Introduction to Usability

Giới thiệu về Tính Thân Thiện Người Dùng

Trần Tuấn Anh

VTC Online go.vn

Use Usable Usability

Inconsistency

Sự thiếu nhất quán

Affordance

Affordance là một đặc tính (quality) của một đốitượng (object) hay một môi trường (env), đặctính này cho phép người dùng thực hiện mộthành động.

Shortcuts

Giao diện quan trọng

• Giao diện ảnh hưởng lớn đến nhận thức (perception) về một sản phẩm– Một phần mềm thân thiện với người dùng sẽ dễ

được đón nhận

– Trang web khó dùng sẽ bị tẩy chay

• Sự cảm nhận nhiều khi hời hợt– Người dùng tự đổ lỗi cho chính mình khi không dùng

được sản phẩm

– Người dùng đầu cuối nhiều khi không phải là ngườiđưa ra quyết đinh mua bán

Mọi thứ đều có cái giá của nó

Hoặc là thiết kế từ ban đầu, hoặc trả giá sau này

Thiết kế Giao diện là Việc Khó

• Bạn không phải là người dùng– Đa số các quy trình sản xuất phần mềm giải quyết vấn đề

giao tiếp giữa các lập trình viên

– Mục đích chính của giao diện là giao tiếp với người dùng

• Người dùng luôn đúng– Nếu một vấn đề xảy ra thường xuyên, thì đó là lỗi của hệ

thống

• Tuy vậy, người dùng không phải lúc nào cũng đúng– Người dùng không có chuyên môn thiết kế

Lập trình Giao diện là Việc Khó

• Lập trình giao diện chiếm tỉ trọng lớn trong phát triển phần mềm

• Giao diện chiếm ~50%:

– Thời gian thiết kế

– Thời gian lập trình

– Thời gian bảo dưỡng

– Số lượng code

vì vậy Giao diện là một phần Quan trọng của Phần mềm

Định nghĩa Usability

• Usability: người dùng sử dụng tính năng của hệthống tốt đến thế nào?

• Các khía cạnh của Usability– Learnability : hệ thống có dễ học không?– Efficiency (Tính hiệu quả): một khi đã học, dùng hệ

thống có hiệu quả không?– Memorability: có dễ nhớ những gì bạn đã học

không?– Errors (Lỗi): hệ thống có ít lỗi không? Các lỗi có thể

khắc phục được không?– Satisfaction (Thỏa mãn): dùng hệ thống có thấy thú vị

không?

Các khía cạnh có độ quan trọng khác nhau

• Phụ thuộc vào đối tượng người dùng

– Người dùng mới cần hệ thống dễ học

– Người dùng không thường xuyên cần hệ thống dễnhớ

– Chuyên gia cần tính hiệu quả

• Người dùng không luôn luôn là mới hoặc chuyên gia

– Kinh nghiệm về chuyên môn

– Kinh nghiệm về ứng dụng

– Kinh nghiệm về tính năng

Usability chỉ là một thuộc tính

• Một hệ thống phần mềm cần phải quan tâm đến nhiều vấn đề:

– Tính năng

– Performance

– Chi phí

– Bảo mật

– Usability

– Độ ổn định

• Một thiết kế cần phải cân đối các thuộc tính này

Usability là một quy trình

Thiết kế

Thực thiĐánh giá

Thiết kế

• Task analysis (phân tích tác vụ)

• Design guidelines

– Tránh những lỗi cơ bản

– Có thể không rõ ràng hoặc mâu thuẫn

Implement

• Prototype

– Rẻ dễ thực hiện

– Low-fidelity: giấy

– Medium-fidelity: HTML, Photoshop, etc

Đánh gia (Evaluate)

• Kiểm nghiệm bản prototype trên thực tế

• Expert evaluation

– Heuristics and walkthroughs

• Predictive evalution

– Kiểm tra giao diện theo một mô hình

• Emprical evalutation

– Theo dõi người dùng sử dụng

Iterative Design

Thiết kế

Thực thiĐánh giá

Không bao giờ đúng ngay lần đầu

Mục tiêu

• Phương pháp phân tích tác vụ người dùng

• Áp dụng kiến thức về khả năng của con người vào tính thân thiện người dùng

• Guidelines cho việc thiết kế giao diện

• Sự quan trọng của iterative design

• Các phương pháp protyping

• Đánh giá/kiểm định giao diện

Tài liệu tham khảo

• Giáo trình MIT 6.831