วชา ชววทยา( ว 30103 )

ชนมธยมศกษาปท 5

คร นชนนท ไกรทองสข (ครนช)

การแบงเซลลแบบไมโทซส ( MITOSIS )

- เพอเพมจ ำนวนเซลลรำงกำย เพอกำรเจรญเตบโตของพช สตวหลำยเซลล และมนษย

- ในกำรแบงเซลล เซลลจะมกำรถำยทอดโครงสรำงตำง ๆ รวมถงสำรพนธกรรมภำยในเซลลไปสเซลลใหม จงไดเซลลใหมทมลกษณะทำงพนธกรรมเหมอนกบเซลลเดม

- ไมมกำรลดจ ำนวนชดโครโมโซม 2n 2n , n n

- เมอสนสดกำรแบงเซลลจะได 2 เซลลใหม

การแบงเซลลแบบไมโทซส

วฏจกรของเซลล

ขนตอนการแบงเซลลแบบไมโทซส

1. ระยะอนเตอรเฟส เปนระยะเตรยมควำมพรอมของเซลลในระยะนจะมนวเคลยสขนำดใหญ

2. ระยะโพรเฟส เปนระยะทโครมำทดมวนขดตว จนสำมำรถมองเหนแทงโครโมโซมอยเปนคยดตดกนอยทเซนโทรเมยร เยอห มนวเคลยสและนวคลโอลสหำยไป

3.ระยะเมทำเฟส เปนระยะทโครโมโซมเคลอนตวไปเรยงตำมแนวกงกลำงของ เซลลมอง เห นแท งโครโมโซมไดชดเจน

4.ระยะแอนำเฟส เปนระยะทแทงโครโมโซมถกดงใหแยกออกจำกกน กลำยเปนแทงเดยว 2 กลม อยแตละขวของเซลล

5. ระยะเทโลเฟส เปนระยะทโครโมโซมในแตละขวของ เซลลม กำรคลำยตว เ ปน เส นยำว เย อ ห มนวเคลยสและเยอหมนวคลโอลสเรมปรำกฏใหเหน

การแบงเซลลแบบไมโอซส ( MEIOSIS )

- ไมโอซสเปนกำรแบงนวเคลยสของเซลลทเจรญเปนเซลลสบพนธ ทงในเซลลพชและเซลลสตว

- หลงจำกแบงเซลลเสรจแลวไดเซลลใหม 4 เซลล แตละเซลลมโครโมโซมเพยงครงหนงของเซลลแม

- โครโมโซมของเซลลใหมแตละเซลลจงเปนแฮพลอยด (haploid) หรอ n โครโมโซม คอมโครโมโซมเพยงชดเดยวเทำนน เปนกำรแบงเซลลเพอสรำงเซลลสบพนธ

1. การแบงไมโอซสครงแรก (MEIOSIS I) มระยะตางๆ ดงน ระยะอนเตอรเฟส I ( interphase I ) - กำรเปลยนแปลงทเกดขนในระยะนมกำรเตรยมสำรตำงๆ เชน

โปรตนเอนไซมเพ อใชในระยะตอไปจงมเมแทบอลซมสงมนวเคลยสใหญมกำรจ ำลองโครโมโซมใหมแนบชดกบโครโมโซมเดมและเหมอนเดมทกประกำรโครโมโซมเปนเสนบำงยำวๆ พนกนเปนกลมรำงแห

ระยะโพรเฟส I (prophase I)

- ใชเวลำนำนและซบซอนมำกทสด มเหตกำรณทส ำคญ คอ

- โครโมโซมหดสนเปนแทงหนำขน

- โครโมโซมคเหมอน (homologous chromosome) มำจบคกนเปนคๆ แนบชดกนเรยก ไซแนพซส (synapsis) คของโครโมโซมแตละคเรยก ไบวำเลนท (bivalant) แตละโครโมโซมทเขำคกน ม 2 โครมำทด มเซนโทรเมยรยดไว ดงนน 1 ไบวำเลนทม 4 โครมำทด

- เซนทรโอแยกไปยงขวเซลลทง 2 ขำง

- มเสนใยสปนเดล ยดเซนโทรเมยรของแตละโครโมโซมกบขวเซลล

- โครโมโซมหดตวสนและหนำมำกขน เยอหมนวเคลยสและนวคลโอลสคอยๆ สลำยไป

ระยะเมทาเฟส I (mataphase I)

- แตละไบวำเลนทของโครโมโซม มำเรยงอยกลำงเซลล เยอหมนวเคลยสและนวคลโอลสสลำยไปหมดแลว

ระยะแอนาเฟส I (anaphase I)

- โครโมโซมคเหมอนทจบคกน ถกแรงดงจำกเสนใยสปนเดลใหแยกตวออกจำกกนไปยงขวเซลลทอยตรงขำม

- กำรแยกโครโมโซมนมผลท ำใหกำรสลบชนสวนของโครมำทดตรงบรเวณทมกำรไขวเปลยนชวยท ำใหเกดกำรแปรผน (variation) ของลกษณะตำงๆ ของสงมชวต

- จำกกำรแยกกนของโครโมโซมไปยงขวเซลลแตละขำงมโครโมโซมเหลอเพยงครงหนงของเซลลเดม

ระยะเทโลเฟส I (telophase I)

- ในระยะนจะมโครโมโซม 2 กลมแตละกลมจะมจ ำนวนโครโมโซมเพ ยงครงหนงของเซลลเดม แต ละเซลลมโครโมโซมเปนแฮพลอยด

2. ไมโอซส ครงท 2 (meiosis II ) เกดตอเนองไปเลยไมมพกและผำนระยะอนเทอรเฟสไป ไมมกำรจ ำลองโครโมโซมใหมอก เรมมกำรเปลยนแปลงดงน

ระยะโพรเฟส II (prophase II)

- แตละโครโมโซมในนวเคลยส แยกเปน 2 โครมำทด ม เซนโทรเมยรย ดไว เซนทรโอลแยกออกไปขวเซลลทง 2 ขำง มเสนใยสปนเดลยด เซนโทรเมยรกบขวเซลล เยอหมนวเคลยสและนวคลโอลสสลำยไป

ระยะเมทาเฟส II (metaphase II)

- โครโมโซมทงหมดมำรวมอยกลำงเซลล

ระยะแอนาเฟส II (anaphase II)

- เสนใยสปนเดลหดตวสนเขำและดงใหโครมำทดของแตละโครโมโซมแยกออกจำกกนไปขวเซลลตรงกนขำม

ระยะเทโลเฟส II (terophase II)

- เกดนวคลโอลส เยอหมนวเคลยสลอมรอบ โครมำทดกลมใหญ แตละโครมำทดกคอ โครโมโซม นนเอง เมอจบกำรแบงเซลลในระยะเทโลเฟส 2 แลวไดเซลลใหม 4 เซลล แตละเซลลมโครโมโซมเปนแฮพลอยด