predmetInenjerska informatika Operativni sistem

Koji operativni sistemi postoje?Microsoft WindowsLinuxSuseRed HatUbuntuUnix

ta je Windows operativni sistem?Operativni sistem je skup programskih alata namenjenih za komunikaciju izmeu hardvera i softvera, hardvera i drugog hardvera, softvera i drugog softvera. Windows operativni sistem spada u klasu operativnih sistema sa grafikim korisnikim interfejsom.

Korisnik moe da otvori vie prozora (windows) i da u njima izvrava razliite aplikacije.

Osnovni elementi Windows operativnog sistemaOsnovni izgled Desktop-a (radna povrina),IkonePozivanje DISPLAY PROPERTIES Ikona My Computer Taskbar Start menu

DesktopPored ikona nalaze se i:Taskbar Start meni Desktop - radna povrina Na radnoj povrini nalaze se ikone koje korisnik postavlja

IkoneSvakoj aplikaciji, dokumentu, datoteci dodeljena je odreena ikona.

Veina ikonica moe da se menja i da joj se dodeli neki drugi izgled koji odgovara korisniku (desni klik miem na ikonu, izabrati osobinu Properties, kartica Shortcut-opcija Change Icon)

Taskbar i Start meniTaskbar paleta zadataka koji se trenutno izvravaju na raunaru ili koji se mogu brzo starovati.

Start menu Sadri sve aplikacije i omoguava njihovo pokretanje

Display propertiesPozivanje DISPLAY PROPERTIES (desni klik miem na radnu povrinu)Kartica Themes (definisanje izgleda radne povrine)Kartica Settings (podeavanje rezolucije ekrana, broja boja, frekvence)Kartica Desktop (postavljanje pozadine)Kartica Screensaver (postavljanje uvara ekrana)Kartica Appearance (definisanje izgleda prozora, veliine fonta i odnosa boja)

Izgled kartica Display Properties

My ComputerIkona My Computer (prikazuje ulazno izlazne ureaje na raunaru)Hard disk ili vie njihFloopy diskCD ureajiUSB memorijetampa...

Tipovi datotekaSve datoteke se sastoje od svog imena i sufiksa koji zavisi od tipa datoteke.Ime datoteka nas asocira na ono ta data datoteka sadri, a tip nam pokazuje koje je vrste datoteka (tekstualna, izvrna, ...).Nekoliko primera sufiksa datoteka:start.exe Izvrna datoteka,objava.txt Tekstualna datoteka,pismo.doc Word dokument,racun.xls Excel dokument,crtez.cdr Corel Draw datotekaslika.gif Grafika datoteka

Ime datotekeKada se zadaje ime datoteke zabranjeno je korienje simbola: ?, : , ; , /, (, ),. Ako se sluajno upotrebi neki simbol koji je zabranjen od strane operativnog sistema, dobija se poruka da se takvo ime ne moe dati datoteci i operativni sistem zahteva da se to ime usaglasi sa pravilom za zadavanje imena.

Folderi (Direktorijumi, imenici)U okviru Windows operativnog sistema sve datoteke se grupiu u foldere. Grupisanje se vri ili automatski putem programa koji kontrolie datoteke ili manuelno ako korisnik sam rasporeuje datoteke. Analogija sa folderima i datotekama u ivotu je sistem fascikla. Ako pretpostavimo da su datoteke dokumenta, a da su folderi fascikle onda svaki dokument stoji u svojoj fascikli, odnosno svaka datoteka u svom folderu.

Bazni folderKao to se fascikle stavljaju u fioke, a fioke se nalaze obino u ormanu, tako se i u operativnom sistemu folderi mogu stavljati u druge foldere, a svi oni se mogu postaviti u jedan orman odnosno root -bazni folder. Bazni folder je osnovni folder u kome su smeteni svi folderi i datoteke. Bazni folder je obino oznaka ureaja A:, C:, D:, itd.., odnosno predstavlja hard disk, flopi disk, ...

Sistem foldera i datoteka

PutanjaNa osnovu ovog dijagrama moe se videti da se npr. datoteka Studenti1a.txt nalazi na hard disku C:, u direktorijumu Inenjerska informatika, koji se pak nalazi u folderu Predmeti prve godine, a koji se nalazi u folderu Predmeti. Windows operativni sistem put do ove datoteke definie na sledei nain:C:\Predmeti\Predmeti prve godine\Inzenjerska informatika\Studenti1a.txt

Karakteri koji se ne preporuujuZbog problema sa nekim aplikacijama se preporuuje da se u imenima datoteka i foldera ne koristiti karakter space (blanko), iako to Windows dozvoljava Takoe ne treba koristiti karaktere specifine za irilicu i latinicu (,, , , , , ) sem ako Windows nije regionalno postavljen na nae podruje.

Za manipulaciju folderima i datotekama u Windows operativnom sistemu se koristi aplikacija koja se naziva Windows Explorer.

Windows ExplorerIzgled Windows Explorera:Status bar, - trenutni statusExplorer bar, - prikaz foldera, istorije, ...Address bar. prikaz trenutne lokacijeSistem menija File, Edit, View,...

Prikazivanje svih paleta se kontrolie iz menija View.

Novi folderKreiranje foldera:Folder se kreira:preko Menija File New- Folder ili desni klik pa isto New Folder

Promena imena folderaMenjanje imena Foldera se vri:selektovanjem foldera pa aktiviranjem opcije Rename iz File menija ili desnim klikom na dati folder pa opcija Rename.

Brisanje folderaBrisanje Foldera se vri selektovanjem foldera pa aktiviranjem opcije:Delete iz File menija ili desnim klikom na dati folder pa opcija Delete.

Kopiranje datotekeKopiranje datoteke u neki drugi folder se vri selektovanjem odgovarajue datoteke, pa desnim klikom i odabirom opcije Copy ili odabirom opcije Copy iz menija Edit.Zatim se pozicionira na odredini folder, pritisne desni taster mia i odabere opcija Paste, ili opcija Paste iz menija Edit

Premetanje datotekaPremetanje datoteke se vri selektovanjem datoteke, pa desnim klikom i odabirom opcije Cut ili iz menija Edit odabirom opcije Cut. Zatim se pozicionira na odredini folder, pritisne desni taster mia i odabere opcija Paste, ili ista opcija iz menija Edit.

Preice do datotekaPravljenje preice do datoteke primer.txt na radnoj povrini se vri na taj nain to se odabere datoteka, desni klik mia pa opcija Send to Desktop. Moe se izvriti i direktnim prevlaenjem datoteke na desktop.

Tools-folder optionsMeni Tools-Folder Options Definie razliite elemente vezane za foldere prikaz datotekaasocijacija datoteka sa aplikacijama, ...

File managerPored Windows Explorera postoje i druge aplikacije koje omoguavaju manipulaciju folderima, direktorijumima i datotekama.Ovi programi se nazivaju jednim imenom -File manager

Neki od poznatijih i esto korienih programa su Total Commander, WinCommander, PCMan

Inenjerska informatikaInenjerska informatika