1 ΜΕΤΡΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ...

49
Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια Σελίδα 1 1 ΜΕΤΡΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Σύμφωνα με την Απογραφή Εκπομπών Αναφοράς, ο δημοτικός τομέας ευθύνεται για το 3% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας του Δήμου Πεντέλης. Ο Δήμος αναγνωρίζει ότι οι δράσεις για τη μείωση της κατανάλωσης στα δημοτικά κτίρια και εγκαταστάσεις δεν θα αποφέρει σημαντικές μειώσεις στις συνολικές εκπομπές CO 2 εντός του Δήμου. Ωστόσο, τα μέτρα και οι δράσεις που απευθύνονται στον δημοτικό τομέα παρουσιάζουν μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με αυτά των υπόλοιπων τομέων: Ο Δήμος έχει την απόλυτη ελευθερία και ευχέρεια να παρέμβει στα δημοτικά κτίρια, στις δημοτικές υποδομές και στον δημοτικό φωτισμό. Όλα τα μέτρα και δράσεις παρουσιάζουν πολλαπλά οφέλη για τους χρήστες των υποδομών και λειτουργιών αλλά και για τον ίδιο το Δήμο, κυρίως μέσω των μειωμένων λογαριασμών ενέργειας Μέτρα και δράσεις σε δημοτικά κτίρια και υποδομές μπορούν να έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη καθώς, με την σωστή προβολή, λειτουργούν ως ορθά και βέλτιστα παραδείγματα για τους πολίτες και επαγγελματίες μίας πόλης Ως εκ τούτου, ο Δήμος έχει επιλέξει να υλοποιήσει έναν σημαντικό αριθμό από μέτρα και δράσεις σε δημοτικά κτίρια.

Upload: others

Post on 14-Feb-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 1

1 ΜΕΤΡΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

Σύμφωνα με την Απογραφή Εκπομπών Αναφοράς, ο δημοτικός τομέας ευθύνεται για το 3% της

συνολικής κατανάλωσης ενέργειας του Δήμου Πεντέλης.

Ο Δήμος αναγνωρίζει ότι οι δράσεις για τη μείωση της κατανάλωσης στα δημοτικά κτίρια και

εγκαταστάσεις δεν θα αποφέρει σημαντικές μειώσεις στις συνολικές εκπομπές CO2 εντός του

Δήμου. Ωστόσο, τα μέτρα και οι δράσεις που απευθύνονται στον δημοτικό τομέα παρουσιάζουν

μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με αυτά των υπόλοιπων τομέων:

Ο Δήμος έχει την απόλυτη ελευθερία και ευχέρεια να παρέμβει στα δημοτικά κτίρια,

στις δημοτικές υποδομές και στον δημοτικό φωτισμό.

Όλα τα μέτρα και δράσεις παρουσιάζουν πολλαπλά οφέλη για τους χρήστες των

υποδομών και λειτουργιών αλλά και για τον ίδιο το Δήμο, κυρίως μέσω των μειωμένων

λογαριασμών ενέργειας

Μέτρα και δράσεις σε δημοτικά κτίρια και υποδομές μπορούν να έχουν

πολλαπλασιαστικά οφέλη καθώς, με την σωστή προβολή, λειτουργούν ως ορθά και

βέλτιστα παραδείγματα για τους πολίτες και επαγγελματίες μίας πόλης

Ως εκ τούτου, ο Δήμος έχει επιλέξει να υλοποιήσει έναν σημαντικό αριθμό από μέτρα και

δράσεις σε δημοτικά κτίρια.

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 2

1.1 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΔΡΑΣΗ 1

Περιγραφή Επιθεώρηση κτιρίων του Δήμου, ενεργειακή πιστοποίησή τους

και προμελέτη εξοικονόμησης ενέργειας

Χρόνος υλοποίησης 2012 - 2018

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος1 200.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος2 -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό -

Περιβαλλοντικό -

Οικονομικό -

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο Δήμος Πεντέλης είναι υπεύθυνος για την λειτουργία και συντήρηση ενός μεγάλου αριθμού

κτιρίων με ποικίλες χρήσεις, αριθμό εργαζομένων και χρηστών, ενεργειακών αναγκών, κτλ. ,τα

οποία καταναλώνουν το 47% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνουν οι υποδομές του

Δήμου.

Η επιθεώρησή των κτιρίων του Δήμου αποτελεί το πρώτο βήμα για την ενεργειακή αναβάθμιση

τους, ώστε τα κτίρια να πιστοποιηθούν και να πραγματοποιηθεί προμελέτη των παρεμβάσεων

εξοικονόμησης ενέργειας σε αυτά, βάσει του θεσμικού πλαισίου του ΚΕΝΑΚ. Για την ενεργειακή

επιθεώρηση και πιστοποίησή εκτιμάται ένα μέσο κόστος 5.000 € ανά κτίριο για 40 κτίρια.

Το ενεργειακό πιστοποιητικό θα αναρτηθεί στην είσοδο των κτιρίων με στόχο την

ευαισθητοποίηση των χρηστών αλλά και των επισκεπτών τους.

1 Για τον Δήμο και τα μέτρα που θα υλοποιήσει

2 Για τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα μέτρα που θα υλοποιήσουν (π.χ. οι πολίτες στον οικιακό τομέα, οι επαγγελματίες /

επιχειρηματίες στον τριτογενή, κτλ)

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 3

1.2 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΔΡΑΣΗ 2

Περιγραφή Υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στα

δημοτικά κτίρια

Χρόνος υλοποίησης 2013 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 2.455.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα / ΣΔΙΤ / Πράσινο Ταμείο

Έμμεσο κόστος

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 438.264 kWh

Περιβαλλοντικό 190 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ενέργειας των κτιρίων του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Προκειμένου, στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης του Δήμου, να σχηματοποιηθεί ένα πρώτο σχέδιο

ενεργειακής αναβάθμισης όλων των κτιρίων του Δήμου, πραγματοποιήθηκε συνοπτικός

ενεργειακός έλεγχος και εκτιμήθηκε το κατά πόσο κάθε κτίριο πρέπει να προκριθεί για κάθε μία

από τις παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης που ο Δήμος θεωρεί σημαντικές.

Σε κάθε περίπτωση, κατά την ενεργειακή πιστοποίηση (Δημοτικά κτίρια Δράση 1) και την σύνταξη

μελετών εφαρμογής θα εκτιμηθούν και τεκμηριωθούν οι ακριβείς παρεμβάσεις, καθώς και το

κόστος και όφελος για τις παρεμβάσεις κάθε κτιρίου.

Οι παρεμβάσεις που θεωρείται ότι θα οδηγήσουν σε σημαντικές εξοικονομήσεις είναι:

Σύνδεση με δίκτυο φυσικού αερίου – αντικατάσταση καυστήρα πετρελαίου με αντίστοιχο

φυσικού αερίου (μείωση 24% στις εκπομπές CO2 λόγω του μικρότερου συντελεστή

εκπομπών)

Αντικαταστάσεις και παρεμβάσεις στα συστήματα θέρμανσης, ψύξης και παραγωγής

ζεστού νερού χρήσης προκειμένου να αυξηθεί η απόδοσή τους και να επιτευχθεί

εξοικονόμηση ενέργειας (εξοικονόμηση 15% σε θερμική / ηλεκτρική ενέργεια)

Τοποθέτηση θερμοστατικών βαλβίδων στα θερμαντικά σώματα (εξοικονόμηση 10% σε

θερμική ενέργεια)

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 4

Αντικατάσταση κουφωμάτων (με νέα, διπλού υαλοπίνακα) σε όσα κτίρια έχουν

κουφώματα μονού υαλοπίνακα (εξοικονόμηση 10% σε θερμική ενέργεια)

Ενεργειακή αναβάθμιση κελύφους κτιρίων (προσθήκη μόνωσης), ειδικά όσων έχουν

ανεγερθεί πριν το 1980 και εγκατάσταση παθητικών στοιχείων αερισμού και σκίασης στο

κέλυφος (εξοικονόμηση 30% σε θερμική ενέργεια)

Αντικατάσταση λαμπτήρων του λειτουργικού φωτισμού των κτιρίων με νέους,

εξοικονόμησης ενέργειας και εγκατάσταση αυτοματισμών φωτισμού (π.χ. αισθητήρες

κίνησης, χρονοδιακόπτες, αξιοποίηση φυσικού φωτισμού, κτλ – εξοικονόμηση 10% σε

ηλεκτρική ενέργεια)

Αντικατάσταση λαμπτήρων του ειδικού φωτισμού των κτιρίων / εγκαταστάσεων του

Δήμου με νέους, μεγαλύτερης απόδοσης (π.χ. σε ανοιχτά γήπεδα – εξοικονόμηση 15% σε

ηλεκτρική ενέργεια)

Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται τα αποτελέσματα του προκαταρκτικού ελέγχου των

κτιρίων του Δήμου Πεντέλης και οι παρεμβάσεις που προτείνονται για κάθε ένα, εκτός των

κτιρίων που αφορούν τις Δράσεις 3 και 4 για τα Δημοτικά κτίρια:

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 5

Ονομασία κτιρίου Αλλαγή

καύσιμου Αντικατάσταση

ΣΘ/ΣΚ Θερμοστατικές

βαλβίδες Αντικατάσταση Κουφωμάτων

Μόνωση Λειτουργικός

φωτισμός Ειδικός

φωτισμός

1ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ● ● ● ● ● ● ■

2ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ● ● ● ● ● ● ■

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ● ● ● ● ■ ■ ■

3ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ● ● ● ● ● ● ■

4ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ● ● ● ● ● ● ■

ΕΙΔΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ ● ● ● ● ● ● ■

ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΟ ● ● ● ● ● ● ■

2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ● ● ● ● ■ ● ■

1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ /1ο ΛΥΚΕΙΟ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ● ● ● ● ● ● ■

ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ● ● ● ● ● ● ■

Α.Π.Χ. (ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΛΥΚΕΙΟΥ) ● ● ● ● ● ● ■

2ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ■ ● ● ● ● ● ■

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ΚΤΙΡΙΟ ΔΗΜΟΥ

■ ● ● ● ● ● ■

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΟ

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ● ● ● ● ■ ■ ■

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ■ ● ■ ● ■ ■ ■

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ■ ● ■ ● ■ ■ ■

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 6

Ονομασία κτιρίου Αλλαγή

καύσιμου Αντικατάσταση

ΣΘ/ΣΚ Θερμοστατικές

βαλβίδες Αντικατάσταση Κουφωμάτων

Μόνωση Λειτουργικός

φωτισμός Ειδικός

φωτισμός

ΚΑΠΗ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ (ΚΕΝΤΡΙΚΟ) ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΚΑΠΗ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α) ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΚΑΠΗ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β) ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΑΠΟΘΗΚΗ 1 ΔΗΜΟΥ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΜΕΛΙΣΣΑΚΙ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ■ ● ● ● ■ ● ■

ΚΑΠΗ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Π. ΠΕΝΤΕΛΗΣ ■ ■ ■ ■ ■ ● ■

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ■ ■ ■ ■ ■ ● ■

ΜΕΓΑΡΟ ΔΟΥΚΙΣΣΗΣ ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ■ ● ● ● ■ ● ●

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Ν. ΠΕΝΤΕΛΗΣ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ΚΑΠΗ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

■ = Δεν προτείνεται παρέμβαση ● = Προτείνεται παρέμβαση

Πίνακας 1: Εκτίμηση παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης στα κτίρια του Δήμου Πεντέλης

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 7

1.3 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΔΡΑΣΗ 3

Περιγραφή Υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στα

δημοτικά κτίρια – Πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ & ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ

ΙΙ, Ευρωπαϊκά προγράμματα για την εξοικονόμηση ενέργειας

Χρόνος υλοποίησης 2010 - 2015

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 1.640.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα / Ευρωπαϊκά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 302.345 kWh

Περιβαλλοντικό 131 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ενέργειας των κτιρίων του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Επιπρόσθετα από τα κτίρια που αναφέρονται στην προηγούμενη δράση, ο Δήμος Πεντέλης έχει

εξετάσει αναλυτικότερα την ενεργειακή αναβάθμιση 7 σχολικών κτιρίων, για τα οποία έχει

εκπονηθεί και μελέτη για την ενεργειακή αναβάθμιση τους. Τα κτίρια επιλέχτηκαν λόγω της

χαμηλής ενεργειακής απόδοσης τους και της υψηλής επισκεψιμότητας / χρήσης τους, κατόπιν

εξέτασης του συνόλου των υφιστάμενων δημοτικών κτιρίων του Δήμου Πεντέλης,. Από τις

προτεινόμενες παρεμβάσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, σύμφωνα με το

ποσοστό εξοικονόμησης ενέργειας που υπολογίστηκε στην εκάστοτε μελέτη που εκπονήθηκε,

εκτιμάται ενεργειακό όφελος 326 ΜWh/έτος.

Ο Δήμος Πεντέλης έχει ήδη υποβάλει αίτηση χρηματοδότησης για επιλεγμένες παρεμβάσεις που

αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα θα

βελτιώσουν την θερμική και οπτική άνεση των κτιρίων. Σύμφωνα με τα Τεχνικό Δελτίο

Προτεινόμενης Πράξης:

1ο Ν.Γ. Πεντέλης και 1ο Δ.Σ. Νέας Πεντέλης

Στα δυο αυτά κτίρια θα προστεθεί θερμομόνωση στο περιμετρικό κέλυφος και την οροφή / δώμα

του κτιρίου, θα αντικατασταθούν τα κουφώματα, θα αντικατασταθεί το σύστημα καυστήρα /

λέβητα, θα τοποθετηθούν θερμοστατικές βαλβίδες και νέοι κυκλοφορητές στο σύστημα

θέρμανσης, θα τοποθετηθεί μηχανικός εξαερισμός στις αίθουσες και θα αντικατασταθούν τα

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 8

φωτιστικά σώματα με νέα εξοικονόμησης ενέργειας. Τέλος, για τα κτίρια αυτά θα εκδοθούν

πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης πριν και μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων.

1ο - 6ο Δ.Σ. Μελισσίων, 2ο Δ.Σ. Μελισσίων, Κρυστάλλειο Δ.Σ. Πεντέλης και 1ο Γυμνάσιο

Μελισσιών

Συνοπτικά οι επεμβάσεις που αποσκοπούν στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων

αυτών αφορούν ανά περίπτωση: στη θερμική μόνωση της οροφής των κτιρίων, την εξωτερική

θερμομόνωση του κατακόρυφου (περιμετρικού) κελύφους , την αντικατάσταση των κουφωμάτων

και υαλοστασίων, την αντικατάσταση του λέβητα πετρελαίου, τη μόνωση των σωληνώσεων

διανομής, την τοποθέτηση θερμοστατικών βαλβίδων και κεφαλών στα θερμαντικά σώματα, την

αντικατάσταση κυκλοφορητών του δικτύου διανομής, την εγκατάσταση μηχανικού αερισμού με

εναλλάκτη ανάκτησης θερμότητας, την αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων και των

υφιστάμενων λαμπτήρων πυρακτώσεως. Επιπλέον, θα υλοποιηθούν παρεμβάσεις στους

περιβάλλοντες χώρους, τριών εκ των τεσσάρων κτιρίων, που περιλαμβάνουν δενδροφυτεύσεις

και χρήση ψυχρών υλικών. έλος, για τα κτίρια αυτά θα εκδοθούν πιστοποιητικά ενεργειακής

απόδοσης πριν και μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων.

Παράλληλα προβλέπονται δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών και των

δημοτικών υπαλλήλων, με στόχο την σταδιακή αλλαγή της ενεργειακής συμπεριφοράς και την

υιοθέτηση μιας ορθολογικής ενεργειακής συμπεριφοράς τόσο των χρηστών των κτιρίων

(δημοτικοί υπάλληλοι, μαθητές, εκπαιδευτικό προσωπικό, βοηθητικό προσωπικό κτλ.) όσο και

όλων των πολιτών στην καθημερινή τους ζωή.

Μέσω του προγράμματος ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ I και ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΙΙ ο Δήμος Πεντέλης έχει ήδη

εξασφαλίσει χρηματοδότηση 1.066.318 € για 2 έργα («Εξοικονόμηση ενέργειας Μελισσίων» και

«Παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στο 1ο Ν.Γ. Πεντέλης & στο 1ο Δ.Σ. Νέας Πεντέλη») Ένα

μεγάλο μέρος του ποσού αυτού αφορά στην υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας

για το 1ο Ν.Γ. Πεντέλης, το 1ο Δ.Σ. Νέας Πεντέλη, το 1ο Γυμνάσιο Μελισσιών και το 2ο Δ.Σ.

Μελισσίων,την φύτευση του δώματος και την σύνδεση με φυσικό αέριο στον Α’ Βρεφονηπιακό

Σταθμό Μελισσίων.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 9

1.4 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΔΡΑΣΗ 4

Περιγραφή Επεμβάσεις στο Διασχολικό αθλητικό κέντρο και στο Κλειστό

Γυμναστήριο Μελισσίων

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2018

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 320.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 377.950 kWh

Περιβαλλοντικό 154 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ενέργειας των κτιρίων του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Το Διασχολικό Αθλητικό Κέντρο Μελισσίων και το Κλειστό γυμναστήριο Μελισσίων είναι δύο

κτιριακά συγκροτήματα με μεγάλες απαιτήσεις σε ηλεκτρική και θερμική ενέργεια και τα οποία

καταναλώνουν περίπου το 30 % της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας των Δημοτικών κτηρίων.

Για το λόγο αυτό και επειδή ως κτίρια χρησιμοποιούνται από έναν σημαντικό αριθμό δημοτών

και συνεπώς μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην προβολή των δράσεων εξοικονόμησης

ενέργειας του Δήμου, ο Δήμος σχεδιάζει μια σειρά από επεμβάσεις στις ηλεκτρομηχανολογικές

(Η/Μ) εγκαταστάσεις αυτών των κτιρίων .

Στο Διασχολικό Αθλητικό κέντρο ο Δήμος σχεδιάζει να λάβει τα παρακάτω μέτρα:

1. Εγκατάσταση ηλιοθερμικού συστήματος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης για την

υποστήριξη κυρίως το δικτύου θέρμανσης του νερού της πισίνας. Θα τοποθετηθούν στα

ελεύθερα δώματα ηλιακοί συλλέκτες συνολικής επιφάνειας 100 m2 και οι οποίοι θα

τροφοδοτούν δεξαμενές αποθήκευσης θερμότητας συνολικού όγκου 500 m3. Το

ηλιοθερμικό σύστημα θα παράγει ζεστό νερό χρήσης και εκτιμάται ότι θα εξοικονομεί

54.500 KWh/έτος θερμική ενέργεια ετησίως με αντίστοιχη μείωση των εκπεμπόμενων

ρύπων κατά 15 tCO2/έτος .

2. Εγκατάσταση γεωθερμικού συστήματος κλειστού κυκλώματος για την παραγωγή ζεστού

νερού χρήσης. Ο γεωθερμικός εναλλάκτης θα εγκατασταθεί στον περιβάλλοντα χώρο του

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 10

κολυμβητηρίου σε μία συνολική ελεύθερη επιφάνεια 1000 m2.H ισχύς της γεωθερμικής

αντλίας θα είναι 30 KW αποδίδοντας 75.000 KWh ετησίως με αντίστοιχη μείωση των

εκπεμπόμενων ρύπων κατά 15,2 tCO2 .

3. Εγκατάσταση κλιματιστικής μονάδος ,παροχής αέρα 6120 m3/h, με εναλλάκτη ανάκτησης

ενέργειας (συντελεστής ανάκτησης 75%) που θα εξυπηρετεί τους χώρους ενόργανης

γυμναστικής.

4. Εγκατάσταση αυτόματου συστήματος ελέγχου (BMS) των Η/Μ εγκαταστάσεων . Με το

σύστημα αυτό θα καταστεί δυνατή η γραμμική ρύθμιση και προσαρμογή του συστήματος

θέρμανσης του νερού της πισίνας και κλιματισμού των εσωτερικών χώρων του αθλητικού

κέντρου στις απαιτούμενες συνθήκες λειτουργίας του κολυμβητηρίου και του κτιρίου με

έμφαση στις περιόδους μερικού φορτίου. Το σύστημα θα ελέγχει το ηλιοθερμικό

σύστημα και την γεωθερμική αντλία ώστε να ελαχιστοποιείται η παραγωγή ζεστού νερού

από τους λέβητες . Θα ρυθμίζει τις θερμοκρασίες προσαγωγής νερού και αέρα

κλιματισμού σύμφωνα με τις εξωτερικές συνθήκες περιβάλλοντος ,τις συνθήκες

σχεδιασμού λειτουργίας του κτιρίου και τις απαιτήσεις σε ποιότητα αέρα. Την περίοδο

του καλοκαιριού αλλά και τις ενδιάμεσες εποχές ,θα εκτελείτε αυτόματα πρόγραμμα

φυσικού δροσισμού (free cooling) του κτιρίου κατά τις νυκτερινές ώρες ή και κατά τις

ώρες λειτουργίας του κτιρίου ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες περιβάλλοντος. Με

τον έλεγχο της ποιότητας αέρα θα εξασφαλίζεται η παροχή ποσότητας νωπού αέρα

σύμφωνα με τον αριθμό ατόμων που δραστηριοποιούνται στο χώρο που εξυπηρετεί η

κάθε κλιματιστική μονάδα.

Το σύστημα BMS θα ελέγχει και την εγκατάσταση φωτισμού με χρονοπρογράμματα,

αλλά και ρύθμιση της έντασης φωτισμού, όπου η υπάρχουσα εγκατάσταση υποστηρίζει

τέτοια εφαρμογή.

Στο κτίριο θα τοποθετηθούν μετρητές ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας για την

καταγραφή των πραγματικών καταναλώσεων σε καθημερινή βάση.

Το σύστημα θα προσφέρει δυνατότητα εποπτείας και χειρισμού της εγκατάστασης

κεντρικά από υπολογιστή όπου θα μπορούν να γίνονται και οι καταγραφές των

παραμέτρων του συστήματος για περαιτέρω επεξεργασία.

Με την εγκατάσταση του συστήματος BMS μετά την εφαρμογή των μέτρων (1) και (2) ,σε

συνδυασμό και με το μέτρο (3), επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20% με

αποτέλεσμα την μείωση της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει το κτίριο κατά

203.116 KWh/έτος και 83,9 tCO2/έτος.

Για την εφαρμογή των μέτρων της δράσης θα γίνει μία αρχική ενεργειακή επιθεώρηση και μελέτη

για τον ακριβή προσδιορισμό του τεχνικού αντικειμένου .

Στο κλειστό γυμναστήριο Μελισσίων ο Δήμος σχεδιάζει την αντικατάσταση των προβολέων που

καλύπτουν το γήπεδο καλαθοσφαίρισης συνολικής ισχύος 58 KW με προβολείς λαμπτήρων LED

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 11

συνολικής ισχύος 12 KW. Οι προβολείς με LED θα έχουν τη δυνατότητα γραμμικής προσαρμογής

της απόδοσής τους σε σχέση με τον εξωτερικό φωτισμό. Με το μέτρο αυτό εκτιμάται μείωση της

καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας και των εκπεμπόμενων ρύπων κατά 30.420 KWh/έτος

και 35,0 tCO2/έτος αντιστοίχως.

Για την εφαρμογή των μέτρων της δράσης θα εκπονηθεί και η σχετική μελέτη εφαρμογής για τον

ακριβή προσδιορισμό του τεχνικού αντικειμένου .

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 12

1.5 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΔΡΑΣΗ 5

Περιγραφή Εφαρμογή συστήματος καταγραφής της κατανάλωσης

ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας στα δημοτικά κτίρια

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 90.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 174.701 kWh

Περιβαλλοντικό 104 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ενέργειας των κτιρίων του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο Δήμος αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία αλλά ταυτόχρονα και δυσκολία στην καταγραφή της

πραγματικής ενέργειας που καταναλώνουν τα κτίρια που διαχειρίζεται, και για τη δημιουργία

μιας αξιόπιστης βάσης ενεργειακών δεδομένων, έχει σκοπό να εγκαταστήσει στα κτίρια του

ηλεκτρονικούς μετρητές, οι οποίοι θα καταγράφουν την καταναλισκόμενη ηλεκτρική και θερμική

ενέργεια. Οι μετρητές θα μεταφέρουν μέσω του τηλεπικοινωνιακού δικτύου τις καταγραφές τους

σε κεντρικό υπολογιστή στο κτίριο του Δημαρχείου, όπου θα υπάρχει η βάση των ενεργειακών

δεδομένων των δημοτικών κτιρίων και θα γίνεται η ανάλυση και η επεξεργασία τους.

Με την υλοποίηση του συστήματος καταγραφής της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων σε

πραγματικό χρόνο ο Δήμος θα πετύχει τα εξής:

1. Απόκτηση βάσης ενεργειακών δεδομένων με στοιχεία πραγματικής κατανάλωσης. Η

βάση αυτή θα χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του ενεργειακού αποτυπώματος

των δημοτικών κτηρίων κατά την υποβολή αναφοράς, για την πρόοδο και την επίτευξη

των στόχων που έχουν τεθεί, στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης και του Συμφώνου των

Δημάρχων. Επίσης ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα μπορούν να εξάγονται

συμπεράσματα για την πορεία εφαρμογής και τα αποτελέσματα των επιμέρους δράσεων.

2. Θα γίνεται έγκαιρη διαπίστωση διαρροών (πετρελαίου ή Φ.Α) ώστε να γίνεται άμεση

αποκατάστασή τους.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 13

3. Περιορισμό στο ελάχιστο της μη ορθολογικής χρήσης των κτιρίων (λειτουργία

κλιματισμού ή φωτισμού εκτός ωραρίου λειτουργίας του κτιρίου, ασυμβατότητα μεταξύ

παραγόμενης θερμικής ενέργειας και κατανάλωσης καυσίμου κλπ).

4. Θα υπάρχει η δυνατότητα επιβράβευσης του διαχειριστή κτηρίου, όπου ανεξάρτητα των

μέτρων που θα εφαρμόζει ο Δήμος, θα πετυχαίνει μείωση της καταναλισκόμενης

ενέργειας και παράλληλα ευαισθητοποίηση όλων των διαχειριστών προς την κατεύθυνση

της εξοικονόμησης ενέργειας ως υποχρέωση και ευθύνη.

5. Εξαγωγή γρήγορων και αξιόπιστων συμπερασμάτων για την ανάγκη διορθωτικών

παρεμβάσεων ή αλλαγή στην προτεραιότητα εφαρμογής των δράσεων εξοικονόμησης

ενέργειας που αφορούν στα δημοτικά κτίρια.

Η εγκατάσταση μετρητών ενέργειας δρώντας στην κατεύθυνση του εξορθολογισμού χρήσης των

κτηρίων, εκτιμάται ότι θα έχει αποτέλεσμα την εξοικονόμηση ενέργειας κατά 5% και θα

προσφέρει τη δυνατότητα καταγραφής της πραγματικής ενέργειας που καταναλώνει κάθε κτίριο.

Το συνολικό κόστος εγκατάστασης των μετρητών ενέργειας μπορεί να μειωθεί σε συνεργασία με

τη ΔΕΗ η οποία έχει ξεκινήσει πρόγραμμα εγκατάστασης έξυπνων μετρητών ενέργειας σε

μεγάλους καταναλωτές.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 14

1.6 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΔΡΑΣΗ 6

Περιγραφή Εφαρμογή προγράμματος Προληπτικής Συντήρησης των Η/Μ

εγκαταστάσεων των κτιρίων

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2018

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 35.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 331.931 kWh

Περιβαλλοντικό 197 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ενέργειας των κτιρίων του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Η εφαρμογή προγράμματος Προληπτικής Συντήρησης των Η/Μ εγκαταστάσεων που εξυπηρετούν

τα κτίρια αποσκοπεί στην βελτιστοποίηση του βαθμού απόδοσης τους σε όλη τη διάρκεια του

έτους και άρα την μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας (εξοικονόμηση 10% σε θερμική και

ηλεκτρική ενέργεια).

Η εφαρμογή της Προληπτικής Συντήρησης θα υποστηρίζεται από κατάλληλο λογισμικό όπου θα

καταχωρηθεί ο εξοπλισμός των Η/Μ εγκαταστάσεων κάθε κτιρίου. Με τη βοήθεια του λογισμικού

και μέσα από την ιστοσελίδα του Δήμου θα μπορούν να ενημερώνονται οι διάφορες υπηρεσίες

του Δήμου αλλά και ο πολίτης για τις προγραμματισμένες εργασίες συντήρησης των κτιρίων.

Παράλληλα με το ενεργειακό όφελος ο Δήμος θα αποκτήσει καλύτερο έλεγχο διακίνησης των

ανταλλακτικών και θα μειωθεί σταδιακά ο αριθμός των βλαβών και το κόστος της ετήσιας

συντήρησης. Επιπρόσθετα θα υπάρχει πλέον μια ενιαία βάση δεδομένων για τα κτίρια και τις

υποδομές που διαχειρίζεται ο Δήμος με δυνατότητα ανάλυσης και επεξεργασίας των δεδομένων.

Το πρόγραμμα προληπτικής συντήρησης μπορεί να συμπεριλάβει και τον στόλο των δημοτικών

οχημάτων.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 15

1.7 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΔΡΑΣΗ 7

Περιγραφή Εκστρατεία ενημέρωσης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα

δημοτικά κτίρια

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 14.000€ (7 x 2.000€)

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 28.000 kWh

Περιβαλλοντικό 15 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ενέργειας των κτιρίων του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Σε συνέχεια των δράσεων για τα δημοτικά κτίρια και προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα

αποτελέσματα από αυτές, ο Δήμος θα αναλάβει εκστρατεία ενημέρωσης των δημοτικών

υπαλλήλων, με ιδιαίτερη έμφαση στο πως τα κτίρια, οι παρεμβάσεις στα κτίρια και ο εξοπλισμός

του Δήμου μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τον ενεργειακά βέλτιστο τρόπο.

Η εξοικονόμηση ενέργειας έχει υπολογιστεί βάση του τύπου:

ES = y*n*AR *in*ESPP

όπου, y: έτη εφαρμογής της δράσης, n: αριθμός άμεσα συμμετεχόντων στην δράση, AR: ποσοστό

ευαισθητοποίησης άμεσα συμμετεχόντων, in: συντελεστής έμμεσα συμμετεχόντων στην δράση

(που επηρεάστηκαν μετά την δράση), και ESPP: εξοικονόμηση ενέργειας ανά συμμετέχοντα

(kWh).

Υπολογισμός: ES = 7 * 100 * 0.2 * 1 * 200 kWh/yr = 28.000 kWh/yr

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 16

1.8 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ

Περιγραφή Αντικατάσταση λαμπτήρων οδοφωτισμού

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 410.000 € (370.000 €+ 40.000 €)

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα / ΣΔΙΤ

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 1.423.093 kWh

Περιβαλλοντικό 1.635 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ηλεκτρικής ενέργειας για τον οδοφωτισμό

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο δημοτικός φωτισμός αποτελεί έναν τομέα όπου μπορεί να επιτευχθεί εξοικονόμηση ενέργειας

χωρίς μεγάλο κόστος ή εργασία με την αντικατάσταση των υφιστάμενων λαμπτήρων /

φωτιστικών με εξοικονόμησης ενέργειας. Η αντικατάσταση αυτή μπορεί, για λόγους οικονομίας,

να γίνει κατά περίπτωση, με την προμήθεια των αντίστοιχων νέων λαμπτήρων / φωτιστικών,

μέσω του ετήσιου προϋπολογισμού του Δήμου. Συνεπώς, να γίνεται αντικατάσταση κάθε φορά

που ένας λαμπτήρας καίγεται ή όταν λόγω ενός έργου (π.χ. πεζοδρόμηση) οι υποδομές μίας οδού

ή δημόσιου χώρου ανακαινίζονται ή αντικαθίστανται κλπ.

Στη δράση αυτή προτείνεται η αντικατάσταση των λαμπτήρων ατμών Hg 250W με λαμπτήρες

Metal Halide 150W και ατμών Hg 125W με λαμπτήρες Metal Halide 70W. Σε κάθε περίπτωση, οι

τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου θα παρακολουθούν τις τεχνικές εξελίξεις για λύσεις και εφαρμογές

που μπορεί να σχετίζονται με:

Νέους τύπους λαμπτήρων με ακόμη μικρότερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (σε

σχέση με τις προτεινόμενες αντικαταστάσεις) για ίδιες τιμές φωτεινότητας και

προδιαγραφές ασφάλειας. χρώματος και οπτικής άνεσης

Νέους ανακλαστήρες ή καλύμματα

Τεχνολογίες δημοτικού φωτισμού με χρήση ΑΠΕ

Τεχνολογίες ρύθμισης της έντασης του δημοτικού φωτισμού

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 17

Συμπληρωματικά με την απλή αντικατάσταση φωτιστικών / λαμπτήρων προβλέπεται να

εκπονηθεί μελέτη φωτισμού για το σύνολο των αναγκών του δημοτικού φωτισμού του Δήμου.

Με αυτόν τον τρόπο, εκτός της εξοικονόμησης ενέργειας. θα διασφαλιστούν οι συνθήκες

ασφάλειας και οπτικής άνεσης που επιβάλλουν οι σχετικοί Ευρωπαϊκοί και εθνικοί Κανονισμοί

και Οδηγίες. Με την εκπόνηση μίας μελέτης φωτισμού αναμένεται να:

Κατηγοριοποιηθούν οι λεωφόροι, οδοί και δημόσιοι χώροι του Δήμου με βάση την χρήση

τους και να οριστεί το κατάλληλο επίπεδο φωτισμού για αυτούς

Μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας σε περιπτώσεις υπερφωτισμένων χώρων

Αυξηθεί η ασφάλεια σε περιπτώσεις υποφωτισμένων χώρων

Μειωθεί η φωτορύπανση που προκαλείται από το δημοτικό φωτισμό με χρήση

σύγχρονων φωτιστικών σωμάτων

Στη μελέτη αναμένεται να διατυπωθεί και η υλοποίηση ενός μικρού αριθμού πρότυπων /

πιλοτικών έργων (1- 2 έργα) τα οποία θα βοηθήσουν να μελετήσει ο Δήμος νέες τεχνολογίες

ελέγχου και διαχείρισης του δημοτικού φωτισμού. Ενδεικτικά αναφέρονται:

Εγκατάσταση συστήματος ρύθμισης της έντασης του φωτισμού ή μερικής λειτουργίας

ανάλογα την ώρα της ημέρας και τη χρήση της οδού

Εγκατάσταση συστήματος τηλεχειρισμού και τηλεμετρίας του δημοτικού φωτισμού

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 18

1.9 ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ

Περιγραφή Επιμόρφωση τμήματος προμηθειών για πράσινες προμήθειες

και χρήση περιβαλλοντικών προδιαγραφών για προϊόντα που

καταναλώνουν ενέργεια

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 5.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 79.606 kWh

Περιβαλλοντικό 91 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ηλεκτρικής ενέργειας των κτιρίων του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Το προσωπικό του Δήμου που ασχολείται με την σύνταξη προδιαγραφών για προμήθειες

προϊόντων ή αναθέσεις υπηρεσιών, διενέργεια διαγωνισμών και διαδικασιών προμηθειών καθώς

και γενικότερα οι υπάλληλοι που εμπλέκεται σε κάποιο στάδιο των προμηθειών του Δήμου θα

επιμορφωθούν για τον τρόπο με τον οποίο εντάσσονται οι πράσινες προδιαγραφές σε μία τεχνική

περιγραφή / προκήρυξη, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.

Εκτιμάται ότι η συγκεκριμένη δράση θα επιφέρει μία μείωση 5% στην κατανάλωση ηλεκτρικής

ενέργειας στα δημοτικά κτίρια.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 19

2 ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗ ΤΟΜΕΑ

Σύμφωνα με την Απογραφή Εκπομπών Αναφοράς, ο Οικιακός τομέας ευθύνεται για το 49% της

συνολικής κατανάλωσης ενέργειας του Δήμου, ενώ ο Τριτογενής ευθύνεται για το 19% της

κατανάλωσης ενέργειας.

Το περιθώριο παρέμβασης του Δήμου στα ιδιωτικά κτίρια είναι πολύ μικρό. Παρ’ όλα αυτά, ο

Δήμος Πεντέλης θα επιδιώξει την:

Προβολή των προσπαθειών στα δικά του κτίρια, ως δράση ευαισθητοποίησης.

Κινητοποίηση και συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων του οικιακού και τριτογενή

τομέα για την προώθηση και την υλοποίηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και

αειφόρου ανάπτυξης.

Προβολή και προώθηση μέτρων / παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας που μπορούν

να υλοποιήσουν / εφαρμόσουν οι δημότες και επαγγελματίες της πόλης

Μελέτη και αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που δίνονται στον Δήμο στα πλαίσια του

παρόντος εθνικού θεσμικού πλαισίου

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 20

2.1 ΟΙΚΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΡΑΣΗ 1

Περιγραφή Δημιουργία άτυπης δομής με εμπλεκόμενους φορείς του Δήμου

και δημιουργία υποσέλιδος για το Σύμφωνο των Δημάρχων και

τις Δράσεις του Δήμου

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 35.000€ (7 x 5.000€)

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό -

Περιβαλλοντικό -

Οικονομικό -

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ένα σημαντικό βήμα για την ανάδειξη του Δήμου σε πόλο συντονισμού και διάχυσης

πληροφορίας για θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος είναι η κινητοποίηση και συνεργασία των

εμπλεκόμενων φορέων του οικιακού και τριτογενή τομέα σε μία άτυπη δομή (φόρουμ).

Σκοπός του φόρουμ, το οποίο θα συνεδριάζει 1- 2 φορές το χρόνο, κατόπιν πρόσκλησης του

Δήμου, είναι η ενημέρωση των φορέων για τις πολιτικές και δράσεις που ο Δήμος σκοπεύει να

υλοποιήσει στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων. Παρότι οι συναντήσεις του φόρουμ δεν

έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα, μπορούν να αποτελέσουν μία ευκαιρία ώστε να:

Γίνει διαβούλευση μεταξύ Δήμου και εμπλεκόμενων φορέων για τους στόχους και την

υλοποίηση των δράσεων που ο Δήμος προγραμματίζει στα πλαίσια του Συμφώνου των

Δημάρχων.

Ενημερωθεί ο Δήμος για τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των εμπλεκόμενων φορέων

όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας, την ανάπτυξη συστημάτων ΑΠΕ και τη μείωση

των εκπομπών CO2

Εμπεδωθεί μία κοινή στάση συνεργασίας και προωθηθεί αποτελεσματικότερα η

διαδικασία του Συμφώνου των Δημάρχων σε όλους τους πολίτες του Δήμου Πεντέλης.

Επίσης, ο Δήμος Πεντέλης πρόσφατα δημιούργησε μια ηλεκτρονική ενημερωτική πλατφόρμα για

τους πολίτες και τους επιχειρηματίες του Δήμου. Πρόκειται για υποσέλιδα στην ιστοσελίδα του

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 21

Δήμου για το Σύμφωνο των Δημάρχων, που αποσκοπεί στην διάχυση πληροφοριών για τις

δράσεις του Δήμου και στην παροχή πληροφοριών σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας, τις

ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την αειφόρο μετακίνηση.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 22

2.2 ΟΙΚΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΡΑΣΗ 2

Περιγραφή Εκστρατεία ενημέρωσης για την αντικατάσταση λαμπτήρων /

Δράσεις διανομής λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 110.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος Χαμηλό

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 4.683.000 kWh

Περιβαλλοντικό 5.381 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ηλεκτρικής ενέργειας των κατοίκων και επαγγελματιών του

Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο Δήμος θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί το μεγάλο περιθώριο εξοικονόμησης ενέργειας που

υπάρχει στα κτίρια του οικιακού και τριτογενή τομέα από απλές παρεμβάσεις στον λειτουργικό

φωτισμό. Ως εκ τούτου, θα πραγματοποιηθούν δράσεις ενημέρωσης αλλά και δράσεις διανομής

λαμπτήρων ώστε να αντικατασταθούν οι ενεργοβόροι λαμπτήρες με λαμπτήρες εξοικονόμησης

ενέργειας, αλλά και με άλλους λαμπτήρες φιλικούς προς το περιβάλλον (π.χ. λαμπτήρες LED).

Η εξοικονόμηση ενέργειας έχει υπολογιστεί βάση του τύπου:

ES = y*n*AR *in*ESPP

όπου, y: έτη εφαρμογής της δράσης, n: αριθμός άμεσα συμμετεχόντων στην δράση, AR: ποσοστό

ευαισθητοποίησης άμεσα συμμετεχόντων, in: συντελεστής έμμεσα συμμετεχόντων στην δράση,

και ESPP: εξοικονόμηση ενέργειας ανά συμμετέχοντα (kWh).

Υπολογισμός: ESοικιακός = 7 * 4000 * 0.3 * 2 * 200 kWh/yr = 3.360.000 kWh/yr

ESτριτογενής = 7 * 350 * 0.3 * 1 * 1800 kWh/yr = 1.323.000 kWh/yr

Έχει εκτιμηθεί ότι θα δαπανηθεί 5€ ανά λαμπτήρα για 15.000 λαμπτήρες συν το κόστος της

εκστρατείας ενημέρωσης / προβολής. Η απευθείας συνεννόηση με τις εταιρείες λαμπτήρων

μπορεί ακόμη και να διπλασιάσει τον αριθμό λαμπτήρων που θα μοιραστούν σε αυτή τη δράση.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 23

2.3 ΟΙΚΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΡΑΣΗ 3

Περιγραφή Εκστρατεία ενημέρωσης για τα οφέλη από την εξοικονόμηση

ενέργειας μηδενικού, χαμηλού και μέσου κόστους

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 175.000 € (7 x 25.000 €)

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι/ Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος Χαμηλό / Μέσο

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 18.144.000 kWh

Περιβαλλοντικό 12.164 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ενέργειας των κατοίκων και επαγγελματιών του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης (έως το 2020), ο Δήμος θα οργανώσει μια

σειρά από εκστρατείες ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης για τους πολίτες, τους

επαγγελματίες και τους επισκέπτες του Δήμου.

Ο Δήμος θα εκδώσει οδηγούς, φυλλάδια ή όποια έντυπα κριθούν απαραίτητα και / ή θα

διοργανώσει εκδηλώσεις προκειμένου να ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν οι πολίτες και οι

επισκέπτες του Δήμου σε λύσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Έμφαση θα δοθεί στα οφέλη

(οικονομικά και περιβαλλοντικά) που έχει η αλλαγή ενεργειακής συμπεριφοράς και η υλοποίηση

μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας μηδενικού, χαμηλού και μέσου κόστους. Μεγάλο τμήμα της

δράσης αυτής θα περιλαμβάνει τον πληθυσμό που εμπλέκεται στον τομέα της εκπαίδευσης

(μαθητές, γονείς, δάσκαλοι κλπ).

Στον τριτογενή τομέα. ο Δήμος θα επιδιώξει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των

επιχειρηματιών της περιοχής για τα άμεσα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη από την

υλοποίηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας μηδενικού, χαμηλού και μέσου κόστους καθώς και

από την αλλαγή της ενεργειακής συμπεριφοράς των ιδιοκτητών και εργαζομένων των

επιχειρήσεων.

Ο Δήμος θα επιδιώξει την συνεργασία των σχετικών εμπλεκόμενων φορέων του Δήμου, όπως

τεχνικών και οικοδομικών εταιρειών, καταστημάτων και επαγγελματιών ειδών θέρμανσης /

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 24

ψύξης / ηλεκτρικών συσκευών για:

Την καλύτερη ενημέρωση / ευαισθητοποίηση των πολιτών

Την δημιουργία συνεργασιών των πολιτών και των επαγγελματιών που

δραστηριοποιούνται στο Δήμο

Την ενίσχυση και τόνωση των επαγγελματιών και καταστημάτων του Δήμου.

Επίσης, ο Δήμος θα επιδείξει τις παρεμβάσεις που υλοποιεί στα δημοτικά κτίρια, εγκαταστάσεις

και φωτισμό και θα αναδείξει την ωφελιμότητά τους. Αναμένεται ότι, με αυτόν τον τρόπο, οι

πολίτες και επαγγελματίες του Δήμου θα:

εμπεδώσουν την ενεργειακή / κλιματική πολιτική του Δήμου

οικειοποιηθούν τις τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας και ΑΠΕ, ειδικά όταν αυτές

ενσωματωθούν σε δημόσια κτίρια εκπαίδευσης, αθλητισμού και κοινωνικής πρόνοιας

βεβαιωθούν για την αξία των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας

επιβεβαιώσουν την απόσβεση που μπορεί να επιτευχθεί στην αρχική επένδυσή μίας

παρέμβασης εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και την βελτίωση στις συνθήκες διαβίωσης

Η εξοικονόμηση ενέργειας έχει υπολογιστεί βάση του τύπου:

ES = y*n*AR *in*ESPP

όπου, y: έτη εφαρμογής της δράσης, n: αριθμός άμεσα συμμετεχόντων στην δράση, AR: ποσοστό

ευαισθητοποίησης άμεσα συμμετεχόντων, in: συντελεστής έμμεσα συμμετεχόντων στην δράση

(που επηρεάστηκαν μετά την δράση), και ESPP: εξοικονόμηση ενέργειας ανά συμμετέχοντα

(kWh).

Υπολογισμός: ESοικιακός = 7 * 4000 * 0.2 * 2 * 1200 kWh/yr = 13.440.000 kWh/yr

ESτριτογενής = 7 * 350 * 0.2 * 2 * 4800 kWh/yr = 4.704.000 kWh/yr

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 25

2.4 ΟΙΚΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΡΑΣΗ 4

Περιγραφή Εκστρατεία ενημέρωσης και προώθηση εθνικών

προγραμμάτων

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 35.000 € (7 x 5.000 €)

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος Μέσο / Υψηλό

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 8.970.000 kWh

Περιβαλλοντικό 4.830 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από τους μειωμένους λογαριασμούς

ενέργειας των κατοίκων και επαγγελματιών του Δήμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο Δήμος Πεντέλης θα επιδιώξει μέσω δράσεων ενημέρωσης και προβολής εθνικών προγραμμάτων,

όπως το «ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ» και «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ» να υλοποιηθούν εντός του

Δήμου παρεμβάσεις σε 1200 κτίρια / κατοικίες με στόχο εξοικονόμησης περίπου 40% επί της

τελικής ενέργειας που καταναλώνουν (εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας ανά κτίριο / κατοικία 65

kWh/m2/έτος).

Το πρόγραμμα «ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ»3 του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής

Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), αποσκοπεί στο να μειώσει την ενεργειακή κατανάλωση και το ενεργειακό κόστος

των ελληνικών νοικοκυριών και των επαγγελματικών κτιρίων, καθώς και να αυξήσει την οικονομική

δραστηριότητα στον κατασκευαστικό τομέα και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.

Εξασφαλίζοντας προϊόντα υψηλών προδιαγραφών και σημαντικές εκπτώσεις στους πολίτες που θα

προχωρήσουν στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων τους, το «ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ»

προβλέπει 3,100,000 ενεργειακές παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα. Οι κύριες επεμβάσεις που

προβλέπονται σε κατοικίες είναι:

αντικατάσταση υαλοπινάκων με νέα υψηλών προδιαγραφών (low-e).

αντικατάσταση κουφωμάτων.

3 http://www.ktizontastomellon.gr/

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 26

εγκατάσταση μόνωσης στην πρόσοψη, το δώμα κ.ά.

εγκατάσταση ψυχρών οροφών στις ταράτσες.

αντικατάσταση συμβατικών συστημάτων θέρμανσης με συστήματα υψηλής απόδοσης.

εγκατάσταση κεντρικών θερμικών ηλιακών συστημάτων.

Οι κύριες επεμβάσεις που προβλέπονται σε επαγγελματικά κτίρια είναι:

εγκατάσταση συστημάτων ψύξης, θέρμανσης, αερισμού με συστήματα υψηλής απόδοσης.

αντικατάσταση των συστημάτων τεχνητού φωτισμού με νέα συστήματα χαμηλής

ενεργειακής κατανάλωσης.

αντικατάσταση / εγκατάσταση προηγμένων συστημάτων ενεργειακού ελέγχου.

αντικατάσταση προσόψεων με ολοκληρωμένα συστήματα κουφωμάτων και υαλοπινάκων

υψηλών προδιαγραφών.

εγκατάσταση μόνωσης στο κέλυφος των κτιρίων.

Το πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ»4 στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών,

παρέχοντας κίνητρα στους πολίτες. Επιλέξιμες κατοικίες είναι το σύνολο των μονοκατοικιών,

πολυκατοικιών και μεμονωμένων διαμερισμάτων που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης

χαμηλότερη ή ίση των 2.100 €/τ.μ. και έχουν καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής

Απόδοσης (Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ.

Κατηγορία Ωφελούμενων Α1 Α2 Α3

Ατομικό Εισόδημα ≤ 12.000 € ≤ 40.000 € ≤ 60.000 €

Οικογενειακό Εισόδημα ≤ 20.000 € ≤ 60.000 € ≤ 80.000 €

Κίνητρο

70% Επιχορήγηση

30% Άτοκο Δάνειο

(εως 31/12/2015)

35% Επιχορήγηση

65% Άτοκο Δάνειο

(εως 31/12/2015)

15% Επιχορήγηση

85% Άτοκο Δάνειο

(εως 31/12/2015)

Η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται από τις παρεμβάσεις του προγράμματος πρέπει να αντιστοιχεί

σε αναβάθμιση μιας ενεργειακής κατηγορίας ή στο 30% της ενεργειακής κατανάλωσης του κτιρίου

αναφοράς. Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις αφορούν σε:

Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος του κτιρίου συμπεριλαμβανομένου του δώματος /

στέγης και της πιλοτής.

Αντικατάσταση κουφωμάτων και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης.

Αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού χρήσης.

4 http://exoikonomisi.ypeka.gr/

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 27

2.5 ΟΙΚΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΡΑΣΗ 5

Περιγραφή Δενδροφύτευση του Πεντελικού Όρους

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος -

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό -

Περιβαλλοντικό -

Οικονομικό -

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο Δήμος Πεντέλης σκοπεύει να διοργανώσει δενδροφύτευσεις στο Πεντελικό Όρος. Παρόλο που δεν

θα εξοικονομηθεί ενέργεια από την δράση αυτή, τα δένδρα απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα

και λειτουργούν ως «αποθήκες άνθρακα». Επιπρόσθετα, οι δενδροφύτευσεις ενισχύουν σε μεγάλο

βαθμό την ευαισθητοποίηση των πολιτών για το περιβάλλον και βελτιώνουν το μικροκλίμα και την

ποιότητα ζωής της περιοχής. Συνεπώς, η δράση αυτή αναμένεται να συνδυαστεί με δράσεις

ενημέρωσης και προώθησης της εξοικονόμησης ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 28

3 ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΔΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Σύμφωνα με την Απογραφή Εκπομπών Αναφοράς, οι δημοτικές και οι ιδιωτικές μεταφορές

ευθύνονται για το 0,2% και το 28,1% αντίστοιχα, της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας του

Δήμου Πεντέλης.

Ο Δήμος αναγνωρίζει ότι οι δράσεις για τη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου από το στόλο

δημοτικό οχημάτων δεν θα αποφέρει σημαντικές μειώσεις στις συνολικές εκπομπές CO2 εντός

του Δήμου. Ωστόσο θα οδηγήσουν μεσοπρόθεσμα σε μείωση των λειτουργικών εξόδων του

Δήμου. Επίσης, η σωστή προβολή των δράσεων και αποτελεσμάτων που σχετίζονται με τα

δημοτικά οχήματα μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα και οδηγό για τους πολίτες και

επαγγελματίες της πόλης και να αποδείξει ότι από τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στις

μεταφορές προκύπτει άμεσο οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος.

Ο Δήμος δεν έχει μεγάλες δυνατότητες για παρεμβάσεις στις δημόσιες (πλην δημοτικών) και

ιδιωτικές μεταφορές όσον αφορά τα οχήματα, την επιλογή χρήσης και την συμπεριφορά

οδήγησης εντός των ορίων του Δήμου. Εντούτοις, έχει αναγνωρίσει μέτρα τα οποία μπορεί να

εφαρμόσει ώστε να ασκήσει επιρροή προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές CO2 και να

εξοικονομηθούν πολύτιμοι πόροι από την μειωμένη χρήση των ιδιωτικών κυρίως οχημάτων.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 29

3.1 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΡΑΣΗ 1

Περιγραφή Χρήση υψηλότερων μιγμάτων βιοκαυσίμου από δημοτικά

οχήματα

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος -

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό -

Περιβαλλοντικό 3 tCO2/έτος

Οικονομικό -

Αξιολόγηση - Σχόλια

Στις αρχές του 2013, έγινε διαθέσιμο και στην Ελλάδα το καύσιμο Β7, το οποίο είναι πετρέλαιο

κίνησης, αποτελούμενο από αυτούσιο βιοντίζελ σε ποσοστό που φτάνει το 7%. Το Β7, διατίθεται

από κάθε αντλία σε οποιοδήποτε πρατήριο υγρών καυσίμων εντός της ελληνικής επικράτειας. Η

ανάμειξη, γίνεται είτε από τα διυλιστήρια είτε από τις εταιρίες που εισάγουν πετρέλαιο κίνησης,

πριν τη διάθεση του στη χονδρική εγχώρια αγορά.

Συνολικά, προτείνεται η χρήση πετρελαίου με 7% βιοντίζελ από τα δημοτικά οχήματα. Επίσης ο

Δήμος θα εξετάσει την μετατροπή οχημάτων πετρελαίου για χρήση υψηλών μιγμάτων

βιοκαυσίμου (Β20 – Β100).

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 30

3.2 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΡΑΣΗ 2

Περιγραφή Αντικατάσταση δημοτικών οχημάτων με οχήματα φυσικού

αερίου και υβριδικά ή ηλεκτρικά οχήματα

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος Κόστος απόκτησης οχημάτων

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό -

Περιβαλλοντικό 6 tCO2/έτος

Οικονομικό Διαφορά στην τιμή καυσίμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Η αγορά οχημάτων φυσικού αερίου, διπλού καυσίμου (φυσικό αέριο και βενζίνη) ή υβριδικών

(ηλεκτρισμός και βενζίνη) μπορεί να προωθηθεί κατά την αντικατάσταση υφισταμένων

οχημάτων, μετά το τέλος ζωής τους. Η ενεργειακή και οικονομική αποδοτικότητα των νέων

οχημάτων για τον συνολικό χρόνο ζωής τους, είναι τεκμηριωμένη και αποδεδειγμένη από τους

ίδιους τους κατασκευαστές των οχημάτων. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για

να αιτιολογηθεί η απόφαση αγοράς τέτοιων οχημάτων από το Δήμο η οποία θα πραγματοποιηθεί

με διαδικασίες πράσινων προμηθειών.

Συνολικά προτείνεται η αντικατάσταση 3 βαρέων οχημάτων πετρελαίου και 3 βενζινοκίνητων

οχημάτων. Έχει γίνει η παραδοχή ότι δεν υπάρχει εξοικονόμηση καυσίμου (σε μονάδες ενέργειας)

από την αντικατάσταση των οχημάτων μετά το τέλος ζωής τους.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 31

3.3 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΡΑΣΗ 3

Περιγραφή Υιοθέτηση και εκπαίδευση οδηγών δημοτικών οχημάτων στην

οικολογική οδήγηση

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 14.000 € (7 x 2.000 €)

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 171.985 kWh

Περιβαλλοντικό 42 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από την μειωμένη κατανάλωση

καυσίμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Η οικολογική οδήγηση (eco-driving) είναι ένας έξυπνος τρόπος οδήγησης, ο οποίος συμβάλλει

στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου, στη μείωση των εκπομπών CO2, καθώς και στον

περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων. Αφορά την συντήρηση και χρήση οχημάτων και την

οδηγική συμπεριφορά..

Ο Δήμος θα προχωρήσει στην υιοθέτηση της οικολογικής οδήγησης και την εκπαίδευση όλων των

οδηγών δημοτικών οχημάτων και άλλων εμπλεκομένων (γραφείο κίνησης. υπηρεσία συντήρησης.

οδηγοί). Ενδεικτικά, αναφέρονται παρακάτω κάποιες από τις πρακτικές οικολογικής οδήγησης:

Σωστή χρήση κιβωτίου ταχυτήτων (οδήγηση σε χαμηλό αριθμό στροφών κινητήρα)

Συνετή οδήγηση (ήπιες επιταχύνσεις, ήπιες επιβραδύνσεις κ.α.)

Αποφυγή περιττού βάρους / περιττών αεροδυναμικών εμποδίων (π.χ. σχάρα)

Τακτικός έλεγχος πίεσης ελαστικών

Τακτική συντήρηση του οχήματος

Σβήσιμο κινητήρα στις στάσεις (αναμονή, φόρτωση, κτλ.)

Για το Σχέδιο Δράσης έχει γίνει η παραδοχή ότι με την υιοθέτηση της οικολογικής οδήγησης

μπορεί να επιτευχθεί εξοικονόμηση καυσίμου 10%.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 32

3.4 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΡΑΣΗ 4

Περιγραφή Μελέτη και σχεδιασμός δράσεων για την αποτελεσματικότερη

διαχείριση του δημοτικού στόλου

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 30.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 154.786 kWh

Περιβαλλοντικό 38 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από την μειωμένη κατανάλωση

καυσίμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Υπάρχουν γενικότερες δράσεις που αφορούν στην διαχείριση ενός στόλου οχημάτων και στον

τρόπο αξιοποίησης και οδήγησής τους, προκειμένου να επιτευχθεί η αποδοτικότερη χρήση των

οχημάτων του στόλου. Ο Δήμος θα μελετήσει ποια συγκεκριμένα μέτρα ταιριάζουν καλύτερα στις

ανάγκες του και θα σχεδιάσει την υιοθέτηση και εφαρμογή τους. Ενδεικτικά, αναφέρονται:

Δημιουργία κουλτούρας εξοικονόμησης στους υπαλλήλους του Δήμου / Θεσμοθέτηση

στόχων εξοικονόμησης και επιβράβευση υπαλλήλων που συνεισφέρουν σε αυτούς

Εγκατάσταση συστημάτων GPS στα οχήματα του στόλου προκειμένου να επιτευχθεί ο

καλύτερος προγραμματισμός, έλεγχος και αποτίμηση των δρομολογίων και της

κατανάλωσης καυσίμου των οχημάτων

Απογραφή των δημοτικών αναγκών και τακτικών δρομολογίων των οχημάτων και

επαναπρογραμματισμός των δρομολογίων με κριτήριο την μείωση των διανυθέντων

χιλιομέτρων και την εξοικονόμηση καυσίμου. Αποτέλεσμα τέτοιου προγραμματισμού

(σύμφωνα με αντίστοιχες ευρωπαϊκές πρακτικές) μπορεί να είναι η αλλαγή της ώρας

συλλογής των απορριμμάτων με πιθανή επιμήκυνση των δρομολογίων, η συλλογή των

απορριμμάτων κάθε δύο ημέρες αντί καθημερινώς, η συλλογή ογκωδών αντικειμένων

μόνο κατόπιν τηλεφωνικών ραντεβού, η χρήση μοτοποδηλάτων για υπηρεσιακές ανάγκες

εντός της πόλης, κ.α.,

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 33

Έχει γίνει η παραδοχή ότι από την αποτελεσματικότερη διαχείριση του στόλου των οχημάτων

του, ο Δήμος θα εξοικονομήσει 10% από την κατανάλωση καυσίμου των οχημάτων που θα

χρησιμοποιεί, μετά την υιοθέτηση της οικολογικής οδήγησης.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 34

3.5 ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΡΑΣΗ 1

Περιγραφή Εκστρατεία ενημέρωσης / ευαισθητοποίησης των πολιτών του

Δήμου

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 70.000 € (7 x 10.000 €)

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος Χαμηλό / Μέσο / Υψηλό

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 21.392.000 kWh

Περιβαλλοντικό 5.333 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από την μειωμένη χρήση οχημάτων /

μειωμένη κατανάλωση καυσίμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο Δήμος θα οργανώσει μια σειρά από εκστρατείες ενημέρωσης / ευαισθητοποίησης για τους

πολίτες για τις σύγχρονες δυνατότητες και τα οφέλη των οχημάτων με εναλλακτικά καύσιμα,

οχημάτων με διπλό καύσιμο ή υβριδικών οχημάτων.

Στις εκστρατείες / δράσεις αυτές, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις αρχές της οικολογικής

οδήγησης (eco‐driving) που μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν τόσο από τους οδηγούς

σύγχρονων επιβατικών αυτοκίνητων όσο και από τους επαγγελματίες οδηγούς φορτηγών και

λεωφορείων, και στα οφέλη από την υιοθέτηση της οικολογικής οδήγησης.

Επίσης, θα προωθηθεί η μειωμένη χρήση των ιδιωτικών οχημάτων για μικρές αποστάσεις εντός

της πόλης και η υιοθέτηση πρακτικών αειφόρου μετακίνησης (π.χ. ΜΜΜ, ποδήλατο, περπάτημα)

Παράλληλα, θα τονιστούν οι προσπάθειες / δράσεις του Δήμου στα πλαίσια του Συμφώνου των

Δημάρχων για τα δημοτικά οχήματα, καθώς και τα αποτελέσματα των δράσεων αυτών, όπως η

μειωμένη κατανάλωση καυσίμου, οι μειωμένες εκπομπών CO2 και τα μειωμένα έξοδα από τις

μεταφορές.

Τέλος, από το Δήμο, θα επιδιωχθεί η ενεργή προώθηση και υλοποίηση εθνικών πολιτικών που

περιγράφονται σε κείμενα πολιτικής της ελληνικής κυβέρνησης (ειδικά στο 1ο και 2ο Σχέδιο

Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης, κατά την Οδηγία 2006/32/ΕΚ), όπως:

Η ανάπτυξη αστικών σχεδίων κινητικότητας και την βελτίωση των αστικών συγκοινωνιών

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 35

Η ενεργειακή σήμανση των νέων οχημάτων και η σύνδεση φορολογίας και εκπομπών CO2

Η δράση αυτή αναμένεται να οδηγήσει σε εξοικονόμηση από την μειωμένη χρήση οχημάτων, την

μειωμένη κατανάλωση καυσίμου στις μεταφορές και την αντικατάσταση παλαιών οχημάτων

στον οικιακό και τριτογενή τομέα, η οποία έχει υπολογιστεί βάση του τύπου:

ES = y*n*AR *in*ESPP

όπου, y: έτη εφαρμογής της δράσης, n: αριθμός άμεσα συμμετεχόντων στην δράση, AR: ποσοστό

ευαισθητοποίησης άμεσα συμμετεχόντων, in: συντελεστής έμμεσα συμμετεχόντων στην δράση,

και ESPP: εξοικονόμηση ενέργειας ανά συμμετέχοντα (kWh).

Υπολογισμός: ESβενζίνη = 7 * 4500 * 0.2 * 2 * 1200 kWh/yr = 15.120.000 kWh/yr

ESπετρέλαιο = 7 * 700 * 0.2 * 1 * 6400 kWh/yr = 6.272.000 kWh/yr

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 36

3.6 ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΡΑΣΗ 2

Περιγραφή Μελέτη αστικής κινητικότητας και υλοποίηση προβλεπόμενων

έργων / παρεμβάσεων

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 50.000 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος Χαμηλό

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 26.954.695 kWh

Περιβαλλοντικό 6.712 tCO2/έτος

Οικονομικό Εξοικονόμηση χρημάτων από την μειωμένη χρήση οχημάτων /

μειωμένη κατανάλωση καυσίμου

Αξιολόγηση - Σχόλια

Το μέτρο αφορά τη μελέτη και υλοποίηση έργων / παρεμβάσεων εντός του Δήμου για την

αύξηση χρήσης των δημόσιων συγκοινωνιών και των εναλλακτικών μέσων μεταφοράς. Σκοπός

είναι η μείωση της χρήσης ιδιωτικών μέσων μεταφοράς.

Σαν πρώτο βήμα, ο Δήμος Πεντέλης θα συντάξει μία μελέτη αστικής κινητικότητας και θα

προτείνει έργα και παρεμβάσεις που θα οδηγήσουν στην δημιουργία επιπλέον υποδομών /

αναμόρφωση των ΜΜΜ του Δήμου, εισαγωγή / προώθηση εναλλακτικών μέσων μεταφοράς,

αποτροπή / μείωση των μετακινήσεων με ΙΧΕ, βελτίωση του περιβάλλοντος για πεζοπορία /

ποδηλασία, κτλ.

Στη συνέχεια, ο Δήμος θα επιδιώξει την μεγαλύτερη δυνατή ένταξη και υλοποίηση των μέτρων σε

εθνικά / περιφερειακά προγράμματα χρηματοδότησης αλλά και την υλοποίηση μικρών /

συμπληρωματικών έργων από ιδίους πόρους του Δήμου.

Με την τη μελέτη κινητικότητας και τα συνεπακόλουθα έργα θα επιδιωχθεί η αποφυγή 3 στις 20

μετακινήσεις με ΙΧΕ βενζίνης εντός του Δήμου. Σημειώνεται ότι το κόστος των προτεινόμενων

μέτρων και παρεμβάσεων θα εκτιμηθεί μετά την σύνταξη της μελέτης αστικής κινητικότητας.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 37

3.7 ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΡΑΣΗ 3

Περιγραφή Προώθηση βιοκαυσίμων σε εθνικό επίπεδο

Χρόνος υλοποίησης 2015 - 2016

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος -

Πηγή χρηματοδότησης -

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό -

Περιβαλλοντικό 84 tCO2/έτος

Οικονομικό -

Αξιολόγηση - Σχόλια

Η υλοποίηση κεντρικών πολιτικών επηρεάζει εμμέσως και τις εκπομπές CO2 εντός του Δήμου σε

ποσοστό ανάλογο των εθνικών ή περιφερειακών στόχων που έχουν τεθεί. Ένας από τους

εθνικούς στόχους είναι η προώθηση των βιοκαυσίμων.

Στις αρχές του 2013, έγινε διαθέσιμο και στην Ελλάδα το καύσιμο Β7, το οποίο είναι πετρέλαιο

κίνησης, αποτελούμενο από αυτούσιο βιοντίζελ σε ποσοστό που φτάνει το 7%. Το Β7, διατίθεται

από κάθε αντλία σε οποιοδήποτε πρατήριο υγρών καυσίμων εντός της ελληνικής επικράτειας. Η

ανάμειξη, γίνεται είτε από τα διυλιστήρια είτε από τις εταιρίες που εισάγουν πετρέλαιο κίνησης,

πριν τη διάθεση του στη χονδρική εγχώρια αγορά.

Αυτό σημαίνει ότι, στο άμεσο μέλλον, θα γίνεται χρήση πετρελαίου με 7% βιοντίζελ. Επομένως, ο

συντελεστής εκπομπών για το πετρέλαιο κίνησης θα μεταβληθεί με βάση τον τύπο:

Fdiesel‐new = PCD * Fdiesel + PBD * 0

όπου οι μεταβλητές παίρνουν τις τιμές: PCD = 93%, Fdiesel = 0,267, PBD = 7%.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 38

4 ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Η Ε.Ε., εκτός της εξοικονόμησης ενέργειας, έχει θέσει στόχο και για την παραγωγή ενέργειας από

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ώστε αυτή να καλύπτει το 20% της καταναλισκόμενης ενέργειας

έως το 2020. Στην Ελλάδα, το πλαίσιο για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από

ΑΠΕ ορίζεται από τους Νόμους 3851/2010 για την «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων

Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», 3889/2010 «Χρηματοδότηση

Περιβαλλοντικών Παρεμβάσεων, Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών» και 4062/2012

«Πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ – Προώθηση της χρήσης ενέργειας από ΑΠΕ» καθώς και πλήθος Υπουργικών

Αποφάσεων της αντίστοιχης περιόδου.

Ο Δήμος, λαμβάνοντας υπόψη τον χαρακτήρα της περιοχής, σκοπεύει να αναδείξει και να

προωθήσει την εγκατάσταση και χρήση ΑΠΕ μέσω δραστηριοτήτων ενημέρωσης /

ευαισθητοποίησης τόσο στον οικιακό όσο και στον τριτογενή τομέα ώστε να:

Δώσει το παράδειγμα και να στηρίξει τις προσπάθειες ανάπτυξης μονάδων παραγωγής

ΑΠΕ

Βοηθήσει στην παροχή πληροφοριών στους εμπλεκόμενους φορείς

Προωθήσει ενεργά δράσεις που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ

.

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 39

4.1 ΑΠΕ ΔΡΑΣΗ 1

Περιγραφή Μελέτη και Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών / ΑΠΕ σε δημοτικά

κτίρια

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 265.000,00 € (10.000€ + 255.000€)

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα / Ευρωπαϊκά προγράμματα

Έμμεσο κόστος -

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 189.000 kWh

Περιβαλλοντικό 217 tCO2/έτος

Οικονομικό Οικονομικό όφελος για τον Δήμο από την παραγωγή ενέργειας

από τα εγκατεστημένα φ/β συστήματα

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο Δήμος θα μελετήσει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε δημοτικά κτίρια

(σχολεία. κτίρια υπηρεσιών κ.α.) ώστε να:

συνεισφέρει στους στόχους παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ

ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για τις εφαρμογές ΑΠΕ

δημιουργήσει μία επένδυση η οποία μετά τον χρόνο απόσβεσής της θα αποφέρει έσοδα

στο Δήμο που μπορούν να διατεθούν σε κοινωνικά προγράμματα και δράσεις.

Με αφορμή την σύνταξη του Σχεδίου Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια, ο Δήμος προεκτίμησε ότι

θα μπορούσε να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά συστήματα σε 21 δημοτικά κτίρια με συνολική

ενδεικτική εγκατεστημένη ισχύ 140 kW και ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που

υπολογίζεται σε 189.000 kWh.

Η προεπιλογή των κτιρίων που έχουν την δυνατότητα να φιλοξενήσουν φωτοβολταϊκά

συστήματα έγινε με βάσει τεχνικά κριτήρια όπως: κατάλληλος προσανατολισμός, πιθανή σκίαση

από γειτονικά κτίρια, ωφέλιμο εμβαδόν ταράτσας / κεραμοσκεπής. Υπενθυμίζεται ότι η

εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων (μικρότερων των 10 kWp δεν επηρεάζεται από

το είδος της οροφής του κτιρίου (κεραμοσκεπή, δώμα, κτλ) καθώς και ότι δεν επηρεάζει την

στατική επάρκειά του. Σε κάθε περίπτωση θα εκπονηθεί μελέτη όπου θα γίνει η οριστική επιλογή

των κατάλληλων κτιρίων, η ακριβής διαστασιολόγηση των συστημάτων προς εγκατάσταση και ο

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 40

υπολογισμός του κόστους / οφέλους από αυτά.

Κτίριο Ισχυς Φ/Β KWp

1ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

2ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

1ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΕΝΤΕΛΗΣ 5

1ο - 6ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

1ο - 6ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

3ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

4ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

ΚΡΥΣΤΑΛΛΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΝΤΈΛΗΣ 10

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ 5

ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ 5

ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΟ 5

1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 10

2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 10

ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ 10

1ος

ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

2ος

ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

ΚΛΕΙΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 20

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ 5

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΠΕΝΤΕΛΗΣ 5

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΝΕΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ 5

Πίνακας 2: Δημοτικά κτίρια που προτείνονται για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 41

4.2 ΑΠΕ ΔΡΑΣΗ 2

Περιγραφή Ενημέρωση των πολιτών και των εμπλεκόμενων φορέων της

πόλης και προώθηση ΑΠΕ

Χρόνος υλοποίησης 2014 - 2020

Κόστος δράσης

Άμεσο κόστος 70.000,00 €

Πηγή χρηματοδότησης Ίδιοι πόροι / Εθνικά προγράμματα

Έμμεσο κόστος Μέσο / Υψηλό

Όφελος εφαρμογής

Ενεργειακό 4.170.000 kWh

Περιβαλλοντικό 4.791 tCO2/έτος

Οικονομικό Οικονομικό όφελος για τους πολίτες που θα εγκαταστήσουν

φ/β συστήματα και άλλες ΑΠΕ

Αξιολόγηση - Σχόλια

Ο Δήμος θα αναδείξει και θα προωθήσει την εγκατάσταση και χρήση ΑΠΕ μέσω δραστηριοτήτων

ενημέρωσης / ευαισθητοποίησης τόσο στον οικιακό όσο και στον τριτογενή τομέα.

Το Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων μέχρι 10 kWp «Φωτοβολταϊκά

στις Στέγες»., παρέχει κίνητρα για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων με συνολική

ισχύ μέχρι 10 kW σε οροφές κτιρίων του οικιακού και τριτογενή τομέα. Το πρόγραμμα παρέχει

συμβόλαια 25 ετών με επιδοτούμενες τιμές αγοράς της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε

ιδιοκτήτες ακινήτων που συμμετέχουν σε αυτό (σταθερή τιμή 0,125 €/kWh για ενεργοποιήσεις

από τον Φεβρουάριο του 2013, 0,12 €/kWh από τον Φεβρουάριο του 2014 - ΦΕΚ

Β'/1103)/02.05.2013, Εθνικό Τυπογραφείο).

Μετά το έτος αναφοράς και μέχρι το τέλος του 2013, εντός του Δήμου Πεντέλης, είχαν

ενεργοποιηθεί 101 φωτοβολταϊκά συστήματα του ειδικού προγράμματος «Φωτοβολταϊκά στις

Στέγες» (ΔΕΔΔΗΕ) επί συνόλου 133 αιτήσεων. Θεωρώντας ότι, για την ευρύτερη περιοχή της

Αθήνας, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά φθάνει τις 1.350 kWh/kWp/έτος,

εκτιμάται ότι η ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις ενεργοποιημένες μονάδες αυτές

είναι 1.197 ΜWh.

Ο Δήμος Πεντέλης θα οργανώσει δράσεις προώθησης του προγράμματος στους ιδιοκτήτες

κατοικιών / κτιρίων, ταυτόχρονα με την επίδειξη των φωτοβολταϊκών συστημάτων που θα

εγκατασταθούν στα δημοτικά κτίρια. Στόχος είναι να εγκατασταθούν τουλάχιστον 110 ακόμα

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 42

φωτοβολταϊκά συστήματα σε οροφές κτιρίων εως το 2020, ώστε η ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής

ενέργειας από τις μονάδες αυτές να είναι 2.700 ΜWh.

Επίσης, ο Δήμος θα προωθήσει και άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ παράλληλα με τα φωτοβολταϊκά

συστήματα, όπως θερμικά ηλιακά συστήματα, η γεωθερμία και η βιομάζα (και τα μικρά αιολικά).

Ο Δήμος θα συνεργαστεί με επιστήμονες του Δήμου, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και

εταιρείες για να παρουσιάσει, εξηγήσει και προωθήσει τις τεχνολογίες ΑΠΕ και τις διαδικασίες

εγκατάστασης και χρήσης τους εντός του Δήμου. H ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από

ΑΠΕ που θα εγκατασταθούν στον οικιακό και τριτογενή έχει εκτιμηθεί βάσει του τύπου

ES = y*n*AR *in*ESPP

όπου, y: έτη εφαρμογής της δράσης, n: αριθμός άμεσα συμμετεχόντων στην δράση, AR: ποσοστό

ευαισθητοποίησης άμεσα συμμετεχόντων, in: συντελεστής έμμεσα συμμετεχόντων στην δράση

(που επηρεάστηκαν μετά την δράση), και ESPP: εξοικονόμηση ενέργειας ανά συμμετέχοντα

(kWh).

Υπολογισμός: ES = 7 * 1200 * 0.1 * 1 * 1750 kWh/yr = 1.470.000 kWh/yr

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 43

5 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO2 ΕΩΣ ΤΟ 2020

Στον επόμενο πίνακα ανακεφαλαιώνονται οι δράσεις και τα αποτελέσματα (ενεργειακό και

περιβαλλοντικό όφελος) που περιγράφονται στο Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια του

Δήμου Πεντέλης:

Δράσεις και Μέτρα

Όφελος

Κόστος Ενεργειακό (kWh/y)

Περιβαλλοντικό (tCO2/y)

Δημοτικά κτίρια Δράση 1 - - 200.000 €

Δημοτικά κτίρια Δράση 2 438.264 190 2.455.000 €

Δημοτικά κτίρια Δράση 3 302.345 131 1.640.000 €

Δημοτικά κτίρια Δράση 4 377.950 154 320.000 €

Δημοτικά κτίρια Δράση 5 170.391 102 94.000 €

Δημοτικά κτίρια Δράση 6 323.743 194 35.000 €

Δημοτικά κτίρια Δράση 7 28.000 15 14.000 €

Δημοτικός Φωτισμός 1.423.093 1.635 410.000 €

Δημοτικές Προμήθειες 79.606 91 5.000 €

Οικιακός & Τριτογενής Δράση 1 - - 35.000 €

Οικιακός & Τριτογενής Δράση 2 4.683.000 5.381 110.000 €

Οικιακός & Τριτογενής Δράση 3 18.144.000 12.164 175.000 €

Οικιακός & Τριτογενής Δράση 4 8.970.000 4.830 35.000 €

Οικιακός & Τριτογενής Δράση 5 - - -

Δημοτικά Οχήματα Δράση 1 - 3 -

Δημοτικά Οχήματα Δράση 2 - 6 -

Δημοτικά Οχήματα Δράση 3 171.985 42 14.000 €

Δημοτικά Οχήματα Δράση 4 154.786 38 30.000 €

Ιδιωτικά Οχήματα Δράση 1 21.392.000 5.333 70.000 €

Ιδιωτικά Οχήματα Δράση 2 26.954.695 6.712 50.000 €

Ιδιωτικά Οχήματα Δράση 3 - 84 -

ΑΠΕ Δράση 1 189.000 217 265.000 €

ΑΠΕ Δράση 2 4.170.000 4.791 70.000 €

Σύνολο 87.976.232 42.113 6.027.000 €

Πίνακας 3: Ενεργειακό και περιβαλλοντικό όφελος και κόστος των δράσεων του Σχεδίου Δράσης

Για τους τομείς που συμπεριλήφθησαν στο Σχέδιο Δράσης του Δήμου Πεντέλης υπολογίστηκε η

συνολική αναμενόμενη μείωση στις εκπομπές CO2 έως το 2020:

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 44

Τομέας Εκπομπές CO2 2010 (tCO2)

Μείωση εκπομπών CO2 (tCO2)

Ποσοστό μείωσης

Δημοτικά κτίρια 2.513 878 35%

Δημοτικός φωτισμός 3.874 1.635 42%

Οικιακού & τριτογενής τομέας 144.391 22.374 15%

Δημοτικά οχήματα 430 89 21%

Μεταφορές 58.974 12.128 21%

Μείωση από παραγωγή ΑΠΕ - 5.008 2%

Σύνολο 210.182 42.113 20%

Πίνακας 4: Συνολική μείωση εκπομπών στο Δήμο

Όπως φαίνεται, ο Δήμος Πεντέλης μπορεί να επιτύχει τον στόχο που θέτει το Σύμφωνο των

Δημάρχων για μείωση των εκπομπών CO2 κατά τουλάχιστον 20% έως το 2020 με τα μέτρα που

περιγράφονται αναλυτικά στο Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια. Η σχετική συνεισφορά

κάθε τομέα στην συνολική μείωση εκπομπών φαίνεται στο επόμενο διάγραμμα:

Εικόνα 1: Στόχος ΣΔΑΕ για μείωση εκπομπών CO2 στον Δήμο Πεντέλης ανά τομέα δραστηριότητας

Ειδικά για τις δημοτικές καταναλώσεις, η συνεισφορά κάθε τομέα στην μείωση των συνολικών

δημοτικών εκπομπών CO2 αναλύεται ως εξής:

Δημοτικά κτίρια;

35%

Δημοτικός

φωτισμός; 42%Οικιακός &

Τριτογενής

τομέας; 15%

Δημοτικά

οχήματα; 21%

Μεταφορές; 21%

Μείωση από

παραγωγή ΑΠΕ;

3%

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 45

Εικόνα 2: Μείωση εκπομπών CO2 ανά τομέα δραστηριότητας του Δήμου

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

Δημοτικά κτίρια Δημοτικός φωτισμός Δημοτικά οχήματα

tCO2

-35%

-21%

-42%

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 46

6 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ

ΠΡΟΟΔΟΥ

Η κατάστρωση και υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια και των πολιτικών /

δράσεων που αυτό περιέχει είναι μία πολυετής διαδικασία που πρέπει να σχεδιαστεί με

συστηματικό τρόπο και να υλοποιηθεί με συνεχή παρακολούθηση των αποτελεσμάτων της. Η

υλοποίηση απαιτεί την συνεργασία μεταξύ διαφόρων τμημάτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ

μία από τις προκλήσεις που θέτει το Σύμφωνο των Δημάρχων είναι η αποδοχή, ενσωμάτωση και

παρακολούθηση των δράσεων του Σχεδίου Δράσης ως κομμάτι των καθημερινών διαδικασιών

και καθηκόντων του Δήμου.

6.1 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ

Η δημιουργία μίας οργανωτικής δομής που θα υποστηρίξει τις λειτουργίες του Συμφώνου των

Δημάρχων θεωρείται σημαντική για την επιτυχή υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης. Καθώς ο Δήμος

Πεντέλης δεν έχει το μέγεθος για να δημιουργήσει μια τυπική δομή (π.χ. Γραφείο Συμφώνου των

Δημάρχων), μία άτυπη οργανωτική δομή (Ομάδα Εργασίας) έχει δημιουργηθεί προκειμένου να

συζητούνται οι δράσεις, η πορεία υλοποίησης και η παρακολούθησή τους.

Επικεφαλής της ομάδας έχει τεθεί ο Δήμαρχος Πεντέλης προκειμένου να θέτει τις στρατηγικές

κατευθύνσεις της πολιτικής του Δήμου και να παρέχει την απαραίτητη πολιτική στήριξη στην

διαδικασία. Τα υπόλοιπα μέλη, εκπροσωπούν τις υπηρεσίες του Δήμου που σχετίζονται με τον

σχεδιασμό και την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια.

Τομέας Ομάδα Εργασίας Θέση / Τμήμα

Πρόεδρος Δήμαρχος Επικεφαλής Δημοτικής Αρχής

Μέλη

Διευθυντής Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών

Διευθυντής Διεύθυνση Περιβάλλοντος πολεοδομίας και

λειτουργιών πόλης

Διευθυντής Διεύθυνση Διοικητικής υποστήριξης

καθαριότητας και πρασίνου

Πίνακας 5: Οργανωτική Δομή

Μέσω της Ομάδας, μπορούν να σχεδιάζονται και να πραγματοποιούνται οι δράσεις που

σχετίζονται με το Σχέδιο Δράσης και να συζητούνται ιδέες και προτάσεις για νέες δράσεις,

χρηματοδοτήσεις, συνεργασίες, εκστρατείες ενημέρωσης, κτλ. Η εκπροσώπηση πολλών

υπηρεσιών του Δήμου προσφέρει ευελιξία και εξοικείωση όλων των εμπλεκομένων καθώς το

Σύμφωνο των Δημάρχων και η εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης επηρεάζει ένα μεγάλο εύρος

δημοτικών λειτουργιών (π.χ. κτίρια, μεταφορές, αστική ανάπτυξη, ενημέρωση κοινού).

Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης θα έχει και το Ενεργειακό Γραφείου του

Δήμου. Το Ενεργειακό Γραφείο θα συνδιαμορφώνει και θα υλοποιεί τις αποφάσεις της Ομάδα

Εργασίας, ενώ παράλληλα θα απευθύνεται σε όλες τις ομάδες ενδιαφερομένων, όπως

επιστήμονες σε θέματα περιβάλλοντος & Ενέργειας, επενδυτές στο τομέα των ΑΠΕ, στελέχη της

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 47

Δημόσιας Διοίκησης και ΟΤΑ και τους απλούς πολίτες που ευαισθητοποιούνται πάνω σε θέματα

περιβάλλοντος. Ενδεικτικές δράσεις:

Περιβαλλοντική ενημέρωση

Προώθηση και υποστήριξη της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα σχολεία

Διακίνηση ενημερωτικού υλικού

Διοργάνωση συνεδρίων, εκθέσεων, εκδηλώσεων

Έμφαση θα δοθεί στην περιβαλλοντική εκπαίδευσης στα σχολεία. Οι μαθητές των σχολείων που

θα επισκέπτονται το Ενεργειακό Γραφείο του Δήμου, θα ενημερώνονται από στελέχη του (μέσω

ειδικής για τους μαθητές oλιγόλεπτης παρουσίασης, ενημερωτικά φυλλάδια με περισσότερες

πληροφορίες κτλ.) ενώ παράλληλα θα προωθείται η ενεργός συμμετοχή των μαθητών, π.χ. με

τον υπολογισμό για κάθε μαθητή του Οικολογικού του Αποτυπώματος.

Από το Ενεργειακό Γραφείου του Δήμου, τουλάχιστον ο Ενεργειακός υπεύθυνος του Δήμου, που

έχει οριστεί για τα κτίρια που χρησιμοποιούνται από το Δήμο θα συνεργαστεί με την Ομάδα

Εργασίας και θα ασχοληθεί με την υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης. Οι αρμοδιότητες του

ενεργειακού υπευθύνου είναι, ενδεικτικά:

Η συλλογή στοιχείων για την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος (καταγραφή τιμολογίων

ηλεκτρικής ενέργειας σε kWh και ΕΥΡΩ) και την κατανάλωση πετρελαίου, φυσικού

αερίου ή άλλου καυσίμου (καταγραφή τιμολογίων σε lt ή tn, m3 και ΕΥΡΩ).

Η υποχρεωτική τήρηση αρχείου ή βάσης δεδομένων για τις ενεργειακές καταναλώσεις

του κτιρίου ή των κτιρίων του φορέα.

Η σύνταξη ετήσιας συνοπτικής έκθεσης ενεργειακής καταγραφής και ελέγχου σύμφωνα

με τις διαδικασίες, απαιτήσεις και κατευθύνσεις για τη διεξαγωγή ενεργειακών

επιθεωρήσεων που απαιτεί η κοινή υπουργική απόφαση Δ6/Β/οικ.11038/1999 (ΦΕΚ

1526 Β’), η οποία ενδεικτικά περιλαμβάνει:

o Την καταγραφή των ενεργειακών στοιχείων σε σχέση με τη χρήση του κτιρίου ή

κτιρίων (χρήση, λειτουργία εγκαταστάσεων και συσκευών, επισήμανση

προβλημάτων συντήρησης κ.ά.), την συσχέτιση των ενεργειακών καταναλώσεων

με τα προβλήματα λειτουργίας κτιρίου ή κτιρίων και την συμπλήρωση σχετικού

ερωτηματολογίου συνοπτικής ενεργειακής επιθεώρησης.

o Το χρονικό και οικονομικό προγραμματισμό των αναγκαίων παρεμβάσεων

βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και

προτάσεις για την εξασφάλιση των σχετικών πόρων.

Ο έλεγχος της ορθής λειτουργίας των κεντρικών εγκαταστάσεων θέρμανσης – ψύξης και

η ευθύνη διενέργειας της περιοδικής συντήρησης των λεβήτων καυστήρων και μονάδων

κλιματισμού.

Η παρακολούθηση έργων συντήρησης ή επισκευών για την εξοικονόμηση ενέργειας. Για

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 48

το σκοπό αυτό καθώς και για τη τήρηση βάσης δεδομένων και την υποβολή προτάσεων

βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης το έργο του ενεργειακού υπευθύνου μπορεί να

συνδυαστεί με την εγκατάσταση μηχανογραφημένου συστήματος συντήρησης των

υποδομών του δήμου (κτιρίων, εγκαταστάσεων και οχημάτων). Επιπλέον με τη

εφαρμογή της μηχανογραφημένης συντήρησης θα επιτυγχάνεται ο βέλτιστος δυνατός

βαθμός απόδοσης των εγκαταστάσεων και η παρακολούθηση των σχετικών δεικτών

(KPI) σύμφωνα με το EN 15341.

6.2 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

ΔΡΑΣΗΣ

Η παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης αποτελεί μία σημαντική διαδικασία του Σχεδίου

Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια. Η τακτική παρακολούθηση και η επικαιροποίηση του Σχεδίου

Δράσης έχει σαν στόχο την βελτίωσή και προσαρμογή του στα εκάστοτε πραγματικά δεδομένα.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Συμφώνου των Δημάρχων, ο Δήμος υποχρεούται να υποβάλει μία

«Αναφορά Υλοποίησης» κάθε 2 χρόνια μετά την υποβολή του αρχικού Σχεδίου Δράσης. Στην

αναφορά περιέχεται ένας αναθεωρημένος υπολογισμός των εκπομπών CO2 εντός του Δήμου και

πληροφορίες για τα μέτρα που υλοποιήθηκαν και τα αποτελέσματά τους στο ενδιάμεσο χρονικό

διάστημα. Έμφαση θα δοθεί στο να περιέχονται ποσοτικά στοιχεία για την κάθε δράση / μέτρο

που υλοποιήθηκε. Για κάθε ένα από τα κεφάλαια που προηγήθηκε προτείνονται οι εξής δείκτες

παρακολούθησης:

Τομέας Δείκτης Προτεινόμενες πηγές

στοιχείων

Εμπλεκόμενοι φορείς

Αριθμός πολιτών / εμπλεκόμενων φορέων που παρακολουθούν γεγονότα που οργανώνονται στον Δήμο

Από διοργανωτή γεγονότος

Αριθμός φυλλαδίων / αντιτύπων υλικού που τυπώνονται και διανέμονται

Από υπεύθυνο υλικού ενημέρωσης

Δημοτικά κτίρια και εγκαταστάσεις

Συνολική κατανάλωση ενέργειας από δημοτικά κτίρια και εγκαταστάσεις

Από υπηρεσίες Δήμου και παρόχους ενέργειας

Κατανομή ενεργειακής κλάσης κτιρίων (για όσα κτίρια έχουν ενεργειακή πιστοποίηση)

Από υπηρεσίες Δήμου

Δημοτικά οχήματα

Κατάλογος οχημάτων ηλεκτρικής ή υβριδικής τεχνολογίας ή εναλλακτικού καυσίμου

Από υπηρεσίες Δήμου

Συνολική κατανάλωση καυσίμων Από υπηρεσίες Δήμου

Κατανάλωση ανά χιλιόμετρο Από υπηρεσίες Δήμου

Δημοτικός φωτισμός

Συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για φωτισμό Από υπηρεσίες Δήμου και

παρόχους ενέργειας

Ποσοστό αντικατάστασης λαμπτήρων από ισοδύναμους, εξοικονόμησης ενέργειας

Από υπηρεσίες Δήμου

Οικιακός και Τριτογενής

Συνολική κατανάλωση ενέργειας από κτίρια Στοιχεία από παρόχους

ενέργειας

Δήμος Πεντέλης

Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια

Σελίδα 49

Τομέας Δείκτης Προτεινόμενες πηγές

στοιχείων

τομέας

Κατανομή ενεργειακής κλάσης κτιρίων εντός του Δήμου Στοιχεία από ΥΠΕΚΑ

Δείκτες ενεργειακής συμπεριφοράς πολιτών και επαγγελματιών

Ερωτηματολόγια

ΑΠΕ Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ εντός του Δήμου Στοιχεία από παρόχους

ενέργειας

Ιδιωτικές μεταφορές

Αριθμός οχημάτων εντός του Δήμου Δημόσιες υπηρεσίες

Αριθμός χιλιομέτρων που διανύονται εντός του Δήμου / Αριθμός οχημάτων που διέρχονται από κεντρικά σημεία

της πόλης

Κυκλοφοριακή μελέτη

Εθνικές στατιστικές

Συνολική κατανάλωση καυσίμων από ιδιωτικές και δημόσιες μεταφορές

Εθνικές Στατιστικές

Κυκλοφοριακή μελέτη

Συμφωνία με παρόχους συγκοινωνιών για παροχή

στοιχείων

Αριθμός επιβατών στις δημόσιες συγκοινωνίες Δημόσιες υπηρεσίες

Χιλιόμετρα πεζοδρομίων & ποδηλατοδρόμων/ Χρήση πεζοδρομίων & ποδηλατοδρόμων

Από υπηρεσίες Δήμου

Κυκλοφοριακή μελέτη

Πίνακας 6: Δείκτες παρακολούθησης Σχεδίου Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια