1

KINDERGARTE

N

By. Piyawut Panyapee

Subject number 3400-0014

2

เอกสารประกอบการเรยนรายวชา การอนบาลเดก รหสวชา 3400-0014 เลมนจดท าขนเพอให

สอดคลองกบหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2556 ของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ เพอใชในการจดการเรยนในรายวชาดงกลาว โดยแบงหนวยการเรยนรออกเปน 6 สวนประกอบดวย ความรเกยวกบการอนบาลและดแลเดก พฒนาการเบองตนของเดก การดแลดานอาหาร สขภาพอนามย อบตเหต การจดกจกรรมนนทนาการ และการปฐมพยาบาล การท าของเลนส าหรบเดก และ การจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดก โดยมงเนนใหนกศกษามความรความเขาใจเกยวกบหนวยการเรยนรโดยใหผเรยนมความพอประมาณ มเหตผล มภมคมกน มวนย มความรบผดชอบ มความประหยดในการใชทรพยากร มความสนใจใฝร และมความคดรเรมสรางสรรค เพอน ามาพฒนาตนเองใหเปนก าลงของประเทศชาตทดตอไป

เอกสารประกอบการเรยนเลมนคงจะเปนประโยชนแกผทศกษา และผทสนใจในการศกษาคนควา เกยวกบการพฒนาความคดสรางสรรค ผเรยบเรยงหวงวาเอกสารเลมนคงเปนปะโยชนไมมากกนอย

ปยะวฒ ปญญาพ 28 มนาคม 2560

ค ำน ำ

3

หนำ ค ำน ำ ก ค ำอธบำยรำยวชำ ค หนวยท 1 ควำมรเกยวกบกำรอนบำลและดแลเดก 1.1 ความหมายของการอนบาลและดแลเดก 2

1.2 พฒนาการเดกตามชวงอาย 2 หนวยท 2 พฒนำกำรเบองตนของเดก 2.1 การดแลเดกตามพฒนาการตางๆ 12

2.2 ความตองการตามวยตางๆ 17 หนวยท 3 กำรดแลดำนอำหำร สขภำพอนำมย อบตเหต 3.1 การดแลเดกดานอาหาร 35

3.2 การดแลเดกดานสขภาพอนามย 38 3.3 การดแลเดกดานอบตเหต 40 3.4 การดแลเดกดานการปฐมพยาบาล 43

หนวยท 4 กำรจดกจกรรมนนทนำกำร และกำรปฐมพยำบำล 4.1 ลกษณะส าคญของนนทนาการ 52

4.2 กจกรรมนนทนาการในโรงเรยน 54 4.3 กจกรรมนนทนาการทจดขนในสถานศกษา 55

หนวยท 5 กำรท ำของเลนส ำหรบเดก

5.1 การท าของเลนส าหรบเดก 58 บทท 6 กำรจดและด ำเนนงำนสถำนรบเลยงเดก 6.1 การจดตงศนยเลยงเดกในการควบคมของรฐบาล 63

6.2 การขออนญาตจดตงโรงเรยนระดบกอนประถมศกษา (อนบาล) 66

6.3 การจดตงสถานรบเลยงเดกและสถานสงเคราะหเดกเอกชน 67 บรรณำนกรม

สำรบญ

4

จดประสงครำยวชำ เพอให

1.เขาใจเกยวกบลกษณะการเจรญเตบโตและพฒนาการเดกวยตาง ๆ การเลยงอบรมเดกการดแล ดานอาหาร สขภาพอนามย อบตเหตและการปฐมพยาบาล การจดกจกรรมนนทนาการ และการท าของเลนส าหรบเดก การจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดก

2.สามารถดแลเดก ท าของเลนส าหรบเดก จดกจกรรมนนทนาการ และจดสถานรบเลยงเดก 3.มเจตคตและกจนสยทดในการปฏบตงานดวยความรบผดชอบ ขยน อดทน สะอาด เสยสละ เออเฟอ

และมเมตตาตอเดก สมรรถนะรำยวชำ เพอให

1.แสดงความรเกยวกบลกษณะการเจรญเตบโตและพฒนาการเดกวยตาง ๆ วธเลยงอบรมเดก การดแลดานอาหาร สขภาพอนามย อบตเหตและวธปฐมพยาบาล จดกจกรรมนนทนาการ การท าของเลนส าหรบเดก จดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดก

2.ดแลเดก ท าของเลนส าหรบเดก จดกจกรรมนนทนการ และจดสถานรบเลยงเดกตามหลกการ 3.ปฏบตงานดวยความรบผดชอบ อดทน สะอาด เสยสละ เออเฟอ และมเมตตาตอเดก

ค ำอธบำยรำยวชำ

ศกษาและปฏบตเกยวกบลกษณะการเจรญเตบโตและพฒนาการเดกวยตาง ๆ การเลยงอบรมเดก การดแลดานอาหาร สขภาพอนามย อบตเหตและการปฐมพยาบาล การจดกจกรรมนนทนาการและการท าของเลนส าหรบเดก การจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดก ดแลเดก

ค ำอธบำย รำยวชำกำรอนบำลเดก

รหสวชำ 3400-0014

5

วชำ การอนบาลเดก หนวยท 1 ความหมายและความส าคญของการอนบาลและดแลเดก

ตอนท 1.1 ความหมายของการอนบาลและดแลเดก 1.2 พฒนาการของเดกตามชวงอายตงแตแรกเกดจนถง 12 ป

แนวคด 1. การอนบาล คอ การดแลผทยงไมสามารถชวยเหลอตวเองใหปลอดภยจากภยนตรายทจะเกดขนแกตวเองไดเนองจากยงไมสามารถแยะแยะไดวาสงใดเปนประโยชนสงใดเปนโทษ(ยงไรเดยงสา) เชนเดกและผใหญท เสยสตเมอสามภรรยาแยกทางกนและทงสองมลกเลกภรรยาตองเปนผอนบาลดแลการเจรญเตบโตดวยการใหอาหารใหเครองดมอาบน าซกเสอผารกษาเมอยามเจบปวยเปนตนสวนคาใชจายในการอนบาลนนใหเปนหนาทของผดแลเดก 2. พฒนาการเดกตามชวงอายวยแรกเกด หมายถง ทารกทคลอดใหมจนถง 1 เดอน หรอ 4 สปดาห ซงเปนวยทมความส าคญมากของมนษยและเปนวยทเรมเรยนรทจะเขาใจหรอไมไวใจในสภาพแวดลอม การเจรญเตบโตในวยทารกนมอตราการเจรญเตบโตอยางรวดเรว การเจรญเตบโตและการพฒนาตางๆ

วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 1 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายความหมายของการอนบาลและดแลเดกได 2. บอกพฒนาการของเดกตามชวงอายตงแตแรกเกดจนถง 12 ปได

กจกรรมกำรเรยน 1. ท าแบบประเมนตนเองกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอนหนวยท 1 3. ท ากจกรรมตางๆ ตามทเสนอแนะไวในเอกสาร 4. ท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน

สอกำรสอน 1. เอกสารการสอน 2. VDR การอนบาลและดแลเดก

แบบประเมน 1.แบบประเมนตนเองกอนและหลงเรยน 2.ประเมนผลจากการสอบประจ าภาค

หนวยท 1 ควำมรเกยวกบกำรอนบำลและดแลเดก

6

การอนบาล คอ การดแลผทยงไมสามารถชวยเหลอตวเองใหปลอดภยจากภยนตรายทจะเกดขนแกตวเองไดเนองจากยงไมสามารถแยะแยะไดวาสงใดเปนประโยชนสงใดเปนโทษ(ยงไรเดยงสา) เชนเดกและผใหญทเสยสตเมอสามภรรยาแยกทางกนและทงสองมลกเลกภรรยาตองเปนผอนบาลดแลการเจรญเตบโตดวยการใหอาหารใหเครองดมอาบน าซกเสอผารกษาเมอยามเจบปวยเปนตนสวนคาใชจายในการอนบาลนนใหเปนหนาทของผดแลเดก (ผมหนาทจายปจจยยงชพใหแกเดกอนไดแกพอของเดก) หากผเปนภรรยาไมยอมอนบาลลกใหผเปนแมของภรรยาเปนผอนบาลแทนผเปนภรรยาตองใหการดแลจนทารกนอยมอายครบเจดขวบ(เพราะเดกจะรเดยงสาเมอถงวย 7 ขวบ)

วยแรกเกด หมายถง ทารกทคลอดใหมจนถง 1 เดอน หรอ 4 สปดาห ซงเปนวยทมความส าคญมากของมนษยและเปนวยทเรมเรยนรทจะเขาใจหรอไมไวใจในสภาพแวดลอม การเจรญเตบโตในวยทารกนมอตรากา รเจรญเตบโตอยางรวดเรว การเจรญเตบโตและการพฒนาตางๆ ซงจะกลาวเรยงล าดบดงน

ตำรำงกำรพฒนำกำรเดกตำมชวงอำย

ชวงกำรเจรญเตบโต

กำรเจรญเตบโต

กำรเคลอนไหวทำงดำนรำงกำย/อนๆ

กำรออกเสยงและดำนรำงกำย/กำรนอนหลบ/

ภมตำนทำนโรค

กำรออกเสยงและดำนสงคม/พฒนำกำร

ทำงดำนจตใจ 2.1 วยแรกเกด (The Newborn)

กำรเจรญเตบโตทำงรำงกำย น าหนก (Weight) เดกคลอดครบก าหนดจะมน าหนกแรกเกดของเดกไทยเฉลย 2500-3000 กรม ในระยะ 2-3 วนแรกของชวตน าหนกจะลดลงไดประมาณ 5-10 % ของน าหนกตวแรกเกด ทงนเนองจากทารกไดอาหารนอย มการเสยน าออกจากรางกายมากทงทางอจจาระ ปสสาวะ เหงอ และการหายใจ และจะเรมขนเมออายได 3 วนไปแลว และจะขนเท าน าหน กแรกเก ด เม ออายประมาณ 7-10 วน ตอไปน าหนกจะเพมขนเรอย ๆ

กำรนอนหลบ เดกแรกเกดสวนใหญจะนอนวนละประมาณ 15-20 ชม. จะตนเปนระยะเวลาสนๆ เมอไดรบการกระตนจากภายใน เชน หว เจบปวด หรอกระตนจากภายนอก เชน เปยกแฉะ เปนตน เมอเดกโตขนกจะตนนานขน ภมตำนทำนโรค แอนตบอด ของโรคตาง ๆ จะผานทารก ไปยงเดกระหวางทเดกอยในครรภมารดา เชน ฝดาษ, คางทม, คอตบ และหด

พฒนำกำรทำงดำนจตใจ เ ด ก แต ล ะคนม ล กษณ ะพนฐานทางนสยท ต ดต วมาตงแตเกดเปนแบบประจ าตวของแตละคนไมเหมอนกน แมในพนองทองเดยวกนกยงมนสยตางกนไป การเจรญเตบโตทางจตใจเปนผลเนองมาจากการเลยงดอบรมเดกไดรบจากบดามารดาหร อสภาพแวดลอม มารดาจงเปนผทมความส าคญท ส ด ส า ห ร บ เ ด ก ท ก ว ย โดยเฉพาะอยางยงเดกตงแตแรกเกนจนถง 6 ขวบ จงเปนวยทอปนสยใจคอเรมกอตวฝงแนน

ตอนท 1.1 ควำมหมำยของกำรอนบำลและดแลเดก

ตอนท 1.2 พฒนำกำรเดกตำมชวงอำย

7

ชวงกำรเจรญเตบโต

กำรเจรญเตบโต

กำรเคลอนไหวทำงดำนรำงกำย/อนๆ

กำรออกเสยงและดำนรำงกำย/กำรนอนหลบ/

ภมตำนทำนโรค

กำรออกเสยงและดำนสงคม/พฒนำกำร

ทำงดำนจตใจ ใน 3 เดอนแรกจะขนประมาณวน

ละ 1 ออนซ หรอ 30 กรม ถามารดาเคยเปนโรคดงกลาวมากอน ภมตานทานทไดรบจากมารดานจะอยประมาณ 2-3 สปดาหจนถงหลายเดอน เดกแรกเกดอาจเกดโรคสกใส และ ไ อ ก ร น ไ ด เ น อ ง จ า ก ม ภ มตานทานโรคเพยงเลกนอย ในเดกแรกเกดจะเกดการตดเชอลกลามและมโรคแทรกซอนไดงาย

อยในใจของเดก เดกตองการความรกเทา ๆ กบอาหาร เดกเจบปวยเพราะถกทอดทงกมมากบางคนปวยเพราะตองการความรก ความเอาใจใสจากแม หรอเพราะแมใหไม เพยงพอ การพฒนาทางดานอารมณ จะท าใหเราเหนการสนองตอบทไมเหมอนกน เมอเดกกาวจากวยห น ง ม า ส ว ย ห น ง ก า รเจรญเตบโตและพฒนาการทางจตใจและอารมณทปกตจะน าไปสความเปนผมบคลกด คอเปนผทมอารมณมนคง เปนผใหญเพยงพอ รตวเมอท าอะไรผดพลาด อย ในสงคมไดดวยความสข และเปนตวของตวเอง

2.2 อำย 1 เดอน

กำรเคลอนไหว (Motor Control) - คอยงไมแขง ตองชวยพยงขณะอม เมอจบทารกนอนคว าทารกจะพยายามยกศรษะขนไดเลกนอย - มองวตถทเคลอนไหวไดแตอยในสายตาเทานน การมองรอบ ๆ ตวยงไมมความหมายเพราะการพฒนายงไมดพอ

กำรออกเสยงและดำนรำงกำย - ออกเสยไดบางแตอยในล า ค อ ก า ร ย ม ย ง ไ ม มความหมาย จะรองใหเมอรสกหว หรอผาออมเปยกชน ทารกจะนอนเสยเปนสวนใหญ

กำรออกเสยงและดำนสงคม - ถาจบนอนคว าจะใชเทาถบทนอน - เมอจบทารกยนจะแสดง คานซรเฟลกซ - จะแสดงโทนคเนครเฟลกซ

2.3 อำย 2 เดอน กำรเจรญเตบโตทำงรำงกำย -น าหนก 4.8 – 5.1 กโลกรม -ความสง 58 เซนตเมตร -กระหมอมหลงปด

กำรเคลอนไหว (Motor Control) -จบนอนคว าจะยกศรษะขน -โทนคเนค และ มอโรรเฟลกซ จะหายไป -สามารถพลกตะแคงตวได -ถอของเลนไดไมนานนก -มองตามแสงหรอวตถ

กำรออกเสยงและดำนสงคม -ยมอยางมความหมาย และจะยมตอบเมอมารดายมใหกอน -สามารถเรยนรการเรยกรองความสนใจจากมารดา เชน เมอร อ ง ไ ห จ ะ ม ผ ม า ห า แ ล ะสนองตอบความตองการของเขา เสยงของรองไหจะแตกตางไปตามเหตผล และจะรองไหเมอหวงวงนอน เจบปวด -เมอมผคยดวยจะสนใจ

8

ชวงกำรเจรญเตบโต

กำรเจรญเตบโต

กำรเคลอนไหวทำงดำนรำงกำย/อนๆ

กำรออกเสยงและดำนรำงกำย/กำรนอนหลบ/

ภมตำนทำนโรค

กำรออกเสยงและดำนสงคม/พฒนำกำร

ทำงดำนจตใจ 2.4 อำย 3 เดอน กำรเคลอนไหวทำงดำนรำงกำย

-จะมการเคลอนไหวมากขน มการเออมมอไปหาวตถใกล ๆ แตนวมอยงไมท างาน นบเปนการเคลอนไหว เรมแรกทแสดงถงความอยากรอยากเหน ซ งจะขนอยกบอทธพลของสงแวดลอมมาก ถาอยในสงแวดลอมทไมไดชวยทางดานการเคลอนไหวของทารกแรกเกดแลวจะปรากฏวาลกษณะเออมไปสสงของจะไมปรากฏเปนเวลาถง 5 เดอน ในระยะเวลา 3 เดอนน เปนการปรบตวของเลนซนยนตาจะมความสมบรณทสด -สามารถชนคอได มคนหยอกลอดวยจะยมรบ -เลนมอและนวได

- -

2.5. อำย 4 เดอน กำรเคลอนไหว -จะมการกลงตวจากดานหลงมาดานหนา พลกตะแคงตวไดคลอง -สามารถชนคอได คอแขง เมอจบนง -จบของใสปากได

กำรออกเสยง -หวเราะเสยงดง ยมตอบเมอมผยมให -ชอบคยออแอ และมความสขเมอมผมาคยดวย -ตองการความสนใจจากสมาชกในครอบครว

ดำนสงคม -มอารมณเปลยนแปลงไดอยางรวดเรว เชน คยและรองไห

2.6. อำย 5 เดอน กำรเคลอนไหว -จบทารกใหนงตกได -ถอขวดนมดดเองได -พลกคว าได -เลนของเลนมากขน

กำรออกเสยง -ชอบออกเสยงออ ๆ แอ ๆ -จะรองไหแสดงความไมพอใจ

ดำนสงคม -เมอไมไดของตามตองการจะรอง และดน -จะแยกออกวาผใดคนเคยหนาและไมคนหนา

9

ชวงกำรเจรญเตบโต

กำรเจรญเตบโต

กำรเคลอนไหวทำงดำนรำงกำย/อนๆ

กำรออกเสยงและดำนรำงกำย/กำรนอนหลบ/

ภมตำนทำนโรค

กำรออกเสยงและดำนสงคม/พฒนำกำร

ทำงดำนจตใจ 2.7. อำย 6 เดอน กำรเคลอนไหว

-ทารกจะหมนไดรอบตว เรมคบและนอนคว าได -เออมมอสมผสสงของทอยใกลตวได -ชอบถอและเขยาของเลนทมเสยงดง

กำรออกเสยง -จะมการแสดงออกของอารมณรนเรง เชน หวเราะหรอท าเสยงออ แอ จะรองไหแสดงความไมพอใจ

ดำนสงคม -เรมรจกคนแปลกหนา แตจะเกดความกลวคนแปลกหนา -อยากใหบคคลทตนรจกมาอยใกล ๆ

2.8 อำย 7 เดอน กำรเคลอนไหว -สามารถนงเองไดตามล าพงแตนงไดประเดยวเดยว -ชอบเลนเทาและจบเทาใสปาก -เออมมอไปจบของเลนและมอดวยมอเดยว -เปลยนมอกนถอของได -พลกคว าพลกหงายตวไดเอง

กำรออกเสยง -ชอบท าเสยง ออ ๆ แอ ๆ

ดำนสงคม -เ ว ล า ร อ ง ไ ห อ อ ก เ ส ย ง “แม– แม– แม”

2.9 อำย 8 เดอน กำรเคลอนไหว -นงไดเองและนาน -คบไดโดยดนตวไปขางหนาดวยแขนทง 2 ขาง -ใชนวไดอยางเตมท โดยใชนวมอหยบวตถ -หดปอนอาหารตนเองไดโดยใชชอน

กำรออกเสยง -อารมณ เปล ยนแปลงไดอยางรวดเรว

ดำนสงคม -แสดงความรกดวยการโอบกอด

2.10 อำย 9 เดอน กำรเคลอนไหว -สามารถน ง ได และม การประสานงานของกลามเนอไดด -ใชมอถอขวดนมใสปากได สามารถดงหวนมเขาและออกจากปากไดตามความตองการ -แสดงความถนดของมอขางใดขางหนง -สามารถใชมอยดเกาอและโตะได

กำรออกเสยง -แสดงการออกเสยงแบบดวยการพด จะ – จา และออกเสยงอน

ดำนสงคม -สนองตอบต อผ ท แ สด งความไมพอใจโกรธเมอถกดจะรองไห

10

ชวงกำรเจรญเตบโต

กำรเจรญเตบโต

กำรเคลอนไหวทำงดำนรำงกำย/อนๆ

กำรออกเสยงและดำนรำงกำย/กำรนอนหลบ/

ภมตำนทำนโรค

กำรออกเสยงและดำนสงคม/พฒนำกำร

ทำงดำนจตใจ 2.11 อำย 10 เดอน กำรเคลอนไหว

-น ง เปนเวลานาน ไมชอบนอน ยกเวนเมองวงนอน -ห ด เ ด น เ ม อ ม ค น ช ว ยจ ง สามารถยนเกาะไดถามสงยด -ส า ม า ร ถ ค ล า น ไ ด อ ย า งรวดเรว และเกาะเดนตามลกกรงเตยงไดสามารถเกบและจบวตถมาถอได และใชนวมอแหยหรอเคาะเลนได -ส า ม า ร ถ ห ย บ ข น ม ห ร ออาหารอน ๆ เขาปากได

กำรออกเสยง -พดได 1 ค าหรอ 2 ค า ตามคนเลยง

ดำนสงคม -สนใจเมอมผเรยกชอตนเอง -เลนเกมสงาย ๆ ได โบกมอไปมาได

2.12 อำย 11 เดอน กำรเคลอนไหว -ยนไดโดยจบมอมารดา หรอหดยนดวยตนเอง -สามารถนงเลนตามล าพงไดเปนเวลานานๆ

2.13 อำย 12 เดอน กำรเคลอนไหว -ยนไดตามล าพง -เดนไดเมอมคนจงเดน เกาะเกาอเดนได -จ บ ด น ส อ ส แ ล ะ ข ด บ นกระดาษได

กำรออกเสยง -ส า ม า ร ถ พ ด ไ ด 2 ค าตดตอกน เ ชน “พอ พอ” “แม แม” -จ าชอตนเองได -ชอบพดคยคนเดยวหรอกบคนทอยใกลตวเขา

ดำนสงคม -เขาใจค าหามตาง ๆ เชน อยา, ไม -สนใจตอตนเองเทานน -แสดงความอจฉา พอใจโกรธ

“นมแม” เปนอาหารทดส าหรบลก เนองจากมปรมาณสารอาหารตางๆ ทรางกายดดซมและน าไปใชประโยชนไดงายในปรมาณทพอเหมาะแกการเจรญเตบโต อกทงนมแมยงใหภมตานทานตางๆ ทชวยปองกนมใหลกเจบปวยงาย จงเปนขอสนบสนนวาแมควรเลยงลกดวยนมแมตงแตแรกคลอด และสามารถใหนมแมไดจนลกอายหนงขวบครงถงสองป อยางไรกตามเมอลกมอายมากขน ความตองการสารอาหารตางๆจะเพมขน ดงนนลกควรไดอาหารอนๆ เสรมเพมเตมจากนมแม ทงนเพอชวยใหรางกายและสมองของลกมพฒนาการอยางเตมทในระยะแรกเกดถง 4 เดอนแรก ลกควรไดรบนมแมเพยงอยางเดยว เมอลกอายครบ 4 เดอน จงเรมใหอาหารอนในลกษณะกงแขงกงเหลว เชน กลวยสกครดหรอขาวบด ไมควรใหกอนอายครบ 4 เดอน เพราะระบบการกลนและการยอยของลกยงไมพรอมจะท าใหลกกนนมไดนอยลงและมปญหาทองอดจากการใหอาหารมากเกนไป

11

1. กำรใหนม 1.เรมใหทละนอย ทละชนด และสงเกตการแพอาหารของลกดวย 2.เตรยมอาหารใหเหมาะสมกบอายของลก เชน บดอาหารใหละเอยดในชวงแรก เมอเรมมฟนแลวจงให

อาหารทหยาบขน 3.ไมควรปรงอาหารรสจด เชน เคมจด หวานจด ใหลก 4.อยาบงคบใหลกกน ควรจะคอยๆใหลกลองและยอมรบอาหาร 5.ไมควรใหน าหวานแกลก เพราะจะท าใหลกตดรสหวานและเบออาหารได

6.กอนใหอาหาร 1-2 ชวโมง ไมควรใหลกกนขนมหรอของกนเลน เพราะจะท าใหลกอมจนกนอาหารมอหลกไมได 7.จะตองระวงเรองความสะอาดใหมาก ทงภาชนะ การเตรยมและการปรง เมอปรงเสรจแลวกควรปดฝา

ใหมดชด เพอปองกนไมใหลกทองเสยได 8.อาหารทเตรยมใหลกควรเปนอาหารสด ปรงใหมๆ เพอใหคงคณคาไวมากทสด 9.ควรสลบเปลยนใหลกไดกนอาหารหลายๆชนด เพอไมใหเกดความจ าเจ และใหลกชนกบอาหารชนด

ตางๆ และควรใชอาหารทหาไดในทองถน หรอแบงจากอาหารผใหญเพอเปนการประหยด 10.การใหอาหารทกชนดแกลกมความส าคญมาก เพราะถาใหในปรมาณทถกตอง และเพยงพอกบความ

ตองการของลกแลว จะท าใหลกแขงแรง และมนสยในการกนทถกตองอกดวย 2.ลกตองกนอยำงไร

เมออำยครบ 4 เดอนขนไป ขาวบด 1 ชอนเลก กบไขแดงตมสก ¼ ฟอง สลบกบเนอปลาสกบด หรอกลวยน าวาสกครด (ไมเอาไส) ½ ผล แลวกนนมแมตามจนอม

เมออำย 5 เดอนขนไป ขาวบด 3-4 ชอนเลก กบถวตางๆ ตมสกบด ใสผกใบเขยวกบน าแกงจด สลบกบไขแดง เนอปลา หรอกลวยน าวาสกบด แลวใหกนนมแมตามจนอม

เมออำย 6-7 เดอน ขาวบดกบเนอสตวตางๆ บดสลบกบตบบด ใสผกใบเขยวกบน าแกงจด แลวใหนมแมจนอม ใหอาหารแทนนมแมได 2 มอ และผลไมวนละครง

เมออำย 10-12 เดอน กนอาหารตางๆ สลบกนไปเชนเดยวกบเดอนท 8-9 แตเพมปรมาณมากขนและหยาบขน จนกระทงไมตองบด แลวใหกนนมแมตามจนอม ใหอาหารแทนนมแมได 3 มอและผลไมวนละครง อาหารทเตรยมใหลกนน สามารถเพมพลงงานใหมากขนได โดยการเตมน ามนพช 1-2 ชอนเลก ในอาหารแลวผสมใหเขากน

12

3.สำรอำหำรอะไรบำงทลกตองกำร สารอาหารหลกทลกตองการคอ พลงงานและโปรตน โดยเฉพาะโปรตนจะช วยใหเจรญเตบโตและ

เสรมสรางเนอเยอ

อาหารโปรตนไดจากเนอสตวตางๆ ไข นม ปลา และถวเมลดแหง

ธาตเหลก คอ ธาตเหลกเปนธาตส าคญทชวยในการสรางเมดเลอดแดง การเพมธาตเหลกท าไดโดยการเสรมไขแดงสกหรอตบบดสกเมอลกอาย 4 เดอน เนอปลา เมออาย 5 เดอน และเนอสตวบดเมออาย 7 เดอน

วตามนเอ มความส าคญมากในการสรางเซลลเนอเยอและระบบภมคมกนของรางกาย ชวยปรบสภาพการมองเหนในทมด แหลงของวตามนเอมมากมาย ไดแก ตบสตวตางๆ ผกใบเขยวและผกทมสเหลอง เชน ผกบง ต าลง ฟกทอง แครอท หรอผลไมทมสเหลอง เชน มะละกอสก มะมวงสก เปนตน

แคลเซยม เปนสวนประกอบของเซลลกระดก ซงเปนโครงสรางของรางกาย โดยทวไปทารกทไดรบนมแมหรอนมผสมเพยงพอตามวยกจะไดรบแคลเซยมและฟอสฟอรสในปรมาณท เหมาะสมดวยอยแลว แตแมอาจเพมอาหารเสรมทเปนแหลงของแคลเซยมสง เชน ปลาปน เตาหขาว ลงในอาหารของลกได ไอโอดน เปนธาตทส าคญชวยใหตอมธณลอยดท างานอยางเปนปกต การขาดไอโอดนจะท าใหลกเรยนรไดชา มสตปญญาดอยกวาปกต การใชเกลอไอโอดนในอาหารจะชวยใหลกไดรบไอโอดนได ถงแมอาหารทะเลจะมไอโอดนเพยงพอ แตยงไมแนะน าใหน ามาเตรยมเปนอาหารใหลก เนองจากอาจเกดการแพได นอกจากน วตามน บ 1 บ 2 บ 6 บ 12 โฟเลต ธาตโซเดยม โปแทสเซยม สงกะส และฟอสฟอรส กมผลตอการเตบโตของลกดวย ซงถาคณแมจดเตรยมอาหารทมทงประเภทแปง เนอสตว ไขมน ผก และผลไม ในแตละวนใหลก กสามารถแนใจวาลกจะไดสารอาหารครบถวนแนนอน 4.เมอจ ำเปนตองใชนมผสมเลยงทำรกแทนนมแม

กรณทแมไมสามารถเลยงลกดวยนมแม อาจจะดวยสาเหตใดกตาม เชน แมเจบปวยมปญหาหวนมแตก น านมไมพอ ฯลฯ กอาจมความจ าเปนตองใชนมผสมเลยงลก แมควรไดปรกษากมารแพทยหรอพยาบาลเพอใหสามารถเลอกชนดของนมผสมไดอยางถกตองเหมาะสมกบวยของลก โดยทวไปจะแบงนมผสมเปน 3 ประเภท 1.นมผงดดแปลงส าหรบทารก – เปนนมทดดแปลงใหมสารอาหารใกลเคยงนมแมมากทสด เหมาะส าหรบทารกแรกเกดถง 6 เดอน 2.นมผงดดแปลงสตรตอเนอง – เปนนมดดแปลงทมปรมาณโปรตนสงขนและมการเตมวตามนและแรธาตลงไป เหมาะส าหรบเดกอายตงแต 6 เดอน ถง 3 ป 3.นมครบสวน – ผลตภณฑนจะมไดทงทเปนนมผงและนมสดทวไป เชน นมพาสเจอรไรส นมกลองยเอชท ฯลฯ เหมาะส าหรบเดกอาย 1 ปขนไป เนองจากนมผงมหลายประเภท และขนาดชอนตวงแตกตางกน แตโดยทวไปชอนตวงนมจะม 2 ขนาดคอ 1.ชอนตวงขนาดเลก (ขนาดประมาณ 4.5 กรม) ใหผสม 1 ตอ 1 คอ นมผง 1 ชอน ตอน า 30 มลลลตร หรอ 1 ออนซ 2.ชอนขนาดใหญ (ขนาด 7-8 กรม) ใหผสม 1 ตอ 2 คอ นมผง 1 ชอนตอน า 60 มลลลตร หรอ 2 ออนซ การผสมนมใน 2 ลกษณะขางตนนจะไดสวนผสมของนม โดย 1 ออนซจะใหพลงงาน 20 กโลแคลอร สงส าคญในการเตรยมนมผสม คอ เนนความสะอาด ทงนเพอปองกนอาการทองเดนทจะเกดขนได

13

การเตรยมทถกตองควรเรมตงแตการลางท าความสะอาดขวดนมและจกนม ไมใหมคราบนมตดขวด จากนนตมขวดนมในน าเดอด นาน 5-10 นาท สวนจกยางใหตมในน าเดอดไมเกน 5 นาท (เพราะถาตมนานจะท าใหจกยางเสอม) เมอจะผสมนมใหใสน าสกอนๆ ลงในขวดจนไดปรมาณตามตองการ แลวตวงนมผงใสลงในขวด ปดจกขวดเขยาจนนมผงละลายหมด การเตรยมนมผสมควรเตรยมมอตอมอแลวใชทนท หากยงไมไดใชทนทควรเกบนมทผสมแลวไวในตเยน 5 .ใน 1 วน ลกนอยควรไดรบอำหำร และปรมำณจ ำนวนตอ 1 วน เนองจากเดกแตละคนมความแตกตางกน ดงนนจงไมควรก าหนดตายตววาลกจะตองไดรบอาหารแตละชนดเปนปรมาณเทาไหร ลกอาจจะทานอาหารไดมากกวาหรอนอยกวาทแนะน าได แตตองไมตางจากทแนะน ามากจนเกนไป อยางไรกตามในระยะสองขวบปแรกเดกควรไดรบนมแมควบคไปกบการาไดรบอาหารเสรมตามวย เมอลกนอยมอาย 4-5 เดอน ควรไดรบอาหารทารกตามวยเพมจากนมแม เปนพลงงานจากอาหาร 76-188 กโลแคลอร โปรตน 1.2-4.1 กรมตอวน ดงนน อาหารทลกวยนควรไดรบใน 1 วน ไดแก ขาวบดกบปลานง ประกอบดวย ขาวบด 3 ชอนกนขาว เนอปลา 1 ชอนโตะ และน ามนพชครงชอนชา หรอ ขาวบดกบไขแดง ประกอบดวย ขาวบด 3 ชอนกนขาว ไขแดงตมสกครงฟอง และน ามนพชครงชอนชา หรอ ฟกทองบดกบไขแดง ประกอบดวย ฟกทองบด 6 ชอน กนขาว ไขแดงตมสกครงฟอง และน ามนพชครงชอนชา หรอ กลวยน าวาครงผล และไขแดงครงฟอง

เมอลกอำย 6-8 เดอน ควรไดรบอาหารทารกตามวยเพมจากนมแม เปนพลงงานจากอาหาร 269-371 กโลแคลอร โปรตน 2.7-5.4 กรมตอวน ดงนนอาหารทควรไดรบใน 1 วน ไดแก อาหาร 2 มอ

มอ รำยกำรอำหำร เชำ ขำวตมปลำชอนต ำลง บำย มะละกอสก 2-3 ชอนกนขำว เยน ขำวตม + ไขตนแครอท

หรอ

มอ รำยกำรอำหำร เชำ ขำวตมตบไกใสต ำลง บำย มะละกอสก หรอมะมวงสก 2-3 ชอนกนขำว เยน ขำวตมตบไกใสต ำลง

14

เมอลกอำย 9-12 เดอน ควรไดรบอาหารทารกตามวยเพมจากนมแม เปนพลงงานจากอาหาร 451-6545 กโลแคลอร โปรตน 3.5-6.2 กรมตอวน ดงนนอาหารทควรไดรบใน 1 วน ไดแก อาหาร 3 มอ

มอ รำยกำรอำหำร เชา ขาวตน + ตมจดปลาใสต าลงและฟกทอง

กลางวน ขาวตน + ตมจดปลาชอนใสต าลงและฟกทอง บาย กลวยน าวาสกครงผล เยน ขาวตน + ไขควต าลง

หรอ

มอ รำยกำรอำหำร เชา ขาวตน + แกงจดผกกาดขาวเตาหหมสบ

กลางวน ขาวผดสามส บาย มะละกอสก 2-3 ชอนกนขาว เยน ขาวตน + แกงจดผกกาดขาวเตาหหมสบ

ชอเรอง ความหมายของการอนบาลและดแลเดก พฒนาการเดกตามชวงอายวยแรกเกด ถง 12 เดอน

ค ำสง จงเลอกอธบายหวขอดงตอไปนใหประโยคขอความสมบรณทสด ลงในกระดาษค าตอบ

1.การอนบาล คอ 2.วยแรกเกด หมายถง 3.พฒนาการของเดกเรมขนเมอใด 4.เมอเดกทารกคลอดใหมจะมความสงกเซนตเมตร 5.จากค าถามขอท 4 เมอมอายครบ 3 เดอน ทารกจะมความสงเทาใด 6.เดกทารกวย 4 เดอน ทกษะดานการเลอนไหวอยางไร 7.ขาวบดกบเนอสตว ควรใหเดกทารกวยใดรบประทาน 8.เดกวยใดทสามารถพดได 2 ค า เชน “พอ พอ “ “แม แม “ 9.เดกวยใดทชพจรเตน 100-140 ครงตอนาท 10.เมออายครบกเดอนควรใหอาหารเสรมได

แบบทดสอบหลงเรยน

15

วชำ การอนบาลเดก หนวยท 2 พฒนาการเบองตนของเดก

ตอนท 1.1 การดแลเดกตามพฒนาการและความตองการตามวยตางๆ 1.2 ประเภทของพฒนาการของมนษย 1.3 ขนแหงการพฒนาการของมนษย 1.4 จดเรมตนของชวต 1.5 พฒนาการของเดกกอนคลอด 1.6 การเกดเปนชายหรอหญง 1.7 ลกษณะของพฒนาการ 1.8 วฒภาวะและการเรยนร

แนวคด 1. พฒนาการ (Development) หมายถง การเปลยนแปลงในดานตาง ๆ ทงในดานโครงราง (Structure) และแบบแผน (Pattern) ของรางกายทกสวนอยางมขนตอนและเปนระเบยบแบบแผน นบแตเรมปฏสนธจนกระทงเสยชวต ซงเปนการเปลยนแปลงในเชง คณภาพ (Quality) เพอใหบคคลนนพรอมจะแสดงความสามารถในการกระท ากจกรรมใหม ๆ ทเหมาะสมกบวย 2. การทพฒนาการของคนจะสมบรณไดนน จ าเปนตองอาศยปจจยทส าคญทมอทธพลตอพฒนาการของบคคล 3 ประการ

วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 2 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายความหมายของการอนบาลและดแลเดกได 2. อธบายพฒนาการของเดกตามชวงอาย 3. เปรยบเทยบพฒนาการเดกตงแตแรกเกดจนถง 12 ปได

กจกรรมกำรเรยน 1. ท าแบบประเมนตนเองกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอนหนวยท 2 3. ท ากจกรรมตางๆ ตามทเสนอแนะไวในเอกสาร 4. ท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน

สอกำรสอน 1. เอกสารการสอน

แบบประเมน 1.แบบประเมนตนเองกอนและหลงเรยน 2.ประเมนผลจากการสอบประจ าภาค

หนวยท 2 พฒนำกำรเบองตนของเดก

16

จตวทยาเปนวทยาศาสตรทศกษาพฤตกรรมของมนษยและสตวท าใหเรารถงพฤตกรรมทงหลายนนมสาเหตและรจกคนหาสาเหตของพฤตกรรมไดดขน

พฒนาการหมายถงการเปลยนแปลงไปในทางทดในทางทพงปรารถนาท าใหเกดการเปลยนแปลงทางดานรางกายอารมณทางสงคมและทางสตปญญาซงจะเกดตดตอกนไปเรอยๆ จากระยะหนงไปสอกระยะหนง

2.1.1 ประเภทของพฒนำกำรของมนษย 1.พฒนาการดานรางกายหมายถงความเจรญเตบโตและความเจรญงอกงามทเกยวกบโครงสราง

ทางรางกาย 2.พฒนาดานอารมณหมายถงความเจรญงอกงามของอารมณหรอความรสกตางๆความสามารถ

ในการควบคมอารมณหรอความสามารถในการควบคมพฤตกรรมการเกดอารมณ 3.พฒนาการดานสงคมหมายถงความเจรญงอกงามทเกยวกบความสามารถในการปรบตวใหเขา

กบบคคลอน 4.พฒนาการดานสตปญญาหมายถงความเจรญงอกงามทเกยวกบความสามารถเขาใจในสงทเปน

รปธรรมนามธรรมและความเจรญงอกงามทเกยวกบการคด ดงนนจตวทยาการเลยงอบรมเดกจงตองศกษาเกยวกบความเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกซงเปนเรองทส าคญมากผทเปนพอแมครหรอผทมสวนเกยวของกบเดกทวๆไปจ าเปนอยางยงทจะตองรจกธรรมชาตของเดกเปนพนฐานเพราะบคคลตางๆเหลานมหนาททจะตองอบรมสงสอนและเลยงดเดกถาหากวาไมทราบถงเรองความเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกเสยแลวกยากทจะใหการศกษาอบรมแกเดกไดอยางถกตองและเหมาะสมจรงอยแมวาหลกส าคญของพฒนาการของเดกแตละคนไมเหมอนกนกตามแตสวนใหญมลกษณะเปนไปตามแนวเดยวกนทงสน

2.1.2 ขนแหงพฒนำกำรของมนษย (Stage of Human Development) โดยทวไปแลวนกจตวทยามกแบงขนแหงพฒนาการของมนษยออกตามระดบอายและวฒภาวะดงตอไปน

1.ระยะกอนเกด (Prenatal period) คอระยะตงแตชวตเรมปฏสนธจนถงคลอดรวมเวลาประมาณ 280 วนซงในระยะนมการเปลยนแปลงเปน3ระยะคอ ก. ระยะกอนเกด (Prenatal period) คอตงแตปฏสนธจนถงปลายสปดาหท 2 ข. ระยะทเปนตวออน (Embryo) มระยะเวลาตงแตหลงสปดาหท 2 ถงปลายสปดาหท 10 ค. ระยะทเปนตวเดก (Fetus) มระยะเวลาตงแตหลงสปดาหท 10 ไปจนถงคลอด

2.วยทารกเรมตงแตเกดจนถงอาย 2 ป

3.วยเดกเรมตงแตอาย 2-12 ปแบงเปน ก. วยเดกตอนตน (Early Childhood) ตงแตอาย 2-5 ป ข. วยเดกตอนกลาง (Middle Childhood) ตงแตอาย 6-9 ป ค. วยเดกตอนปลาย (Late childhood) ตงแตอาย 10-12 ป

4.วยยางเขาสวยรน (Puberty) หญงเฉลยอาย 12 ป ชายเฉลยอาย 14 ป

ตอนท 2.1 กำรดแลเดกตำมพฒนำกำรตำงๆ

17

5.วยรน (Adolescence) แบงเปน ก. วยรนตอนตน (Early Childhood) ตงแตอาย 13-15 ป ข. วยรนตอนกลาง (Middle Childhood) ตงแตอาย 15-18 ป ค. วยรนตอนปลาย (Late childhood) ตงแตอาย 18-21 ป

6.วยผใหญ (adulthood) ตงแตอาย 21-40 ป

7.วยกลางคน (Middle age) ตงแตอาย 40-60 ป

8.วยชรา (Old age) ตงแตอาย 60 ปขนไป การเจรญเตบโตของเดกไดแบงตามชวงวยดงน 1. วยทารก คอ แรกเกด – 2 ขวบ 2. วยเดกตอนตนซงไดแบงออกเปน 2 ชวงวย คอ วยเดกเลก คอ วย 2-4 ขวบ วยอนบาล คอ วย 4-6 ขวบ 3. วยเดกตอนกลาง คอ วย 6-10 ขวบ 4. วยเดกตอนปลาย คอ วย 10-12 ขวบ 5. เดกวยรน คอ วย 13-21 ป

2.1.3. จดเรมตนของชวต (The Beginning of Life)

การสบพนธเปนธรรมชาตของสงทมชวตไมวาจะเปนพชสตวหรอมนษยเพอเปนการด ารงชาตพนธของตนไวซงในสงคมของมนษยเรานนยอมเกดจากความรกใครกนยนยอมพรอมใจกนและเขาใจซงกนและกนของผชายและผหญงเพอจะอยรวมกนเปนครอบครวซงจะมบตรธดาเกดมาในภายหลงเพอด ารงวงศตระกลของตนตอไป

ชวตแตละชวตเรมตนมาจาการผสมผสานระหวางเซลลสบพนธ 2 เซลลเซลลหนงนนเปนของฝายชายทมชอเรยกวาสเปอรม (Sperm) หรอตวอสจมขนาดเลกมากจนมองดวยตาเปลาไมเหนและอกเซลลหนงเปนของฝายหญงคอไข (Ovum) มขนาดเลกมากเชนเดยวกน

เมอเซลลสบพนธทง2นรวมตวกนเปนเซลลเดยวกนในครรภของฝายหญงชวตใหมกจะเรมขนซงเราเรยกวาเกดปฏสนธ (Fertiliztion) จดทไขกบสเปอรมผสมกนเรยกวา Conecption สวนเซลลทรวมกนตวกนนนเราเรยกวาZygote

2.1.4. พฒนำกำรของเดกกอนคลอด (Prenatal Period)

หลงจากการปฏสนธประมาณ1วนZygote จะเรมแบงตวออกจากหนงเซลลเปน 2-4-8 และเรอยๆไปและเดนทางจาก. Follopian tube มายงมดลกการเดนทางใชเวลาประมาณ 9 วน เมอถงมดลก Zygote จะเปนลกบอลกลางกลวงมขนาดประมาณ 1/50 นวและการเจรญเตบโตของทารกเรมตนขนบางแลวโดยเซลลจะเรมพฒนาไปยงทศทางหนงคลายมอพรอมทจะฝงตวลงยงทมดลก ระยะ2สปดาหแรกเราเรยกZygote วาOvum เปนระยะทเซลลมการแบงตวไปในลกษณะเดยวกนหมดและแบงทกทศทางไมไดมการแบงเฉพาะทใดทหนง ถดจากระยะOvum กมาถงระยะEmbryo ระยะนจะกนเวลา6สปดาหและสนสดเมออายได2เดอนระยะนเซลลเรมแบงแยก (differentiate) และแจกแจงหนาทไปตามต าแหนงทเซลลนนอยและการเปลยนแปลงของสารชวเคมในตวเซลลเองท าใหเซลลพรอมทจะรบหนาทเจรญเตบโตออกไปเปนอวยวะตางๆทวตวเราการแบงแยกนเนอเยอออกเปน 3 ชน คอ

18

1.ชนในสด (Endoderm) ชนนจะเจรญเตบโตตอไปเปนอวยวะยอยอาหารคอกระเพาะล าไสปอดหวใจฯลฯ

2.ชนกลาง (Mesoderm) ชนนจะเจรญเปนกลามเนอกระดกเลอดเสนเลอด 3.ชนนอกสด (Ectoderm) ชนนจะเจรญเปนผวหนงอวยวะรบสมผส (sense organ) และระบบประสาท

หลงจากระยะ Embryo คอ 2 เดอนหลงจากปฏสนธเซลลและอวยวะจะมการเจรญเตบโตพอสมควรและรปรางพอทจะมองเหนอยางหยาบๆวาเปนมนษย

เมอทารกยางเขาสเดอนท3ถงคลอดเราเรยกระยะนวา Fetus ทารกในครรภจะเจรญขนเรอยๆ จนกระทงเปนเวลาประมาณ 9 เดอนหรอ 40 สปดาหหรอ 280 วนจงจะคลอดออกจากครรภมารดามาสโลกภายนอกระยะEmbryo นมความส าคญมากตอการเจรญเตบโตและพฒนาการของทารกจงเรยกระยะนวาเปนระยะวกฤต (Critical period) ในระยะนถามารดาของเดกเกดเปนโรคขนในขณะททารกยงอยในครรภจะมผลตอทารกอยางมากและกอใหเกดอนตรายแกมารดาหรอสรางความพกลพการในรปตางๆใหแกทารกท าใหการเจรญเตบโตและพฒนาการตองหยดชะงกหรอไมสมบรณเมอเดกคลอดออกมาอาจเสยชวตหรอเดกปญญาออนหรอรางกายไมสมประกอบดงนนมารดาจะตองระมดระวงไมใหปวยไขดวยโรคตางๆเพราะจะกระทบกระเทอนถงทารกในครรภดวยเชนถามารดาเปนโรคหดเยอรมนจ าท าใหทารกเปนโรคหวใจพการหรอมอาการหหนวกได

วงการแพทยไดพบวามารดาทรบประทานยาระงบประสาทส าหรบผทตงครรภชอยาทาลโดไมด (Thalidomide) ไดท าใหทารกไมมแขนและขาจ านวนมากยาอนๆ ซงอาจกอใหเกดอนตรายตอทารกในครรภไดกคอSex Hormone บางชนดเชน Thyriod pill แมแตยาแกปวดฟนยาระงบปวดถากนมากกเปนอนตรายเพราะยาเหลานจะไปท าลายหรอระงบการเจรญเตบโตของอวยวะและระบบตางๆของเดกทารกท าใหเกดความพการขนนอกจากนสตรทมครรภควรงดเวนการสบบหร เพราะจะท าใหการเตนของหวใจของเดกสงกวาปกตถง 25 เปอรเซนตหรอท าใหเจบครรภและคลอดกอนก าหนดไดจงควรงดเดดขาดในท านองเดยวกนเครองดมทมแอลกอฮอลเจอปนตองงดดวยเชนกนเพราะจะเปนอนตรายตอไตของมารดา

2.1.5. กำรเกดเปนชำยหรอหญง (Sex Determination) เซลลในรางกายของมนษยแตละเซลลประกอบดวยโครโมโซม 45 โครโมโซมโดยจบกนเปนคๆ 23 คโครโมโซมในรางกายเราม 2 พวกคอ

1.โครโมโซมธรรมดาเราเรยก Autosomes 2.โครโมโซมเพศเราเรยกSex Chromosome

ไขและสเปอรมตางกเปนเซลลๆหนงจงมโครโมโซมอยางละ 23 คเปนโครโมโซมธรรมดาเสย 2 คอก 1 คในหญงมรปรางเหมอนกนเราเรยก X X chromosome แตในชายมรปรางเหมอนตวหนงอกตวหนงไมเหมอนเราเรยกวาX Y chromosome ในขณะทสเปอรมและไขผสมกนนนตางกลดจ านวนโครโมโซมลงครงหนงคอประกอบดวยโครโมโซมจากพอ 23 โครโมโซมจากแม 23 โครโมโซมโครโมโซมจะจบกนเปนคๆถาบงเอญ X โครโมโซมของชายไปผสมกบไขทมX โครโมโซมเดกทเกดมาจะเปนเพศหญง ถาY โครโมโซมของชายไปผสมกบไขทม X โครโมโซมเดกทเกดมาจะเปนเพศชายดงไดอะแกรมขางลาง

19

2.1.5.1 เดกฝำแฝด (Twins) สาเหตของการเกดเดกฝาแฝดนนยงไมมหลกฐานยนยนแนชดวาเปนเพราะสาเหตใดแนแตจากการส ารวจคนควาพบวาแนวโนมทจะท าใหเกดเดกฝาแฝดนนเนองมาจากองคประกอบตางๆดงตอไปน

1.การลาชาในการแบงแยกเซลล 2.การสบทอดบางประการทางกรรมพนธ 3.การทบดามอายสง 4.มกจะเกดกบมารดาในระหวางอาย 30-38 ป

เดกฝำแฝดแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ 1. แฝดเอกลกษณหรอแฝดเหมอน (Identical twins) บางทเรยกวาแฝดแทเกดจากไขฟองเดยวกนไดรบSperm ตวเดยวเมอSperm ของชายผสมกบไขของหญงแลวมอาจแบงเปนสวนยอยไดจงเกดเปน 2 รางในมดลกของแมและมกมรางตดกน ฝาแฝดชนดนจะมรปรางหนาตาและเพศเหมอนกนมกลมเลอดเดยวกนมสผมตาสเดยวกนมรอยพมพนวคลายกนและมSkin transplantation คอน าเนอจากคนหนงมาปะรางอกคนหนงเนอใหมจะประสานกบเนอเดมเจรญตอไปได 2. แฝดพนองหรอแฝดไมเหมอน (Fraternal twin) เกดจากไขสกพรอมกนทเดยว 2 ฟองหรอมากวานนแลวถกผสมดวย Sperm ฟองละตวหลงจากนนมการแบงตวและรวมตวกนเปนตามธรรมชาตจงเกดคแฝดหรอแฝดสามแฝดสขนไปมลกษณะเปนพนองกนฝาแฝดชนดนรปรางหนาตาไมจ าเปนตองเหมอนกนอาจจะเปนเพศเดยวกนหรอคนละเพศกได

2.1.6 ลกษณะของพฒนำกำร (Characteristis of Development) ลกษณะของพฒนาการทเดนๆทบดามารดาครหรอผสนใจควรทราบไดแก 1. พฒนาการเปนไปตามแบบฉบบของมนเองไมวามนษยหรอสตวจะมแบบฉบบของการพฒนาทเปนของมนเองโดยเฉพาะมนษยหรอสตวทจดอยในพวกเดยวกนจะมแบบแผนของการพฒนาการคลายๆกนตวอยางเชนเดกทกคนสามารถยนกอนทจะเดนหรอสามารถคว าไดกอนทคลานการใชกลามเนอกเชนเดยวกนเดกสามารถทจะใชกลามเนอใหญไดกอนทจะใชกลามเนอเลกตวอยางเชนเดกสามารถเขยนรปวงกลมไดกอนเขยนรปสเหลยมเปนตน 2. พฒนาการไมวาดานใดกตามจะเรมจากสวนใหญไปสสวนนอยเชนเดกทารกจะเคลอนไหวทงตวไดกอนสวนอนๆของรางกายเดกสามารถใชแขนเคลอนไหวไปมาไดกอนเคลอนไหวนวมอ ทางสายตาเดกเกดใหมจะมองเหนวตถใหญๆไดกอนวตถเลกๆ เพราะวาการเคลอนไหวสายตาของเดกยงไมดพอ เมออายประมาณ 6 เดอนเดกจะตองใชมอสองขางหรอใชตวเออมชวยหยบสงของแตเมออายประมาณ 1 ขวบเดกจงจะสามารถหยบสงของตางๆดวยมอเพยงขางเดยวได ในการพดกเชนเดยวกนเดกจะพดออๆออๆกอนทพดเปนค าๆ ส าหรบพฤตกรรมทางดานอารมณเดกจะแสดงอาการกลวในเสยงตางๆทเกดขนแตพอเดกคอยๆโตไดรบการเรยนรมากขนเดกจะเรมรวาสถานการณเชนใดทเดกควรกลวและไมควรกลวเปนตน 3. พฒนาการทงหลายเปนสงทตอเนองกนไปพฒนาการทกขนไดด าเนนมากอนแลวกอนทจะมาถงปจจบนและยงด าเนนตอไปอกฉะนนการทจะเขาใจการกระท าของเดกจ าเปนทจะตองยอนไปดถงการกระท าในอดตของเดกดวยนนคอพฒนาการไมไดเปนสงท เกดขนทนททนใดแตมนมมาเรอยๆตงแตกอนเดกเกดตวอยางเชนฟนของเดกทเราเหนวามนงอกออกมาเมออายประมาณ 6 เดอนนนทจรงแลวมนไดเรมพฒนาการ

20

ตงแตเดกยงอยในครรภการพดของเดกกเชนเดยวกนไมใชจะเกดขนไดทนททนใดแตไดมการพฒนาการมาทละเลกละนอยจากการรองหรอการทเดกท าเสยงออๆออๆ นนเอง เนองจากพฒนาการของเดกเปนสงทตอเนองกนอยเสมอนเองเหตการณทเกดขนในระยะหนงจะมอทธพลตอพฒนาการในระยะตอไปดวยเชนการทเดกไดรบสารอาหารไมเพยงพอในวยเดกจะท าใหรางกายและจตใจของเดกไมเจรญเทาทควรถงแมวาจะทดแทนในภายหลงกไมไดผลเตมททางดานอารมณของเดกกเชนเดยวกนถาเดกไดรบความตงเครยดจากสงแวดลอมทางบานอยเสมอกจะท าใหบคลกลกษณะเปลยนแปลงไป ฉะนนผเปนบดามารดาหรอผทเกยวของกบเดกควรตระหนกวาพฒนาการระยะหนงๆจะเปนรากฐานของพฒนาการในระยะตอไปการอบรมเลยงดจงควรสงเสรมใหเดกมโอกาสไดพฒนาการในแตละระยะอยางเตมท 4. อตราพฒนาการของเดกแตละคนจะแตกตางกนเปนททราบกนแลววาธรรมชาตไดสรางเดกแตละคนใหมลกษณะตางๆกนเดกบางคนเจรญเตบโตเรวเดกบางคนกเจรญเตบโตชาเดกทมการเจรญเตบโตเรวมาแตเลกๆจะยงคงเจรญเตบโตเรวอยตลอดไปในทกๆดานสวนเดกทมการเจรญเตบโตชากจะยงคงชาอยตลอดไปเชนเดยวกน เราจะพบวาบดามารดามกวตกเปนทกขในเรองการเจรญเตบโตของบตรตนมากเชนวตกวาท าไมบตรของตนจงพดชากวาบตรคนอนๆทงๆทมอายขนาดเดยวกนท าไมบตรของตนจงเดนชาฟนขนชาฯลฯเปนตนดงนนลกษณะของพฒนาการในเรองนจะท าใหบดามารดาสบายขนถาไดทราบวาเดกแตละคนตางกนเดกแตละคนมการเจรญเตบโตของตนโดยเฉพาะการทจะพดไดเดนไดเรวเหมอนๆกนจงเปนไปไดเดกแตละคนจะเรยนอานพดเขยนหรอเจรญเตบโตทางรางกายสมองอารมณและสงคมไปเปนขนๆตามสภาพความพรอมภายในตวเดกแตละคน 5. อตราพฒนาการสวนตางๆของรางกายแตกตางกนสวนตางๆของรางกายไมไดเจรญในอตราเดยวกนหมดสวนตางๆทงทางดานสมองและรางกายจะมอตราการเจรญเตบโตอยางรวดเรวบางสวนเจรญเตบโตชาตวอยางเชนขนาดสมองจะเจรญถงขดสดเมอเดกอายประมาณ 6-8 ขวบสวนมอเทาและจมกจะเจรญถงขดสดเมออยางเขาสวยรนหวใจดบและระบบการยอยอาหารจะเจรญอยางรวดเรวในระหวางวยรน ส าหรบทางดานความคดค านงหรอความคดสรางสรรคจะพฒนาอยางรวดเรวในระหวางวนเดกและจะเจรญถงขดสดเมออยางเขาสวยรนหนมสาว ในดานการใชเหตผลจะพฒนาคอนขางชาสวนดานความจ าบคคลทวๆไปจะจ าสงทเปนรปธรรมไดเรวกวาสงทเปนนามธรรมและโดยทวไป สตปญญาของคนโดยเฉลยแลวจะเจรญถงขดสงสดเมออายประมาณ 14-16 ป 6. พฒนาการของคณลกษณะตางๆมกจะสมพนธกนพฒนาการตางๆไมวาจะเปนดานไหนมกจะมความสมพนธกนเชนเดกคนไหนทมสตปญญาเฉลยวฉลาดกมกมรางกายสมบรณตลอดจนสามารถปรบตวใหเขากบสงคมไดอยางดดวยสวนเดกทมสตปญญาต ากจะมพฒนาการทางดานรางกายหรอสงคมดอยไปดวยยกเวนแตในกรณทเดกมการชดเชยเชนเดกทมสขภาพไมดไมสามารถเลนกฬาไดเหมอนเพอนๆกหนมาเอาใจใสในดานการเรยนจนเรยนหนงสอไดเกงเหมอนกนแตมกจะมอยนอยราย 7. พฒนาการของเดกอาจท านายไดเนองจากอตราการพฒนาการของเดกคงทพอสมควรเราจงสามารถท านายพฤตกรรมของเดกไดวาจะมพฤตกรรมของเดกไดวาจะมพฤตกรรมชนดใดเกดขนเมอใด 8. พฤตกรรมบางชนดทผใหญถอวาเปนพฤตกรรมทเปนปญหาแตทจรงแลวจดเปนพฤตกรรมทปกตของเดกซงเปนไปตามลกษณะของพฒนาการนนเองในระดบอายหนงๆเดกอาจมพฤตกรรมทผใหญไมพอใจเกดขนซงทแทแลวเปนพฤตกรรมทเกดขนตามปกตของเดกนนเองเชนเดกอายประมาณ 3 ขวบครงจะมพฤตกรรมทไมสมดลตางๆเชนความกลวตกมาจากทสงชอบกดเลบมอารมณไมมนคงตองการใหผใหญสนใจอารมณกระทบกระเทอนงายและรนแรงเมอเดกอายมากขนพฤตกรรมเหลานกจะเปลยนไปเขาสสมดลฉะนนบดามารดาจง

21

ไมควรวตกกงวลแตอยางไรเพราะวาพฤตกรรมเหลานนนจะเกดขนเพยงระยะหนงเทานนและกหายไปเมอเดกผานพนวยนนๆ

2.1.7. วฒภำวะและกำรเรยนร องคประกอบทส ำคญทเกยวของกบกำรพฒนำนไดแก

1. วฒภำวะ (Maturation) เปนกระบวนการเปลยนแปลงของพฤตกรรมทเกดขนเองตามธรรมชาตมก าหนดเวลาเปนของตนเองเปนการเปลยนแปลงทางคณภาพมขนล าดบอตราแบบแผนเปนการพรอมทจะท าไดเองตามธรรมชาตไมตองมการสอบและเราสามารถพยากรณไดถกตอง วฒภาวะของมนษยแตละบคคลจะเจรญเตบโตขนมาเปนขนๆล าดบวยของธรรมชาตเรมตงแตเดกจะมลกษณะอยางหนงๆออกมาใหเหนเมอเดกยางเขาสวยรนในเดกชายเราจะเหนวาเสยงแตกเรมมขนมหนวดมเคราตามหนาหรอแขนขาฯลฯขนมาอยางฉบพลนแตทจรงแลวเดกตองผานกระบวนการเจรญเตบโตมาไมรกระยะทศนคตทมตอเพศตรงกนขามกจะเรมเปลยนแปลงซงแตเดมเมออายประมาณ6-7ขวบเดกชายและเดกหญงเขากนไมคอยไดพอยางเขาสวยรนกจะเรมมความสนใจตอกนหรออกตวอยางหนงกคอเดกเมอถงระยะหนงกจะคลานไดและเมอกลามเนอหรอโครงกระดกเจรญแขงแรงพอกพรอมจะอานหนงสอได ดงนนเราอาจจะสรปไดวาวฒภาวะหมายถงการบรรลถงขนถงความเจรญเตบโตเตมทในระยะใดระยะหนงและพรอมทจะประกอบกจกรรมอยางใดอยางหนงไดพอเหมาะสมกบวยเชนการทเดกสามารถเดนไดในเวลาทควรจะเดนไดเราเรยกวาเดกมวฒภาวะพรอมทจะเดนเปนตน 2. กำรเรยนร (Learning) หมายถงการเปลยนแปลงพฤตกรรมทตองมการเรยนการสอบมแบบแผนมประสบการณ การเรยนรเปนเรองเกยวกบกจกรรมตางๆทเดกไดกระท าการเรยนของเดกตองการการฝกหดการทดลองเพอเปลยนแปลงในดานกจกรรมซงมผลท าใหเกดการเปลยนแปลงโครงรางทางรางกายและพฤตกรรมของเดกอกดวยการเรยนทกอยางไมไดเปนอยางเดยวกนการเรยนบางอยางถาเราไดฝกหดบอยๆพฤตกรรมของเราอาจสมบรณไดเชนการเลาสกน าการชกมวยแตการเรยนบางอยางเชนการพดภาษาตางประเทศเราอาจจะฝกหดสกเพยงใดกไมอาจพดไดอยางสมบรณการเรยนรจะสมบรณหรอไมมผลมาจากการฝกหดการฝกฝนและตองมความมงหมายของการเรยนนนๆรวมอยดวยจงจะท าใหการเรยนของเราดหรอไมดอยางไรกตามการฝกฝนจะไดผลดเพยงไรนนขนอยกบความพรอม (Readiness) ของแตละบคคลความพรอมเปนสงส าคญมากในการฝกเมอรางกายมการเจรญเตบโตเตมทกท าใหเกดความพรอมทจะรบการฝกหดหรอฝกฝนและเมอตดตามดวยการเรยนรเดกจะไดเรวคอสนเปลองเวลาในการฝกนอยทสดการฝกหดจงมกไดรบผลดทสดตามไดอะแกรมขางลาง เมอเดกพรอมทจะฝกแลวแตยงปลอยใหเวลาผานไปโดยไมตามดวยการเรยนรเลยจะเปนอยางไรบางความพรอมทจะฝกฝนการเรยนรกจะเสอมไปบางหรออยางไรมการทดลองมากมายทแสดงใหเหนความส าคญวาเมอมวฒภาวะแลวไมไดมการตามดวยการเรยนรทกษะในเรองนนจะไดผลไมดเทาทควรแตผลจะเปนอยางไรกแลวแตเวลาทถกหนวงไวถามวฒภาวะแลวไมตามดวยการเรยนรเปนระยะเวลานานโดยปลอยทงไวนานมากจงมามการเรยนรผลกมกไมคอยดหรออาจจะไมไดผลเลยแตในทางตรงกนขามถาระยะเวลาไมนานมากเกนไปการเรยนรซงมาฝกภายหลงกอาจจะไดผลดพอสมควรมการทดลองจากการตามประวตชใหเหนความส าคญในเรองนเชนในเรองการพฒนาสงคมผทมบคลกภาพประเภทชอบแยกตวเองออกไปอยตามล าพงประเภทหนงพบวาเม อเดกขาดการสงสรรคกบคนในวยเดยวกนเนองจากสาเหตใดกตามเมอเจรญเตบโตขนคนพวกนมกขาดการเรยนรทจะอยรวมกบคนอนๆในวยเดยวกนและไมสามารถสรางความสมพนธกบคนในวยเดยวกนไดในทสด

22

ลกษณะกำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรในเดกวยตำงๆ ตามปกตเรามกจะจดล าดบพฒนาการของมนษยตามวยตงแตระยะหลงเกดชวงชวตของมนษยอาจแบงไดเปน 5 ระยะใหญคอวยทารกวยเดกวยรนวยผใหญและวยชราโดยถอวาแตละวยเหลานมลกษณะพฒนาการเฉพาะวยแตกตางจากวยอนๆ

2.2.1.วยทำรก (INFANCY) ตงแตแรกเกด - 2 ป เรมตงแตแรกเกดจนถงขวบปท 2 ซงวยนจะมการเจรญเตบโตและเรยนรอยางรวดเรวไมเพยงแต

โครงสรางรางกายเทานนทเจรญเตบโตอยางรวดเรวบคลกลกษณะยงปรากฏใหเหนไดชดเจนมรปรางหนาตาเปนของตวเองมความตองการเฉพาะตวเมอใกลพนวยทารกเราอาจท านายไดคลาวๆวาเดกผนมสตปญญาอยในดานใดมคณลกษณะพเศษหรอขอบกพรองใดบางและมบคลกภาพแบบใดดงนนการเจรญเตบโตและพฤตกรรมของเดกวยนเปนทนาพนจพเคราะหเพราะพฒนาการดานตางๆของวยทารกเปนรากฐานของการพฒนาการในวยตางๆตอไป เดกวยนจะพฒนาการอยางรวดเรวทางดานรางกายในปแรกพฒนาการทางรางกายจะเพมเปนสองเทาจากเมอแรกเกดและในปท 2 จะเพมเพยง 30 เปอรเซนตในระยะนเดกทกคนจะเจรญเตบโตขนตามล าดบและตามแบบแผนของการพฒนาจะแตกตางกนกเฉพาะอตราความเรวเทานน พฒนาการของเดกวยแรกเกด - 1 ป

2.2.2.เดกวยแรกเกด - 1 ป มเรยนรจากการมองเหนการไดยนและการสมผสสนใจวตถทยนเขามาใกลวตถทเคลอนไหววตถสสดใสม

การเคลอนไหวรางกายในทาตางๆเรยนรในการทรงตวทานงทายนพฒนาการเดกวยนในแตละดานเปนดงน พฒนาการของเดกวย 1 - 2 ปเดกวย 1 - 2 ปจะเปนวยทมความตองการเปนตวของตวเองชอบเลนเชงส ารวจและชอบการเลยนแบบพฒนาการเดกในวยนในแตละดานเปนดงน

-พฒนาการดานการเคลอนไหวเดนไดเองเดนขน / ลงบนไดพกเทาแตละขนมอจบราวบนได -พฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลกและสตปญญาสามารถขดเขยนเสนทไมมความหมายเปนระเบยบ

ลงบนกระดาษไดใชนวมอไดคลองขนจบควตถทเหมอนกนตอกอนไมสเหลยมลกบาศกเปนหอสงไดและวางรปในชองกระดานรปแบบได

- พฒนาการดานความเขาใจภาษา เลอกวตถและรปภาพทคนเคยไดตามสงชอวยวะของรางกายได 7 สวนท าตามค าสงงายๆได 3 อยางมความตงใจฟงนทานเรองสนจนจบ

-พฒนาการดานการใชภาษาเลยนแบบการพดและพดเปนค าๆใหผใหญเขาใจได -พฒนาการดานการชวยเหลอตนเองและสงคมดมน ารบประทานอาหารไดเองโดยไมหกถอดกางเกงเอว

ยางยดไดเรมถายอจจาระเปนเวลาเรมกลนปสสาวะไดในชวงเวลากลางวนสามารถเขาไปเลนกบเดกคนอนแบบตางคนตางเลนและปกปองสงของเมอถกแยง

- พฒนาการดานการแสดงออกทางอารมณ เมอโกรธจะแสดงออกทางรางกายอยางรนแรงพงพอใจเมอไดรบค าตอบจากเรองทอยากรกลวสงทเกดจากจนตนาการรกและเรยนรทจะสรางความผกพนกบคนใกลชด

ตอนท 2.2 ควำมตองกำรตำมวยตำงๆ

23

2.2.3.วยเดกตอนตน วยเดกตอนตน (EARLY CHILDHOOD) เรมตนตงแตอายประมาณ 2-6 ขวบซงอาจแบงไดเปน 2

ระยะคอ อาย 2-4 ป เรยกวาวยเดกเลกหรอวยกอนเขาเรยนPRESCHOOL CHILDRON อาย 4-6 ป เรยกวาวยอนบาลKinder garten หรอปฐมวย วยเดกตอนตน เปนวยเดกกอนเขาเรยนเปนวยทอยากรอยากเหนเรยนรสงตางๆทอยรอบตวชอบ

เลยนแบบและเอาตวเองเปนศนยกลางจะสงเกตไดจากค าพดของเดกมกจะมค าวา”ของฉน”อยเสมอชอบพดคยคนเดยวตองการเปนอสระและชอบชวยตนเองแมวาจะท าไดไมดนก กำรพฒนำกำรของรำงกำย เปนไปคอนขางชาเมอเทยบกบระยะวยทารกเดกในวยนจะมการพฒนาการเคลอนไหวของอวยวะมากกวาพฒนาการในดานขนาดของความเจรญเตบโตทางรางกายเดกจะเ รมฝกฝนพนฐานตางๆเชนฝกทกษะการเลนการนงการเดนการปนปายการทรงตวการขวางปาเปนตน กำรพฒนำกำรทำงอำรมณจตใจ เนองจากเปนวยทตองการเรยนรสงใหมอยเสมอเมอพบประสบการณใหมๆจะท าใหเดกมความรสกวตกกงวลรสกไมมนคงปลอดภยเดกวยกอนเขาเรยนมกจะเปนคนเจาอารมณหงดหงดโกรธและโมโหงายโดยปราศจากเหตผลดอรนกบพอแมอยเสมอเมอเดกไดเรยนรหรอคบหาสมาคมกบเพอนๆอารมณดงกลาวจะคอยๆหายไปแตทงนการพฒนาการทางอารมณของเดกจะมนคงเพยงใดขนอยกบการอบรมเลยงดรวมทงการไดรบการเอาใจใสของพอแมดวย กำรพฒนำกำรทำงสงคม เรมรจกปรบตวเขากบเพอนๆใหความรวมมอยอมรบฟงเรมมการแสดงออกของความเปนผน าจะเรมแยกเพศโดยแบงการเลนเพศชายเลนกบเพศชายเดกหญงกจะเขากลมของเดกหญงเดกทไดรบการเลยงดอยางอสระและครอบครวมความสมพนธทดตอกนเดกจะเตบโตดวยความรสกทกลามความเชอมนในตนเอง กำรพฒนำกำรทำงสตปญญำจะเปนไป อยางดตามวฒภาวะและพฒนาการเดกจะรวบรวมประสบการณทไดจากาการเรยนรตางๆมาเปนความคดรวบยอดเดกในวยนเรมจะรในเรองของสและขนาด กำรพฒนำกำรทำงภำษำ เมอเลยวยทารกเดกจะเรมใชภาษาโดยการพดแตยงไมถกตองสมบรณดเทาผใหญจะใชภาษาและส านวนไดดขนในชวงระยะเดกตอนตนเมอสนสดระยะนไมวาเดกชวงใดจะสามารถพดภาษาแมของตนไดดเทาผใหญวย 6 ขวบเปนระยะสดทายของพฒนาการภาษาพดนอกจากภาษาพดแลวเดกบางคนเรมพฒนาภาษาเขยนและเรมรจกอานหนงสอการพฒนาทางภาษามประสทธภาพนเปนเหตการณทส าคญส าหรบชวตของเดกเพราะเปนเครองมอส าหรบการเรยนรวชาตางๆเมอเขาโรงเรยนเปนเครองมอในการตดตอสมาคมเกยวของกบผอนเปนสอความรสกนกคดระหวางตนเองกบบคคลอนชวยท าใหเขาใจสงคมชวตและบคคลดขนกวาวยทารกเดกในวยนชอบพดถงตนเองและพดกบตวเอง (ในบางครง) ชอบพดถงกจวตรประจ าวนของตนกจกรรมของผทเกยวของกบตนหรอผทตนรจก ควำมผดปกตในดำนพฒนำกำรภำษำพด อาจเกดจากหลายสาเหตเชนอาการผดปกตของระบบสมองและประสาททบงคบควบคมอวยวะทเกยวกบการพดอาการหหนวกท าใหไมสามารถไดยนเสยงทผอนพดเมอไมไดยนเสยงกไมสามารถเลยนแบบการพดไดเดกบางคนอาจพดตดอางการตดอางเกดขนไดจากสาเหต หลายประการเชนเตบโตชาผดปกตสมองชามอารมณประเภทตางๆรนแรงเกนสมควรเชนตนเตนหวาดกลววตกกงวลเศราโศกเสยใจระวงตวเองมากเกนไปหรออาจจะถกลอเลยนท าใหสญเสยความมนใจประหมาไมแนใจเกดความเครยดและถกผใหญกวดขนถกวางอ านาจขมขมากเกนไปการสงเสรมพฒนาการเรยนรของเดกกอนวยเรยน

24

1. สงเสรมพฒนาการทางกายใหโอกาสเดกไดแสดงออกตามพฒนาการของเดกเชนเดกชอบปนปายกระโดดผใหญคอยดและเตอนใหเดกระวงตวเองแตมใชดวาหรอเตอนทกฝกาวเพราะจะท าใหเดกขาดความมนใจในตนเอง

2. สงเสรมพฒนาการทางภาษาเชนการใหเดกเลาเรองสนๆนทานสนๆกรณเดกไปทศนศกษาเมอกลบมาเราใหเดกเลาเรองทเขาพบเหนเปนการฝกใหเดกกลามความคดรจกเรยบรองภาษาพยายามพดคยกบเดกและตอบค าถามเดกในประเทศอสราเอลไดจดท าโครงการใหพอแมกบลกตงแตวยทารกไมวาจะท าสงใดใหลกกใหพดคยกบลกไปดวยโดยใหนกวาลกฟงรเรองซงโครงการนพบวาการกระตนทางภาษาใหกบเดกตงแตวยทารกท าใหเดกฉลาดเรยนรไดเรวขน

3. พฒนาการทางอารมณและสงคมเมอเดกหกลมเดกตองยอมรบความเจบปวดบางเดกบางคนเจบนดเดยวแตรองเสยลนผใหญควรแสดงความเหนใจและปลอบโยนใหเดกระมดระวงครงตอไปมใชโทษสงอนถาโทษสงอนไมโทษตวเองเดกกจะไมระวงตว เมอเดกไปโรงเรยนเดกตองเรยนรโลกกวางขนเขาตองเรยนรกฎระเบยบของสงคมเดกตองรจกอดกลนบงคบตวเองไมท าตามใจตนเองเดกจะรสกหงดหงดบางตอตานบางกเปนเรองปกตพอแมควรยอมรบบาง

4. พฒนาการทางสตปญญาเดกวยนจะสามารถเขาใจเรองสรปรางใหญเลกหนก - เบารอนเยนทสง-ต าเปนตนนอกจากนควรใหเดกมโอกาสท าอะไรอยางตอเนองมสมาธในการท าสงหนงสงใดใหส าเรจอยาเขมงวดจนเกนไปนกขณะทเดกก าลงใชเวลาใหเปนประโยชน 5. พฒนาการดานจรยธรรมเดกวย 3-5 ขวบจะรแตเพยงวาสงทผใหญบอกวาดสงนนเปนสงดถาผใหญบอกวาไมดสงนนเปนสงไมดไมควรท าถาลกมความประพฤตดพอแมควรใหความรกและค าชมเชยพยายามใหเดกเกดแนวคดทดเกยวกบตวเองคนรอบขางควรยกยองชมเชยเมอเดกท าถกตองคณลกษณะทควรปลกฝงใหแกเดกวยกอนเรยนมดงน 1. ความมระเบยบวนยเชนเลนแลวเกบของเปนทกนอาหารแลวเกบเศษอาหารไปทง 2. สขนสยไดแกการกนนอนและขบถายการฝกตองใหตอเนอง 3. กรยามารยาท 4. การเออเฟอ 5. ความเปนคนราเรงไมเศราซม 6. ความอดทน 7. มเมตตารจกเหนใจผอน

กำรวเครำะหเดกวำมปญหำหรอไม อาจจะแบงตามพฤตกรรมของเดก 3 กลม 1. พฤตกรรมทพงปรารถนาตองฝกบอยๆสงเสรมใหมากใหตดเปนนสย 2. พฤตกรรมทไมตองการเชนการเศราซมตองพยายามหาสงอนมาทดแทนไดแกการใหความรก 3. พฤตกรรมทไมดทางลบเชนพดปดขอจฉาชอบท าลายตองพยายามลดใหนอยลง พฤตกรรมทไมดอาจเปนพฤตกรรมทเบยงเบนเชนการพดปดเพราะความกลวการพดปดเพราะเลยนแบบถาหาสาเหตพบจะแกไขได การเปนเจาของสงตางๆเดกต ากวา 8 ขวบจะยงไมเขาใจเรองนเดกวยนจะคดวาของใครกไดดงนนผปกครองควรจะคอยๆชแจงเชนการทเดกหยบฉวยของเพอนมาเพราะความชอบใจ

25

ปญหำทพบในเดกกอนวยเรยน 1. ปญหำทำงภำษำพดวย 3-5 ขวบจะเรยนรค าไดมากขนขณะทเรยนรค าใหมเดกจะยงไมสามารถน าค ามาตดตอกนเดกจะพดชาพอแมไมควรจะเรงรดเดกจะตดอางส าหรบเดกวยนเปนเรองปกตผใหญควรฟงเดกดวยความตงใจไมควรลอเลยนเดกและชวยแกไขใหพดเชนการออกเสยง ร,บ,ฟ, พยายามใหเดกสงเกตการเคลอนไหวอวยวะในการออกเสยงและไมควรแสดงความเอนดเมอเดกพดไมชดเดกจะคดวาการพดไมชดท าใหผใหญพอใจปญหาเดกพดชาเกดขนจากการไดยนไมชดเชนเดกอยในสงแวดลอมทไมมใครพดดวยเลยหรอเดกหต งท าใหพดชาเดกมความวตกกงวลถกทอดทงเดกทเคยพดเกงอาจจะกลายเปนคนเงยบขรมเพราะสภาพแวดลอมนอกจากนเดกทมสตปญญาออนท าใหพดชา 2. ปญหำเดกซน เดกไมอยนงหรอซนเกดจากสาเหตตอไปน

1.อยากรอยากเหนอยากทดลองดวยตนเอง 2.การเลยนแบบผใหญเชนเหนคณแมแตงตวเดกกอยากท าตาม 3.การทาทายเชนคณแมสงวา“หามไปเลนตรงนโดยเดกขาด”ท าใหเดกอยากท า 4.เรยกรองความสนใจเกดจาการทผใหญไมใหความสนใจเดกขณะทเดกท าดผใหญไมพด

ไมชมเชยแตพอเดกท าผดผใหญจะดวาแสดงความสนใจเดกแสดงวาผใหญเราสนใจเดกเมอแสดงพฤตกรรมทไมพงปรารถนา

5.ไมรระเบยบวนยมากอนเชนพอแมพาลกไปเทยวบานผอนเมอเดกพบสงทเดกไมเคยเหนกจะซนดงนนพอแมตองสอนใหเดกรกอนวาตองท าตวอยางไร

6.เดกไมมความสขหงดหงดไมมสมาธจะแสดงพฤตกรรมกาวราวพาล 7.สมองพการเปนลมชกลมบาหมเยอหมสมองอกเสบเดกจะซนมากเพราะไมสามารถ

ควบคมพฤตกรรมไดตองใหแพทยรกษา (เรองท 1-6 ครสามารถแกไขไดแตเรองท 7 เปนสงทเหลอวสยตองสงแพทย)

2.2.4.ควำมตองกำรของเดกวยกอนเรยน

1. ควำมตองกำรทำงกำยทส ำคญม 3-4 เรองเปนตนวำ 1.1 อาหารเดกตองไดอาหารครบถวนสมองจะเจรญเตบโตถารางกายไมไดรบอาหารทเพยงพอสมองกไมเจรญเตบโต 1.2 การออกก าลงกายเดกชอบเลนวงปนปายฝกการใชกลามเนอใหญเลก 1.3 การพกผอนตองใหสมดลกบการออกก าลงกายเดกเลกๆจ าเปนตองนอนกลางวนดวย

2. ควำมตองกำรทำงใจหรออำรมณ 2.1 เดกทกคนตองการความมนคงปลอดภยความอบอนมพอแมทตองการเขาตองการบานทแขงแรงความมนคงในอารมณท าใหเปนคนกลาคดกลาแสดงออก 2.2 เดกตองการความรกความเขาใจเดกไมตองการใหพอแมเปรยบเทยบตนกบผอนถาผใหญยอมรบในสงทเขาเปนเขาจะรสกวาตนเองมคาและรจกคนอนเชนกนแตถาเขารสกวาตวเองไมมคาเขาจะมองผอนไมเปนมตร 2.3 เดกตองการค ายกยองชมเชยทงดวยวาจาและกรยาเขาจะเกดความภาคภมใจมศกดศรจะท าใหเดกไมกลากระท าสงทผดละอายตอการท าผด

26

พฒนาการทางบคลกภาพ 5 ระยะของมนษยทส าคญ ไดแก -วยทารกมส านกของความไววางใจ -วยเดกเลกมส านกของความเปนอสระตองการแสดงออก -วย 3-6 ขวบมส านกของความคดสรางสรรคครอนบาลตองกระตนใหเดกเกดความคด

สรางสรรค -วยเรยนมส านกของความส าเรจไมจบจดมความมานะในการท างานใหส าเรจท าใหเดก

เกดความภมใจถาไมเคยท าอะไรส าเรจเลยเดกจะเกดความไมมนใจในตนเอง -วยรนมส านกเรองความรกชอเสยงของตนเอง (ศกดศร) บคลกภาพทดจะตองเกดตงแตเดกคนทขขลาดไมรกตวเองและไมรกผอนดวยเดกทม

ปญหาไมไดรบความรกจะมสตการฆาตวตายสงพบในตางประเทศคอชวงอาย 4-7 ขวบในสงคมไทยไมคอยพบพอแมจะรกลกทารกมากแตพอเดกอยในวยกอนเรยนมกละเลยหรอใหความรกความคมครองแกลกมากเกนไปจนถง 3-4 ขวบท าใหเดกไมเปนอสระไมกลาแสดงออก

3. ควำมตองกำรรแจงเหนจรงดวยตนเอง ตองการทดลองทดสอบดวยตนเองตองการรวาเขาสามารถท าอะไรไดบางเดกวยนจะมความ

คลองแคลวและเคลอนไหวรางกายอยเสมอไดแกการพฒนาการดานการเคลอนไหวกลามเนอเลกและใหญ การใชมอกบตาใหสมพนธกนไดแกการฝกลลามอการบงคบนวไปตามทศทางตางๆท ากจกรรมตางๆเปนการประสานงานขนพนฐานทจะเรยนรตอไป ถาเดกมพฒนาการดกจะมความเชอมนในตนเองสงกลาคดกลาท า

2.2.5.วยเดกตอนกลำง วยนจดอยในชวงอายประมาณ 6-10 ปเปนชวงทมความส าคญตอการเรมตนชวตใหมของเดกเพราะเปนระยะทเดกจะตองเขาโรงเรยนแมจะยงไมถงเกณฑบงคบกตามการเขาโรงเรยนของเดกเปนครงแรกจดเปนความเปลยนแปลงครงส าคญในชวตของเดกเดกจะตองปรบตวมากขนถาหากไดรบการฝกฝนในดานรางกายอารมณสตปญญาและสงคมมากอนบางกจะชวยใหเดกปรบตวงายขน วนแรกท เดกไปโรงเรยนจดเปนวนส าคญหนงในชวตของเดกเดกจะรกโรงเรยนประสบความส าเรจในการเลาเรยนเพยงใดกลาวกนวาขนอยระยะนเปนประการส าคญเพราะเปนการวางรากฐานในการเรยนของเดก ในวยนเดกไดรบการพฒนาในทกๆดานเพอปรบปรงตนใหเขากบสงแวดลอมใหมจงจดเปนวยทผใหญควรจะไดเอาใจใสเปนพเศษเชนเดยวกน วยเดกตอนกลางนมการพฒนาในดานตางๆทส าคญ 4 ดานดงน คอ

1.พฒนาการดานรางกาย 2.พฒนาการดานอารมณ 3.พฒนาการดานสงคม 4.พฒนาการดานสตปญญา

พฒนำกำรทำงรำงกำย เมอเดกชายอายยางเขาปท 6 อตราความเจรญเตบโตจะชาลงเลกนอยแตกยงเปนไปอยางสม าเสมอรางกายของเดกจะขยายออกทางสวนสงมากกวาสวนกวางล าตวแบนแขนขายาวออกรปรางเปลยนแปลงเขาลกษณะผใหญทกทอวยวะยอยและระบบหมนเวยนของโลหตเจรญเกอบเตมทแตหวใจยงเจรญชากวาอวยวะเหลานนมฟนถาวรขนแทนฟนน านมเรอยๆฟนหนามกขนกอนฟนกรามโผลฟนเหงอกขนมาเพอเปนตวกนใหฟนหนาซอนๆขนถกตองตามต าแหนงของมนในระหวางอาย 6 ปจะมกรามบด 4 ซสมองมน าหนกสงสดมกระดกขอมอ

27

6-7 ชนยงไมเจรญเตมทลกษณะของตายงไมเจรญสงสดสายตายงเปนสายตาอยตาและมอยงเคลอนไหวอยางประสานกนไมสะดวกเพราะพฒนาการของกลามเนอมไมเทากนกลามเนอตาของเดกหญงมกจะพฒนาไดเรวกวาของเดกชายเดกวยนมพลงงานมากจงไมอยนงชอบท ากจกรรมและท าอยางรวดเรวไมใครใชความระมดระวงมากนกท าใหประสบอบตเหตบอยๆ

พฒนำกำรทำงกำยของเดกวยตอนกลำงจะขนอยกบสงแวดลอมตอไปนคอ 1. สภาพโภชนาการเดกตองการพลงงานมากเพอใชส าหรบการสงเกตและส ารวจสภาพแวดลอม

ของตนเพอการเรยนรถาเดกมพลงงานนอยยอมไมสามารถท าสงเหลานไดเตมทท าใหเกดทศนคตไมดเหนทกสงเปนศตรจ านวนแครอรทตองการขนอยกบกจกรรมทท าและขนาดโครงรางของรางกาย

2. ความสนใจในการเลนกลางแจงระดบวฒภาวะทางกายบคลกภาพการไดรบการกระตนจากเดกอนความนยมตามสมยและประเพณเปนองคประกอบทท าใหเดกสนใจการเลนเดกทสนใจการเลนกลางแจงและเปลยนวธเลนอยเสมอท าใหสามารถควบคมการใชกลามเนอและการทรงตวไดดขนเรอยๆ

3. การฝกทกษะในการใชอวยวะเคลอนไหวจดหมายส าคญคอท าใหเดกมกจกรรมทงทางกายและทางสมองซงท าใหเดกไดรบความพอใจท าใหเดกมประสบการณกบวตถดบและขบวนการในการประดษฐขนเปนของใชในชวตประจ าวนความส าเรจจะเรงเราใหเดกพยายามท าสงทยากขนไปอกแตการพลาดพลงจะตดความตองการทจะเรยนรดงนนการมเครองมอทเหมาะสมและค าแนะน าใหเกดทกษะจงจ าเปนตองจดใหเดกดวย

4. การไมมอวยวะบกพรองการทเดกมสภาพรางกายเจบปวยเสมอท าใหเดกมอารมณไมมนคงไปดวยเกดความออนเพลยไมเบกบานทอถอยการมรปรางไมนาดหรอมความเจบปวยอยางรนแรงทท าใหเกดความเจบปวดนนอาจะเปลยนความสนใจทเคยมไปมงพะวงแตตวเองท าใหเดกเปนคนหลบซอนไมสหนาคนเดกวยนมกฟนผวธแกกคอใหอาหารทมธาตอาหารครบถวนใหกนผลไมไมกนของหวานจดและใหแปรงฟนหลงอาหาร

พฒนำกำรทำงอำรมณ เดกวย 6 ปเปนหวเลยวหวตอเพราะเมอเขาโรงเรยนเดกตองเรยนรการปรบตวจากประสบการณเกาเขากบประสบการณใหมเชนครบทเรยนสถานทระเบยบวนยฯลฯสงแวดลอมใหมๆท าใหเดกมการเปลยนแปลงทางอารมณ อารมณ คอ การแสดงออกของความตองการทซอนเรนอยซงการพฒนาทางอารมณนนเดกจะตองรจกยบยงใจไมแสดงความรสกออกมาเปนพฤตกรรมไมดทนทรจกระวงความรสกทผอนมตอตนอารมณกลวดขนตามวยทผานไปคอเลกกลวในสงทไมมตวตนสตวประหลาดและปรากฏการณธรรมชาตมาเปนกลวสงทเกดขนไดจรงเชนกลวความอดอยากกลวไมมเพอนกลวเรยนไมดเปนตน พฒนาการทางอารมณของเดกวยเขาเรยนตอนตนพอจะกลาวไดวาเปนผลมาจากองคประกอบตอไปน 1. มความตองการเพมขนความตองการทางอารมณทส าคญของเดกวย 6 ปนนกคออยากเปนทหนงหรอเปนคนแรกไมวาจะท าสงใดตองการแสดงตนใหเปนทชนชมของครตามทไดพบเสมอและเหนวาเดกวยนขอบคยโออวดและเปรยบสงของทตนมหรอเปรยบเทยบความสงกนเสมอความตองการทางอารมณทส าคญของเดกวยนคอตองการทางดานเปนอสระจากผใหญตองการพงตนเองและตองการไดรบความยอมรบเขาเปนหมคณะความตองการเหลานท าใหเดกพยายามทจะเสาะแสวงหากจกรรมใหมๆแปลกๆท าอยเรอยไปและสนใจกจกรรมทผใหญท าพยายามเขารวมดวยเพอใหมประสบการณและจะกระวนกระวายเพราะกลวจะไมไดมาตรฐานเทาทผใหญไดวางไวถาผใหญควบคมมากเกนไปเดกจะมปฏกรยาตอตานทนท 2. เพมทกษะในการใชอวยวะเคลอนไหวการทเดกสามารถควบคมการเคลอนไหวของอวยวะสวนตางๆใหท างานประสานกนไดดขนท าใหเดกมโอกาสเลนและท ากจกรรมรวมกบหมคณะไดท าใหอารมณแจมใสเบกบานท ากจกรรมทมอยางสนกและท าใหเรยนรทจะยบยงใจไมแสดงความรสกทจะกระทบกระเทอนผอนไดดขน

28

3. มการเรยนรกวางขวางขนและมความคดความเขาใจเกยวกบตวเองชดเจนขนเมอเดกอานหนงสอไดคลองขนไดมโอกาสอยรวมและท ากจกรรมกบหมคณะอยเสมอเดกจะมความคดความเขาใจเกยวกบตวเองถกตองขนเดกจะมความส านกไดวาการอยรวมกบผอนนนตองไมท าความล าบากหรอความเดอดรอนใหเขาและรวาแตละคนมความสามรถไมเทากนความเขาใจเชนนจะท าใหเดกสามารถควบคมความรสกไดดเมอตนท าสงใดพลาดพลงและขณะเดยวกนมความรสกเหนใจผอนดวยเดกจะคดหรอมองเหนวาตวเองเป นอยางไรนนเขากเขาใจเอาจากผลทตนไดรบจากการปฏบตของผใหญนนเองถาผใหญเอาแตยบยงโดยไมชวยเหลอเดกเลยหรอใหเพยงเลกนอยจะเปนทางท าใหเดกเปนทผทชวยตวเองไมไดเปนผทไมสามารถยบยงชงใจควบคมอารมณไมไดเปนผทมพฤตกรรมกาวราวเอาแตใจตวเองทเปนเชนนเพราะเดกรสกวาตนเองขาดความอบอนมนคงปลอดภยท าใหแสวงหาทางอนทไมถกตองมาชดเชยความรสกทตนขาดไปเดกเมอไดรบการอบรมจากทางบานและทางโรงเรยนเดกกจะรบความรตางๆมากขนและจะเรมรจกควบคมอารมณรจกตองการเพอนอยกนเปนกลมและท างานรวมกนได

พฒนำกำรทำงสงคม เมอเดกเรมเขาโรงเรยนบางคนอาจมปญหาในการคบเพอนอยบางทงนแลวแตการอบรมทจากทางบานถาทางบานเคยใหโอกาสเลนกบเดกผอนๆเดกกจะไมขลาดอายเพอนหนาใหมการปลอยใหเดกเลนกบเพอนสมมตยเสมอจะท าใหเดกไดปรบตวเขากบผอนไดยากเมอเขาโรงเรยนแลวเพราะเพอนเลนสมมตนนไมมชวตจตใจไมมปฏกรยาตอบทจะใหเดกรวาตนควรจ าท าอยางไรเมอไดอยรวมกบผอนการเลนในวยนสวนมากมกเอาแตใจตวและตองการชนะแตผเดยวเมอโตขนจงคอยๆรจกยอมรบฟงและท าความคดเหนของผอนดวยเดกชายชอบกจกรรมทมโอกาสไดเคลอนไหวทงตวสวนเดกหญงชอบกจกรรมทไมตองการใชก าลงสงส าคญทชวยเดกใหปรบตวทางสงคมไดดคอ 1. ประสบการณทางบานเดกทสามารถปรบตวไดดทโรงเรยนคอเดกทเตบโตขนในครอบครวทบรรยากาศอบอนเปนมตรพอแมแสดงความรกและยอมรบเดกไมละเลยทจะสงเสรมบคลกภาพทดใหแกเดกเดกทมบคลกภาพดจะเปนผทมรางกายแขงแรงมทกษะในการใชอวยวะเคลอนไหวมอารมณมนคงแจมใสโอบออมอารและใหความรวมมอแกหมคณะเปนผทมเพอนมากเขากบใครกไดไมเปนทร าคาญของเพอนๆ 2. สนามทเดกวงเลนสนามนอกจากบานททเดกใชวงเลนและท ากจกรรมเพอความสนกสนานแลวยงเปนททใหเดกเกดการเรยนรทจะรกษาสทธของตนเองทจะปรบตวใหเขากบผอนไดดขนเรอยๆการทเดกเมอเลนมการทะเลาะววาทขมขเพราะเดกยงมความคดถอเอาตวเองเปนใหญอยอยางไรกดการแสดงความกาวราวและแยงชงของเดกในวยตนๆเปนสงทจ าเปนเหมอนกนเพราะชวยใหเดกเรยนรการรกษาสทธของตนเปนการกาวไปสการพงตนเองและเรยนรเรองท าตนใหไดมาตรฐานทางสงคมในเวลาตอไป 3. บทบาทของครครในชนประถมตอนตนมอทธพลสงทจะชวยใหเดกมพฒนาการทางสงคมเปนผทชวยใหเดกเปลยนแปลงความสมพนธตอพอแมผใหญอนๆและเดกวยเดยวกนเปนผชวยใหเดกมพฤตกรรมรจกแกไขตนเองเพอใหเกดความงอกงามซงเปนสงส าคญตอการสงคมของเดกในภายหนาดวยการจดใหเดกมการเลนหลายอยางรวมทงใหมกจกรรมเสรมหลกสตรโดยมครเปนผแนะแนวจดเปนการชวยใหเดกมพฤตกรรมทางสงคมทเหมาะสมไดเรยนรวธการเลนตลอดจนการเปนทงผชนะและผแพทด

พฒนำกำรทำงสตปญญำ พฒนาการทางสตปญญาหมายถงการทมความสามารถท ากจกรรมทางสมองใหบรรลผลตามทตนตองการหรอตรงตามเปาหมายทวางไวไดคนทมเชาวปญญาสงคอคนทสามารถปรบตวใหเขากบสถานการณใหมๆไดและรจกวางโครงการใหตรงจดประสงคกบงานทตนท าอยปจจยทสงเสรมการเพมพนความงอกงามทางสตปญญามดงน

29

1. แรงจงใจแรงจงใจของเดกวยกอนเขาเรยนไดแกความปรารถนาทจะใหตนเปนทยกยองรกใครของผอนใหตนเปนทยอมรบและมเจาของและตองการพงตนเองเพอแสดงวาตนมความสามารถ 2. สงเราสงเราเหลานนไดแกความสนใจการมความตองการการไมไดสงทตนตองการทศนคตของบดามารดาทมตอเดกสงเหลานท าใหเดกขวนขวายหาทางท ากจกรรม 3. การไดลงมอท าเองเปนกจกรรมทท าใหเดกเกดการเรยนรอยางจรงจงเพราะเดกไดประสบการณโดยตรงไดเหนอปสรรคขอบกพรองและชองทางทจะแกไขใหเกดผลดในคราวตอไปได โดยทวไปเดกเรยนรจากสงแวดลอมใกลตวกอนในระหวางวย 7 ปพฒนาการทางดานภาษาเจรญขนรวดเรวรค าศพทเพมขนใชภาษาแสดงความคดความรสกไดอยางดความรสกดานจรยธรรมเพมพฒนาการในระยะนสามารถมความรบผดชอบไดบางบางอยางเรมสนใจสงถกหรอสงผดแตมความรบผดชอบไดบางบางอยางเรมสนใจสงตางๆแตไมมความเขาใจอยางลกซงถงเรองความจรงความสตยอาจหยบสงของของผอนมาโดยไมตงใจจะขโมยกได เมอพนวยเดกตอนกลางเดกจะมประสบการณใหมเพมขนเนองจากมสงยวยใหมกจกรรมทางสมองหลายประการเชนภาพยนตรวทยโทรทศนและภาพการตนซงกลายเปนสงส าคญสวนหนงของวยเดกวย 8 ปพฤตกรรมใหมๆของเดกวย 9 ป 1. การอานเดกทอานหนงสอไมคลองจะชอบอานหนงสอการตนวย 9 ปเปนวยทชอบอานมากทง 2 เพศชอบอานหรอดเรองเกยวกบสตวเรองเดกการผจญภยและตลกขบขนโดยทวไปเดกชายทฉลาดมากชอบอานหนงสอเกยวกบวทยาศาสตรประวตศาสตรและชวประวตตางๆสวนเดกหญงฉลาดจะไมชอบนยายเกยวกบอารมณมากนก 2. เวลาวยนเขาใจเรองเวลาดขนสามารถเขาใจความสมพนธระหวางเวลากบเหตการณประจ าวนไดเชนรเวลากนอาหารรเวลาโรงเรยนเขารเวลานอนแตยงไมมความรบผดชอบทจะนอนเองหรอตนเองพอแมตองเตอนกนอยบางทงยงมความเขาใจค าทเปนนามธรรมเชนการตายอกดวย 3. การใชเงนรจกเขาใจการประหยดเชนเกบเงนคาขนมเพอของทตนอยากไดการทครหรอพอแมจะแนะน าเกยวกบเรองนตองแนะน าในสงทเดกพอจะเขาใจเชนบอกใหเกบเงนกเพอไวเรยนตอไปในมหาวทยาลย 4. การสะสมการสะสมของตางๆเปนกจกรรมทเดกวยนชอบมากแตยงไมรจกแยกประเภทของทเกบมาวธหนงทพอจะท าใหเดกเรมตนรกการสะสมคอสงใดทพอแมใชแลวใหเดกเกบไว 5. ความสนใจความสนใจเปลยนไปตามวยไดเชนเดยวกบความสามารถดานอนๆความสนใจของเดกวยตอนกลางไดขยายกวางออกไปคอสนใจในสงแปลกๆใหมๆในสสนทสะดดตาสนใจสตวเลยงภาพระบายสการเลนทใชก าลงแขนขาเมอเจรญวยขนจะเขาสวยเดกตอนปลายความสนใจจะเปลยนเปนเรองเกยวกบการผจญภยวทยาศาสตรเรองทเกดขนจรงและเรองของเดกวยเดยวกนพฒนาการทางปญญาทเหนไดชดคอมจนตนาการสงขนเพราะไดรากฐานการอานมความคดรเรมสรางสรรคคดทจะท าและประดษฐสงตางๆทงทเปนงานอดเรกและกจกรรมในขนเรยน

2.2.6.วยเดกตอนปลำย โดยทวไปเดกตอนปลายมอายระหวาง 10-12 ปแตเราไมอาจก าหนดตายตวลงไปไดแนนอนวยนเปนวยคาบเกยวกบระยะกอนวยรนหรอวยเรมแตกเนอสาววยนไมแตกตางกบเดกวยตอนกลางมากนกแตเกดการเปลยนแปลงในรางกายเนองจากการท างานของตอมตางๆมการเปลยนแปลงของโครงกระดกและสดสวนของรางกายเพอเตรยมเขาสวยรน

30

พฒนำกำรทำงกำย การเจรญเตบโตในวยน เนองจากรางกายไดรบอาหารอากาศแสงแดดพอพนวยนแลวกาเจรญเตบโตเกดจากการท างานของตอมไรทอตางๆเดกอาย 9-10 ปการเจรญเตบโตเปนไปอยางชาฟนเขยวท 1 และเขยวท 2 ขนถาพบวาเดกมฟนเกหรอไมเขารปในระยะนควรรบปรกษาทนตแพทยเพอแกไขทนทสวนเดกทมอาย 10 ปเปนตนไปจะเรมเจรญเตบโตอยางรวดเรวทงสวนสงและน าหนกเดกหญงจะเตบโตเรวกวาเดกชายประมาณ 1-2 ปทงทางดานรางกายและวฒภาวะ เดกหญงลกษณะเพศชนทสองปรากฏขนเรอยๆตะโพกขยายออกทรวงอกเจรญเตบโตและเปลยนแปลงไปและมกจะจดจอกบทรวงอกของตวทเจรญออกไปรสกกงวลวาตะโพกของตวจะใหญเกนไปจงมกท าอะไรงมงามเกงกางนอกจากนเดกหญงจะเรมมประจ าเดอนระหวางอาย 11-12 ป เดกชายไหลกวางขนมอและเทาใหญขนเรมมการหลงอสจระหวางอาย 12-16 ปแสดงวาวฒภาวะทางเพศเรมเจรญเตมท

พฒนำกำรทำงอำรมณ อารมณของเดกวยนจดอยในระดบปานกลางคอไมดหรอรายจนเกนไปซงจะแบงกลาวเปนขอๆไดดงน 1. เดกวยนสามารถรกษาอารมณไวไดดพอสมควรคอไมโกรธงายและหายเรวนก 2. เวลาโกรธจะหาทางออกออกโดยใชเสยงไมมพฤตกรรมแบบตอสหรอวางแผนแกแคนเงยบๆแตไมท าจรงหรอพดร าพนกบสตวเลยง 3. จะระมดระวงไมท าใหผอนกระทบกระเทอนใจ 4. สงทเดกวยนกลวทสดคอการไมเปนทยอมรบของกลมไมยอมรบแขงขนไมตองการเดนกวาหรอดอยกวาเพอนฝง 5. ชอบการยกยองแตไมชอบเปรยบเทยบ 6. ตองการความอบอนมนคงในหมคณะและครอบครว 7. เปลยนแปลงความรสกเรวและงายเชนตอนเชาอยากท าการบานตอนบายอยากนอนหรอเลนหรอตอนเชาอยากเทยวเลนใหชวตชวาสดชนแจมใสพอตกบายอยากนอนเสยแลว 8. บางครงท าตวเปนผใหญแตบางครงกไมกลาทงความเปนเดก เดกในวยนจงมการขดแยงกนทางดานอารมณจนบางครงเดกเกดปญหาครอบครวกบสงแวดลอมเปนปจจยส าคญมากพอแมเอาใจใสคอยใหความกระจางและฝกความสามารถเฉพาะตวเชนเลนกฬาใหเกงเพอใหเปนทชนชอบของกลมรบฟงความคดเหนใหความไววางใจและใหอสระแกเดกทจะท าอะไรไดตามใจเดกบางเพอใหเดกมประสบการณทจะเลอกคดตดสนใจถกตองขน ความกลวของเดกทมอยในวยตนๆกจะเรมลดนอยลงเปลยนมาเปนความกงวลใจกงวลกบเรองรปรางตนเองอยากใหแขงแรงสวยงามกลวอนตรายทจะเกดกบครอบครวและตนเอง ความตองการเนองจากการเปลยนแปลงตางๆเดกจงมความตองการมากขนคอตองการ - อาหารทมคณคาตอรางกาย - เลนกฬา - พกผอนอยางเพยงพอ - เปนทรบรองในความสามารถและการใหเขาเปนสวนหนงของกลมความรกความอบอนและความยกยองจากผใหญเพอนฝงและครอาจารยเงนเครองมอเครองใชและหนงสอทชวยใหความคดในการท ากจกรรมรเรมสรางสรรคหรอใชก าลงโดยผใหญไมบงคบ

31

พฒนำกำรทำงสงคม กลมเปนสงส าคญมากส าหรบเดกวยนเดกจะรสกเปนเจาของและซอสตยตอกล มมพฤตกรรมทเหมอนกลมทงการแสดงออกทางกายวาจาและการแตงกายซงเดกชายจะรกษาความสนใจทมตอกลมไดมากกวาเดกหญง เดกวยนตองการเพอนมากและตองการเพอนประเภททไววางใจไดมอารมณคลายคลงกนไมยอมอยคนเดยวไมชอบเลนกบวตถเหมอนเมอสมยยงเดกๆอยชอบเลนกบตวบคคลเปนหม เดกชายชอบเลนใชก าลงกลามเนอและกฬามกฎเกณฑ เดกหญงชอบเลนกบเพอนสนทเพยง 2-3 คน ในดานความสมพนธกบครอบครวพบวาเดกชายไมใครใกลชดกบพอผดกบเดกหญงซงจะใกลชดกบพอมากกวาเดมและสามารถท าตวเขากบพนองไดดกวา เนองจากเดกหญงมการเจรญเตบโตทางดานวฒภาวะไดเรวกวาเดกชายท าใหเดกหญงเรมสนใจเดกชายเรวกวารจกแตงตวมากขนและเอาใจใสเรองราวของเดกชายแตเดกชายยงไมสนใจซงท าใหเดกหญงคดวาตนมการสงคมไมดพอจงหวะนผใหญควรใหความกระจางแกเดกและหาเดกชายทมอายมากกวา 1-2 ปมาท ากจกรรมรวมดวยกจะขจดปญหานได

พฒนำกำรทำงสตปญญำ เดกเรมมสตปญญากวางขวางขนจงมความสามารถคดและแกปญหาไดมากขนเรมสนใจอานหนงสอตางๆเพอทจะรวมอภปรายหรอพดคยกบเพอนฝงไดมความคดรเรมทจ าท าสงใหมๆท าใหเกดความมนคงและเชอมนในตนเองซงชวยสรางบคลกภาพใหดขน วยนเดกจะสนใจเรองทเปนจรงธรรมชาตและการเดนทางเดกหญงสนใจอานเรองประเภทรกเรวกวาเดกชายเดกเรมคดและตดสนใจเองรจกรบผดชอบมความเหนอกเหนใจผอนรจกใชเหตผลมความอยากรอยากเหนเขาใจสงตางๆไดเรวลกษณะเดนทางสตปญญาของเดกวยนคอมความกระตอรอรนรจกใชเหตผลและรบฟงความคดเหนของผอนมการวางโครงการไวลวงหนารกษาความลบไดและรกษาสญญาทใหไวความสนใจทง 2 เพศมความสนใจทแตกตางกนอยางเหนไดชดคอ ชายสนใจเรองวทยาศาสตรคณตศาสตรดาราศาสตร หญงสนใจเรองการครวตดเยบเพราะมรากฐานจากการสนใจรปรางของตนเองทง 2 เพศจะสนใจเลยงสตวดภาพยนตรเทยวไกลๆและนอยรายทจะสนใจเรองของอาชพ

2.2.7.เดกวยรน พฒนาการตางๆของวยรนเปนเรองทส าคญหนงทควรแกการศกษาเพราะจะท าใหผปกครองและผทรบผดชอบเดกสามารถเขาใจถงพฤตกรรมตางๆของเดกไดดขนพฒนาการทส าคญๆของวยรนมดงน 1. พฒนาการทางดานสรรวทยา 2. พฒนาการทางรางกายและกายวภาค 3. พฒนาการทางอารมณ 4. พฒนาการทางสตปญญา 5. พฒนาการทางสงคม

32

1. พฒนำกำรทำงดำนสรรวทยำ ระบบประสาทระบบประสาทของคนเราเรมพฒนาแลวนบตงแตเปนตวออนอยในครรภภายหลง 6 สปดาหไปแลวระบบประสาทของตวออนเรมมเซลลประสาทประมาณ 12 ลานเซลลหรออาจมากกวานนกไดเซลลประสาทบางชนดเรมท างานตงแตเดกทารกอยในครรภกมในขณะทตวออนเจรญเตบโตขนเซลลประสาทกจดระบบของตวเองและเรมท างานตงแตระยะนนเมอเดกพรอมทจะคลอดนนระบบประสาทกพรอมทจะท าหนาทของมน

2. พฒนำกำรทำงรำงกำยและกำยวภำควยรน ในระยะตนของวยรนจะเปนระยะทมพฒนาการทางรางกายอยางรวดเรวมากและมบทบาทส าคญตอพฒนาการทางความเจรญงอกงามทางดานอนๆใหประสานตามไปดวยเชนพฒนาการดานอารมณและพฤตกรรมตางๆทวยรนแสดงออกมาเปนตน พฒนาการทางรางกายในระยะนนบวาเปนสงส าคญมากเพราะเปนชวงหวเลยวหวตอจากการเปลยนแปลงจากลกษณะของเดกมาเปนลกษณะของความเปนผใหญโดยเราเรยกระยะนวาวยรนหนมสาว

ลกษณะทวไปของวยรนหนมสำว 1. เกดการหลงอสจในเวลาหลบของเดกชายซงเปนการแสดงใหเหนวามวฒภาวะในทาง

เพศแลวซงจะเปนในรายอาย 12-13 ปโดยอวยวะเพศจะเจรญเตบโตอยางรวดเรวรางกายสามารถผลตน าอสจไดแลวซงแสดงวาเดกผชายนนสามารถท าการสบพนธและพรอมทจะเปนพอคนไดแลว

2. ในเดกหญงจะเรมมประจ าเดอนเปนครงแรกโดยรงไขเจรญเตบโตอยางเตมทและสามารถผลตไขออกมาไดโดยไขทสกและไมไดรบการผสมจะถกขบออกมาจากรางกายในรปของประจ าเดอนโดยมระยะเวลาการหมนอยระหวาง 28-30 วนโดยในระยะหนงๆจะมประมาณ 3-5 วนความเครยดทวๆไปกอนมระดจะนอยลงแตมกมอาการปวดศรษะและอาการผนคนทผวหนงกอนมประจ าเดอนโดยเฉพาะทบรเวณใบหนา

3. มขนเกดขนตามรางกายในทตางๆเชนบรเวณรกแรและบรเวณของลบเปนตนโดยเฉพาะในเดกชายจะเรมเกดหนวดเคราขนโดยสงนมกท าใหเกดการวนวายใจและมกจะคอยใหความสนใจเกยวกบหนวดเคราเหลานอยเสมอ

4. การเปลยนแปลงทางรปรางและโครงรางของรางกายโดยสดสวนของรางกายเดกมาเปนรปรางของผใหญ

5. ในเดกหญงหนาอกและสะโพกจะขยายใหญขนโดยจะมฮอรโมนเพศขบออกมาจากตอมไรทอซงจะท าใหเดกหญงมรปรางคลายผใหญมากขนโดยทรวงอกจะขยายใหญมขนาดใกลเคยงกบผใหญนอกจากนยงมลกษณะอนเชนสะโพกผายออกเอวคอดเขาเปนตน

6. เดกผชายจะมน าเสยงเปลยนแปลงแตกพราและหาวขนจะเปนในราว 1-2 ปเดกจงจะเรมบงคบเสยงไดและเมอเขาสวยรนตอนปลายการเปลยนแปลงของเสยงจะสนสดลงเดกจะเรมมเสยงนมนวลขนการเปลยนแปลงของเสยงอาจเปนไปอยางชาๆหรออยางรวดเรวกไดการเปลยนแปลงทเกดขนทนททนใดอาจท าใหเดกเขาใจผดคดวาเปนหวดไดและการทเสยงเปลยนอาจท าใหเดกบางคนตกใจกลวและพะวงถงแตภาวะทางเพศของตนจนไมเปนอนหลบนอน

33

3. กำรพฒนำกำรทำงอำรมณวยรน อารมณเปนความรสกหรอความสะเทอนใจทเกดจากรางกายถกสงอนมาเราคนเรานนมกม

อารมณเกดขนเสมอทกๆนาทอารมณของวยรนนนเปนอารมณทรนแรงโดยทเราเรยกวาวยนเปนวย“พายบแคม”ซงหมายถงการมอารมณทรนแรงเตมไปดวยความเชอมนในตนเองในบางครงจงมกมความคดเหนขดแยงกบผใหญเสมอการทเกดอารมณงายและรนแรงเชนนจงเปนเรองทงายตอการยแหยหรอชกน าใหเดกเกดความรสกอยากลองดทงในทางทดและทางทเลวความคดชววบของอารมณวยรนอาจเปนสงทท าใหเขาแสดงพฤตกรรมผดๆออกมาซงอาจหมายถงชวตและอนาคตของเขาเองเราสามารถแบงประเภทอารมณของวยรนไดดงน

1. ประเภทกาวราวรนแรงเชนอารมณโกรธอจฉาเกลยดชง 2. ประเภทเกบกดเอาไวเชนความกลวความวตกกงวลความเศราใจกระอกกระอวนใจสลดหดห

ขยะแขยงเสยใจ 3. อารมณสนกเชนความรกชอบสขสบายพอใจตนเตน เนองจากอารมณตางๆเหลานมทงประโยชนและโทษตอบคคลทงสนและอารมณเหลานเปนสงท

เปลยนแปลงอยเสมอไมคงทแนนอนยากแกการตดตอสมพนธกบคนอนดงนนจงสมควรจะไดศกษาและรจกอารมณตางๆของวยรนบางพอสมควรอารมณตางๆของวยรนทควรทราบมดงน

4. พฒนำกำรทำงสตปญญำวยรน ในเดกวยรนเนองจากเกดมการเปลยนแปลงตางๆมากมายทางรางกายท าใหวยรนมพลงมากมความกระตอรอรนและมความสามารถตางๆเพมขนท าใหวยรนรจกใชความคดพจารณาเหตผลตางๆสามารถแสดงความคดเหนรวมกบคนอนรจกพจารณาตนเองและสงเกตดวาคนอนเขามความรสกตอเราอยางไรทงพยายามปรบปรงบคลกภาพของตนเองใหเปนไปในทางทสงคมยอมรบโดยจะพยายามเอาแบบอยางบคคลหรอสงตางๆทตนเหนวาดซงสงนอาจไดมาจากคนใกลชดภาพยนตรหนงสออานเลนเปนตนดงนนจะเหนไดวาเดกในวยนชอบสองกระจกดตวเองอยเสมอเพอปรบปรงบคลกภาพและทาทางใหเปนไปตามแบบทตองการ ส าหรบการรจกตนเองนนคอการพยายามดตวเองและรจกวจารณตนเองแตไมบอยนกบางครงยอมรบความขเกยจของตนเองและพยายามเปรยบเทยบตนเองกบผอนและปรบตวตามใหไดสมดล พฒนาการทางดานสตปญญาในวยรนตอนตนพฒนาการเปนไปอยางรวดเรวมากและพฒนาการจะเจรญถงสดขดเมออายประมาณ 16 ปแลวคอยๆลดลงหลงจากอาย 20 ปแลว

ลกษณะพฒนำกำรทำงสตปญญำของวยรน 1. ความจ าดมากแตมกไมคอยใชความจ าของตนเองใหเปนประโยชนเนองจากตองการใชความคดในการแสดงความคดเหนทางดานตางๆทกวางขวางโดยเฉพาะในเรองเกยวกบผลประโยชนของสงคมในวยนจะพยายามคดตดสนใจวาสงใดดกวาและสงใดทควรจะเปนและควรจะเกดขนในสงคม 2. มสมาธดโดยเฉพาะเกยวกบเรองทตนสนใจมากเปนพเศษกจะมสมาธในการศกษาคนควาและพยายามคนหาความจรงเกยวกบสงนนโดยไมยอมทอถอยงายๆและมความสามารถในการตงสมาธควบคมอารมณของตนเองใหเหมาะสมกบกาลเทศะ 3. มความคดเจรญกวางขวางไปไกลพยายามแสวงหาความร ใหมๆเพอเพมพนความสามารถของตวเรมเขาใจความสวยงามความไพเราะความเจรญในดานนจะคอยเปนคอยไปไมมการเรงเราใหเกดขนในวยหนงวยใดโดยเฉพาะเดกทฉลาดอาจเจรญดกวาเดกโง 4. มจนตนาการมากมกชอบนงคดฝนสรางวมานในอากาศอยคนเดยวเปนเวลานานๆการฝนกลางวนวยรนมกเกยวกบเรองเพอนตางเพศความรกและเรองเกยวกบการประสบความส าเรจในชวตในอนาคตของตนเองโดยอยากเปนอยางนนอยางนแลวแตใจของตนจะปรารถนาความนกฝนดงกลาวนถามไดรบการแนะน า

34

ใหกระท าถกทางหรอเพกเฉยละเลยแลวกจะท าใหวยรนเกดความขลาดไมกลาเผชญกบอปสรรคในชวตและอาจกอใหเกดความชงชงสงคมแตถาไดรบการแนะน าและสนบสนนใหมโอกาสไดกระท ากจกรรมคกนแลวกจะเปนการสงเสรมการสรางบคลกภาพใหดยงขน 5. ความเชอมนตางๆเปนไปอยางรนแรงโดยเมอปกใจเชออะไรแลวมกเชออยางจรงจงและถาไมยอมเชออะไรแลวกยากทจะท าใหเชอไดงายๆนอกจากจะมหลกฐานมาอางองซงสงเหลานนบวามทงประโยชนและโทษเพราะถาเดกวยรนเชอมนไปในสงทดยอมเกดประโยชนเปนอยางมากแตถาไปหลงเชอมนในสงทผดแลวอาจกอใหเกดความเสยหายไดดงจะเหนไดวาวยนเปนวยทเรมกออาชญากรรมตางๆซงจะกลายเปนอาชญากรตอไปเพราะนสยใจคอตางๆทกอสรางขนในวยนจะเปนชนวนของการเกดพฤตกรรมครงตอไป

5. พฒนำกำรทำงสงคมวยรน เดกยางเขาสวยรนนอกจากจะมการเปลยนแปลงอยางมากมายทางรางกายและจตใจแลวเรายงพบวาเดกยงมการปรบปรงเปลยนแปลงตนเองเกยวกบสถานะความเปนอยภายในครอบครวดวยดงจะเหนไดวาเดกในวยนตองการเปนอสระและการเปนตวของตวเองชอบอยตามล าพงมหองอยเปนสดสวนมของใชสวนตวซงถาเราเขาใจถงการเปลยนแปลงอนนเราอาจจะชวยเหลอเดกไดดวยการจดหาหองสวนตวใหเขาไดอยตามล าพงและใชความคดเหนของตนเองอยางอสระซงจะชวยไดมากในการปรบตวเขากบสงคมของเขาในโอกาสตอไป ในวยรนนเดกก าลงมความตองการอยางรนแรงในการทจะท าตนเองใหเปนทยอมรบนบถอของเพอนและบคคลในวงสงคมโดยจะพยายามท าทกสงทกอยางอยางสดความสามารถเพอจะใหไดมาซงสถานะดงกลาวโดยเราสามารถสงเกตไดจาก ก. การแตงตวพถพถนเปนพเศษ ข. เอาใจใสในกรยาของตนเองและบคคลในครอบครว ค. ตองการใหทกคนยอมรบวาตนเปนผใหญ ง. มการรวมกลมระหวางเพอนสนทในเพศเดยวกนในรปของ“แกงค”แตในระยะตอมามกเรมมความสมพนธกบเพศตรงขามโดยจะมสมาชกตางเพศเขารวมกลมดวย

ควำมสมพนธระหวำงเพอน วยรนพยายามทจะหาเพอนทอยในรนราวคราวเดยวกนมรสนยมเหมอนกนเพอจะไดเอาใจไวคบหาสมาคมพดคยสงสรรคกนกลมของเดกวยรนนมอทธพลอยางมากตอความประพฤตการแตงกายกรยาทาทางมการพยายามเลยนแบบกนเพอใหเกดเปนสญลกษณประจ ากลมขนแมวาการกระท าบางอยางทตนท าเพอความโกเกและเพอกอใหเกดเปนจดเดนขนนนจะขดตอสายตาของผใหญกตาม

ควำมสมพนธระหวำงเพอนตำงเพศ เดกวยรนมกมความกงวลใจและล าบากใจอยางมากในการทจะท าใหตนเองสามารถเขากบเพอนตางเพศของตนไดความสมพนธของเดกวยรนกบเพอนตางเพศนนมทงในสภาพทเปนเพอนฝงชอบพอกนและในดานความสมพนธในฐานะจะรวมชวตตอไปในอนาคตสงทส าคญคอไมควรหามขาดไมใชเดกหญงชายคบหาสมาคมกนเพราะแทนทจะท าใหเดกเลกคบหากนกลบพยายามหาทางหลบซอนมาพบกนเองโดยมใหผใหญลวงรและความกดดนทถกกดกนอาจผลกดนใหเกดความพฤตไปในทางทผดไดทางทดควรสนบสนนใหเดกหญงชายคบหาเปนเพอนกนไดภายในขอบเขตโดยใหอยภายใตการควบคมทเหนวาเหมาะสมในบางกรณเดกหญงชายอาจเกดรกใครชอบพอกนไดซงตามปกตผใหญมกวตกกงวลวายงไมถงเวลาอนสมควรแตเราไมควรถอวาความรกในระยะวยรนนนเปนสงทจรงจงนกเพราะเปนเรองธรรมดาทเดกวยรนมกเกดความคดฝนในเรองรกๆใครๆซงมกไดรบการกระตนจากหนงสอภาพยนตรและจากการซบซบนนทาซงเกดขนในกลมเพอนฝงซงเมอเกดความรสกเชนนออกมาสงทเขาตองการมากทสดในขณะนนคอตองการไดเปนทรกโดยจะเปนทรกของใครหรอจะรกใครนนไมส าคญขอ

35

เพยงใหไดมความรกเทานนเพราะคดวาจะท าใหชวตของตนสมบรณยงขนเหมอนคนอนเทานนวยรนมกจะมความหลงใหลใฝฝนบคคลทมความเกงและชอเสยงในดานตางๆซงเปนความคดทไมยงยนพอนานๆเขาเมอมความคดเปนผใหญมากขนกจะรสกวาสงทตนเคยคดและเคยปฏบตนนเปนสงทเหลวไหลเหลอเกน ในดานความสมพนธกบเพอนตางเพศเราสามารถแบงออกเปนขนๆตามอายได 7 ขนคอ 1. วยทารกและในวยเดกทงเดกชายและเดกหญงตางสนใจตวเอง 2. วยเดกตอนตนทงสองเพศเรมแสวงหาเพอนโดยไมจ ากดเพศ 3. เมออายประมาณ 8 ขวบทงเดกชายและเดกหญงตางชอบเลนชอบเพอนเพศเดยวกบตน 4. เมออายประมาณ 10-12 ขวบเดกชายและเดกหญงเรมจบกลมภายในเพศเดยวกนและแสดงความเปนอรกบเพศตรงขาม 5. เมออายประมาณ 13-14 ปเดกหญงเรมสนใจเดกชายและพยายามท าทกอยางทจะเรยกรองความสนใจจากเดกชายแตเดกชายยงเฉยอย 6. อายประมาณ 14-16 ปเดกชายเรมสนใจในเดกหญงขนบางและบางคนเรมแยกตวไปสนทสนมกบเพศตรงขาม 7. อายประมาณ 16-17 ปหรอมากกวาเดกชายและเดกหญงจะเรมจบกนเปนคๆ

ควำมตองกำรของวยรน ความตองการคอความรสกอยากไดซงท าใหเกดแรงผลกดนแรงจงใจและกอใหเกดพฤตกรรมตางๆทพยายามใหบรรลถงความมงหมายของความตองการ เราสามารถแบงความตองการของวยรนออกไดเปน 5 ความตองการหลกๆไดแก 1. ความตองการทางเพศเมอยางเขาสวยรนเดกวยรนมกพยายามดนรนทจะคบหาเพอนตางเพศซงมกไดรบการกดกนจากผใหญเนองจากเกรงจะเกดเรองเสยหายและค าครหานนทาซงกอใหเกดความกดดนทางธรรมชาตเนองจากในระยะนตอมตางๆภายในรางกายก าลงท างานเต มทโดยเฉพาะตอมเพศทผลตฮอรโมนออกมาเพอควบคมการถงวฒภาวะทางเพศท าใหวยรนพยายามหาทางออกเพอผอนคลายอารมณไมทางใดกทางหนง ในปจจบนเราถอวาเรองนเปนเรองทส าคญทควรแกไขโดยพยายามหาทางใหชายหญงไดมโอกาสรจกกนพอสมควรในสภาพการณทเหมาะสมเชนจดตงโรงเรยนแบบสหศกษาขนเพอใหเดกชายหญงไดมโอกาสพบปะสงสรรคกนบางซงสงนกจะชวยลดปญหาความตองการดานนไดมากอกประการหนงควรมการใหความรดานเพศศกษากบเดกดวยเพราะการปกปดอาจท าใหเดกทมความอยากรอยากเหนพยายามทดลองความจรงดวยตนเองซงอาจท าใหประสบความเสยหายไดอยางหนกในภายหลงถาไดรบความรทผดๆไป 2. ความตองการไดรบอสระเนองจากมนษยเปนสตวชนดทพอแมตองดและเอาใจใสลกซงไมสามารถดแลตวเองไดดวยเหตนจงท าใหพอแมมความใกลชดและหวงแหนลกของตนคอยพทกษรกษาไมยอมปลอยใหท าอะไรตามล าพงซงตอนอยในวยเดกกไมมปญหาอะไรแตพอถงวยรนเดกจะพยายามแสวงหาความจรงและพยายามยนหยดอยดวยล าแขงของตนเองพอแมทฉลาดควรรจกผอนปรนปลอยใหลกเปนตวของตวเองบางซงจะท าใหเดกเกดความเชอมนในตนเองการพยายามกดกนเดกใหท าตามทเราตองการนนท าใหเดกไมกลาทจะตดสนใจท าสงตางๆดวยตนเองซงบางครงจะเหนไดวาแมเดกมอายพอทจะรบผดชอบดวยตนเองแลวกยงมสภาพจตใจและกรยาทาทางทเปนเดกอย 3. ความตองการทจะหาเลยงตนเองเดกหนมสาวเรมมความคดทจะหาเลยงตนเองแทนทจะตองอาศยพอแมทงนเพราะคดวาการหาเงนไดดวยตนเองท าใหเกดความรสกภาคภมใจการใชเงนในการจบจายสงตางๆเปนไปไดอยางสบายใจโดยไมตองเกรงใจใครเพราะเปนเงนทหามาไดจากน าพกน าแรงของตนเองและอก

36

ประการหนงเพอเปนการพสจนใหผปกครองของตนเองเหนวาตนนนโตแลวควรทจะมสทธเสรภาพมากขนแทนทจะตองถกควบคมเหมอนแตกอน 4. ความตองการทจะไดรบความนบถอจากสงคมเดกตองการใหสงคมยอมรบนบถอวาตนเปนผใหญแลวโดยพยายามท าตนใหเหมอนผใหญดงนนจงเปนทพบเหนอยเสมอวาเดกหนมสาวบางคนพยายามดมเหลาหรอสบบหรเพออวดความเปนผใหญของตนสวนผหญงมกพยายามแตงตวแตงหนาใสรองเทาสนสงทาปากเขยนควเปนตน 5. ความตองการในปรชญาชวตทนาพอใจเดกวยรนจะถามเรองราวทตนอยากรอยางมเหตผลถาไดรบค าตอบทไมพงพอใจกจะพยามยามซกถามจนกวาจะไดค าตอบทพอใจโดยไมยอมเลกลมความสงสยงายๆดงนนจงเปนหนาทของโรงเรยนทจะตองสงเสรมเดกใหไดสรางปรชญาชวตไดอยางถกตองและเหมาะสมกบสภาพของสงคมและควรรจกวธการแนะแนวสวนบคคลดวยเพอชวยใหเดกรจกสรางมาตรฐานของศลธรรมใหแกตนเองได นอกจากทกลาวมานสมาคมการศกษาแหงชาตของสหรฐอเมรกาไดคนพบความตองการของวยรน 10 ประการคอ 1. เดกหนมสาวทกคนตองการทจะปรบปรงสมรรถภาพในการท างานใหดยงขนเพอจะไดมสวนในการผลตเครองอปโภคบรโภค 2. เดกหนมสาวทกคนตองการทจะรกษาสขภาพใหสมบรณ 3. เดกหนมสาวทกคนมความตองการทจะเขาใจถงสทธหนาทของพลเมองในระบอบประชาธปไตย 4. เดกหนมสาวทกคนตองการทจะเขาใจความส าคญของครอบครวและปจจยตางๆทจะน ามาซงความสขแหงครอบครว 5. เดกหนมสาวทกคนตองการทราบถงวธจายและใชสงของตลอดจนบรการตางๆอยางฉลาด 6. เดกหนมสาวทกคนตองการทจะเขาถงวธการทางวทยาศาสตรความเจรญและความส าคญทางวทยาศาสตรทมอทธพลตอชวตประจ าวนของมนษยเราตลอดจนความจรงตางๆตามธรรมชาต 7. เดกหนมสาวทกคนตองการทซาบซงในรสแหงวรรณคดดนตรและศลปะกลาวคอตองการรถงคณคามองเหนความงดงามและความไพเราะของสงเหลานน 8. เดกหนมสาวทกคนตองการทจะมความสามารถในการใชเวลาวางใหเปนประโยชนเปนอยางดและรจกแบงสนปนสวนใหสมดลกบกจกรรมตางๆของเขา 9. เดกหนมสาวทกคนตองการทปรบปร งความเคารพตอผ อนและมความสามารถด ารงชวตอยและท างานรวมกบบคคลอน 10. เดกหนมสาวทกคนตองการปรบปรงความสามารถในการคดอยางมเหตผลและมความสามารถในการทจะแสดงความคดเหนของตนเองไดอยางแจมแจงสามารถอานและฟงไดอยางเขาใจ

ปญหำพฒนำกำรของวยรน ในวยรนนเปนวยทการเปลยนแปลงทางพฒนาการอยางสงเปนสภาพหวเลยวหวตอของชวตซงมการเปลยนแปลงทงทางรางกายความคดจตใจอารมณและสงคมซงการเปลยนแปลงทเกดขนตางๆเหลานยอมมผลกระทบกระเทอนและกอปญหาใหกบวยรนบางไมมากกนอยซงปญหาตางๆเราพอสรปเฉพาะทส าคญๆไดดงน 1. ปญหำควำมเจรญทำงดำนรำงกำย ก. น าเสยงเดกชายเรมรสกตนเองวาเสยงเปลยนไปกจะท าใหเกดความกระตากอายไมกลาพดเพราะกลวคนหวเราะเยาะในเดกบางคนเสยงอาจเปลยนแปลงชาโดยยงคงมเสยงเลกแหลมอยแตพอ

37

อายมากขนเสยงยงไมยอมเปลยนซงผดกบคนอนๆกอาจจะท าใหเกดความกระดากอายและเกบตวอยเงยบๆในเดกหญงบางคนอาจมเสยงใหญทมคลายผชายท าใหเกบตวอยเงยบๆและไมยอมคบหาสมาคมกบเพศตรงขาม ข. การเกดขนตามรางกายเมอเรมมขนขนตามรางกายในทตางๆโดยเฉพาะบรเวณรกแรหนวดเคราและบรเวณอวยวะเพศท าใหรสกกระดากอายในเพศหญงบางคนมฮอรโมนผดปกตจะเกดมขนขนบรเวณรมฝปากคลายหนวดท าใหเกดปมดอยไมยากเขาสมาคมกบเพอนๆและชอบเกบตวเงยบๆบางคนพยายามก าจดขนทเกดขนซงบางคนท าไปในทางทไมถกแทนทจะลดนอยลงกลบยงเพมมากขนและอาจท าใหเดกเกดความล าบากใจมากยงขน ค. ปญหาเกยวกบน าหนกตวเดกชายทมรปรางเลกผอมแหงแรงนอยมกมความรสกไมสบายใจบางคนจะเกดปมดอยและพยายามหลบหนาเพอนไปอยตามล าพงกลายเปนเดกขอายไมคอยยอมแสดงออกบางคนพยายามสรางปมเดนดวยการกาวราวเปนอนธพาลคอยรงแกคนอนเดกชายทอวนมากมกอารมณดเปนตวตลกในกลมเพอนและมกถกลอเลยนอยเสมอ เดกหญงจะมการวตกกงวลเกยวกบเรองน าหนกตวมากเมอรวาตวมน าหนกมากกจะลดความอวนดวยวธการตางๆดงจะเหนไดวาทการสอบถามถงวธลดความอวนจากคอลมนและรายการส าหรบพฤตกรรมการพฒนาการและปญหาของวยรนในครอบครวหรอบานทมปญหายอมมผลโดยตรงตอการพฒนาวยรนซงปญหาส าคญๆเหลานมกไดแก ควำมสมพนธระหวำงบำนกบโรงเรยน การอยรวมกนและท ากจกรรมรวมกนเปนกลมจะเปนวธชวยใหเดกมพฒนาการทางสงคมไดดในวยเรยนเดกยอมสนใจในสงทอยนอกบานมากกวาสงทอยในบานพอแมจะเปนสะพานอนดในการเชอมโยงความสมพนธระหวางกจกรรมนอกบานและกจกรรมในบานเขาดวยกนท าใหเราไดทราบถงปญหาทลกก าลงเผชญอยและชวยแกไขความคดทขดแยงของพอแมกบลก ในชนประถมสงทเชอมโยงกบโรงเรยนไดอยางดกคอครอาจารยและสมาคมผปกครองนกเรยนเมอยางเขาสวยรนพอแมอาจเชอมความสมพนธกบลกไดโดยจดบานเปนแหลงสนทนาการกบเพอนๆไดลกควรไดรบอนญาตใหจดงานเลยงและสนกกบเพอนทบานไดในบางครงบางคราวโดยมพอแมเปนผใหค าปรกษาหารอเพอใหลกเกดความรสกนกคดวาตนกมสวนในบานและมสวนเปนเจาของบานดวยผหนง การทพอแมผปกครองและโรงเรยนไดมการตดตอสมพนธกนอยางดนนจะชวยใหเราไดทราบพฤตกรรมของเดกตลอดเวลาระยะทอยในบานในโรงเรยนเวลาเรยนเวลาเลนสนกสนานและความสมพนธกบเพอนฝงท าใหไดรถงปญหาตางๆของเดกทเกดขนซงจะไดมการรวมมอกนระหวางบานกบโรงเรยนในการชวยแกไขปญหานนๆซงนอกจากจะเปนการชวยเหลอเดกในทางตรงแลวยงมสวนในการชวยลดปญหาของเดกวยรนดวย การทพอแมไดชวยเหลอลกในการพฒนาการทางสงคมนท าใหเดกรกบานไมออกจากบานบอยครงหรอเบอบานอกประการหนงแทนทเดกจะเขาหนาพอแมไมตดหรอพอแมเกดความร าคาญในลกกลบเขาใจและสนใจตอกนเปนอยางดเดกทมพอแมเชนนมบานทเปดรบเพอนฝงอยเสมอนอยนกทจะกอใหเกดปญหาซงการเลยงลกแบบนอาจจะเปนงานหนกแตกใหผลคมคาตอการพฒนาการเดกเปนอยางมาก

ดงนน การศกษาเรองความเจรญเตบโตและพฒนาการเปนสงจ าเปนเพราะเปนการศกษาถงความเปลยนแปลงทงทางดานรางกายจตใจอารมณและสงคมในแตละระยะของชวตตงแตเรมปฏสนธวยทารกวยเดกวยรนวยผใหญและวยชราท าใหเราสามารถเขาใจตวเองและบคคลอนไดดยงขน

การศกษาปญหาตางๆทางดานจตวทยามกจะเกยวของกบเรองความเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษยอยเสมอเพราะเปนความจรงทวาการส ารวจการตความหมายหรออธบายพฤตกรรมจะท าไดยากหากเราไมเขาใจลกษณะและพฒนาการอนเปนพนฐานส าคญของพฤตกรรมเหลานนความเจรญเตบโตและพฒนาการในระยะแรกๆของชวตอาศยสงทไดรบถายทอดจากพนธกรรมซงก าหนดใหมนษยมวฒภาวะ (Maturation) ในการ

38

รบรจากสงแวดลอมมนษยจะรจกเปลยนแปลงปรบปรงพฤตกรรมของตนใหเหมาะสมกบการด าเนนชวตตอใ นสงคมและวฒนธรรมทแวดลอมเขาอยพฒนาการทกวยของบคคลยอมตอเนองเกยวโยงกนเปนลกโซสขภาพทงทางกายและทางใจของบคคลในวยผใหญและวยชรากเปนผลมาจากสขภาพทางกายและทางใจจากวยแรกๆของชวตการพจารณาหาทางชวยเหลอหรอสงเสรมพฒนาการของมนษยจงตองค านงถงวยแรกๆของชวต

ชอเรอง การดแลเดกตามพฒนาการและความตองการตามวยตางๆ ประเภทของพฒนาการของมนษย ขนแหงการพฒนาการของมนษย จดเรมตนของชวต พฒนาการของเดกกอนคลอด การเกดเปนชายหรอหญง ลกษณะของพฒนาการ วฒภาวะและการเรยนร

ค ำสง จงเลอกอธบายหวขอดงตอไปนใหประโยคขอความสมบรณทสด ลงในกระดาษค าตอบ

1.พฒนาการ หมายถง 2.ประเภทของการพฒนาแบงออกเปน กประเภท

จากขอความตอไปนจงตอบค าถามขอท 3-6

3.ความเจรญงอกงามเกยวกบความสามารถและการปรบตว 4.ความเจรญเตบโตและความเจรญงอกงามดานโครงสราง 5.ความเจรญงอกงามของอารมณและความรสกตางๆ 6.ความเจรญงอกงามทเกยวกบความสามารถเขาใจในสงทเปนรปธรรมนามธรรม 7.ขนแหงการพฒนาของมนษย มทงหมดกขน 8.จากค าถามขอท 7 นกเรยนคดวานกเรยนจดอยในขนใด 9.วยเดก แบงออกเปนอกกขนของชวงอาย

10.วยรน แบงออกเปนอกกขนของชวงอาย

แบบทดสอบหลงเรยน

ก.พฒนาการทางดานรางกาย ข.พฒนาการทางสงคม ค.พฒนาการทางอารมณ ง.พฒนาการทางสตปญญา

39

วชำ การอนบาลเดก หนวยท 3 การดแลดานอาหาร สขภาพอนามย อบตเหต และการปฐมพยาบาล

ตอนท 1.1 การดแลเดกดานอาหาร 1.2 การดแลเดกดานสขภาพอนามย 1.3 การดแลเดกดานอบตเหต 1.4 การปฐมพยาบาล

แนวคด 1. โภชนาการและอนามยทมตอพฒนาการของเดกปฐมวย การดแลอาหารและการออกก าลงกายเพอเสรมสรางดลยภาพของรางกาย การสงเสรมและการจดประสบการณเพอพฒนาสขอนามยเดก การจดโครงการบรการอาหารในสถานศกษาระดบปฐมวย บทบาทของครและผปกครองในการปองกนโรคและการดแลเดกปฐมวยเบองตน การปฐมพยาบาลเบองตน แนวทางในการปฏบต และการปลกฝงใหมความปลอดภยในการด ารงชวตประจ าวนของเดกปฐมวย 2. สขภาพและความปลอดภยในเดกปฐมวย (Health and Safety for Early Childhood Children) มความส าคญตอการเตบโตและพฒนาของเดกเปนอยางยง ครและผปกครองจงตองใหความส าคญตอการดแลสขภาพอนามย รวมถงเฝาระวงความปลอดภยในชวตของเดก เพอขจดเงอนไขทอาจเปนอปสรรคตอการเตบโตและพฒนาเดกตงแตตน

วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 3 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. ความหมายของการดแลเดกดานอาหาร สขภาพอนามย อบตเหตและการปฐมพยาบาลเบองตนได 2. มทกษะในการปฐมพยาบาลเบองตนได

กจกรรมกำรเรยน 1. ท าแบบประเมนตนเองกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอนหนวยท 3 3. ท ากจกรรมตางๆ ตามทเสนอแนะไวในเอกสาร 4. ท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน

สอกำรสอน 1. เอกสารการสอน

แบบประเมน 1.แบบประเมนตนเองกอนและหลงเรยน 2.ประเมนผลจากการสอบประจ าภาค

หนวยท 3 กำรดแลดำนอำหำร สขภำพอนำมย อบตเหต

40

โภชนำกำรส ำหรบเดกกอนวยเรยน โภชนาการเปนสงส าคญในเดก หากมสงใดมาท าใหการเจรญเตบโตตองชะงกไป จะเปนผลเสยตอเดกเปน

อยางยง อาจท าใหเตบโตเปนผใหญทมคณภาพดอยไปได เดกจงควรไดรบพลงงานและสารอาหารอยางเพยงพอกบความตองการของรางกาย การใหอาหารเดกอยางไมเหมาะสมหรอไมครบทง 5 หม จะท าใหการเจรญเตบโตหยดชะงก มระดบสตปญญาไมดเทาทควร และเจบปวยบอย เดกควรไดกนอาหารหลกครบทง 5 หม ในแตละชนดควรกนใหหลากหลายชนด วนละ 3 มอ และดมนมเปนอาหารเสรม

อำหำรเดกวยกอนเรยน 1 – 3 ป เดกเมอพนอาย 1 ปขนไป จนถงอาย 6 ป จดอยในวยกอนเรยนซงแบนมแมยงมคณภาพด แตปรมาณไม

พองเปน 1 – 3 ป และ 4 – 6 ป เดกวยนรางกายมการเจรญเตบโตอยางชาๆ แตการเจรญเตบโตทางสงคม ลกษณะนสย และทางอารมณ เกดขนอยางมากในวยน พฤตกรรมการบรโภคจะพฒนาในชวงวยเดกและจะตดตวไปจนเปนวยผใหญดงนน การสรางนสยการกนทดตงแตเดกจะสงผลตอไปในอนาคต เดกวยกอนเรยนอาย 1 – 3 ป ควรมน าหนก 13 กโลกรม สง 90 เซนตเมตร ควรไดรบพลงงานและสารอาหารใน 1 วน เพอใหเดกวยกอนเรยน อาย 1 – 3 ป ไดรบพลงงานและสารอาหารเพยงพอใน 1 วน ควรไดรบอาหาร ดงน

ไข เปนไขเปด หรอไขไกกไดแตควรปรงใหสก ควรใหเดกดมนมรสจด เนอสตวตางๆ ถวเมลดแหง ใหกนเนอสตวหลากหลาย หมนเวยนกนไปควรใหกนเนอสตวไมตด

มน ถาเปนปลาตองระวงในเรองกาง และถาเปนปลาทะเลเดกกจะไดรบไอโอดนดวย ขาวสก กวยเตยว มกกะโรน ขนมปง อาหารในกลมนใหกนขาวเปนหลก ถาเปนไปไดใหกนขาวไม

ขดสจนขาว จะไดประโยชนมากกวาขาวทขดสจนขาว และใหกนอยางอนสลบบางเพอไมใหเดกเบอ ผกใบเขยว ผกสสม สเหลอง อาจเปนผกสดหรอท าใหสก ผกใหวตามนเกลอแร และใยอาหารซง

ใยอาหารจะชวยในการขบถาย ผลไมสด ควรเปนผลไมตามฤดกาล และเลอกผลไมทไมหวานจด น ามนจากพช จากสตว เนย กะท ควรเลอกใชน ามนจากพชทมกรดไขมนไมอมตวสง

อำหำรเดกวยกอนเรยนชวงอำย 4-6 ป เดกเปนวยทรางกายก าลงเจรญเตบโตเปนวยทมการเรยนร และสงสมประสบการณ ตลอดจนมกจกรรม

การเลนหรอการออกก าลงกายสงกวาวยอน ๆ รางกายจงมความตองการสารอาหารตาง ๆในปรมาณสง การมโภชนาการทดเพยงพอกบความตองการของรางกายในวยนจะชวยใหรางกายเจรญเตบโตอยางเตมศกยภาพ และมสขภาพสมบรณแขงแรง

โภชนาการทเหมาะสมนบเปนปจจยส าคญทชวยเสรมพฒนาการของลกนอย เพราะเดกจะมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว ทงทางรางกายและสมองโดยเฉพาะการเจรญเตบโตของสมอง ยงเปนไปอยางรวดเรว อาหารส าหรบเดกวยกอนวยเรยน จงเปนการวางรากฐานชวตทดส าหรบเดกทงในขณะทอยในวยน และระยะตอไป การขาดอาหารในระยะนจะสงผลใหเดกมสตปญญาการเรยนรดอยลง การเจรญเตบโตชะงกท าใหรางกายแคระแกรน ไมแขงแรง เจบปวย และตดเชองาย มอตราการเสยชวตสงพอแมจงควรใหความส าคญกบการเลอกอาหารอยางถกตองและเพยงพอกบความตองการตามวยดวย

ตอนท 3.1 กำรดแลเดกดำนอำหำร

41

อำหำรทเดกวยกอนเรยน (อำย 4- ป) ควรไดรบในแตละวน หมวดขำว ขนมปง กวยเตยว และแปงเปนแหลงพลงงานทส าคญซงรางกายควรไดรบวนละ 6 ทพพ เดก

กอนวยเรยนเรมอยากกนอาหารของผใหญ ชอบขาวสวยนม ๆ มากกวาขาวตม อาจมแกงจดเลกนอย เพอชวยใหเดกกลนงายขน

ผกใบเขยว และผกอน ๆเดกมกจะชอบผกทมสสรรดงดดสายตา เชน แครอท เมลดถวลนเตา หรอผกบางชนดเชน กะหล าปล ดอกกะหล า บรอคโคล หนอไมฝรง ผกกาดขาวซงเมอตมสกจะนมและมรสหวาน ในปรมาณวนละ 3 ทพพ หรออาจจะเปน 1 ทพพในแตละมอ

ผลไม คณแมควรใหลกไดเลอกรบประทานผลไมสดตามฤดกาล ในปรมาณ 2 สวน (1 สวนของผลไมแตละชนดไมเทากน ขนอยกบขนาด เชน กลวยน าวา 1 ผล สมเขยวหวาน 1 ผลกลาง มะมวงสกครงผลเลก มะละกอสก 6 ชนพอค า)เพอชวยใหเดกไดรบวตามนซ วตามนเอ ใยอาหาร น าผลไมควรจ ากดปรมาณเมอดมใหดมเปนน าผลไมรอยเปอรเซนต (120 มลลลตร คดเทากบผลไม 1 สวน)

นมเดก ควรดมนมเปนประจ าวนละ 2-3 แกวควรเลอกนมชนดจด เพอฝกเดกใหคนเคยกบรสธรรมชาต ถาเดกปฏเสธการดมนมอาจลองอาหารธญพช เชน ขาวโอตซเรยล ซงตองกนกบนมหรออาจเลอกอาหารทมสวนผสมของนม เชน โยเกรตชส เปนตน นม 1 แกวของเดกกอนวยเรยน ขนาด 180 มลลลตร หรอชสขนาด 50-60 กรม หรอโยเกรต 3/4 ถวยตวง และหลงจากทเดกอาย 2 ขวบไปแลว อาจเลอกผลตภณฑพรองมนเนย

ไขมน ใชน ามนพชปรงอาหาร ลดปรมาณของทอดหรอของมน ใหใชเนอสตวไมตดมน และผลตภณฑนมพรองไขมนหรอถาเปนขนมทมไขมนมาก ของวางทผลตจากโรงงานอาหารควรอานฉลากอาหารประกอบ

กำรสงเสรมภำวะโภชนำกำรส ำหรบเดก การเพมขนาดของรางกายเปนสงบอกการเจรญเตบโต รางกายของอวยวะตางๆ และเนอเยอม

การเพมจ านวนหรอขนาดของเซลลซงการเจรญเตบโตขนกบอทธพลของพนธกรรม พฤตกรรมสงแวดลอมฮอรโมนและองคประกอบดานโภชนาการ ดงนนจงตองมการสงเสรมภาวะโภชนาการของเดกในทกดานซงตองอาศยความรของบคลากรทางดานความตองการภาวะโภชนาการของเดกแตละวย สภาพความสามารถของรางกายทจะรบสารอาหารในรปแบบตางๆ เชน พลงงาน โปรตนหรอวตามนเพอทจะน าสงเหลานไปปรบใชใหรางกายเกดความสมดลอยางสงสด สงบอกการเจรญเตบโต คอ การเพมขนาด หรอจ านวน/ของอวยวะและเนอเยอตางๆของรางกายซงขนกบ พฤตกรรม สงแวดลอม ฮอรโมนและองคประกอบดานโภชนาการ

กำรสรำงนสยกำรรบประทำนอำหำรทดแกเดกกอนวยเรยน เดกมการเจรญเตบโตของรางกาย และมการเลนออกก าลงกาย ท าใหสญเสยพลงงานไป จงตอง

จดอาหารใหเพยงพอ และใหเพมเมอเดกตองการ ไมควรบงคบหรอฝนใจเดก ควรหาวธปรงอาหารตามทเดกชอบ การสรางนสยการรบประทานอาหารทดแกเดกมแนวทางดงน

ควรฝกใหเดกในวยนไดรบประทานอาหารหลกวนละ 3 มอ ใหมอาหารวางระหวางมอเชาและบาย จะเปนนมสดหรอนมถวเหลอง วนละ 2-3 แกว

เดกในวยน ตองการอาหารเชนเดยวกบผใหญ แตควรเพมปรมาณสารอาหารใหมากกวา เดม เพราะมการเตบโตอยางรวดเรว จ าเปนทตองใหอาหารโปรตนเพมมากขน จงตองปรงอาหารดวยเนอสตวตางๆบาง เพราะเดกสามารถเคยวไดแลว

ควรหดใหเดกไดรบประทานอาหารทกชนด ผกและ ผลไมสดควรมทกวน โดยใหเดกหด รบประทานเลนๆ เชน แตงกวา มะละกอสก สม ฯลฯ เพอใหเดกไดรบสารอาหารครบถวนเพยงพอกบความตองการของรางกาย การตกอาหารใหเดกควรตกทละนอย และเพมใหอกเมอตองการ

42

การใหเดกลองรบประทานอาหารใหม ควรใหครงละนอยๆ ปรงรส มสสนตามความชอบ ของเดก คอยๆ ปรบปรงใหเหมาะสมตามความตองการของเดก ไมควรใหรางวลจงใจใหเดกรบประทานอาหารเปนการสรางนสยทไมถกตอง

ผปกครองหรอผดแลเดกตองปฏบตตนใหเปนตวอยางทดเกยวกบการรบประทานอาหาร เพราะเดกชอบเลยนแบบผใหญ ไมควรปรงอาหารรสจดส าหรบเดก ควรเปนอาหารยอยงายสะดวกตอการรบประทานของเดก

ควรหาวธการ หรอ เทคนคในการจงใจ ใหเดกรบประทานอาหารใหครบทง 5 หม โดยไมตองบงคบใหเดกรบประทาน โดยการปรงแตง รป รส ของอาหารใหนารบประทาน เชน เดกไมกนผก ควรจะน ามาชบแปงทอดกรอบ แลวจดใหดนากน

จดอาหารใหนารบประทาน เพอกระตนใหเกดความสนใจในการรบประทานอาหารทม สสนสวยงามชนทพอดค า แมแตเดก การจดอาหารยอมตองสวยงามเพอใหมองแลวอมใจแบบผใหญ และจดเปนค าๆไมใหญเกนไป เดกจะมความเปนระเบยบเรยบรอยในการรบประทานอาหาร

ลกษณะและรสชาตของอาหารตองอรอยแตไมควร เคมจดหรอหวานจดเกนไป บรรยากาศและสงแวดลอมทดมผลตอการรบประทานอาหาร เชน รบประทานพรอมผใหญในบรรยากาศทสนก ไมเครงเครยด สถานทไมอบจนเกนไป แตไมควรเดนปอนเพราะจะท าใหเดกขาดระเบยบและไมรจกเวลาในการด าเนนชวตตอไป ผใหญควรเปนแบบอยางทดในการรกษามารยาทในโตะอาหาร เปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในการเตรยมโตะอาหาร เชน การจดโตะ ชอนสอม และให

เดกมสวนรวมในการปรงอาหารไดบาง เชน ขนมปงทาแยม ใหเดกเปนคนทาแยม ทอดไขอาจใหเดกชวยตอกไขใสจาน หรอการหนผก เตรยมผด ผใหญควรพจารณาดความสามารถใหเหมาะกบอายของเดกดวย

ดงนน โภชนาการในเดกเปนสงส าคญ ควรมการสงเสรมภาวะโภชนาการเพอเปนการปองกนการเกดภาวะทพโภชนาการ อาหารทจดใหควรเปนอาหารทเหมาะสมกบวย ถกตองตามหลกโภชนาการ เพยงพอกบความตองการและตรงกบลกษณะนสยของเดก โดยเนนอาหารหลก 5หม อาหารเสรม เนองจากเดกกอนวยเรยนมความตองการพลงงานและสารอาหารในปรมาณคอนขางสงจากการทรางกายของเดกก าลงเจรญเตบโต หากไดรบไมเพยงพอกบความตองการของรางกาย อาจท าใหเดกเกดปญหาทางโภชนาการขน ซงปญหาทางโภชนาการทพบบอย ไดแก โรคขาดโปรตนและพลงงาน โรคขาดสารไอโอดน โรคโลหตจางจากการขาดธาตเหลก และโรคขาดวตามนเอ ซงโรคเหลานเปนโรคทปองกนไดโดยการใหเดกไดรบประทานอาหารทมคณคาทางโภชนาการและปลอดภยตอการบรโภค ตลอดจนมปรมาณพอเพยงและเหมาะสมกบความตองการของรางกายรวมกบการใหโภชนศกษาแกพอแม และการเฝาระวงทางโภชนาการ โดยการชงน าหนก วดสวนสง ทก 3 เดอน แลวน าน าหนก สวนสง ไปเทยบกบกราฟมาตรฐาน ซงเปนกราฟแสดงเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเดกไทย จะเหนไดวาโภชนาการเปนสงส าคญส าหรบเดก เดกจงควรไดรบการสงเสรมภาวะโภชนาการอยางถกตอง เพอใหมการเจรญเตบโตและพฒนาการเหมาะสมกบวย สามารถเจรญเตบโตเปนผใหญทมคณภาพไดในอนาคต

43

การดแลสขภาพเดก เปนการฝกอนามยใหลกนอย การปลกฝงใหเดกรจกดแลตนเองและฝกนสยใหเดกรจกการรกษาความสะอาด เชน ลางมอกอนรบประทานอาหาร แปรงฟนใหเปนเวลา เปนตน คณแมสามารถชวยเหลอลกนอยในชวงแรกเพอใหเขาท าความคนเคยกบการดแลตนเอง ปลกฝงใหลกนอยรกการออกก าลงกาย การออกก าลงกายหรอการเลนกฬากลางแจงทลกนอยชนชอบ นอกจากจะชวยสงเสรมพฒนาการของกลามเนอในแตสวนแลว ยงมผลกระทบไปถงความแขงแรงของระบบการท างานภายในรางกาย เชน การออกก าลงกายชวยใหหวใจเตนเรวขนและชวยใหเลอดสบฉดและไหลเวยนในรางกายไดดขน การออกก าลงกายยงดตอระบบการยอยอาหาร ชวยใหเดกขบถายไดสะดวกและปองกนปญหาของโรคทองผก คณแมสามารถหากจกรรมทเสรมสรางการออกก าลงกาย เชน พาลกนอยไปฝกวายน า วงออกก าลงกายในวนหยดสดสปดาห หรอสนบสนนการรวมกจกรรมทเกยวกบกฬาทโรงเรยน วธนนอกจากเดกจะไดรบความสนกสนานกบเพอนๆ แลว ยงเปนการปลกฝงความคดเกยวกบการออกก าลงกายทดใหกบลกนอยอกดวย

การรบประทานอาหารใหครบ 3 มอโดยเฉพาะการรบประทานอาหารในมอเชา เพราะเวลาในชวงเชาเปนเวลาในทสมองตองการสารอาหารในการเตมพลงงานใหแกรางกายเพอความพรอมในการท ากจกรรมตางๆ อยางมประสทธภาพ การรบประทานอาหารไมครบ 3 มอสามารถสงผลเสยตอตวเดก ท าใหไมมสมาธในการเรยนหรอท ากจกรรมตางๆ หงดหงดงาย และอาจเปนสาเหตของการเปนโรคกระเพาะได

การเปลยนจากการทานขนมและน าอดลมมาเปนการรบประทานผกและผลไม คณแมสามารถเลอกผลไมสสนสดใสชนดตางๆ มาหนไวท าเปนฟรตสลด หรอน าผกทมรสชาตไมขมหรอมกลนแรงมากมาปนกบผลไมแลวใสไวในตเยน ใหลกทานแทนของวางจ าพวกเคก หรอไอศครมทมปรมาณไขมนและน าตาลสงซงสามารถสะสมในรางกายของเดก และสรางปญหาในการเจรญเตบโตของลกนอย

การมอบอสระในการเรยนรใหแกลกนอยประสบการณชวตทดจากการเลนหรอท ากจกรรมตางๆ รวมกบผอนสงผลกระทบทดตอจตใจของเดกนอย เดกควรไดมโอกาสเรยนรการเขาสงคมกบผอน คณควรใหลกไดมโอกาสท ากจกรรมหลงเลกเรยน หรอหากจกรรมท ารวมกบลกนอยเมอมเวลาวาง คณสามารถหากจกรรมส าหรบเดกสนกๆ ไดทน!

อำหำรเกยวกบสขภำพเดก ส าหรบอาหารเกยวกบสขภาพเดกในแตละมอ คณแมควรเลอกสารอาหารใหครบ 5 หมและควรหลกเลยง

อาหารทมไขมนอมตว อาหารทดส าหรบเดกนนสามารถชวยพฒนาการทางสมอง และมอทธพลตอพฤตกรรมของลกนอย รวมถงสตปญญาของเดกเปนอยางมาก การรบประทานอาหารทดตอสขภาพเดกนนยงสามารถชวยปองกนปญหาน าหนกเกนมาตรฐานในวยเดกอนเปนสาเหตของโรคเรอรงตางๆ สงทคณแมควรท าเปนประจ าเพอฝกการรบประทานอาหารทเปนประโยชนใหแกลกนอยสามารถท าไดงายๆ ดงน

- รบประทานผกทมประโยชนและผลไมในอาหารทรบประทานทกมอ - ดมน าเปลาใหมากๆ แทนน าอดลมหรอน าหวาน - รบประทานธญพชเปนอาหารวางแทน เชน ถวหลากหลายชนด ซงอดมไปดวยโปรตนแทนขนม

ขบเคยวทมระดบไขมน น าตาล และแคลอรทสง - รบประทานโยเกรตและนมเปรยว ซงถอเปนอาหารทอดมไปดวยคณคาทางโภชนาการเทาเทยม

กบนมสด และเตมไปดวยวตามนบ อกทงยงชวยใหการท างานของระบบทางเดนอาหารท างานไดสะดวกขน

ตอนท 3.2 กำรดแลเดกดำนสขภำพอนำมย

44

ปญหำเกยวกบสขภำพเดก เดกทมปญหาดานสขภาพมหลายสาเหตดงน ขาดสารอาหารและเตบโตชา รางกายออนแอ เจบไขไดปวย

ไดงาย เปนโรคอนเกดจากการตดเชอ มโรคแทรกซอน มอาการแพ หรอเปนโรคภมแพ อาเจยน มอาการชก หมดสต หยดหายใจ โครงสรางรางกายและพฒนาการดานตางๆ ไมสมวย มปญหาทางสขภาพเรอรง 2.ปญหาดานความปลอดภยส าหรบลกษณะของเดกทมปญหาดานความปลอดภย อาจเกดจากการไดรบอบตเหต มลกษณะดงตอไปน มแผลไหม หรอพพอง จากการถกน ารอนลวก หรอถกไฟไหม มแผลจากการถกของมคมบาด มอาการแพหรอเปนพษจากการไดรบสารทเปนอนตรายตอรางกาย เชน ยา และน ายาท าความสะอาด กระดกหก เคลดขดยอก หรอศรษะไดรบการกระทบกระเทอนจากการตกจากเครองเลนหรอทสง ปญหาสขภาพและความปลอดภยในเดกปฐมวยมสาเหตมาจาก

1. สำเหตจำกปจจยภำยในปญหำสขภำพและควำมปลอดภยของเดก เกดไดจากหลากหลายสาเหต ซงอาจจ าแนกออกไดเปน 2 ประเภทคอ สาเหตอนเกดจากปจจยภายใน ซงเกดขนจากความผดปกตในตวเดกเอง โดยปญหาของเดกมกเกดจากสาเหตดงตอไปน เดกมภมคมกนโรคต า ซงสวนหนงเปนเพราะระบบภมคมกนของเดกยงไมพฒนาโดยสมบรณ นอกจากนอาจเกดจากความผดปกตทางรางกายของเดกเอง โรคภมแพหรออาการแพประเภทตางๆ เชน แพอาหาร แพยา แพสตวปก ซงอาจท าใหเดกตองไดรบการรกษาอยางเรงดวนในบางกรณ 2. สาเหตจากปจจยภายนอก ส าหรบปจจยภายนอก สงแวดลอมมสวนส าคญอยางยงตอสขภาพและความปลอดภยของเดก ซงปญหาทเกดกบเดกสวนใหญ มกเกดจากเหตดงตอไปน การตดเชอ การตดเชอสวนใหญเกดจากสงมชวตจ าพวกแบคทเรยหรอไวรส ซงสามารถแพรจากคนสคนไดอยางงายดายผานการสมผส (Cross-infection) การเลยงดจากผปกครอง ตงแตหลงคลอด ซงครอบคลมทงเรองของอาหารการกน ไปจนถงการดแลเรองความปลอดภยในชวตประจ าวนของลก เดกขาดประสบการณหรอรเทาไมถงการณ อบตเหตประเภทตางๆ ซงอาจเกดจากการหกลมเพยงเลกนอย หรออาจรนแรงถงอบตเหตทอาจน าไปสการสญเสยอวยวะหรอชวต การไดรบสารพษ การรกษาความสะอาดทไมดพอ การชวยเหลอและแกไขเดกทมปญหาสขภาพและความปลอดภยมความส าคญ

อาจกลาวไดวาสขภาพและความปลอดภย เมอน ามาพจารณารวมกนแลว ยอมหมายถง “ทงชวตของเดก” ดงนนหากเกดปญหาขนกบสขภาพและความปลอดภย ยอมเปนอปสรรคตอการด าเนนชวตประจ าวน หรอการเรยนรสงตางๆรอบ ตว นอกจากนยงขดขวางตอพฒนาการของเดกในทกๆดานอกดวย โดยเฉพาะอยางยงในเดกปฐมวย ปญหาทเกดกบสขภาพและความปลอดภยของเดก ยงรวมถงความผดปกตทอาจตดตวเดกไปไดตลอดชวต อาทเชน เดกทเปนโรคขาดสารอาหารมกมอตราการเสยชวตทสง หรออาจมรางกายแคระแกรน ไมเจรญเตบโต และมพฒนาการทไมสมวยแตในทางกลบกน หากเดกทมปญหาสขภาพหลงคลอด ไดรบการชวยเหลอหรอรกษา ดแลอยางมประสทธภาพ ยอมมแนวโนมทเดกจะหายขาดจากความผดปกตไดมากขนตามไปดวยดงนน การชวยเหลอ ปองกน และแกไขปญหาสขภาพและความปลอดภยในเดกยอมมความส าคญตอชวตและอนาคตของเดก อยางไรกตาม แมวาทกครอบครวประสงคใหเดกทกคนไดกนดอยด มทอย ทหลบนอนทปลอดภย แตในความเปนจรงแลว ยงมอกหลายครอบครวทรายไดไมเพยงพอจนเจอสมาชกใหมในครอบครว ผปกครองมการศกษานอย หรอมถนทอยอาศยในสภาวะแวดลอมทเปนอนตรายตอสขภาพและความปลอดภยของเดก ครอบครวเหลานจงมขอจ ากดในการเลยงดเดกใหเตบโตขนมาไดอยางเหมาะสม ทงทางดานรางกาย อารมณ และสงคม ยงไปกวานน เมอเดกโตขน นอก จากจะมปญหาสขภาพแลว พวกเขาเหลานนยงอาจถายทอดการเลยงดในแบบทตนเองไดรบไปสลกหลาน เปนวงจรทสรางปญหาสขภาพและความปลอดภยไมสนสด และไมอาจไดรบการแกไขได จนกวาชวตความเปนอยของครอบครวเหลานนจะดขนพอแม ผปกครองจะชวยเหลอหรอแกไขปญหาสขภาพและความปลอดภยในเดกปฐมวยไดอยางไร?

45

บานคอหวใจส าคญส าหรบเดกในชวงปฐมวย ผปกครองยอมประสงคใหบานเปนสถานททปลอดภยและเออตอการสรางสขภาพทดของลก ทงนผปกครองสามารถท าบานใหเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของลกได และยงสามารถสนบ สนนการมสขภาพและความปลอดภยใหแกลกไดอยางเตมท ดวยการปฏบตตามค าแนะน าตอไปน ประกอบอาหารทสะอาดและมสารอาหารครบถวนใหแกลก ฝกใหลกรบประทานอาหารทมประโยชน โดยเฉพาะอยางยงผกและผลไม เพราะหากลกสามารถรบประทานผกและผลไมไดตงแตยงเลก ยอมเปนหลกประกนวาลกจะไมเลอกทานเฉพาะเนอสตว และจะไดรบสารอาหารครบ 5 หมตอไปในอนาคต หากครอบครวมขอจ ากดทางการเงน และไมสามารถใหลกรบประทานเนอสตวไดบอยเทาทควร ควรหาอาหารโปรตนสงประเภทอน เพอทดแทนสารอาหารทรางกายเดกตองการ ในกรณน “โปรตนเกษตร” ถอเปนแหลงโปรตนทส า คญแหลงหนงไดเชนกน สงเสรมการมสขภาพดของทกคนในครอบครว โดยการออกก าลงกายหรอท ากจกรรมกลางแจงรวมกน รวมถงไปพบแพทยอยางสม าเสมอ สมาชกในครอบครวไมควรสบบหรในขณะทอยใกลเดก เพราะอาจเปนจดเรมตนของโรครายในตวเดก รวมถงไมควรดมเครองดมแอลกอฮอล เพราะอาจท าใหขาดสต และกอความรนแรงแกเดกได สรางสงแวดลอมทงในบานและนอกบานใหปลอดภย โดยการจดบานใหเปนระเบยบ กลาวคอ เกบอปกรณทอาจเปนอนตรายตอเดก อนไดแก อปกรณท าความสะอาดโดยเฉพาะทอาจเปนพษตอรางกาย มดและของมคมใหพนจากมอเดก หรอปดประตหองน าทกครงหลงใชงาน ส าหรบภายนอกบานนน ผปกครองควรจดใหโลง เพอปองกนการมาอยอาศยของสตวราย รวมถงเปนการปองกนอบตเหตอนเกดจากสงกดขวางทางในสนามเลน เปนตน ไมปลอยใหลกเลนเพยงล าพงหรออยนอกสายตาโดยไมมผใหญอยดวย ผปกครองควรใหการดแลลกอยางเหมาะสมและใกลชดตลอดเวลา สอนหลกในการประพฤตตว เพอใหเกดความปลอดภยตอชวต และเปนแบบอยางของพฤตกรรมสรางเสรมความปลอดภย เพอเสรมสรางลกษณะนสยทเหมาะสมใหกบลก ท าความเขาใจกบพฒนาการ ความสามารถ และความตองการของลก หมนสงเกตพฤตกรรมของลกในขณะประกอบกจวตรประจ าวนวา มความเหมาะสมมากนอยเพยงใด กลาวคอ มความปลอดภยหรอถกสขลกษณะหรอไม เลอกเครองมอเครองใชใหเหมาะสมกบอายและชวงของการเจรญเตบโตของลก เลอกสงทมมาตรฐานและปลอดภยใหกบลก ไมวาจะเปนของเลน เครองใชไฟฟา หรออปกรณส าหรบท ากจ กรรมกลางแจง เปนตน ใชอปกรณทสะอาด และสรางกจวตรทสงเสรมความสะอาดและปลอดภยใหกบลก เชน เลอกใชถงมอหรอผากนเปอนแบบทใชครงเดยวแลวทง เลอกใชถงขยะทเหมาะสมส าหรบขยะอนตราย และแยกใหเปนสดสวน เพอใหเดกอยในสงแวดลอมทดตอสขภาพอยางแทจรง ทงน การดแลสขภาพและความปลอดภยของลก ตองด าเนนไปควบคกบการมอบอสระในการเรยนร และการทด ลองสงตางๆรอบตว ซงมกเปนเรองทาทายส าหรบเดก อยางไรกตาม สมดลของทงสองสวน ยอมเกดขนได หากสงแวดลอมรอบตวเดกมความปลอดภย อนจะเปนการเปดโอกาสใหเดกสามารถเรยนรสงรอบตวไดอยางมประสทธภาพ และเปนการมอบโอกาสใหเดกประสบความส าเรจ และมความมนใจจากการไดลงมอกระท าสงตางๆดวยตนเอง ดงนน จงถอเปนเรองส าคญทผปกครองจะตองแสดงออกถงความเชอมนและยอมรบในตวลก และในขณะเดยวกน กควรถอโอกาสเรยนรวธการสรางเสรมสขภาพและความปลอดภยไปพรอมกบทกกาวยางของการเจรญเตบโตของลกเชนกน

46

การเลน คอ การเรยนรทส าคญอยางหนงส าหรบเดก “สนามเดกเลน” คอสถานททส าคญแหงหนง ทม

สวนชวยในการพฒนาการดานตางๆ ของเดกไมวาจะเปนสนามเดกเลนทอยในสวนสาธารณะ ตามรวโรงเรยนหรอตามหางสรรพสนคากตาม ดวยรปแบบอนหลากหลายของเครองเลนลวนสงผลดตอพฒนาการของเดกหากแตวาสงทเปนผลดทสดในการเลนในสนามเดกเลนกคอ การไดวงเลนไดปนปายเคลอนไหวรางกายอยางอสระ ในสนามเดกเลนนนเอง

สนามเดกเลน สถานทเลกๆ ทบรรดาเดกๆไดเลนกนอยางสนกสนาน เตมเปยมไปดวยรอยยมนอกจากจะใหความสนกสนานเพลดเพลนแกเดกๆ แลวยงสามารถทจะน าภยมาสบตรหลานของเราไดในหลายครงเรามกจะไดขาวเดกประสบอบตเหตจากเครองเลนในสนามเดกเลนบางคนแคบาดเจบเลกนอย แตกมเดกบางคนโชครายบาดเจบสาหสและบางรายถงกบเสยชวตทงน ศนยวจยเพอสรางเสรมความปลอดภยและปองกนการบาดเจบในเดกภาควชากมารเวชศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดไดมการออกมาตรฐานขอก าหนดของอปกรณเครองเลนสนามวสดการเลอกใช การจดเตรยมพนสนามเดกเลน และรายละเอยดยอยของอปกรณปนปายอปกรณเคลอนไหว ชงชา กระดานลน และเครองเลนชด รวมทงแนวของการตดตงตรวจสอบ บ ารงรกษา และผดแลเดกในสนามเดกเลนไวเบองตนเพอเปนขอก าหนดใหยดปฏบตกนแตกยงมสนามเดกเลนหลายแหงยงไมไดรบการดแลเทาทควร

ดงนนผปกครองอยางเราควรมวธปองกนและดแลลกหลานของเราใหเลนสนกอยางปลอดภยกนโดยมวธงายๆแตไดผลดงน

1. สงเกตดวาเครองเลนเหลานนปลอดภยหรอไมกอนอนตองดทความแขงแรงของเครองเลนโดยเครองเลนทดตองไมช ารดเสยหายอปกรณทกชนตองอยในสภาพสมบรณพรอมใชงานความแขงแรงในการยดหรอฝงฐานของเครองเลนสนามถอเปนหวใจส าคญในการตดตงเครองเลนสนามแตละชนดจะถกออกแบบฐานรากทม ขนาด ความลกทแตกตางกนขนอยกบน าหนกและแรงทกระท าในเครองเลนสนามนนๆทงนเพอปองกนไมใหเครองเลนเอนลมลงมาทบเดกได

2. ระยะความสงจากพนสนามถงพนยกระดบของเครองเลนในสนามเดกเลนไมควรสงเกน 1.20 – 1.80 เมตร แตถาเครองเลนทมความสงเกนกวา 50 – 70 เซนตเมตรจะตองมราวกนตกหรอผนงกนตก เพอปองกนการบาดเจบจากการตกและกอใหเกดการบาดเจบทรนแรง

3. พวกเครองเลนทออกแบบใหมลกษณะเปนรหรอเปนชองจะตองเลกเกนกวาศรษะของเดกจะลอดเขาไปหรอใหญพอทศรษะเดกไมเขาไปตดคางอย รวมทงชองรตาง ๆตองมขนาดทสามารถปองกนนวเดกไมใหเขาไปตดดวย เพราะเดกในวยนชอบส ารวจจอมซนบางคนอดใจไมไดทจะแหยนวเขาไปตามรตามชองตางๆ และพนทเดนจะตองมขนาดชองวางทสามารถปองกนไมใหเทาหรอขาเขาไปตดไดเลนกนทงน อปกรณเครองเลนแตละอน ควรมระยะหางในการตดตงพอสมควร ไมแออดเพอหลกเลยงการชนกนหรอกระแทกกนของเดกเวลาเลน

4. อปกรณเคลอนไหวอยางชงชาจะตองท าดวยวสดทแขง ปองกนการกระแทกไดดสททาตองไมหลดลอกตดมอ รวมทงไมเปนสนมอกดวยนากจากนวสดทใชตองไมเปนพษและมสารโลหะหนกเจอปนไมเกนกวามาตรฐานทก าหนดไวในของเลนนอตทใชในการยดเครองเลนสนามเชนกน ควรเปนระบบกนคลายและตองออกแบบใหซอนหวนอต หรอปลายตดหวมน

5. พนสนามเดกเลนทด ตองประกอบดวยวสดทออนนม ดดซบพลงงานไดซงพนสนามทดควรปลาดดวยทรายหนาไมต ากวา 20 เซนตเมตรซงอาจจะมากกวานนไดแลวแตระดบความสงของเครองเลนหรอพนสนามอาจท าดวยยางสงเคราะห เวลาเดกหกลมหรอตกลงจากเครองเลนจะไดไมบาดเจบมากจนเกนไป

ตอนท 3.3 กำรดแลเดกดำนอบตเหต

47

อบตเหตทเกดขนกบเดกในปจจบน

เดกตกตก โลกยคขาวสารขอมลอยางทกวนน ทกครงทเปดอนเทอรเนตสายตากมกจะไปจบจองทตวเลข

และสถตทมอยอยางมากมายจนลานตาไปหมดแลววนนกไดไปเจอสถตจากเครอขาย(26รพ.)เฝาระวงการบาดเจบฯทระบวา...ป2546 มคนไทยไดรบบาดเจบจากการพลดตกหกลมถง 20,002 คน และ ตาย 652 คน ถดมาอก 1ป คอป 2547 ยอดผบาดเจบกเพมขนเปน 21,524 และ ตาย 685 คนโดยตวเลขผทบาดเจบสงสดคอ 5 – 15 ป และผใหญในวย 60 ขนไป

1.เดกถกปลอยใหอยคนเดยว ดวยภาวะเศรษฐกจทพอแมตางออกท างานดวยกนทงคดวยลกษณะครอบครวเดยวทหางเหนจากป ยา ตา ยายและทส าคญกคอความไมเขาใจธรรมชาตของเดกในวยทเสยงเกนไปหากจะปลอยใหอยคนโดยล าพงหลายรายทงลกไว ในขณะทเขาหลบหรอก าลงเผลอพอรสกตวกคงรองไหจาตกใจกลวและหาพอแมใหจาละหวนประตกโดนลอคจากภายนอก ทางเดยวกคอหนาตางดวยวยเพยงเทานการไดชะโงกหนาลงไปมองพอแมทหายไป กนาจะพอใหหายขวญเสยแลวกนาแปลกใจทแทบทกรายมกจะตงเฟอรนเจอร( โซฟา , โตะ)ไวตดหนาตางโดยประเมนฝมอการ “ปน”ของลกต ากวาความเปนจรง เชนในรายทตกตกชน 10 เดกถงกบปนขนไปยนบนล าโพงวทย (มรอยเทาเดกปรากฏอย)ทวางอยบนโตะทตงตดหนาตาง สวนลกษณะหนาตางกมกจะเปนบานเลอนทผลกออกไดโดยงาย และไรลกกรงเหลกดด(ซงกคงเปนขอถกเถยงกนตอไปวาไอเจาเหลกดดควรจะม

2.คลำดสำยตำจำกเดก เดกยงเลกเทาใดกยงหามใหคลาดสายตานนนาจะเปนคตประจ าใจในการดแลเดกกรณแมทขายของเพลนจนเผลอปลอยใหลก 2 ขวบวงเลนในหาง(ทมกเนนทความหรหรามากกวาความปลอดภย)จนลอดลกกรงดงลงมาจากชน 3เชนเดยวกบรายคณยายทนงทานขาวกบคณปา ในขณะทหลานวย 3 ขวบเดนไปปนโซฟาแลวกรวงลงไปจากหนาตางชน 21การคลาดสายตาจากเดกไดท าใหพอแมตองประสบกบความสญเสยมานกแลวไมเฉพาะแตตกตกตกเตยงขณะไปหยบแปงหรอศรษะของลกทมลงไปในอางอาบน า ขณะทพเลยงเดนไปรบโทรศพทหรอลกลกขนยนบนรถเขนเดกแลวตกกระแทกพน ขณะทพอเดนไปหยบขวดนม

3.ไมเขำใจพฒนำกำรทำงกำยของเดก เดกทารกนนมพลงในการถบ ,การดน และการพลกตวอยางทพอแมอาจคาดไมถงเดกวย 6 เดอนจะคว าและหงายไดแลวจงไมเหมาะแนถาเราจะปลอยใหเขากลงไปกลงมาเชนนน อยบนเตยงโดยไมมใครดแลหลายคนไมเขาใจแตมอกหลายคนกไมยอมรบความจรง ซ ายงเขาขางตนเองอกวา “ไมเปนไรหรอกนา...แคแปบเดยว” ดงนนจงมกเกดกรณทปลอยเดกทารกไวบนโตะ, บนเตยง ,บนบนไดโดยล าพงหรอทงเดกใหอยในบาน,ในหองพกเพยงคนเดยว เดกวย 7 เดอน จะคบได ... 9 เดอนคลานได ...11เดอนตงไขและ 1ขวบกเดนไดทงหมดนคอพฒนาการของลกทนายนดจงควรเปดโอกาสใหเขาใชศกยภาพนนใหเตมท โดยพจารณาใหเหมาะสม ( เชนเดกเลกยงไมเหมาะกบการสอนขามถนน หรอปนปายเครองเลนสงๆ)และทส าคญกคอ ...หามคลาดสายตาจากลกอยางเดดขาด

4.ไมไดค ำนงถงจดเสยง การปองกนโดยสนเชง ...ครกมกจะรสกวา ชวตครอบครวสมบรณขนเมอเขามลก และรสกภมใจทไดเปลยนสถานะเปนคณพอคณแมแตคณพอคณแมหลายคนกลบไมยอมเปลยนแปลงใดๆโดยเฉพาะยงเคยชนกบสภาพแวดลอมเดมๆทงๆทลวนแลวแตเสยงตอความปลอดภยของลกลองคดภาพพอแมทอมลกนอยหรอลกทคลานหรอเดนเตาะแตะไดแลวแต...พนบานมกจะเปยกน า ...พนหองครวลนจากคราบน ามนเสมอ...บนไดกยงวางของระเกะระกะ...ซกรงตรงราวบนไดกชางหางจนลกอาจรวงลงไปเมอใดกได ...ไมมการท าทกนทางขนและทางลง (โดยใหเปดไดทางเดยว)ทงทลกยงอยในวยหดคลานหรอหดเดน ...ประตทางออกไประเบยงมกจะเปดอาซาไวเสมอ...เชนเดยวกบหนาตางทเดกจะปนเลนไดเสมอเพราะมตวชวย (โซฟา, โตะ, เกาอ )ทตงไวชดตดก าแพงใตบานหนาตาง

48

เดกจมน ำ จมน าเปนเหตน าการตายในเดกไทย เดกไทย 0-17 ป เสยชวตจากการจมน าปละ 1624 ราย คด

เปนอตราการตาย 8.7/100000 ตอป หรอรอยละ 27 ของการตายจากการบาดเจบ กลมทารกและกลมวยรน (อายมากกวา 10 ป) เปนกลมทมความเสยงนอยกวากลม 1-10 ป พบวากลมเดก 1-4 ป มอตราการตายจากการจมน าสงถง 12.9/100000 ตอป คดเปนรอยละ 53 ของการตายจากการบาดเจบ และกลมเดก 5-9 ป มอตราการตายจากการจมน า12/100000 ตอป หรอรอยละ 56 ของการตายจากการบาดเจบทงหมด

ปจจยเสยงดำนครอบครวและผดแล (สงแวดลอมเชงสงคม): พอแมจบชนประถมศกษา รายไดนอยกวา 6000 บาทตอเดอน ครอบครวหยาราง

การศกษาการจมน าในเดกทมภมล าเนาในกรงเทพมหานครและเสยชวตจากการจมน าในกรงเทพมหานครพบวา รายไดครอบครว การหยารางของพอแม การศกษาของผน าครอบครว และการศกษาของผเลยงดหลก อาจมความเกยวของ กลาวคอ รอยละ 41 ของเดกจมน าเสยชวตอยในครอบครวทมรายไดนอยกวา 10 000 บาท (คาเฉลยรายไดครอบครวใน กทม.เทากบ ) รอยละ 24 ของเดกจมน าเสยชวตอยในครอบครวทหยาราง (คาเฉลยของครอบครวทหยารางใน กทม.เทากบรอยละ ) รอยละ 41 ของเดกจมน าเสยชวตอยในครอบครวทหวหนาครอบครวมการศกษานอยกวา 6 ป รอยละ 44 ของเดกจมน าเสยชวตมผเลยงดหลกทมการศกษานอยกวา 6 ป (คาเฉลยการศกษาของคนอายมากวา 15 ป ใน กทม. เทากบ 11.9 ป) การศกษาในสวนภมภำคพบวา รอยละ 65 อยในครอบครวมการศกษาระดบประถมศกษา รอยละ 49 บดามรายนอยกวา 6,000 บาท/เดอน รอยละ 22อยในครอบครวหยารางหรอแยกทางรอยละ 35 ผดแลหลกเปน ป ยา ตา ยายหรอ ญาตอนๆ ของพอแม

กำรปฐมพยำบำล หมายถง การใหการชวยเหลอผบาดเจบจากอบตเหตตาง ๆ หรอเจบปวยกระทนหน สถานทเกดเหต ใหพนอนตราย กอนทจะสงไปใหแพทยรกษาตอไปโดยใชอปกรณหรอเครองมอเทาทหาไดในขณะนน

กำรปฐมพยำบำลเบองตนในเดก เดกทมคณภาพยอมเปนพนฐานส าคญตอการพฒนาประเทศเดกไทยทพงประสงคคอเดกทไดรบการเลยงด

ใหเตบโตแขงแรงมเชาวนปญญาเกงดและมสขพรอมทจะพฒนาศกยภาพของตนเองเพอเตบโตเปนพลงขบเคลอนสงคมไทยใหเจรญกาวหนาแตหากเดกมภาวะเสยงตอการเกดอบตเหตกสงผลตรงตอการมพฒนาการทางรางกายจตใจสงคมทชะลอตวและสงผลใหประเทศไทยพฒนาไปไดแตอาจลาชาได

หลกทวๆ ไปในกำรปฐมพยำบำล 1. ผท าการปฐมพยาบาลตองมสตไมตนเตนตกใจหรอหวาดกลวสงทพบจนท าอะไรไมถก 2. หามไมใหคนมงลอมเดกเพอใหอากาศถายเทไดสะดวกและท าการพยาบาลไดสะดวก 3. สงเกตอาการของเดกสงเกตชพจรการหายใจตลอดเวลาหากจ าเปนตองผายปอดหรอปมหวใจ 4. ท าการปฐมพยาบาลตามอาการทเกดทนทโดยใชวสดเทาทจะหาไดรอบๆบรเวณทเกดเหต

ตอนท 3.4 กำรดแลเดกดำนกำรปฐมพยำบำล

49

5. หลงจากการปฐมพยาบาลแลวรบน าเดกสงโรงพยาบาลโดยการเคลอนยายเดกตองท าอยางถกวธเพอปองกนอาการบาดเจบทจะเพมมากขนแทนทจะลดลงกลองใสเครองมอการปฐมพยาบาลทบานควรมกลองปฐมพยาบาลเตรยมพรอมไวเวลาทเดกเกดอบตเหตจะไดน ามาใชทนทวงทกลองนท างายๆจากกลองใสรองเทาใหมๆทซอมาจากรานเอารองเทาใชสวนกลองใสเครองเวชภณฑตางๆในการปฐมพยาบาลไดอยางสบายหรอจะเปนพวกกลองพลาสตกอยางกลองไอศครมขนาดบรรจไอศครม 2 ลตรเปนขนาดทพอดควรเกบกลองปฐมพยาบาลใหพนมอเดก แตงายตอการหยบใชสงทควรใสกลองไวดงน

1. ผากอสและส าลทฆาเชอโรคเรยบรอยแลวพรอมทงพลาสเตอรและผาพนแผล 2. พลาสเตอรยาขนาดใหญและเลก 3. ผายดขนาดตางๆสก 3-4 มวน 4. เขมกลดซอนปลาย 5. ยาฆาเชอและยาใสแผลสด (ควรใหเภสชกรแนะน าชนดใชกบเดก) 6. กรรไกรปากคบปลายแหลมและปลายมนแบบมเขยวและไมมเขยว 7. ยาแกปวดลดไขเชนพาราเซตามอน 8. มวนผาขนาดเลก 9. เทอรโมมเตอร 10. ผาฝายสเหลยมขนาด 1x1 เมตร 11.ครมส าหรบทาแมลงกดตอย

ประเภทของกำรปฐมพยำบำลทส ำคญๆ มดงน บำดแผล เดกอาจจะเกดบาดแผลจากการหกลมแผลถลอกเลกนอยไปจนถงบาดแผลทใหญทเกดจากของม

คมท าใหเลอดออกมากจงควรปฐมพยาบาลตามลกษณะของบาดแผลดงน 1. แผลถลอกมเศษหนดนตดอยใหชะลางท าความสะอาดบาดแผลดวยน าสะอาดแลสบทายา

รกษาแผลสดเชนโพวดน (Povidine) หรอใสยาแดงแลวปดแผลดวยผาขาวสะอาดหรอผากอสทฆาเชอแลวถาแผลเปนแผลตนๆมเลอดตนๆมเลอดซบๆเทานนทายาแลวไมตองปดแผล

2. แผลถกแทงเชนไมเสยบลกชนแทงหรอเหลกแหลมแทงถาแทงเพยงตนๆและไมเปนไมเลกๆใหดงออกแลวหามเลอดเมอเลอดหยดใชยาใสแผลเหมอนแผลถลอกถาไมทแทงเปนไมทคอนขางใหญและแทงเขาลกหามดงไมออกใหรบน าเดกสงโรงพยาบาลทนทโดยไมใหแผลถกกระทบไมฝงลกเขาไปอก

3. แผลแตกเชนหกลมหวแตกชนกนหวแตกใหหามเลอดขณะทกดแผลหามเลอดขณะทกดแผลหามเลอดใหน าเดกสงโรงพยาบาลไปพรอมๆกนเพอเยบแผล

4. แผลถกของมคมบาดเชนมดบาดของเลนแตกบาดโดยมากมกจะมเลอดออกตองหามเลอดกอนเชนกนถาเปนแผลเลกๆและของทบาดไมสกปรกไมจ าเปนตองน าเดกสงโรงพยาบาลเพยงใสยาเหมอนแผลถลอกแตถาเปนแผลใหญเมอหามเลอดแลวตองน าเดกสงโรงพยาบาลเพราะอาจจะตองเยบแผลแผลทสกปรกมากตองไดรบการฉดวคซนปองกนบาดทะยกบาดแผลบรเวณมอแขนเทาจะหยดไดเรวขนถายกสวนนนสงๆเลอดจะไหลไปสวนนนนอยลงในกรณทเปนแผลใหญเลอดออกมากใชวธกดหามไมใหผลใหใชวธรดสวนเหนอของแผลดวยผาแลวใชไมสอดเขาไปในแผลนนพรอมกบหมนไมไปทางเดยวกนขนจนแนนการหามเลอดโดยวธนจะเปนการปดกนไมใหเลอดไหลผานบรเวณทมบาดแผลท าใหเลอดหยดไหลแตจ าเปนตองคลายเชอกหรอผานนออกเปนระยะเพอปองกนเนอเยอของอวยวะสวนปลายตายจากการขาดเลอดมาเลยงนานเกนไปดงนนจงใหรดแนนนาน 5 นาทคลายออก 1 นาทสลบกนไปเรอยๆในเวลาเดยวกนควรรบน าเดกสงโรงพยาบาลเพอใหแพทยท าการเยบแผลเพอหามเลอดตอไป

50

หวโนหรอเลอดฟกช ำ เมอเดกหกลมหรอวงชนกนหรอชนวตถทเปนของแขงสวนทถกกระทบกระเทอนกอาจจะเกดหอ

เลอดเขยวช าหรอบวมขนมารวมกบอาการปวดทงนเนองจากมการฉกขาดของเสนเลอดใตผวหนงในบรเวณนนอาการปวดบวมเขยวช าจะมากหรอนอยขนอยกบปรมาณเลอดทออกใตผวหนงการปฐมพยาบาลควรท าดงน

1. ในระยะแรกใหประคบดวยความเยนโดยอาจจะใชถงพลาสตกใสน าแขงหรอผลตภณฑใหมทมชอวา cold-hot pack เปนถงใชไดทงรอนและเยน (เวลาไมใชจะเกบในชองแชแขง) ประคบเสนเลอดบรเวณนนจะหดตวท าใหเลอดนนหยดไหลหามนวดคลงเพราะจะท าใหเลอดทออกใตผวหนงยงออกมากขน

2. หามใชยาหมองหรอของรอนอนๆทาบรเวณทโนเพราะแทนทจะหายโนความรอนของยาหมองจะยงท าใหปวดรอนเลอดมาครงรอนอยทบรเวณแผลบางครงจะเหนแผลแดงช ามาขน

3. หลงจากประคบเยนแลว 24 ชวโมงจงเรมประคบดวยความรอนโดยการใชถงน าอนขวดใสน าอนหรอใชใบพลบพลงองไฟใหอนๆพนหรอวางนาบไวทแผลเพอใหเลอดทออกถกดซมกลบเขาเสนเลอดเรวขนชวยลดอาการปวดในบรเวณนนหรออาจจะใชยาหมองทาถใหผลดเชนเดยวกนขอควรระวงกคอความรอนทน ามาประคบใหเดกนนตองไมรอนเกนไปจนท าอนตรายตอผวหนงท าใหเดกเกดแผลพพองขนไฟไหมของรอนลวกอบตเหตจากไฟไหมน ารอนลวกน าน ารอนลวกมกพบไดกบเดกทกชวงวยเมอเกดบาดแผลใหใชน าปลายาสฟนหรอยาหมองทาเพราะจะท าใหเกดแผลตดเชอไดและตองรบใหการชวยเหลอทนทดงน

- ถาเดกถกไฟและมไฟตดทเสอผารบราดน าไปบนตวเดกเพอดบไฟถาไมมน าใชผาไฟเพอใหไฟจากเสอผาดบหรอหาผาหนามาหอหมเดกหลงจากไฟดบแลวฉกเสอผาออกเพอดบาดแผล

- ถาเกดบาดแผลมบรเวณกวางหลงจากราดน าเยนๆแลวใชผาสะอาดรบซบใหแหงแลวน าผาสะอาดหอเดกรบน าสงโรงพยาบาลถาในเดกทมอายมากกวา 10 ปขนไปจะใชการประเมนบรเวณผวหนงทถกไฟไหมของรอนลวกนยมใชหลกกฎเลขเกา (The Rule of Nines)(Jean W.S. and JANE C. O’Brien, 2006 : 182 ) เพอประเมนแบบเรงดวนวามภาวะของการชอคจากการเสยสารน าในหลอดเลอด(Hypovolumic Shock) กฎเลขเกาประกอบดวยการใหคะแนนบรเวณของผวหนงทสญเสยน าเมอผวหนงชนนอกถกท าลายรวมเปอรเซนตบากแผลทไดรบและสญเสยนนและชอครวมพนทบาดเจบได 100 เปอรเซนต

ขอแพลง เดกๆ ทเลนซกซนหกลมหรอตกจากเครองเลนขอเทาขอเขาอาจจะแพลงหรอเดกเอามอลงยนพน

ขอมออาจจะแพลงไดการแพลงคอการทเนอเยอกลามเนอเอนและเลอดรอบๆขอไดรบการบาดเจบอาการแพลงจะหายชาหรอเรวขนอยกบความรนแรงของการบาดเจบทไดรบเราจะทราบวาเดกๆขอมอขอเทาสวนอนๆมอาการแพลงนนลองกดบรเวณทขอแพลงเดกจะรองเจบและมองเหนวาบาดแผลนนบวมขนอยางรวดเรวโดยเฉพาะการแพลงทรนแรงการปฐมพยาบาลเดกทไดรบบาดเจบจนขอแพลงท าดงน

1. ไมเคลอนไหวขอทแพลงเชนถาขอเทาแพลงหามเดนถาตองการเคลอนยายเดกเขาทรมควรอมเดก

2. ใชความเยนประคบบรเวณทไดรบบาดเจบทนทความเยนจะชวยใหอาการบวมยบตวลงเนองจากเมอขอแพลงเสนเลอดเลกๆจ านวนมากรอบๆขอจะแตกท าใหเลอดน าเหลองไหลออกมาจากเสนเลอดมาคงตามเนอเยอจงเกดการบวมความเยนจะชวยท าใหเสนเลอดทก าลงแตกหดรดตวเลอดหรอน าเหลองแขงตวขอทแพลงจะไมบวมมากขนและยงชวยใหปวดนอยลง

3. หามใชน าอนประคบขอทแพลงทนทหรอประคบในวนแรกเพราะหากเสนเลอดยงคงแตกและเลอดหรอน าเหลองยงคงซมออกมาความรอนจะยงท าใหขอบวมมากขนและเดกจะรสกเจบปวดขอมากขนหลงจากประสบอบตเหตอยางนอย 24 ชวโมงจงใชน าอนประคบเพอใหเลอดมาเลยงบรเวณทประคบมากขนท าใหกอนเลอดทแขงตวถกละลายและดดซมกลบเรวขน

51

4. ยกขอทแพลงใหอยสงเชนขอเทาแพลงควรใหเดกนงแลวพาดเทาบนเกาออกตวทสงกวาไมนงหอยเทาหรอนอนแลวหาหมอนหรอผาหมหนาๆมาพบหนนเทาใหสงกวาระดบตวเดกประมาณ 1 ฟตหรอขอมอแพลงใหหอยแขนขางทแพลงไวดวยผาสามเหลยมใหปลายนวสงกวาขอศอกทพบตงฉากประมาณ 4-5 นวการยกขอทแพลงใหสงจะท าใหขอบวมนอยลงเมอบวมนอยลงกจะปวดนอยลงดวย

กระดกหก เดกทตกจากทสงโดยมากมกจะกระดกหกเราทราบวาเดกกระดกหกโดยดจากบาทแผลสวนทหก

จะผดรปไปจากเดมเชนแขนหกแขนจะโคงงอบดเบยวหรอคดออกไมเหมอนแขนปกตและเดกจะรองเจบปวดมากมอาการบวมแดงรอนของผวหนงหรอบรเวณนนอาจจะมรอยเขยวช ารวมดวยอาจมรอยบาดแผลและสวนของกระดกทหกทมโผลขนมาจากบาดแผลนนกไดในกรณทสงสยวากระดกหกกใหปฏบตในการชวยเหลอเชนเดยว กบเมอปฏบตกบเดกทกระดกหกทกประการการปฐมพยาบาลท าไดดงน

1. หามเคลอนไหวบรเวณทบาดเจบหรอเคลอนยายเดก 2. ท าการเขาเฝอกชวคราวเพอชวยใหสวนทหกเคลอนไหวนอยทสดซงจะชวยลดอาการเจบปวด

และปองกนความพการทอาจจะเกดขนการเขาเฝอกชวคราวท าไดโดยใชแผนไมกงไมนตยสารพบครงตามยาวหนงสอพมพพบเปนทอนยาวหนาๆไมบรรทดหรอดามรมวางนาบกบสวนทหกแลวมดดวยเชอกใหแนนหรออาจจะพนสวนทหกตดกบรางกายกไดเชนพนตนแขนทหกกบล าตวแลวใสผาคลองแขนไวหรอพนแขนขางทหกกบขางทปกตเปนตน

3. น าเดกสงโรงพยาบาล สงแปลกปลอมเขำอวยวะตำงๆ

สงแปลกปลอมเขำจมก สงแปลกปลอมเขำจมกอำจท ำใหเกดอำกำรหำยใจขดหำยใจไมออกไดกำรปฐมพยำบำล ปฏบตดงน

1. บอกใหเดกอาปากหายใจทางปากแทนแตถาเปนทารกและมองเหนวาสงแปลกปลอมนนอยลกและปดจมกแนนสงเกตการณหายใจรสกขดควรรบน าสงโรงพยาบาล

2. หยอดน ามนพชเขาไปในจมกขางทมสงแปลกปลอมถาเปนจ าเมลดพชจะชวยไมใหเมลดพชนนบวมปดจมกรจมกแนนมากขนถาเปนพวกแมลงเขาจมกจะชวยลดอาการปวดแสบปวดรอนในรจมกและยงท าใหแมลงหยดการเคลอนไหวไดดวยและอาจจะตาย

3. บอกใหเดกทสามารถสงมกไดสงมกเบาๆวธนสงแปลกปลอมอาจจะหลดออกมาแตถาเดกเลก 2-4 ขวบไมควรใชวธนเพราะแทนทเดกจะสงน ามกออกกลบสดลมเขาไปท าใหสงแปลกปลอมยงเขาไปลก

4. ถาสงแปลกปลอมเปนพวกเศษผาเศษกระดาษอาจใชปากคบปลายมนคอยๆคบออกมา 5. ถาสงแปลกปลอมอยลกและเปนจ าพวกถวเมลดกลมผวมนหรอลกปดหามคบหรอเขยออกเอง

เพราะจะยงเปนการดนใหเมลดพชหรอลกปดกลงเขาไปลกอกควรพาเดกไปพบแพทยสงแปลกปลอมเขาหมกพบบอยๆทเดกๆซกซนเอาของใสหนองหรอหเพอนเชนเศษกระดาษเศษผาเมลดถวเมลดผลไมลกปดกระดมเมดเลกๆแลวตดคางอยขางในควรปฐมพยาบาลดงน

5.1.ถาเปนเดกทอยในชวงปลายวย 5-6 ขวบสามารถบอกใหเดกอยนงๆไดหรอทารกเราสามารถจบศรษะใหอยนงๆไดและของนนอยตนมองเหนและคบออกไดงายควรจะพดกบเดกใหเขาใจอยาใหตกใจแลวคอยๆใชปากคบปลายมนคบออกมาอยารบรอนเพราะของอาจจะยงตกลกเขาไป

5.2.ถาเปนเดกเลกทไมยอมนงและไมยอมใหปฐมพยาบาลหรอสงแปลกปลอมนนอยในหลกหรอไมแนใจวาจะคบไดควรพาไปพบแพทยเพราะถากระทบกระเทอนถงเยอแกวหหอาจหนวกไดและทางทดอยาใหเดกกนอาหารกอนไปเผอไวกรณทจ าเปนตองวางยาสลบเพอทจะเอาของทตดอยออกจะไดท าไดงายโดยไมม

52

อนตรายเพราะในการวางยาสลบถาท าหลงการกนอาหารเดกอาจส าลกอาหารเขาหลอดลมไดนอกจากนนเวลาเดนทางไปพบแพทยตองระวงอยาใหกระเทอนเพราะสงแปลกปลอมนนจะกระเทอนเขาไปในหมากขนได

5.3. ถาเปนแมลงเขาหตองท าใหแมลงตายโดยใชน ามนพชเชนน ามนมะกอกหรอน ามนพชทใชประกอบอาหารหยอดเขาไปในหทงไวสกครเมอแมลงตายจะลอยขนมาใหตะแคงหเพอใหแมลงและน ามนออกใหหมดแลวใชส าลสะอาดเชดอกครงถามองเหนแมลงอยตนๆไมขยนเดนสนนฐานวาอาจตายอยกอนแลวไมจ าเปนตองใชน ามนหยอดใชไมพนส าลสะอาดเชดออกมา

สงแปลกปลอมเขำตำ สงแปลกปลอมทเขาตาเดกอาจจะเขาไปอยทเปลอกตาลางหรอเปลอกตาบนหรออาจจะฝงอยท

นยนตาสงแปลกปลอมเขาตามกจะเปนพวกเศษดนหนทรายทเดกชอบเลนแลวขวางใสกนบางครงอาจเกดจากลมแรงพดเอาสงสกปรกเขาตาเดกถาเดกเลกมากไมสามารถท าตามค าบอกไดควรน าเดกสงจกษแพทยใหเรวทสดถาเดกท าตามทบอกไดท าการปฐมพยาบาลดงน

1. ใชยาลางตาใหเดกลมตาในแกวลางตาเศษฝนผงอาจจะหลดออกมาได 2. ถาสงแปลกปลอมยงไมออกเดกยงรองเจบผท าการปฐมพยาบาลตองลางมอใหสะอาดแลวพลก

เปลอกตาบนหรอดงเปลอกตาลางดวาสงแปลกปลอมอยต าแหนงใดถาอยทเปลอกตาลางใชผาเชดหนาสะอาดหรอส าลสะอาดชบน าสะอาดบดใหแหงคอยๆเขยออกอยางเบา ๆมอถาสงแปลกปลอมอยเปลอกตาบนใหเดกกลอกนยนตาลงจากนนใชน าสะอาดคอยๆรนผานสงแปลกปลอมทตดอยในเปลอกตาบนหรอจะใชผาเชดหนาสะอาดหรอส าลชบน าสะอาดบดใหแหงเขยวตถแปลกปลอมออก

3. ถาสงแปลกปลอมยงไมออกไมควรพยายามเขยสงแปลกปลอมแรงๆเพอใหออกเพราะจะเปนอนตรายตอเยอตาเยอตาอาจอกเสบแดงและตดเชอไดควรปดตาดวยผากอสหรอผาสะอาดอนๆแลวรบน าเ ดกสงจกษแพทย

4. ถาสงแปลกปลอมทเขาตาเปนพวกสารเคมตองรบเบกเปลอกตาบนและลางใหเหนนยนตากวางทสดแลวรนน าสะอาดผานนยนตาทนทตองรนผานนานๆประมาณ5นาทเพอลางสารเคมออกใหหมดขณะทรนน าควรระวงอยาใหน าทไหลออกกระเดนเขาตาอกขางหน งทไมโดนสารเคมควรใหเดกนอนเอยงตาขางทโดนสารเคมออกจากตวเวลารนน าควรรนจากหวตาไปหาหางตาจากนนใชผากอสหรอผาเชดหนาทสะอาดพบปดตาอยางหลวมๆแลวรบน าเดกสงจกษแพทย

สงแปลกปลอมตดคอ ถาเปนกางปลาตดคอใหใชขาวปนเปนกอนขนาดพอค าใหเดกกลนควรท าซ าถายงไมออกและเดก

รองเจบหรอมองเหนวาเปนกางใหญควรน าเดกสงโรงพยาบาลถาสงแปลกปลอมนนเปนวตถของแขงเชนเมลดผลไมตางๆปฐมพยาบาลดงน

1. ถาเปนทารกจบเทาทงสองขางของทารกหอยศรษะลงหรอจบทารกนอนคว าลงบนทองแขนขางหนงใหมอรองอยทสวนศรษะคอและหนาอกของทารกล าตวของทารกอยบนทองแขนจบใหศรษะทารกอยต ากวาล าตวใชสนฝามออกขางหนงกระแทกเรวๆ4ครงตดตอกนตรงบรเวณระหวางสะบกทง2ขางทารกจะไอเอาสงแปลกปลอมออกมาถายงไมออกควรน าทารกสงโรงพยาบาล

2. ถาเปนเดกวยกอนเรยนจบเดกนงโดยใชมอดานหนงพยงหนาอกของเดกไวโนมศรษะเดกใหต ากวาหนาอกหรออยในระดบเดยวกบหนาอกใชฝามออกขางกระแทกเรวๆ4 ครง ตดตอกนคอนขางแรงตรงบรเวณระหวางสะบกทง 2 ขางเพอใหสงทตดอยหลดออกมาถายงไมหลดควรกระแทกซ าถายงไมออกควรน าเดกสงโรงพยาบาล

53

กลนและดมสำรพษ การไดรบสารพษในเดกมกมแหลงทมาจากการใชสงของอปกรณทมอยในครอบครวเชน ยาของ

ผใหญน ายาท าความสะอาดเครองส าอางผใหญสารเคมก าจดศตรพช (Karen J.M. 2006 :204) มเดกจ านวนไมมากทกลนกนสารพษหรอดมสารพษจนเกดอนตรายตอรางกายบดามารดาหรอผดแลเดกจงควรศกษาการปฐมพยาบาลอบตเหตทเกดจากการกลนหรอดมสารพษถาเดกกลนพวกแลกเกอรทนเนอรยาขดพนน ายาเชดเฟอรนเจอรยาขดหองน ายาขดรองเทาหรอสารทเปนกรดดางและสารประกอบปโตรเลยมอนๆหามท าใหเดกอาเจยนเดดขาดเพราะสารเคมเหลานอาจหลดเขาไปในหลอมลมและปอดท าใหเกดหลอดลมและปอดอกเสบไดและการอาเจยนออกมา เปนการท าใหสารเคมทเปนอนตรายเหลานผานท าลายเยอบหลอดอาหารล าคอปากอกครงหน งกอนทจะออกนอกรางกายการปฐมพยาบาลมค าแนะน าดงน

1. ถาเดกยงรสกตวดใหเดกดมนม 1-2 แกวเพอเปนการเจอจางสารพษถาหานมไมไดในขณะนนใหดมน าแทน

2. น าเดกสงโรงพยาบาลทนทพรอมขวดสารพษทเดกกลนเขาไป 3. ถาเดกกลนสารพษพวกน าหอมยาทาเลบผงซกฟอกน ายาปรบผานมดดทยาเบอหนยาก าจด

แมลงสาบหรออนๆทไมใชสารเคมพวกกรดดางหรอสารประกอบปโตรเลยมใหเดกดมนมหรอน า 1-2 แกวเพอเจอจางสารพษเชนกนจากนนท าใหเดกอาเจยนโดยการใชนวสะอาดลวงคอเขาไปลกๆเพอกระตนใหเดกอาเจยน

4. น าเดกสงโรงพยาบาลพรอมขวดสารพษทเดกกลนเขาไป 5. ถาเดกดมสารพษเขาไปเตมทจนรสกหายใจตดขดไอปวดศรษะคลนไสอาเจยนงนและชก

กระตกรบน าเดกออกจากแหลงทมสารพษใหอยในททอากาศถายเทไดดมลมพดผานถาเดกหมดสตเนองจากอากาศไมเพยงพอหลงจากน าเดกออกมาอยในทอากาศถายเทแลวปลดเสอผาออกใหหลวมหากเดกหนาวสนตองหาผาหมคลมใหใหเดกนอนตะแคงสงเกตการณหายใจหากเดกหยดหายใจตองรบชวยหายใจโดยการเปาปากทนท

เลอดก ำเดำไหล เลอดก าเดาไหลพบบอยในเดกวยกอนเรยนเนองจากเดกชอบวงเลนบางครงอาจชนกนเองหรอชน

วตถทมเนอแขงท าใหบรเวณจมกไดรบแรงกระแทกอยางแรงท าใหเสนเลอดฝอยในจมกแตกเลอดจงไหลออกมาเลอดก าเดาทไหลมกจะออกมาจากจมกขางใดขางหนงเทานนตรงต าแหนงของเสนเลอดฝอยซงอยใกลกบผวเยอบจมกดานในและตรงผนงกนจมกทงสองขางตอนปลายจมกควรท าการปฐมพยาบาลดงน

1. ใหเดกกมหนาลงทากมหนานนจะใหเดกยนหรอนงกไดแตหามนอนเพราะการนอนท าใหเลอดไหลลงคอไดถาหากเงยหนาเลอดทออกมาจะไหลเขาไปในปากไดงายขนท าใหหายใจล าบากและอาจท าใหเดกอาเจยนออกมาภายหลงได

2. ใชนวกดจมกดานทเลอดออกแลวใชความเยนประคบบรเวณดงจมกสก 1-2 นาท 3. ถาเลอดยงไมหยดไหลใชผากอซหรอผานมๆสะอาดๆหามใชส าลหรอกระดาษช าระผาทหางาย

ทสดคอผาเชดหนาเนอบางๆนมๆทซกเรยบรอยแลวสอดเขาไปในรจมกขางทเลอดออกคอยๆสอดเขาไปใหแนนเหลอชายผาไวเพอจะไดงายตอการดงออกทงไวสกครใหญสงเกตดวาเลอดไมออกมาซมผาแปลวาเลอดหยดไหลแลวจงคอยๆดงผาออก

4. บอกเดกไมใหแคะแกะหรอบบจมกเลน 5. ถาเลอดก าเดาไมหยดไหลหรอหยดไหลไปแลวครงชวโมงยงไหลออกมาอกควรพาเดกไปพบ

แพทย

54

คนและสตวกด คนกดบอยครงทเดกๆเลนดวยกนแลวเกดมนเขยวกดกนหรอกดดวยความโกรธความไมพอใจจน

เกดแผลเลอดออกหรอพอาจหมนไสนองอจฉานองเลยแอบกดนองวยทารกตอนทมารดาไมอยโดยทวไปฟนของเดกจะมเชอโรคอยจ านวนมากเหมอนผใหญและเชอโรคนเองเปนสาเหตท าใหเกดการอกเสบในบรเวณทถกกดไดจงไมควรปลอยทงไวจ าเปนตองมการปฐมพยาบาลดงน

1. พาเดกไปลางแผลทนทโดยเปดน าประปาใหไหลผานแผลแลวฟอกดวยสบใหสะอาดซบใหแหงดวยผาสะอาด

2. ถามเลอดออกซบๆใชยาแดงทาแตถาบาดแผลลกมากมเลอดออกมากควรหามเลอดแลวน าเดกสงโรงพยาบาลสนขแมวกด สนขแมวหรอสตวเลยงลกดวยนมอนๆเชนกระรอกกระตายลงนอกจากฟนปากจะสกปรก มเชอโรคอยมากมายหลายชนดในน าลายยงอาจมเชอโรคพษสนขบาหรอทเรยกวาโรคกลวน าเดกทถกสตวเหลานกดยงอาจจะไดรบเชอบาดทะยกอกดวยเมอเดกถกกดควรปฐมพยาบาลดงน

- รบลางแผลใหสะอาดดวยน าและสบเชนเดยวกบคนกด - ซบแผลใหแหงปดแผลไวดวยผาสะอาดน าเดกสงโรงพยาบาล

งกด งม 2 ชนดคอ งมพษและไมมพษถาเดกถกงมพษกดจะสงเกตเหนรอยแผลทถกกดเปน จด 2 จด

หางกนซงเกดจากเขยวพษของงนนเองงทไมมพษกดรอยแผลทถกกดจะไมมรอยเขยว 2 จดฝงใหเหนชดเจนเหมอนงพษ

งไมมพษกดท ำกำรปฐมพยำบำลดงน 1. ลางแผลดวยน าสะอาดและสบ 2. ซบใหแหงแลวปดดวยผากอซสะอาดน าเดกสงโรงพยาบาล

งมพษกดท ำกำรปฐมพยำบำลดงน 1. รบน าเดกสงโรงพยาบาลขณะเดนทางพยายามอยาใหเดกตกใจ 2. ใหสวนทถกงกดอยต ากวาระดบหวใจของเดกใหมากทสดและอยาเคลอนไหวสวนนน 3. ใชผาหอน าแขงหรอชบน าเยนวางไวเหนอแผลเพอทาใหพษของงดดซมเขาสรางกาย

ชาลงหรอจะใชวธการรดเหนอแผลทง 2 วธจะชวยไมใหพษเขาหวใจเรวขนแตไมควรใชทง 2 วธพรอมกนเพราะเดกผวออนบางมากจะท าใหสวนทต าจากแผลลงไปขาดเลอดมาหลอเลยงอาจจะเปนอนตรายได

ตะขำบกด ตะขาบมเขยวอยคหนงทปลองแรกตอจากหวเวลากดจะใชเขยวทง 2 ฝงลงไปในเนอคลายคม

หนบเหนรอยเขยวเปน 2 จดอยดานขางผดกบรอยเขยวของงซงฝงเขยวตรงลงไปการปฐมพยาบาลเดกทถกกดปฏบตดงน

1. บบเลอดใหออกจากแผลรดเหนอแผลดวยผา 2. ใชความเยนวางประคบบรรเทาอาการปวดสวนมากมกจะหายหรอทเลาภายใน15 นาท 3. ใชแอมโมเนยหอมชบปดแผลไวถาบวมแดงมากใชครมทมฮสตามนหรอใชครมสเตอรอยดทาถา

เดกมอาการมากควรน าสงโรงพยาบาล

ผงตวตอตอย ผงตางจากตวตอทผงมเหลกในแตตวตอไมมการปฐมพยาบาลท าเหมอนกนดงน 1. ถาผงตอยเอาเหลกในออกกอนใชกญแจทมรตรงปลายหรอใชหลอดดดนมเลกๆแขงๆครอบจด

ทถกตอยแลวกดลงใหเหลกในโผลใชปากคบ–ดงเหลกในออก

55

2. ใชส าลชบแอมโมเนยปดแผลไวจนกวาจะหายปวดอาจใชความเยนประคบจะชวยลดอาการปวดลงไดและควรยกสวนทถกตอยใหสง

3. ไมควรใชยาหมองทาเพราะอาจท าใหหลอดเลอดฝอยใตผวหนงบรเวณทถกตอยขยายตวพษอาจจะแผซานไดอยางรวดเรวซงเปนอนตรายไดถาเดกมอาการแพพษอยางรนแรงควรรบน าเดกสงโรงพยาบาล

แมลงปองตอย 1. อยาใหเดกออกแรงใหอยนงๆใหสวนทถกตอยอยต ากวาหวใจ 2. ใชผารดเหนอแผลอยาใหแนนจนเกนไป 3. ทาแผลดวยแอมโมเนยหรอความเยนประคบเพอลดอาการเจบปวดนอกจากจะใหการปฐม

พยาบาลดงกลาวแลวอาจใชสมนไพรเชนพญายอโดยใชใบสดกลางแกกลางออนทเรยกวาใบสลาดขนาดประมาณหนงก ามอลางใหสะอาดใหเดกทถกแมงปองตอยเคยวใบพญายอนนทนททถกแมงปองตอยแลวกลนน าทไดจากการเคยวใบพญายอนนเสรจแลวใหเอากากออกพอกทแผลทถกแมงปองตอยเปนลม

ไฟฟำดด กอนทจะท าการปฐมพยาบาลเดกทถกไฟดดหากผใหญอยในเหตการณขณะทเดกถกไฟดดควรให

ความชวยเหลอกอนดงน 1. รบตดกระแสไฟเชนดงปลกเครองใชไฟฟาทก าลงใชอยออกหรอสบสะพานไฟลงทงหมด 2. ถาหาทางตดกระแสไฟฟาไมไดใชวสดทเปนฉนวนไฟฟาเชนเขมขดหนงผาขาวมาทอนไมหรอ

ถงมอยางดงเกยวสายไฟออกจากตวเดกหรอสอดเขาไปในตวเดกตวดตวเดกออกมาถาเดกตดอยกบอปกรณใชไฟฟาผชวยดงเดกออกมาควรยนอยบนฉนวนไฟฟาเชนบนผาแหงหรอแผนกระดานแผนไมแหงๆและเทาตองไมเปยกน าการปฐมพยาบาลหลงจากทชวยเดกไดแลวปฏบตดงน

- ถาเดกหยดหายใจตองรบชวยหายใจโดยการเปาปากถาชพจรหยดเตนตองรบปมหวใจ - ถามบาดแผลไหมปฐมพยาบาลเชนเดยวกบบาดแผลไฟไหม - รบน าเดกสงโรงพยาบาล

จมน ำ การจมน าของทารกและเดกวยกอนเรยนรวมไปถงการจมในอางอาบน าทมน าตนๆรวมความ

ซกซนของเดกทหวศรษะมดลงในตมน าถงใสน าแลวขนไมไดการปฐมพยาบาลปฏบตดงน 1. จบเดกนอนลงทนทสงเกตถาเดกหยดหายใจหรอหายใจออนผดปกตตองรบชวยการหายใจ

ทนทโดยการเปาปาก (ดรายละเอยดการเปาปากในหวขอการชวยหายใจ) 2. ใชมอสอดและพยงบรเวณบนเอวของเดกแลวยกเอวขนเพอใหกระเพาะอาหารถกบบรดท าให

เดกอาเจยนน าออกมาเปนการชวยกระตนการหายใจและการไหลเวยนของเลอด 3. เมอเดกหายใจไดตามปกตแลวถอดเสอผาทเปยกออกเชดตวใหแหงใสเสอผาหมผาใหเดก

เพอใหความอบอนแกรางกาย 4. น าเดกสงโรงพยาบาลในทานอนคว าตะแคงหนาไปดานในดานหนงหรอนอนตะแคงเพอ

ปองกนการอาเจยนหรอส าลกการชวยหายใจ

56

ดงนน การปองกนอบตเหตอบตภยในเดกเปนการจดกจกรรมหรอบรการตางๆเพอเปนการปองกนเหตของเกดภาวะเสยงตอสขภาพเดกรวมทงการใหการปฐมพยาบาลเบองตนการจดการปรบปรงสงแวดลอมในสถานทดแลเดกหรอในครอบครวเพอลดปจจยทกอใหเกดอนตรายแกเดกการจดบรการความปลอดภยการใหสวสดการศกษาแกผปกครองใหความรดานการปองกนอบตเหตและอบตภยใหแกผปกครองบคลากรในโรงเรยนบคลากรในสถานรบเลยงเดกเพอใหมความรมทกษะในการชวยเหลอปฐมพยาบาลขนเบองตนกอนสงถงมอแพทยหรอการใหกจกรรมชวยเหลอขนตนอนเปนการปองกนอนตรายทรนแรงและหากเกดปญหาแลวการใหค าแนะน าเพอเตรยมตวลวงหนาจะเปนการฝกฝนใหมกระบวนการแกไขปญหาดงกลาวไดและยงเปนการลดการรนแรงไดอกดวย

ชอเรอง การดแลเดกดานอาหาร การดแลเดกดานสขภาพอนามย การดแลเดกดานอบตเหต การปฐมพยาบาล

ค ำสง จงเลอกอธบายหวขอดงตอไปนใหประโยคขอความสมบรณทสด ลงในกระดาษค าตอบ

1.การเลน คอ

2.อบตเหตทเกยวกบเดกในปจจบน ไดแก 3.เมอเกดเหตการณเดกจมน าควรท าอยางไร 4.เดกทารกในวยใดเกดเหตการณจมน ามากทสด 5.การปฐมพยาบาล หมายถง 6.การปฐมพยาบาลเบองตน มลกษณะอยางไร 7.บอกเครองมอและอปกรณในการปฐมพยาบาลเบองตน 8.จากค าถามขอท 7 ถาเดกลนลมจะเลอกใชวสดและอปกรณใด 9.เมอมสงแปลกปลอมเขาอวยวะตางๆ จะท าอยางไร 10.เมอเดกถกไฟฟาดด ควรท าอยางไร

แบบทดสอบหลงเรยน

57

วชำ การอนบาลเดก หนวยท 4 การจดกจกรรมนนทนาการ

ตอนท 1.1 ลกษณะส าคญของนนทนาการ 1.2 กจกรรมนนทนาการ 1.3 การจดกจกรรมนนทนาการในโรงเรยน 1.4 การจดกจกรรมนนทนาการในสถานศกษา

แนวคด 1. กจกรรมนนทนาการ คอ การสรางพลงงานทหายไปใหเกดขนมาใหมเหมอนเดมหรอกวาเดม เพอพรอมจะประกอบภารกจตอไป 2. การสรางขนมาใหมหรอการท าใหมขนมาใหมหรอสรางขนมาอก นกสรรกายวภาคศาสตรเชอวา รางกายคนเราเมอใชพลงงานจากการรบประทานอาหารไปจนหมดกจะเกดความเมอยลา ออนเพลย ทงรางกายและสมอง จงจ าเปนตองสรางพลงขนมาใหม

วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 4 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. บอกความหมายของการจดกจกรรมนนทนาการได 2. อธบายลกษณะของการจดกจกกรมนนทนาการได 3. เปรยบเทยบการจดกจกรรมนนทนาการในโรงเรยนและในสถานศกษาได

กจกรรมกำรเรยน 1. ท าแบบประเมนตนเองกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอนหนวยท 4 3. ท ากจกรรมตางๆ ตามทเสนอแนะไวในเอกสาร 4. ท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน

สอกำรสอน 1. เอกสารการสอน

แบบประเมน 1.แบบประเมนตนเองกอนและหลงเรยน 2.ประเมนผลจากการสอบประจ าภาค

หนวยท 4 กำรจดกจกรรมนนทนำกำร และกำรปฐมพยำบำล

58

ความหมายนนทนาการตามค าศพท (Termenology) ความหมาย ทางวชาการ ไดเนนเรองกจกรรมทท าในเวลาวาง ดวยความสมครใจ และไดรบความพงพอใจ เพลดเพลนใจจากกจกรรมนน ๆ จากค าศพท “Recreation” เมอเปนค านาม หมายถง การสรางขนมาใหมหรอการท าใหมขนมาใหมหรอสรางขนมาอก นกสรรกายวภาคศาสตรเชอวา รางกายคนเราเมอใชพลงงานจากการรบประทานอาหารไปจนหมดกจะเกดความเมอยลา ออนเพลย ทงรางกายและสมอง จงจ าเปนตองสรางพลงขนมาใหม ความเมอยลาม 2 อยาง คอ

1.ทางสมอง ซงเกดจากความเครยด งานทตองใชสมองคดหรอใชมาก 2.ทางกาย ซงเกดจากทรางกายหรอกลามเนอถกใชงานหนกเกนไป ท าใหสญเสยพลงงานซงนก

นนทนาการเชอวาความเมอยลานจะถกขจดไปไดและสรางพลงขนใหมทดแทนได กจกรรม “นนทนาการ” แบงออกเปน 2 ประเภท 1.กจกรรมประเภททใชก าลงกายเบา ๆ ไดแก การท างานฝมอ วาดเขยน ปน รดน าตนไม ท าสวนครว อานหนงสอ ดโทรทศน เลนตาง ๆ ทใชพลงนอย เปนตน 2.กจกรรมประเภททใชก าลงมาก ๆ ไดแก กฬาประเภทหนก ๆ เชนฟตบอล เทนนส วายน า วง ขดดนท าสวนครว เดนทางไกล ปนเขา เปนตน ฉะนน ผทเมอยลาทางสมองควรเลอกกจกรรมประเภททรางกายตองกระท าหรอเคลอนไหว เชนการเลนกฬา ส าหรบผทเมอยลากลามเนอหรอรางกาย ตองใชกจกรรมเบา ๆ ตามหลกวทยาศาสตรเชอวาการนอนหลบเฉย ๆ ไมใชวธการเพมพนพลง แตถาเปนการพกผอนดวยกจกรรมทท าใหร างกายและสมองได พกผอนเตมท เมอนอนหลบจะหลบสนท ตนขนมาจะสดชน กระปรกระเปรา นนคอการพกผอนดวยกจกรรมนนทนาการ

นนทนาการ จงหมายถง การสรางพลงงานทหายไปใหเกดขนมาใหมเหมอนเดมหรอกวาเดม เพอพรอมจะประกอบภารกจตอไป

ลกษณะส ำคญของนนทนำกำร 1. ตองเปนกจกรรมทมการกระท า รางกายกลามเนอหรออวยวะไดมการกระท า หากอยเฉย ๆ เชนนอนหลบ ไมถอวาเปนกจกรรมนนทนาการ 2. กระท าดวยความสมครใจ ความตองการและเลอกทจะเขารวมกจกรรมนน ๆ โดยสมครใจ 3. ท าในเวลาวาง คอนอกเหนอกจวตรประจ าวน เชน เวลานอน เวลาท างาน เวลาเรยน เวลาเดนทาง เวลารบประทานอาหารเวลาเขาหองน า ฯลฯ 4. เปนกจกรรมทพงประสงคของสงคมไมเปนอบายมข แตกอประโยชนทางการศกษา 5. เกดความพงพอใจในทนททเขารวม 6. ไมเปนกจกรรมทเปนอาชพ เชน การตกปลาของชาวประมง

ตอนท 4.1 ลกษณะส ำคญของนนทนำกำร

59

กจกรรมนนทนำกำรมหลำยประเภท ไดแก 1.ประเภทการฝมอและศลปหตถกรรม เชน งานปน แกะสลก วาดเขยน จกสาน เยบปกถก

รอย ประดษฐเครองใช ประดษฐงานดวยกระดาษ วสดเหลอใช ประดษฐอปกรณเกมสตาง ๆ เปนตน ซงเปนการไดท าสงใหม ๆ สวยงาม แปลก สนกสนานเพลดเพลน ตองใชความครเรมสร างสรรค เปนนกดดแปลงและมความสามารถในกจกรรมนนๆ เหมาะกบวยและเพศ

2.ประเภทเกมส กฬา กรฑา - เกมส แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ เกมสทตองใชก าลง ความวองไว เชนมวย ยโด

เทนนส ฯลฯ เกมสทไมคอยใชก าลง เชน โยนหวง จดภาพปรศนา ฯลฯ - กรฑา กฬา กจะมทงประเภทลและลาน เลนไดทงเดกและผใหญ เชน ฟตบอล บาสเกต

บอล วอลเลยบอล แบดมนตน ตะกรอ ซอฟบอล เทนนส เทเบลเทนนส ยมนาสตค วาว วายน า กอลฟ กายบรหาร ซงถอวาเปนการสงเสรมใหรางกายแขงแรง ทรวดทรงดไมอวน และท าใหรางกายสดชน 3.ประเภทดนตรและรองเพลง ดนตร เปนเครองปลอบประโลมใจใหเพลดเพลนสนกสนาน ใหความบนเทงใจ ซงกจกรรมนสามารถน าไปเชอมโยงกจกรรมอนได เชนการเตนร า การเชยรกฬา กจกรรมลกเสอเนตรนาร เปนตน 4.ประเภทละครภาพยนตร ใหความสนกเพลดเพลน เชน ละคร ภาพยนตร โทรทศน โขน หนงตะลง มโนหรา หนกระบอก ลเก เปนตน 5.ประเภทงานอดเรก เชน การเกบสะสมของตาง ๆ ประดษฐสงของตาง ๆ 6.ประเภทกจกรรมทางสงคม เชน การจดงานเลยงวนเกด ขนปใหม การเตนร า เกมส เลานทาน โตวาท ประชมสงสรรค 7.ประเภทเตนร า เปนกจกรรมทใชจงหวะทางดนตร ใหความสนกสนาน ท าใหชวตเพลดเพลน เพมคณคาแหงชวต เชนการเตนร าพนเมอง การร าไทย ลลาศ ฯลฯ 8.ประเภทนนทนาการนอกสถานท เปนการพกผอนหยอนใจทท าใหมชวตชวา รสกสดชน เชน การยงนก ตกปลา ลาสตว วายน า พายเรอ เทยวสวนสตว พกผอนในสวนสาธารณะ รบประทานอาหารในสวนสาธารณะ เดนเลน เดนทางไกล การอยคายพกแรม เปนตน 9.การอาน พด เขยน และทางวรรณกรรม การอาน เชน อานหนงสอตาง ๆ และการใชหองสมด พพธภณฑ การพด เชน คย สนทนา โตวาท โดยสนทนากบเพอน หรอจดงานเลยงแลวนงคยกน การฟง เชน ฟงวทย ฟงธรรมเทศนา ฟงโตวาท ฯลฯ การเขยน เชน การเขยนบทความ ฯลฯ

10.กจกรรมพเศษ เปนกจกรรมทมการเลนเปนครงคราว ตามประเพณ เชนงานขนปใหม งานวนตรษ งานเทศกาลทองถน งานประเพณทองถน กจกรรมทางศาสนา นอกจากจะไดพกผอนแลวยงเปนโอกาสในการท าบญไปดวย

11.กจกรรมอาสาสมคร เชนอาสาสมครพฒนาทองถน อาสาสมครโรงพยาบาล หรอกจกรรมอน ๆ ในชมชน

60

การใหการศกษาแกเดก ไมเพยงแตใหเดกมความรทางสมองแตอยางเดยวเทานน แตการศกษาควรจะเปนการพฒนาเดกในทก ๆ ดาน ไมวาจะเปนสตปญญา รางกาย สงคม จตใจ ซงการทเดกจะไดพฒนาทกดานกไมเพยงแตเรยนใหเตมชวโมงเทานน หรอถงแมวาทางโรงเรยนจะจดใหมชวโมงพลศกษา ศลปศกษา กเพยงสปดาหละ 1-2 ชวโมง กไมเพยงพอในการพฒนาเดก อกทงสถานท บคลากร อปกรณตาง ๆ กมไมมากพอตอความตองการของเดก ทางโรงเรยนจงควรจด กจกรรมเสรมหลกสตร หรอกจกรรมนอกหลกสตร เพอใหเดกไดใชเวลาวางใหเกดประโยชน เชนในเวลากอนเขาเรยน ระหวางพกกลางวน หลงเลกเรยน เปนตน ซงควรมกจกรรมทหลากหลาย เชน กจกรรมกฬา โตวาท ดนตร รองเพลง ทศนศกษา การประกวดตาง ๆ เปนตน สถานทและเครองอ านวยความสะดวกนนทนาการในโรงเรยน เชนบรเวณและสถานท โรงเรยนควรมสถานทและบรเวณส าหรบใหเดกไดนงเลนพกผอนหยอนใจ มมานง รมไม สรางทวทศนทสวยงามรมรน ในยามวางกอนและหลงเขาเรยน สนามเลน ขาดไมได เพราะสนามเลนกคอหองปฏบตการ ของกจกรรมพลศกษาหรอนนทนาการ เพราะสนามเลนถอเปนสวนส าคญในการท ากจกรรมนนทนาการทสามารถพฒนาเดกในทก ๆ ดาน ถาโรงเรยนใดขาดสนามเลน ถอวาไมควรทจะเปนสถานศกษาเพราะขาดปรชญาอนส าคญ สวนขนาดจะเลกจะใหญกขนอยกบประเภทของโรงเรยนและจ านวนของเดก หองฝกพลศกษาและหองนนทนาการ ทกสถานศกษาควรม เพอใหเดกไดเรยน ไดเลนกฬาในรม และไดรวมกจกรรมนนทนาการ หองสมด เปนสถานททจ าเปนมากในทกสถานศกษา เพราะเปนแหลงทเดกสามารถศกษาคนควาหาความรดวยตนเอง ท าใหเดกรจกใชเวลาวางใหเกดประโยชน รกการอาน โดยหองสมดอาจจดกจกรรม นทรรศการ ประกวด เพอชกจงใหเดกไดเขาสมด หนงสอกมหลายประเภท ตามชนดของสถานศกษาใหเหมาะสมกบวยของเดก หองประชมและเวทแสดง เปนสถานทเดกจะไดพบปะ ท ากจกรรมตาง ๆ เชนการแสดง การเชญวทยากรมาใหความร และการจดงานตาง ๆ สนามเดกเลก ถาเปนโรงเรยนเดกเลก ๆ สนามเดกเลกมความจ าเปนมาก เพราะเดกจะใดกระโดด ปนปาย หอยโหน และเลนของเลนได ซงเปนการพฒนาการเดกทงดานรางกาย สงคม อารมณ และยงสงเสรมประสบการณใหแกเดกในหลาย ๆ ดาน เชน การระมดระวงถงความปลอดภย การเปนเจาของ การรกษาสทธของตนเอง การอยรวมกบผอน เปนตน แตควรเนนถงความปลอดภยในการเลนของเดกดวย หองงานฝมอ หรอหองศลปะ สถานศกษาควรมการจดหองดงกลาวไวเปนสดสวนเพอใหเดกไดเรยนวชาเหลานและไดใชในชวงเวลาวาง เพราะเปนหองทสามารถฝกวชาชพดานตาง ๆ ได เชน หองเยบปกถกรอย หองประกอบอาหาร หองวาดเขยน เปนตน

ตอนท 4.2 กจกรรมนนทนำกำรในโรงเรยน

61

1.กจกรรมกฬาและกรฑา เปนกจกรรมนอกเหนอจากเวลาเรยน ทางโรงเรยนควรจดแบงใหเปนส หรอเปนคณะ แลวแต ใหนกเรยนเลอกประธานคณะกรรมการประจ าส แลวด าเนนการแขงขน แตละสมครเปนทปรกษา ประเภทกฬา ควรเลอกใหเหมาะกบเดก ซงกจกรรมกฬานอกจากจะใหความสนกรางกายแขงแรง แลวยงเปนการสอนใหเดกไดเรยนรดานประชาธปไตย การเปนผน า ความสามคค รแพรชนะใหอภย ฯลฯ 2.กจกรรมประเภทโตวาท และประกวดอน ๆ ชวยสงเสรมการเรยนรใหกบเดกในดานการศกษาคนควา การท างานเปนทม ถาเปนการประกวดดานงานฝมอ กจะเปนการพฒนาดานวชาชพ หรอประกวดดานความรทางวชาการ ชวยใหเดกไดมการพฒนาตนเองอยเสมอ 3.กจกรรมทศนาจร และศกษานอกสถานท สถานศกษาอาจจดน านกเรยน ศกษานอกสถานท ไมวาจะเปนแหลงธรรมชาต โบราณสถานหรอวตถ โรงงานอตสาหกรรม การเกษตรกรรม หรอแหลงอาชพ ฯลฯ สงเสรมใหเดกรกการทองเทยวศกษา หาความรจากสถานทตาง ๆ 4.กจกรรมงานรนเรงตาง ๆ จดขนเพอความสนกสนาน เชนวนขนปใหม วนไหวคร วนเกดโรงเรยน เปนตน โดยใหมการแสดงของเดก หรอมกฬา หรอกจกรรมรนเรงอน ๆ เชนการเตนร า แสดงละครสน ๆ 5.กจกรรมลกเสอและยวกาชาด เปนกจกรรมพเศษทจดนอกเวลาเรยน เปนกจกรรมทมงเนนใหเดกไดบ าเพญประโยชนตอตนเองและผอน ใหรจกการบรการ 6.กจกรรมการอยคายพกแรม เปนกจกรรมของคนทวๆ ไป ทตองการใชเวลาวางนอกเมอง เพอศกษาธรรมชาต การใชชวตอยกบธรรมชาต 7.กจกรรมประเภทปลกผก ปลกดอกไมและสวนครว เปนกจกรรมทสงเสรมใหเดกไดใชเวลาวางใหเกดประโยชน ซงโรงเรยนอาจหาพนทวาง ๆ ใหเดกไดเรยนรโดยการปฏบตจรงในการปลกพชตาง ๆ กจกรรมอน ๆ เชน การประกอบอาหาร ททางโรงเรยนจดให เปนกจกรรมนนทนาการในเวลาวาง

ตอนท 4.3 กจกรรมนนทนำกำรทจดขนในสถำนศกษำ

62

วชำ การอนบาลเดก หนวยท 5 การท าของเลนส าหรบเดก

ตอนท 1.1 ความหมายการท าของเลนแตละวยตามชวงอาย 1.2 การท าของเลนแตละวยตามชวงอาย 1.3 เปรยบเทยบพฒนาการของเดกกบของเลนแตละวยตามชวงอายได

แนวคด 1. การเลนของเดกแตละชวงอายเปนการเลนตามความสนใจและความถนดของเดก ผปกครองและครสามารถจดหาของเลนเพอเปนการพฒนาการของเดกทางดานตางๆ อาท การกระตนการรบร เสยงและประสาทสมผส การเคาะหรอเขยาเสยงจะดงและท าใหเดกสนใจดมอชวยใหความสมพนธ ระหวางการใชมอกบสายตาพฒนาไปเรวขน ฝกสายตากบการใชมอใหสมพนธ กนดยงขน และฝกสงเกตเสยงทไดยน ฝกใหเดกใชมอจบสงตางๆ และสงเกตดวยการสมผส ไดความรสก แขง นม ฝกการ ใชมอ นวมอ หยบจบสงตางๆ สงเกตการเคลอนไหวของสงทลอยน าได สงเหลานเปนการสนบสนนและสงเสรมพฒนาของเดกใหเดกไดเลนเพอความสนกสนาน และความเขาใจการรบรตางๆ

วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 5 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. บอกความหมายการท าของเลนแตละวยตามชวงอายได 2. อธบายวธการท าของเลนแตละวยตามชวงอายได 3. เปรยบเทยบพฒนาการของเดกกบของเลนแตละวยตามชวงอายได

กจกรรมกำรเรยน 1. ท าแบบประเมนตนเองกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอนหนวยท 5 3. ท ากจกรรมตางๆ ตามทเสนอแนะไวในเอกสาร 4. ท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน

สอกำรสอน 1. เอกสารการสอน

แบบประเมน 1.แบบประเมนตนเองกอนและหลงเรยน 2.ประเมนผลจากการสอบประจ าภาค

หนวยท 5 กำรท ำของเลนส ำหรบเดก

63

การเลนของเดกแตละชวงอายเปนการเลนตามความสนใจและความถนดของเดก ผปกครองและครสามารถจดหาของเลนเพอเปนการพฒนาการของเดกทางดานตางๆ อาท การกระตนการรบร เสยงและประสาทสมผสการ เคาะหรอเขยาเสยงจะดงและท าใหเดกสนใจดมอชวยใหความสมพนธ ระหวางการใชมอกบสายตาพฒนาไปเรวขน ฝกสายตากบการใชมอใหสมพนธ กนดยงขน และฝกสงเกตเสยงทไดยน ฝกใหเดกใชมอจบสงตางๆ และสงเกตดวยการสมผส ไดความรสก แขง นม ฝกการ ใชมอ นวมอ หยบจบสงตางๆ สงเกตการเคลอนไหวของสงทลอยน าได สงเหลานเปนการสนบสนนและสงเสรมพฒนาของเดกใหเดกไดเลนเพอความสนกสนาน และความเขาใจการรบรตางๆ

ของเลนเสรมพฒนำกำร ชวงอำยแรกเกด – 1 ขวบ

อำย 0-2 เดอน เนองจากเดกยงเลนไมเปน สามารถตอบสนองตอเสยงและหนศรษะหาเสยง ควรพดคย หรอรองเพลง

แทน ประโยชน : กระตนการรบร เสยงและประสาทสมผส

อำย 2-2.5 เดอน วยนชอบจบตาดของทเคลอนไหว ควรแขวนของเลนทมสฉดฉาดและมเสยงไวใหด ในระยะไมเกน 8 นว

เชน โมบาย เศษผาสตางๆ มกรงกรงทปลาย และจะดมากหากมเสยงเวลาลมพด ประโยชน : กระตนการใชสายตา และการฟงเสยงรวมถงเลนกบมอของตวเอง รจกขย านวมอเลน ควรหาของเลนทมสสดใส และมเสยงกรงกรงใสในมอเดก เชน หวงเขยา ขางในมเสยงกรงกรง เวลาทขยบไปมาเดกจะชอบมาก หรอขอมอเสรมพฒนาการ ประโยชน : ฝกฟงเสยงสงเกตวา เมอเคาะหรอเขยาเสยงจะดงและท าใหเดกสนใจดมอชวยใหความสมพนธ ระหวางการใชมอกบสายตาพฒนาไปเรวขน

อำย 2.5-3 เดอน วยนชอบเลนปดวตถทมองเหนและมอยนไปถง ของเลนควรเปนของเลนทแขวนไวบรเวณเปลหรอเตยงให

หางจากตาประมาณ 10 นว เวลา เดกตอยหรอปดไปมา ถามเสยงดวยยงด เชน โมบายเกลยวแขวนขอบเตยง ประโยชน : ฝกสายตากบการใชมอใหสมพนธ กนดยงขน และฝกสงเกตเสยงทไดยน

อำย 3-4 เดอน ชวงวยนชอบเลนและจบสงตางๆ ทอยใกลตว ของเลนควรเปนแบบของเลนนงกบทเพอไมใหเดกหงดหงด

ประโยชน : ฝกใหเดกใชมอจบสงตางๆ และสงเกตดวยการสมผส ไดความรสก แขง นม อำย 4-6 เดอน เปนชวงวยทอยากเรยนร อยากด อยากยนแขนออกไปแตะและจบวตถตางๆ มากขน ควรหาของตางๆ ให

เดกด และจบมาก ๆ เชน ตกตาเปนรปตางๆ มผวหยาบแต นมนม ของเลนท าดวยผาส าล หรอผาลนๆ ถามเสยงดง

ตอนท 5.1 กำรท ำของเลนส ำหรบเดก

64

เวลาทก าบบ เขยาเดกยงชอบ หรอหนงสอผา ทมวสดแตกตางกนออกไป แตสงทใหเดกจบตองเปนวตถทไมมพษภย หรอเปนอนตรายเมอเดกเอาใสปาก ประโยชน : ฝกการใช มอ นวมอ หยบจบสงตางๆ ได ความรสกหยาบ แขง นม ลน และฝกสงเกตฟงเสยงและเปนชวงทชอบเลนน าเวลาอาบน า ควรใหของเลนทลอยน าได เชน ตวอกษรลอยน าตดฝาผนง หรอหนงสอโฟมกชวยสอนและสนกไปพรอมๆกนได ประโยชน : ฝกการ ใชมอ นวมอ หยบจบสงตางๆ สงเกตการเคลอนไหวของสงทลอยน าได

อำย 6-8 เดอน เปนชวงวยรสกคนเหงอกเมอฟนใกลขน ควรใหยางหรอพลาสตกส าหรบกด อาจใชผกสดชนโต ๆ ก ได

เชน แตงกวา ควานเมลดออก ลางใหสะอาด หรอ ของเลนทมยางกด อาท ยราฟโซฟ หรอหนงสอผายางกด เปนตน ประโยชน : ชวยใหเดกคลายคดเหงอกได ยงคดมากยงอยากใชเหงอกย า ท าใหเหงอกแขงแรง

อกทงชอบเลนกบเงาตวเองในกระจก เลนจะเอ หรอซอนหา ของเลนอาจเปนพลาสตกในแบบกลอกกลง หรอ หวงเขยาใสๆ ประโยชน : ฝกการ สงเกตและเคลอนไหวสายตาชวงนชอบเลนลนชก เลนกระดาษ และฉกกระดาษ ประโยชน : ฝกการใชมอ นวมอใหคลองแคลวขนวยทชอบเสยงกระทบกน ของเลนควรเปนของไมแตก และท าใหเกดเสยงดงได ประโยชน : ฝกการสงเกตและเคลอน ไหวสายตา ขณะทของเลนไขลานเคลอนท

อำย 8-9 เดอน เปนชวงวยทชอบโยกตวเปนจงหวะเวลาไดยนเสยงเพลงควรเปดเพลงใหเดกฟง

ประโยชน : ฝกฟงเสยงและจงหวะ เพลงรวมถงชอบจบตองสงของตางๆ สนใจในเรองน าหนก รปราง พยายามน าสงของตางๆมารวมเขาดวยกนและจบแยกออกของเลนควรเปนวสดทท า เปนรปตางๆ เชน บลอคหยอดรปทรงตางๆ ประโยชน : ฝกการ สงเกตรปรางตางๆ ถาหากวสดนนมอะไรอยขางใน กจะจบเคาะ เขยา ฝกการฟงเสยงและรสกถงน าหนกของวสดนนดวย

อำย 9-10 เดอน เปนวยทชอบหยบของเลก ๆ โดยใชนวหวแมมอและนวช ขอบเลนรและซอกตางๆ ตามเกาอ ของเลนควร

เปนพวกกลองหรอหบเจาะรไวขางบน หรอ บลอคทมรตางๆไวใส ประโยชน : ฝกการใชปลายนวหยบใส และฝกการใชสายตาและมอใหสมพนธกนรวมถงชอบเลนดงเชอกทตดกบของเลน ท าใหของเลนเคลอนทได เชน อาจใชเตาดนตรชวย เพราะมเพลงและสอนภาษาไปในตวได ประโยชน : ฝกการใชกลามเนอแขนและการเคลอนไหวสายตา

อำย 10 เดอน – 1 ป วยทชอบเลนตบแผละ และเลยนแบบการกระท าของผใหญ เลนซนมาก ชอบรอของ

ประโยชน : ฝกการ ใชมอและแขน การสงเกตและสงเสรมการเรยน สามารถเลนของเลนไดหลายอยางมาก

65

ตวอยำงกำรท ำของเลน ชอผลงำน สตวประหลำดจำก ไมหนบผำ

วสด-อปกรณ

1.ไมหนบผาสสด 2.กระดาษ 3.ดนสอ 4.กาว 5.กรรไกร 6.สเมจก

วธท ำ 1.วาดรปสตวประหลาด จากกระดาษ 2.ตดครงหนาสตวประหลาด น าไปตดกบไมหนบผาทเตรยมไว แลวตกแตงใหสวยงามน าไปเลนสนกๆ

66

67

วชำ การอนบาลเดก หนวยท 6 การจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดก

ตอนท 1.1 ความหมายของการจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดกได 1.2 ลกษณะของการจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดกได 1.3 เปรยบเทยบการจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดกของรฐบาล และเอกชนได

แนวคด 1. การจดตงศนยเลยงเดก การจดตงศนยเลยงเดกในสถานประกอบกจการและชมชนภายใตการบรณาการความรวมมอกบ 5 กระทรวง ประกอบดวย การจดตงศนยเลยงเดกในการควบคมของรฐบาล การจดตงศนยเลยงเดกในสถานประกอบกจการและชมชน การขออนญาตจดตงโรงเรยนระดบกอนประถมศกษา (อนบาล) และการจดตงสถานรบเลยงเดกและสถานสงเคราะหเดกเอกชน

วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 6 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. บอกความหมายของการจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดกได 2. อธบายลกษณะของการจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดกได 3. เปรยบเทยบการจดและด าเนนงานสถานรบเลยงเดกของรฐบาล และเอกชนได

กจกรรมกำรเรยน 1. ท าแบบประเมนตนเองกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอนหนวยท 6 3. ท ากจกรรมตางๆ ตามทเสนอแนะไวในเอกสาร 4. ท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน

สอกำรสอน 1. เอกสารการสอน

แบบประเมน 1.แบบประเมนตนเองกอนและหลงเรยน 2.ประเมนผลจากการสอบประจ าภาค

หนวยท 6 กำรจดและด ำเนนงำนสถำนรบเลยงเดก

68

กำรจดตงศนยเลยงเดกในกำรควบคมของรฐบำล 6.1.1. กระทรวงแรงงำน

กรมสวสดกำรและคมครองแรงงำน 1. สงเสรมการจดสวสดการแรงงานทงในและนอกระบบแกนายจาง ลกจางในสถานประกอบ

กจการ 2. สงเสรมการจดตงศนยเลยงเดกเพอผใชแรงงานในสถานประกอบกจการและชมชนเพอเปน

สวสดการ ใหแกผใชแรงงานและครอบครว 3. ประสานความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของในการด าเนนการเรองศนยเลยงเดกในสถาน

ประกอบ กจการและชมชน

6.1.2. กระทรวงกำรพฒนำสงคมและควำมมนคงของมนษย กรมพฒนำสงคมและสวสดกำร 1. การอนญาตใหจดตงสถานรบเลยงเดก 2. การตรวจเยยม ใหค าแนะน า เพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางมคณภาพ 3. การสนบสนนอาหารเสรมประเภทนม และสอพฒนาการเดกเพอใหเดกไดรบการพฒนาดาน

รางกาย จตใจ อารมณ สงคมและสตปญญา 4. การประชม สมมนา ส าหรบเจาของหรอผท าการของสถานรบเลยงเดก เพอเปนการ

แลกเปลยนความร ประสบการณ วธการพฒนาเดกปฐมวยใหมคณภาพตลอดจนทราบถงปญหาอปสรรคของการด าเนนงานและการแกไข เพอใหเดกทไดรบบรการไดรบการพฒนาเตมตามศกยภาพของเดกอยางมคณคา

5. การฝกอบรมเพอเพมพนความรแกผปฏบตงานของสถานรบเลยงเดก

6.1.3. กระทรวงมหำดไทย กรมสงเสรมกำรปกครองทองถน 1. สงเสรมและพฒนาการด าเนนงานของศนยพฒนาเดกเลก ตามบทบาทหนาทและภารกจของ

องคกรปกครองสวนทองถน 2. ประสานความรวมมอในการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลกในทองถนและชมชน 3. ศกษาและพฒนาประสทธภาพของรปแบบวธการจดการศกษาในศนยพฒนาเดกเลก 4. สงเสรม สนบสนนการจดสรรงบประมาณเพอด าเนนงานในศนยพฒนาเดกเลก 5. พฒนาคณภาพและมาตรฐานในการจดการศกษาในศนยพฒนาเดกเลก 6. สงเสรมและสนบสนนการจดตงศนยพฒนาเดกเลกเพอใหบรการใหครอบคลมทกพนททว

ประเทศ

6.1.4. กระทรวงศกษำธกำร 1. จดท านโยบายสงเสรมการจดการศกษาปฐมวยในสถานประกอบกจการ 2. จดท ามาตรฐานการเลยงดเดกทมอายต ากวา 6 ป และมาตรฐานตวบงชการพฒนาคณภาพ

เดกในสถานรบเลยงเดก

ตอนท 6.1 กำรจดตงศนยเลยงเดกในกำรควบคมของรฐบำล

69

3. สงเสรม สนบสนนดานวชาการ รปแบบการพฒนาเดกปฐมวย และการวจยรวมทงการมสวนรวมในการพฒนาครพเลยง

4. ตดตาม ดแลคณภาพ และมาตรฐานการจดการศกษาปฐมวย 5. สงเสรมการจดการศกษานอกโรงเรยนและการศกษาตอเนองในการเสรมสรางความรความ

เขาใจแกนกศกษา เจาหนาททเกยวของ และประชาชนทวไป 6. สนบสนนและมสวนรวมในการปรบปรง ซอมบ ารงศนยเลยงเดกในสถานประกอบกจการทจด

ทะเบยนจดตงโดยกระทรวงการพฒนาสงคมฯ

6.1.5. กระทรวงสำธำรณสข กรมอนำมย 1. สนบสนนองคความรในการสงเสรมสขภาพดานตางๆ เชน โภชนาการ สขาภบาล อาหารและ

น า ทนตสาธารณสข พฒนาการเดก รวมถงไอคว (IQ) อคว (EQ) สขภาพจตและอนามยสงแวดลอม 2. สนบสนนองคความรในการอบรมเพมพนศกยภาพใหกบผดแลเดก 3. ใหค าแนะน าสงเสรมการพฒนาศนยเดกเลกใหไดมาตรฐานศนยเดกเลกนาอยของกรมอนามย

กำรจดตงศนยเลยงเดกในสถำนประกอบกจกำรและชมชน 1. การจดสวสดการแรงงานเปนปจจยส าคญยงของกระบวนการบรหารงานบคคล ซงนายจ างจ าเปนตอง

สรางแรงจงใจใหกบลกจาง การจดสวสดการมหลายรปแบบทงการบรหารและกจกรรมตางๆ เชน รถรบ -สง ชดท างาน การจดแขงขนกฬา ฯลฯ

2. การจดตงศนยเลยงเดกในสถานประกอบกจการเปนการจดสวสดการอกรปแบบหนง ทนายจางควรใหความส าคญเนองจากการจดตงศนย

ประโยชนในกำรจดตงศนยเลยงเดกในสถำนประกอบกจกำร 1. สรางขวญ ก าลงใจในการท างานใหแกลกจาง 2. เสรมสรางความอบอนในครอบครวใหแกลกจางในการไดดแลบตรอยางใกลชด 3. เสรมสรางสมพนธภาพทด ความเขาใจรวมกนระหวางนายจาง ลกจาง 4. สรางการมสวนรวมของลกจาง และความภาคภมใจทไดเปนสวนหนงในการจดตงศนยเลยง

เดก 5. ลดความขดแยง อตราการเขา-ออกงาน และการขาดงาน 6. ลกจางสามารถท างานไดอยางเตมท และไดผลผลตทมประสทธภาพเพอนายจางทดของเขา

ขนตอนในกำรด ำเนนงำน 1. ส ำรวจควำมตองกำรของพนกงำน ลกจางในสถานประกอบกจการ เพอจดเตรยมเดกและก าหนด

จ านวนเดกใหเหมาะสมกบพนท 2. จดเตรยมสถำนททใชด ำเนนกำรจดตงศนยเลยงเดกในสถำนประกอบกจกำร

2.1 ทตง ไมอยในบรเวณทเสยงตออนตราย ไดแก บรเวณขนถายแกส น ามน สารเคมหรอสารพษ มลภาวะ ทงอากาศ แสงและเสยงทมากเกนมาตรฐาน หากไมสามารถหลกเลยงไดตองมมาตรการปองกนภาวะอบตภยตางๆ ตามมาตรฐานทก าหนดไว พนทใชสอยโดยเฉลยประมาณ 2.00 ตารางเมตร ตอเดก 1 คน จดใหมบรเวณพนทในและนอกอาคารทสะอาดและปลอดภย เหมาะทจะใหเดกท ากจกรรมตางๆ ดงน คอ เลน เรยนรรบประทานอาหาร นอน และท าความสะอาดรางกายแยกเปนสดสวน จากหองรบประทานอาหาร หองสวม และทพกเดกปวย

70

3. กำรบรหำรจดกำร 3.1 จดใหมบคลากรทจ าเปนในการด าเนนงานรบเลยงและพฒนาเดก เชน เจาของกจการ

ผด าเนนการ พยาบาล สถานพยาบาล ผเลยงดเดก ผจดกจกรรมสงเสรมพฒนาการเรยนรของเดกผประกอบอาหาร ผท าความสะอาด เปนตน โดยเจาหนาทคนหนงๆ อาจท าหนาท เกนกวาหนงประการไดแตตองมจ านวน ทเหมาะสมกบจ านวนเดก หรออาจใชลกจางในสถานประกอบกจการท าหนาทไดตามความเหมาะสม

3.2 คณสมบตของผเลยงดเดกในศนยเลยงเดกในสถานประกอบกจการและชมชน - ตองมอายไมนอยกวา 18 ปบรบรณ - มสขภาพแขงแรงทงรางกายและจตใจตองผานการตรวจสขภาพกอนปฏบตงาน - มคณวฒการศกษาชนมธยมศกษาปท 3 และตองผานการฝกอบรม เรองการอบรม

เลยงดและพฒนาเดก 3.3 อตราสวนระหวางผเลยงดเดกกบเดก

- เดกอายแรกเกด – 2 ป อตราสวน 1:3 - เดกอาย 2 – 3 ป อตราสวน 1:8 - เดกอาย 3 – 4 ป อตราสวน 1:12 - เดกอาย 4 – 6 ป อตราสวน 1:20

3.4 การขออนญาตจดตงศนยเลยงเดกทใหบรการรบเลยงเดกอายต ากวา 6 ป ทมเดก จ านวน 6 คนขนไป ตองไดรบอนญาตใหจดตง การขออนญาตจดตงใหตดตอขออนญาตจดตงไดท

- สวนกลางใหยนขอ ณ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ โทร. 0 2659 6107, หรอโทร 0 2659 6113

- สวนภมภาคใหยนขอ ณ ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด ณ จงหวด

4. หนวยงำนทขอจดตงหนวยงำนทจดอบรม / เปดสอนหลกสตรกำรอบรมเลยงดเดก / หลกสตรกำรดแลเดกเลก มดงน

4.1 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย - กรมพฒนาสงคมและสวสดการ - ส านกพฒนาสงคมจงหวด

4.2 สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดก และครอบครว มหาวทยาลยมหดล จงหวดนครปฐม

5. หนวยงำนทบรณำกำรควำมรวมมอในกำรใหค ำแนะน ำสงเสรมและสนบสนนใหมกำรจดตงศนยเลยงเดกในสถำนประกอบกจกำร มดงน

5.1 กระทรวงแรงงาน - กรมสวสดการและคมครองแรงงานกองสวสดการแรงงาน โทร. 0 2245 6774, 0

2246 0383 - กลมงานสวสดการและคมครองแรงงานพนท - ส านกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวด

5.2 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย - กรมพฒนาสงคมและสวสดการ ส านกปองกนและแกไขปญหาการคาหญงและเดก

โทร. 0 2659 6107, 0 2659 6113

71

- กลมงานสวสดการและคมครองแรงงานพนท - ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด

5.3 กระทรวงมหาดไทย - กรมสงเสรมการปกครองทองถนส านกประสานและพฒนาการจดการศกษาทองถน

โทร. 0 2241 9021-3 ตอ 116, 120 - องคการบรหารสวนจงหวด

5.4 กระทรวงศกษาธการ - ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการส านกนโยบายและยทธศาสตร โทร. 0 2628

5638-9 ตอ 42, 46 - ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา โทร. 0 2668 7123 ตอ 243 - ส านกงานเขตพนทการศกษา - ส านกตรวจราชการประจ าเขตตรวจราชการ

5.5 กระทรวงสาธารณสข - กรมอนามย โทร. 0 2590 4255, 0 2590 4261 - ศนยอนามยท 1-12 - ส านกงานสาธารณสขทวประเทศ

> เทศบาล > องคการบรหารสวนต าบล

กำรขออนญำตจดตงโรงเรยนระดบกอนประถมศกษำ (อนบำล) ผประสงคจะขออนญาตจดตงโรงเรยน ใหด าเนนการตามขนตอนตอไปน

ขนตอนท 1 1. สถานท สถานทและบรเวณทตงโรงเรยนตองมลกษณะกวางขวางพอแกกจการของโรงเรยน

และไมขดตอสขลกษณะ หรออนามยของนกเรยน มรวแสดง ขอบเขต และจะตองอยหางจากโรงเรยนทตงอยแลวไมนอยกวา 300 เมตร เสนทางคมนาคม ฯลฯ

2. ทดน 2.1 ทดนทใชจดตงโรงเรยนตองเปนกรรมสทธของผรบใบอนญาตใหจดตงโรงเรยน หรอ

เปนกรรมสทธของ ผรบใบอนญาตใหจดตงโรงเรยน หรอเปนทเชาทมลกษณะดงน ก. เปนทดนของส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย ทราชพสด ทศาสนา

สมบตกลาง ทธรณสงฆ หรอทขององคการของรฐ หรอรฐวสาหกจ ข. เปนทดนของเอกชน แตตองมสญญาเชาซงมระยะเวลาเชาเหลออยนบแตวน

ยนค าขอไมนอยกวาสามป 2.2 ทดนตองเปนผนเดยวตดตอกน มเนอทไมนอยกวา 90 ตารางวา

3. อาคารเรยน/หองเรยน และหองประกอบ อาคารเรยน การใชอาคารเรยนระดบกอนประถมศกษาใหใชไดไมเกนชนทสอง และจะตองมหองสขาใน ชนทสองดวยหองเรยน หองเรยนแตละหองตองม

ตอนท 6.2 กำรขออนญำตจดตงโรงเรยนระดบกอนประถมศกษำ (อนบำล)

72

พนทไมนอยกวา 35 ตารางเมตร และจะตองเปนหองโลง ไมมเสา หรอสงกดขวางมแสงสวางเพยงพอ มทางเขาออกสองทาง แตละทางตองกวางไมนอยกวา 80 เซนตเมตรถามทางเขาออกทางเดยวตองกวาง ไมนอยกวา 1.60 เมตร ทรบ ประทานอาหาร โรงเรยนตองจดใหมโรงอาหาร มโตะ มานง ส าหรบรบประทานอาหาร เพยงพอกบจ านวนนกเรยน และมน าดมน าใชโดยไมขดตอสขลกษณะหองสวมและทปสสาวะ ตองจดให เหมาะสมและเพยงพอกบจ านวนนกเรยนไมต ากวาเกณฑทวางไว ถามนกเรยนชาย-หญง ตองแยกเปน หองสวมชายและหองสวมหญง

ขนตอนท 2 ผประสงคจะขอจดตงโรงเรยน ใหยนเอกสารและด าเนนการดงน

1. โครงการจดตงโรงเรยน 2. ยนหนงสอขออนญาตใชแบบแปลน เพอกอสรางอาคารเรยน พรอมเอกสารประกอบ ในกรณท

ยงไมมอาคาร คอ (1) แบบแปลน 3 ชด (ถาใชแบบแปลนของสวนราชการใดตองมหลกฐานการอนญาตใหใชแบบแปลน ของสวนราชการนนดวย) (2) หนงสอรบรองแบบแปลนของสถาปนก และวศวกรพรอม ส าเนาบตรอนญาตประกอบวชาชพจ านวน 1 ชด (3) เอกสารแสดงการเปนเจาของกรรมสทธในทดนหรอสญญาเชาทดน ทใชเปนทจดตงโรงเรยนซงไดรบรองส าเนาถกตอง (4) รายการค านวณโครงสราง 1 ชด

3. ในกรณผขอจดตงโรงเรยนมอาคารทกอสรางเสรจเรยบรอยแลว ใหเตรยมเอกสารดงน (1) แบบแปลน 3 ชด (2) หนงสอรบรองสภาพความมนคงของอาคารซงรบรองโดยวฒวศวกร (3) เอกสารแสดงการเปนเจาของกรรมสทธในทดนหรอสญญาเชาทดนทใชเปนทจดตงโรงเรยน ซงไดรบรองส าเนาถกตอง การยนเรอง สวนกลาง ใหยนเรองทกองโรงเรยนสามญศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน สวนภมภาค ใหยนเรองทอ าเภอซงเปนทตงของโรงเรยน

ขนตอนท 3 เมอกอสรางอาคารเรยนเสรจเรยบรองแลว ใหผขอรบใบอนญาตจดตงโรงเรยน ด าเนนการยนเอกสาร

ดงน 1. ค าขอรบใบอนญาตใหจดตงโรงเรยน (สช.1) พรอมเอกสารระบทายค าขอ 2. ค าขอรบใบอนญาตใหเปนผจดการ (สช.4) พรอมเอกสารระบทายค าขอ 3. ค าขอรบใบอนญาตใหเปนครใหญ (สช.7) พรอมเอกสารระบทายค าขอ 4. ค ารอง ร.11 ขอเกบคาธรรมเนยมการเรยน และคาธรรมเนยมอน ๆ พรอมเอกสารประกอบ 5. ระเบยบการโรงเรยน 6. แผนผงบรเวณโรงเรยน 7. แผนผงอาคารเรยนและหองตาง ๆ 8. รายการตรวจสถานทและสขาภบาล 9. ใบอนญาตใหใชแบบแปลน

73

กำรจดตงสถำนรบเลยงเดกและสถำนสงเครำะหเดกเอกชน พระราชบญญตคมครองเดก กฎกระทรวง ค าแนะน า เอกสารประกอบค าขอใบอนญาต

6.4.1.เอกสำรประกอบค ำขอใบอนญำต - กรณผขอรบใบอนญำตจดตงสถำนรบเลยงเดก เปนบคคลธรรมดำ (1) หลกฐานแสดงกรรมสทธหรอสทธในสถานท และอาคารทจะขออนญาตจดตงสถานรบเลยง

เดก ในกรณทสถานท หรออาคารเปนของผอน ผขอรบใบอนญาตจะตองมหนงสอแสดงวาไดรบความยนยอมจากเจาของสถานทหรออาคาร

(2) แผนผงแสดงทตงของสถานรบเลยงเดก (3) แบบแปลนแผนผงอาคารภายใน สถานททจะขออนญาตจดตงสถานรบเลยงเดกพรอม

รายละเอยดเกยวกบการใชสอยอาคารและหองตาง ๆ ทกหอง (4) ระเบยบหรอขอบงคบการด าเนนงานของสถานรบเลยงเดก (5) ภาพถายการใชสอยอาคารและหองตางๆ ทกหอง ทงภายนอกและภายใน ดงน

5.1 ภายนอกอาคาร ประกอบดวย 5.1.1 ภาพดานหนา – ดานขาง และทางเขา – ออกของอาคาร 5.1.2 ปายชอสถานรบเลยงเดก 5.1.3 ทเลนในรม / สนามเดกเลนในกรณทตงบนพนทซเมนตตองมวสดกนกระแทก 5.1.4 สมดเซนรบ – สงเดกในแตละวน 5.1.5 มมผปกครอง 5.1.6 เสาธงชาต 5.1.7 ชนวางรองเทาเดก พรอมตดสญลกษณ 5.2 ภายในอาคาร ประกอบดวย 5.2.1 พระบรมฉายาลกษณรชกาลปจจบน พระพทธรป ธงชาตไทย 5.2.2 ตารางกจกรรมและตารางอาหารประจ าวน 5.2.3 ชนวางกระเปาเดก พรอมตดสญลกษณ 5.2.4 บอรดสมาชกเดก 5.2.5 ปายชอหนาหองทกหอง พรอมระบอายเดก 5.2.6 หองพฒนาเดกจดเปนมมประสบการณตาง ๆ 5.2.7 หองนอนเดกพรอมตดมงลวด 5.2.8 หองรบประทานอาหารพรอมภาชนะเครองใช 5.2.9 หองพกเดกปวยพรอมเตยง ทนอน ตยา และยาส าหรบเดก 5.2.10 เครองชงน าหนก – ทวดสวนสง 5.2.11 ทดมน าส าหรบเดกพรอมภาชนะ 5.2.12 หองครวหรอทเตรยมอาหารและตดตงเครองดบเพลง 5.2.13 หองน า – หองสวม ส าหรบเดก

ตอนท 6.3 กำรจดตงสถำนรบเลยงเดกและสถำนสงเครำะหเดกเอกชน

74

5.2.14 การหมเหลยมเสาดวยวสดกนกระแทก 5.2.15 ทกนทางขน – ลง บนได (กรณสงกวา 1 ชน)

(6) ส าเนาทะเบยนบาน (7) ส าเนาบตรประจ าตวประชาชน (8) ใบรบรองแพทย พรอมผล X – Ray ปอด (9) ส าเนาหลกฐานการศกษา/ประกาศนยบตร/วฒบตร/ปรญญาบตร เกยวกบการศกษาเด ก

ปฐมวยหรอผานการอบรมตามหลกสตรทปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ก าหนดหรอมประสบการณในการท างานเกยวกบเดกปฐมวยอยางนอยหนงป โดยมหนงสอรบรองจากหนวยงานทเกยวของ

(10) รปถายครงตวหนาตรง ของผขอรบใบอนญาตจดตงสถานรบเลยงเดก ไมสวมหมวก ขนาด 2 นว ซงถายมาแลวไมเกนหกเดอนจ านวนสามรป

(11) กรณทผขอรบใบอนญาตจดตงสถานรบเลยงเดก ไมด าเนนกจการดวยตนเอง สามารถหาผด าเนนกจการแทนไดโดยตองมวฒการศกษาเกยวกบการพฒนาการเดกปฐมวย หรอมประสบการณในการท างานเกยวกบเดกปฐมวยอยางนอยหนงป โดยมหนงสอรบรองจากหนวยงานทเกยวของ หรอผานการอบรมตามหลกสตรทปลดกระทรวงก าหนด และมความรเรองโภชนาการและอาหารส าหรบเดกปฐมวยเปนอยางด พรอมหลกฐานแสดงคณวฒและเอกสารตามขอ (6) (7) และ (8)