ศจมาจ ณ วเชยร

10 วธสอน

วธสอนคอ?

“วธสอน” คอขนตอนในการด าเนนการสอนใหส าเรจดวยวธการตาง ๆ ทแตกตางกนไปตามองคประกอบและขนตอนส าคญอนเปนลกษณะ เฉพาะ หรอลกษณะเดนทขาดไมไดของวธนน ๆ

1. วธสอนโดยใชการบรรยาย (Lectuer)

“...เปนวธสอนทอาศยความสามารถของผสอนในการเรยบเรยงเนอหาสาระและการใชเทคนคในการถายทอดเนอหาสาระใหนาสนใจ...”

ความหมาย : วธสอนโดยใชการบรรยายคอกระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยการพด บอก เลา อธบาย สงทตองการสอนแกผเรยน ใหผเรยนซกถาม แลวประเมนการเรยนรของผเรยนดวยวธใดวธหนง

วตถประสงค: วธสอนโดยใชการบรรยายเปนวธการทมงชวยใหผเรยนจ านวนมากไดเรยนร เนอหาสาระหรอขอความรจ านวนมากพรอม ๆ กนไดในเวลาทจ ากด

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน

มเนอหาสาระ หรอขอความรทตองการใหผเรยนไดเรยนร

มการบรรยาย (พด บอก เลา อธบาย)

มผลการเรยนรของผเรยนทเกดจากการบรรยาย

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน

ผสอนเตรยมเนอสาระทจะบรรยาย

ผสอนบรรยาย (พด บอก เลา อธบาย) เนอหาสาระทตองการใหผเรยนไดเรยนร

ผสอนเปดโอกาสใหผเรยนซกถาม และประเมนผลการเรยนรของผเรยน

1. วธสอนโดยใชการบรรยาย (Lectuer)

ขอดและขอจ ากดของวธการสอนโดยใชการบรรยาย

ขอด

1) เปนวธสอนทใชเวลานอย เมอเทยบกบวธสอนแบบอน ๆ

2) เปนวธสอนทใชกบผเรยนจ านวนมากได

3) เปนวธสอนทสะดวก ไมยงยาก

4) เปนวธสอนทถายทอดเนอหาสาระไดมาก

1. วธสอนโดยใชการบรรยาย (Lectuer)

ขอจ ากด

1) เปนวธสอนทผเรยนมบทบาทนอย จงอาจท าใหผเรยนขาดความสนใจในการบรรยาย

2) เปนวธสอนทอาศยความสามารถของผบรรยาย ถาผบรรยายไมมศลปะในการบรรยายทดงดดใจผเรยน ผเรยนอาจขาดความสนใจ และถาผสอนขาดการเรยบเรยงเนอหาสาระอยางเหมาะสม ผเรยนอาจเกดความไมเขาใจ และไมสามารถซกถามได (ถาผบรรยายไมเปดโอกาส)

3) เปนวธสอนทไมสามารถสนองตอบความตองการและความแตกตาง

ระหวางบคคล

1. วธสอนโดยใชการบรรยาย (Lectuer)

2. วธสอนโดยใชการสาธต (Demonstration)

“....เปนวธสอนทชวยใหผเรยนไดรบประสบการณตรงเหนสงทเรยนรอยางเปนรปธรรม ท าใหเกดความเขาใจและจดจ าในเรองทสาธตไดดและนาน...”

ความหมาย: วธสอนโดยใชการสาธต คอกระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยการแสดงหรอท าสงทตองการใหผเรยนไดเรยนรใหผเรยนสงเกตด แลวใหผเรยนซกถาม อภปราย และสรปการเรยนรทไดจากการสงเกตการสาธต

วตถประสงค:วธสอนโดยใชการสาธตเปนวธการทมงชวยใหผเรยนทงชนไดเหนการปฏบตจรงดวยตนเอง ท าใหเกดความรความเขาใจในเรองหรอการปฏบตนนชดเจนขน

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน มเรองหรอสงทจะสาธต

มการแสดง / การท า / ใหผเรยนสงเกตด

มผลการเรยนรของผเรยนอภปรายและสรปการเรยนรทไดจากการสาธต

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน ผสอนแสดงการสาธต ผเรยนสงเกตการสาธต

ผสอนและผเรยนอภปรายและสรปการเรยนรทไดจากการสาธต

2. วธสอนโดยใชการสาธต (Demonstration)

ขอดและขอจ ากดของวธสอนโดยใชการสาธต

ขอด

1) ชวยใหผเรยนไดรบประสบการณตรง เหนสงทเรยนรอยางเปนรปธรรม ท าใหเกดความเขาใจและจดจ าในเรองทสาธตไดดและนาน

2) ชวยประหยดเวลา อปกรณและคาใชจาย หากใชทดแทนการทดลอง

3) สามารถสอนผเรยนไดจ านวนมาก

ขอจ ากด

1) ผเรยนอาจไมสงเกตเหนการสาธตอยางชดเจน ทวถง หากเปนกลมใหญ

2) เปนวธทผสอนเปนผสาธต จงอาจไมเหนพฤตกรรมของผเรยน

3) เปนวธทผเรยนอาจมสวนรวมไมทวถง และมากพอ เปนวธทผเรยนไมไดลง

มอท าเองจงอาจไมเกดความรทลกซงเพยงพอ

2. วธสอนโดยใชการสาธต (Demonstration)

3. วธสอนโดยใชการทดลอง (Experiment)

“....เปนวธสอนทผเรยนไดรบประสบการณตรง ไดผานกระบวนการตาง ๆ ได

พสจน ทดสอบและเหนผลประจกษดวยตนเอง จงเกดการเรยนรไดด มความเขาใจ และจดจ าการเรยนรนนไดนาน”

ความหมาย: วธสอนโดยใชการทดลอง คอกระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยการใหผเรยนเปนผก าหนดปญหาและสมมตฐานในการทดลองและลงมอทดลองปฏบตตามขนตอนทก าหนดโดยใชวสดอปกรณทจ าเปน เกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล สรปอภปรายผลการทดลอง และสรปการเรยนรทไดรบจากการทดลอง

วตถประสงค: วธสอนโดยใชการทดลอง เปนวธการทมงชวยใหผเรยนรายบคคลหรอรายกลมเกดการเรยนรโดยการเหนผลประจกษชดจากการคดและการกระท าของตนเอง ท าใหการเรยนรนนตรงกบความเปนจรง มความหมายส าหรบผเรยนและจ าไดนาน

องคประกอบ (ทขาดไมได) ของวธสอน

มปญหาและสมมตฐานในการทดลอง มวสดอปกรณส าหรบการทดลอง มการทดลอง มผลการเรยนรของผเรยนทเกดขนจากการทดลอง

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน ผสอน / ผเรยนก าหนดปญหาและสมมตฐานในการทดลอง

ผสอนใหความรทจ าเปนตอการทดลอง ใหขนตอนและรายละเอยดในการทดลองแกผเรยน โดยใชวธการตาง ๆ ตามความเหมาะสม

ผเรยนลงมอทดลองโดยใชวสดอปกรณทจ าเปนตามขนตอนทก าหนดและบนทกขอมลการทดลอง

ผเรยนวเคราะหและสรปผลการทดลอง

ผสอนและผเรยนอภปรายผลการทดลอง และสรปการเรยนร

3. วธสอนโดยใชการทดลอง (Experiment)

ขอด และขอจ ากดของวธสอนโดยใชการทดลอง

ขอด

1) เปนวธสอนทผเรยนไดรบประสบการณตรง ไดผานกระบวนการตาง ๆ ไดพสจน ทดสอบ และเหนผลประจกษดวยตนเอง จงเกดการเรยนรไดด มความเขาใจ และจะจดจ าการเรยนรนนไดนาน

2) เปนวธสอนทผเรยนมโอกาสไดเรยนรและพฒนาทกษะกระบวนการตาง ๆ จ านวนมาก เชน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการแสวงหาความร ทกษะกระบวนการคด และทกษะกระบวนการกลม รวมทงไดพฒนาลกษณะนสยใฝร

เปนวธสอนทผเรยนมสวนรวมในกจกรรมมากจะท าใหเกดความกระตอรอรนในการเรยนร

3. วธสอนโดยใชการทดลอง (Experiment)

ขอด และขอจ ากดของวธสอนโดยใชการทดลอง

ขอจ ากด

1) เปนวธสอนทมคาใชจายสง เนองจากตองมอปกรณเครองมอวสด ส าหรบผเรยนจ านวนมากหรอในกรณทตองออกไปเกบขอมลนอกสถานทกตองมคาใชจายคาพาหนะทพกและวสดตางๆ ดวย

2) เปนวธสอนทใชเวลามากเนองจากการด าเนนการแตละขนตอนตองใชเวลา

3)เปนวธสอนทผสอนตองมความร ความเขาใจ และมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จงจะสามารถสอนและฝกฝนใหผเรยนเกดการเรยนรไดด

3. วธสอนโดยใชการทดลอง (Experiment)

4. วธสอนโดยใชการนรนย (Deduction)

“.... เปนการสอนจากหลกการไปสตวอยางยอย ๆ ผเรยนมโอกาสไดฝกฝนการน าหลกการไปใชในสถานการณใหม....”

ความหมาย: วธการสอนโดยใชการนรนย คอกระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยการชวยใหผเรยนมความร ความเขาใจเกยวกบทฤษฎ หลกการ กฎ หรอขอสรปในเรองทเรยน แลวจงใหตวอยางหลาย ๆ ตวอยางเกยวกบการใชทฤษฎ/ หลกการ / กฎ หรอขอสรปนน หรออาจใหผเรยนฝกน าทฤษฎ/ หลกการ/ กฎ หรอขอสรปนนไปในสถานการณใหม ๆ ทหลากหลาย เพอชวยใหผเรยนมความเขาใจในทฤษฎ/ หลกการ/ กฎ หรอขอสรปนน ๆ อยางลกซงขน หรอกลาวสน ๆ ไดวาเปนการสอนจากหลกการไปสตวอยางยอย ๆ

วตถประสงค: วธการสอนโดยใชการนรนย เปนวธการทมงชวยใหผเรยนรหลกการและสามารถน าหลกการดงกลาวไปใชได

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน มทฤษฎ / หลกการ / กฏ หรอขอสรปตาง ๆ มตวอยางสถานการณทหลากหลาย ท

สามารถน าทฤษฎ / หลกการ / กฎ หรอขอสรปนนไปใชได

มการฝกน าทฤษฎ / หลกการ / กฎ หรอขอสรปไปใชในสถานการณทหลากหลาย มผลการเรยนรของผเรยนทเกดขนจากการน าหลกการไปใช

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน ผสอนถายทอดความร / ทฤษฎ / หลกการ / กฎ / ขอสรปทตองการใหผเรยนไดเรยนร

ดวยวธการตาง ๆ ตามความเหมาะสม ผสอนใหตวอยางสถานการณใหมทหลากหลายทสามารถน าความรทไดเรยนมาไปใช

ผสอนใหผเรยนฝกปฏบตน าความร ความเขาใจทเกดขนไปใชในสถานการณใหม ผสอนใหผเรยนวเคราะหและอภปรายการเรยนรทเกดขน

ผสอนวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยน

4. วธสอนโดยใชการนรนย (Deduction)

ขอดและขอจ ากด

ขอด

1) เปนวธสอนทชวยถายทอดเนอหาสาระไดอยางรวดเรวและไมยงยาก เปนวธสอนทผเรยนมโอกาสไดฝกฝนการน าทฤษฎ / หลกการไปใชในสถานการณใหม ๆ

เปนวธสอนทเอออ านวยใหผเรยนทมความสามารถหรอเรยนรไดเรวสามารถพฒนา โดยไมตองรอผเรยนทชากวา

ขอจ ากด

เปนวธสอนทผสอนจ าเปนตองเตรยมตวอยาง / สถานการณ / ปญหาทหลากหลายมาใหผเรยนไดฝกท า เปนวธสอนทขนกบความเขาใจและความสามารถของผสอนในการน าเสนอทฤษฎ หลกการ

เปนวธสอนทผเรยนทเรยนรไดชา อาจจะตามไมทนเพอน และเกดปญหาในการเรยนร

4. วธสอนโดยใชการนรนย (Deduction)

5. วธสอนโดยใชการอปนย (Induction)

“.... เปนวธสอนทใหผเรยนสรปหลกการหรอแนวคดจากตวอยางตาง ๆ ดวยตนเอง....ชวยใหผเรยนไดคดไดท าความเขาใจดวยตนเอง....”

ความหมาย: กระบวนการสอนทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยการน าตวอยาง / ขอมล /ความคด / เหตการณ / สถานการณ /ปรากฏการณ ทมหลกการ /แนวคด ทตองการสอนใหแกผเรยนแฝงอยมาใหผเรยนศกษาวเคราะห จนสามารถดงหลกการ / แนวคดทแฝงออกมา เพอน าไปใชในสถานการณอนๆตอไป กลาวอยางสน ๆ ไดวา เปนการสอนทใหผเรยนสรปหลกการจากตวอยางตาง ๆ ดวยตนเอง

วตถประสงค: วธสอนโดยใชการอปมยเปนวธการทมงชวยใหผเรยนไดฝกทกษะการคดวเคราะหสามารถจบหลกการ หรอประเดนส าคญไดดวยตนเอง ท าใหเกดการเรยนรหลกการ / แนวคด หรอขอความรตาง ๆ อยางเขาใจ

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน มตวอยาง / ขอมล / สถานการณ / เหตการณ / ปรากฏการณ / ความคดทเปน

ลกษณะยอย ๆ ของสงทตองการใหผเรยนเกดการเรยนร

มการวเคราะหตวอยางตาง ๆ เพอหาหลกการทรวมกน

มการสรปหลกการและขอสรปทมลกษณะเปนหลกการ / แนวคด ซงสามารถน าไปใชในสถานการณอน ๆ ตอไปได

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน ผสอน และ / หรอผเรยน ยกตวอยาง / ขอมล / สถานการณ / เหตการณ /

ปรากฏการณ / ความคด ทมลกษณะส าคญของสงทจะเรยนร

ผเรยนศกษาและวเคราะหหาหลกการทแฝงอยในตวอยางนน ผเรยนสรปหลกการ / แนวคด ทไดจากตวอยางนน

5. วธสอนโดยใชการอปนย (Induction)

ขอดและขอจ ากด

ขอด 1) เปนวธสอนทผเรยนสามารถคนพบการเรยนรไดดวนตนเอง จงท าใหเกดความเขาใจและ

จดจ าไดด ชวยใหผเรยนไดพฒนาทกษะการคดวเคราะหอนเปนเครองมอส าคญของการเรยนร

2) เปนวธสอนทผเรยนไดทงเนอหาความร (ไดแก หลกการ / แนวคด ฯลฯ) และกระบวนการ (ไดแก กระบวนการคด) ซงผเรยนสามารถน าไปใชประโยชนในการเรยนรเรองอน ๆ ได

ขอเสย เปนวธสอนทใชเวลาคอนขางมาก ตองอาศยตวอยางทดหากผสอนขาดความเขาใจในการ

จดเตรยมตวอยางทครอบคลมลกษณะส าคญ ๆ ของหลกการ / แนวคดทสอน การสอนจะไมประสบผลส าเรจ ผเรยนจะตองคดคนหาค าตอบดวยตนเอง หากผเรยนขาดทกษะพนฐานในการคด และการท างานรวมกนเปนกลม อาจไมเกดผลสมบรณตามตองการ

5. วธสอนโดยใชการอปนย (Induction)

6. วธสอนโดยใชการไปทศนศกษา (Field Trip)“....เปนวธการทชวยใหผเรยนไดรบประสบการณตรงในเรองทเรยน ไดเรยนรสภาพความเปนจรงไดใชแหลงชมชนใหเปนประโยชนตอการเรยนร....”

ความหมาย: กระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการ เรยนรตาม

วตถประสงคทก าหนด โดยผสอนและผเรยนรวมกนวางแผนและเดนทางไปศกษาเรยนร ณ สถานทอนเปนแหลงความรในเรองนน (ซงอยนอกสถานททเรยนกนอยเปนปกต) โดยมการศกษาสงตาง ๆ ในสถานทนนตามกระบวนการหรอวธการทไดวางแผนไว และมการอภปรายสรปการเรยนรจากขอมลทไดศกษามา

วตถประสงค: วธสอนโดยใชการไปทศนศกษาเปนวธการทชวยใหผเรยนไดรบประสบการณตรงในเรองเรยนไดเรยนรสภาพความเปนจรงไดใชแหลงชมชนใหเปนประโยชนตอการเรยนร

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน

มการวางแผนรวมกนระหวางผสอนและผเรยนในเรองวตถประสงค สถานท การเดนทาง เรองทจะศกษา วธศกษา คาใชจาย ก าหนดการเดนทางและหนาทความรบผดชอบ

มการเดนทางออกไปยงสถานทเปาหมายซงอยนอกโรงเรยน หรอนอกสถานททเรยนกนอยเปนปกต

มกระบวนการในการศกษาสงทตองการเรยนรในสถานทนน

มการสรปผลการเรยนรทผเรยนไดจากการไปทศนศกษา

6. วธสอนโดยใชการไปทศนศกษา (Field Trip)

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน

ผสอนและผเรยนวางแผนรวมกนในเรองวตถประสงค สถานททจะไป การเดนทาง สงทจะไปศกษา วธศกษา คาใชจาย ก าหนดการเดนทาง และหนาทความรบผดชอบ

ผสอนและผเรยนเดนทางไปยงสถานทเปาหมาย

ผเรยนศกษาสงตางๆในสถานทนนตามกระบวนการหรอวธการศกษาทไดวางแผนไว

ผสอนและผเรยนเดนทางกลบ และสรปผลการเรยนร หรอผสอนและผเรยนสรปผลการเรยนรและเดนทางกลบ

6. วธสอนโดยใชการไปทศนศกษา (Field Trip)

ขอด และขอจ ากดของวธสอนโดยใชการไปทศนศกษา

ขอด

1) ผเรยนไดรบประสบการณตรง ไดเรยนรสภาพความเปนจรง มการเชอมโยงระหวางการเรยนรในหองเรยนและความเปนจรง

2) สงเสรมการใชทรพยากรทองถนและชมชนใหเปนประโยชนตอการเรยนรของผเรยน และชวยสรางความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชน

3) เออใหผเรยนมโอกาสไดฝกทกษะตาง ๆ จ านวนมาก เชน ทกษะการวางแผน ทกษะการประสานงาน ทกษะการท างานกลม ทกษะการแสวงหาความร นอกจากนนยงสงเสรมการพฒนาคณธรรมตาง ๆ เชนความรบผดชอบ ความสามคค ความเสยสละ เปนตน

4) ชวยใหผเรยนไดเปลยนบรรยากาศในการเรยนร ท าใหผเรยนมความกระตอรอรน และความสนใจในการเรยนเพมขน

6. วธสอนโดยใชการไปทศนศกษา (Field Trip)

ขอด และขอจ ากดของวธสอนโดยใชการไปทศนศกษา

ขอจ ากด

1)เปนวธสอนทยงยากส าหรบผสอน เนองจากตองมการเตรยมการตดตอประสานงาน จดการ และรบผดชอบงานหลายดาน

2)เปนวธสอนทมคาใชจายสง ใชเวลามาก และมความเสยง อาจเกดอนตรายระหวางการเดนทางได

3)เปนวธสอนทอาจเกดผลไมคมคา หากการจดการ และกระบวนการศกษาไมดเทาทควร

6. วธสอนโดยใชการไปทศนศกษา (Field Trip)

7. สอนโดยใชการอภปรายกลมยอย( Small Group Discussion)

“....เปนวธการทมงชวยใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรอยางทวถง มโอกาสแสดงความคดเหนและแลกเปลยนประสบการณ อนจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรในเรองทเรยนกวางขน....”

ความหมาย: กระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตาม

วตถประสงคทก าหนดโดยการจดผเรยนเปนกลมเลก ๆ ประมาณ 4 – 8 คน และใหผเรยนในกลมพดคยแลกเปลยนขอมล ความคดเหนและประสบการณในประเดนทก าหนด และสรปผลการอภปรายออกมาเปนขอสรปของกลม

วตถประสงค: วธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย เปนวธการทมงชวยใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรอยางทวถง มโอกาสแสดงความคดเหนและแลกเปลยนประสบการณอนจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรในเรองทเรยนกวางขน

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน

มการจดผเรยนเปนกลมยอย ๆ กลมละประมาณ 4 – 8 คน

มประเดนในการอภปราย

มการพดคยแลกเปลยนความคดเหน ความรสก และประสบการณกน ระหวางสมาชกในกลมตามประเดนการอภปราย

มการสรปสาระทสมาชกกลมไดอภปรายกนเปนขอสรปของกลม

มการน าขอมลสรปของกลมมาใชในการสรปบทเรยน

7. วธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย( Small Group Discussion)

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน

ผสอนจดผเรยนออกเปนกลมยอย ๆ กลมละประมาณ 4 – 8 คน

ผสอน / ผเรยนก าหนดประเดนในการอภปราย

ผเรยนพดคยแลกเปลยนความคดเหนกนตามประเดนอภปราย

ผเรยนสรปสาระทสมาชกกลมไดอภปรายรวมกนเปนขอสรปของกลม

ผสอนและผเรยนน าขอสรปของกลมยอยมาใชในการสรปบทเรยน

7. วธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย( Small Group Discussion)

ขอดและขอจ ากดของวธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย

ขอด

1) เปนวธสอนทชวยใหผเรยนกลมใหญมโอกาสไดแสดงความคดเหนและมสวนรวมในกจกรรรมการเรยนรอยางทวถง

2) เปนวธสอนทชวยใหผเรยนและผสอนไดขอมลและความคดเหนทหลากหลาย ชวยใหเกดการเรยนรทกวางขน

3) เปนวธสอนทชวยสงเสรมปฏสมพนธทางสงคมระหวางผเรยนชวยใหผเรยนไดพฒนาทกษะตาง ๆ จ านวนมาก เชนทกษะการพด การแสดงความคดเหนการโตแยง การวพากษวจารณ และทกษะการคด เปนตน

7. วธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย( Small Group Discussion)

ขอดและขอจ ากดของวธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย

ขอจ ากด

1) เปนวธสอนทใชเวลามาก

2) เปนวธสอนทตองอาศยสถานทหรอบรเวณทกวางพอจะจดกลมใหอภปรายกนไดโดยไมรบกวนกน

3) หากผเรยนไมรหรอไมปฏบตตนตามบทบาทหนาทของสมาชกกลมทด การอภปรายอาจไมไดผลด

4) หากสมาชกกลมและผสอน ไมสามารถควบคมสถานการณไดดอาจเกดปญหาการปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลมได

7. วธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย( Small Group Discussion)

8. วธสอนโดยใชกรณตวอยาง (Case)

“....การสอนโดยใชกรณตวอยางน มไดมงทค าตอบใดค าตอบหนง ...แต

ตองการใหผเรยนเหนค าตอบและเหตผลทหลากหลาย อนจะชวยใหการตดสนใจมความรอบคอบขน...”

ความหมาย: กระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยใหผเรยนศกษาเรองทสมมตขนจากความเปนจรง และตอบประเดนค าถามเกยวกบเรองนน แลวน าค าตอบและเหตผลทมาของค าตอบนนมาใชเปนขอมลในการอภปราย เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงค

วตถประสงค: เปนวธการทมงชวยใหผเรยนฝกฝนการเผชญและแกปญหาโดย

ไมตองรอใหเกดปญหาจรง เปนวธการทเปดโอกาสใหผเรยนคดวเคราะห และเรยนรความคดของผเรยน ชวยใหผเรยนมมมมองทกวางขน

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน มกรณเรองทคลายกบเหตการณจรง มประเดนค าถามใหคดพจารณาหาค าตอบ

มค าตอบทหลากหลาย ค าตอบไมมถกผดอยางชดเจนหรอแนนอน

มการอภปรายเกยวกบสภาพการณ ปญหา มมมอง และวธแกปญหาของผเรยน และสรปการเรยนรทไดรบ

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน ผสอน / ผเรยนน าเสนอกรณตวอยาง ผเรยนศกษากรณตวอยาง

ผเรยนอภปรายประเดนค าถามเพอหาค าตอบ ผสอนและผเรยนอภปรายค าตอบ

ผสอนและผเรยนอภปรายเกยวกบปญหาวธแกปญหาของผเรยน และสรปการเรยนรทไดรบ

8. วธสอนโดยใชกรณตวอยาง (Case)

ขอดและขอจ ากด

ขอด

1) เปนวธสอนทชวยใหผเรยนไดพฒนาทกษะการคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ และการคดแกปญหา ชวยใหผเรยนมมมมองทกวางขน

2)เปนวธสอนทชวยใหผเรยนไดเผชญปญหาทเกดขนในสถานการณจรงและไดฝกแกปญหาโดยไมตองเสยงกบผลทจะเกดขนชวยใหเกดความพรอมแกปญหาเมอเผชญปญหาในสถานการณจรง

3)เปนวธสอนทชวยใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนสง สงเสรมปฏสมพนธระหวางผเรยน และสงเสรมการเรยนรจากกนและกน

4)เปนวธสอนทใหผลดมากส าหรบผเรยนทมความรและประสบการณหลากหลายสาขา

8. วธสอนโดยใชกรณตวอยาง (Case)

ขอดและขอจ ากด

ขอจ ากด

1) กลมผเรยนมความรและประสบการณไมแตกตางกน การเรยนรอาจไมกวางเทาทควร เพราะผเรยนมกมมมมองคลายกน

2) แมปญหาและสถานการณจะใกลเคยงกบความเปนจรง แตกไมไดเกดขนจรง ๆ กบผเรยน ความคดในการแกปญหาจงมกเปนไปตามเหตผลทถกทควรซงอาจไมตรงกบการปฏบตจรงได

8. วธสอนโดยใชกรณตวอยาง (Case)

9. วธสอนโดยใชสถานการณจ าลอง (Simulation)

“....เปนการสอนทมงชวยผเรยนใหมความเขาใจเกยวกบความเปนจรงทสถานการณนนจ าลองขนมาดงนนการอภปรายจงควรมงประเดนไปทการเรยนรความเปนจรงวา ในความเปนจรง สถานการณในเรองนน ๆ เปนอยางไร และอะไรเปนปจจยทมอทธพลตอสถานการณนน ๆ ซงผเรยนควรจะไดเรยนรจากการเลนของตนในสถานการณนน....”

ความหมาย:กระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยใหผเรยนลงไปเลนในสถานการณทมบทบาท ขอมล และกตกาการเลน ทสะทอนความเปนจรง และมปฏสมพนธกบสงตาง ทอยในสถานการณนน โดยใชขอมลทมสภาพคลายกบขอมลในความเปนจรง ในการตดสนใจและแกปญหาตาง ๆ ซงการตดสนใจนนจะสงผลถงผเลนในลกษณะเดยวกนกบทเกดขนในสถานการณจรง

9. วธสอนโดยใชสถานการณจ าลอง (Simulation)

“....เปนการสอนทมงชวยผเรยนใหมความเขาใจเกยวกบความเปนจรงทสถานการณนนจ าลองขนมาดงนนการอภปรายจงควรมงประเดนไปทการเรยนรความเปนจรงวา ในความเปนจรง สถานการณในเรองนน ๆ เปนอยางไร และอะไรเปนปจจยทมอทธพลตอสถานการณนน ๆ ซงผเรยนควรจะไดเรยนรจากการเลนของตนในสถานการณนน....”

วตถประสงค: เปนวธการทมงชวยใหผเรยนไดเรยนรสภาพความเปนจรง เกดความเขาใจในสถานการณ หรอเรองทมตวแปรจ านวนมากทมความสมพนธกนอยางซบซอน

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน

มสถานการณ ขอมล บทบาทและกตกา ทสะทอนความเปนจรง

ผเลนในสถานการณมปฏสมพนธกบปจจยตาง ๆ ในสถานการณนน

ผเลนหรอผสวมบทบาทมการใชขอมลทใหในการตดสนใจ

การตดสนใจสงผลตอผเลนในลกษณะเดยวกนกบทเกดขนในสถานการณจรง

มการอภปรายเกยวกบสถานการณ ขอมล และกตการของสถานการณ วธเลน พฤตกรรมการเลน และผลการเลน เพอการเรยนร

9. วธสอนโดยใชสถานการณจ าลอง (Simulation)

ขนตอนส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน

ผสอนเตรยมสถานการณจ าลอง

ผสอนน าเสนอสถานการณจ าลอง บทบาท ขอมล และกตกาการเลน

ผเรยนเลอกบทบาททจะเลน หรอผสอนก าหนดบทบาทใหผเรยน

ผเรยนเลนตามกตกาทก าหนด

ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบสถานการณ ขอมล และกตกาของสถานการณวธการเลน พฤตกรรมการเลน และผลการเลน

9. วธสอนโดยใชสถานการณจ าลอง (Simulation)

ขอดและขอจ ากดของวธสอนโดยใชสถานการณจ าลอง

ขอด

1) เปนวธสอนทชวยใหผเรยนไดเรยนรเรองทมความสมพนธซบซอนไดอยางเขาใจ เกดความเขาใจ เนองจากไดมประสบการณทเหนประจกษชดดวยตนเอง

2) เปนวธสอนทผเรยนมสวนรวมในการเรยนรสงมาก ผเรยนไดเรยนอยางสนกสนาน การเรยนรมความหมายตอตวผเรยน

3) เปนวธสอนทผเรยนมโอกาสไดฝกทกษะกระบวนการตาง ๆ จ านวนมาก เชน กระบวนการปฏสมพนธกบผอน กระบวนการสอสาร กระบวนการตดสนใจ กระบวนการแกปญหา และกระบวนการคดเปนตน

9. วธสอนโดยใชสถานการณจ าลอง (Simulation)

ขอดและขอจ ากดของวธสอนโดยใชสถานการณจ าลอง

ขอจ ากด 1) คาใชจายสง เพราะตองมวสดอปกรณ และขอมลส าหรบผเลนทกคน และสถานการณจ าลอง

บางเรองมราคาแพง ใชเวลามาก เพราะตองใหเวลาแกผเลนในการเลนและการอภปราย

2) ตองใชเวลาในการเตรยมการมาก ผสอนตองศกษารายละเอยด และลองเลนดวยตนเอง และในกรณทตองสรางสถานการณจ าลอง หรอเกมจ าลองสถานการณเอง ยงตองใชเวลาเพมขน

3) ตองพงสถานการณจ าลอง ถาไมมสถานการณจ าลองทตรงกบวตถประสงค หรอความตองการ ผสอนตองสรางขนเอง ถาผสอนไมมความรความเขาใจในการสรางสถานการณเพยงพอ กจะไมสามารถสรางได

4) เปดโอกาสใหผเรยนไดเลนและแสดงออกอยางหลากหลาย จงเปนการยากส าหรบผสอนในการน าการอภปรายใหไปสการเรยนรตามวตถประสงค

9. วธสอนโดยใชสถานการณจ าลอง (Simulation)

10. วธสอนโดยใชบทเรยนแบบโปรแกรม (Programmed Instruction)

“....เปนบทเรยนทผเรยนสามารถศกษาเรยนรไดดวยตนเองตามความสามารถ....และสามารถตรวจสอบผลการเรยนรไดทนทดวยตนเอง....”

ความหมาย: กระบวนการทผสอนใขในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยการใหผเรยนศกษาจากบทเรยนส าเรจรป เพอใหงายแกผเรยนในการเรยนร และน าเสนอแกผเรยนในลกษณะทใหผเรยนสามารถตอบสนองตอสงทเรยน และตรวจสอบการเรยนรของตนเองไดทนท (immediate feedback) วาผดหรอถก ผเรยนสามารถใชเวลาในการเรยนรมากนอยตามความสามารถ และสามารถตรวจสอบผลการเรยนรไดดวยตนเอง เพราะบทเรยนจะมแบบสอบทงแบบสอบกอนการเรยน (pre- test) และแบบทดสอบหลงการเรยน (post - test) ไวใหพรอม

วตถประสงค: เปนวธการทมงชวยใหผเรยนรายบคคลไดเรยนรดวยตนเองตามความสามารถ ความตองการและความสนใจของตน

องคประกอบส าคญ (ทขาดไมได) ของวธสอน

มบทเรยนแบบโปรแกรมในเรองทตรงกบความตองการและความสนใจของผเรยน มผลการเรยนรของผเรยนทเกดจากบทเรยนแบบโปรแกรม

ขนตอนทส าคญ (ทขาดไมได) ของการสอน

ผสอนศกษาปญหา ความตองการและความสนใจของผเรยน

ผสอนเลอก แสวงหา หรอสรางบทเรยนแบบโปรแกรมในเรองทตรงกบปญหาความตองการหรอความสนใจของผเรยน

ผสอนแนะน าการใชบทเรยนแบบโปรแกรมใหผเรยนเขาใจ

ผสอนใหผเรยนศกษาบทเรยนแบบโปรแกรมดวยตนเอง

ผเรยนทดสอบการเรยนรของตนดวยคนเอง หรอมารบการทดสอบจากผสอน

10. วธสอนโดยใชบทเรยนแบบโปรแกรม (Programmed Instruction)

ขอด และขอจ ากดของวธสอนโดยใชบทเรยนแบบโปรแกรม

ขอด

1) สงเสรมใหผเรยนศกษาดวยตนเอง ลดภาระครและชวยแกปญหาการขาดแคลนคร

2) ชวยใหผเรยนเปนรายบคคลสามารถเรยนรไดตามความสามารถของตน เปนการตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล

10. วธสอนโดยใชบทเรยนแบบโปรแกรม (Programmed Instruction)

ขอด และขอจ ากดของวธสอนโดยใชบทเรยนแบบโปรแกรม

ขอจ ากด

1) เปนวธสอนทพงบทเรยนแบบโปรแกรม หากไมมบทเรยนหรอบทเรยนไมมคณภาพดพอ กยอมสงผลตอการเรยนรของผเรยน

2) การสรางบทเรยนใหมคณภาพทด เปนเรองทตองใชเวลาและมความยงยากในการจดท า ผสรางจ าเปนตองมความร ความเขาใจในการสรางบทเรยน

3) บทเรยนแบบโปรแกรมทดยงมปรมาณนอย บทเรยนแบบโปรแกรมทมคณภาพไมดพอจะไมนาสนใจและไมสามารถดงดดความสนใจของผเรยนและท าใหผเรยนเบอหนายได

10. วธสอนโดยใชบทเรยนแบบโปรแกรม (Programmed Instruction)

ขอบคณคะ

ทศนา แขมณ. 14 วธสอนส าหรบครมออาชพ. บรษท เทกซ แอนด เจอรนล พบลเคชน จ ากด, กรงเทพมหานคร, 2543.