090319 zabezpieczenia finansowe-werner
TRANSCRIPT
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
1/44
Zabezpieczenia finansowe i prawne
dr Aleksander Werner
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
2/44
Plan wykadu
1. Zabezpieczanie nalenoci od klientw2. Zabezpieczanie transakcji
3. Zabezpieczenia umowne
Depozyty
Rachunki powiernicze Weksle
Hipoteka
Egzekucja komornicza
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
3/44
ZABEZPIECZENIE NALENOCI
dokadna ocena odpowiedzialnocimajtkowej potencjalnych
kredytobiorcw oraz ocena efektywnocii charakteru kredytowych przedsiwzi ioperacji w celu minimalizacji ryzyka.
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
4/44
Przykadowe zabezpieczenia umowne
Depozyt Kara umowna Zastrzeenie wasnoci rzeczy sprzedanej Hipoteka
Zastaw zwyky i rejestrowy Przewaszczenie na zabezpieczenie Zabezpieczenia zwizane z rachunkiem bankowym Weksel Porczenie cywilne
Gwarancja bankowa Przelew wierzytelnoci na zabezpieczenia Poddanie si egzekucji w akcie notarialnym
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
5/44
Kara umowna
Mona zastrzec w umowie, e naprawienie szkody wynikej z niewykonanialub nienaleytego wykonania zobowizania niepieninego nastpi przezzapat okrelonej sumy
Dunik nie moe bez zgody wierzyciela zwolni si z zobowizania przezzapat kary umownej
W razie niewykonania lub nienaleytego wykonania zobowizania karaumowna naley si wierzycielowi w zastrzeonej na ten wypadek wysokocibez wzgldu na wysoko poniesionej szkody
danie odszkodowania przenoszcego wysoko zastrzeonej kary niejest dopuszczalne, chyba e strony inaczej postanowiy
Jeeli zobowizanie zostao w znacznej czci wykonane, dunik moe
da zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy karaumowna jest raco wygrowana niedopuszczalno zastrzeenia kary umownej co do zobowizania
pieninego
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
6/44
Zastrzeenie wasnoci rzeczy sprzedanej
wierzyciel, sprzedajc rzecz /ruchom/, na pimie zastrzega sobie,e to on jest wacicielem tej rzeczy a do chwili uiszczenia przeznabywc okrelonej ceny
Jeeli sprzedawca zastrzeg sobie wasno sprzedanej rzeczy
ruchomej a do uiszczenia ceny, poczytuje si w razie wtpliwoci,e przeniesienie wasnoci rzeczy nastpio pod warunkiemzawieszajcym
jeeli rzecz zostaje kupujcemu wydana, zastrzeenie wasnocipowinno by stwierdzone pismem. Jest ono skuteczne wzgldemwierzycieli kupujcego, jeeli pismo ma dat pewn
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
7/44
Hipoteka
W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelnoci mona nieruchomoobciy prawem, na mocy ktrego wierzyciel moe dochodzizaspokojenia z nieruchomoci bez wzgldu na to, czyj staa siwasnoci, i z pierwszestwem przed wierzycielami osobistymi wacicielanieruchomoci (hipoteka).
Przedmiotem zabezpieczenia hipotecznego mog by
uytkowanie wieczyste-gdzie hipoteka obcia take budynki i urzdzeniaznajdujce si na uytkowanym terenie
wasnociowe spdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego
spdzielcze prawo do lokalu uytkowego prawo do domu jednorodzinnego
wierzytelno zabezpieczona wierzytelnoci
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
8/44
Zastaw zwyky i rejestrowy
W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelnoci mona rzecz ruchomobciy prawem, na mocy ktrego wierzyciel bdzie mg dochodzizaspokojenia z rzeczy bez wzgldu na to, czyj staa si wasnoci, i zpierwszestwem przed wierzycielami osobistymi waciciela rzeczy,wyjwszy tych, ktrym z mocy ustawy przysuguje pierwszestwo
szczeglne Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa midzy wacicielem a
wierzycielem oraz, z zastrzeeniem wyjtkw w ustawie przewidzianych,wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na ktr strony sizgodziy
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
9/44
Zastaw rejestrowy
Zastaw rejestrowy moe by ustanowiony w celu zabezpieczenia wierzytelnoci:
1) Skarbu Pastwa i innej pastwowej osoby prawnej,2) jednostki samorzdu terytorialnego, zwizku jednostek samorzdu terytorialnego i
innej gminnej, powiatowej i wojewdzkiej osoby prawnej,
3) banku krajowego,
4) banku zagranicznego,
5) osoby prawnej, ktrej celem okrelonym w ustawie jest udzielanie poyczek i
kredytw,6) midzynarodowej organizacji finansowej, ktrej czonkiem jest Rzeczpospolita Polska,7) innego podmiotu prowadzcego dziaalno gospodarcz na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej,
8) posiadaczy obligacji wyemitowanych na podstawie ustawy o obligacjach oraz innychpapierw dunych wyemitowanych na podstawie odpowiednich aktw prawnychobowizujcych w krajach nalecych do Organizacji Wsppracy Gospodarczej i
Rozwoju (OECD).9) funduszu sekurytyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o
funduszach inwestycyjnych
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
10/44
Zastaw rejestrowy
Przedmiotem zastawu rejestrowego mog by rzeczy ruchome, z wyjtkiem statkwmorskich wpisanych do rejestru okrtowego, a take prawa majtkowe, jeeli szbywalne
Zastawem rejestrowym mona w szczeglnoci obciy:1) rzeczy oznaczone co do tosamoci,2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeeli w umowie zastawniczej okrelona zostanie
ich ilo oraz sposb wyodrbnienia od innych rzeczy tego samego gatunku,3) zbir rzeczy ruchomych lub praw, stanowicy cao gospodarcz, choby jego skad
by zmienny,4) wierzytelnoci,5) prawa na dobrach niematerialnych,
6) prawa z papierw wartociowych.7) prawa z niebdcych papierami wartociowymi instrumentw finansowych w
rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
11/44
Rejestr zastaww prowadz sdy rejonowe(sdy gospodarcze), ktre maj siedzib wmiastach bdcych siedzib wojewodw iobejmuj swoj waciwoci obszar
wojewdztwa.
Sdem miejscowo waciwym dla dokonaniawpisu jest sd, w ktrego okrgu znajduje simiejsce zamieszkania (siedziba) zastawcy
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
12/44
Przewaszczenie na zabezpieczenie
zobowizania polegajce na tym, e np. dunikbdcy wacicielem rzeczy ruchomej przenosina koszt waciciela prawo wasnoci tej rzeczy.W przypadku gdy dug zostanie w terminiespacony to wwczas przeniesienie wasnoci
traci moc i w tym wypadku dunik na powrtstaje wacicielem rzeczy
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
13/44
Depozytumowa przechowania
Przechowawca (depozytariusz) zobowizuje sizachowa za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia wstanie niepogorszonym rzecz ruchom oddan mu przez
skadajcego (deponenta) na przechowanie
Depozyt nieprawidowy - przechowawcy przysugujeprawo rozporzdzania oddanymi mu na przechowanie
pienidzmi albo innymi rzeczami oznaczonymi tylko codo gatunku.
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
14/44
Depozyt bankowy
1. powierzenie rodkw finansowych bankowi przezinwestora (zwanego depozytariuszem) na pewien
okres
2. lokata bankowa, wkad oszczdnociowy, rachunekbankowy
3. mona uzna, e nastpuje udzielenie kredytubankowi przez depozytariusza (instrument
wierzycielski)
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
15/44
Rachunek powierniczy
(ang. escrow account)
specjalny rachunek bankowy sucy dozabezpieczenia wykonania zobowiza pieninychPosiadacza (Sprzedajcego) wobec Kontrahenta(Kupujcego)
przydatny zwaszcza przy transakcjach kupna lubsprzeday nieruchomoci
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
16/44
Cechy
1. Rachunek powierniczy otwarty jest zwykle na podstawie umowy,
zawieranej midzy Bankiem, Posiadaczem (Sprzedajcym) orazKontrahentem (Kupujcym)
2. Umowa rachunku powierniczego ma charakter indywidualny
uzaleniony od warunkw zawartych w umowie podstawowej
zawartej pomidzy Posiadaczem a Kontrahentem3. Posiadaczem (Sprzedajcym) Rachunku powierniczego mog by
przedsibiorcy/jednostki krajowe i zagraniczne4. Kontrahentem (Kupujcym) Rachunku powierniczego mog by
przedsibiorcy/jednostki/osoby fizyczne krajowe i zagraniczne
5. Rachunek powierniczy jest rachunkiem nieoprocentowanym,prowadzonym w zotych lub w walutach obcych (USD, EURO, GBP,CHF)
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
17/44
Zgodnie art. 58 prawa bankowego rachunek powierniczy
to rachunek, na ktrym mog by gromadzone wycznierodki pienine powierzone posiadaczowi rachunku - napodstawie odrbnej umowy - przez osob trzeci.
Zastrzeenie takie konieczne jest ze wzgldu naszczeglne wyczenia dotyczce rodkw znajdujcychsi na rachunku w przypadku upadoci posiadacza
rachunku, jego mierci bd wszczcia przeciwko niemupostpowania egzekucyjnego.
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
18/44
1. Stronami umowy rachunku powierniczego s bank i posiadacz rachunku(powiernik)
2. Umowa rachunku powierniczego okrela warunki, jakie powinny by spenione,aby rodki pienine osb trzecich wpacone na rachunek mogy bywypacone posiadaczowi rachunku lub aby jego dyspozycje w zakresiewykorzystania tych rodkw mogy by zrealizowane.
3. Zastrzeenie, i w razie wszczcia postpowania egzekucyjnego przeciwkoposiadaczowi rachunku powierniczego - rodki znajdujce si na rachunku niepodlegaj zajciu
4. W razie ogoszenia upadoci posiadacza rachunku powierniczego - rodkipienine znajdujce si na tym rachunku podlegaj wyczeniu z masy
upadoci.5. Jeli posiadaczem rachunku powierniczego jest osoba fizyczna, to wprzypadku jej mierci rodki zgromadzone na tym rachunku nie wchodz dospadku po posiadaczu rachunku.
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
19/44
Weksel
Papier wartociowy, sporzdzony w formie cileokrelonej przepisami prawa wekslowego,zawierajcy bezwarunkowe przyrzeczenie lub
bezwarunkowe polecenie wystawcy zapaceniacile okrelonej sumy pieninej, stwarzajcybezwarunkow odpowiedzialno osb na nimpodpisanych
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
20/44
Weksel
Weksel wasny - to dokument, w ktrym wystawca (czylidunik wekslowy) zobowizuje si bezwarunkowo dozapacenia sumy wekslowej na rzecz lub na zlecenieremitenta (czyli wierzyciela wekslowego).
Weksel trasowany - to dokument, w ktrym wystawcaweksla poleca drugiej osobie (zwanej trasatem) zapacisum wekslow na rzecz lub na zlecenie osoby trzeciej
(remitenta), zgodnie z treci weksla
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
21/44
FORMA
Weksel musi by sporzdzony wformie pisemnej
Prawo wekslowe nie przewiduje
bardziej surowych wymogw
dotyczcych formy (nie jestwymagane opatrzenie weksla dat
pewn itd.)
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
22/44
Zobowizanie wekslowe
Charakter bezwarunkowy
SamodzielnoSolidarnoAbstrakcyjno
1
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
23/44
1 23
4
5
67
8
9
10
1112
1. Miejsce wystawienia
2. Data wystawienia3. Suma wekslowa cyfrowo
4. Oznaczenie terminu patnoci
5. Bezwarunkowe przyrzeczenie zapaty
okrelonejsumy pieninej
6. Oznaczenie rodzaju weksla7. Nazwa weksel w treci
8. Remitent9. Suma wekslowa sownie
10. Domicyliat
11. Miejsce patnoci weksla
12. Podpis wystawcy weksla
wasnego
brak terminu patnoci
=
weksel patny za okazaniem
brak miejsca patnoci=
miejsce wystawienia weksla
uwaa si za miejsce patnoci
brak miejsca wystawienia
=
weksel uwaa si za wystawionyw miejscu podanym
obok nazwiska wystawcy
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
24/44
Obligatoryjnymi elementami treciowymi weksla trasowanego s:
1.nazwa weksel w samym tekcie dokumentu, w jzyku , w jakim gowystawiono;2.polecenie bezwarunkowe zapacenia oznaczonej sumy pieninej;3.nazwisko osoby, ktra ma zapaci (trasata);4.oznaczenie terminu patnoci;5.oznaczenie miejsca patnoci;
6.nazwisko osoby, na ktrej rzecz lub na ktrej zlecenie zapata ma bydokonana (remitenta);
7.oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla;
8.podpis wystawcy weksla.
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
25/44
weksel moe by patny:
i. za okazaniemii. w pewien czas po okazaniu,
iii. w pewien czas po dacie,
iv. w oznaczonym dniu
Termin patnoci weksla
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
26/44
Weksel in blanco
Dokument zaopatrzony bd w sam tylkopodpis wystawcy weksla
lub akceptanta, bd take w niektre inneelementy weksla. Podpis na
wekslu in blanco musi by zoony wzamiarze zacignicia zobowizaniawekslowego
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
27/44
Weksel gwarancyjny
weksel in blanco zoony nazabezpieczenie zachodzcego
miedzy wystawc weksla, a osob,ktrej jest wrczany stosunkuumownego, np. udzielonegokredytu, udzielonej poyczki
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
28/44
Weksel kaucyjny
weksel in blanco zoony nazabezpieczenie odszkodowania
wskutek ewentualnych czynwniedozwolonych wystawcyweksla, np. z tytuu manka
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
29/44
cznie z wekslem in blancoskadana jest zazwyczaj deklaracjawekslowa.Stwierdza ona tre porozumienia midzy osob
zobowizana z weksla a osob, ktra jest wierzycielem z tego
weksla, co do wypenienia weksla
Deklaracja powinna okrela w szczeglnoci:(i) warunki, od spenienia ktrych zaley prawo wypenienia weksla,(ii) okrelenie kwoty, na ktr weksel moe by wypeniony poprzez wskazanie
konkretnej kwoty maksymalnej bd opisowe okrelenie jej wysokoci,(iii) okrelenie rodzaju terminu, jakim weksel moe by opatrzony lub upowanienie
posiadacza weksla do wpisania terminu wedug jego uznania
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
30/44
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
31/44
Uzupenienie weksla in blanco
musi nastpi najpniej przed zoeniem weksla do protestumusi nastpi najpniej w chwili dochodzenia roszcze zweksla
jeeli weksel zosta uzupeniony niezgodnie z porozumieniemwystawca moe broni si zarzutem, e weksel wypeniono wsposb niezgodny z ustaleniami zawartymi w deklaracji
wekslowej
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
32/44
zarzut niezgodnego wypenienia
Wystawca moe go podnosi jedynie wobec:1) osoby, ktrej bezporednio weksel wrczy,2) osb, na ktre osoba wymieniona w pkt 1 przeniosa weksel jeszcze przed
jego wypenieniem (uzupenieniem)3) osb, ktre nabyy weksel ju wypeniony, ktre wiedziay, e weksel ten
zosta wypeniony niezgodnie z zawartym porozumieniem
nie mona podnosi zarzutu wobec osb trzecich, ktreweksel ten nabyy ju po jego wypenieniu i nie znaytreci porozumienia nie wiedziay wic, e wekselwypeniono niezgodnie z zawartym porozumieniem, aninie mogy si o tym dowiedzie, mimo dooenianaleytej starannoci
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
33/44
Przeniesienie praw wekslowych
1. Indos
2. Przelew wierzytelnoci (pisemna umowa,
wydanie weksla nabywcy)3. Dziedziczenie
4. Wrczenie (jeeli posiadacz naby napodstawie indosu in blanco lub na okaziciela)
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
34/44
INDOS
pisemne owiadczenie posiadacza weksla umieszczony na wekslu (tj. papierzewartociowym na zlecenie) i zawierajcym co najmniej podpis zbywcy, oznaczajcymprzeniesienie wszystkich praw z weksla na inn osob (osob trzeci lub trasata)Co do zasady, kady weksel mona przenie przez indos, nawet jeli nie by wyraniewystawiony na zleceniegdy wystawca umieci w wekslu sformuowanie: nie na zlecenielub innerwnoznaczne (np. bez indosowania, na zlecenie tylko jakie osoby), weksel moeby przeniesiony tylko w formie i ze skutkami zwykego przelewuw przypadku indosu po proteciez powodu niezapacenia lub po upywie terminuustanowionego dla protestu, ma on tylko skutki zwykego przelewu
STRONY:przenoszcy weksel: INDOSANT (yrant)
nabywca praw z weksla: INDOSATARIUSZ (yratariusz)
weksel zaopatrzony w chocia jeden indos i przeniesiony na inn osob nazywa siRYMES
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
35/44
Indos powinien by:
bezwarunkowywarunki, od ktrych uzaleniono indos,uwaa si za nienapisane;
cakowityindos czciowy jest niewany;integralnynie moe wskazywa wicej ni jednego
indosatariusza,cignionyprawa kadego indosanta do przenoszeniaweksla powinny wynika z umocowania otrzymanegona podstawie indosu swojego poprzednika,
zgodny z oznaczeniem remitenta na awersie weksla
(dot. pierwszego indosanta) lub z brzmieniemkolejnych indosw.
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
36/44
Porczenie wekslowe (AWAL)
zapat weksla mona zabezpieczy awalem co do caocisumy wekslowej lub co do jej czci
w jaki sposb(?): zoenie podpisu na przedniej stronieweksla, wyjwszy, gdy jest to podpis wystawcy lub trasata,bd umieszczenie wyraenia np.: rcz, porczam,gwarantuj, awal, per awal i podpisanie przezporczenia
porczyciel (awalista)osoba, ktra porcza zapat
sumy wekslowej za okrelonego uczestnika stosunkuwekslowego;
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
37/44
Protest wekslowy
akt urzdowy o okrelonej cile przez prawo weksloweformie, stanowicy dowd co do stwierdzonych w nimokolicznoci (faktu niewypenienia zobowizaprzyjtych przez dunika)
Fakt, ktry ma by stwierdzony protestem, nie moe byudowodniony adnym innym rodkiem dowodowymProtest stanowi niezbity dowd w procesie wekslowym,a take jest niezbdnym warunkiem utrzymania
odpowiedzialnoci wszystkich osb podpisanych nawekslu.
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
38/44
Kto sporzdza protest
Protest sporzdzany jest1. przez notariusza (zgodnie z rozporzdzeniem
Ministra Sprawiedliwoci z dnia 9 padziernika 1965r. w sprawie sporzdzania protestw weksliwydanego na podstawie art. 95 Prawa wekslowego
2. przez urzdy pocztowe (jednake wiadczenie takiejusugi nie jest przewidziane w prawie pocztowym,przez co upowanienie pozostaje martwe)
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
39/44
Dochodzenie roszcze z weksla
Wszczcie postpowania
sdowego w trybiepostpowania nakazowego
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
40/44
Porczenie cywilne
Przez umow porczenia porczycielzobowizuje si wzgldem wierzyciela wykona
zobowizanie na wypadek, gdyby dunikzobowizania nie wykona.
Owiadczenie porczyciela powinno by podrygorem niewanoci zoone na pimie
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
41/44
Gwarancja bankowa
Gwarancj bankow jest jednostronne zobowizanie banku-gwaranta, e po spenieniu przez podmiot uprawniony (beneficjentagwarancji) okrelonych warunkw zapaty, ktre mog bystwierdzone okrelonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakiebeneficjent zaczy do sporzdzonego we wskazanej formie dania
zapaty, bank ten wykona wiadczenie pienine na rzeczbeneficjenta gwarancji - bezporednio albo za porednictweminnego banku.
Udzielenie i potwierdzenie gwarancji bankowej nastpuje na pimiepod rygorem niewanoci
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
42/44
Przelew wierzytelnoci na zabezpieczenie
Wierzyciel moe bez zgody dunika przenie wierzytelno naosob trzeci (przelew), chyba e sprzeciwiaoby si to ustawie,zastrzeeniu umownemu albo waciwoci zobowizania.
Wraz z wierzytelnoci przechodz na nabywc wszelkie zwizanez ni prawa, w szczeglnoci roszczenie o zalege odsetki
W przypadku terminowej spaty nalenoci przez wierzycielapierwotnego powinna by dokonana tzw. cesja zwrotna , czyliprzelew wierzytelnoci z powrotem na rzecz wierzyciela
pierwotnego
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
43/44
Poddanie si egzekucji w akcie notarialnym
Akt notarialny w ktrym dunik poddaje si egzekucjiobejmuje obowizek zapaty sumy pieninej lubuiszczenia innych rzeczy zamiennych, ilociowo w akcie
oznaczonych, albo te obowizek wydania rzeczyindywidualnie oznaczonej, gdy termin zapaty, uiszczenialub wydania jest w akcie wskazany
Taki akt jest tytuem egzekucyjnym
-
5/25/2018 090319 Zabezpieczenia Finansowe-werner
44/44
Dzikuj za uwag