1. 3.2. - jbied.files.wordpress.com · 11.1.10. de streiks 11.1.11. die proletarisierung 11.1.12....
TRANSCRIPT
1. Die Völkerwanderungszeit
1.1. Römischen Provinzen im deutschsprachigen
Raum
1.1.1. Germania
1.1.2. Raetia
1.1.3. Norcium
1.1.4. Pannonia
1.2. Die Kelten
1.2.1. Kulturelle und religiöser Synkretismus
1.3. Das Christentum
1.3.1. Die Gemeinden und Bistümer
1.3.2. St. Florian – Märtyrertod †304
1.4. Periodisierung
1.4.1. Einbruch der Hunnen nach
Ostmitteleuropa 375
1.4.2. Einfall der Langobarden in Norditalien
568
1.5. Die germanische Stämme
1.5.1. Goten (Ostgoten, Westgoten)
1.5.2. Franken und Burgunden
1.5.3. Vandalen
1.6. Germanen und Christentum
1.6.1. Ca. 350 arianische Taufe der Goten
1.6.2. Verfassung der Bibel in der gotischen
Sprache – Codex Argenteus
1.6.3. 496 – katholische Taufe des Chlodwigs
2. Hildebrandslied
2.1. Dietrich von Bern. Unter diesem Namen ist
der König der Ostrogoten Theoderich
eingegangen.
2.1.1. Im Lied ist der Sachverhalt umgekehrt.
2.1.1.1. Dietrich musste vor Odoakers
Rache fliehen.
2.1.1.2. Nach dreißig Jahren ist
Hildebrand in die Heimat
zurückgekommen.
2.1.1.3. An der Grenze versagt ihm sein
Sohn den Eintritt ins Land.
2.2. des 8. Jahrhunderts geschrieben.
2.3. Hildebrandslied ist im Stabreim1 geschrieben
3. Karolinger
3.1. Merowinger2
3.1.1. 511 - Tod Chlodwigs
1 Oder Alliterationsvers. Unter Alliteration versteht
man den gleichen betonter Stammsilben von zwei
oder mehreren Wörtern. 2 Zwani Królami gnuśnymi
3.1.2. Die Erstarkung der Hausmeier aus dem
Geschlecht der Karolinger
3.2. Karolinger
3.2.1. 714 Karl Martell – die Regentschaft
über das ganze Frankreich,
3.2.1.1. 732 – Sieg bei Poitiers
3.2.2. Karl der Große (747 – 814)
3.2.2.1. König seit 768 (zuerst regiert mit
seinem Bruder Karlmann
3.2.2.2. Die Abschaffung der
Stammesherzogtümer
3.2.2.3. Neue Reichordnung: die
Grafschaften, die Marken mit
Sonderbefugnissen
3.2.2.4. Rex Ambulans
4. Die Mittelalter
4.1. Die Mittelalter
4.1.1. Frühmittelalter
4.1.2. Hochmittelalter
4.1.3. Spätmittelalter
4.2. 955 – Schlacht am Lechfeld
5. Der Investiturenstreit
5.1. Das Eigenkirchenwesen – patronat nad
Kościołem
5.2. Die Reichskirche
5.3. Gregor VII – 1075 dictatus papae
5.4. Heinrich IV – 1077 Canossagang
5.5. Wormser Konkordat
6. Die Kreuzzüge
6.1. Die Synode von Clermont - 1095
6.2. Erster Kreuzzug 1096-1099
6.3. Zweiter Kreuzzug 1147-1149
6.4. Dritter Kreuzzug 1189-1192
6.4.1. Ursachen
6.4.1.1. Die Eroberung Jerusalems durch
Saladin – Schlacht bei Hattin -
1187
6.4.2. Friedrich Barbarossa3
6.4.2.1. Organisierte Dritter Kreuzzug
6.4.2.2. Ertrunken im 1192 – Saleph
6.5. Vierter Kreuzzug 1202-1204
6.5.1. Angriff auf Konstantinopel
7. Städte
7.1. Backsteingotik
7.2. Hansestadt
3 Staufer Geschlecht
7.2.1. Lübeck
7.3. Reval – Tallin
7.4. Siebenbürgen – Siedmiogród
7.5. Die Bettelorden4
8. Die Kreuzzüge5
8.1. Der Kurfürst
8.1.1. Erzbischof von:
8.1.1.1. Köln
8.1.1.2. Mainz
8.1.1.3. Trier
8.1.2. König von Böhmen
8.1.3. Kurfürst von Brandenburg
8.1.4. Kurfürst von Sachsen
8.1.5. Palatyn reński
9. Die Kreuzzüge
9.1. Dzieje Niemiec i Austrii w okresie
nowożytności
9.2. Wojna chłopska w Niemczech 1524-1525
9.2.1. Przywódca - Tomasz Müncer
9.2.2. Sojusz zwolenników umiarkowanego
luteranizmu z katolikami przeciw
Müncerowi
9.2.3. Śmierć Müncera i klęska Wojny
Chłopskiej
9.2.4. Wojna domowa w Niemczech między
luteranami, a katolikami w latach 1531-
1555
9.2.5. Wojna zakończona kompromisem –
Pokój w Augsburgu (Augsburger
Religionsfrieden) 1555 r. „Czyj kraj,
tego religia”
9.3. Wojna trzydziestoletnia (Dreißigjähriger
Krieg) 1618-1648r.
9.3.1. Przyczyny
9.3.1.1. Defenestracja praska (Prager
Fenstersturz) 23.05.1618
9.3.1.1.1. To termin odnoszący się
do wyrzucenia przez okno
(z pobudek religijnych -
protestanci chcieli mieć
protestanckiego króla)
czeskich urzędników z
zamku na Hradczanach
9.3.2. Powstanie protestantów czeskich
9.3.2.1. Przegrana
4 Zakony żebrzące
5 Książe elektor
9.3.3. Westfälischer Frieden 1648 r.
9.4. Absolutyzm (Der Absolutismus)
9.4.1. Francja
9.4.1.1. Ludwik XIII
9.4.1.1.1. Od 1614r. królowie nie
zwoływali Stanów
Generalnych
9.4.1.2. Ludwik XIV Król Słońce
9.5. Monarcha absolutny
9.6. Die Revolution von oben
9.6.1. Das Bildungsbürgertum (wykształcone
mieszczaństwo)
9.7. Oświecenie (Die Aufklärung)
9.8. Absolutyzm Oświecony (aufgeklärte
Absolutismus)
9.8.1. Prusy
9.8.1.1. Fryderyk II6 (Friedrich II)
9.8.2. .Austria
9.8.2.1. Maria Teresa78 (Maria Theresia)
9.8.2.2. Józef II3 (Josef II)
9.9. Nacjonalizm (Der Nationalismus)
9.10. Romantyzm (Die Romantik)
9.10.1. Święto w Hambach (Hambacher Fest)
9.10.1.1.1. 1832
9.10.1.2. Obecnie jest to symbol braterstwa
polsko-niemieckiego (Niemieccy
liberałowie wspierali Polaków w
walce o wolność)
9.10.1.3. Ludzie tam zgromadzeni chcieli
doprowadzić m.in. do
zjednoczenia Niemiec, braku
cenzury
6Król Prus. Żył w latach 1712 - 1786. Brał udział w rozbiorach Polski (Teilungen Polens) 7
8-1780. Cesarzowa od 1745 do 1780r. Matka
Józefa II 3 Od jego panowania cmentarze budowało się
poza murami miast
9.10.2. Koncepcje zjednoczenia Niemiec
9.10.2.1. Koncepcja wielkoniemiecka
9.10.2.1.1.1. (großdeutsche
Lösung)
9.10.2.1.2. Koncepcja Austryjacka
9.10.2.2. Koncepcja małoniemiecka
9.10.2.2.1.1. (kleindeutsche
Lösung)
9.10.2.2.2. Koncepcja Pruska
9.11. Wiosna Ludów9 (Die Marz-Revolution) 1848
9.11.1. Frankfurter Nationalversammlung
9.11.1.1. Parlament powołany w związku z
Wiosną Ludów, mający na celu
zjednoczenie Niemiec
9.11.1.1.1. Miał on miejsce w
Paulskirche
9.11.2. Österreichisch-Preußischer Krieg
1866 r.
9.12. Miała ona miejsce z powodu walki między
Prusami, a Austrią o przewodnictwo w
Związku Niemieckim
9.13. 18 I 1871 Gründung des Deutschen
Keiserschaft
9.14. Konflikt um die Spanische Thronfolge
9.15. Die Emser Depesche
9.15.1. Preußische-Franzözischer Krieg 1870 r.
9.16. 1871 die Reichsgründung (Vereinigung
Deutschlands)
9.16.1. Die Gründerzeit
9.17. Die Kolonien
9.17.1. Balkankriege
9.18. Attentat in Sarajewo
9 To określenie, którym nazywa się rewolucje mające miejsce w Europie w latach 1848-1849
9.18.1. Kriegausbruch
10. Weltkrieg 1914-1918
10.1. Der Versailler Vertrag
10.1.1. 1922 – Volksabstimmung in
Oberschlesien - Teilung Oberschlesiens
10.1.2. Hultschiner Ländchen
10.1.2.1. Dołączony do Czechosłowacji
10.1.3. Polnischer Korridor
10.1.4. Freistadt Danzig
10.1.5. Nordschleswig an Dänmark
10.1.6. Eupen und Malmedy an Belgien
10.1.7. Verlust von (Elsass) Elsaß und
Lothringen
10.2. Der Vertrag in Sévres (Die Türkei) 1920
10.2.1. Reduzierung der türkischen Heeres auf
50 000 Männer
10.2.2. Abrüstung des türkischen Heeres
10.2.3. Verlust von Mesopotamien, Arabien,
Mosul und Palästina
10.3. Der Vertrag in Trianon (Ungarn) 1920
10.3.1. Ungarn muss die neuen Ländern (
Serben, Kroaten, Slowenen) anerkennen
10.3.2. Ungarn muss die Kriegsreparationen
bezahlen
10.3.3. Verlust von z.B. Kroatien, Siebenbürger,
Zips, und der Slowakei
10.4. Der Vertrag in Neuilly (Bulgarien) 1919
10.4.1. Reduzierung des österreichischen
Heeres auf 20 000 Männer
10.4.2. Verlust vom Thrakien und Dobrudscha
10.4.3. Abrüstung des bulgarischen Heeres
10.5. Der Vertrag in St. Germain (Österreich) 1919
10.5.1. Österreich muss die Kriegsreparationen
bezahlen
10.5.2. Abrüstung des österreichischen Heeres
10.5.3. Reduzierung des österreichischen
Heeres auf 30 000 Männer
10.5.4. Österreich muss die neuen Ländern (z.B.
Polen) anerkennen
10.5.5. Verlust von Südtirol, Galizien und
Bukowina
10.6. Słowniczek
podział górnego śląska
Teilung Oberschlesiens
#2
polski korytarz
Polnischer Korridor
#3
Alzacja i Lotaryngia
Elsaß und Lothringen
#4
Armia (das .......)
Heer
#5
Siedziba Ligi Narodów
ä, ö, ü, ß
Der Sitz des Völkerbundes
#6
import
Die Einfuhr
#7
eksport
Die Ausfuhr
#8
przedmieścia
Der Vorort
#9
wielkie księstwo poznańskie
Großherzogtum Posen
#10
zawrzeć traktat pokojowy
ß
einen Friedensvertrag abschließen
#11
podpisać traktat pokojowy
einen Friedensvertrag unterschreiben
#12
Kłajpeda
Memel
#13
traktat wersalski
Der Versailler Vertrag
#14
przyznać (jmdm .....)
zusprechen
11. Faschismus in Italien
11.1. Soziale Hintergründe (Podłoże społeczne)
11.1.1. Wirtschaftliche Kriese
11.1.2. Nachkriegszerstörungen
11.1.3. 600 000 Italienischen sind im Kampf
ums Leben gekommen
11.1.4. Die Staatsverschuldung – dług
publiczny
11.1.5. Der Zusammenbruch der Betrieben –
upadek przedsiębiorstw
11.1.6. Die Steigenge Arbeitslosigkeit –
wzrastające bezrobocie
11.1.7. Die Reichen wurden arm – bogaci stają
się biedni
11.1.8. Die Schwierigkeiten mit Handwerk und
Handel – komplikacja funkcjonowania
handlu i rzemiosła
11.1.9. Politische Kriese
11.1.10. De Streiks
11.1.11. Die Proletarisierung
11.1.12. Die Ausschreitungen – zamieszki
11.2. Słówka pozostałe
11.2.1. Der Ministerpräsident/Premier
/Premierminister – premier
11.2.2. Die Zensur
11.3. Die Herrschaft des Faschismus
11.3.1. Mussolini zakłada związki
kombatanckie w roku 1918
11.3.2. Gründung der National-Faschistisch
Partei im 1921 – Utworzenie partii
Narodowo-Faszystowskiej
11.3.3. Berufung der faschistischen Militz –
Powołanie milicji faszystowskiej, czyli
czrnych koszul (Schwarzhemden)
11.3.4. Die Ausschreitungen und
Straßenunruhen
11.3.5. Marsch auf Rom
11.3.5.1. Marsz bojówek faszystowskich
11.3.6. Entlassung der Regierung
11.3.7. Die Berufung der neuen Regierung
11.3.8. Mussolini ist die neuen Regierung
gegründet
11.4. Die Änderungen im Staat und in der
Gesellschaft
11.4.1. Mussolini wurde zum Premier der
Regierung ernannte
11.4.2. Wprowadzenie większościowej
ordynacji wyborczej
11.4.3. Die Zetungen, die faschistische
Regierung kritisiert haben, wurden
geschlossen
11.4.4. Die Aufhebung der
Gerchichtsunabhängigkeit – zniesienie
niezawisłości sądów
11.4.5. Zdelegalizowano wszystkie partie
polityczne poza partią faszystowską
11.4.6. Die Einführung des Arbeitsgangs -
Wprowadzenie przymusu pracy
11.4.7. Rozwijał się głównie przemysł
zbrojeniowy
11.4.8. Uregulowano stosunki z Kościołem
Katolickim (pakty laterańskie – 1929)
11.4.9. Vatikan wurde zum Leben ernannte
11.4.9.1. W Watykanie nieograniczoną i
suwerenną władzę posiadał
papież
11.4.10. Wypłacono odszkodowania za włości
przejęte przez państwo Włoskie w XIX
w.
11.4.11. Dołączono do paktu konkordat
11.5. Słówka pozostałe
11.5.1. Przemysł – die Industrie
11.5.2. Suwerenny - souverän
11.5.3. Papież – Der Papst
11.5.4. Władza – Die Herrschaft
11.5.5. Odszkodowanie – Der Schadenersatze
11.5.6. Akceptowany „na salonach“ –
salonfähig
12. III Reich
12.1.1. Traktat wersalski został przez Niemców
bardzo negatywnie odebrany. Był on
hańbą dla narodu niemieckiego
12.1.2. Nawoływanie do bojkotowania
postanowień Traktatu Wersalskiego
12.1.3. Bunty te wzmagają się ze względu na
kryzys gospodarczy (1919-1924)
12.1.4. Próba przejęcia władzy przez
komunistów i faszystów - 1923
12.1.4.1. Powstanie komunistyczne w
Hamburgu
12.1.4.2. Pucz monachijski (Der Putsch)
12.1.4.2.1. Aresztowanie Adolfa
Hitlera
12.1.4.2.1.1. Hitler wraca na
wolność w 1924 r.
12.1.4.2.2. Delegalizacja NSDAP
12.1.5. Zwycięskie mocarstwa boją się, żeby
rewolucja komunistyczna nie
zapanowała także i w Niemczech
12.1.5.1. Ameryka wspomaga Niemcy
12.1.6. Paul von Hindenburg zostaje w 1925 r.
prezydentem
12.1.7. Kryzys gospodarki niemieckiej
12.1.7.1. Kolejne rządy nie radzą sobie z
problemem i podają się do
dymisji
12.1.7.2. W ciągu czterech lat odbywają
się czterokrotnie wybory.
NSDAP zyskuje poparcie
12.1.7.3. W 1933 roku Hitler z polecenia
Hindenburga tworzy rząd
12.1.8. Przed kolejnymi wyborami, w roku
1933, w płomieniach staje budynek
Reichstagu.
12.1.8.1. O podpalenie zostają oskarżeni
komuniści
12.1.8.1.1. Głównym podejrzanym
był Marinus van der
Lubbe
12.1.8.2. Zostaje wprowadzony stan
wyjątkowy
12.1.8.2.1. Następuje ograniczenie
wolności osobistej
12.1.8.2.2. Hitler zażądał
wprowadzenia kary
śmierci
12.1.9. Zostaje przyjęta ustawa , dająca w
praktyce Hiitlerowi władzę dyktatorską,
a rządowi w zamian parlamentu prawa
ustawodawcze
12.1.10. Hitler w związku ze stanem
wyjątkowym znosi konstytucje
republikańską
12.1.11. Po śmierci prezydenta Hindenburga w
roku 1934 połączył urząd prezydenta i
kanclerza, nadając sobie tytuł Führera
12.1.11.1. Poparte w plebiscycie
12.1.12. Zaprzestano posiedzeń rządu
12.1.13. 15 III 1933 r. – Oficjalne powstanie
III Rzeszy Niemieckiej
12.1.14. Noc długich noży – 1934
12.1.14.1. Śmierć poniosło 150 osób.
12.1.15. Ustawy norymberskie –Nürnberger
Gesetze – 1935
12.1.15.1. Zakazywały one małżeństw
między Żydami, a Niemcami
12.1.15.2. Żydzi stracili prawa
obywatelskie
12.1.15.3. Żydzi zostali usuwani z
uniwersytetów i urzędów
12.1.16. Noc kryształowa 9/10 XI 1938
12.1.16.1. Przyczyną było
zamordowanie nazistowskiego
dyplomaty Ernsta von Ratha
12.1.16.2. Zniszczono w Niemczech
synagogi, a także sklepy należące
do Żydów
12.1.16.3. Kilkadziesiąt osób straciło
życie, a kilkanaście tysięcy
wysłano do obozów
koncentracyjnych
12.1.17. Polityka zagraniczna
12.1.17.1. Pakt czterech
12.1.17.1.1. Pakt między
Włochami, Niemcami,
Wielką Brytanią, a Francją
12.1.17.1.2. Włochy i Francja
odrzucają pakt
12.1.17.1.3. Pakt nie zostaje
wprowadzony
12.1.17.2. Appeasement
12.1.17.2.1. To polityka,
mająca na celu ustępstwa
w polittyce europejskiej,
aby uniknąć konfliktu
zbrojnego
12.1.17.2.2. Remilitaryzacja
Nadrenia
12.1.17.2.3. Układ morski z
Wielką Brytanią,,
regulujący tonaż
niemieckiej floty wojennej
12.1.18. Skróty Niemieckie
12.1.18.1. SA - Sturmabteilung10
12.1.18.2. SS – Schutzstaffel11
12.1.18.3. KL – Konzentrationslager12
12.1.18.4. Gestapo – Geheime
Staatspolizei13
12.1.18.5. HJ - Hitlerjugend14
12.1.18.6. BDM – Bund Deutsches
Mädel15
12.1.19. Religia w Rzeszy
12.1.19.1. Bund Deutscher Christen
12.1.19.1.1. Był to
Pronazistowski ruch
religijny założony przez
pastora. Uznawał on
Jezusa jako bohatera w
walce z Żydami.
12.1.19.1.2. Ruch ten
powodował sprzeciw
protestantów, wyniku
którego powstał Kościół
Wyznający
10
Bojówki niemieckie 11
Jednostka chroniąca najwyższe struktury NSDAP 12
Obóz koncentracyjny 13
Tajna Policja Paostwowa 14
Młodzieżowa organizacja paramilitarna 15
Żeoska organizacja młodzieżowa
12.1.19.2. Die Bekennende Kirche
12.1.19.2.1. Był to
protestancki ruch religijny
sprzeciwiający się
nazizmowi. Powstał on w
odpowiedzi na stworzenie
Bund Deutscher Christen
12.1.19.2.2. Jednym z jego
najsłynniejszych pastorów
był Dietrich Bonhoeffer
(Bonhöffer), który został
9 IV 1945 roku
powieszony w obozie
koncentracyjnym
Flossenbürg
12.1.19.3. Kościół Katolicki
12.1.19.3.1. Clemens August
Graf von Galen
12.1.19.3.1.1. Der Kardinal,
Bischof von Mainz
12.1.19.3.1.2. Sprzeciwiał się on
nazizmowi
12.1.19.3.1.3. Przygotował
znaczną część
encykliki Mit
brennender Sorge
12.1.19.3.1.4. Uważany przez
Goebbelsa za
„zdrajcę narodu”,
miał po wojnie
zniknąć raz na
zawsze
13. Totalitaryzm w ZSSR
13.1. Zwycięstwo rewolucji październikowej
13.2. 1917 – wybory do Konstytuanty
(Zgromadzenia Ustawodawczego)
13.2.1. Porażka bolszewików
13.3. Pokój z Niemcami w Brześciu 03 III 1918
13.4. Tworzenie przez bolszewików dyktatury
proletariatu
13.5. Wprowadzenie systemu monopartyjnego
13.6. Nacjonalizacja przemysłu
13.7. Powstanie Armii Czerwonej
13.8. Zwalczanie przeciwników rewolucji
13.8.1. CzeKa
13.9. Wybuch wojny domowej w 1918r.
13.9.1. Walka pomiędzy oddziałami Białej
Gwardii, a bolszewikami
13.9.2. 1922 – zwycięstwo bolszewików
13.10. 1917-1922 Sowjet-Russland
13.11. 1922- 1991 Sowjetunion – UdSSR
(Union der sozialistischen sowjetischen
Republiken)
13.12. Zakładanie obozów pracy
przymusowej – łagrów
13.13. Przywrócenie kary śmierci
13.14. 1917- Zniesienie prywatności
ziemskiej
13.15. Centralne zarządzanie produkcją i
dystrybucją towarów
13.16. Nacjonalizacja przemysłu
13.17. Monopol handlu, obowiązkowe
dostawy żywności
13.18. Powstanie kołchozów (zbiorowych
przedsiębiorstw rolnych
13.19. Głód w Rosji, w latach 1921-1922
13.20. Lenin ogłasza NEP, czyli Nową
Politykę Ekonomiczną
13.20.1. Przywrócenie drobnego handlu
13.20.2. Reprywatyzacja średniej wielkości
zakładów przemysłowych
13.21. „Deklaracja praw narodów Rosji“
13.21.1. Narodowości na terenie Rosji mogły
utworzyć niepodległe państwa
13.22. Na mocy uchwalonej konstytucji
powołano do życia Rosyjską Socjalistyczną
Federacyjną Republikę Rad.
13.22.1. Zawierały się w niej republiki,
obwody autonomiczne, okręgi
narodowościowe, które same na to
wyrażały chęć
13.23. 1922 – decyzja o zjednoczeniu i
utworzeniu ZSSR
13.24. 1922 – sekretarzem generalnym partii
komunistycznej zostaje Józef Stalin
13.25. 1924 – Śmierć Lenina
13.26. Od roku 1929 Stalin sprawuje władzę
dyktatorską
13.27. 1929 – Rezygnacja Stalina z NEP-u
13.27.1. Chłopów niechcących przyłączyć się
do kołchozów lub sowchozów
(państwowych gospodarstw rolnych)
zsyłano na Syberię
13.28. Spadek produkcji rolnej
13.28.1. Pozostawienie limitów
obowiązkowych dostaw zboża, mimo
zagrożenia głodem
13.28.1.1. Z powodu głodu na
Ukrainie zginęło według
szacunków od 3 do 7 milionów
ludzi
13.29. Polityka zagraniczna ZSSR
13.29.1. Po I wojnie światowej państwa
zachodnie zrywają współpracę z Rosją
13.29.2. 1922 – Rosja nawiązuje stosunki
polityczne i gospodarcze z Niemcami
13.29.3. W latach trzydziestych Rosja
podpisuje pakty o nieagresji
13.29.4. Po dojściu Hitlera do władzy Niemcy
przestają współpracować z ZSSR
13.30. Utworzenie w roku 1919
Międzynarodówki Komunistycznej
(Kominternu)
14. Odrodzenie państwa polskiego
14.1. Powstanie władz centralnych
14.1.1. Józef Piłsudski zostaje wypuszczony z
więzienia w Magdeburgu
14.1.2. 10.11.1918 Piłsudski powrócił do Polski
14.1.3. Rada regencyjna włada Polską do
11.11.1918
14.1.4. 14.11.1918 Piłsudski obejmuje pełnię
władzy
14.1.5. Piłsudski powierzył Jędrzejowi
Moraczewskiemu misję stworzenia
rządu
14.1.6. 22.11.1918 Piłsudski na mocy dekretu
staje się Tymczasowym Naczelnikiem
Państwa
14.1.7. W Wyniku rozmów przedstawicieli
Naczelnika z Narodową Demokracją
dn. 16.01.1919r. powołano koalicyjny
rząd Ignacego Jana Paderewskiego
14.1.8. Wybory do Sejmu Ustawodawczego w
styczniu 1919r. na terenach
kontrolowanych przez rząd
Paderewskiego
14.2. Powstanie wielkopolskie
14.2.1. W 1918r. na terenie zaboru pruskiego
nadal funkcjonowała administracja
zaborcy. Stacjonowały tam także wojska
niemieckie
14.2.2. W listopadzie roku 1918r. w
Wielkopolsce były tworzone Rady
ludowe (głównie narodowi demokraci)
14.2.2.1. Administracja tolerowała Rady
14.2.2.2. Działalnością Rad kierowała
naczelna rada ludowa w Poznaniu
14.2.3. 26 XII 1918 Paderewski odwiedza
stolicę Wielkopolski
14.2.4. Powstanie zbrojne, wynikłe z
demonstracji na cześć gościa
14.2.5. Powstańcy opanowują Poznań
14.2.6. W styczniu 1919r. prawie cała
Wielkopolska była wolna
14.2.7. Walki przerwano 16 II 1919r.
14.2.8. Władzę przejmuje Naczelna Rada
Ludowa
14.3. Konferencja pokojowa w sprawie Polski w
roku 1919 w Paryżu
14.3.1. Pracami delegacji polskiej kierował
Roman Dmowski
14.3.2. Postulaty Polski spotykają się z aprobatą
ze strony Francji
14.3.3. Delegacja angielska sprzyja Niemcom
14.3.3.1. Obawia się wzmocnienia
wpływów Francji
14.3.4. Postanowienia traktatu wersalskiego,
podpisanego 28 VI 1919r.
14.3.4.1. Przyznanie Polsce:
14.3.4.1.1. Wielkopolski
14.3.4.1.2. Części Pomorza
Gdańskiego (bez Gdańska)
14.3.4.1.2.1. Wolne Miasto
Gdańsk
14.3.4.2. Plebiscyty
14.3.4.2.1. Górny Śląsk
14.3.4.2.2. Warmia
14.3.4.2.3. Mazury
14.3.4.3. Niezadowolenie z powodu
narzuconego nowopowstałym
krajom Europy Środkowo-
Wschodniej tzw. Małego traktatu
wersalskiego16
14.3.4.3.1. Traktatu nie podpisały
Niemcy
14.3.4.4. Podjęto na konferencji decyzje w
sprawie wschodniej granicy
Polski
14.3.4.5. Polska otrzymuje mandat Ligii
Narodów (pełnomocnictwo), na
zarządzanie wschodnią Galicją
przez 25 lat
14.3.4.6. Uchwalenie deklaracji,
dopuszczającej organizowanie
polskiej administracji jedynie na
zachód od linii
Bug-Kuźnica-Puńsk (później
nazwana demarkacyjną linią
Curzona17)
14.3.4.6.1. Postanowienie nie
wchodzi w życie
14.3.4.7. O granicy wschodniej decyduje
wojna polsko-radziecka
14.4. Konflikt polsko-radziecki
14.4.1. Kwiecień 1919r. – ofensywa wojsk
polskich w kierunku wschodnim
14.4.1.1. Zajęcie Wilna i całej Białorusi, a
także latem Galicji i Wołynia
14.4.1.2. Jesienią ofensywa została
wstrzymana
14.4.2. Koncepcja Piłsudskiego, dotycząca
sojuszu polsko-ukraińskiego i ofensywy
na Ukrainie przed atakiem Armii
Czerwonej 21 IV 1920r.
14.4.3. Podpisanie umowy z Semenem Petlurą18
14.4.4. Polska uznaje niepodległość Ukrainy
14.4.5. 25 IV 1920 Polska ofensywa w kierunku
Kijowa
14.4.6. 7 V 1920 Wkroczenie oddziałów
polskich do Kijowa
14.4.7. 10 VI 1920 Wycofanie się wojsk z
Kijowa
14.4.8. Kontrofensywa Armii Czerwonej na
Białorusi – lipiec 1920r.
14.4.8.1. Dowódca natarcia – Michał
Tuchaczewski
14.4.9. Sierpień 1920r. – Armia Czerwona
dociera na przedpola Warszawy
16
Traktat o ochronie praw mniejszości narodowych 17
Brytyjski minister spraw zagranicznych 18
Dowódca sił zbrojnych i przewodniczący dyrektoriatu (rządu) Ukraioskiej Republiki Ludowej
14.4.10. Lipiec 1920 – uformowanie po
radzieckiej stronie frontu Komitetu
Rewolucji Polski.
14.4.10.1. Miał on po zajęciu
Warszawy przejąć władzę i
utworzyć Polską Socjalistyczną
republikę Radziecką
14.4.11. 1 VII 1920 – Przekazanie części
władzy przez sejm Radzie Obrony
Państwa
14.4.12. Polska zabiega o pomoc mocarstw
zachodnich
14.4.12.1. Udział premiera Grabskiego
w konferencji państw Ententy w
Spa w Belgii – Lipiec 1920
14.4.12.1.1. Anglia i Francja
zobowiązuje się do
udzielenia pomocy
dyplomatycznej i
wojskowej pod pewnymi
warunkami np. pod
warunkiem uznania linii
Curzona
14.4.12.2. Postanowienia konferencji
wywołują oburzenie wśród
Polaków
14.4.12.3. Grabski ustępuje z funkcji
premiera
14.4.12.4. Nowym premierem zostaje
Wincenty Witos (PSL „Piast”)
14.4.13. Państwa Ententy wspierają Polskę,
wysyłając sprzęt wojskowy
14.4.14. W Polsce działa grupa oficerów z
państw Ententy
14.4.15. 13 VIII 1920 Rozpoczęcie walk w
rejonie Radzymina
14.4.16. 16 VIII 1920 Kontrofensywa wojsk
polskich znad rzeki Wieprz
14.4.17. Armia Czerwona zostaje otoczona
14.4.18. Ponad 60 000 czerwonoarmistów
dostało się do niewoli, a śmierć poniosło
około 20 000. Wśród Polaków straty
szacuje się między 2 000, a 4 000
zabitych i 20 000 rannych
14.4.19. Odwrót Armii Czerwonej na całej
linii frontu
14.4.20. Wrzesień 1920r. – Polacy przełamują
obronę sił wroga nad rzeką Niemen
14.4.21. Front ustabilizował się na linii
dawnych okopów niemieckich
14.5. Pokój ryski
14.5.1. Podjęcie rozmów pokojowych –
wrzesień 1920r.
14.5.1.1. Początkowo prowadzone w
Mińsku, następnie w Rydze
14.5.2. Ustalenie granicy wzdłuż linii
Dzisna-Dokszyce-Słucz-Ostró-Zbrucz
14.5.3. W skład Rzeczypospolitej weszły także
Galicja i Wołyń
14.5.4. Podpisany w Rydze dnia 18 III 1921r.
14.6. Granica z Czechosłowacją i Litwą
14.6.1. Spór o Śląsk Cieszyński
14.6.1.1. Formowanie Się polskich
ośrodków władzy
14.6.1.2. Inwazja Czechosłowacji na Śląsk
Cieszyński
14.6.1.3. Dokonanie podziału wzdłuż rzeki
Olzy
14.6.2. Granica z Litwą
14.6.2.1. Spór o Wilno
14.6.2.2. Sierpień 1920 – zajęcie Wilna
przez wojska litewskie
14.6.2.3. Październik 1920 – na
Wileńszczyznę wkracza Dywizja
Piechoty Litewsko-Białoruskiej
14.6.2.3.1. Dowodzona przez Lucjana
Żeligowskiego
14.6.2.4. Utworzenie Litwy Środkowej
14.6.2.5. 1922r. – Przyłączenie
Wileńszczyzny do
Rzeczypospolitej
14.6.2.5.1. Litwa nie akceptuje
graniczy 1923r.
14.6.2.5.2. Nawiązanie stosunków
dyplomatycznych w
1938r.
14.7. Granica z Niemcami
14.7.1. 11 VII 1920 Plebiscyt na Powiślu,
Warmii i Mazurach
14.7.1.1. Za Polską opowiada się jedynie
3,4% głosujących
14.7.1.2. Polsce przyznano 8 wsi
14.7.2. Plebiscyt na Górnym Śląsku
20 III 1921r.
14.7.2.1. Ogromne napięcia
14.7.2.2. Niemcy terroryzują Polaków
14.7.2.3. Powstania śląskie
14.7.2.3.1. I powstanie śląskie
16/17 VIII 1919
14.7.2.3.2. II powstanie śląskie
19/20 VIII 1920
14.7.2.3.3. III powstanie śląskie
2/3 V 1912
15. Gospodarcze i społeczne problemy odrodzonego
państwa polskiego
15.1. Dziedzictwo zaborów
15.1.1. Powierzchnia Polski: 388,6 tys. Km2
15.1.2. Liczba ludności: ok. 27 000 000 ludzi
15.1.3. Zerwanie silnych związków
gospodarczych między Polską, a byłymi
zaborcami
15.1.4. Zacofanie gospodarcze
15.1.4.1. 70% osób pracuje w przemyśle
15.1.4.2. ⅔ gospodarstw ma charakter
małorolny
15.1.4.3. Duże majątki ziemskie stanowiły
mniej niż 1% gospodarstw
15.1.5. Nierówny podział gruntów wywołał
niezadowolenie społeczne
15.1.5.1. Na wschodzie miały one przede
wszystkim charakter
narodowościowy
15.1.5.2. Wielką własność posiadali
niemalże sami Polacy
15.2. Reforma rolna
15.2.1. Idea reformy poparta przez lewicowców
i ludowców
15.2.2. Prawica uważała, że reforma osłabi
polskość (wielkie majątki ziemskie
należały do Polaków), a także
doprowadzi do upadku
zagospodarowanych majątków
15.2.3. Sejm ustawodawczy w 1919r. uchwala
podstawowe zasady reformy
15.2.3.1. Parcelacja gruntów należących do
państwa
15.2.3.2. Wykup nadwyżek ziemi
prywatnej
15.2.4. Uchwała ustawy o wykonaniu reformy
rolnej w 1920r.
15.2.4.1. Nie weszła w życie
15.2.5. Nowa ustawa o reformie rolnej – 1925r.
15.2.5.1. Dopuszczała zachowanie w
rękach prywatnych części
majątków
15.2.5.2. Nakaz sprzedaży nadwyżki ziem,
a nie odbieranie jej
15.3. Reforma walutowa
15.3.1. Po odzyskaniu niepodległości w Polsce
nadal były w obiegu pieniądze państw
zaborczych, a także marka polska
15.3.2. Marka miała się stać jedynym środkiem
płatniczym w Polsce
15.3.3. W kraju panuje zła sytuacja finansowa
15.3.3.1. Niskie dochody państwa, duże
wydatki
15.3.3.2. Deficyt budżetowy państwo
pokrywa poprzez drukowanie
nowych pieniędzy
15.3.3.3. Wzrost inflacji
15.3.4. Powołanie rządu pozaparlamentarnego
pod przewodnictwem ekonomisty
Władysława Grabskiego
15.3.4.1. Grabski pełnił jednocześnie
funkcje premiera i ministra
skarbu
15.3.5. Wprowadzenie w wyniku reformy w
1924r. nowej waluty, którą był złoty
15.3.5.1. Wartość złotego była równa
wartości franka szwajcarskiego
15.3.5.2. Wymiana w relacji 1 800 000
marek polskich za 1 złotego
15.3.6. Stabilizacja gospodarcza
15.3.7. Druga inflacja w 1925r.
15.3.7.1. Emisja większej ilości bilonu
15.3.7.2. Wojna celna z Niemcami
15.3.7.3. Konflikt Grabskiego z prezesem
Banku Polskiego
15.3.7.4. Grabski podaje rząd do dymisji.
15.4. Wojna celna – walka na cła między Polską, a
Niemcami 1925-1931
15.4.1. Przyczyny:
15.4.1.1. Niemcy odmówiły importu węgla
w z Polski
15.4.1.1.1. Przestój kopalni na
Górnym Śląsku
15.4.1.1.2. Zamrożenie dużej sumy
pieniędzy
15.4.1.2. Rząd polski w odpowiedzi
ograniczył import towarów z
Niemiec
15.4.1.3. Niemcy wstrzymują wymianę
towarową z Polską
15.4.1.4. Na niektóre towary nakładano
wysokie cła
15.4.2. Skutki:
15.4.2.1. Duże problemy polskiej i
niemieckiej gospodarki
15.4.2.2. Polska bardzo szybko znalazła
nowe rynki zbytu w innych
państwach (np. Wielka Brytania)
ze względu na silną i stabilną
walutę
15.5. Działalność inwestycyjna
15.5.1. 1920r. – pomysł budowy portu w Gdyni
15.5.2. 1922r. – Uchwała pozwalająca na
budowę portu
15.5.3. 1924r. – rozpoczęcie budowy
15.5.4. Lata trzydzieste – port w Gdyni miał
największy obrót towarowy w całej
Europie
15.5.5. Rozwój Gdyni
15.5.6. Budowa połączenia kolejowego
łączącego Gdynię z Górnym Śląskiem
15.5.7. 1924-1928 wybudowanie – fabryki
samochodów w Czechowicach pod
Warszawą
15.6. COP – Centralny Okręg Przemysłowy
15.6.1. Budowany w latach 1936-1939
15.6.2. Znajdował się w południowo-centralnej
Polsce
15.6.3. Miał na celu rozbudowę przemysłu
ciężkiego w Polsce
16. Życie polityczne w II RP w latach 1918-1926
16.1. Józef Piłsudski (koncepcja federacyjna)
16.1.1. Był socjalistą
16.1.2. Założył i przez długi czas był
przywódcą Polskiej Partii
Socjalistycznej
16.1.3. Wokół jego postaci kształtował się obóz
polityczny, który określał się mianem
„piłsudczyków”
16.1.4. Jednymi z postulatów Piłsudskiego były:
16.1.4.1. Włączenie ludności niepolskiej
do pracy na rzecz państwa
16.1.4.2. Możliwość autonomii dla części
mniejszości narodowych
16.1.4.3. Rozdział państwa i Kościoła
16.1.4.4. Równouprawnienie wyznań
16.2. Roman Dmowski (koncepcja inkorporacyjna)
16.2.1. Twórca i przywódca Narodowej
Demokracji (endecji)
16.2.1.1. Podkreślał związek między
polskością, a Kościołem
katolickim obrządku łacińskiego
(rzymskokatolickim)
16.2.1.2. Postulował uczynienie
moralności katolickiej podstawą
życia społecznego
16.3. Konstytucja marcowa (17 III 1921)
16.3.1. Konstytucja liberalna
16.3.2. Zapewniała swobody religijne
16.3.3. Gwarantowała znaczne prawa dla
mniejszości
16.3.4. Wprowadzenie trójpodziału władz
16.3.4.1. Parlament
16.3.4.1.1. Wybierany w
bezpośrednich wyborach
co 5 lat i posiadał władzę
ustawodawczą
16.3.4.1.1.1. Sejm
16.3.4.1.1.2. Senat (izba
doradcza)
16.3.4.2. Prezydent
16.3.4.2.1. Stanowił władzę
wykonawczą
16.3.4.2.2. Wybierany na okres 7 lat
16.3.4.2.3. Jego władza była bardzo
osłabiona
16.3.4.2.4. Podpis prezydenta
wymagał kontr asygnacji
16.4. Wybór pierwszego prezydenta II RP
16.4.1. 9 XII 1922 – Zwołanie Zgromadzenia
Narodowego, w celu wybrania
prezydenta
16.4.2. Na prezydenta nie kandydował Piłsudski
16.4.3. Wybrany został kandydat PSL
„Wyzwolenie” – Gabriel Narutowicz
16.4.4. Wywołało to oburzenie
16.4.5. Przeciwnicy uważali, że mniejszości
narodowe nie mogą mieć decydującego
wpływu na wybór prezydenta
16.4.6. Mimo protestów Narutowicz został
zaprzysiężony 11 XII 1922r.
16.4.7. 16 XII 1922r. Eugeniusz Niewiadomski
zastrzelił prezydenta Narutowicza
16.4.7.1. Niewiadomski został skazany na
śmierć
16.4.8. W następnych wyborach wygrał
Stanisław Wojciechowski
16.4.9. Od grudnia 1922r, do maja 1926r.
gabinety rządowe zmieniały się cztery
razy
16.5. Utworzenie w 1924r. Korpusu Ochrony
Pogranicza
16.5.1. Poprawił on bezpieczeństwo na terenach
wschodnich
16.6. W Polsce narasta zniechęcenie do
parlamentaryzmu
17. Kryzys demokracji parlamentarnej w Polsce
17.1. Przewrót majowy 12 V 1926r.
17.1.1. Piłsudski wycofuje się z życia
politycznego, gdy do władzy dochodzą
prawicowcy
17.1.2. Osiada w Sulejówku
17.1.3. 12 V 1926r. dochodzi do walk
wewnętrznych w stolicy między
prezydentem Wojciechowskim, a
Piłsudskim i wiernymi mu wojskami
17.1.4. Pojawia się groźba wojny domowej
17.1.5. 14/15 V 1926r. W celu zapobieżenia
wojnie prezydent podaje się do dymisji,
a w miejsce obecnego rządu zostanie
sformowany nowy
17.1.6. 31 V 1926r. Zgromadzenie Narodowe
wybrało Piłsudskiego na prezydenta.
Jednakże nie przyjmuje godności
prezydenta
17.1.7. Ostatecznie na prezydenta wybrano
Ignacego Mościckiego, który był uległy
wobec Piłsudskiego
17.1.8. 2 VIII 1926r. uchwalenie noweli
sierpniowej
17.1.8.1. Zwiększenie uprawnień
prezydenta
17.2. Rządy sanacji
17.2.1. Piłsudski ma zamiar oczyścić państwo.
Przejmuje on pełnię władzy
17.2.2. Usunięcie przeciwników politycznych
17.2.3. Sukces BBWR (bezpartyjny blok
współpracy z rządem)
17.2.4. Opozycja podejmuje próbę konsolidacji
działań – tworzy blok opozycyjny
zwany Centrolewem
17.2.5. W 1930r. prezydent rozwiązuje sejm i
senat, następnie przeprowadza
aresztowania przywódców opozycji.
Więźniowie byli przetrzymywani w
Brześciu
17.2.6. Pod nieobecność opozycji na Sali obrad
(Opozycja demonstracyjnie opuściła
salę) uchwalono nową konstytucję
17.3. Konstytucja kwietniowa 23 IV 1935r.
17.3.1. Największą władzę posiadał prezydent
17.3.1.1. Odpowiadał on, zgodnie z
konstytucją, tylko przed Bogiem i
historią
17.3.2. Prezydenta wybierało Zgromadzenie
Elektorów
17.3.3. Zalegalizowała w Polsce
funkcjonowanie autorytaryzmu
17.3.4. Wkrótce po uchwaleniu konstytucji
umiera Józef Piłsudski dnia 12 V 1935r.
17.3.5. Opozycja antysanacyjna
17.3.5.1. OWP (Obóz Wielkiej Polski)
17.3.5.2. SN (Stronnictwo Narodowe)
17.3.5.3. ONR (Obóz
Narodowo-Radykalny
17.3.5.4. SL (Stronnictwo Ludowe)
17.3.5.5. Front Morges porozumienie o
charakterze
chrześcijańsko-demokratycznym
17.3.5.5.1. Inicjatorem był Ignacy Jan
Paderewski
18. Polska polityka w dwudziestoleciu
międzywojennym
18.1. Sytuacja międzynarodowa Polski
18.2. Konflikty Polski z:
18.2.1. Rosją
18.2.2. Niemcami
18.2.3. Litwą
18.2.4. Czechosłowacją
18.2.4.1. Dopiero w 1921 roku w Pradze
podpisano układ o normalizacji
stosunków między sąsiednimi
krajami
18.2.4.2. Sejm jednak go nie ratyfikował
18.2.4.3. Układ regulujący wzajemne
stosunki zawarty został dopiero w
1925 roku.
18.3. Państwo polskie pozostawało w dobrych
stosunkach z Łotwą i Rumunią
18.4. Ważnym elementem polityki polskiej polityki
zagranicznej był sojusz z Francją
18.4.1. Układ podpisany w roku 1921
18.4.2. Znaczne rozluźnienie w stosunkach
polsko-francuskich nastąpiło w roku
1925
18.5. W roku 1932 ministrem spraw zagranicznych
w Polsce zostaje Józef Beck
18.5.1. Pełnił funkcję ministra do roku 1939
18.6. Pakty o nieagresji:
18.6.1. z Niemcami 1934
18.6.2. ze Związkiem radzieckim 1932
18.7. Pakt wschodni
18.7.1. W roku 1934 ministrem spraw
zagranicznych we Francji zostaje Jean
Louis Barthou
18.7.2. Barthou wysunął koncepcję
wschodniego Locarno, czyli innymi
słowy paktu wschodniego
18.7.2.1. Pakt miał gwarantować wśród
państw Europy Wschodniej
nienaruszalność granic i
wzajemną pomoc
18.7.2.2. Uczestnikami paktu miały być:
Polska, Niemcy, Czechosłowacja,
ZSSR, Finlandia, Litwa, Łotwa,
Estonia
18.7.2.3. Niemcy odmówiły udziału w
Pakcie
18.7.2.4. Piłsudski nie chce przystąpienia
Polski do paktu
18.7.3. Kres koncepcji paktu nastał w roku
1934, gdy Barthou wywiad niemiecki
zamordował ministra Barthou
18.8. Polska wobec kryzysu czechosłowackiego
18.8.1. W roku 1938 polski rząd wysyła do
Czechosłowacji notę domagając się
przyznania Polsce Zaolzia.
18.8.2. Rząd przyjął polskie warunki
18.9. Przeddzień wojny
18.9.1. Rząd Rzeszy domaga się od Polski aby
przeprowadzona przez pomorze linia
kolejowa i autostrada były
eksterytorialne
18.9.2. Rząd brytyjski udziela Polsce poparcia
dnia 31 III 1939r.
18.9.3. Podobną deklarację składa Francja
18.9.4. Hitler wypowiada deklarację o
nieagresji dnia 28 IV 1939r.
18.9.5. Pakt Ribbentrop-Mołotow
18.9.5.1. Joachim von Ribbentrop -
minister spraw zagranicznych
Rzeszy
18.9.5.2. Wiaczesław Mołotow - komisarz
ludowy spraw zagranicznych
18.9.5.3. Pakt o nieagresji zawarty
pomiędzy Niemcami, a ZSSR
dnia 23 VIII 1939r.
18.9.5.4. Pakt zawierał tajny protokół,
który dzielił Europę Wschodnią
na strefę wpływów niemieckich i
rosyjskich. Linia podziału miała
przebiegać wzdłuż północnej
granicy Litwy
18.9.5.5. Dokonywał on także aktu
rozbioru Polski
18.9.5.5.1. Atak na Polskę
zaplanowany był na dzień
26 VIII, jednakże dzień
wcześniej tj. 25 VIII został
podpisany układ o
wzajemnej pomocy
między Polską, a Wielką
Brytanią
18.9.5.5.2. W efekcie atak nastąpił 01
IX
19. Gospodarka i społeczeństwo II RP
19.1. W roku 1929r. w Polsce pojawiają się
pierwsze oznaki kryzysu gospodarczego.
19.2. Następuje gwałtowny spadek cen artykułów
rolnych
19.3. Centralny Okręg Przemysłowy
19.3.1. W 1933r. władze próbują zwalczyć
kryzys
19.3.2. W roku 1935r. rząd powierza
kierownictwo polityki gospodarczej
Eugeniuszowi Kwiatkowskiego
19.3.2.1. Był on wicepremierem i
ministrem skarbu
19.3.3. W roku 1937 ogłoszono plan budowy
COP
19.3.4. Do 1939r. zbudowano ponad 100
zakładów przemysłowych
19.4. Problemy mniejszości narodowych
19.4.1. Jednym z większych problemów
kryzysu gospodarczego było
pogorszenie relacji państwa z
mniejszościami narodowymi
19.4.2. Państwo odrodzone miało charakter
unitarny
19.4.3. Jedynie Śląski posiadał niewielką
autonomię
19.4.4. Stosunek mniejszości narodowych do
Polski był raczej niechętny
19.4.5. Przedmiotem sporów była chęć państwa
do ujednolicenia systemu oświatowego
o charakterze polskim
19.5. Napięcie w województwach południowo-
wschodnich
19.5.1. Utworzenie w 1929r. Organizacji
Ukraińskich Nacjonalistów
19.5.1.1. Jej celem była zbrojna walka o
niepodległość Ukrainy
19.5.1.2. W wyniku podjętych działań
rozbito OUN
19.5.1.3. Organizacja szybko się odradza
19.5.1.4. OUN przeprowadza szereg
zamachów
19.5.1.5. W roku 1934 zostaje zabity
minister Bronisław Pieracki
20. Kultura, sztuka i nauka w okresie międzywojennym
w Polsce
20.1. Oświata
20.1.1. W 1919r. Piłsudski podpisuje dekret o
obowiązku szkolnym do ukończenia 14
roku życia
20.1.2. Wprowadzenie jednolitego systemu
szkolnictwa w 1932r.
20.2. Nauka
20.2.1. Główne ośrodki akademickie
20.2.1.1. Warszawa
20.2.1.2. Kraków
20.2.1.3. Lwów
20.2.1.4. Lublin
20.2.1.5. Wilno
20.2.1.6. Poznań
20.2.2. Polscy uczeni
20.2.2.1. Stefan Banach (matematyk)
20.2.2.2. Kazimierz Funk (biochemik)
20.2.2.3. Ludwik Hirszfeld (twórca
podstaw nauki o grupach krwi)
20.3. Literatura
20.3.1. Utworzenie kabaretu literackiego w
1919r. Należeli do niego Julian Tuwim,
Antoni Słonimski i Jarosław
Iwaszkiewicz
20.3.2. Zofia Nałkowska
20.3.3. Tadeusz Boy-Żeleński
20.3.4. Witold Gombrowicz (Ferdydurkę) i
Bruno Schulz tworzyli rzeczywistość w
groteskowy, tudzież oryniczny19 sposób
20.4. Kultura Masowa
20.4.1. Polskie Radio
20.4.1.1. Cieszyło się dużą popularnością
20.4.2. Rozwój filmu
20.4.3. Wzrost zainteresowania teatrem
20.4.3.1. Słynni aktorzy
20.4.3.1.1. Jan Kiepura
20.4.3.1.2. Stefan Jaracz
20.4.4. W 1924r. Polska po raz pierwszy ma
swoją reprezentację na olimpiadzie
20.4.5. Sukcesy lotników Żwirki i Wigury
20.5. Plastyka, muzyka, architektura
20.5.1. Tytus Czyżewski
20.5.2. Koncepcja czystej formy
20.5.2.1. Stworzona przez Stanisława
Witkiewicza
20.5.2.2. Struktura dzieł, pozbawiona
niepotrzebnych treści, stanowi
odpowiednik ludzkiej
osobowości.
20.5.3. Styl art déco
20.5.4. Konstruktywizm
20.5.4.1. Władysław Strzemiński
20.5.4.1.1. Stworzył kierunek
malarski zwany unizmem
20.5.5. Kubizm
20.5.6. Tradycjonalizm
20.5.7. Życie muzyczne
20.5.7.1. Konkurs Pianistyczny im. F.
Chopina
20.5.7.2. Karol Szymanowski
20.5.7.3. Ignacy Jan Paderewski
21. Geneza II Wojny Światowej
21.1. Kryzys demokracji parlamentarnej
21.1.1. Niestabilność systemów
demokratycznych
21.1.2. Zamieszki
21.1.3. Popularność skrajnych ugrupowań
faszystowskich i komunistycznych
21.1.4. W 1932r. do władzy dochodzi do
władzy w Austrii Engelbert Dollfuss
21.1.4.1. Zdelegalizował partię
socjaldemokratyczną
21.1.4.2. Rozwiązał związki zawodowe
21.1.4.3. Zamordowany w roku 1934
21.1.5. Bojówki faszystowskie próbują
przeprowadzić pucz we Francji
21.2. Woja domowa w Hiszpanii
21.2.1. Zwycięstwo frontu ludowego w
wyborach
21.2.2. Przeprowadzenie puczu przez Miguela
19
Przedstawianie literackiej rzeczywistości na wzór marzenia sennego, bądź koszmaru
21.2.2.1.1. Primo de Riverę. Rządził
do roku 1930, gdy w
Hiszpanii powstaje
kolejna fala zamieszek
21.2.3. Król Alfons XIII odwołuje rząd
wojskowy
21.2.4. Rok później został zmuszony do
opuszczenia kraju
21.2.5. Hiszpania staje się republiką
21.2.6. Do walki przystępują monarchiści i
konserwatywne koła zbliżone do wojska
21.2.6.1. Ich przywódcy skupieni byli
wokół
21.2.6.1.1. Hiszpańskiej
Konfederacji
Autonomicznych
Organizacji Prawicy
21.2.6.1.2. Falangi1
21.2.6.2. Przejęcie przez nich władzy
1933 roku zostało nazwane
„czarnym dwuleciem”
21.2.6.2.1. Anulowali większość
reform
21.2.6.2.2. Nieudolne rządy prawicy
doprowadziły do
zjednoczenia lewicy
21.2.7. W wyborach z roku 1936 zwycięża
front ludowy
21.2.7.1. Zdelegalizowano Falangę
21.2.7.2. Ograniczono działalność
polityczną duchowieństwa
21.2.7.2.1. Nastąpiło wiele wystąpień
przeciw Kościołowi
21.2.7.2.1.1. Mordowano
księży
21.2.7.2.1.2. Palono kościoły
21.2.8. Pucz, na którego czele stanął Francisco
Franco rozpoczął się 17 VII 1936 i
21.2.9. Większość państw postanowiła się nie
angażować w wojnę, jednakże ZSRR
postanowił wesprzeć republikanów,
natomiast Niemcy i Włochy frankistów
21.2.10. Madryt po ciężkich walkach poddaje
się wojskom Franco
21.2.11. W roku 1939 ostatecznie
rozprawiono się z republikanami
21.2.12. W Hiszpanii zostaje wprowadzony
system autorytarny
21.2.13. Demokracja została przywrócona
dopiero po śmierci generała Franco w
1975 roku.
21.3. Lekceważenie łamania postanowień traktatu
wersalskiego przez Niemcy
21.3.1. Niemcy wychodzą z kryzysu poprzez
produkcję amunicji i broni oraz przez
rozbudowę armii (która w roku 1935
liczyła 400 000 żołnierzy)
21.3.2. Następuje odbudowa marynarki
wojennej i lotnictwa, którego tworzenie
floty powierzono H. Goeringowi
21.3.3. W 1936 r. na zdemilitaryzowany teren
22. Nadrenii wkraczają wojska niemieckie
22.1. Ekspansja Japonii
22.1.1. Rozpoczęta w 1910r.
22.1.2. Japonia podporządkowała sobie tereny
Korei
22.1.3. Po I wojnie światowej następuje
ochłodzenie stosunków między USA i
Japonią
22.1.3.1. Nastąpiło to w związku z
podpisaniem układów
waszyngtońskich
22.1.3.1.1. Odbierały one Japonii
szansę na
podporządkowanie sobie
Chin
22.1.4. Zahamowana także przez politykę
„oświeconego pokoju”, wprowadzoną
przez cesarza Hirohito
22.1.5. Do wznowienia ekspansji posłużył tzw.
incydent mandżurski
22.1.5.1. We wrześniu 1931 r. zostaje
wysadzony odcinek Kolei
22.1.5.1.1. Południowomandżurskiej
należącej do Japonii
22.1.5.2. Oskarżono o to Chiny. W
rzeczywistości dokonali tego
Japończycy
22.1.5.3. W następnych miesiącach
wojska japońskie opanowują
terytorium Mandżurii, gdzie
powstaje zależne od Japonii
państwo
22.1.5.4. Mandżukuo
22.1.6. W związku ze wzrostem gospodarczym
notowanym od roku 1933 ekspansja
zostaje wznowiona 1.4.7. Ofensywa w
Chinach związana z wojną domową na
ich terenie rozpoczęła się 27 VII 1937
22.1.7. Liga Narodów mimo próśb Chin nie
zajęła w tej sprawie żadnego stanowiska
22.1.8. Sprawę jednakże rozpatruje konferencja
sygnatariuszy układów
waszyngtońskich zwołana do Brukseli
22.1.9. Japonia składa oświadczenie,
obwiniając Chiny za wypowiedzenie
wojny (Stanowisko poparte przez
Włochy i Niemcy)
22.1.10. Japonia ignoruje wezwanie, płynące
ze strony uczestników konferencji, do
zaprzestania działań wojennych
22.1.11. Walką przeciwko najeźdźcom kieruje
chińska partia narodowa (Kuomintang).
22.1.11.1.1. Walka wspierana
była przez ZSRR
22.1.12. Protesty państw zachodnich powstały
dopiero po wkroczeniu armii Japońskiej
na teren francuskich Indochin w 1939 r.
22.1.13. Narastające zagrożenie wojną nie
pozwala Francji i Wielkiej Brytanii
podjęcia konkretnych działań
22.1.14. USA wypowiada układ handlowy
zawarty z Japonią
22.2. Układy międzynarodowe z lat trzydziestych
22.2.1. Zaproponowany przez Włochy pakt
czterech nie zostaje ratyfikowany w
Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii
22.2.2. Odrzucony zostaje także
zaproponowany przez Francję pakt
wschodni
22.2.3. Podpisano natomiast dwustronne pakty
23. współpracy ZSRR z Francją
24. współpracy ZSRR z Czechosłowacją
24.1.1.1. Polska o nieagresji z ZSRR
24.1.1.1.1.1. (1932)
24.1.2. Następuje coraz ściślejsza współpraca
Niemiec, Włoch i Japonii
24.1.3. W 1936 r. w Berlinie zostaje podpisany
między Japonią i Niemcami pakt
antykominternowy, mający w teorii
zwalczać wpływy międzynarodówki
komunistycznej
24.1.3.1. W 1937 r. do paktu dołączają
25. Włochy, a później m.in. Węgry,
25.1.1.1. Hiszpania, Finlandia
25.1.2. Pakt stalowy
25.1.2.1. Niemiecko-włoski sojusz
wojskowy powstały w 1939 r.
25.1.3. Pakt trzech
25.1.3.1. Układ między Włochami,
Niemcami, a Japonią,
przewidujący podzielenie
między sygnatariuszy
25.1.3.2. System współpracy wojskowej i
politycznej tych krajów w latach
25.1.3.2.1. 1936-1940 zwany jest
osią Berlin-Rzym-Tokio
25.2. Podbój Etiopii
25.2.1. Benito Mussolini w porozumieniu
zawartym z Francją w roku 1935
uzyskuje tereny na pograniczu Libii
25.2.2. Wydaje on rozkaz zaatakowania Etiopii
25.2.3. Liga narodów nakłada jedynie na
25.2.3.1. Włochy jedynie sankcje
ekonomiczne
25.2.4. Nie zatrzymało to włoskiej ekspansji
25.2.5. 5 V 1936 r. wojska włoskie wkraczają
do stolicy Etiopii. 1.6.6. Cztery dni
później Wiktor Emanuel III
proklamował aneksję Etiopii i przyjął
tytuł cesarza
25.3. Anschluss Austrii
25.3.1. Od 1934 r. kanclerzem Austrii stał się
faszystowski polityk
25.3.1.1. Kurt von Schuschnigg. Starał się
zachować niepodległość Austrii.
25.3.2. W lutym roku 1938 Schuschnigg został
wezwany przez Hitlera do Bawarii
25.3.2.1. Hitler wymusza usunięcie
polityków opowiadających się za
niepodległością Austrii
25.3.3. Schuschnigg podaje się do dymisji
25.3.4. 13 III 1938 r. miało nastąpić
referendum w sprawie przyłączenia
Austrii, lecz w związku z tym Hitler już
12 III rozkazał wkroczyć wojsku na
teren Austrii
25.3.5. Nowy kanclerz Arthur Seyss-Inquart
wydaje rozkaz nie podejmowania walki
z Niemcami
25.3.6. Hitler proklamuje powstanie Rzeszy
Wielkoniemieckiej
25.4. Kryzys sudecki
25.4.1. Hitler domaga się powrotu Sudetów do
Rzeszy
25.4.2. Czechy zwracają się o pomoc do
sojuszników
25.4.3. Francja i Wielka Brytania odmawiają
pomocy
25.4.4. ZSRR deklaruje pomoc w wypadku
podjęcia interwencji państw
zachodnioeuropejskich
25.4.5. We wrześnie roku 1938 doszło w
Sudetach do zamieszek, które rząd
czeski stłumił przy użyciu wojska
25.4.6. Wielka Brytania i Francja zgadzają się z
roszczeniami Niemiec
25.4.7. Na Konferencji w Monachium, z
inicjatywy Mussoliniego w dniach 19-
30 IX 1938r. przyłączono sporne
obszary do Niemiec
25.4.8. Wkrótce po podpisaniu układu
prezydent Czechosłowacji Eduard
Beneš podał się do dymisji i opuścił
kraj.
25.4.9. Prezydentem zostaje uległy Emil Hacha
25.4.10. W marcu 1939 r. słowaccy
nacjonaliści pod przywództwem ks.
Tiso ogłaszają niepodległość Słowacji
25.4.11. 15 III 1939 r. w Berlinie Hacha
wyraża zgodę na wkroczenie wojsk
niemieckich do Czech
25.4.12. Czechosłowacja przestaje istnieć
25.4.13. Zostaje utworzony Protektorat Czech
i Moraw
25.4.14. Niemcy wysuwają żądanie okręgu
Kłajpedy, na co Litwa przystaje
25.4.15. W kwietniu roku 1939 Niemcy
zajmują Albanię
26. Działania zbrojne w latach 1939-1941
26.1. Niemieckie plany ataku na Polskę
26.1.1. Niemcy żądają korytarza
eksterytorialnego na terenie Polski
26.1.2. Niemcy oskarżają Polskę o
prześladowanie mniejszości niemieckiej
2.1.3. Prowadzeniem akcji
prowokacyjnych zajmowała tzw. V
kolumna
26.1.3. Na Śląsku działał Freikorps, zaś na
Pomorzu i w Prusach Wschodnich
działał Selbstschutz
26.1.4. Fall Weiss (plan ataku na Polskę)
26.1.4.1. Zakładał on Blitzkrieg
26.1.4.2. Atak miał nastąpić przez
uderzenie z Prus wschodnich,
26.1.4.2.1.1. Pomorza
Zachodniego, a
także ze Śląska
26.1.5. Polska ogłasza mobilizację 29 VIII
1939
26.1.5.1.1. r.
26.1.6. Jedną z ostatnich prowokacji był atak na
niemiecką radiostację w Gliwicach
26.2. Atak Niemiec na Polskę
26.2.1. 1 IX 1939 r. niemiecki pancernik
ostrzelał Westerplatte
26.2.2. Luftwaffe bombarduje węzły
komunikacyjne
26.2.3. Bitwa graniczna (1-6 IX)
26.2.3.1. Zakończyła się porażką wojsk
polskich
26.2.4. Przegrana bitwa pod Wizną (7-10 IX)
przyczyniła się do opóźnienia ataku na
Warszawę
26.2.5. Bitwa nad Bzurą 9/10 IX
26.2.5.1. Dowodzenie po stronie polskiej
objął Tadeusz Kutrzeba
26.2.5.2. Zakończyła się klęską dla Polski
26.3. Atak radziecki na Polskę
26.3.1. 17 IX 1939 r. wojska radzieckie
wkracza Armia Czerwona pod
pretekstem obrony ludności
białorusińskiej i ukraińskiej, realizując
w rzeczywistości postanowienia paktu
RibbentropMołotow
26.3.2. Rząd polski opuszcza Warszawę i
przenosi się do Brześcia nad Bugiem, a
następnie w nocy 17 na 18 IX ewakuuje
się w kierunku Rumuni, licząc na
26.3.2.1. przedostanie się do Francji
26.3.3. Z Rumuni władze polskie zostają
internowane
26.3.4. Ignacy Mościcki wyznacza na swego
następcę Władysława Raczkiewicza
26.3.5. 30 IX na premiera rządu i naczelnego
wodza armii polskiej zostaje powołany
Władysław Sikorski
26.3.6. 28 IX Następuje kapitulacja Warszawy,
której obroną cywilną dowodził Stefan
Starzyński
26.3.7. Bitwa pod Kockiem (2-5 X) i złożenie
kapitulacji przez gen. Kleeberga
zakończyła kampanię wrześniową 2.3.8.
3 IX Wielka Brytania i Francja
wypowiadają wojnę Niemcom. Mimo to
kraje te nie podjęły czynnej walki,
dlatego też nazwano tę wojnę „dziwną
wojną”
26.4. Działania zbrojne ZSSR w latach 1939-1940
26.4.1. Związek radziecki celem korekty
granicy z Finlandią uderza na nią, gdyż
ta nie przystaje na żądania Rosji
26.4.2. Finlandia stawia duży opór na linii
Mannerheima
26.4.3. Finlandię wspomagają Niemcy
26.4.4. W lutym 1940 r. Armia Czerwona
dochodzi do Helsinek
26.4.5. Układ pokojowy zostaje podpisany 12
III 1940 r.
26.4.6. Granica zostaje przesunięta w głąb
Finlandii
26.4.7. ZSSR wymusza pozytywne wyniki
głosowania, wysyłając wojsko, aby
osłaniało wybory parlamentarne, które
doprowadziły do przyłączenia Litwy,
Łotwy, Estonii do ZSRR
26.4.8. ZSRR wymusza odłączenie od Rumunii
Besarabii i Północnej Bukowiny
26.5. Działania zbrojne Niemiec w 1940 r.
26.5.1. Niemcy podejmują decyzję o zajęciu
portów norweskich
26.5.2. Alianci odbijają z rąk niemieckich
Narwik
26.5.3. 10 VI kapituluje Norwegia, a król
Haakon VII z rządem emigruje do
26.5.3.1. Anglii
26.5.4. Utworzono nowy rząd norweski na
czele z Vidkunem Quislingiem
26.5.5. Niemcy przystępują do ataku na
Benelux i Francję
26.5.6. 10 V 1940 r. – Niemcy przekraczają
granicę Belgii I Holandii
26.5.7. Holandia kapituluje po
zbombardowaniu Rotterdamu dn. 14 V
26.5.8. W Belgii walki trwają do 27 V
26.5.9. 12 V Niemcy przekraczają granicę
francuską
26.5.9.1. Niemcy poruszają się w kierunku
kanału La Manche, gdzie
dochodzi do bitwy flandryjskiej.
2.5.9.2. Wojska sprzymierzone
zostają ewakuowane z plaż
Dunkierki do Wielkiej Brytanii
26.5.9.2. 10 VI do wojny włączają się
26.5.9.2.1. Włochy
26.5.9.3. 14 VI 1940 – Wojska niemieckie
wkraczają do Paryża
26.5.9.4. 16 VI 1940 – na czele rządu
francuskiego staje marszałek
Pétain
26.5.9.4.1. Nie podejmuje o walki z
Niemcami
26.5.9.4.2. Występuje z prośbą o
zawieszenie broni
26.5.9.4.3. Kapitulacja zostaje
podpisana w Compiègne
dnia 22 VI 1940 r.
26.5.9.5. 2.5.9.6. Francja zostaje
podzielona na 3 części
26.5.9.5.1. Alzację i Lotaryngię
(przyłączone do III
Rzeszy)
26.5.9.5.2. Północną Francję za
wybrzeżem atlantyckim i
okręgami przemysłowymi
(pod okupacją niemiecką)
26.5.9.5.3. Centralną i południową
część (Utworzenie
państwa Vichy z
marszałkiem Pétain na
czele)
26.5.10. Część społeczeństwa francuskiego
nie może pogodzić się z podziałem
państwa i tworzą organizacje „Wolni
Francuzi”, która udaje się do Anglii
26.5.11. Po działaniach we Francji Niemcy
kierują do angielskiego rządu
propozycje pokojowe, które Anglia
odrzuca
26.5.12. Hitler w lipcu 1940 r. każe
przygotować plan desantu morskiego
(Seelöwe), a także inwazji lotniczej
(Adler)
26.5.13. 8 VIII 1940 – Luftwaffe rozpoczyna
naloty na Anglię, które trwały do
października 1940 roku. Anglia nie
zostaje zdobyta
26.5.14. Następuje zintensyfikowanie działań
zbrojnych na Atlantyku 2.5.15. Hitler,
walcząc z konwojami, chroniącymi
transport broni, stosuje taktykę
wilczych stad, polegającą na
atakowaniu konwojów z różnych stron
przez grupy U-Botów
26.6. Wojna w Jugosławii i Grecji
26.6.1. 27 IX 1940 r. zostaje podpisany Pakt
Trzech (przez Niemcy, Włochy i
Japonię) będący przymierzem
politycznym, gospodarczym i
wojskowym 2.6.2. Na mocy tego paktu
Włochy mają podporządkować sobie
rejon Morza Śródziemnego
26.6.2. 28 X 1940 r. wojska włoskie wkraczają
do Grecji, lecz ze względu na wsparcie
brytyjskie Włosi zostają wyparci z
Grecji.
26.6.3. Dopiero dzięki pomocy desantu
niemieckiego w roku 1941 zostaje
podbita Grecja.
26.6.4. Do państw osi dołączają się Bułgaria,
Rumunia, Słowacja i Węgry.
26.6.5. Włączenie do paktu rządu Jugosławii
doprowadziło do zamachu stanu i
zwycięstwa opcji proangielskiej
26.6.5.1. Nowy rząd podpisuje pakt o
nieagresji z ZSRR
26.6.5.2. 17 IV 1941 r. Jugosławia została
spacyfikowana
26.6.5.3. Oddziały jugosłowiańskie
przeniosły się w góry, gdzie
prowadziły walkę partyzancką.
Na czele wojsk wiernych
królowi stanął Draža Machlović,
a dowódcą komunistycznych
partyzantów stał się Josip Broz-
Tito
26.7. Agresja Niemiec na ZSSR
26.7.1. Plan inwazji „Barbarossa” został
przygotowany w 1940 r.
26.7.2. Realizacja planu nastąpiła 22 VI 1941 r.
2.7.2.1. W pierwszym etapie Niemcy
szybko odnosiły sukcesy
26.7.2.1. 2.7.2.2. We wrześniu front
niemiecki dociera do
Leningradu 2.7.2.2.1. Miasto
zostaje oblężone. Jego obrona
miała trwać
26.7.2.2. 900 dni
26.7.2.3. 15 XI rozpoczyna się obrona
Moskwy
26.7.2.4. Działania wojenne przedłużają
się, przez co Niemcy muszą
zmagać się ze złymi warunkami
klimatycznymi, przez co musieli
się wycofać
27. Walki zbrojne na terenach pozaeuropejskich
27.1. Wojna w Afryce 3.1.1. Niemcom i Włochom
zależy na odcięciu Brytyjczyków od koloni, a
także na zbliżeniu się do złóż ropy naftowej
27.1.1. Jesienią roku 1940 włoskie wojska
podejmują działania w Afryce
27.1.2. Kierują się one pod dowództwem gen.
Grazianiego na Libię, potem Egipt.
27.1.3. Po zajęciu miejscowości Sidi Barrani
ustają walki na Morzu Śródziemnym
27.1.4. Włosi zajęli Somali Brytyjskie
27.1.5. Alianci przystępują do kontrofensywy
27.1.6. Mussolini jest zmuszony prosić o
pomoc Hitlera, który w lutym roku
1941 zleca wysłanianie jednostek
Afrika Korps, na czele z gen. Erwinem
Rommelem
27.1.7. Działania Afrika Korsp wspierane były
przez lotnictwo niemieckie, startujące z
Sycylii
27.1.8. W kwietniu 1941 roku wojska
niemiecko-włoskie przystępują do
oblężenia twierdzy Tobruk
27.1.8.1. W obronie brała udział
Samodzielna Brygada Strzelców
Karpackich
27.1.9. Latem 1942 roku Niemcy wkraczają do
Egiptu
27.1.10. W wyniku bitwy pod El Alamein
28. (19 X-3 XI 1942r.) wojska niemieckie
28.1.1.1.1. zostają zatrzymane dzięki
brytyjskiej
kontrofensywie
28.1.1.2. 3.1.11.1. Brytyjczycy wypchnęli
Włochów do Somali i wkraczają
na terytorium posiadłości
włoskich
28.1.2. 3.1.12. Na konferencji w Casablance
(14-24 I 1943 r.) F. Roosevelt i W.
Churchill podejmują decyzję, aby
odsunąć otwarcie II frontu w Europie na
rok
28.1.2.1.1. 1944 i wyzwolić Afrykę
Północną do końca maja
1943 r. Zadecydowano
także o desancie na
Sycylię i dalszym
bombardowaniu Niemiec
28.1.3. Obaj przywódcy dnia 22 I spotykają się
z gen. De Gaullem, aby omówić
utworzenie wspólnej francuskiej
administracji, na czele której miał
stanąć de Gaulle, co stało się w czerwcu
1943r., gdy powstał Francuski Komitet
Wyzwolenia Narodowego
28.1.4. W listopadzie 1942r. dokonują desantu
wojska angielsko-amerykańskie pod
dowództwem gen. Dwighta
Eisenhowera
28.1.4.1. 3.1.14.1. Miało to na celu zajęcie
koloni podlegających rządowi
Vichy, a co za tym idzie
uniemożliwienie odwrotu (tą
drogą) wojskom włosko-
niemieckim
28.1.5. W 1943r. wojska alianckie wkraczają
do Tunezji, gdzie broniły się niemieckie
oddziały
28.1.6. 13 V 1943 – po zdobyciu Tunisu
państwa osi ogłaszają kapitulację
28.1.6.1. 3.1.16.1. Był to pierwszy front,
na którym musiały podpisać
kapitulację
28.2. Atak na Pearl Harbor 3.2.1. Amerykanie
deklarują swoją neutralność w wojnie i
wprowadzają embargo na wywóz broni
28.2.1. 3.2.2. Ze względu na sytuacje
polityczną Stany Zjednoczone
zmuszone są zmienić swoje stanowisko
28.2.1.1. 3.2.2.1. Zezwalają na pomoc
militarną państwa prowadzącym
wojnę obronną
28.2.2. 3.2.3. Japonia, której USA
wypowiedziało traktat handlowy jest
odcięta od dostaw surowców, szykuje
się do podbojów, mających zapewnić
dostęp do złóż. Japonia zdawała sobie
jednak sprawę z tego, że wkroczenie na
tereny wpływów USA może
doprowadzić do poważnego konfliktu
zbrojnego
29. Działania zbrojne w latach 1942-1945
29.1. Przełom na froncie wschodnim. Bitwa o
29.1.1.1. Stalingrad i na Łuku Kurskim
29.1.2. Plan Barbarossa przewidywał
przeprowadzenie przeciw ZSRR
29.1.2.1. Blitzkriegu zakończonego przed
zimą
29.1.3. Do końca roku 1941 Niemcy dochodzą
do Morza Czarnego i opanowują tereny
Ukrainy
29.1.4. Ukraińcy licząc na przychylność
Niemiec proklamują 30 VI 1941 r.
niepodległość państwa ukraińskiego,
jednak Niemcy go nie uznają
29.1.5. Oddziały Ukraińskich Nacjonalistów
rozpoczynają walki z niemieckim
okupantem
29.1.6. Po opanowaniu terytorium Ukrainy
Niemcy udają się w kierunku Krymu i
29.1.6.1. Rostowa
29.1.7. W 1942 r. Rozpoczyna się kolejna
ofensywa niemiecka pod kryptonimem
29.1.7.1. „Fall Blau”, która miała na celu
opanowanie Zagłębia
Donieckiego, a także
przygotowanie ataku na Moskwę
od południa. Jednym z celów tej
operacji był Stalingrad
29.1.8. W lipcu 1942 r. Niemcy przekraczają
Don. Armie Niemiecka pod
dowództwem gem. Friedricha Paulusa
rozpoczyna atak w stronę Stalingradu.
Walki trwały od 14 IX 1942 r.-2 II 1943
r. Armii radzieckiej udało się obejść
niemieckie oddziały i zamknąć ją w
kotle. Wrogie wojska poniosły klęskę
29.1.9. Rosjanie przystępują do kontrofensywy
29.1.10. Niemcy, aby odzyskać inicjatywę
przeprowadzają nową mobilizacje
29.1.11. Niemiecka koncepcja zakładała
skierowanie znacznych sił w rejon
Kurska, gdzie linia frontu tworzyła łuk
29.1.11.1. (tzw. łuk kurski) i
przełamanie u nasady owego
łuku linii obrony radzieckiej
29.1.12. Znając te plany sowieci postanowili
przyjąć uderzenie, a następnie
przeprowadzić kontratak
29.1.13. 5 VII 1943 r. rozpoczęła się bitwa na
łuku kurskim, czyli największa bitwa
pancerna II wojny światowej
29.1.14. Ostateczne kontruderzenie ze strony
radzieckiej nadeszło 20 VIII i zepchnęło
wojska niemieckie do obrony
29.1.15. Bitwa zakończyła się klęską wielką
klęską Niemiec dnia 23 VIII 1943 r.
29.1.15.1. Śmierć poniosło około pół
miliona żołnierzy niemieckich
29.1.16. Niemcy rozpoczynają odwrót na
całej linii frontu
29.1.17. Na przełomie września i października
Armia Czerwona dociera do Dniepru
29.2. Desant aliantów na Sycylii
29.2.1. Po zwycięstwie w Afryce alianci
przenoszą działania zbrojne do Europy.
Desant rozpoczynający inwazję o
kryptonimie „Husky” miał miejsce na
Sycylii
29.2.2. Działania rozpoczęły się atakiem wojsk
angielsko-amerykańskich dnia 10 VII
29.2.2.1.1. 1943 r. Walki trwały 38
dni. Zakończyły się one
wsparciem wojsk
niemieckich i włoskich na
Półwysep Apeniński.
29.2.3. W czasie walk miał miejsce przewrót
rządowy. Wiktor Emmanuel III odsunął
Mussoliniego i nakazał jego
aresztowanie.
29.2.4. Nowy premier Pietro Badoglio
podpisuje z aliantami układ o
zawieszeniu broni dnia 8 IX 1943 r.
29.2.5. Niemcy przygotowane na zdradę
sojusznika obsadziły uprzednio
wojskami terytorium półwyspu
Apenińskiego
29.2.6. 1 X Alianci opanowali Neapol i ruszyli
na północ. Ofensywa zatrzymała się na
linii umocnień niemieckich zwanej
Winterstellung, złożonej z dwóch linii
obronnych (linii Gustawa i linii Hitlera)
29.2.7. Najcięższe walki toczyły się pod Monte
Cassino
29.2.8. W ostatecznym szturmie w dniach
30. 11-18 V 1944 r. brał udział II Korpus
30.1.1.1.1. Polski pod dowództwem
gen.
30.1.1.2. Władysława
Andersa
30.1.2. 4 VI 1944 r. – Dzięki przerwaniu linii
Gustawa alianci wkraczają do Rzymu
30.1.3. Rząd Badoglio podaje się do dymisji
4.2.11. Powstały Komitet Wyzwolenia
Narodowego powołał władze pod
kierunkiem Ivanoe Bonomiego
30.1.4. Działalność rozpoczęła aliancka
Sojusznicza Komisja Kontroli
30.1.5. Ostateczne wyzwolenie Włoch
dokonuje się dopiero w kwietniu 1945 r.
30.2. Ofensywa Armii Czerwonej. Wielka Wojna
30.2.1.1. Ojczyźniana
31. Europa pod okupacją niemiecką
31.1. Sytuacja ludności w krajach okupowanych
przez III Rzeszę
31.1.1. Sytuacja krajów okupowanych przez III
Rzeszę była zróżnicowana w zależności
od planów ich późniejszego
wykorzystania
31.1.2. W przypadku Czechosłowacji i Polski
zadecydowano o podziale kraju i
wcieleniu go bezpośrednio do Rzeszy
31.1.3. Państwo Francuskie ze stolicą w Vichy
w latach 1940-1942 funkcjonowało,
zachowując neutralność. Po roku 1942
znajduje się już pod pełną okupacją
niemiecką
31.2. Ruch oporu w Europie
31.2.1. W Albanii powstała komunistyczna
partyzantka
31.2.2. W Belgii rozwinął się Belgijski Ruch
Narodowy
31.2.3. Tworzy się we Francji Komitet Wolnej
Francji
31.2.4. We Francji powstaje także Francuski
Komitet Narodowy Wolna Francja
5.2.4.1. Od 3 IV 1943 r. Francuski
31.2.4.1. Komitet Wyzwolenia
31.2.4.2. Narodowego
31.2.4.3. Ogromną rolę odegrał w nim
Charles de Gaulle
31.2.4.4. W 1943 r. FKWN przekształca
się w Rząd Tymczasowy
Republiki Francuskiej
31.2.5. Ze względu na różnorodność polityczną
i międzynarodowościową w Jugosławii
nie został utworzony jednolity ruch
oporu
31.2.5.1. Czetnicy - skopili się wokół
Dražy Michalovica, wiernego
królowi Piotrowi II
31.2.5.1.1. Prowadzili walki
przeciwko niemieckim i
proniemieckim
oddziałom, a także
komunistycznej
partyzantce
31.2.5.2. Jugosłowiańska partyzantka,
skupiona wokół Josipa Broz-Tito
31.2.5.2.1. W 1941 r. powstaje
31.2.5.3. Sztab Główny
31.2.5.3.1.1.1. Ludowo-
Wyzwoleńc
zych
31.2.5.3.1.1.2. Oddziałów
Partyzancki
ch
31.2.5.4. Jugosławii
31.2.5.4.1. Tito zawiązał Współpracę
z ZSRR i Wielką Brytanią
31.2.5.4.2. Jugosłowiańscy
komuniści w 1943 r.
powołują Komitet
Wyzwolenia
31.2.5.5. Narodowego
31.2.5.5.1. Razem z Armią Czerwoną
wyzwolili w 1944 r.
Belgrad
31.2.5.6. Michalović pozbawiony poparcia
zostaje w 1946 r. rozstrzelany
31.2.6. W Grecji powstała konspiracyjna
31.2.6.1. „Solidarność Narodowa”
31.2.6.2. Była podłożem Greckiej
Ludowej Armii Wyzwoleńczej
(ELAS)
31.2.7. Na terenie Bułgarii powstała
31.2.7.1. Narodowowyzwoleńcza Armia
31.2.7.2. Powstańcza
31.2.8. Na Węgrzech powstał Front Węgierski
31.3. Prześladowania i eksterminacje w Europie
31.3.1. Od 1933 r. w Niemczech rozpoczął się
proces stopniowego pozbawiania
Żydów praw obywatelskich
31.3.2. W 1935 r. wprowadzono ustawy
Norymberskie
31.3.3. Noc kryształowa 9/10 XI 1938 r.
31.3.4. Od 1939 r. nakazano Żydom nosić
opaski z gwiazdą Dawida
31.3.5. Jesienią1939 r. zakładano dla ludności
żydowskiej getta
31.3.6. W 1940 r. getta zostają zamknięte
31.3.7. W 1941 r. zaczęto przygotowywać
obozy koncentracyjne do masowych
eksterminacji
31.3.8. W generalnym gubernatorstwie
powstały ośrodki zagłady w:
31.3.8.1. Majdanku pod Lublinem
31.3.8.2. Treblince
31.3.8.3. Sobiborze
31.3.8.4. Bełżcu
31.3.9. Na terenie wcielonym do Rzeszy, do
tych celów przygotowano część obozu
Auschwitz II Birkenau
31.3.10. Holokaust - systematycznie
przeprowadzana eksterminacja Żydów
europejskich
31.3.11. Powstanie w getcie warszawskim
31.3.11.1.1. (19 IV-8 V 1943
r.)