1 รู เบื้องต...

26
บทนํา ในปจจุบันสถิติและการวิจัยไดเขามามีบทบาทและมีอิทธิพลตอสังคมอยางมากมาย ในทาง ธุรกิจ ไดมีการนําเอาวิธีการทางสถิติและการวิจัยมาใชเปนหลักในทางการตลาด เพื่อวางแผนและ ปรับปรุงกระบวนการประชาสัมพันธ เพื ่อสงเสริมการตลาดใหสอดรับกับความตองการของ ผูบริโภค ในทางอุตสาหกรรม ไดมีการใชสถิติและการวิจัยเกี ่ยวกับปจจัยนําเขาและผลิตภัณฑ ตาง เพื่อหาสัดสวนที่เหมาะสมในการผลิตสินคาใหตรงตามความตองการ ตลอดจนสราง ภาพลักษณที่ดี เพื ่อใหแขงขันไดในตลาดที่ปจจุบันไดกลายเปนสังคมของผู บริโภค ในทาง การศึกษาไดมีการใชสถิติและการวิจัยอยางตอเนื ่องตลอดมา เนื ่องจากบุคลากรในสถานศึกษาได เล็งเห็นถึงประโยชนในการพัฒนาองคความรูใหมีความถูกตอง ยั่งยืน และทันสมัยตอกระแสการ เปลี ่ยนแปลงของสังคมโลก ซึ่งตองอาศัยกระบวนการวิจัยที่เปนระบบ เพื่อใหเกิดเปนสังคมแหง การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพ มีการใชกระบวนการวิจัยทางดานเทคโนโลยีที่เกี่ยวของเพื่อใหเกิด การพัฒนาและประยุกตใชในทางการศึกษา นอกจากนี้สถิติและการวิจัยยังใชเปนศาสตรที่สําคัญ เกี่ยวกับการคนควาและเก็บขอมูลทางการแพทย เพื่อใหกระบวนการวินิจฉัยผูปวยและเยียวยา ทําไดอยางถูกตองตามลักษณะอาการของโรคที ่เปลี ่ยนไปตามสภาพแวดลอมการเปลี่ยนแปลงของ โลกในยุคปจจุบัน ในทางการทหารไดมีการใชสถิติและการวิจัยเกี ่ยวกับยุทธปจจัยอยางไดผล เพื่อพัฒนายุทโธปกรณ ในการชวงชิงการไดเปรียบเชิงสงครามกับประเทศปริปกษ ดังจะเห็น ไดจากอาวุธปจจัยที่ทันสมัยในปจจุบันลวนเกิดจาการวิจัยขั้นสูงทั ้งสิ้น ในทางการเมือง จะพบวา สถิติและการวิจัยเปนตัวแปรสําคัญ ในการชวงชิงการไดเปรียบคูตอสูเพื่อเขาสูตําแหนงสําคัญทาง การเมือง มีการใชสถิติและการวิจัยเปนเครื ่องมือสําคัญในการทํานายผลการเลือกตั้งอยางไดผล และใชเปนองคประกอบสําคัญ ในการพิจารณากําหนดทิศทางการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของ ประเทศอยางตอเนื่องเสมอมา ในทางเทคโนโลยีสารสนเทศ ถือไดวาสถิติและการวิจัยเปน ศาสตรสําคัญในการคนควาและพัฒนาทั้งทางดานฮารดแวรและซอฟทแวรที่เปนประโยชน มีการ ใชสถิติและการวิจัยตั ้งแตขั้นพื้นฐานจนถึงขั้นสูง เพื่อวิเคราะห วิจัย และประเมินผลเกี่ยวกับ เทคโนโลยีตาง ในการประยุกตใชเทคโนโลยีใหเกิดผลเปนรูปธรรมกับกลุมเปาหมาย องคความรู และเทคโนโลยีสมัยใหมในปจจุบัน เชน หุนยนต โทรศัพทมือถือ ซอฟทแวรประยุกต เครื่องมือทาง การแพทย หรือบทเรียนคอมพิวเตอร ลวนเกิดจากกระบวนการวิจัยที่ผานมาแลวทั้งสิ้น สถิติและการวิจัยจึงเปนเรื ่องที่ใกลตัวและเกี ่ยวของกับพฤติกรรมตาง ของมนุษยในสังคม ปจจุบัน สถิติไดมีสวนสําคัญในกระบวนการตัดสินใจและการคนหาคําตอบที่ถูกตอง เพื ่อใหสังคม 1 ความรูเบื้องตนเกี่ยวกับสถิติและการวิจัย Introduction to Statistic and Research

Upload: others

Post on 22-Jan-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

บทนา ในปจจบนสถตและการวจยไดเขามามบทบาทและมอทธพลตอสงคมอยางมากมาย ในทางธรกจ ไดมการนาเอาวธการทางสถตและการวจยมาใชเปนหลกในทางการตลาด เพอวางแผนและปรบปรงกระบวนการประชาสมพนธ เพอสงเสรมการตลาดใหสอดรบกบความตองการของ ผบรโภค ในทางอตสาหกรรม ไดมการใชสถตและการวจยเกยวกบปจจยนาเขาและผลตภณฑ ตาง ๆ เพอหาสดสวนทเหมาะสมในการผลตสนคาใหตรงตามความตองการ ตลอดจนสรางภาพลกษณทด เพอใหแขงขนไดในตลาดทปจจบนไดกลายเปนสงคมของผบรโภค ในทางการศกษาไดมการใชสถตและการวจยอยางตอเนองตลอดมา เนองจากบคลากรในสถานศกษาไดเลงเหนถงประโยชนในการพฒนาองคความรใหมความถกตอง ยงยน และทนสมยตอกระแสการเปลยนแปลงของสงคมโลก ซงตองอาศยกระบวนการวจยทเปนระบบ เพอใหเกดเปนสงคมแหงการเรยนรทมประสทธภาพ มการใชกระบวนการวจยทางดานเทคโนโลยทเกยวของเพอใหเกดการพฒนาและประยกตใชในทางการศกษา นอกจากนสถตและการวจยยงใชเปนศาสตรทสาคญเกยวกบการคนควาและเกบขอมลทางการแพทย เพอใหกระบวนการวนจฉยผปวยและเยยวยาทาไดอยางถกตองตามลกษณะอาการของโรคทเปลยนไปตามสภาพแวดลอมการเปลยนแปลงของโลกในยคปจจบน ในทางการทหารไดมการใชสถตและการวจยเกยวกบยทธปจจยอยางไดผล เพอพฒนายทโธปกรณ ในการชวงชงการไดเปรยบเชงสงครามกบประเทศปรปกษ ดงจะเหนไดจากอาวธปจจยททนสมยในปจจบนลวนเกดจาการวจยขนสงทงสน ในทางการเมอง จะพบวาสถตและการวจยเปนตวแปรสาคญ ในการชวงชงการไดเปรยบคตอสเพอเขาสตาแหนงสาคญทางการเมอง มการใชสถตและการวจยเปนเครองมอสาคญในการทานายผลการเลอกตงอยางไดผล และใชเปนองคประกอบสาคญ ในการพจารณากาหนดทศทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศอยางตอเนองเสมอมา ในทางเทคโนโลยสารสนเทศ ถอไดวาสถตและการวจยเปนศาสตรสาคญในการคนควาและพฒนาทงทางดานฮารดแวรและซอฟทแวรทเปนประโยชน มการใชสถตและการวจยตงแตขนพนฐานจนถงขนสง เพอวเคราะห วจย และประเมนผลเกยวกบเทคโนโลยตาง ๆ ในการประยกตใชเทคโนโลยใหเกดผลเปนรปธรรมกบกลมเปาหมาย องคความรและเทคโนโลยสมยใหมในปจจบน เชน หนยนต โทรศพทมอถอ ซอฟทแวรประยกต เครองมอทางการแพทย หรอบทเรยนคอมพวเตอร ลวนเกดจากกระบวนการวจยทผานมาแลวทงสน สถตและการวจยจงเปนเรองทใกลตวและเกยวของกบพฤตกรรมตาง ๆ ของมนษยในสงคมปจจบน สถตไดมสวนสาคญในกระบวนการตดสนใจและการคนหาคาตอบทถกตอง เพอใหสงคม

1 ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย Introduction to Statistic and Research

Page 2: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

2 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

ดาเนนไปตามกฎเกณฑอยางเปนระบบและมประสทธภาพ การพสจนขอสนนษฐานและแสวงหาคาตอบตามทฤษฎตาง ๆ โดยใชสถตและการวจยจงเปนหนทางหนงทนาไปสการคนควา พฒนา และขยายองคความรกระจายไปสชมชนอน ๆ ใหเกดความเสมอภาคโดยทวหนา ความหมายของสถต สถต (Statistic) มความหมายอย 2 ประการ ประการแรก หมายถง ขอมลในเชงตวเลขหรอจานวนตาง ๆ ทไดมาจากขอมลหรอสารสนเทศ เชน สถตผใชโทรศพทมอถอ สถตการสงออก ไมโครชฟ สถตผใชอนเทอรเนตผาน ISP เปนตน สวนประการทสองหมายถง กระบวนการหรอวธการทางวทยาศาสตรในการรวบรวม จดกลม ดาเนนการ จดการ วเคราะห แปลผล สรปผล และนาเสนออยางไดผลและถกตองเกยวกบขอมลในเชงตวเลขหรอจานวนตาง ๆ ทไดมาจากขอมลหรอสารสนเทศ (บญชม. 2547 : 13) วจย (Research) มความหมายหลายประการ สรปไดดงน พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 ไดกาหนดไววา วจย หมายถง การสะสม การรวบรวม และการคนควา เพอหาขอมลอยางถถวนตามหลกวชา (ราชบณฑตยสถาน 2525 : 742) ดร.เจตนา นาควชระ ไดชใหเหนความแตกตางของการวจยทางมนษยศาสตรกบการวจยทางวทยาศาสตร โดยอธบายวาการแสวงหาความรทางมนษยศาสตรนนขนอยกบการตความและการวนจฉยประสบการณ ถาจดประสงคสดทายของมนษยศาสตรคอการแสวงหาคณคาของความเปนมนษยแลว การวจยดวยวธการทางวทยาศาสตรกเปนเพยงสวนหนงของกจกรรมทางปญญา ทกวางขวาง หลากหลาย และลมลกของศาสตรแหงความเปนมนษย กจกรรมทางปญญาบางอยางในทางมนษยศาสตรอาจเปนเรองทไมอาจพสจนได เชน การพจารณาความงามทางศลปะ (เจตนา. 2526 : 16 – 38) นายแพทยจรส สวรรณเวลา และคณะ ไดใหความหมายของการวจยวา การวจยเปน กระบวนการทใชเหตผลหาขอเทจจรงหรอกฎเกณฑของธรรมชาต แลวใชขอเทจจรงหรอกฎเกณฑธรรมชาตเหลานนมาใชในการแกปญหา รวมทงการวเคราะห ประเมนผลทเกดขน ภายหลงจากแกปญหาแลววาถกตองมากนอยเพยงใด (จรส. 2528 : 7) รศ.ดร.ปารชาต สถาปตานนท ไดกลาวไววา Research มาจาก Re ทแปลวา อกครง สวน Search แปลวา การคนหา ดงนน Research หรอ การวจย จงหมายถง การแสวงหาหรอการคนหาคาตอบ ซงหมายถง กระบวนการแสวงหาความรของบคคล เพออธบายปรากฏการณในศาสตรหรอสาขาวชาตาง ๆ เพอคนหาคาตอบหรอการพสจนปรากฏการณตาง ๆ เหลานน โดยมการดาเนนการบรหารจดการอยางเปนระบบ ภายใตกรอบแนวความคดและระเบยบวธการทชดเจน มขนตอนละเอยดซบซอน มระยะเวลาดาเนนการยาวนาน มการระมดระวงเกยวกบความ

Page 3: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 3

เทยงตรงและมความนาเชอถอของขอมล ตลอดจนมการตรวจสอบความถกตองของขอมลทไดรบ (ปารชาต. 2546 : 8) รศ.ดร.บญชม ศรสะอาด ไดนยามไววา การวจย หมายถง กระบวนการในการคนควาหาความรทเชอถอได โดยมลกษณะดงน 1. เปนกระบวนการทมระบบแบบแผน 2. มจดมงหมายทแนนอนและชดเจน 3. ดาเนนการคนควาอยางรอบคอบ ไมลาเอยง 4. มหลกเหตผล 5. บนทกและรายงานออกมาอยางระมดระวง (บญชม. 2547 : 13) มหาวทยาลยเคลมสน ไดกลาวไววา วจย หมายถง การวนจฉยอยางเปนระบบ รวมถงการพฒนา การทดสอบ และการประเมนผล ซงไดออกแบบไวเพอพฒนาหรอเพอกระจายองคความร(Available on : www.clemson.edu/research/orcSite) มหาวทยาลยเซาทเทอรนอลลนอยส ไดนยามไววา วจย หมายถง การรวบรวมและ การศกษาอยางเปนระบบ รวมทงการวนจฉยเพอเพมเตมความรและการเขาใจเกยวกบสงตาง ๆ (Available on : www.siu.edu/orda/general) มลนธวทยาศาสตรแหงชาต (National Science Foundation) ในประเทศสหรฐอเมรกา ไดนยามไววา การวจย หมายถง การศกษาอยางเปนระบบเพอเขาสความรทสมบรณขนทางวทยาศาสตรหรอเพอความเขาใจเกยวกบสงตาง ๆ ทตองการศกษา การวจยเปนไดทงขนเรมตนหรอขนประยกต ขนอยกบวตถประสงคของการศกษา (Available on : www.nsf.gov) Pan Pacific Science Congress จดใหมการประชมทางวชาการ ในประเทศสหรฐอเมรกา เมอ ค.ศ. 1961 ทประชมไดสรปความหมายของ Research ตามความหมายในตวอกษรดงน (จมพล. 2520 : 10 อางถงใน วญญา. 2540 : 15-16) R : Recruitment and Relationship หมายถง การฝกคนใหมความร รวมทงรวบรวมผมความรและปฏบตงานรวมกน ตดตอสมพนธและประสานงานกน E : Education and Efficiency หมายถง ผวจยจะตองมการศกษา มความร และมประสทธภาพสงในการวจย S : Sciences and Stimulation หมายถง เปนศาสตรทตองพสจนเพอคนควาหาความจรงและผวจยจะตองมพลง กระตนใจในความคดรเรม กระตอรอรนทจะทาวจยตอไป E : Evaluation and Environment หมายถง ผวจยจะตองรจกการประเมนผลดวา มประโยชน สมควรจะทาตอไป หรอไม และตองรจกใชเครองมออปกรณตาง ๆ ในการวจย

Page 4: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

4 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

A : Aim and Attitude หมายถง มจดมงหมายหรอเปาหมายทแนนอน และมทศนคตทจะตองตดตามผล ของการวจย R : Result หมายถง ผลของการวจยทไดมาจะเปนผลทางใดกตาม จะตองยอมรบผลการ วจยนนอยางไมมขอสงสย เนองจากเปนผลทไดมาจากการคนควาอยางมระบบ C : Curiosity หมายถง ผวจยจะตองมความอยากรอยากเหน มความสนใจและขวนขวายในงาน วจยอยตลอดเวลา H : Horizon หมายถง เมอผลการวจยปรากฏแลว ยอมทาใหทราบและเขาใจปญหาเหลานน เสมอนเกดแสงสวางขน แตถายงไมเกดขน ผวจยจะตองดาเนนการตอไป จนกวาจะพบแสงสวาง จากความหมายของการวจยทกลาวมา สรปไดวา การวจยเปนกระบวนการทางวทยาศาสตรทเปนระบบ เพอคนควา รวบรวม สะสม จดการ รวบรวม วเคราะห แปลผล และ นาเสนอขอมลองคความรหรอการคนพบสงใหม ๆ เพอแกปญหาหรอเพอใชในการตดสนใจ โดยมวตถประสงคทชดเจน มขนตอนกระบวนการทเปนระบบ และมการประเมนผลทเชอถอได ในกระบวนการวจย เมอผวจยไดคนควาเกบรวบรวมขอมลมาแลว จาเปนทจะตองนาขอมลนนมาวเคราะหและแปลความหมายจากขอมลทเกบรวบรวมมาได ในสวนนสถตจะเขามามบทบาทในการวจย เพอชวยในการจดการกบขอมลทมอยอยางกระจดกระจายใหรวบรวมไวเปนหมวดหม โดยใชวธการตาง ๆ เชน การแจกแจงความถ การหารอยละ เปนตน ตลอดจนชวยใหทราบเกยวกบคณลกษณะตาง ๆ ของขอมล เชน การวดแนวโนมเขาสสวนกลาง การวดการกระจายของขอมล การหาคาสหสมพนธ เปนตน สถตจงมความเกยวของกบการวจยอยางใกลชด รวมถงการนาเสนอรายงานการวจย เชน การจดทาตาราง การสรางกราฟ และแผนภมตาง ๆ เปนตน (Available on : www.watpon.com) คณลกษณะเฉพาะของการวจย การวจยมคณลกษณะเฉพาะ ดงน (Leedy. 1985 : 4-7) 1. การวจยมกเรมตนดวยปญหา ปญหาดงกลาวนอาจอยในรปของคาถาม ถาปราศจากคาถามแลว การวจยทมคณภาพกจะไมเกดขน คาถามประเภทเหลาน ไดแก ทาไม อะไรเปนสาเหต เพราะเหตใด เปนตน เพอเปนจดเรมตนของการวจย ตวอยางเชน

Page 5: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 5

ò เพราะเหตใดจงไมพฒนาระบบปฏบตการ (Operating System) ของคอมพวเตอรเปน ฮารดแวร เพอแทนทซอฟทแวรเชนในปจจบน ò การเขยนแผนภาพกระแสขอมล (Data Flow Diagram) กบผงไหล (Flowchart) ใหผล แตกตางอยางไรในการพฒนาโปรแกรม DBMS ปญหาหรอคาถามดงกลาวน ตองเปนคาถามทด ชดเจน รดกม และไมคลมเครอ เนองจากการวจยเปนกระบวนการหาขอเทจจรงเพอจะตอบคาถาม ดงนน คาถามทดจงควรเปนคาถามทสามารถตอบได หรอมหลกฐานหรอเอกสารทเชอถอไดมากเพยงพอทจะตอบคาถามได 2. การวจยตองการการวางแผนทด การวางแผนเปนการชทาง ขนตอนและวธการในการดาเนนการวจยทแนนอน มกฎ ระเบยบ และมเงอนไขทชดเจน ตลอดจนมการรายงานขอคนพบอยางเปดเผย เพอนาไปสการใชประโยชนในการตดสนใจ หรอการคนหาขอสรปโดยไมมอคตหรอความลาเอยงใด ๆ การวจยจงตองมการวางแผนทด เพอปฏบตตามจดมงหมายทกาหนดไว 3. การวจยเกยวของกบปญหาหลกและปญหายอย ๆ ขนตอนแรกในการวจยกคอการตรวจสอบวาปญหาหลกของการวจยคออะไร ปญหาหลกประกอบดวยปญหายอย ๆ อะไรบาง เมอตอบปญหายอย ๆ ครบแลว จะชวยใหสามารถตอบปญหาหลกของการวจยไดสมบรณขน 4. สมมตฐานของการวจยจะเปนเครองชทางของการวจย การวจยสวนใหญจงมการกาหนดสมมตฐานของการวจยไวลวงหนาเพอคาดคะเนคาตอบทได สมมตฐานการวจยทกาหนดไวจงเปนเครองชทางในการแกปญหา เพอไมใหการวจยออกนอกกรอบหรอหลงประเดน 5. การวจยเกยวของกบขอเทจจรงและความหมาย ในการวจยนนจาเปนตองเกบรวมรวมขอมล ซงอาจเกบขอมลไดโดยการศกษา รวบรวม วเคราะห หรอสงเกต ขอมลเหลานนอาจเปนขอมลทเปนสารสนเทศหรอขอมลทไมเปนสารสนเทศ ผวจยจงตองวเคราะหขอมลและตความหมายของขอมลนนเพอตอบปญหาการวจย โดยแสดงความเปนเหตเปนผลหรอแสดงความสมพนธของขอมล การวเคราะหขอมลกเพอจะแสดงใหเหนวาสมมตฐานทตงไวจะไดรบการสนบสนนหรอการปฏเสธ 6. การวจยเปนเรองของสาธารณะ (Public) มากกวาเรองสวนบคคล (Private) เนองจากการวจยเปนการแสวงหาคาตอบของสงคม มากกวาการสนองตอบการอยากรอยากเหนของบคคล แมวาบคคลจะไดรบประโยชนโดยตรงจากผลของการวจย เพอนาไปใชในการตดสนใจหรอการแกปญหาตาง ๆ กตาม แตผลของการวจยกจะตองรายงานใหสาธารณชนทราบถงขอคนพบทได เพอเปดโอกาสใหสงคมมการตรวจสอบและซกถามขอคนพบดงกลาว 7. การวจยตองมการสรป หลงจากวเคราะหขอมลแลว ผวจยจะตองสรปตามประเดนของปญหาการวจยและทดสอบสมมตฐานทตงไว เพอนาเสนอขอคนพบใหมใหเกดความกระจางตอกลมเปาหมายหรอองคกรทเกยวของ 8. การวจยจะตองมการบนทกและรายงานผลอยางละเอยด มการนยามคาศพทและคาสาคญอยางชดเจน ระบขอบเขตของการวจย ขอตกลงเบองตน และอน ๆ ตลอดจนรายงานผล

Page 6: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

6 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

การคนพบดวยความรอบคอบ และจะตองนาเสนอใหเขาใจงายโดยใชสารสนเทศ เชน ตาราง แผน ภม และกราฟ เปนตน 9. การวจยเปนวฏจกร (Cycle) การวจยเรมตนจากปญหาและดาเนนไปตามขนตอนจนถงขอสรป ซงเปนลกษณะปกตของวฏจกรในการวจยพนฐาน และเปนกระบวนการทไมมทสนสด ในบางครงเมอวจยและสามารถตอบปญหาการวจยไดแลว แตในกระบวนการวจยนนไดพบปญหาใหมเกดขนอก จงจาเปนจะตองดาเนนการวจยครงใหมตอไป เพอคนหาคาตอบของปญหาวจยทเกดขนใหม เปนวฎจกรของการวจยรอบตอไป การวจยจงเปนกระบวนการทางวทยาศาสตรทไมสนสด 10. การวจยตองอาศยความอดทนและความพยายามทด ในการเกบรวบรวมขอมลหรอการตดตามผลแตละขนตอน นอกจากนผวจยทดยงจะตองเปนผทมความเดดเดยวทางวชาการ กลาทจะนาเสนอผลการวจยของตนเองทอาจจะขดแยงกบผลการวจยทผานมา หรอมความขดแยงกบขนบธรรมเนยมประเพณ โดยเฉพาะการวจยทางดานสงคมศาสตร หรอจตวทยา เปนตน ลกษณะทไมเปนการวจย มดงน 1. การหาขอเทจจรง (Fact Finding) โดยการรวบรวมขอมลและนาเสนอขอมล และไมม การแปลความหมายของขอมลนน ๆ เชน การสารวจขอมลของผใชอนเทอรเนตหลงเทยงคนในกรงเทพมหานคร มจานวน 500,000 คน ไมจดวาเปนการวจย แตถามการแปลความหมายวาผใชอนเทอรเนตในจานวน 500,000 คนนน เปนเพศชายและเพศหญงอยางละกเปอรเซนต และเมอเปรยบเทยบกบผใชในจงหวดอน ๆ ไดผลเปนประการใด แลวนาเสนอผลสรปทเปนขอมลในเชงสารสนเทศ ประเดนนกเขาขายของการวจย 2. การเคลอนยายขอเทจจรง (Fact Transportation) เปนการเคลอนยายหรอเปลยนแปลงขอมลจากบนทกตาง ๆ มารายงาน โดยไมมการวเคราะหและตความ เชน ขอมลจากสมรรถนะของไมโครโพรเซสเซอรทปรากฏในคมอแลวนามารายงานผล จะไมจดวาเปนการวจย ถาหากไดมการเปรยบเทยบเชงวเคราะหกบไมโครโพรเซสเซอรรนกอน ๆ แลวสรปผลในเชงเทคนคและนาเสนอรายงานผล กจดวาเปนการวจยได 3. การแปรสภาพของขอมลตาง ๆ เชน การแปลของขอมลภาษาซโด (Pseudo Code) เปนภาษาจาวา ไมจดวาเปนการวจยแตอยางใด แตถาหากแปลขอมลแลวมการประเมนผลความถกตอง ความรวดเรว หรอสมรรถนะของโปรแกรมทใชแปลและนาเสนอขอมล กจดวาเปนการวจย การวจยจงไดรบการยอมรบกนวาเปนแนวทางในการพฒนาศาสตรสาขาวชาตาง ๆ เพอใหเกดการคนพบองคความรใหม ๆ ทจะนาไปสการยอมรบดวยความเชอมนในกลมนกวชาการ จงพบเหนการวจยเกดขนอยางมากมายในปจจบน เพอทาการวจยและพฒนาอยางจรงจงเกยวกบสนคาหรออตสาหกรรมทรบผดชอบอย ในการนาพาองคกรใหกาวไปสความสาเรจ การวจยทสมบรณจาเปนตองใชสถตทสมพนธกน เพอวเคราะหและรายงานผลอยางถกตองและเชอถอได

Page 7: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 7

เกณฑในการพจารณางานวจย มดงน การตดสนวางานใดเปนงานวจยหรอไมนน บางกรณกสามารถบอกไดอยางชดเจน แตในบางกรณกไมสามารถระบไดชดเจน ตวอยางเชน การทบทวนวรรณกรรม (Review Literatures) การรายงานกรณศกษา หรอบทความพเศษ เปนตน การพจารณาวางานใดเปนงานวจยหรอไมนน อาจใชเกณฑพจารณา 4 ประการ ดงน 1. ความสมบรณของกระบวนการดาเนนการ โดยพจารณาวางานนน มความสมบรณและครบถวนทงกระบวนการหรอไม หมายความวา งานนนจะตองใชทงกาลงกายและกาลงปญญา อนไดแก การใชความคดในการกาหนดปญหาทเหมาะสม มคณคา เกดประโยชน และนาสนใจ มการดาเนนการวจยในการรวบรวมขอมลมาวเคราะห แปลผล และสรปผล พจารณาจนถงกระบวนการขนสดทายกคอ การเผยแพรผลการวจย โดยนาเสนอในทประชมวชาการหรอลงตพมพในวารสารทางวชาการทเชอถอได 2. ความลกซงของงาน โดยพจารณาวางานนน มการคนควาอยางเปนระบบ มระเบยบแบบแผน ตามหลกวชาการอยางตอเนองและใชเวลานานพอสมควรในการศกษา เพอใหไดมาซงผลลพธทมความลกซงและมรายละเอยดครบคลมตามหวเรองและประเดนปญหาทศกษา ตลอดจนสามารถนาผลงานนนไปนาเสนอในระดบสาธารณะได 3. เกดองคความรใหม โดยพจารณาวางานนน กอใหเกดองคความรใหม หรอความคดใหม ๆ แกวงการวชาการแขนงตาง ๆ หรอไม เพอใหงานนนมประโยชนโดยตรงกบองคกรหรอบคลากรทเกยวของ ในการนาไปประยกตใชหรอใชในการแกปญหาตาง ๆ ทมอย รวมทงการสรางสรรคองคความรใหมทคนพบ ใหเกดมลคาเพมแกองคกรหรอบคลากรทเกยวของ 4. มความถกตองและเชอถอได โดยพจารณาวางานนน มความถกตองและเชอถอได เนองจากมกระบวนการในการควบคมหรอกาจดความคลาดเคลอนตาง ๆ ทเกดขนในกระบวนการ ทอาจมผลทาใหผลลพธเกดความคลาดเคลอนไปจากธรรมชาตหรอความจรง จดมงหมายทวไปของการวจย จดมงหมายทวไปของการวจย มดงน 1. เพอใชในการทานาย (Prediction) ผลทไดจากการวจยสามารถนาไปใชพยากรณหรอทานายเหตการณในอนาคตไดวาจะมอะไรเกดขนหรอมแนวโนมอยางไร เพอการเตรยมตวรบสถานการณไวลวงหนา เชน การวจยเรองแนวโนมการเปลยนแปลงของไมโครโพรเซสเซอรจาก 64 บท ไปเปน 128 บท ซงสามารถนาผลไปทานายไดวา แนวโนมของไมโครโพรเซสเซอรขนาด 128 บท ในอนาคตวาจะเปนอยางไร

Page 8: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

8 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

2. เพอใชในการอธบาย (Explanation) จดมงหมายของการวจยประการหนงกเพอนาผลทไดไปใชอธบายปญหาหรอเหตการณตาง ๆ ทยงไมทราบสาเหตวา สงใดเปนสาเหตททาใหเกดผลหรอสงใดเปนผลททาใหเกดสาเหตนน ๆ เชน การวจยหาสาเหตททาใหผลสมฤทธทางการเรยนวชาการโปรแกรม (Programming) ของผเรยนตกตา ผลทไดจากการวจยจะสามารถนามาอธบายไดวา มอะไรบางทเปนสาเหตททาใหผลสมฤทธทางการเรยนตกตาในวชาดงกลาว 3. เพอใชในการบรรยาย (Describe) เปนการนาผลทไดจากการวจยไปใชบรรยายสภาพและลกษณะของปญหาวาปญหาทเกดขนวามสภาพและลกษณะอยางไร เชน การสารวจความตองการของผเรยนทมตอการจดบรการอนเทอรเนตของสถานศกษา การวจยในลกษณะนมจดมงหมายเพอนาผลทไดจากการวจย ไปสรปบรรยายสภาพและลกษณะความตองการของผเรยน ซงเปนการบรรยายความตองการทแทจรงของผเรยน จากการเกบรวบรวมขอมลโดยตรง 4. เพอใชในการควบคม (Control) จดมงหมายการวจยบางกรณ กเพอนาผลทไดจากการวจยไปวางแผนหรอกาหนดวธการในการควบคมสงตาง ๆ ใหมประสทธภาพยงขน เชน การวจยหาสาเหตททาใหผลสมฤทธทางการเรยนในวชาโครงสรางขอมลตากวาเกณฑเฉลย เมอพบสาเหตทแทจรงกจะสามารถหาทางควบคมหรอปองกนผลเสยทจะเกดขนกบผเรยนได 5. เพอใชในการพฒนา (Development) ผลการวจยสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาได เชน การพฒนาระบบงาน MIS การพฒนาฐานขอมล การพฒนาโปรแกรม เปนตน ซงนบวาเปนหวใจของการวจย โดยเฉพาะทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมงเนนการสรางงานหรอองคความรใหม ๆ ยอมตองการการวจยเพอนาไปขยายผล พฒนาเปนเครองมอ อปกรณ หรอระบบใหม ๆ ทนาไปใชปรบเปลยนใหบคลากรมการดารงชวตทสมบรณมากขน จดมงหมายทวไปของการวจยใด ๆ กตาม ผวจยมกจะมจดมงหมายอยางใดอยางหนงหรอทง 2 ประการดงตอไปน 1. เพอเพมพนความรใหม เนองจากธรรมชาตของมนษยมความอยากรอยากเหน อยากทราบเหตผลหรอปรากฏการณของสงตาง ๆ ทเกดขน จงทาการวจยเพอคนหาคาตอบ สงใดทมความรอยบางกทาใหรและเขาใจแตกฉานยงขน สงใดทยงไมร กจะทาใหรหรอไดขอมลเกยวกบประเดนนน ๆ มากยงขน ซงเปนการเพมพนวทยาการใหกวางขวางลกซง 2. เพอนาผลไปประยกตหรอใชใหเปนประโยชน จดมงหมายของการวจยเกดขนเมอมปญหาทจะตองคนควาหาความจรง เพอนาผลทไดจากการวจยไปแกปญหาหรอประยกตใชใหเปนประโยชนตอไป (Available on : www.watpon.com) การวจยกบวธการระบบ (System Approach) การวจยจาแนกออกไดหลายประเภท ซงอาจกลาวไดวาขนตอนของการวจยทกประเภทเปนกระบวนการทางวทยาศาสตร กลาวคอ เปนวธการระบบทมขนตอนของกระบวนการวจยโดย

Page 9: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 9

อาศยหลกการทางดานวทยาศาสตรในเชงของความเปนเหตเปนผล เปนการประยกตวธการทางวทยาศาสตรไปใชในการศกษาอยางเปนพธการและเปนระบบ โดยทการวจยทางการศกษาเปนสาขาวชาทมการทาวจยมากทสด ซงกคอการนาเอาวธการทางวทยาศาสตรไปใชในการศกษาปญหาทางการศกษาอยางเปนพธการและเปนระบบเชนกน สาหรบจดมงหมายของการวจยทางการศกษา จะสอดคลองกบจดมงหมายของวทยาศาสตร นนคอ การวจยทางการศกษามจดมงหมายทจะอธบาย พยากรณ และควบคมปรากฏการณตาง ๆ ทางการศกษา ความแตกตางทสาคญระหวางการวจยทางการศกษากบการวจยทางวทยาศาสตรกคอธรรมชาตของปรากฏการณในการวจยทางการศกษาเปนเรองยากทจะอธบาย พยากรณ และควบคมสถานการณ เนองจากการวจยทางการศกษาสวนใหญเกยวของกบมนษย ซงมนษยมความซบซอนมากกวาสงมชวตอน ๆ การทดลองบางอยางและการควบคมบางอยางในหองทดลองทางวทยาศาสตร จะไมสามารถจะทาไดในทางการศกษา การสงเกตในการวจยทางการศกษากมความยากลาบากกวาการสงเกตในหองทดลองทางวทยาศาสตร ทงวธการและวธการจดบนทกผลของการสงเกต การวดในการวจยทางการศกษาสวนมากจงเปนการวดทางออม ไมสามารถหาเครองมอวดสตปญญาของมนษยไดโดยตรง การวจยทางการศกษาจงเปนการยากทจะกระทาซา ๆ และใหเกดผลเหมอนกบการกระทาครงกอนซงแตกตางกบวจยทางวทยาศาสตร โดยทสามารถควบคมตวแปรตาง ๆ ไดไมยากเทากบการควบคมตวแปรทเกยวของกบมนษยในการวจยทางการศกษา เนองจากเปนการกระทากบระบบหรอวตถซงเปนสงทไมมชวต สาหรบขนตอนการวจยทวไป มความสมพนธและสอดคลองกบวธระบบเชนกน โดยเปนกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงประกอบดวยขนตอนตาง ๆ ดงตอไปน 1. การเลอกและการนยามปญหา ปญหาของการวจยอาจเปนสมมตฐานหรอคาถามทสามารถทดสอบหรอหาคาตอบได โดยการรวบรวมขอมล ศกษา และการวเคราะหขอมล 2. วธดาเนนการวจย ประกอบขนตอนยอย ๆ ไดแก การเลอกตวอยางหรอสงทจะศกษา การพฒนาเครองมอ และการออกแบบแผนการดาเนนการวจย 3. การวเคราะหขอมล โดยใชวธการทางสถตทาการวเคราะหขอมล เพอการทดสอบตามสมมตฐานหรอตอบประเดนปญหาของการวจย 4. การสรปผล ตงอยบนพนฐานของการวเคราะหขอมล โดยสรปผลตามสมมตฐานหรอปญหาวจย ขนตอนการวจย ขนตอนการวจย จาแนกออกเปน 4 ขนตอนหลก ดงน 1. ขนการเตรยมการวจย (Preparing for Research) เปนการระดมความคดเพอกาหนดกรอบหรอประเดนปญหาการวจย พรอมทงพจารณาแหลงเกบรวบรวมขอมล และวางแผนการดาเนนการวจย

Page 10: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

10 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

2. ขนการเขาถงแหลงขอมล (Accessing Resources) เปนการพจารณาเลอกแหลงขอมลทดทสดสาหรบการวจย ประกอบดวยขอมลทงทเปนสารสนเทศและไมเปนสารสนเทศ จากแหลง ขอมลตาง ๆ รวมทงจากประชากรทเกยวของ 3. ขนการดาเนนการดานสารสนเทศ (Processing Information) เปนการดาเนนการอยางรอบคอบเพอคดเลอกขอมลทเกยวของกบประเดนปญหาการวจย ซงไดจากการเกบขอมลหรอจดกระทากบขอมล เพอแปลงใหเปนสารสนเทศสาหรบการวจย 4. ขนการสงถายความร (Transfer your Knowledge) เปนการสรปผลทไดจากขนตอนทผานมา เพอสรปเปนองคความรและสงถายไปยงผอนทเกยวของ กอใหเกดการกระจายองคความรทไดจากการวจย (Available on : www3://sympatico.ca) เมอพจารณาขนตอนยอย ๆ ของการวจย จะประกอบดวย 10 ขนตอน ดงน 1. การเลอกหวขอปญหาทจะทาการวจย (Selecting a Research Topic) เปนขนตอนแรกเพอเลอกหวขอปญหาทนาสนใจทสามารถคนหาคาตอบไดดวยการวจย ปญหาการวจยทได จะนาไปใชกาหนดวตถประสงค กาหนดขอบเขตของงานวจย และกาหนดวธดาเนนการวจยตอไป 2. การศกษาคนควารวบรวมความร (Review Literature and Related Research) เปนการศกษาความรจากเอกสาร วรรณคด และงานวจยทเกยวของ เพอใหทราบพฒนาการขององคความรหรอทฤษฎตาง ๆ วาเปนมาอยางไร เคยมการวจยในหวเรองใกลเคยงมาแลวบางหรอไม ตวแปรแทรกซอนหรอขอจากดในการวจยมประเดนใดบาง เพอหาทางแกไขในปญหาทจะเกดขน 3. การนยามประเดนปญหาการวจย (Formulating Research Problem) เปนการบรรยายถงความเปนมาของปญหาของการวจย กรอบแนวความคด ความสาคญของการวจย วตถประสงคการวจย ขอบเขตของการวจย ขอตกลงเบองตน นยามศพทเฉพาะ วธดาเนนการวจย ประชากรและการคดเลอกกลมตวอยาง และสถตทใชวเคราะหขอมล 4. การกาหนดสมมตฐานการวจย (Formulating Research Hypothesis) เปนขนตอนท 4โดยกาหนดสมมตฐานการวจยใหสอดคลองกบวตถประสงค เพอใชพยากรณคาตอบสดทายของปญหาการวจย โดยใชหลกเหตผลซงไดมาจากประสบการณหรอจากการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของ สมมตฐานทกาหนดในขนนจะใชเปนแนวทางในการคนหาคาตอบในการวจยตอไป ผลการทดสอบสมมตฐานทกาหนดไวในขนนอาจจะถกหรอผดกได จะไมใชประเดนสาคญ 5. การเลอกแหลงขอมลในการวจย (Source of Data) ขอมลในทน ไดแก แหลงความรตาง ๆ ทงเอกสาร บทความ เอกสาร วรรณคด และงานวจย รวมทงองคกรและหนวยงานตาง ๆ ตลอดจนประชากรทเกยวของ เพอใชในการเกบรวบรวมขอมล 6. การสรางเครองมอทใชในการวจย (Formulating Research Instrument) เครองมอ ไดแก แบบสอบถาม แบบทดสอบ แบบสมภาษณ หรอแบบประเมนผล รวมทงวสด อปกรณ เครองจกร เครองมอ หรอระบบ ซอฟทแวร และฮารดแวร ทจะใชในการเกบรวบรวมขอมลจาก

Page 11: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 11

ประชากร เครองมอเหลานจะตองผานการหาคณภาพกอน เพอใหไดเครองมอทมความเทยงตรงและมความเชอมนมากทสด เพอจะไมใหผลการวจยคลาดเคลอนไปจากขอมลทแทจรง 7. การเกบรวบรวมขอมล (Collecting Data) เปนการนาเครองมอทไดจากขนตอนทผานมาไปใชกบกลมตวอยางในการวจย ถาเปนการวจยเชงทดลอง ในขนตอนนกคอการทดลองกระทากบกลมตวอยางตามแบบแผนการทดลอง (Experimental Design) ทกาหนดไวแลว 8. การพจารณาและการวเคราะหขอมล (Scrutinizing Data and Analysis of Data) เปนการพจารณาขอมลทไดจากการเกบรวบรวมขอมลแลวนามาจดกลม แยกประเภทหรอดาเนนการเพอใหสะดวกตอการนาไปวเคราะหผลโดยเลอกใชสถตทเหมาะสม เพอดาเนนการวเคราะหขอมลตามวธทางสถต พรอมทดสอบสมมตฐานทละขอ ๆ จนครบถวนตามระเบยบวธดาเนนการวจย 9. การแปลความของขอมล (Interpretation of Data) ขนตอนนเปนการแปลความจากผลการวเคราะหขอมลในขนตอนทผานมา โดยพจารณาจากคาตาง ๆ ทางสถตทปรากฏ เพอแปลความและสรปผลการวจยออกเปนประเดนตาง ๆ รวมทงวเคราะหขอมลทเกดจากการทดสอบสมมตฐาน ซงผวจยจะสามารถใชขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ ทศกษามาสนบสนนผลการวจยได เพอใหการแปลความนาเชอถอมากยงขน นอกจากนผวจยยงสามารถเสนอแนะความคดเหนสวนตวเพมเตมไดในบางประเดน ถามประสบการณทางวชาการดานนนอย 10. การเขยนรายงานการวจยและการตพมพ (Research Report and Publishing) เปนขนตอนสาคญในการเผยแพรการคนพบใหแพรหลายสวงกวาง เพอกระจายองคความรใหผเกยวของไดมโอกาสรบร เนองจากการวจยเปนเรองสาธารณะมากกวาเรองสวนบคคล ยงมการเผยแพรมมากขนเทาใด กจะทาใหเกดประโยชนแกสงคมมากขนเทานน ประเภทของการวจย การวจยแบงออกไดหลายประเภท ขนอยกบเกณฑการพจารณาและระเบยบวธวจย ตลอดจนการนาไปใช ในทนขอนาเสนอการจาแนกประเภทของการวจยทมนกวจยไดจาแนกไวหลายแนวทางดงน ดร.พจน สะเพยรชย ไดจาแนกการวจยออกเปนประเภทตาง ๆ ดงน (พจน. 2519 : 12 – 13) 1. จาแนกตามประโยชนของความรทไดจากการวจย แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก 1.1 การวจยพนฐาน (Basic Research) 1.1 การวจยประยกต (Applied Research) 2. จาแนกตามความมงหมายและวธทางการวจย แบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก 2.1 การวจยเชงประวตศาสตร (Historical Research) 2.2 การวจยสภาพปจจบน จาแนกเปน 3 ชนด ไดแก 2.2.1 ประเภทสารวจ (Survey Research) ไดแก

Page 12: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

12 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

2.2.1.1 การสารวจตาง ๆ (Surveying) 2.2.1.2 การวเคราะหงาน (Job Analysis) 2.2.1.3 การวเคราะหเอกสาร (Documents Analysis) 2.2.1.4 การศกษารายกรณ (Case Studying) 2.2.1.5 การประมวลความคดจากประสบการณตรง (Critical Incident Techniques) 2.2.2 การศกษาความสมพนธของเหตผลทไมมการควบคม แบงเปน 3 ชนด ดงน 2.2.2.1 การวจยเชงสหสมพนธ (Correlation Research) 2.2.2.2 การศกษาประเภทการเปลยนแปลงและพฒนา เชน 1) การศกษาความเจรญ (Growth Studies) 2) การศกษาแนวโนม (Trend Studies) เชน - การศกษาแบบตดขวาง - การตดตามผลในระยะยาว 2.2.2.3 การศกษาเพอเปรยบเทยบตามเหต (Casual Comparative Study) 2.3 การวจยประเภททดลอง (Experimental Research) จาแนกเปน 2 ชนด ไดแก 2.3.1 การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) 2.3.2 การวจยกงทดลอง (Semi-experimental Research) เคอรลงเจอร (Kerlinger. 1981) ไดจาแนกการวจยออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ ไดแก 1. การวจยแบบ Ex Post Facto หมายถง การศกษายอนประสบการณ 2. การทดลองปฏบตการ (Laboratory Experiment) การทดลองภาคสนาม (Field Experiments) และการศกษาภาคสนาม (Field Studies) 3. การวจยเชงสารวจ (Survey Research) บอรก (Borg. 1981) ไดจาแนกการวจยทางการศกษาออกเปน 6 ประเภทใหญ ๆ ดงน 1. การวจยเชงบรรยาย (Descriptive Research) แบงออกเปน 2 แบบใหญ ๆ ไดแก 1.1 การวจยเชงสารวจ (Survey Research) 1.2 การวจยเชงสงเกต (Observation Research) 2. การวจยเชงเปรยบเทยบสาเหต (Causal-Comparative Research) 3. การวจยเชงสหสมพนธ (Correlation Research) 4. การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) 5. การวจยกงทดลอง (Semi-experimental Research) 6. การวจยตวอยางเดยว (Single-subject Research)

Page 13: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 13

ลด (Leedy. 1985) ไดจาแนกการวจยตามระเบยบวธวจยออกเปน 4 ประเภทใหญ ๆ ไดแก 1. การวจยเชงประวตศาสตร (Historical Research) 2. การวจยเชงสารวจแบบพรรณนา (Descriptive Survey Research) 3. การวจยเชงสารวจแบบเชงวเคราะห (Analytical Survey Research) 4. การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) สาหรบการจาแนกประเภทของการวจยทวไปนน มกจาแนกการวจยออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ ไดแก 1. การวจยเชงบรรยายหรอการวจยเชงพรรณนา (Descriptive Research) 2. การวจยเชงประวตศาสตร (Historical Research) 3. การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) เกย (Gay. 1987) เสนอแนะวามวธสาคญ 2 วธ ทใชจาแนกประเภทของการวจย ไดแก 1) จาแนกโดยวตถประสงค และ 2) จาแนกโดยระเบยบวธ เมอใชวตถประสงคเปนเกณฑในการ พจารณา สามารถจาแนกการวจยออกเปน 5 ประเภท ไดแก 1. การวจยพนฐาน (Basic Research) 2. การวจยประยกต (Applied Research) 3. การวจยประเมนผล (Evaluation Research) 4. การวจยและพฒนา (Research and Development) 5. การวจยเชงปฏบต (Action Research) ถาหากใชระเบยบวธวจยเปนเกณฑในการพจารณา สามารถจาแนกการวจยออกเปน 5 ประเภท ไดแก 1. การวจยเชงประวตศาสตร (Historical Research) 2. การวจยเชงบรรยายหรอการวจยเชงพรรณนา (Descriptive Research) 3. การวจยเชงสหสมพนธ (Correlation Research) 4. การวจยเชงเปรยบเทยบสาเหต (Causal Comparative Research) 5. การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) ตามทกลาวมาแลววามการจาแนกประเภทของการวจยไวหลากหลาย ขนอยกบแนวคดและเกณฑการพจารณาของนกวจยแตละคน สาหรบในตาราเลมน ขอนาเสนอประเภทของการวจย โดยจาแนกออกเปน 7 ประเภท ดงน (ปารชาต. 2546 : 14 - 17) 1. จาแนกตามลกษณะของขอมล ไดแก 1.1 การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) เปนการวจยทมงเนนการกระทาเกยวกบขอมลเชงตวเลข โดยกระบวนการวจยไดมการพฒนาเครองมอตาง ๆ สาหรบเกบขอมลทเปนตวเลขจากกลมเปาหมาย หลงจากนนจงใชวธการ

Page 14: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

14 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

ทางสถตกระทากบตวเลข เพอแปลผลและสรปผลในเชงตวเลขและสารสนเทศไปยงสารธารณชน โดยมกระบวนการวจยอยางเปนระบบ เชน ผลสารวจการจดทะเบยนโทรศพทมอถอทวประเทศ ซงรายงานออกมาเปนเชงตวเลข เปนตน

ภาพท 1-1 การจาแนกประเภทของการวจย

การจาแนกประเภทของการวจย

1. จาแนกตามลกษณะของขอมล 1.1 การวจยเชงปรมาณ 1.2 การวจยเชงคณภาพ 2. จาแนกตามเปาหมายของการวจย 2.1 การวจยพนฐาน 2.2 การวจยประยกต 3. จาแนกตามการทดลอง 3.1 การวจยเชงทดลอง 3.2 การวจยกงทดลอง 4. จาแนกตามความมงหมายและวธวจย 4.1 การวจยเชงประวตศาสตร 4.2 การวจยตามสภาพของขอมล 4.2.1 การวจยเชงสารวจ 4.2.2 การวเคราะหเอกสาร 4.2.3 การศกษารายกรณ 4.3 การวจยเพอศกษาความสมพนธ 4.3.1 การวจยเชงสหสมพนธ 4.3.2 การวจยเชงเปรยบเทยบ 5. จาแนกตามวตถประสงคในการวจย 5.1 การวจยเชงบรรยาย 5.2 การวจยเชงอธบาย 5.3 การวจยเชงบกเบก 6. จาแนกตามบทบาทของผวจย 6.1 การวจยแบบมสวนรวม

6.2 การวจยแบบไมมสวนรวม 7. จาแนกตามสาขาวชา 7.1 การวจยทางวทยาศาสตร 7.2 การวจยทางสงคมศาสตร

Page 15: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 15

1.2 การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เปนการวจยทมงเนนการกระทาเกยวกบระดบคณภาพ เชน ด-ไมด ผาน-ไมผาน ยอมรบ-ไมยอมรบ หรออน ๆ ตามสภาพของปญหาหรอขอมลทเกยวของทไมปรากฏผลออกมาในเชงของตวเลข เพอใชในการวเคราะห จดกลม หรอวพากษเกยวกบขอมลเพอใชในการตดสนใจหรอเพอแกปญหาตาง ๆ เชน ผลการศกษาความคดเหนของผใชเครอขายคอมพวเตอรทมตอการใช USB เมอเปรยบเทยบกบการใช Wi-Fi เปนตน 2. จาแนกตามเปาหมายของการวจย ไดแก 2.1 การวจยพนฐาน (Basic Research) เปนการวจยทคนหาความสมพนธของตวแปรตาง ๆ โดยมเปาหมายเพอพสจน ตรวจสอบ สรางทฤษฎใหม หรอขยายกรอบแนวความคดทฤษฎเดม เพอกอใหเกดการคนพบใหมทแตกตางไปจากทฤษฎเดม การวจยพนฐานจาเปนตองอาศยความเขาใจอยางลกซงทางดานวชาการเพอใหเกดการคนพบใหมหรอเกดแนวทางใหม ๆ เชน การใชเทคนคใหม ๆ ในการบบอดขอมลภาพเคลอนไหว (Data Compression) เพอใชกบไฮเปอรมเดยบนเวบ เปนตน 2.2 การวจยประยกต (Applied Research) เปนการศกษาประเดนปญหาทมอย และหาแนวทางแกปญหาเหลานนโดยประยกตใชทฤษฎตาง ๆ ทมอยแลว เพอใหเกดขอคนพบใหมในการแกปญหา โดยเนนการทสามารถนาไปประยกตใชงานได สาหรบการวจยทางดานเทคโนโลยสารสนเทศถอวาการวจยประยกตเปนแนวทางการสรางงานใหมหรอสรางผลผลตใหกบองคกร เพอใหองคกรมประสทธภาพมากขน เชน การพฒนาระบบฐานขอมลภาพ (Image Database System) สาหรบบคลากรในบรษท เปนตน 3. จาแนกตามการทดลอง ไดแก 3.1 การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) เปนการวจยทยดกระบวนการตามวธระบบทางดานวทยาศาสตร เพอทาศกษาวจยและทดลองตามขนตอนทกาหนดไวกอน โดยการควบคมตวแปรและสภาพแวดลอมตาง ๆ ตามสภาพจรงหรอเสมอนจรง การวจยประเภทนจะมงเนนการพฒนาเครองมอหรออปกรณขนมาใหม เพอทดสอบตามคณลกษณะทควรจะเปน เพอนาผลทไดไปปรบปรงเครองมอหรออปกรณดงกลาวใหสามารถนาไปใชงานหรอแกปญหาไดอยางเหมาะสม การวจยดานนนบวาเปนหวใจของการศกษาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน การพฒนาเครองพมพแบบ Dot Matrix สาหรบพมพอกษรเบรลลสาหรบคนตาบอด เปนตน ในทางการศกษาถอวาการวจยเชงทดลองเปนการศกษาวจยเชงเปรยบเทยบระหวางตวแปรตงแต 2 ตวขนไปวามความสมพนธกนระดบใด โดยควบคมตวแปรตวหนงใหเปนตวแปรตนหรอตวแปรอสระ หลงจากนนจงศกษาตวแปรตามวาเกดผลอยางไรจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนดงกลาว

Page 16: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

16 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

3.2 การวจยกงทดลอง (Semi-experimental Research) เปนการวจยทเนนทางดานการศกษาสวนหนง และพฒนาเครองมอหรออปกรณอกสวนหนงในลกษณะของการผสมผสานกน อาจเปนการวจยโดยใชเครองมอทมอยเดมแลวนาไปทดลองกบกลมเปาหมายเพอเกบรวบรวมและวเคราะหขอมล โดยทไมมการพฒนาเครองมอหรออปกรณขนมาใหมแตอยางใดหรออาจมการพฒนาเครองมอขนมาเพยงบางสวน เพอแกปญหาตามแนวทางการวจยทกาหนดไว 4. จาแนกตามความมงหมายและวธวจย ไดแก 4.1 การวจยเชงประวตศาสตร (Historical Research) เปนการวจยทมงเนนการศกษา การทาความเขาใจ และการอธบายเหตการณในอดต วตถประสงคของการวจยประเภทนเพอการหาขอยตเกยวกบสาเหต ปรากฏการณตาง ๆ ทเกดขน หรอแนวโนมทเกดขนในอดตเพอชวยอธบายเหตการณในปจจบน รวมไปถงการพยากรณเหตการณทจะเกดขนในอนาคต โดยการรวบรวมขอมลทมอยแลว ทงแหลงของขอมลปฐมภม (Primary Source) ไดแก รายงานของผเหนเหตการณเอง และแหลงขอมลทตยภม (Secondary Source) ไดแก คาบอกเลาของเพอนรวมงานหรอผทอยรวมในเหตการณ เชน แนวโนมของการใชภาษาไทยบนไมโครคอมพวเตอร กอนป พ.ศ. 2525 เปนตน 4.2 การวจยตามสภาพของขอมล ไดแก 4.2.1 การวจยเชงสารวจ (Survey Research) เปนการศกษาขอมลตามสภาพปจจบนทปรากฏอย โดยใชเครองมอตาง ๆ เชน แบบสอบถาม การสงเกต การสมภาษณ หรอวธการอน ๆ ใหไดมาซงขอมลทเปนจรง เพอแปลผล และสรปผลรายงานสภาพปจจบนเพอคาดการณแนวโนมตาง ๆ ทจะเกดขน สาหรบการแกปญหาและการตดสนใจตอไป การวจยเชงสารวจจะตองพจารณากลมตวอยางใหละเอยดและรอบคอบ จงจะเกดความเชอมนไดวากลมตวอยางดงกลาวเปนตวแทนของประชากรจรง ตวอยางเชน การศกษาตวแปรทมผลตอการชอบคอมพวเตอรของนกศกษาปรญญาตรชนปทหนง เปนตน 4.2.2 การวเคราะหเอกสาร (Documentation Analysis) เปนการวจยเชงทฤษฎทไดจากการวเคราะหเอกสารทเกยวของในเชงลก โดยทาการเปรยบเทยบกบเอกสารอน ๆ เพอสรปความทได แลวรายงานผลใหสาธารณชนไดทราบถงขอคนพบตาง ๆ จากการศกษาและวเคราะห โดยใชวธการทางสถตเขาชวย 4.2.3 การศกษารายกรณ (Case Studying) เปนการศกษารายกรณของกลมตวอยางในประเดนปญหาตาง ๆ ทตองการศกษาและคนหาคาตอบโดยละเอยดในแตละดานทกแงทกมม เพอใหทราบถงสภาพปญหาทแทจรง เพอนาไปใชในการตดสนใจหรอแกปญหาตาง ๆ ซงเปนการศกษาจากสถานการณจรงและเกบขอมลทเปนปจจบน เชน การศกษาความเปนไปไดในการจดใหมระบบอนเทอรเนตตาบลเพอพาณชยอเลกทรอนกส : กรณศกษาตาบลบานถวาย อ.หางดง จ.เชยงใหม เปนตน

Page 17: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 17

4.3 การวจยเพอศกษาความสมพนธ ไดแก 4.3.1 การวจยเชงสหสมพนธ (Correlation Research) เปนการวจยทมงเนนการศกษาความสมพนธระหวางตวแปรตงแต 2 ตวขนไปวามความสมพนธกนระดบใด เพอใชประโยชนในการพยากรณ เชน ตองการศกษาวาตวแปรใดทมผลตอการชอบศกษาดวยบทเรยน e-Learning ซงอาจจะประกอบดวยตวแปรหลายตว ตวแปรทมความสมพนธนอยกจะถกตดทงไป ตวแปรทมความสมพนธมากกจะถกนาไปพจารณาตอ การตรวจสอบวาตวแปรดงกลาวนน มผลโดยตรงตอการชอบศกษาบทเรยน e-Learning จรงหรอไม แมวาความสมพนธจะไมใชตวชบงถงสาเหตและผลทเกดตามมากตาม แตการมความสมพนธสงกอาจใชชวยในการพยากรณได เชน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในวชาการวเคราะหระบบกบวชาระบบปฏบตการมความสมพนธกนสง ผเรยนทไดคะแนนสงในวชาการวเคราะหระบบมแนวโนมทจะไดคะแนนสงในวชาระบบปฏบตการดวย ดงนน จงสามารถใชคะแนนของวชาการวเคราะหระบบไปพยากรณคะแนนของวชาระบบปฏบตการได เปนตน 4.3.2 การวจยเชงเปรยบเทยบ (Comparison Research) การวจยเชงเปรยบเทยบมงเนนการศกษาเปรยบเทยบระหวางกลม ซงคลายกบการวจยเชงทดลอง แตกตางกนทการวจยเชงทดลองสามารถควบคมสงทเปนสาเหตได ซงกคอแปรตนหรอตวแปรอสระ หลงจากนนจงศกษาผลทเกดขนตามมากคอตวแปรตาม แตการวจยเชงเปรยบเทยบไมสามารถควบคมสงทเปนสาเหตหรอตวแปรตนได เนองจากตวแปรตนไดเกดขนกอนแลว เชน เพศ สตปญญา และ ผลสมฤทธทางการเรยน เปนตน การวจยเชงเปรยบเทยบจะทาการศกษาเปรยบเทยบระหวางกลม โดยทแตละกลมมความแตกตางกนในตวแปรบางตว ผวจยจงไมสามารถควบคมไดเหมอนการวจยเชงทดลอง การวจยเชงเปรยบเทยบจงเปนการศกษาความสมพนธของเหตและผลโดยการสงเกตแลวสบเสาะไปหาเหตทแทจรง ตวอยางเชน ผลของความแตกตางทางเพศทมตอการเรยนวชาคอมพวเตอรฮารดแวร เนองจากเพศเปนตวแปรตนทไมสามารถควบคมได จงเปนการวจยเชงเปรยบเทยบ สวนการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนระหวางการเรยนแบบดงเดมกบการเรยนดวย e-Learning กรณนไมวาจะเปนการเรยนแบบดงเดมหรอการเรยนดวย e-Learning เปนตวแปรตนทสามารถควบคมได สวนตวแปรตามกคอผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน จงเปนการวจยเชงทดลอง เปนตน 5. จาแนกตามวตถประสงคในการวจย ไดแก 5.1 การวจยเชงบรรยาย (Descriptive Research) เปนการวจยทมงเนนการระบลกษณะตาง ๆ ของเหตการณหรอบรรยายเหตการณตามเงอนไขตาง ๆ ทเกยวของ ตามสถานการณทเปนอยในปจจบน เพอหาคาตอบวาเหตการณตาง ๆ เหลานนวาเปนอยางไร รวมทงเปนการคนหาความจรงทไมเคยปรากฏมากอน โดยเปนคาถามเกยวกบสภาพปจจบนของสงทกาลงศกษา ลกษณะทวไปของการวจยเชงบรรยาย ไดแก การสารวจเจตคตหรอความคดเหนทมตอบคคล องคกร หรอเหตการณตาง ๆ ขอมลของการวจย

Page 18: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

18 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

เชงบรรยายมกเกบรวบรวมจากแบบสอบถาม แบบสารวจ การสมภาษณ หรอการสงเกต เชน การศกษาการใชอนเทอรเนตของผเรยนทกาลงศกษาในระดบมธยมศกษา เปนตน 5.2 การวจยเชงอธบาย (Explanatory Research) เปนการวจยทมงเนนการคนหาสาเหตตาง ๆ และหาความสมพนธเชงเหตผลเกยวกบเหตการณตาง ๆ เพอหาคาตอบวาเพราะเหตใดจงเกดเหตการณเหลานน นอกจากนยงเปนการวจยเชงเปรยบเทยบของเหตการณตาง ๆ ทเกดขนไดดวย 5.3 การวจยเชงบกเบก (Exploratory Research) เปนการวจยทมงเนนการศกษาเชงลกเกยวกบวทยาการใหม ๆ ทไมเคยมการศกษามากอน เพอนาไปใชในการตดสนใจหรอประยกตใชงานอน ๆ ตอไป 6. จาแนกตามบทบาทของผวจย ไดแก 6.1 การวจยแบบมสวนรวม (Participatory Research) เปนการวจยทผวจยไดเขาไปมสวนรวมกบกระบวนการวจยอยางสมบรณ ในฐานะสมาชกของกลม ไดเขาไปใหขอมลในฐานะของกลมเปาหมายผหนง ไมไดเขาไปอยในกลมในฐานะของผวจย เพอประเมนผลและคนหาคาตอบเกยวกบกจกรรมและภารกจทดาเนนการอยของกลมนน ๆ 6.2 การวจยแบบไมมสวนรวม (Non-Participatory Research) เปนการวจยทผวจยไมไดเขามสวนรวมในกลม แตศกษาและเกบรวบรวมขอมลในฐานะของผวจยทอยภายนอกกลม เพอคนหาคาตอบเกยวกบกจกรรมหรอภารกจของกลมทดาเนน การอย ภายใตกรอบของวตถประสงคทกาหนดไว 7. จาแนกตามลกษณะวชา ไดแก (Available on : www.watpol.com) 7.1 การวจยทางวทยาศาสตร (Scientific Research) เปนการวจย ทมงเนนเกยวกบการศกษาปรากฏการณธรรมชาตของสงมชวตและไมมชวตทงทมองเหนและมองไมเหน ซงไดกระทากนมานานแลวและกอใหเกดประโยชนตอมวลมนษยอยางมากมาย เชน การคนพบยารกษาโรค การคนพบสงประดษฐใหม ๆ เปนตน นอกจากนการวจยทางวทยาศาสตรยงสามารถใชแกปญหาทเกดจากธรรมชาตตาง ๆ ไดอกดวย เนองจากมเครองมอและอปกรณทเทยงตรงและมกฎเกณฑแนนอน ตลอดจนสามารถควบคมการทดลองได เนองจากทาการทดลองในหองปฏบตการเปนหลก จงทาใหผลการวจยทางดานวทยาศาสตรไดรบความเชอถอ การวจยทางวทยาศาสตรอาจจาแนกตามสาขาวชาตาง ๆ ไดแก สาขาวทยาศาสตรกายภาพ สาขาคณตศาสตร สาขาวทยาศาสตรเคมและเภสช สาขาเกษตรศาสตร สาขาชววทยา และ สาขาวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลย เปนตน 7.2 การวจยทางสงคมศาสตร (Social Research) เปนการวจยทมงเนนเกยวกบการศกษาสภาพแวดลอม สงคม ประเพณ วฒนธรรม และพฤตกรรมของมนษย เชน การวจยทางดานปรชญา สงคมวทยาศาสตร เศรษฐศาสตร เปนตน

Page 19: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 19

การวจยทางสงคมศาสตรจะแตกตางกบการวจยทางวทยาศาสตรมาก เนองจากสงคมศาสตรเปนวชาทวาดวยสงคม สงแวดลอม และพฤตกรรมของมนษย ซงวดไมไดโดยตรงและควบคมไดยาก แตไดพยายามวดโดยใชเครองมอวดทางออม เชน ใชแบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบวดเจตคต และไดนาเอาวธการทางวทยาศาสตรมาชวยในการวจย ทาใหผลการวจยเปนทนาเชอถอมากยงขน การวจยทางสงคมศาสตรอาจจาแนกตามสาขาตาง ๆ ไดแก สาขาปรชญา สาขานตศาสตร สาขารฐศาสตร สาขารฐประศาสนศาสตร สาขาเศรษฐศาสตร สาขาสงคมศาสตร และสาขามนษยศาสตร เปนตน ขอเสนอแนะในการพจารณาเลอกประเภทของการวจย การพจารณาวาการวจยแบบใดเหมาะสมทจะทาวจย ขนอยกบปญหาการวจยของผวจยเอง ปญหาเดยวกนอาจใชวธการวจยหลายวธกได ซงการวจยแตละวธกจะใหผลลพธออกมาแตกตางกนไปตามกระบวนการวจย ตวแปร และวธการกระทาขอมล ดงนน จงไมใชปญหาสาคญแตอยางใดในการพจารณาประเภทของการวจย การเลอกประเภทของงานวจยผดพลาด ไมไดทาใหผลลพธของการวจยลมเหลว แตอาจจะไดผลของการวจยไมครอบคลมปญหาของงานวจยเทานน ทงนผวจยจะตองศกษาประเดนปญหาของการวจย รวมถงวตถประสงคของการวจยใหละเอยดและรอบคอบ เพอใหทราบวาตองการศกษาประเดนปญหาใดเพอมงเนนทจะคนหาคาตอบใหตรงกบประเดนปญหาของการวจยมากทสด ในปจจบนจงมกจะพบเหนรายงานการวจยอยเสมอวามหวขอการวจยทใกลเคยงกน แตกระบวนการวจยและการวเคราะหขอมลแตกตางกน เนองจากเปนผลมาจากประเภทของการวจยแตกตางกน ทาใหขอคนพบทไดแตกตางกน ตวอยางเชน ประเดนของความคาดหวงของผเรยนทมตอการเรยนวชาคอมพวเตอร ซงอาจทาการวจยไดหลายประเภท ดงตอไปน 1. การวจยเชงบรรยาย เพอศกษาดวาความคาดหวงของผเรยนทมตอการเรยนวชาคอมพวเตอรเปนอยางไรและมความคาดหวงอยในระดบใด หรอเพอศกษาความพงพอใจของกลมผเรยนทมความคาดหวงสง หลงจากเรยนวชาคอมพวเตอร 2. การวจยเชงสหสมพนธ เพอศกษาความสมพนธระหวางระดบของความคาดหวงของผเรยนกบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาคอมพวเตอร วามความสมพนธกนหรอไม อยางไร 3. การวจยเชงเปรยบเทยบ เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกลมผเรยน ทมความคาดหวงสงกบกลมผเรยนทมความคาดหวงตา 4. การวจยเชงทดลอง เพอทดลองใชวธการเรยนวชาคอมพวเตอรแบบบรณาการกบกลมผเรยนทมความคาดหวงสง

Page 20: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

20 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

ภาพท 1-2 เกณฑในการพจารณาเลอกประเภทของการวจย ผทไมเคยทาวจยมกเขาใจการวจยไปในเชงของความยงยากซบซอน สาคญผดวาตองเปนประเภทของการวจยทมขนตอนซบซอน เปนโครงการใหญ และตองใชสถตขนสง แตความจรงแลวการวจยเปนการศกษาคนควาหาขอเทจจรงตามกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอใหไดมาซงความร สามารถนาไปใชแกปญหาหรอตดสนใจ ซงขอมลพนฐานของการวจยมดงน 1. การวจยอาจทาไดในหลายสถานการณ ไมจาเปนตองมการทดลองและพสจนในหองทดลองเทานน การวจยทางสงคมศาสตรทเกบขอมลจากภายนอกกสามารถทาได 2. การวจยอาจทาไดแมเรองเลก ๆ เชน การวจยเพอชวยการแกปญหาใหมประสทธภาพ ผลงานวจยอาจนาเสนอเพยง 3 - 4 หนากระดาษ ไมจาเปนจะตองทาเปนโครงการใหญเสมอไป

ตองการศกษาความสมพนธของ สาเหตและผลทเกดตามมา ?

การวจยเชงเปรยบเทยบ หรอ การวจยเชงทดลอง

ตองการหาความสมพนธ หรอ ใชความสมพนธเพอพยากรณ ?

การวจยเชงสหสมพนธ

ตวแปรตน ควบคมไดหรอไม ?

การวจยเชงเปรยบเทยบ

การวจยเชงทดลอง

ใช

ไมใช ได

ไมได

ใช

การวจยเชงบรรยาย หรอ การวจยเชงประวตศาสตร

ไมใช

เรม

สนสด

Page 21: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 21

3. การวจยบางเรองไมจาเปนตองใชการสอบถามหรอการสมภาษณ ในขณะทบางคนเขาใจผดวาจะตองใชการสอบถามหรอการสมภาษณทกครง ความจรงแลวการวจยอาจเกดจากการศกษาเอกสารหรอการสงเกตการณกได 4. การวจยเปนกระบวนการคนหาขอเทจจรงโดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงผวจยจะตองแปลผลไปตามนน ไมใชความรสกสวนตวหรอใชสามญสานกเปลยนแปลงผลการวจย 5. การวจยไมจาเปนตองนาเสนอดวยตาราง กราฟ หรอตวเลขทางสถต ทไดจากการวเคราะหทางสถตเสมอไป การวจยงาย ๆ ทไมมตวเลขสนบสนน แตมการวเคราะหเชงเหตผลหรอหลกฐานอน ๆ มาสนบสนนกถอวาเปนงานวจยได ถาเปนการแสวงหาความรความจรงอยางมระเบยบแบบแผนและมวตถประสงคทชดเจน (Available on : www.watpon.com) นยามศพทเบองตนทใชในการวจย แนวคด หมายถง ประโยค คา หรอวล ทกลาวถงสงใดสงหนงทยงมขอบเขตยงไมชดเจน การตความแนวคดจะขนกบความรและประสบการณของผทเกยวของ เชน ประสทธภาพ ผลการเรยน ความสามารถ สขภาพ เจตคต ความรสก เปนตน ตวแปร (Variables) หมายถง สงทเปลยนคาไดหลายคา เปนลกษณะคณภาพ คณสมบตของบคคล สงของ หรอสงทผวจยสนใจนามาศกษา สามารถนบได วดได และแจกแจงไดหลายคา ในกระบวนการวจยเมอนาแนวคดมาระบนยามประเดนปญหาของการวจยแลว กจะถกเปลยนเปนตวแปร เชน เจตคตของผเรยน ทมการแปลคาเปนเหนดวยมากทสด เหนดวยมาก เหนดวยปานกลาง เหนดวยนอย และไมเหนดวย ซงอาจจะมการกาหนดคาเปนตวเลข 5, 4, 3, 2 และ 1 ตามลาดบ เพอใหสะดวกตอการใชสถตวเคราะหผล โดยทวไปตวแปรม 3 ชนด คอ ตวแปรอสระหรอตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรแทรกซอน ขอมล (Data) หมายถง กลมของคาสงเกตทวดไดจากกลมตวอยางชดหนง ๆ เชน การวจยมตวอยางทเกยวของจานวน 20 คน ความสงของแตละคนทวดได เรยกวา ขอมล ในทนกคอคาของตวแปรทเกยวของนนเอง ตวแปรกบขอมลจงมความสมพนธและสอดคลองกนตามประเภทและชนดของตวแปร เชน ตวแปรความสงจะมลกษณะของขอมลในเชงของปรมาณ สวนตวแปรเจตคตจะมลกษณะของขอมลในเชงของคณภาพ เปนตน หนวยวจย (Subject) หมายถง หนวยเบองตนทมลกษณะหรอคณสมบตสอดคลองตามทผวจยสนใจศกษา ซงอาจเปนวตถ สงของ หรอสงมชวตกได เชน การสารวจความพงพอใจของผเรยนในการศกษาดวยบทเรยนคอมพวเตอรผานเครอขายอนเทอรเนต ในทนหนวยวจยกคอผเรยนทมลกษณะตรงตามความสนใจของผวจยทคดเลอกขนมาศกษา ประชากร (Population) หมายถง หนวยทงหมดหรอจานวนทงหมดทมลกษณะสอดคลองตามทผวจยสนใจจะศกษา เชน การสารวจความพงพอใจของผเรยนในการศกษาดวยบทเรยนคอมพวเตอรผานเครอขายอนเทอรเนต ประชากรในทนกคอ ผเรยนทกคนทศกษาดวยบทเรยน

Page 22: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

22 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

คอมพวเตอรผานเครอขายอนเทอรเนตซงมเปนจานวนมาก ในการศกษาวจยจงมกจะมการคดเลอกประชากรออกมาเพยงบางสวนในจานวนทเหมาะสมเพอศกษาวจย เรยกวา ตวอยางหรอ กลมตวอยาง (Sample) ตวอยางหรอกลมตวอยาง (Sample) หมายถง ลกษณะทผวจยศกษา ไดมาจากการคดเลอกมาเพยงบางสวนของประชากร โดยคาดหมายวาตวอยางทคดเลอกมานนจะเปนตวแทนทดของประชากร สามารถถายทอดคณลกษณะสาคญของประชากรไดถกตอง ดวยเหตทไมสามารถศกษาจากประชากรไดทงหมด เนองจากมจานวนมากเกนไปหรอมเหตผลอน ๆ ทงทางดานภมศาสตร สงคมศาสตร หรอขอจากดอน ๆ จงคดเลอกประชากรมาเพยงบางสวนเพอทาการศกษา การคดเลอกกลมตวอยาง (Sampling) เปนกระบวนการหรอวธการคดเลอกประชากรขนมาสวนหนงเพอศกษา สามารถทาไดหลายวธ ขนอยกบลกษณะของประชากรและการตดสนใจของผวจย เชน การสม การจบฉลาก หรอการกาหนดโควตา เปนตน ประชากรเปาหมาย (Target Population) หมายถง ประชากรทผวจยกาหนดขอบเขตหรอคณสมบตขน โดยมเปาหมายเพอใหผลการวจยสามารถสรปความรวมไปยงประชากรเปาหมายนดวย เชน การสารวจประชามตของประชาชนทอาศยอยในชมชนทมรายไดนอยเกยวกบรฐบาลชดใหม ประชากรเปาหมายกคอ ประชาชนทกคนในชมชนทมรายไดนอย การสม (Randomization) หมายถง วธการคดเลอกประชากรอยางไมมเหตผลใด ๆ ซงเปนวธการททาใหเกดความเทาเทยมกนของของประชากร ทจะถกคดเลอกขนมาเปนกลมตวอยาง โดยมจดมงหมายเพอลดอคตทใชในการคดเลอกกลมตวอยาง วธการดงกลาวอาจใชการจบฉลาก ทอดลกเตา ใชตารางเลขสม หรอใชคอมพวเตอรชวยสม เปนตน ตวอยางสม (Random Sampling) หมายถง ตวอยางทถกคดเลอกมาจากประชากรทงหมด โดยวธทแตละหนวยของประชากรมโอกาสในการถกคดเลอกเทาเทยมกน แบบแผนการทดลอง (Experimental Design) หมายถง แนวทางในการดาเนนการวจยเชงทดลองทจะกระทากบกลมตวอยางในแตละขนเพอเกบรวบรวมและวเคราะหขอมล โดยผวจยจะตองออกแบบแผนการทดลองใหสอดคลองกบประเดนปญหาการวจยและกลมตวอยาง เพอมงเนนหาคาตอบตามวตถประสงคการวจยทดและตรงทสด โครงการวจยหรอโครงรางการวจย (Research Proposal) หมายถง เอกสารทกาหนดขนมากอนลวงหนาเพอใชเปนแผนการในการดาเนนการวจยอยางละเอยดทกขนตอน ประกอบดวย ชอหวเรอง ประเดนปญหาการวจย ความสาคญ วตถประสงคของการวจย ขอบเขตของการวจย วธดาเนนการวจย ประโยชนทคาดวาจะไดรบ และสวนอน ๆ เพอเสนอตอคณะกรรมการหรอผทเกยวของ ใหอนมตการทาวจย เพอเปนสวนหนงของการศกษาในระดบบณฑตศกษาหรอเพอขออนมตทนสนบสนน การทาวจยทกครงจงตองมการเสนอโครงการวจยกอน กลมทดลอง (Experimental Group) และกลมควบคม (Control Group) หมายถง กลมตวอยางทถกจดแบงออกเปนกลม ๆ โดยผวจย เพอดาเนนการทดลองตามแบบแผนการทดลอง

Page 23: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 23

ทออกแบบไวกอน ซงกลมทดลองจะถกกระทาดวยเครองมอทดลอง ในขณะทกลมควบคมจะไมไดถกกระทาใด ๆ แตเปนการควบคมตวแปรตาง ๆ ไมใหมผลแทรกซอน ภายหลงเสรจสนการทดลอง จงเปรยบเทยบทงสองกลมเพอศกษาผลทเกดขน โดยใชสถตในเชงของการเปรยบเทยบ สงทดลอง (Treatment) หมายถง สงทผวจยใหกลมตวอยางทาการทดลอง เชน ทดลองใชบทเรยน e-Learning หรอทดลองใชโปรแกรมทพฒนาขน เปนตน โดยมวตถประสงคเพอเปนการควบคมหรอกาหนดคาตวแปรอสระในการวจยทดลองหรอการวจยกงทดลอง หลงจากนนจงศกษาผลทเกดขนจากสงทดลองทกระทา เพอนาผลทไดไปวเคราะหตอไป ความเชอมน (Reliability) หมายถง ความคงทของเครองมอวด ในวดคาของสงทตองการวด ซงไมวาจะวดผลกครงกตาม จะไดคาเหมอนเดมหรอเทยบเคยงเทาเดม ความเทยงตรง (Validity) หมายถง ระดบความสามารถในการวดทเครองมอวด ทจะวดคาของสงตองการไดตรงความเปนจรง เชน เครองมอวดทางดานทกษะ คาทไดกจะตองเปนทกษะ ไมใชเปนดานสตปญญา อานาจจาแนก (Discrimination) หมายถง ระดบความสามารถของเครองมอวด ทจะจาแนกกลมตวอยางทวดออกเปนกลม ๆ อยางชดเจน เชน กลมเกง กลมปานกลาง และกลมออน เปนตน โดยเฉพาะในทางการเรยนการสอน แบบทดสอบทมอานาจจาแนกสง จะสามารถแบงแยกผเรยนไดเปนกลม ๆ เพอเปนประโยชนในการใชงานอนตอไป ระดบนยสาคญ (Level of Significance) หมายถง ระดบทสามารถยอมใหมการคลาดเคลอนไดในการทดสอบสมมตฐานของการวจย ซงมคาเปน .01, .05 หรอ .10 ตามทผวจยคาดการณไวกอนลวงหนา หลงจากนนจงทาการทดสอบโดยใชคาสถตตาง ๆ เพอพสจนและสรปผลการวเคราะหขอมล ซงระดบนยสาคญอาจแปลความหมายในลกษณะของความเชอมนไดเชนกน เชน การเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร ทาใหผเรยนมความสามารถทางการเรยนสงขนทระดบนยสาคญ .05 ซงอาจแปลความหมายไดวา เมอเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร ทาใหผเรยนมความสามารถทางการเรยนสงขน โดยมความเชอมน 95% ทเหลออก 5% อาจจะไมเปนความจรง หรอมความผดพลาดเกดขน 5% ในกรณนเรยกวามระดบนยสาคญท .05 การวจยทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ ในการวจยทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยเฉพาะการวจยทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ มกจะเปนการวจยเชงทดลองและการวจยประยกตเปนสวนใหญ เนองจากเปนศาสตรทใหผลลพธทสามารถวดไดหรอสงเกตเหนได ประเดนของการวจยจงเนนการสราง พฒนา ทดสอบ ตรวจสอบ เปรยบเทยบ ประยกต วเคราะห และประเมนผลระบบหรอแนวความคดใหม ๆ ทไมเคยมมากอน ซงเปนกระบวนการคนหาความจรงโดยวธทางวทยาศาสตรภายใตเงอนไขทกาหนด โดยการสรางระบบหรอพฒนาองคความรใหม ๆ และเกบรวบรวมขอมลแลวนาไปแปลความและสรปผลตามสมมตฐานและวตถประสงคทตงไว ซงคลายกบการวจยประยกตทเปนการ

Page 24: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

24 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

ประยกตใชงานในดานตาง ๆ เชนกน ผลลพธของการวจยทางดานเทคโนโลยสารสนเทศสวนใหญจงใหผลเปนรปธรรมมากกวาการวจยทางสงคมศาสตร แตการวจยทกประเภทกมประโยชนตอการศกษาคนควาทงสน เพยงแตวาการวจยเชงทดลองใหผลลพธออกมาในเชงวทยาศาสตรมากกวาทสามารถจบตองไดหรอสงเกตเหนได ตวอยางหวขอการวจยทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ ò การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยน e-Learning กบวธ Problem Based Learning หวขอนอาจจะเปนการวจยเชงเปรยบเทยบหรอการวจยเชงทดลอง เนองจากเปนการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ระหวางการเรยนดวยบทเรยน e-Learning กบการเรยนดวยวธ Problem Based Learning ò การแทรกลายนาดจตอล (Digital Watermark) แบบมองไมเหนลงในสญญาณวดทศน หวขอนอาจเปนการวจยประยกต เนองจากเทคนคการแทรกลายนาดจตอลแบบมองไมเหนเปนเทคโนโลยใหมทไมเคยมการพฒนามากอน ผวจยตองพฒนาเทคนคนขนมาใหม ทาการทดลองเกบขอมล และรายงานขอคนพบ ò การศกษาความคดเหนของผใชเกยวกบระบบ MIS เพอการจดการหองสมดเสมอนจรง โดยใช XML รวมกบ VRML หวขอนอาจเปนการวจยประยกต ถาหากระบบ MIS เพอการจดการหองสมดเสมอนจรงโดยใช XML รวมกบ VRML เปนระบบใหมทผวจยไดพฒนาขนในการวจยครงน แตถาระบบนมอยแลว ผวจยตองการเพยงนาเอาระบบนไปสอบถามความคดเหนของผใช กอาจเปนการวจยเชงบรรยาย โดยใชแบบสอบถามหรอการสมภาษณเกบขอมลจากผใชทเกยวของ ò การพฒนามาตรฐาน SCORM ภาษาไทยสาหรบบทเรยน e-Learning หวขอนอาจเปนการวจยประยกต เนองจากมาตรฐาน SCORM ภาษาไทยไมเคยมมากอน ดงนน จงตองพฒนามาตรฐานดงกลาวนขนมาใหมทเปนภาษาไทย ò เจตคตของนกศกษาระดบปรญญาตรทมตอการจดการศกษาออนไลน หวขอนอาจจะเปนการวจยเชงบรรยาย เนองจากเปนการศกษาสารวจเจตคตของนกศกษาระดบปรญญาตรทมการจดการศกษาออนไลน จะใชวธการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถามหรอการสมภาษณ และรายงานผลสรปทเปนขอเทจจรง ò แนวโนมของการใชมาตรฐานภาษาไทย สมอ. กบไมโครคอมพวเตอร กอนทจะมระบบ ปฏบตการไมโครซอฟทวนโดวทสนบสนนภาษาไทย หวขอนอาจเปนการวจยเชงประวตศาสตร เนองจากเปนการศกษาแนวโนมของการใชมาตรฐานภาษาไทยกอนทจะมระบบปฏบตการไมโครซอฟทวนโดวทสนบสนนภาษาไทย

Page 25: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

ความรเบองตนเกยวกบสถตและการวจย 25

อยางไรกตาม เปนการยากทจะบงชประเภทของการวจยจากหวขอเรองเพยงอยางเดยว หากไดพจารณาความเปนมาของปญหา วตถประสงค ขอบเขต และวธดาเนนการวจยดวย กจะมความชดเจนมากขนเกยวกบการจาแนกประเภทของการวจย ประโยชนของการวจย ปจจบนมการตนตวทาการวจยกนมากขน เนองจากการวจยมประโยชนตอมนษยมากมาย สามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการปฏบตภารกจตามหนาท รวมถงชวยทาใหการดารงชวตมคณภาพมากขน โดยทวไปการวจยมประโยชนดงตอไปน 1. ชวยใหเกดวทยาการใหม ๆ ทเพมพนมากยงขนทงทางดานทฤษฎและปฏบต สามารถนาไปใชเสรมสรางความรและผลตนวตกรรมใหม ๆ ขน 2. สามารถใชแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ ถกตองและยตธรรม 3. ชวยใหเขาใจปรากฏการณและพฤตกรรมตาง ๆ ไดดขน สามารถใชพยากรณปรากฏการณและพฤตกรรมตาง ๆ ไดอยางถกตองและมประสทธภาพมากกวาการคาดคะเนแบบใชสานกธรรมดา 4. ชวยในการกาหนดนโยบาย วางแผน ตดสนใจ หรอวนจฉยสงการของผบรหารและบคลากร ใหเปนไดอยางถกตอง รวดเรว และมประสทธภาพ 5. สามารถตอบคาถามทคลมเครอใหกระจางชดยงขน 6. ชวยกระตนความสนใจของนกวชาการ ใหมการประยกตใชผลการวจยและทางานคนควาวจยตอไป 7. ทาใหทราบขอเทจจรงตาง ๆ ซงนามาใชเปนประโยชน เพอการปรบปรงหรอพฒนาบคลากรและองคกรตาง ๆ ใหเจรญกาวหนายงขน 8. ทาใหมผลงานวจยเพมมากขน ชวยสงเสรมใหทราบขอเทจจรงไดกวางขวางและชดเจน 9. ชวยกระตนบคลากรใหมเหตผล รจกคด และคนควาหาความรอยเสมอ 10. ชวยใหมเครองมอและเทคโนโลยใหม ๆ ททนสมยเกดขนอยตลอดเวลา ซงจะเปนการอานวยความสะดวกสบายใหแกมวลมนษยมากขน บทสรป การวจยเปนการศกษาคนควารวบรวมขอมลอยางมระเบยบแบบแผน และมจดมงหมายทแนนอนแลวนาขอมลตาง ๆ มาวเคราะห ทดสอบ แปลผล เปรยบเทยบ และสรปผลอยางมระบบโดยใชวธการทางวทยาศาสตรและสถตศาสตร เพอคนหาความจรงหรอเพอคนหาบางสงทเปนองคความรใหมหรอแนวความคดใหม ๆ การวจยจงมความจาเปนสาหรบองคกรและหนวยงาน เพอกอใหเกดการเปลยนแปลงทกาวหนาทนตอเทคโนโลยและสงคมทเปลยนแปลงไป องคกรและสถาบนการศกษาตาง ๆ จาเปนตองพฒนาและสรางงานวจยอยางตอเนอง เพอใหมความทนสมย

Page 26: 1 รู เบื้องต นเกี่ยวกับสถิติแลhome.dsd.go.th/kamphaengphet/km/information/RESECARCH/01...2 สถ ต และว ธ การว

26 สถตและวธการวจยทางเทคโนโลยสารสนเทศ

และเปนผนาในเชงวชาการ โดยการใชการวจยเปนหลกในการขบเคลอนองคกรเหลานนใหกาวไปขางหนาตามกระแสเทคโนโลย โดยเฉพาะทางดานเทคโนโลยสารสนเทศซงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ยอมตองการองคความรทเกดจากการวจยอยางมาก เพอใหเกดพฒนาการอยางยงยน การวจยแบงออกเปนหลายประเภทตามทนกวชาการไดพจารณากาหนดขน ไดแก การวจยพนฐาน การวจยประยกต การวจยทดลอง การวจยกงทดลอง การวจยเชงประวตศาสตร และอน ๆ ซงการวจยแตละประเภทมความแตกตางกนบางตามวธวจยและกระบวนการวจย อยางไรกตามการวจยทกประเภทตางกมวตถประสงคหลกคลายกนคอ เปนการคนหาความจรงหรอขอคนพบบางประการทเปนประโยชนตอการตดสนใจ หรอการแกปญหาอยางเปนระบบและเชอถอได จากกระบวนการทางวทยาศาสตรทเปนเหตเปนผลและสามารถตรวจสอบได เพอนาผลทไดไปใชงานใหเกดประโยชนโดยตรงตอองคกรหรอบคลากรระดบตาง ๆ แบบฝกหดทายบท จงตอบคาถามตอไปน 1. สถตเกยวของอยางไรกบการวจย 2. จงอภปรายวา เหตใดการวจยจงมความจาเปนตอการพฒนาองคกร 3. ใหยกตวอยางหวขอเรองทไมเรยกวาการวจยมา 3 ขอ พรอมใหเหตผลประกอบ 4. จงใหเหตผลวา จาเปนหรอไมทสมมตฐานจะตองสมพนธกบวตถประสงคของการวจย 5. จดมงหมายประเดนหนงของการวจยกคอเพอใชในการควบคม จงอภปรายประเดนน 6. สมมตฐานการวจย จาเปนอยางไรตอการวจย 7. การวจยเชงสหสมพนธ มลกษณะเปนอยางไร 8. การวจยเชงบรรยาย มลกษณะเปนอยางไร 9. ตวแปรอสระหรอตวแปรตน หมายถงอะไร 10. ความแตกตางของการวจยเชงเปรยบเทยบกบการวจยเชงทดลองอยทใด 11. การศกษารายกรณ เปนการวจยหรอไม เพราะเหตใด 12. การวจยเปนเรองสาธารณะมากกวาเรองของสวนตว ประโยคนหมายความวาอยางไร 13. เกณฑการพจารณางานวจยมอะไรบาง ทจะสรปวาเปนวจยหรอไม 14. เหตใดงานวจยทางดานเทคโนโลยสารสนเทศสวนใหญเปนการวจยเชงทดลอง 15. จงวเคราะหวาหวขอเรองตอไปนเปนการวจยประเภทใด 15.1 การศกษาความเปนไปไดในการใชระบบสารสนเทศเพอการจดการในองคกร 15.2 การวเคราะหปรมาณทราฟฟค (Traffic Quantity) ในระบบเครอขายไรสาย 15.3 การเปรยบเทยบคาเฉลยในการคนหาขอมลของฮารดดสค จานวน 5 ยหอ 15.4 การศกษาความตองการของชมชนในการใชเครอขายไรสายในทางธกจ 15.5 การวเคราะหผลการใชเทคนค LZW ในการบบอดขอมลภาพเคลอนไหว