ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

გამოყენებითი ბიომეცნიერებები და ბიოტექნოლოგია

მე-4 კურსის სტუდენტები :ნინო ნიკოლაშვილილეილა ქარაზანაშვილი

A- ჯგუფის ქრომოსომები

ფილტვის წვრილუჯრედოვანი კარცინომა (SCLC1)

ადამიანის ქრომოსომათა კარტირება

1-ლი ქრომოსომაყველაზე დიდი ზომის მეტაცენტრული

ქრომოსომა

247.199.719 ნუკლეოტიდურ წყვილს შეიცავს, საიდანაც244.999.719 სეკვენირებულია

ადამიანის უჯრედში ტოტალური დნმ-ის 8%-ია

4.220 გენის მატარებელი

ნუკლეოტიდთა ცვალებადობის რიცხვი 740.000

მე- 2 ქრომოსომა

სუბმეტაცენტრული ქრომოსომა

242.751.149 ნუკლეოტიდურ წყვილს შეიცავს, აქედან 237.712.649 ნ.წ სეკვენირებულია

ადამიანის უჯრედში წარმოადგენს ტოტალური დნმ ს 8%

1.491 გენის მატარებელი

მე- 3 ქრომოსომა

დიდი ზომის მეტაცენტრული ქრომოსომა

შეიცავს 199.446.827 ნუკლეოტიდურ წყვილს, აქედან 194.704.827 სეკვენირებულია

ადამიანის უკრედში ტოტალური დნმ - ის 6,5%

1.550 გენის მატარებელი

ნუკლეოტიდთა ცვალებადობის რიცხვი 740.000

ფილტვის კობოს ფორმები :

1. წვრილუჯრედოვანი

2. არაწვრილუჯრედოვანი -

• ბრტყელუჯრედოვანი კარცინომა

• ადენოკარცინომა

• მსხვილუჯრედოვანი ბრონქული კარცინომა (ფილტვის კიბოს ყველაზე ხშირი მიზეზი არამწეველებში)

პრობლემა !კიბო წარმოადგენს  მსოფლიოში სიკვდილობის ძირითად მიზეზს2008 წელს აღირიცხა სიკვდილობის 7.6 მილიონი შემთხვევა (სიკვდილობის  შემთხვევების საერთო რაოდენობის დაახლოებით 13%) 

კიბოს ძირითადი ტიპებია:

•ფილტვის (სიკვდილობის 1.37 მილიონი შემთხვევა)

•კუჭის (სიკვდილობის 736 000 შემთხვევა)

•ღვიძლის (სიკვდილობის 695 000 შემთხვევა)

•მსხვილი ნაწლავის (სიკვდილობის 608 000 შემთხვევა)

•სარძევე ჯირკვლის  (სიკვდილობის 458 000 შემთხვევა)

•საშვილოსნოს ყელის (სიკვდილობის 275 000 შემთხვევა)

ფილტვის კიბოთი დაავადებულთა შორის ჭარბობს მამრობითი სქესის წარმომადგენლები

მამაკაცებს 4 ჯერ უფრო ხშირად უვითარდებათ ფილტვის კიბო ქალებთან შედარებით

ფილტვის კიბოს ეტიოლოგია და პათოგენეზი

sigaretis mowevaqimiuri nivTierebebi (mag. Azbesti,

radoni, benzipirini da a.S.)pasiuri mowevaojaxuri memkvidreobakveba

sxva2 %

haeris dabinZureb

a5 %

kancerogenebi 8%

sigareti 85%

სიგარეტი Seicavs nivTierebebs romelTagan 100 kancerogenia•Tambaqos kvamlSi arsebuli benzopirini azianebs simsivnis supresor gens (p53)

ფილტვის სიმსივნის განვითარება :

საწყის პროცესს წარმოადგენს გენომის დაზიანება

მუტაციები K-ras ონკოგენში , განსაკუთრებით მე-12 და მე-13 კოდონში

Myc ონკოგენის ჰიპერექსპრესია

დელეციები (P3) მე-3 ქრმოსომის მოკლე მხარში

ასევე არსებობს სიმსივნის დამთრგუნველი 2 გენი - P53 და რეტინობლასტომის გეენი (Rb) –

მუტაციები P53 გენში ნანახია SCLC ის 80% ზე მეტ შემთხვევაში ,RB გენის მუტაციები SCLC ის 80%

ფილტვის წვრილუჯრედოვანი კარცინომა (SCLC1)

SCLC1 (small cell cancer of the lung)

ფილტვის კიბოს ყველაზე აგრესიული ფორმა სიმსივნის სუბსტრატი შედგება მცირე ზომის, მრგვალი ფორმის უჯრედებისაგან

ფილტვის კიბოს შემთხვევათა 20 % - ში გვხვდება SCLC1 ფორმა

წარმოადგენს სპეციფიკურ შეძენილ ქრომოსომულ ანომალიას , რაც გამოიხატება მე- 3 ქრომოსომის ფარგლებში 3p - ს დელეციით , რომელიც ვარიაბელური ხასიათისაა

ლოკუსი 3p23-p21

გენის დასახელება - SCLC1

ფილტვის წვრილუჯრედოვანი კარცინომა

სიმსივნე შედგება წვრილი ლიმფოციტევის მსგავსი, ან ჰიპერქრომული ბირთვების მქონე შვრიისებრი უჯრედებისგან

უჯრედები იზრდებიან პლასტების და ზონრების სახით

ხასიათდებიან ენდოკრინული აქტივობით : სეროტონინის , კალციტონინის და სხვა ჰორმონების სინთეზით

ხშირად თან ახლავს არტერიული ჰიპერტონია

წვრილუჯრედოვანი კიბო

simptomebi xvela sisxliani naxveli umadoba sisuste wonaSi dakleba sunTqvis ukmarisoba gulmkerdis areSi tkivili temperaturis mateba filtvebis anTeba Zalian iSviaTad: Tavis tvinis an zurgis

tvinis anTeba

დიაგნოსტიკა

დაავადების საწყის სტადიებში ავადმყოფის გასინჯვა ნაკლებად ინფორმაციულია

ფილტვის ქსოვილის მკვეთრი დაზიანების ან მოზრდილი ატელექტაზის შემთხვევაში თავს იჩენს ქოშინი, სახეს მონაცრისფრო-მოთეთრო ფერი ედება

ფილტვის კარცინომის დროს სისხლში ედს-ი საკმაოდ ადრე იმატებს, ზოგჯერ ლეიკოზი და ანემიაც კი ვითარდება

ფილტვის კიბოს ამოსაცნობი ძირითადი მეთოდი რენტგენოლოგიური კვლევაა

კვლევის მეორე მნიშვნელოვანი მეთოდია ბრონქოსკოპია

ფილტვის წვრილუჯრედოვანი კარცინომის შემთხვევაში, უპირველეს ყოვლისა, უნდა შეფასდეს დაავადების გავრცელების ხარისხი, რაც მიიღწევა ჩონჩხის სცინტიგრაფიით, თავის ტვინის ექოსკოპიით, ღვიძლის ექოსკოპიით ...

naxvelis gamokvleva

რენტგენოგიური კვლევა

ბრონქოსკოპია

ადრეული სტადია

გვიანი სტადია

ადრეული სტადია გვიანი სტადია

მკურნალობა

ფილტვების წვრილუჯრედოვანი კიბოს დროს ქირურგიულ მკურნალობას შეზღუდული ხასიათი აქვს და უპირატესობა ეძლევა ქიმიო და სხივურ თერაპიას

სხივური თერაპია წარმოადგენს სიმსივნური და ზოგიერთი სხვა პათოლოგიის მაიონიზებელი გამოსხივებით მკურნალობის მეთოდი

 აღნიშნული გამოსხივების ზემოქმედებით სიმსივნურ უჯრედებში, რომლებიც ინტენსიური დაყოფა-გამრავლებით გამოირჩევა, ვითარდება მრავლობითი მუტაცია, რის შედეგადაც ისინი იღუპებიან

სიმსივნური უჯრედების ნაწილი დასხივების მომენტში ისვენებს, რის წყალობითაც ზოგიერთი მათგანი დასხივების შედეგად ნორმალური (ჯანმრთელი) უჯრედის სახეს იღებს, ჯანსაღდება, ნორმას უბრუნდება

ქიმიოთერაპია

ავთვისებიანი სიმსივნეების მკურნალობა ქიმიურინივთიერებებით

მისი მიზანია გაანადგუროს სწრაფად მზარდი ავთვისებიანი უჯრედები

 ქიმიპრეპარატებს აქვთ  თავისი როგორც დადებითი ასევე უარყოფითი მხარეებიც

მათი გვერდითი მოვლენები იწვევს ორგანიზმის იმუნური ძალების დაქვეითებას, მოქმედებს ჰემოპოეზზე, აქვთ  ჰეპატო,  ნეირო და უროტოქსიური  მოქმედებები

მადლობა ყურადღევისთვის !!!