1 wondzorg bij bejaarden dr. bea mellaerts dienst geriatrie imeldaziekenhuis bonheiden
TRANSCRIPT
![Page 1: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/1.jpg)
1
Wondzorg bij bejaardenDr. Bea MellaertsDienst geriatrie
Imeldaziekenhuis Bonheiden
![Page 2: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Bejaarden: verschillen/ gelijkenissen, foto verpleging
![Page 3: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Bejaarden: verschillen/ gelijkenissen: foto bejaarden
![Page 4: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Frailty
![Page 5: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/5.jpg)
5
![Page 6: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Wondzorg bij bejaarden
Bejaarden: polypathologieWonden: dikwijls mengeling van verschillende oorzakelijke factoren
ArteriëelVeneusDiabetes mellitus (art. + ven.)‘Scheur’wonden door fragiliteit
huid Decubitus…..
![Page 7: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Dus: nazicht en behandeling van wonden bij bejaarden: ook multifactoriëel !
Cave: bejaarden hebben minder beschermingsmechanismen sneller ontstaan van complicaties
Daarenboven: wondbehandeling moet gezien worden in de contekst van de conditie van de ‘hele’ patiënt
![Page 8: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Arteriële ulcera
![Page 9: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Arteriële ulcera: algemeen
Slagaderpathologie (aorta, beenarteries,..)Vooral onderste ledematenArteriële insufficiëntie ischemie pijnwonden mobiliteitsproblemen amputatieZuurstofgebrek weefselnecrose vooral distale letselsMeestal niet enkel problemen OL, ook coronaropathie, cerebrovasculaire pathologie,…
![Page 10: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Arteriële ulcera: nazicht
Klinisch!!
Arteriële doppler/duplex: grotere bloedvaten
NMR angio: zo HK wenselijk
Rx arterio: zo HK wenselijk
![Page 11: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Arteriële ulcera: R/
Preventie!!!
Regelmatige oefening (stappen)
Preventie van complicaties, met name wonden
Trauma vermijden, cfr. slecht genezen, extreme warmte of koude vermijden, goed schoeisel
pedicure
![Page 12: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Arteriële ulcera: R/
Medicatie: ?? evt. anti-aggregans
evt. stop vasoconstrictoren (betablokkers)
Endovasculaire ingrepen (dilatatie en stenting)
Klassieke vasculair heelkundige ingrepen (bypass)
Necrose droogleggen
Amputatie
![Page 13: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Veneuze ulcera
![Page 14: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/14.jpg)
14
![Page 15: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Veneuze ulcera : algemeen
Veneuze insufficiëntieCongenitale klepafwijkingen/ zwakte van de venenwand/vnl. posttrombose beenGeen goede wisselwerking spierpomp en venen retrograde drukstoten capillairen verbreden, kronkelen, lekken oedeem…lipodermatosclerose…bruine pigmentatie door hemosiderine … hyperkeratose…atrofie blanche…stoot… ulcus
![Page 16: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Veneuze ulcera: preventie
Beweeg veel (lopen, fietsen, zwemmen) en draag daarbij een elastische kous (ook bij warm weer)Dat is de belangrijkste leefregel. Juist op warme dagen is de kous vaak het hardst nodig. Vermijd "spring" sporten Voorkom overgewicht Vermijd knellende kledingstukken als strakke broeken, elastieke banden en dergelijke Zorg voor gemakkelijk schoeisel. Hoge hakken verhinderen een goede pompwerking van de kuitspieren. Leg de benen omhoog bij langdurig zitten. 's Nachts kan ook het voetuiteinde van het bed iets worden verhoogd
![Page 17: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Veneuze ulcera: nazicht
Veneuze duplex (echo + doppler)
Arteriele pathologie uitsluiten
![Page 18: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Verschil veneus - arterieel
veneus
Beperkte diepteAfgeronde vormenGele necroseLaag op onderbeen, vooral rond malleoliPijnlijk +/-Pijn ↓ bij hoogstandVeneuze stigmata (pitting, hyperpigmentatie,hyperke-ratose, atrophie blanche)EAI> 0.8
arterieel
Diepgaande necroseGrillige vormenZwarte necroseOnderbeen, scheenbeen, voet, hiel, tenenZéér pijnlijkPijn ↓ bij afhangenArteriele symptomen (koude voeten, trage refill, slechte of afwezige pulsaties)EAI< 0.8
![Page 19: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Veneuze ulcera: R/
Hoogstand OL (oedeem), inwindelen
Stoten vermijden
HK veneuze insufficientie :varices (oppervlakkig veneus systeem, diep veneus systeem, combinaties)
![Page 20: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Scheurwonden
Gevoelige huid, weinig elasticiteit
Minste trauma geeft wonden
Bvb. Wegnemen van een kleefverband, schurende bewegingen
R/ randen approximeren, dichtplakken zo mogelijk (evt. met steristrips)
R/ zo approximatie niet mogelijk: vetverband
![Page 21: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Decubitus
![Page 22: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/22.jpg)
22
![Page 23: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Decubitus: bestaat dit nog??
Terug van weggeweest?
Nooit weggeweest?
Opnieuw in ‘opmars’?
![Page 24: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Bezuinigingen in Nederlandse rusthuizen menselijke ramp
In Nederland dwingen bezuinigingen rust- en verzorgingstehuizen ertoe maaltijden en tussendoortjes te beperken. Een verpleeghuis in Oud-Beijerland (Zuid-Holland) kwam zowaar op het idee een 'pyjamadag’ in te voeren. De bewoners, die er al drie dagen op zeven wegens personeelsgebrek onder de dekens blijven, zouden voortaan ook op zondag niet aangekleed worden. De directie was ook van plan de bejaarden nog maar één keer om de drie weken te douchen. Protest alom, maar de bezuinigingen komen er. Van dergelijke wantoestanden blijven we in ons land gepaard. Of zit hier ook een pyjamadag aan te komen?
Bron: Kerk en leven 2004
![Page 25: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Decubitus: niet geliefd
Waarom haten we decubituswonden?
Bewijs van onze morbiditeit
Bewijs van falen
Bewijs van ‘futiliteit’ om ermee door te gaan
Diagnostisch oninteressant
![Page 26: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Decubitus: terminologie
Term: decubitus: ‘neerliggen’
Nu eerder « drukulcus »
Dus: druk is nodig in ontstaan, of druk in combinatie met schuifkrachten en wrijving
Meestal thv beenderige ‘ondergrond’
Gaande van niet-wegdrukbare roodheid tot necrose met blootliggende spieren en botten
![Page 27: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/27.jpg)
27
![Page 28: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/28.jpg)
28
![Page 29: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Decubitus: stadia
4 verschillende stadia
1. Roodheid die niet weggaat of afzwakt
2. Keratinelaag weg, onderliggende dermis
3. Doorheen huid, blootliggen subcutane weefsels (maar geen fascia, spier of bot)
4. blootliggen fascia, spier of bot
1. Lijkt op cellulitis, doch is niet warm, ‘weefselschade’
2. Schaafwonde (meestal propere bodem, doch exsudaat of droge korst mogelijk)
3. Kan proper zijn met rozig granulatieweefsel, of vochtig, of met necrotische basis, kan nabije huid ondermijnen
4. Idem als st. 3; zo bot bloot: cave osteomyelitis
![Page 30: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/30.jpg)
30
![Page 31: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/31.jpg)
31
Decubitus: preventie
Preventie= risicodetectie
Risicodetectie= screening
Norton-schaal
Braden-schaal
![Page 32: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/32.jpg)
32
Decubitus: risicofactoren
Functionaliteit (mobiliteit en activiteit)Bewustzijnsniveau (geestelijke status, mogelijkheid om pijn en ongemak weer te geven)Acute en chronische ziektenVerminderd zuurstofaanbodOvergewicht of extreem ondergewichtAtrofische huidIncontinentie…..
![Page 33: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/33.jpg)
33
Norton-schaal
![Page 34: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/34.jpg)
34
Braden-schaal
![Page 35: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Decubitus: preventie-principes
Druk-en schuifkrachten verminderenGrootteTijd
Middelen: Drukverlaging: daling van grootte van de druk en de schuifkracht
LichaamshoudingenZwevende hielenDrukreducerende matrassenDrukreducerende kussens
Drukpuntverandering: daling van duur van druk en schuifkrachtWisselhoudingAlternerende systemen
![Page 36: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/36.jpg)
36
Decubitus: principes voor R/
Idem als voor preventie
Necrotisch weefsel verwijderen
Genezend weefsel moet vochtig blijven
Afgesloten ruimten in de wonde vermijden
Pus draineren
Steriliteit= onmogelijk, wonden moeten proper gemaakt worden maar niet steriel
![Page 37: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/37.jpg)
37
Decubitus: principes voor R/
Systemische AB???
Enkel zo cellulitis in omgevende weefsel of sepsis of osteomyelitis
Soms blaassonde
Adekwate voeding (evt. TPN, evt. PEG??)
![Page 38: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/38.jpg)
38
Decubitus: therapie
Welk product?? Welke methode??
Er is niet slechts 1 heiligmakend
Enthousiasme= goed gezien aandacht++
![Page 39: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/39.jpg)
39
behandeling opmerkingen
Drukopheffende matras Goedkope meestal inefficiënt, duurderde tot zeer goed
Dunne occlusieve verbanden (poly-urethaanfilm, bvb. Opsite, Tegaderm)
Bruikbaar voor stadium 2, transparante zijn beter (cfr. Opvolging mogelijk), slechts om de 3 dagen vervangen tenzij vochtcollecties
Hydrocolloid en andere dikkere occlusieve verbanden (Comfeel)
Bruikbaar voor stadium 2 en 3, creëer geen afgesloten ruimte, niet gebruiken voor wonden met veel vochtdrainage of veel necrose
Topische AB Zelden nodig, soms om geur te verdrijven, bvb. Tiberal lokaal
Systemische AB Alleen bij cellulitis rondom, of sepsis, of osteomyelitis
![Page 40: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/40.jpg)
40
Isobetadine, Dakin-oplossingen,… Cave: kan genezend weefsel beschadigen
Nat - tot - droog verbanden Beste verband voor niet-chirugisch debridement, opletten bij genezend weefsel, zo snel mogelijk stoppen
Nat - tot - nat verbanden Beste verband voor diepe stadium 3 en 4 wonden met belangrijke vochtdrainage, moet herhaaldelijk vervangen worden, vul alle openingen, maar prop niet op!!
Chirurgisch debridement (aan bed, in OK) Nodig voor gefixeerd necrotisch weefsel
Chirurgisch herstel Nodig voor stadium 4 wonden als de algemene status van de patiënt het toelaat
![Page 41: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/41.jpg)
41
Ideale verbandmateriaal:
Mag wondheling niet storenOnderhoudt een vochtig wondmilieuLaat uitwisseling van gassen toeIs ondoordringbaar voor micro-organismenIs goed verdraagbaar voor de patiënt (comfort)Kan (genoeg) vocht opnemenHeeft een goede kosten/baten verhouding
![Page 42: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/42.jpg)
42
Ideale verbandmateriaal:
Moet steriliseerbaar zijnMoet ‘vooraf gekende’ verwachtingen hebbenMoet beschikbaar zijn binnen en buiten het ziekenhuisMoet de vooropgestelde (maximale) tijd ter plaatse kunnen blijvenMoet anatomisch congruent zijnMoet….. en ….en ….…Maar……bestaat niet
![Page 43: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/43.jpg)
43
Besluit:
Preventie eerst
Niet elk letsel is te voorkomen
Niet elk letsel is te genezen
Kijk naar en evalueer
Schat de ernst in
Prijs/ kwaliteit/tolerantie
![Page 44: 1 Wondzorg bij bejaarden Dr. Bea Mellaerts Dienst geriatrie Imeldaziekenhuis Bonheiden](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042500/5551a0ee4979591f3c8b799f/html5/thumbnails/44.jpg)
44