PagIna 1 van 21

WOENSDAG 18 APRIL | 2018 | NR. 16

1 Operatiecentrum CLSK week 16 - 2018

PagIna 2 van 21

2. Kalender en media-items

PagIna 3 van 21

Topper van de week

volg ons op twitter: @Kon_Luchtmacht en @dennisluyt zijn de snelste berichtenbron

Like ons op facebook.com/Luchtmacht

3 Samenvatting social media

PagIna 4 van 21

4 Samenvatting intranet

Weekoverzicht Defensieoperaties

18 april 2018 | 12:00

Nederlandse F-16’s ondersteunden grondtroepen tijdens 9 missies. Dat gebeurde in de Syrische provincie Deir Al Zour. Tijdens deze missies zijn geen wapens ingezet. Een overzicht van Defensieoperaties in de week van 11 tot en met 17 april 2018.

Nederlandse instructeurs gaven cursussen aan militairen in Irak. Zij leren onder meer grote gebieden te beveiligen en krijgen bataljonsstaf- en infanterietrainingen. De instructeurs verzorgen de opleidingen met collega's van partnerlanden. Van begin oktober tot afgelopen week gaven Nederlandse instructeurs samen met Britse, Sloveense, Duitse en Zweedse instructeurs de advanced instructor course. De Peshmerga hebben nu hun eigen instructeurs die in de komende maanden onder supervisie van de instructeurs van de coalitie de Wide Area Security Course gaan verzorgen. Nu verzorgen coalitielanden deze cursus nog, maar het is de bedoeling dat eind 2018 de Irakese militairen de cursus zelf geven. Een Nederlands chirurgisch team opereert in een Amerikaans role 2-hospitaal in westelijk Irak. Het team werkt nauw samen met Britse medici.

Litouwen

Nederlandse troepen namen deel aan een schietoefening van anti-tankeenheden van de NAVO enhanced Forward Presence (eFP) in Litouwen. Met hun Fennek-verkenningsvoertuigen en het Panzerfaust-antitankwapen schoten zij op doelen, samen met onder meer Litouwse, Duitse, Franse en Kroatische collega’s. De oefening vond plaats op het schiet- en oefenterrein Pabrade. Ruim 700 NAVO militairen namen deel. Nederland levert in Litouwen een bijdrage aan de eFP. De militaire aanwezigheid in de Baltische Staten onderstreept de solidariteit van de NAVO met Litouwen, Estland, Letland en Polen.

PagIna 5 van 21

Midden-Oosten

Inspecteur Generaal der Krijgsmacht luitenant-generaal Hans van Griensven ging langs bij Nederlandse militairen in Libanon (UNIFIL, UNTSO), Israël (USSC) en Jordanië (ATF). "Nederlandse militairen doen ook in de minder bekende missies belangrijk werk. Zij verdienen onze aandacht", aldus de IGK.

Lopende operaties buitenland:

PagIna 6 van 21

De langeafstandsverkenningstaakgroep in Mali vergaarde inlichtingen voor de Minusma-missie. De taakgroep heeft een 11-daagse patrouille achter de rug en de ingewonnen informatie wordt momenteel geanalyseerd.

Een AWACS-vliegtuig (airborne warning and control system) met aan boord een aantal Nederlandse bemanningsleden helpt vanuit Turkije bij de strijd tegen ISIS. Het radarvliegtuig zorgt voor een actueel luchtbeeld. De operators helpen ook met de coördinatie van het militaire luchtverkeer.

Nederland neemt in Afghanistan met ongeveer 100 militairen deel aan NAVO-missie Resolute Support. Vanuit Mazar-e-Sharif en Kaboel verstevigen ze het Afghaanse veiligheidsapparaat. Zr. Ms. Holland, met aan boord een NH90-helikopter zet zich de komende maanden als stationsschip in voor counterdrugsoperaties, kustwachttaken en eventuele humanitaire hulpverlening in het Caribisch gebied.

Het Forward Support Element Mirage in het Midden-Oosten levert onder meer (logistieke) ondersteuning aan beveiligingsteams van mariniers. Deze vessel protection detachments beschermen in de Golf van Aden Nederlandse schepen tegen piraterij.

Nederlandse militairen helpen voor de United Nations Mission in South Sudan (UNMISS) mee de burgerbevolking in Zuid-Soedan te beschermen. Dat is de prioriteit van de missie volgens het huidige mandaat. Daarnaast richt de missie zich op het monitoren en onderzoeken van mensenrechtenschendingen, schept het voorwaarden voor humanitaire hulpverlening en helpt het de wapenstilstand te handhaven.

Nederlandse militairen werken mee aan de missies UNIFIL, UNDOC, UNTSO en USSC in het Midden-Oosten. Zij leveren ondersteuning aan de VN-missies die het vredesproces in het Midden-Oosten bewaken.

Operaties/acties binnenland:

De marine, de luchtmacht en de landmacht hielpen de marechaussee bij de grensbewaking in zeehavens.

De Explosieven Opruimingsdienst Defensie maakte meer dan 40 keer explosieven onschadelijk.

Chinook helikopterbemanningen en grondpersoneel van de Koninklijke Luchtmacht staan tot en met 1 oktober stand-by om snel de civiele brandweer te ondersteunen bij de bestrijding van omvangrijke (natuur)branden. Defensie stond de lokale autoriteiten op Curaçao bij door het leveren van zoekcapaciteit.

Luchtdetachement herdenkt gesneuvelde landmachtcollega’s

18 april 2018 | 12:52

Vandaag is het 10 jaar geleden dat de militairen Dennis van Uhm en Mark Schouwink in Afghanistan sneuvelden. Dat gebeurde toen zij met hun voertuig op een geïmproviseerd reden. Ze worden niet vergeten, dat bleek ook vanmorgen vroeg. Het F-16-detachement in Jordanië trad aan om beide mannen te herdenken en 1 minuut stilte in acht te nemen.

PagIna 7 van 21

De kleine plechtigheid was op initiatief van 2 detachementsleden die een persoonlijke band met hun gesneuvelde collega’s hadden. “Wij zijn hier samen om onze gevallen collega’s te eren. Zij die de hoogste prijs betaalden voor een veiliger Afghanistan, een veiligere plek op onze wereld. Iets waarvoor wij hier nu ook allemaal zijn.”, klonk het door de microfoon.

“Mark: een Twentse stoere grote jongen met een nog groter hart. Gekscherend zei hij altijd dat hij de beste soldaat van de NAVO was. Mark: dat was je ook! Dennis: een voorbeeld eerste klas, een commandant in hart en nieren, met de paplepel ingegoten en dat hebben de andere commandanten geweten. Vandaag klinkt hier weer jullie naam. Jullie zijn helden, die veel te vroeg heen zijn gegaan.” Daarna volgde een stilte voor hen die hun leven gaven. Brothers in arms. F-16's van de luchtmacht zijn actief boven Irak en Oost-Syrië om in coalitieverband tegen terreurorganisatie ISIS te strijden. Het detachement opereert vanuit Jordanië.

Gerichte aanpak werken met Chroom VI

18 april 2018 | 11:16

Eind vorige week zijn we gestart met de introductie van nieuwe pneumatische vlakschuurmachines. Deze voldoen aan de laatste stand der techniek en scoren goed op zowel minimale blootstelling aan Chroom VI fijnstof en maximaal gebruiksgemak. Deze machines zijn inmiddels door een team van MATLOGCO en Staf CLSK bij de gebruikers op de werkplek afgeleverd.

In 2017 is met de gebruikers van de schilderwerkplaatsen van de verschillende CLSK-onderdelen de praktische bruikbaarheid van “op de plank” verkrijgbare pneumatische vlakschuurmachines onderzocht. Zo zijn de geselecteerde machines bijvoorbeeld aan chroom (VI) blootstellingstesten onderworpen. Dit traject heeft relatief veel tijd gekost, maar we zijn een stap verder. Vorige week hebben vliegbases volkel en eindhoven de nieuwe machines ontvangen. Hierbij is het ´oud tegen nieuw principe' gehanteerd, zodat de oude machnies beheerst worden afgevoerd. De komende weken wordt een bezoek gebracht aan de overige CLSK-onderdelen.

PagIna 8 van 21

Borging stand der techniek

De nieuw geleverde machines worden in SAP op de IAS van het betreffende werkcentrum gemuteerd. Hierbij wordt een ankerpunt in SAP aangebracht, zodat MATLOGCO beter in staat is te toetsen of de laatste stand der techniek van toepassing is. Indien blijkt dat er een beter product verkrijgbaar is, wordt door toedoen van MATLOGCO een wisselprogramma opgezet.

PagIna 9 van 21

Nieuwe privacywetgeving AVG vanaf 25 mei 2018 van kracht

18 april 2018 | 09:45

De Algemene verordening Gegevensbescherming (AVG) vervangt de huidige Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en dient per 25 mei 2018 binnen elke organisatie geïmplementeerd te zijn. De AVG geldt ook voor defensie en kent een breed toepassingsbereik.

Wat is AVG?

De Algemene verordening Gegevensbescherming (AVG) vervangt de huidige Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en dient per 25 mei 2018 binnen elke organisatie geïmplementeerd te zijn. De AVG geldt ook voor defensie en kent een breed toepassingsbereik.

Wat verandert er?

De AVG versterkt de positie van de betrokkenen (mensen van wie gegevens worden verwerkt). Zij krijgen nieuwe privacyrechten en hun bestaande rechten worden sterker. Organisaties die persoonsgegevens verwerken krijgen meer verplichtingen. De nadruk ligt meer dan nu op de verantwoordelijkheid van organisaties om te kunnen aantonen dat zij zich aan de wet houden (compliance).

Impact voor het CLSK

De AVG bevat nieuwe elementen, waaronder zwaardere verplichtingen voor organisaties (accountability - PDCA cyclus, registratieplicht & transparantie) en zwaarder toezicht met een fors boeteregime voor niet naleving. Dit alles dwingt organisaties om passende technische en organisatorische maatregelen in de bedrijfsvoering aantoonbaar te implementeren om zo te voldoen aan de wettelijke verplichtingen uit de AVG. Bekijk ook eens de downloadbare infographic rechts van deze pagina om te zien wat het voor u betekent.

Implementatieplan AVG CLSK

Vorig jaar is Defensie gestart met het opzetten en uitvoeren van een implementatie programma AVG voor de gehele Defensieorganisatie. Uitgangspunt is dat per defensieonderdeel de Wbp-beheerder zorgdraagt voor de noodzakelijke implementatie-acties. Sectie P&O Specialismen is eind vorig jaar gestart met voorbereiding en inrichting van deze noodzakelijke decentrale implementatie-acties met als doelstelling aantoonbaar AVG compliant te zijn op 25 mei 2018 en dit daarna voortdurend te blijven. Na deze datum staat dus niet alles stil: het is immers zaak om compliant te blijven door goed beleid, uitvoering, controle en toezicht. De komende periode gaat het projectteam AVG de luchtmachtlocaties af om de nieuwe AVG toe te lichten.

PagIna 10 van 21

Meer informatie over AVG

(Intranet) http://intranet.mindef.nl/bs/bedrijfsvoering/Beveiliging_en_privacy/Van_Wbp_naar_AVG.aspx

(internet) https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/

Projectteam AVG implementatie

CLSK Projectleider LTKOL Sander Niekamp

Project coördinator Kap Conrad Veerman

Juridische ondersteuning Sarah van Andel

Juridische ondersteuning Anne Winnubst

U kunt het team bereiken via Coordinator.AVG.CLSK@mindef.nl

Inschrijven workshop SPOK 2018

18 april 2018 | 09:11

Op 22, 23 en 24 mei 2018 wordt het seminar SPOK (Sharing the Power Of Knowledge) 2018 in het Marine Etablissement Amsterdam gehouden. Het thema is dit jaar ‘Het O&iT-'domein' in een adaptieve krijgsmacht en maatschappij - Anders denken, anders doen’.

U kunt zich al inschrijven voor een van deze dagen door te klikken op deze link (http://dwrd.mindef.nl/sites/SWR002337/SitePages/Startpagina.aspx) en dan naar ‘Inschrijven workshops’ te gaan. Wees snel, want u kunt zich maar twee weken inschrijven en VOL=VOL.

PagIna 11 van 21

Let op: Bij een aantal Workshops dient u een eigen laptop (niet zijnde defensielaptop) mee te nemen. Deze informatie vindt u in de beschrijvingen van de Workshops

Nieuwe Luchtmachtadjudant

17 april 2018 | 11:49

Adjudant Peter Massop wordt de nieuwe Luchtmachtadjudant. Op 9 mei draagt adjudant Fred Bruins zijn functie aan hem over op Vliegbasis Woensdrecht.

Massop is nu nog stafadjudant van het Air Operations Control Station in Nieuw-Milligen. Bruins is 5 jaar Luchtmachtadjudant geweest en begint hierna aan de nieuwe functie van Hoofd Elementaire & Militaire Vorming op Vliegbasis Woensdrecht.

PagIna 12 van 21

Luchtmachtadjudant

De Luchtmachtadjudant heeft als belangrijkste taak de Commandant Luchtstrijdkrachten gevraagd en ongevraagd in een zo breed mogelijk spectrum te adviseren. Tevens vervult hij een brugfunctie tussen de werkvloer en de Luchtmachtleiding, door werkbezoeken te brengen aan medewerkers. De Luchtmachtadjudant levert een bijdrage aan de borging van de ontwikkeling, kwaliteit en positie van de onderofficier. Hij heeft een signaalfunctie met betrekking tot gedrag, professionaliteit en operationele inzetbaarheid. De Luchtmachtadjudant voert ook representatieve taken uit als vertegenwoordiger bij plechtigheden en ceremonies binnen en buiten de Luchtmacht.

Majoor reanimeert succesvol man

17 april 2018 | 15:48

Vanochtend werd majoor Ernest Jacobs door directeur DC HR, Marian Veenvliet-Poodt, in het zonnetje gezet. Op vrijdag 6 april redde hij namelijk het leven van een 47-jarige man in Tilburg.

De man was op een terras in elkaar gezakt. Jacobs zag een familie in paniek rondom het slachtoffer staan en kwam meteen in actie. Samen met een omstander besloot hij, na het constateren van een ontbrekende hartslag, om te starten met reanimatie. Toen hulpdiensten arriveerden heeft de man drie elektrische schokken van de AED gekregen. Het slachtoffer is uiteindelijk twee keer gedotterd en maakt het naar omstandigheden goed. Gezin compleet Dankzij de snelle reanimatie heeft het slachtoffer het niet alleen overleefd, maar lijkt blijvend hersenletsel te zijn voorkomen. De familie heeft inmiddels ook bloemen naar majoor Jacobs gestuurd en gezegd dat mede dankzij zijn handelen hun gezin nog compleet is. Majoor Jacobs is werkzaam bij DienstenCentrum Human Resources (DC HR), Beleidsimplementatie en Ondersteuning (BLIMOST).

PagIna 13 van 21

Waarschuwing naleving rookverbod

16 april 2018 | 15:46

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft Defensie gewaarschuwd het rookverbod na te leven. Tijdens inspecties ontdekte de inspecteurs dat er in gebouwen en voertuigen werd gerookt. Dat mag volgens de Tabaks- en Rookwarenwet niet. De NVWA heeft waarschuwingen gegeven.

Enige tijd geleden bleek bij een inspectie van de autoriteit dat er gerookt werd op plaatsen waar dat niet mag. Later beklaagde een Defensiemedewerker zich dat er nog altijd werd gerookt. Daarom kreeg Defensie een waarschuwing. De Tabaks- en Rookwarenwet is de wettelijke grondslag voor het geldende rookverbod. De NVWA kan boetes opleggen bij overtreding van het rookverbod. Defensie brengt de naleving vanuit het oogpunt van goed werkgeverschap en zorg voor een veilige werkomgeving onder de aandacht. Incidenten en anonieme meldingen zijn een signaal om het naleven van het rookverbod weer op de agenda te zetten.

Defensie verantwoordelijk

Defensie is verantwoordelijk voor het instellen, aanduiden en handhaven van het rookverbod. Dat betekent dat een commandant bij zijn/haar personeel het rookverbod onder de aandacht brengt. Bij overtreding kunnen de maatregelen variëren van het aanspreken op naleving van het rookverbod tot het toepassen van het tuchtrecht of het rechtspositionele recht.

Luijsterburg behaalt 4.000 vlieguren op de F-16

16 april 2018 | 16:04

Sinds augustus 2016 is Luijsterburg commandant van het Nederlandse detachement, 148th Figther Squadron in Tucson Arizona. Hij maakte vorige week als eerste Nederlandse vlieger zijn 4.000 uur op de F-16. In 1989 start Luijsterburg na een jaar bij de Koninklijke Marine te hebben gewerkt aan de zijn luchtmacht carrière. Hij start met de vliegeropleiding bij de Koninklijke Luchtmacht en slaagt in 1991 als beste van zijn vliegerklas. Hiermee verdiende hij zijn 'wing', de 'Top Formation Pilot Award' en de 'NOD Trophy'. In 1992 rondt hij zijn F-16 training bij het 148th Fighter Squadron in Tucson, Arizona, af. Hij vertrekt naar het 323 Squadron op Vliegbasis Leeuwarden en start aan de Fighter Weapons School. Wederom behaalt hij goede prestaties. Hij slaagt cum laude en wint awards voor ‘Best Overall Pilot’ en ‘Best Air to Air Pilot’.

PagIna 14 van 21

Nu, in 2018, is Luijsterburg de eerste Nederlandse F-16 vlieger die 4.000 vlieguren heeft gemaakt in de F-16. Dat zijn 500 volledige werkdagen. Na zijn vlucht waarbij hij zijn 4.000e uur maakte werd hij door de brandweer getrakteerd op een eredouche. Luijsterburg over zijn behaalde prestatie: "Het is een mijlpaal voor mijzelf. Ik ben dan ook erg trots om de eerste binnen de luchtmacht te zijn die dit bereikt. Maar, het is eigenlijk ook maar een cijfer. Een cijfer dat niet mogelijk was geweest zonder al de mensen die achter de schermen werken om iedere vlucht mogelijk te maken. Dit cijfer staat dan ook eigenlijk voor alle duizenden uren van gemotiveerde collega’s die het voor ons mogelijk maken om te vliegen.”

Kruisvluchtwapens die nooit kwamen

13 april 2018 | 13:04

Beeld ‘vanaf de andere kant van het hek’ van vliegbasis Woensdrecht

Als je de periode niet bewust hebt meegemaakt, dan zal de gemiddelde bezoeker van vliegbasis Woensdrecht het niet door hebben. Maar de entree van de huidige basis, is de toegang tot het Amerikaanse deel uit midden jaren 80. In die tijd vestigde zich de 486th Tactical Missile Wing (TMW) op de basis. Nou ja, bijna dan, want tot een volledige uitrol kwam het niet. De basis was er wel bijna klaar voor. Hoe twee luchtmachters die roerige tijd beleefden, vertellen ze in deze (lange) Vervlogen Tijden.

PagIna 15 van 21

Terug naar de Koude Oorlog, 1979; NAVO versus Warschau Pact. De Sovjet-Unie plaatst SS-20 nucleaire middellange afstandswapens, gericht op het West-Europa. Met het zogenoemde NAVO-dubbelbesluit reageren de landen van het bondgenootschap. Ze komen overeen dat de Verenigde Staten op diverse plaatsen in West-Europa ‘Ground Launched Cruise Missiles’ (GLCM, spreek uit als glik’um, red.) plaatst. Bases voor deze kruisvluchtwapens in Groot-Brittannië (Greenham Common en Molesworth), Italië (Comiso), Duitsland (Wüschheim) en België (Florennes) zijn al geselecteerd en de laatste moet in Nederland komen. Maar waar? De Peel wordt het meest genoemd, maar op 28 juni 1983 wordt – redelijk – bij verrassing Woensdrecht de ‘voorgenomen plaatsingslocatie’.

VH, Mient-Jan Faber (midden) van het Interkerkelijk Vredesberaad is een van de leiders van de nationale vredesbeweging. Hij leidt ook de eerste grote demonstratie op Woensdrecht, al direct de eerste zaterdag na de benkendmaking van de voorgenomen plaatsingslocatie.

Woensdrecht is een klein dorp met 9.000 inwoners, dat een grote verandering wacht als er 1.100 Amerikaanse militairen neerstrijken met zo’n 1.400 gezinsleden. Wel ruimte genoeg op de basis die sinds de sluiting voor militair vliegverkeer in 1968 als ‘slapend’ te boek staat. Dat is overigens allerminst het geval met belangrijk werk aan straalmotoren voor alle luchtmachttypes. Nog diezelfde avond is er een bijzondere vergadering van de Gemeenteraad in het – door de enorme belangstelling van pers en demonstranten – veel te kleine Woensdrechtse gemeentehuis. Kapitein Loe Baltussen, voormalig redacteur van de Vliegende Hollander, krijgt opdracht vanuit Den Haag om namens de Directie Voorlichting (DV) in burger de vergadering als toehoorder bij te wonen.

Belangstelling voor personeel op Woensdrecht is er zeker ook, onder ander met het bezoek van de Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten

per Bo-105 van het 299 Squadron en de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht.

Bureau Voorlichting

Vanaf het moment van bekendmaking verschuift de zeer actieve vredesbeweging zich voor een deel van Amsterdam en Den Haag naar het kleine Woensdrecht. Baltussen blijft bij de vliegbasis betrokken. In september 1983 treedt de nieuwe commandant Rob Emmerik aan. Hij wil graag een professionalisering van het Bureau Voorlichting op Woensdrecht en vraagt Baltussen daarvoor. “Ik vond het prima om dat op te zetten.” “Het was een enerverende zaak, want mijn leiding zat in Den Haag. Die bepaalde hoe en wat, tegen de wens van commandant Emmerik in. Dat was een moeilijke situatie. Operationele leiding en voorlichting zijn twee heel verschillende zaken. Wij gingen juist met heel veel zaken naar buiten, met de zegen van DV.”

PagIna 16 van 21

Protest bij de oude luchtmacht hoofdpoort Zandfort en de nieuwe Amerikaanse, aan de Kooiweg.

Kantelpunt

Baltussen zal op 2 april 1984 beginnen, maar met de vele demonstraties is een dag eerder al hulp nodig. “Dus ik op de fiets naar de basis: demonstranten voor het hek, de marechaussee en andere ordetroepen aan de andere kant. Emmerik was duidelijk: ‘Tot het hek en niet verder’. Ik heb toen alle mediamensen meegenomen de basis op om ze foto’s te laten maken van wat wij als defensiepersoneel zien. Dat had nog nooit iemand gedaan. Díe beelden gingen heel Nederland door, want dat had men nog nooit gezien.” En dit was nog maar het begin. Na de grote demonstratie in Den Haag met ruim een half miljoen mensen, groeit ook het protest rond Woensdrecht. Het wordt een kantelpunt. Kampen worden ingericht. Demonstraties rondom de basis worden harder, hekken doorgeknipt. “We hadden zelfs een eigen hekwerk reparatieploeg”, zegt Baltussen. De basis is volledig omsingeld en alle toegangen zijn geblokkeerd.

Schut doet zowel de installatie- (foto's) als opheffingsceremonie van het 486th TMW. "Het was een bijzondere tijd."

Goedpraten

‘Als bierflesjes leeg zijn, gaan ze als bommetjes richting het basispersoneel en het regeringsvliegtuig dat bij Fokker staat’, noteert Baltussen in zijn memoires die hij dertig jaar na dato bundelt in ‘Tot aan het hek - en niet verder.’ ‘Schromeloze vernielingen, basisbetredingen, brandstichtingen en kliederacties op en rond de vliegbasis tot op de startbaan aan toe, aannemersbedrijven die op Woensdrecht werken, lopen gevaar en zelfs bomaanslagen op een industriegebied in Bergen op Zoom.’ “Opmerkelijk wat mensen die tegen wapens zijn, goedpraten voor eigen gebruik”, zegt hij. “De kosten liepen in de miljoenen.” Emmerik is het zat. Het hek rond de vliegbasis is achttien kilometer lang en bestaat uit niet meer dan anderhalve meter hoge paaltjes met 4 rijen prikkeldraad. Omdat er nog geen definitief plaatsingsbesluit is, wil de basiscommandant geen schop de grond in voor een ander hek, dus komen uit heel Nederland voorraden concertina’s en honderden extra hulptroepen.

Woensdrecht Express

“Ik had als voorlichter maar één taak: zorgen dat het werk op de vliegbasis kon doorgaan”, vervolgt Baltussen. “Maar dat lukte dus niet altijd. Beveiliging, daar stonden we voor, maar de handvol LB’ers (Luchtmachtbewakers, red.) was niet voldoende, ook niet met steun van de marechaussee. Zelfs het personeel van het Depot Straalmotoren – geen bewakers dus – draaide mee en dan nog redden we het niet. Vanuit het hele land kwam steeds meer personeel helpen bewaken, de zogenoemde Woensdrecht Express.” Als op 1 november 1985 het definitieve plaatsingsbesluit valt, start de bouw van het nieuwe hek in 1986, enkele maanden later; het hek zoals het er nu nog uitziet. Daarbinnen verrijst de Base Support Area, zeg maar de Amerikaanse basis. Daar weer binnen valt de GAMA, de GLCM Alert and Maintenance Area. Hét gebied dus waar de kruisvluchtwapens in drie shelters komen te staan.

Kogel

Kort daarna wordt Hans Schut (80) basiscommandant. Hij komt van de luchtmachtstaf in Den Haag. “Daar kreeg ik na een jaar te horen: ‘Je moet naar Woensdrecht.’ ‘Waarom? Wat heb ik daar te zoeken?’ Ik denk omdat ik als Commandant 3e Groep Geleide Wapens affiniteit met raketten had. Maar kruisvluchtwapens zijn geleide wapens met een straalmotor! Wat ik op Woensdrecht aantrof waren vooral bouwkundigen en veel bouwactiviteiten. Alleen Nederlanders. Amerikanen waren er nog niet. En aan de buitenkant van het hek veel demonstranten.

PagIna 17 van 21

Ik vond dat ze best recht van demonstreren hadden, maar afsluiten van de vliegbasis, dat accepteerde ik niet. ‘Ik ga die poort in en uit als ik dat wil’, maakte ik de leider van hen duidelijk. Dat is nooit een probleem geweest. En ook: ‘Niet over het hek of schade veroorzaken. Dan zijn de problemen voor jou. Niet klagen als je een kogel in je been krijgt’. Ik heb alles gedaan om dat te voorkomen.”

Op 27 oktober 1987 staat Baltussen met de pers bij de verkeerstoren om de aankomst van het eerste grote (trainings)voertuig te verslaan. “Die vlucht was supergeheim, maar ontkennen kon ik het niet. Het toestel veroorzaakte haast een zonsverduistering over Woensdrecht.”

'Geen moer mee te maken'

Schut knoopt vanaf de basis geregeld een praatje aan met de demonstranten. “Voor de band, maar ik maakte ze ook duidelijk hoe men op de vliegbasis naar hen keek. ‘Ze beschouwen u als aanhanger van Stalin en haten u daarom’, gaf ik hen aan. ‘We werken hier namelijk voor úw veiligheid.’ Ik wist precies wat er aan de andere kant van het IJzeren Gordijn stond en was daarom voorstander van de plaatsing.” Toch komen er wel eens demonstranten over het hek. “Dan werden ze gearresteerd en de politie liet ze meteen weer vrij. Daar werd ik boos om! Dus ik in contact met de officier van Justitie die aangaf dat dit de procedure was. ‘Geen moer mee te maken’, liet ik hem weten. ‘Ik probeer te voorkomen dat ze voor hun ballen worden geschoten en jullie laten ze meteen weer los. Kom nou!’ We kwamen tot een compromis van vier dagen vast. Daarmee konden we beide leven. Ik had maar één opdracht: de boel niet laten escaleren. En dat is gelukt.”

Als Schut eind 1985 de eerste Amerikanen met ‘projectleider’ lieutenant colonel Brian Fullerton verwelkomt, maakt hij met hem goede afspraken. “Zorg dat alles via mij loopt, dus niet op eigen houtje actie ondernemen, dan hou ik alles van je rug af. Ieder zijn verantwoordelijkheden. Met hem bijvoorbeeld afgesproken dat ze binnen de GAMA bleven. Nou, dat is prima gegaan. We hadden een goed onderling vertrouwen.” Op 1 oktober 1986 is de installatie van het hoofdkwartier van de 486th TMW die Schut samen met Fullerton, dan inmiddels waarnemend commandant, uitvoert. Tijdens de officiële oprichtingsceremonie op 28 augustus 1987 neemt colonel Fred Miller het commando over. In dat najaar werken al 650 Amerikanen op Woensdrecht. Maar lang zijn ze er niet. Op 8 december tekenen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie het Intermediate-Range Nuclear Forces (INF)-verdrag. Daarmee eindigt ook het bestaan van de 486th TMW op Woensdrecht. Wat in aanbouw was, wordt afgebouwd, nieuwe bouw komt niet meer van de grond. Op 31 augustus 1988 neemt de wing officieel afscheid van Nederland.

PagIna 18 van 21

Aandenken

"Geen enkele basis in Nederland kent zo’n roerige periode als Woensdrecht", besluit Baltussen, nu 72 jaar. “Van de zeven dagen in de week zat ik er zes op Woensdrecht. Die tijd heeft geen enkel gezin in de gemeente ongemoeid gelaten. Ik heb me nooit onveilig gevoeld, maar geïntimideerd werden we wel degelijk. Bijvoorbeeld door het noteren van kentekens. De media probeerden we steeds een slag voor te blijven in plaats van reactief te handelen. Alle mensen van de vliegbasis die er bij betrokken zijn geweest, zouden eigenlijk een aandenken moeten hebben, zó enerverend was die periode, vooral bij de LB. Het was levendig, ja zéker. Met een bepaalde lichtval zie door de huidige verf nog steeds beschilderingen van 30 jaar geleden…”

Dit verhaal is maar een fractie van wat de Leidse historicus Tom Duurland verzamelde voor zijn boek ‘De Wereld kwam naar Woensdrecht’, dat vandaag, 28 maart uitkomt. In deze publicatie, geschreven in dienst van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, staat het volledige verhaal over deze bijzondere periode voor Nederland en de Koninklijke Luchtmacht. ‘De Wereld kwam naar Woensdrecht – Een vliegbasis temidden van het kruisrakettendebat 1983-1987’ met ISBN 9789051945560 is geschreven door Tom Duurland en uitgegeven door Van Wijnen in Franeker. De softback op formaat 21 x 22,5 cm telt 191 pagina’s en is voorzien van ruim 100 kleuren en zwart-witfoto’s en -afbeeldingen. Het boek is onder andere verkrijgbaar in de webwinkel van de uitgeverij waar meer boeken van het NIMH te vinden zijn. De prijs bedraagt € 22,50. kijk voor meer informatie op www.uitgeverijvanwijnen.nl.

Dit artikel is verschenen in de Vliegende Hollander. Meer video’s en foto’s kunt u bekijken via magazines.defensie.nl. U kunt zich ook abonneren op de Vliegende Hollander. Iedere maand, zodra de nieuwste editie beschikbaar is, ontvangt u het magazine digitaal in uw mailbox. Abonneren kan via defensie.nl/abonneren. Voer bij voorkeur een privé e-mailadres in omdat directe verbinding met internet noodzakelijk is. Het aanmelden met een @mindef-account is daarom niet wenselijk.

Koninklijk werkbezoek aan Vliegbasis Eindhoven

13 april 2018 | 16:00

Koning Willem-Alexander heeft vanmiddag een werkbezoek gebracht aan Vliegbasis Eindhoven. Hij is geïnformeerd over de toekomst van de basis en de taken en operaties van de squadrons.

Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Dennis Luyt en commandant Vliegbasis Eindhoven kolonel Elanor Boekholt-O’Sullivan onthaalden de koning. Na een korte toelichting op de ontwikkelingen binnen de luchtmacht werd stilgestaan bij de oprichting van het Air Mobility Command, dat zich richt op luchttransport.

PagIna 19 van 21

MRTT-Airbus

Vliegbasis Eindhoven levert met de KDC-10 tank- en transportvliegtuigen strategisch militair luchttransport en verzorgt het bijtanken in de lucht van militaire vliegtuigen. De komende jaren worden deze KDC-10 vliegtuigen vervangen door de Airbus A330 Multi Role Tanker Transport. Koning Willem-Alexander sprak met medewerkers van de nieuwe eenheid die in 2020 Eindhoven als thuisbasis krijgt. De basis ontwikkelt zich daarmee tot een belangrijke schakel in het strategische logistieke netwerk van de NAVO.

C-130 De vliegbasis levert ook tactisch luchttransport in de vorm van de C-130 Hercules-transportvliegtuigen. De inzet van dit transportvliegtuig integreert steeds meer in het gezamenlijk optreden met grondeenheden zoals de luchtmobiele brigade, het Korps Commandotroepen en het Korps Mariniers. Koning Willem-Alexander kreeg uitleg over de mogelijkheden van het toestel op het gebied van parachutistendroppings, bevoorraden vanuit de lucht, landingen in vijandig gebied en het evacueren van burgers. Ook werd gesproken over de openstelling van de basis voor de civiele medegebruiker Eindhoven Airport. Militairen maken dat mogelijk. Verder was er aandacht voor de ondersteuning aan de hulpverlening na orkaan Irma, de ondersteuning vanuit Eindhoven aan militaire operaties in het buitenland en de strijd tegen ISIS.

F-35 klaar met testvluchten

13 april 2018 | 14:06

De F-35 Lightning II heeft eergisteren de laatste testvluchten van de ontwikkelingsfase gemaakt. Dat gebeurde op Naval Air Station Patuxent River in Maryland. Sinds de F-35 in 2006 voor het eerst het luchtruim koos, is er 11 jaar getest. Het toestel maakte 9.200 vluchten en was het 17.000 uur in de lucht. De F-35 werd in die jaren op 65.000 punten beproefd op alle gebieden.

Dat maakte het Joint Program Office van het Amerikaanse ministerie van Defensie en bouwer Lockheed Martin bekend. Het afronden van de testvluchten is een belangrijk moment in de zogenoemde System Development and Demonstration-fase van het nieuwe vliegtuig. De Operational Test and Evaluation-fase, waaraan Nederland actief deelneemt, is inmiddels ook gestart en zal naar verwachting medio 2019 worden afgerond.

PagIna 20 van 21

Verdere ontwikkeling

Nederland is van plan 30 jaar met de F-35 te opereren. Het is essentieel dat de F-35 in staat blijft met nieuwe dreigingen om te gaan en over nieuwe en verbeterde capaciteiten kan beschikken. In de komende jaren wordt daarom gewerkt aan de verdere ontwikkeling van het toestel. Dit valt onder het zogenoemde Continuous Capability Development and Delivery (C2D2)-programma. Nederland doet sinds 2002 mee aan de ontwikkeling van het modernste gevechtsvliegtuig van de wereld. In de VS staan de 2 reeds aan Nederland geleverde F-35's, die momenteel voor de Operational Test and Evaluation fase worden ingezet. De eerstvolgende bestelde F-35’s worden vanaf begin 2019 geleverd en zullen in de VS voor de opleiding van vliegers worden ingezet. Eind 2019 wordt de eerste F-35 aan Vliegbasis Leeuwarden geleverd.

Levering gepauzeerd

Vorig jaar zijn bij de productie van vliegtuigen tekortkomingen bij het aanbrengen van verf geconstateerd. Lockheed Martin heeft het productieproces inmiddels aangepast, maar voor het herstel van deze tekortkomingen bij reeds geleverde vliegtuigen dienen afspraken tussen het F-35 Joint Program Office en Lockheed Martin te worden gemaakt. Het F-35 Joint Program Office heeft besloten een pauze in de levering in te lasten totdat de afspraken hierover zijn vastgelegd.

PagIna 21 van 21

Cadetten vormen de luchtmacht van de toekomst

13 april 2018 | 10:34

‘De jeugd heeft de toekomst’ was het credo waarmee de sectie Strategie van de Luchtmacht begin april naar de KMA ging. Daar werden 2e-jaars cadetten van het 121 squadron uitgedaagd mee te denken over de toekomst van de Luchtmacht.

Deze aspirant officieren staan aan het begin van een carrière bij een Luchtmacht die volop in beweging is. Momenteel bouwen wij aan de 5e generatie Luchtmacht, maar wat als deze Luchtmacht is geland? Hoe ziet de Luchtmacht van de (verre) toekomst eruit? Welke ontwikkelingen bepalen straks de heading van de luchtmacht?

Foresight

Door structureel en cyclisch over dit soort vraagstukken na te denken krijgt de Luchtmacht een beter toekomstbewustzijn. De sectie Strategie houdt zich met deze Foresight bezig om het strategisch besluitvormingsproces van de Luchtmacht te ondersteunen. De Luchtmacht kan hiermee namelijk adaptiever reageren op toekomstige kansen en bedreigingen, en overzien wat de consequenties van besluiten zijn op de lange termijn.

Scanning workshops

Met de eerder genoemde vragen werden de cadetten aan het werk gezet. De diverse groepen voerden een brede omgevingsscan uit en discussieerden over welke ontwikkelingen een grote impact op de toekomst van de Luchtmacht kunnen hebben. De cadetten werkten op een ludieke en kernachtige wijze twee mogelijke richtingen van de gekozen ontwikkelingen uit en presenteerden dit aan de sectie Strategie.

De gepresenteerde ontwikkelingen worden door de sectie Strategie in de ‘scanningsfase’ van het Foresight-proces meegenomen. De workshop op de KMA was de aftrap van een reeks van dit soort workshops dat de sectie Strategie gaat houden.

Wilt u meer over Foresight weten of meedenken over de toekomst van de luchtmacht? Bezoek dan de intranetpagina van de sectie Strategie of mail naar CLSK.Strategie@mindef.nl.