1 het meten van docentcompetenties erik roelofs, citogroep...
TRANSCRIPT
1
Het meten van docentcompetenties
Erik Roelofs, Citogroep ([email protected])
ROC congres 2003
Informatie: www.toetswijzer.nl
2
Programma
1. Opening, kennismaken
2. Competentie-analyse
3. Bewijsbronnen, instrumenten en beoordelingen.
4. Demonstratie instrument EduProf Citogroep/ICLON
5. Uitwisseling over kwaliteit instrument
3
Docentcompetenties meten: waarom?
Beoordelen: selectie, promotie, functiedifferentiatie
Professionalisering: ondersteuning van
leerprocessen docenten
Invoeren onderwijsvernieuwing
Verantwoording afleggen: schooleffectiviteit
4
Verzamelen informatie
Verander-ingen plannen
Uitproberen
Waarderen, overdenken
Verwerven nieuwe inzichten
Perspectief: blijvend leren
5
1950 -1960: persoonlijkheidstrekken (warm - koud; autoritair- toegeeflijk)
1960 -1980: effectief gebleken docentgedragingen (“schrijft doelen op bord”, “circuleert door klas”)
1980 -1990: denkprocessen van docenten (hoe rijk is denkproces docent voor-tijdens-na les)
1990 – heden: leerprocessen van leerlingen
Meten van docentkwaliteitIn
tegr
atie
6
Competentiegericht vs. Cursorisch leren
Zelfstandige constructie van kennis
Overname van kennis
Complete taken Opgedeelde taken
Student centraal Programma centraal
Professionele contexten Schoolse contexten
Samenwerkend leren Individualistisch leren
Ontwikkelend leren Foutloze beheersing
7
Wat is nu een competente docent?
In welke rol ziet u de docent?
Benoem een aantal competenties
8
een specifieke context (school, klas, leerling, omgeving)
Taakomgeving: uit te voeren taken in …
2. Beslisproces
3. Werkgedrag 4. Resultaat
• leerproces• leeropbrengst•
• kennis• vaardigheden • opvattingen• persoonsgebonden
eigenschappen
1. Basis
Aspecten competent handelen
9
Stappen bij instrumentontwikkeling
1. Visie: wat is acceptabel professioneel gedrag en wat niet op verschillende functieniveaus?
2. Ontwerp: bij wie, wanneer, waarom, wat meten?
3. Competenties en beheersingsstandaarden uitwerken
4. Bewijsbronnen en instrumentontwikkeling
5. Afname en dataverzameling
6. Oordeel en feedback aan docent, vervolg POP
10
Hoe (specifiek) formuleer je competenties
Formulering in meetbare termen: Rol: kandidaat kan in beroepsrol aTaak: taak y of verzameling taken y Situatie: in beroepssituatie z of verzameling situaties zHulpmiddelen: met hulpmiddelen hAanpak: zodanig verantwoord volgens basisprincipes p uitvoeren Resultaat: dat resultaat q of verzameling resultaten q wordt bereikt
Label competentie: bondige formulering
11
Voorbeeld elementen in beeld: een leerkracht
12
Analyse voorbeeld
Criterium Beslisbasis Handelen Resultaat bij leerlingen
Bevorderen emotioneel welbevinden
Lln die zich emotioneel welbevinden kunnen aandacht richten op leren. Als leraar…
Opvangen van verstoringen welbevinden (troosten, op gemak stellen)
Welbevinden van lln herstelt; ll heeft ruimte voor nieuwe leeractiviteiten
Bevorderen positief pedagogisch klimaatIndicator: bevorderen emotioneel welbevinden
13
Bronnen van bewijs
Documentatie onderwijsmaterialen
Interview/verslag
Test
Vragenlijst
Basis Beslis-/werkgedrag Resultaat
Bron K A V Be-slis
Werk Leer-proces
Op-brengst
Observatie/video
Logboek
14
Meetsituaties
Reële werksituaties
Gesimuleerde werksituaties
Gesymboliseerde werksituaties
Onmiddellijkheid;SituatiecomplexiteitVolledigheid proces
+
+ -
Dekking aantalcompetenties en situaties
+
+ -
Controle op data-verzameling en beoordelingsproces
+
+ -
Discussievraag
15
Wanneer is een bewijsbron acceptabel?
• Zijn de aangetoonde gegevens veroorzaakt door de docent?; vallen die onder zijn/haar verantwoordelijkheid?
• Weerspiegelen de gegevens de taak van de docent?
• Zijn de gegevens verbonden met gevolgen van het handelen? Leerresultaten? Leerklimaat? Besluitvorming?
• Zijn de gegevens van grootst belang m.b.t. kwaliteit docent?
• Zijn er betere databronnen beschikbaar over hetzelfde onderwerp?
• Bieden gegevens een actueel beeld van de docent?
(Peterson, 2000, pg. 93;)
16
EduProf: web-based vragenlijsten
• Quick scan (k=53)
• Standaard scan (k=182)
• Situatiegevoelige scan: • competentie 7 • competentie 8
• voorbereiden onderwijs: 5 competenties
• uitvoeren onderwijs: 6 competenties
• toetsing en evaluatie: 3 competenties
• functioneren in de organisatie: 2 competenties
• professionalisering: 2 competenties
5 competentiegroepen Instrumenten
18
Selectie van competenties
19
Enkele vragen
20
Terugkoppeling: beheersing
21
Terugkoppeling: toelichting
22
Toepassen op uzelf
Kies (in tweetallen) een domein
Vul een zelfbeoordeling in
Bereken uw scores, zoek oorzaken van verschillen
Bekijk en bespreek de achtergrondteksten enCommentaren
Welke toepassingen ziet u?
23
Beschrijving lescontext en scenario
Videodossiers MBO-docenten
Gevolgen -leerling
Beslissen Handelen
Videobeelden leerkracht
Videobeelden leerling
Les-documentatie
Verantwoording interventies
Inhoudsopgave video-episodes
24
Gegevensverzameling videodossiers
• Video-opnames: begeleidingsepisodes, dubbele camerapositie
• Inhoudsaanduiding: uitleg, feedback, groepsinterventies
• Documentatie materialen: opdrachten, lesplannen, blokboeken, geschreven commentaar aan leerlingen
• Beschrijving taakcontext: lessituatie; curriculaire context; leerlingen;
• Verantwoording aanpak
• Zelfbeoordeling op beoordelingscriteria.
• Persoonlijke gegevens docent
25
Discussie/uitwisseling
Wat zou u waar willen inzetten?
Waar liggen uw voorkeuren?
26
Toepassing in systeem van beoordeling en professionalisering
Quick-zelfscanSterkte-zwakte
analyse
Uitgebreidezelfscan
collegascan, leerlingscan
Aanvullende Methoden
(video)
Scholing of professionalisering
27
Slot
Nadere informatie instrumenten:
www.toetswijzer.nl