TEHNOLOGIJA VAZDUNOG SAOBRAAJA

TEORIJA SAOBRAAJNOG TOKA

Prof.dr Mirsad Kulovi, dipl.ing.saobr.

Uvodno predavanjeTeme:Predmet i zadaci izuavanja Teorije saobraajnog tokaKretanje pojedinanog vozilaProf.dr Mirsad KuloviSadraj predmeta Teorija saobraajnog toka

Predmet i zadaci teorije saobraajnog toka Aspekti izuavanja kretanja pojedinanog vozilaOsnovni parametri saobraajnog tokaOdnosi i relacije izmeu osnovnih parametara saobraajnog tokaVrste saobraajnih tokova (po sloenosti, po uslovima, po sastavu i strukturi)Postupci mjerenja parametara saobraajnog tokaEmpirijski modeli meuzavisnosti osnovnih parametara saobraajnog tokaFenomen uskog grla (bottleneck) i fenomen udarnog talasa (shock wave)Matematiki modeli u opisivanju saobraajnih tokovaSimulacioni modeli u izuavanju saobraajnih tokova (deterministiki i stohastiki modeli)

LiteraturaOSNOVNA: Kuzovi, LJ., Bogdanovi, V.;: TEORIJA SAOBRAAJNOG TOKA, Univerzitet u Novom Sadu, Fakultet tehnikih nauka, 2010, Knjiga

POMONA:Kulovi, M.,: DRUMSKI SAOBRAAJ I TRANSPORT, Panevropski univerzitet Apeiron, Banja Luka, 2013, KnjigaKulovi, M., UVOD U SAOBRAAJNO INENJERSTVO, Travnik, Internacionalni univerzitet Travnik, 2011, Knjiga

Evaluacija - ocjenjivanjeUee u kontaktnoj nastavi............10%Parcijalni test....................................30%Finalni ispit pismeni........................30%Finalni ispit usmeni........................30%

Raspored evaluacije: Parcijalni test (kolokvij): Subota 27. Juni 2015 od 11:00-11:45Finalni ispit pismeni: rtvrtak 23. Juli, 2015 od 17:00-17:45Finalni ispit usmeni: etvrtak 23. Juli, 2015 od 18:00 19:00Predmet i zadaci teorije saobraajnog tokaTeorija saobraajnog toka (TST) je nauna disciplina koja se bavi izuavanjem uslova i zakonitosti kretanja motornih vozila na mrei drumskih saobraajnicaTST se bavi sljedeim znaajnijim pitanjima i izuava:Zakonitosti kretanja pojedinanog vozilaDefinicije osnovnih pokazatelja (parametara) saobraajnog tokaOdnose i meuzavisnosti izmeu osnovnih parametara saobraajnog tokaPostupke za mjerenje osnovnih parametara saobraajnog tokaEmpirijske modele meuzavisnosti osnovnih parametara saobraajnog toka

Predmet i zadaci teorije saobraajnog tokaFenomene koji nastaju u praksi (fenomen uskog grla (bottleneck) i fenomen udarnog talasa (shock wave)Matematike modele za opisivanje saobraajnih tokovaSimulacione modele za opisivanje saobraajnih tokova (deterministiki i stohastiki modeli)

Izuavanje kretanja pojedinanog vozila

Kretanje pojedinanog vozila podrazumijeva slobodno kretanje. To je kretanje vozila na putu najveom bezbjednom brzinom koja iskljuivo zavisi od karakteristika puta, karakteristika sistema voza-vozilo i ambijenta (klimatsko-vremenske prilike)

Aspekti izuavanja kretanja pojedinanog vozilaKinematskiStohastikiDinamikiEkolokiKibernetski

Izuavanje kretanja pojedinanog vozilaKinematski aspekt

Kretanje vozila u funkciji vremena

JEDNOLIKO KRETANJE

JEDNAKO UBRZANO KRETANJE

KRETANJE U FUNKCIJI PUTA

S- put, nezavisno promenljlivaJEDNOLIKO KRETANJE

JEDNAKO UBRZANO KRETANJE

KRETANJE U FUNKCIJI BRZINE

V- brzina kao nezavisna promenljiva

Brzina se mijenja (pulsira) jer na nju utie veliki broj faktora. Ovo pulsiranje moe se opisati pomou: ARITMETKE SREDINE STANDARDNOG ODSTUPANJA

KOEFICIJENTA VARIJACIJE

gde je:

ti=Votzv. radna nula,d irina (raspon) u klasi brzina,N broj pojedinanih vozila ije su brzine na posmatranom odsjeku puta izmjerene,fifrekvencije ponavljanja pojedinih klasa brzina. STOHASTIKI ASPEKT IZUAVANJA ZAKONITOSTI KRETANJA VOZILA

DINAMIKI ASPEKT IZUAVANJA ZAKONITOSTI KRETANJA VOZILASILA AKCIJE (T) = SUMA SILA REAKCIJE

Sila akcije (vuna sila)

Sile reakcije

gde je:Tsila akcije na obodu pogonskog toka (N),Ppogonska snaga na zamajcu motora (W),

gubici pogonske snage u menjau,

gubici pogonske snage u transmisiji,Vbrzina kretanja vozila,Ri otpor uzdunog nagiba (N), Rf otpor kotrljanja (N), Rw otpor vazduha (N),

ugao koji zaklapa odsek u uzdunom nagibu u odnosu na horizontalu. (),f koeficijent otpora kotrljanju,Gteina vozila (N),Aeona povrina vozila (m2),Kkoeficijent oblika eone povrine vozila.DINAMIKI ASPEKT IZUAVANJA ZAKONITOSTI KRETANJA VOZILA (Nastavak)

Za V 50km/h Rw=0

(W/N)Dinamika karakteristika vozila

EKOLOKI ASPEKT IZUAVANJA ZAKONITOSTI KRETANJA VOZILAEkoloki aspekt izuavanja bavi se pitanjem utvrivanja maksimalno bezbjedne brzine vozila u zavisnosti od prilagoenosti vozaa na razne uticaje.Ekoloki aspekt u centar posmatranja stavlja vozaa. Kibernetski aspekt izuavanja bavi se pitanjem utvrivanja maksimalno bezbjedne brzine u zavisnosti od kibernetsko-sistemskih faktora i kibernetsko-informatikih faktora.KIBERNETSKI ASPEKT IZUVANJA ZAKONITOSTI KRETANJA VOZILAKIBERNETSKO-SISTEMSKI PODASPEKT - bavi se meuzavisnostima sistema VOZAVOZILO V-V i okruenja u kretanju vozila. KIBERNETSKO-INFORMATIKI PODASPEKT - bavi se izuavanjem mogunosti vozaa da u odreenom vremenu, zavisno od koliine prispjelih podataka, obradi informacijuDva podaspekta:PRAKTINI POSTUPCI UTVRIVANJA PARAMETARA KRETANJA POJEDINANIH VOZILAMjerenje parametara kretanja vozila na postojeoj mrei

Izgled GPS ureaja Performance Box Sport

Grafiki prikaz odnosa brzina-put na posmatranom odsjeku puta

Grafiki prikaz odnosa brzina-vrijeme na posmatranom odsjeku puta

UREAJ ZA UTVRIVANJE UBRZANJA

Izgled akcelerometra VERICOM VC 400

UTVRIVANJE PARAMETARA KRETANJA VOZILA NA PROJEKTOVANOJ MREI

Prikaz raskrsnice u Trafficware

Prikaz dijela mree na kome se vri simulacija u Paramics-u

3D simulacija u VISSIM-uMetod Definisana metodologija zasnovana na savremenoj tehnologiji snimanja i obrade snimaka na raunaru

Korieni programi: AutoCAD 2006 definisanje pozicija mjernih taakaAdobe Premiere Pro 1.5 obrada snimakaMicrosoft Excel 2003 automatizovano raunanje vrijednosti i statistika obrada

Eliminacija ljudskog faktora maksimalno koliko je mogue, greka svedena na greku korienih raunarskih programa

26Metod

Definisanje mjerinih taaka u programu AutoCAD

Obrada snimaka u programu Adobe PremiereMetod

Utvrivanje brzina kretanja vozilaDefinisanje pozicija presjeka na odsjeku puta

Dinamika obrada video zapisa UTVRIVANJE PARAMETARA KRETANJA U FUNKCIJI KARAKTERISTIKA PUTA NA POSTOJEOJ MREIGranina brzina vozila u horizontalnoj krivini:

Uticaj uzdunog nagiba na brzinu kretanja teretnog vozilaPitanja za provjeru znanjata je teorija saobraajnog toka i ime se ona bavi?Aspekti izuavanja kretanja pojedinanog vozila Kretanje vozila u funkciji vremenaKretanje u funkciji brzineKretanje u funkciji putaDinamiki aspekt izuavanja zakonitosti kretanja vozilaGranina brzina kretanja vozila u horizontalnoj brziniMjerenje parametara kretanja vozila na postojeoj mreiMjerenje parametara kretanja vozila na projektovanoj mreiUticaj uzdunog nagiba na brzinu kretanja teretnog vozila