#1 8 #s#8wswj#8 8 7 g s / 8 s#8 s 1 8 7=s · ang ilan sa mga gamot na kontra sa epilepsya kabilang...

2

Upload: others

Post on 07-Nov-2019

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: #1 8 #S#8WSWJ#8 8 7 G S / 8 S#8 S 1 8 7=S · ang ilan sa mga gamot na kontra sa epilepsya kabilang ang phenytoin, valproate, at carbamazepine, ay maaring magdulot ng pagkalason

KAILAN ITINUTURINGANG MGA PAG-TAKE

NA HINDI TINATABLANNG GAMOT?

Page 2: #1 8 #S#8WSWJ#8 8 7 G S / 8 S#8 S 1 8 7=S · ang ilan sa mga gamot na kontra sa epilepsya kabilang ang phenytoin, valproate, at carbamazepine, ay maaring magdulot ng pagkalason

Ang iyo bang anak ay hindi tinablan ng

dalawang gamot na kontra sa epilepsya?

The Brain Recovery Project: Childhood Epilepsy Surgery Foundation Para sa higit pang impormasyon magpunta sa www.brainrecoveryproject.org

Ang epilepsya na hindi tinatablan ng gamot ay tinutukoy bilangpagpalya sa sapat na pagsubok sa dalawang natatanggap,angkop na napili at nagamit na mga iskedyul sa gamot nakontra sa epilepsya (ito man ay isahang paggagamot omagkatambal) upang makuha ang kalayaan sa pag-atake.

Napakahalagang maunawaan na ang pangunahing mga pariralasa depinisyong ito: sapat na pagsubok, natitiis, angkop nanapili, at napananatiling kalayaan sa pag-atake.  

Nangangahulugan ito na ang gamot ay lubhang itinaas (tiniyakang konsentrasyon) sa epektibong saklaw ng dosis nito. Kapaghininto ang gamot dahil sa masasamang epekto (katulad ngpamamantal ng balat, halimbawa) pagkatapos ay hindi itokabilang na isa sa dalawang gamot sa depinisyon. Sa kasawiangpalad, mahirap na tukuyin kung ano ang epektibong saklaw ngdosis para sa bawat gamot. Kaya mahalaga na ang inyong anakay matingnan ng isang dalubhasang neurologo sa mga bata, omas mabuti kung epileptologo na nakakaunawa sa saklaw ngepektibong dosis para sa bawat gamot. Kapag ang inyong anakay niresetahan ng gamot na kontra epelipsya, tanungin angepileptologo kung kailan mo dapat asahan na makita angpagkontrol sa pag-atake.

Nangangahulugan ito na walang lubhang mapaminsala o hindisinasadyang epekto mula sa paggamit ng gamot.  Sa ibangsalita, ang napiling gamot ng neurologo o epileptologo aynatitiis ng bata. Ang lahat ng gamot na kontra epilepsya ay mayilang uri ng masamang epekto. Marami sa mga epektong iyonkatulad ng pagpapakalma, pagkalito o pagkawala ng gana, aypangkalahatang natitiis ng halos lahat ng bata. Angmasasamang epekto sa ugali katulad ng agresyon opagkabalisa ay maaaring matiis ng isang bata, subalit maaringlubhang nakakagambala sa pang-araw-araw na mabubuhay ngibang bata, kung kaya ang gamot ay dapat ihinto.  Gayunmanang ilan sa mga gamot na kontra sa epilepsya kabilang angphenytoin, valproate, at carbamazepine, ay maaring magdulotng pagkalason ng atay o pagpalya ng atay. Ang iba ay maaaringmagdulot ng napakalubhang reaksyon sa balat katulad ngStevens Johnson syndrome at nakalalasong epidermalnecrolysis na maaaring magdulot ng kamatayan kapag hindinagamot.

Ang dalawang gamot na napili ng neurologo o epileptologo ay dapatangkop sa uri ng epilepsya o uri ng pag-atake. Nangangahulugan itona ang gamot ay dapat nakitaan ng pagiging epektibo noong una parasa uri ng pag-atake. Bilang halimbawa, ang ethosuxomide ay hindiangkop na gamot para sa mga focal seizure at hindi kabilang sadepinisyon ng hindi tinatablan ng gamot.

Ito ay lalong mahalaga sa kaso ng infantile spasms, isang partikularna uri ng mapaminsalang pag-atake kapag hindi napigilan. Kabilangsa mga gamot na gold standard para sa unang hanay ng paggagamotupang ihinto ang infantile spasm ang napakataas na dosis ngcorticosteriods katulad ng prednisone at prednisolone, mataas nadosis ng adrenocorticotropic hormone (na kilala bilang ACTH), atvigabatrin (na kilala bilang Sabril). Kapag ang isang bata, halimbawaay binigyan ng phenobarbital at Keppra upang ihinto ang infantilespasms, hindi sila itinuturing na hindi tinatablan ng gamot dahil hindisila unang hanay ng mga gamot para sa infantile spasms. Mahalagangmatingnan ang isang bata ng isang neurologo o epileptologo na maymalaking karanasan sa panggagamot sa infantile spasms upangmaibigay agad ang tamang mga gamot sa bata.

Ang terminong “walang pag-atake” ay nangangahulugan ng kalayaanmula sa lahat ng pag-atake kabilang ang mga aura. Habang anglayunin ay walang mga pag-atake sa buong buhay ng isang bata, hindiito makatotohanan.  Kaya, ang International League Against Epilepsyay bumuo ng “pamantayang tatlo’’ upang kuwentahin ang kalayaansa pag-atake.  Ang “pamantayang tatlo ” ay nangangahulugan na angbata ay hindi inaatake sa tagal ng panahon na mga tatlong beses sapinakamahabang panahon ng kalayaan sa pag-atake bago angpaggamit ng gamot, o labindalawang buwan, alinman ang masmatagal.

Ang walang mga pag-atake (kabilang ang pinabilis na lagnat okakulangan sa tulog ) ay maaaring maganap sa saklaw ng panahongito; gayunman, ang pag-atake na dulot ng hindi pag-inom ng gamot satamang oras (hindi pagsunod) ay hindi kabilang.

"Sapat na mga pagsubok"

"Natitiis"

"Angkop na pinili"

"Napananatiling kalayaan sa pag-

atake"

Kapag hindi nakainom ng dalawang gamot anginyong anak katulad ng binalangkas sa itaas, oras napara humingi ng referral sa ebalwasyon ngoperasyon sa epilepsya.