ลขสทธ ของส ำนกงำนคณะกรรมกำรก ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน ำไปใชในกำรแสวงหำก ำไรทำงกำรคำ

(8)

บทท 7 การวางแผนการลงทนสวนบคคล 7-1 เรองท 7.1 ความหมาย ความส าคญและประโยชนของการวางแผนการลงทนสวนบคคล 7-3 เรองท 7.2 กระบวนการวางแผนการลงทนสวนบคคล 7-9 เรองท 7.3 ตวอยางการวางแผนการลงทนสวนบคคล 7-19 บรรณานกรม 7-25 บทท 8 จรรยาบรรณและแนวทางปฏบตทดในการใหบรการพรอมทงกรณศกษา 8-1 เรองท 8.1 บทลงโทษนายหนาประกนชวตเมอไมมจรรยาบรรณ 8-4 เรองท 8.2 จรรยาบรรณ และแนวทางปฏบตทดของนายหนาประกนชวต 8-7 เรองท 8.3 กรณศกษาแนวทางปฏบตทดในการใหบรการของนายหนาประกนชวต 8-14 บรรณานกรม 8-17 รายชอผเขยน

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต

อาจารยรงอรณ จนทรพล

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-2

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส�าหรบสญญาหลก คอ สญญาประกนชวต ผเอาประกน

ภยจะไดรบความคมครองจากการประกนชวต สวนสญญาเพมเตมแนบทายกรมธรรมประกนภยนนเปนการขยาย

ความคมครองนอกเหนอจากสญญาหลก เชน ความคมครองดานอบตเหต และความคมครองดานสขภาพ

ลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดสวนเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลก

สวนไดเสยถอเปนหลกส�าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค�าขอ

เอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส�าคญของการรบประกนภย

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-4 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

ความคมครองจากการประกนชวต สวนสญญาเพมเตมแนบทายกรมธรรมประกนภยนนเปนการขยายความคมครองนอกเหนอจากสญญาหลก เชน ความคมครองดานอบตเหต และความคมครองดานสขภาพ สญญาประกนชวตตงอยบนรากฐานแหงความสจรต กลาวคอ คสญญาในสญญาประกนชวตจะตองปฏบตตอกนดวยความสจรต โดยเฉพาะอยางยงผเอาประกนภยซงเปนผเสนอขอท าสญญาประกนภยและเปนผทราบขอเทจจรงทงหมดเกยวกบสขภาพและรายละเอยดของตวเองอยฝายเดยว กฎหมายจงก าหนดใหเปนหนาทของผเอาประกนภยทจะตองเปดเผยขอเทจจรงทสมควรจะตองเปดเผยใหผรบประกนภยทราบเพอประโยชนในการพจารณาวา สมควรจะรบประกนภย หรอก าหนดเงอนไขจ านวนเบยประกนภยใหสงต าเพยงใด ซงหลกสจรตอยางยงตามกฎหมายไทยไดบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 865 วรรคหนงวา “ถาในเวลาท าสญญาประกนภย ผเอาประกนภยกด หรอในกรณประกนชวต บคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพหรอมรณะเขานน กด รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขนอกหรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนความเทจไซร ทานวาสญญาเปนโมฆยะ” ดงนน ในสวนของกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรงหรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตนน จะกลาวถง 1) การเปดเผยขอความจรง 2) เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง 3) ผลของการไมเปดเผยขอความจรง และ 4) กรณสญญาประกนชวตไมตกเปนโมฆยะ

1. การเปดเผยขอความจรง การเปดเผยขอความจรง (Disclosure) หมายถงการเปดเผยขอความจรงทเปนสาระส าคญทมผลกระทบตอความเสยงภยของวตถทเอาประกนภยใหผรบประกนภยทราบอยางละเอยดโดยปราศจากการซอนเรนปดบงอ าพรางใดๆ ทงสน กเพอใหผรบประกนภยใชเปนขอมลในการตดสนใจวาจะรบประกนภยตามทขอเอาประกนภยไดหรอไม ถาสามารถรบประกนภยได จะก าหนดเบยประกนภยเทาใด และจะรบประกนภยโดยมเงอนไขอยางไร หนาทเปดเผยขอความจรงดงกลาวถอเปนหนาทของผเอาประกนภยหรอบคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพหรอมรณะของเขาโดยไมจ าตองใหผรบประกนภยสอบถาม การทกฎหมายบญญตไวเชนนกเนองจากการทผเอาประกนภยเอาความเสยงของตนไปใหผรบประกนภยรบเสยงนน ขอความจรงเกยวกบการเสยงภยของผเอาประกนภยมอยอยางไร ผรบประกนภยอาจไมสามารถทราบได โดยเฉพาะอยางยงความเสยงภยบางอยางเปนความเสยงภยเฉพาะตวบคคล ซงบคคลทว ๆ ไปจะไมมความเสยงภยนน ๆ ตวอยางเชน เมอไมนานมานไดปรากฏเปนขาวในหนาหนงสอพมพวา มชายไทยคนหนงมหวใจอยนอกซโครง ท าใหเสยงตอการเสยชวตไดงายกวาคนปกตทวไป ถาชายไทยคนดงกลาวขอเอาประกนภย เขามหนาทตองเปดเผยขอความจรงดงกลาวใหผรบประกนภยทราบ เพราะหากผรบประกนภยทราบความจรงจะบอกปดไมยอมท าสญญาดวย (อ านวย สภเวชย, 2551, น. 31) ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดวา ถาในเวลาท าสญญาประกนภย ผเอาประกนภย กด หรอในกรณประกนชวต บคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพ หรอมรณะของเขานนกด รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรง ซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขนอก หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนความเทจไซร ทานวาสญญานนเปนโมฆยะ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-4

1-4 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

ความคมครองจากการประกนชวต สวนสญญาเพมเตมแนบทายกรมธรรมประกนภยนนเปนการขยายความคมครองนอกเหนอจากสญญาหลก เชน ความคมครองดานอบตเหต และความคมครองดานสขภาพ สญญาประกนชวตตงอยบนรากฐานแหงความสจรต กลาวคอ คสญญาในสญญาประกนชวตจะตองปฏบตตอกนดวยความสจรต โดยเฉพาะอยางยงผเอาประกนภยซงเปนผเสนอขอท าสญญาประกนภยและเปนผทราบขอเทจจรงทงหมดเกยวกบสขภาพและรายละเอยดของตวเองอยฝายเดยว กฎหมายจงก าหนดใหเปนหนาทของผเอาประกนภยทจะตองเปดเผยขอเทจจรงทสมควรจะตองเปดเผยใหผรบประกนภยทราบเพอประโยชนในการพจารณาวา สมควรจะรบประกนภย หรอก าหนดเงอนไขจ านวนเบยประกนภยใหสงต าเพยงใด ซงหลกสจรตอยางยงตามกฎหมายไทยไดบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 865 วรรคหนงวา “ถาในเวลาท าสญญาประกนภย ผเอาประกนภยกด หรอในกรณประกนชวต บคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพหรอมรณะเขานน กด รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขนอกหรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนความเทจไซร ทานวาสญญาเปนโมฆยะ” ดงนน ในสวนของกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรงหรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตนน จะกลาวถง 1) การเปดเผยขอความจรง 2) เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง 3) ผลของการไมเปดเผยขอความจรง และ 4) กรณสญญาประกนชวตไมตกเปนโมฆยะ

1. การเปดเผยขอความจรง การเปดเผยขอความจรง (Disclosure) หมายถงการเปดเผยขอความจรงทเปนสาระส าคญทมผลกระทบตอความเสยงภยของวตถทเอาประกนภยใหผรบประกนภยทราบอยางละเอยดโดยปราศจากการซอนเรนปดบงอ าพรางใดๆ ทงสน กเพอใหผรบประกนภยใชเปนขอมลในการตดสนใจวาจะรบประกนภยตามทขอเอาประกนภยไดหรอไม ถาสามารถรบประกนภยได จะก าหนดเบยประกนภยเทาใด และจะรบประกนภยโดยมเงอนไขอยางไร หนาทเปดเผยขอความจรงดงกลาวถอเปนหนาทของผเอาประกนภยหรอบคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพหรอมรณะของเขาโดยไมจ าตองใหผรบประกนภยสอบถาม การทกฎหมายบญญตไวเชนนกเนองจากการทผเอาประกนภยเอาความเสยงของตนไปใหผรบประกนภยรบเสยงนน ขอความจรงเกยวกบการเสยงภยของผเอาประกนภยมอยอยางไร ผรบประกนภยอาจไมสามารถทราบได โดยเฉพาะอยางยงความเสยงภยบางอยางเปนความเสยงภยเฉพาะตวบคคล ซงบคคลทว ๆ ไปจะไมมความเสยงภยนน ๆ ตวอยางเชน เมอไมนานมานไดปรากฏเปนขาวในหนาหนงสอพมพวา มชายไทยคนหนงมหวใจอยนอกซโครง ท าใหเสยงตอการเสยชวตไดงายกวาคนปกตทวไป ถาชายไทยคนดงกลาวขอเอาประกนภย เขามหนาทตองเปดเผยขอความจรงดงกลาวใหผรบประกนภยทราบ เพราะหากผรบประกนภยทราบความจรงจะบอกปดไมยอมท าสญญาดวย (อ านวย สภเวชย, 2551, น. 31) ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดวา ถาในเวลาท าสญญาประกนภย ผเอาประกนภย กด หรอในกรณประกนชวต บคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพ หรอมรณะของเขานนกด รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรง ซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขนอก หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนความเทจไซร ทานวาสญญานนเปนโมฆยะ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-5

ถามไดใชสทธบอกลางภายในก าหนดเดอนหนงนบแตวนทผรบประกนภยทราบมลอนจะบอกลางไดกด หรอมไดใชสทธนนภายในก าหนดหาปนบแตวนท าสญญากด ทานวาสทธนนเปนอนระงบสนไป ทงน ตามบทบญญตดงกลาวขางตนอาจแยกอธบายหนาทในการเปดเผยขอความจรงไดในสองลกษณะคอ 1) ผมหนาทเปดเผยขอความจรง และ 2) ขอความจรงทจะตองเปดเผย โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1.1 ผมหนาทเปดเผยขอความจรง สญญาประกนชวตอาศยการทรงชพ หรอมรณะของผถกประกนชวต ซงเปนภยทผรบประกนภยรบเสยง ความจรง หรอขอมลทเกยวกบตวผถกประกนภยจงเปนสาระส าคญทผรบประกนภยจะพจารณาวามความเสยงภยมากนอยเพยงใด สมควรทจะตกลงรบประกนภยหรอไม และควรก าหนดเบยประกนภยเทาใดจงจะคมเสยง แตความจรงดงกลาวอยในความรของผเอาประกนชวตฝายเดยว เนองจากผเอาประกนภยมความสมพนธใกลชดกบผถกประกนชวต มโอกาสทจะรความจรงได แมผรบประกนภยจะสบทราบไดบาง แตกมขอจ ากด และทส าคญผเอาประกนภยเปนคสญญาโดยตรง กฎหมายจงบญญตใหเปนหนาทของผเอาประกนภยทจะตองเปดเผยขอความจรง สวนผถกประกนชวต แมจะไมใชคสญญาโดยตรง แตเปนผทรความจรงเกยวกบตนเองดกวาผอน กฎหมายจงบญญตใหมหนาทเปดเผยความจรงดวย ส าหรบผรบประโยชนกฎหมายมไดบญญตใหมหนาทเปดเผยความจรง แมปกปดขอความจรงซงเปนสาระส าคญกไมท าใหสญญาเปนโมฆยะ และหนาทของผเอาประกนภยในการเปดเผยขอความจรงน นอกจากจะมการก าหนดไวในกฎหมายโดยชดแจงแลว ในกรมธรรมประกนภยฉบบมาตรฐาน ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.) ไดมการก าหนดขอความเตอนนใหผเอาประกนภยทราบในใบค าขอเอาประกนภย และในกรมธรรมประกนภยก าหนดเปนเงอนไขในการรบประกนภยและเปนหนาทของผเอาประกนภยในการเปดเผยขอความจรงใหผรบประกนภยทราบ โดยมตวอยา งค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบผมหนาทเปดเผยขอความจรงดงน ค าพพากษาศาลฎกาท 2792/2546 ใบค าขอเอาประกนชวต นาย พ. แจงวาไมเคยรบการตรวจสขภาพหรอการตรวจเพอวนจฉยโรค ไมเคยเจบปวย ไมเคยรบการรกษาในสถานพยาบาล ไมเคยเปนหรอรบการรกษาโรคเกยวกบตาหคอจมก ไมเคยเปนโรคหดหอบ หรอโรคเกยวกบปอด หรอระบบหายใจ เมอขอเทจจรงปรากฏวา วนท 19 กนยายน 2538 พ. เขารบการรกษาพยาบาลทโรงพยาบาล เพราะพยายามฆาตวตาย วนท 27 สงหาคม 2539 เขารบการรกษาทโรงพยาบาล ดวยโรคไซนสอกเสบตดเชอ เด อนตลาคม 2539 เปนตนมาเขารบการตรวจรกษาทโรงพยาบาลหลายครงดวยอาการหลอดลมอกเสบ กระดกออนซโครงอกเสบ ปวดศรษะ ไอ เจบคอ ออนเพลย กนอาหารไมได เดอนธนวาคม 2539 แพทยตรวจพบวาเปนโรคเอดส หรอภมคมกนบกพรอง ดงนน พ. จงแจงขอความอนเปนเทจ หรอปกปดความจรงตอจ าเลย ซงถอวาเปนขอสาระส าคญ สญญาประกนชวตจงเปนโมฆยะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคหนง เปนหนาทโดยตรงทผเอาประกนภยตองแจงขอเทจจรงตามทผรบประกนภยจ าเลยตองการทราบและก าหนดไว การใหแพทยตรวจผเอาประกนภยหรอไมเปนดลพนจของผรบประกนภย เมอผเอาประกนภยปกปดความจรง แถลงขอความเปนเทจเสยแลว ผเอาประกนภยจงไมอาจอางไดวา ผรบประกนภยไมไดใหแพทยตรวจรางกายผเอาประกนภยถอวา ประมาทและไมท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-6 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

1.2 ขอความจรงทจะตองเปดเผย ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 บญญตไวคอ “... รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเกบเบยประกนภยสงขนอก หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนเทจไซร...” ขอความจรงชนดใดทจะตองเปดเผย และขอความใดทเปนสาระส าคญนนจะเปนไปตามทประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดไว กลาวคอ ขอความจรงนนตองเปนขอความจรงทอาจจะจงใจใหผรบประกนภยเรยกเบยประกนภยสงขน หรอเปนขอความจรงทอาจจะจงใจใหผรบประกนภยบอกปดไมยอมท าสญญา ในสญญาประกนชวต ขอความจรงทตองแถลงจะปรากฏเปนค าถามอยในค าขอเอาประกนชวตซงผเอาประกนภยจะตองกรอก ขอความจรงดงกลาวนบวาเปนขอความส าคญทบรษทประกนภยตองการทราบเพอประกอบการพจารณาประเมนความเสยงวาจะรบประกนหรอไมและจะเรยกเบยประกนเทาใดจงจะคมเสยง อาท อาย ทอย อาชพ สขภาพ น าหนก สวนสง ประวตการเจบปวยและการรกษาพยาบาลในอดตทผานมา รวมทงจ านวนเงนทเอาประกนภยและการประกนชวตทมอยแลวกบบรษทอน หรอก าลงสมครกบบรษทอนอย เปนตน แตทงนจะทราบไดอยางไรวา ขอความจรงในสญญาใดจงจะถอวาอาจจะจงใจ ผรบประกนใหเรยกเบยประกนภยสงขน หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอทศาลฎกาเรยกวาเปนสาระส าคญนน ตามค าพพากษาฎกาท 2278/2517 วนจฉยวา ขอความจรงอยางไรจะถอวาอาจจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขน หรอบอกปดไมยอมท าสญญาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 นน ตองถอตามความเหนของวญญชนทวไปเปนหลก จะถอวาถามการปกปดขอความจรงไมวาประการใด ๆ แลวจะท าใหสญญาเปนโมฆยะเสยทงหมดหาไดไม ตามค าพพากษาฎกาดงกลาว ขอความจรงอยางไรทเปนขอส าคญถงขนาดทจะจงใจดงกลาวจงตองพจารณาตามความคดเหนของวญญชนทวไป โดยหากพจารณาจากความคดเหนของบคคลทวไปแลวเหนวา ขอความจรงนนถงขนาดดงกลาว ขอความจรงนนกถอวาเปนขอส าคญ แตถาวญญชนทว ๆ ไป ไมถอวาเปนขอทผเอาประกนจะตองเปดเผย แมขอความจรงนนจะเปนขอความจรงทผรบประกนภยทวไปถอเปนขอส าคญ กไมถอวาเปนขอความจรงท ผเอาประกนภยตองเปดเผย อยางไรกด ถาปรากฏวาผเอาประกนภยไมรจรง ๆ วาขอความจรงนนเปนสาระส าคญ กตองถอความรของผเอาประกนภยนนเปนส าคญในการวนจฉยวามหนาทตองเปดเผยหรอไม กรณทแนชดวาผเอาประกนภยไมรวาเปนขอสาระส าคญเชนนยอมไมถอตามความคดเหนของวญญชนทวไป แตถอตามความรของผเอาประกนภยแตละคนเปนเรอง ๆ ไป โดยมตวอยางค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบขอความจรงทจะตองเปดเผยดงน ค าพพากษาศาลฎกาท 5793/2531 ผเอาประกนชวตทราบกอนท าสญญาประกนชวตกบจ าเลยวา ตนเปนโรคพษสราเรอรงจนตบอกเสบแตมไดแจงใหจ าเลยทราบ ซงหากจ าเลยทราบกอาจเรยกเบยประกนสงขนได หรอไมรบประกนชวต สญญาประกนชวตจงเปนโมฆยะ ค าพพากษาศาลฎกาท 3682/2545 โจทกกรอกค าตอบในใบค าขอเอาประกนชวตโจทกวาไมเคยเปน หรอทราบวาเปน หรอเคยไดรบค าแนะน า หรอการรกษาโรคมะเรงเนองอกตมเนอ หรออวยวะใด ๆ ทงอก หรอโตขนผดปกต ไมเคยมอาการผดปกตทเตานมมากอน แตปรากฏวา โจทกเคยเขาโรงพยาบาลดวยอาการปวดบรเวณเตานม ซงแพทยตรวจพบวา มกอนเนอทเตานมดานซาย เมอโจทกทราบแลว แตโจทกมไดแจงใหจ าเลยทราบ ซงหากจ าเลยทราบอาจเรยกเบยประกนใหสงขน หรอไมรบประกนชวต การกระท าของโจทกมผลใหสญญาประกนชวตและสญญาพเศษเพมเตมตกเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคหนง

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

ผรบประกนภยใหเรยกเบย

ผเอาประกนภยจะตอง

อาจเรยกเบยประกนชวตสงขนได

เสยงวาจะรบประกนชวตหรอไมและจะเรยกเบยประกนชวตเทาใด จงจะคมเสยง

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-6

1-6 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

1.2 ขอความจรงทจะตองเปดเผย ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 บญญตไวคอ “... รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเกบเบยประกนภยสงขนอก หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนเทจไซร...” ขอความจรงชนดใดทจะตองเปดเผย และขอความใดทเปนสาระส าคญนนจะเปนไปตามทประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดไว กลาวคอ ขอความจรงนนตองเปนขอความจรงทอาจจะจงใจใหผรบประกนภยเรยกเบยประกนภยสงขน หรอเปนขอความจรงทอาจจะจงใจใหผรบประกนภยบอกปดไมยอมท าสญญา ในสญญาประกนชวต ขอความจรงทตองแถลงจะปรากฏเปนค าถามอยในค าขอเอาประกนชวตซงผเอาประกนภยจะตองกรอก ขอความจรงดงกลาวนบวาเปนขอความส าคญทบรษทประกนภยตองการทราบเพอประกอบการพจารณาประเมนความเสยงวาจะรบประกนหรอไมและจะเรยกเบยประกนเทาใดจงจะคมเสยง อาท อาย ทอย อาชพ สขภาพ น าหนก สวนสง ประวตการเจบปวยและการรกษาพยาบาลในอดตทผานมา รวมทงจ านวนเงนทเอาประกนภยและการประกนชวตทมอยแลวกบบรษทอน หรอก าลงสมครกบบรษทอนอย เปนตน แตทงนจะทราบไดอยางไรวา ขอความจรงในสญญาใดจงจะถอวาอาจจะจงใจ ผรบประกนใหเรยกเบยประกนภยสงขน หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอทศาลฎกาเรยกวาเปนสาระส าคญนน ตามค าพพากษาฎกาท 2278/2517 วนจฉยวา ขอความจรงอยางไรจะถอวาอาจจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขน หรอบอกปดไมยอมท าสญญาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 นน ตองถอตามความเหนของวญญชนทวไปเปนหลก จะถอวาถามการปกปดขอความจรงไมวาประการใด ๆ แลวจะท าใหสญญาเปนโมฆยะเสยทงหมดหาไดไม ตามค าพพากษาฎกาดงกลาว ขอความจรงอยางไรทเปนขอส าคญถงขนาดทจะจงใจดงกลาวจงตองพจารณาตามความคดเหนของวญญชนทวไป โดยหากพจารณาจากความคดเหนของบคคลทวไปแลวเหนวา ขอความจรงนนถงขนาดดงกลาว ขอความจรงนนกถอวาเปนขอส าคญ แตถาวญญชนทว ๆ ไป ไมถอวาเปนขอทผเอาประกนจะตองเปดเผย แมขอความจรงนนจะเปนขอความจรงทผรบประกนภยทวไปถอเปนขอส าคญ กไมถอวาเปนขอความจรงท ผเอาประกนภยตองเปดเผย อยางไรกด ถาปรากฏวาผเอาประกนภยไมรจรง ๆ วาขอความจรงนนเปนสาระส าคญ กตองถอความรของผเอาประกนภยนนเปนส าคญในการวนจฉยวามหนาทตองเปดเผยหรอไม กรณทแนชดวาผเอาประกนภยไมรวาเปนขอสาระส าคญเชนนยอมไมถอตามความคดเหนของวญญชนทวไป แตถอตามความรของผเอาประกนภยแตละคนเปนเรอง ๆ ไป โดยมตวอยางค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบขอความจรงทจะตองเปดเผยดงน ค าพพากษาศาลฎกาท 5793/2531 ผเอาประกนชวตทราบกอนท าสญญาประกนชวตกบจ าเลยวา ตนเปนโรคพษสราเรอรงจนตบอกเสบแตมไดแจงใหจ าเลยทราบ ซงหากจ าเลยทราบกอาจเรยกเบยประกนสงขนได หรอไมรบประกนชวต สญญาประกนชวตจงเปนโมฆยะ ค าพพากษาศาลฎกาท 3682/2545 โจทกกรอกค าตอบในใบค าขอเอาประกนชวตโจทกวาไมเคยเปน หรอทราบวาเปน หรอเคยไดรบค าแนะน า หรอการรกษาโรคมะเรงเนองอกตมเนอ หรออวยวะใด ๆ ทงอก หรอโตขนผดปกต ไมเคยมอาการผดปกตทเตานมมากอน แตปรากฏวา โจทกเคยเขาโรงพยาบาลดวยอาการปวดบรเวณเตานม ซงแพทยตรวจพบวา มกอนเนอทเตานมดานซาย เมอโจทกทราบแลว แตโจทกมไดแจงใหจ าเลยทราบ ซงหากจ าเลยทราบอาจเรยกเบยประกนใหสงขน หรอไมรบประกนชวต การกระท าของโจทกมผลใหสญญาประกนชวตและสญญาพเศษเพมเตมตกเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคหนง

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-7

การไมเปดเผยขอความจรง หรอการแถลงขอความเปนเทจนนมหลกส าคญอยวา ผเอาประกนภย หรอผทถกคนอนเอาประกนชวตไวจะตองรอยวาความจรงเปนเชนไร แลวไมเปดเผยความจรงนน หรอแถลงใหผดไปจากความจรง จงจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ถาหากผเอาประกนภย หรอผทถกคนอนเอาประกนชวตไวไมรวาความจรงเปนอยางไร ยอมจะไมถอเปนการไมเปดเผยขอความจรง หรอไมถอเปนการแถลงขอความเทจ เชน ผเอาประกนภยไมรเลยวาตนเองเปนมะเรง เมอกรอกแบบฟอรมค าขอเอาประกนชวตจงไมไดระบไว ดงน ไมใชเรอง “รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรง” หรอ “รอยแลวแถลงขอความเปนความเทจ” จงไมท าใหสญญาประกนภยเปนโมฆยะ ทงนถามการไมเปดเผยขอความจรง หรอมการแถลงขอความเทจในระดบความส าคญ ซงถาไดมการเปดเผยขอความนน หรอไมมการแถลงขอความเทจอนอาจจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขน หรอถงกบบอกปดไมยอมท าสญญาประกนชวตดวย กยอมมผลท าใหส ญญาประกนชวตเปนโมฆยะโดยไมจ าเปนตองมความเกยวพนระหวางขอความจรงทปกปด หรอแถลงเทจกบภยทเกดขนเลย เชน ผเอาประกนภยปกปดไมเปดเผยใหผรบประกนภยทราบวาตนเปนโรคเบาหวาน ซงเปนโรคส าคญทผรบประกนภยตองการทราบ สญญายอมเปนโมฆยะ แมตอมาจะปรากฏวา ผเอาประกนภยนนจะถงแกความตายดวยโรคอน ไมใชโรคเบาหวานกไมท าใหผลของสญญาซงเปนโมฆยะไปแลวนนเปลยนแปลงไปแตอยางใด (ค าพพากษาศาลฎกาท 858/2515) (ไชยยศ เหมะรชตะ, 2555, น. 145) ในกรณทผเอาประกนภย หรอผทถกคนอนเอาประกนชวตไว ไมรวาความจรงเปนอยางไร ยอมจะถอวา ไมเปนการไมเปดเผยขอความจรง หรอไมถอเปนการแถลงขอความเทจ อยางเชนค าพพากษาฎกาดงตอไปน ค าพพากษาศาลฎกาท 1277/2524 การทผเอาประกนภยเปนคนอานหนงสอไมออก และมไดทราบถงความรายแรงแหงโรคทตนเปนอย เพราะยงคงท างานไดเชนคนปกตทวไป ทงตวแทนของจ าเลยกมไดสอบถามประวตความปวยเจบของผเอาประกนภย เพยงแตสอบถามอายและใหลงลายมอชอในแบบค าขอเอาประกน แลวตวแทนจ าเลยกน าแบบค าขอเอาประกนภยนนไปกรอกขอความ เสยเอง ผเอาประกนภยจงไมมโอกาสจะไดรขอความจรง ทตนเคยเปนโรคความดนโลหตสงมากอน อนจะเปนเหตจงใจใหจ าเลยเรยกเบยประกนภยสงขน หรอใหจ าเลยบอกปดไมยอมท าสญญาประกนภยหรอไม เมอผเอาประกนภยไมรเชนนจงจะถอวาผเอาประกนภยรอยแลวละเวนเสย ไมเปดเผยขอความจรงนนหาไดไม ผรบประกนภยไมมสทธบอกลางสญญาประกนชวตรายน 2. เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคหนง บญญตวา “ถาในเวลาท าสญญาประกนภย...” ตวบทกฎหมายใชค าวา “ในเวลาท าสญญา” หมายความวา หนาทเปดเผยความจรงมเฉพาะในเวลาท าสญญาเทานน ดงนน หนาทเปดเผยขอความจรงจงเรมตงแตเวลาทเรมมการเจรจาตกลงขอท าสญญา แลว เมอท าสญญากนเสรจแลวกหมดหนาท แตถามการตอสญญาเทากบเปนการท าสญญากนใหม จงตองมหนาทเปดเผยความจรงในระหวางเวลาทมการตอสญญานนดวย โดยในทางปฏบตนน การท าสญญาประกนชวตเรมตนตงแตในขณะท ผเอาประกนภยท าค าเสนอขอเอาประกนภยดวยการกรอกขอความตาง ๆ ลงในแบบพมพค าขอเอาประกนภย และเมอผรบประกนภยสนองรบค าเสนอนนแลว สญญาประกนชวตกเกดขนทนท หนาทเปดเผยขอความจรง หรอไมแถลงขอความเทจของผเอาประกนภยจงตองเรมตงแตตอนทท าค าเสนอขอเอาประกนภย ซงบางกรณผรบประกนภยอาจสงตวผเอาประกนภยไปใหแพทยตรวจสขภาพ ในระหวางนน ผเอาประกนภยกยงมหนาทตองเปดเผยขอความจรง หรอแถลง

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

เอาประกนชวตไว ไมรวาความ

เรมตนตงแตในขณะท

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-8 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

ขอความจรงตามทตนรตอแพทยของผรบประกนภยดวย ตวอยางค าพพากษาศาลฎกาทเกยวกบเวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง มดงตอไปน ค าพากษาศาลฎกาท 68/2516 หนาทเปดเผยขอความจรงของผเอาประกนภยมไดสนสดลงเพยงในชนยนค าเสนอขอเอาประกนภยโดยกรอกค าตอบในแบบค าขอเทานน แตยงคงมอยตลอดเวลาในระหวางนนเรอยไปจนถงเวลาทผรบประกนภยสนองตอบรบจนเกดเปนสญญาแลวระหวางคกรณ แมผเอาประกนชวตกรอกขอความในค าขอเอาประกนชวตไววา ไมเปนโรคกระเพาะอาหาร โรคตบอกเสบยนสงบรษทผรบประกนภยไปแลว ตอมาอยในระหวางทบรษทฯพจารณาค าขอและยงมไดออกกรมธรรมตอบรบมา ผเอาประกนภยปวยตองเขารกษาในโรงพยาบาลดวยโรคกระเพาะอาหารและตบอกเสบ แตไมไดบอกขอความจรงนน สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ค าพพากษาศาลฎกาท 2447/2516 การประกนชวตทผรบประกนภยมสทธบอกลางไดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 นน จะตองเปนการปกปดขอความจรง หรอแถลงความเทจในขอสาระส าคญเฉพาะในเวลาเขาท าสญญาประกนชวตเทานน 3. ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคหนง บญญตวา “ถาในเวลาท าสญญาประกนภย ผเอาประกนภยกด หรอในกรณประกนชวต บคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพหรอมรณะของเขานนกด รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรง ซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขนอก หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนความเทจไซร ทานวาสญญานนเปนโมฆยะ” สญญาทเปนโมฆยะ หมายความถง สญญาทอาจถกบอกลาง หรอใหสตยาบนได ผทมสทธบอกลางไดคอ บคคลทระบไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 175 สญญาประกนภยทเปนโมฆยะตามมาตรา 865 วรรคหนง ผรบประกนภยยอมเปนผทมสทธบอกลาง เพราะไดตกลงเขาท าสญญาดวยความส าคญผด ซงเมอไดบอกลางโมฆยะแลว กฎหมายใหถอวาเปนโมฆะมาแตเรมแรก จากบทบญญตดงกลาวน กฎหมายบญญตใหสญญาประกนชวตทท าขนเนองจากการไมเปดเผยขอความจรง หรอการแถลงขอความเทจ เชนนเปนโมฆยะ นนหมายความวา การไมเปดเผยขอความจรง หรอแถลงขอความเทจนนไดเปนเหตใหผรบประกนภยเชอถอตกลงรบประกนภยหรอยอมรบประกนภยดวยเบยประกนภยต ากวาทควร จงจะท าใหสญญาประกนชวตตกเปนโมฆยะ แตถาผเอาประกนภยไดเปดเผยความจรง หรอมไดแถลงขอความอนเปนเทจ สญญาประกนภยกไมเปนโมฆยะ ดงปรากฎตามตวอยางค าพพากษาฎกาดงตอไปน ค าพพากษาศาลฎกาท 7219/2542 ส. กรอกขอความ หรอตอบค าถามจ าเลยในใบค าขอเอาประกนชวตไปตามความเปนจรง สญญาประกนชวตระหวาง ส. กบจ าเลยจงไมเปนโมฆยะ จ าเลยไมมสทธบอกลาง ค าพพากษาศาลฎกาท 4379/2530 ผเอาประกนชวตรอยแลวตงแตกอนเขาท าสญญาประกนชวตวาตนปวยเปนโรคลมชก แตแถลงขอความเปนเทจวาตนมสขภาพด ซงหากผรบประกนภยทราบความจรง จะไมรบประกนชวตไว เชนน สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

ศาลฎกาดงตอไปน

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-8

1-8 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

ขอความจรงตามทตนรตอแพทยของผรบประกนภยดวย ตวอยางค าพพากษาศาลฎกาทเกยวกบเวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง มดงตอไปน ค าพากษาศาลฎกาท 68/2516 หนาทเปดเผยขอความจรงของผเอาประกนภยมไดสนสดลงเพยงในชนยนค าเสนอขอเอาประกนภยโดยกรอกค าตอบในแบบค าขอเทานน แตยงคงมอยตลอดเวลาในระหวางนนเรอยไปจนถงเวลาทผรบประกนภยสนองตอบรบจนเกดเปนสญญาแลวระหวางคกรณ แมผเอาประกนชวตกรอกขอความในค าขอเอาประกนชวตไววา ไมเปนโรคกระเพาะอาหาร โรคตบอกเสบยนสงบรษทผรบประกนภยไปแลว ตอมาอยในระหวางทบรษทฯพจารณาค าขอและยงมไดออกกรมธรรมตอบรบมา ผเอาประกนภยปวยตองเขารกษาในโรงพยาบาลดวยโรคกระเพาะอาหารและตบอกเสบ แตไมไดบอกขอความจรงนน สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ค าพพากษาศาลฎกาท 2447/2516 การประกนชวตทผรบประกนภยมสทธบอกลางไดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 นน จะตองเปนการปกปดขอความจรง หรอแถลงความเทจในขอสาระส าคญเฉพาะในเวลาเขาท าสญญาประกนชวตเทานน 3. ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคหนง บญญตวา “ถาในเวลาท าสญญาประกนภย ผเอาประกนภยกด หรอในกรณประกนชวต บคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพหรอมรณะของเขานนกด รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรง ซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขนอก หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนความเทจไซร ทานวาสญญานนเปนโมฆยะ” สญญาทเปนโมฆยะ หมายความถง สญญาทอาจถกบอกลาง หรอใหสตยาบนได ผทมสทธบอกลางไดคอ บคคลทระบไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 175 สญญาประกนภยทเปนโมฆยะตามมาตรา 865 วรรคหนง ผรบประกนภยยอมเปนผทมสทธบอกลาง เพราะไดตกลงเขาท าสญญาดวยความส าคญผด ซงเมอไดบอกลางโมฆยะแลว กฎหมายใหถอวาเปนโมฆะมาแตเรมแรก จากบทบญญตดงกลาวน กฎหมายบญญตใหสญญาประกนชวตทท าขนเนองจากการไมเปดเผยขอความจรง หรอการแถลงขอความเทจ เชนนเปนโมฆยะ นนหมายความวา การไมเปดเผยขอความจรง หรอแถลงขอความเทจนนไดเปนเหตใหผรบประกนภยเชอถอตกลงรบประกนภยหรอยอมรบประกนภยดวยเบยประกนภยต ากวาทควร จงจะท าใหสญญาประกนชวตตกเปนโมฆยะ แตถาผเอาประกนภยไดเปดเผยความจรง หรอมไดแถลงขอความอนเปนเทจ สญญาประกนภยกไมเปนโมฆยะ ดงปรากฎตามตวอยางค าพพากษาฎกาดงตอไปน ค าพพากษาศาลฎกาท 7219/2542 ส. กรอกขอความ หรอตอบค าถามจ าเลยในใบค าขอเอาประกนชวตไปตามความเปนจรง สญญาประกนชวตระหวาง ส. กบจ าเลยจงไมเปนโมฆยะ จ าเลยไมมสทธบอกลาง ค าพพากษาศาลฎกาท 4379/2530 ผเอาประกนชวตรอยแลวตงแตกอนเขาท าสญญาประกนชวตวาตนปวยเปนโรคลมชก แตแถลงขอความเปนเทจวาตนมสขภาพด ซงหากผรบประกนภยทราบความจรง จะไมรบประกนชวตไว เชนน สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-9

ผลของการไมเปดเผยขอความจรงท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ซงมประเดนทจะตองพจารณาคอ 1) ผมหนาทบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะ 2) ก าหนดเวลาบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะ 3) ผรบการบอกลางโมฆยะกรรม และ4) ผลของการบอกลางสญญาประกนชวตอนเปนโมฆยะ มรายละเอยดดงตอไปน 3.1 ผมหนาทบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะ เมอสญญาประกนชวตตกเปนโมฆยะแลว ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคสอง ก าหนดวา “ถามไดใชสทธบอกลางภายในก าหนดเดอนหนงนบแตวนทผรบประกนภยทราบมลอนจะบอกลางไดกด หรอมไดใชสทธนนภายในก าหนดหาปนบแตวนท าสญญากด ทานวาสทธนนเปนอนระงบสนไป” จากบทบญญตดงกลาวเปนเรองทกฎหมายบญญตใหผรบประกนภยมสทธบอกลางสญญาประกนภยทเปนโมฆยะ โดยการบอกลางผรบประกนภยจะตองด าเนนการ ดงนคอ 1) ผรบประกนภยจะตองใชสทธบอกลางภายในก าหนดเวลาหนงเดอน นบแตวนทผรบประกนภยไดทราบมลอนจะบอกลางได 2) ถาผรบประกนภยไมใชสทธบอกลางภายในก าหนดเวลา 5 ป นบแตวนทท าสญญาประกนภย สทธบอกลางเปนอนระงบสนไป สญญาทเปนโมฆยะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคหนง เปนสญญาประกนภยระหวางผเอาประกนภยกบผรบประกนภย สาเหตทท าใหสญญาเปนโมฆยะนนมผลมาจากการปกปดขอความจรงของ ผทมหนาทในการเปดเผยขอเทจจรง จงท าใหอกฝายหนงคอ ผรบประกนภย มสทธทจะบอกลางได 3.2 ก าหนดเวลาบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะ การเรมนบระยะเวลาบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะนน ระยะเวลาทบอกลางสญญาประกนชวตนนจะเรมนบแตเมอใด ตามถอยค าในกฎหมายบญญตวา ใหนบแตวนททราบมลอนจะบอกลางได มใชนบแตวนททราบความจรงเพราะถายอมใหผรบประกนภยอางวา เพงทราบความจรงอยเสมอกอาจไมเปนธรรมกบผเอาประกนภยได เพราะการททราบหรอไมทราบ เรองนเปนเรองภายในของผรบประกนภยซงจะอางเอาไดแตเพยงฝายเดยว การพจารณาวา ผรบประกนภยทราบมลอนจะบอกลางไดในวนใดนน จะตองพจารณาจากการทผเอาประกนภย หรอผรบประโยชนยนค าขอรบประโยชนกบพฤตการณอนๆ ประกอบดวยเปนรายๆ ไป วามเหตนาเชอวา ผรบประกนภยควรจะทราบมลอนจะบอกลางไดในวนใด ค าวา “ทราบมลอนจะบอกลางได” หมายความวา เมอรปเรองพอมเคาวาไดมการปกปดความจรงหรอแถลงความเทจ ผรบประกนภยกชอบทจะตองใชสทธบอกลางเสยภายในก าหนด 1 เดอน นบแตวนทไดรบทราบมลนน ทงนมค าพพากษาศาลฎกาทไดวนจฉยสนบสนนดงน ค าพพากษาศาลฎกาท 1785/2538 ค าวา “มลอนจะบอกลางได” ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคสอง คอ ขอความในวรรคแรกทวา “ถาในเวลาท าสญญาประกนภย ผเอาประกนภยกดหรอในกรณประกนชวต บคคลอนการใชเงนยอมอาศยความทรงชพ หรอมรณะของเขานนกด รอยแลวละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงซงอาจจะไดจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขนอก หรอใหบอกปดไมยอมท าสญญา หรอวารอยแลวแถลงขอความนนเปนความเทจ” จ าเลยทราบวา ผตายเปนมะเรงภายหลงจากท าสญญาประกนชวต มใชเปน

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-10 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

กอนหรอขณะท าสญญา กรณยงไมทราบมลทจะบอกลาง ก าหนดระยะเวลาบอกลางหนงเดอนตามมาตรา 865 วรรคสอง จงยงไมเรมนบ ตอมาจ าเลยไดรบรายงานในวนท 3 ธนวาคม 2528 วาผตายนาจะเปนมะเรงมากอนท าสญญาแตปกปดไวจงเปนการทราบมลอนจะบอกลางไดแลว เมอจ าเลยมหนงสอบอกลางโมฆยะกรรมไปยงโจทกในวนท 23 และ 24 ธนวาคม 2528 จงเปนการใชสทธบอกลางภายในก าหนดหนงเดอนตามมาตรา 865 วรรคสองแลว โดยสรป ผรบประกนภยตองใชสทธบอกลางสญญาประกนชวตอนเปนโมฆยะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคสอง ภายในก าหนดเดอนหนงนบแตวนทผรบประกนภยทราบมลอนจะบอกลางได มใชนบแตวนทผรบประกนภยทราบความจรง อยางไรกตามระยะเวลาบอกลางโมฆยะกรรม ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคสองน ระยะเวลาบอกลางโมฆยะกรรมมใชอายความ ดงนนคกรณจะตกลงยนระยะเวลาดงกลาวได เมอตกลงกนอยางไรแลว กตองถอตามนน ซงปจจบนผรบประกนภยไดมการยนระยะเวลาบอกลางโมฆยะกรรมจากทกฎหมายก าหนดไว 5 ป เปน 2 ป ตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนชวต มผลใหผรบประกนภยตองผกพนตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนชวต ทงน ตามตวอยางค าพพากษาศาลฎกาดงตอไปน ค าพพากษาศาลฎกาท 5852/2537 ระยะเวลาบอกลางโมฆยะกรรมตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 865 วรรคสอง ไมใชอายความ จงไมอยในบงคบของประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 191 (เดม) ทจะยนเขาไมได เมอจ าเลยผรบประกนชวตยอมลดระยะเวลาในการบอกลางโมฆยะกรรมจากก าหนด 5 ป นบแตวนท าสญญาประกนชวตลงมาเปนก าหนด 2 ปนบแตวนทจ าเลยอนมตใหตออายกรมธรรมประกนชวต จ าเลยจงตองผกพนตามนน 3.3 ผรบการบอกลางโมฆยะกรรม ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 มไดบญญตวาจะตองบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะนไปยงผใด แตเมอพจารณาจากประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 178 ในหมวดวาดวยโมฆยะและโมฆยะกรรมซงบญญตวา “การบอกลางหรอใหสตยาบนแกโมฆยะกรรม ยอมกระท าไดโดยการแสดงเจตนาแกคกรณอกฝายหนงซงเปนบคคลทมตวก าหนดไดแนนอน” ดงนน จะเหนไดวากฎหมายไมไดก าหนดไววาจะตองบอกลางตอใคร แตเมอพเคราะหจากเนอความ ซงไดบญญตใหแสดงเจตนาแกคกรณอกฝายหนง ซงเปนบคคลทมตวก าหนดไวแนนอนนน ยอมตองบอกลางโดยการแสดงเจตนาตอบคคลผนน จงถอเปนหลกไดวา การบอกลางสญญาประกนชวตอนเปนโมฆยะ ผรบประกนภยจะตองบอกลางตอผเอาประกนภยโดยตรง แตในกรณทผเอาประกนภยไดถงแกความตายแลวกยอมจะตองบอกลางแกผซงจะไดรบประโยชนในการประกนชวตจากผรบประกนภย แตถาเปนสญญาประกนชวตทไมมผรบประโยชนกสามารถบอกลางโมฆยะไปยงทายาทโดยธรรมของผเอาประกนภยได ทงน ดงแนวค าพพากษาศาลฎกาดงตอไปน ค าพพากษาศาลฎกาท 1675/2500 การบอกลางโมฆยะกรรมตามสญญาประกนภย กฎหมายไมไดบงคบวาใหบอกลางกบผเอาประกนภยโดยตรง เมอบรษทผรบประกนภยทราบถงมลอนจะบอกลางได กยอมบอกลางแกผซงจะไดรบประโยชนในการประกนชวตจากบรษทผรบประกนภยได ค าพพากษาศาลฎกาท 3682/2545 โจทกกรอกค าตอบในใบค าขอเอาประกนชวตโจทกวา ไมเคยเปน หรอทราบวาเปน หรอเคยไดรบค าแนะน า หรอการรกษาโรคมะเรงเนองอกตมเนอ หรออวยวะใด ๆ ทงอก หรอโตขนผดปกต ไมเคยมอาการผดปกตทเตานมมากอน แตปรากฏวา โจทกเคยเขาโรงพยาบาลดวยอาการปวดบรเวณเตานม

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-10

1-10 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

กอนหรอขณะท าสญญา กรณยงไมทราบมลทจะบอกลาง ก าหนดระยะเวลาบอกลางหนงเดอนตามมาตรา 865 วรรคสอง จงยงไมเรมนบ ตอมาจ าเลยไดรบรายงานในวนท 3 ธนวาคม 2528 วาผตายนาจะเปนมะเรงมากอนท าสญญาแตปกปดไวจงเปนการทราบมลอนจะบอกลางไดแลว เมอจ าเลยมหนงสอบอกลางโมฆยะกรรมไปยงโจทกในวนท 23 และ 24 ธนวาคม 2528 จงเปนการใชสทธบอกลางภายในก าหนดหนงเดอนตามมาตรา 865 วรรคสองแลว โดยสรป ผรบประกนภยตองใชสทธบอกลางสญญาประกนชวตอนเปนโมฆยะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคสอง ภายในก าหนดเดอนหนงนบแตวนทผรบประกนภยทราบมลอนจะบอกลางได มใชนบแตวนทผรบประกนภยทราบความจรง อยางไรกตามระยะเวลาบอกลางโมฆยะกรรม ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคสองน ระยะเวลาบอกลางโมฆยะกรรมมใชอายความ ดงนนคกรณจะตกลงยนระยะเวลาดงกลาวได เมอตกลงกนอยางไรแลว กตองถอตามนน ซงปจจบนผรบประกนภยไดมการยนระยะเวลาบอกลางโมฆยะกรรมจากทกฎหมายก าหนดไว 5 ป เปน 2 ป ตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนชวต มผลใหผรบประกนภยตองผกพนตามเงอนไขทก าหนดไวในกรมธรรมประกนชวต ทงน ตามตวอยางค าพพากษาศาลฎกาดงตอไปน ค าพพากษาศาลฎกาท 5852/2537 ระยะเวลาบอกลางโมฆยะกรรมตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 865 วรรคสอง ไมใชอายความ จงไมอยในบงคบของประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 191 (เดม) ทจะยนเขาไมได เมอจ าเลยผรบประกนชวตยอมลดระยะเวลาในการบอกลางโมฆยะกรรมจากก าหนด 5 ป นบแตวนท าสญญาประกนชวตลงมาเปนก าหนด 2 ปนบแตวนทจ าเลยอนมตใหตออายกรมธรรมประกนชวต จ าเลยจงตองผกพนตามนน 3.3 ผรบการบอกลางโมฆยะกรรม ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 มไดบญญตวาจะตองบอกลางสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะนไปยงผใด แตเมอพจารณาจากประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 178 ในหมวดวาดวยโมฆยะและโมฆยะกรรมซงบญญตวา “การบอกลางหรอใหสตยาบนแกโมฆยะกรรม ยอมกระท าไดโดยการแสดงเจตนาแกคกรณอกฝายหนงซงเปนบคคลทมตวก าหนดไดแนนอน” ดงนน จะเหนไดวากฎหมายไมไดก าหนดไววาจะตองบอกลางตอใคร แตเมอพเคราะหจากเนอความ ซงไดบญญตใหแสดงเจตนาแกคกรณอกฝายหนง ซงเปนบคคลทมตวก าหนดไวแนนอนนน ยอมตองบอกลางโดยการแสดงเจตนาตอบคคลผนน จงถอเปนหลกไดวา การบอกลางสญญาประกนชวตอนเปนโมฆยะ ผรบประกนภยจะตองบอกลางตอผเอาประกนภยโดยตรง แตในกรณทผเอาประกนภยไดถงแกความตายแลวกยอมจะตองบอกลางแกผซงจะไดรบประโยชนในการประกนชวตจากผรบประกนภย แตถาเปนสญญาประกนชวตทไมมผรบประโยชนกสามารถบอกลางโมฆยะไปยงทายาทโดยธรรมของผเอาประกนภยได ทงน ดงแนวค าพพากษาศาลฎกาดงตอไปน ค าพพากษาศาลฎกาท 1675/2500 การบอกลางโมฆยะกรรมตามสญญาประกนภย กฎหมายไมไดบงคบวาใหบอกลางกบผเอาประกนภยโดยตรง เมอบรษทผรบประกนภยทราบถงมลอนจะบอกลางได กยอมบอกลางแกผซงจะไดรบประโยชนในการประกนชวตจากบรษทผรบประกนภยได ค าพพากษาศาลฎกาท 3682/2545 โจทกกรอกค าตอบในใบค าขอเอาประกนชวตโจทกวา ไมเคยเปน หรอทราบวาเปน หรอเคยไดรบค าแนะน า หรอการรกษาโรคมะเรงเนองอกตมเนอ หรออวยวะใด ๆ ทงอก หรอโตขนผดปกต ไมเคยมอาการผดปกตทเตานมมากอน แตปรากฏวา โจทกเคยเขาโรงพยาบาลดวยอาการปวดบรเวณเตานม

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-11

ซงแพทยตรวจพบวามกอนเนอทเตานมดานซาย เมอโจทกทราบแลว แตโจทกมไดแจงใหจ าเลยทราบ ซงหากจ าเลยทราบอาจเรยกเบยประกนใหสงขน หรอไมรบประกนชวต การกระท าของโจทกมผลใหสญญาประกนชวตและสญญาพเศษเพมเตมตกเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคหนง จ าเลยไดทราบถงขอเทจจรงทโจทกปกปดไวอนเปนมลทจ าเลยจะบอกลางโมฆยะกรรมไดอยางเรวทสดเมอวนท 17 มกราคม 2538 เมอโจทกเรยกคารกษาพยาบาลจากจ าเลย จ าเลยปฏเสธไมจายเงนให เพราะโจทกปดบงการปวยเปนโรคของโจทกกอนทจะท าสญญาประกนภย ตอมาวนท 8 กมภาพนธ 2538 โจทกท าบนทกตอนายทะเบยนกรมการประกนภยระบวา โจทกไปยนเรองเบกคารกษาพยาบาลเปนคารกษาการผาตด แตจ าเลยปฏเสธการจาย ตอจากนนจ าเลยมหนงสอบอกลางโมฆยะกรรมลงวนท 17 กมภาพนธ 2538 ไปยงโจทก จงเปนการใชสทธบอกลางภายในก าหนดหนงเดอนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 วรรคสอง สญญาประกนชวตในสวนสญญาเพมเตมพเศษซงเปนสวนหนงของสญญาประกนชวต ในสวนการรกษากอนเนอทเตานมขางซายระหวางโจทกกบจ าเลยยอมเปนโมฆะ 3.4 ผลของการบอกลางสญญาประกนชวตอนเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 176 โมฆยะกรรมเมอบอกลางแลวใหถอวาเปนโมฆะมาแตเรมแรก และใหผเปนคกรณกลบคนสฐานะเดม ถาเปนการพนวสยจะใหกลบคนเชนนนได กใหไดรบคาเสยหายชดใชใหแทน ถาบคคลใดร หรอควรจะไดรวาการใดเปนโมฆยะ เมอบอกลางใหถอวาบคคลนนไดรวาการนนเปนโมฆยะนบแตวนทไดร หรอควรจะไดรวาเปนโมฆยะ หามมใหใชสทธเรยกรองอนเกดแตการกลบคนสฐานะเดมตามวรรคหนงเมอพนหนงปนบแตวนบอกลาง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 892 ในกรณบอกลางสญญาตามความในมาตรา 865 ผรบประกนภยตองคนคาไถถอนกรมธรรมประกนภยใหแกผเอาประกนภย หรอทายาทของผนน สญญาเปนโมฆะ หมายความวา สญญาเสยเปลามาแตแรกทท าสญญา หรอตออายสญญาเสมอนหนงไมเคยท าสญญา หรอตออายสญญากน คกรณไมผกพนตามสญญา ไมอาจบงคบตามสญญาได อะไรทใหแกกนไวถอวาเปนลาภมควรได ไมมสทธรบไวตองคนใหแกกน ซงมผลใหคกรณตองกลบคนสฐานะเดมนนเอง ในการกลบคนสฐานะเดมนน ตามหลกทวไปแลว ผรบประกนภยตองคนเบยประกนภยทรบไวแกผเอาประกนภยและหากผรบประกนภยใชเงนใหแกผรบประโยชนตามกรมธรรมประกนชวตไปแลว ผรบประโยชนกตองคนใหแกผรบประกนภย แตในสญญาประกนชวต ในเรองการคนเบ ยประกนภยนน มาตรา 892 ไดบญญตไวโดยเฉพาะใหผรบประกนภยคน “คาไถถอนกรมธรรมประกนภย” ใหแกผเอาประกนภยหรอทายาทของผนนโดยปกต เงนคาไถถอนกรมธรรมประกนภยไมใชเบยประกนภยทงหมดทสงไปแลว แตเปนจ านวนเงนทคดจากเบยประกนภยและจ านวนระยะเวลาทผเอาประกนภยไดสงไปแลว การคนคาไถถอนกรมธรรมประกนภยนน กฎหมายใหคนแกผเอาประกนภยซงเปนผสงเบยประกนภย หรอทายาทของผเอาประกนภย ไมไดใหคนแกผรบประโยชน ซงมใชเปนผสงเงนตามสญญาประกนชวต แตเปนเพยงผรบประโยชนจากความมรณะของผถกประกนชวตตามกรมธรรมประกนชวตเทานน

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

นโมฆะ

ทายาทของผนน โดยปกต

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-12 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

4. กรณสญญาประกนชวตไมตกเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 866 ก าหนดวา ถาผรบประกนภยไดรขอความดงกลาวในมาตรา 865 นนกด หรอรวาขอแถลงความเปนความเทจกด หรอควรจะไดรเชนนนหากใชความระมดระวงดงจะพงคาดหมายไดแตวญญชนกด ทานใหฟงวาสญญานนเปนอนสมบรณในขณะท าสญญา การปกปดขอความจรงทจะตองเปดเผยตามมาตรา 865 จะมผลใหสญญาเปนโมฆยะ กตอเมอผรบประกนภยไมทราบขอความจรงนน และยอมรบประกนภยหรอรบประกนภยดวยเบยประกนภยทต ากวาทควรเพราะเชอตามท ผเอาประกนภยบอก จงจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ หากผรบประกนภยยอมรบประกนภยโดยรขอความจรง หรอรวาผเอาประกนภยแถลงขอความเปนเทจ หรอควรจะรเชนนนไดหากใชความระมดระวงอยางวญญชนทวไป สญญาประกนชวตสมบรณ ไมเปนโมฆยะ ความรของผรบประกนภยทจะเปนขอยกเวนท าใหสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะเพราะผเอาประกนภยปกปดขอความจรงทจะตองเปดเผยกลายเปนสญญาทสมบรณ ไมเปนโมฆยะตามมาตรา 866 ขนอยกบความรของผรบประกนภย 3 กรณ คอ

1. ผรบประกนภยรขอความจรงทไมเปดเผยตามมาตรา 865 2. ผรบประกนภยรวาขอแถลงความเปนเทจ 3. ผรบประกนควรจะไดรเชนนนหากใชความระมดระวงดงจะพงคาดหมายไดแตวญญชน

กรณสญญาประกนชวตไมตกเปนโมฆยะ หรอบทยกเวนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 866 บญญตวา “ถาผรบประกนภยไดรขอความจรงดงกลาวในมาตรา 865 นนกด หรอรวาขอแถลงความเปนความเทจกด หรอควรจะไดรเชนนนหากใชความระมดระวงดงจะพงคาดหมายไดแตวญญชนกด ทานใหฟงวาสญญานนเปนอนสมบรณ” กรณนแมผเอาประกนภยหรอผทถกเอาประกนชวตจะไดละเวนไมเปดเผยขอความจรงหรอแถลงเทจกบผรบประกนภย แตถาปรากฏวาผรบประกนภยไดรขอเทจจรงทผเอาประกนละเวนไมแจงหรอไดแถลงใหทราบเปนเทจหรอควรจะไดรหากใชความระมดระวงดงเชนวญญชน สญญาเปนอนสมบรณ การไดรของผรบประกนภยแสดงวาผรบประกนภยสมครใจเขาท าสญญากบผเอาประกนภย ดงนนจะยกเรองการไมเปดเผยขอความจรงหรอแถลงเทจของอกฝายมาอางใหเกดประโยชนแกตนภายหลงไมได กฎหมายไมยอมใหยกความไมรเปนขอแกตวเพออางสญญาเปนโมฆยะ ดงนนแคควรรไดกตองถอวาผรบประกนภยไดรดวย ตวอยางเชน ก. เปนชาวนาท าสญญาประกนชวตโดยแจงรายไดสงกวาปกตความจรง เปนการปกปดความจรงหรอแถลงเทจเกยวกบรายไดจากการท านา แตกรณนบรษทประกนชวตอาจเปรยบเทยบฐานะของ ก. กบชาวนาคนอน ๆ ได แตไมท าและไดสนบสนนตามนายหนาประกนชวตแจงมา ดงนนบรษทประกนชวตจะมาอางภายหลงไมไดวาสญญาประกนชวตไมสมบรณ (ค าพพากษาศาลฎกาท 2447/2516)

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

ทผเอาประกนภยละเวนไม

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-12

1-12 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

4. กรณสญญาประกนชวตไมตกเปนโมฆยะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 866 ก าหนดวา ถาผรบประกนภยไดรขอความดงกลาวในมาตรา 865 นนกด หรอรวาขอแถลงความเปนความเทจกด หรอควรจะไดรเชนนนหากใชความระมดระวงดงจะพงคาดหมายไดแตวญญชนกด ทานใหฟงวาสญญานนเปนอนสมบรณในขณะท าสญญา การปกปดขอความจรงทจะตองเปดเผยตามมาตรา 865 จะมผลใหสญญาเปนโมฆยะ กตอเมอผรบประกนภยไมทราบขอความจรงนน และยอมรบประกนภยหรอรบประกนภยดวยเบยประกนภยทต ากวาทควรเพราะเชอตามท ผเอาประกนภยบอก จงจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ หากผรบประกนภยยอมรบประกนภยโดยรขอความจรง หรอรวาผเอาประกนภยแถลงขอความเปนเทจ หรอควรจะรเชนนนไดหากใชความระมดระวงอยางวญญชนทวไป สญญาประกนชวตสมบรณ ไมเปนโมฆยะ ความรของผรบประกนภยทจะเปนขอยกเวนท าใหสญญาประกนชวตทเปนโมฆยะเพราะผเอาประกนภยปกปดขอความจรงทจะตองเปดเผยกลายเปนสญญาทสมบรณ ไมเปนโมฆยะตามมาตรา 866 ขนอยกบความรของผรบประกนภย 3 กรณ คอ

1. ผรบประกนภยรขอความจรงทไมเปดเผยตามมาตรา 865 2. ผรบประกนภยรวาขอแถลงความเปนเทจ 3. ผรบประกนควรจะไดรเชนนนหากใชความระมดระวงดงจะพงคาดหมายไดแตวญญชน

กรณสญญาประกนชวตไมตกเปนโมฆยะ หรอบทยกเวนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 866 บญญตวา “ถาผรบประกนภยไดรขอความจรงดงกลาวในมาตรา 865 นนกด หรอรวาขอแถลงความเปนความเทจกด หรอควรจะไดรเชนนนหากใชความระมดระวงดงจะพงคาดหมายไดแตวญญชนกด ทานใหฟงวาสญญานนเปนอนสมบรณ” กรณนแมผเอาประกนภยหรอผทถกเอาประกนชวตจะไดละเวนไมเปดเผยขอความจรงหรอแถลงเทจกบผรบประกนภย แตถาปรากฏวาผรบประกนภยไดรขอเทจจรงทผเอาประกนละเวนไมแจงหรอไดแถลงใหทราบเปนเทจหรอควรจะไดรหากใชความระมดระวงดงเชนวญญชน สญญาเปนอนสมบรณ การไดรของผรบประกนภยแสดงวาผรบประกนภยสมครใจเขาท าสญญากบผเอาประกนภย ดงนนจะยกเรองการไมเปดเผยขอความจรงหรอแถลงเทจของอกฝายมาอางใหเกดประโยชนแกตนภายหลงไมได กฎหมายไมยอมใหยกความไมรเปนขอแกตวเพออางสญญาเปนโมฆยะ ดงนนแคควรรไดกตองถอวาผรบประกนภยไดรดวย ตวอยางเชน ก. เปนชาวนาท าสญญาประกนชวตโดยแจงรายไดสงกวาปกตความจรง เปนการปกปดความจรงหรอแถลงเทจเกยวกบรายไดจากการท านา แตกรณนบรษทประกนชวตอาจเปรยบเทยบฐานะของ ก. กบชาวนาคนอน ๆ ได แตไมท าและไดสนบสนนตามนายหนาประกนชวตแจงมา ดงนนบรษทประกนชวตจะมาอางภายหลงไมไดวาสญญาประกนชวตไมสมบรณ (ค าพพากษาศาลฎกาท 2447/2516)

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-13

เรองท 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความ อนเปนเทจในสญญาประกนชวต ตามทไดกลาวมาแลววา ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ทไดก าหนดเปนหนาทใหจ าตองเปดเผยขอความจรงอนเปนสาระส าคญในการเขาท าสญญาประกนชวต และใหเปนหนาทของฝาย ผเอาประกนภยทจะตองเปดเผยขอความจรงใหผรบประกนภยทราบ แมวาผรบประกนภยจะไมไดสอบถามกตองแถลงขอความจรงตามทสอบถาม เพอใหผรบประกนภยน ามาเปนขอมลในการพจารณาตดสนใจวาจะรบประกนภ ยตามทขอเอาประกนภยไดหรอไม ถาไดจะก าหนดเบยประกนภยในอตราเทาใด จากหลกกฎหมายดงกลาวหากผเอาประกนภยละเวนไมเปดเผยความจรงแกผรบประกนภย หรอรความจรงนนอยแลวแตไมไดแถลงขอความดงกลาวใหแกผรบประกนภย ถอวาผเอาประกนภยไมมความสจรตในการแจงขอมลหรอขอเทจจรงอนจะมผลตอสญญา การท าประกนชวตของทงสองฝาย คออาจจะท าใหสญญานนไมผกพนหรอสญญาเปนโมฆยะ โดยมกรณศกษาจากค าพพากษาตางๆ เชน 1) กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต ทถอวาสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ และ 2) กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต ทถอวาสญญาประกนชวตไมเปนโมฆยะ โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตทถอวาสญญา

ประกนชวตเปนโมฆยะ การปกปดขอเทจหรอแถลงขอความอนเปนเทจจรงในสญญาประกนชวต เพอซอนเรนหรอปดบงบางสงบางอยางไว ซงอาจถอไดวาเปนการไมเปดเผยขอความจรงโดยเจตนาหรอจงใจนนเอง ซงในทนจะศกษาจากแนวค าพพากษาของศาลฎกาทไดมการวางแนวไวดงตอไปน เกยวกบอาชพ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1675/2500 ผเอาประกนชวตตนเองแถลงขอความเทจในเรองอาชพและวาเสยเบยประกนภยเอง ความจรงผเอาประกนภยไมมอาชพและผรบประโยชนเสยเบยประกนภยให ถอวาเปนขอความจรงทผรบประกนภยจะไมท าสญญาดวย สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานถอวาการปกปดเรองไมมอาชพและผสงเบยประกนภยใหถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบสขภาพ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 49/2501 ผเอาประกนภยขาดสงเบยประกนภยท าใหกรมธรรมประกนภยสนผลบงคบ ผเอาประกนภยขอตออายกรมธรรม โดยรบรองวาตนเองมสขภาพด ความจรง ปวยเกยวกบทองและสขภาพไมสมบรณ บรษทผรบประกนภยจงตออายสญญาประกนให สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานการทผเอาประกนภยสขภาพไมสมบรณ ถอวาเปนสาระส าคญ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-13

เรองท 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความ อนเปนเทจในสญญาประกนชวต ตามทไดกลาวมาแลววา ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ทไดก าหนดเปนหนาทใหจ าตองเปดเผยขอความจรงอนเปนสาระส าคญในการเขาท าสญญาประกนชวต และใหเปนหนาทของฝาย ผเอาประกนภยทจะตองเปดเผยขอความจรงใหผรบประกนภยทราบ แมวาผรบประกนภยจะไมไดสอบถามกตองแถลงขอความจรงตามทสอบถาม เพอใหผรบประกนภยน ามาเปนขอมลในการพจารณาตดสนใจวาจะรบประกนภ ยตามทขอเอาประกนภยไดหรอไม ถาไดจะก าหนดเบยประกนภยในอตราเทาใด จากหลกกฎหมายดงกลาวหากผเอาประกนภยละเวนไมเปดเผยความจรงแกผรบประกนภย หรอรความจรงนนอยแลวแตไมไดแถลงขอความดงกลาวใหแกผรบประกนภย ถอวาผเอาประกนภยไมมความสจรตในการแจงขอมลหรอขอเทจจรงอนจะมผลตอสญญา การท าประกนชวตของทงสองฝาย คออาจจะท าใหสญญานนไมผกพนหรอสญญาเปนโมฆยะ โดยมกรณศกษาจากค าพพากษาตางๆ เชน 1) กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต ทถอวาสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ และ 2) กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต ทถอวาสญญาประกนชวตไมเปนโมฆยะ โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตทถอวาสญญา

ประกนชวตเปนโมฆยะ การปกปดขอเทจหรอแถลงขอความอนเปนเทจจรงในสญญาประกนชวต เพอซอนเรนหรอปดบงบางสงบางอยางไว ซงอาจถอไดวาเปนการไมเปดเผยขอความจรงโดยเจตนาหรอจงใจนนเอง ซงในทนจะศกษาจากแนวค าพพากษาของศาลฎกาทไดมการวางแนวไวดงตอไปน เกยวกบอาชพ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1675/2500 ผเอาประกนชวตตนเองแถลงขอความเทจในเรองอาชพและวาเสยเบยประกนภยเอง ความจรงผเอาประกนภยไมมอาชพและผรบประโยชนเสยเบยประกนภยให ถอวาเปนขอความจรงทผรบประกนภยจะไมท าสญญาดวย สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานถอวาการปกปดเรองไมมอาชพและผสงเบยประกนภยใหถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบสขภาพ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 49/2501 ผเอาประกนภยขาดสงเบยประกนภยท าใหกรมธรรมประกนภยสนผลบงคบ ผเอาประกนภยขอตออายกรมธรรม โดยรบรองวาตนเองมสขภาพด ความจรง ปวยเกยวกบทองและสขภาพไมสมบรณ บรษทผรบประกนภยจงตออายสญญาประกนให สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานการทผเอาประกนภยสขภาพไมสมบรณ ถอวาเปนสาระส าคญ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-13

เรองท 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความ อนเปนเทจในสญญาประกนชวต ตามทไดกลาวมาแลววา ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ทไดก าหนดเปนหนาทใหจ าตองเปดเผยขอความจรงอนเปนสาระส าคญในการเขาท าสญญาประกนชวต และใหเปนหนาทของฝาย ผเอาประกนภยทจะตองเปดเผยขอความจรงใหผรบประกนภยทราบ แมวาผรบประกนภยจะไมไดสอบถามกตองแถลงขอความจรงตามทสอบถาม เพอใหผรบประกนภยน ามาเปนขอมลในการพจารณาตดสนใจวาจะรบประกนภ ยตามทขอเอาประกนภยไดหรอไม ถาไดจะก าหนดเบยประกนภยในอตราเทาใด จากหลกกฎหมายดงกลาวหากผเอาประกนภยละเวนไมเปดเผยความจรงแกผรบประกนภย หรอรความจรงนนอยแลวแตไมไดแถลงขอความดงกลาวใหแกผรบประกนภย ถอวาผเอาประกนภยไมมความสจรตในการแจงขอมลหรอขอเทจจรงอนจะมผลตอสญญา การท าประกนชวตของทงสองฝาย คออาจจะท าใหสญญานนไมผกพนหรอสญญาเปนโมฆยะ โดยมกรณศกษาจากค าพพากษาตางๆ เชน 1) กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต ทถอวาสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ และ 2) กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต ทถอวาสญญาประกนชวตไมเปนโมฆยะ โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตทถอวาสญญา

ประกนชวตเปนโมฆยะ การปกปดขอเทจหรอแถลงขอความอนเปนเทจจรงในสญญาประกนชวต เพอซอนเรนหรอปดบงบางสงบางอยางไว ซงอาจถอไดวาเปนการไมเปดเผยขอความจรงโดยเจตนาหรอจงใจนนเอง ซงในทนจะศกษาจากแนวค าพพากษาของศาลฎกาทไดมการวางแนวไวดงตอไปน เกยวกบอาชพ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1675/2500 ผเอาประกนชวตตนเองแถลงขอความเทจในเรองอาชพและวาเสยเบยประกนภยเอง ความจรงผเอาประกนภยไมมอาชพและผรบประโยชนเสยเบยประกนภยให ถอวาเปนขอความจรงทผรบประกนภยจะไมท าสญญาดวย สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานถอวาการปกปดเรองไมมอาชพและผสงเบยประกนภยใหถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบสขภาพ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 49/2501 ผเอาประกนภยขาดสงเบยประกนภยท าใหกรมธรรมประกนภยสนผลบงคบ ผเอาประกนภยขอตออายกรมธรรม โดยรบรองวาตนเองมสขภาพด ความจรง ปวยเกยวกบทองและสขภาพไมสมบรณ บรษทผรบประกนภยจงตออายสญญาประกนให สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานการทผเอาประกนภยสขภาพไมสมบรณ ถอวาเปนสาระส าคญ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

ประ กนภ ย ไ ด

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-14 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

เกยวกบโรคมะเรงโลหตขาว เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 355/2505 และค าพพากษาฎกาท 1247/2515 ขอถามของบรษทผรบประกนภยวา เคยรกษาตวในโรงพยาบาลหรอไมดวยโรคอะไร เคยหยดงานเกน 1 เดอน หรอไม ผเอาประกนชวตตอบขอซกถามวา ไมเคย ความจรงผเอาประกนชวตเคยเขารกษาตวอยในโรงพยาบาลดวยโรคมะเรงในเมดโลหตขาว 2 เดอนเปนการปกปดขอความจรง สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคมะเรงในเมดโลหตขาวถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคมะเรงปากมดลก เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 505/2508 ผเอาประกนภยปกปดความจรงทวาตนเคยเขารกษาตวในโรงพยาบาลดวยโรคมะเรงปากมดลกและถกผาตดมดลกออก สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคมะเรงปากมดลกเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคเบาหวาน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 858/2515 ผเอาประกนภยปกปดไมเปดเผยใหผรบประกนภยทราบวาตนเปนโรคเบาหวาน ซงเปนโรคส าคญทผรบประกนภยตองการทราบ แมตอมาผเอาประกนภยจะตายดวยโรคอนมใชโรคเบาหวาน สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคเบาหวานถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอด เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 16/2517 ผเอาประกนภยปวยเปนโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอด มค าถามในใบสมครเอาประกนชวตอยแลวแตไมเปดเผย สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอดถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคความดนโลหตสงแตตายดวยโรคอน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1215/2519 การปกปดโรคความดนโลหตสง แมจะตายดวยโรคอนซงมใชความดนโลหตสงกเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา โรคความดนโลหตสง แมจะตายดวยโรคอน กเปนการปกปดขอความจรงทเปนสาระส าคญแลว ไมจ าเปนตองตายดวยโรคทปกปด เกยวกบโรคถงลมโปงพอง เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1076/2520 โรคถงลมพองเปนโรคเรอรงรกษา ไมหายขาดและอาจท าใหผปวยถงแกความตายได โรคถงลมโปงพองจงเปนโรคทมความส าคญอนอาจถอเปนเหตใหบอกปดไมยอมท าสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยตอบค าถามของนายแพทยผตรวจสขภาพวา ไมเคยเจบปวยเปนโรคใดๆ ไมเคยรบการรกษาโรงพยาบาล และไมเคยเขารบการฉายเอกซเรยทง ๆ ทผเอาประกนภยรวาตนปวยเปนโรคถงลมโปงพองเรอรงมานานป เคยเขารบการรกษาในโรงพยาบาลหลายแหง และเคยรบการฉายเอกซเรยมาแลว เปนการละเวนไมเปดเผยขอความจรงทผรบประกนภยตองการทราบ สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา การปกปดโรคถงลมโปงพอง เคยรกษาในโรงพยาบาล และเคยไดรบการฉายเอกซเรยมาแลว ถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคตบโต โรคดซาน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 3820/2530 ผเอาประกนภยรอยแลววาตนปวยเปนโรคตบโต และดซาน เคยเขารบการรกษาในโรงพยาบาล แตแถลงในค าขอเอาประกนภยและตอบนายแพทยผตรวจสขภาพกอนท าสญญาวา ไมเคยเปนหรอเคยรกษาโรคตบ ล าไส ไต หรอกระเพาะปสสาวะ และไมเคยเจบ ไขและบาดเจบนอกเหนอจากขอซกถามเกยวกบโรคในขออนๆ เปนการละเวนไมเปดเผยขอความจรงอนเปนสาระส าคญในการรบประกนชวต สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวาการปกปด โรคตบโต โรคดซาน และเคยเขารกษาในโรงพยาบาลแลว ซงถอวาเปนสาระส าคญทงหมด

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-14 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

เกยวกบโรคมะเรงโลหตขาว เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 355/2505 และค าพพากษาฎกาท 1247/2515 ขอถามของบรษทผรบประกนภยวา เคยรกษาตวในโรงพยาบาลหรอไมดวยโรคอะไร เคยหยดงานเกน 1 เดอน หรอไม ผเอาประกนชวตตอบขอซกถามวา ไมเคย ความจรงผเอาประกนชวตเคยเขารกษาตวอยในโรงพยาบาลดวยโรคมะเรงในเมดโลหตขาว 2 เดอนเปนการปกปดขอความจรง สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคมะเรงในเมดโลหตขาวถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคมะเรงปากมดลก เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 505/2508 ผเอาประกนภยปกปดความจรงทวาตนเคยเขารกษาตวในโรงพยาบาลดวยโรคมะเรงปากมดลกและถกผาตดมดลกออก สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคมะเรงปากมดลกเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคเบาหวาน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 858/2515 ผเอาประกนภยปกปดไมเปดเผยใหผรบประกนภยทราบวาตนเปนโรคเบาหวาน ซงเปนโรคส าคญทผรบประกนภยตองการทราบ แมตอมาผเอาประกนภยจะตายดวยโรคอนมใชโรคเบาหวาน สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคเบาหวานถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอด เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 16/2517 ผเอาประกนภยปวยเปนโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอด มค าถามในใบสมครเอาประกนชวตอยแลวแตไมเปดเผย สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอดถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคความดนโลหตสงแตตายดวยโรคอน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1215/2519 การปกปดโรคความดนโลหตสง แมจะตายดวยโรคอนซงมใชความดนโลหตสงกเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา โรคความดนโลหตสง แมจะตายดวยโรคอน กเปนการปกปดขอความจรงทเปนสาระส าคญแลว ไมจ าเปนตองตายดวยโรคทปกปด เกยวกบโรคถงลมโปงพอง เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1076/2520 โรคถงลมพองเปนโรคเรอรงรกษา ไมหายขาดและอาจท าใหผปวยถงแกความตายได โรคถงลมโปงพองจงเปนโรคทมความส าคญอนอาจถอเปนเหตใหบอกปดไมยอมท าสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยตอบค าถามของนายแพทยผตรวจสขภาพวา ไมเคยเจบปวยเปนโรคใดๆ ไมเคยรบการรกษาโรงพยาบาล และไมเคยเขารบการฉายเอกซเรยทง ๆ ทผเอาประกนภยรวาตนปวยเปนโรคถงลมโปงพองเรอรงมานานป เคยเขารบการรกษาในโรงพยาบาลหลายแหง และเคยรบการฉายเอกซเรยมาแลว เปนการละเวนไมเปดเผยขอความจรงทผรบประกนภยตองการทราบ สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา การปกปดโรคถงลมโปงพอง เคยรกษาในโรงพยาบาล และเคยไดรบการฉายเอกซเรยมาแลว ถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคตบโต โรคดซาน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 3820/2530 ผเอาประกนภยรอยแลววาตนปวยเปนโรคตบโต และดซาน เคยเขารบการรกษาในโรงพยาบาล แตแถลงในค าขอเอาประกนภยและตอบนายแพทยผตรวจสขภาพกอนท าสญญาวา ไมเคยเปนหรอเคยรกษาโรคตบ ล าไส ไต หรอกระเพาะปสสาวะ และไมเคยเจบ ไขและบาดเจบนอกเหนอจากขอซกถามเกยวกบโรคในขออนๆ เปนการละเวนไมเปดเผยขอความจรงอนเปนสาระส าคญในการรบประกนชวต สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวาการปกปด โรคตบโต โรคดซาน และเคยเขารกษาในโรงพยาบาลแลว ซงถอวาเปนสาระส าคญทงหมด

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-14

1-14 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

เกยวกบโรคมะเรงโลหตขาว เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 355/2505 และค าพพากษาฎกาท 1247/2515 ขอถามของบรษทผรบประกนภยวา เคยรกษาตวในโรงพยาบาลหรอไมดวยโรคอะไร เคยหยดงานเกน 1 เดอน หรอไม ผเอาประกนชวตตอบขอซกถามวา ไมเคย ความจรงผเอาประกนชวตเคยเขารกษาตวอยในโรงพยาบาลดวยโรคมะเรงในเมดโลหตขาว 2 เดอนเปนการปกปดขอความจรง สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคมะเรงในเมดโลหตขาวถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคมะเรงปากมดลก เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 505/2508 ผเอาประกนภยปกปดความจรงทวาตนเคยเขารกษาตวในโรงพยาบาลดวยโรคมะเรงปากมดลกและถกผาตดมดลกออก สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคมะเรงปากมดลกเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคเบาหวาน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 858/2515 ผเอาประกนภยปกปดไมเปดเผยใหผรบประกนภยทราบวาตนเปนโรคเบาหวาน ซงเปนโรคส าคญทผรบประกนภยตองการทราบ แมตอมาผเอาประกนภยจะตายดวยโรคอนมใชโรคเบาหวาน สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคเบาหวานถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอด เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 16/2517 ผเอาประกนภยปวยเปนโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอด มค าถามในใบสมครเอาประกนชวตอยแลวแตไมเปดเผย สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคความดนโลหตสงและปสสาวะเปนเลอดถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคความดนโลหตสงแตตายดวยโรคอน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1215/2519 การปกปดโรคความดนโลหตสง แมจะตายดวยโรคอนซงมใชความดนโลหตสงกเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา โรคความดนโลหตสง แมจะตายดวยโรคอน กเปนการปกปดขอความจรงทเปนสาระส าคญแลว ไมจ าเปนตองตายดวยโรคทปกปด เกยวกบโรคถงลมโปงพอง เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1076/2520 โรคถงลมพองเปนโรคเรอรงรกษา ไมหายขาดและอาจท าใหผปวยถงแกความตายได โรคถงลมโปงพองจงเปนโรคทมความส าคญอนอาจถอเปนเหตใหบอกปดไมยอมท าสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยตอบค าถามของนายแพทยผตรวจสขภาพวา ไมเคยเจบปวยเปนโรคใดๆ ไมเคยรบการรกษาโรงพยาบาล และไมเคยเขารบการฉายเอกซเรยทง ๆ ทผเอาประกนภยรวาตนปวยเปนโรคถงลมโปงพองเรอรงมานานป เคยเขารบการรกษาในโรงพยาบาลหลายแหง และเคยรบการฉายเอกซเรยมาแลว เปนการละเวนไมเปดเผยขอความจรงทผรบประกนภยตองการทราบ สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา การปกปดโรคถงลมโปงพอง เคยรกษาในโรงพยาบาล และเคยไดรบการฉายเอกซเรยมาแลว ถอวาเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคตบโต โรคดซาน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 3820/2530 ผเอาประกนภยรอยแลววาตนปวยเปนโรคตบโต และดซาน เคยเขารบการรกษาในโรงพยาบาล แตแถลงในค าขอเอาประกนภยและตอบนายแพทยผตรวจสขภาพกอนท าสญญาวา ไมเคยเปนหรอเคยรกษาโรคตบ ล าไส ไต หรอกระเพาะปสสาวะ และไมเคยเจบ ไขและบาดเจบนอกเหนอจากขอซกถามเกยวกบโรคในขออนๆ เปนการละเวนไมเปดเผยขอความจรงอนเปนสาระส าคญในการรบประกนชวต สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวาการปกปด โรคตบโต โรคดซาน และเคยเขารกษาในโรงพยาบาลแลว ซงถอวาเปนสาระส าคญทงหมด

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-15

เกยวกบโรคลมชก เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 4379/2530 ผเอาประกนภยรอยแลววาตนเปนโรคลมชก แตแถลงวามสขภาพด หากผรบประกนภยทราบความจรงจะไมรบประกนชวต สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา การปกปดโรคลมชก ซงจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ แตผรบประกนภย ไมน าสบใหเหนวาไดบอกลางภายในก าหนด 1 เดอน จงตองรบผดใชเงนตามกรมธรรมประกนภย เกยวกบโรคตอมไทรอยดเปนพษเปนโรครายแรง เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 771/2531 ผเอาประกนภยรวาตวเองปวยเปนโรคตอมไทรอยดเปนพษ ไดเคยเขารกษาทโรงพยาบาลศรราชมากอน และยงคงรกษาเรอยมา มโรคแทรกซอน มอาการใจสนและเหนอยงาย แตปกปดขอเทจจรงดงกลาว แมตวแทนผหาประกนของผรบประกนภยใหแพทยมาตรวจรางกายเพอรายงานใหผรบประกนภยทราบ และแพทยจะเคยรกษามากอน แตแพทยผตรวจรางกายไมใชตวแทนของผรบประกนภย จะถอวาผรบประกนภยทราบวาผเอาประกนภยเคยตรวจและ รกษาโรคตาง ๆ เชนเดยวกบแพทยผตรวจรางกายไมได สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานถอวาโรค ตอมไทรอยดเปนพษเปนโรครายแรง และแพทยผตรวจรางกายไมใชตวแทนของผรบประกนภย การทแพทยเคยรความจรงมากอนจงไมถอวาผรบประกนภยรความจรงนนดวย เกยวกบโรคพษสราเรอรง เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 5768/2531 ผเอาประกนภยทราบกอนท าสญญาประกนชวตวา ตนเปนโรคพษสราเรอรงจนตบอกเสบ แตไมแจงใหผรบประกนภยทราบ หากผรบประกนภยทราบอาจเรยกเบยประกนภยสงขน หรอไมรบประกนชวต สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคพษสราเรอรงจนตบอกเสบถอวามอาการรนแรงแลว จงเปนสาระส าคญ และค าพพากษาศาลฎกาท 5268/2533 ผเอาประกนภยปวยเปนโรคพษสราเรอรง แตกลบแถลงในค าขอเอาประกนชวตวา มสขภาพสมบรณด ในระหวาง 2 ปทแลวมา ไมเคยเขาสถานพยาบาลเพอรกษาตวขอความจรงดงกลาวเปนสาระส าคญในการประกอบการวนจฉยวาจะรบประกนชวตไดหรอไม สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานปกปดโรคพษสราเรอรงเชนเดยวกบฎกาขางบน เกยวกบโรคไตวายรายแรง เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1543/2534 รวาเปนโรคไตวายรายแรง แตละเวนไมเปดเผยความจรง สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน โรคไตวายรายแรงถอวารายแรง จงเปนสาระส าคญ เกยวกบโรคตบ เชน ค าพพาษาศาลฎกาท 3285/2536 ผเอาประกนภยปกปดขอความจรงเกยวกบการเปนโรคตบ ซงหากผรบประกนภยรวาเปนโรคตบอนเปนโรครายแรง กจะบอกปดไมยอมรบประกนชวต สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคตบถอวาเปนโรครายแรง เกยวกบโรคหอบหด เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 3155/2539 ผเอาประกนภยรวาตนเปนโรคหอบหดประจ าตว แตไมเปดเผยใหทราบ แมผเอาประกนภยจะถงแกความตายเพราะหกลมศรษะฟาดพนเลอดออกในสมอง กตาม สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานโรคหอบหดถอวาเปนโรครายแรง เกยวกบปวยวณโรคปอด เชนค าพพากษาศาลฎกาท 922/2542 ในสญญาประกนชวตเปนหนาทของบคคล ผซงการใชเงนยอมอาศยความทรงชพหรอมรณะของตนตองเปดเผยขอความจรงใหผรบประกนภยทราบ ผเอาประกนภยปวยเปนโรควณโรคปอดเปนโรครายแรงและไดรบการรกษาเปนเวลานาน แตมไดแจงความจรงใหผรบประกนภยทราบ หากผรบประกนภยทราบกอาจเรยกเบยประกนภยสงขนหรอบอกปดไมยอมรบประกนชวต สญญา

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

ขอความจรงดงกลาว

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-16 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

ประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานการทผเอาประกนภยปวยเปนวณโรคปอดถอวาเปนโรครายแรง ทงยงรกษาเปนเวลานานแสดงวามอาการหนก เกยวกบโรคหวใจและโรคความดนโลหตสง เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1976/2545 ผเอาประกนชวตทราบอยแลววาตนเปนโรคหวใจและโรคความดนโลหตสง ละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงดงกลาว ซงอาจท าใหผรบประกนภยบอกปดไมยอมรบประกนชวต สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน การทผเอาประกนภยเปนโรคหวใจและโรคความดนโลหตสงถอวาเปนโรครายแรง เกยวกบกอนเนอทเตานม เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 3682/2545 ผเอาประกนภยเคยเขาโรงพยาบาลดวยอาการปวดบรเวณเตานมแพทยตรวจพบวามกอนเนอทเตานมดานซาย ผเอาประกนภยทราบแลว กลบกรอกค าตอบในค าขอเอาประกนชวตวา ไมเคยเปนหรอทราบวาเปนหรอเคยไดรบค าแนะน าหรอการรกษาโรคมะเรงเนองอกตมเนอหรออวยวะใด ๆ ทงอกหรอโตผดปกต ไมเคยมอาการผดปกตทเตานมมากอน หากผรบประกนภยทราบความจรงอาจเรยกเบยประกนภยใหสงขนหรอไมรบประกนชวต สญญาประกนชวตและสญญาพเศษเพมเตมตกเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา การทผเอาประกนภยปวดทเตานมถอวามอาการผดปกตทเตานมมากอน และมกอนเนอทเตานมดวย ตรงตามแบบสอบถามแลว เกยวกบโรคเอดส เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 2792/2547 ผเอาประกนภยเคยเขารบการรกษาโรงพยาบาลเพราะพยายามฆาตวตาย เคยเขารบการรกษาทโรงพยาบาลดวยโรคไซนสอกเสบตดเชอ เคยตรวจรกษาทโรงพยาบาลหลายครงดวยโรคหลอดลมอกเสบ กระดกออนซโครงอกเสบ ปวดศรษะ ไอ เจบคอ ออนเพลย กนอาหารไมได และพบวาเปนโรคเอดส แจงในค าขอเอาประกนชวตวา ไมเคยรบการตรวจสขภาพหรอตรวจเพอวนจฉยโรค ไมเคยเจบปวย ไมเคยรบการรกษาในสถานพยาบาล ไมเคยเปนหรอรบการรกษาโรคเกยวกบตาหคอจมก ไม เคยเปนโรคหดหอบหรอโรคเกยวกบปอดหรอระบบหายใจ เปนการแจงขอความอนเปนเทจหรอปกปดความจรง ซงถอวาเปนขอสาระส าคญ สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวาการทผเอาประกนนาจะรดวาตวเองเปนโรคเอดสจงพยายามฆาตวตายมากอน 2. กรณศกษาการปกปดขอเทจจรงหรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต ทถอวาสญญา

ประกนชวตไมเปนโมฆยะ การปกปดขอเทจหรอแถลงขอความอนเปนเทจจรงในสญญาประกนชวต แตไมรายแรงสญญาไมเปนโมฆยะ จงผกพนคสญญา ซงในทนจะศกษาจากแนวค าพพากษาของศาลฎกาทไดมการวางแนวไวดงตอไปน เกยวกบโรคไสเลอน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 715/2513 โรคไสเลอนมใชเปนโรคอนตรายรายแรง เมอผาตดแลวอาจหายได การทผเอาประกนภยมไดแจงเรองเคยเปนโรคนและไดรบการผาตดมากอนยงไมถงขนาดอนมานไดวา ถาไดแจงเชนนนผรบประกนภยจะบอกปดไมรบประกนหรอเรยกเบยประกนภยสงขน สญญาไมเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานศาลเหนวา โรคไสเลอนไมใชโรคอนตรายรายแรง ไมอาจอนมานไดจากวญญชนทวไปวาเปนขอสาระส าคญ เกยวกบการถกปฏเสธไมรบประกนชวตปกปดสขภาพ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1422/2515 ผเอาประกนภยเคยเปนโรคความดนโลหตสง ไตท างานไมปกต บรษทจ าเลยปฏเสธไมรบประกนชวตมาแลว ตอมา 1 ปเศษ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-16

1-16 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

ประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานการทผเอาประกนภยปวยเปนวณโรคปอดถอวาเปนโรครายแรง ทงยงรกษาเปนเวลานานแสดงวามอาการหนก เกยวกบโรคหวใจและโรคความดนโลหตสง เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1976/2545 ผเอาประกนชวตทราบอยแลววาตนเปนโรคหวใจและโรคความดนโลหตสง ละเวนเสยไมเปดเผยขอความจรงดงกลาว ซงอาจท าใหผรบประกนภยบอกปดไมยอมรบประกนชวต สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน การทผเอาประกนภยเปนโรคหวใจและโรคความดนโลหตสงถอวาเปนโรครายแรง เกยวกบกอนเนอทเตานม เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 3682/2545 ผเอาประกนภยเคยเขาโรงพยาบาลดวยอาการปวดบรเวณเตานมแพทยตรวจพบวามกอนเนอทเตานมดานซาย ผเอาประกนภยทราบแลว กลบกรอกค าตอบในค าขอเอาประกนชวตวา ไมเคยเปนหรอทราบวาเปนหรอเคยไดรบค าแนะน าหรอการรกษาโรคมะเรงเนองอกตมเนอหรออวยวะใด ๆ ทงอกหรอโตผดปกต ไมเคยมอาการผดปกตทเตานมมากอน หากผรบประกนภยทราบความจรงอาจเรยกเบยประกนภยใหสงขนหรอไมรบประกนชวต สญญาประกนชวตและสญญาพเศษเพมเตมตกเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา การทผเอาประกนภยปวดทเตานมถอวามอาการผดปกตทเตานมมากอน และมกอนเนอทเตานมดวย ตรงตามแบบสอบถามแลว เกยวกบโรคเอดส เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 2792/2547 ผเอาประกนภยเคยเขารบการรกษาโรงพยาบาลเพราะพยายามฆาตวตาย เคยเขารบการรกษาทโรงพยาบาลดวยโรคไซนสอกเสบตดเชอ เคยตรวจรกษาทโรงพยาบาลหลายครงดวยโรคหลอดลมอกเสบ กระดกออนซโครงอกเสบ ปวดศรษะ ไอ เจบคอ ออนเพลย กนอาหารไมได และพบวาเปนโรคเอดส แจงในค าขอเอาประกนชวตวา ไมเคยรบการตรวจสขภาพหรอตรวจเพอวนจฉยโรค ไมเคยเจบปวย ไมเคยรบการรกษาในสถานพยาบาล ไมเคยเปนหรอรบการรกษาโรคเกยวกบตาหคอจมก ไม เคยเปนโรคหดหอบหรอโรคเกยวกบปอดหรอระบบหายใจ เปนการแจงขอความอนเปนเทจหรอปกปดความจรง ซงถอวาเปนขอสาระส าคญ สญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวาการทผเอาประกนนาจะรดวาตวเองเปนโรคเอดสจงพยายามฆาตวตายมากอน 2. กรณศกษาการปกปดขอเทจจรงหรอแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต ทถอวาสญญา

ประกนชวตไมเปนโมฆยะ การปกปดขอเทจหรอแถลงขอความอนเปนเทจจรงในสญญาประกนชวต แตไมรายแรงสญญาไมเปนโมฆยะ จงผกพนคสญญา ซงในทนจะศกษาจากแนวค าพพากษาของศาลฎกาทไดมการวางแนวไวดงตอไปน เกยวกบโรคไสเลอน เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 715/2513 โรคไสเลอนมใชเปนโรคอนตรายรายแรง เมอผาตดแลวอาจหายได การทผเอาประกนภยมไดแจงเรองเคยเปนโรคนและไดรบการผาตดมากอนยงไมถงขนาดอนมานไดวา ถาไดแจงเชนนนผรบประกนภยจะบอกปดไมรบประกนหรอเรยกเบยประกนภยสงขน สญญาไมเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานศาลเหนวา โรคไสเลอนไมใชโรคอนตรายรายแรง ไมอาจอนมานไดจากวญญชนทวไปวาเปนขอสาระส าคญ เกยวกบการถกปฏเสธไมรบประกนชวตปกปดสขภาพ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1422/2515 ผเอาประกนภยเคยเปนโรคความดนโลหตสง ไตท างานไมปกต บรษทจ าเลยปฏเสธไมรบประกนชวตมาแลว ตอมา 1 ปเศษ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-17

ขอเอาประกนชวตกบจ าเลยอก และแจงวาไมเคยถกปฏเสธการรบประกนชวตมากอน แพทยของจ าเลยตรวจรางกาย ผเอาประกนภยแลวปรากฏวาสมบรณด จ าเลยจงรบประกนชวต ตอมา 1 ป ผเอาประกนภยตายดวยโรคปอดบวมปรากฏวา จ าเลยเคยรบประกนชวตผทเคยถกปฏเสธมาแลว จ าเลยไมถอขอนเปนส าคญ แตถอตามทแพทยของจ าเลยตรวจสขภาพดหรอไม สญญาไมเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน โรคความดนโลหตสงและโรคไต ซงเปนสาเหตทไมรบประกนชวตมากอนนน ตามแนวค าพพากษาศาลฎกาถอวาเปนโรครายแรงทจะตองเปดเผย การกระท าของผเอาประกนเขาองคประกอบ แถลงขอความทตองเปดเผยเปนเทจแลว ถอวาไมสจรตอยางยงแลว แตการกระท านนตองเปนเหตใหผรบประกนภยหลงเชอดวย กรณนผรบประกนภยเชอตามทแพทยตรวจวามสขภาพสมบรณด หาไดเชอตามทผเอาประกนภยแถลงไม ทงตามพฤตการณขณะท าสญญาตรวจไมพบวามอาการปวยดวยโรคความดนโลหตสงและไตท างานไมปกต ทงปรากฏวาผเอาประกนภยตายดวยโรคอน อาจเหนวาอาการของโรคไมรนแรงกได นอกจากนผรบประกนภยกเคยรบประกนชวตผทเคยถกปฏเสธไมรบประกนมาแลว ศาลฎกาจงฟงวา ผรบประกนภย ไมถอวาเปนขอส าคญแตถาเปนบรษทอนปฏ เสธ ไมรบประกนภยมากอน อาจจะถอวาเปนขอสาระส าคญ เกยวกบผเอาประกนภยไมทราบวาเปนโรคไต เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 2278/2517 ขอความจรงอยางไรจะถอวาอาจจงใจผรบประกนภยใหเรยกเบยประกนภยสงขนหรอบอกปดไมยอมท าสญญาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 นน ตองถอตามความเหนของวญญชนทวไปเปนหลก จะถอวาถามการปกปดความจรงไมวาประการใด ๆ แลวจะท าใหสญญาเปนโมฆยะไปเสยทงหมดหาไดไม ตามขอมลแพทยบนทกในรายงานแพทยวาเปนโรคไต ไมปรากฏวาผเอาประกนภยทราบจากแพทยวาตนเปนโรคไต ขณะผเอาประกนขอเอาประกนชวต มสขภาพด แพทยผตรวจไมพบโรคไตแสดงวาโรคไตหายแลวหรออยในขนไมรายแรง และตอมาตายดวยโรคเสนโลหตในสมองแตกดงนน การทไมเปดเผยวาเคยเขารบการรกษาทโรงพยาบาลมากอน ไมอาจอนมานไดวา ถาเปดเผยแลวจะจงใจใหบอกปดไมยอมท าสญญาประกนชวตอนจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน ไมปรากฏวาผเอาประกนภยทราบจากแพทยวาเปนโรคไต จงไมถอวาปกปดโรคไต สวนทปกปดขอความจรงทวาเคยรกษาตวในโรงพยาบาลมากอนท าสญญาประกนชวต ขณะท าสญญามสขภาพดและตรวจไมพบวาเปนโรคไต จงไมอาจอนมานจาก “ความคดเหนของวญญชนทวไป” วาเปนขอส าคญทจะตองเปดเผยหรอแถลง เกยวกบโรคความดนโลหตสงแตผ เอาประกนภยไมร เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1277/2524 ผ เอาประกนภยเปนคนอานหนงสอไมออกและมไดทราบถงความรายแรงแหงโรคทตนเปนอย เพราะยงท างานไดเชนคนปกตทวไป ตวแทนของผรบประกนภยกมไดสอบถามประวตความเจบปวยของ ผเอาประกนภย เพยงแตสอบถามอายและใหลงลายมอชอในแบบฟอรมค าขอเอาประกนภย แลวตวแทนน าแบบฟอรมไปกรอกขอความเอาเอง ผเอาประกนภยยอมไมมโอกาสรไดวาทตนเปนโรคความดนโลหตสงมากอนเปนสาระส าคญ จะถอวาผเอาประกนภยไมเปดเผยความจรงหาไดไม กรณนจะเหนไดวา ศาลคงถอเอาความรของผเอาประกนภยโดยเฉพาะทไมรหนงสอและตวแทนประกนชวตไมไดสอบถามใหรวาโรคดงกลาวเปนสาระส าคญจะตองเปดเผย คงไมใชถอเอาความรอยางวญญชนทวไปเปนหลก เกยวกบอาการปวยเปนหวดและแพอากาศ เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 1977/2526 ผตายเปนโรคหวดและแพอากาศมอาการหอบหด แตไมใชอาการของโรคหดเพราะไมไดเปนโรคหด การทผตายแจงในแบบสอบถามวา ไมเคย

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-18 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

รกษาตวในโรงพยาบาลหรอเคยปรกษาแพทยเกยวกบโรคหรออาการของโรคหดตามทระบในค าถาม ไมเปนการปกปดตามมาตรา 865 ตามค าพพากษาศาลฎกาน จะเหนไดวาการปวยเปนหวดและแพอากาศไมใชโรครายแรง วญญชนทวไปยอมเหนวาไมใชสาระส าคญทจ าตองเปดเผย อาการหอบหดทเปนอาการของโรคแพอากาศไมใชอาการของโรคหดทระบไวในค าถาม ทงในค าถามกมไดระบโรคนไวดวย แสดงวาแมผรบประกนภยกไมถอวาโรคหวดหรอแพอากาศนเปนสาระส าคญ จงไมเปนการปกปดขอความจรงตามความหมายในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 เกยวกบโรคตอตา เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 3728/2530 โรคตอตาไมถอวาเปนอาการผดปกตเกยวกบตาทมอนตรายรายแรงถงขนาดตองผาตด แมผเอาประกนชวตจะเขารบการผาตดตอตาทโรงพยาบาลมาแลว และแถลงเทจตอแพทยผตรวจสขภาพวา ไมเคยมอาการผดปกตเกยวกบตา ไมเคยรบการรกษาในโรงพยาบาลในฐานะคนไขใน กไมท าใหสญญาเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา โรคตอตาไมใชโรครายแรงถงตาย และไมจ าเปนตองผาตดทนททเปน แมท าการการผาตดกไมเปนเหตใหตายได ไมใชอาการผดปกตเกยวกบตาตามค าถามของแพทย ไมเปนเหตใหบอกปดไมรบประกนภยหรอเรยกเบยประกนภยสงขน จงถอวาไมเปนสาระส าคญทจะตองเปดเผย เกยวกบโรคลมชกหรอลมบาหม เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 5407/2537 แพทยผตรวจรกษาผตายเหนวาผตายมอาการชก ซงเกดไดจากหลายสาเหต อาจจะมใชเกดจากโรคลมชกหรอลมบาหม จะตองพสจนดวยเครองตรวจคลนไฟฟาในสมอง แตทางโรงพยาบาลไมม แพทยไมไดยนยนวาอาการชกของผตายเปนโรคทรายแรง การตรวจรกษานนหางจากการตรวจครงสดทายถง 10 ป ไมปรากฏวาผตายท างานไมได เชนคนปกตและปรากฏวาผตายถงแกความตายเพราะขบรถจกรยานยนตพลกคว า จงฟงไมไดวาผตายมโรคประจ าตวทรายแรง การทผตายมไดแจงใหทราบถงอาการชกดงกลาว ไมใชกรณทผตายรอยแลวไมเปดขอความจรง อนจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน ผเอาประกนภยมอาการชก แมแตแพทยยงไมรแนวาเปนอาการของโรคลมชกหรอลมบาหม จงฟงไมไดเปนโรคลมชกหรอลมบาหม ดงนน จงถอไมไดวาอาการชกเปนโรครายแรงทจะตองเปดเผย เกยวกบโรคหนองในเทยมและซฟลส เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 7186/2539 การทผตายไมไดแจงเรองทเคยเขารบการตรวจรกษาในโรงพยาบาลและคลนกเกยวกบกามโรคหนองในเทยมและซฟลสใหจ าเลยทราบ ยงไมถงขนาดทจะอนมานไดวาถาไดแจงเชนนนจะท าใหจ าเลยบอกปดไมรบประกนชวตหรอเรยกเบยประกนภยสงขน อนจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน จะเหนไดวา โรคหนองในเทยมและซฟลสเปนโรคไมรายแรง รกษาได ไมถงตาย เมอไมถามโดยเฉพาะเจาะจงแลว ยอมถอวาไมเปนสาระส าคญ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคาลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-3

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลง ขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต การประกนชวตคอ สญญาประกนภยซงผรบประกนภยตกลงวาจะจายเงน หรอใชเงนจ านวนหนงใหเมอผเอาประกนภย หรอผทถกเอาประกนภยแลวแตกรณยงคงมชวตอยจนถงเวลาทก าหนดไวในสญญา หรอถงแกมรณะภายในระยะเวลาของสญญา โดยบคคลทเกยวของกบการประกนชวตมอยดวยกน 3 ฝายคอ ผรบประกนภย ผเอาประกนภย และผรบประโยชน เมอสญญาประกนชวตเกดขนแลว คสญญายอมมสทธและหนาทตามสญญาซงกนและกน โดยกฎหมายทเกยวของกบการประกนชวตทส าคญ ไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะ 20 วาดวยเรองประกนภย พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม รวมถงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 โดยสญญาประกนชวตมลกษณะดงตอไปน กลาวคอ 1) เปนสญญาเสยงโชค 2) เปนสญญาตางตอบแทน 3) เปนสญญาส าเรจรป 4) เปนสญญาใชเงนจ านวนแนนอน และ 5) เปนสญญาหรอกรมธรรมประกนภยทตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานของรฐ นอกจากนเพอใหกรมธรรมประกนภยประเภทสามญมแบบและขอความทเปนมาตรฐานเดยวกน ตามค าสงของนายทะเบยน เรองการใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนภย ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน ก าหนดใหกรมธรรมประกนภยตองมรปแบบและขอความตามทก าหนดไวในค าสงดงกลาวดวย ซงกรมธรรมประกนชวตประเภทสามญ ไดแก กรมธรรมประกนชวตแบบสะสมทรพย แบบชวระยะเวลา และแบบตลอดชพ การฟองรองเรยกเงนตามสญญาประกนชวตไมมการก าหนดในเรองอายความไวเปนพเศษ จงตองใชอายความ 10 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/30 สวนพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 ไดมการก าหนดใหผรบประกนภยสงเงนครบก าหนดและมลคาในกรมธรรมทไมมผมารบจนลวงพนอายความใหแกกองทนประกนชวต เพอกองทนประกนชวตจะไดแจงใหผรบประโยชนหรอทายาทของผเอาประกนภยมารบไป โดยลกษณะเฉพาะของสญญาประกนชวต เชน หลกเกยวกบสวนไดเสยอนอาจเอาประกนภยได ซงหลกสวนไดเสยถอเปนหลกส าคญทเปนพนฐานของการประกนภย ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 863 รวมถงหลกเกยวกบความสจรตอยางยงของคสญญา ทผเอาประกนภยจะตองแถลงขอความในใบค าขอเอาประกนภยตามความเปนจรง ไมปกปดขอความจรง และไมแถลงเทจ ในสาระส าคญของการรบประกนภย และนอกจากนขอความทอาจจะมการระบไวในกรมธรรมประกนภย นอกเหนอจากรายการทกฎหมายบงคบใหมแลว และตามเงอนไขมาตรฐานตามทก าหนดไวในค าสงนายทะเบยน เรอง การใหความเหนชอบแบบและขอความกรมธรรมประกนชวต ประเภทสามญ ฉบบมาตรฐาน แตทงนไดมการหยบเงอนไขบางรายการทส าคญ วามความส าคญอยางไรในสญญาประกนชวต การประกนชวตมสญญาหลกกบสญญาเพมเตม ส าหรบสญญาหลก คอสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยจะ ไดรบ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

1-18

1-18 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

รกษาตวในโรงพยาบาลหรอเคยปรกษาแพทยเกยวกบโรคหรออาการของโรคหดตามทระบในค าถาม ไมเปนการปกปดตามมาตรา 865 ตามค าพพากษาศาลฎกาน จะเหนไดวาการปวยเปนหวดและแพอากาศไมใชโรครายแรง วญญชนทวไปยอมเหนวาไมใชสาระส าคญทจ าตองเปดเผย อาการหอบหดทเปนอาการของโรคแพอากาศไมใชอาการของโรคหดทระบไวในค าถาม ทงในค าถามกมไดระบโรคนไวดวย แสดงวาแมผรบประกนภยกไมถอวาโรคหวดหรอแพอากาศนเปนสาระส าคญ จงไมเปนการปกปดขอความจรงตามความหมายในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 เกยวกบโรคตอตา เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 3728/2530 โรคตอตาไมถอวาเปนอาการผดปกตเกยวกบตาทมอนตรายรายแรงถงขนาดตองผาตด แมผเอาประกนชวตจะเขารบการผาตดตอตาทโรงพยาบาลมาแลว และแถลงเทจตอแพทยผตรวจสขภาพวา ไมเคยมอาการผดปกตเกยวกบตา ไมเคยรบการรกษาในโรงพยาบาลในฐานะคนไขใน กไมท าใหสญญาเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกานจะเหนไดวา โรคตอตาไมใชโรครายแรงถงตาย และไมจ าเปนตองผาตดทนททเปน แมท าการการผาตดกไมเปนเหตใหตายได ไมใชอาการผดปกตเกยวกบตาตามค าถามของแพทย ไมเปนเหตใหบอกปดไมรบประกนภยหรอเรยกเบยประกนภยสงขน จงถอวาไมเปนสาระส าคญทจะตองเปดเผย เกยวกบโรคลมชกหรอลมบาหม เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 5407/2537 แพทยผตรวจรกษาผตายเหนวาผตายมอาการชก ซงเกดไดจากหลายสาเหต อาจจะมใชเกดจากโรคลมชกหรอลมบาหม จะตองพสจนดวยเครองตรวจคลนไฟฟาในสมอง แตทางโรงพยาบาลไมม แพทยไมไดยนยนวาอาการชกของผตายเปนโรคทรายแรง การตรวจรกษานนหางจากการตรวจครงสดทายถง 10 ป ไมปรากฏวาผตายท างานไมได เชนคนปกตและปรากฏวาผตายถงแกความตายเพราะขบรถจกรยานยนตพลกคว า จงฟงไมไดวาผตายมโรคประจ าตวทรายแรง การทผตายมไดแจงใหทราบถงอาการชกดงกลาว ไมใชกรณทผตายรอยแลวไมเปดขอความจรง อนจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน ผเอาประกนภยมอาการชก แมแตแพทยยงไมรแนวาเปนอาการของโรคลมชกหรอลมบาหม จงฟงไมไดเปนโรคลมชกหรอลมบาหม ดงนน จงถอไมไดวาอาการชกเปนโรครายแรงทจะตองเปดเผย เกยวกบโรคหนองในเทยมและซฟลส เชน ค าพพากษาศาลฎกาท 7186/2539 การทผตายไมไดแจงเรองทเคยเขารบการตรวจรกษาในโรงพยาบาลและคลนกเกยวกบกามโรคหนองในเทยมและซฟลสใหจ าเลยทราบ ยงไมถงขนาดทจะอนมานไดวาถาไดแจงเชนนนจะท าใหจ าเลยบอกปดไมรบประกนชวตหรอเรยกเบยประกนภยสงขน อนจะท าใหสญญาประกนชวตเปนโมฆยะ ตามค าพพากษาศาลฎกาน จะเหนไดวา โรคหนองในเทยมและซฟลสเปนโรคไมรายแรง รกษาได ไมถงตาย เมอไมถามโดยเฉพาะเจาะจงแลว ยอมถอวาไมเปนสาระส าคญ

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต 1-19

บรรณานกรม

คณะอนกรรมการสนไหมประกนชวต สมาคมประกนชวตไทย. (24 มถนายน 2551). การบรรยายวชาการ เรองความรทางกฎหมายและแนวค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการพจารณาสนไหม. กรงเทพฯ: (อดส าเนา).

จตฤด วระเวสส. (2555). สรปยอหลกกฎหมายแพงและพาณชย (เลม 2, พมพครงท 1). กรงเทพฯ: ส านกพมพอภโชต ไชยยศ เหมะรชตะ. (2555). ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยประกนภย (พมพครงท 6). กรงเทพฯ:

ส านกพมพนตธรรม. ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย. (2555). ประมวลค าพพากษาศาลฎกาทเกยวกบการ

ประกนภย ป พ.ศ.2537 – 2551. กรงเทพฯ: ม.ป.พ. สรพล สขทรรศนย. (2549). ค าอธบายกฎหมายลกษณะประกนภยศกษาแบบเรยงมาตรา (พมพครงท 7). กรงเทพฯ :

ส านกพมพวญญชน. อดศร พพฒนวรพงศ. (24 มถนายน 2551). ค าพพากษาศาลฎกาทส าคญและขอกฎหมายทศาลใชเปนแนวทางการ พพากษา. กรงเทพฯ: (อดส าเนา). อ านวย สภเวชย. (2551). ค าอธบายกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยประกนภย (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: ส านกพมพบรรณ

กจ.

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา

ส�านกพมพบรรณกจ.

ลขสทธ ของส�ำนกงำนคณะกรรมกำรก�ำกบและสงเสรมกำรประกอบธรกจประกนภย หำมน�ำไปใชในกำรแสวงหำก�ำไรทำงกำรคำ

1-2 คมอปฏบตงานส าหรบนายหนาประกนชวต

บทท 1 กฎหมายทเกยวของกบนายหนาประกนชวต นช.3 (1 ชวโมง)

เรองท 1.1 กฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต 1.2 กรณศกษาการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวต แนวคด

1. สญญาประกนชวต เปนสญญาทมลกษณะพเศษ ซงคสญญาตองซอสตยตอกนอยางยง ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 ก าหนดหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ไว ไดแก การเปดเผยขอความจรง เวลาทจะตองเปดเผยขอความจรง ผลของการไมเปดเผยขอความจรง ความรของผรบประกนภย และความรของนายหนาประกนชวต

2. การศกษาเรองการปกปดขอเทจจรงซงเปนลกษณะพเศษของสญญาประกนชวต ผเอาประกนภยหรอบคคลผถกเอาประกนภยมหนาทตองเปดเผยขอความจรงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 865 โดยศกษาจากค าพพากษาศาลฎกาเกยวกบการปกปดขอเทจจรงในสญญาประกนชวต

วตถประสงค เมอศกษาบทท 1 จบแลว ผศกษาสามารถ

1. ระบกฎหมายทเกยวกบการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได 2. วเคราะหการปกปดขอเทจจรง หรอการแถลงขอความอนเปนเทจในสญญาประกนชวตได

ลขสทธ ของสำนกงานคณะกรรมการกำกบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย หามนำไปใชในการแสวงหากำไรทางการคา