1 ders-kasikci

HOCHSCHULE BIBERACH

Prof. Dr. İsmail Kaşıkçı, 1-5 Ekim 2007Seite 1

Elektrik Tesisleri Proje Dersi

Prof. Dr. İsmail Kaşıkçı

Prof. Dr.-Ing. Roland KoenigsdorffSeite 2Prof. Dr. İsmail Kaşıkçı, 1-5 Ekim 2007Seite 2

Dersin Konuları:

1. Bölüm: Elektrik Şebekelerine Giriş

2. Bölüm: Elektrik İç Tesisat Projesi Hazırlama Esasları

3. Bölüm: Temel Tesisat Konuları (Elektrik İç Tesisatları)

4. Bölüm: Proje Çalışması

5. Bölüm: Ev Ödevi


1. BölümElektrik Şebekelerine Giriş


1. AG/YG şebekeleri

2. Plan ve projeleri etkileyen faktörler

3. AG Dağıtım şebekelerinin incelenmesi

DERSİN KONULARI:


Ofis BinasıOfis Binası Alışveriş MerkeziAlışveriş MerkeziTicaret MerkeziTicaret MerkeziTünelTünelHastaneHastane HavalimanıHavalimanı

1. AG/YG Şebekeleri

Konutlar

Küçük işletmeler, tarım ve konutlar

Sanayi, büro, iş hanlarımağaza ve oteller

Araştırma ve büyük sanayiler

SantralTransformatör

İletim

Demir yolu ulaşımı


Alınması Gereken Dersler:1 - Elektrik Mühendisliğine Giriş2 - Elektrik Ölçme3 - Güç Elektroniği4 - Elektrik Makineleri5 - Elektromekanik Enerji Dönüşümü6 - Enerji Üretimi7 - Enerji İletimi8 - Enerji Dağıtımı9 - Güç Sistemlerinin Analizi10 - Elektrik Tesisleri11 - Elektrik Tesis Proje

12 - Elektrik Tesislerinde Koruma13 - Elektriğin Endüstride Uygulanması14 - Güç Elektroniğinin Endüstriye Uygulanması15 - Güç Kalitesi16 - Elektrik Sürücü Sistemleri17 - Aydınlatma ve İç Tesisat18 - Yüksek Gerilim Tekniği19 - Elektrik Santralleri20 - Elektrik Enerjisi Ekonomisi21 - Topraklama

ELEKTRİK ELEKTRONİK /ELEKTRİK VE ELEKTRONİK UNVANLI MÜHENDİSLERE, ELEKTRİK SMM BELGESİDÜZENLENMESİ AŞAMASINDA UYGULANACAK YÖNTEM


Quelle: Institut für Mikrotechnik Mainz GmbH (IMM)

2. Plan ve projeleri etkileyen faktörlerCihaz ve sistemlerde yenilikCihaz ve sistemlerde yenilik

Kullanım durumuna göre taleplerKullanım durumuna göre talepler

Daha fazla talep ve kısa devre gücüKısa devre hesaplarıGüvenli enerji beslemesinin sağlanması ve beslemeninkalitesivsw.

Yeni ve modern cihazların kullanımı veyararlanmaYeni metod ve tekniklerin kullanılmasıvs.

Nomlar ve yönetmeliklerNomlar ve yönetmelikler

En yüksek derecede insan ve malın korunmasıNormların harmonize edilmesi (IEC, EN, HD, ......)Yasal normların kullanılmasıvs.


Yedek radyal şebekeler

3. AG Dağıtım şebekelerinin incelenmesi

n.a: normalde açık; n.k: normalde kapalı; ÖY: önemli yükler; ai : trafonun yükleme faktörü

Basit radyalşebeke

T1

AG Ana panosu

ϕcosToplam

rT

PS ≥

ϕcos)1( 2T

rTPSn ≥⋅−

a) Kısmi yedek şebeke

T1 T2

n.k

n.k ÖY

b) Tam yüklü şebeke

T1 T2 T3

n.k n.k

n.a n.a

ϕcos)1( Toplam

rTi

PSan ≥⋅⋅−


Sanayidağıtımşebekeleri


Sanayi dağıtım şebekeleri(Optimum Ray sistemi)

Sanayi dağıtım şebekeleri(Ray sistemi)


Merkezi dağıtım Merkezi olmayan dağıtım


2. Bölüm

Elektrik İç Tesisat Projesi Hazırlama Esasları

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından:Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği


BİRİNCİ BÖLÜMAmaç, Kapsam, Uygulama, Dayanak ve Tanımlar Amaç:

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği kapsamında yapılması gereken elektrik tesisat projelerinin hazırlanmasına dair usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam:Madde 2- Bu Yönetmelik, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği kapsamındaki

kuvvet, aydınlatma, reaktif güç kompanzasyonu tesisleri, koruma, haberleşme, yangın haber verme, güvenlik ve benzeri sistemlerinin teknik gereksinimlere uygun yapılabilmesi için hazırlanması gereken elektrik tesisatı proje hizmetlerini kapsar.


Tanımlar:

5 - Elektrik tesisleri projeleri: Elektrik tesislerinin yapılış şeklini gösteren ve her türlü ana ve yardımcı donanımın miktarının belirlenebildiği çizim, hesap ve şartnameleri,

6 - Etüt-öneri raporu: Genel olarak, hazırlanacak projenin esaslarına ilişkin açıklamaları, bu esasların kabulü için zorunlu nedenlerle, teknik ve ekonomik hesapları gösteren raporu,

7 - Ön proje: Tesisin hangi gereçlerle ve nasıl yapılacağını gösteren açıklama, şema, plan ve resimlerle, bunların düzenlenmesine dayanak olan hesap ve raporlardan oluşan projeyi,

8 - Kesin proje: Ön projede belirtilen tesis gereçleri ve kabul edilmiş ilkelere uygun nitelikteki ayrıntılı açıklama, şema, plan ve resimlerle bunların düzenlenmesine dayanak olan teknik özellikler, hesap, keşif (metraj listesi) ve şartnamelerden oluşan projeyi,


9 - Uygulama projesi (Yapım çizimleri ve hesapları): Tesisin yapımına başlanmadan önce, onaylanmış kesin projesine göre, imalatçı firmaların seçilen cihazlarının tip ve ölçüleri kullanılarak elektrik işleri yüklenicisi tarafından hazırlanacak projelerdir.

10 - Son durum projesi (Yapıldı projesi): İmalat ve montajı tamamlanarak işletmeye alınma aşamasına gelmiş olan ve elektrik tesislerinin tamamlanmış durumunu gösteren projedir. Bu proje uygulama projesi (yapım çizimleri ve hesapları) esas alınarak hazırlanacaktır. Projelendirilen tesislerle ilgili işletme ve bakım kitapçıkları bu projelerin ekidir. Bu proje elektrik işleri yüklenicisi tarafından hazırlanacaktır.

Not:Onaya sunulan projeler kesin projelerdir. Onaya verilen proje ile uygulanan proje ayni olacaktır.


İKİNCİ BÖLÜMProjelerin Onaylanması ve SorumluluklarProjelerin Onaylanması: Madde 6 - Bu Yönetmeliğin kapsamına giren elektrik iç tesislerine ait rapor ve

projeleri elektrik mühendisleri, ya da elektrik-elektronik mühendisleri inceler ve onaylar.

Bir elektrik iç tesisine ilişkin ve elektrik mühendisliği konusu dışındaki öteki proje bölümlerini uzmanlık konularına göre ilgili mühendisler, elektrik mühendisleri veya elektrik-elektronik mühendisleri ile birlikte inceler ve onaylar.

Sorumluluklar:Madde 8 - Elektrik iç tesislerine ilişkin etüt-öneri raporu, ön proje, kesin proje,

uygulama projesi ile varsa, son durum projeleri elektrik mühendisi veya elektrik-elektronik mühendisleri ya da yetkileri dahilinde elektrikle ilgili fen adamları tarafından hazırlanır ve tüm proje nüshalarındaki açıklama yazıları, metraj listeleri, raporlar, şemalar, resimler, planlar ve hesaplar imzalanır.


ÜÇÜNCÜ BÖLÜMProjelerin Hazırlanmasında Göz Önünde Tutulacak HususlarTesisat Çeşitleri:

Madde 9- Aşağıda belirtilen sistemlere ve tesislere ait çizimler ve hesaplar proje hizmetlerinin içeriğini oluşturur. Bu sistemlerin hepsi veya bir kısmı yapı cinsine, kullanım amacına göre geçerli yasa ve yönetmelikler çerçevesinde, işverenin istekleri de dikkate alınarak projelendirilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMSon HükümlerYürürlük

Madde 15 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

YürütmeMadde 16 — Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı

yürütür.


IEC ve EN Normları, Türkiye’de Yönetmelikler

Standartlar can ve mal güvenliği için en asgari kurallardır. Uygulanmaları zorunludur.


Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği (IEC 60 364)

1896 1958

2006


IEC ve EN Normları:

• IEC 60 364: Binalarda Elektrik Tesisleri

• IEC 60 909: Elektrik Tesislerinde Kısa Devre Hesapları

• IEC 62305: Binaların Yıldırıma Karşı Korunması

• HD 637 S1: YG Elektrik Tesislerinde Topraklama


1. DIN 18012 Binalarda Yapı Bağlantı KutularıTesisleri (Bina, oda ve tesis yerleri, ölçüler)

2. DIN 18013 Binalarda Sayaç Tesisi3. DIN 18014 Temel Topraklama 4. DIN 43871 Tali Dağıtım Panoları5. Teknik Yapı Bağlantı Şartnamesi (Enerji dağıtımı

yapan firmalar)6. DIN 18015 Binalarda Elektrik Tesisleri

1. Kısım: Plan ve tasarım ilkeleri2. Kısım: Asgari donatımın cinsi ve yapısı*3. Kısım: İletken, şalter ve prizlerin düzenlenmesi

DIN Standartları


Türkiye’de Kullanılan Normlar:

1. Elektrik İç Tesisleri YönetmeliğiIEC 60 364 (VDE 0100)

2.Topraklamalar Yönetmeliği IEC 60 364’ün KısımlarıHD 637 S1 (VDE 0141)

3. Proje Hazırlama Yönetmeliği


Dünyada Elektrik İç Tesisleri Norm GruplarıUluslar arasıIEC 60364 „Electrical installations of buildings“ gelecekte:„Low voltage installations“

AvrupaHD 384 „Binalarda Elektrik Tesisleri“

gelecekte: HD 60364 „AG Elektrik Tesislerinin Kurulması “

Yerel (Örnek: Almanya)DIN VDE 0100 (VDE 0100) „AG Elektrik Tesislerinin Kurulması “

Yerel (Örnek: Türkiye)Türk Standartları Enstitüsü

Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği

1 ders-kasikci

Documents