Astım kontrolünde, FeNO düzeyleri ile AKT ve solunum

fonksiyonlarının korelasyonları ve etkileşimler

İsmail Doğan, Kasım Güven, Benan Müsellim, Bilun Gemicioğlu

İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

1. Son 4 haftada astımınız sizin işte, okulda veya evde yapmak istediklerinizi ne kadar etkiledi?

2. Son 4 hafta süresince, ne sıklıkla nefes darlığı hissettiniz?

3.Son 4 hafta süresince, astım şikayetleriniz (hışıltı, öksürük, nefes darlığı, göğüste sıkışma veya ağrı) kaç kez gece veya sabah sizi normal kalkış saatinizden önce uyandırdı?

4.Son 4 hafta süresince rahatlatıcı inhaler cihazınızı veya Salbutamol türü nebulizer cihazınızı kaç kez kullandınız?

5. Son 4 haftadaki astım kontrolünüzü nasıl 5. Son 4 haftadaki astım kontrolünüzü nasıl değerlendirirsiniz?değerlendirirsiniz?

PuanPuan

Tamamen Çoğunlukla Bazen NadirenHiçbir zaman

Günde bir kezden fazla

Günde bir kez Haftada 3-6 kez

Haftada 1 veya 2 kez

Hiçbir zaman

Haftada en az 4 gece

Haftada 2-3 gece

Haftada bir kez

Bir veya iki kez

Hiçbir zaman

Günde 3 veya daha sık

Günde 1 veya 2 kez

Haftada 2 veya 3 kez

Haftada 1 veya daha az

Hiçbir zaman

Hiç kontrol altında değil

Zayıf düzeyde Bir dereceye kadar

İyi düzeydeTamamen

kontrol altında

GİRİŞ: AKT

.

GİRİŞ: FeNO

.

AMAÇ

• Astım kontrolünde, FeNO düzeyleri ile AKT ve solunum fonksiyonlarının korelasyonlarını göstermek

• FeNO ve AKT’nin çeşitli demografik ve komorbit hastalık parametreleri ile etkileşimlerini ortaya koymak

Kombine tedavi altında 416 persistan astım olgusu

Demografik ve komorbidite sorgulaması ve AKT

FeNO, SFT, Deri prik testi

İstatistiksel Değerlendirme

.

YÖNTEM

AKT: Nathan R A et al. JACI 2004

SFT: ZAN 100 Flow Handy II, Almanya

FeNO: NIOX Mino, Aerocrine AB, Solna İsveç-ABD

Deri prik testi: ALK Abello Spain Soluprick set

İstatistiksel Değerlendirme: SPSS 15:0

Gereçler

Olgu sayısı 416

Kadın/ Erkek 294/122 (K: %70,7 )

Ortalama Yaş 41,8 ± 14

VKI 27,4 ± 5,1

Ort astım süresi 12,3±9,5

Sigara içmeyen (%) 74,6

Olgular: Demografik Parametreler

BULGULAR: Kontrol Parametreleri

Ölçüm Ort ± SD

FEV1 (lt) 2,4 ± 0,9

FEV1 (%) 83,4 ± 19,8

AKT 19 ± 5,2

FeNO (ppb) 31,8 ± 28,5

Acil viziti %16,8

Hastane yatişı %5,8

ACT & %FEV1 korelasyonu

r= 0,22p < 0,001

fev1yuzde

125,00100,0075,0050,0025,00

akt

30,00

25,00

20,00

15,00

10,00

5,00

R Sq Linear = 0,05

AK

T

%FEV1 PREDİKT

FeNO & AKT korelasyonu

r= - 0,31p= - 0,002

feno

300,00250,00200,00150,00100,0050,000,00

akt

30,00

25,00

20,00

15,00

10,00

5,00

R Sq Linear = 0,093

AK

T

FeNO(ppb)

Hospitalizasyon, Acil Viziti

Acil başvurusu olan ve olmayanlar arasında AKT ve FeNO farklıydı (p<0,001, p=0,02). Hastaneye yatan ve yatmayanlar arasında AKT farklıyken (p< 0,001), FeNO’da fark saptanmadı.

AKT & Acil Viziti

p < 0,001

acilbasvuru

varyok

akt

30,00

25,00

20,00

15,00

10,00

5,00

210

204

AK

T

Acil Başvuru

Var

Yok

FeNO & Acil Viziti

p= - 0,02

acilbasvuru

varyok

feno

300,00

250,00

200,00

150,00

100,00

50,00

0,00

249

250

248247

246

244 245

239240237

235 234414413

FeN

O(p

pb)

Acil Başvuru

Var

Yok

AKT & Hastane yatışı

p< 0,001

hastaneyatis

varyok

akt

30,00

25,00

20,00

15,00

10,00

5,00

117

142

209204

217

AK

T

Hastane Yatışı

Var

Yok

AKT & FeNO

AKT < 20 AKT ≥ 20

FeNO < 25 30,0 % 57,2 %

25≤FeNO<50 34,5 % 28,9 %

FeNO ≥ 50 26,5 % 13,9 %

FeNO & cinsiyet

p= - 0,005

cinsiyet

kadinerkek

feno

300,00

250,00

200,00

150,00

100,00

50,00

0,00

114

113249

248

111

250

247

112

246

240237235

236

416234

415

233

245

244110

FeN

O(p

pb)

Cinsiyet

Kadın

Erkek

FeNO & Yaş

r= - 0,13p= - 0,009

feno

300,00250,00200,00150,00100,0050,000,00

yas

80

60

40

20R Sq Linear = 0,016

Ya

ş(yı

l)

FeNO(ppb)

FeNO & astım süresi korelasyonu

astimsüre

6050403020100

feno

300,00

250,00

200,00

150,00

100,00

50,00

0,00

R Sq Linear = 0,023

Astım Süresi (yıl)

FeN

O(p

pb)

r= -0,15p= - 0,008

Sigara

Sigara hikayesi olan ve olmayanlar arasında FeNO ve AKT’de fark saptanmadı

Prik Test Bulguları

%

Prik deri testi pozitif ve negatif olanlar arasında FeNO farklıyken (p=0,004). AKT’de fark saptanmadı (p>0,05).

FeNO & Prik Test

p = 0,004

pricktesti

allerjiknonallerjik

feno

200,00

150,00

100,00

50,00

0,00

114

113249

248247

112246

244

237

108

416

415

FeN

O(p

pb)

Deri (prick) testi

Allerjik

Non allerjik

Komorbiditeler

FeNO & Allerjik Rinit

p = 0,008

allrinit

varyok

feno

300,00

250,00

200,00

150,00

100,00

50,00

0,00

250

248

247

249

236

246

245 244

243

405224

398394

FeN

O(p

pb)

Allerjik Rinit

Var

Yok

FeNO & Allerjik Konjunktivit

p = 0,02

allkonjunk

varyok

feno

300,00

250,00

200,00

150,00

100,00

50,00

0,00

250

249

247

244

248

246

238240235

236

234

414

FeN

O(p

pb)

Allerjik Konjonktivit

Var

Yok

AKT & Allerjik Konjunktivit

p = 0,03

allkonjunk

varyok

akt

30,00

25,00

20,00

15,00

10,00

5,00

150232

117 142

209

197

204

AK

T

Allerjik Konjonktivit

Var

Yok

.

SONUÇ

• AKT ile FEV1 değeri arasında pozitif korelasyon mevcuttur. FEV1 ile FeNO arasında korelasyon saptanmamıştır. AKT ile kontrolde varsayılan olgularda FeNO bakılması tedavi yönetimi açısından anlamlı olabilir.

• Çeşitli parametreler ile FeNO’nun etkileşebildiği gösterildiğinden her bir olgu kendi en iyi FeNO değerine göre değerlendirilerek sonucu irdelenmelidir.