1

تكنولوژي مديريت و تكنولوژي مفاهيم : جلسه اول و دوم

شاهميرزايي شاهميرزايي مهندس مهندس 2 /10/1383

بسمه تعالي

2

:فهرستمقدمات •

منابع•

تكنولوژي تعريف 1)

. . . از تكنولوژي تمايز 2)

تكنولوژي اجزاي مدل 3)

برتر فناوريمفهوم 4)

تكنولوژي مدل چرخه عمر 5)

تكنولوژي مفهوم شبكه اي 6)

تكنولوژي كالنمفهوم سطح 7)

3

ارتقاي در ذهني ابزارهاي و مفاهيمنقش •تحليل قدرت

همكاران بين مشتركزبان •همكاران بين مشتركآرمان •جامعه در رقيب رويكردهاي نقد • ساخت يافته بلكه نيست كردن هدف متقاعد •

.شدن اذهان است

4

چيستي ( تكنولوژي فلسفه ) 1هاي از منابع حوزه تركيبي • مديريت ) 3 ، تكنولوژي و جامعه شناسي تاريخ ) 2، ) تكنولوژي : تكنولوژي سياستگذاري ) 4 و تكنولوي

آيدي دن ، پستمن نيل، ميچام كارل ، ايلول ژاك 1.

فيوضات ابراهيم ، پستمن نيل ، پيسي آرنولد2.

،احمدي علي ملكي فر، عقيل، خليلطارق 3.

گامت فليپ، تيوبال موريس، سنجياالل ، تارو لستر، ارگاس هنري 4.

5

:

:رايج تعاريف برخي بر مروري

دارد و يوناني ريشه در اصل Technology تكنولوژي واژه •) علم شاخت (Logiaو ) فن و هنر (Techneاز دو جزء

آنرا مشتق از انگليسي كه در زبان گرديده تشكيل Techniue و Logic معني اساس اين دانند و بر مي

. شده است ناميده "شناسي فن" تكنولوژي اللفظي تحت

تكنولوژي زمينه در فارسي بر منابع مروري ، منوچهر و حسن، آقايي �

6

) ادامه : (رايج تعاريف برخي بر مروري

توليد براي الزم مهارتهاي عبارت است از دانش و تكنولوژي • و شناخت انسان و فكري كاال و خدمات كه حاصل قدرت

.باشد مي طبيعت موجود در قوانين تركيب

تجهيزات ، فرآيند روش، محصول، يا هر ابزار تكولوژي • آن وسيله ساخت است كه به يا انجام روشهاي يا و فيزيكي .يابد توسعه مي بشري هاي قابليت

Unecsco �

7

) ادامه : ( رايج تعاريف برخي بر مروري

اي است ساخته دست بشر و از دو ركن پديده تكنولوژي • عبارت افزار سخت . شده است تشكيل افزار افزار و نرم سخت

عبارت است از افزار نرم است و مادي و ابزار وسيلهاز هرگونه هر . ابزار كارگيري فوت و فن به يا انجام كار شيوه داشتن

افزارها و از سخت تركيبي به درجات گوناگون، تكنولوژي . افزارها است نرم

Rosenber, Technology Perspective �

8

) ادامه : ( رايج تعاريف برخي بر مروري

گردد مي تلقي اهدافي به عنوان راهكارها و تكنولوژي • رهنمون اثربخش ماهرانه و توليد كه انسانها را به

شود كه هايي گفته مي به مولفه تكنولوژي . كند مي باتجربه، با اطالعات و انسانهاي هنرمندانه توسط

، ايده خلق شوند و آنان را به دانش بكار گرفته مي . كند مي نايل سرويس يا و محصول

Braun, 1998 �

9

:تعاريف چهار دسته : نتيجه گيري •

عمل علم در كاربرد -

خدمات و كاال منابع به تبديل عامل -

. . . ، مهارت و فني سخت افزار، دانش مجموعة -

“طبيعت ” و “محصول ” از تمايز بر اساس تعريف-

10

:

علم •

علم است؟ كاربرد فناوري آيا-بحث (صنعتي بخار، انقالب ماشين ، رايتبرادران : مثالها -

) تاريخي ؟چيست دقيقاً مفهوم علم -جديد و علم در دهه هاي تكنولوژي رابطة -) فردا تكنولوژي علم امروز ( سياستگذاري ها روي تاثير -

11

������ ����� �� � ��� ����� � ����� ����� � � ������ ���

31 4 /16 5/13 ) GDP )98-1990سهم صنعت

11 68 /6 25/3 نرخ رشد ارزش افزوده كارخانه اي

28/7 38/5 74/3 ) 1990-98 (اقتصادي نرخ متوسط رشد

2/1 8 /1 26 /0 )1995 (فني و علمي سهم در مجالت

11/5 73/0 03 /0 )1997(سهم در اختراعات ثبت شده

و آسياشرق پاسيفيك

آسياجنوب و خاورميانه آفريقا شمال

Word Development Indicators, 2000: مأخذ

همكاران و نيلي دكتر، صنعتي استراتژي كتاب: نقل از

12

:

اختراع •

نوآوريتفاوت هاي اختراع و -

پتنت اختراع و تعريف -

پول درآوردن؟ جديد راه يعني نوآوري آيا -

13

:

صنعت •

ايراني خودروي ما صنعت آيا صنعت؛ تعريف-؟ داريم پيشرفته

توليد از صنعت و تكنولوژي قلمرويگسترده تر بودن - از آن بيرون در دل صنعت است؟ تكنولوژي آيا-

؟ ...يااست؟ تكنولوژي مديريت و صنعتي مديريت تفاوت -صنعتي سياست و تكنولوژي سياست تفاوت -

14

!�"�#�� $�% !�"�#�� �& � '��� �(��)� *���� ������ � �+

مقوالت استراتژيك و بلندمدت مرتبط با •تكنولوژي

سياست علم و تكنولوژي •هاي تكنولوژيك فرايند نوآوري • مديريت تحقيق و توسعه •هاي تحقيق و توسعه زيرساخت •هاي كارآفريني تكنولوژيك و ايجاد شركت •

جديد ي عمر فرايند چرخه •ريزي تكنولوژي بيني و طرح پيش • انتقال تكنولوژي • تحليل اقتصادي تكنولوژي • مديريت پروژه • مقوالت انساني، اجتماعي و فرهنگي مرتبط با •

تكنولوژي

توليد مديريت• واحدهاي طرح ريزي •

صنعتي عمليات در تحقيق •پروژه كنترل •كيفيت كنترل • اطالعات سيستمهاي •

مديريت موجودي كنترل •• . . . .

15

:

محصول •

؟تكنولوژي يا محصول است هواپيما-

، مربوط به محصول تكنولوژي فرهنگي خطرات -؟تكنولوژي يا مي شود

16

:

طبيعت •

است؟تكنولوژي يك فيل آيا -

است؟طبيعت ذاتاً مخرب تكنولوژي آيا -

” انساندست ساز “ به عنوان تكنولوژي تعريف -

17

:

ماشين •

ماشين ساز؟يا است ماشين تكنولوژي آيا -

انسان شدن ماشيني تا ماشيناز -

...)، اختيار، زيبايي تنوع، (انساني و ابعاد تكنولوژي-

تكنولوژي انسان و رابطة -

18

:

نرم افزار+ سخت افزار •

اسكاپ محدود به چهار جزء مدل تكنولوژي آيا -؟ديگر اجزاي است؟

؟نيست مفهوم واحد داراي تكنولوژي آيا -

19

:اسكاپ مدل

Hard Ware) تجهيزات آالت و ماشين (ساخت افزار •

Human) يدي و ذهني هاي مهارت ( افزار انسان•

Ware

info Ware) فني مستندات و دانش (اطالعات افزار •

Orga) مديريت و سازماندهي (سازمان افزار • Ware

20

,�� % -��.�( �/ 0�1��23 4)/ 5�( 6��&

o

T

I

H

21

,�� �/ 0�1��23) : 89&���).� (

؟نيست مفهوم واحد داراي تكنولوژي آيا•

وجود ندارد؟ ديگري اجزاي آيا•

؟تكنولوژي سطح تعيين با هدف لوزي مدل •

با مظاهر آشنايي در تكنولوژي اجزاي مدل كاربرد •؟تكنولوژي

22

4= >�).� ����? �& �� @�A3� � $3$& B��( 0�1��23

High Tech تعاريف بر مروري •

New Techتفاوت با •

) كالن آمارهاي مورد استفاده جهت ( صنعتي مفهوم •ها فعاليت تفكيك با توجه به دقيق مفهوم •تكنولوژي ارتباط با مدل سطوح • درصد ارزش 10 يا انساني نيروي درصد 10( ؟ كميهاي شاخص •

) افزوده. اساساً متفاوت است تكنولوژي با مدل سطوح •

23

���C� B��( ,�� % -��( 0�1��23

������ ���� ����� � � ���

���� ����� ����� �����

��� ��� �� ����� ������� ��� ���

24

5= ���E � $C" �F$G ,�� �� HI�J� ��

) معرفي (تولد ) تعميق (بلوغ زمان

رشد افول

.اند را مشخص نكرده عمودي پارامتر برخي كه جالب است •

25

���E $C" �F$G ���C� ,� : K�( $& �$2IC"

!�"�!�"� : :�#�#��#�#� �$�%��&��$�%��&� '��� ( '��� ( ) *� ) *�

بلو غ

رشد

طفوليت

دوره اختراعا

جديدت

دوره بهبود تكنولوژ

ي

دوره تكنولوژ

بالغ ي

تكنولوژي پيشرفت شكل -sنمودار ): 1-5 ( شكل

عملكرد

زمان

26

ExistingTecno.

NewTecno.

L�� �� M�?$E �$� %$N 0�1��23 ,� 4��$& OAN

27

�+���)�� �- ( ��#�/+ 0� 1�*� ��2�� 0�

اساسي و مكرر سريع، تغييرات -تكنولوژي در

نوآوري هاي فعاليت تمركز -پژوهشي مراكز در

و باال سرمايه گذاري حجم -زياد ريسك

براي پايين بسيار تقاضاي -اطمينان عدم خاطر به تكنولوژي

تكنولوژي تثبيت استراتژي -بازار در

از كه محصوالتي توليد فرآيند در تنوع -معموال (مي كنند استفاده تكنولوژي

)قبلي فرآيندهاي از تر پيچيده و تر پيشرفته

نوآوري هاي فعاليت تمركز -مهندسي طراحي واحدهاي در

و باال نسبتا سرمايه گذاري حجم -كم ريسك

براي باال بسيار تقاضاي -منفي رشد با ولي تكنولوژي

جايگزيني از جلوگيري استراتژي -تكنولوژي

تكنولوژي از كه محصوالتي در تنوع و تر پيشرفته معموال ( مي كنند استفاده

) قبلي محصوالت از تر پيچيده

نوآوري هاي فعاليت تمركز -صنعتي R&D واحدهاي در

و باال سرمايه گذاري حجم -كمتر ريسك

براي باال بسيار تقاضاي -مثبت رشد با تكنولوژي

تكنولوژي اشاعه استراتژي -بازار در

توليد فرآيند هم و محصول هم تثبيت -محصول

نوآوري هاي فعاليت تمركز -فروش، و بازاريابي واحدهاي در مهندسي طراحي حدي تا و صنايع مهندسي

كم سرمايه گذاري حجم -

براي كم تقاضاي -منفي رشد با و تكنولوژي

از بهره برداري حداكثر استراتژي -تكنولوژي

آراستي محمدرضا دكتر ارائة نقل از

� $C" �F$G HI�J� LP$� �I� !��JQ ,� 4��$& OAN

28

���E $C" �F$G ���C� >�� : R)( K�( $& �%�&

) معرفي (تولد

سهم بازار

) تعميق (بلوغ

زمان رشد افول

29

L�� �� M�?$E �$� %$N 0�1��23 OAN >�� 4��$&

سهم بازار

زمان

30

!�2� �� ��/�� ���E>�� :

است و شاخص رشد آن، اجتماعي موجود يك تكنولوژي • “بازار سهم ” با كه استقبال جامعه از آن است ميزان

. مشخص مي شود

محصوالت خريد استقبال جامعه شامل هر دو بخش • خريد (تكنولوژي روي بر و سرمايه گذاري تكنولوژي . شود مي ) تكنولوژي

نطفة به عنوان ( اختراع يا اوليه و ايدة از همان مرحله • تمايل خاص جامعه در قالب قشرهاي ، استقبال ) تكنولوژي

. و سرمايه گذاري نشان داده مي شود خريد

31

���$&��+ ���E>�� :

تكنولوژي در امر انتقال بسيار افول، نقطة بيني پيش •. است حياتي

بر اساس ( كرد بيني افول را پيش نقطة توان چگونه مي •)رقيب

مهم هستند بسيار و رشد تولد هاي مراحل تفاوت•) بعدي اساليدهاي (

. الزم است خاصي هاي سياستگذاري نيز بلوغ مرحلةدر •

32

محصول، فرايند يا مادة ايده جديد در قالب

Paper يا Patent

Pilot Plantصنعتي طراحي

License تجاري

مثالً از (توليد هزينة كاهش ) انبوه توليد طريق

جهت جواب فني تغييرات گرفتن از محصول

تغييرات باال و ريسك محصول

و فرآيند تغييرات محصوالت و استانداردسازي

روالها قطعات و

!��.3 �� 'IP$� ��� � �1�3 ) >�� 4��$& OAN (

33

و ذهني تكنولوژي مكتوب

و ماشيني تكنولوژي مكانيزه

تكنولوژي ها تركيب بسيط تكنولوژي

محقق نيروي اهميت ماهر و نيروي اهميت

كار نيروي بهره وري

علمي كار تقسيم زنجيره هاي (صنعتي كار تقسيم

اي ه، زنجيره قطعه سازي )ماشين و نظامات پيمانكاري

!��.3 �� 'IP$� ��� � �1�3 ) >�� 4��$& OAN (

34

دانشگاهي تحقيقات صنعتي تحقيقات

) توسعه اي (

دستاوردهاي تبادل علمي

تكنولوژي يادگيري انواع

!��.3 �� 'IP$� ��� � �1�3 ) OAN >�� 4��$& (

نبوغ موفقيت امكان فردي

بوسيلة يا جهاني ورود به بازار برند داراي شركت هاي بزرگ

صنعتي يگروه ها ها و خوشه يا

رقابت به (دنياي گرگها آكادميك فضاي )هر وسيله اي

35

آنكه هم، ضمن خليل خود طارق كه است اين جالب است، ارتباط برگزيده عمر را چرخة اول مدل گويش

به نيز با رشد بازار را تكنولوژي مراحل مختلف رشد : نشان داده است زيرصورت

36

37

محصول از تفكيك در ادامه، با خليل طارق همچنين هاي با نوآوري تكنولوژي پيشرفت رابطة بيان و فرايند

عمر چرخة ، بحث زير به صورت فرآيند محصول و گفته شد چنانكه كه است كشيده پيش نيز محصول را

به نيز دوم، استقبال جامعه از محصول گويش در : گذاشته مي شود تكنولوژي حساب

38

39

شبيه مواردي ، “تكنولوژي مديريت” رسمي تعاريف هرچند : است زير تعاريف

)الف

�$�%��&� �#�#� = �#�#� �����

مهندسي علوم

مديريت

MOT

40

: مديريت وظايف •

، ) Organizing(سازماندهي ، ) Planning(ريزي طرحكنترل و ) Motivation(انگيزش ، )Staffing(كارمندگزيني

هاي سازمان فعاليت

3 (MOT : Management of Technology

�$�%��&� �#�#� �#�#� (3�45�� (3�65�� �� 7��&�) ���� ������( ����� ()��8�� ( �

�9�0� �$�%��&� �2 ���

41

-�S�(�F �� �J���3 ��)T '��� 4�$��� 0�1��23 �$S�� & !� ��� $S�� 4( :

در ”تكنولوژي تجاري سازي ” از ژاپن در آمريكا صنايع عقب ماندگي •80 و 70هاي دهه

ملي آكادمي و مهندسي علمي آكادمي ، تحقيقات ملي شوراي تالش •علوم

1987 در سال تحقيقات ملي شوراي گزارش •: خليل و باالخره به قول •

خلق ثروت سيستم براياي را بذر و دانه تكنولوژي ، تكنولوژي مديريت -داند، مي

عامل مهمترين ، تكنولوژي كه است اين تكنولوژي مديريت اساسي فرض -. بر ثروت است مبتني سيستمي ايجاد در تأثيرگذار

42

آن اجتماعي پذيرش با تجاري سازي و عجين بايستي را تكنولوژي مفهوم -1.دانست

كمك مفاهيم به فهم بهتر تاريخي بررسي ، مفهومي هاي بحثتمامي در -2 مشاهده تكنولوژي مديريت رشتة مثال آن را در فهم بهتر اغراض كه كند مي

:ديگر مثالهاي . كرديمصنعتي هاي انقالب ريشه - در گذشته ايران زمين تكنولوژي اوج -) تارو لستر روايت به ( رقابت شرايط تغيير - تا خطي نظريه از ( تكنولوژي علم و سياستگذاري رشتة مراحل مختلف تحول -

) نوآوري ملي نظام

43

شبكه تعريف•

اي است؟ و شبكه جهاني موجود يك تكنولوژي چرا •

اعتنا بود و بي بشري دستاوردهاي توان نسبت به چرا نمي •پروراند را در سر چيز خام خلق مجدد همه خيال

اسالمي غير فيزيك و اسالمي فيزيك با طرح موضوع برخي • باعث اسالمي غير تكنولوژي و اسالمي تكنولوژي همچنين و

. اند انحراف اذهان شده

44

89& @�A3�'2A� 0�1��23 ,���� �& 0�1��23 ��2C� � �� 0�1��23

در ولي است مركب ) صنعت ( خود واقعي فضاي در تكنولوژي •بسيط ، علمي فضاي

صنعتي كار تقسيم •

اي شبكه نوآوريهاي •

مهمترين از يكي همكاري هاي هزينه كاهش گفته شد چنانكه •است “همكاري ” اهميت نشانگر اين است؛ تكنولوژي اهداف

در مشترك گذاري را با سرمايه جهاني تكنولوژيك همكاري برخي •. اند خلط كرده جهاني سطح

45

7 ( 5�( >�).� �V+ 0�1��23

فني افزار و دانش چون سخت اجزايي در سطح بنگاه شامل تكنولوژي •هاي مهم عبارتند ، شاخص كالن در سطح ولي است غيرهو مهارت و

: از همكاري هزينة -پذير هاي ريسك به سرمايه دسترسي -كيفي تأييد استاندارد و -اي اي و خوشه منطقه ساختارهاي -فكري هاي و زيرساخت اطالعاتي شفافيت -تكنولوژي انتشار -نوآوري ملي نظام -

46

% 4�$��� 0�1��23 �3 �WS�(� ( 0�1��23

دولتنقش : سياستگذاري •

“دولت نقش ” مربوط به مفهومي مباحث •

“بازار ” و “دولت”ارتباط •

بر مبتني هاي از انديشه سياستگذارانه هاي انديشه تفكيك •بازار

كاركردگرايانه و افقي ، عمودي سياستهاي •

47