1, steven paglia - kasetsart universitybioff.forest.ku.ac.th/pdf_file/jan_2016/jwt_5.pdf ·...

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

Kittiwara Siripattaranukul1, Steven Paglia1, Ronglarp Sukmasuang2* & Suchai Horradee3

ABSTRACT

The study on species diversity and abundance of wild animal in Chalerm Rattanakosin National Park was conducted during

19th August 2014 through 10th January 2015. Fifty four camera traps were set up in 89 locations with total of 2,820 trap nights.

The results showed that 23 species of 11 families were photographically recorded. There were 4 species of Felidae (tiger,

Asian golden cat, leopard cat, clouded leopard) 2 species of Canidae (Asiatic jackal and dhole) 3 species of Viverridae (large

Indian civet, Banded linsang, and Asian palm civet) 2 species of Mustelidae (yellow-throated marten and hog badger) 1

species of Suidae (wild pig) 3 species of Cervidae, (sambar deer, common barking deer or muntjac and Fea’s barking deer)

2 species of Cercopithecidae (pig-tailed macaque and Crab-eating macaque) 1 species of Bovidae (serow) 1 species of

Elephantidae (Asiatic elephant), 1 species of Hystricidae (Malayan porcupine) 3 species of Phasianidae (red junglefowl,

Kalij pheasant and peafowl). In the case of relative abundance (RA) study found that the highest relative abundant was

Canidae with the value of 1.91%. The study also found 1.65% for Cervidae, 1.29% for Viverridae, 1.38% for Cercopithecidae,

1.16% for Mustelidae, 0.89% for Suidae, 0.56% for Hystricidae, 0.54% for Felidae, 0.35% for Elephantidae and 0.31% for

Phasianidae. The total of %RA of the wild animal was 10.25%. Determined by species found that Asiatic jackal had the

highest value of %RA (1.81%). Following by common barking deer (1.41%) pig-tailed macaque (1.35%) Large Indian civet

(1.09%) hog badger (1.02%), pig (0.89%), Malayan porcupine (0.56), elephant (0.35%), leopard cat (0.31%), serow (0.21),

Fea’s barking deer (0.17), banded linsang (0.17), yellow throated martens (0.14%), Kalij pheasant (0.14%), Asian golden

cat (0.10%), tiger (0.10%), dhole (0.10%), peafowl (0.10%. ), sambar deer (0.07%), red jungle fowl (0.07%), clouded leopard

(0.03%), crab-eating macaque (0.03%) and Asian palm civet (0.03%). Further study and management recommendations

were proposed in this study.

Key words: Species diversity, abundance, wild animal, camera trapping, Chaloem Rattanakosin National Park

1 Zoological Society of London (ZSL) Thailand, Kanchanaburi Province2Department of Forest Biology, Faculty of Forestry, Kasetsart University, Bangkok 109003 Chaloem Rattanakosin National Park, Kanchanaburi Province

* Corresponding author; e-mail address: [email protected]

การศกษาความหลากชนดและความมากมายของสตวปา

ในอทยานแหงชาตเฉลมมรตนโกสนทรโดยกลองดกถายภาพ

THE STUDY OF DIVERSITY AND ABANDANCE OF WILDLIFE IN

CHALOEM RATTANAKOSIN NATIONAL PARK

BY CAMERA TRAPPING

กตตวรา ศรภทรนกล1 สตรฟเวน แพกเลย1 รองลาภ สขมาสรวง2* และ สชย หรด3


92

บทคดยอ

การศกษาความหลากชนด และความมากมายของสตวปาในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร จงหวดกาญจนบร

ด�าเนนการระหวางวนท 19 สงหาคม พ.ศ 2557 ถงวนท 10 มกราคม พ.ศ. 2558 ดวยการใชกลองดกถายภาพจ�านวน 54 ชด ตด

ตงในพนทรวมจ�านวนต�าแหนงตงกลอง 89 ต�าแหนง รวมจ�านวน 2,820 กบดกคน ผลการศกษาพบสตวปารวม 23 ชนด จาก

11 วงศไดแก วงศเสอ พบ 4 ชนด ประกอบดวย เสอโครง เสอไฟ แมวดาว และเสอลายเมฆ วงศหมา พบ 2 ชนด คอ หมาจงจอก

และ หมาใน วงศชะมด พบ 3 ชนด ไดแก ชะมดแผงหางปลอง ชะมดแปลงลายแถบ และอเหนธรรมดา วงศเพยงพอน พบ 2

ชนด คอ หมาไม และหมหรง วงศหมปา ไดแก หมปา วงศกวาง 3 ชนด ไดแก กวางปา เกงธรรมดา และ เกงหมอ วงศลง พบ 2

ชนด ไดแก ลงกงและลงแสม วงศววควาย ไดแก เลยงผา วงศชาง ไดแก ชางปา วงศเมน ไดแก เมนใหญ และวงศไกฟา พบ 3

ชนด ไดแก ไกปา ไกฟาหลงเทาและนกยง ความชกชมสตวปา ระดบวงศ พบวงศหมาปา มคาความมากมายสงสด 1.91% รอง

ลงมาไดแกวงศกวาง คาความมากมาย 1.65% วงศชะมดอเหน คาความมากมาย 1.29% วงศลง คาความมากมาย 1.38% วงศ

พงพอน คาความมากมาย 1.16% วงศหมปา คาความมากมาย 0.89 วงศเมน คาความมากมาย 0.56% วงศเสอ คาความมากมาย

0.54 วงศชาง คาความมากมาย 0.35% และวงศไกฟา คาความมากมาย 0.31% รวมคาความชกชมของสตวปาทกชนดทพบ

10.25% เมอพจารณารายชนด พบหมาจงจอก มคาความมากมายมากทสด (1.81%) รองลงมาไดแก อเกง (1.41%) ลงกง (1.35%)

ชะมดแผงหางปลอง (1.09%) หมหรง (1.02%) หมปา (0.89%) เมนใหญ (0.56) ชางปา (0.35%) แมวดาว (0.31) เลยงผา (0.21)

เกงหมอ (0.17) ชะมดแปลงลายแถบ (0.17) หมาไม (0.14%) ไกฟาหลงเทา (0.14%) เสอไฟ (0.10%) เสอโครง (0.10%) หมาใน

(0.10%) นกยง (0.10%) กวางปา (0.07%) ไกปา (0.07%) เสอลายเมฆ (0.03%) ลงแสม (0.03%) อเหนธรรมดา (0.03%) ขอเสนอ

ส�าหรบการศกษาและจดการพนทตอไปไดเสนอแนะไวในการศกษานแลว

ค�าน�า

การศกษาความหลากชนดและความมากมายของสตวปาเปนเครองมอส�าคญส�าหรบการท�าความเขาใจความสลบซบ

ซอนของระบบนเวศ เปนพนฐานส�าคญส�าหรบการจดการสตวปาและสภาพถนอาศยในพนท อกทงสามารถใชในการตดตาม

การเปลยนแปลงเมอเวลาผานไป โดยเฉพาะการศกษาดวยกลองดกถายภาพ ซงมความเหมาะสมใหผลทถกตองยนยนความ

ส�าคญของพนทในการเกบรกษาชนดสตวปาส�าคญ กลองดกถายภาพไดใชในการศกษาสตวปาอยางกวางขวางส�าหรบหลาก

หลายชนดพนธ ในถนทอาศยตางๆ (เชน Griffiths, 1993; Kanchanasaka, 1999; Kreeratiyutanont, 2001; Prommagul, 2003;

Simcharoen et. al., 2005; Simcharoen et al., 2007; Duangchantrasiri, 2008; Cutter & Cutter, 2009) การใชกลองดกถายภาพ

ศกษาความหลากชนดของสตวปาในพนทใกลเคยงกบอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร ไดแก ในเขตรกษาพนธสตวปาสลก

พระ ทท�าการศกษาโดย Siripattaranugul (2014) พบสตวปากนเนอรวม 13 ชนด ขณะท Chutipong et al. (2014) ใชกลองดก

ถายภาพศกษาสงคมของสตวปากนเนอในเขตรกษาพนธสตวปาทงใหญตะวนตก โดยใชกลองดกถายภาพรวมกบการพบเหน

ตวโดยตรง ใชไฟสองในเวลากลางคนและการพบในชวงเวลากลางวนพบสตวปา 20 ชนด คาโอกาสการจ�าแนกของแตละชนด

มคาระหวาง 0.01 – 0.34 ขณะทมสตวกนเนออก 6 ชนดทมรายงานวาอาศยในพนทแตไมพบในระหวางการศกษา

การศกษาความหลากหลายของชนดสตวปาในปาภาคตะวนตกของประเทศไทย ดวยกลองดกถายภาพในอดตไดด�าเนน

การในเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง เขตรกษาพนธสตวปาทงใหญนเรศวรดานตะวนออก และอทยานแหงชาตแมวงก

สวนการศกษาสตวปาดวยกลองดกถายภาพในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทรยงไมเคยมการด�าเนนการมากอน ผลการ

ศกษาทไดนอกเหนอจากการทราบชนด ความมากมายของสตวปาในพนทเปนครงแรกแลว ยงเปนการเพมพนความรเกยวกบ

สตวปาในผนปาตะวนตก ของประเทศไทยเพอการอนรกษ และจดการตอไป


93

อปกรณและวธการ

1. ใชกลองดกถายภาพ Bushnell จ�านวน 15 กลอง ยหอ Panthera V4 จ�านวน 19 กลอง Panthera V5 จ�านวน 20 กลอง

รวม จ�านวน 54 กลอง โดยในเดอนสงหาคมและเดอนกนยายน พ.ศ. 2557 ตดตงกลองดกถายภาพจ�านวน 30 ชด เดอนตลาคม

พ.ศ. 2557 ตดตงกลองดกถายภาพ 19 ชด เดอนพฤศจกายนและเดอนธนวาคม พ.ศ. 2557 ตดตงกลองดกถายภาพ 20 ชด และ

ในเดอนมกราคม พ.ศ. 2558 ตดตงกลองดกถายภาพจ�านวน 54 ชด โดยก�าหนดพนทศกษาใหกลองแตละตวครอบคลมพนท

ประ 1 กโลเมตร เรมตดตงกลองดกถายภาพในวนท 19 สงหาคม พ.ศ. 2557 จนถงวนท 10 มกราคม พ.ศ. 2558 รวมจ�านวนกบ

ดกคนทงหมด 2,820 กบดกคนจาก 89 ต�าแหนงทตดตงกลองดกถายภาพ

2. ท�าการส�ารวจพนทและการตดตงกลองดกถายภาพ โดยการเลอกจดตงกลองในพนทบรเวณทใกลเคยงกบจด ทก�าหนด

ในแผนทใหมากทสด อาศยจากการสงเกตรองรอยตางๆ ทปรากฏแลว ท�าการบนทกพกดทางภมศาสตรดวยเครองมอบอก

พกดทางภมศาสตร (GPS) หมายเลขกลองดกถายภาพ หมายเลขแมมโมรการด วนเดอนป เวลา สภาพปา ในแตละจดจะท�าการ

ตดกลอง ตรวจเชคทกๆ 30 วน เพอตรวจดจ�านวนภาพทถายได ระดบของแบตเตอร และการท�างานของกลองดกถายภาพวา

ท�างานปกตหรอไม

3. ท�าการเกบกลองถายภาพทตงไวเมอครบก�าหนด 30 วนของการตงกลอง จากนนน�าการดทไดมาจ�าแนกชนดของสตว

บนทกลงในแบบฟอรมบนทกขอมล

4. จ�าแนกชนดสตวปาจากภาพ โดยอางองจากเอกสารของ Lekagul & McNeely (1977) เปนหลก น�าขอมลจ�านวน

ต�าแหนง และจ�านวนกบดกคนทไดแบบสะสม มาสรางกราฟความสมพนธกบจ�านวนชนดทพบแบบสะสมเพอพจารณา

ความเหมาะสมของขอมลทได (Liu et. al., 2013)

5. ค�านวณความมากมายสมพทธ โดยจ�าแนกตามวงศ และชนดสตวปาจากสตรการค�านวณความมากมาย จากสตร

(Prommagul, 2003; Kanchanasaka, 2009; Liu et. al., 2013; Siripattaranugul, 2014)

Relative abundance (%) =trap success × 100

Trap night

เมอ

Relative abundance (%) คอ ความมากมายสมพทธของสตวชนดท A

Trap success คอ จ�านวนกลองทงหมดทถายภาพสตวชนดท A

Trap night คอ จ�านวนกลองทท�าการวางตอคน x จ�านวนวน

พนทศกษา

อทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร เดมชอ อทยานแหงชาตถ�าธารลอดตงอยในทองทอ�าเภอศรสวสด จงหวดกาญจนบร

เนอทประมาณ 59 ตารางกโลเมตร (Department of National Park, Wildlife and Plant Conservation, 2014) และพนทเตรยม

การผนวกเขากบอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร หวยแมพลอกประมาณ 177 ตารางกโลเมตร รวมพนท 236 ตาราง

กโลเมตร ลกษณะพนททวไปประกอบดวยภเขาสลบซบซอน สวนใหญเปนภเขาหนปน มความสงจากระดบน�าทะเลปาน

กลางระหวาง 240-1,257 เมตร ประกอบดวยเขาก�าแพง เขาไมหอม เขาพชางหมอบ จดสงสดคอ ยอดเขาก�าแพงมความสง

ประมาณ 1,260 เมตร ปรมาณน�าฝนรายปเฉลย 1,700 มม. สงคมปาดบเขา ปาดบแลง ปาเบญจพรรณ และปาเตงรง ในบรเวณ

ทเปนสงคมพชปาดบเขา พบบรเวณแนวเขาและยอดเขาก�าแพงทระดบความสงประมาณ 1,000-1,257 เมตรจากระดบน�าทะเล

ปานกลาง ดงแสดงพนทศกษาและต�าแหนงตงกลองตามภาพท 1


94

ผลและวจารณ

ผลการตดตงกลองดกถายภาพพนทอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทรตงแตวนท 19 สงหาคม พ.ศ. 2557 ถงวนท 10

มกราคม พ.ศ. 2558 จ�านวน 89 จดตงกลอง ครอบคลมพนท 89 ตารางกโลเมตร รวม 2,820 กบดกคน (trap night) พบสตวปา

รวม 23 ชนด จาก 11 วงศ ไดแก วงศเสอ (Felidae) จ�านวน 4 ชนด ไดแก เสอโครง (Panthera tigris) เสอไฟ (Catopuma temminckii )

แมวดาว (Prionailurus bengalensis) และ เสอลายเมฆ (Neofelis nebulosa) วงศหมา (Canidae) พบ 2 ชนด คอ หมาจงจอก

(Canis aureus) และ หมาใน (Cuon alpinus) วงศชะมด (Viverridae) พบ 3 ชนด ไดแก ชะมดแผงหางปลอง (Viverra zibetha)

ชะมดแปลงลายแถบ (Prionodon linsang) และอเหนธรรมดา (Paradoxurus hermaphroditus) วงศเพยงพอน (Mustelidae) พบ

2 ชนด คอ หมาไม (Martes flavigula) และหมหรง (Arctonyx collaris) วงศหมปา (Suidae) ไดแก หมปา (Sus scrofa) วงศกวาง

3 ชนด ไดแก กวางปา (Cervus unicolor) เกงธรรมดา (Muntiacus muntjak) และ เกงหมอ (Muntiacus feae) วงศลง

(Cercopithecidae) พบ 2 ชนด ไดแก ลงกง (Macaca nemestrina) และลงแสม (Macaca fascicularis) วงศววควาย (Bovidae)

ไดแก เลยงผา (Capricornis sumatraensis) วงศชาง (Elephantidae) ไดแก ชางปา (Elephas maximus) วงศเมน (Hystricidae) ไดแก

เมนใหญ (Hystrix brachyura) และวงศไกฟา (Phasianidae) พบ 3 ชนด ไดแก ไกปา (Gallus gallus)ไกฟาหลงเทา (Lophura

leucomelanos) และนกยง (Pavo muticus) (รายละเอยดตามตารางภาคผนวกท 1) เมอน�าจ�านวนจดตงกลอง และจ�านวนกบดก

คน (trap night) สะสม น�ามาสรางกราฟความสมพนธกบจ�านวนชนดสตวทพบปรากฏวามลกษณะคงท แสดงวาแมจะเพม

จ�านวนจดตงกลอง หรอตงกลองทงไวในพนทตอไป จ�านวนชนดสตวทพบอาจเพมขนแตไมมากนก (ภาพท 2 และ 3)

ความชกชม

ความชกชมของสตวปาทไดจากกลองดกถายภาพจ�านวน 89 จด รวมจ�านวนภาพถายทได 292 ภาพ คดเปนความชกชม

สตวปาทกชนดรวม 10.25% เมอพจารณาตามวงศของสตวปาพบสตวปารวม 10 วงศ (Family) วงศทพบมากทสดไดแก วงศ

หมาปาจ�านวนต�าแหนงทพบ 25 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 54 ภาพ มคาความมากมาย 1.91% รองลงมาไดแกวงศกวาง

จ�านวนต�าแหนงทพบ 30 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 47 ภาพ คาความมากมาย 1.65% วงศชะมดอเหนจ�านวนต�าแหนงทพบ

20 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 37 ภาพ คาความมากมาย 1.29% วงศลงจ�านวนต�าแหนงทพบ 20 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 39

ภาพ คาความมากมาย 1.38% วงศพงพอนจ�านวนต�าแหนงทพบ 14 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 33 ภาพ คาความมากมาย 1.16%

วงศหมปา จ�านวนต�าแหนงทพบ 15 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 25 ภาพ คาความมากมาย 0.89 วงศเมนจ�านวนต�าแหนงทพบ

10 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 16 ภาพ คาความมากมาย 0.56% วงศเสอจ�านวนต�าแหนงทพบ 13 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 16

ภาพ คาความมากมาย 0.54 วงศชางจ�านวนต�าแหนงทพบ 6 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 10 ภาพ คาความมากมาย 0.35% และ

วงศไกฟาจ�านวนต�าแหนงทพบ 7 ต�าแหนง จ�านวนภาพทได 9 ภาพ คาความมากมาย 0.31% ดง ภาพท 4

เมอพจารณาชนดสตวปารายชนด พบวามชนดสตวปาทไดจากกลองดกถายภาพจ�านวน 23 ชนด จากคาความมากมาย

รวม 10.25% พบวา ทมคาความมากมายสงสดในพนท ไดแก หมาจงจอก มคาความมากมาย 1.81% จากจ�านวนต�าแหนงทพบ

24 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 51 ภาพ รองลงมาไดแก อเกง (1.41%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 24 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพท

ได 40 ภาพ ลงกง (1.35%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 19 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 48 ภาพ ชะมดแผงหางปลอง (1.09%) จ�านวน

ต�าแหนงทพบ 17 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 31 ภาพ หมหรง (1.02%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 10 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพ

ทได 29 ภาพ หมปา (0.89%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 15 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 25 ภาพ เมนใหญ (0.56) จ�านวนต�าแหนง

ทพบ 10 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 16 ภาพ ชางปา (0.35%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 6 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 10 ภาพ

แมวดาว (0.31%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 9 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 9 ภาพ เลยงผา (0.21%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 6

ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 6 ภาพ เกงหมอ (0.17%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 4 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 5 ภาพ ชะมด

แปลงลายแถบ (0.17%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 4 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 5 ภาพ หมาไม (0.14%) จ�านวนต�าแหนงทพบ


95

ภาพท 1 แผนทแสดงพนทอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร (1) และพนทเตรยมการผนวกหวยแมพล (2) และจดตดตงกลอง

ดกถายภาพอตโนมต

1

2

ภาพท 2 จ�านวนชนดสตวปาสะสมและจ�านวนต�าแหนงทตดตงกลองดกถายภาพระหวางวนท 19 สงหาคม พ.ศ. 2557 ถงวน

ท 10 มกราคม พ.ศ 2558 ในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร จงหวดกาญจนบร

Cum

ulat

ive

num

ber o

f spe

cies

0

8

15

23

30

Cumulative number of camera location

1 5 9 13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 53 57 61 65 69 73 77 81 85 89


96

Cum

ulat

ive

num

ber o

f spe

cies

0

8

15

23

30

Cumulative number of trap night

0 750 1500 2250 3000

ภาพท 3 จ�านวนชนดสตวปาสะสมและจ�านวนกบดกคนสะสมทไดจากการตดตงกลองดกถายภาพระหวาง วนท 19 สงหาคม

พ.ศ. 2557 ถงวนท 10 มกราคม พ.ศ 2558 ในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร จงหวดกาญจนบร

Phasianidae

Elephantidae

Felidae

Hystricidae

Suidae

Mustelidae

Viverridae

Cercopithecidae

Cervidae

Canidae

0 22.5 45 67.5 90

1.91

1.65

1.38

1.29

1.16

0.89

0.56

0.54

0.35

0.31

54

47

39

37

33

25

16

16

10

9

25

30

20

20

14

15

10

13

6

7

No. of camera location No. of photo %RA

ภาพท 4 จ�านวนต�าแหนงทตดตงกลองดกถายภาพ จ�านวนภาพทได และ% ความมากมายสมพทธ ของสตวปาจ�าแนกตามวงศ

(Family) ระหวางวนท 19 สงหาคม พ.ศ. 2557 ถงวนท 10 มกราคม พ.ศ 2558 ในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร

จงหวดกาญจนบร


97

ภาพท 5 จ�านวนต�าแหนงทตดตงกลองดกถายภาพ จ�านวนภาพทได และ % ความมากมายสมพทธ ของสตวปาแตละชนด

ระหวางวนท 19 สงหาคม พ.ศ. 2557 ถงวนท 10 มกราคม พ.ศ 2558 ในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร จงหวด

กาญจนบร

4 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 4 ภาพ ไกฟาหลงเทา (0.14%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 2 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 4 ภาพ

เสอไฟ (0.10%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 2 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 3 ภาพ เสอโครง (0.10%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 1

ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 3 ภาพ หมาใน (0.10%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 1 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 3 ภาพ นกยง

(0.10%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 3 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 3 ภาพ กวางปา (0.07%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 2 ต�าแหนง รวม

จ�านวนภาพทได 2 ภาพ ไกปา (0.07%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 2 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 2 ภาพ เสอลายเมฆ (0.03%)

จ�านวนต�าแหนงทพบ 1 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 1 ภาพ ลงแสม (0.03%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 1 ต�าแหนง รวมจ�านวน

ภาพทได 1 ภาพ อเหนธรรมดา (0.03%) จ�านวนต�าแหนงทพบ 1 ต�าแหนง รวมจ�านวนภาพทได 1 ภาพ ดงรายละเอยดตาม

ภาพท 5

Asian palm civetCrab-eating macaque

Clouded leopardRed junglefowl

Sambar deer Dhole

Peafowl Asian golden cat

TigerYellow-throated marten

Kalij pheasant Banded linsang

Fea's muntjacSerow

Leopard catAsian elephant

Malayan porcupine Wild pig

Hog badger Large indian civet

pig-tailed macaqueMuntjac

Asiatic jackal0 20 40 60 80

1.811.41

1.351.09

1.020.89

0.560.35

0.310.21

0.170.17

0.140.14

0.10.10.1

0.10.070.07

0.030.030.03

5140

3831

2925

1610

96

55

44

333

322

111

2424

1917

1015

106

96

44

24

123122111

No. of camera location No. of photo %RA


98

พจารณาเฉพาะสตวกนเนอพบวาในพนทอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร พบสตวกนเนอจากกลองดกถายภาพ

จ�านวน 10 ชนด ไดแก หมาจงจอก หมาใน ชะมดแปลงลายแถบ ชะมดแผงหางปลอง อเหนธรรมดา หมาไม หมหรง แมวดาว

เสอไฟ เสอโครง เสอลายเมฆ รวมจ�านวนภาพ 140 ภาพ จากจ�านวนกบดกคน 2,820 กบดกคน คดเปนสดสวนภาพทได 1 ภาพ

ใน 20.14 กบดกคน เมอเปรยบเทยบกบผลการศกษาของ Siripattaranugul (2014) ทศกษาความหลากชนดของสตวปาในเขต

รกษาพนธสตวปาสลกพระ ทพบสตวกนเนอรวม 13 ชนดจากจ�านวนภาพทงหมด 976 ภาพ จ�านวน 3,600 กบดกคน จากการ

ตงกลองดกถายภาพในพนท 120 ต�าแหนง คดเปนสดสวนภาพทได 1 ภาพใน 3.96 กบดกคน นบวาความหลากชนดและความ

ชกชมของสตวกนเนอในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทรมนอยกวาเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระ โดยชนดสตวปากน

เนอทพบในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร ไดแก ชะมดแปลงลายแถบและเสอโครง ขณะทชนดสตวปากนเนอในเขต

รกษาพนธสตวปาสลกพระจากรายงานของ Siripattaranugul (2014) ทตางจากทพบในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร

ไดแก เสอดาว หมควาย และพงพอนกนป

สรป

1. สตวปาทพบในพนทอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทรจากการตดตงกลองดกถายภาพ จ�านวน 89 จดตงกลอง

ครอบคลมพนท 89 ตารางกโลเมตร รวม 2,820 กบดกคน พบสตวปารวม 23 ชนด จาก 11 วงศไดแก วงศเสอ (Felidae) พบ 4

ชนด ไดแก เสอโครง (Panthera tigris) เสอไฟ (Catopuma temminckii) แมวดาว (Prionailurus bengalensis) และ เสอลายเมฆ

(Neofelis nebulosa) วงศหมา (Canidae) พบ 2 ชนด คอ หมาจงจอก (Canis aureus) และ หมาใน (Cuon alpinus) วงศชะมด

(Viverridae) พบ 3 ชนด ไดแก ชะมดแผงหางปลอง (Viverra zibetha) ชะมดแปลงลายแถบ (Prionodon linsang) และอเหน

ธรรมดา (Paradoxurus hermaphroditus) วงศเพยงพอน (Mustelidae) พบ 2 ชนด คอ หมาไม (Martes flavigula) และหมหรง

(Arctonyx collaris) วงศหมปา (Suidae) ไดแก หมปา (Sus scrofa) วงศกวาง 3 ชนด ไดแก กวางปา (Cervus unicolor) เกงธรรมดา

(Muntiacus muntjak) และ เกงหมอ (Muntiacus feae) วงศลง (Cercopithecidae) พบ 2 ชนด ไดแก ลงกง (Macaca nemestrina)

และลงแสม (Macaca fascicularis) วงศววควาย (Bovidae) ไดแก เลยงผา (Capricornis sumatraensis) วงศชาง (Elephantidae)

ไดแก ชางปา (Elephas maximus) วงศเมน (Hystricidae) ไดแก เมนใหญ (Hystrix brachyura) และวงศไกฟา (Phasianidae) พบ

3 ชนด ไดแก ไกปา (Gallus gallus)ไกฟาหลงเทา (Lophura leucomelanos) และนกยง (Pavo muticus)

2. ความชกชมสตวปาเมอพจารณาในระดบวงศ พบวงศหมาปา มคาความมากมาย 1.91% รองลงมาไดแก วงศกวาง คา

ความมากมาย 1.65% วงศชะมดอเหน คาความมากมาย 1.29% วงศลง คาความมากมาย 1.38% วงศพงพอน คาความมากมาย

1.16% วงศหมปา คาความมากมาย 0.89) วงศเมน คาความมากมาย 0.56% วงศเสอ คาความมากมาย 0.54 วงศชาง คาความ

มากมาย 0.35% และวงศไกฟา คาความมากมาย 0.31% รวมคาความชกชม 10.25%

3. เมอพจารณารายชนด พบหมาจงจอก มคาความมากมายมากทสด (1.81%) รองลงมาไดแก อเกง (1.41%) ลงกง (1.35%)

ชะมดแผงหางปลอง (1.09%) หมหรง (1.02%) หมปา (0.89%) เมนใหญ (0.56) ชางปา (0.35%) แมวดาว (0.31) เลยงผา (0.21)

เกงหมอ (0.17) ชะมดแปลงลายแถบ (0.17) หมาไม (0.14%) ไกฟาหลงเทา (0.14%) เสอไฟ (0.10%) เสอโครง (0.10%) หมาใน

(0.10%) นกยง (0.10%) กวางปา (0.07%) ไกปา (0.07%) เสอลายเมฆ (0.03%) ลงแสม (0.03%) อเหนธรรมดา (0.03%)

ขอเสนอแนะ

ควรมการศกษาดวยกลองดกถายภาพในพนทอยางตอเนองตอไปใหครอบคลมพนทมากยงขนเนองจากทางพนทดานใต

ของปาตะวนตกยงคงมการศกษาเกยวกบสตวปาดานตางๆนอยมากเพอความเขาใจสภาพทางนเวศและสามารถน�าผลไปใชใน

การจดการ การปองกนพนท การปลอยปศสตวเขาไปในพนทโดยเฉพาะการปองกนไฟปา ซงมผลตอถนอาศยของสตวปา

ส�าคญตลอดจนการประชาสมพนธใหเหนถงคณคาความส�าคญของพนทในการเกบรกษาสตวปาหายากตอไป


99

ค�านยม

ขอขอบคณเจาหนาทอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร ทอ�านวยความสะดวก และชวยเกบขอมลภาคสนามในระหวาง

การศกษา Zoological Society of London (ZSL) ทสนบสนนงบประมาณและอปกรณในการศกษา

REFERENCES

Chutipong, W., A. J. Lynam, R. Steinmetz, T. Savini & G. A. Gale. 2014 Sampling mammalian carnivores in western Thailand:

issues of rarity and detectability. Raffles Bulletin of Zoology 62: 521–535

Cutter, P. & P. Cutter. 2009. Recent sightings of fishing cats in Thailand. Cat News 51: 26-27.

Duangchantrasiri, S. 2008. Abundance of tiger (Panthera tigris (Linn.)) and main prey in Huai Kha Khaeng Wildlife

Sanctuary, Uthai Tani Province. M.Sc.Thesis, Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)

Griffiths, M. & C. P. Van Schaik. 1993. Camera-trapping: a new tool for the study of elusive rain forest animals. Tropical

Biodiversity 1: 131-135.

Kanchanasaka, B. 2009. Distribution and abundance of large mammal in Khlong Saeng Wildlife Sanctuary, Surat Thani

Province. Journal of Wildlife in Thailand 7(1): 80-86. (in Thai)

Kreeratiyutanont, K. 2001. The population and habitat study of tiger in Phu Khieo Wildlife Sanctuary, Chaiyaphum Province.

Journal of Wildlife in Thailand 9(1): 105-113. (in Thai)

Lekagul, B. & J. McNeely. 1988. Mammals of Thailand. Darnsutha Press, Bangkok.

Liu, X., P. Wuc, M. Songerd, Q. Caie, X. Hef, Y. Zhue, X. Shaoc. 2013. Monitoring wildlife abundance and diversity with

infra-red camera traps in Guanyinshan Nature Reserve of Shaanxi Province, China. Ecological Indicators 33: 121–

128.

Department of National Park, Wildlife and Plant Conservation. 2014. Chareom Rattanakosin National Park. Available

source: http://dnp.go.th/parkreserve/asp/style1/default.asp?npid=110&lg=1., March 7, 2015. (in Thai)

Prommagul. P. 2003. Habitat use and prey of tiger in Thungyai Naraesuang, East Wildlife Sanctuary. M.Sc.Thesis,

Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)

Simcharoen S., A. Pattanavibool A., K. U. Karanth, J. D. Nichols & N. S. Kumar, 2007. How many tigers Panthera tigris are

there in Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary, Thailand? An estimate using photographic capture–recapture

sampling. Oryx 41(4): 447–453.

Simcharoen, S, B. Srichan, S. Phakpeian, S. Duangchantrasiri & A. Simcharoen. 2005. Tiger population density estimation

using photographic capture–recapture sampling in Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary. Wildlife Research and

Advanced Report 2005 Year Book. (in Thai)

Siripattaranugul, K. 2014. Diversity, abundance and habitat use of carnivorous mammal in Salakpra Wildlife

Sanctuary. M.Sc.Thesis, Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)


100

No. Thai name Scientific nameCaptured

Location

Trap

success%RA

Family Canidae 25 54 1.91

1 หมาจงจอก Canis aureus 24 51 1.81

2 หมาใน Cuon alpinus 1 3 0.10

Family Cervidae 30 47 1.65

3 อเกง Muntiacus muntjak 24 40 1.41

4 กวางปา Cervus unicolor 2 2 0.07

5 เกงหมอ Muntiacus feae 4 5 0.17

Family Cercopithecidae 20 39 1.38

6 ลงกง Macaca nemestrina 19 38 1.35

7 ลงแสม Macaca fascicularis 1 1 0.03

Family Viverridae 20 37 1.29

8 ชะมดแปลงลายแถบ Prionodon linsang 2 5 0.17

9 ชะมดแผงหางปลอง Viverra zibetha 17 31 1.09

10 อเหนธรรมดา Paradoxurus hermaphrodites 1 1 0.03

Family Mustelidae 14 33 1.16

11 หมาไม Martes flavigula 4 4 0.14

12 หมหรง Arctonyx collaris 10 29 1.02

Family Suidae 15 25 0.89

13 หมปา Sus scrofa 15 25 0.89

Family Hystricidae 10 16 0.56

14 เมนใหญ Hystrix brachyura 10 16 0.56

Family Felidae 13 16 0.54

15 แมวดาว Prionailurus bengaolensis 9 9 0.31

16 เสอไฟ Catopuma temminckii 2 3 0.10

17 เสอโครง Panthera tigris 1 3 0.10

18 เสอลายเมฆ Neofelis nebulosa 1 1 0.03

Family Elephantidae 6 10 0.35

19 ชางปา Elephas maximus 6 10 0.35

Family Phasianidae 7 9 0.31

20 ไกปา Gallus gallus 2 2 0.07

21 ไกฟาหลงเทา Lophura leucomelanos 2 4 0.14

22 นกยง Pavo muticus 3 3 0.10

Family Bovidae 6 6 0.21

23 เลยงผา Capricornis sumatraensis 6 6 0.21

ตารางภาคผนวกท 1 ชนดสตวปาทไดจากการศกษาดวยการตงกลองดกถายภาพระหวางวนท 19 สงหาคม 2557 ถงวนท 10

มกราคม พ.ศ. 2558 ในอทยานแหงชาตเฉลมรตนโกสนทร จงหวดกาญจนบร

1, steven paglia - kasetsart universitybioff.forest.ku.ac.th/pdf_file/jan_2016/jwt_5.pdf ·...

Documents