1 Republika e Kosovs Republika Kosova-Republic of Kosovo Kuvendi - Skuptina - Assembly ________________________________________________________________________ LigjiNr. 03/L-018 PR PROVIMIN PRFUNDIMTAR DHE PROVIMIN EMATURS SHTETRORE Kuvendi i Republiks s Kosovs, N mbshtetje t nenit 65 (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs; MeqllimtsigurimittnjkornizeligjoreprrregullimineProvimitPrfundimtardhe provimit t maturs shtetrore n Kosov, Miraton LIGJ PR PROVIMIN PRFUNDIMTAR DHE PROVIMIN EMATURS SHTETRORE KREUI DISPOZITAT E PRGJITHSHME Neni 1 Qllimi MektProjektligjrregullohenmnyraeorganizimit,prmbajtja,kushtet,kriteretdhe procedurat e provimit prfundimtar dhe provimit t Maturs shtetrore. 2Neni2 Prkufizimet Provimi prfundimtar sht vlersim i brendshm i prfundimit t nj niveli arsimor me t cilinverifikohetarritshmriaenjohurivedheshkathtsiveprprcaktiminearritjeve prfundimtare n shkollat Profesionale. Matura shtetrore sht provim prfundimtar i standardizuar, monitoruar dhe vlersuar, q vrteton mbarimin e shkolls s mesme t lart dhe dshmon shkalln e aftsimit t kandidatit prpun dhevazhdimin estudimeve n universitet, nprputhje me kriteret prkatse t pranimit. Kandidatshtnxnsi,vijuesidhepersoniicilieprfundonmesuksesklasn prfundimtare tarsimit t mesm t lart 12 ose 13. AdministruesitdheVzhguesitjantgjithpersonattciltcaktohenngaorganet kompetente pr administrimin e testimit. Testistandardizuarshttestiiprpiluardhebazhdaruarnpajtimmekarakteristikat metrike t testeve q jan sajuar nga nj institucion i profesionalizuar pr hartimin e testeve t tilla. Neni3 Mbajtja eprovimit 1. Provimi prfundimtar mbahet n pjesn teorike dhe praktike varsisht nga profilet e caktuara 2. Provimi i maturs mbahetme test t standardizuar. Nenin 4 Provimi prfundimtar dhe provimi i maturs shtetrore 1.Provimi prfundimtar sht vlersim i brendshm i prfundimit t nj niveli arsimor me t cilinverifikohetarritshmriaenjohurivedheshkathtsiveprprcaktiminearritjeve prfundimtare n shkollat Profesionale. 2. Provimi i maturs shtetrore sht proces i mbledhjes,prpunimit,analizimit, vlersimit dhe i interpretimit t t dhnave me qllim t prcaktimitt shkalls s zotrimit t objektivavet prcaktuara nprogramet shkollore. 3Neni5 Kandidatt 1.Provimit prfundimtar kandidatt i nnshtrohen n kushte dhe kritere t njjtan pjesn teorike dhe praktikesipas profilit t caktuar arsimor. 2.Provimit t maturs kandidatt i nnshtrohen n kushte dhe kriteret njjtadhe n t njjtn koh. 3.Kandidatt me nevoja t veanta i nnshtrohen provimitprfundimtar dhe t maturs sipas kushteve dhe kritereve t prshtatura nevojave t tyre. 4.Provimit prfundimtar dhet maturs i nnshtrohen edhe kandidatt nga arsimi i t rriturve. 5.Kushtet dhe kriteret e vlersimit t kandidatve me nevoja t veanta dhekandidatt t arsimit pr t rritur do t prcaktohenmeakte nnligjore t veanta. Neni6 Kandidatt e kthyer nga jasht 1.Kandidati i cili jasht Kosovs ka marr nj dftes t barasvlershme me dftesn e mbarimit t shkolls s mesme t lart n Kosov, e cila sht e nostrifikuar, ka t drejt t hyj n provimin prfundimtar dhe provimin e maturs shtetrore. 2. Kandidati i kthyer i nnshtrohet provimit aty ku e cakton MASHT-i, bazuar n dokumentin e nostrifikuar pr drejtimin prkats n bashkpunim me DKA. 3.Kandidati i kthyer duhet ti plotsoj kushtet e hyrjes n provim si t gjith kandidatt e tjer. KREU II DISPOZITAT E VEANTA Neni 7 Kompetencat 1.MinistriaeArsimit,ShkencsdheTeknologjisshtautoritetishtetrorprgjegjspr organizimin e provimeve prfundimtar dhet maturs nbashkpunim me: 1.1.Komisionin Qendror Shtetror tMaturs(KQSHM); 4 1.2.Qendrn e Vlersimit (QV); 1.3.Drejtorin Komunale t Arsimit (DKA); 1.4.Komisionet e Qendrave t Testimit; 1.5.Komisionet e vlersimit n shkolla; dhe 1.6.Kshillin e provimeve tshkolls. Neni 8 Komisioni Qendror Shtetror i Maturs 1.Ministri emron Komisionin Qendror Shtetror t Maturs . 2. Komisioni Qendror Shtetror i Maturs (KQSHM) sht organ mbikqyrs, kshillues dhe vendimmarrs pr t gjitha shtjet lidhur me maturn. 3.Komisioni Qendror Shtetror i Maturs ka nnt (9) antar t emruar me mandat trevjear n kt prbrje: 3.1. MASHT-i dy (2) antar, 3.2. Universiteti tre (3) antar, 3.3. Akademia e Shkencave nj (1) antar. 3.4. Qendra e Vlersimit nj (1) antar. 3.5. DKA nj (1) antar 3.6. Prfaqsues nga drejtort e shkollave t mesme t larta nj (1) antar. 4Detyrat dhe prgjegjsit e Komisionit Qendror Shtetror t Maturs: 4.1.miraton listn e antarve t komisioneve t lndve pr prpilimin e krkesave pr provimin shtetror tmaturs me propozimin e qendrs s vlersimit; 4.2.obligon DKA-n pr grumbullimin e t dhnave pr kandidatt e provimit t maturs sipas udhzimeve t qendrs svlersimeve; 4.3.bn planifikimin dhe prgatitjet pr organizimin e provimit t maturs prvitin e ardhshmn bashkpunim me qendrn e vlersimit m s largu deri m 31 dhjetor; 54.4. merropinionet nga komuniteti prmbarvajtjen e procesit t vlersimit dhe mbi ktoopinionenxjerrudhzimedhecaktonprgjegjsitprsubjektetnprocesine provimit t maturs; 4.5. miraton katalogun e lndve si dhe bn harmonizimin elndvepr provimin e maturs,nprputhjemeplanprogrametmsimoresipasdrejtimeverespektivisht profileve; 4.6.gjatkohssadministrimitttestitnqendratetestimitangazhonekipete shrbimit shndetsor si dhe cakton mnyrn pr ruajtjen e sekretit n provimin e maturs dhe nprovimin prfundimtar; 4.7.publikon rezultatet e testit n marrveshje me MASHT-in. Neni9 Qendra e Vlersimit (QV) 1.Qendra e Vlersimitvepron n kuadr t MASHT-it . 2.PunaeQendrsprVlersimineProvimittMatursshtprofesionaledheme prgjegjsi. 3. Obligimet dhe prgjegjsit e Qendrs s Vlersimeve: 3.1.analizonplan programet dhe tekstet shkollore t miratuara nga MASHT,prgatit dhe publikon materiale ndihmse pr provimet e maturs; 3.2.hartontestetstandardizuaranmbshtetjetplanprogramevedheteksteve shkollore t miratuara nga MASHT; 3.3.propozondhe trajnon antart e Komisionevesi dhe individ t tjer t prfshir n zhvillimin e provimeve t maturs; 3.4. bn prgatitjen teknike shumfishimin, paketimin, shprndarjen dhe grumbullimin ematerialeve pr provimin e maturs shtetrore nn prcjelljen dhe sigurin policore; 3.5. mbikqyr tr procesin e zhvillimit t provimit t maturs, organizon dhe realizon vlersimin e teksteve, bn kontrollimin dhe prpilimin e t dhnave t kandidatve; 3.6. shpall rezultatet e arritjeve t do kandidati n provimet e maturs dhe arkivon do material t provimitsipas ligjit tarkivimit dhe i ruan ato pr 6 muaj n mjediset e institucionit; 3.7.prgatit Raportin pr ecurin e testit t maturs dhe raportin teknik mbi arritjet e kandidatve n provimet e maturs dhe pr kt e informon MASHT-in;6 3.8. krijon dhe procedon mnyrn e informimit rreth shpalljes dhe dokumenteve tjera pr provimin e maturs n faqen elektronike dhe n media; 3.9.kryen edhe pun t tjera t cilat i caktohen nga organet mbikqyrse. Neni10 Drejtorit Komunale t Arsimit 1. Detyrat dhe obligimet e DKA-s jan : 1.1.shpallja enjoftimit pr vendimin e ministrit n lidhje me organizimin e provimit t maturs; 1.2. caktimi i detyrave dhe obligimeve pr drejtort eshkollave n lidhje me mbajtjen e provimi prfundimtar dhe t maturs sipas udhzimeve t KQSHM; 1.3.siguron t dhnat e sakta dhe me koh pr kandidatt q do t vlersohen prfshir edhe kandidatt me nevoja t veanta; 1.4. propozon administruesit dhe vzhguesit sipas udhzimeve t Qendrs s Vlersimit; 1.5. pas vendimit tKQSHM cakton objektet pr qendra t vlersimit,koordinon punt shkoll- Qendr e Vlersimit KomisionQendror; 1.6. sjell raportin pr mbarvajtjen e procesit t vlersimit brenda shtat (7) ditve n Qendrn e Vlersimeve;

2.Kryen edhe pun t tjera t cilat i caktohen nga organet mbikqyrse. 3.Mosprfillja e udhzimeve nga Qendra e Vlersimit do t sanksionohet. Neni 11 Komisioni n Qendrat e Testimit 1.Komisioni n Qendrat e Testimit prbhet nga tre (3) antar: 1.1.ngady(2)prfaqsuestMASHT-it,ngateciltnjrishtKryetardhetjetri antar; dhe 1.2. DKA -ja nj (1) antar.

2.Detyrat dhe prgjegjsit e Komisionit t Qendrs s Testimit jan: 72.1.pranontestetngaQendraeVlersimit,kontaktondhekoordinonpuntme administruesit dhe vzhguesit n Qendrat e Testimit; 2.2.monitoron tr procesin e testimit sipas udhzimeve t KQSHM dhe pas prfundimit t testit pranon testet nga administruesit dhe vzhguesit; 2.3.ruan sekretin e testit prej pranimit t testit nga Qendra e Vlersimit deri n dorzimin e tyre n Qendrn e Vlersimit; 2.4.raporton te KQSHM pr ecurin ezhvillimit t testit n Qendrn eTestimit. 3.PrmoszbatiminedetyravetmarrangaorganetmtlartaKomisionika prgjegjsi . Neni 12 Administruesit dhe Vzhguesit e testeve 1.Administruesit dhe vzhguesit caktohen nga Drejtoria Komunale e Arsimit pr Drejtorin Komunale t Arsimit t Komuns tjetr, ndrsa caktimi i tyre n paralele bhet nga kryetart e Komisioneve n Qendra t Testimit. 2.Detyrat dhe prgjegjsit e administruesit dhe t vzhguesitt testit jan: 2.1. verifikimi i kandidatve t cilt hyjn n provim t maturs; 2.2.shprndarja e testit personalisht secilit kandidat; 2.3.marrjen e testit t plotsuar nga secili kandidat; 2.4.mbajtjaerregullitdheqetsisnhapsiratkumbahetprovimidhekrijimii kushteve t siguris pr ruajtjen e testeve t kandidatit deri n momentin e dorzimit t tyre n Komisionin e Qendrs s Testimit.

3.Testet duhet t hapen dhe mbyllen n prani t kandidatve nga pakot e veanta me barkode. 4.MaterialiprproviminematursmerretngaKomisioninQendratTestimitdhedorzohet po te i njjti Komision me procesverbal. 5.Administruesitdhevzhguesitmbajnprgjegjsiligjore,individualesipasdispozitave ligjore n fuqi pr ruajtjen e sekretit dhe sigurimin e testeve deri n momentine dorzimit t tyre n Komisionin Qendrs s Testimit. 6.Detyrat dhe prgjegjsit tjera t Administruesve dhe Vzhguesve do t prcaktohen me akt nnligjor. 8Neni 13 Komisionet e shkollave pr proviminprfundimtar 1. Komisionet e shkollaveprbhen nga tre (3) antar. 2.Kryetar i Komisionit sht drejtori i shkolls ose personi i autorizuar nga ai, ndrsa antart e tjer zgjidhen nga kshilli i shkolls. 3. Detyrat dhe obligimet e komisionit t shkollavejan : 3.1.publikiminmjediseteshkollsitgjithadokumentevedheinformacionevet nevojshme pr zhvillimin e provimit prfundimtar; 3.2.pajisjaekandidatvemeformularteaplikimitprproviminprfundimtardhe pranimi i t njjtit t plotsuar; 3.3. rregullimi i ambienteve t mbajtjes s provimit prfundimtar; 3.4. mbanprocesverbal pr punn e komisionit dhe rezultatet e provimit prfundimtar, ti bart n librin am t nxnsit. 4. Kryen edhe pun t tjera t cilat i caktohen nga organet mbikqyrse. 5.Pr punn e vet komisioni mbanprgjegjsi. Neni14 Kshilli i provimeve tshkolls pr provimin prfundimtar 1.Provimin prfundimtarorganizohet nga: 1.1. kshilli i provimeve t shkolls; dhe 1.2.komisioni vlersues; 2.Kshilli i provimeve t shkollsprbhet nga tre (3) antar dhe at: 2.1.drejtori i shkolls, nmunges tdrejtorit zvendsdrejtori ose personi i autorizuar nga drejtori; 2.2. administratori/ sekretari i shkolls; dhe 2.3. kryetart e komisioneve vlersuese.

9Neni15 Komisionivlersues i provimit prfundimtar 1. Komisionet vlersuese i emron drejtori i shkolls n mbshtetje t konsultimeve paraprake t aktiveve profesionale. 2. Komisionin vlersues e prbjn tre (3) antar: 2.1. kryetari i aktivit t lnds prkatse; 2.2. pyetsi; dhe 2.3. antari i prhershm i komisionit /kujdestari i klass. 3. Antart rezerv tkomisioneve vlersuese i cakton drejtori.

Neni 16 Afati i organizimit tprovimeve 1.Provimi prfundimtar organizohet n fund t vitit msimor para provimit t maturs, ndrsa kandidati i cili nuk ka kryer provimin prfundimtar nuk i lejohet t hyj n provimin e maturs. 2.Provimi i maturs organizohet ndy afate t rregullta: n afatin eqershorit dhe gushtit,pr afate t jashtzakonshme vendos ministri. 3.Dataembajtjessprovimittmaturs,caktohetngaministriiArsimit,Shkencsdhe Teknologjis dhe ajobhet publike. 4. Kandidati, i cili nuk i kryen provimet e maturs, sipas kriterittkalueshmrisn afatine caktuar, apo nuk i nnshtrohet provimit t maturs pr shkaqe t ndryshme, prsritprovimine maturs. 5.Kandidati,icilinukarrinkriteretekalueshmristprovimittmatursnafatete rregullta dhe atyre t caktuara me vendim t MASHT-it, i nnshtrohet provimit t maturs n vitin vijues shkollor.

Neni 17 Paraqitja e provimit prfundimtar dhe t maturs 1.Kandidati sht i detyruar q t paraqes hyrjen n provimin prfundimtar ose t matursm s voni dhjet (10) dit para dits s fillimit t provimeve t maturs. 102.Fletparaqitjapr provimin prfundimtar dhe t maturs plotsohet n formularinq merret n shkoll, i cili prmban t dhnat pr kandidatin, numrin dhe datn e dftess mbikryerjen e klass s 12/13. 3.Bashk me fletparaqitjen kandidati paraqet edhe: 3.1.dftesat pr kryerjen e klasave t shkolls s mesme t lart; 3.2.certifikatn nga libri am i t lindurve; dhe 3.3.dshmin pr kryerjen e pagess n bank; 3.4. pr hyrjen n provimin e maturs kandidatt qe kan kryer provimin prfundimtar duhet t paraqesin edhe dshmin e kryerjes s provimit prfundimtar. 4.Kryetari i Komisionit t Shkolls dhe , pasi t ket vrtetuar se kandidati i plotson kushtet prprovimin prfundimtar ose t maturs, n harmoni me ligjin dhe aktet nnligjore n fuqi, i lejohet hyrja nproviminprfundimtar ose t maturs. 5.Vlera e pagess pr provimin prfundimtar dhe provimin e maturs shtetrore caktohet pr do afat nga KQSHM. Neni 18 Prmbajtja e provimit t maturs 1Provimi i maturs prbhet nga: 1.1.lndt e prgjithshme t cilat jan: gjuh amtare, gjuh angleze dhe matematik;

1.2.lndt zgjedhore t prcaktuara varsisht nga tipi i gjimnazit. 2.Kandidatet e shkollave profesionale, klasa XIII dhe nxnsit e shkollave artistike: 2.1.n provimin e prfundimtar hyjn npjesn teorike dhe praktike. 2.2.nproviminematursngalndteprgjithshmetmsuarameplanprogramin msimor. 3.Modeliitestitprvlersimineprovimittmaturs,dotprgatitetngaQendrae Vlersimit.

11Neni 19 Kriteret e provimit t maturs 1.Kriteret e provimit t maturs i prcakton MASHT me akt nnligjor. 2.do kandidat q i nnshtrohet provimit t maturs, pragu i kalueshmris sht 50% nga rezultati i prgjithshmi arritshmriss pikve t provimit t maturs. 3.Kandidati, i cili e arrin kriterin e kalueshmris sipas paragrafit 2 t ktij neni, shpallet i diplomuarishkollssmesmetlartdhearrinkushtineprgjithshmprtvazhduar shkollimin e mtutjeshm. 4.Kandidati, i cili nuk e arrin rezultatin e kalueshmris sipas paragrafit 2 t ktij neni shpallet prsrits i provimit t maturs. Neni 20 Obligimete Arsimit t Lart 1.T gjitha Institucionet e Arsimit t Lart jan t obliguara q ti pranojn rezultatet e arritura tkandidatvegjatvitevetshkollimitt mesm(vlersimiibrendshm)dherezultatete provimit t maturs shtetrore (vlersimi i jashtm). 2.Pranimi i studentve do t bhet n baz t rezultateve t arritura: 2.1.20% gjat shkollimit t mesm dhe t lart; 2.2.50%n provimin e maturs shtetrore; 2.3.30%n vlersimin e brendshm t njsive akademike.. 3.Afatikurprovimiimatursdotjetivetmikushtprpraniminestudentven Institucionet e Arsimit t Lart, sht prcaktuar n dispozitat kalimtare t ktij ligji. Neni21 Vendi i mbajtjes s provimit 1.Provimi prfundimtar mbahet n lokalet e shkolls ose n lokale tjera ku e cakton Komisioni i shkolls. 2.Provimi i maturs,mbahet n lokalet e shkolls ose n lokale tjera pr t cilat vendos Komisioni Qendror Shtetror i Maturs. 3.Lokalet ku mbahet provimi prfundimtar dhe i maturs duhet ti plotsoj kto kritere: 123.1.t ken hapsir t mjaftueshme pr mbajtjen e provimit papenges, 3.2.t ken ndriim dhe ajrosje tmjaftueshme 3.3.t mos ket materiale, tabela ose materiale tjera q kan t bjn me provimin, 3.4. t jen t mbikqyrura dhe siguruara q kandidatt ti nnshtrohen provimit t pa penguar nga t tjert.

Neni22 Vrtetimi i identitetit t kandidatve Vrtetimiiidentitetittkandidatvegjathyrjesnproviminprfundimtarosetmatursbhet prmesdokumenteve zyrtare t identifikimit. Neni 23 Kohzgjatja e provimit Provimi i maturs do t zgjatnjqindetetdhjet (180) minuta. Neni 24 Ndalimi i vazhdimit t provimit n shkolln tjetr Kandidati, i cili ka filluar provimin prfundimtar n nj shkoll nuk mund ta vazhdoj provimin n shkolln tjetr. Neni25 Publikimi i rezultatevet provimit Qendra e Vlersimit sht e obliguar q menjher pas nxjerrjes s rezultateve t provimitt maturs ato tia propozoj KQSHM-s pr miratim dhe publikim. Neni 26 E drejta n ankes 1.Tdrejtankesekantgjithkandidatettciltnukjantknaqurmeprocesine verifikimit dhe vlersimit t tyre. 2.Afati pr ankes sht tri (3)dit pas publikimit t rezultatit. 13Neni 27 Subjekti tek i cili dorzohet ankesa 1.Kandidati ka t drejt t parashtrojankes : 1.1. n shkall t par:

1.1.1. n Komisionine vlersimit t shkolls pr provimin prfundimtar; dhe 1.1.2. n KQSHM pr provimin e maturs; 1.2.n shkall t dytn Komisionin pr Parashtresa dhe Ankesa pran MASHT-it. Neni 28 Afati kohor pr parashtrimin e ankess Afatipr parashtrimine ankess n organine shkalls s par sht (tri)3 dit pas publikimit t rezultateve, ndrsa n organin e shkalls s dyt bhet brenda (tet) 8 ditsh nga dita kurkandidati kamarrprgjigjen n ankes. Neni 29 Afati pr marrjen e vendimit 1.Afati pr marrjen e vendimit nprgjigje n ankes: 1.1.nga Komisioni vlersues sht shtat (7) dit; 1.2.ndrsaafati pr marrjen evendimit nga MASHT-i, brenda pesmbdhjet (15)ditsh nga dita kurkandidati kaparashtruarankesn. Neni30 Ruajtja dhe arkivimi 1.Ruajtja dhe arkivimii dokumentacionit t provimit prfundimtar dhe t maturs do t bhet nbaztdispozitaveligjoredhennligjorenfuqiprruajtjendhearkivimine dokumentacionit. 2.ProcesverbalinngambledhjaeKomisionitQendrordheKomisionittshkollsennshkruan kryetari, sekretari dhe antart. 3.Libri i procesverbaleve nga provimi, sht me vler t gjat dhe mbahet n fletore t fort. 4.Notat prfundimtare nga lndt e provimit prfundimtar barten nga procesverbali nLibrin am. 14Neni 31 Certifikata, Diploma 1.Kandidatve q kryejn provimin prfundimtar u lshohet Certifikata. 2.Kandidatvetciltekandhnproviminematursujepetdiplomaprkryerjene shkolls s mesme t lart. 3.Forma dhe prmbajtja e Certifikats s provimit prfundimtar dhe Diploms s provimit t maturs rregullohet me vendim t veant t MASHT. Neni 32 Financimi 1. T gjitha t hyrat qe realizohen nga ky ligj jan para publike dhe derdhen n Buxhetin e Konsoliduar t Kosovs. 2.Pagesa e participimit t kandidatve do t bhet n bank. 3.Ministri i MASHT-it dhe MEF lidhin Memorandum Mirkuptimi pr trajtimin e t hyrave vetanake.

Neni 33 Sanksionet 1.Kryetari, antari, administruesi ose vzhguesi itestit t maturs i cili zbulon ndonj sekret t testit q konsiderohet si shkelje e leht,dnohet pr kundrvajtje n shum prej pesqind (500) deri n njmij (1000) , duke u bazuar n rrethanat lehtsuese dhe rnduese si dhe me masa disiplinore. 2.Kryetari, antari, administruesi ose vzhguesi i testit t maturs, i cili zbulon ndonj sekrett testit q konsiderohet si shkelje e rnd e testit t matursdnohet me dnim n t holla prej dymij (2000) deri n pesmij (5000) si dhe me masa disiplinore dhe penale t parapara n nenin 169 t Kodit Penal t Kosovs si vepr penale e zbulimit t paautorizuar t informacionit t besueshm. 15KREU III Dispozitat kalimtare dhe t fundit Neni34 Dispozitat kalimtare dhe t fundit 1.Rezultatet e Provimit t Maturs Shtetrore merren pr baz pr pranim n Institucionet e Arsimit t Lart gjat vitit akademik 2011/2012. 2.Me hyrjen n fuqi t ktij ligji pushojn se vlejturi dispozitat q kan rregulluar kt fush.

Neni 35 Hyrja n fuqi Ky ligji hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs. LigjiNr. 03/ L-0186 nntor2008

Kryetari iKuvendit t Republiks sKosovs, ________________________ Jakup KRASNIQI