1. Ano ang ibig sabihin ng baryasyon?2. Paano nagkaroon ng baryasyon ng wika?3. Sa iyong palagay, bakit natin kailangang pag-

aralan ang iba’t ibang baryasyon ng wika?4. Ano-ano kaya ang mga espesyalisadong termino?5. Ano ang kinalaman ng jargon sa iba’t ibang

propesyon?

• May iba’t ibang uri ng wika kaya nga sinasabingmay baryasyon ng wika.

• Nagkakaroon ng iba-ibang uri dahil may pagkakaiba o baryasyon sa mga aytem napangwika.

• Maaaring ang baryasyon ay nasa tunog, mgasalita o bokabolaryo at sa estrukturang gramatikalo sa lahat ng ito.

• Ang mga ito ay eksternal na paktor na maaaringheograpikal o grupong sosyal.

“Nagkakaroon ng pagkakaiba sa wika o

barayti/baryasyonng wika batay sa lugar

o lokasyongkinaroroonan ng

tagagamit ng wika.”

Ang baryasyon ay ang pagkakaiba sa pagbigkas, grammaro pagpili ng salita sa loob ng wika.

Ito ay maaaring may kaugnayan sa rehiyon, sa uring sosyal at/o sa uring edukasyon, o sa digri ng pormalidad ng isang sitwasyon na

pinaggamitan ng wika. (Richards, Plaatt aat Platt,1992)

*Sa ilang pag-aaral tulad ng kay Jessie Grace Rubrico, ang barayti ng wika ay maihahalintulad sa tinatalakay niyang baryasyon ng wika. Ipinangkat ni Rubrico ang baryasyon ng wika sa tatlo – diyalekto,

sosyolek at rehistro ng wika.

Ang mga pulo sa Pilipinas ay pinaghihiwalay ng mga tubig. Ibinunsod nang ganito ang pagkakaroon ng maraming wika sa

bansa. Ika nga, kung may pitonglibong isla ang Pilipinas, maaaringmay ganito rin karaming wika ang sinasalita sa bansa. Ang pagiging

archipelago ng bansa ay nagbunga g pagiging multilinggwal ng mga naninirahan dito.

Sa kaso ng Pilipinas na isang multilinggwal na bansa, maraming dapatbigyang-konsiderasyon sa pagkakaroon ng maraming wika. Isa na rito

ang pagkakaiba-iba sa magkakamag-anak na wika o barayti/baryasyon ng wika.

Ayon kay Constantino mula sa aklat ni Bernales et. al., (2008), ang pagkakaroon ng barayti ng wika ay ipinapaliwanag ng teoryang sosyolingguwistik na pinagbatayan ng ideya ng pagiging heterogenous ng wika. May dalawang dimension ang baryabilidad ng wika- ang dimensyong heograpiko at dimensyong sosyal.

Ito ay baryasyon ng wika na nalilikha dulot ng dimensiyongheograpikal. Ang Wikang Tagalog, halimbawa, ay sinasalita,hindi lamang sa Maynila kundi maging sa malaking bahagi ngLuzon. Dahil sa magkakaibang lugar, nagkaroon ito ng barayti namakikita sa paraan ng pagsasalita, tono o punto at istruktura ngpangungusp.

Kung mapadpad ka sa lalawigan ng Laguna, mapapansin angkanilang lumanay at lambing sa pagsasalita, at maging angpaggamit ng panlaping [na-] sa mga salita sa halip na gitlaping [-um-] sa Wikang Tagalog.

Pare, nakain ka ba ng baka?

Sa lalawigan naman ng Batangas, mapapansin ang lakas ngpagsasalita ng mga Batangueno at gayundin ang paggamit nila ngala eh o eh!

Ala eh! Ang kanin eh malata eh!

Ang mga nabanggit na halimbawaay isang patunay ng pagkakaroonng Barayti ng Tagalog.

Ang baryasyon ng wikang ito ay dulot ng dimensiyongsosyal. Ito ay uri ng wika na nalilikha at ginagamit ngisang pangkat o uring panlipunan.

Ayon kay Dr. Jessie Grace Rubrico sa kaniyangpananaliksik tungkol sa wika at lipunan, maykaugnayan sa pagkakaroon ng baryasyon ng wika ang:kalagayang panlipunan – mayaman o mahirap;kasarian – lalaki o babae, bakla o tomboy; edad – batao matanda; etnisidad – Bisaya, Tagalog, T’boli, at ibapa.

Tawag sa nakasanayang pamamaraan sa pagsasalitang tao at maaari ring grupo ng tao. Tumutukoy rin itosa partikular na paggamit ng isang tao sa kanyangwika. Kadalasan ito ay naiiba o natatangi.

Pansinin ang pagkakaiba sa paraan ng pagsasalita ngmga reporter at newscaster sa telebisyon tulad ninaGus Abelgas, Kara David, Steve Dailisan, MikeEnriquez, Noli de Castro at Ted Failon.

Nadedebelop mula sa mga salita ng mgaentolonggiwistikong grupo.

Halimbawa:

• Vakuul - tumutukoy sa mga gamit ng mgaIvatan na pantakip sa kanilang ulo tuwingpanahon ng tag-init at tag ulan

Kadalasang mula sa sinasalita saloob ng bahay.

Halimbawa:• Palikuran-banyo o kubeta• Pappy-ama/tatay• Mumsy-nanay/ina

Ito ay barayti ng wika na walang pormal ngestruktura. Binansagan itong “nobody’slanguage” ng mga dayuhan.

Halimbawa:

• Ako kita ganda babae.• Bili barato.

Wika na unang naging pidginat kalaunan ay naging likasna wika. Nagkaroon nitosapagkat may komunidad ngmga tagapagsalita ang nag-angkin dito bilang kanilangunang wika.

Tinatawag na register ang mgaespesyalisadong termino gaya ng mga salitang siyentipiko o teknikal na nagtataglay ng iba’t ibang kahulugan sa iba’tibang larangan o disiplina.

Isang tiyak na halimbawa ng register ng wika ang magkakaibangtawag sa binibigyan ng serbisyo ng bawat propesyon o larangan.

PROPESYON o LARANGAN

guro

doktor at nars

abogado

pari

tindero/tindera

drayber

artista

politiko

TAWAG SA BINIBIGYAN NG SERBISYO

estudyante

pasyente

kliyente

parokyano

suki

pasahero

tagahangamamamayan

Narito pa ang iba pang halimbawa ng register para sa iba’tibang propesyon o larangan:

Ekonomiks- Kita- Konsumo- Kalakal- Puhunan- Pamilihan- Pananalapi- Produkto

Politika- Pamahalaan- Batas- Kongreso- Senado- Korte- Eleksiyon- Korapsyon

Edukasyon- Pagsusulit- Enrollment- Klase- Class record- Kurikulum- Kampus- Akademiks

Literatura- Akda- Prosa- Awit- Mitolohiya- Awtor- Salaysay- Tauhan

SA HANAY NG MGA PROPESYUNAL, HINDI MAIKAKAILANG NAGKAKAINTINDIHAN SILA SA

WIKA NA MAY KINALAMAN SA KANILANG PROPESYON.

Tumutukoy ito sa mga tanging bokabularyo ng isangpartikular na pangkat na gawain. Halimbawa nito

ang mga LEGAL JARGON ng mga abogado tulad ng court, pleading, hearing, appeal at iba pa. Iba naman

ang sa hanay ng mga I.T. specialist tulad ng bytes, software, modem, motherboard at iba pa.

“makikita ang pagbubuklod ng mga mananalitabatay sa kanilang

propesyon”

Bawat pangkat ng tao ay may kaniya-kaniyang code naginagamit sa pakikipagtalastasan.

Basahin ang grupo ng mga sumusunod na termino. Tukuyin kung anong larangan ang tinutukoy sa bawat bilang.

point guard larangan: takdang-aralin larangan:dribble 1._____________ klasrum 3.______________slam dunk whiteboardjump shot folder

direktor larangan: partido larangan:sinehan 2._____________ canvassing 4.______________blockbuster ballot boxprodyuser poll watcher

Peña, Romeo P. et. al. (2016). Komunikasyon at

Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino.

Malabon City: Jimczyville Publications.

Taylan, Dolores R. et. al. (2016). Komunikasyon at

Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino.

Quezon City: Rex Book Store.