การพั�ฒนาภาคพัสดารการพั�ฒนาภาคพัสดารเศรษฐศาสตร�การเมื�องของโลกทั�ศน�ตะวั�นออกเศรษฐศาสตร�การเมื�องของโลกทั�ศน�ตะวั�นออก

Political Economy of Eastern Political Economy of Eastern WeltanschauungWeltanschauung (Worldviews) (Worldviews)

ผศผศ. . ดรดร. . จิตรกร จิตรกรโพัธิ์ งามืโพัธิ์ งามื

ปร�ชญาตะวั�นออกปร�ชญาตะวั�นออก

การพั�ฒนา ค�อ การทั$าให้'รกร(งร�ง การพั�ฒนา ค�อ การทั$าให้'รกร(งร�งพั(ทัธิ์ทัาสภกข(พั(ทัธิ์ทัาสภกข(

““ ”ควัามืส(ขของประชาชาต ส$าค�ญกวั)าผลผลตของประชาชาต ”ควัามืส(ขของประชาชาต ส$าค�ญกวั)าผลผลตของประชาชาตJigme Singye WangchuckJigme Singye Wangchuck

กษ�ตรย์�แห้)งภ,ฐานกษ�ตรย์�แห้)งภ,ฐาน

Gross National Happiness = GNHGross National Happiness = GNH

Gross National Product = GNPGross National Product = GNP

เศรษฐศาสตร�แห้)งควัามืส(ขเศรษฐศาสตร�แห้)งควัามืส(ขไมื)มื.ควัามืส(ขในเศรษฐศาสตร�แบบตะวั�นตกไมื)มื.ควัามืส(ขในเศรษฐศาสตร�แบบตะวั�นตก

การพั�ฒนาแบบตะวั�นตก การพั�ฒนาแบบตะวั�นตก / / ห้ร�อใช'ทัฤษฎี.ตะวั�นตกห้ร�อใช'ทัฤษฎี.ตะวั�นตกทั.3มื.โลกทั�ศน�แบบตะวั�นตก เกดทั)ามืกลางบรรย์ากาศของ ทั.3มื.โลกทั�ศน�แบบตะวั�นตก เกดทั)ามืกลางบรรย์ากาศของ ::

- - โลภโลภ- - โกรธิ์โกรธิ์- - ห้ลงห้ลง- - กล�วักล�วั

การพั�ฒนาแบบตะวั�นตกจิ5งไมื)สามืารถก)อให้'เกดควัามืส(ขได'การพั�ฒนาแบบตะวั�นตกจิ5งไมื)สามืารถก)อให้'เกดควัามืส(ขได'

เศรษฐศาสตร�ตะวั�นออกเศรษฐศาสตร�ตะวั�นออก

จิ(ดมื()งห้มืาย์ห้ล�ก จิ(ดมื()งห้มืาย์ห้ล�ก : :

- - ไมื)ใช)แสวังห้าประสทัธิ์ภาพัทัางเศรษฐกจิไมื)ใช)แสวังห้าประสทัธิ์ภาพัทัางเศรษฐกจิ- - แสวังห้าควัามืส(ขแสวังห้าควัามืส(ข““maximization of happinessmaximization of happiness””

ไมื)มื.ควัามืส(ขในทั(นนย์มืไมื)มื.ควัามืส(ขในทั(นนย์มื ทั(นนย์มืแบบอเมืรก�น เน'นเร�3องตลาดเสร. การแข)งข�นทัางธิ์(รกจิ ทั(นนย์มืแบบอเมืรก�น เน'นเร�3องตลาดเสร. การแข)งข�นทัางธิ์(รกจิ

การแสวังห้าประสทัธิ์ภาพั และก$าไรส,งส(ด การแสวังห้าควัามื การแสวังห้าประสทัธิ์ภาพั และก$าไรส,งส(ด การแสวังห้าควัามื ก'าวัห้น'า ควัามืร$3ารวัย์ ควัามืเจิรญ ล�ทัธิ์บรโภคนย์มื ช.วัตแบบ ก'าวัห้น'า ควัามืร$3ารวัย์ ควัามืเจิรญ ล�ทัธิ์บรโภคนย์มื ช.วัตแบบ

น.7 น.7 ““ไมื)มื.ควัามืส(ขไมื)มื.ควัามืส(ข””

ทั(นนย์มื ร�ฐ สวั�สดการ แบบย์(โรปตะวั�นตก มื.แนวัทัางคล'าย์ก�น ทั(นนย์มื ร�ฐ สวั�สดการ แบบย์(โรปตะวั�นตก มื.แนวัทัางคล'าย์ก�น “แต)มื.พั�7นทั.3มืากกวั)าในการใฝ่9ฝ่:นถ5ง “แต)มื.พั�7นทั.3มืากกวั)าในการใฝ่9ฝ่:นถ5ง ควัามืส(ขควัามืส(ข””

อ(ดมืการณ์�ทั(นนย์มือ(ดมืการณ์�ทั(นนย์มื

อ(ดมืการณ์�ทั(นนย์มื สร'างควัามืเพั'อฝ่:น วั)า อ(ดมืการณ์�ทั(นนย์มื สร'างควัามืเพั'อฝ่:น วั)า มื.เงนทัองมืาก ๆ มื.ราย์ได'เพั3มืข57น สะสมืวั�ตถ(ส3งของให้'มืาก ๆ มื.เงนทัองมืาก ๆ มื.ราย์ได'เพั3มืข57น สะสมืวั�ตถ(ส3งของให้'มืาก ๆ

น�3นค�อ ควัามืส(ข น�3นค�อ ควัามืส(ข

น�กเศรษฐศาสตร�แนวัจิตวัทัย์า น�กเศรษฐศาสตร�แนวัจิตวัทัย์า D. KAHNEMAND. KAHNEMAN(( รางวั�ลโนเบล ป= รางวั�ลโนเบล ป= 2002)2002) บอกวั)า การมื.วั�ตถ(ส3งของราย์ได'มืาก บอกวั)า การมื.วั�ตถ(ส3งของราย์ได'มืากข57นข57นไมื)ได'ทั$าให้'คนเรามื.ควัามืส(ขไมื)ได'ทั$าให้'คนเรามื.ควัามืส(ข

แต)ล�ทัธิ์วั�ตถ(นย์มืและบรโภคนย์มื ก>ย์�งคงเป?นควัามืใฝ่9ฝ่:นของ แต)ล�ทัธิ์วั�ตถ(นย์มืและบรโภคนย์มื ก>ย์�งคงเป?นควัามืใฝ่9ฝ่:นของโลกตะวั�นตกต)อไปโลกตะวั�นตกต)อไป

ข'อสงส�ย์ข'อสงส�ย์

บางคนต�7งข'อส�งเกตวั)า ในประเทัศไทัย์เราเป?นส�งคมื บางคนต�7งข'อส�งเกตวั)า ในประเทัศไทัย์เราเป?นส�งคมื ของชาวัพั(ทัธิ์ ของชาวัพั(ทัธิ์

แต)ทั$าไมืคนไทัย์จิ5งถ,กครอบง$าอย์)างง)าย์ดาย์จิากแต)ทั$าไมืคนไทัย์จิ5งถ,กครอบง$าอย์)างง)าย์ดาย์จิาก อ(ดมืการณ์�ทั(นนย์มื อ(ดมืการณ์�ทั(นนย์มื

ซึ่53งเน'นเร�3องควัามืเจิรญ และการสะสมืวั�ตถ(ส3งของ ซึ่53งเน'นเร�3องควัามืเจิรญ และการสะสมืวั�ตถ(ส3งของ ??

– พั(ทัธิ์ศาสนาตอบได'ไห้มื จิากการทั'าทัาย์ของค)านย์มื – พั(ทัธิ์ศาสนาตอบได'ไห้มื จิากการทั'าทัาย์ของค)านย์มืทั.3มืาจิากตะวั�นตกในย์(คโลกาภวั�ทั.3มืาจิากตะวั�นตกในย์(คโลกาภวั�ตต น� น� ??

อ(ดมืการณ์�ทั(นนย์มืก�บการพั�ฒนาอ(ดมืการณ์�ทั(นนย์มืก�บการพั�ฒนา

ในระบบเศรษฐกจิแบบทั(นนย์มื คน ค�อ แรงงาน ในระบบเศรษฐกจิแบบทั(นนย์มื คน ค�อ แรงงาน / / ผ,'ใช'แรงงาน ผ,'ใช'แรงงาน/ / คนทั$างาน คนต'องสร'างควัามืเจิรญให้'แก)ระบบ คนเป?นป:จิจิ�ย์ คนทั$างาน คนต'องสร'างควัามืเจิรญให้'แก)ระบบ คนเป?นป:จิจิ�ย์

การผลต การผลตมื.ห้น'าทั.3ร�บใช'ระบบมื.ห้น'าทั.3ร�บใช'ระบบ

คนแบบทั(นนย์มื จิ5งเป?นคนทั.3ร�บใช'ระบบทั(นนย์มื คนแบบทั(นนย์มื จิ5งเป?นคนทั.3ร�บใช'ระบบทั(นนย์มื

ช.วัตแบบน.7เต>มืไปด'วัย์การทั$างาน การแข)งข�นและควัามื ช.วัตแบบน.7เต>มืไปด'วัย์การทั$างาน การแข)งข�นและควัามื ต5งเคร.ย์ด ต5งเคร.ย์ด

ในจิตใจิ เป?นช.วัตทั.3ไร'ควัามืส(ข เป?นเศรษฐกจิแบบ ในจิตใจิ เป?นช.วัตทั.3ไร'ควัามืส(ข เป?นเศรษฐกจิแบบ joyless joyless economyeconomy

– การพั�ฒนา เพั�3อใคร – การพั�ฒนา เพั�3อใคร ??

แบบตะวั�นตก แบบตะวั�นตก :: คนต'องร�บใช'การพั�ฒนาคนต'องร�บใช'การพั�ฒนา

แบบตะวั�นออก แบบตะวั�นออก :: การพั�ฒนาต'องร�บใช'คนการพั�ฒนาต'องร�บใช'คน- - จิ(ดมื()งห้มืาย์ของการพั�ฒนา ค�อ คนจิ(ดมื()งห้มืาย์ของการพั�ฒนา ค�อ คน

ประชาชน ต'องเป?นศ,นย์�กลางของการพั�ฒนาประชาชน ต'องเป?นศ,นย์�กลางของการพั�ฒนา

พั(ทัธิ์ปร�ชญาพั(ทัธิ์ปร�ชญา

เพั�3อน$าควัามืส(ขกล�บค�นมืา การพั�ฒนาแบบตะวั�นออก เพั�3อน$าควัามืส(ขกล�บค�นมืา การพั�ฒนาแบบตะวั�นออก “ต'องมื. “ต'องมื. เศรษฐศาสตร�แนวัพั(ทัธิ์เศรษฐศาสตร�แนวัพั(ทัธิ์” เป?นพั�7นฐาน” เป?นพั�7นฐาน

(Buddhist Economics)(Buddhist Economics)

จิรย์ศาสตร�แนวัพั(ทัธิ์ และจิ�กรวัาลวัทัย์าแนวัพั(ทัธิ์ จิรย์ศาสตร�แนวัพั(ทัธิ์ และจิ�กรวัาลวัทัย์าแนวัพั(ทัธิ์ช.7ทัางไวั'วั)าช.7ทัางไวั'วั)า

ควัามืส(ขของคนเรา เกดจิากด(ลภาพั ระห้วั)าง วั�ตถ( ก�บ ควัามืส(ขของคนเรา เกดจิากด(ลภาพั ระห้วั)าง วั�ตถ( ก�บ จิตวัญญาณ์ จิตวัญญาณ์ : :

ส(ขกาย์ สบาย์ใจิ จิตผ)องใส ส(ขกาย์ สบาย์ใจิ จิตผ)องใส

ควัามืห้ลากห้ลาย์ของควัามืเช�3อควัามืห้ลากห้ลาย์ของควัามืเช�3อ

ส$าห้ร�บช(มืชนทั.3ไมื)ใช)ชาวัพั(ทัธิ์ ควัามืเช�3อในศาสนาส$าห้ร�บช(มืชนทั.3ไมื)ใช)ชาวัพั(ทัธิ์ ควัามืเช�3อในศาสนาอ�3น ๆ เช)น อสลามื ครสต� ฮินด, ก>เป?นพั�7นฐานอ�3น ๆ เช)น อสลามื ครสต� ฮินด, ก>เป?นพั�7นฐานส$าค�ญส$าห้ร�บการพั�ฒนา เพั�3อควัามืส(ขเช)นก�นส$าค�ญส$าห้ร�บการพั�ฒนา เพั�3อควัามืส(ขเช)นก�น

เตBาแห้)งควัามืส(ข เตBาแห้)งควัามืส(ข :: อย์,)อย์)างเตBา อย์,)ก�บธิ์รรมืชาตอย์,)อย์)างเตBา อย์,)ก�บธิ์รรมืชาต

นพัพัานบนภ,เขาห้มืาล�ย์นพัพัานบนภ,เขาห้มืาล�ย์เศรษฐศาสตร�แนวัพั(ทัธิ์ในภาคปฏิบ�ต ส)วันให้ญ)มื.การน$ามืาประย์(กต�ใช' เศรษฐศาสตร�แนวัพั(ทัธิ์ในภาคปฏิบ�ต ส)วันให้ญ)มื.การน$ามืาประย์(กต�ใช' ในระด�บจิ(ลภาค ในระด�บจิ(ลภาค / / ระด�บช(มืชนระด�บช(มืชน / / ระด�บโครงการ ระด�บโครงการ

ต�วัอย์)างทั.3ส$าค�ญ ต�วัอย์)างทั.3ส$าค�ญ :: ส�นตอโศกในไทัย์ส�นตอโศกในไทัย์สรรโวัธิ์�ย์ในศร.ล�งกาสรรโวัธิ์�ย์ในศร.ล�งกา

ในระด�บชาต มื.แห้)งเด.ย์วัเทั)าน�7นในโลก ในระด�บชาต มื.แห้)งเด.ย์วัเทั)าน�7นในโลก : : ประเทัศภ,ฐาน ใช'เศรษฐศาสตร� ประเทัศภ,ฐาน ใช'เศรษฐศาสตร� แนวัพั(ทัธิ์ แนวัพั(ทัธิ์ ((มืห้าย์านมืห้าย์าน ) ) เป?นพั�7นฐาน ในการพั�ฒนาประเทัศระด�บมืห้ภาคเป?นพั�7นฐาน ในการพั�ฒนาประเทัศระด�บมืห้ภาค

จิ(ดมื()งห้มืาย์เบ�7องต'น จิ(ดมื()งห้มืาย์เบ�7องต'น :: เพั�3อสร'างส�งคมืทั.3มื.ควัามืเจิรญ ทั�7งวั�ตถ( และจิตเพั�3อสร'างส�งคมืทั.3มื.ควัามืเจิรญ ทั�7งวั�ตถ( และจิตวัญญาณ์วัญญาณ์

จิ(ดมื()งห้มืาย์ส(ดทั'าย์ จิ(ดมื()งห้มืาย์ส(ดทั'าย์ :: เพั�3อพัระนพัพัานบนภ,ฐาน เพั�3อพัระนพัพัานบนภ,ฐาน ? ?

ห้ล�กการพั�7นฐานของการพั�ฒนาห้ล�กการพั�7นฐานของการพั�ฒนา

ประต,ประต, ส�จิจิธิ์รรมืส�จิจิธิ์รรมื แนวัทัางแนวัทัาง

– ใจิ – ใจิ ควัามืวั)างควัามืวั)าง ส�จิธิ์รรมืสมืบ,รณ์� ส�จิธิ์รรมืสมืบ,รณ์� :: พั�ฒนาจิตพั�ฒนาจิต ป:ญญา ป:ญญา ((ห้ญงห้ญง))

– วัจิ. พัล�ง – วัจิ. พัล�ง ส�จิธิ์รรมืส�มืพั�ทัธิ์� ส�จิธิ์รรมืส�มืพั�ทัธิ์� : : สร'างควัามืย์(ตธิ์รรมื สร'างควัามืย์(ตธิ์รรมื ควัามืโปร)งใส ควัามืโปร)งใส

เมืตตา เมืตตา / / กร(ณ์า กร(ณ์า ,, และการมื.ส)วันร)วัมืและการมื.ส)วันร)วัมื

– กาย์ กรรมื – กาย์ กรรมื ปฏิบ�ต ปฏิบ�ต ((ชาย์ชาย์)) ด$าเนนช.วัตอย์)างย์�3งย์�นด$าเนนช.วัตอย์)างย์�3งย์�น

ห้ล�กการพั�ฒนาเห้ล)าน.7 ได'มืาจิาก ค$าสอนของปร�ชญามืห้าย์าน ห้ล�กการพั�ฒนาเห้ล)าน.7 ได'มืาจิาก ค$าสอนของปร�ชญามืห้าย์าน

ห้ล�กการบรห้ารจิ�ดการ ห้ล�กการบรห้ารจิ�ดการ 8 8 ข'อข'อ

กล()มืน�กปร�ชญาชาวัภ,ฐาน เช�3อวั)า ประชาชนจิะมื.ควัามืส(ขได' จิะต'องมื. กล()มืน�กปร�ชญาชาวัภ,ฐาน เช�3อวั)า ประชาชนจิะมื.ควัามืส(ขได' จิะต'องมื. การบรห้ารจิ�ดการ โดย์ใช'ห้ล�กการ การบรห้ารจิ�ดการ โดย์ใช'ห้ล�กการ 8 8 ข'อ ข'อ (( “พั�ฒนามืาจิาก “พั�ฒนามืาจิาก มืรรคมื.องค�มืรรคมื.องค�

แปดแปด””))

- - การพั�ฒนาจิตการพั�ฒนาจิต - - การพัทั�กษ�ปกปDองธิ์รรมืชาตการพัทั�กษ�ปกปDองธิ์รรมืชาต- - การส)งเสรมืควัามืคดการส)งเสรมืควัามืคด - - การสร'างควัามืย์(ตธิ์รรมื และ การสร'างควัามืย์(ตธิ์รรมื และ ทั.3เป?นอสระทั.3เป?นอสระ ธิ์รรมืาภบาล ธิ์รรมืาภบาล- - การอน(ร�กษ�วั�ฒนธิ์รรมืการอน(ร�กษ�วั�ฒนธิ์รรมื - - การพั�ฒนาการศ5กษาการพั�ฒนาการศ5กษา- - การพั�ฒนาเศรษฐกจิการพั�ฒนาเศรษฐกจิ - - การพั�ฒนาป:จิจิ�ย์ พั�7นฐาน การพั�ฒนาป:จิจิ�ย์ พั�7นฐาน ทั.3มื.ควัามืสมืด(ลทั.3มื.ควัามืสมืด(ล ส$าห้ร�บการด$ารงช.วัต ส$าห้ร�บการด$ารงช.วัต

ห้ล�กการทั�7งห้มืด ไมื)จิ$าเป?นต'องทั$าพัร'อมืก�น ป:ญห้าค�อ จิะทั$าอะไร ห้ล�กการทั�7งห้มืด ไมื)จิ$าเป?นต'องทั$าพัร'อมืก�น ป:ญห้าค�อ จิะทั$าอะไร ? ? เมื�3อไร เมื�3อไร ? ? ภาพัรวัมืค�อ ต'องทั$าให้'ครบ ภาพัรวัมืค�อ ต'องทั$าให้'ครบ 8 8 ห้ล�กการห้ล�กการ

ค�มืภ.ร�เล)มืให้มื)ค�มืภ.ร�เล)มืให้มื)

ด,เอกสารเก.3ย์วัก�บเร�3อง ด,เอกสารเก.3ย์วัก�บเร�3อง GNHGNH

(Gross National Happiness) (Gross National Happiness) รวับรวัมืแนวัคดรวับรวัมืแนวัคดการพั�ฒนาบนพั�7นฐานของพั(ทัธิ์ปร�ชญาแนวัมืห้าย์านการพั�ฒนาบนพั�7นฐานของพั(ทัธิ์ปร�ชญาแนวัมืห้าย์าน

Centre for Bhutan Studies (Thimphu)Centre for Bhutan Studies (Thimphu)

เอกสารส�มืมืนาระด�บนานาชาต เอกสารส�มืมืนาระด�บนานาชาต 2 2 คร�7งคร�7ง2004 – 5 2004 – 5 เก.3ย์วัก�บแนวัคด เก.3ย์วัก�บแนวัคด GNHGNH

ควัามืข�ดแย์'งทัางควัามืคดควัามืข�ดแย์'งทัางควัามืคด

ห้ลาย์ทัศวัรรษทั.3ผ)านมืา ทัางการภ,ฐานได'รเร3มืสร'างแนวัคดให้มื) ห้ลาย์ทัศวัรรษทั.3ผ)านมืา ทัางการภ,ฐานได'รเร3มืสร'างแนวัคดให้มื) “เก.3ย์วัก�บ “เก.3ย์วัก�บ ควัามืส(ขควัามืส(ข” “ช)วังน�7น มื.การเน'นห้ล�กการ” “ช)วังน�7น มื.การเน'นห้ล�กการ พั53งตนเองพั53งตนเอง” ”

อย์)างมืาก ในป:จิจิ(บ�น ห้ล�กการน.7ได'ห้าย์ไป อย์)างมืาก ในป:จิจิ(บ�น ห้ล�กการน.7ได'ห้าย์ไป

ห้ล�กการการพั�ฒนา ห้ล�กการการพั�ฒนา ((ทัางการทัางการ) ) มื.อย์,) มื.อย์,) 4 4 ข'อเทั)าน�7นข'อเทั)าน�7น- - ส)งเสรมืการพั�ฒนาเศรษฐกจิส�งคมื ทั.3ย์�3งย์�นและเป?น ส)งเสรมืการพั�ฒนาเศรษฐกจิส�งคมื ทั.3ย์�3งย์�นและเป?น

ธิ์รรมืธิ์รรมื- - อน(ร�กษ�วั�ฒนธิ์รรมืภ,ฐานอน(ร�กษ�วั�ฒนธิ์รรมืภ,ฐาน- - พัทั�กษ�ร�กษาส3งแวัดล'อมืพัทั�กษ�ร�กษาส3งแวัดล'อมื- - สร'างระบบธิ์รรมืาภบาลสร'างระบบธิ์รรมืาภบาล

น.3ค�อ เสาห้ล�ก น.3ค�อ เสาห้ล�ก 4 4 ต'นของ ต'นของ GNH GNH

บางอย์)างทั.3ห้าย์ไปบางอย์)างทั.3ห้าย์ไป

“นอกจิากห้ล�กการ “นอกจิากห้ล�กการ พั53งตนเองพั53งตนเอง” แล'วั เสาห้ล�ก” แล'วั เสาห้ล�ก 4 4 ต'น ไมื) ต'น ไมื) ได'กล)าวัถ5งเร�3องจิตวัญญาณ์ และการส)งเสรมืทัางด'าน ได'กล)าวัถ5งเร�3องจิตวัญญาณ์ และการส)งเสรมืทัางด'าน

จิตใจิจิตใจิ

มื.แนวัโน'มืวั)า ในย์(คโลกาภวั�ตน� ภ,ฐานอาจิห้ลงเข'าไปใน มื.แนวัโน'มืวั)า ในย์(คโลกาภวั�ตน� ภ,ฐานอาจิห้ลงเข'าไปใน “กระแส “กระแส การพั�ฒนาการพั�ฒนา” แบบสมื�ย์ให้มื)ทั.3เน'นควัามื” แบบสมื�ย์ให้มื)ทั.3เน'นควัามื

เจิรญทัางวั�ตถ(เจิรญทัางวั�ตถ(

ในแนวัคดของภ,ฐานไมื)มื.มืตทัางการเมื�องในแนวัคดของภ,ฐานไมื)มื.มืตทัางการเมื�อง

มืตทัางการเมื�องมืตทัางการเมื�อง การเมื�อง ทั$าให้'คนไมื)มื.ควัามืส(ข เพัราะศ�กย์ภาพัการ การเมื�อง ทั$าให้'คนไมื)มื.ควัามืส(ข เพัราะศ�กย์ภาพัการ

ด$ารงช.วัตถ,กบ�3นทัอนอย์)างร(นแรง ภาย์ใต'โครงสร'าง ด$ารงช.วัตถ,กบ�3นทัอนอย์)างร(นแรง ภาย์ใต'โครงสร'างอ$านาจิทั.3ครอบง$าอ$านาจิทั.3ครอบง$า

โลกทั�ศน�ตะวั�นออก ต'องให้'ควัามืสนใจิแก)มืตทัางการ โลกทั�ศน�ตะวั�นออก ต'องให้'ควัามืสนใจิแก)มืตทัางการเมื�องเมื�อง

เศรษฐศาสตร�การเมื�องวั)าด'วัย์ควัามืส(ข ต'องไมื)ละเลย์ เศรษฐศาสตร�การเมื�องวั)าด'วัย์ควัามืส(ข ต'องไมื)ละเลย์มืตการเมื�องมืตการเมื�อง

การเมื�อง ก�บ ควัามืส(ข การเมื�อง ก�บ ควัามืส(ข* * โครงสร'างอ$านาจิโครงสร'างอ$านาจิ

**วั�ฒนธิ์รรมืการเมื�องวั�ฒนธิ์รรมืการเมื�อง **ผลประโย์ชน�ผลประโย์ชน�

** ในแนวัคดของเศรษฐกจิการเมื�อง การเมื�องเป?นเร�3องของ ในแนวัคดของเศรษฐกจิการเมื�อง การเมื�องเป?นเร�3องของ อ$านาจิอภสทัธิ์ อทัธิ์พัล ควัามืข�ดแย์'ง การต)อส,' การเคล�3อนไห้วั อ$านาจิอภสทัธิ์ อทัธิ์พัล ควัามืข�ดแย์'ง การต)อส,' การเคล�3อนไห้วั

และการเปล.3ย์นแปลงส�งคมื การเมื�องเป?นเร�3องของประชาชน และการเปล.3ย์นแปลงส�งคมื การเมื�องเป?นเร�3องของประชาชนคนเดนดนคนเดนดน

ควัามืส(ข

เส'นทัางของการวัเคราะห้�แนวัให้มื)เส'นทัางของการวัเคราะห้�แนวัให้มื)

เศรษฐศาสตร�การเมื�องของโลกทั�ศน�ตะวั�นออก ควัรห้�นไปศ5กษา เศรษฐศาสตร�การเมื�องของโลกทั�ศน�ตะวั�นออก ควัรห้�นไปศ5กษา แนวัคดให้มื) ๆ เก.3ย์วัก�บการต)อต'านทัฤษฎี.การพั�ฒนาทั.3มืา แนวัคดให้มื) ๆ เก.3ย์วัก�บการต)อต'านทัฤษฎี.การพั�ฒนาทั.3มืาจิากจิาก

ทั(นนย์มืของโลกตะวั�นตก ทั(นนย์มืของโลกตะวั�นตก

โดย์เฉพัาะอย์)างย์3ง แนวัคดทั.3เร.ย์กวั)า โดย์เฉพัาะอย์)างย์3ง แนวัคดทั.3เร.ย์กวั)า POST – POST – DEVELOPMENT = DEVELOPMENT = ก'าวัข'ามืพั'นการพั�ฒนาก'าวัข'ามืพั'นการพั�ฒนา

“แนวัน.7ให้'ควัามืส$าค�ญแก)วัธิ์.การวัเคราะห้� “แนวัน.7ให้'ควัามืส$าค�ญแก)วัธิ์.การวัเคราะห้� วัาทักรรมืการพั�ฒนาวัาทักรรมืการพั�ฒนา” ” (development discourses)(development discourses)

บทัสร(ปบทัสร(ป

““ เราไมื)อาจิแก'ไขป:ญห้าต)าง ๆ ได' โดย์การใช'วัถ.คด เราไมื)อาจิแก'ไขป:ญห้าต)าง ๆ ได' โดย์การใช'วัถ.คด แบบเก)า ๆ ทั.3เป?นต'นตอในการสร'างป:ญห้าเห้ล)าน.7 แบบเก)า ๆ ทั.3เป?นต'นตอในการสร'างป:ญห้าเห้ล)าน.7””

วัาทัะของ วัาทัะของ ALBERT EINSTEINALBERT EINSTEIN

ระล5กถ5ง ระล5กถ5ง 2005 : 2005 : ฉลอง ฉลอง 100 100 ป= ป= EINSTEINEINSTEIN

THE ENDTHE END