(0906) 한류세미나_발제집.pdf
TRANSCRIPT
-
1988
. 3
.
KBS (2016. 2. 24~4. 14)
.
.
.
.
,
.
.
.
, 21
. ,
.
.
0/ 1
-
.
.
.
, , .
,
.
. , ,
. ,
.
, 21
.
.
,
. .
-
21
21 ,
.
. K-, K-pop , , ,
. ,
. 3
.
,
.
, .
, .
, .
.
.
.
2 / 3
-
, ?
, ? ? .
. ,
. , .
.
. .
(wave) .
.
.
.
? detached
interest () ,
.
.
.
.
glo+cal .
.
.
-
(intangible heritage) ,
.
. .
? ,
?
! .
. . . .
.
.
ABC XYZ .
,
.
NATO ? No Action, Talk Only.
4 / 5
-
1
2
1
-
1
2
1
-
1
*
* , .
-
1 8 / 9
-
1 10 / 11
-
1 12 / 13
-
1 14 / 15
-
1 16 / 17
-
1 18 / 19
-
1 20 / 21
-
1 22 / 23
-
1 24 / 25
-
1 26 / 27
-
1
KBS 2
, . 100%
,
.
.
.
.
, .
.
.
.
.
.
.
,
.
-
1
,
.
.
. .
,
.
.
.
.
. .
, ,
,
.
.
.
.
,
.
28 / 29
-
2
1.
43 (16, 2016.2.24~4.14) 30%
, . 2016
. ,
,
. () , ,
.
KBS (2010), (2014)
.
.
( ) ()
. () () .
. (KBS) (NEW)
. .
.
. .
-
2
250 .
.
(),
() . .
PPL . .
. , ,
. .
, - . .
.
2.
,
- .
.
- . 6 :
4 .
- ( ) ( )
. ( 7 : 3 ) 1 .
- , . 20
.
- .
.
-
(NBC, ).
- .
.
- ( ) .
, .
- 25 3
30 / 31
-
.*
- () .
.
() .
- .
. KBS ()
.
, .
- (8 ). 130
, , ,
.
3. 10
20 . 1 10 . 2000
K- . 2. 3
. , , , ,
20 .
4 . K, K
(), K, K . () ,
. . , ()
20 .
.
,
.
.
, , .
. .
* () 2014 28 , 27 . 30 (, 6.28), 40 (, 7.4), 25 (, 7.12) .
, , , ,
.
-
2
. 1990 ,
, 1997 .
20~30
. 2003 2005
2006 .
(2014), , .
10 - -
.
. .
(130) . KBS 40 ,
() 48 , 19 , (PPL) 30 140 .
. .
100 . 100
1 (KBS, 2016. 4. 29).
5800, 2000,
1500 1 . 1%
0.03% (, 2016. 4. 29).
. .
20
. XY ( 3 ) (32 )
.
. () .
4 .
.
.
32 / 33
-
. , .
,
. 8 1 , 130
. 16 TV .
. NEW
.
tvN OCN CJ E&M
3 .
. 6 .
4. ,
.
. .
.
,
.
,
.
. ,
. ()
.
1) (What) ,
, . ()
1 .
-
2
, , ,
, , (, 2005). ,
, .
, , ,
, , , , ,
. ,
. , ,
(, , 2008).
.
2011
. 7~8 .
.
, .
() . .
.
.
.
. ()
() .
! .
3 . 8 .
.
,
, .
(, ).
.
,
. .
.
.
34 / 35
-
.
.
.
.
, .
.
(, ).
. ,
. , , , , ,
, , , , .
.
.
. .
, , ,
. 2006 , ,
.
.
.
, ,
. . , ,
.
.
.
2) (Who),
TV (Who) . 1.
.
, .
.
-
2
8 (34 ), (1 ) ,
3 ,
. .
. , , ,
. , , , , ,
5 , , , , .*
() . (
) () ,
.
.
2012 , 56.2%, 13.7%
70% .
25~30% (PD, 2016. 7. 21).
,
.
.
. ,
. , . HB
, , .
.
.
.
.
.
. , ,
.
. , .
.
. .
* .
. SBS
.
36 / 37
-
.
3) (Where) , -
, ()
.
.
5 , ,
, PPL , . 3M(Money, Manpower,
Management) .
. , 3M .
.
. (hot)
.
, .
NEW(Next Entertainment World) . 2008 4
80 . (14) 6 . (52)
, , .
. , .
,
() (48) 37% . 1
SBS .
, , . 130
, . 100%
, . 1
, , PPL .
KBS , . KBS
. ( ) ,
.
-
2
NEW .
KBS . 100% KBS
. .
KBS (, 2016. 7. 20).
KBS .
. PPL
.
.
. . 6 : 4 .
. KBS .
.
. .
KBS 2 20 IHQ
. SBS NBC
, YG, . 10
10 .
HB tvN .
. (cool)
,
. (2007) , ()
2009 . .
2006 KT TV(IPTV) (2005), (2006)
. KT 2009 ,
2010 10 . SKT
IHQ 2006 IHQ 2010 .
. -
30 1990
.
38 / 39
-
- ---
. , 15
, .
AOA FT FNC , .
8 12 SM
. 2, 3 SM( ) (
) 50 ,
. IP() (
, ) (, 2016. 8. 15).
3 JS CJ E&M 2015 , (SBS)
, (SBS)
30% . 5,
(tvN), (OCN), (tvN)
.
KBS
. MBC , . SBS . tvN, OCN
.
(, 2016. 8. 2).
. ,
() .
.
.
.
. .
M&A()
.
QC .
. , .
.
-
2
4) (How) ,
. 2014 95
.
(130 ) , (500) (
, 2016. 3. 28).
32 .
, 8 20
. 150 .*
, VOD, OST , , 2 ,
, , DVD ,
30 80 .
NEW 1 550 3 25 1 6000
. 50% 1400 ( , 2016. 3. 28).
PPL (30 ) .**
60 . ()
. , .
16 1000
. .
.***
KBS 2 1 . 15 30 ,
2 1 . 7
32 . 15 1350 , 4
3000 , 16 70 16 .
3( ) .
.
. PPL. , ,
* , , , , , , , , , , , , , , ,
, , , , , , , , , .
** , , , , , ( ), ,
2S , .
*** 11 , 3
. , .
40 / 41
-
. PPL
.
5) (When) ,
, , ,
.
2015,
. 3~4
.
. ,
.
(PD, 2016. 7. 21).
2015 12 258 . ,
, CG 7 ,
2 .
4 , .
KBS PD . 350
,
.
, .
16 20 .
. ,
.
.
. ,
, .
.
,
. , , ,
-
2
.
(+)
. () .
6) , (Why)
. Lions Share .
.
.
NEW KBS KGCS(KBS Global Contents Syndication) 10
, 50%
.
( , ).
oo 2000
, ().
(2014 ).
.
70%
.
2010 2014 84.4% ,
11.4% .
(PD, 2016. 7. 21).
KBS KBS, KBS N (400)
.
2 . .
.*
KBS MBC, SBS ,
* , ( ), PD
. KBS ,
(, 2016. 7. 15).
42 / 43
-
,
. .
.
, .
.
(, 2016. 7. 18). ( 40% )
,
.
. KBS
(, 2016. 7. 20).
2016
. ,
.
. .
5. 10
10 2006 11 30, (
) TV .
1) 2005, 1
- 10 1995 1 8 (554 4222 ). 2001, 1892
2044 1 1 , 2005 4 1 (1
2300 3698 ).
2) ( : 2004 91.3%, 2003 85.7%, 2002 76.8%)
- 1000 , .
- 2005 , , , ,
, , , ,
-
2
3) 60
- 2.5 , 9 , 8 , 5 , 900
4)
. , , ,
, , .
. (), () , 2005 ,
- ,
. 3() : (95%), , ,
- 3() : , , ()
- 3() : , ,
- 3() : , ,
. ( ) () .
, .
800 300 .
. () . 6(
)
() .
6. ,
. ,
.
. 400 ()
44 / 45
-
. , , .
2 5 .
( )
.
2008 DS
. , (AI)
.
, 7 18 .
0 6
() .
.
. . 2010 2 658
1 4440 5 30% (
, 2016. 7. 19).*
. 5
.
.
.
.
( , 2016. 5. 17).**
7, .
.
.
.
355 1 K-
* 2012 5 2466 3 9221 25% .
** ( ) . ,
.
-
2
, , , , , , , , , IT .*
8 2008 (
) .
7. ()
1) -
2013 .
, , . ( :
, ) 13 () . , ,
.
.
,
.
30% ,
. ,
, .
41 5 (KBS , 2016. 8. 5). ,
26 .
(1999 ).
(25 ) . 10 30 .
2013 , 2014 ,
.
,
. 40 10 400 .
.
* , , , , , , ,
. , , , , , , , , ,
, ( , 2016. 7 .8).
46 / 47
-
.*
,
.
.
. . 1
.
2) -
-
.
VOD .
.
() () .
, PD
(, 2014. 10. 24).
,
, ,
. 2013, ,
SM C&C . 2014,
24 , 2015
. 2014
.
2014 ( 450 )
2015 DMG . 250
* . , , .
. ,
( PD).
-
2
.
5 (jtbc, 2016. 8. 5). 3 (60%)
. .* ,
, , , 10
2010 .
2011 8, () ,
TV 1000 . ,
.
. 20
2014 10 . 2013 1
, 2014 10 (1 ) 2 .
2014 . 2 4 , 5
8 , 7 12
, 9 20
.
5 (), (), (
), (), ().
. YG 3 ( MBC, 2016. 7. 20).
NEW 533 (2014) 2 ()
. 2005 , , , , ,
, VR 1 .
33.3% . BBC, ITV, 20, , NowTV, CJ E&M,
KBS .**
0
.
(PD, 2016. 7. 21).
* 2004 57.4%, 15.3%, 10.8%, 2.4%, 2.2%, 1.8%, 1.5%
. 2014 15 9747 , 13 4123 (
, 2016. 8. 8).
** 2014, CJ E&M , . , ,
1 . (1
) . () ,
, , , .
48 / 49
-
. .
.
LIG
.
2014 8 2016 5 2 11
3 4 . 40% 20%
(, 2016. 8. 8).*
MBC 7 . 850
, , 3 160 1500
.
3) -
, , ,
. .
. ,
.
(). 1
2005 25-15 . 25%
, (19~22) 15% . 150
10 . 2015,
2 . 30%
.
.
.
.
1 4 (KBS 9 , 2016. 8. 5).
. 19 Go West
, Go China ()
.
* YG, HB, , , , , , , FNC, SM, Sim. ,
, DMG ,, , , , , , .
-
2
.*
( PD)
.**
(, 2014. 11. 26). .
. .
.
.
(PD, 2016. 7. 21).
4) (), ()-
.
. .
.
, ,
. () .
(, ) .
() 6
. (,
50, 2015).
. ---
- , 20 .
. ,
, ,
. 2000,
* . 2016
1 TV (31.4%) , LG (34.2%) 2.8%
(, 2016. 8. 16).
** , , , , PD ).
50 / 51
-
.
2016 8 4, .
3 20 ().
, , , ,
.*
.
, .
, , .
, , ()
(, 2016. 8. 4).
1
2017 .
, 3 .
.
(, 2016. 8. 9).
. .
10 (),
() - .
.
(, 2016. 8. 13).
8.
,
() .
. (human ware).
* , TV ,
, , 1 , ,
-
2
, , , ,
.
, ,
, . . .
() (), () () (,
, 2015). .
2 .
. , , , , ,
4 .
.
50 , . 24
2274 ( 26%) 1 .
.
() () ,
(GS) (CS) .
. .
.
.
.
. , , how much how many
. , .
,
. ABC XYZ .
.
- 11 , , , ,
() .
5 .
. , ,
. Made in Korea in by for, with Korea
.
. OEM ODM .
52 / 53
-
.
. .
. , (hands)
.
.
. , , ,
. .
.
,
. TV PC VOD, SNS . OTT
.
16 .
. ,
.
.
, ,
. , ,
, .
.
China talks-
Thaad talks-
Money talks-
&
. .
, .
. .
() . , , ,
. , , . 12
-
2
. .
(OTT)
.
(Contrarian View). .
.
10 1 .
10 90 & .
54 / 55
-
2
KBS
1.
.
.
. TV ,
.
.
2.
. , ,
.
, ,
.
-
2
. .
.
3.
,
().
.
.
.
4.
.
.
.
.
.
,
.
.
56 / 57
-
3 K-POP ,
4
2
-
3 K-POP ,
4
2
-
3
K-pop ,
1.
1 (1987~2009), K-pop
2 (2010~2015) . 1987 20
1
(1990),
(2000) .
, .
. (KBS)
(TBS, 2011), (KBS) (TV, 2011)
.
2005
(MBC) .
.
K-pop. K-pop
2 .
K-pop .
,
K-pop .
-
3
K-pop
. iN
K-pop , .
, , , , ,
, K-pop , . .
.
. .
. .
, ,
.
K-pop (Memetics)
. (meme) , . K-pop
, K-pop , . K-pop
K-pop .
, K-pop .
. K-pop ,
, , , , , ,
. , , , ,
. , , ( ), ,
( ), , , , , , ( )
.
, (phe-
notype) . K-pop
K-pop , K-pop .
K-pop , K-pop (genotype)
K-pop .
, .
. K-pop
.
. .
.
K-pop .
60 / 61
-
. . ,
. .
K-pop ,
. , ,
.
, K-pop
? K-pop ,
? .
2. K-pop ,
1) ?
.
, . K-pop
. .
1600 . 2(372)
. ,
()
. 5(651)
, 2(682) ,
.
. ,
. K-pop
.
2) ?
(, 1157~1223) () .
. ,
() , (, ,
-
3
). , ,
, . ().*
. ,
. .
(, )** . () ,
, , .***
.
(vehicle) K-pop ?
, ? ,
? K-pop
?
3) K-pop
. K-pop, ?
().**** .
[] (), .*****
(), ()
. () 8() , ()
() () () () () () ()
.******
, , , , .
?
? .
* .
** , 2013: 50; , 1989: 40.
*** , , ( ).
**** .
***** , 2007: 216.
****** , 238.
62 / 63
-
? .*
() 1 () ,
. K-pop
.
.
. K-pop, ?
[]
(, 2007: 234).
. .
K-pop .
, , K-pop
. K-pop
.
1 K-pop
K-pop
(/)
K-pop K-pop
. K-pop
. K-pop
(,).
(, ).
().
* , 2013: 76~77.
-
3
,
() .
.
( )
() -
- .
. K-pop, ?
().*
. . , , ,
, . . K-pop
. K-pop []
. . () . []
. [] () . ,
. () [, ]
. () [] .
.**
K-pop ,
. , .
.
K-pop .
. K-pop, ?
().*** [] .
( ).****
1 .
* .
** , 2012: 54~55..
*** .
**** .
64 / 65
-
.
. K-pop
? ()
K-pop .
K-pop , .
. .
[], [] .
. K-pop, ?
(, 79~166) .*
,
.
.
.**
(),
.
. ().
(,
).***
.****
K-pop 2
, ()
. K-pop , ()
, , .
* , 2013: 54.
** , , , , K-pop
, .
*** , 2013: 40; , 1989: 40.
**** , 2007: 240.
-
3
. .
, .
.
, .
()
.
. .
.
.
().
, ().*
,
.
.
, .
() () .
.
. .
. ,
. .**
* , 2013: 36~37; , 2007: 380~381.
** , 1993: 16; , 1976: 417~418.
66 / 67
-
3.
. .
. (Georg Simmel) (1900)
.*
1842 . .
.**
, ,
.
. .
, ,
.*** ,
?
. .
, , .
? ,
, ,
?
K-pop . .
K-pop ? [] K-pop,
K-pop, K-pop,
, 21
?
K-pop .
* Jung, 1995: 150.
** Benjamin, 1921: 125.
*** , 2013: 280~282.
-
3
3
K-pop , K-pop
, , K-pop
, , , . K-pop
. K-pop
,
. K-pop
,
.
, K-pop . K-pop
. .
K-pop , , .
, K-pop ?
K-pop . , K-pop
, .
. ,
68 / 69
-
.
. , ,
. , .
.
, .
K-pop K-pop
. ,
.
-
4
4
1.
(1)
.
, .
,
.
.
A .
- .
.
.
(2) KBSMBC .
- 3
.
.
70 / 71
-
. . 10
.
(3) .
, . 1991
.
, .
.
.
- ,
.
(4) .
.
.
, .
- .
(5) . (PD)
,
. ,
.
.
.
.
, . .
A .
.
.
.
-
4
- . one-source multi-use, , ,
.
.
(6) .
.
. .
TV , .
, , , TV .
,
TV .
, TV
.
2.
. ,
.
,
.
,
.
, A ,
.
3.
.
. .
72 / 73
-
. .
1)
,
. .
, ,
.
2)
,
. .
.
.
, . .
.
.
.
. .
.
3)
. .
. , ,
. .
. .
-
4
4)
, , .
.
5)
.
.
.
.
,
.
.
4.
1)
11 .
.
, .
2 .
, , SPC
.
. , , ,
. .
,
.
( ) 4 .
,
74 / 75
-
. ,
.
.
,
, .
. .
.
(SPC)
.
2) ,
. 2
. ,
.
. 3 3 .
. ,
3 .
.
. ,
( )
,
PP (CATV, IPTV, TV)
, ,
, , , ,
,
-
4
.
.
,
. PP, , , ,
.
.
.
.
2~3 .
.
.
4
.
. ,
.
EBS, K-TV, TV, .
, , , .
.
.
.
.
3)
- ,
. KBS
76 / 77
-
.
.
-
.
, (15% )
.
- , ,
.
- .
,
.
- .
.
- 20~50 .
.
.
- , ,
. ,
.
- .
, .
.
5.
- . .
. .
.
.
-
4
-
. .
.
.
- , , , ,
. ,
.
.
.
.
6.
.
.
.
, .
30 ,
.
. .
.
.
. ,
.
. ,
.
.
.
.
.
78 / 79
-
. ,
.
.
. . .
, ,
. ,
. .
, , 20 2, 2008.
, , 2013.
, 1 , 2011.
, , 2016 .
, , , 2016. 6.
, 2015 , 2015.
-
4
4
()
() . ()
.
,
.
.
.
,
. ( :
) (new wave)
.
,
. ,
.
,
80 / 81
-
.
.
. ,
.
.
.
,
.
, .
.
-
1988
5.4 (OB)
13
7. 1 ,
7.11
,
10.10 24(TV)
,
1989
1.31 .
,
(),(),
(),()
3.18 5
7.12 1
10.7 1.1
,2
11.27 .
80
1990
4.1 1
4.10
6.17
9.21 1990
12.13~14
1991
4.3~4
10.10 .2
,:(),
(),:().
2
12.6 1991
12.26
1992
1.31
2.7
3.27
4.24
8.28 3
10.28
1993
4.26 ,,
10.8
10.15 .1,2
,3,
4
12.3 .3
,:
(),(),
()
1994
3.25 ,
TV
(TV),
JosephSlade
1995
6.30 6.27
8.15 (1995)
11.18 1995(2)
82 / 83
-
1996
1.15 1995(3)
2.28 .4
,(),
(),()
3.29
4.24
5.8 TV
5.31 ,?
6.1 1996(4)
6.21
9.1 1996(5)
10.4 .(),
()()
10.5 .1
,2
10.23
12.1 1996(6)
12.2 YWCA
1YWCA
12.18
12.31 1996(7)
1997
2.24 MBC
3.27 TV
5.5 1997(8)
5.7 ,
5.31
6.26 TV
8.20 1997(9)
10.2 TV
11.1 1997(10)
11.27 KBS
1998
1.9 1997(11)
3.13
4.29
7.20 1998(12)
8.19 9
IMF
11.19
12.4 1998
12.18 1998(13)
1999
10.31 1999(14)
11.4
11.19~20
12.20 1999(15)
2000
7.24 MBC
2001
3.16 ,
5.11 -
7.20 .
()
11.2 12
2002
4.19
10.17 16
(1)
11.20 16
(2)
-
2003
1.22 MBC
2004
4.28 MBC500
2005
6.14 ,
?
12.23
12.23 .(
),()
()
2006
1.27 1
11.30 2(GoodBroadcasting)
1
2007
4.13
7.19 3
7.31
12.20 42007
20082
2008
12.19 53
2009
12.23 6,
4
2010
12.15 5
2011
12.12
6
2012
10.5 ?
12.12 TV2012,
7
2013
10.24 ()
12.18 2013
8
2014
10.2 ,,
12.17 2014-
9
2015
5.19
-
9.1 52,
12.15 10
84 / 85
-
( )
2006 1
200611303
(SBS)
YTN
DMB DMB
2007 2
20071220()3
KBS1
KBS1
MBC
CGV
2008 3
20081219()
MBC
EBS
SBS
2009 4
20091223()
KBS1TV
SBSTV
2010 5
20101215()
KBS1TV
2011 6
20111212
KBS
MBC
EBS
2012 7
20121212
KBS2
tvN
FM
2013 8
20131218
CBS
KBS
YTN9
MBC
?
2014 9
20141217
KBS2TV
EBS(Death)
3
tvN
MBC
2015 10
20151216
JTBC
KBS1TV
tvN
MBCTV
SBSTV