/กท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! ท�กษ์ะการูแสวีงหาคู่วีามืรู� � และสามืารูถืถื�ายโยงการูเรู�ยนรู� �ก�บักรูะบัวีนการูแก�ปDญหาได�ด�วียตินเอง
3. น�กเรู�ยนมื�เจัติคู่ติ�ท�2ด�ติ�อวี�ทยาศาสติรู!ท�2ได�มื�โอกาสเล�อกเรู�2องท�2ตินเองสนใจัศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าและคู่�นพบัคู่3าติอบัของปDญหาด�วียตินเอง ซึ่42งจัะท3าให�น�กเรู�ยนเก�ดคู่วีามืชอบัและสนใจั มื�เจัติคู่ติ� และคู่�าน�ยมืทางวี�ทยาศาสติรู! เช�น คู่วีามืสงส�ย ใฝึIรู� � มื�เหติ"ผล มื�ใจักวี�างในการูท3างาน มื�คู่วีามืรู�บัผ�ดชอบั และท3างานรู�วีมืก�บัผ��อ�2นได�อย�างมื�คู่วีามืส"ข
ข�อจั.าก�ด1. โคู่รูงงานท�2ไมื�ได�มืาจัากคู่วีามืสนใจัและคู่วีามืติ�องการูของ
น�กเรู�ยนอย�างแท�จัรู�ง2. ถื�าแหล�งคู่วีามืรู� �มื�ไมื�เพ�ยงพอ จัะท3าให�เก�ดคู่วีามืย"�งยากในการู
แสวีงหาคู่วีามืรู� �และการูจั"ดปรูะกายคู่วีามืคู่�ดในการูท3าโคู่รูงงาน
ติ�วิอย�างติารูาง แสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�างวี�ธิ์�สอน ท�กษ์ะ/พฤติ�กรูรูมื คู่"ณีล�กษ์ณีะท�2พ4งปรูะสงคู่! และเคู่รู�2องมื�อ
วี�ดและปรูะเมื�นผล
วิ�ธ�สอน/เที่คู่น�คู่ที่�กษะ/พื้ฤติ�กรูรูมื
คู่'ณล�กษณะที่�&พื้!งปีรูะสงคู่)เคู่รู�&องมื�อวิ�ดและ
ปีรูะเมื�นผล1. แบับัส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� �
- การูหาคู่วีามืรู� �ด�วียตินเอง- การูมื�ส�วีนรู�วีมื- การูคู่�นคู่วี�า- การูส3ารูวีจั- การูวี�เคู่รูาะห!- การูลงสรู"ป- การูติ�ดส�นใจั- คู่วีามืคู่�ดสรู�างสรูรูคู่!
- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูแสวีงหาคู่วีามืรู� �- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูแก�ปDญหา- แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!
2. กรูะบัวีนการู - การูก3าหนดปDญหา - แบับัปรูะเมื�น
297
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ทางวี�ทยาศาสติรู! - การูวี�เคู่รูาะห!ปDญหา- การูติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน- การูเกAบัรูวีบัรูวีมืข�อมื�ล- การูวี�เคู่รูาะห!ข�อมื�ล- การูลงสรู"ป- การูติ�ดส�นใจั
กรูะบัวีนการูแสวีงหาคู่วีามืรู� �- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูแก�ปDญหา- แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!
3. การูทดลอง/การูฝึ/กปฏิ�บั�ติ�การู
- การูวีางแผนการูการูทดลอง- การูด3าเน�นการูทดลอง- การูรูายงาน- คู่วีามืรู�วีมืมื�อ- การูติรูงติ�อเวีลา- การูยอมืรู�บัฟ้Dงคู่วีามืคู่�ดเหAนของผ��อ�2น
- แบับัปรูะเมื�นคู่วีามืสามืารูถืในการูทดลอง- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูกล"�มื- แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!
4. กรูะบัวีนการูแก�ปDญหา
- การูคู่�ดวี�เคู่รูาะห!- การูติ�ดส�นใจั- การูท3างานเป1นกล"�มื
- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูแก�ปDญหา- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูกล"�มื
5. วี�ธิ์�สอนโดยใช�การูอภ�ปรูายกล"�มืย�อย
- กรูะบัวีนการูกล"�มื- การูวีางแผน- การูแก�ปDญหา- การูติ�ดส�นใจั- คู่วีามืคู่�ดรูะด�บัส�ง เช�น การูน3าไปใช� วี�เคู่รูาะห! ส�งเคู่รูาะห! ปรูะเมื�นผล- การูแก�ไขข�อข�ดแย�ง- การูส�2อสารู- การูปรูะเมื�นผลงาน- การูสรู�างบัรูรูยากาศการู
- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูแก�ปDญหา- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูกล"�มื- แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!
298
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เรู�ยนรู� �6. กรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �แบับัรู�วีมืแรูงรู�วีมืใจั
- กรูะบัวีนการูกล"�มื- การูส�2อสารู- คู่วีามืรู�บัผ�ดชอบัรู�วีมืก�น- ท�กษ์ะทางส�งคู่มื- การูแก�ปDญหา- การูสรู�างบัรูรูยากาศการูเรู�ยนรู� �และการูท3างานรู�วีมืก�น
- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูแก�ปDญหา- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูกล"�มื- แบับัวี�ดเจัติคู่ติ�ทางวี�ทยาศาสติรู!
7. การูสอนแบับัการูคู่�ดวี�เคู่รูาะห!วี�จัารูณี!
- การูสะสมืผลงาน- การูคู่�นคู่วี�า- ท�กษ์ะการูปฏิ�บั�ติ�- การูวี�เคู่รูาะห! วี�จัารูณี!- การูติ�ดส�นใจั- การูปรูะย"กติ!คู่วีามืรู� �ไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น
- แบับัปรูะเมื�นรูายงานการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า- แบับัปรูะเมื�นกรูะบัวีนการูแก�ปDญหา
8. วี�ธิ์�สอนแบับัใช�กรูะบัวีนการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า
- การูวี�เคู่รูาะห!- การูอภ�ปรูายและลงสรู"ป- การูวีางแผน- คู่วีามืรู� � คู่วีามืเข�าใจั- คู่วีามืสามืารูถืในการูปฏิ�บั�ติ�งาน- คู่วีามืคู่�ดสรู�างสรูรูคู่!- คู่วีามืรู�วีมืมื�อ- คู่วีามืรู�บัผ�ดชอบั- การูยอมืรู�บัคู่วีามืคู่�ดเหAนของกล"�มื
- แบับัปรูะเมื�นท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!- แบับัปรูะเมื�นการูแก�ปDญหา- แบับัปรูะเมื�นการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า
9. โคู่รูงงาน - การูสะสมืผลงาน- การูก3าหนดปรูะเดAนปDญหา
- แบับัปรูะเมื�นแฟ้@มืสะสมืผลงาน
299
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
- การูวีางแผนข�0นติอนการูด3าเน�นงาน- ท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!- การูแก�ปDญหา- การูรูายงาน- คู่วีามืคู่�ดสรู�างสรูรูคู่!
- แบับัปรูะเมื�นโคู่รูงงาน- แบับัปรูะเมื�นท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!- แบับัปรูะเมื�นการูแก�ปDญหา
แฟ้5มืสะสมืผลงาน (Portfolio)
แฟ้5มืสะสมืผลงาน หมืายถื4ง แหล�งรูวีบัรูวีมืเอกสารู ผลงาน หรู�อหล�กฐาน เพ�2อใช�สะท�อนถื4งผลส�มืฤทธิ์�( คู่วีามืสามืารูถื ท�กษ์ะ และพ�ฒนาการูของผ��เรู�ยน มื�การูจั�ดเรู�ยบัเรู�ยงผลงานไวี�อย�างมื�รูะบับั โดยน3าคู่วีามืรู� � คู่วีามืคู่�ด และการูน3าเสนอมืาผสมืผสานก�น ซึ่42งผ��เรู�ยนเป1นผ��คู่�ดเล�อกผลงานและมื�ส�วีนรู�วีมืในการูปรูะเมื�น แฟ้@มืสะสมืผลงานจั4งเป1นหล�กฐานส3าคู่�ญท�2จัะท3าให�ผ��เรู�ยนสามืารูถืมืองเหAนพ�ฒนาการูของตินเองได�ติามืสภาพจัรู�ง รูวีมืท�0งเหAนข�อบักพรู�อง และแนวีทางในการูปรู�บัปรู"งแก�ไขให�ด�ข40นติ�อไป
ล�กษณะส.าคู่�ญของการูปีรูะเมื�นผลโดยใชั้�แฟ้5มืสะสมืผลงาน1. ผ��สอนสามืารูถืใช�เป1นเคู่รู�2องมื�อในการูติ�ดติามืคู่วีามืก�าวีหน�าของ
ผ��เรู�ยนเป1นรูายบั"คู่คู่ลได�เป1นอย�างด� เน�2องจัากมื�ผลงานสะสมืไวี� ผ��สอนจัะทรูาบัจั"ดเด�น จั"ดด�อยของผ��เรู�ยนแติ�ละคู่นจัากแฟ้@มืสะสมืผลงาน และสามืารูถืติ�ดติามืพ�ฒนาการูได�อย�างติ�อเน�2อง
2. มื"�งวี�ดศ�กยภาพของผ��เรู�ยนในการูผล�ติหรู�อสรู�างผลงาน มืากกวี�าการูวี�ดคู่วีามืจั3าจัากการูท3าแบับัทดสอบั
3. วี�ดและปรูะเมื�นโดยเน�นผ��เรู�ยนเป1นศ�นย!กลาง คู่�อ ผ��เรู�ยนเป1นผ��วีางแผน ลงมื�อปฏิ�บั�ติ�งาน รูวีมืท�0งปรูะเมื�นและปรู�บัปรู"งตินเอง ซึ่42งมื�ผ��สอนเป1นผ��ช�0แนะ เน�นการูปรูะเมื�นผลย�อยมืากกวี�าการูปรูะเมื�นผลรูวีมื
300
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. ฝึ/กให�ผ��เรู�ยนรู� �จั�กการูปรูะเมื�นตินเอง และหาแนวีทางปรู�บัปรู"งพ�ฒนาตินเอง
5. ผ��เรู�ยนเก�ดคู่วีามืมื�2นใจัและภาคู่ภ�มื�ใจัในผลงานของตินเอง รู� �วี�าตินเองมื�จั"ดเด�นในเรู�2องใด
6. ช�วียในการูส�2อคู่วีามืหมืายเก�2ยวีก�บัคู่วีามืรู� � คู่วีามืสามืารูถื ติลอดจันพ�ฒนาการูของผ��เรู�ยนให�ผ��ท�2เก�2ยวีข�องทรูาบั เช�น ผ��ปกคู่รูอง ฝึIายแนะแนวี ติลอดจันผ��บัรู�หารูของโรูงเรู�ยน
ข��นติอนการูปีรูะเมื�นผลโดยใชั้�แฟ้5มืสะสมืผลงานการูจั�ดท3าแฟ้@มืสะสมืผลงาน มื� 10 ข�0นติอน ซึ่42งแติ�ละข�0นติอนมื�รูาย
ละเอ�ยด ด�งน�01. การูวิางแผนจั�ดที่.าแฟ้5มืสะสมืผลงาน การูจั�ดท3าแฟ้@มืสะสมืผล
งานติ�องมื�ส�วีนรู�วีมืรูะหวี�างคู่รู� น�กเรู�ยน และผ��ปกคู่รูอง
คู่รู� การูเติรู�ยมืติ�วีของคู่รู�ติ�องเรู�2มืจัากการูศ4กษ์า และวี�เคู่รูาะห!หล�กส�ติรู คู่��มื�อคู่รู� คู่3าอธิ์�บัายรูายวี�ชา วี�ธิ์�การูวี�ดและปรูะเมื�นผลในหล�กส�ติรู รูวีมืท�0งคู่รู�ติ�องมื�คู่วีามืรู� �และเข�าใจัเก�2ยวีก�บัการูปรูะเมื�นโดยใช�แฟ้@มืสะสมืผลงาน จั4งสามืารูถืวีางแผนก3าหนดช�0นงานได�
น�กเรู�ยน ติ�องมื�คู่วีามืเข�าใจัเก�2ยวีก�บัจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� � เน�0อหาสารูะ การูปรูะเมื�นผลโดยใช�แฟ้@มืสะสมืผลงาน การูมื�ส�วีนรู�วีมืในก�จักรูรูมืการูเรู�ยนรู� � การูก3าหนดช�0นงาน และบัทบัาทในการูท3างานกล"�มื โดยผ��สอนติ�องแจั�งให�น�กเรู�ยนทรูาบัล�วีงหน�า
ผ��ปีกคู่รูอง ติ�องเข�ามืามื�ส�วีนรู�วีมืในการูคู่�ดเล�อกผลงาน การูแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAน และรู�บัรู� �พ�ฒนาการูของผ��เรู�ยนอย�างติ�อเน�2อง ด�งน�0นก�อนท3าแฟ้@มืสะสมืผลงาน ผ��สอนติ�องแจั�งให�ผ��ปกคู่รูองทรูาบัหรู�อขอคู่วีามืรู�วีมืมื�อ รูวีมืท�0งให�คู่วีามืรู� �ในเรู�2องการูปรูะเมื�นผลโดยใช�แฟ้@มืสะสมืงานแก�ผ��ปกคู่รูองเมื�2อมื�โอกาส
2. การูรูวิบัรูวิมืผลงานและจั�ดรูะบับัแฟ้5มื ในการูรูวีบัรูวีมืผลงานติ�องออกแบับัการูจั�ดเกAบัหรู�อแยกหมืวีดหมื��ของผลงานให�ด� เพ�2อสะดวีก
301
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
และง�ายติ�อการูน3าข�อมื�ลออกมืาใช� แนวีทางการูจั�ดหมืวีดหมื��ของผลงาน
เช�น- จั�ดแยกติามืล3าด�บั วี�น เวีลา ท�2สรู�างผลงานข40นมืา- จั�ดแยกติามืคู่วีามืซึ่�บัซึ่�อนของผลงาน เป1นการูแสดงถื4งท�กษ์ะหรู�อ
พ�ฒนาการูของผ��เรู�ยนท�2มืากข40น- จั�ดแยกติามืวี�ติถื"ปรูะสงคู่! เน�0อหา หรู�อปรูะเภทของผลงานผลงานท�2อย��ในแฟ้@มืสะสมืผลงานอาจัมื�หลายเรู�2อง หลายวี�ชา ด�งน�0น
ผ��เรู�ยนจัะติ�องท3าเคู่รู�2องมื�อในการูช�วียคู่�นหา เช�น สารูบั�ญ ด�ชน�เรู�2อง จั"ดส� แถืบัส�ติ�ดไวี�ท�2ผลงานโดยมื�รูห�สท�2แติกติ�างก�น เป1นติ�น
3. การูคู่�ดเล�อกผลงาน ในการูคู่�ดเล�อกผลงานน�0นคู่วีรูให�สอดคู่ล�องก�บัเกณีฑ์!หรู�อมืาติรูฐานท�2โรูงเรู�ยน คู่รู� หรู�อน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นก3าหนดข40นมืา และผ��คู่�ดเล�อกผลงานคู่วีรูเป1นน�กเรู�ยนเจั�าของแฟ้@มืสะสมืผลงาน หรู�อมื�ส�วีนรู�วีมืก�บัผ��สอน เพ�2อน และผ��ปกคู่รูอง
ผลงานท�2เล�อกเข�าแฟ้@มืสะสมืผลงาน คู่วีรูมื�ล�กษ์ณีะด�งน�0- สอดคู่ล�องก�บัเน�0อหา และวี�ติถื"ปรูะสงคู่!ของการูเรู�ยนรู� �- เป1นผลงานช�0นท�2ด�ท�2ส"ด มื�คู่วีามืหมืายติ�อน�กเรู�ยนมืากท�2ส"ด- สะท�อนให�เหAนถื4งพ�ฒนาการูของผ��เรู�ยนในท"กด�าน- เป1นส�2อท�2จัะช�วียให�ผ��เรู�ยนมื�โอกาสแลกเปล�2ยนคู่วีามืคู่�ดเหAนก�บัผ��
สอน ผ��ปกคู่รูอง และ เพ�2อน ๆ
ส�วีนจั3านวีนช�0นงานน�0นให�ก3าหนดติามืคู่วีามืเหมืาะสมื ไมื�คู่วีรูมื�มืากเก�นไป เพรูาะอาจัจัะท3าให�ผลงานบัางช�0นไมื�มื�คู่วีามืหมืาย แติ�ถื�ามื�น�อยเก�นไปจัะท3าให�การูปรูะเมื�นไมื�มื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพ
4. สรู�างสรูรูคู่)แฟ้5มืสะสมืผลงานให�มื�เอกล�กษณ)ของตินเอง
โคู่รูงสรู�างหล�กของแฟ้@มืสะสมืงานอาจัเหมื�อนก�น แติ�ผ��เรู�ยนสามืารูถืติกแติ�งรูายละเอ�ยดย�อยให�แติกติ�างก�น ติามืคู่วีามืคู่�ดสรู�างสรูรูคู่!ของแติ�ละบั"คู่คู่ล โดยอาจัใช�ภาพ ส� สติ�กเกอรู! ติกแติ�งให�สวียงามืเน�นเอกล�กษ์ณี!ของเจั�าของแฟ้@มืสะสมืผลงาน
302
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5. การูแสดงคู่วิามืคู่�ดเหFนหรู�อคู่วิามืรู��ส!กติ�อผลงาน ในข�0นติอนน�0ผ��เรู�ยนจัะได�รู� �จั�กการูวี�พากษ์!วี�จัารูณี! หรู�อสะท�อนคู่วีามืคู่�ดเก�2ยวีก�บัผลงานของตินเอง ติ�วีอย�างข�อคู่วีามืท�2ใช�แสดงคู่วีามืรู� �ส4กติ�อผลงาน เช�น
- ได�แนวีคู่�ดจัากการูท3าผลงานช�0นน�0มืาจัากไหน- เหติ"ผลท�2เล�อกผลงานช�0นน�0 คู่�ออะไรู- จั"ดเด�น จั"ดด�อยของผลงานช�0นน�0 คู่�ออะไรู- รู� �ส4กพอใจัก�บัผลงานช�0นน�0มืากน�อยเพ�ยงใด- ได�ข�อคู่�ดอะไรูจัากการูท3าผลงานช�0นน�0
6. ติรูวิจัสอบัคู่วิามืสามืารูถของตินเอง เป1นการูเปBดโอกาสให�ผ��เรู�ยนได�ปรูะเมื�นคู่วีามืสามืารูถืของตินเอง โดยพ�จัารูณีาติามืเกณีฑ์!ย�อย ๆ
ท�2ผ��สอนและผ��เรู�ยนช�วียก�นก3าหนดข40น เช�น น�ส�ยการูท3างาน ท�กษ์ะทางส�งคู่มื การูท3างานเสรูAจัติามืรูะยะเวีลาท�2ก3าหนด การูขอคู่วีามืช�วียเหล�อเมื�2อมื�คู่วีามืจั3าเป1น เป1นติ�น นอกจัากน�0การูติรูวีจัสอบัคู่วีามืสามืารูถืตินเองอ�กวี�ธิ์�หน42ง คู่�อ การูให�ผ��เรู�ยนเข�ยนวี�เคู่รูาะห!จั"ดเด�น จั"ดด�อย ของตินเอง และส�2งท�2ติ�องปรู�บัปรู"งแก�ไข
7. การูปีรูะเมื�นผลงาน เป1นข�0นติอนท�2ส3าคู่�ญเน�2องจัากเป1นการูสรู"ปคู่"ณีภาพของงานและคู่วีามืสามืารูถืหรู�อพ�ฒนาการูของผ��เรู�ยน การูปรูะเมื�นแบั�งออกเป1น 2 ล�กษ์ณีะ คู่�อ การูปรูะเมื�นโดยไมื�ให�รูะด�บัคู่ะแนน
และการูปรูะเมื�นโดยให�รูะด�บัคู่ะแนนการูปรูะเมื�นโดยไมื�ให�รูะด�บัคู่ะแนน ผ��สอนกล"�มืน�0มื�คู่วีามืเช�2อวี�า แฟ้@มื
สะสมืงานมื�ไวี�เพ�2อศ4กษ์ากรูะบัวีนการูท3างาน ศ4กษ์าคู่วีามืคู่�ดเหAน คู่วีามืรู� �ส4กของน�กเรู�ยนท�2มื�ติ�อผลงานของตินเอง ติลอดจันด�พ�ฒนาการูหรู�อคู่วีามืก�าวีหน�าของผ��เรู�ยนอย�างไมื�เป1นทางการู คู่รู� ผ��ปกคู่รูองและเพ�2อนสามืารูถืให�คู่3าช�0แนะแก�ผ��เรู�ยนได� ซึ่42งวี�ธิ์�การูน�0จัะท3าให�ผ��เรู�ยนได�เรู�ยนรู� �และปฏิ�บั�ติ�งานอย�างเติAมืท�2 โดยไมื�ติ�องก�งวีลวี�าจัะได�คู่ะแนนมืากน�อยเท�าไรู
การูปรูะเมื�นโดยให�รูะด�บัคู่ะแนน มื�ท�0งการูปรูะเมื�นติามืจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� � การูปรูะเมื�นรูะหวี�างภาคู่เรู�ยน และการูปรูะเมื�นปลายภาคู่ ซึ่42งจัะช�วียในวี�ติถื"ปรูะสงคู่!ด�านการูปฏิ�บั�ติ�เป1นหล�ก การูปรูะเมื�นแฟ้@มืสะสมืผล
303
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
งานติ�องก3าหนดมื�ติ�การูให�คู่ะแนน (scoring rubrics) ติามืเกณีฑ์!ท�2คู่รู�และน�กเรู�ยนรู�วีมืก�นก3าหนดข40น การูให�รูะด�บัคู่ะแนนมื�ท�0งการูให�คู่ะแนนเป1นรูายช�0นก�อนเกAบัเข�าแฟ้@มืสะสมืงาน และการูให�คู่ะแนนแฟ้@มืสะสมืงานท�0งแฟ้@มื
ซึ่42งมืาติรูฐานคู่ะแนนน�0นติ�องสอดคู่ล�องก�บัวี�ติถื"ปรูะสงคู่!การูจั�ดท3าแฟ้@มืสะสมืงาน และมื"�งเน�นพ�ฒนาการูของผ��เรู�ยนแติ�ละคู่นมืากกวี�าการูน3าไปเปรู�ยบัเท�ยบัก�บับั"คู่คู่ลอ�2น
8. การูแลกเปีล�&ยนปีรูะสบัการูณ)ก�บัผ��อ�&น มื�วี�ติถื"ปรูะสงคู่!เพ�2อเปBดโอกาสให�ผ��เรู�ยนได�รู�บัฟ้Dงคู่วีามืคู่�ดเหAนจัากผ��ท�2มื�ส�วีนเก�2ยวีข�อง ได�แก� เพ�2อน คู่รู� และผ��ปกคู่รูอง อาจัท3าได�หลายรู�ปแบับั เช�น การูจั�ดปรูะช"มืในโรูงเรู�ยนโดยเช�ญผ��ท�2มื�ส�วีนเก�2ยวีข�องมืารู�วีมืก�นพ�จัารูณีาผลงาน การูสนทนาแลกเปล�2ยนรูะหวี�างน�กเรู�ยนก�บัเพ�2อน การูส�งแฟ้@มืสะสมืผลงานไปให�ผ��ท�2มื�ส�วีนเก�2ยวีข�องช�วียให�ข�อเสนอแนะ หรู�อคู่3าแนะน3า
ในการูแลกเปล�2ยนปรูะสบัการูณี!น�0นผ��เรู�ยนจัะติ�องเติรู�ยมืคู่3าถืามืเพ�2อถืามืผ��ท�2มื�ส�วีนเก�2ยวีข�อง ซึ่42งจัะเป1นปรูะโยชน!ในการูปรู�บัปรู"งงานของตินเอง ติ�วีอย�างคู่3าถืามื เช�น
- ท�านคู่�ดอย�างไรูก�บัผลงานช�0นน�0- ท�านคู่�ดวี�าคู่วีรูปรู�บัปรู"งแก�ไขส�วีนใดอ�กบั�าง- ผลงานช�0นใด ท�2ท�านชอบัมืากท�2ส"ด เพรูาะอะไรู- ฯลฯ9. การูปีรู�บัเปีล�&ยนผลงาน หล�งจัากท�2ผ��เรู�ยนได�แลกเปล�2ยนคู่วีามื
คู่�ดเหAน และได�รู�บัคู่3าแนะน3าจัากผ��ท�2มื�ส�วีนเก�2ยวีข�องแล�วี จัะน3ามืาปรู�บัปรู"งผลงานให�ด�ข40น ผ��เรู�ยนสามืารูถืน3าผลงานท�2ด�กวี�าเกAบัเข�าแฟ้@มืสะสมืงานแทนผลงานเด�มื ท3าให�แฟ้@มืสะสมืงานมื�ผลงานท�2ด� ท�นสมื�ย และติรูงติามืจั"ดปรูะสงคู่!ในการูปรูะเมื�น
10. การูปีรูะชั้าส�มืพื้�นธ)ผลงานของน�กเรู�ยน เป1นการูแสดงน�ทรูรูศการูผลงานของผ��เรู�ยน โดยน3าแฟ้@มืสะสมืผลงานของผ��เรู�ยนท"กคู่นมืาจั�ดแสดงรู�วีมืก�น และเปBดโอกาสให�ผ��ปกคู่รูอง คู่รู� และน�กเรู�ยนท�2วีไปได�เข�าชมืผลงาน ท3าให�ผ��เรู�ยนเก�ดคู่วีามืภาคู่ภ�มื�ใจัในผลงานของตินเอง
304
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ��ท�2เรู�2มืติ�นท3าแฟ้@มืสะสมืผลงานอาจัไมื�ติ�องด3าเน�นการูท�0ง 10 ข�0นติอนน�0 อาจัใช�ข� 0นติอนหล�ก ๆ คู่�อ การูรูวีบัรูวีมืผลงานและการูจั�ดรูะบับัแฟ้@มื การูคู่�ดเล�อกผลงาน และการูแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนหรู�อคู่วีามืรู� �ส4กติ�อผลงาน
องคู่)ปีรูะกอบัส.าคู่�ญของแฟ้5มืสะสมืผลงาน มื�ด�งน�0
1. ส�วินน.า ปรูะกอบัด�วีย - ปก - คู่3าน3า - สารูบั�ญ - ปรูะวี�ติ�ส�วีนติ�วี - จั"ดมื"�งหมืายของการูท3า2. ส�วินเน��อหาแฟ้5มื
ปรูะกอบัด�วีย - ผลงาน - คู่วีามืคู่�ดเหAนท�2มื�ติ�อผลงาน 3. ส�วินข�อมื�ลเพื้�&มืเติ�มื
ปรูะกอบัด�วีย - ผลการูปรูะเมื�นการูเรู�ยนรู� � - การูรูายงานคู่วีามืก�าวีหน�าโดย
305
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�งการูออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู��แบับั Backward Design
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�&......ข��นที่�& 1 ผลล�พื้ธ)ปีลายที่างที่�&ติ�องการูให�เก�ดข!�นก�บัน�กเรู�ยนติ�วิชั้��วิ�ดชั้�วิงชั้��น1...............................................................................................................................................2...................................................................................................................................................คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นของน�กเรู�ยนน�กเรู�ยนจัะเข�าใจัวิ�า…1. ................................................2. ...............................................
คู่.าถามืส.าคู่�ญที่�&ที่.าให�เก�ดคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น
1. ..................................................................2. ....................................................................
คู่วิามืรู��ของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะรู��วิ�า…1. .................................................2. .................................................3. .................................................
ที่�กษะ/คู่วิามืสามืารูถของน�กเรู�ยนที่�&น.าไปีส��คู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่นน�กเรู�ยนจัะสามืารูถ...1. ..................................................................2. ..................................................................3. ...................................................................
ข��นที่�& 2 ภารูะงานและการูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ซึ่!&งเปี4นหล�กฐานที่�&แสดงวิ�าน�กเรู�ยนมื�ผลการูเรู�ยนรู��ติามืที่�&ก.าหนดไวิ�อย�างแที่�จัรู�ง1. ภารูะงานที่�&ผ��เรู�ยนติ�องปีฏิ�บั�ติ� ........................................................................................................................... ..........................................................................................................................
306
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. วิ�ธ�การูและเคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��วิ�ธ�การู เคู่รู�&องมื�อ
..............................................................................................
..............................................................................................
3. ส�&งที่�&มื'�งปีรูะเมื�น..............................................................................................................................................................................................................................................................ข��นที่�& 3 แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��..............................................................................................................................................................................................................................................
รู�ปีแบับัแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู��รูายชั้�&วิโมืงเมื�2อคู่รู�ออกแบับัการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืแนวีคู่�ดของ Backward
Design แล�วี คู่รู�สามืารูถืเข�ยนแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �รูายช�2วีโมืงโดยใช�รู�ปแบับัของแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �แบับัเรู�ยงห�วีข�อ ซึ่42งมื�รูายละเอ�ยดด�งน�0
ชั้�&อแผน...(รูะบั"ช�2อและล3าด�บัท�2ของแผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �)ชั้�&อเรู�&อง...(รูะบั"ช�2อเรู�2องท�2จัะท3าการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �)สารูะที่�&...(รูะบั"สารูะท�2ใช�จั�ดการูเรู�ยนรู� �)เวิลา...(รูะบั"รูะยะเวีลาท�2ใช�ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติ�อ 1 แผน)
ชั้��น...(รูะบั"ช� 0นท�2จั�ดการูเรู�ยนรู� �)หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�&...(รูะบั"ช�2อและล3าด�บัท�2ของหน�วียการูเรู�ยนรู� �)สารูะส.าคู่�ญ...(เข�ยนคู่วีามืคู่�ดรูวีบัยอดหรู�อมืโนท�ศน!ของห�วีเรู�2องท�2
จัะจั�ดการูเรู�ยนรู� �)ติ�วิชั้��วิ�ดชั้��นปี$...(รูะบั"ติ�วีช�0วี�ดช�0นป;ท�2ใช�เป1นเป@าหมืายของแผนการู
จั�ดการูเรู�ยนรู� �)จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��...ก3าหนดให�สอดคู่ล�องก�บัสมืรูรูถืนะส3าคู่�ญ
และคู่"ณีล�กษ์ณีะท�2พ4ง
307
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปรูะสงคู่!ของน�กเรู�ยนหล�งจัากส3าเรูAจัการูศ4กษ์า ติามืหล�กส�ติรูแกนกลางการูศ4กษ์าข�0น
พ�0นฐาน พ"ทธิ์ศ�กรูาช 2551 ซึ่42งปรูะกอบัด�วียด�านคู่วีามืรู� �คู่วีามืคู่�ด (Knowledge: K)
ด�านคู่"ณีธิ์รูรูมื จัรู�ยธิ์รูรูมื และคู่�าน�ยมื (Affective: A)
ด�านท�กษ์ะกรูะบัวีนการู (Performance: P)
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��...(รูะบั"วี�ธิ์�การูและเคู่รู�2องมื�อวี�ดและปรูะเมื�นผลท�2สอดคู่ล�อง
ก�บัจั"ดปรูะสงคู่!การูเรู�ยนรู� �ท�0ง 3 ด�าน)
สารูะการูเรู�ยนรู��...(รูะบั"สารูะและเน�0อหาท�2ใช�จั�ดการูเรู�ยนรู� � อาจัเข�ยนเฉพาะห�วีเรู�2องกAได�)
กรูะบัวินการูจั�ดการูเรู�ยนรู��...ก3าหนดให�สอดคู่ล�องก�บัธิ์รูรูมืชาติ�ของกล"�มืสารูะและการู
บั�รูณีาการูข�ามืสารูะก�จักรูรูมืเสนอแนะ...(รูะบั"รูายละเอ�ยดของก�จักรูรูมืท�2น�กเรู�ยนคู่วีรู
ปฏิ�บั�ติ�เพ�2มืเติ�มื)
แนวิที่างบั�รูณาการู...(เสนอแนะและรูะบั"ก�จักรูรูมืของกล"�มืสารูะอ�2นท�2บั�รูณีาการูรู�วีมืก�น)
ส�&อ/แหล�งเรู�ยนรู��...(รูะบั"ส�2อ อ"ปกรูณี! และแหล�งเรู�ยนรู� �ท�2ใช�ในการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �)
บั�นที่!กผลหล�งการูจั�ดการูเรู�ยนรู��...(รูะบั"รูายละเอ�ยดของผลการูจั�ดการูเรู�ยนรู� �ติามืแผนท�2
ก3าหนดไวี� อาจัน3าเสนอข�อเด�นและข�อด�อยให�เป1นข�อมื�ลท�2สามืารูถืใช�เป1นส�วีนหน42ง
ของการูท3าวี�จั�ยในช�0นเรู�ยนได�)
ใบังาน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
308
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ใบังานที่�& 1 (06) ส�บัคู่�นข�อมื�ล การูคู่�นพื้บัโคู่รูงสรู�างอะติอมืปี7ญหา ปรูะวี�ติ�และการูศ4กษ์าวี�จั�ยของน�กวี�ทยาศาสติรู! ท�2มื�ส�วีนส3าคู่�ญในการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื และวี�วี�ฒนาการูของแบับัจั3าลองอะติอมืเป1นอย�างไรูข��นติอน
1. แบั�งกล"�มืน�กเรู�ยนเพ�2อส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัปรูะวี�ติ�และการูศ4กษ์าวี�จั�ยของน�กวี�ทยาศาสติรู!ท�2มื�ส�วีนส3าคู่�ญในการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื
2. น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาอภ�ปรูายรู�วีมืก�นในกล"�มื แล�วีน3าเสนอข�อมื�ลจัากการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื
บั�นที่!กผลการูส�บัคู่�นข�อมื�ล
สรู'ปีผลพ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน
แนวิคู่.าติอบัน�กวี�ทยาศาสติรู!สมื�ยติ�าง ๆ ได�สรู�างแบับัจั3าลองอะติอมืข40นติามื
แนวีคู่�ดท�2ได�จัากการูส�งเกติและจัากข�อมื�ลท�2ได�จัากการูทดลอง ท3าให�โคู่รูงสรู�างอะติอมืมื�หลายรู�ปแบับั และมื�วี�วี�ฒนาการูเรู�2อยมืา เช�น การูเสนอแบับัจั3าลองของจัอห!น ดอลติ�น น�กฟ้Bส�กส!และเคู่มื� เก�ดเมื�2อวี�นท�2 6
ก�นยายน คู่.ศ. 1766 เมื�องคู่อก-เกอรู!เมื�าท! ปรูะเทศอ�งกฤษ์ เป1นน�ก
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ลและการูลงข�อสรู"ป
พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบั
309
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
วี�ทยาศาสติรู!บั"คู่คู่ลส3าคู่�ญท�2ได�ทดลองเคู่มื�และเข�ยนหน�งส�อช�2อทฤษ์ฎ�อะติอมื ได�อธิ์�บัายวี�า ธิ์าติ"ปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่เลAก ๆ หลายอน"ภาคู่ท�2เรู�ยกวี�า อะติอมื ซึ่42งแบั�งแยกและท3าให�ส�ญหายไมื�ได� ในสมื�ยติ�อมืาน�กวี�ทยาศาสติรู!ได�มื�การูคู่�นพบัและปรูะด�ษ์ฐ!เคู่รู�2องก3าเน�ดกรูะแสไฟ้ฟ้@า มื�การูศ4กษ์าปรูากฏิการูณี!ท�2แกCสเก�ดการูเรู�องแสงเมื�2อผ�านกรูะแสไฟ้ฟ้@าเข�าไปในหลอดบัรูรูจั"แกCส ท3าให�คู่�นพบัวี�าในอะติอมืย�งปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่หลายชน�ด ซึ่42งน3าไปส��แบับัจั3าลองโคู่รูงสรู�างอะติอมืแบับัติ�าง ๆ จันถื4งปDจัจั"บั�นคู่.าถามื1. ในอด�ติน�กวี�ทยาศาสติรู!ได�สรู�างแบับัจั3าลองอะติอมืจัากข�อมื�ลท�2ได�ด�วียวี�ธิ์�การูใด
น�กวี�ทยาศาสติรู!ในอด�ติสรู�างแบับัจั3าลองอะติอมืข40นติามืแนวีคู่�ดท�2ได�จัากการูส�งเกติและข�อมื�ลท�2ได�จัากการูทดลอง2. แบับัจั3าลองท�2ได�รู�บัการูยอมืรู�บัในปDจัจั"บั�นคู่�อแบับัจั3าลองใด เพรูาะเหติ"ใด
แบับัจั3าลองอะติอมืแบับักล"�มืหมือก เพรูาะอ�เลAกติรูอนท�2เคู่ล�2อนท�2รูอบัน�วีเคู่ล�ยสไมื�ได�อย��ในวีงโคู่จัรูท�2จั3าก�ด จัะเคู่ล�2อนท�2อย�างรูวีดเรูAวีไปท�2วีอะติอมื3. ยกติ�วีอย�างน�กวี�ทยาศาสติรู!ท�2มื�ส�วีนเก�2ยวีข�องก�บัการูคู่�นพบัโคู่รูงสรู�างอะติอมื
จัอห!น ดอลติ�น, เซึ่อรู!โจัเซึ่ฟ้ จัอห!น ทอมืส�น, ลอรู!ดเออรู!เนสติ! รู�ทเทอรู!ฟ้อรู!ด4. แบับัจั3าลองอะติอมืในอด�ติมื�การูเปล�2ยนแปลงเรู�2อยมืาจันถื4งปDจัจั"บั�นเพรูาะเหติ"ใด
เพรูาะเทคู่โนโลย�มื�การูพ�ฒนาข40นอย�างรูวีดเรูAวี ด�งน�0นวี�ธิ์�การูศ4กษ์าและการูทดลองเพ�2อศ4กษ์าโคู่รูงสรู�างอะติอมืจัะได�ผลเท�2ยงติรูงมืากข40น จั4งเก�ดแบับัจั3าลองอะติอมืท�2น�าเช�2อถื�อและเป1นท�2ยอมืรู�บัมืากกวี�าในอด�ติ5. ยกติ�วีอย�างการูศ4กษ์าวี�จั�ยของน�กวี�ทยาศาสติรู!ในอด�ติ และแบับัจั3าลองอะติอมืท�2ได�เคู่ยเสนอไวี�
310
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เซึ่อรู!โจัเซึ่ฟ้ จัอห!น ทอมืส�น ได�ทดลองการูน3าไฟ้ฟ้@าของแกCสโดยผ�านไฟ้ฟ้@ากรูะแสติรูงเข�าไปในหลอดรู�งส�แคู่โทดท�2บัรูรูจั"แกCสคู่วีามืด�นติ32า จัากการูทดลองด�งกล�าวี ทอมืส�นได�เสนอแบับัจั3าลองอะติอมืวี�า อะติอมืมื�ล�กษ์ณีะเป1นทรูงกลมื ปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่โปรูติอนซึ่42งมื�ปรูะจั"บัวีก และอ�เลAกติรูอนซึ่42งมื�ปรูะจั"ลบักรูะจัายอย��ท�2วีไปอย�างสมื32าเสมือ โดยอะติอมืท�2เป1นกลางทางไฟ้ฟ้@าจัะมื�จั3านวีนปรูะจั"บัวีกเท�าก�บัปรูะจั"ลบั
ใบังานที่�& 2 (09) ส�งเกติ แรูงย!ดเหน�&ยวิรูะหวิ�างอ�เลFกติรูอนก�บัน�วิเคู่ล�ยสปี7ญหา การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในอะติอมืมื�ล�กษ์ณีะใดข��นติอน
1. ใส�ล�กเหลAกกลมืจั3านวีน 100 ล�ก ลงในถื�วียท�2เติรู�ยมืไวี� แล�วีจั"�มืแท�งแมื�เหลAกลงในถื�วีย
2. คู่�อย ๆ ยกแท�งแมื�เหลAกข40น ส�งเกติการูเกาะของล�กเหลAกบันแท�งแมื�เหลAก และบั�นท4กผล
3. ใช�มื�อแกะล�กเหลAกออกท�ละล�ก โดยเรู�2มืแกะจัากล�กเหลAกท�2อย��นอกส"ดจันถื4งล�กเหลAกท�2อย��ในส"ด ส�งเกติแรูงท�2ติ�องใช�แกะล�กเหลAก และบั�นท4กผลบั�นที่!กผลการูส�งเกติ
ส�&งที่�&ส�งเกติ ผลการูส�งเกติการูเกาะของล�กเหลAกบันแท�งแมื�เหลAก
จั3านวีนล�กเหลAกท�2อย��แถืวีนอกมื�มืากกวี�าจั3านวีนล�กเหลAกท�2อย��ติ�ดก�บัแท�งแมื�เหลAก
แรูงท�2ใช�แกะล�กเหลAกออกจัากแท�งแมื�เหลAก
แรูงท�2ใช�แกะล�กเหลAกล�กนอกส"ดไปจันถื4งล�กในส"ดท�2ติ�ดก�บัแท�งแมื�เหลAกไมื�เท�าก�น
สรู'ปีผล
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ลและการูลงข�อสรู"ปอ'ปีกรูณ)1. ล�กเหลAกกลมืขนาดเส�นผ�าน-
311
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เมื�2อแกะล�กเหลAกออกท�ละล�กจัากล�กนอกส"ดพบัวี�า จั3านวีนล�กเหลAกท�2อย��แถืวีนอกมื�มืากกวี�าจั3านวีนล�กเหลAกท�2อย��ใกล�แท�งแมื�เหลAก และแรูงท�2ใช�แกะล�กเหลAกท�2อย��นอกส"ดจัะใช�แรูงด4งออกน�อยกวี�าล�กเหลAกท�2อย��ในส"ดใกล�แท�งแมื�เหลAก เมื�2อเปรู�ยบัเท�ยบัแท�งแมื�เหลAกเป1นน�วีเคู่ล�ยสซึ่42งมื�ปรูะจั"บัวีก และให�ล�กเหลAกกลมืเป1นอ�เลAกติรูอนซึ่42งมื�ปรูะจั"ลบั อ�เลAกติรูอนท�2อย��ห�างน�วีเคู่ล�ยสมืากจัะมื�แรูงด4งด�ดก�บัน�วีเคู่ล�ยสน�อย หล"ดออกได�ง�ายกวี�าอ�เลAกติรูอนท�2อย��ใกล�น�วีเคู่ล�ยส และในอะติอมืท�2มื�อ�เลAกติรูอนจั3านวีนมืาก อ�เลAกติรูอนจัะจั�ดติ�วีในวีงโคู่จัรูท�2ห�างน�วีเคู่ล�ยสเป1นรูะยะติ�างก�น โดยจั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2อย��ในวีงโคู่จัรูใกล�น�วีเคู่ล�ยสจัะมื�น�อยกวี�าท�2อย��ในวีงโคู่จัรูห�างจัากน�วีเคู่ล�ยสคู่.าถามื1. น�กเรู�ยนคู่วีรูใช�ล�กเหลAกท�2มื�ขนาดเลAกในการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืเพรูาะเหติ"ใด
เพรูาะแท�งแมื�เหลAกจัะได�ด�ดล�กเหลAกได�จั3านวีนมืากและแสดงผลการูส�งเกติท�2ช�ดเจัน2. น�กเรู�ยนคู่วีรูแกะล�กเหลAกออกอย�างรูะมื�ดรูะวี�งเพรูาะเหติ"ใด
เพรูาะติ�องการูส�งเกติจั3านวีนล�กเหลAกและแรูงท�2ใช�แกะล�กเหลAกในแติ�ละแถืวี3. ก�จักรูรูมืน�0เปรู�ยบัเท�ยบัแท�งแมื�เหลAกก�บัล�กเหลAกเป1นส�2งใด
แท�งแมื�เหลAกเปรู�ยบัได�ก�บัน�วีเคู่ล�ยสซึ่42งมื�ปรูะจั"บัวีก และล�กเหลAกเปรู�ยบัได�ก�บัอ�เลAกติรูอนซึ่42งมื�ปรูะจั"ลบั4. ล�กเหลAกท�2อย��นอกส"ดใช�แรูงด4งออกจัากแท�งแมื�เหลAกแติกติ�างจัากล�กเหลAกท�2อย��ในส"ดล�กษ์ณีะใด
ล�กเหลAกท�2อย��นอกส"ดใช�แรูงด4งออกน�อยกวี�าล�กเหลAกท�2อย��ในส"ดใกล�แท�งแมื�เหลAก5. อ�เลAกติรูอนท�2อย��ห�างจัากน�วีเคู่ล�ยสมืากจัะหล"ดออกจัากอะติอมืได�ง�ายเพรูาะเหติ"ใด
เพรูาะอ�เลAกติรูอนท�2อย��ห�างจัากน�วีเคู่ล�ยสมืากจัะมื�แรูงด4งด�ดก�บัน�วีเคู่ล�ยสน�อย
312
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ใบังานที่�& 3 (06) ส�บัคู่�นข�อมื�ล การูจั�ดเรู�ยงอ�เลFกติรูอนในอะติอมืของธาติ'บัางชั้น�ดปี7ญหา ธิ์าติ"แติ�ละชน�ดมื�จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าใด และมื�จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานเท�าก�นหรู�อไมื�ข��นติอน
1. น�กเรู�ยนส�บัคู่�นเลขอะติอมืของธิ์าติ"ในติารูางบั�นท4กผล
2. เข�ยนการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนอย�างย�อและจั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนของธิ์าติ"ลงในติารูางบั�นท4กผล
3. น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาอภ�ปรูายรู�วีมืก�นแล�วีน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื
บั�นที่!กผลการูส�บัคู่�นข�อมื�ลธาติ' เลข
อะติอมืการูจั�ดเรู�ยงอ�เลFกติรูอน
ติามืรูะด�บัพื้ล�งงานจั.านวินเวิ
เลนซึ่)-อ�เลFกติรูอน
ไฮโดรูเจัน 1 1 1
เบัรู�ลเล�ยมื 4 2, 2 2
ฟ้ล�ออรู�น 9 2, 7 7
แมืกน�เซึ่�ยมื 12 2, 8, 2 2
ซึ่�ล�กอน 14 2, 8, 4 4
โบัรูมื�น 35 2, 8, 18, 7 7
ซึ่�นอน 54 2, 8, 18, 18, 8 8
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ลและการูลงข�อสรู"ป
313
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สรู'ปีผลพ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน
แนวิคู่.าติอบัการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนของธิ์าติ"ท�2ก3าหนดให�แติ�ละธิ์าติ" จัะจั�ดเรู�ยง
ติามืจั3านวีนอ�เลAกติรูอนมืากท�2ส"ดท�2จัะมื�ได�ในแติ�ละรูะด�บัพล�งงาน เท�าก�บั 2n2 โดยธิ์าติ"ติ�าง ๆ จัะจั�ดอ�เลAกติรูอนให�อย��ในรูะด�บัพล�งงานท�2ใกล�น�วีเคู่ล�ยสมืากท�2ส"ดให�เติAมืก�อน ส�วีนอ�เลAกติรูอนท�2อย��ในรูะด�บัพล�งงานส�งส"ดหรู�อช�0นนอกส"ดจัะเรู�ยกวี�าเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน โดยเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนท�2เหมื�อนก�นจัะท3าให�ธิ์าติ"มื�สมืบั�ติ�คู่ล�ายคู่ล4งก�น เช�น ธิ์าติ"ฟ้ล�ออรู�นก�บัโบัรูมื�น มื�จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 7 ท�0ง 2 ติ�วี ธิ์าติ"จั4งมื�สมืบั�ติ�คู่ล�ายคู่ล4งก�น
คู่.าถามื1. เลขอะติอมืหมืายถื4งอะไรู
จั3านวีนโปรูติอนท�2มื�อย��ในน�วีเคู่ล�ยส2. การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนของธิ์าติ"แติ�ละธิ์าติ"ใช�หล�กเกณีฑ์!ใด
จั�ดเรู�ยงติามืจั3านวีนอ�เลAกติรูอนของธิ์าติ" โดยจั�ดเรู�ยงในรูะด�บัพล�งงานช�0นในส"ดให�เติAมืก�อน แล�วีจั4งจั�ดอ�เลAกติรูอนลงในรูะด�บัพล�งงานถื�ดมืา โดยจั3านวีนอ�เลAกติรูอนส�งส"ดท�2สามืารูถืมื�ได�ในแติ�ละรูะด�บัพล�งงานเท�าก�บั 2n2 เมื�2อ n = รูะด�บัพล�งงาน3. เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนหมืายถื4งอะไรู
อ�เลAกติรูอนท�2อย��ในรูะด�บัพล�งงานช�0นนอกส"ด4. ธิ์าติ"ท�2ก3าหนดให�ธิ์าติ"ใดบั�างท�2มื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�น
เบัรู�ลเล�ยมืและแมืกน�เซึ่�ยมืมื�จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 2
ติ�วี ฟ้ล�ออรู�นและโบัรูมื�นมื�จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 7 ติ�วี5. เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนของธิ์าติ"แติ�ละธิ์าติ"จัะมื�คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ก�นในล�กษ์ณีะใด
ธิ์าติ"ท�2มื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�นจัะมื�สมืบั�ติ�คู่ล�ายคู่ล4งก�น
314
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ใบังานที่�& 4 (09) ส�บัคู่�นข�อมื�ล สมืบั�ติ�ของธาติ'โลหะ ก!&งโลหะ และอโลหะปี7ญหา ธิ์าติ"โลหะ ก42งโลหะ และอโลหะมื�สมืบั�ติ�ทาง กายภาพล�กษ์ณีะใดบั�างข��นติอน
1. แบั�งกล"�มืน�กเรู�ยนกล"�มืละ 35 คู่น2. ให�แติ�ละกล"�มืส�บัคู่�นข�อมื�ลจัากแหล�ง
ข�อมื�ลติ�าง ๆ เช�น วีารูสารูติ�าง ๆ แผ�นพ�บัคู่วีามืรู� � หรู�อทางอ�นเทอรู!เนAติในห�วีข�อสมืบั�ติ�ทางกายภาพโดยท�2วีไปท�2เหมื�อนก�นและแติกติ�างก�นของธิ์าติ"โลหะ ก42งโลหะ และอโลหะบั�นที่!กผลการูส�บัคู่�น
สรู'ปีผลพ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัของน�กเรู�ยน
แนวิการูติอบัสมืบั�ติ� โลหะ อโลหะ
1. การูน3าไฟ้ฟ้@าและการูน3าคู่วีามืรู�อน
น3าได�ด� ไมื�น3า (ยกเวี�นแกรูไฟ้ติ!)
2. สถืานะ ของแขAง (ยกเวี�นปรูอทเป1นของเหลวี)
ของเหลวี เช�น โบัรูมื�น
มื�ได� 3 สถืานะ ข40นอย��ก�บัชน�ดของธิ์าติ"แกCส เช�น ไฮโดรูเจัน ออกซึ่�เจันของแขAง เช�น ฟ้อสฟ้อรู�ส
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ลและการูลงข�อสรู"ป
315
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก3ามืะถื�น3. คู่วีามืหนาแน�น ส�ง ติ32า4. คู่วีามืวีาวีและการูเก�ดเส�ยง
เป1นมื�นวีาวี เคู่าะมื�เส�ยงก�อง ก�งวีาน
ไมื�เป1นมื�นวีาวี เคู่าะแล�วีเส�ยงไมื�ก�อง
5. คู่วีามืแขAง เหน�ยวี การูด4งเป1นเส�น การูติ�เป1นแผ�น
แขAง เหน�ยวี ด4งเป1นเส�น และติ�เป1นแผ�นได�
ถื�าเป1นของแขAงจัะเปรูาะ ด4งหรู�อติ�เป1นแผ�นไมื�ได�
6. จั"ดเด�อดและจั"ดหลอมืเหลวี
ส�ง มื�ช�วีงอ"ณีหภ�มื�จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดกวี�าง
ติ32า ช�วีงอ"ณีหภ�มื�รูะหวี�างจั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดแคู่บั
ส�วีนธิ์าติ"ก42งโลหะจัะมื�สมืบั�ติ�ทางกายภาพบัางอย�างคู่ล�ายโลหะและบัางอย�างคู่ล�ายอโลหะ จัะน3าไฟ้ฟ้@าได�น�อยกวี�าโลหะแติ�มืากกวี�าอโลหะ โดยจัะน3าไฟ้ฟ้@าได�ด�ข40นเมื�2ออ"ณีหภ�มื�ส�งข40น มื�ล�กษ์ณีะสมืบั�ติ�เป1นของแขAง เปรูาะ และมื�จั"ดเด�อดส�ง
คู่.าถามื 1. ธิ์าติ"โลหะมื�สมืบั�ติ�การูน3าไฟ้ฟ้@าเป1นอย�างไรู
ธิ์าติ"โลหะจัะน3าไฟ้ฟ้@าได�ด�2. สมืบั�ติ�ด�านคู่วีามืวีาวี การูเก�ดเส�ยงก�งวีานของโลหะติ�างจัากอโลหะล�กษ์ณีะใด
ธิ์าติ"โลหะจัะเป1นมื�นวีาวี เคู่าะมื�เส�ยงก�อง แติ�ธิ์าติ"อโลหะไมื�เป1นมื�นวีาวี เคู่าะแล�วีเส�ยงไมื�ก�อง3. การูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"ในติารูางธิ์าติ"ปDจัจั"บั�นอาศ�ยหล�กเกณีฑ์!ใด และสามืารูถืแบั�งธิ์าติ"ได�ก�2หมื��
จั�ดเรู�ยงธิ์าติ"ติามืเลขอะติอมืจัากน�อยไปมืาก อาศ�ยสมืบั�ติ�ทางเคู่มื�และทางกายภาพเป1นเกณีฑ์! สามืารูถืแบั�งธิ์าติ"ออกเป1น 18 หมื�� 7 คู่าบั4. ธิ์าติ"ในหมื��ใดมื�สมืบั�ติ�เป1นโลหะ และธิ์าติ"ในหมื��ใดมื�สมืบั�ติ�เป1นอโลหะ
316
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ธิ์าติ"ท�2มื�สมืบั�ติ�เป1นโลหะ ได�แก� ธิ์าติ"ในหมื�� 1A และ 2A
ธิ์าติ"ท�2มื�สมืบั�ติ�เป1นอโลหะ ได�แก� ธิ์าติ"ในหมื�� 7A และ 8A
5. ธิ์าติ"ก42งโลหะมื�สมืบั�ติ�ทางกายภาพอย�างไรู ยกติ�วีอย�างปรูะกอบัธิ์าติ"ก42งโลหะจัะมื�สมืบั�ติ�ทางกายภาพบัางอย�างคู่ล�ายโลหะและบัาง
อย�างคู่ล�ายอโลหะ น3าไฟ้ฟ้@าได�น�อย การูน3าไฟ้ฟ้@าจัะด�ข40นเมื�2ออ"ณีหภ�มื�ส�งข40น ธิ์าติ"ก42งโลหะ เช�น โบัรูอน (B) อะล�มื�เน�ยมื (Al) ซึ่�ล�คู่อน(Si) เป1นติ�น6. ธิ์าติ"โซึ่เด�ยมื (Na) โพแทสเซึ่�ยมื (K) และล�เท�ยมื (Li) มื�สมืบั�ติ�ทางกายภาพเหมื�อนหรู�อแติกติ�างก�นล�กษ์ณีะใด
ธิ์าติ"โซึ่เด�ยมื (Na) โพแทสเซึ่�ยมื (K) และล�เท�ยมื (Li) มื�สมืบั�ติ�ทางกายภาพโดยท�2วีไปเหมื�อนก�น คู่�อ น3าไฟ้ฟ้@าได�ด� มื�สถืานะเป1นของแขAง เหน�ยวี สามืารูถืด4งเป1นแผ�นได� และมื�จั"ดเด�อดส�ง
ใบังานที่�& 5 (09) ส�งเกติ คู่วิามืส�มืพื้�นธ)ของธาติ'ในแติ�ละคู่าบัก�บัจั.านวินรูะด�บัพื้ล�งงานปี7ญหา จั3านวีนธิ์าติ"ในแติ�ละคู่าบัมื�คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ก�บั จั3านวีนอ�เลAกติรูอนในแติ�ละรูะด�บัพล�งงานหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
ข��นติอน1. ให�น�กเรู�ยนน�บัจั3านวีนธิ์าติ"ท�2อย��ในแติ�ละ
คู่าบัของติารูางธิ์าติ"และน3ามืาแสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!(ในรู�ปของติารูาง) ก�บัจั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2มื�ได�มืากท�2ส"ดในแติ�ละคู่าบั
2. น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาอภ�ปรูายรู�วีมืก�นแล�วีน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืบั�นที่!กผลการูส�งเกติ
คู่าบัที่�& จั.านวินธาติ'ใน จั.านวินอ�เลFกติรูอนที่�&มื�ได�มืาก
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ลและการูลงข�อสรู"ป
317
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่าบั ที่�&ส'ดในคู่าบั1 2 22 8 83 8 84 18 185 18 186 32 327 32 32
สรู'ปีผลจั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2มื�ได�มืากท�2ส"ดในคู่าบัท�2 1, 2, 3, 4, 5, 6 และ
7 มื�คู่�าเท�าก�บั 2, 8, 8, 18, 18, 6 และ 32 ซึ่42งเท�าก�บัจั3านวีนธิ์าติ"ท�2มื�ได�มืากท�2ส"ดในแติ�ละคู่าบั โดยธิ์าติ"ท�2อย��ในคู่าบัเด�ยวีก�นจัะมื�จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานเท�าก�น
คู่.าถามื1. ธิ์าติ"ในคู่าบัท�2 2 มื�จั3านวีนธิ์าติ"ในคู่าบัก�2ธิ์าติ" จั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2มื�ได�มืากท�2ส"ดในคู่าบัเป1นเท�าใด และได�แก�ธิ์าติ"อะไรูบั�าง
ธิ์าติ"ในคู่าบัท�2 2 มื�จั3านวีนธิ์าติ"ในคู่าบั 8 ธิ์าติ" มื�จั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2มื�ได�มืากท�2ส"ดในคู่าบัเท�าก�บั 8 ติ�วี ได�แก� ธิ์าติ" Li, Be, B, C, N, O, F และ Ne2. เพรูาะเหติ"ใดธิ์าติ"ในคู่าบัท�2 6 และคู่าบัท�2 7 จั4งมื�จั3านวีนอ�เลAกติรูอนท�2มื�ได�มืากท�2ส"ดในคู่าบัเท�าก�บั 32
เพรูาะในคู่าบัท�2 6 หล�งธิ์าติ"แลนทาน�มื (13957La) จัะมื�ธิ์าติ"อย��อ�ก 14
ธิ์าติ" และธิ์าติ"ในคู่าบัท�2 7หล�งธิ์าติ"แอกท�เน�ยมื (227
89Ac) จัะมื�ธิ์าติ"อ�ก 14 ธิ์าติ"3. ติารูางธิ์าติ"สามืารูถืใช�ท3านายสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ได�ในล�กษ์ณีะใด
การูจั�ดเรู�ยงธิ์าติ"ติามืล3าด�บัเลขอะติอมืในติารูางธิ์าติ"จัะท3าให�ธิ์าติ"ท�2มื�สมืบั�ติ�ใกล�เคู่�ยงก�นอย��ในหมื��เด�ยวีก�นและธิ์าติ"ท�2มื�จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานเท�าก�นอย��ในคู่าบัเด�ยวีก�น จั4งสามืารูถืใช�ท3านายสมืบั�ติ�ของธิ์าติ"ท�2อย��ใกล�เคู่�ยงก�นได�
318
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. จังบัอกข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัธิ์าติ"เง�นหรู�อ Ag ท�2ได�จัากติารูางธิ์าติ"และการูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอน
Ag เป1นธิ์าติ"โลหะแทรูนซึ่�ช�น อย��ในคู่าบัท�2 5 มื�อ�เลAกติรูอนท�0งหมืด 47 ติ�วี การูจั�ดเรู�ยงอ�เลAกติรูอนในรูะด�บัพล�งงานติ�าง ๆ เป1นด�งน�0 2, 8, 18, 18, 1 มื�จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั1 ติ�วี อย��ในรูะด�บัพล�งงานท�2 55. กล"�มืธิ์าติ"แลนทาไนด! และกล"�มืธิ์าติ"แอกท�ไนด!คู่�อธิ์าติ"ในคู่าบัใด
กล"�มืธิ์าติ"แลนทาไนด! คู่�อ ธิ์าติ"ในคู่าบัท�2 6 ส�วีนกล"�มืธิ์าติ"แอกท�ไนด! คู่�อ ธิ์าติ"ในคู่าบัท�2 7
ใบังานที่�& 6 (09) ส�บัคู่�นข�อมื�ล จั'ดหลอมืเหลวิ จั'ดเด�อด และการูน.าไฟ้ฟ้5าของสารูปีรูะกอบัไอออน�กปี7ญหา สารูปรูะกอบัไอออน�ก เช�น แคู่ลเซึ่�ยมืคู่ลอไรูด! (CaCl2) โซึ่เด�ยมืคู่ลอไรูด! (NaCl) โพแทสเซึ่�ยมื-
ไฮดรูอกไซึ่ด! (KOH) อะล�มื�เน�ยมืออกไซึ่ด! (Al2O3)
และโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! (NaOH)มื�จั"ดหลอมืเหลวี จั"ดเด�อด และการูน3าไฟ้ฟ้@าแติกติ�างก�นในล�กษ์ณีะ ข��นติอน
1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัจั"ดหลอมืเหลวี จั"ดเด�อดและการูน3าไฟ้ฟ้@าของสารูปรูะกอบัไอออน�กติ�อไปน�0 แคู่ลเซึ่�ยมืคู่ลอไรูด! (CaCl2) โซึ่เด�ยมืคู่ลอไรูด! (NaCl)
โพแทสเซึ่�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! (KOH) อะล�มื�เน�ยมืออกไซึ่ด! (Al2O3) และโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! (NaOH)
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ลและการูลงข�อสรู"ป
319
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาอภ�ปรูายรู�วีมืก�นแล�วีน3าเสนอผลการูท3าก�จักรูรูมื
บั�นที่!กผลการูส�บัคู่�นข�อมื�ล
สารูปีรูะกอบัไอออน�ก
สมืบั�ติ�ของสารูจั'ดหลอมืเหลวิ (oC)
จั'ดเด�อด (oC)
การูน.าไฟ้ฟ้5า
แคู่ลเซึ่�ยมืคู่ลอไรูด! (CaCl2)
782 1,600 ไมื�น3าไฟ้ฟ้@า
โซึ่เด�ยมืคู่ลอไรูด! (NaCl) 804 1,490 ไมื�น3าไฟ้ฟ้@าโพแทสเซึ่�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! (KOH)
360 1,505 ไมื�น3าไฟ้ฟ้@า
อะล�มื�เน�ยมืออกไซึ่ด! (Al2O3)
2,072 2,980 ไมื�น3าไฟ้ฟ้@า
โซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! (NaOH)
318 1,390 ไมื�น3าไฟ้ฟ้@า
สรู'ปีผลสารูปรูะกอบัไอออน�ก ได�แก� แคู่ลเซึ่�ยมืคู่ลอไรูด! (CaCl2) โซึ่เด�ยมื
คู่ลอไรูด! (NaCl) โพแทสเซึ่�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! (KOH) อะล�มื�เน�ยมืออกไซึ่ด! (Al2O3) และโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! (NaOH) มื�จั"ดเด�อดจั"ดหลอมืเหลวีส�ง เพรูาะสารูปรูะกอบัไอออน�กย4ดเหน�2ยวีก�นด�วียพ�นธิ์ะไอออน�กรูะหวี�างอะติอมืของโลหะก�บัอโลหะท�2เก�ดจัากการูให�และรู�บัเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน อะติอมืกลายเป1นไอออนบัวีกและลบัด4งด�ดก�นด�วียแรูงด4งด�ดรูะหวี�างปรูะจั"ไฟ้ฟ้@าท�2แขAงแรูง จั4งติ�องใช�พล�งงานปรู�มืาณีส�งเพ�2อท3าลายพ�นธิ์ะ และสารูปรูะกอบัไอออน�กไมื�สามืารูถืน3าไฟ้ฟ้@าได�
คู่.าถามื1. สารูปรูะกอบัไอออน�กคู่�ออะไรู
320
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สารูปรูะกอบัท�2เก�ดจัากโลหะรูวีมืติ�วีก�บัอโลหะ โดยมื�พ�นธิ์ะไอออน�กย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอะติอมืของโลหะก�บัอโลหะน�0น2. สารูปรูะกอบัไอออน�กมื�จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดส�งมืากเพรูาะเหติ"ใด
เพรูาะสารูปรูะกอบัไอออน�กมื�แรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างไอออนบัวีกและไอออนลบัท�2แขAงแรูงมืาก มื�แรูงด4งด�ดท"กท�ศท"กทาง การูท3าให�หลอมืเหลวีหรู�อเด�อดจั4งติ�องใช�พล�งงานมืากเพ�2อท3าลายแรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างไอออนท�0งสองให�แยกออกจัากก�น3. สารูปรูะกอบัไอออน�กไมื�สามืารูถืน3าไฟ้ฟ้@าได�เพรูาะเหติ"ใด
เพรูาะอะติอมืเก�ดการูรู�บัและให�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน จั4งไมื�มื�อ�เลAกติรูอนท�2สามืารูถืเคู่ล�2อนท�2ไปรูอบั ๆ โมืเลก"ลได�อย�างอ�สรูะ4. สารูปรูะกอบัไอออน�กมื�สมืบั�ติ�แขAงแติ�เปรูาะเพรูาะเหติ"ใด
เพรูาะสารูปรูะกอบัไอออน�กมื�พ�นธิ์ะไอออน�กท�2มื�แรูงด4งด�ดท�2แขAงแรูง เมื�2อท"บัสารูปรูะกอบัไอออน�กจัะเป1นการูท3าให�โมืเลก"ลของสารูปรูะกอบัส�2นสะเท�อน ท3าให�ไอออนชน�ดเด�ยวีก�นเล�2อนมืาอย��ช�ดก�นเก�ดแรูงผล�กก�นอย�างรู"นแรูง ผล4กจั4งแติกออกจัากก�นได�5. จัากก�จักรูรูมืสามืารูถืสรู"ปสมืบั�ติ�ของสารูปรูะกอบัไอออน�กได�วี�าอะไรู
สารูปรูะกอบัไอออน�กจัะมื�จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดส�ง เป1นของแขAง เปรูาะ ไมื�น3าไฟ้ฟ้@า แติ�ถื�าละลายหรู�อหลอมืเหลวีจัะน3าไฟ้ฟ้@าได�
ใบังานที่�& 7 (09) ส�งเกติการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ปี7ญหา ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างส�งกะส�ก�บัสารูละลายกรูด ไฮโดรูคู่ลอรู�กจัะได�ผล�ติภ�ณีฑ์!ใดข��นติอน
1. เทสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลอง
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
อ'ปีกรูณ)1. แผ�นส�งกะส�ขนาด
0.5×1 ซึ่มื. 1
แผ�น2. สารูละลายกรูด ไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น
0.2 โมืลติ�อล�ติรู 20
ลบัซึ่มื.
3. น30ากล�2น 250
ลบั.ซึ่มื.
4. หลอดทดลอง
321
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2. ใส�แผ�นส�งกะส�ขนาด 0.5×1 เซึ่นติ�เมืติรู
ลงในหลอดทดลอง แล�วีปBดปากหลอดทดลองด�วียจั"กยางท�2ติ�อก�บัหลอดน3าแกCส
3. ใส�ปลายหลอดน3าแกCสอ�กด�านลงในหลอดทดลองท�2มื�น30าอย��เติAมื
ด�งรู�ป ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
สารูเรู�&มืติ�น การูเปีล�&ยนแปีลงที่�&เก�ดข!�นแผ�นส�งกะส� + สารูละลายกรูดไฮโดรู-คู่ลอรู�ก
มื�ฟ้องแกCสเก�ดข40น แผ�นส�งกะส�มื�ขนาดเลAกลงจันหมืดไป
สรู'ปีผลเมื�2อใส�แผ�นส�งกะส�ลงในสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก สารูท�0ง 2 ชน�ด
จัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงปรูะเภทเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เพรูาะส�งเกติเหAนแผ�นส�งกะส�มื�ขนาดเลAกลงเรู�2อย ๆ เก�ดเป1นสารูปรูะกอบัของเกล�อท�2ละลายน30าได� และได�แกCสเก�ดข40นคู่.าถามื1. เมื�2อใส�โลหะส�งกะส�ลงในสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ผลท�2เก�ดข40นคู่�ออะไรู
เก�ดสารูปรูะกอบัของเกล�อ และเก�ดฟ้องแกCส2. สารูท�2เก�ดข40นมื�สมืบั�ติ�เหมื�อนสารูเรู�2มืติ�นหรู�อไมื� อย�างไรู
ไมื�เหมื�อน สารูท�2เก�ดข40นจัะเป1นสารูปรูะกอบัของเกล�อ และสารูท�2อย��ในสถืานะแกCส
ภาพ
322
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. การูเปล�2ยนแปลงของสารูท�2เก�ดข40นเป1นการูเปล�2ยนแปลงปรูะเภทปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หรู�อไมื� เพรูาะ อะไรู
เป1นการูเปล�2ยนแปลงปรูะเภทปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� เพรูาะได�สารูผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างจัากสารู
เรู�2มืติ�น4. สารูเรู�2มืติ�นและผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�จัากปฏิ�ก�รู�ยาน�0คู่�อสารูใด
สารูเรู�2มืติ�น คู่�อ โลหะส�งกะส� (Zn) ก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก
(HCl) ส�วีนผล�ติภ�ณีฑ์! ท�2เก�ดข40น คู่�อ สารูปรูะกอบัเกล�อของ ซึ่�งคู่! (II) คู่ลอไรูด! (ZnCl2) ก�บัแกCสไฮโดรูเจัน (H2)
5. ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างส�งกะส�ก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�ยนสมืการูเคู่มื�ได�ในล�กษ์ณีะใด
Zn(s) + 2HCl(aq) ZnCl2 (aq)+ H2(g)
ใบังานที่�& 8 (02) ส�งเกติอ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของลวิดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กปี7ญหา อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�รูะหวี�างลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บั
กรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเก�ดข40นเรูAวีหรู�อช�าข��นติอน
1. น3าจั"กคู่อรู!กขนาดพอด�ก�บัปากกรูะบัอกติวีงท�2มื�ขนาด 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู มืาบัากด�านข�างติามืยาวีให�เป1นรู�องเลAก ๆ เพ�2อให�ของเหลวีไหลออกได� และกรู�ดท�2บัรู�เวีณีก42งกลางหน�าติ�ดของจั"กคู่อรู!กปลายด�านท�2เลAกกวี�าให�เป1นแนวียาวีเลAก ๆ ไวี�ส3าหรู�บัเส�ยบัลวีดแมืกน�เซึ่�ยมื
2. น3าลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืยาวีปรูะมืาณี 10 เซึ่นติ�เมืติรู
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
323
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ท�2ข�ดสะอาดแล�วี (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) มื�วีนขดให�เป1นเกล�ยวีคู่ล�ายสปรู�งแล�วีน3าไปเส�ยบัท�2รูอยกรู�ดกลางจั"กคู่อรู!ก
3. ใส�น30ากล�2นจั3านวีน 50 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูลงในบั�กเกอรู!ขนาด 100 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
4. ใส�สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) ลงในกรูะบัอกติวีงจันเติAมืแล�วีปBดปากกรูะบัอกติวีงด�วียจั"กคู่อรู!ก
5. คู่วี32ากรูะบัอกติวีงลงในบั�กเกอรู!ท�2มื�น30ากล�2นโดยให�ปากกรูะบัอกติวีงอย��ใติ�น30า ส�งเกติปรู�มืาณีของเหลวีในกรูะบัอกติวีงเรู�2มืจั�บัเวีลาเมื�2อของเหลวีในกรูะบัอกติวีงอย��ท�2ข�ด 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู บั�นท4กเวีลาท�2ของเหลวีลดลงท"ก ๆ 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู จันของเหลวีถื4งข�ด 8 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
สรู'ปีผลเมื�2อเรู�2มืติ�นปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก
อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะเรูAวี
อ'ปีกรูณ)1. ลวีดแมืกน�เซึ่�ยมื ยาวี 10 ซึ่มื.
1 เส�น2. น30ากล�2น 50
ลบั.ซึ่มื.
3. สารูละลายกรูดไฮโดรู-
คู่ลอรู�กเข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู 10
ลบั.ซึ่มื.
4. จั"กคู่อรู!กท�2กรู�ดข�าง 1 จั"ก
ภาพจัาก บัฝึ. สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
324
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เพรูาะมื�ปรู�มืาติรูของการูเก�ดแกCสไฮโดรูเจันอย�างรูวีดเรูAวี และอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะช�าลงเรู�2อย ๆติามืเวีลาท�2ผ�านไป โดยมื�อ�ติรูาการูลดลงไมื�คู่งท�2คู่.าถามื 1. ในก�จักรูรูมืน�0อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�คู่งท�2หรู�อไมื� มื�ล�กษ์ณีะใด
อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาไมื�คู่งท�2 ในช�วีงแรูกอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะเรูAวี และจัะช�าลงเรู�2อย ๆ ติามืเวีลาท�2ผ�านไป2. อ�ติรูาเรูAวีของปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40นวี�ดจัากส�2งใด
วี�ดจัากปรู�มืาณีของสารูเรู�2มืติ�นท�2ลดลงหรู�อปรู�มืาณีของผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เพ�2มืข40นใน 1 หน�วียเวีลา3. ก�จักรูรูมืน�0มื�ปรู�มืาณีสารูเรู�2มืติ�นใดบั�างท�2ลดลง
ปรู�มืาณีของลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บัคู่วีามืเข�มืข�นของกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กจัะลดลง4. ก�จักรูรูมืน�0เมื�2อเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�แล�วีได�ผล�ติภ�ณีฑ์!ใด
แกCสไฮโดรูเจัน5. ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�รูะหวี�างลวีดแมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กได�สารูใหมื� คู่�อ แกCสไฮโดรูเจัน โดย เมื�2อเรู�2มืติ�นปฏิ�ก�รู�ยาจัะเก�ดแกCสไฮโดรูเจันเรูAวีมืาก และจัะช�าลงเมื�2อเวีลาผ�านไป โดยมื�อ�ติรูาการูเก�ด ปรู�มืาติรูแกCสไฮโดรูเจันลดลงไมื�คู่งท�2
ใบังานที่�& 9 (02) ส�งเกติคู่วิามืเข�มืข�นของสารูเรู�&มืติ�นก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
325
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปี7ญหา สารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติท�2มื�คู่วีามืเข�มืข�นติ�างก�นจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรู-
คู่ลอรู�กได�แติกติ�างก�นหรู�อไมื�ข��นติอน
1. ใส�สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 2 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลองขนาดใหญ�
2. ท3าเคู่รู�2องหมืาย x บันกรูะดาษ์ส�ขาวีขนาดท�2เหAนได�ช�ดเจันเมื�2อน3ามืาวีางช�ดข�างหลอดทดลองข�างหน42ง โดยให�เคู่รู�2องหมืาย x อย��ส�งจัากก�นหลอดปรูะมืาณี 2.5 เซึ่นติ�เมืติรู
3. ใส�สารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติ (Na2S2O3) เข�มืข�น 0.3 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) ลงในหลอดทดลองในข�อ 1
เขย�าให�เข�าก�น 4. ส�งเกติเคู่รู�2องหมืาย x และจั�บัเวีลา
ติ�0งแติ�ผสมืสารูละลายเข�าด�วียก�น จันกรูะท�2งมืองไมื�เหAนเคู่รู�2องหมืาย x ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง แล�วีบั�นท4กเวีลาท�2ใช�
5. ท3าการูทดลองซึ่30าอ�ก 4 คู่รู�0ง โดยใช�โซึ่เด�ยมืไทโอ-ซึ่�ลเฟ้ติผสมืก�บัน30ากล�2นติามืปรู�มืาติรูท�2ก3าหนดให�ในติารูาง แล�วีจั4งผสมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 2 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีนคู่งท�2 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
ติารูางก.าหนดปีรู�มืาติรูของสารูละลายโซึ่เด�ยมืไที่โอซึ่�ลเฟ้ติและปีรู�มืาติรูของน.�าที่�ใชั้�ในก�จักรูรูมื
อ'ปีกรูณ)1. สารูละลายกรูด ไฮโดรูคู่ลอรู�ก 2 โมืลติ�อล�ติรู 10 ลบั.ซึ่มื.
2. สารูละลายโซึ่เด�ยมื ไทโอซึ่�ลเฟ้ติ 0.3 โมืลติ�อล�ติรู 10 ลบั.ซึ่มื.
3. น30ากล�2น 20
ลบั.ซึ่มื.
4. หลอดทดลอง
326
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
ภาพวีาด
327
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สรู'ปีผลปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กจัะได�สารู
ใหมื� คู่�อ ติะกอนข"�นส�เหล�องของก3ามืะถื�นท�2ไมื�ละลายน30า เมื�2อเปล�2ยนคู่วีามืเข�มืข�นของโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติให�ลดลงขณีะท�2คู่วีามืเข�มืข�นของกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กคู่งท�2 และเรู�2มืจั�บัเวีลาติ�0งแติ�สารูผสมืก�นจันมืองไมื�เหAนเคู่รู�2องหมืาย พบัวี�าโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติท�2มื�คู่วีามืเข�มืข�นมืากส"ด จัะใช�เวีลาในการูเก�ดติะกอนก3ามืะถื�นน�อยส"ด และเมื�2อคู่วีามืเข�มืข�นของโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติลดลง เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดติะกอนจัะมืากข40น แสดงวี�าอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะเปล�2ยนแปลงติามืคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นท�2เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยาน�0น
คู่.าถามื1. ก�จักรูรูมืน�0ติ�องการูให�น�กเรู�ยนทรูาบัเรู�2องใด
คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของคู่วีามืเข�มืข�นของสารูเรู�2มืติ�นก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�2. ในก�จักรูรูมืน�0ก3าหนดให�ปรู�มืาติรูสารูใดคู่งท�2 และสารูใดผ�นแปรูไป
ก3าหนดให�ปรู�มืาติรูสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กคู่งท�2 และผ�นแปรูปรู�มืาติรูสารูละลาย โซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติ3. เมื�2อคู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติน�อยลง เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา เป1นอย�างไรู
เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยานานข40น4. ถื�าก3าหนดให�คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติคู่งท�2 และปรู�บัเปล�2ยนคู่วีามื เข�มืข�นของสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ผลการูทดลองท�2ได�จัะเป1นอย�างไรู
เมื�2อคู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กลดลงจัะใช�เวีลาในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยามืากข40น
328
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5. เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลายกรูด ไฮโดรูคู่ลอรู�กคู่งท�2ติลอดการูทดลองหรู�อไมื�
ไมื�คู่งท�2
ใบังานที่�& 10 (08) ทดลองการูสลายติ�วิของโซึ่เด�ยมืไที่โอซึ่�ลเฟ้ติที่�&อ'ณหภ�มื�ติ�าง ๆข��นติอนการูที่ดลอง
ปี7ญหา ท�2อ"ณีหภ�มื�แติกติ�างก�นสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอ-
ซึ่�ลเฟ้ติจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กได�
เท�าก�นหรู�อไมื�ก.าหนดสมืมื'ติ�ฐาน ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอ-
ซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กท�2อ"ณีหภ�มื�ส�งน�าจัะ
เก�ดได�เรูAวีกวี�าท�2อ"ณีหภ�มื�ติ32าข��นติอน
1. ใส�สารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติเข�มืข�น 0.1 โมืลติ�อล�ติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) ลงในหลอดทดลองขนาดใหญ� 2 หลอด จั3านวีนหลอดละ 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
2. น3าหลอดทดลองท�2 1 แช�ลงในน30าแขAงและหลอดทดลองท�2 2 แช�ลงในน30ารู�อน (อ"ณีหภ�มื�ปรูะมืาณี 60 3C) เป1นเวีลาปรูะมืาณี 5 นาท�
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน3. การูทดลอง4. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
อ'ปีกรูณ)1. สารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอ ซึ่�ลเฟ้ติเข�มืข�น 0.1 โมืลติ�อล�ติรู 20
ลบั.ซึ่มื.
2. สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�ก เข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู
20 ลบั.ซึ่มื.
3. น30ารู�อนอ"ณีหภ�มื� ปรูะมืาณี 60oc 50
ลบั.ซึ่มื.
4. น30าแขAง 50
ลบั.ซึ่มื.
5. บั�กเกอรู!ขนาด
329
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. น3าหลอดทดลองท�0ง 2 หลอดข40นมืาเชAดข�างหลอดให�แห�ง ติ�ดกรูะดาษ์กาวีขนาด 1 ×1 เซึ่นติ�เมืติรู ท�2ด�านข�างหลอดทดลองละ 1 แผ�น ให�ส�งจัากก�นหลอดปรูะมืาณี 2 เซึ่นติ�เมืติรู ส�งเกติกรูะดาษ์กาวีจัากด�านติรูงข�ามืของหลอดผ�านสารูละลาย
4. ใส�สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) ลงในหลอดทดลองท�0ง 2 หลอด จั3านวีนหลอดละ 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู โดยไมื�ติ�องเขย�า จั�บัเวีลาติ�0งแติ�เรู�2มืส�งเกติเหAนกรูะดาษ์กาวีจันกรูะท�2งมืองไมื�เหAนกรูะดาษ์กาวีท�2ติ�ดอย��จั4งหย"ดเวีลา ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง แล�วีบั�นท4กเวีลาท�2ใช�
บั�นที่!กผลการูที่ดลอง
สรู'ปีผล
ภาพจัาก บัฝึ. สารูและสมืบั�ติ�ของ
330
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�ก จัะได�ผงก3ามืะถื�นแขวีนลอยอย��ในสารูละลาย การูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�จัะท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดข40น เมื�2อมื�ปรู�มืาณีผงก3ามืะถื�นมืากพอท3าให�มืองไมื�เหAนกรูะดาษ์กาวี แสดงวี�าการูเปล�2ยนแปลงอ"ณีหภ�มื�จัะมื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา
คู่.าถามืก�อนการูที่ดลอง1. การูทดลองน�0ติ�องการูให�น�กเรู�ยนทรูาบัเรู�2องใด
คู่วีามืส�มืพ�นธิ์!ของอ"ณีหภ�มื�ก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�2. การูจั�บัเวีลาในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาคู่วีรูท3าในข�0นติอนใด
เมื�2อเรู�2มืผสมืสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กโดยไมื�ติ�องเขย�ารูะหวิ�างการูที่ดลอง3. ในขณีะทดลองมื�ปDญหาและอ"ปสรูรูคู่หรู�อไมื� อะไรูคู่�อปDญหาและอ"ปสรูรูคู่
พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน4. น�กเรู�ยนแก�ไขปDญหาและอ"ปสรูรูคู่ท�2เก�ดข40นในขณีะทดลองด�วียวี�ธิ์�ใด
พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน
หล�งการูที่ดลอง5. ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดจัากปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลายกรูด ซึ่�ลฟ้Bวีรู�กคู่�อสารูใด และมื�ล�กษ์ณีะอย�างไรู
ผล�ติภ�ณีฑ์! คู่�อ ก3ามืะถื�น เป1นติะกอนข"�นส�ขาวีแขวีนลอยอย��ในสารูละลาย6. เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�ก
331
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ในน30ารู�อนแติกติ�างจัากในน30าเยAนหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใดสารูละลายโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวี
รู�กในน30ารู�อนเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา ได�เรูAวีกวี�าในน30าเยAน7. ถื�าเปล�2ยนให�หลอดทดลองแช�อย��ในน30าเด�อดแทนน30ารู�อน เวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาจัะเป1น อย�างไรู เพรูาะเหติ"ใด
จัะใช�เวีลาน�อยกวี�า เพรูาะเมื�2ออ"ณีหภ�มื�เพ�2มืข40นจัะท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดเรูAวีข40น8. ผลสรู"ปของการูทดลองน�0คู่�ออะไรู
การูเพ�2มือ"ณีหภ�มื�ท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บักรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเก�ดเรูAวีข40น แสดงวี�าอ"ณีหภ�มื�มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
ใบังานที่�& 11 (08) ทดลองบัที่บัาที่ของโลหะที่องแดงในปีฏิ�ก�รู�ยารูะหวิ�างส�งกะส�ก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กข��นติอนการูที่ดลอง
ปี7ญหา ทองแดงจัะท3าหน�าท�2เรู�งให�ส�งกะส�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บั สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กได�เรูAวีข40นหรู�อไมื�
ก.าหนดสมืมื'ติ�ฐาน แผ�นส�งกะส�ท�2พ�นด�วียแผ�นทองแดงน�า
จัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กได�เรูAวีกวี�าแผ�นก�งกะส�ท�2ไมื�ได�พ�นด�วียแผ�นทองแดง
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน3. การูทดลอง4. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
อ'ปีกรูณ)1. แผ�นทองแดง ขนาด 0.5 ซึ่มื×2 ซึ่มื.
1 แผ�น2. แผ�นทองแดง ขนาด 0.25 ซึ่มื.×4
ซึ่มื. 1 แผ�น3. แผ�นส�งกะส� ขนาด 0.5 ซึ่มื.×2 ซึ่มื.
2 แผ�น4. สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก 1 โมืลติ�อล�ติรู
332
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข��นติอน1. ใส�สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 1 โมืลติ�อล�ติรู ลงใน
หลอดทดลองขนาดกลาง 3 หลอด จั3านวีนหลอดละ 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
2. หลอดทดลองท�2 1 ใส�แผ�นทองแดงขนาด 0.5 × 2 เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 1 แผ�น
หลอดทดลองท�2 2 ใส�แผ�นส�งกะส�ขนาด 0.5 × 2 เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 1 แผ�น
หลอดทดลองท�2 3 ใส�แผ�นส�งกะส�ขนาด 0.5 × 2 เซึ่นติ�เมืติรู ท�2พ�นด�วียแผ�นทองแดงขนาด 0.25 × 4 เซึ่นติ�เมืติรู โดยรูอบั
3. ส�งเกติผลท�2เก�ดข40นในหลอดทดลองท�0ง 3 หลอด นาน 5 นาท� บั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลงท�2เก�ดข40นในแติ�ละหลอด
บั�นที่!กผลการูที่ดลอง
สรู'ปีผล
ภาพจัาก บัฝึ. สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
333
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แผ�นทองแดงไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก เพรูาะไมื�มื�ฟ้องแกCสเก�ดข40น ส�วีนแผ�นส�งกะส�เก�ดฟ้องแกCสก�บัสารูละลายไฮโดรูคู่ลอรู�ก แสดงวี�าแผ�นส�งกะส�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ส�วีนแผ�นส�งกะส�ท�2พ�นด�วียแผ�นทองแดงจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเก�ดฟ้องแกCสอย�างรูวีดเรูAวีและมื�ปรู�มืาณีมืากกวี�าปฏิ�ก�รู�ยาท�2มื�แติ�แผ�นส�งกะส�อย�างเด�ยวี และพบัวี�าแผ�นส�งกะส�มื�การูส4กกรู�อน โดยท�2แผ�นทองแดงท�2พ�นอย��ไมื�มื�การูเปล�2ยนแปลง แสดงวี�าทองแดงท3าหน�าท�2เรู�งให�ส�งกะส�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเรูAวีข40นโดยแผ�นทองแดงไมื�ได�เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยาด�วีย
คู่.าถามืก�อนการูที่ดลอง1. การูทดลองน�0ติ�องการูให�น�กเรู�ยนทรูาบัเรู�2องใด
ผลของโลหะทองแดงท�2เป1นติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท�2มื�ติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างส�งกะส�ก�บักรูด ไฮโดรูคู่ลอรู�ก2. ในการูทดลองน�0ใช�สารูใดเป1นติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา
โลหะทองแดง3. ส�2งท�2ติ�องส�งเกติในการูทดลองน�0คู่�ออะไรู
คู่วีามืช�า เรูAวี– และปรู�มืาณีมืาก น�อยของแกCสท�2เก�ดข40นบันแผ�น–ทองแดง แผ�นส�งกะส� และแผ�น ส�งกะส�ท�2พ�นรูอบัด�วียแผ�นทองแดงรูะหวิ�างการูที่ดลอง4. ในขณีะทดลอง น�กเรู�ยนคู่วีรูรูะมื�ดรูะวี�งเรู�2องใดบั�าง
ใช�กรูดด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�ง อย�าให�ถื�กรู�างกายหรู�อเข�าติา5. การูทดลองน�0เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�หรู�อไมื� ได�ผล�ติภ�ณีฑ์!ใด
334
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ได�แกCสไฮโดรูเจัน6. ในขณีะทดลองมื�ปDญหาและอ"ปสรูรูคู่หรู�อไมื� อะไรูคู่�อปDญหาและอ"ปสรูรูคู่
พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน7. น�กเรู�ยนแก�ไขปDญหาและอ"ปสรูรูคู่ท�2เก�ดข40นในขณีะทดลองด�วียวี�ธิ์�ใด
พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยนหล�งการูที่ดลอง8. ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กก�บัส�งกะส�แติกติ�างจัากปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ก�บัส�งกะส�ท�2พ�นด�วียทองแดงอย�างไรู
ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กก�บัส�งกะส�ท�2พ�นด�วียทองแดงจัะเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ให�ฟ้องแกCส มืากกวี�า9. เมื�2อปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดได� 5–10 นาท� แผ�นทองแดงท�2พ�นส�งกะส�เก�ดการูเปล�2ยนแปลงหรู�อไมื� อย�างไรู
แผ�นทองแดงไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลง แติ�แผ�นส�งกะส�เก�ดการูส4กกรู�อน10. ผลสรู"ปของการูทดลองน�0คู่�ออะไรู
แผ�นส�งกะส�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก เก�ดแกCสไฮโดรูเจัน ส�วีนแผ�นทองแดงไมื�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก และแผ�นส�งกะส�ท�2พ�นด�วียแผ�นทองแดงจัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กให�ฟ้องแกCสเก�ดข40นอย�างรูวีดเรูAวี และมื�ปรู�มืาณีมืากกวี�าเมื�2อมื�แติ�แผ�นส�งกะส�อย�างเด�ยวีเมื�2อเวีลาผ�านไปพบัวี�าแผ�นส�งกะส�มื�การูส4กกรู�อน โดยท�2แผ�นทองแดงไมื�เปล�2ยนแปลง แสดงวี�าแผ�นทองแดงท3าหน�าท�2ช�วียเรู�งให�ปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดเรูAวีข40น โดยแผ�นทองแดงไมื�ได�เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยาด�วียใบังานที่�& 12 (ส�ญล�กษณ) 06) ส�บัคู่�นข�อมื�ลปี=โติรูเล�ยมืก�บัเศึรูษฐก�จัและส�งคู่มืปี7ญหา สภาพคู่วีามืเป1นอย��ของปรูะชากรูในปรูะเทศท�2ผล�ติ
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามื
335
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
น30ามื�นด�บัเป1นส�นคู่�าส�งออกแติกติ�างจัากปรูะเทศท�2 ไมื�ได�ผล�ติน30ามื�นด�บัเป1นส�นคู่�าส�งออกในล�กษ์ณีะใดข��นติอน
1. ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัสภาพคู่วีามืเป1นอย��ของปรูะชากรูในปรูะเทศท�2ผล�ติน30ามื�นด�บัเป1นส�นคู่�าส�งออก
2. น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาอภ�ปรูายรู�วีมืก�น แล�วีน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมืบั�นที่!กผลการูส�บัคู่�นข�อมื�ล
สรู'ปีผลพ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน
แนวิคู่.าติอบัปรูะเทศท�2เป1นแหล�งปBโติรูเล�ยมืแบั�งออกได�เป1น 2 กล"�มื คู่�อ กล"�มื
ปรูะเทศท�2พ�ฒนา ก�บักล"�มืปรูะเทศก3าล�งพ�ฒนา โดยปรูะเทศท�2พ�ฒนาจัะมื�สภาพแวีดล�อมื เศรูษ์ฐก�จั การูปกคู่รูอง และการูด3ารูงช�วี�ติของปรูะชากรูท�2ด� มื�เทคู่โนโลย�ท�2เจัรู�ญก�าวีหน�า เอ�0ออ3านวียติ�อการูด3ารูงช�วี�ติของปรูะชากรู ท3าให�ปรูะชากรูมื�รูายได�ติ�อห�วีคู่�อนข�างส�ง ส�วีนปรูะเทศท�2ก3าล�งพ�ฒนา สภาพคู่วีามืเป1นอย��ของปรูะชากรูจัะมื�คู่วีามืสะดวีกสบัายน�อยกวี�า ซึ่42งอาจัเน�2องมืาจัากการูมื�ปรูะชากรูมืาก และมื�คู่วีามืเจัรู�ญก�าวีหน�าของเทคู่โนโลย�ด�านติ�าง ๆ น�อยกวี�า
แหล�งการูเรู�ยนรู��1. หน�งส�อเรู�ยน หน�งส�ออ�างอ�ง
หน�งส�ออ�าน ปรูะกอบั และวีารูสารูท�2
336
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่.าถามื1. ยกติ�วีอย�างแหล�งปBโติรูเล�ยมืท�2ส3าคู่�ญของโลก
ปรูะเทศในแถืบัติะวี�นออกกลาง เช�น ซึ่าอ"ด�อารูะเบั�ย คู่�เวีติ อ�หรู�าน อ�รู�ก ฯลฯ
2. ปรูะเทศไทยมื�แหล�งปBโติรูเล�ยมืหรู�อไมื� ยกติ�วีอย�างปรูะเทศไทยมื�แหล�งปBโติรูเล�ยมืกรูะจัายอย��ท�2วีปรูะเทศ เช�น แหล�ง
น30ามื�นฝึางท�2 อ.ฝึาง จั.เช�ยงใหมื�แหล�งน30ามื�นส�รู�ก�ติ�(ท�2 อ.ลานกรูะบั�อ จั.ก3าแพงเพชรู
3. ปรูะเทศในกล"�มื OPEX ได�แก�ปรูะเทศใดซึ่าอ"ด�อารูะเบั�ย คู่�เวีติ อ�รู�ก อ�หรู�าน กาติารู! สหรู�ฐอาหรู�บัเอมื�เรูติส! อา
บั�ดาบั� แอลจั�เรู�ย ไนจั�เรู�ยเวีเนซึ่�เอลา ล�เบั�ย และอ�นโดน�เซึ่�ย
4. สภาพคู่วีามืเป1นอย��ของปรูะชากรูในปรูะเทศท�2ผล�ติน30ามื�นด�บัเป1นส�นคู่�าส�งออกจัะมื�ล�กษ์ณีะใด
แบั�งได� 2 กล"�มื คู่�อ กล"�มืปรูะเทศท�2พ�ฒนาก�บัปรูะเทศท�2ก3าล�งพ�ฒนา โดยปรูะเทศท�2พ�ฒนาปรูะชากรูจัะมื�สภาพคู่วีามืเป1นอย��สะดวีกสบัาย มื�เทคู่โนโลย�ท�2ท�นสมื�ย
รู�ฐส�งเสรู�มืการูลงท"นและการูผล�ติส�นคู่�าของปรูะชากรูในปรูะเทศ ท3าให�ปรูะชากรูมื�รูายได�ติ�อ
ห�วีส�งกวี�าปรูะเทศท�2ก3าล�งพ�ฒนาท�2ปรูะสบัปDญหาคู่วีามืยากจัน การูวี�างงาน และอาชญากรูรูมื
5. ปBโติรูเล�ยมืเป1นเช�0อเพล�งท�2มื�คู่วีามืส3าคู่�ญติ�อการูด3ารูงช�วี�ติของมืน"ษ์ย!ในด�านใด
ปBโติรูเล�ยมืเป1นเช�0อเพล�งท�2ส3าคู่�ญติ�อการูด3ารูงช�วี�ติของมืน"ษ์ย!ในด�านติ�าง ๆ เช�น ด�านคู่มืนาคู่มืขนส�งได�น3าผล�ติภ�ณีฑ์!จัากปBโติรูเล�ยมืมืาใช�เป1นเช�0อเพล�งในเคู่รู�2องยนติ!ของรูถืยนติ! ด�านอ"ติสาหกรูรูมื น3าผล�ติภ�ณีฑ์!จัากปBโติรูเล�ยมืมืาใช�เป1นเช�0อเพล�งส3าหรู�บัเคู่รู�2องจั�กรูในโรูงงานอ"ติสาหกรูรูมื หรู�อด�าน
337
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ท�2อย��อาศ�ย ผล�ติภ�ณีฑ์!จัากปBโติรูเล�ยมืถื�กน3ามืาบัรูรูจั"อ�ดลงในถื�งใช�เป1นแกCสห"งติ�มืในคู่รู�วีเรู�อน
เป1นติ�น
ใบังานที่�& 13 (ส�ญล�กษณ) 09) ส�งเกติการูกล�&นแยกสารูปี7ญหา เรูาสามืารูถืกล�2นแยกสารูออกจัากก�นได�โดยวี�ธิ์�ใด ข��นติอน
1. ผสมืเอทานอลก�บัน30าในอ�ติรูาส�วีน 1:2 แล�วีติวีงใส�ในหลอดทดลองขนาดใหญ�ท�2จัะใช�กล�2นปรูะมืาณี 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู และใส�เศษ์กรูะเบั�0องลงไป 12 ช�0น
2. ปBดหลอดทดลองด�งกล�าวีด�วียจั"กยางพรู�อมืก�บัติ�ดติ�0งเทอรู!มือมื�เติอรู!ไวี�ท�2รู�ข�างหน42งของจั"กยาง แล�วีน3าไปใส�ในบั�กเกอรู!ซึ่42งมื�น30าอย��ปรูะมืาณี 150 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูท�2วีางอย��บันติะแกรูงลวีด จั�บัหลอดทดลองให�แน�นด�วียท�2จั�บั
3. พ�นท�อพลาสติ�กซึ่42งติ�ออย��ก�บัหลอดน3าแกCสด�วียผ�าหรู�อส3าล�ช"บัน30า แล�วีงอหลอดน3าแกCสท�2เส�ยบัจั"กยาง โดยให�ปลายข�างหน42งของท�อพลาสติ�กอย��ในหลอดทดลองขนาดกลางซึ่42งเป1นหลอดเกAบัของเหลวี และแช�ไวี�ในบั�กเกอรู!อ�กใบัหน42ง ซึ่42งมื�น30าอย��ปรูะมืาณี 25 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
4. ติ�มืสารูละลายให�รู�อนข40นช�า ๆ ด�วียติะเก�ยงแอลกอฮอล! ส�งเกติแล�วีบั�นท4กเวีลาและอ"ณีหภ�มื�ลงในติารูาง
5. ติ�มืสารูละลายติ�อไปจันของเหลวีในหลอด
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามื
อ'ปีกรูณ)1. เอทานอล
50 ลบั.ซึ่มื.
2. น30ากล�2น 300
ลบั.ซึ่มื.
3. หลอดทดลองขนาดกลาง 3 หลอด
4. หลอดทดลองขนาดใหญ� 1 หลอด
5. จั"กยางเบัอรู! 10 เจัาะรู� 2
รู� 1 จั"ก6. เทอรู!มือมื�เติอรู! 1
อ�น7. หลอดน3าแกCสแบับังอ 1
หลอด8. บั�กเกอรู!ขนาด 250
ลบั.ซึ่มื. 1 ใบั9. บั�กเกอรู!ขนาด 50
338
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ทดลองเหล�อปรูะมืาณี 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู จั4งหย"ดส�งเกติและบั�นท4กผลลงในติารูาง
6. น3าสารูละลายท�2เหล�อในหลอดกล�2นและสารูท�2กล�2นได�แยกใส�ในหลอดทดลองขนาดกลางหลอดละ 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู แล�วีเติ�มืน30ากล�2นลงไป 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู เขย�า ส�งเกติและบั�นท4กผลลงในติารูาง
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
สรู'ปีผลจัากก�จักรูรูมืสารูท�2กล�2นได�มื� 2 ชน�ด ซึ่42งมื�กล�2นติ�างก�น การูกล�2นแยก
สารูเป1นการูแยกของเหลวีติ�0งแติ� 2 ชน�ดข40นไปท�2ผสมืก�นอย�� ให�แยกออกจัากก�นโดยใช�คู่วีามืรู�อน ของเหลวีแติ�ละชน�ดจัะสามืารูถืแยกออกจัากก�นได�เพรูาะมื�จั"ดเด�อดติ�างก�น ของเหลวีท�2มื�จั"ดเด�อดติ32าจัะแยกกล�2นออกมืาก�อน ส�วีนของเหลวีท�2มื�จั"ดเด�อดส�งจัะแยกกล�2นออกมืาท�หล�ง
บัรู. สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื.4-
339
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่.าถามื1. การูผสมืเอทานอลก�บัน30าเพ�2อมืากล�2นแยกสารูติ�องใช�อ�ติรูาส�วีนเท�าไรู
1:22. ในก�จักรูรูมืน�0ใช�เศษ์ผ�าหรู�อส3าล�และเศษ์กรูะเบั�0องเพ�2อวี�ติถื"ปรูะสงคู่!ใด
เศษ์ผ�าหรู�อส3าล�น3ามืาใช�พ�นหลอดน3าแกCสและท�อพลาสติ�กใส เพ�2อให�ไอของของเหลวีคู่วีบัแน�น
เศษ์กรูะเบั�0องน3ามืาใช�ใส�ในหลอดทดลอง เพ�2อป@องก�นของเหลวีภายในหลอดไมื�ให�เด�อดพล"�งออกจัากหลอด และช�วียให�คู่วีามืรู�อนกรูะจัายท�2วี
3. ก�จักรูรูมืน�0ติ�องการูให�น�กเรู�ยนทรูาบัเรู�2องใดหล�กการูและวี�ธิ์�การูกล�2นแยกสารู
4. การูเปล�2ยนแปลงท�2ส�งเกติได�ในรูะหวี�างติ�มืของเหลวีมื�อะไรูบั�างเมื�2อของเหลวีในหลอดทดลองได�รู�บัคู่วีามืรู�อนจัากติะเก�ยง
แอลกอฮอล!จัะเรู�2มืเด�อดและรูะเหย กลายเป1นไอ5. ไอของของเหลวีเรู�2มืกล�2นติ�วีในข�0นติอนใด
เมื�2อของเหลวีในหลอดทดลองเรู�2มืเด�อด ไอของของเหลวีจัะเรู�2มืกล�2นติ�วีในท�อพลาสติ�ก ได�เป1น
ของเหลวีใส6. สารูท�2กล�2นได�เป1นสารูเด�ยวีก�นหรู�อไมื� เพรูาะเหติ"ใด
สารูท�2กล�2นได�ไมื�เป1นสารูเด�ยวีก�น เพรูาะออกมืาท�2อ"ณีหภ�มื�ติ�างก�น มื�กล�2นติ�างก�น7. หล�กการูของการูกล�2นแยกสารูคู่�ออะไรู
ของเหลวีติ�0งแติ� 2 ชน�ดข40นไปท�2มื�จั"ดเด�อดติ�างก�นผสมืก�นอย�� สามืารูถืแยกออกจัากก�นได�ด�วีย
คู่วีามืรู�อน โดยของเหลวีท�2มื�จั"ดเด�อดติ32าจัะรูะเหยข40นไปคู่วีบัแน�นเป1นของเหลวีออกมืาก�อน ส�วีนของเหลวีท�2มื�จั"ดเด�อดส�งจัะคู่วีบัแน�นเป1นของเหลวีแยกออกมืาท�หล�ง
8. ในการูกล�2นน30ามื�นด�บั จัะได�สารูใดเป1นผล�ติภ�ณีฑ์!บั�าง
340
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนท�2มื�จั3านวีนอะติอมืของคู่ารู!บัอนในโมืเลก"ลติ�างก�น9. การูกล�2นแยกสารูในก�จักรูรูมืน�0มื�ข�อด� ข�อเส�ยอย�างไรู
สามืารูถืแยกสารูท�2มื�จั"ดเด�อดติ�างก�นออกจัากก�นได� แติ�ไมื�สามืารูถืแยกสารูท�2มื�จั"ดเด�อดใกล�เคู่�ยง ก�นมืากออกจัากก�นได�10. ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
ของเหลวีติ�าง ๆ ท�2ผสมืก�นอย��สามืารูถืแยกออกจัากก�นได�โดยอาศ�ยสมืบั�ติ�ของจั"ดเด�อดท�2แติกติ�าง
ก�น โดยของเหลวีท�2มื�จั"ดเด�อดติ32าจัะกล�2นออกมืาก�อน ของเหลวีท�2มื�จั"ดเด�อดส�งจัะกล�2นออกมืาภายหล�ง
ใบังานที่�& 14 (ส�ญล�กษณ) 06) ส�บัคู่�นข�อมื�ลผลกรูะที่บัที่�&เก�ดจัากการูขนส�งน.�ามื�นด�บัปี7ญหา ผลกรูะทบัท�2เก�ดจัากน30ามื�นรู�2วีไหลลงส��แหล�งน30า มื�อะไรูบั�าง และจัะมื�วี�ธิ์�การูแก�ไขปDญหาท�2เก�ดข40น อย�างไรูข��นติอน
1. ให�ส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัสาเหติ" ผลกรูะทบั และวี�ธิ์�การูแก�ไขผลกรูะทบัท�2เก�ดจัากน30ามื�นรู� 2วีไหลลงส��แหล�งน30า
2. น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาอภ�ปรูายรู�วีมืก�น แล�วีน3าเสนอผลการูปฏิ�บั�ติ�ก�จักรูรูมื
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามื
แหล�งการูเรู�ยนรู��1. หน�งส�อเรู�ยน หน�งส�ออ�างอ�ง
หน�งส�ออ�าน ปรูะกอบั และวีารูสารูท�2
341
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
บั�นที่!กผลการูส�บัคู่�นข�อมื�ล
สรู'ปีผลพ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน
แนวิคู่.าติอบัการูขนส�งน30ามื�นด�บัและน30ามื�นส3าเรูAจัรู�ปรูะหวี�างปรูะเทศจัะใช�ทางเรู�อ
เป1นส�วีนใหญ� เน�2องจัากสะดวีก ปลอดภ�ย และเส�ยคู่�าใช�จั�ายน�อย สาเหติ"การูรู�2วีไหลของน30ามื�นจั4งเก�ดได�จัากอ"บั�ติ�เหติ"เรู�อชนก�น หรู�อเรู�อชนห�นโสโคู่รูก หรู�ออาจัเก�ดจัากการูรู�2วีไหลของแท�นข"ดเจัาะ หรู�อการูล�างท3าคู่วีามืสะอาดเรู�อ
เป1นติ�น น30ามื�นท�2รู�2วีไหลลงแหล�งน30าจัะส�งผลให�พ�ชน30า ส�ติวี!น30า และส�ติวี!ป;กท�2อาศ�ยหาก�นในบัรู�เวีณีน�0นเส�ยช�วี�ติ ในการูก3าจั�ดคู่รูาบัน30ามื�นและปรู�บัปรู"งสภาพแวีดล�อมื อาจัท3าได�โดยใช�วี�สด"ด�ดคู่รูาบัน30ามื�นท�2ผ�วีน30า หรู�อใช�แบัคู่ท�เรู�ยบัางชน�ดช�วียในการูย�อยสลาย ติลอดจันช�วียก�นลดปรู�มืาณีการูใช�น30ามื�น และไมื�ท�0งน30าท�2ใช�ชะล�างเคู่รู�2องใช�ในการูอ"ปโภคู่บัรู�โภคู่ลงในแหล�งน30าคู่.าถามื1. ยกติ�วีอย�างสาเหติ"ท�2ท3าให�น30ามื�นรู� 2วีไหลลงส��แหล�งน30า
อ"บั�ติ�เหติ"เรู�อขนส�งน30ามื�นชนก�น การูรู�2วีไหลของแท�นข"ดเจัาะ การูล�างท3าคู่วีามืสะอาดเรู�อ การู
ปล�อยน30าหล�อเยAนเคู่รู�2องยนติ!เรู�อท�0งลงแหล�งน30า2. เพรูาะเหติ"ใดโรูงกล�2นน30ามื�นส�วีนใหญ�จั4งติ�0งอย��รู�มืทะเลหรู�อรู�มืแมื�น30า
เพรูาะการูขนส�งน30ามื�นด�บัและน30ามื�นส3าเรูAจัรู�ปจัะใช�ทางเรู�อเป1นส�วีนใหญ� เน�2องจัากสะดวีก
ปลอดภ�ย และเส�ยคู่�าใช�จั�ายน�อยกวี�าการูขนส�งทางอ�2น
342
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. ผลกรูะทบัท�2เก�ดจัากน30ามื�นรู� 2วีไหลลงส��แหล�งน30ามื�อะไรูบั�างน30ามื�นท�2รู�2วีไหลลงส��แหล�งน30าจัะท3าให�สภาพแวีดล�อมืบัรู�เวีณีน�0น
เส�2อมืโทรูมื พ�ชน30า ส�ติวี!น30า และส�ติวี!ป;กท�2อาศ�ยอย��เส�ยช�วี�ติได�
4. บัรู�ษ์�ทท�2ปรูะกอบัการูขนส�งน30ามื�น คู่วีรูมื�แนวีทางในการูแก�ปDญหาท�2เก�ดข40นอย�างไรู
คู่วีรูมื�ผ��เช�2ยวีชาญเฉพาะด�านศ4กษ์าผลกรูะทบัท�2เก�ดข40น ซึ่42งอาจัแก�ปDญหาโดยใช�วี�สด"ด�ดซึ่�บั
คู่รูาบัน30ามื�นท�2ผ�วีน30า หรู�อใช�แบัคู่ท�เรู�ยท�2ย�อยสลายคู่รูาบัน30ามื�นในการูก3าจั�ดคู่รูาบัน30ามื�น
5. ในฐานะปรูะชาชนท�2วีไป น�กเรู�ยนมื�วี�ธิ์�การูป@องก�นการูรู�2วีไหลของน30ามื�นด�บัส��แหล�งน30าได� อย�างไรู
ลดปรู�มืาณีการูใช�น30ามื�น ไมื�ท�0งของเส�ยหรู�อน30าท�2ใช�ชะล�างเคู่รู�2องใช�ในการูอ"ปโภคู่บัรู�โภคู่ลงส��
แหล�งน30า
ใบังานที่�& 15 (ส�ญล�กษณ) 06) ส�บัคู่�นข�อมื�ลแก>สชั้�วิภาพื้ปี7ญหา แกCสช�วีภาพคู่�ออะไรู ผล�ติได�อย�างไรู
และมื�ข�อด� ข�อเส�ยอะไรูบั�างข��นติอน
1. ให�ส�บัคู่�นข�อมื�ลหรู�อส3ารูวีจัช"มืชนใกล�เคู่�ยงเก�2ยวีก�บัปรูะเดAน แกCสช�วีภาพคู่�ออะไรู ผล�ติได�อย�างไรู ข�อด� ข�อเส�ยของการูผล�ติและใช�แกCสช�วีภาพ
2. น3าข�อมื�ลท�2ได�มืาอภ�ปรูายรู�วีมืก�น
แล�วีน3าเสนอผลการูท3าก�จักรูรูมื
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืาย
แหล�งเรู�ยนรู��1. หน�งส�อเรู�ยน หน�งส�ออ�างอ�ง หน�งส�อ อ�านปรูะกอบั วีารูสารูท�2
343
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
บั�นที่!กผลการูส�บัคู่�นข�อมื�ล
สรู'ปีผลพ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน
แนวิคู่.าติอบัแกCสช�วีภาพ คู่�อ แกCสท�2เก�ดจัากปฏิ�ก�รู�ยาการูย�อยสลายอ�นทรู�ยสารู
ในสภาวีะท�2ปรูาศจัากออกซึ่�เจันหรู�อเก�ดจัากการูน3าสารูอ�นทรู�ย!ติ�าง ๆ มืาใส�ในถื�งหมื�กแล�วีปBดฝึาไวี�จันเปล�2ยนสภาพ มื�แกCสเก�ดข40น โดยวี�ติถื"ด�บัท�2น3ามืาหมื�ก ได�แก� ขยะอ�นทรู�ย! มื�ลส�ติวี! น30าเส�ยจัากอ"ติสาหกรูรูมืบัางปรูะเภทและจัากการูเกษ์ติรู การูผล�ติแกCสช�วีภาพจั4งเป1นการูช�วียก3าจั�ดของเส�ยจัากส�2งแวีดล�อมื และลดมืลภาวีะทางอากาศ เพรูาะแกCสช�วีภาพท�2ได�ส�วีนใหญ�เป1นแกCสมื�เทนท�2เผาไหมื�ได�ด� ก�อให�เก�ดมืลภาวีะทางอากาศน�อย แติ�การูใช�พล�งงานจัากแกCสช�วีภาพมื�ข�อเส�ยคู่�อ มื�คู่วีามืย"�งยากในการูติ�ดติ�0ง ด�งน�0นการูน3ามืาใช�จั4งไมื�เป1นท�2น�ยมืมืากน�กคู่.าถามื1. แกCสช�วีภาพ คู่�ออะไรู
แกCสท�2เก�ดจัากการูย�อยสลายสารูอ�นทรู�ย!โดยจั"ล�นทรู�ย!หลายชน�ดภายใติ�สภาวีะไรู�ออกซึ่�เจัน2. ยกติ�วีอย�างการูน3าแกCสช�วีภาพมืาใช�ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น
การูน3าแกCสช�วีภาพมืาใช�ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น เช�น ใช�เป1นเช�0อเพล�งในการูห"งติ�มืและให�แสงสวี�าง หรู�อน3ากากเหล�อจัากการูหมื�กมืาใช�เป1นป"Lยท�2ไมื�ท3าให�ด�นเส�ย3. วี�ติถื"ด�บัท�2น3ามืาหมื�กแกCสช�วีภาพมื�อะไรูบั�าง
วี�ติถื"ด�บัท�2น3ามืาหมื�กแกCสช�วีภาพ เช�น มื�ลส�ติวี! ขยะอ�นทรู�ย! น30าเส�ยจัากโรูงงานอ"ติสาหกรูรูมืบัางปรูะเภทและจัากการูเกษ์ติรู
344
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. เพรูาะเหติ"ใดการูผล�ติแกCสช�วีภาพจั4งเป1นการูช�วียลดมืลภาวีะส�2งแวีดล�อมื
เพรูาะวี�ติถื"ด�บัท�2น3ามืาผล�ติแกCสช�วีภาพบัางชน�ดเป1นขยะอ�นทรู�ย! และน30าเส�ยจัากโรูงงานอ"ติสาห-
กรูรูมื ท3าให�ช�วียลดการูท�0งของเส�ยส��ส�2งแวีดล�อมื และแกCสช�วีภาพท�2ผล�ติได�ส�วีนใหญ�เป1นแกCสมื�เทนท�2เมื�2อเผาไหมื�แล�วีก�อให�เก�ดมืลภาวีะทางอากาศน�อย5. ยกติ�วีอย�างข�อเส�ยจัากการูผล�ติแกCสช�วีภาพ
ข�อเส�ยจัากการูผล�ติแกCสช�วีภาพ เช�น มื�คู่วีามืย"�งยากในรูะบับัการูติ�ดติ�0ง การูน3ามืาใช� และวี�ติถื"ด�บัท�2ใช�หมื�ก โดยแหล�งท�2ใช�ปรูะโยชน!จัากแกCสช�วีภาพติ�องอย��ใกล�ก�บับั�อหมื�ก เพรูาะการูส�งแกCสช�วีภาพไปติามืท�อท3าได�ยาก และเส�ยคู่�าใช�จั�ายส�ง
ใบังานที่�& 16 (09) ส�งเกติการูส�งเคู่รูาะห)พื้อล�เมือรู)ปี7ญหา พอล�เมือรู!ชน�ดย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!เก�ดจัากมือนอเมือรู! ชน�ดใดข��นติอน
1. น3าถื�วียกรูะเบั�0องขนาดคู่วีามืจั" 20
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 2 ใบั มืาทาด�านในถื�วียด�วียวีาสล�นบัาง ๆ ให�ท�2วี
2. น3าสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! จั3านวีน 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ใส�ลงในบั�กเกอรู!ขนาด 100 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู แล�วีใส�ย�เรู�ยจั3านวีน 10 กรู�มื ลงไป ใช�แท�งแก�วีคู่นจันย�เรู�ยละลายหมืด ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
3. เทสารูละลายในข�อ 2 ลงในถื�วียกรูะเบั�0องท�2เติรู�ยมืไวี�ท�0ง 2 ใบั ปรู�มืาณีเท�า ๆ ก�น
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
345
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. หยดสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเข�มืข�น 3 โมืลติ�อล�ติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) จั3านวีน 10 หยด ลงในถื�วียกรูะเบั�0องใบัท�2 1 ใช�แท�งแก�วีคู่นโดยเรูAวี ยกแท�งแก�วีข40น ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
5. ติ�0งสารูละลายในถื�วียกรูะเบั�0องใบัท�2 2 นานข�ามืคู่�น (24 ช�2วีโมืง) ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผลหมืายเหติ'
1. รูะวี�งอย�าให�ไอของสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!เข�าติาและจัมื�กเพรูาะสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!มื�กล�2นฉ"นจัะท3าให�แสบัติาและจัมื�กได�
2. รูะวี�งอย�าให�สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กถื�กรู�างกายหรู�อเส�0อผ�าถื�าถื�กสารูละลายติ�องรู�บัล�างออกด�วียน30าท�นท�
บั�นที่!กผลการู ส�งเกติ
ภาพจัาก บัรู. สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
อ'ปีกรูณ)1. สารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! หรู�อฟ้อรู!มืาล�น 40%
20 ลบั.ซึ่มื.
2. สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�ก 3 โมืลติ�อล�ติรู
3 ลบั.ซึ่มื.
3. ย�เรู�ย
10 กรู�มื4. ถื�วียกรูะเบั�0อง
346
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สรู'ปีผลการูส�งเคู่รูาะห!พอล�เมือรู!ชน�ดย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! เก�ดจัากปฏิ�ก�รู�ยา
รูะหวี�างย�เรู�ยก�บัสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! ได�ของเหลวีใส ไมื�มื�ส� เมื�2อเติ�มืกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กลงไป สารูละลายจัะเปล�2ยนเป1นข"�นขาวี เรู�2มืเปล�2ยนสถืานะจัากของเหลวีเป1นของแขAง และมื�คู่วีามืรู�อนเก�ดข40น ได�สารูใหมื�คู่�อย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!มือนอ-
เมือรู! โดยมื�กรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเป1นติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท3าให�สารูละลายเปล�2ยนเป1นของแขAงเรูAวีข40น ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�-ไฮด!ท�2เก�ดข40นจั3านวีนมืากน�0น จัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�น ได�ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!และน30า
คู่.าถามื1. สารูละลายท�2ได�จัากการูผสมืย�เรู�ยก�บัสารูละลายฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! เมื�2อใส�กรูดลงไปแติกติ�างจัาก สารูละลายท�2ท�0งคู่�างคู่�นไวี�หรู�อไมื� อย�างไรู
ผลท�2ได�ไมื�แติกติ�างก�น คู่�อ ได�ของแขAงส�ขาวีข"�นเหมื�อนก�น2. ก�จักรูรูมืน�0ใส�กรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กลงไปเพ�2อจั"ดปรูะสงคู่!ใด
เพ�2อท3าหน�าท�2เป1นติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา ท3าให�สารูละลายเปล�2ยนสถืานะเป1นของแขAงเรูAวีข40น3. พอล�เมือรู!ท�2ได�จัากก�จักรูรูมืมื�ล�กษ์ณีะอย�างไรู
เป1นของแขAงส�ขาวีข"�น รู�ปรู�างติามืถื�วียท�2เป1นแมื�แบับั4. ในก�จักรูรูมืน�0มื�สารูใดเป1นมือนอเมือรู!และมื�สารูใดเป1นพอล�เมือรู! อธิ์�บัาย
มื�ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!เป1นมือนอเมือรู! และมื�พอล�ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด!เป1นพอล�เมือรู!
347
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5. ปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือรู!ไรูเซึ่ช�นในก�จักรูรูมืน�0เป1นแบับัใด เพรูาะอะไรูปฏิ�ก�รู�ยาพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�น เพรูาะเก�ดจัากมือนอเมือรู!
2 ชน�ด มืารูวีมืก�น
ใบังานที่�& 17 (09) ส�งเกติสมืบั�ติ�ของพื้ลาสติ�กปี7ญหา เมื�2อพลาสติ�กแติ�ละชน�ดได�รู�บัคู่วีามืรู�อนจัะเก�ดการู เปล�2ยนแปลงเหมื�อนก�นหรู�อไมื�ข��นติอน
1. ติ�มืน30าในบั�กเกอรู!ขนาด 250
ล�กบัาศก!-เซึ่นติ�เมืติรู ปรูะมืาณีคู่รู42งบั�กเกอรู!จันเด�อด แล�วีใส�พลาสติ�กติ�วีอย�างท�0ง 3 ช�0น (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) ลงไป ติ�มืติ�อนาน 5 นาท�
2. ใช�คู่�มืโลหะคู่�บัช�0นพลาสติ�กข40นมืา แล�วีบั�ดพลาสติ�กในขณีะท�2รู�อนให�เป1นเกล�ยวี ส�งเกติวี�าบั�ดได�หรู�อไมื� แล�วีวีางไวี�ให�เยAน ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
3. ติ�มืพลาสติ�กติ�วีอย�างซึ่30าอ�ก นาน 5 นาท� ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงแล�วีบั�นท4กผล
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
ภาพจัาก บัรู. สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
อ'ปีกรูณ)1. ติ�วีอย�างพลาสติ�ก
3 ชน�ด2. บั�กเกอรู!ขนาด 250
ลบั.ซึ่มื. 1 ใบั3. น30ากล�2น 125
ลบั.ซึ่มื.
4. ท�2วีางหลอดทดลอง 1 อ�น
348
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
สรู'ปีผลการูแบั�งปรูะเภทของพลาสติ�กสามืารูถืใช�สมืบั�ติ�หรู�อล�กษ์ณีะของ
พลาสติ�กท�2เมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อนเป1นเกณีฑ์!ในการูแบั�งได� 2 ปรูะเภท คู่�อปรูะเภทท�2ได�รู�บัคู่วีามืรู�อนแล�วีอ�อนติ�วี เรู�ยกเทอรู!มือพลาสติ�ก เช�น พอล�เอท�ล�น พอล�ไวีน�ลคู่ลอไรูด! และปรูะเภทท�2ได�รู�บัคู่วีามืรู�อนแล�วีไมื�อ�อนติ�วี เรู�ยกเทอรู!มือเซึ่ติ เช�น ฟ้อรู!ไมืกา
คู่.าถามื1. ก�จักรูรูมืน�0เติรู�ยมืติ�วีอย�างพลาสติ�ก พอล�เอท�ล�น และฟ้อรู!ไมืกาได�จัากวี�สด"ชน�ดใด
พลาสติ�กพอล�เอท�ล�น เติรู�ยมืจัากวี�สด" เช�น หลอดด�ด ขวีดพลาสติ�กพลาสติ�กฟ้อรู!ไมืกา เติรู�ยมืจัากวี�สด" เช�น ถื�วีย ชามื ท�2จั�บัหมื�อ
2. ถื�าติ�องการูทดสอบัสมืบั�ติ�ของพลาสติ�กชน�ดไนลอน จัะเติรู�ยมืติ�วีอย�างพลาสติ�กได�จัากวี�สด"ชน�ด ใด
ถื"งน�อง พรูมื
349
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. พลาสติ�กชน�ดพอล�เอท�ล�นเมื�2อแช�ในน30ารู�อนแล�วีบั�ด จัะให�ผลเหมื�อนพลาสติ�กชน�ดฟ้อรู!ไมืกา หรู�อไมื�
พลาสติ�กชน�ดพอล�เอท�ล�น เมื�2อแช�ในน30ารู�อนแล�วีบั�ดจัะบั�ดได� แติ�พลาสติ�กชน�ดฟ้อรู!ไมืกาจัะบั�ด ไมื�ได�4. ก�จักรูรูมืน�0น�กเรู�ยนใช�หล�กเกณีฑ์!อะไรูในการูแบั�งปรูะเภทของพลาสติ�ก
สมืบั�ติ�ของพลาสติ�กเมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อนเป1นเกณีฑ์!5. จัากก�จักรูรูมืแบั�งปรูะเภทของพลาสติ�กเมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อนได�ก�2ปรูะเภท อะไรูบั�าง
แบั�งได� 2 ปรูะเภท คู่�อ ปรูะเภทท�2ได�รู�บัคู่วีามืรู�อนแล�วีอ�อนติ�วี ก�บัปรูะเภทท�2ได�รู�บัคู่วีามืรู�อนแล�วี ไมื�อ�อนติ�วีใบังานที่�& 18 (06) ส�บัคู่�นข�อมื�ล
การูที่.ายางในปีรูะเที่ศึไที่ยปี7ญหา การูผล�ติยางธิ์รูรูมืชาติ�ในปรูะเทศไทยมื�กรูะบัวีนการู อย�างไรูข��นติอน
ให�น�กเรู�ยนส�บัคู่�นข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัการูท3ายางในปรูะเทศไทย โดยให�คู่รูอบัคู่ล"มืห�วีข�อติ�อไปน�01. แหล�งวี�ติถื"ด�บั2. วี�ธิ์�การูท3ายางแผ�นในปรูะเทศไทย
บั�นที่!กผลการูส�บัคู่�นข�อมื�ล
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
แหล�งการูเรู�ยนรู��1. หน�งส�อเรู�ยน หน�งส�ออ�างอ�ง
หน�งส�ออ�านปรูะกอบั
และวีารูสารู
350
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สรู'ปีผลพ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัน�กเรู�ยน
แนวิคู่.าติอบัปรูะเทศไทยเป1นผ��ผล�ติยางพารูาเป1นอ�นด�บั 1 ของโลก เป1นผ��ส�ง
ออกยางแผ�นรูายใหญ� และปDจัจั"บั�นมื�การูส�งออกในรู�ปของยางแท�งมืากข40น เน�2องจัากได�รูาคู่าด�กวี�า ยางท�2มื�คู่"ณีภาพด�ท�2ส"ด คู่�อสายพ�นธิ์"! Hevea Brasiliensis เป1นสายพ�นธิ์"!ท�2มื�การูปล�กและซึ่�0อขายก�นมืานานแล�วี มื�ศ�นย!กลางการูซึ่�0อขายยางอย��ท�2เมื�องท�าช�2อพารูา (Para)
ปรูะเทศบัรูาซึ่�ล จั4งเรู�ยกยางสายพ�นธิ์"!ด�งกล�าวีวี�ายางพารูามืาจันถื4งปDจัจั"บั�นวิ�ธ�การูที่.ายางแผ�น มื�ข�0นติอนด�งน�0
1. น3าน30ายางท�2ได�กรูองให�สะอาดด�วียเคู่รู�2องกรูองลวีดเบัอรู! 40
และเบัอรู! 60 โดยซึ่�อนเบัอรู! 40
ไวี�ด�านบัน2. เติ�มืน30าสะอาดผสมืก�บัน30ายางในอ�ติรูาส�วีน 2:3 คู่นให�เข�าก�น3. น3าน30ายางท�2ผสมืแล�วี 5 ล�ติรู ลงในติะกงอะล�มื�เน�ยมื จัะได�ยาง
มืาติรูฐาน 1 แผ�น (ติะกง คู่�อภาชนะส�2เหล�2ยมืท�2ใช�ใส�น30ายาง เพ�2อท3ายางแผ�น)
4. เติรู�ยมืกรูดฟ้อรู!มื�กเจั�อจัาง 2.5% โดยใช�อ�ติรูาส�วีนของกรูดฟ้อรู!มื�กเข�มืข�น (85–90% ) จั3านวีน 12 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ก�บัน30าสะอาด 300 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
5. ผสมืกรูดฟ้อรู!มื�กเจั�อจัาง 300 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ก�บัน30ายางในติะกงคู่นให�เข�าก�น ช�อนฟ้อง
351
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ท�2เก�ดข40นบัรู�เวีณีผ�วีหน�าเกAบัไวี�ขายเป1นเศษ์ยางช�0นด� (ในรูะหวี�างน�0คู่วีรูมื�ฝึาปBดเพ�2อไมื�ให�ฝึ"Iนลงติะกง)
6. ท�0งไวี� 30–45 นาท� ยางจัะแขAงติ�วี แล�วีเทออกจัากติะกง บั�บัยางให�เป1นแผ�นหนาปรูะมืาณี 1เซึ่นติ�เมืติรู จัากน�0นเข�าเคู่รู�2องรู�ดยางให�เป1นแผ�นหนาปรูะมืาณี 3–5
มื�ลล�เมืติรู7. น3าแผ�นยางท�2รู�ดแล�วีไปแช�ในน30า 30 นาท� เพ�2อล�างกรูดออกให�
หมืด จัากน�0นน3าไปผ42งไวี�ในท�2รู�มืท�2ลมืผ�านสะดวีกและไมื�มื�ฝึ"Iนละอองจันแห�ง จัะได�ยางแผ�นหน�กปรูะมืาณี 800–1,200 กรู�มืวิ�ธ�การูที่.ายางแผ�นรูมืคู่วิ�น มื�ข�0นติอนด�งน�0
1. น3ายางสดท�2กรู�ดได�จัากผ�วีของติ�นยางพารูา มื�ล�กษ์ณีะข�นขาวี มืาผ�านติะแกรูงกรูองเพ�2อแยกเศษ์ผงหรู�อส�2งสกปรูก
2. ผสมืน30ายางก�บักรูดอะเซึ่ติ�ก หรู�อกรูดฟ้อรู!มื�กอย�างอ�อน เพ�2อให�ยางจั�บัเป1นก�อน 3. รู�ดยางให�เป1นแผ�นหนาปรูะมืาณี 2–3 มื�ลล�เมืติรู น3าไปรูมืคู่วี�น และผ42งในท�2รู�มืให�แห�ง
คู่.าถามื
1. ยางธิ์รูรูมืชาติ�และยางส�งเคู่รูาะห!มื�องคู่!ปรูะกอบัและสมืบั�ติ�เหมื�อนหรู�อติ�างก�นอย�างไรู
ยางธิ์รูรูมืชาติ�ก�บัยางส�งเคู่รูาะห!มื�องคู่!ปรูะกอบัแติกติ�างก�น โดยยางธิ์รูรูมืชาติ�มื�ไอโซึ่ปรู�นเป1น มือนอเมือรู! ส�วีนมือนอเมือรู!ของยางส�งเคู่รูาะห!ข40นอย��ก�บัชน�ดของยางน�0น ๆ เช�น ยาง SBR มื�สไติรู�นบั�วี ติาไดอ�นเป1นมือนอเมือรู! เป1นติ�น2. ยางส�งเคู่รูาะห!ถื�กน3ามืาใช�ปรูะโยชน!ในด�านใดมืากท�2ส"ด
ยางส�งเคู่รูาะห!ถื�กน3ามืาใช�ในอ"ติสาหกรูรูมืการูผล�ติรูถืยนติ! โดยน3ามืาผล�ติเป1นช�0นส�วีน
352
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติ�าง ๆ เช�น ท�อยาง หมื�อน30า ท�อยางกรูองอากาศ ท�อยางน30ามื�นเบัรูก และยางขอบัปรูะติ� เป1นติ�น3. กรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไนเซึ่ช�นคู่�ออะไรู
กรูะบัวีนการูวี�ลคู่าไนเซึ่ช�น คู่�อ กรูะบัวีนการูท�2ใช�เพ�2มืคู่"ณีภาพของยางธิ์รูรูมืชาติ�หรู�อยางด�บั ให�มื�คู่วีามืย�ดหย"�นได�ด� มื�คู่วีามืคู่งติ�วีส�ง ไมื�ละลายในติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย! ท3าได�โดยเติ�มืก3ามืะถื�น ลงไปท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัยาง และใช�ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาท�2เหมืาะสมื
ใบังานที่�& 19 (09) ส�งเกติการูที่.าเส�นใยส�งเคู่รูาะห)ปี7ญหา การูส�งเคู่รูาะห!เส�นใยท3าได�โดยใช�วี�ธิ์�การูใดข��นติอน
1. ใส�ส3าล� หรู�อกรูะดาษ์เย�2อจั3านวีน0.25 กรู�มื ท�2ด4งหรู�อฉ�กให�เป1นช�0นเลAก ๆ ลงในบั�กเกอรู!ขนาด 200
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ใบัท�2 1 แล�วีใช�ช�อนติ�กผงคู่อปเปอรู! (II) คู่ารู!บัอเนติจั3านวีน 1
กรู�มื โรูยลงไปแล�วีคู่นให�ท�2วี2. เติ�มืสารูละลายแอมืโมืเน�ยเข�มืข�น
จั3านวีน 15 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูลงไป คู่นให�สารูละลายผสมืก�นจันได�ของเหลวีข�นส�น30าเง�น
3. ใส�สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเข�มืข�น 3 โมืลติ�อล�ติรู จั3านวีน 30 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในบั�กเกอรู!ใบัท�2 2 และใส�น30ากล�2นจั3านวีน 30 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูลงในบั�กเกอรู!ใบัท�2 3
อ'ปีกรูณ)1. ส3าล� (ฝึ@าย) หรู�อกรูะดาษ์เย�2อ (กรูะดาษ์ท�ชช�) ส�ขาวี 0.25 กรู�มื2. คู่อปเปอรู! (II) คู่ารู!บัอเนติ 1 กรู�มื3. สารูละลายแอมืโมืเน�ย เข�มืข�น 15
ลบั.ซึ่มื.
4. สารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�ก 3 โมืลติ�อล�ติรู 30
ลบั.ซึ่มื.
5. น30ากล�2น 30 ลบั.ซึ่มื.
6. บั�กเกอรู!
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
353
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. น3าหลอดฉ�ดยา (ไมื�มื�เขAมื) ด�ดสารูละลายติามืข�อ 2 จั3านวีนคู่รู42งหน42งของท�2มื�อย��แล�วีน3าเขAมืฉ�ดยามืาใส�ท�2ปลายของกรูะบัอกส�บั
5. จั"�มืปลายเขAมืลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กท�2อย��ในบั�กเกอรู!ใบัท�2 2 โดยฉ�ดสารูให�พ" �งโดยเรูAวีติ�ดติ�อก�น พรู�อมืก�บัส�ายเขAมืไปมืาเพ�2อให�เส�นใยกรูะจัายติ�วี และห�ามืยกปลายเขAมืออกจัากสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กเพรูาะจัะท3าให�สารูท�2ได�ขาดเป1นท�อน ๆ ส�งเกติและบั�นท4กผล
6. ท3าเช�นเด�ยวีก�บัข�อ 5 แติ�ให�ฉ�ดสารูละลายลงในน30ากล�2นท�2อย��ในบั�กเกอรู!ใบัท�2 3 แทน ส�งเกติและบั�นท4กผล
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
สรู'ปีผลสารูละลายท�2ได�จัากการูผสมืรูะหวี�างส3าล�ก�บัคู่อปเปอรู! (II)
คู่ารู!บัอเนติ และสารูละลายแอมืโมืเน�ยเข�มืข�นคู่�อ สารูละลายข�นคู่ล�ายกาวี มื�ส�น30าเง�นเข�มื เมื�2อน3าสารูละลายท�2ได�ส�วีนหน42งไปฉ�ดลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กจัะได�เส�นใยเลAก ๆ ส�น30าเง�นเข�มืยาวีติ�ดติ�อก�น และเมื�2อเก�ดฟ้องแกCส เส�นใยส�น30าเง�นจัะคู่�อย ๆ จัางลง
ภาพจัาก บัรู. สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื.4-
354
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จันเป1นส�ขาวี ส�วีนสารูละลายท�2เหล�ออ�กส�วีนหน42งเมื�2อน3าไปฉ�ดลงในน30า สารูน�0นจัะไมื�เป1นเส�น แติ�จัะละลายในน30าได�สารูละลายส�น30าเง�นคู่.าถามื1. วี�ธิ์�การูผสมืคู่อปเปอรู! (II) คู่ารู!บัอเนติลงในส3าล� (ฝึ@าย) คู่วีรูท3าอย�างไรู
ใช�ช�อนติ�กคู่อปเปอรู! (II) คู่ารู!บัอเนติโรูยหรู�อคู่ล"กให�ท�2วีส3าล�2. เมื�2อเติ�มืสารูละลายแอมืโมืเน�ยเข�มืข�นลงไป จัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงในล�กษ์ณีะใด
ได�สารูส�น30าเง�นเข�มื เมื�2อใช�แท�งแก�วีคู่น เส�นใยป"ยฝึ@ายจัะละลายช�า ๆ ได�สารูละลายข�นคู่ล�าย กาวีส�น30าเง�นเข�มื3. สารูท�2ได�จัากการูฉ�ดสารูละลายลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กและลงในน30ากล�2นแติกติ�างก�น หรู�อไมื�
เมื�2อฉ�ดสารูละลายลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�ก จัะได�เส�นใยยาวีติ�ดติ�อก�น มื�ส�น30าเง�นเข�มื ติ�อมืา ส�น30าเง�นเข�มืจัะจัางลงจันเก�อบัเป1นส�ขาวี ส�วีนสารูท�2ฉ�ดลงในน30ากล�2นจัะไมื�เป1นเส�น แติ�จัะละลายใน น30าได�สารูละลายส�น30าเง�น4. เส�นใยส�งเคู่รูาะห!ท�2ได�จัากก�จักรูรูมืน�0ผล�ติข40นจัากหล�กการูใด
ละลายเซึ่ลล�โลสในติ�วีท3าละลายท�2เหมืาะสมื แล�วีน3ากล�บัไปเป1นเส�นใยเซึ่ลล�โลสใหมื�อ�ก โดย น3ามืาท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูเคู่มื�จัะได�สารูท�2มื�ล�กษ์ณีะเหน�ยวีข�น เมื�2อน3าไปเข�าเคู่รู�2องอ�ดท�2มื�รู�เลAก ๆ จัะได� เส�นใยยาวีท�2สามืารูถืน3ามืาย�อมืส�ติ�าง ๆ หรู�อน3าไปปD2 นให�ยาวีได�ติามืติ�องการู5. ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
การูส�งเคู่รูาะห!เส�นใยในการูทดลองน�0เป1นการูน3าเอาส3าล�ซึ่42งเป1นเซึ่ลล�โลสมืาผสมืก�บัคู่อปเปอรู! (II)
355
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ารู!บัอเนติและสารูละลายแอมืโมืเน�ย ได�สารูละลายข�นคู่ล�ายกาวีมื�ส�น30าเง�นเข�มื เมื�2อฉ�ดสารูละลายท�2 ได�ลงในสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กจัะได�เส�นใยเลAก ๆ ซึ่42งกAคู่�อเส�นใยเซึ่ลล�โลสน�2นเอง
ใบังานที่�& 20 (09) ส�งเกติสมืบั�ติ�ของเส�นใยปี7ญหา เส�นใยแติ�ละชน�ดมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นหรู�อไมื�ข��นติอน
1. ติ�ดผ�าฝึ@าย ผ�าไหมื ผ�าไนลอน ผ�าเทโทรูอน (พอล�เอสเทอรู!) ออกเป1น 4 ส�วีนเท�า ๆ ก�น แล�วีจั�ดแยกผ�าออกเป1น 4 ช"ด
2. น3าเศษ์ผ�าช"ดท�2 1 ไปเผาไฟ้ท�ละช�0นส�งเกติคู่วีามืยากง�ายในการูติ�ดไฟ้ กล�2นคู่วี�น และล�กษ์ณีะของเถื�า บั�นท4กผล
3. น3าเศษ์ผ�าช"ดท�2 2 วีางเรู�ยงบันกรูะจักแผ�นท�2 1 หยดน30าหมื4กลงติรูงกลางผ�า 1–2 หยด แล�วีน3าไปซึ่�ก ส�งเกติและบั�นท4กผล
4. น3าเศษ์ผ�าช"ดท�2 3 วีางเรู�ยงบันกรูะจักแผ�นท�2 2 หยดสารูละลายกรูดซึ่�ลฟ้Bวีรู�กลงติรูงกลางผ�า 1–2 หยด แล�วีน3าไปซึ่�ก ส�งเกติและบั�นท4กผล
5. น3าเศษ์ผ�าช"ดท�2 4 วีางเรู�ยงบันกรูะจักแผ�น ท�2 3 หยดสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!ลงติรูงกลางผ�า 1–2 หยด แล�วีน3าไปซึ่�ก ส�งเกติและบั�นท4กผล
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล3. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
อ'ปีกรูณ)1. ผ�าฝึ@าย ผ�าไหมื ผ�าไนลอน ผ�าเทโทรูอน (พอล�เอสเทอรู!) ขนาด 5×10 ซึ่มื.
ติ�วีอย�างละ 1 ช�0น
2. สารูละลายกรูด ซึ่�ลฟ้Bวีรู�ก 1
ลบั.ซึ่มื.
3. สารูละลาย โซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! 1 ลบั.ซึ่มื.
4. น30าหมื4ก 1
356
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
สรู'ปีผลผ�าท�2ติ�ดไฟ้ง�าย คู่�อ ผ�าฝึ@ายและผ�าไหมื โดยผ�าฝึ@ายเมื�2อติ�ดไฟ้จัะมื�
กล�2นคู่ล�ายกรูะดาษ์ไหมื� ผ�าไหมืเมื�2อติ�ดไฟ้จัะมื�กล�2นคู่ล�ายเส�นผมืไหมื�ไฟ้ ส�วีนผ�าไนลอนและผ�าเทโทรูอน (พอล�เอสเทอรู!) เมื�2อติ�ดไฟ้จัะมื�กล�2นเหมืAนฉ"นคู่ล�ายพลาสติ�กไหมื�
ผ�าท�2เปรูอะเปJ0 อนแล�วีซึ่�กออกยาก คู่�อ ผ�าไหมื ส�วีนผ�าท�2ซึ่�กออกได�ง�ายท�2ส"ดคู่�อผ�าไนลอน
ภาพจัาก บัรู. สารูและสมืบั�ติ�ของสารู
357
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผ�าท�2คู่งทนติ�อสารูเคู่มื� คู่�อ ผ�าเทโทรูอน (พอล�เอสเทอรู!) ส�วีนผ�าฝึ@ายและผ�าไหมืไมื�ทนติ�อกรูด แติ�ผ�าไนลอนเมื�2อถื�กกรูดจัะละลายและเหน�ยวี
คู่.าถามื1. ผ�าท�2น3ามืาชน�ดใดเป1นผ�าท�2ทอจัากเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ� และผ�าชน�ดใดท�2ทอจัากเส�นใยส�งเคู่รูาะห!
ผ�าท�2ทอจัากเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ� ได�แก� ผ�าฝึ@าย ผ�าไหมื ส�วีนผ�าท�2ทอจัากเส�นใยส�งเคู่รูาะห! คู่�อ ผ�า ไนลอน ผ�าเทโทรูอน (พอล�เอสเทอรู!)2. ผ�าท�2น3ามืาท3าก�จักรูรูมืคู่วีรูมื�ล�กษ์ณีะเป1นอย�างไรู มื�คู่วีามืบัางใกล�เคู่�ยงก�นหรู�อเท�าก�น และคู่วีรูเป1นเศษ์ผ�าใหมื� ๆ3. ผ�าฝึ@ายและผ�าไหมืมื�สมืบั�ติ�การูติ�ดไฟ้เหมื�อนก�นหรู�อไมื�
ผ�าฝึ@ายและผ�าไหมืติ�ดไฟ้ง�ายเหมื�อนก�น โดยผ�าฝึ@ายเมื�2อติ�ดไฟ้จัะมื�กล�2นคู่ล�ายกรูะดาษ์ไหมื� ส�วีน ผ�าไหมืเมื�2อติ�ดไฟ้จัะมื�กล�2นคู่ล�ายเส�นผมืไหมื�4. ผ�าฝึ@ายและผ�าไนลอนมื�คู่วีามืคู่งทนติ�อสารูเคู่มื�แติกติ�างก�นหรู�อไมื� เพรูาะอะไรู
ผ�าฝึ@ายและผ�าไนลอนจัะไมื�ทนติ�อสารูเคู่มื�ท�2เป1นกรูด เมื�2อผ�าฝึ@ายถื�กกรูดจัะเปJ2 อยย"�ย ส�วีนผ�า ไนลอน เมื�2อถื�กกรูดจัะละลายเหน�ยวี แติ�เมื�2อผ�าฝึ@ายและผ�าไนลอนถื�กสารูเคู่มื�ท�2เป1นเบัสจัะไมื�เก�ดการู เปล�2ยนแปลง5. เส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�และเส�นใยส�งเคู่รูาะห!ท�2น3ามืาท3าก�จักรูรูมืมื�สมืบั�ติ�เหมื�อนหรู�อติ�างก�นในเรู�2องใด
มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�น คู่�อ ผ�าท�2ผล�ติจัากเส�นใยธิ์รูรูมืชาติ�จัะติ�ดไฟ้ได�ง�าย ไมื�ทนติ�อสารูเคู่มื�ท�2เป1น กรูด มื�ส�จัางลงเมื�2อซึ่�กเอารูอยเปJ0 อนออก ส�วีนผ�าท�2ทอจัากเส�นใยส�งเคู่รูาะห!จัะติ�ดไฟ้ได�ช�ากวี�า มื�คู่วีามืทนติ�อสารูเคู่มื�ท�2เป1นกรูด เบัส–
358
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ใบังานที่�& 21 (09) ส�งเกติการูสลายติ�วิของพื้ลาสติ�กปี7ญหา สารูละลายกรูด เบัส น30า และติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย!บัางชน�ดสามืารูถืย�อยสลายพลาสติ�กได�หรู�อไมื�ข��นติอน
1. ติ�ดถื"งพลาสติ�กเป1นช�0นเลAก ๆ ขนาด 4×4 เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 3 ช�0น และช�0นขนาดใหญ�อ�ก 1 ช�0น
2. น3าพลาสติ�กช�0นเลAกใส�ลงในขวีดแก�วี ขวีดละ 1 ช�0น จัากน�0นเทสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก สารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮ-ดรูอกไซึ่ด! และเฮกเซึ่น (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) ลงในแติ�ละขวีดติามืล3าด�บั ปBดฝึาให�แน�น แช�ท�0งไวี� 1 คู่�น ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง บั�นท4กผล
3. น3าพลาสติ�กช�0นใหญ�ท�2เติรู�ยมืไวี�ไปเผาในท�2โล�งแจั�งหรู�อในติ��คู่วี�น ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง
บั�นที่!กผลการูส�งเกติก�จักรูรูมื ผลการูเปีล�&ยนแปีลงของ
พื้ลาสติ�กแช�ในสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก
ไมื�เปล�2ยนแปลง
แช�ในสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮ ไมื�เปล�2ยนแปลง
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อ คู่วีามืหมืายข�อมื�ล
อ'ปีกรูณ)1. ถื"งพลาสติ�กชน�ด PE
1 ถื"ง2. สารูละลายกรูดไฮโดรู คู่ลอรู�กเข�มืข�น 2 โมืลติ�อล�ติรู 10
ลบั.ซึ่มื.
3. สารูละลายโซึ่เด�ยมื ไฮดรูอกไซึ่ด!เข�มืข�น 2 โมืลติ�อล�ติรู 10
ลบั.ซึ่มื.
4. เฮกเซึ่น 10
359
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ดรูอกไซึ่ด!แช�ในเฮกเซึ่น ไมื�เปล�2ยนแปลงเผาไฟ้ ล"กไหมื� เก�ดเขมื�าคู่วี�น
สรู'ปีผลถื"งพลาสติ�กท�2ใช�ในก�จักรูรูมืเป1นพลาสติ�กชน�ดเทอรู!มือพลาสติ�ก ซึ่42ง
ไมื�ละลายในน30า ในสารูละลายกรูด–เบัส และในติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย!บัางชน�ด และเมื�2อเผาไฟ้จัะล"กไหมื� มื�เขมื�าคู่วี�น และพลาสติ�กบัางชน�ดจัะมื�แกCสพ�ษ์เก�ดข40นด�วียคู่.าถามื1. เมื�2อแช�พลาสติ�กลงในสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กจัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงในล�กษ์ณีะใด
ไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลง2. เมื�2อแช�พลาสติ�กลงในเฮกเซึ่นจัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงหรู�อไมื�
ไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลง3. เมื�2อเผาพลาสติ�กด�วียไฟ้จัะเก�ดการูเปล�2ยนแปลงในล�กษ์ณีะใด
พลาสติ�กจัะล"กไหมื� เก�ดเขมื�าคู่วี�น และส�วีนหน42งจัะหลอมืละลายหยดลงบันพ�0น4. พลาสติ�กท�2ใช�ในก�จักรูรูมืน�0เป1นพลาสติ�กปรูะเภทใด
เป1นพลาสติ�กชน�ดเทอรู!มือพลาสติ�ก5. ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
พลาสติ�กไมื�ละลายในสารูละลายกรูด สารูละลายเบัส น30า และติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย!บัางชน�ด เมื�2อเผาจัะติ�ดไฟ้และให�เขมื�าคู่วี�น
360
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ใบังานที่�& 22 (ส�ญล�กษณ) 09) ส�งเกติการูที่ดสอบัน.�าติาลโมืเลก'ลเด�&ยวิปี7ญหา เรูาสามืารูถืทดสอบัน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีได�หรู�อไมื� ท3าอย�างไรูข��นติอน
1. ใส�สารูละลายเบัเนด�กติ! ลงในหลอดทดลองขนาดกลาง 5 หลอด
หลอดละ 2 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู(ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก)
2. เติ�มืสารูละลายกล�โคู่สเข�มืข�น 1
โมืลติ�อล�ติรู สารูละลายน30าติาลทรูายเข�มืข�น 1 โมืลติ�อล�ติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) น30าผลไมื� นมืสดชน�ดจั�ด และน30ากล�2นชน�ดละ 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลองท�2 1, 2, 3, 4 และ 5
ติามืล3าด�บั เขย�าหลอดทดลองให�สารูในแติ�ละหลอดผสมืเป1นเน�0อเด�ยวีก�น ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
3. ใส�น30าลงไปในบั�กเกอรู!ขนาด 500 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ปรูะมืาณี 125
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ติ�มืจันเก�อบัเด�อด แล�วีน3าหลอดทดลองท�0ง 5 หลอดอ"�นในน30ารู�อนเก�อบัเด�อดปรูะมืาณี 3 นาท� ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
4. นมืสดชน�ดจั�ด 5
ลบั.ซึ่มื.
5. น30ากล�2น 5
ลบั.ซึ่มื.
6. สารูละลายเบัเนด�กติ! 10 ลบั.ซึ่มื.
7. หลอดทดลองขนาดกลาง 5 หลอด
8. บั�กเกอรู!ขนาด 500
ลบั.ซึ่มื. 1 ใบั
อ'ปีกรูณ)1. สารูละลายกล�โคู่สเข�มืข�น 1 โมืลติ�อล�ติรู 5 ลบั.ซึ่มื.
2. สารูละลายน30าติาลทรูายเข�มืข�น
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามืหมืายข�อมื�ล
361
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
สรู'ปีผลสารูละลายท�2น3ามืาทดสอบัก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! เปล�2ยนส�สารูละ
ลายเบัเนด�กติ!จัากสารูละลายส�ฟ้@าเป1นสารูละลายส�ส�มืแดงและมื�ติะกอนส�แดงอ�ฐ แสดงวี�าสารูละลายน�0นเป1นสารูละลายท�2มื�น30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวี โดยส�ของสารูในแติ�ละหลอดจัะแติกติ�างก�นไป ถื�ามื�มือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!มืากพอ สารูละลายเบัเนด�กติ!จัะเปล�2ยนเป1นติะกอนส�แดงอ�ฐท�0งหมืด เช�น สารูละลายกล�โคู่สคู่.าถามื1. การูติ�มืสารูละลาย ถื�าติ�มืนานเก�นไปสารูละลายน30าติาลทรูายจัะให�ผลเปล�2ยนแปลงหรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
บัฝึ. สารูฯ มื.4
362
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สารูละลายน30าติาลทรูายเป1นน30าติาลไดแซึ่Aกคู่าไรูด! ถื�าติ�มืสารูละลายนานเก�นไปจัะท3าให�บัางส�วีนสลายติ�วีเป1นมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด! ท3าให�ส�ของสารูละลายเบัเนด�กติ!เปล�2ยนไป2. หล�งน3าสารูละลายไปอ"�นในน30ารู�อน สารูละลายท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ!ให�ผลเหมื�อน ก�นหรู�อไมื� เพรูาะเหติ"ใด
ให�ผลไมื�เหมื�อนก�น คู่�อ สารูละลายกล�โคู่สเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�ส�มืแดง มื�ติะกอนส�แดงอ�ฐ สารูละลายน30าติาลทรูายเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�ส�มืแดง น30าผลไมื�เปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�ส�มื นมืสดชน�ดจั�ดเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�เหล�อง และน30ากล�2นไมื�เปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ! ท�2เป1นเช�นน�0เพรูาะสารูละลายท�2น3ามืาทดสอบัแติ�ละชน�ดมื�ปรู�มืาณีมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!ไมื�เท�าก�น3. ล3าด�บัสารูละลายน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีท�2ใช�ทดสอบัก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ!เรู�ยงล3าด�บัจัากมืาก ไปหาน�อยคู่�ออะไรู
สารูละลายกล�โคู่ส สารูละลายน30าติาลทรูาย น30าผลไมื� นมืสดชน�ดจั�ด4. น�กเรู�ยนใช�ส�2งใดเป1นเกณีฑ์!ในการูติ�ดส�นวี�า สารูละลายท�2น3ามืาทดสอบัเป1นสารูละลายท�2มื� น30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวี
การูเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!จัากสารูละลายส�ฟ้@าเป1นส�ส�มืแดงและมื�ติะกอนส�แดงอ�ฐ5. ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
เมื�2อน3าสารูละลายมืาทดสอบัก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ!พบัวี�า สารูละลายกล�โคู่สจัะเปล�2ยนส�สารู
363
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ละลายเบัเนด�กติ!เป1นส�ส�มืแดง และมื�ติะกอนส�แดงอ�ฐ แสดงวี�าสารูละลายกล�โคู่สเป1นน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีหรู�อมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!น�2นเอง
ใบังานที่�& 23 (ส�ญล�กษณ) 08) ที่ดลองสมืบั�ติ�บัางปีรูะการูของคู่ารู)โบัไฮเดรูติปี7ญหา คู่ารู!โบัไฮเดรูติแติ�ละชน�ดมื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�นหรู�อไมื� ก.าหนดสมืมื'ติ�ฐาน คู่ารู!โบัไฮเดรูติแติ�ละชน�ดน�าจัะมื�สมืบั�ติ� แติกติ�างก�น
ที่ดลอง1. ส�งเกติล�กษ์ณีะภายนอกของ
น30าติาลกล�โคู่ส ซึ่�โคู่รูส แป@งมื�น และส3าล� แล�วีบั�นท4กผล
2. ใส�น30าติาลกล�โคู่ส ซึ่�โคู่รูส แป@งมื�น และส3าล�ลงในหลอดทดลองขนาดกลาง 4
หลอด หลอดละ 0.5 กรู�มื แล�วีเติ�มืน30ากล�2นลงไปหลอดละปรูะมืาณี 5 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู เขย�าหลอดทดลองแติ�ละหลอดเบัา ๆ ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
3. หยดสารูละลายเบัเนด�กติ!ลงในหลอดทดลองท�0ง 4 หลอด หลอดละ 5 หยด ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
4. ใส�น30าลงไปในบั�กเกอรู!ขนาด 250
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ปรูะมืาณี 125
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูทดลอง3. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามื
อ'ปีกรูณ)1. น30าติาลกล�โคู่ส
0.5 กรู�มื2. น30าติาลซึ่�โคู่รูส
0.5 กรู�มื3. แป@งมื�น 0.5
กรู�มื4. ส3าล�ขนาดแท�งชอล!ก ยาวี 1 ซึ่มื. 1
ช�0น5. น30ากล�2น 60
ลบั.ซึ่มื.
6. สารูละลายเบัเนด�กติ! 10 ลบั.ซึ่มื.
7. สารูละลายไอโอด�น 10 ลบั.ซึ่มื.
8. สารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก 6 โมืลติ�อล�ติรู 4
ลบั.ซึ่มื.
9. สารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! 6 โมืลติ�อล�ติรู 5
364
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ติ�มืให�เด�อด แล�วีน3าหลอดทดลองในข�อ 3 แช�ลงไปในน30าเด�อดปรูะมืาณี 2 นาท� ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
5. ท3าการูทดลองเช�นเด�ยวีก�บัข�อ 2 แล�วีหยดสารูละลายไอโอด�นลงในแติ�ละหลอด หลอดละปรูะมืาณี 3 หยด เขย�าให�สารูในหลอดผสมืเข�าด�วียก�น ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก)
6. ท3าการูทดลองเช�นเด�ยวีก�บัข�อ 2 เติ�มืสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กลงไปหลอดละ 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู น3าไปติ�มืในน30าเด�อดปรูะมืาณี 15
นาท� ท�0งให�เยAน ท3าให�เป1นกลางโดยการูหยดสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!ลงไปในหลอดทดลองท�ละหยด และทดสอบัคู่วีามืเป1นกลางด�วียกรูะดาษ์ล�ติมื�ส แล�วีแบั�งสารูละลายท�0ง 4 หลอด ออกเป1นหลอดละ 2 ส�วีนเท�า ๆ ก�น ส�วีนท�2 1 ทดสอบัก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! และส�วีนท�2 2 ทดสอบัก�บัสารูละลายไอโอด�น ส�งเกติและบั�นท4กผลการูเปล�2ยนแปลง
บั�นที่!กผลการูที่ดลอง บัรู. สารูฯ มื. 4-6 หน�า
365
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สรู'ปีผล1. จัากการูทดสอบัสมืบั�ติ�การูละลายน30าของคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�0ง 4
ชน�ด พบัวี�า มื�สมืบั�ติ�แติกติ�างก�น คู่�อ น30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสมื�สมืบั�ติ�ละลายน30าได�ด� ส�วีนแป@งมื�นและส3าล�ไมื�ละลายน30า
2. เมื�2อทดสอบัคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�0ง 4 ชน�ดก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! พบัวี�า น30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ!ได� คู่�อ เมื�2อน3าไปติ�มืสารูละลายเบัเนด�กติ!จัะเปล�2ยนส�จัากสารูละลายส�ฟ้@าเป1นสารูละลายส�เข�ยวี ส�เหล�อง และส�ส�มื หรู�อติะกอนส�แดงอ�ฐติามืล3าด�บั โดยน30าติาลซึ่�โคู่รูสท3าปฏิ�ก�รู�ยาได�ช�ากวี�าน30าติาลกล�โคู่ส เพรูาะเป1นน30าติาลโมืเลก"ลคู่�� ติ�องย�อยสลายให�เป1นน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีก�อนจั4งจัะเก�ดปฏิ�ก�รู�ยา ส�วีนแป@งมื�นและส3าล� จัะไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! ติ�องน3าไปติ�มืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก เพ�2อให�ได�เป1นน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีก�อน
3. เมื�2อทดสอบัคู่ารู!โบัไฮเดรูติท�0ง 4 ชน�ดก�บัสารูละลายไอโอด�น พบัวี�า น30าแป@งท�2ไมื�น3าไปติ�มืก�บักรูดเท�าน�0นท�2ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�น
366
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ได� คู่�อเปล�2ยนส�ของสารูละลายไอโอด�นเป1นส�น30าเง�นเข�มื หรู�อส�มื�วีงด3า นอกน�0นไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�นคู่.าถามืก�อนการูที่ดลอง1. น�กเรู�ยนมื�วี�ธิ์�การูทดสอบัคู่วีามืเป1นกลางของสารูละลายได�ด�วียวี�ธิ์�การูใด
ทดสอบัโดยใช�กรูะดาษ์ล�ติมื�ส ถื�าเปล�2ยนส�กรูะดาษ์ล�ติมื�สจัากส�น30าเง�นเป1นส�แดง แสดงวี�าสารูละลายเป1นกรูด ถื�าเปล�2ยนส�กรูะดาษ์ล�ติมื�สจัากส�แดงเป1นส�น30าเง�น แสดงวี�าสารูละลายเป1นเบัส และถื�าไมื�เปล�2ยนส�กรูะดาษ์ล�ติมื�สเลย แสดงวี�าสารูละลายเป1นกลาง2. น30าติาลกล�โคู่สเหมื�อนหรู�อแติกติ�างจัากน30าติาลซึ่�โคู่รูสในเรู�2องใด
น30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสเป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติเหมื�อนก�น แติ�น30าติาลกล�โคู่สเป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติปรูะเภทมือโนแซึ่Aกคู่าไรูด! ส�วีนน30าติาลซึ่�โคู่รูสเป1นคู่ารู!โบัไฮเดรูติปรูะเภทไดแซึ่Aกคู่าไรูด!3. ในการูทดลองน�0ใช�ส3าล�เป1นติ�วีแทนของคู่ารู!โบัไฮเดรูติปรูะเภทใด
เซึ่ลล�โลส4. ในการูทดลองน�0ใช�สารูใดในการูปรู�บัสารูละลายท�2ทดสอบัให�เป1นกลาง
สารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!รูะหวิ�างการูที่ดลอง5. ในขณีะทดลองมื�ปDญหาและอ"ปสรูรูคู่หรู�อไมื� อะไรูคู่�อปDญหาและอ"ปสรูรูคู่
พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัของน�กเรู�ยน6. น�กเรู�ยนแก�ไขปDญหาและอ"ปสรูรูคู่ท�2เก�ดข40นในขณีะทดลองด�วียวี�ธิ์�ใด
พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัของน�กเรู�ยนหล�งการูที่ดลอง7. น30าติาลซึ่�โคู่รูสก�อนเติ�มืกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กสามืารูถืเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!ได�หรู�อไมื� เพรูาะอะไรู
367
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
น30าติาลซึ่�โคู่รูสสามืารูถืเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!ได�เป1นส�เข�ยวี ส�เหล�อง และติะกอนส�ส�มืแดงแติ�ช�ากวี�ากล�โคู่ส เพรูาะน30าติาลซึ่�โคู่รูสเป1นน30าติาลโมืเลก"ลคู่�� ติ�องย�อยสลายเป1นน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีก�อน8. เพรูาะเหติ"ใดหล�งเติ�มืกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กแป@งมื�นจั4งไมื�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�น
เพรูาะกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กสามืารูถืย�อยแป@งมื�นเป1นน30าติาลโมืเลก"ลเด�2ยวีได�9. ก�อนเติ�มืกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก แป@งมื�นและส3าล�สามืารูถืท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�นได� หรู�อไมื� ล�กษ์ณีะใด
ก�อนเติ�มืกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กแป@งมื�นจัะเปล�2ยนสารูละลายไอโอด�นเป1นติะกอนส�น30าเง�นเข�มืหรู�อมื�วีงด3าได� ส�วีนส3าล�ไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�น10. ล�กษ์ณีะภายนอกของน30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสเหมื�อนหรู�อแติกติ�างก�น น�กเรู�ยนจัะมื� วี�ธิ์�การูทดสอบัเพ�2อแยกคู่วีามืแติกติ�างได�อย�างไรู
น30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสมื�ล�กษ์ณีะภายนอกเป1นผล4กส�ขาวีเหมื�อนก�น สามืารูถืแยกคู่วีามืแติกติ�างของน30าติาลท�0ง 2 ชน�ดได�จัากเวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! โดยน30าติาลซึ่�โคู่รูสจัะเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ!ได�ช�ากวี�าน30าติาลกล�โคู่ส11. ในการูทดลองน�0นอกจัากใช�น30าติาลซึ่�โคู่รูสมืาทดสอบัแล�วี น�กเรู�ยนสามืารูถืใช�น30าติาล ชน�ดใดแทนได�บั�าง
น30าติาลมือลโทสและน30าติาลแลAกโทส12. ผลสรู"ปของการูทดลองน�0คู่�ออะไรู
1) น30าติาลกล�โคู่สและน30าติาลซึ่�โคู่รูสมื�สมืบั�ติ�สามืารูถืละลายในน30าได�ด� ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลาย
368
อ'ปีกรูณ)1. น30ามื�นพ�ช เช�น น30ามื�นถื�2วีเหล�อง น30ามื�นปาล!มื น30ามื�นข�าวีโพด
10 ลบั.ซึ่มื.
2. น30ามื�นหมื� เนย 10 ลบั.ซึ่มื.
3. สารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�น 1%
10 ลบั.ซึ่มื.
4. บั�กเกอรู!ขนาด 50 ลบั.ซึ่มื. 2
ใบั5. แท�งแก�วีคู่นสารู 1
อ�น
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เบัเนด�กติ!ได� สามืารูถืเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!จัากส�ฟ้@าเป1นสารูละลายส�เหล�อง ส�ส�มื และเก�ดติะกอนส�แดงอ�ฐได� โดยน30าติาลซึ่�โคู่รูสจัะเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาได�ช�ากวี�า เพรูาะเป1นน30าติาลโมืเลก"ลคู่��
2) แป@งมื�นและส3าล�มื�สมืบั�ติ�ไมื�ละลายน30า ไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายเบัเนด�กติ! แติ�หล�งติ�มืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กแล�วี แป@งมื�นจัะเปล�2ยนส�สารูละลายเบัเนด�กติ!ได� และเมื�2อน3าไปทดสอบัก�บัสารูละลายไอโอด�น พบัวี�าน30าแป@งท�2ไมื�น3าไปติ�มืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเท�าน�0นท�2เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไอโอด�นใบังานที่�& 24 (ส�ญล�กษณ) 09) ส�งเกติเปีรู�ยบัเที่�ยบัปีรู�มืาณกรูดไขมื�นไมื�อ�&มืติ�วิในน.�ามื�นพื้�ชั้ก�บัน.�ามื�นส�ติวิ)ปี7ญหา กรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วีมื�อย��มืากในน30ามื�นพ�ชหรู�อน30ามื�นส�ติวี! เพรูาะอะไรูข��นติอน
1. น3าน30ามื�นพ�ชและน30ามื�นส�ติวี!ชน�ดละ 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู เทลงในบั�กเกอรู!ขนาด 50 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ชน�ดละ 1 ใบั แล�วีน3าไปอ"�นให�รู�อน
2. หยดสารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�นลงในน30ามื�นท�0ง 2 ชน�ดท�ละหยด คู่นด�วียแท�งแก�วี รูอจันกวี�าส�ของท�งเจัอรู!ไอโอด�นหายไปแล�วีจั4งหยดติ�อไปจันกรูะท�2งหยดส"ดท�ายส�ไมื�เปล�2ยน ส�งเกติและน�บัจั3านวีนหยดของท�งเจัอรู!ไอโอด�น บั�นท4กผล
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูใช�ติ�วีเลข3. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามื
369
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หมืายเหติ'1. จั3านวีนหยดของท�งเจัอรู!ไอโอด�นเป1นส�ดส�วีนโดยติรูงก�บัจั3านวีน
พ�นธิ์ะคู่��ในกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี
2. แติ�ละกล"�มืคู่วีรูใช�น30ามื�นติ�างชน�ดก�น เพ�2อคู่วีามืสะดวีกและปรูะหย�ดเวีลา
บั�นที่!กผลการูส�งเกติสรู'ปีผล
บัฝึ. สารูฯ มื.4
370
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
น30ามื�นพ�ชมื�ปรู�มืาณีกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วีมืากกวี�าน30ามื�นส�ติวี! เพรูาะท�งเจัอรู!ไอโอด�นจัะเข�าจั�บัเป1นอะติอมืของคู่ารู!บัอนติรูงพ�นธิ์ะคู่��ของกรูดไขมื�นเก�ดเป1นสารูใหมื�ท�2ไมื�มื�ส� กรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วีท�2มื�พ�นธิ์ะคู่��มืากกวี�าจั4งใช�จั3านวีนหยดของท�งเจัอรู!ไอโอด�นมืากกวี�า ซึ่42งพบัวี�าน30ามื�นพ�ชแติ�ละชน�ดท�2น3ามืาทดสอบัมื�ปรู�มืาณีกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วีแติกติ�างก�นคู่.าถามื1. ส�2งท�2ติ�องคู่วีบัคู่"มืในการูท3าก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
ปรู�มืาณีของน30ามื�นพ�ชและน30ามื�นส�ติวี!2. จั3านวีนหยดของสารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�นใช�เปรู�ยบัเท�ยบัก�บัส�2งใด
จั3านวีนพ�นธิ์ะคู่��ในกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี3. น30ามื�นชน�ดใดท�2ใช�สารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�นมืากกวี�า เพรูาะเหติ"ใด
น30ามื�นพ�ชใช�สารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�นมืากกวี�าน30ามื�นส�ติวี! เพรูาะส�วีนใหญ�กรูดไขมื�นในน30ามื�นพ�ชเป1นกรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี4. ผลการูส�งเกติของแติ�ละกล"�มืเหมื�อนก�นหรู�อติ�างก�น เพรูาะเหติ"ใด
ผลการูส�งเกติของแติ�ละกล"�มืท�2ใช�น30ามื�นชน�ดเด�ยวีก�นคู่วีรูจัะเหมื�อนก�น แติ�ในทางปฏิ�บั�ติ�อาจัแติกติ�างได� เพรูาะขนาดหยดของสารูละลายท�งเจัอรู!ไอโอด�นอาจัไมื�เท�าก�น5. ถื�าจั�ดล3าด�บัน30ามื�นท�2ใช�ในก�จักรูรูมื น30ามื�นชน�ดใดท�2มื�กรูดไขมื�นอ�2มืติ�วีมืากท�2ส"ด
น30ามื�นส�ติวี!คู่วีรูมื�กรูดไขมื�นอ�2มืติ�วีมืากท�2ส"ด
ใบังานที่�& 25 (ส�ญล�กษณ) 09) ส�งเกติปีรูะโยชั้น)จัากไขมื�น
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามื
371
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปี7ญหา เรูาสามืารูถืน3าไขมื�นไปใช�ปรูะโยชน!ในล�กษ์ณีะใดข��นติอน
1. ใส�น30ามื�นพ�ชลงในบั�กเกอรู!ขนาด 250 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู จั3านวีน 20 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู
2. เติ�มืสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!เข�มืข�น 2.5 โมืลติ�อล�ติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก)จั3านวีน 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในของเหลวีข�อ 1 คู่นให�ผสมืก�น
3. น3าบั�กเกอรู!ไปติ�0งไฟ้ปรูะมืาณี 10 นาท� รูอให�เยAน
4. ใช�แท�งแก�วีคู่นสารูเข�2ยสารูท�2เก�ดข40นใส�ในบั�กเกอรู!ขนาด 100
ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู แล�วีใส�น30ากล�2น 10 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรูลงไป ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลงและบั�นท4กผล
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
สรู'ปีผลน30ามื�นพ�ชท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! จัะได�สารู
ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2มื�ล�กษ์ณีะเป1นไขคู่ล�ายวีาสล�นและล�2นมื�อ เมื�2อน3าไปทดสอบัการูละลายน30าจัะเก�ดฟ้อง โดยเรู�ยกสารูผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดจัากการูท3าปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างน30ามื�นพ�ชก�บัเบัสแก�น�0วี�า สบั��
อ'ปีกรูณ)1. น30ามื�นพ�ช เช�น น30ามื�นมืะพรู�าวี น30ามื�นมืะกอก
20 ลบั.ซึ่มื.
2. สารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! 2.5 โมืลติ�อล�ติรู
10 ลบั.ซึ่มื.
3. น30ากล�2น 10
ลบั.ซึ่มื.
4. หลอดทดลองขนาดกลาง 1 หลอด
5. บั�กเกอรู!ขนาด 250 ลบั.ซึ่มื. 1
372
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่.าถามื1. ชน�ดของน30ามื�นท�2น3ามืาทดสอบัมื�อะไรูบั�าง
น30ามื�นพ�ช เช�น น30ามื�นมืะพรู�าวี น30ามื�นมืะกอก2. น�กเรู�ยนสามืารูถืเติรู�ยมืสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!เข�มืข�น 2.5
โมืลติ�อล�ติรูได�อย�างไรูน3าโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! 25 กรู�มื ละลายในน30ากล�2นจั3านวีนหน42ง แล�วี
เติ�มืน30ากล�2นจันสารูละลายมื�ปรู�มืาติรู 250 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู3. ในขณีะท3าก�จักรูรูมืน�กเรู�ยนติ�องรูะวี�งในเรู�2องใดบั�าง
การูเคู่�2ยวีสารูไมื�คู่วีรูใช�ไฟ้แรูงมืาก และคู่วีรูรูะวี�งไมื�ให�สารูไหมื�4. สารูผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ได�ก�อนใส�น30าและหล�งใส�น30าแติกติ�างก�นในล�กษ์ณีะใด
ก�อนใส�น30าสารูมื�ล�กษ์ณีะเป1นไขคู่ล�ายวีาสล�น หล�งใส�น30าจัะเก�ดฟ้อง5. ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างน30ามื�นพ�ชก�บัเบัสแก�จัะได�สารูผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เรู�ยกวี�า สบั��
ใบังานที่�& 26 (ส�ญล�กษณ) 09) ส�งเกติการูที่ดสอบัโปีรูติ�นในอาหารูปี7ญหา อาหารูท�2น3ามืาทดสอบัมื�สารูอาหารูปรูะเภทโปรูติ�น หรู�อไมื�ข��นติอน
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูติ�คู่วีามืหมืายข�อมื�ลและการู
373
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1. ใส�น30านมืสด 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู ลงในหลอดทดลองขนาดเลAก เติ�มืสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!เข�มืข�น 2.5 โมืลติ�อล�ติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก)
จั3านวีน 1 ล�กบัาศก!เซึ่นติ�เมืติรู2. หยดสารูละลายคู่อปเปอรู!
(II) ซึ่�ลเฟ้ติเข�มืข�น 0.1 โมืลติ�อล�ติรู (ด�วี�ธิ์�การูเติรู�ยมืสารูท�2ภาคู่ผนวีก) ลงในหลอดทดลองด�งกล�าวี 5 หยด ส�งเกติการูเปล�2ยนแปลง บั�นท4กผล
3. ท3าซึ่30าติามืข�อ 1 และข�อ 2
แติ�เปล�2ยนเป1นไข�ขาวีด�บั น30านมืถื�2วีเหล�อง น30าเช�2อมื และน30ามื�นพ�ชแทนน30านมืสด ติามืล3าด�บัหมืายเหติ'
โปรูติ�นมื�สมืบั�ติ�เฉพาะติ�วี คู่�อ เมื�2อท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติในสภาพท�2เป1นเบัสจัะให�สารูส�มื�วีงหรู�อส�มื�วีงอมืชมืพ�
บั�นที่!กผลการูส�งเกติ
อ'ปีกรูณ)1. น30านมืสด 1 ลบั.ซึ่มื.
2. ไข�ขาวีด�บั 1 ลบั.ซึ่มื.3. น30านมืถื�2วีเหล�อง 1
ลบั.ซึ่มื.
4. น30าเช�2อมื 1ลบั.ซึ่มื.
5. น30ามื�นพ�ช 1 ลบั.ซึ่มื.6. สารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด! 2.5 โมืลติ�อล�ติรู
5 ลบั.ซึ่มื.7. สารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติ
บัฝึ. สารูฯ มื.4
374
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
สรู'ปีผล1.จัากการูส�งเกติ น30านมืสด ไข�ขาวีด�บั และน30านมืถื�2วีเหล�องท3า
ปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู!(II) ซึ่�ลเฟ้ติในสภาวีะท�2เป1นเบัส ได�สารูละลายส�ชมืพ�หรู�อส�มื�วีงเหมื�อนก�น แสดงวี�า น30านมืสด ไข�ขาวีด�บัและน30านมืถื�2วีเหล�องมื�สารูอย�างเด�ยวีก�นคู่�อโปรูติ�น ถื�ามื�ส�ชมืพ�แสดงวี�ามื�โปรูติ�นน�อย แติ�ถื�าเป1นส�มื�วีงแสดงวี�ามื�โปรูติ�นในปรู�มืาณีมืาก
2. เมื�2อน3าน30าเช�2อมืและน30ามื�นพ�ชในสภาวีะท�2เป1นเบัสมืาท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู! (II)ซึ่�ลเฟ้ติ น30าเช�2อมืและน30ามื�นพ�ชจัะไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายด�งกล�าวี จั4งไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลงคู่.าถามื1. สารูใดท�2น3ามืาใช�ในการูทดสอบัโปรูติ�นในอาหารู
สารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!และสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติ2. การูหยดสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติลงในหลอดทดลองคู่วีรูท3าอย�างไรู
การูหยดสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติลงในหลอดทดลอง ติ�องหยดลงติรูง ๆ เพ�2อไมื�ให�สารูละลายติ�ดท�2ข�างหลอด ซึ่42งจัะท3าให�ผลการูทดลองเปล�2ยนแปลงได�3. อาหารูท�2น�กเรู�ยนน3ามืาทดสอบัเก�ดการูเปล�2ยนแปลงในล�กษ์ณีะใด
375
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
อาหารูแติ�ละชน�ดท�2น3ามืาทดสอบั ถื�าเก�ดการูเปล�2ยนแปลงเป1นส�ชมืพ�หรู�อส�มื�วีง แสดงวี�ามื�โปรูติ�นอย��ด�วีย แติ�ถื�าไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลงแสดงวี�าไมื�มื�โปรูติ�น4. การูทดสอบัโปรูติ�นในอาหารูสามืารูถืท3าได�ด�วียวี�ธิ์�การูใด
น3าอาหารูท�2ติ�องการูทดสอบัมืาท3าให�มื�สภาวีะเป1นเบัสด�วียสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!แล�วีจั4งท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู! (II) ซึ่�ลเฟ้ติ ถื�าเป1นอาหารูท�2มื�โปรูติ�นสารูละลายจัะเปล�2ยนเป1นส�ชมืพ�หรู�อส�มื�วีง5. ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
สารูอาหารูปรูะเภทโปรูติ�นมื�สมืบั�ติ�เฉพาะติ�วี เมื�2อท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายคู่อปเปอรู! (II)ซึ่�ลเฟ้ติในสภาพท�2เป1นเบัสจัะให�ส�ชมืพ�หรู�อส�มื�วีง เช�น อาหารูปรูะเภทน30านมืสด ไข�ขาวีด�บั ส�วีนอาหารูปรูะเภทคู่ารู!โบัไฮเดรูติ เช�น น30าเช�2อมื และสารูอาหารูปรูะเภทไขมื�น เช�น น30ามื�นพ�ช จัะไมื�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายด�งกล�าวี
ใบังานที่�& 27 (ส�ญล�กษณ) 07) ส.ารูวิจัการูเรู�ยงติ�วิของกรูดแอมื�โนปี7ญหา กรูดแอมื�โนมื�การูเรู�ยงติ�วีในรู�ปแบับัใดข��นติอน
1. น3ากรูะดาษ์มืาติ�ดเป1นรู�ปวีงกลมื ส�2เหล�2ยมื และสามืเหล�2ยมืให�มื�ขนาดกวี�างปรูะมืาณี 1 ซึ่มื. อย�างละ 4 แผ�น โดยให�กรูะดาษ์รู�ปหน42ง ๆ แทนกรูดแอมื�โนชน�ดหน42ง ๆ
2. น3ากรูะดาษ์รู�ปวีงกลมื ส�2เหล�2ยมื และสามืเหล�2ยมือย�างละ 3
ที่�กษะสรู�างเสรู�มืคู่วิามืเข�าใจัที่�&คู่งที่น1. การูส�งเกติ2. การูจั�ดกรูะท3าและส�2อคู่วีามื
อ'ปีกรูณ)1. กรูะดาษ์ส� 1
แผ�น2. ไมื�บัรูรูท�ด 1 อ�น3. วีงเวี�ยน 1 อ�น
376
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แผ�น มืาเรู�ยงติ�อก�น ให�มื�รู�ปแบับัไมื�ซึ่30าก�น โดยจัะเรู�ยงรู�ปอะไรูก�อนหล�งกAได� แล�วีวีาดรู�ปแบับัการูเรู�ยงท�2ได�ท�0งหมืด
3. ท3าเช�นเด�ยวีก�บัข�อ 2 โดยเพ�2มืจั3านวีนกรูะดาษ์เป1นอย�างละ 4
แผ�น
สรู'ปีผลการูเรู�ยงติ�วีของกรูะดาษ์รู�ปแบับัติ�าง ๆ ย�2งมื�จั3านวีนและรู�ปแบับั
ของกรูะดาษ์มืากข40น กAย�2งสามืารูถืน3ามืาเรู�ยงติ�อก�นได�รู�ปแบับัติ�าง ๆ มืากมืายเพ�2มืข40นเป1นทวี�คู่�ณี เช�นเด�ยวีก�บัการูเรู�ยงติ�วีของกรูดแอมื�โน ย�2งมื�จั3านวีนและชน�ดของกรูดแอมื�โนเพ�2มืมืากข40นเท�าใด กAสามืารูถืเรู�ยงติ�วีและเช�2อมืติ�อก�นได�โปรูติ�นชน�ดติ�าง ๆ มืากข40นคู่.าถามื1. น�กเรู�ยนน3ากรูะดาษ์มืาติ�ดเป1นรู�ปแบับัใดบั�าง
รู�ปวีงกลมื รู�ปส�2เหล�2ยมื และรู�ปสามืเหล�2ยมื2. การูทดลองน�0ใช�กรูะดาษ์ท�2มื�รู�ปแบับัติ�าง ๆ ก�นเพ�2อแทนส�2งใด
กรูดแอมื�โน3. ในขณีะท3าการูทดลองน�กเรู�ยนติ�องรูะมื�ดรูะวี�งในเรู�2องใดบั�าง
การูน3ากรูะดาษ์รู�ปแบับัติ�าง ๆ มืาเรู�ยงติ�อก�นจัะติ�องมื�รู�ปแบับัไมื�ซึ่30าก�น4. น�กเรู�ยนสามืารูถืจั�ดเรู�ยงกรูะดาษ์เป1นรู�ปแบับัติ�าง ๆ โดยไมื�ซึ่30าก�นได�ก�2รู�ปแบับั
พ�จัารูณีาจัากคู่3าติอบัของน�กเรู�ยน5. น�กเรู�ยนคู่�ดวี�ารู�ปแบับัและจั3านวีนของกรูะดาษ์มื�ผลติ�อการูจั�ดเรู�ยงหรู�อไมื� อย�างไรู
บัรู. สารูฯ มื.4-6
377
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รู�ปแบับัและจั3านวีนของกรูะดาษ์มื�ผลติ�อการูจั�ดเรู�ยง เพรูาะย�2งมื�จั3านวีนและรู�ปแบับัของกรูะดาษ์มืากข40นเท�าใด กAสามืารูถืเรู�ยงติ�อก�นเป1นรู�ปแบับัติ�าง ๆ ท�2ไมื�ซึ่30าก�นได�มืากข40น6. ผลสรู"ปของก�จักรูรูมืน�0คู่�ออะไรู
การูจั�ดเรู�ยงติ�วีของกรูะดาษ์รู�ปแบับัติ�าง ๆ ท�2ไมื�ซึ่30าก�น เปรู�ยบัเท�ยบัได�ก�บัการูจั�ดเรู�ยงติ�วีของกรูดแอมื�โน ย�2งมื�จั3านวีนและชน�ดของกรูดแอมื�โนเพ�2มืมืากข40นเท�าใด กAจัะสามืารูถืเรู�ยงติ�วีและเช�2อมืติ�อก�นเป1นโปรูติ�นชน�ดติ�าง ๆ ได�มืากข40น
378
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แบับัที่ดสอบัก�อนและหล�งเรู�ยน สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลหน�วิยที่�& 1โคู่รูงสรู�างของสารู
แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารูติอนที่�& 1 โคู่รูงสรู�างอะติอมื คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. น�กวิ�ที่ยาศึาสติรู)เสนอแบับัจั.าลองอะติอมืข!�นจัากส�&งใดก ข�อมื�ลจัากการูทดลองข ข�อมื�ลท�2ได�จัากการูส�งเกติคู่ จั�นตินาการูของน�กวี�ทยาศาสติรู!ง ถื�กท"กข�อ2. จัากการูที่ดลองของที่อมืส�น จังพื้�จัารูณาผลการูที่ดลองวิ�าข�อสรู'ปีใดถ�กติ�องก รู�งส�แคู่โทดเป1นกรูะแสอ�เลAกติรูอนท�2มืาจัากข�0วีแคู่โทดเท�าน�0นข รู�งส�บัวีกท�2มืากรูะทบัฉากเรู�องแสงคู่�อไอออนบัวีกของแกCสไฮโดรูเจันคู่ อะติอมืปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่โปรูติอนท�2มื�ปรูะจั"บัวีกมืารูวีมืก�นอย��ท�2แกนกลางและอน"ภาคู่อ�เลAกติรูอนท�2มื�ปรูะจั"ลบัวี�2งกรูะจัายอย��โดยรูอบัท�2วีไปง อน"ภาคู่ลบัท�2รูวีมืก�นเป1นรู�งส�มืากรูะทบัฉากเรู�องแสงด�านแอโนด คู่วีรูเป1นอน"ภาคู่ของส�วีนปรูะกอบัของท"กธิ์าติ"เพรูาะมื�คู่�าปรูะจั"ติ�อมืวีลคู่งท�23. ข�อใดคู่�อผลการูที่ดลองของรู�ที่เที่อรู)ฟ้อรู)ดในการูย�งอน'ภาคู่แอลฟ้าไปีย�งแผ�นที่องคู่.าบัาง ๆก อน"ภาคู่ส�วีนใหญ�จัะถื�กเบันไปมืากข อน"ภาคู่ส�วีนใหญ�จัะถื�กเบันไปเลAกน�อยคู่ อน"ภาคู่ส�วีนน�อยผ�านทะล"ไปเป1นเส�นติรูงง อน"ภาคู่ส�วีนน�อยจัะถื�กเบันไปเพ�ยงเลAกน�อย
379
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. แบับัจั.าลองอะติอมืใดที่�&คู่�นพื้บัรูะด�บัพื้ล�งงานในการูเคู่ล�&อนที่�&ของอ�เลFกติรูอนก โบัรู!ข ดอลติ�นคู่ กล"�มืหมือกง รู�ทเทอรู!ฟ้อรู!ด5. ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�องก อะติอมืของธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นมื�เลขอะติอมืติ�างก�นข อะติอมืของธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นมื�จั3านวีนน�วีติรูอนเท�าก�นคู่ อะติอมืของธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นมื�จั3านวีนโปรูติอนติ�างก�นง อะติอมืปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่มื�ลฐาน คู่�อ โปรูติอน น�วีติรูอน และอ�เลAกติรูอน6. ส�&งที่�&ใชั้�ก.าหนดชั้น�ดของธาติ'คู่�ออะไรูก ขนาดอะติอมืข จั3านวีนโปรูติอนคู่ จั3านวีนน�วีติรูอนง จั3านวีนอ�เลAกติรูอน7. พื้�จัารูณาข�อคู่วิามืที่�&เก�&ยวิข�องก�บัอะติอมืด�งติ�อไปีน��1) จั.านวินน�วิติรูอนเที่�าก�บัจั.านวินโปีรูติอนเสมือ2) จั.านวินโปีรูติอนเที่�าก�บัจั.านวินอ�เลFกติรูอนเสมือ3) มืวิลอะติอมืส�วินใหญ�อย��ในน�วิเคู่ล�ยส4) จั.านวินปีรูะจั'บัวิกบันน�วิติรูอนเที่�าก�บัจั.านวินปีรูะจั'ลบับันอ�เลFกติรูอนเสมือข�อคู่วิามืใด ผ�ดก ข�อ 1 และ 2ข ข�อ 1 และ 4คู่ ข�อ 2 และ 3ง ข�อ 2 และ 4
380
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
8. อะติอมืของธาติ'ที่�&เปี4นกลางซึ่!&งมื�เลขมืวิล 19 และเลขอะติอมื 9
คู่วิรูมื�อน'ภาคู่มื�ลฐานติามืข�อใดก 9 โปรูติอน 10 น�วีติรูอน 9 อ�เลAกติรูอนข 9 โปรูติอน 9 น�วีติรูอน 10 อ�เลAกติรูอนคู่ 10 โปรูติอน 10 น�วีติรูอน 19 อ�เลAกติรูอนง 19 โปรูติอน 9 น�วีติรูอน 19 อ�เลAกติรูอน9. ส�ญล�กษณ)ของธาติ'ที่�&มื�จั.านวินอ�เลFกติรูอน 15 จั.านวินน�วิติรูอน 16 คู่�อส�ญล�กษณ)ใดก P
ข P
คู่ P
ง P
10. ถ�าธาติ' A และ B เปี4นธาติ'ไอโซึ่โที่ปีซึ่!&งก�นและก�น ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�องก เลขอะติอมืเท�าก�น แติ�มืวีลอะติอมืไมื�เท�าก�นข มืวีลอะติอมืเท�าก�น แติ�เลขอะติอมืไมื�เท�าก�นคู่ จั3านวีนน�วีติรูอนและจั3านวีนอ�เลAกติรูอนไมื�เท�าก�นง จั3านวีนน�วีติรูอนเท�าก�น แติ�จั3านวีนอ�เลAกติรูอนไมื�เท�าก�น11. การูจั�ดเรู�ยงอ�เลFกติรูอนของอะติอมื Na คู่�ออะไรูก 2, 8, 1
ข 2, 8, 2
คู่ 2, 8, 8, 5
ง 2, 8, 18, 6
12. 2, 8, 18, 7 เปี4นการูจั�ดเรู�ยงอะติอมืของธาติ'ใดก Na
ข Cl
คู่ Zn
ง Br
381
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
13. ธาติ'ที่�&มื�จั.านวินอ�เลFกติรูอนรูะด�บันอกส'ดติ�างก�น จัะมื�ส�&งใดติ�างก�นก จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานของอ�เลAกติรูอนข จั3านวีนน�วีติรูอนคู่ สมืบั�ติ�ทางเคู่มื�ของธิ์าติ"ง ถื�กท"กข�อ14. ธาติ' X จัะเก�ดคู่วิามืเสถ�ยรูเมื�&อรู�บัอ�เลFกติรูอนมืา 1 ติ�วิ ด�งน��น X คู่วิรูมื�จั.านวินเวิเลนซึ่)อ�เลFกติรูอนเที่�าใดก 1ข 4คู่ 7ง 815. ธาติ'ที่�&มื�แนวิโน�มืในการูรู�บัอ�เลFกติรูอนเมื�&อเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาคู่�อธาติ'ที่�&มื�เวิเลนซึ่)อ�เลFกติรูอนเที่�าก�บัเที่�าใดก 1ข 5คู่ 7ง 8
แบับัที่ดสอบัหล�งเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารูติอนที่�& 1 โคู่รูงสรู�างอะติอมื คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. ข�อคู่วิามืใดผ�ดเก�&ยวิก�บัแบับัจั.าลองอะติอมืที่�&น�กวิ�ที่ยาศึาสติรู)เสนอข!�นก แบับัจั3าลองอะติอมืเสนอข40นจัากข�อมื�ลของการูทดลองข แบับัจั3าลองอะติอมืสรู�างข40นติามืจั�นตินาการูของน�กวี�ทยาศาสติรู!
382
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ น�กวี�ทยาศาสติรู!เสนอแบับัจั3าลองอะติอมืข40นเพ�2อใช�อธิ์�บัายผลการูทดลองง แบับัจั3าลองอะติอมืท�2ได�รู�บัการูยอมืรู�บัในปDจัจั"บั�นคู่�อ แบับัจั3าลองอะติอมืของโบัรู!2. จัากการูที่ดลองของที่อมืส�น จังพื้�จัารูณาผลการูที่ดลองวิ�าข�อสรู'ปีใด ผ�ดก เมื�2อผ�านไฟ้ฟ้@ากรูะแสติรูงเข�าไปในหลอดรู�งส�แคู่โทดท�2บัรูรูจั"แกCสคู่วีามืด�นติ32าพบัวี�ามื�อะติอมืท"กชน�ดมื�อน"ภาคู่ท�2มื�ปรูะจั"ลบัเป1นองคู่!ปรูะกอบัข เมื�2อผ�านไฟ้ฟ้@าเข�าไปในหลอดรู�งส�แคู่โทดท�2ด�ดแปลงบัรูรูจั"แกCสไฮโดรูเจันพบัวี�ามื�อน"ภาคู่ท�2มื�ปรูะจั"บัวีกซึ่42งมื�ปรูะจั"เท�าก�บัปรูะจั"ของอ�เลAกติรูอนคู่ อะติอมืปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่โปรูติอนท�2มื�ปรูะจั"บัวีกมืารูวีมืก�นอย��ท�2แกนกลาง และอน"ภาคู่อ�เลAกติรูอนท�2มื�ปรูะจั"ลบัวี�2งกรูะจัายอย��โดยรูอบัท�2วีไปง อน"ภาคู่ลบัท�2รูวีมืก�นเป1นรู�งส�มืากรูะทบัฉากเรู�องแสงด�านแอโนด คู่วีรูเป1นอน"ภาคู่ของส�วีนปรูะกอบัของท"กธิ์าติ"เพรูาะมื�คู่�าปรูะจั"ติ�อมืวีลคู่งท�23. ผลการูที่ดลองของรู�ที่เที่อรู)ฟ้อรู)ด ในการูย�งอน'ภาคู่แอลฟ้าไปีย�งแผ�นที่องคู่.าบัาง ๆ แสดงให�เหFนถ!งส�&งใดก โปรูติอนรูวีมืก�นอย��ติรูงกลางอะติอมืและมื�ขนาดเลAกมืากข อ�เลAกติรูอนเคู่ล�2อนท�2รูอบัน�วีเคู่ล�ยสในรูะด�บัพล�งงานติ�างก�นคู่ โปรูติอนและอ�เลAกติรูอนเคู่ล�2อนท�2อย�างอ�สรูะภายในอะติอมืง น�วีเคู่ล�ยสปรูะกอบัด�วียน�วีติรูอนและโปรูติอนซึ่42งมื�ปรูะจั"ไฟ้ฟ้@าเป1นบัวีกท�0งคู่��4. แบับัจั.าลองอะติอมืแบับัใดเหมืาะสมืที่�&ส'ดในการูอธ�บัายอะติอมืของธาติ'ติ�าง ๆ ในปี7จัจั'บั�นก ทอมืส�นข ดอลติ�นคู่ กล"�มืหมือกง รู�ทเทอรู!ฟ้อรู!ด5. แบับัจั.าลองอะติอมืใดที่�&คู่�นพื้บัอน'ภาคู่โปีรูติอนและอ�เลFกติรูอนก ทอมืส�น
383
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข ดอลติ�นคู่ กล"�มืหมือกง รู�ทเทอรู!ฟ้อรู!ด6. ข�อคู่วิามืใด ผ�ดก อะติอมืของธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นมื�เลขอะติอมืเท�าก�นข อะติอมืของธิ์าติ"ติ�างชน�ดก�นมื�จั3านวีนโปรูติอนเท�าก�นคู่ อะติอมืของธิ์าติ"ชน�ดเด�ยวีก�นมื�จั3านวีนน�วีติรูอนเท�าก�นง อะติอมืปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่มื�ลฐาน คู่�อ โปรูติอน น�วีติรูอน และอ�เลAกติรูอน7. ส�&งที่�&ใชั้�ก.าหนดชั้น�ดของธาติ'คู่�ออะไรูก เลขอะติอมืข มืวีลอะติอมืคู่ ขนาดอะติอมืง เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน8. ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�องเก�&ยวิก�บัธาติ'ที่�&เปี4นกลางก มืวีลอะติอมืข40นอย��ก�บัจั3านวีนอ�เลAกติรูอนข เลขอะติอมืของธิ์าติ"คู่�อจั3านวีนน�วีติรูอนคู่ จั3านวีนโปรูติอนเท�าก�บัจั3านวีนอ�เลAกติรูอนเสมือง จั3านวีนน�วีติรูอนเท�าก�บัจั3านวีนอ�เลAกติรูอนเสมือ9. อะติอมืของธาติ'ที่�&เปี4นกลางซึ่!&งมื�เลขมืวิล 23 และเลขอะติอมื 11
คู่วิรูมื�อน'ภาคู่มื�ลฐานติามืข�อใดก 11 โปรูติอน 11 น�วีติรูอน 12 อ�เลAกติรูอนข 11 โปรูติอน 12 น�วีติรูอน 11 อ�เลAกติรูอนคู่ 12 โปรูติอน 11 น�วีติรูอน 12 อ�เลAกติรูอนง 12 โปรูติอน 12 น�วีติรูอน 23 อ�เลAกติรูอน10. ส�ญล�กษณ)น�วิเคู่ล�ยรู)ของธาติ'ที่�&มื�อ�เลFกติรูอน 3 ติ�วิและน�วิติรูอน 4 ติ�วิคู่�ออะไรูก Li
384
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข Li
คู่ Li
ง Li
11. ถ�าธาติ'หน!&งมื�หลายไอโซึ่โที่ปี แติ�ละไอโซึ่โที่ปีมื�ส�&งที่�&เหมื�อนก�นคู่�ออะไรูก มืวีลของธิ์าติ"ข จั3านวีนโปรูติอนคู่ จั3านวีนน�วีติรูอนง จั3านวีนโปรูติอนและน�วีติรูอน12. การูจั�ดเรู�ยงอ�เลFกติรูอนของอะติอมื Be คู่�ออะไรูก 2, 2
ข 2, 5
คู่ 2, 7
ง 2, 8, 5
13. 2, 8, 8, 1 เปี4นการูจั�ดเรู�ยงอะติอมืของธาติ'ใดก C
ข F
คู่ Cl
ง K
14. สมืบั�ติ�ที่างเคู่มื�ของอะติอมืข!�นอย��ก�บัจั.านวินของอน'ภาคู่ใดก น�วีติรูอนก�บัโปรูติอนข น�วีติรูอนก�บัอ�เลAกติรูอนคู่ อ�เลAกติรูอนรูะด�บัพล�งงานช�0นในส"ดง อ�เลAกติรูอนรูะด�บัพล�งงานช�0นนอกส"ด15. ธาติ'ที่�&มื�แนวิโน�มืในการูให�อ�เลFกติรูอนเมื�&อเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาคู่�อธาติ'ที่�&มื�เวิเลนซึ่)อ�เลFกติรูอนเที่�าก�บัเที่�าใดก 1ข 3คู่ 7
385
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ง 8
แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารูติอนที่�& 2 ติารูางธิ์าติ" คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. การูจั�ดเรู�ยงธาติ'ในรู�ปีแบับัของติารูางของเมืนเดเลเยฟ้ย!ดหล�กการูจั�ดเรู�ยงติามืข�อใดก เรู�ยงจัากเลขอะติอมืจัากน�อยไปหามืากข เรู�ยงธิ์าติ"ติามืมืวีลอะติอมืจัากมืากไปหาน�อยคู่ เรู�ยงธิ์าติ"ติามืมืวีลอะติอมืจัากน�อยไปหามืากง เรู�ยงธิ์าติ"ติามืจั3านวีนอ�เลAกติรูอนจัากมืากไปหาน�อย2. ถ�าพื้�จัารูณาธาติ'ในติารูางธาติ'ติามืหมื��จัากบันลงล�าง สมืบั�ติ�ของธาติ'มื�คู่วิามืส�มืพื้�นธ)ก�นติามืข�อใดก มื�คู่วีามืเป1นอโลหะมืากข40นข จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานเพ�2มืข40นคู่ จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเพ�2มืข40นง ขนาดอะติอมืเลAกลงเพรูาะจั3านวีนปรูะจั"เพ�2มืข40น3. ข�อคู่วิามืใดไมื�ถื�กติ�องเก�&ยวิก�บัสมืบั�ติ�ของธาติ'ในคู่าบัเด�ยวิก�นก จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานลดลงจัากซึ่�ายไปขวีาข จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเพ�2มืข40นจัากซึ่�ายไปขวีาคู่ ธิ์าติ"ทางซึ่�ายมื�คู่วีามืเป1นโลหะมืากกวี�าธิ์าติ"ทางขวีาง ธิ์าติ"ทางซึ่�ายเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ก�บัแกCสออกซึ่�เจันได�ด�กวี�าธิ์าติ"ทางขวีา4. ธาติ'ในหมื�� 3A มื�สมืบั�ติ�คู่วิามืเปี4นโลหะติามืข�อใดก ลดลงติามืเลขอะติอมืข เพ�2มืข40นติามืเลขอะติอมืคู่ ไมื�เปล�2ยนแปลงมืากน�กง เพ�2มืข40นติามืจั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน5. ธาติ'กล'�มืใดมื�สมืบั�ติ�เปี4นโลหะที่��งหมืด
386
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก F S Ne Ar
ข K Cs Ba Fr
คู่ Sb Si Al As
ง Be Al Si Ca
6. ธาติ' A, B, C และ D มื�เลขอะติอมื 2, 3, 5 และ 7 ติามืล.าด�บั ธาติ'ใดคู่วิรูมื�คู่วิามืเปี4นอโลหะมืากที่�&ส'ดก A
ข B
คู่ C
ง D
7. การูเปีรู�ยบัเที่�ยบัสมืบั�ติ�ของธาติ'หมื�� 1A และ 2A ในคู่าบัเด�ยวิก�นติ�อไปีน�� ข�อคู่วิามืใด ผ�ดก ธิ์าติ"หมื�� 2 มื�เลขอะติอมืมืากกวี�าธิ์าติ"หมื�� 1ข ธิ์าติ"หมื�� 2 มื�รู�ศมื�อะติอมืใหญ�กวี�าธิ์าติ"หมื�� 1คู่ ธิ์าติ"หมื�� 2 มื�คู่วีามืหนาแน�นมืากกวี�าธิ์าติ"หมื�� 1ง อะติอมืของธิ์าติ"หมื��ท�2 2 มื�มืวีลมืากกวี�าธิ์าติ"หมื�� 18. ธาติ' Z มื�เวิเลนซึ่)อ�เลFกติรูอนเที่�าก�บั 4 ธาติ' Z จั�ดอย��หมื��ใดของติารูางธาติ'ก หมื�� 1A
ข หมื�� 2A
คู่ หมื�� 3A
ง หมื�� 4A
9. ในติารูางธาติ' ธาติ'ในคู่าบัใดที่�&มื�จั.านวินมืากที่�&ส'ดก คู่าบั 4 และ 5ข คู่าบั 5 และ 6คู่ คู่าบั 6 และ 7ง มื�จั3านวีนเท�าก�นท"กคู่าบั10. คู่วิามืส�มืพื้�นธ)ใดผ�ดก ธิ์าติ"หมื�� 1Aโลหะแอลคู่าไล
387
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข ธิ์าติ"หมื�� 2Aโลหะแอลคู่าไลน!เอ�รู!ทคู่ ธิ์าติ"หมื�� 5Aธิ์าติ"ก42งโลหะง ธิ์าติ"หมื�� 7AแกCสเฉ�2อย
แบับัที่ดสอบัหล�งเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารูติอนที่�& 2 ติารูางธิ์าติ" คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. การูจั�ดเรู�ยงธาติ'ในปี7จัจั'บั�นย!ดหล�กการูจั�ดเรู�ยงติามืข�อใดก เรู�ยงจัากเลขอะติอมืจัากน�อยไปหามืากข เรู�ยงธิ์าติ"ติามืมืวีลอะติอมืจัากมืากไปหาน�อยคู่ เรู�ยงธิ์าติ"ติามืมืวีลอะติอมืจัากน�อยไปหามืากง เรู�ยงธิ์าติ"ติามืจั3านวีนอ�เลAกติรูอนจัากมืากไปหาน�อย2. คู่วิามืส�มืพื้�นธ)ใดของธาติ'ที่�&อย��ในหมื��เด�ยวิก�นผ�ดก การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาคู่ล�ายก�นข มื�แนวีโน�มืของสมืบั�ติ�เหมื�อนก�นคู่ จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�นง จั3านวีนรูะด�บัพล�งงานของอ�เลAกติรูอนเท�าก�น3. ข�อใดถ�กติ�องเก�&ยวิก�บัสมืบั�ติ�ของธาติ'ในคู่าบัเด�ยวิก�นก จั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนลดลงจัากซึ่�ายไปขวีาข ธิ์าติ"ทางซึ่�ายมื�คู่วีามืเป1นโลหะน�อยกวี�าธิ์าติ"ทางขวีาคู่ ไอออนของธิ์าติ"ทางซึ่�ายมื�ขนาดใหญ�กวี�าไอออนของธิ์าติ"ทางขวีาง ธิ์าติ"ทางซึ่�ายเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ก�บัแกCสออกซึ่�เจันได�ด�กวี�าธิ์าติ"ทางขวีา4. ธาติ'ในหมื�� 7A มื�สมืบั�ติ�คู่วิามืเปี4นอโลหะติามืข�อใดก เพ�2มืข40นติามืเลขมืวีลข ลดลงติามืเลขอะติอมืคู่ ไมื�เปล�2ยนแปลงมืากน�กง เพ�2มืข40นติามืจั3านวีนเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน5. ธาติ'กล'�มืใดมื�สมืบั�ติ�เปี4นอโลหะที่��งหมืด
388
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก Rb Sr N P
ข Sb Si Al As
คู่ Cl Br Xe Kr
ง Cs Fr Ba Ra
6. ธาติ' A, B, C และ D มื�เลขอะติอมื 1, 3, 5 และ 7 ติามืล.าด�บั ธาติ'ใดคู่วิรูมื�คู่วิามืเปี4นโลหะมืากที่�&ส'ดก A
ข B
คู่ C
ง D
7. การูเปีรู�ยบัเที่�ยบัธาติ'หมื�� 1A และธาติ'แที่รูนซึ่�ชั้�นในคู่าบัเด�ยวิก�น ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�องก สมืบั�ติ�ทางเคู่มื�เหมื�อนก�นคู่ สมืบั�ติ�ทางกายภาพติ�างก�นคู่ มื�รูะด�บัพล�งงานของอ�เลAกติรูอนติ�างก�นง สารูปรูะกอบัของธิ์าติ"แทรูนซึ่�ช�นเก�ดเป1นส�ได�8. ธาติ' X มื�เวิเลนซึ่)อ�เลFกติรูอนเที่�าก�บั 8 ธาติ' X จั�ดอย��หมื��ใดของติารูางธาติ'ก หมื�� 1A
ข หมื�� 3A
คู่ หมื�� 5A
ง หมื�� 8A
9. ธาติ'แที่รูนซึ่�ชั้�นในคู่าบัใดที่�&ที่.าให�จั.านวินธาติ'ในคู่าบัน��นมื�จั.านวินธาติ'มืากที่�&ส'ดก คู่าบั 4 และ 5ข คู่าบั 5 และ 6คู่ คู่าบั 6 และ 7ง มื�จั3านวีนเท�าก�นท"กคู่าบั
389
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
10. คู่วิามืส�มืพื้�นธ)ใดถ�กติ�องก ธิ์าติ"หมื�� 1Aเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเฉพาะน30ารู�อนข ธิ์าติ"หมื�� 2Aมื�คู่วีามืหนาแน�นน�อยกวี�าหมื�� 1A
คู่ ธิ์าติ"หมื�� 7Aไมื�พบัในรู�ปอะติอมือ�สรูะง ธิ์าติ"หมื�� 8Aไมื�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาก�บัธิ์าติ"อ�2น
แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารูติอนที่�& 3 พ�นธิ์ะเคู่มื� คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. กฎีออกเติติเก�&ยวิข�องก�บัเรู�&องใดก สถืานะของสารูข สมืบั�ติ�ของธิ์าติ"คู่ การูสรู�างพ�นธิ์ะเคู่มื�ง จั"ดหลอมืเหลวีและจั"ดเด�อดของสารู 2. แคู่ลซึ่�ยมืไอโอไดด) (CaI2) สรู�างพื้�นธะแบับัใดก โลหะข อโลหะคู่ ไอออน�กง โคู่เวีเลนซึ่!3. พื้�นธะที่�&เก�ดจัากเวิเลนซึ่)อ�เลFกติรูอนหล'ดออกจัากอะติอมืคู่�อพื้�นธะใดก โลหะข อโลหะคู่ ไอออน�กง โคู่เวีเลนซึ่!4. สารูใดไมื�ใช�สารูปีรูะกอบัโคู่เวิเลนซึ่)ก Cl2ข O2
390
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ SiCl4ง BaCl25. พื้�จัารูณาข�อคู่วิามืติ�อไปีน��1) สารูโคู่เวิเลนซึ่)กลายเปี4นไอติ�องที่.าลายพื้�นธะโคู่เวิเลนซึ่)2) สารูไอออน�กกลายเปี4นไอติ�องที่.าลายพื้�นธะไอออน�ก3) สารูโลหะกลายเปี4นไอติ�องที่.าลายพื้�นธะโลหะข�อใดผ�ดก 1
ข 2
คู่ 3ง 2 และ 36. ธาติ'คู่��ใดที่�&สรู�างพื้�นธะไอออน�กได�ก Al, S
ข Rb, Cl
คู่ Li, Ba
ง Ne, Ar
7. สารูปีรูะกอบัติ�อไปีน�� สารูใดคู่วิรูมื�จั'ดหลอมืเหลวิส�งส'ดก Cl2ข BF3
คู่ LiF
ง SiCl
8. เหติ'ผลใดเปี4นเหติ'ผลที่�&แสดงวิ�า มื�แรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�างอะติอมืใน“โมืเลก"ล”1 การูเปีล�&ยนสถานะจัากของเหลวิเปี4นแก>สติ�องใชั้�พื้ล�งงาน2 การูด!งอ�เลFกติรูอนออกจัากอะติอมืในสถานะแก>สติ�องใชั้�พื้ล�งงาน3 การูที่.าให�โมืเลก'ลสลายติ�วิออกเปี4นอะติอมือ�สรูะติ�องใชั้�พื้ล�งงานก 1
ข 3
คู่ 1 และ 2
391
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ง 2 และ 3ใชั้�ข�อมื�ลติ�อไปีน��ติอบัคู่.าถามืข�อ 9–10
1) ใชั้�พื้ล�งงานที่.าให�อ�เลFกติรูอนหล'ดจัากอะติอมื2) ใชั้�พื้ล�งงานที่.าให�ของเหลวิใด ๆ กลายเปี4นไอ3) ใชั้�พื้ล�งงานที่.าให�ของแขFงใด ๆ กลายเปี4นของเหลวิ4) ใชั้�พื้ล�งงานที่.าให�น.�ากลายเปี4นแก>ส H2และแก>ส O2
9. ข�อคู่วิามืใดแสดงถ!งแรูงย!ดเหน�&ยวิภายในอะติอมืก 1
ข 2
คู่ 3ง 410. ข�อคู่วิามืใดแสดงถ!งแรูงย!ดเหน�&ยวิรูะหวิ�างโมืเลก'ลก 1
ข 3
คู่ 2 และ 3ง 2 และ 4
แบับัที่ดสอบัหล�งเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 1 โคู่รูงสรู�างของสารูติอนที่�& 3 พ�นธิ์ะเคู่มื� คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. การูเก�ดพื้�นธะเคู่มื�มื�หล�กการูใดก อโลหะจัะไมื�สรู�างพ�นธิ์ะติ�อก�นข โลหะสรู�างพ�นธิ์ะก�บัอโลหะเท�าน�0นคู่ เมื�2อสรู�างพ�นธิ์ะแล�วีอะติอมืติ�องมื�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนเท�าก�บั 8ง เมื�2อสรู�างพ�นธิ์ะแล�วีอะติอมืจัะเก�ดการูให�หรู�อรู�บัเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอน 2. ไอออนของแคู่ลซึ่�ยมืไอโอไดด) (CaI2) สามืารูถเข�ยนได�ในล�กษณะใดก Ca- I2+
ข Ca2- I+
392
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ Ca+ I2-
ง Ca2+ I-
3. ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�องเก�&ยวิก�บัพื้�นธะไอออน�กก อะติอมืด4งด�ดก�นด�วียแรูงด4งด�ดรูะหวี�างปรูะจั"ไฟ้ฟ้@าข เป1นพ�นธิ์ะท�2เก�ดจัากอะติอมืใช�เวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนรู�วีมืก�นเป1นคู่�� ๆคู่ เป1นพ�นธิ์ะท�2เก�ดจัากเวีเลนซึ่!อ�เลAกติรูอนหล"ดออกจัากอะติอมืง ท�0งข�อ ก และ คู่4. กล'�มืใดเปี4นสารูปีรูะกอบัโคู่เวิเลนซึ่)ที่'กติ�วิก Cl2, NCl3, Na2O
ข SiCl4, BF3, SiCl4คู่ BaCl2, PH3, CO3
ง O2, SO2, (NH4)2, Li2O
5. ธาติ'คู่��ใดที่�&สรู�างพื้�นธะโลหะได�ก B, C
ข K, Ca
คู่ Li, Si
ง Ga, Ge
6. สารูปีรูะกอบัคู่ลอไรูด)ติ�อไปีน�� สารูใดคู่วิรูมื�จั'ดหลอมืเหลวิติ.&าส'ดก LiCl
ข NCl3คู่ RbCl
ง CaCl37. พื้�จัารูณาข�อคู่วิามืติ�อไปีน��1) สารูโคู่เวิเลนซึ่)กลายเปี4นไอติ�องที่.าลายพื้�นธะโคู่เวิเลนซึ่)2) สารูไอออน�กกลายเปี4นไอติ�องที่.าลายพื้�นธะไอออน�ก3) สารูโลหะกลายเปี4นไอติ�องที่.าลายพื้�นธะโลหะข�อคู่วิามืใดถ�กติ�องก 1 เท�าน�0น ข 1 และ 3
393
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ 2 และ 3ง 2 เท�าน�0นใชั้�ข�อมื�ลติ�อไปีน��ติอบัคู่.าถามืข�อ 8–9
1) ใชั้�พื้ล�งงานที่.าให�อ�เลFกติรูอนหล'ดจัากอะติอมื2) ใชั้�พื้ล�งงานที่.าให�ของเหลวิใด ๆ กลายเปี4นไอ3) ใชั้�พื้ล�งงานที่.าให�ของแขFงใด ๆ กลายเปี4นของเหลวิ4) ใชั้�พื้ล�งงานที่.าให�น.�ากลายเปี4นแก>ส H2 และแก>ส O2
8. ข�อคู่วิามืใดแสดงถ!งแรูงย!ดเหน�&ยวิภายในโมืเลก'ลก 1
ข 2
คู่ 3ง 49. ข�อคู่วิามืใดไมื�ได�แสดงถ!งแรูงย!ดเหน�&ยวิภายในอะติอมืก 1
ข 2 และ 3
คู่ 3 และ 4ง 2, 3 และ 410. เหติ'ผลใดเปี4นเหติ'ผลที่�&แสดงวิ�า มื�แรูงย4ดเหน�2ยวีรูะหวี�าง“โมืเลก"ล”1 การูเปีล�&ยนสถานะจัากของเหลวิเปี4นแก>สติ�องใชั้�พื้ล�งงาน2 การูด!งอ�เลFกติรูอนออกจัากอะติอมืในสถานะแก>สติ�องใชั้�พื้ล�งงาน3 การูที่.าให�โมืเลก'ลสลายติ�วิออกเปี4นอะติอมือ�สรูะติ�องใชั้�พื้ล�งงานก 1
ข 3
คู่ 1 และ 2ง 2 และ 3
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลหน�วิยที่�& 2ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�
394
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 2 ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. H2SO4 เปี4นผล�ติภ�ณฑ์)ที่�&ได�จัากการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูติ��งติ�นชั้น�ดใด ก SO2 ก�บั O2
ข SO3 ก�บั O2
คู่ SO3 ก�บั H2O
ง 2SO3 ก�บั H2O
2. ข�อคู่วิามืใด ไมื�ถื�กติ�อง ก ปฏิ�ก�รู�ยาท"กชน�ดมื�ผลและเก�ดอ�นติรูายติ�อส�2งมื�ช�วี�ติและส�2งแวีดล�อมื ข ปฏิ�ก�รู�ยาท�2เก�ดรูอบั ๆ ติ�วีเรูา มื�ท�0งปฏิ�ก�รู�ยาง�าย ๆ ไปจันถื4งปฏิ�ก�รู�ยาท�2ซึ่�บัซึ่�อน คู่ ปฏิ�ก�รู�ยาการูเผาไหมื�ของแกCสห"งติ�มืจัะไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลงข40นในอ"ณีหภ�มื�ห�อง ง ปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ดท�2เก�ดข40นรูอบั ๆ ติ�วีสามืารูถืน3าไปใช�ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได�3. จัากการูที่ดลองวิ�ดปีรู�มืาติรูแก>สไฮโดรูเจัน (H2) ที่�&เก�ดข!�น ณ เวิลาติ�าง ๆ ที่�&ผ�านพื้�นไปี เมื�&อ ใชั้�ลวิดแมืกน�เซึ่�ยมื (Mg) ที่.าปีฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไฮโดรูคู่ลอรู�ก (HCl) ในกรูะบัอกติวิงได� ข�อมื�ลด�งน �0
395
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
อ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาของแก>สไฮโดรูเจันมื�คู่�าเที่�าใด ก 5/30 ลบั.ซึ่มื. ติ�อวี�นาท� ข 20/155 ลบั.ซึ่มื. ติ�อวี�นาท� คู่ 15/100 ลบั.ซึ่มื. ติ�อวี�นาท� ง 25/225 ลบั.ซึ่มื. ติ�อวี�นาท�4. ก.ามืะถ�นที่�&ได�จัากการูเผาไหมื�เชั้��อเพื้ล�งติ�าง ๆ จัะที่.าปีฏิ�ก�รู�ยารูวิมืติ�วิก�บัออกซึ่�เจันให� ผล�ติภ�ณฑ์)ใด ก ซึ่�ลเฟ้อรู!ไดออกไซึ่ด! ข ซึ่�ลเฟ้อรู!ไติรูออกไซึ่ด! คู่ ไนโติรูเจันไดออกไซึ่ด! ง ไนโติรูเจันไติรูออกไซึ่ด!5. แก>สซึ่�ลเฟ้อรู)ไติรูออกไซึ่ด)ในอากาศึเมื�&อรูวิมืติ�วิก�บัคู่วิามืชั้��นจัากเมืฆและฝึนจัะเก�ดเปี4นสารูใด ก กรูดไนทรู�ก ข กรูดไนติรู�ส คู่ กรูดก3ามืะถื�น ง กรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก6. การูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของสารูจัะเก�&ยวิข�องก�บัส�&งใด ก อ"ณีหภ�มื� พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! พ�0นท�2ผ�วีติ�วี เรู�งปฏิ�ก�รู�ยา ข อ"ณีหภ�มื� คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลาย พ�0นท�2ผ�วี ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา คู่ พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! อ"ณีหภ�มื� คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลาย คู่วีามืด�น ง คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลาย คู่วีามืด�น ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!7. ปีฏิ�ก�รู�ยาใดที่�&อ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาไมื�ข40นอย��ก�บัคู่วิามืเข�มืข�นของสารูติ��งติ�น ก ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโลหะ Mg ก�บักรูด HCl
ข ปฏิ�ก�รู�ยาก3าจั�ดแอลกอฮอล!ในเล�อดของคู่น คู่ ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก
396
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ง ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดออกซึ่าล�กก�บัโพแทสเซึ่�ยมืเปอรู!แมืงกาเนติ8. ในปีฏิ�ก�รู�ยา Mg (s) + 2HCl (aq) MgCl2 (aq) + H2
(g) พื้บัวิ�า เมื�&อปีฏิ�ก�รู�ยาใกล�จัะส��นส'ด อ�ติรูาการูเก�ดแก>สไฮโดรูเจันจัะลดลง เพื้รูาะเหติ'ใด ก คู่วีามืเข�มืข�นของสารูติ�0งติ�นลดลง ข ผล�ติภ�ณีฑ์!รูวีมืติ�วีก�นกล�บัไปเป1นสารูติ�0งติ�นมืากข40น คู่ ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดข40นท3าหน�าท�2เป1นติ�วีข�ดขวีางปฏิ�ก�รู�ยา ง อ"ณีหภ�มื�ของของผสมืจัะลดลงเน�2องจัากพล�งงานถื�กใช�ไป9. ข�อคู่วิามืใด ไมื�ถื�กติ�อง ก พ�0นท�2ผ�วีของสารูอาจัมื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ข ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ส�วีนใหญ�อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาข40นอย��ก�บัคู่วีามืเข�มืข�นของสารูติ�0งติ�น คู่ ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะเก�ดข40นได�ติ�องมื�การูชนก�นรูะหวี�างโมืเลก"ลของสารูท�2เข�าท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�น ง ติ�วีข�ดขวีางปฏิ�ก�รู�ยาเป1นติ�วีท3าให�ปฏิ�ก�รู�ยาเก�ดช�า จั4งไมื�มื�ปรูะโยชน!ทางเคู่มื�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น10. เมื�&อเอาโลหะส�งกะส�บัดเปี4นผงใส�ลงในสารูละลายกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กที่�&มื�คู่วิามืเข�มืข�นและ อ'ณหภ�มื�ติ�าง ๆ อ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาเฉล�&ยส�งส'ดจัะเก�ดข!�นเมื�&อใด ก 0.01 กรู�มื ของส�งกะส�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาใน 1.0 นาท� ข 0.25 กรู�มื ของส�งกะส�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาใน 1.0 นาท� คู่ 0.5 กรู�มื ของส�งกะส�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาใน 10.0 นาท� ง 1.0 กรู�มื ของส�งกะส�ท3าปฏิ�ก�รู�ยาใน 10.0 นาท�11. เหติ'ผลใดถ�กติ�องที่�&ส'ดที่�&แสดงวิ�าอ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาจัะเพื้�&มืข!�นเมื�&ออ'ณหภ�มื�เพื้�&มืข!�น ก ท3าให�คู่วีามืด�นเพ�2มืข40น ข ท3าให�การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเรูAวีข40น คู่ โมืเลก"ลบัางส�วีนมื�พล�งงานส�งเก�ดข40น
397
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ง โมืเลก"ลของสารูน�0นจัะมื�การูชนก�นมืากข40น12. ข�อคู่วิามืใดกล�าวิ ไมื�ถื�กติ�อง ก ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�บัางชน�ดก�อให�เก�ดมืลภาวีะติ�อสภาพแวีดล�อมื ข ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท�2เก�ดข40น มื�ท�0งท�2เก�ดข40นอย�างรูวีดเรูAวีหรู�อนานเป1นเด�อน คู่ แบัติเติอรู�2ชน�ดติ�าง ๆ มื�สารูท�2เป1นอ�นติรูายติ�อมืน"ษ์ย!ถื�าใช� และจั�ดเกAบัไมื�ถื�กวี�ธิ์� ง ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ท"กชน�ดมื�ปรูะโยชน!ติ�อมืน"ษ์ย!และส�2งมื�ช�วี�ติอ�2น ๆ ถื�ารู� �จั�กคู่วีบัคู่"มือ�ติรูาการู เก�ดปฏิ�ก�รู�ยา13. X + H2SO4 CaSO4 + Y + H2O จัากสมืการูข�างติ�น X และ Y คู่�อสารูใดติามืล.าด�บั ก CaCO3 และ CO2
ข Ca(NO3)2 และ CO2
คู่ CaCO3 และ HgO
ง CaCO3 และ 2HNO3
14. เมื�&อแก>ส SO3 ได�รู�บัคู่วิามืชั้��นในอากาศึจัากเมืฆและฝึน จัะเก�ดการูรูวิมืติ�วิเก�ดเปี4นสารูใด ก กรูดไนทรู�ก ข กรูดไนติรู�ส คู่ กรูดก3ามืะถื�น ง กรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก15. ข�อคู่วิามืใดไมื�ถื�กติ�อง ก ปฏิ�ก�รู�ยาท�2มื�ติ�วีเรู�งเก�ดได�เรูAวีกวี�าปฏิ�ก�รู�ยาท�2ไมื�มื�ติ�วีเรู�ง ข ปฏิ�ก�รู�ยาท�2มื�ติ�วีเรู�งจัะได�สารูผล�ติภ�ณีฑ์!เหมื�อนก�บัปฏิ�ก�รู�ยาท�2ไมื�มื�ติ�วีเรู�ง คู่ ปฏิ�ก�รู�ยาท�2มื�ติ�วีเรู�งเมื�2อปฏิ�ก�รู�ยาส�0นส"ดลง ติ�วีเรู�งย�งคู่งมื�ปรู�มืาณีและสมืบั�ติ�เหมื�อนเด�มื ง ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดจัากปฏิ�ก�รู�ยาท�2มื�ติ�วีเรู�งจัะมื�พล�งงานติ32ากวี�าผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2เก�ดจัากปฏิ�ก�รู�ยาท�2ไมื�มื� ติ�วีเรู�ง
398
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แบับัที่ดสอบัหล�งเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 2 ปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี
1. สารูติ��งติ�น 2SO3 ก�บั H2O ที่.าปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ได�ผล�ติภ�ณฑ์)เปี4นสารูใด ก 2SO3
ข 2NO2
คู่ H2SO4
ง HNO2
2. ข�อคู่วิามืใด ไมื�ถื�กติ�อง ก ปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�รูอบั ๆ ติ�วีเรูาเก�ดข40นอย�างรูวีดเรูAวี และส�งเกติเหAนการูเปล�2ยนแปลงเสมือ ข ปฏิ�ก�รู�ยาท�2เก�ดรูอบั ๆ ติ�วีเรูามื�ท�0งปฏิ�ก�รู�ยาง�าย ๆ ไปจันถื4งปฏิ�ก�รู�ยาท�2ซึ่�บัซึ่�อน คู่ ปฏิ�ก�รู�ยาการูเผาไหมื�ของแกCสห"งติ�มืจัะไมื�เก�ดการูเปล�2ยนแปลงข40นท�2อ"ณีหภ�มื�ห�อง ง ปฏิ�ก�รู�ยาบัางชน�ดท�2เก�ดข40นรูอบั ๆ ติ�วีสามืารูถืน3าไปใช�ปรูะโยชน!ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได�3. จัากการูที่ดลองวิ�ดปีรู�มืาติรูแก>สไฮโดรูเจัน (H2) ที่�&เก�ดข!�น ณ เวิลาติ�าง ๆ ที่�&ผ�านพื้�นไปี เมื�&อ ใชั้�ลวิดแมืกน�เซึ่�ยมื (Mg) ที่.าปีฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูละลายไฮโดรูคู่ลอรู�ก (HCl) ในกรูะบัอกติวิงได� ข�อมื�ลด�งน �0
399
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
จัากผลการูที่ดลองน��สรู'ปีได�วิ�า ก อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาในช�วีงแรูก ๆ เรูAวีกวี�าในช�วีงหล�ง ๆ ข อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาในช�วีงใดช�วีงหน42งจัะเท�าก�บัอ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�เฉล�2ย คู่ ถื�าเข�ยนกรูาฟ้รูะหวี�างเวีลาและปรู�มืาติรูของแกCสไฮโดรูเจันท�2เก�ดข40นจัะได�กรูาฟ้เส�นติรูง ง อ�ติรูาการูเก�ดแกCสไฮโดรูเจัน จัะแปรูผ�นติรูงก�บัเวีลาท�2ใช�ในการูเก�ดแกCสไฮโดรูเจันน�0น4. ผล�ติภ�ณฑ์)ใดได�จัากการูเผาไหมื�เชั้��อเพื้ล�งติ�าง ๆ ซึ่!&งมื�ก.ามืะถ�นที่.าปีฏิ�ก�รู�ยารูวิมืติ�วิก�บัออกซึ่�เจัน ก ซึ่�ลเฟ้อรู!ไดออกไซึ่ด! ข ซึ่�ลเฟ้อรู!ไติรูออกไซึ่ด! คู่ ไนโติรูเจันไดออกไซึ่ด! ง ไนโติรูเจันไติรูออกไซึ่ด!5. ผล�ติภ�ณฑ์)ใดเก�ดจัากการูรูวิมืติ�วิของแก>สซึ่�ลเฟ้อรู)ไติรูออกไซึ่ด)ก�บัคู่วิามืชั้��นในอากาศึจัากเมืฆ และฝึน ก กรูดไนทรู�ก ข กรูดไนติรู�ส คู่ กรูดก3ามืะถื�น ง กรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก6. ปี7จัจั�ยใดที่�&มื�อ�ที่ธ�พื้ลติ�อการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ก อ"ณีหภ�มื� พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! พ�0นท�2ผ�วีติ�วี เรู�งปฏิ�ก�รู�ยา ข อ"ณีหภ�มื� คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลาย พ�0นท�2ผ�วี ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา คู่ พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่! อ"ณีหภ�มื� คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลาย คู่วีามืด�น ง คู่วีามืเข�มืข�นของสารูละลาย คู่วีามืด�น ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยา พ�นธิ์ะโคู่เวีเลนซึ่!
400
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
7. ปีฏิ�ก�รู�ยาใดคู่วิามืเข�มืข�นของสารูติ��งติ�นไมื�มื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยา ก ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโลหะ Mg ก�บักรูด HCl
ข ปฏิ�ก�รู�ยาก3าจั�ดแอลกอฮอล!ในเล�อดของคู่น คู่ ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างโซึ่เด�ยมืไทโอซึ่�ลเฟ้ติก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�ก ง ปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดออกซึ่าล�กก�บัโพแทสเซึ่�ยมืเปอรู!แมืงกาเนติ8. จัากการูที่ดลองหาอ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยารูะหวิ�างโลหะแมืกน�เซึ่�ยมืก�บักรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กที่�&มื�คู่วิามื เข�มืข�น 0.2 โมืลติ�อล�ติรู พื้บัวิ�าปีรู�มืาณแก>สไฮโดรูเจันที่�&ได�จัะชั้�าลงเรู�&อย ๆ เมื�&อเวิลาผ�านไปีข�อสรู'ปีใดถ�กติ�อง 1 อ�ติรูาการูเก�ดของปีฏิ�ก�รู�ยาที่�&เวิลาใด ๆ จัะเที่�าก�นเสมือ 2 อ�ติรูาการูเก�ดของปีฏิ�ก�รู�ยาในติอนเรู�&มืการูที่ดลองจัะมืากกวิ�าในติอนที่�ายการูที่ดลอง 3 อ�ติรูาการูเก�ดแก>สไฮโดรูเจันรูะหวิ�างข�ด 5–6 ลบั.ซึ่มื. เที่�าก�บั 0.04 ลบั.ซึ่มื. ติ�อวิ�นาที่� 4 ถ�าเพื้�&มืคู่วิามืเข�มืข�นของกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเปี4น 0.4 โมืลติ�อล�ติรู อ�ติรูาการูเก�ดของปีฏิ�ก�รู�ยาที่�& เวิลาใด ๆ ย�อมืเพื้�&มืข!�น 5 อ�ติรูาการูเก�ดของปีฏิ�ก�รู�ยา ณ วิ�นาที่�ที่�& 50 หาได�จัากคู่�าคู่วิามืชั้�นของเส�นส�มืผ�สที่�&จั'ดน��น ก ข�อ 1 ผ�ด นอกน�0นถื�กหมืด ข ข�อ 1 และ 3 ผ�ด นอกน�0นถื�กหมืด คู่ ข�อ 2 และ 5 ถื�ก นอกน�0นผ�ดหมืด ง ข�อ 1 และ 4 ถื�ก นอกน�0นผ�ดหมืด9. ข�อคู่วิามืใด ไมื�ถื�กติ�อง ก พ�0นท�2ผ�วีของสารูอาจัมื�ผลติ�ออ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ข การูชนก�นรูะหวี�างโมืเลก"ลของสารูท3าให�เก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ข40น
401
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ อ�ติรูาการูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาของสารูบัางชน�ดข40นอย��ก�บัคู่วีามืเข�มืข�นของสารูติ�0งติ�น ง การูเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�จัะเก�ดได�เรูAวีหรู�อช�าข40นอย��ก�บัปDจัจั�ยเพ�ยงอย�างใดอย�างหน42งเท�าน�0น10. ด.ชั้. เปีรูมื ที่.าการูที่ดลองใส�ส�งกะส�ชั้��นหน!&งลงในกรูดไฮโดรูคู่ลอรู�กเข�มืข�น 2 โมืลติ�อล�ติรู เขา ส�งเกติพื้บัวิ�าอ�ติรูาการูเก�ดฟ้องแก>สถ!งจั'ดส�งส'ดภายในเวิลาอ�นส��นแล�วิลดลง แสดงวิ�าอ�ติรูาการู เก�ดแก>สลดลงเพื้รูาะ 1 เมื�&อปีฏิ�ก�รู�ยาด.าเน�นไปีคู่วิามืเข�มืข�นของกรูดลดลง 2 เมื�&อปีฏิ�ก�รู�ยาด.าเน�นไปีพื้��นที่�&ผ�วิของส�งกะส�ลดลง 3 ปีฏิ�ก�รู�ยาน��เปี4นปีฏิ�ก�รู�ยาคู่ายพื้ล�งงาน ข�อสรู'ปีใดของ ดชั้. เปีรูมื ถ�กติ�อง ก ข�อ 1 และ 2 ข ข�อ 2 และ 3 คู่ ข�อ 1 และ 3 ง ท�0งข�อ 1, 2 และ 311. ปีฏิ�ก�รู�ยา A + B P เก�ดชั้�า แติ�เก�ดได�ด� ซึ่!&งพื้บัวิ�าอ�ติรูาการูเก�ดของปีฏิ�ก�รู�ยาข!�นก�บั ปีรู�มืาณของสารูติ��งติ�น A แติ�ไมื�ข!�นก�บัปีรู�มืาณสารูติ��งติ�น B การูกรูะที่.าใดติ�อไปีน��มื�ผลที่.าให�ปีฏิ�ก�รู�ยา เก�ดเรูFวิข!�น ก ลดอ"ณีหภ�มื� เพ�2มืสารู A ข ลดอ"ณีหภ�มื� เอาสารู P ออก คู่ เพ�2มือ"ณีหภ�มื� เพ�2มืสารู A เพ�2มืสารู B ง ลดอ"ณีหภ�มื� เพ�2มืสารู A เอาสารู P ออก12. ข�อคู่วิามืใดติ�อไปีน�� ไมื�เก�2ยวีข�อง ก�บัการูปีรูะย'กติ)ใชั้�คู่วิามืรู��ในเรู�&องอ�ติรูาการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ก การูเกAบัอาหารูไวี�ในติ��เยAน
402
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข การูติ�มืเน�0อให�ย"�ยโดยการูใช�หมื�ออ�ดคู่วีามืด�น คู่ โซึ่เด�ยมืท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัน30า จั4งเกAบัในน30ามื�นพารูาฟ้Bน ง การูท3าปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างสารู 2 ชน�ดโดยท3าการูคู่นติลอดเวีลา13. CaCO3 + H2SO4 x + Y + H2O จัากสมืการูข�างติ�น X และ Y คู่�อสารูใดติามืล.าด�บั ก CaSO4 และ CO2
ข Ca(NO3)2 และ CO2
คู่ CaCO3 และ HgO
ง CaCO3 และ 2HNO3
14. เมื�&อแก>สซึ่�ลเฟ้อรู)ไติรูออกไซึ่ด)ถ�กก�บัคู่วิามืชั้��นในอากาศึ จัะเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยารูวิมืติ�วิก�บัละอองน.�าที่.า ให�ได�ผล�ติภ�ณฑ์)ออกมืาด�งสมืการูใด ก 2NO + O2 2NO2
ข 2SO2 + O2 2SO3
คู่ SO3 + H2O H2SO4
ง 2NO2 + H2O HNO2 + HNO3
15. หน�าที่�&ของติ�วิเรู�งปีฏิ�ก�รู�ยาคู่�ออะไรู ก ลดพล�งงานก�อก�มืมื�นติ!ของปฏิ�ก�รู�ยา ข เพ�2มืพล�งงานให�ก�บัโมืเลก"ลของรูะบับั คู่ ช�วียเพ�2มืจั3านวีนคู่รู�0งของการูชนก�นของโมืเลก"ลของสารูติ�0งติ�น ง ลดคู่วีามืแติกติ�างรูะหวี�างพล�งงานของสารูติ�0งติ�นและสารูผล�ติภ�ณีฑ์!
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลหน�วิยที่�& 3ปี=โติรูเล�ยมื
แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยน
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3 ปี=โติรูเล�ยมืติอนที่�& 1 ปี=โติรูเล�ยมืและน.�ามื�นด�บั
403
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. ข�อคู่วิามืใดอธ�บัายปี=โติรูเล�ยมืได�ถ�กติ�องก เป1นสารูปรูะกอบัคู่ารู!บัอนข เก�ดจัากการูผสมืรูะหวี�างไขมื�นและน30ามื�นคู่ เป1นสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนท�2ผสมืก�นหลายชน�ดง เก�ดจัากการูผสมืรูะหวี�างแอลกอฮอล!ก�บักรูดอ�นทรู�ย!2. พื้�จัารูณาข�อคู่วิามืติ�อไปีน��1 แยกออกเปี4นชั้�วิง ๆ ของชั้�วิงจั'ดเด�อดของสารู2 จั.านวินพื้วิกที่�&แยกข!�นอย��ก�บัจั'ดปีรูะสงคู่)การูใชั้�งาน3 จั.านวินพื้วิกที่�&แยกข!�นอย��ก�บัชั้น�ดของน.�ามื�นด�บั4 พื้วิกที่�&มื�โมืเลก'ลใหญ�จัะถ�กแยกออกมืาก�อนพื้วิกที่�&มื�โมืเลก'ลเลFก5 พื้วิกที่�&มื�จั'ดเด�อดส�งจัะถ�กแยกออกมืาก�อนพื้วิกที่�&มื�จั'ดเด�อดติ.&าในการูที่ดลองกล�&นล.าด�บัส�วินน.�ามื�นด�บั ข�อสรู'ปีใดผ�ดก 1 และ 2
ข 2 และ 3คู่ 3 และ 4ง 4 และ 53. ปีรูะเที่ศึที่�&มื�การูข'ดพื้บัแหล�งปี�โติรูเล�ยมืเปี4นจั.านวินมืากในปี7จัจั'บั�นคู่�อกล'�มืปีรูะที่ศึใดก รู�สเซึ่�ย เมืAกซึ่�โก แคู่นาดาข เวี�ยดนามื อ�นเด�ย อ�นโดน�เซึ่�ยคู่ ซึ่าอ"ด�อารูะเบั�ย อ�หรู�าน คู่�เวีติง เวีเนซึ่"เอลา ปาก�สถืาน อ�สรูาเอล4. คู่.ากล�าวิใดเปี4นจัรู�งก น30ามื�นด�บัมื�ล�กษ์ณีะเป1นของเหลวีใสส�คู่ล30าข น30ามื�นด�บัเมื�2อข"ดข40นมืาแล�วีสามืารูถืน3าไปใช�ปรูะโยชน!ได�ท�นท�คู่ น30ามื�นด�บัท�2สามืารูถืน3ามืากล�2นล3าด�บัส�วีนได�น� 0นติ�องมื�จั"ดเด�อดท�2ใกล�เคู่�ยงก�นมืาก
404
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ง น30ามื�นด�บัมื�หลายชน�ดเพรูาะมื�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนชน�ดติ�าง ๆ ปนอย��มืาก5. ธาติ'ใดเปี4นส�วินปีรูะกอบัหล�กของน.�ามื�นด�บัก ออกซึ่�เจันและน30าข คู่ารู!บัอนและไฮโดรูเจันคู่ ก3ามืะถื�นและไนโติรูเจันง ไฮโดรูเจันและออกซึ่�เจัน6. คู่.ากล�าวิใดกล�าวิถ!งน.�ามื�นด�บัชั้น�ดเปีรู��ยวิได�ถ�กติ�องก มื�สารูผสมืก3ามืะถื�นปนอย��ด�วียข มื�สารูผสมืไนโติรูเจันปนอย��เป1นส�วีนใหญ�คู่ มื�สารูผสมืก3ามืะถื�นปนอย��น�อยหรู�อไมื�มื�เลยง มื�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนเป1นองคู่!ปรูะกอบัเท�าน�0น7. เหติ'ผลใดที่�&ที่.าให�น.�ามื�นเบันซึ่�นมื�จั'ดเด�อดติ.&ากวิ�าน.�ามื�นด�เซึ่ลก น30ามื�นเบันซึ่�นมื�จั3านวีนอะติอมืของคู่ารู!บัอนในโมืเลก"ลน�อยกวี�าน30ามื�นด�เซึ่ลข น30ามื�นเบันซึ่�นมื�จั3านวีนอะติอมืของคู่ารู!บัอนในโมืเลก"ลมืากกวี�าน30ามื�นด�เซึ่ลคู่ น30ามื�นเบันซึ่�นมื�จั3านวีนอะติอมืของไฮโดรูเจันในโมืเลก"ลน�อยกวี�าน30ามื�นด�เซึ่ลง น30ามื�นเบันซึ่�นมื�จั3านวีนอะติอมืของไฮโดรูเจันในโมืเลก"ลมืากกวี�าน30ามื�นด�เซึ่ล8. คู่.ากล�าวิใดกล�าวิถ�กติ�องเก�&ยวิก�บัสมืบั�ติ�ของน.�ามื�นเบันซึ่�นที่�&มื�เลขออกเที่นส�งก เผาไหมื�ได�ไมื�สมืบั�รูณี!ข รูาคู่าแพงแติ�คู่"ณีภาพด�คู่ ป@องก�นการูกรูะติ"กของเคู่รู�2องยนติ!ได�ด�กวี�าง ปรูะหย�ดแติ�ท3าให�เก�ดมืลพ�ษ์ทางอากาศมืาก
405
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
9. น.�ามื�นเบันซึ่�น 5.46 ล�ติรู เมื�&อเก�ดการูเผาไหมื�สารูเติติรูะเอที่�ลเลดพื้รู�อมืก�บัน.�ามื�นภายในเคู่รู�&องยนติ) จัะมื�สารูใดปีนออกมืาพื้รู�อมืก�บัไอเส�ยรูถยนติ)ก ติะก�2วีข คู่ารู!บัอนคู่ ก3ามืะถื�นง ปรูอทและแคู่ดเมื�ยมื10. น.�ามื�นเบันซึ่�นที่�&มื�คู่�าเลขออกเที่นเปี4น 90 หมืายคู่วิามืวิ�าอะไรูก มื�ส�วีนผสมืของสารูออกเทน 90 เปอรู!เซึ่Aนติ!ข มื�ส�วีนผสมืของสารูไอโซึ่ออกเทน 90 เปอรู!เซึ่Aนติ!คู่ มื�ปรูะส�ทธิ์�ภาพในการูเผาไหมื�ได�ถื4ง 90 เปอรู!เซึ่Aนติ!ง มื�สมืบั�ติ�ในการูเผาไหมื�เหมื�อนไอโซึ่ออกเทน 90 เปอรู!เซึ่Aนติ!
แบับัที่ดสอบัหล�งเรู�ยน
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3 ปี=โติรูเล�ยมืติอนที่�& 1 ปี=โติรูเล�ยมืและน.�ามื�นด�บัคู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. ข�อคู่วิามืใดอธ�บัายกรูะบัวินการูเก�ดปี=โติรูเล�ยมืได�ถ�กติ�องก เก�ดจัากส�ติวี!ทะเลเลAก ๆ ท�2ถื�กท�บัถืมือย��ใติ�ด�นข เก�ดจัากพ�ชและส�ติวี!ทะเลท�2ถื�กท�บัถืมือย��ใติ�ด�นคู่ เก�ดจัากพ�ชหรู�อติ�นไมื�ซึ่42งจัมือย��ใติ�ด�นและห�นล4ก ๆ ง ถื�กท�0ง ก และ ข2. พื้�จัารูณาข�อคู่วิามืติ�อไปีน��1 เรู�&มืติ�นด�วิยการูที่��งให�น.�ามื�นติกติะกอนรูะยะหน!&งก�อน2 ให�คู่วิามืรู�อนแก�น.�ามื�นด�บัโดยอ'ณหภ�มื�ด�านล�างหอกล�&นจัะส�งข!�นและลดลงเรู�&อย ๆ 3 สารูที่�&มื�จั'ดเด�อดติ�างก�นจัะรูะเหยเปี4นแก>สลอยข!�นด�านบันของหอกล�&น
406
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4 สารูาที่�&มื�จั'ดเด�อดส�งจัะรูะเหยแล�วิคู่วิบัแน�นที่�&ส�วินบันของหอกล�&นการูกล�&นล.าด�บัส�วินน.�ามื�นด�บัข��นติอนใดกล�าวิผ�ดก 1 และ 2ข 2 และ 3
คู่ 3 และ 4ง 4 และ 13. กล'�มืปีรูะเที่ศึใดคู่�อกล'�มืปีรูะเที่ศึที่�&มื�การูข'ดพื้บัแหล�งปี=โติรูเล�ยมืเปี4นจั.านวินมืากในปี7จัจั'บั�นก รู�สเซึ่�ย เมืAกซึ่�โก แคู่นาดาข อ�รู�ก คู่�เวีติ ซึ่าอ"ด�อารูะเบั�ยคู่ อ�นเด�ย เวี�ยดนามื อ�นโดน�เซึ่�ยง อ�สรูาเอล อ�นโดน�เซึ่�ย เวี�ยดนามื4. คู่.ากล�าวิใดถ�กติ�องที่�&ส'ดก น30ามื�นด�บัมื�ล�กษ์ณีะเป1นของแขAงส�คู่ล30าข น30ามื�นด�บัเมื�2อข"ดข40นมืาแล�วีสามืารูถืน3าไปใช�ปรูะโยชน!ได�เฉพาะด�านคู่ น30ามื�นด�บัมื�หลายชน�ดเพรูาะมื�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนชน�ดติ�าง ๆ ปนอย��มืากง น30ามื�นด�บัท�2สามืารูถืน3ามืากล�2นล3าด�บัส�วีนได�น� 0นติ�องมื�จั"ดเด�อดท�2แติกติ�างก�นมืาก ๆ5. ส�วินปีรูะกอบัหล�กของน.�ามื�นด�บัได�แก�ธาติ'ใดก ออกซึ่�เจันและน30าข ก3ามืะถื�นและไนโติรูเจันคู่ คู่ารู!บัอนและไฮโดรูเจันง ไฮโดรูเจันและออกซึ่�เจัน6. คู่.ากล�าวิใดกล�าวิไมื�ถื�กติ�องเก�&ยวิก�บัน.�ามื�นด�บัก มื�สารูก3ามืะถื�นปนอย��ด�วียข มื�สารูปรูะกอบัคู่ารู!บัอนเป1นองคู่!ปรูะกอบัคู่ มื�ส�ติ� 0งแติ�ส�เหล�องอ�อน ส�น30าติาล ไปจันถื4งส�ด3าง มื�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนเป1นองคู่!ปรูะกอบั
407
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
7. เหติ'ผลที่�&ที่.าให�น.�ามื�นเบันซึ่�นมื�จั'ดเด�อดติ.&ากวิ�าน.�ามื�นด�เซึ่ล คู่�ออะไรูก น30ามื�นเบันซึ่�นมื�จั3านวีนอะติอมืของคู่ารู!บัอนในโมืเลก"ลมืากกวี�าน30ามื�นด�เซึ่ลข น30ามื�นเบันซึ่�นมื�จั3านวีนอะติอมืของไฮโดรูเจันในโมืเลก"ลน�อยกวี�าน30ามื�นด�เซึ่ลคู่ น30ามื�นเบันซึ่�นมื�จั3านวีนอะติอมืของไฮโดรูเจันในโมืเลก"ลมืากกวี�าน30ามื�นด�เซึ่ลง น30ามื�นเบันซึ่�นมื�จั3านวีนอะติอมืของคู่ารู!บัอนในโมืเลก"ลน�อยกวี�าน30ามื�นด�เซึ่ล8. ข�อใดกล�าวิถ�กติ�องเก�&ยวิก�บัสมืบั�ติ�ของน.�ามื�นเบันซึ่�นที่�&มื�เลขออกเที่นส�งก ป@องก�นการูกรูะติ"กของเคู่รู�2องยนติ!ได�ด�กวี�าข ปรูะหย�ดและท3าให�เก�ดมืลพ�ษ์ทางอากาศลดลงคู่ เผาไหมื�ได�สมืบั�รูณี!กวี�าชน�ดท�2มื�เลขออกเทนติ32าง ติ�ดไฟ้ง�ายและเรูAวีกวี�าชน�ดท�2มื�เลขออกเทนติ32า9. น.�ามื�นเบันซึ่�น 5.46 ล�ติรู เมื�&อเก�ดการูเผาไหมื�สารูเติติรูะเอที่�ลเลดพื้รู�อมืก�บัน.�ามื�นภายในเคู่รู�&องยนติ) จัะมื�สารูใดปีนออกมืาพื้รู�อมืก�บัไอเส�ยรูถยนติ)ก ติะก�2วีข ปรูอทคู่ สารูหน�ง แคู่ดเมื�ยมื10. น.�ามื�นเบันซึ่�นชั้น�ดหน!&งมื�เลขออกเที่น 85 หมืายถ!งอะไรูก เฮปเทน 85% และไอโซึ่ออกเทน 15% โดยมืวีลข เฮปเทน 15% และไอโซึ่ออกเทน 85% โดยมืวีลคู่ เบันซึ่�น 85% และเติติรูะเอท�ลเลด 15% โดยมืวีลง เบันซึ่�น 85% และไฮโดรูคู่ารู!บัอนอ�2น ๆ 15% โดยมืวีล
แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยน
408
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3 ปี=โติรูเล�ยมืติอนที่�& 2 แก>สธรูรูมืชั้าติ�คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. คู่.ากล�าวิใดถ�กติ�องก แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ท�2แห�งปรูะกอบัด�วียแกCสบั�วีเทนข แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ช�0นเป1นวี�ติถื"ด�บัในการูผล�ติเมืทานอลคู่ แกCสธิ์รูรูมืชาติ�เป1นของผสมืท�2มื�ส�วีนผสมืท"กชน�ดเป1นไฮโดรูคู่ารู!บัอนง แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ปรูะกอบัด�วียสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน และสารูท�2ไมื�ใช�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน2. แก>สธรูรูมืชั้าติ�ที่�&ส.ารูวิจัพื้บัในอ�าวิไที่ยส�วินใหญ�เปี4นแก>สชั้น�ดใดก มื�เทนข บั�วีเทนคู่ เฮปเทนง โพรูเพน3. จัากสารูปีรูะกอบัติ�อไปีน��1 มื�เที่น โพื้รูเที่น2 เฮกเซึ่น ออกเที่น3 ไนโติรูเจัน ไฮโดรูเจันซึ่�ลไฟ้ด)4 ไอน.�า คู่ารู)บัอนไดออกไซึ่ด)สารูใดไมื�ใช� สารูปีรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู)บัอนก 1 และ 2
ข 2 และ 3
คู่ 3 และ 4ง 4 และ 14. แก>สธรูรูมืชั้าติ�ใดมื�สถานะเปี4นของเหลวิที่�&อ'ณหภ�มื�และคู่วิามืด�นบัรูรูยากาศึปีกติ�ก อ�เทน ข โพรูเทน
409
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ เฮกเซึ่นง บั�วีเทน5. เพื้รูาะเหติ'ใดจั!งติ�องแยกปีรูอที่ออกจัากแก>สธรูรูมืชั้าติ�ในชั้�วิงติ�น ๆ ของข��นติอนการูแยกแก>ส ธรูรูมืชั้าติ�ก ปรูอทจัะไปอ"ดให�ท�อติ�นข ปรูอทจัะเก�ดสารูพ�ษ์ก�บัพน�กงานคู่ ปรูอทท3าให�อ"ณีหภ�มื�และคู่วีามืช�0นลดลงง ปรูอทจัะไปก�ดกรู�อนรูะบับัท�อแกCสและเคู่รู�2องมื�อติ�าง ๆ6. ปีรูะโยชั้น)ของแก>สอ�เที่นและโพื้รูเพื้นคู่�ออะไรู
ก ใช�เป1นเช�0อเพล�งในโรูงงานไฟ้ฟ้@าข ใช�เป1นวี�ติถื"ด�บัในอ"ติสาหกรูรูมืป"Lยเคู่มื�คู่ ใช�ในอ"ติสาหกรูรูมืซึ่�เมืนติ!และเซึ่รูามื�กง ใช�ในอ"ติสาหกรูรูมืผล�ติเมืAดพลาสติ�กและเส�นใยส�งเคู่รูาะห!7. แก>สธรูรูมืชั้าติ�เหลวิ หรู�อ LNG มื�สมืบั�ติ�ใดก เป1นของเหลวีและมื�คู่�าออกเทนส�งกวี�าเบันซึ่�นข เป1นของเหลวีและมื�คู่�าออกเทนเท�าก�บัเบันซึ่�นคู่ มื�สมืบั�ติ�เหมื�อนเบันซึ่�น สามืารูถืใช�แทนเบันซึ่�นได�เลยง เป1นของเหลวี มื�สมืบั�ติ�เหมื�อนเบันซึ่�นท�2ได�จัากการูกล�2นน30ามื�นด�บั แติ�มื�คู่�าออกเทนติ32ากวี�า8. แก>สปี=โติรูเล�ยมืเหลวิ หรู�อ LPG ปีรูะกอบัด�วิยแก>สชั้น�ดใดก มื�เทน อ�เทนข มื�เทน บั�วีเทนคู่ โพรูเทน อ�เทนง โพรูเทน บั�วีเทน
แบับัที่ดสอบัหล�งเรู�ยน
410
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 3 ปี=โติรูเล�ยมืติอนที่�& 2 แก>สธรูรูมืชั้าติ�คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. คู่.ากล�าวิใดไมื�ถื�กติ�องก อ�เทนเป1นแกCสธิ์รูรูมืชาติ�ท�2เป1นสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอนข โพรูเทนมื�สถืานะเป1นแกCสท�2อ"ณีหภ�มื�และคู่วีามืด�นบัรูรูยากาศปกติ�คู่ แกCสธิ์รูรูมืชาติ�เป1นของผสมืท�2มื�ส�วีนผสมืท"กชน�ดเป1นไฮโดรูคู่ารู!บัอนง แกCสธิ์รูรูมืชาติ�ปรูะกอบัด�วียสารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน และสารูท�2ไมื�ใช�สารูปรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู!บัอน2. องคู่)ปีรูะกอบัส�วินใหญ�ของแก>สธรูรูมืชั้าติ�ที่�&ข'ดได�จัากอ�าวิไที่ยคู่�ออะไรูก มื�เทนข อ�เทนคู่ บั�วีเทนง โพรูเพน3. สารูใดไมื�ใช� สารูปีรูะกอบัไฮโดรูคู่ารู)บัอนก เฮกเซึ่นข โพรูเทนคู่ ออกเทนง ไนโติรูเจัน4. แก>สธรูรูมืชั้าติ�ใดมื�สถานะเปี4นของเหลวิที่�&อ'ณหภ�มื�และคู่วิามืด�นบัรูรูยากาศึปีกติ�ก อ�เทนข บั�วีเทนคู่ โพรูเทนง ออกเทน5. อะไรูเปี4นเหติ'ผลที่�&ติ�องแยกปีรูอที่ออกจัากแก>สธรูรูมืชั้าติ�ในชั้�วิงติ�น ๆ ของข��นติอนการูแยกแก>ส ธรูรูมืชั้าติ�
411
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก ปรูอทจัะไปอ"ดให�ท�อติ�นข ปรูอทจัะเก�ดสารูพ�ษ์แก�รู�างกายคู่ ปรูอทท3าให�เก�ดมืลพ�ษ์ทางอากาศง ปรูอทจัะไปก�ดกรู�อนรูะบับัท�อแกCสและเคู่รู�2องมื�อติ�าง ๆ6. แก>สชั้น�ดใดที่�&น.าไปีใชั้�ปีรูะโยชั้น)ในอ'ติสาหกรูรูมืที่.าน.�าแขFงแห�งก เฮกเซึ่นข ออกเทนคู่ ไฮโดรูเจันซึ่�ลเฟ้ติง คู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด!7. แก>สธรูรูมืชั้าติ�เหลวิ หรู�อ LNG มื�สมืบั�ติ�ใดก เป1นแกCสและมื�คู่�าออกเทนติ32ากวี�าเบันซึ่�นข เป1นแกCสและมื�คู่�าออกเทนเท�าก�บัเบันซึ่�นคู่ มื�สมืบั�ติ�เหมื�อนเบันซึ่�น สามืารูถืใช�แทนเบันซึ่�นได�เลยง เป1นของเหลวี มื�สมืบั�ติ�เหมื�อนเบันซึ่�นท�2ได�จัากการูกล�2นน30ามื�นด�บั แติ�มื�คู่�าออกเทนติ32ากวี�า8. แก>สอ�เที่นและโพื้รูเที่นมื�ปีรูะโยชั้น)ในเรู�&องใดก ใช�เป1นเช�0อเพล�งในโรูงงานไฟ้ฟ้@าข ใช�เป1นวี�ติถื"ด�บัในอ"ติสาหกรูรูมืป"Lยเคู่มื�คู่ ใช�เป1นอ"ติสาหกรูรูมืซึ่�เมืนติ!และเซึ่รูามื�กง ใช�ในอ"ติสาหกรูรูมืผล�ติเมืAดพลาสติ�กและเส�นใยส�งเคู่รูาะห!
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลหน�วิยที่�& 4พื้อล�เมือรู)
แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู)คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี
1. สารูใดเปีFนพื้อล�เมือรู)ธรูรูมืชั้าติ�ที่��งหมืด 1 แปี5ง
412
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2 โปีรูติ�น 3 ที่รูายซึ่�ล�กา 4 ไนลอน ก ข�อ 3 และ 4 ข ข�อ 1, 2 และ 3 คู่ ข�อ 1, 2 และ 4 ง ข�อ 2, 3 และ 42. สารูใดไมื�เป1นสารูส�งเคู่รูาะห)พื้อล�เมือรู) ก โฟ้มื ข ไนลอน คู่ เซึ่ลล�โลส ง กรูดอะมื�โน3. สารูใดเปี4นโคู่พื้อล�เมือรู) ก แป@ง ข เซึ่ลล�โลส คู่ ยางธิ์รูรูมืชาติ� ง ยางส�งเคู่รูาะห!4. สารูใด ไมื�สามืารูถื ใชั้�เปี4นมือนอเมือรู)ในการูเติรู�ยมืพื้อล�เมือรู) ก Cl2C = CCl2 ข CH3Si (OH)3
คู่ HCOOC (CH2)4 COOH
ง CH3 CH2 CH2 CH2 NH2
5. สารูใดเปี4นมือนอเมือรู)ของคู่ารู)โบัไฮเดรูติโมืเลก'ลใหญ� ก ซึ่�โคู่รูส ข กล�โคู่ส คู่ แลAกโทส ง ฟ้รู�กโทส6. คู่'ณสมืบั�ติ�ของพื้อล�เมือรู)ข!�นอย��ก�บัส�&งใด ก ชน�ดของมือนอเมือรู!
413
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข การูจั�ดเรู�ยงติ�วีของมือนอเมือรู! คู่ ชน�ดและการูจั�ดเรู�ยงติ�วีของมือนอเมือรู! ง รู�ปรู�างล�กษ์ณีะของวี�สด"ท�2น3าเอาพอล�เมือรู!น� 0นไปใช�7. พื้อล�เอไมืด)มื�มือนอเมือรู)ชั้น�ดใดเปี4นองคู่)ปีรูะกอบั ก ไวีน�ลคู่ลอไรูด! ข ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! คู่ ฟ้;นอลฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! ง ไนลอนมือนอเมือรู!8. พื้อล�เมือรู)ชั้น�ดใดมื�สมืบั�ติ�โคู่�งงอได�มืาก อ�อนติ�วิเมื�&อได�รู�บัคู่วิามืรู�อน แขFงติ�วิเมื�&ออ'ณหภ�มื�ลดลง เปีล�&ยนกล�บัไปีกล�บัมืาได� ก โคู่รูงสรู�างแบับัรู�างแห ข โคู่รูงสรู�างแบับัติาข�าย คู่ เก�ดจัากการูรูวีมืติ�วีแบับัติ�อเติ�มื ง เก�ดจัากการูรูวีมืติ�วีแบับัคู่วีบัแน�น9. A+A+A+… B เมื�&อ A คู่�อมือนอเมือรู) B คู่�อพื้อล�เมือรู) ข�อสรู'ปีใดถ�กติ�อง1 ปีฏิ�ก�รู�ยาน��เปี4นปีฏิ�ก�รู�ยาพื้อล�เมือไรูเซึ่ชั้�นแบับัติ�อเติ�มื2 โคู่รูงสรู�างของ B อาจัเปี4นสายยางหรู�อมื�ก�&งก�าน3 ปีฏิ�ก�รู�ยาน��เปี4นปีฏิ�ก�รู�ยาเยวิก�บัที่�&ใชั้�เติรู�ยมืพื้อล�เอสเที่อรู)4 ถ�า A มื�สถานะเปี4นแก>ส B จัะมื�ล�กษณะเปี4นพื้อล�เมือรู�แหลวิและหน�ด ก 1 ข 1 และ 2
คู่ เซึ่ลล�โลส ง กรูดอะมื�โน10. สมืบั�ติ�ใดที่�&ที่.าให�พื้อล�เมือรู)ที่�&มื�โคู่รูงสรู�างแบับัสาขาแติกติ�างจัากแบับัรู�างแห ก ย�ดหย"�นโคู่�งงอได�
414
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข อ�อนติ�วีเมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อน คู่ เปล�2ยนแปลงรู�ปรู�างกล�บัไปมืาโดยคู่วีามืรู�อนได� ง สามืารูถืเติ�มืแติ�งด�วียวี�สด"ติ�าง ๆ เพ�2อให�ได�สมืบั�ติ�ติามืติ�องการู11. สารูใดเปี4นพื้อล�เมือรู)แบับัเติ�มื ก แป@ง ข เรูยอน คู่ เซึ่ลล�โลส ง พอล�สไติรู�น12. พื้อล�เมือรู)แบับัคู่วิบัแน�นเก�ดข!�นเมื�&อใดก มื�ติ�วีเรู�งปฏิ�ก�รู�ยาข มื�มือนอเมือรู!เป1นแอลล�นคู่ มื�ผล�ติภ�ณีฑ์!ชน�ดหน42งเป1นน30าง มือนอเมือรู!มื�หมื��ฟ้Dงก!ช�นติ�างก�นท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�น13. ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�อง ก พอล�เมือรู!แบับัสายยาวีเก�ดจัากการูพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�นเท�าน�0น ข โมืเลก"ลท�2มื�ติ3าแหน�งท�2ไวีในการูท3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ได� 2 ติ3าแหน�ง จัะเก�ดพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัการู รูวีมืแบับัติ�อเติ�มืเสมือ คู่ การูเก�ดพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัการูรูวีมืแบับัติ�อเติ�มืหรู�อแบับัคู่วีบัแน�นไมื�ข40นก�บัจั3านวีนติ3าแหน�ง ท�2ไวีในการูท3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของโมืเลก"ล ง พอล�เมือรู!ท�2เก�ดจัากมือนอเนอรู! 2 ชน�ดท�2มื�ติ3าแหน�งไวีในการูท3าปฏิ�ก�รู�ยา 2ติ3าแหน�งและ 3
ติ3าแหน�ง จัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�นได�พอล�เมือรู!ท�2มื�โคู่รูงสรู�างแบับัติาข�ายและรู�างแหเท�าน�0น14. สมืบั�ติ�ใดถ�าเก�ดข!�นก�บัพื้ลาสติ�กแล�วิจัะที่.าให�พื้ลาสติ�กมื�คู่วิามืแขFงเพื้�&มืข!�น ก มื�พ�นธิ์ะคู่��ในโมืเลก"ล
415
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข พ�นธิ์ะเป1น C–O ในโมืเลก"ล คู่ พ�นธิ์ะเป1น C–N ในโมืเลก"ล ง โคู่รูงสรู�างติ�อเช�2อมืก�นเป1นรู�างแห15. พื้ลาสติ�กชั้น�ดใดที่�&เผาแล�วิเก�ดคู่วิ�นที่�&มื�สมืบั�ติ�เปี4นกรูด ก พอล�เอท�ล�น ข ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! คู่ ฟ้อรู!ไมืกา (เมืลามื�น)
ง พอล�ไวีน�ลคู่ลอไรูด! (พ�วี�ซึ่�)16. วิ�ธ�การูใดใชั้�แก�ปี7ญหาที่�&เก�ดจัากพื้�ษของพื้ลาสติ�กถ�กติ�องและเหมืาะสมืที่�&ส'ด ก เล�กใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!พลาสติ�กไปเลย ข เล�อกใช�เฉพาะผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2มื�รูาคู่าแพง คู่ ไมื�ใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!ท�2ท3าจัากพลาสติ�กท�2ใช�แล�วี ง เล�อกใช�ผล�ติภ�ณีฑ์!พลาสติ�กท�2มื�คู่"ณีภาพเหมืาะสมืก�บังาน17. โฟ้มืที่�&ไมื�ใชั้�แล�วิสามืารูถน.าไปีที่.ากาวิได�โดยน.าไปีละลายก�บัส�&งใด ก อะซึ่�โทน หรู�อเบันซึ่�น ข เบันซึ่�น หรู�อน30ามื�นกCาด คู่ เอท�ลแอลกอฮอล! หรู�อน30ารู�อน ง น30ามื�นกCาด หรู�อเอท�ลแอลกอฮอล!18. ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�อง ก ยางเป1นพลาสติ�กท�2มื�โคู่รูงสรู�างแบับัสาขาจั4งย�ดหย"�นได�มืาก ข ยางธิ์รูรูมืชาติ�มื�สมืบั�ติ�ติ�านทานติ�อแรูงด4งติ32า ไมื�ละลายน30า จัะแขAงและเปรูาะท�2อ"ณีหภ�มื�ส�ง คู่ ปDจัจั"บั�นยางธิ์รูรูมืชาติ�ได�รู�บัการูปรู�บัปรู"งคู่"ณีภาพให�มื�คู่วีามืเหมืาะสมืก�บัการูใช�งานมืากข40น ง ยางธิ์รูรูมืชาติ�น�บัวี�นจัะมื�ใช�ลดน�อยลงเพรูาะเทคู่โนโลย�การูส�งเคู่รูาะห!ก�าวีหน�าจันติ�นท"นการู ผล�ติลดลง19. ผล�ติภ�ณฑ์)ใดที่�&ที่.ามืาจัากยางเที่�ยมืที่��งหมืด
416
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก ถื"งมื�อยาง ยางรูถืยนติ! ข ยางรูถืยนติ! ท�อยางส�งน30า คู่ ถื"งมื�อยาง สายยางติ�อท�อน3ากCาซึ่ห"งติ�มื ง ไมื�มื�ข�อใดถื�ก20. ข�อคู่วิามืใดผ�ด ก เส�นใยไนลอนจั�ดเป1นพลาสติ�กปรูะเภทเทอรู!มือพลาสติ�ก ข ปฏิ�ก�รู�ยาการูเติรู�ยมืไนลอนเป1นการูรูวีมืติ�วีแบับัคู่วีบัแน�น คู่ การูท�2เส�นใยไนลอนมื�คู่วีามืเหน�ยวีส�งเน�2องจัากมื�โคู่รูงสรู�างเป1นรู�างแห ง การูเติรู�ยมืเส�นใยไนลอน สามืารูถืท3าได�โดยการูท3าปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดอะด�ปBกและสารูได เอมื�น21. น.าเศึษผ�าชั้��นหน!&งไปีจั�อที่�&เปีลวิไฟ้ ปีรูากฏิวิ�าผ�าชั้��นน��น ติ�ดไฟ้ มื�กล�&น เหล�อเถ�าเปี4นก�อนด.า แขFงไมื�ฟ้' 5งกรูะจัาย เรูาอาจัส�นน�ษฐานได�วิ�าผ�าชั้��นน��นที่อด�วิยเส�นใยชั้น�ดใด ก ส�งเคู่รูาะห! ข ธิ์รูรูมืชาติ�จัากพ�ช คู่ ธิ์รูรูมืชาติ�จัากส�ติวี! ง ธิ์รูรูมืชาติ�จัากพ�ชและส�ติวี!มืาผสมืก�น22. ซึ่�ล�โคู่นมื�สมืบั�ติ�คู่�ออะไรู ก วี�องไวีติ�อปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ฉ�กขาดง�าย ข วี�องไวีติ�อปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� สลายติ�วีได�ยาก คู่ ไมื�วี�องไวีติ�อปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ทนติ�อแรูงด4ง ง ไมื�วี�องไวีติ�อปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� สลายติ�วีได�ง�าย
แบับัที่ดสอบัหล�งเรู�ยนหน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 4 พื้อล�เมือรู)คู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี
1. พื้อล�เมือรู)ใดเปี4นพื้อล�เมือรู)ธรูรูมืชั้าติ�ที่��งหมืด
417
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1 แปี5ง 2 ไนลอน 3 แรู�ซึ่�ล�กา 4 ไกลโคู่เจัน ก ข�อ 1, 2 และ 3 ข ข�อ 1, 2 และ 4 คู่ ข�อ 1, 3 และ 4 ง ข�อ 2, 3 และ 42. สารูใดเปี4นสารูส�งเคู่รูาะห)พื้อล�เมือรู) ก ไขมื�น ข กล�โคู่ส คู่ เซึ่ลล�โลส ง กรูดอะมื�โน3. สารูจัากธรูรูมืชั้าติ�ติ�อไปีน�� สารูใดเปี4นโคู่พื้อล�เมือรู) ก แป@ง ข โปรูติ�น คู่ เซึ่ลล�โลส ง ยางธิ์รูรูมืชาติ�4. มือนอเมือรู)ติ�อไปีน��ใชั้�เปี4นสารูติ��งติ�นในการูเติรู�ยมืพื้อล�เมือรู)ยกเวี�นสารูใด ก Cl2C = CCl2 ข CH3Si (OH)3
คู่ HCOOC (CH2)4 COOH
ง CH3 CH2 CH2 CH2 NH2
5. พื้อล�เมือรู)ชั้น�ดใดที่�&ไมื�ได�ปีรูะกอบัด�วิยมือนอเมือรู)ที่�&เปี4นกล�โคู่ส ก แป@ง ข โปรูติ�น คู่ เซึ่ลล�โลส ง ไกลโคู่เจัน
418
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
6. การูจั.าแนกปีรูะเภที่ของพื้อล�เมือรู)เปี4นปีรูะเภที่เส�นใย สารูย�ดหย'�นและพื้ลาสติ�กน��น สารูใด ไมื� จั�ด อย��ในกล'�มืเด�ยวิก�น ก ขนส�ติวี! ไนลอน ฝึ@าย ข ขนส�ติวี! พอล�เอสเทอรู! ไหมื คู่ ยางส�งเคู่รูาะห! ยางพารูา ซึ่�ล�โคู่น ง พอล�เอท�ล�น พอล�สไติรู�น ไนลอน7. เซึ่ลล�โลสอะซึ่�เติติเปี4นพื้อล�เมือรู)ที่�&เก�ดจัากวิ�ธ�การูใด ก การูน3าเซึ่ลล�โลสมืาท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูเคู่มื� ข การูน3ากล�โคู่สจั3านวีนมืากมืาท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บัสารูเคู่มื� คู่ การูน3าเซึ่ลล�โลสมืาเปล�2ยนโคู่รูงสรู�างโดยใช�อ"ณีหภ�มื�และคู่วีามืด�นส�ง ง การูน3าเซึ่ลล�โลสมืาสลายเป1นกล�โคู่สแล�วีท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�บักรูดเก�ดเป1นพอล�เมือรู!ชน�ดใหมื�8. โคู่รูงสรู�างของพื้อล�เมือรู)แบับัใดที่�&มื�สมืบั�ติ�เหน�ยวิแขFงแรูง สามืารูถย�ดติ�วิหรู�อโคู่�งงอได�มืาก ก แบับัสาขา ข แบับัติาข�าย คู่ แบับัสายยาวี ง ท�0งข�อ ข และ คู่9. พื้�จัารูณาปีฏิ�ก�รู�ยาติ�อไปีน�� 1 เอที่�ล�น + เอที่�ล�น + เอที่�ล�น + ... พื้อล�เอที่�ล�น 2 กล�โคู่ส + กล�โคู่ส + กล�โคู่ส + ...แปี5ง + น.�า 3 ย�เรู�ยฟ้อรู)มื�ลด�ไฮด) + ย�เรู�ยฟ้อรู)มื�ลด�ไฮด)+ ... กรูดซึ่�ลฟ้=วิรู�ก พื้อล�เมือรู)ของย�เรู�ยฟ้อรู)มื�ลด�ไฮด) + น.�า 4 ย�เรู�ย + ฟ้อรู)มื�ลด�ไฮด) ... กรูดซึ่�ลฟ้=วิรู�ก ย�เรู�ยฟ้อรู)มื�ลด�ไฮด) ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�อง ก ข�อ 2 เป1นกรูะบัวีนการูส�งเคู่รูาะห!สารูท�2ไมื�เก�2ยวีก�บัพอล�เมือรู! ข ข�อ 4 เป1นกรูะบัวีนการูส�งเคู่รูาะห!สารูท�2ไมื�ใช�พอล�เมือรู!
419
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ ข�อ 1 และ 4 เป1นกรูะบัวีนการูเก�ดพอล�เมือรู!แบับัเด�ยวีก�น ง ข�อ 2 และ 3 เป1นกรูะบัวีนการูเก�ดพอล�เมือรู!ติ�างแบับัก�น10. พื้อล�เมือรู)ที่�&มื�โคู่รูงสรู�างแบับัสาขาแติกติ�างจัากแบับัรู�างแหในเรู�&องใด ก ย�ดหย"�นโคู่�งงอได� ข อ�อนติ�วีเมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อน คู่ เปล�2ยนแปลงรู�ปรู�างกล�บัไปมืาโดยคู่วีามืรู�อนได� ง สามืารูถืเติ�มืแติ�งด�วียวี�สด"ติ�าง ๆ เพ�2อ ให�ได�สมืบั�ติ�ติามืติ�องการู11. ผล�ติภ�ณฑ์)ใดได�จัากพื้อล�เมือรู)แบับัเติ�มื ก เส�0อ ข เช�อก คู่ ถื"งเท�า ง แผ�นเส�ยง12. ผล�ติภ�ณฑ์)ใดเก�ดจัากปีฏิ�ก�รู�ยาพื้อล�เมือไรูเซึ่ชั้�นแบับัคู่วิบัแน�น ก เรูยอน ข ไกลโคู่เจัน คู่ พอล�เอท�ล�น ง พอล�สไติรู�น13. ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�อง ก พอล�เมือรู!ท�2มื�โคู่รูงสรู�างแบับัติาข�ายหรู�อรู�างแหเป1นพอล�เมือรู!ท�2เก�ดจัากมือนอเมือรู!เช�2อมืติ�อก�น เป1นรู�างแห เช�น โมืเลก"ลของแป@งและเซึ่ลล�โลส ข โมืเลก"ลท�2มื�ติ3าแหน�งท�2ไวีในการูท3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ได� 2 ติ3าแหน�ง จัะเก�ดพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัการู รูวีมืแบับัติ�อเติ�มืเสมือ คู่ การูเก�ดพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัการูรูวีมืแบับัติ�อเติ�มืหรู�อแบับัคู่วีบัแน�นไมื�ข40นก�บัจั3านวีนติ3าแหน�ง ท�2ไวี�ในการูท3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื�ของโมืเลก"ล
420
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ง พอล�เมือรู!ท�2เก�ดจัากมือนอเมือรู! 2 ชน�ดท�2มื�ติ3าแหน�งไวีในการูท3าปฏิ�ก�รู�ยา 2ติ3าแหน�งและ 3
ติ3าแหน�ง จัะท3าปฏิ�ก�รู�ยาก�นได�พอล�เมือรู!ท�2มื�โคู่รูงสรู�างแบับัติาข�ายและรู�างแหเท�าน�0น14. พื้ลาสติ�กที่�&มื�โคู่รูงสรู�างเชั้�&อมืติ�อก�นเปี4นรู�างแหจัะมื�สมืบั�ติ�ใด ก หลอมืเหลวีได� ข มื�คู่วีามืย�ดหย"�น คู่ มื�คู่วีามืแขAงเพ�2มืข40น ง ไมื�อ�อนติ�วีเมื�2อได�รู�บัคู่วีามืรู�อน15. พื้ลาสติ�กชั้น�ดใดที่�&เผาแล�วิเก�ดคู่วิ�นส�ขาวิ และมื�กล�&นเปีรู��ยวิของกรูดเกล�อ ก พอล�เอท�ล�น ข ย�เรู�ยฟ้อรู!มื�ลด�ไฮด! คู่ พอล�ไวีน�ลคู่ลอไรูด! ง ฟ้อรู!ไมืกา (เมืลามื�น)
16. วิ�ธ�การูเล�อกใชั้�ภาชั้นะพื้ลาสติ�กใดถ�กติ�องและเหมืาะสมืที่�&ส'ด ก เล�อกใช�ภาชนะส�ส�มืสดบัรูรูจั"อาหารูเพรูาะมื�ส�สดใสน�ารู�บัปรูะทาน ข ใช�กล�องโฟ้มืบัรูรูจั"อาหารู โดยเล�อกใช�โฟ้มืท�2ท3าจัากเทอรู!มือพลาสติ�ก เช�นพอล�สไติรู�น คู่ ถื"งพลาสติ�กท�2ได�จัากการูน3าพลาสติ�กเก�าไปหลอมืใหมื� น3ามืาบัรูรูจั"ส�บัปะรูดท�2ย�งไมื�ปอกเปล�อก ง ถื�กท"กข�อ17. สารูใดที่�&น.าไปีละลายโฟ้มืที่�&ไมื�ใชั้�แล�วิเพื้�&อที่.าเปี4นกาวิได� ก อะซึ่�โทน หรู�อเบันซึ่�น ข เบันซึ่�น หรู�อน30ามื�นกCาด คู่ เอท�ลแอลกอฮอล! หรู�อน30ารู�อน ง น30ามื�นกCาด หรู�อเอท�ลแอลกอฮอล!18. ข�อคู่วิามืใด ไมื�ถื�กติ�อง ก ยางเป1นพลาสติ�กท�2มื�โคู่รูงสรู�างแบับัสาขาจั4งย�ดหย"�นได�มืาก
421
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ข ยางธิ์รูรูมืชาติ�มื�สมืบั�ติ�ติ�านทานติ�อแรูงด4งส�ง ทนติ�อการูข�ดถื� ย�ดหย"�นได�ด� คู่ ยางธิ์รูรูมืชาติ�มื�สมืบั�ติ�บัางปรูะการูท�2เป1นข�อจั3าก�ดไมื�เหมืาะสมืติ�อการูน3าไปใช� ง ปDจัจั"บั�นยางธิ์รูรูมืชาติ�ได�รู�บัการูปรู�บัปรู"งคู่"ณีภาพให�มื�คู่วีามืเหมืาะสมืก�บัการูใช�งานมืากข40น19. ยางวิ�ลคู่าไนล) หมืายถ!งอะไรู ก พลาสติ�กท�2อ�อนติ�วีเมื�2อรู�อน ข ยางธิ์รูรูมืชาติ�ผสมืแกรูไฟ้ติ! คู่ ยางธิ์รูรูมืชาติ�ผสมืก3ามืะถื�น ง ยางส�งเคู่รูาะห!หรู�อยางเท�ยมื20. ข�อคู่วิามืใด ไมื�ถื�กติ�อง ก เส�นใยไนลอนจั�ดเป1นสารูปรูะเภทพอล�เอไมืด! ข ปฏิ�ก�รู�ยาการูเติรู�ยมืไนลอนเป1นการูรูวีมืติ�วีแบับัคู่วีบัแน�น คู่ การูท�2เส�นใยไนลอนมื�คู่วีามืเหน�ยวีส�งเน�2องจัากมื�โคู่รูงสรู�างเป1นรู�างแห ง การูเติรู�ยมืเส�นใยไนลอน สามืารูถืท3าได�โดยการูท3าปฏิ�ก�รู�ยารูะหวี�างกรูดอะด�ปBกและสารู ไดเอมื�น21. เส�นใยชั้น�ดใดมื�สมืบั�ติ�ติ�ดไฟ้ มื�กล�&น เหล�อเถ�าเปี4นก�อนด.าแขFงไมื�ฟ้' 5งกรูะจัาย ก ส�งเคู่รูาะห! ข ธิ์รูรูมืชาติ�จัากพ�ช คู่ ธิ์รูรูมืชาติ�จัากส�ติวี! ง ธิ์รูรูมืชาติ�จัากพ�ชและส�ติวี!มืาผสมืก�น22. สมืบั�ติ�ใดของซึ่�ล�โคู่นไมื�ถื�กติ�อง ก ทนติ�อแรูงด4ง ข สลายติ�วีได�ยาก คู่ วี�องไวีในการูท3าปฏิ�ก�รู�ยาเคู่มื� ง ทนทานติ�อการูเปล�2ยนแปลงอ"ณีหภ�มื�
422
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูวิ�ดและปีรูะเมื�นผลหน�วิยที่�& 5สารูชั้�วิโมืเลก'ล
แบับัที่ดสอบัก�อนเรู�ยน
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 5 สารูชั้�วิโมืเลก'ลคู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. ข�อสรู'ปีใดถ�กติ�องเก�&ยวิก�บัสารูชั้�วิโมืเลก'ลก มื�ผลติ�อการูถื�ายทอดทางพ�นธิ์"กรูรูมืข สารูอ�นทรู�ย!ท"กชน�ดเป1นสารูช�วีโมืเลก"ลคู่ เป1นสารูท�2ถื�กเผลาญให�พล�งงานอย�างเด�ยวีง ไมื�ได�เป1นส�วีนปรูะกอบัของเอนไซึ่มื!และฮอรู!โมืน2. ข�อใดไมื�ใช� หน�าที่�&ของคู่ารู)โบัไฮเดรูติก ท3าลายพ�ษ์ของสารูบัางชน�ดข รู�กษ์าสภาวีะน30าติาลในเล�อดให�คู่งท�2คู่ มื�ส�วีนรู�วีมืในการูส�งเคู่รูาะห!โปรูติ�นง ช�วียปรูะหย�ดการูใช�โปรูติ�นในรู�างกาย3. ธาติ'ที่�&เปี4นองคู่)ปีรูะกอบัของคู่ารู)โบัไฮเดรูติคู่�อธาติ'ใดก คู่ารู!บัอน ไฮโดรูเจัน ออกซึ่�เจันข คู่ารู!บัอน ไนโติรูเจัน ไฮโดรูเจันคู่ ออกซึ่�เจัน ฟ้อสฟ้อรู�ส คู่ารู!บัอนง ไฮโดรูเจัน ไนโติรูเจัน ฟ้อสฟ้อรู�ส4. สารูที่�&ชั้�วิยกรูะติ'�นการูที่.างานของล.าไส�ใหญ�ให�เปี4นไปีติามืปีกติ�คู่�อสารูใดก แป@งข ไขมื�น คู่ เซึ่ลล�โลสง ไกลโคู่เจัน
423
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5. คู่.ากล�าวิใดถ�กติ�องเก�&ยวิก�บัน.�าติาลฟ้รู�กโที่สก พบัในน30านมืข มื�คู่ารู!บัอน 5 ติ�วีคู่ มื�รูสหวีานกวี�ากล�โคู่สง พบัเฉพาะในผลไมื�เท�าน�0น6. ผล�ติภ�ณฑ์)ใดคู่�อผล�ติภ�ณฑ์)ส'ดที่�ายที่�&ได�จัากการูหายใจัรูะด�บัเซึ่ลล)เมื�&อรู�างกายขาดแคู่ลนพื้ล�งงาน จัะน.าไกลโคู่เจันที่�&เกFบัสะสมืไวิ�มืาสลายให�เปี4นกล�โคู่ส โดยที่.าปีฏิ�ก�รู�ยาก�บัแก>สออกซึ่�เจันก น30า น30าติาล พล�งงานข น30า น30าติาล ไนโติรูเจันคู่ น30า ไนโติรูเจัน คู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด!ง น30า พล�งงาน คู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด!7. คู่ารู)โบัไฮเดรูติชั้น�ดใดมื�ที่��งมือโนแซึ่Fกคู่าไรูด)และไดแซึ่Fกคู่าไรูด)ก แป@ง ซึ่�โคู่รูสข ฟ้รู�กโทส กล�โคู่สคู่ ฟ้รู�กโทส มือลโทสง กล�โคู่ส กาแลAกโทส8. คู่ารู)โบัไฮเดรูติจัะเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาออกซึ่�เดชั้�นในรู�างกายของส�&งมื�ชั้�วิ�ติจัะได�ผล�ติภ�ณฑ์)เปี4นสารูใดก พล�งงานข แอลกอฮอล!คู่ มือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!ง CO2 และ H2O
9. ข�อสรู'ปีใดไมื�ถื�กติ�องก ไขมื�นและน30ามื�นเป1นส�2งเด�ยวีก�น ติ�างก�นแติ�เพ�ยงสถืานะ ณี อ"ณีหภ�มื�ปกติ�เท�าน�0นข ไขมื�นปรูะกอบัด�วียจั3านวีนของธิ์าติ"คู่ารู!บัอน ไฮโดรูเจัน และออกซึ่�เจันเหมื�อนก�บัคู่ารู!โบัไฮเดรูติ
424
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ กรูดไขมื�นมื� 2 ปรูะเภท คู่�อ กรูดไขมื�นชน�ดอ�2มืติ�วีและกรูดไขมื�นชน�ดไมื�อ�2มืติ�วีถื�อเป1นกรูดไขมื�น ท�2ไมื�จั3าเป1นติ�อรู�างกายง ไขมื�นท�2สะสมือย��ในพ�ชและส�ติวี!ส�วีนใหญ�จัะเป1นพวีกไติรูกล�เซึ่อไรูด! ซึ่42งเมื�2อย�อยสลายอย�างสมืบั�รูณี! แล�วีจัะได�กรูดไขมื�นและกล�เซึ่อรูอล10. ไขมื�นเก�ดจัากการูรูวิมืติ�วิก�นที่างเคู่มื�ของสารูชั้น�ดใดก ไมืโอซึ่�น แอคู่ติ�นข กรูดไขมื�น ไกลโคู่เจันคู่ กรูดไขมื�น กล�เซึ่อรูอลง กล�เซึ่อรูอล คู่อลลาเจัน11. ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�องก น30ามื�นพ�ชมื�กรูดโอเลอ�กมืากกวี�ากรูดสเติ�ยรู�กข น30ามื�นพ�ชมื�กรูดโอเลอ�กเท�าก�นก�บักรูดสเติ�ยรู�กคู่ น30ามื�นพ�ชจัะมื�กรูดสเติ�ยรู�กอย��มืากกวี�ากรูดไลโนเลอ�กง น30ามื�นพ�ชจัะมื�กรูดโอเลอ�กและกรูดไลโนเลอ�ก แติ�จัะไมื�มื�กรูดสเติ�ยรู�ก12. ข�อคู่วิามืใดเปี4นกรูดไขมื�นไมื�อ�&มืติ�วิที่��งหมืดก กรูดโอเลอ�ก กรูดปาล!มื�ติ�กข กรูดบั�วีทาโนอ�ก กรูดลอรู�กคู่ กรูดไลโนเลอ�ก กรูดสเติ�ยรู�กง กรูดไลโนเลอ�ก กรูดไลโนเลน�ก13. ถ�าติ�มืน.�ามื�นพื้�ชั้ก�บัสารูละลายโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด)จัะมื�ปีฏิ�ก�รู�ยาเก�ดข!�น เปี4นปีฏิ�ก�รู�ยาแบับัใดก ปฏิ�ก�รู�ยาแทนท�2ข ปฏิ�ก�รู�ยาการูรูวีมืติ�วีคู่ ปฏิ�ก�รู�ยาเอสเทอรู�ฟ้Bเคู่ช�นง ปฏิ�ก�รู�ยาสะปอนน�ฟ้Bเคู่ช�น14. อาหารูชั้น�ดใดที่�&ให�โปีรูติ�นในปีรู�มืาณส�งและมื�กรูดแอมื�โนที่�&จั.าเปี4นติ�อรู�างกายคู่รูบัถ�วิน
425
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ก นมืและไข�ข นมืและถื�2วีล�สงคู่ ไข�และข�าวีสาล�ง เน�0อส�ติวี!และถื�2วีเข�ยวี15. ส�&งใดที่�&บั�งบัอกวิ�าอาหารูแติ�ละชั้น�ดเปี4นสารูปีรูะเภที่โปีรูติ�นที่�&มื�คู่'ณภาพื้ส�งหรู�อด�อยคู่'ณภาพื้ก ปรู�มืาณีของโปรูติ�นข คู่วีามืติ�องการูโปรูติ�นของรู�างกายคู่ กรูะบัวีนการูเมืแทบัอล�ซึ่4มืของรู�างกายง กรูดแอมื�โนท�2จั3าเป1นติ�อรู�างกายคู่รูบัถื�วีน16. อาหารูชั้น�ดใดให�สารูอาหารูปีรูะเภที่เด�ยวิก�นก น30านมืสด มื�นเทศข น30านมืสด ไข�ขาวีด�บัคู่ ถื�2วีล�นเติา น30ามื�นงาง น30ามื�นพ�ช น30านมืถื�2วีเหล�อง17. ข�อคู่วิามืใด ไมื�ใช� สมืบั�ติ�ของกรูดแอมื�โนก สามืารูถืท3าปฏิ�ก�รู�ยากรูดและเบัสได�ข สามืารูถืละลายในติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย!ท�2ไมื�มื�ข�0วีคู่ ในโมืเลก"ลจัะปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่ท�2มื�ปรูะจั"ลบัและบัวีกเท�าก�นง สามืารูถืเก�ดพอล�เมือไรูเซึ่ช�นและคู่วีบัแน�นได�สารูพวีกพอล�เพปไทด!18. ส�ติรูที่�&วิไปีของกรูดแอมื�โนคู่�ออะไรูก R – C – OH
ข R – CH – NH
คู่ R – C – O – H
ง R – CH – COOH
19. ข�อคู่วิามืใดเปี4นกรูดแอมื�โนจั.าเปี4นที่��งหมืดก ไลซึ่�น ล�ซึ่�น ไทโรูซึ่�นข เมืไทโอน�น ไลซึ่�น ล�ซึ่�นคู่ ล�ซึ่�น ไทโรูซึ่�น อารู!จั�น�น
426
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ง อารู!จั�น�น เมืไทโอน�น ไอโซึ่ล�ซึ่�น20. โคู่รูงสรู�างของ DNA มื�ล�กษรูะเปี4นแบับัใดก สายน�วีคู่ล�โอไทด!เรู�ยงก�นเป1นคู่��ขนานข ปรูะกอบัด�วียน30าติาลไรูโบัสสายยาวี 2 สายคู่ ปรูะกอบัด�วียน�วีคู่ล�โอไทด!สายยาวี 3 สายง สายน�วีคู่ล�โอไทด! 2 สายพ�นก�นเป1นเกล�ยวีคู่��แบับับั�นไดเวี�ยน
แบับัที่ดสอบัหล�งเรู�ยน
หน�วิยการูเรู�ยนรู��ที่�& 5 สารูชั้�วิโมืเลก'ลคู่.าชั้��แจัง เล�อกคู่3าติอบัท�2ถื�กท�2ส"ดเพ�ยงคู่3าติอบัเด�ยวี1. ข�อคู่วิามืใดกล�าวิไมื�ถื�กติ�องเก�&ยวิก�บัสารูชั้�วิโมืเลก'ลก โปรูติ�น คู่ารู!โบัไฮเดรูติ และไขมื�นเป1นสารูท�2ให�พล�งงานแก�รู�างกายข สารูช�วีโมืเลก"ลเป1นสารูอ�นทรู�ย!ท�2มื�ธิ์าติ"คู่ารู!บัอนและไฮโดรูเจันเป1นองคู่!ปรูะกอบัหล�กคู่ สารูอ�นทรู�ย!ท�2เป1นสารูช�วีโมืเลก"ลปรูะกอบัด�วียธิ์าติ"คู่ารู!บัอน ไฮโดรูเจันและออกซึ่�เจันเท�าน�0นง ท�0ง ก และ คู่2. ข�อคู่วิามืใดเปี4นหน�าที่�&ของคู่ารู)โบัไฮเดรูติก มื�ส�วีนรู�วีมืในการูส�งเคู่รูาะห!โปรูติ�นข รู�กษ์าสภาวีะน30าติาลในเล�อดให�คู่งท�2คู่ รู�กษ์าสภาพแวีดล�อมืในรู�างกายให�คู่งท�2ง สรู�างสารูท�2คู่วีบัคู่"มืการูท3างานของรู�างกาย3. คู่ารู)โบัไฮเดรูติเปี4นสารูอ�นที่รู�ย)ที่�&รูะกอบัด�วิยธาติ'ใดก N O C
ข F O N
คู่ O H C
ง H N C
427
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4. สารูใดเปี4นสารูที่�&ชั้�วิยกรูะติ'�นการูที่.างานของล.าไส�ใหญ�ให�เปี4นไปีติามืปีกติ�ก กล�โคู่ส ข ไขมื�น คู่ ซึ่�โคู่รูสง เซึ่ลล�โลส5. คู่.ากล�าวิใดถ�กติ�องที่�&ส'ดเก�&ยวิก�บัน.�าติาลกล�โคู่สก พบัในน30านมืข มื�คู่ารู!บัอน 5 ติ�วีคู่ พบัในธิ์รูรูมืชาติ�มืากท�2ส"ดง พบัเฉพาะในผลไมื�เท�าน�0น6. การูหายใจัรูะด�บัเซึ่ลล)เมื�&อรู�างกายขาดแคู่ลนพื้ล�งงานจัะน.าไกลโคู่เจันที่�&เกFบัสะสมืไวิ�มืาสลายให�เปี4น กล�โคู่สโดยที่.าปีฏิ�ก�รู�ยาก�บัแก>สออกซึ่�เจัน ได�ผล�ติภ�ณฑ์)ส'ดที่�ายคู่�ออะไรูก น30าติาล พล�งงานข น30าติาล ไนโติรูเจันคู่ น30า พล�งงาน คู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด!ง น30า ไนโติรูเจัน คู่ารู!บัอนไดออกไซึ่ด!7. น.�าติาลชั้น�ดใดเปี4นน.�าติาลโมืเลก'ลคู่��ที่��งหมืดก แป@ง ซึ่�โคู่รูสข ฟ้รู�กโทส กล�โคู่สคู่ ฟ้รู�กโทส มือลโทสง กล�โคู่ส กาแลAกโทส8. สารูใดเปี4นผล�ติภ�ณฑ์)ที่�&ได�จัากการูเก�ดปีฏิ�ก�รู�ยาออกซึ่�เดชั้�นของคู่ารู)โบัไฮเดรูติในรู�างกายของส�&งมื�ชั้�วิ�ติก แป@งข พล�งงานคู่ CO2 และ H2O
428
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ง มือโนแซึ่Aกคู่าไรูด!9. ข�อสรู'ปีใดไมื�ถื�กติ�องเก�&ยวิก�บัสารูปีรูะกอบัปีรูะเภที่ไขมื�นก กรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วีสามืารูถืเก�ดปฏิ�ก�รู�ยาไฮโดรูจั�เนช�นได�ข กรูดไขมื�นคู่�อไขมื�นชน�ดหน42งซึ่42งจัะเรู�ยกวี�าน30ามื�นถื�าเป1นของเหลวีคู่ ไขมื�นและน30ามื�นเป1นโมืเลก"ลไมื�มื�ข� 0วี จั4งละลายได�ด�ในติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย!ง เมื�2อมื�จั3านวีนอะติอมืของคู่ารู!บัอนเท�าก�น กรูดไขมื�นอ�2มืติ�วีจัะมื�จั"ดเด�อดส�งกวี�ากรูดไขมื�นไมื�อ�2มืติ�วี10. สารูใดเมื�&อรูวิมืติ�วิที่างเคู่มื�ที่.าให�เก�ดไขมื�นก ไมืโอซึ่�น แอคู่ติ�นข กรูดไขมื�น ไกลโคู่เจันคู่ กรูดไขมื�น กล�เซึ่อรูอลง กล�เซึ่อรูอล คู่อลลาเจัน11. ข�อคู่วิามืใดไมื�ถื�กติ�องก น30ามื�นหมื�มื�กรูดลอรู�กน�อยกวี�าน30ามื�นรู3าข น30ามื�นพ�ชมื�กรูดโอเลอ�กมืากกวี�ากรูดสเติ�ยรู�กคู่ น30ามื�นพ�ชมื�กรูดโอเลอ�กเท�าก�นก�บักรูดสเติ�ยรู�กง น30ามื�นหมื�มื�กรูดโอเลอ�กน�อยกวี�าน30ามื�นถื�2วีเหล�อง12. ข�อคู่วิามืใดเปี4นกรูดไขมื�นอ�&มืติ�วิที่��งหมืดก กรูดลอรู�ก กรูดปาล!มื�ติ�กข กรูดลอรู�ก กรูดไลโนเลอ�กคู่ กรูดโอเลอ�ก กรูมืปาล!มื�ติ�กง กรูดโอเลอ�ก กรูดไลโนเลอ�ก13. ปีฏิ�ก�รู�ยาสะปีอนน�ฟ้=เคู่ชั้�นเก�ดจัากการูติ�มืสารูชั้น�ดใดก น30าก�บัโซึ่เด�ยมืคู่ลอไรูด!ข น30าก�บัโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!คู่ น30ามื�นพ�ชก�บัโซึ่เด�ยมืคู่ลอไรูด!ง น30ามื�นพ�ชก�บัโซึ่เด�ยมืไฮดรูอกไซึ่ด!14. ถ�าติ�องการูอาหารูที่�&ให�โปีรูติ�นในปีรู�มืาณส�งและมื�กรูดแอมื�โนที่�&จั.าเปี4นคู่รูบัถ�วิน คู่วิรูเล�อก
429
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รู�บัปีรูะที่านอาหารูในข�อใดก นมืและไข�ข นมืและถื�2วีล�สงคู่ ไข�และข�าวีสาล�ง เน�0อส�ติวี!และถื�2วีเข�ยวี15. โปีรูติ�นเปี4นสารูอ�นที่รู�ย)ที่�&ให�สารูที่�&รู�างกายน.าไปีสรู�างโปีรูติ�นในเซึ่ลล)และเน��อเย�&อ สารูน��นเรู�ยกวิ�าอะไรูก กล�โคู่สข ไกลโคู่เจันคู่ กล�เซึ่อรูอลง กรูดแอมื�โน16. อาหารูใดติ�อไปีน��เปี4นอาหารูที่�&ไมื�ให�เส�นใยก ข�าวีเจั�าส"กข ถื�2วีล�สงติ�มืคู่ ข�าวีเหน�ยวีขาวีง ถื�2วีเหล�องแห�งส"ก17. ข�อคู่วิามืใดถ�กติ�องเก�&ยวิก�บัสมืบั�ติ�ของกรูดแอมื�โนก สามืารูถืท3าปฏิ�ก�รู�ยากรูดได�อย�างเด�ยวีข สามืารูถืละลายในติ�วีท3าละลายอ�นทรู�ย!ท�2ไมื�มื�ข� 2วีคู่ ในโมืเลก"ลจัะปรูะกอบัด�วียอน"ภาคู่ท�2มื�ปรูะจั"ลบัเท�าก�บัปรูะจั"บัวีกง สามืารูถืเก�ดพอล�เมือไรูเซึ่ช�นแบับัคู่วีบัแน�นได�สารูพวีกพอล�เพปไทด!18. ส�ติรูที่�&วิไปีของกรูดแอมื�โนคู่�ออะไรูก R – C – OH ข R – C – NH2
คู่ R – C – O – R ง R – CH – COOH
19. ข�อคู่วิามืใดเปี4นกรูดแอมื�โนจั.าเปี4นที่��งหมืดก ไลซึ่�น ล�ซึ่�น ไทโรูซึ่�น ข ล�ซึ่�น ไทโรูซึ่�น อารู!จั�น�นคู่ ทรู�ปโทเฟ้น เมืไทโอน�น เวีล�น ง อารู!จั�น�น เมืไทโอน�น ไอโซึ่ล�ซึ่�น20. ส�วินปีรูะกอบัของ DNA และ RNA แติกติ�างก�นในเรู�&องใดก กล"�มืเบัส ข กล"�มืน30าติาล
430
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
คู่ กล"�มืฟ้อสเฟ้ติ ง ถื�กท�0ง ข และ คู่
เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านคู่'ณธรูรูมื จัรู�ยธรูรูมื และเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู)
การูปีรูะเมื�นด�านคู่'ณธรูรูมืจัรู�ยธรูรูมืและเจัติคู่ติ�ที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู)ส.าหรู�บัน�กเรู�ยนปีรูะเมื�นตินเองคู่.าชั้��แจัง ให�ผ��ปรูะเมื�นเข�ยนเคู่รู�2องหมืาย ลงในช�องวี�างท�2ติรูงก�บัคู่วีามืเป1นจัรู�ง
รูายการูปีรูะเมื�น
พื้ฤติ�กรูรูมืที่�&แสดงออกรูะด�บั
คู่'ณภาพื้1 2 3
1. คู่วิามืสนใจัใฝึEรู��หรู�ออยากรู��อยากเหFน
1. มื�คู่วีามืใฝึIใจัท�2จัะส�บัเสาะแสวีงหาคู่วีามืรู� �ในสถืานการูณี!และปDญหาใหมื� ๆ อย��เสมือ2. มื�คู่วีามืกรูะติ�อรู�อรู�นติ�อก�จักรูรูมืและเรู�2องติ�าง ๆ
3. ชอบัทดลองคู่�นคู่วี�า4. ชอบัสนทนา ซึ่�กถืามื ฟ้Dง อ�าน เพ�2อให�ได�รู�บัคู่วีามืรู� �เพ�2มืเติ�มื
2. คู่วิามืรู�บัผ�ดชั้อบัมื'�งมื�&นและอดที่น
5. ไมื�ท�อถือยในการูท3างานเมื�2อมื�อ"ปสรูรูคู่หรู�อล�มืเหลวี6. เวี�นการูกรูะท3าอ�นเป1นผลเส�ยหายติ�อส�วีนรูวีมื7. ท3างานท�2ได�รู�บัมือบัหมืายให�สมืบั�รูณี!ติามืก3าหนดและติรูงติ�อเวีลา
3. คู่วิามืมื�เหติ'ผล
8. ยอมืรู�บัในคู่3าอธิ์�บัายเมื�2อมื�หล�กฐานหรู�อข�อมื�ลมืาสน�บัสน"นอย�างเพ�ยงพอ9. พยายามือธิ์�บัายส�2งติ�าง ๆ ในแง�เหติ"และผล ไมื�เช�2อโชคู่ลางหรู�อคู่3าท3านายท�2ไมื�สามืารูถือธิ์�บัายติามืวี�ธิ์�การูทางวี�ทยาศาสติรู!ได�10. อธิ์�บัายหรู�อแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนอย�างมื�เหติ"ผล11. ติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�องหรู�อคู่วีามืสมืเหติ"สมืผลของแนวีคู่�ดติ�าง ๆ ก�บัแหล�งข�อมื�ลท�2เช�2อถื�อได�
4. คู่วิามืมื� 12. น3าวี�ธิ์�การูหลาย ๆ วี�ธิ์�มืาติรูวีจัสอบัผลหรู�อวี�ธิ์�การูทดลอง
431
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รูะเบั�ยบัเรู�ยบัรู�อย
13. มื�คู่วีามืละเอ�ยดถื�2ถื�วีนในการูท3างาน14. ท3างานอย�างมื�รูะเบั�ยบัเรู�ยบัรู�อย
5. คู่วิามืซึ่�&อส�ติย)
15. เสนอคู่วีามืจัรู�ง ถื4งแมื�วี�าผลการูทดลองจัะแติกติ�างจัากผ��อ�2น16. บั�นท4กข�อมื�ลติามืคู่วีามืเป1นจัรู�งและไมื�ใช�คู่วีามืคู่�ดเหAนของตินเองเข�าไปเก�2ยวีข�อง17. ไมื�แอบัอ�างผลงานของผ��อ�2นวี�าเป1นผลงานของตินเอง
6. คู่วิามืใจักวิ�างรู�วิมืแสดงคู่วิามืคู่�ดเหFนและรู�บัฟ้7งคู่วิามืคู่�ดเหFนของผ��อ�&น
18. รู�บัฟ้Dงคู่3าวี�พากษ์!วี�จัารูณี! ข�อโติ�แย�ง หรู�อข�อคู่�ดเหAนท�2มื�เหติ"ผลของผ��อ�2น19. ไมื�ย4ดมื�2นในคู่วีามืคู่�ดของตินเองและยอมืรู�บัการูเปล�2ยนแปลง20. ยอมืพ�จัารูณีาข�อมื�ลหรู�อคู่วีามืคู่�ดท�2ย�งสรู"ปแน�นอนไมื�ได�และพรู�อมืท�2จัะหาข�อมื�ลเพ�2มืเติ�มื คู่ะแนนรูวีมื
รูะด�บัคู่"ณีภาพเฉล�2ย =
สรู'ปีผลการูปีรูะเมื�น เข�ยนเคู่รู�2องหมืาย ü ลงในวีงกลมืเกณฑ์)การูติ�ดส�นคู่'ณภาพื้
คู่วีรูปรู�บัปรู"ง (1.00 – 1.66)
พอใช� (1.67 – 2.33)
ด�มืาก (2.34 – 3.00)
หมืายเหติ' การูหารูะด�บัคู่"ณีภาพเฉล�2ยหาได�จัากการูน3าคู่ะแนนรูวีมืในแติ�ละช�องมืาบัวีกก�นแล�วีหารูด�วียจั3านวีนข�อ
จัะได�รูะด�บัคู่"ณีภาพเฉล�2ย แล�วีน3ามืาเท�ยบัก�บัเกณีฑ์!การูติ�ดส�นคู่"ณีภาพติ�วิอย�าง เดAกชายเอ ได�คู่ะแนนรูวีมืเท�าก�บั 3 + 14 + 30 = 47
คู่ะแนนเฉล�2ยเท�าก�บั 47/20 = 2.35
จัากคู่ะแนนเฉล�2ยเมื�2อเท�ยบัก�บัเกณีฑ์!การูติ�ดส�นคู่"ณีภาพจัะอย��ในรูะด�บัด�มืาก
432
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยนรู��ด�านที่�กษะ/กรูะบัวินการูการูปีรูะเมื�นด�านที่�กษะกรูะบัวินการูส.าหรู�บัน�กเรู�ยนปีรูะเมื�นตินเองคู่.าชั้��แจัง ให�ผ��ปรูะเมื�นเข�ยนเคู่รู�2องหมืาย ลงในช�องวี�างท�2ติรูงก�บัคู่วีามืเป1นจัรู�ง
รูายการูปีรูะเมื�น
พื้ฤติ�กรูรูมืที่�&แสดงออก
ปีฏิ�บั�ติ�เปี4นปีรูะจั.า
(3 คู่ะแนน)
นาน ๆ คู่รู��ง (2
คู่ะแนน)
ไมื�เคู่ยปีฏิ�บั�ติ�
(1 คู่ะแนน
)1. ท�กษ์ะ
กรูะบัวีนการู1. ซึ่�กถืามืคู่รู�เมื�2อสงส�ยในบัทเรู�ยนหรู�อมื�ข�อสงส�ยในเรู�2องอ�2น ๆ
433
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
วี�ทยาศาสติรู!
2. ใช�คู่3าถืามืวี�า “ท3าไมื” “เพรูาะอะไรู” เพ�2อหาเหติ"ผล3. คู่�นคู่วี�าหาคู่วีามืรู� �ทางวี�ทยาศาสติรู!และเทคู่โนโลย�ทางส�2อ ติ�าง ๆ เช�นหน�งส�อพ�มืพ! โทรูท�ศน! และอ�นเทอรู!เนAติ4. ศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าคู่วีามืรู� �เรู�2องติ�าง ๆ นอกเหน�อจัากบัทเรู�ยน5. แสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนหรู�อแลกเปล�2ยนคู่วีามืรู� �ก�บัผ��อ�2น6. สรู"ปข�อคู่วีามืท�2ได�รู�บัจัากการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าด�วียคู่3าพ�ดเป1นภาษ์าของตินเองให�เข�าใจัง�าย7. ติรูวีจัสอบัคู่วีามืถื�กติ�อง คู่รูบัถื�วีนของข�อคู่วีามืรู� �ท�2ศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า8. น3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�จัากการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าไปใช�ในการูสรู�างคู่วีามืรู� �ใหมื� เช�น สรู�างโคู่รูงงาน9. น3าคู่วีามืรู� �ท�2ได�จัากการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าไปใช�ในช�วี�ติปรูะจั3าวี�น10. จั�ดเวีลาส3าหรู�บัการูอ�านหน�งส�อท"กวี�น
2.ท�กษ์ะกรูะบัวีนการู
กล"�มื
11. รู�วีมืก�นวีางแผน และแบั�งหน�าท�2การูท3างานก�บัเพ�2อนในกล"�มื12. จั�ดเติรู�ยมืวี�สด"/อ"ปกรูณี!ให�พรู�อมืก�อนทดลอง13. ปฏิ�บั�ติ�งานหรู�อท3าการูทดลองติามืข�0นติอนท�2ได�ติกลงก�น14. ท3างานท�2ได�รู�บัมือบัหมืายอย�างเติAมืคู่วีามืสามืารูถื15. เป1นผ��น3าและผ��ติามืในโอกาสท�2เหมืาะสมื16. ยอมืรู�บัข�อผ�ดพลาดรู�วีมืก�น17. น3าเสนอผลงานได�ช�ดเจันและเข�าใจัง�าย18. เกAบัล�างวี�สด"/อ"ปกรูณี! สะอาดเป1น
434
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รูะเบั�ยบัหล�งการูปฏิ�บั�ติ�งาน19. งานเสรูAจัท�นเวีลาและมื�คู่"ณีภาพ20. ภ�มื�ใจัในผลงาน/การูท3างานกล"�มืคู่ะแนนรูวีมืคู่ะแนนเฉล�2ย =
สรู'ปีผลการูปีรูะเมื�น เข�ยนเคู่รู�2องหมืาย ü ลงในวีงกลมืเกณฑ์)การูติ�ดส�นคู่'ณภาพื้
คู่วีรูปรู�บัปรู"ง (1.00 – 1.66)
พอใช� (1.67 – 2.33)
ด�มืาก (2.34 – 3.00)
หมืายเหติ' การูหาคู่ะแนนเฉล�2ยหาได�จัากการูน3าคู่ะแนนรูวีมืในแติ�ละช�องมืาบัวีกก�นแล�วีหารูด�วียจั3านวีนข�อ
จัะได�คู่ะแนนเฉล�2ย แล�วีน3ามืาเท�ยบัก�บัเกณีฑ์!การูติ�ดส�นคู่"ณีภาพติ�วิอย�าง เดAกชายเอ ได�คู่ะแนนรูวีมืเท�าก�บั 30 + 12 + 4 = 46
คู่ะแนนเฉล�2ยเท�าก�บั 46/20 = 2.30
จัากคู่ะแนนเฉล�2ยเมื�2อเท�ยบัก�บัเกณีฑ์!การูติ�ดส�นคู่"ณีภาพจัะอย��ในรูะด�บัพื้อใชั้�
เคู่รู�&องมื�อปีรูะเมื�นสมืรูรูถนะที่างวิ�ที่ยาศึาสติรู)และภารูะงานของน�กเรู�ยนโดยใชั้�มื�ติ�คู่'ณภาพื้ (Rubrics)
การูส�งเกติ (Observation) เป1นวี�ธิ์�การูหาข�อมื�ลโดยติรูงโดยใช�ปรูะสาทส�มืผ�สท�0งห�า ได�แก� การูด� การูดมื การูฟ้Dง การูช�มื และการูส�มืผ�ส
ติ�วิอย�างแบับัปีรูะเมื�นก�จักรูรูมืการูส�งเกติ
เรู�&อง...............................................................................................กล'�มืที่�&...........
435
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ภาคู่เรู�ยนที่�&.......................ชั้��น...................................................
รูายการูปีรูะเมื�น รูะด�บัคู่'ณภาพื้1 2 3 4
1. การูด3าเน�นการูส�งเกติ2. การูใช�ปรูะสาทส�มืผ�ส3. การูบัอกรูายละเอ�ยดของส�2งท�2ส�งเกติ4. บั�นท4กผลการูส�งเกติอย�างติรูงไปติรูงมืาติามืคู่วีามืเป1นจัรู�ง5. คู่วีามืปลอดภ�ยขณีะส�งเกติเกณฑ์)การูปีรูะเมื�น แยกติามืองคู่)ปีรูะกอบัย�อย 5 ด�าน1. การูด.าเน�นการูส�งเกติ
4 หมืายถื4ง ด3าเน�นการูส�งเกติติามืล3าด�บัข�0นติอนได�ด�และท�นติามืเวีลาท�2ก3าหนด
3 หมืายถื4ง ด3าเน�นการูส�งเกติได�ติามืล3าด�บัข�0นติอน ติ�องการูคู่วีามืช�วียเหล�อจัากคู่รู�เป1นบัางคู่รู�0ง
2 หมืายถื4ง ด3าเน�นการูส�งเกติคู่�อนข�างจัะผ�ดพลาด ไมื�สามืารูถืปฏิ�บั�ติ�ได�บัางข�0นติอน ท3าให�
ด3าเน�นการูเสรูAจัไมื�ท�นเวีลา1 หมืายถื4ง ด3าเน�นการูส�งเกติผ�ดพลาด ติ�องให�คู่วีามืช�วียเหล�อ
ติลอดเวีลา2. การูใชั้�ปีรูะสาที่ส�มืผ�ส
4 หมืายถื4ง การูใช�ปรูะสาทส�มืผ�สอย�างใดอย�างหน42งหรู�อหลายอย�างรูวีมืก�นได�เหมืาะสมืก�บัส�2งท�2
ส�งเกติ ท3าให�ได�ข�อมื�ลมืากท�2ส"ด3 หมืายถื4ง การูใช�ปรูะสาทส�มืผ�สอย�างใดอย�างหน42งหรู�อหลายอย�าง
รูวีมืก�นได�คู่�อนข�างเหมืาะสมื ก�บัส�2งท�2ส�งเกติ แติ�ติ�องได�รู�บัคู่3าแนะน3าจัากคู่รู�เป1นบัางคู่รู�0ง
436
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2 หมืายถื4ง การูใช�ปรูะสาทส�มืผ�สอย�างใดอย�างหน42งหรู�อหลายอย�างรูวีมืก�นไมื�เหมืาะสมืก�บัส�2งท�2
ส�งเกติ ท3าให�ได�ข�อมื�ลท�2ไมื�ถื�กติ�องเป1นส�วีนใหญ�1 หมืายถื4ง ใช�การูคู่าดเดามืากกวี�าใช�ปรูะสาทส�มืผ�ส
3. การูบัอกรูายละเอ�ยดของส�&งที่�&ส�งเกติ4 หมืายถื4ง บัอกหรู�ออธิ์�บัายล�กษ์ณีะของส�2งท�2ส�งเกติได�อย�าง
สมืบั�รูณี!และคู่รูบัถื�วีน3 หมืายถื4ง บัอกหรู�ออธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบัหล�กของส�2งท�2ส�งเกติได�2 หมืายถื4ง บัอกหรู�ออธิ์�บัายองคู่!ปรูะกอบัหล�กของส�2งท�2ส�งเกติได�
เพ�ยงบัางส�วีน1 หมืายถื4ง บัอกหรู�ออธิ์�บัายส�2งท�2ส�งเกติได�น�อยมืาก
4. บั�นที่!กผลการูส�งเกติอย�างติรูงไปีติรูงมืาติามืคู่วิามืเปี4นจัรู�ง4 หมืายถื4ง มื�การูบั�นท4กผลการูส�งเกติอย�างติรูงไปติรูงมืาติามื
คู่วีามืเป1นจัรู�ง ไมื�แสดงคู่วีามื คู่�ดเหAนหรู�อใช�เหติ"ผลปรูะกอบั
3 หมืายถื4ง มื�การูบั�นท4กผลการูส�งเกติอย�างติรูงไปติรูงมืาติามืคู่วีามืเป1นจัรู�งและแสดงคู่วีามื
คู่�ดเหAนหรู�อใช�เหติ"ผลปรูะกอบับั�างเลAกน�อย2 หมืายถื4ง มื�การูบั�นท4กผลการูส�งเกติติามืคู่วีามืเป1นจัรู�งบัางส�วีนและแสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนหรู�อให� เหติ"ผลปรูะกอบัเป1นส�วีนใหญ�1 หมืายถื4ง มื�การูบั�นท4กผลการูส�งเกติติามืคู่วีามืคู่�ดเหAนของตินเอง
5. คู่วิามืปีลอดภ�ยขณะส�งเกติ4 หมืายถื4ง ส�งเกติด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�งและสามืารูถืแนะน3าเพ�2อน
เพ�2อให�เก�ดคู่วีามืปลอดภ�ยได�3 หมืายถื4ง ส�งเกติด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�ง คู่รู�ติ�องด�แลและช�0แนะเป1น
บัางคู่รู�0ง2 หมืายถื4ง ส�งเกติด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�ง คู่รู�ติ�องด�แลและช�0แนะเป1น
บั�อยคู่รู�0ง
437
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1 หมืายถื4ง ขาดคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�ง ท3าให�เก�ดอ�นติรูายขณีะท�2ส�งเกติ
เกณฑ์)ปีรูะเมื�นโดยภาพื้รูวิมืรูะด�บั
คู่'ณภาพื้รูายการูปีรูะเมื�น
4 ด3าเน�นการูส�งเกติติามืล3าด�บัข�0นติอนได�อย�างรูวีดเรูAวี ใช�ปรูะสาทส�มืผ�สได�เหมืาะสมืก�บัส�2งท�2ส�งเกติ คู่3าน4งถื4งคู่วีามืปลอดภ�ยขณีะท�2ส�งเกติ บัอกรูายละเอ�ยดของส�2งท�2ส�งเกติได�สมืบั�รูณี! คู่รูบัถื�วีน และบั�นท4กผลการูส�งเกติอย�างติรูงไปติรูงมืาติามืคู่วีามืเป1นจัรู�ง
3 ด3าเน�นการูส�งเกติได�ติามืล3าด�บัข�0นติอน ใช�ปรูะสาทส�มืผ�สได�คู่�อนข�างเหมืาะสมืก�บัส�2งท�2ส�งเกติ ส�งเกติด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�งเพ�2อคู่วีามืปลอดภ�ย บัอกรูายละเอ�ยดของส�2งท�2ส�งเกติได�เพ�ยงองคู่!ปรูะกอบัหล�ก และบั�นท4กผลการูส�งเกติติามืคู่วีามืเป1นจัรู�ง แสดงคู่วีามืคู่�ดเหAนบั�างเลAกน�อย
2 ด3าเน�นการูส�งเกติได�บัางข�0นติอน ใช�ปรูะสาทส�มืผ�สไมื�เหมืาะสมืก�บัส�2งท�2ส�งเกติ ติ�องการูคู่วีามืช�วียเหล�อ แนะน3าเพ�2อให�เก�ดคู่วีามืปลอดภ�ย บัอกรูายละเอ�ยดของส�2งท�2ส�งเกติได�เพ�ยงองคู่!ปรูะกอบัหล�กบัางส�วีน และบั�นท4กผลการูส�งเกติติามืคู่วีามืเป1นจัรู�งบัางส�วีน รูวีมืท�0งใส�คู่วีามืคู่�ดเหAนเพ�2มืเติ�มื
1 ด3าเน�นการูส�งเกติผ�ดพลาด ใช�การูคู่าดเดามืากกวี�าใช�ปรูะสาทส�มืผ�ส ติ�องคู่อยด�แลเพ�2อให�เก�ดคู่วีามืปลอดภ�ย
บัอกรูายละเอ�ยดมื�ส�2งท�2ส�งเกติได�น�อยมืากและบั�นท4กผลการูส�งเกติติามืคู่วีามืคู่�ดเหAน ขาดการูส�งเกติท�2น�าเช�2อถื�อ
438
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูส.ารูวิจั (Exploration) เป1นวี�ธิ์�การูหาข�อมื�ลเก�2ยวีก�บัส�2งติ�าง ๆ โดยใช�วี�ธิ์�การูและเทคู่น�คู่ ติ�าง ๆ เช�น การูส�งเกติ การูส�มืภาษ์ณี! การูเกAบัติ�วีอย�าง เพ�2อน3ามืาวี�เคู่รูาะห! จั3าแนกหรู�อหาคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!
ติ�วิอย�างแบับัปีรูะเมื�นก�จักรูรูมืการูส.ารูวิจั
เรู�&อง...............................................................................................กล'�มืที่�&...........
ภาคู่เรู�ยนที่�&.......................ชั้��น...................................................
รูายการูปีรูะเมื�น รูะด�บัคู่'ณภาพื้1 2 3 4
1. การูเล�อกใช�อ"ปกรูณี!/เคู่รู�2องมื�อในการูส3ารูวีจั2. การูด3าเน�นการูส3ารูวีจั3. การูจั�ดจั3าแนกปรูะเภทข�อมื�ล4. การูบั�นท4กผลการูส3ารูวีจัติามืข�อเทAจัจัรู�ง5. คู่วีามืปลอดภ�ยขณีะท3าการูส3ารูวีจั
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�น แยกติามืองคู่)ปีรูะกอบัย�อย 5 ด�าน1. การูเล�อกใชั้�อ'ปีกรูณ)/เคู่รู�&องมื�อในการูส.ารูวิจั
4 หมืายถื4ง เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�อง เหมืาะสมื และสอดคู่ล�องก�บัวี�ธิ์�การูส3ารูวีจัท"กข�0นติอน
3 หมืายถื4ง เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�องและสอดคู่ล�องก�บัวี�ธิ์�การูส3ารูวีจัเป1นส�วีนใหญ�
2 หมืายถื4ง เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�องบัางส�วีนและสอดคู่ล�องก�บัวี�ธิ์�การูส3ารูวีจัเป1นบัางข�0นติอน
1 หมืายถื4ง เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ไมื�ถื�กติ�องและไมื�สอดคู่ล�องก�บัวี�ธิ์�การูส3ารูวีจั2. การูด.าเน�นการูส.ารูวิจั
439
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
4 หมืายถื4ง สามืารูถืด3าเน�นการูส3ารูวีจัติามืล3าด�บัข�0นติอนได�ในเวีลาท�2ก3าหนด รูวีมืท�0งใช�เทคู่น�คู่หรู�อวี�ธิ์�การูท�2เหมืาะสมืท3าการูส3ารูวีจั
3 หมืายถื4ง สามืารูถืด3าเน�นการูส3ารูวีจัติามืล3าด�บัข�0นติอนและน3าเทคู่น�คู่หรู�อวี�ธิ์�การูมืาใช�ท3าการูส3ารูวีจั แติ�ติ�องได�รู�บัคู่วีามืช�วียเหล�อแนะน3าจัากคู่รู�เป1นบัางคู่รู�0ง
2 หมืายถื4ง การูด3าเน�นการูไมื�เป1นไปติามืล3าด�บัข�0นติอน ใช�เวีลามืาก
และคู่รู�ติ�องให�คู่วีามืช�วียเหล�อหรู�อแนะน3าบั�อยคู่รู�0ง1 หมืายถื4ง การูด3าเน�นการูผ�ดพลาด ใช�เวีลาเก�นท�2ก3าหนดไวี� และคู่รู�
ติ�องให�คู่วีามืช�วียเหล�อหรู�อแนะน3าติลอดเวีลา3. การูจั�ดจั.าแนกปีรูะเภที่ข�อมื�ล
4 หมืายถื4ง สามืารูถืจั�ดจั3าแนกปรูะเภทของส�2งท�2ท3าการูส3ารูวีจัเป1นหมืวีดหมื�� ท3าให�ง�ายติ�อการูท3าคู่วีามืเข�าใจั รูวีมืท�0งรูะบั"เกณีฑ์!การูจั3าแนกได�
3 หมืายถื4ง สามืารูถืจั�ดจั3าแนกปรูะเภทของส�2งท�2ท3าการูส3ารูวีจัเป1นหมืวีดหมื��ได� ติามืเกณีฑ์!ท�2คู่รู�แนะน3า
2 หมืายถื4ง สามืารูถืจั�ดจั3าแนกปรูะเภทของส�2งท�2ท3าการูส3ารูวีจัเป1นหมืวีดหมื��ได�บัางส�วีน โดยท�2คู่รู�และเพ�2อนติ�องให�คู่วีามืช�วียเหล�อหรู�อแนะน3าเก�2ยวีก�บัเกณีฑ์!การูจั3าแนก
1 หมืายถื4ง สามืารูถืจั�ดจั3าแนกปรูะเภทของส�2งท�2ท3าการูส3ารูวีจัได�น�อยมืาก โดยท�2คู่รู�และเพ�2อนติ�องให�คู่วีามืช�วียเหล�อหรู�อแนะน3าเก�2ยวีก�บัเกณีฑ์!การูจั3าแนก4. การูบั�นที่!กผลการูส.ารูวิจัติามืข�อเที่Fจัจัรู�ง
4 หมืายถื4ง บั�นท4กข�อมื�ลติามืข�อเทAจัจัรู�ง ท"กข�0นติอน มื�รูายละเอ�ยดคู่รูบัถื�วีน
3 หมืายถื4ง บั�นท4กข�อมื�ลติามืข�อเทAจัจัรู�ง แติ�ขาดการูอธิ์�บัายรูายละเอ�ยดบัางข�0นติอน
2 หมืายถื4ง บั�นท4กข�อมื�ลติามืข�อเทAจัจัรู�งเป1นบัางส�วีนและใส�คู่วีามืคู่�ดเหAนของตินเอง รูวีมืท�0ง
รูายละเอ�ยดบัางส�วีนขาดหายไป1 หมืายถื4ง บั�นท4กข�อมื�ลได�น�อยมืาก ขาดคู่วีามืน�าเช�2อถื�อ
440
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
5. คู่วิามืปีลอดภ�ยขณะที่.าการูส.ารูวิจั4 หมืายถื4ง ส3ารูวีจัด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�งและสามืารูถืแนะน3าเพ�2อน
เพ�2อให�เก�ดคู่วีามืปลอดภ�ยได�3 หมืายถื4ง ส3ารูวีจัด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�ง คู่รู�ติ�องด�แลและช�0แนะเป1น
บัางคู่รู�0ง2 หมืายถื4ง ส3ารูวีจัด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�ง คู่รู�ติ�องด�แลและช�0แนะบั�อย
คู่รู�0ง1 หมืายถื4ง ขาดคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�ง ท3าให�เก�ดอ�นติรูายขณีะท�2ส3ารูวีจั
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�นก�จักรูรูมืการูส.ารูวิจัโดยภาพื้รูวิมืรูะด�บั
คู่'ณภาพื้รูายการูปีรูะเมื�น
4 เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�อง เหมืาะสมื ด3าเน�นการูส3ารูวีจัได�รูวีดเรูAวี ใช�เทคู่น�คู่หรู�อวี�ธิ์�การูได�เหมืาะสมื คู่3าน4งถื4งคู่วีามืปลอดภ�ยขณีะท�2ท3าการูส3ารูวีจั จั�ดจั3าแนกปรูะเภทของส�2งท�2ท3าการูส3ารูวีจัเป1นหมืวีดหมื�� รูวีมืท�0งบัอกเกณีฑ์!การูจั3าแนกได� และบั�นท4กผลการูส3ารูวีจัติามืข�อเทAจัจัรู�ง มื�รูายละเอ�ยดคู่รูบัถื�วีน
3 เล�อกช"ดอ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�องเป1นส�วีนใหญ� ด3าเน�นการูส3ารูวีจัติามืล3าด�บัข�0นติอน ส3ารูวีจัด�วียคู่วีามืรูะมื�ดรูะวี�ง เพ�2อให�เก�ดคู่วีามืปลอดภ�ย สามืารูถืจั�ดจั3าแนกปรูะเภทของส�2งท�2ส3ารูวีจัเป1นหมืวีดหมื��ได� บั�นท4กผลการูส3ารูวีจัติามืข�อเทAจัจัรู�ง
2 เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�องเป1นบัางส�วีน การูด3าเน�นการูส3ารูวีจัติ�องใช�เวีลามืาก ไมื�สามืารูถืปฏิ�บั�ติ�ได�บัางข�0นติอน
ติ�องคู่อยช�วียเหล�อแนะน3าเพ�2อให�เก�ดคู่วีามืปลอดภ�ยขณีะท�2ส3ารูวีจั จั�ดจั3าแนกปรูะเภทของข�อมื�ลได�เพ�ยงบัางส�วีน
บั�นท4กผลการูส3ารูวีจัติามืข�อเทAจัจัรู�งบัางส�วีน รูายละเอ�ยด
441
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
บัางส�วีนหายไป1 เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ไมื�สอดคู่ล�องก�บัวี�ธิ์�การูส3ารูวีจั การูด3าเน�น
การูส3ารูวีจัผ�ดพลาด ติ�องคู่อยด�แลเพ�2อให�เก�ดคู่วีามืปลอดภ�ยขณีะท�2ท3าการูส3ารูวีจั ไมื�สามืารูถืจั�ดจั3าแนกปรูะเภทของส�2งท�2ส3ารูวีจัได�และบั�นท4กผลการูส3ารูวีจัน�อยมืาก ขาดคู่วีามืน�าเช�2อถื�อ
การูที่ดลอง (Experimental) เป1นกรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �เพ�2อคู่�นหาคู่3าติอบัหรู�อติรูวีจัสอบัสมืมื"ติ�ฐานท�2ติ� 0งไวี�ด�วียการูใช�ท�กษ์ะกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู! ปรูะกอบัด�วียการูออกแบับัวี�ธิ์�การูทดลอง
ก3าหนดติ�วีแปรู ติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน เล�อกและใช�เคู่รู�2องมื�อการูทดลองหรู�อวี�สด"อ"ปกรูณี! ปฏิ�บั�ติ�การูทดลอง บั�นท4กผลการูทดลองและสรู"ปผลการูทดลอง
ติ�วิอย�างแบับัปีรูะเมื�นการูปีฏิ�บั�ติ�การูที่ดลอง
เรู�&อง...............................................................................................กล'�มืที่�&...........
ภาคู่เรู�ยนที่�&.......................ชั้��น...................................................
เลขที่�&
ชั้�&อ-สก'ล การูวิางแผนและการูออกแบับัการูที่ดลอง
การูด.าเน�นการูที่ดลอง
ผลการูที่ดลองและสรู'ปีผล
รูวิมื
442
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ชั้�&อเรู
�&อง
ปี7ญหา
การูติ
� �ง
ติ�วิแปี
รูติ�น
ติ�วิแปี
รูติามื
ติ�วิแปี
รูคู่วิบั
คู่'มื
วิ�ธ�กา
รูที่ดล
อง
การูที่
ดลอง
วิ�ธ�ใชั้
�อ'ปีกรู
ณ)
การูเ
กFบัรู�ก
ษา
การูจั
�ดกรูะ
ที่.า
คู่วิามื
ถ�กติ�อ
ง
การูแ
ปีลคู่วิ
ามืหมื
ายแล
ะสรู'ปี
ผล
2 2 5 1 1 1 8 3 4 3 3 2 5 4012345
หมืายเหติ' อาจัลดปรูะเดAนในการูปรูะเมื�นหรู�อลดคู่ะแนนในแติ�ละปรูะเดAนได�ติามืคู่วีามืเหมืาะสมืเกณฑ์)การูให�คู่ะแนน
1. การูวิางแผนและการูออกแบับัการูที่ดลอง 1.1 ช�2อเรู�2อง
สอดคู่ล�องก�บัปDญหา ให� 1 คู่ะแนน ไมื�สอดคู่ล�องก�บัปDญหา ให� 0 คู่ะแนน ช�2อเรู�2องมื�คู่วีามืช�ดเจัน ให� 1 คู่ะแนน ช�2อเรู�2องไมื�ช�ดเจัน ให� 0 คู่ะแนน
1.2 ปDญหา สอดคู่ล�องก�บัช�2อเรู�2อง ให� 1 คู่ะแนน ไมื�สอดคู่ล�องก�บัช�2อเรู�2อง ให� 0
คู่ะแนน คู่รูอบัคู่ล"มืเรู�2อง ให� 1 คู่ะแนน ไมื�คู่รูอบัคู่"ลมืเรู�2อง ให� 1 คู่ะแนน
1.3 การูติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน ติ�0งสมืมื"ติ�ฐานได�สอดคู่ล�องก�บัปDญหา ให� 1
คู่ะแนน ถื�าสมืมื"ติ�ฐานไมื�สอดคู่ล�องก�บัปDญหา ให� 0 คู่ะแนน
443
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ติ�0งสมืมื"ติ�ฐานได�อย�างมื�เหติ"ผล ให� 1
คู่ะแนน ถื�าสมืมื"ติ�ฐานไมื�มื�เหติ"ผล ให� 0 คู่ะแนน
1.4 ติ�วีแปรูติ�าง ๆ ท�0ง 3 ติ�วีแปรู มื�ติ�วีแปรูติ�าง ๆ และถื�กติ�องให�คู่ะแนนติ�วีแปรูละ ให� 1
คู่ะแนน มื�ติ�วีแปรูติ�าง ๆ แติ�ไมื�ถื�กติ�อง หรู�อไมื�มื�ติ�วีแปรู ให� 0
คู่ะแนน 1.5 วี�ธิ์�การูทดลอง
รูะบั"อ"ปกรูณี!การูทดลองคู่รูบัถื�วีน ให� 1
คู่ะแนน รูะบั"อ"ปกรูณี!การูทดลองไมื�คู่รูบัถื�วีน ให� 0 คู่ะแนน รูะบั"อ"ปกรูณี!การูทดลองเหมืาะสมื ให� 1 คู่ะแนน รูะบั"อ"ปกรูณี!การูทดลองไมื�เหมืาะสมื ให� 0 คู่ะแนน มื�วี�ธิ์�การูทดลองเหมืาะสมื ให� 2 คู่ะแนน วี�ธิ์�การูทดลองข�ามืข�0นติอนหรู�อสล�บัซึ่�บัซึ่�อน ให� 1
คู่ะแนน มื�วี�ธิ์�การูทดลองไมื�เหมืาะสมื ให� 0 คู่ะแนน
2. การูด.าเน�นการูที่ดลอง 2.1 การูทดลอง
ด3าเน�นการูทดลองสอดคู่ล�องก�บัแผนการูทดลอง ให� 1
คู่ะแนน ด3าเน�นการูทดลองไมื�สอดคู่ล�องก�บัแผนการูทดลอง ให�
0 คู่ะแนน 2.2 วี�ธิ์�การูใช�อ"ปกรูณี!
มื�วี�ธิ์�การูใช�อ"ปกรูณี!ถื�กติ�อง ให� 1 คู่ะแนน มื�วี�ธิ์�การูใช�อ"ปกรูณี!ไมื�ถื�กติ�อง ให� 0 คู่ะแนน
2.3 การูเกAบัรู�กษ์าอ"ปกรูณี! อ"ปกรูณี!มื�คู่วีามืสะอาด ให� 1 คู่ะแนน
444
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
อ"ปกรูณี!ไมื�มื�คู่วีามืสะอาด ให� 0 คู่ะแนน จั�ดเกAบัอ"ปกรูณี!เป1นรูะเบั�ยบัเรู�ยบัรู�อย ให� 1
คู่ะแนน จั�ดเกAบัอ"ปกรูณี!ไมื�เป1นรูะเบั�ยบัเรู�ยบัรู�อย ให� 0
คู่ะแนน อ"ปกรูณี!ไมื�ช3ารู"ด ให� 1 คู่ะแนน อ"ปกรูณี!ช3ารู"ด ให� 0 คู่ะแนน
3. ผลการูที่ดลองและสรู'ปีผล 3.1 การูจั�ดกรูะท3าข�อมื�ล
น3าเสนอข�อมื�ลเข�าใจัง�าย ให� 1 คู่ะแนน น3าเสนอข�อมื�ลได�เหมืาะสมื ให� 0 คู่ะแนน น3าเสนอข�อมื�ลเป1นล3าด�บัข�0นติอน ให� 1
คู่ะแนน น3าเสนอข�อมื�ลไมื�เป1นล3าด�บัข�0นติอน ให� 0 คู่ะแนน
3.2 คู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ล ข�อมื�ลท�2น3าเสนอมื�คู่วีามืถื�กติ�อง ให� 2
คู่ะแนน ข�อมื�ลท�2น3าเสนอมื�คู่วีามืเป1นไปได� ให� 1
คู่ะแนน ข�อมื�ลท�2น3าเสนอไมื�ถื�กติ�อง ให� 0 คู่ะแนน
3.3 การูแปลคู่วีามืหมืายข�อมื�ลและสรู"ปผลการูทดลอง แปลคู่วีามืหมืายข�อมื�ลได�ถื�กติ�อง ให�
1 คู่ะแนน แปลคู่วีามืหมืายข�อมื�ลไมื�ถื�กติ�อง ให�
0 คู่ะแนน สรู"ปผลข�อมื�ลได�สอดคู่ล�องก�บัจั"ดปรูะสงคู่!การูทดลอง ให�
1 คู่ะแนน สรู"ปผลการูทดลองไมื�สอดคู่ล�องก�บัจั"ดปรูะสงคู่!การูทดลอง
ให� 0 คู่ะแนน
445
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�นแยกติามืองคู่)ปีรูะกอบัรูะด�บั
คู่'ณภาพื้รูายการูปีรูะเมื�น
1. การูวิางแผนวิ�ธ�ด.าเน�นการูที่ดลอง4 วีางแผนการูทดลองและออกแบับัการูทดลองได�ถื�กติ�อง
เหมืาะสมืก�บัเวีลา สามืารูถื เล�อกใช�เคู่รู�2องมื�อและวี�สด"อ"ปกรูณี!ในการูทดลองได�ถื�กติ�อง เหมืาะสมื และคู่รูบัถื�วีน
3 วีางแผนการูทดลองและออกแบับัการูทดลองได�ถื�กติ�องและเหมืาะสมืก�บัเวีลา แติ� การูเล�อกใช�เคู่รู�2องและวี�สด"อ"ปกรูณี!ย�งไมื�เหมืาะสมืหรู�อไมื�คู่รูบัถื�วีน
2 วีางแผนการูทดลองและออกแบับัการูทดลองได�ไมื�ถื�กติ�องและไมื�เหมืาะสมืก�บัเวีลา ติ�องได�คู่วีามืช�วียเหล�อในการูเล�อกใช�เคู่รู�2องมื�อและวี�สด"อ"ปกรูณี!
1 ไมื�สามืารูถืวีางแผนและออกแบับัการูทดลองได�เอง ติ�องได�รู�บัคู่วีามืช�วียเหล�ออย�าง มืากในการูวีางแผนการูทดลองการูออกแบับัการูทดลอง การูเล�อกใช�เคู่รู�2องมื�อและ วี�สด"อ"ปกรูณี!2. การูปีฏิ�บั�ติ�การูที่ดลอง
4 ด3าเน�นการูทดลองเป1นข�0นติอนและใช�เคู่รู�2องมื�อวี�สด"อ"ปกรูณี!ติ�าง ๆ ได�อย�างถื�กติ�อง
3 ด3าเน�นการูทดลองได�เอง แติ�ติ�องการูคู่3าแนะน3าการูใช�อ"ปกรูณี!เป1นบัางคู่รู�0ง
2 ติ�องได�รู�บัคู่วีามืช�วียเหล�อเป1นบัางคู่รู�0งในการูด3าเน�นการูทดลองและการูใช�อ"ปกรูณี!
446
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1 ติ�องได�รู�บัคู่วีามืช�วียเหล�อติลอดเวีลาในการูด3าเน�นการูทดลองและการูใช�วี�สด"อ"ปกรูณี!3. คู่วิามืคู่ล�องแคู่ล�วิในการูที่.าการูที่ดลอง
4 ด3าเน�นการูทดลองและใช�อ"ปกรูณี!ท3าการูทดลองได�เหมืาะสมื มื�คู่วีามืปลอดภ�ย และ ท3าได�เสรูAจัท�นเวีลา
3 ท3าการูทดลองและใช�อ"ปกรูณี!ได�ท�นเวีลาท�2ก3าหนด แติ�ย�งติ�องการูคู่3าแนะน3าการูใช� อ"ปกรูณี!บั�างเป1นคู่รู�0งคู่รูาวี
2 ท3าการูทดลองไมื�ท�นเวีลาท�2ก3าหนด แติ�ใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�อง และไมื�เก�ดคู่วีามื เส�ยหาย
1 ท3าการูทดลองไมื�ท�นเวีลาท�2ก3าหนดและท3าอ"ปกรูณี!เคู่รู�2องใช�บัางช�0นช3ารู"ดเส�ยหาย
รูะด�บัคู่'ณภาพื้ รูายการูปีรูะเมื�น4. การูน.าเสนอ (บั�นที่!กผลการูที่ดลองและเข�ยนรูายงานการูที่ดลอง)
4 บั�นท4กผลการูทดลองและสรู"ปผลการูทดลองถื�กติ�อง รู�ดก"มื เข�ยนรูายงานการู ทดลองได�อย�างสมืบั�รูณี!เป1นข�0นติอนท�2ช�ดเจัน
3 บั�นท4กผลการูทดลองและสรู"ปผลการูทดลองได�เอง เข�ยนรูายงานการูทดลอง ย�งไมื�เป1นข�0นติอนท�2สมืบั�รูณี!
2 ติ�องได�รู�บัคู่3าแนะน3าเป1นบัางคู่รู�0งในการูบั�นท4กผลการูทดลอง การูสรู"ปผลการู ทดลอง รูวีมืท�0งการูเข�ยนรูายงานการูทดลอง
1 ติ�องได�รู�บัคู่วีามืช�วียเหล�ออย�างมืากในการูบั�นท4กผลการูทดลอง การูสรู"ปผล
447
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูทดลอง รูวีมืท�0งการูเข�ยนรูายงานการูทดลอง
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�นผลการูปีฏิ�บั�ติ�การูที่ดลองแบับัภาพื้รูวิมืรูะด�บัคู่'ณภาพื้ รูายการูปีรูะเมื�น
4 วีางแผนวี�ธิ์�การูทดลองและปฏิ�บั�ติ�การูทดลองได�คู่ล�องแคู่ล�วี ใช�อ"ปกรูณี!ได�เหมืาะสมืถื�กติ�อง ผลการูทดลองท�2ได�ถื�กติ�องสมืบั�รูณี!
3 วีางแผนวี�ธิ์�การูทดลองและปฏิ�บั�ติ�การูทดลองได�คู่ล�องแคู่ล�วี ใช�อ"ปกรูณี!ได�เหมืาะสมืถื�กติ�อง ผลการูทดลองท�2ได�ถื�กติ�องแติ�ย�งไมื�คู่รูบัถื�วีน
2 วีางแผนวี�ธิ์�การูทดลองและปฏิ�บั�ติ�การูทดลองได�บั�าง แติ�ไมื�คู่ล�องแคู่ล�วี ติ�องการูคู่วีามืช�วียเหล�อแนะน3าการูใช�อ"ปกรูณี!ให�ถื�กติ�องและปลอดภ�ย
1 ไมื�สามืารูถืวีางแผนวี�ธิ์�การูทดลองและปฏิ�บั�ติ�การูทดลองได�เอง
การูส�บัคู่�นข�อมื�ล (Search) เป1นการูหาข�อมื�ลหรู�อข�อสนเทศท�2มื�ผ��รูวีบัรูวีมืไวี�แล�วีจัากแหล�งติ�าง ๆ เช�น ห�องสมื"ด เคู่รู�อข�ายอ�นเทอรู!เนAติ ภ�มื�ปDญญาท�องถื�2น
ติ�วิอย�างแบับัปีรูะเมื�นรูายงานการูส�บัคู่�นข�อมื�ล
เรู�&อง...............................................................................................กล'�มืที่�&...........
ภาคู่เรู�ยนที่�&.......................ชั้��น...................................................
ท�2 ช�2อสก"ล รูายการูปรูะเมื�น สรู"ป
448
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รูวีมืจั3านวีนรูายการูท�2
ผ�านเกณีฑ์!ข� 0นติ32าเน
�0อหาคู่
รูบัถื�วี
นติรูง
ติามืป
รูะเด
Aน
คู่วีามื
ถื�กติ�อ
งของ
เน�0อห
าสารู
ะ
ภาษ์า
ถื�กติ�อ
งเหมื
าะสมื
คู่�นคู่วี
�าจัาก
แหล�ง
เรู�ยน
รู��ท�2หล
ากหล
าย
รู�ปแบั
บัการู
น3าเส
นอน�า
สนใจั
ปรูะเมื
�นปรู�บั
ปรู"งแ
ละแส
ดงคู่วี
ามืรู��ส
4กติ�อ
ช�0นงา
น
ผ�านไมื�
ผ�าน
12345
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�น1. เน��อหาสารูะคู่รูบัถ�วินติรูงติามืปีรูะเดFน 4 หมืายถื4ง มื�เน�0อหาสารูะคู่รูบัถื�วีนติามืปรูะเดAนท�2ก3าหนดท�0งหมืด 3 หมืายถื4ง มื�เน�0อหาสารูะคู่�อนข�างคู่รูบัถื�วีนติามืปรูะเดAนท�2ก3าหนดท�0งหมืด 2 หมืายถื4ง มื�เน�0อหาสารูะไมื�คู่รูบัถื�วีนติามืปรูะเดAนแติ�ภาพรูวีมืของสารูะท�0งหมืดอย��ในเกณีฑ์!พอใช� 1 หมืายถื4ง มื�เน�0อหาสารูะไมื�คู่รูบัถื�วีน ภาพรูวีมืของสารูะท�0งหมืดอย��ในเกณีฑ์!ติ�องปรู�บัปรู"ง2. คู่วิามืถ�กติ�องของเน��อหาสารูะ 4 หมืายถื4ง เน�0อหาสารูะท�0งหมืดถื�กติ�องติามืข�อเทAจัจัรู�งและหล�กวี�ชา 3 หมืายถื4ง เน�0อหาสารูะเก�อบัท�0งหมืดถื�กติ�องติามืข�อเทAจัจัรู�งและหล�กวี�ชา 2 หมืายถื4ง เน�0อหาสารูะบัางส�วีนถื�กติ�องติามืข�อเทAจัจัรู�งและหล�กวี�ชาติ�องแก�ไขบัางส�วีน 1 หมืายถื4ง เน�0อหาสารูะส�วีนใหญ�ไมื�ถื�กติ�องติามืข�อเทAจัจัรู�ง และหล�กวี�ชาติ�องแก�ไขเป1นส�วีนใหญ�
449
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
3. ภาษาถ�กติ�องเหมืาะสมื 4 หมืายถื4ง สะกด การู�นติ!ถื�กติ�อง ถื�อยคู่3าส3านวีนเหมืาะสมืด�มืาก ล3าด�บัคู่วีามืได�ช�ดเจัน เข�าใจัง�าย 3 หมืายถื4ง สะกด การู�นติ!ถื�กติ�องเป1นส�วีนใหญ� ถื�อยคู่3าส3านวีนเหมืาะสมืด� ล3าด�บัคู่วีามืได�ด�พอใช� 2 หมืายถื4ง สะกด การู�นติ!มื�ผ�ดอย��บั�าง ถื�อยคู่3าส3านวีนเหมืาะสมืพอใช� ล3าด�บัคู่วีามืพอเข�าใจั 1 หมืายถื4ง สะกด การู�นติ!ผ�ดมืาก ถื�อยคู่3าส3านวีนไมื�เหมืาะสมื ส3าด�บัคู่วีามืได�ไมื�ช�ดเจัน4. คู่�นคู่วิ�าจัากแหล�งเรู�ยนรู��ที่�&หลากหลาย 4 หมืายถื4ง คู่�นคู่วี�าจัากแหล�งเรู�ยนรู� �ท�2หลากหลายติ�0งแติ� 4 แหล�งข40นไป 3 หมืายถื4ง คู่�นคู่วี�าจัากแหล�งเรู�ยนรู� �ท�2หลากหลายติ�0งแติ� 3 แหล�งข40นไป 2 หมืายถื4ง คู่�นคู่วี�าจัากแหล�งเรู�ยนรู� � 2 แหล�ง 1 หมืายถื4ง ใช�คู่วีามืรู� �เพ�ยงแหล�งเรู�ยนรู� �เด�ยวี5. รู�ปีแบับัการูน.าเสนอน�าสนใจั 4 หมืายถื4ง รู�ปแบับัการูน3าเสนองานแปลกใหมื� น�าสนใจัด� ล3าด�บัเรู�2องรูาวีได�ด�มืาก 3 หมืายถื4ง รู�ปแบับัการูน3าเสนองานน�าสนใจั ล3าด�บัเรู�2องรูาวีได�ด� 2 หมืายถื4ง รู�ปแบับัการูน3าเสนองานน�าสนใจัพอใช� ล3าด�บัเรู�2องรูาวีได�พอใช� 1 หมืายถื4ง รู�ปแบับัการูน3าเสนอผลงานไมื�น�าสนใจั ล3าด�บัเรู�2องรูาวีได�ไมื�ด�6. ปีรูะเมื�นปีรู�บัปีรู'งและแสดงคู่วิามืรู��ส!กติ�อชั้��นงาน 4 หมืายถื4ง วี�เคู่รูาะห!ข�อเด�น ข�อด�อยของงานได�ช�ดเจัน ปรู�บัปรู"งพ�ฒนางานได�เหมืาะสมื และแสดง
คู่วีามืรู� �ส4กติ�องานท�0งกรูะบัวีนการูท3างานและผลงานได�อย�างช�ดเจัน
3 หมืายถื4ง วี�เคู่รูาะห!ข�อเด�น ข�อด�อยของงานได�บัางส�วีน ปรู�บัปรู"งพ�ฒนางานได�บั�าง แสดงคู่วีามืรู� �ส4ก
ติ�องานได�แติ�ไมื�คู่รูบัถื�วีน
450
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2 หมืายถื4ง วี�เคู่รูาะห!ข�อเด�น ข�อด�อยของงานได�เลAกน�อย ปรู�บัปรู"งพ�ฒนางานด�วียตินเองไมื�ได�ติ�อง
ได�รู�บัคู่3าแนะน3าจัากผ��อ�2น แสดงคู่วีามืรู� �ส4กติ�องานได�แติ�ไมื�คู่รูบัถื�วีน
1 หมืายถื4ง วี�เคู่รูาะห!ข�อเด�น ข�อด�อยของงานไมื�ได� ไมื�ปรู�บัปรู"งพ�ฒนางาน แสดงคู่วีามืรู� �ส4กติ�องานได�
เลAกน�อยหรู�อไมื�แสดงคู่วีามืรู� �ส4กติ�องานเกณฑ์)การูปีรูะเมื�นผลการูเรู�ยน
น�กเรู�ยนติ�องมื�พฤติ�กรูรูมืในแติ�ละรูายการูอย�างน�อยรูะด�บั 2 ข40นไป
จั3านวีน 4 ใน 5 รูายการู
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�นผลการูบั�นที่!กผลงานรูายการูปีรูะเมื�น รูะด�บั
คู่'ณภาพื้ บั�นท4กผลงานได�ถื�กติ�องติามืจั"ดปรูะสงคู่! เข�ยนบั�นท4กได�ช�ดเจัน แนวีคู่�ดหล�ก ถื�กติ�อง มื�ปรูะเดAนส3าคู่�ญคู่รูบัถื�วีน ใช�ภาษ์าได�อย�างเหมืาะสมื ศ�พท!วี�ทยาศาสติรู!ถื�กติ�อง
4
บั�นท4กผลงานได�ติรูงติามืจั"ดปรูะสงคู่! เข�ยนบั�นท4กท�2มื�บัางส�วีนย�งไมื�ช�ดเจัน แนวีคู่�ดหล�กถื�กติ�อง มื�ปรูะเดAนส3าคู่�ญคู่รูบัถื�วีน ใช�ภาษ์า ศ�พท!วี�ทยาศาสติรู!ไมื�ถื�กติ�องในบัางส�วีน
3
บั�นท4กผลงานย4ดติามืจั"ดปรูะสงคู่! เข�ยนบั�นท4กไมื�ช�ดเจัน แนวีคู่�ดหล�กบัางส�วีนไมื� ถื�กติ�อง ส�วีนท�2เป1นปรูะเดAนส3าคู่�ญมื�ไมื�คู่รูบัถื�วีน ใช�ภาษ์า ศ�พท!วี�ทยาศาสติรู!ไมื�ถื�กติ�องในบัางส�วีน
2
บั�นท4กผลงานไมื�สอดคู่ล�องก�บัจั"ดปรูะสงคู่! เข�ยนบั�นท4กไมื�ช�ดเจัน และแนวีคู่�ด หล�กส�วีนใหญ�ไมื�ถื�กติ�อง
1
451
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ใช�ภาษ์า ศ�พท!วี�ทยาศาสติรู!ไมื�ถื�กติ�องโคู่รูงงานวิ�ที่ยาศึาสติรู) (Scientific Project) เป1นก�จักรูรูมื
การูเรู�ยนรู� �ท�2มื�การูส�บัเสาะหาคู่วีามืรู� � การูปฏิ�บั�ติ�จัรู�ง และการูสรู�างคู่วีามืรู� �ด�วียตินเอง โดยผ��ท3าโคู่รูงงานมื�อ�สรูะในการูน3าคู่วีามืรู� � คู่วีามืสามืารูถื ปรูะสบัการูณี!เด�มื และกรูะบัวีนการูทางวี�ทยาศาสติรู!มืาใช�ในการูแก�ปDญหา โคู่รูงงานวี�ทยาศาสติรู!จั3าแนกเป1น 4 ปรูะเภท คู่�อ โคู่รูงงานปรูะเภทส3ารูวีจั โคู่รูงงานปรูะเภททดลอง โคู่รูงงานปรูะเภทส�2งปรูะด�ษ์ฐ! และโคู่รูงงานปรูะเภททฤษ์ฎ�
การูปรูะเมื�นโคู่รูงงานวี�ทยาศาสติรู!ได�ก3าหนดเป@าหมืายและจั"ดปรูะสงคู่!ของการูปรูะเมื�นไวี� ด�งน�0
เปี5าหมืายการูเรู�ยนรู�� จั'ดปีรูะสงคู่)การูเรู�ยนรู��1. คู่วีามืรู� �คู่วีามืคู่�ด 1.1 มื�คู่วีามืเข�าใจัหล�กการู แนวีคู่�ดหล�กทาง
วี�ทยาศาสติรู!1.2 ใช�ศ�พท!เฉพาะทางวี�ทยาศาสติรู!ได�ถื�กติ�อง1.3 มื�คู่วีามืรู� �เก�ดข40นใหมื�และสรู�างคู่วีามืรู� �ด�วียตินเอง
ฯลฯ2. กรูะบัวีนการูเรู�ยนรู� �ท�2เก�ดจัาก การูท3าโคู่รูงงาน2.1 โคู่รูงงานปรูะเภทส3ารูวีจัและ โคู่รูงงานปรูะเภททดลอง
1) สามืารูถืก3าหนดปDญหาและสมืมื"ติ�ฐานท�2สอดคู่ล�องก�น2) สามืารูถืออกแบับัการูส3ารูวีจัหรู�อทดลอง การูเกAบัรูวีบัรูวีมืข�อมื�ลและการูคู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรู3) สามืารูถืจั�ดกรูะท3าและน3าเสนอข�อมื�ลท�2เข�าใจัง�าย4) สามืารูถืแปลผลสอดคู่ล�องก�บัข�อมื�ลท�2รูวีบัรูวีมืได�5) สามืารูถืบั�นท4กการูท3างานอย�างมื�เหติ"ผล
ฯลฯ2.2 โคู่รูงงานปรูะเภทส�2งปรูะด�ษ์ฐ!
1) สามืารูถืเล�อกวี�สด"ท�2น3ามืาใช�ปรูะด�ษ์ฐ!2) สามืารูถืออกแบับัติรูงติามืวี�ติถื"ปรูะสงคู่!
452
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
การูใช�ปรูะโยชน! คู่วีามืคู่งทน คู่วีามืปรูะณี�ติ และน�าสนใจั
ฯลฯ2.3 โคู่รูงงานปรูะเภททฤษ์ฎ�
1) สามืารูถืเสนอแนวีคู่�ดท�2มื�เหติ"ผล2) สามืารูถือธิ์�บัายและสรู"ปแนวีคู่�ดหล�กบันพ�0นฐานของข�อติกลงเบั�0องติ�น
ฯลฯ3. คู่วีามืคู่�ดรู�เรู�2มืสรู�างสรูรูคู่!
3.1 มื�คู่วีามืแปลกใหมื� ก�อให�เก�ดปรูะโยชน!3.2 มื�คู่วีามืแปลกใหมื�ในการูออกแบับั
ฯลฯ4. การูเข�ยนรูายงานหรู�อการูแสดง ผลงาน
4.1 คู่วีามืถื�กติ�องของข�อมื�ล ศ�พท!วี�ทยาศาสติรู! การูเรู�ยบัเรู�ยงข�อคู่วีามืและรู�ปแบับัการูน3าเสนอติารูาง แผนภ�มื� กรูาฟ้ รู�ปภาพ4.2 ส�2อสารูส�2งท�2เรู�ยนรู� �ได�อย�างช�ดเจัน เหมืาะสมื น�าสนใจั
ฯลฯ
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�นโคู่รูงงานวิ�ที่ยาศึาสติรู)โดยภาพื้รูวิมืรูะด�บั
คู่'ณภาพื้รูายการูปีรูะเมื�น
4 มื�การูแสดงออกถื4งคู่วีามืเข�าใจัปDญหา การูวีางแผนวี�ธิ์�การูท3าโคู่รูงงาน โดยออกแบับัหรู�อคู่�ดคู่�นข40นเอง ลงมื�อปฏิ�บั�ติ�จันท3าโคู่รูงงานได�เสรูAจัและปรูะสบัคู่วีามืส3าเรูAจั เข�ยนรูายงานเป1นล3าด�บัได�ช�ดเจันและคู่รูบัถื�วีน
3 มื�หล�กฐาน รู�องรูอยท�2แสดงถื4งคู่วีามืเข�าใจัปDญหา การูวีางแผนวี�ธิ์�การูท3าโคู่รูงงานได�ถื�กติ�อง ลงมื�อปฏิ�บั�ติ�จันเสรูAจัและปรูะสบัคู่วีามืส3าเรูAจั และเข�ยนรูายงานได�ช�ดเจัน
2 มื�หล�กฐาน รู�องรูอยท�2แสดงถื4งคู่วีามืเข�าใจัปDญหา การูวีางแผนวี�ธิ์�การูท3าโคู่รูงงานถื�กติ�องบัางส�วีน ลงมื�อปฏิ�บั�ติ�
453
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ปรูะสบัคู่วีามืส3าเรูAจับัางส�วีน และเข�ยนรูายงานย�งไมื�ช�ดเจัน1 ใช�เวีลานานมืากในการูท3าคู่วีามืเข�าใจัปDญหา ติ�องอาศ�ยการู
แนะน3าเก�2ยวีก�บัการูวีางแผนวี�ธิ์�การูท3าโคู่รูงงาน มื�คู่วีามืยากล3าบัากในการูลงมื�อปฏิ�บั�ติ�และเข�ยนรูายงานท�2ส�บัสนไมื�ช�ดเจัน
แบับับั�นที่!กผลการูปีรูะเมื�นโคู่รูงงานวิ�ที่ยาศึาสติรู)
รูายการูปีรูะเมื�นคู่ะแนนที่�&
ได� หมืายเหติ'4 3 2 1
1. การูก3าหนดปDญหาและการูติ�0งสมืมื"ติ�ฐาน2. ข�อมื�ลหรู�อข�อเทAจัจัรู�งปรูะกอบัการูท3าโคู่รูงงาน3. การูออกแบับัการูทดลอง4. อ"ปกรูณี!และเคู่รู�2องมื�อในการูทดลอง5. การูด3าเน�นการูทดลอง6. การูบั�นท4กข�อมื�ล7. การูจั�ดกรูะท3าข�อมื�ล8. การูแปลคู่วีามืหมืายข�อมื�ลและการูสรู"ปผลของข�อมื�ล9. คู่วีามืคู่�ดรู�เรู�2มืสรู�างสรูรูคู่!10. การูเข�ยนรูายงานหรู�อการูแสดงผลงาน
รูวิมื
หมืายเหติ' การูปรูะเมื�นโคู่รูงงานวี�ทยาศาสติรู!ท3าได�โดยการูส�งเกติ การูส�มืภาษ์ณี! และการูบั�นท4กการู
ปฏิ�บั�ติ�งานหรู�อบั�นท4กพฤติ�กรูรูมืของผ��เรู�ยนเป1นรูายบั"คู่คู่ลและเป1นรูายกล"�มือย�างติ�อเน�2องและ
ผ��ปรูะเมื�นหลายคู่น รูวีมืท�0งการูปรูะเมื�นตินเองของผ��เรู�ยน
454
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�นโคู่รูงงานวิ�ที่ยาศึาสติรู)โดยพื้�จัารูณาองคู่)ปีรูะกอบัย�อย โคู่รูงงานปีรูะเภที่ที่ดลองรูะด�บั
คู่'ณภาพื้รูายการูปีรูะเมื�น
1. การูก.าหนดปี7ญหาและการูติ��งสมืมื'ติ�ฐาน4 สมืมื"ติ�ฐานสอดคู่ล�องก�บัปDญหาและแสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�าง
เหติ"และผลอย�างช�ดเจัน3 สมืมื"ติ�ฐานสอดคู่ล�องก�บัปDญหาและแสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!รูะหวี�าง
เหติ"และผลแติ�ย�งไมื�ช�ดเจัน2 สมืมื"ติ�ฐานสอดคู่ล�องก�บัปDญหา แติ�ไมื�แสดงคู่วีามืส�มืพ�นธิ์!
รูะหวี�างเหติ"และผล1 สมืมื"ติ�ฐานไมื�สอดคู่ล�องก�บัปDญหา
2. ข�อมื�ลหรู�อข�อเที่Fจัจัรู�งปีรูะกอบัการูที่.าโคู่รูงงาน4 มื�การูศ4กษ์าคู่�นหาข�อมื�ลหรู�อข�อเทAจัจัรู�งท�2เก�2ยวีข�องก�บัปDญหา
อย�างช�ดเจันคู่รูอบัคู่ล"มื3 มื�การูศ4กษ์าคู่�นหาข�อมื�ลหรู�อข�อเทAจัจัรู�งท�2เก�2ยวีข�องก�บัปDญหา
แติ�ย�งไมื�คู่รูอบัคู่ล"มื2 มื�การูศ4กษ์าคู่�นหาข�อมื�ลหรู�อข�อเทAจัจัรู�งท�2เก�2ยวีข�องก�บัปDญหา
เพ�ยงบัางส�วีน1 มื�การูศ4กษ์าหาข�อมื�ลหรู�อข�อเทAจัจัรู�งท�2ไมื�เก�2ยวีข�องก�บัปDญหา
3. การูออกแบับัการูที่ดลอง4 สอดคู่ล�องก�บัสมืมื"ติ�ฐาน คู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรูได�ถื�กติ�องสมืบั�รูณี!
และมื�แนวีทางการูเกAบัรูวีบัรูวีมืข�อมื�ล3 สอดคู่ล�องก�บัสมืมื"ติ�ฐานและคู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรูได�คู่รูบัถื�วีน
สมืบั�รูณี!2 สอดคู่ล�องก�บัสมืมื"ติ�ฐานและคู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรูได�บัางส�วีน
455
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
1 สอดคู่ล�องก�บัสมืมื"ติ�ฐานแติ�ไมื�มื�การูคู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรู4. อ'ปีกรูณ)และเคู่รู�&องมื�อในการูที่ดลอง
4 เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�องและเหมืาะสมื3 เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�องเป1นส�วีนใหญ�2 เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ได�ถื�กติ�องเป1นบัางส�วีน1 เล�อกใช�อ"ปกรูณี!ไมื�เหมืาะสมื
5. การูด.าเน�นการูที่ดลอง4 ด3าเน�นการูทดลองได�ถื�กติ�องคู่รูบัสมืบั�รูณี!3 ด3าเน�นการูทดลองได�ถื�กติ�องเป1นส�วีนใหญ�2 ด3าเน�นการูทดลองได�ถื�กติ�องเป1นบัางส�วีน1 ด3าเน�นการูทดลองไมื�เหมืาะสมื
6. การูบั�นที่!กข�อมื�ล4 บั�นท4กข�อมื�ลติรูงจั"ดปรูะสงคู่!ท�2ติ�องการูศ4กษ์าถื�กติ�องและคู่รูบั
สมืบั�รูณี!3 บั�นท4กข�อมื�ลติรูงจั"ดปรูะสงคู่!ท�2ติ�องการูศ4กษ์าและถื�กติ�อง2 บั�นท4กข�อมื�ลติรูงจั"ดปรูะสงคู่!ท�2ติ�องการูศ4กษ์า1 บั�นท4กข�อมื�ลไมื�ติรูงจั"ดปรูะสงคู่!ท�2ติ�องการูศ4กษ์า
รูะด�บัคู่'ณภาพื้
รูายการูปีรูะเมื�น
7. การูจั�ดกรูะที่.าข�อมื�ล4 มื�การูจั�ดกรูะท3าข�อมื�ลถื�กติ�อง ช�ดเจัน ละเอ�ยด และคู่รูบั
สมืบั�รูณี!3 มื�การูจั�ดกรูะท3าข�อมื�ลถื�กติ�อง ช�ดเจัน แติ�ย�งไมื�คู่รูบัสมืบั�รูณี!2 มื�การูจั�ดกรูะท3าข�อมื�ลถื�กติ�อง แติ�ไมื�ช�ดเจันเพ�ยงพอ1 มื�การูจั�ดกรูะท3าข�อมื�ลไมื�ถื�กติ�องเป1นส�วีนมืาก
456
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
8. การูแปีลคู่วิามืหมืายข�อมื�ลและการูสรู'ปีผลของข�อมื�ล4 แปลคู่วีามืหมืายถื�กติ�องและสรู"ปผลสอดคู่ล�องก�บัข�อมื�ล3 แปลคู่วีามืหมืายถื�กติ�อง แติ�สรู"ปผลไมื�สอดคู่ล�องก�บัข�อมื�ลบัาง
ส�วีน2 แปลคู่วีามืหมืายถื�กติ�องเป1นส�วีนใหญ� แติ�สรู"ปผลไมื�สอดคู่ล�อง
ก�บัข�อมื�ล1 แปลคู่วีามืหมืายไมื�ถื�กติ�องบัางส�วีน และไมื�สรู"ปผล
9. คู่วิามืคู่�ดรู�เรู�&มืสรู�างสรูรูคู่)4 โคู่รูงงานแสดงให�เหAนถื4งคู่วีามืคู่�ดรู�เรู�2มืสรู�างสรูรูคู่!และสามืารูถื
น3าไปปรูะย"กติ!ใช�ได�3 โคู่รูงงานแสดงให�เหAนถื4งคู่วีามืคู่�ดรู�เรู�2มืสรู�างสรูรูคู่!2 โคู่รูงงานบัางส�วีนมื�คู่วีามืแปลกใหมื�จัากโคู่รูงงานท�2มื�ผ��ท3าแล�วี1 โคู่รูงงานคู่ล�ายคู่ล4งก�บัส�2งท�2เคู่ยท3าแล�วี
10. การูเข�ยนรูายงานหรู�อการูแสดงผลงาน4 มื�การูน3าเสนอเป1นข�0นติอนสมืบั�รูณี!และช�ดเจัน3 มื�การูน3าเสนอเป1นข�0นติอนแติ�ย�งไมื�ช�ดเจัน2 มื�การูน3าเสนอบัางส�วีนเป1นข�0นติอนแติ�ย�งไมื�ช�ดเจัน1 มื�การูน3าเสนอไมื�ช�ดเจัน ไมื�เป1นข�0นติอน
ติ�วิอย�างแบับัปีรูะเมื�นโคู่รูงงาน (ที่�&วิไปี)
ชั้�&อโคู่รูงงาน...............................................................................กล'�มืที่�&...........
ภาคู่เรู�ยนที่�&.......................ชั้��น...................................................
เลข ชั้�&อสก'ล รูายการูปีรูะเมื�น รูวิมื สรู'ปี
457
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ที่�&
จั.านวิน
รูายการูที่�&ผ�านเกณฑ์)ข��นติ.&าก.า
หนดปี
รูะเด
Fนปี7ญ
หาชั้�ด
เจัน
วิางแ
ผนก.า
หนดข
� �นติอน
การู
แก�ปี7ญ
หาได
�เหมืา
ะสมื
ลงมื�อ
ปีฏิ�บั�ติ
�ติามืแ
ผน
สามืา
รูถน.า
ไปีใชั้
�แก�ปี7ญ
หาใน
ชั้�วิ�ติปี
รูะจั.า
วิ�นเข
� ยนรูา
ยงาน
น.าเส
นอ
ผ�าน
ไมื�ผ�าน
12345
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�น1. ก.าหนดปีรูะเดFนปี7ญหาชั้�ดเจัน 4 หมืายถื4ง ก3าหนดปรูะเดAนปDญหาได�ด�วียตินเอง ปDญหาท�2ก3าหนดมื�คู่วีามืเฉพาะเจัาะจังช�ดเจันด� มืาก 3 หมืายถื4ง ก3าหนดปรูะเดAนปDญหาได�ด�วียตินเอง ปDญหาท�2ก3าหนดมื�คู่วีามืเฉพาะเจัาะจังช�ดเจันด� 2 หมืายถื4ง ก3าหนดปรูะเดAนปDญหาได�ด�วียตินเองเป1นบัางส�วีน ปDญหาท�2ก3าหนดมื�คู่วีามื เฉพาะเจัาะจังช�ดเจันพอใช� 1 หมืายถื4ง ก3าหนดปรูะเดAนปDญหาด�วียตินเองไมื�ได�2. วิางแผนก.าหนดข��นติอนการูแก�ปี7ญหาได�เหมืาะสมื 4 หมืายถื4ง ออกแบับัวี�ธิ์�การู ข�0นติอนการูแก�ปDญหา รูะบั"คู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรูได�ถื�กติ�องเหมืาะสมื 3 หมืายถื4ง ออกแบับัวี�ธิ์�การู ข�0นติอนการูแก�ปDญหา รูะบั"คู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรูได�คู่�อนข�างเหมืาะสมื
458
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
2 หมืายถื4ง ออกแบับัวี�ธิ์�การู ข�0นติอนการูแก�ปDญหา รูะบั"คู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรูได�เหมืาะสมืพอใช� 1 หมืายถื4ง ออกแบับัวี�ธิ์�การู ข�0นติอนการูแก�ปDญหา รูะบั"คู่วีบัคู่"มืติ�วีแปรูได�ไมื�เหมืาะสมื3. ลงมื�อปีฏิ�บั�ติ�ติามืแผน 4 หมืายถื4ง ลงมื�อแก�ปDญหาติามืข�0นติอนท�2ก3าหนดไวี�อย�างคู่รูบัถื�วีนจัรู�งจั�ง สามืารูถืคู่�นพบัคู่วีามืรู� � ข�อคู่�ด แนวีทางการูปฏิ�บั�ติ�ติามืปรูะเดAนปDญหาท�2ติ� 0งไวี�ด�วียตินเองท�0งหมืด 3 หมืายถื4ง ลงมื�อแก�ปDญหาติามืข�0นติอนท�2ก3าหนดไวี�อย�างคู่รูบัถื�วีนจัรู�งจั�ง สามืารูถืคู่�นพบัคู่วีามืรู� � ข�อคู่�ด แนวีทางการูปฏิ�บั�ติ�ติามืปรูะเดAนปDญหาท�2ติ� 0งไวี�ด�วียตินเองเป1นส�วีนใหญ� 2 หมืายถื4ง ลงมื�อปฏิ�บั�ติ�ติามืข�0นติอนท�2ก3าหนดบั�าง แติ�ไมื�คู่รูบัถื�วีน
สามืารูถืคู่�นพบัคู่วีามืรู� � ข�อคู่�ด แนวีทางการูปฏิ�บั�ติ�ติามืปรูะเดAนปDญหาท�2ติ� 0งไวี�ด�วียตินเองเป1นบัางส�วีน 1 หมืายถื4ง ลงมื�อปฏิ�บั�ติ�ติามืข�0นติอนท�2ก3าหนดได�น�อยมืาก ไมื�สามืารูถืคู่�นพบัคู่วีามืรู� � ข�อคู่�ด
แนวีทางการูปฏิ�บั�ติ�ติามืปรูะเดAนปDญหาท�2ติ� 0งไวี�4. สามืารูถน.าไปีใชั้�แก�ปี7ญหาในชั้�วิ�ติปีรูะจั.าวิ�น 4 หมืายถื4ง น3าข�อคู่�นพบั วี�ธิ์�ปฏิ�บั�ติ�ไปใช�แก�ปDญหาในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได�คู่รูบัถื�วีน ถื�กติ�องและ ติ�อเน�2อง 3 หมืายถื4ง น3าข�อคู่�นพบั วี�ธิ์�ปฏิ�บั�ติ�ไปใช�แก�ปDญหาในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได�คู่รูบัถื�วีน ถื�กติ�องแติ�ขาด คู่วีามืติ�อเน�2อง 2 หมืายถื4ง น3าข�อคู่�นพบั วี�ธิ์�ปฏิ�บั�ติ�ไปใช�แก�ปDญหาในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได�เป1นบัางส�วีน และติ�อง
459
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
กรูะติ"�นเติ�อนให�ปฏิ�บั�ติ�อย�างติ�อเน�2อง 1 หมืายถื4ง น3าข�อคู่�นพบั วี�ธิ์�ปฏิ�บั�ติ�ไปใช�แก�ปDญหาในช�วี�ติปรูะจั3าวี�นได�น�อยมืาก หรู�อไมื�น3าไปใช� เลย5. เข�ยนรูายงานน.าเสนอ 4 หมืายถื4ง บั�นท4กผลการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าและน3าเสนอข�อมื�ลได�ถื�กติ�องช�ดเจัน แสดงให�เหAนถื4ง ข�0นติอนการูวีางแผน การูลงมื�อแก�ปDญหาและข�อคู่�นพบัท�2ได�คู่รูบัถื�วีน 3 หมืายถื4ง บั�นท4กผลการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าและน3าเสนอข�อมื�ลได�ถื�กติ�องช�ดเจัน แสดงให�เหAนถื4ง ข�0นติอนการูวีางแผน การูลงมื�อแก�ปDญหา และข�อคู่�นพบัท�2ได�คู่�อนข�างคู่รูบัถื�วีน 2 หมืายถื4ง บั�นท4กผลการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าและน3าเสนอข�อมื�ลได�บั�าง แสดงให�เหAนถื4งข�0นติอนการู วีางแผน การูลงมื�อแก�ปDญหา และข�อคู่�นพบัท�2ได�เพ�ยงบัางส�วีน 1 หมืายถื4ง บั�นท4กผลการูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�าและน3าเสนอข�อมื�ลได�น�อยมืาก
เหAนข�0นติอนการูวีางแผน
การูลงมื�อแก�ปDญหา และข�อคู่�นพบัท�2ได�ไมื�ช�ดเจันเกณฑ์)การูติ�ดส�นผลการูเรู�ยน
น�กเรู�ยนติ�องมื�พฤติ�กรูรูมืในแติ�ละรูายการูอย�างน�อยรูะด�บั 2 ข40นไป
จั3านวีน 3 ใน 5 รูายการู
460
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แฟ้5มืสะสมืงาน (Portfolio) เป1นแหล�งรูวีบัรูวีมืผลงานของน�กเรู�ยนอย�างเป1นรูะบับั ท�2น3ามืาใช�ปรูะเมื�นสมืรูรูถืภาพของน�กเรู�ยน เพ�2อช�วียให�น�กเรู�ยน คู่รู� ผ��ปกคู่รูองหรู�อผ��ท�2เก�2ยวีข�องเก�ดคู่วีามืเข�าใจัและมืองเหAนอย�างเป1นรู�ปธิ์รูรูมืได�วี�า การูปฏิ�บั�ติ�งานและผลงานของน�กเรู�ยนมื�คู่"ณีภาพมืาติรูฐานอย��ในรูะด�บัใด
แฟ้@มืสะสมืผลงานเป1นเคู่รู�2องมื�อปรูะเมื�นผลติามืภาพจัรู�งท�2ให�โอกาสน�กเรู�ยนได�ใช�ผลงานจัากท�2ได�ปฏิ�บั�ติ�จัรู�งส�2อสารูให�ผ��อ�2นเข�าใจัถื4งคู่วีามืสามืารูถืท�2แท�จัรู�งของติน ซึ่42งผลงานท�2เกAบัสะสมืในแฟ้@มืสะสมืผลงานมื�หลายล�กษ์ณีะ เช�น การูเข�ยนรูายงาน บัทคู่วีามื การูศ4กษ์าคู่�นคู่วี�า ส�2งปรูะด�ษ์ฐ! การูท3าโคู่รูงงาน บั�นท4กการูบัรูรูยาย บั�นท4กการูทดลอง บั�นท4กการูอภ�ปรูาย บั�นท4กปรูะจั3าวี�น แบับัทดสอบัแบับับั�นที่!กคู่วิามืคู่�ดเหFนเก�&ยวิก�บัการูปีรูะเมื�นชั้��นงานในแฟ้5มืสะสมืผล
งานชั้�&อชั้��น
งาน.....................................................................................................วิ�นที่�& เด�อน ปี$...........หน�วิยการูเรู�ยนรู��
ที่�&.............เรู�&อง................................................................
461
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
รูายการูปีรูะเมื�น บั�นที่!กคู่วิามืคู่�ดเหFนของน�กเรู�ยน1. เหติ"ผลท�2เล�อกช�0นงานน�0ไวี�ในแฟ้@มืสะสมืผลงาน
.....................................................
........
.....................................................
........2. จั"ดเด�นและจั"ดด�อยของงานช�0นน�0มื�อะไรูบั�าง
.....................................................
........
.....................................................
........3. ถื�าจัะปรู�บัปรู"งงานช�0นน�0ให�ด�ข40นคู่วีรูปรู�บัปรู"งอย�างไรู
.....................................................
........
.....................................................
........
.....................................................
........4. งานช�0นน�0คู่วีรูได�คู่ะแนนเท�าใด
เพรูาะเหติ"ใด (ถื�าก3าหนดให�คู่ะแนนเติAมื 10 คู่ะแนน)
.....................................................
........
.....................................................
........
.....................................................
........
.....................................................
.........
ติ�วิอย�าง
คู่วิามืเหFนของคู่รู�หรู�อที่�&ปีรู!กษา............................................................................................................................................................................................
คู่วิามืเหFนของผ��ปีกคู่รูอง........................................................................................................................................................................................................................
ผลการูปีรูะเมื�นของคู่รู�หรู�อที่�&ปีรู!กษา.......................................................................................................................................................................................................................................
462
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
แบับัปีรูะเมื�นแฟ้5มืสะสมืผลงานเรู�&อง...............................................................................................กล'�
มืที่�&...........ภาคู่เรู�ยนที่�&.......................ชั้��น...................................................
รูายการูปีรูะเมื�น รูะด�บัคู่'ณภาพื้1 2 3 4
1. โคู่รูงสรู�างและองคู่!ปรูะกอบั2. แนวีคู่วีามืคู่�ดหล�ก3. การูปรูะเมื�นผล4. การูน3าเสนอ
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�น แยกติามืองคู่)ปีรูะกอบัย�อย 4 ด�าน
รูะด�บัคู่'ณภาพื้
รูายการูปีรูะเมื�น
1. โคู่รูงสรู�างและองคู่)ปีรูะกอบั4 ผลงานมื�องคู่!ปรูะกอบัท�2ส3าคู่�ญคู่รูบัถื�วีนและจั�ดเกAบัได�อย�างเป1น
รูะบับั3 ผลงานมื�องคู่!ปรูะกอบัท�2ส3าคู่�ญเก�อบัคู่รูบัถื�วีนและส�วีนใหญ�จั�ด
เกAบัอย�างเป1นรูะบับั2 ผลงานมื�องคู่!ปรูะกอบัท�2ส3าคู่�ญเป1นส�วีนน�อย แติ�บัางช�0นงานมื�
การูจั�ดเกAบัท�2เป1นรูะบับั1 ผลงานขาดองคู่!ปรูะกอบัท�2ส3าคู่�ญและการูจั�ดเกAบัไมื�มื�รูะบับั
2. แนวิคู่วิามืคู่�ดหล�ก4 ผลงานสะท�อนแนวีคู่วีามืคู่�ดหล�กของน�กเรู�ยนท�2ได�คู่วีามืรู� �ทาง
วี�ทยาศาสติรู! มื�หล�กฐานแสดงวี�ามื�การูน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ปรูะโยชน!ได�มืาก
3 ผลงานสะท�อนแนวีคู่วีามืคู่�ดหล�กของน�กเรู�ยนท�2ได�คู่วีามืรู� �ทาง
463
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
วี�ทยาศาสติรู! มื�หล�กฐานแสดงวี�าสามืารูถืน3าคู่วีามืรู� �ไปใช�ในสถืานการูณี!ติ�วีอย�างได�
2 ผลงานสะท�อนแนวีคู่วีามืคู่�ดหล�กของน�กเรู�ยนวี�าได�คู่วีามืรู� �ทางวี�ทยาศาสติรู!บั�าง มื�หล�กฐานแสดงถื4งคู่วีามืพยายามืท�2จัะน3าไปใช�ปรูะโยชน!
1 ผลงานจั�ดไมื�เป1นรูะบับั มื�หล�กฐานแสดงวี�ามื�คู่วีามืรู� �ทางวี�ทยาศาสติรู!น�อยมืาก3. การูปีรูะเมื�นผล
4 มื�การูปรูะเมื�นคู่วีามืสามืารูถืและปรูะส�ทธิ์�ภาพการูปฏิ�บั�ติ�งานและผลงาน รูวีมืท�0งมื�การูเสนอแนะโคู่รูงการูท�2เป1นไปได�ท�2จัะจั�ดท3าติ�อไปไวี�อย�างช�ดเจันหลายโคู่รูงการู
3 มื�การูปรูะเมื�นคู่วีามืสามืารูถืและปรูะส�ทธิ์�ภาพการูปฏิ�บั�ติ�งานและผลงาน รูวีมืท�0งการูเสนอแนะโคู่รูงการูท�2คู่วีรูจั�ดท3าติ�อไป
2 มื�การูปรูะเมื�นคู่วีามืสามืารูถืและปรูะส�ทธิ์�ภาพการูปฏิ�บั�ติ�งานและผลงานบั�าง รูวีมืท�0งมื�การูเสนอแนะโคู่รูงการูท�2จัะท3าติ�อไปแติ�ไมื�ช�ดเจัน
1 มื�การูปรูะเมื�นปรูะส�ทธิ์�ภาพการูปฏิ�บั�ติ�งานและผลงานน�อยมืากและไมื�มื�ข�อเสนอแนะใด ๆ
รูะด�บัคู่'ณภาพื้
รูายการูปีรูะเมื�น
4. การูน.าเสนอ4 เข�ยนบัทสรู"ปและรูายงานท�2มื�รูะบับัด� มื�ข� 0นติอน มื�ข�อมื�ลคู่รูบั
ถื�วีน มื�การูปรูะเมื�นผลคู่รูบัถื�วีน แสดงออกถื4งคู่วีามืคู่�ดรู�เรู�2มืสรู�างสรูรูคู่!
3 เข�ยนบัทสรู"ปและรูายงานแสดงให�เหAนวี�ามื�ข� 0นติอนการูจั�ดเกAบัผลงาน มื�การูปรูะเมื�นผลงานเป1นส�วีนมืาก
2 เข�ยนบัทสรู"ปและรูายงานแสดงให�เหAนวี�ามื�ข� 0นติอนการูจั�ดเกAบั
464
คู่��มื�อคู่รู� แผนการูจั�ดการูเรู�ยนรู� � สารูและสมืบั�ติ�ของสารู มื. 46
ผลงาน มื�การูปรูะเมื�นผลเป1นบัางส�วีน1 เข�ยนบัทสรู"ปและรูายงานแสดงให�เหAนวี�ามื�ข� 0นติอนการูจั�ดเกAบั
ผลงาน แติ�ไมื�มื�การูปรูะเมื�นผล
เกณฑ์)การูปีรูะเมื�นโดยภาพื้รูวิมืรูะด�บั
คู่'ณภาพื้รูายการูปีรูะเมื�น
4 ผลงานมื�รูายละเอ�ยดมืากเพ�ยงพอ ไมื�มื�ข�อผ�ดพลาดหรู�อแสดงถื4งคู่วีามืไมื�เข�าใจั มื�คู่วีามืเข�าใจัในเรู�2องท�2ศ4กษ์าโดยมื�การูบั�รูณีาการูหรู�อเช�2อมืโยงแนวีคู่วีามืคู่�ดหล�กติ�าง ๆ เข�าด�วียก�น
3 ผลงานมื�รูายละเอ�ยดมืากเพ�ยงพอและไมื�มื�ข�อผ�ดพลาดหรู�อแสดงถื4งคู่วีามืไมื�เข�าใจั แติ�ข�อมื�ลติ�าง ๆ เป1นล�กษ์ณีะของการูน3าเสนอท�2ไมื�ได�บั�รูณีาการูรูะหวี�างข�อมื�ลก�บัแนวีคู่วีามืคู่�ดหล�กของเรู�2องท�2ศ4กษ์า
2 ผลงานมื�รูายละเอ�ยดท�2บั�นท4กไวี� แติ�พบัวี�าบัางส�วีนมื�คู่วีามืผ�ดพลาดหรู�อไมื�ช�ดเจัน หรู�อแสดงถื4งคู่วีามืไมื�เข�าใจัเรู�2องท�2ศ4กษ์า
1 ผลงานมื�ข�อมื�ลน�อย ไมื�มื�รูายละเอ�ยดบั�นท4กไวี�
465