10. y›l›m›z› kutlarken, - kyd · 2020-04-30 · yay›n türü yayg›n, süreli kurumsal...

BAfiKAN’DAN

Sermaye Piyasalar›n›n en önemli aktörleri olan Kolektif Yat›r›m Kurumlar›n›n ge-liflmesi, yayg›nlaflmas› ve bu yolla Kurumsal Sermaye birikiminin oluflmas›n›sa¤lay›c› çal›flmalar yapmak amac›yla 1999 y›l›nda kurulan Derne¤imiz, 28 Ey-lül’de 10. kurulufl y›l dönümünü kutlad›.

Faaliyetlerimizi ve sektörümüzün gündemini sizlere aktarabilmek amac›yla2008 Nisan ay›ndan beri titizlikle haz›rlanan Kurumsal Yat›r›mc›’n›n bu say›s›n-da, TKYD’nin kurulufl y›ldönümü nedeniyle Sermaye Piyasas› Kurulu Baflkan›Say›n Prof. Dr. Vedat Akgiray, ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› Baflkan› Sa-y›n Hüseyin Erkan, Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas› Baflkan› Say›n Ifl›nsu Kes-telli ve Takasbank Genel Müdürü Say›n Emin Çatana’n›n yay›nlad›klar› mesaj-lar› bulabilirsiniz. Dergimizin bir bölümünü 10. Y›l etkinliklerine ay›rd›k.

Dergimizde ayr›ca, ‹MKB’de 13 Kas›m’da aç›lacak Kurumsal Ürünler Pazar›,anket serimizin üçüncüsünde “Bireysel Emeklilik Planlar›nda Tercihler ve Bek-lentiler” konulu çal›flma, sermaye piyasam›z›n yeni ürünü varantlar, portföy yö-netim flirketlerinde risk yönetimi, yat›r›m fonlar› piyasas›na iliflkin akademik birçal›flma, yat›r›m fonlar›n›n hukuk dünyas›ndaki yeri ve her zamanki gibi de¤er-li bir ekonomistin kriz de¤erlendirmesine yönelik çal›flmalara yer verdik.

IIFA (Uluslararas› Yat›r›m Fonlar› Birli¤i)’nin 19-21 Ekim tarihlerinde Seul’de ya-p›lan 23.Genel Kurulu toplant›s›na kat›lmam›z da bize büyük faydalar sa¤lam›fl-t›r. Bu konferansla ilgili ayr›nt›lara da bu say›m›zda yer verdik.

TKYD’yi kurmak için 10 y›l önce yola ç›kt›¤›m›zda amac›m›z, kurumsal yat›r›m-c› bilincini oluflturarak henüz büyüme efli¤indeki yat›r›m fonlar›n› gelifltirmekti.Geldi¤imiz noktada bir tarafta ne kadar do¤ru bir ifl yapt›¤›m›z›, di¤er tarafta dadünya ölçe¤inde rekabet edebilmek için daha yapacak çok iflimizin oldu¤unusöylemeliyim. Yat›r›m Fonlar› büyüklü¤ümüz 1999 y›l›nda 1.2 milyar TL’den, bu-gün 28 milyar TL’ye, henüz alt› yafl›nda olan Emeklilik Fonlar›m›z›n büyüklü¤ü8.5 milyar TL’ye, Yat›r›m Ortakl›klar›m›z ise 630 milyar TL’ye ulaflm›flt›r. Yat›r›mve Emeklilik Fonlar›ndaki toplam yat›r›mc› say›s› ise befl milyonu aflm›flt›r.

S›k s›k belirtti¤imiz gibi hedefimiz önümüzdeki befl y›lda endüstrimizin büyük-lü¤ünü GSMH’nin %4,5’undan %20’sine yani 150 milyar USD seviyesine, top-lam yat›r›mc› say›s›n› da 10 milyon kifliye ulaflt›rmakt›r. Bu yolla Türkiye’de k›tkaynak olan “sermayenin” Kolektif Yat›r›m Kurumlar› vas›tas›yla önemli ölçüdekarfl›lanarak; ülke ekonomisine son derece ciddi bir katma de¤er yarataca¤›nayürekten inanmaktay›z.

Bizler, bu bilinçten hareketle her zaman oldu¤u gibi elimizden gelenin en iyisi-ni yapaca¤›z ve bu hedeflere ulaflmak için hep birlikte çok çal›flaca¤›z.

Derne¤imizin kuruluflunda ve bugünlere gelmesinde eme¤i geçen herkese gö-nülden teflekkür ediyorum.

Sayg›lar›mla,

Gür ÇA⁄DAfi TKYD Yönetim Kurulu Baflkan›

10. Y›l›m›z› Kutlarken,

Gür ÇA⁄DAfiTKYD Baflkan›

TKYD’yi kurmak için 10 y›l önce yola ç›kt›¤›m›zdaamac›m›z, kurumsal yat›r›mc›bilincini oluflturarak henüzbüyüme efli¤indeki yat›r›mfonlar›n› gelifltirmekti.Geldi¤imiz noktada birtarafta ne kadar do¤ru bir ifl yapt›¤›m›z›, di¤ertarafta da dünya ölçe¤inderekabet edebilmek için dahayapacak çok iflimizinoldu¤unu söylemeliyim.

“

”

KÜNYE EK‹M-KASIM-ARALIK 2009

kurumsal yat›r›mc›Türkiye Kurumsal Yat›r›mc›

Yöneticileri Derne¤iad›na ‹mtiyaz Sahibi

Gür Ça¤dafl

Sorumlu Yaz› ‹flleri MüdürüTülin Özayd›n

Yay›n KuruluDr.Alp Keler

Celal ReyhanCenk Aksoy

Halim Çun‹lhami Koç

Tayfun Oral

Dan›flma KuruluDr.Ahmet D.Erelçin

Belma ÖztürkkalCem Yalç›nkaya

Didem GordonDr.Gürman Tevfik

Hasan GüzelözHüseyin Ergin

Meltem KarasuMurat Ögel

Ömer Yenido¤anZafer Onat

Reklam MüdürüSelin Sözer

Yay›n TürüYayg›n, süreli

Kurumsal Yat›r›mc› TKYD’ninüç ayda bir yay›nlanan sektörel

yay›n organ›d›r.

Yönetim AdresiTürkiye Kurumsal Yat›r›mc›Yöneticileri Derne¤i - TKYD

‹fl Kuleleri Kule:2 Kat:84.Levent 34330 ‹STANBUL

Tel:0212-279 03 99Faks: 0212-279 07 44

[email protected]

Grafik Tasar›m ve Bask›ya haz›rl›k

‹talik AjansTel: 0212-321 21 71

Bask›Mart Matbaac›l›k Tel: 0212-321 23 00

TKYD Kurumsal Yat›r›mc› dergisi, TKYD taraf›ndanyat›r›mc›lar› bilgilendirme amac›yla haz›rlanm›flt›r.

Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir oldu¤una inan›lan Kaynaklar taraf›ndan

haz›rlanm›fl araflt›rma raporlar›, de¤erlendirmeler, at›flar,çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmifltir.

Dergide yer alan tüm yaz›lar ve içeriklerinden yazarlar› sorumludur. Bilgilerin hata ve eksikli¤inden ve ticari amaçla

kullan›lmas›ndan do¤abilecek zararlardan TKYD KurumsalYat›r›mc› dergisi sorumlu de¤ildir. Raporda yer alan bilgiler

kaynak gösterilmek flart›yla izinsiz yay›nlanabilir.

4 SPK BAfiKANI’NDAN

5 SEKTÖRDEN HABERLER

8 KURUMSAL ÜRÜNLER PAZARI

16 GLOBAL KR‹Z VE 2010 Dr. Fatma Melek

Akbank Bafl Ekonomist

24 R‹SK YÖNET‹M‹TEB PORTFÖYDE R‹SK YÖNET‹M‹Jean Yves Devos TEB Portföy Yönetimi A.fi. Genel Müdür Yard›mc›s›

26 TKYD’DENTKYD 10. YILINI KUTLADI

29 Yat›r›m Fonu Endüstrimiz ve TKYD Kronolojisi

12

20 FON YÖNET‹M‹

20 Fortisbank A.fi. A Tipi Küçük ve Orta Ölçekli ‹flletmeler Hisse Senedi FonuGöktürk Ifl›kp›nar

22 Bizim Menkul De¤erler A.fi. A Tipi Alt›n ve Enerji Karma FonuFevzi Öztürk

içindekiler

ANKET:B‹REYSELEMEKL‹L‹KPLANLARINDA TERC‹HLER VEBEKLENT‹LER

3kurumsal yat›r›mc› ekim-aral›k 2009

‹Ç‹NDEK‹LER

30 AKADEM‹KTürk Yat›r›m Fonlar› Üzerine Bir Çal›flma: Dr. Elif Emirli Altu¤, CFA Yap› Kredi Portföy Yönetimi A.fi., Hisse ve Karma Fonlar Bölüm Baflkan›

38 SEKTÖR ANAL‹Z‹ VARANTDeniz Kumcuo¤lu

Oyak Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi.Vadeli ‹fllemler Departman› Müdür Yard›mc›s›

52 EFAMAUCITS Pazar›nda Trendler

51 KONFERANS AJANDASI

41 Amerika Yat›r›m Fonlar›’n› Nas›l ‹zliyor?Belma ÖztürkkalUniversity of Texas at Dallas

42 HUKUKHukuk Dünyas›nda Yat›r›m Fonlar›Yalç›n Özge OKATSermaye Piyasas› Kurulu Uzman›

44 KONFERANSLARIIFA 2009 G. KORE TOPLANTISIIMF-DÜNYA BANKASI YILLIK TOPLANTILARIFUNDS WORLD 2009

FON DÜNYASIGayrimenkul fonlar› üç ayda %33 prim yapt›Halim Çun

Gedik Portföy Yönetimi A.fi. Genel Müdürü 54 YATIRIMCI K‹TAPLI⁄I

56 KYD ENDEKSLER‹

57 SEKTÖR VER‹LER‹

46

Finans’›n “Indiana Jones’u”Jim Rogers

Goldman Sachs;Önceli¤imiz Fon Yönetimidir...

Harvard ve Yale vak›flar› halen s›n›f›n›n birincisi mi?

O’NEILL: ucuz hisse senedi kalmad›

47484950

35 MEVZUATYATIRIM FONLARI ÜLKEM‹Z ‹Ç‹N NEDEN ÖNEML‹?Cenk AKSOY‹fl Portföy Yönetimi A.fi. / Genel Müdür Yard›mc›s›

4 kurumsal yat›r›mc› ekim-aral›k 2009

SPK BAfiKANI’NDAN

Sermaye Piyasas› Kurulu Baflkan› Prof. Dr. Vedat Akgiray’›n

10. kurulufl y›l dönümünde TKYD’ye mesaj›Türkiye Kurumsal Yat›r›mc› Yöneti-cileri Derne¤i’ni 10.kurulufl y›l dö-nümünde tebrik ediyorum ve bafla-r›lar›n›n devam›n› diliyorum. BizSPK olarak bir ülkenin sermaye pi-yasalar›n›n geliflmesindeki enönemli format›n kurumsal yat›r›mc›format› oldu¤una inan›yoruz. Yat›r›m fonlar›, yat›r›m ortakl›klar›,emeklilik fonlar› sosyal güvenlikfonlar› ile sermayenin bu flekildebüyük kitlelere ulaflabilece¤i ve ge-nifl tabana yay›laca¤›na inan›yoruz.Dolay›s›yla TKYD çok önemli ve ha-yati bir ülke misyonunu üstlenmifldurumda. Biz her zaman TKYD’nin

arkas›nday›z, yan›nday›z.Kurumsal yat›r›m, bireysel yat›r›m-la karfl›laflt›rd›¤›m›zda bizim hemkalk›nma amac›yla, hem deSPK’n›n görevi aç›s›ndan tercih et-ti¤imiz bir flekil. Çünkü profesyo-nel e¤itim alm›fl, konusunu bilenkiflilerin yönetti¤i kolektif yat›r›maraçlar›; yat›r›m fonlar›, yat›r›m or-takl›klar› ile yap›lacak yat›r›mlar-dan elde edilecek kâr uzun vade-de çok daha fazlad›r. Bireysel ya-t›r›mc›y› aldatmak daha kolayd›r.Dolay›s›yla bilgi kirlili¤i, bilgi yan-l›fll›¤›, bilgi manipülasyonunu en-gellemenin en önemli yolunun ku-

rumsal yat›r›mdan geçti¤ine inan›-yoruz. SPK olarak biz de bu iflintakipçisiyiz.Biz yeni Sermaye Piyasas› Kanunutasla¤› çal›flmalar›n›n son aflamas›-na geldik, bitirmek üzereyiz. Tasla-¤›m›zda TKYD’nin Birlik olmas› içinki biraz yapt›r›m sahas› genifllesindiye bir madde koyduk, üzerindeçal›fl›yoruz. Kurumsal yat›r›mlar›, kolektif yat›-r›mlar› tümüyle içine alan birkaçmaddeyle de bu ifli k›sa vadedeçözmek istiyoruz. Tekrar TKYD’nin10.y›l›n› tebrik ediyor, baflar›lar›n›ndevam›n› diliyorum.

Prof. Dr. Vedat AkgiraySPK Baflkan›

SEKTÖRDEN HABERLER

YEN‹ FAAL‹YET ‹Z‹NLER‹:

1. Fortisbank A.fi.’nin 500 milyon TL bafllang›ç tutarl› FortisBank A.fi. B Tipi Alt›n Fonu’nun kurulufluna izin verilmesine vekat›lma paylar›n›n Kurul kayd›na al›nmas›na karar verildi.

2. Aegon Emeklilik ve Hayat A.fi.’nin 100 Milyon TL bafllang›çtutarl› Aegon Emeklilik ve Hayat A.fi. Esnek Emeklilik Yat›r›m Fo-nu unvanl› emeklilik yat›r›m fonunun kurulufluna izin verildi.

2. Yap› Kredi Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. A Tipi Koç fiirketleri ‹fltirak Fonu

1. Ergo‹sviçre Hayat ve Emeklilik A.fi. Gruplara Yönelik Esnek Emeklilik Yat›r›m Fonu

3. ‹fl Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi.’nin, 250.000.000 TLbafllang›ç tutarl› ‹fl Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. B TipiBayraktarlar Holding De¤iflken Özel Fonu’nun kuruluflunaizin verilmesi ve I. tertip kat›lma paylar›n›n kayda al›nmas›talebinin olumlu karfl›lanmas›na ve kat›lma paylar›n›n Ku-rul kayd›na al›nmas›na karar verildi.

4. Vak›f Emeklilik A.fi.’nin, 200 milyon TL bafllang›ç tutarl›“Vak›f Emeklilik A.fi. Gelir Amaçl› Gelire Endeksli SenetlerEmeklilik Yat›r›m Fonu”nun kurulufluna izin verildi.

YEN‹ ‹HRAÇLAR:Kat›lma paylar› kayda al›nanlar


SEKTÖRDENHABERLER


Amaçl› ‹kinci Alt Fon birinci ihraç kat›lma paylar›n›n hal-ka arz›na iliflkin Banka talebinin olumlu karfl›lanmas›nakarar verildi.

3. Akbank T.A.fi. Koruma Amaçl› fiemsiye Fonu’naBa¤l› B Tipi % 100 Anapara Koruma Amaçl› Birinci AltFon ve Akbank T.A.fi. Koruma Amaçl› fiemsiye Fonu’naBa¤l› B Tipi % 100 Anapara Koruma Amaçl› ‹kinci AltFon’un birinci ihraç kat›lma paylar›n›n halka arz›na ilifl-kin Banka talebinin olumlu karfl›lanmas›na karar verildi.

4. Eczac›bafl› Menkul De¤erler A.fi.’nin temsilcisi ol-duklar› “Union Bancaire Asset Management VariableCapital Investment Company“ flemsiyesi alt›nda bulu-nan “UBAM Dynamic Short Term US Dollar Bond ,UBAM Yield Curve Euro Bond , UBAM Lingohr EuropeEquity Value, UBAM Calamos US Equity Growth” fonla-r›n›n paylar›n›n Kurul kayd›ndan ç›kar›lmas›na ayr›ca,temsilcilik sözleflmesinin sona erece¤i tarihe kadartemsilci taraf›ndan, temsilcilik sözleflmesinde yer alanhak ve yükümlülüklerin devam etmesi hususunun tem-silci kurulufla bildirilmesine karar verildi.

5. Finansbank A.fi.’nin, kurucusu oldu¤u “Küçük veOrta Ölçekli fiirketler SMIST ‹stanbul 25 A Tipi BorsaYat›r›m Fonu”nun “Türkiye Yüksek Piyasa De¤erli Ban-kalar A Tipi Borsa Yat›r›m Fonu”na dönüflümü nedeniy-le yap›lacak içtüzük de¤iflikli¤ine izin verilmesi talebiolumlu karfl›land›.

6. Akbank T.A.fi.’nin, kurucusu oldu¤u “S&P/IFCI Tür-kiye A Tipi Akbank Borsa Yat›r›m Fonu”nun tasfiyesineizin verilmesi talebinin olumlu karfl›lanmas›na karar ve-rildi.

7. Yap› ve Kredi Bankas› A.fi.’nin yat›r›m dönemleri so-na eren %100 Anapara Garantili Birinci Yat›r›m Fonu ve%100 Anapara Garantili Gökkufla¤› Yat›r›m Fonu ile BTipi Kurumsal De¤iflken Fon’un tasfiye edilmesi taleple-ri uygun görüldü.

8. Finansbank A.fi.’nin kurucusu oldu¤u Refleks B TipiKarma Fon’un, Refleks B Tipi De¤iflken Fon’a dönüfltü-rülmesi nedeniyle yap›lacak içtüzük de¤iflikli¤ine izinverilmesine karar verildi.

9. HSBC Bank A.fi.’nin kurucusu oldu¤u ve yat›r›m dö-nemi sona eren HSBC Bank A.fi. B Tipi %100 AnaparaKoruma Amaçl› Lacivert Yat›r›m Fonu’nun tasfiye edil-mesi talebinin olumlu karfl›lanmas›na karar verildi.

10. Türk Ekonomi Bankas› A.fi. Koruma Amaçl› fiemsi-ye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 Anapara Koruma Amaç-

ÖZEL DURUMLAR:Portföy Yönetim fiirketleri:

1. ‹fl Portföy Yönetimi A.fi.’nin, 21.000.000 TL olan öden-mifl sermayesinin, tamam› ola¤anüstü yedeklerden karfl›-lanmak suretiyle 30.000.000 TL’ye yükseltilmesi amac›ylaesas sözleflmesinin “Sermaye” bafll›kl› 9. maddesinin tadiledilmesi talebi olumlu karfl›land›.

2. Bender Portföy Yönetimi A.fi.’nin, fiirket sermayesinin845.000 TL’den tamam› nakden karfl›lanmak suretiyle1.126.660 TL’na art›r›lmas›na ve art›r›lan sermayeyi temsileden paylar›n mevcut ortaklar›n rüçhan haklar›n›n tama-men k›s›tlanarak Ahmet DEDEHAYIR’a primli olarak sat›l-mas›na iliflkin esas sözleflme ve ortak de¤iflikli¤ine izin ve-rilmesine karar verildi.

3. Fortis Portföy Yönetimi A.fi.’nin tamam›na sahip hisse-dar› Fortis Investment Bank Management NV/SA’n›n%94,77 oran›ndaki hissesinin dolayl› olarak BNP Paribastaraf›ndan devir al›nacak olmas› sonucu fiirket’te meyda-na gelecek olan dolayl› pay devrine izin verildi.

4. Ateflan Aybars Portföy Yönetimi A.fi.’nin portföy yöne-ticili¤i yetki belgesinin iptal edilmesine karar verildi.

5. Ashmore Portföy Yönetimi A.fi.’nin, 1.000.000 TL olanödenmifl sermayesinin, tamam› nakden karfl›lanmak üze-re, 1.500.000 TL’ye yükseltilmesi amac›yla esas sözlefl-mesinin “Sermaye” bafll›kl› 9. maddesinin tadil edilmesi ta-lebinin olumlu karfl›lanmas›na karar verildi.

Yat›r›m Fonlar› :

1. Türk Ekonomi Bankas› A.fi.’nin kurucusu oldu¤u ve ya-t›r›m dönemi sona eren Türk Ekonomi Bankas› A.fi. B Tipi%100 Anapara Koruma Amaçl› Birinci Yat›r›m Fonu, TürkEkonomi Bankas› A.fi. B Tipi %100 Anapara KorumaAmaçl› Üçüncü Yat›r›m Fonu ile halka arz› gerçeklefltirile-meyen Türk Ekonomi Bankas› A.fi. B Tipi %100 AnaparaKoruma Amaçl› Alt›nc› Yat›r›m Fonu, Türk Ekonomi Banka-s› A.fi. B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl› Sekizinci Ya-t›r›m Fon’lar›n›n tasfiye edilmesi talebinin olumlu karfl›lan-mas›na karar verildi.

2. Türk Ekonomi Bankas› A.fi. Koruma Amaçl› fiemsiyeFonu’na Ba¤l› B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl› Birin-ci Alt Fon ve Türk Ekonomi Bankas› A.fi. Koruma Amaçl›fiemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 Anapara Koruma

SEKTÖRDENHABERLER


l› Üçüncü Alt Fon ve Türk Ekonomi Bankas› A.fi. KorumaAmaçl› flemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 Anapara Ko-ruma Amaçl› Dördüncü Alt Fon birinci ihraç kat›lma payla-r›n›n halka arz›na iliflkin Banka talebinin olumlu karfl›lan-mas›na karar verildi.

11. Ata Yat›r›m Menkul K›ymetler A.fi.’nin kurucusu oldu-¤u “Ata Yat›r›m Menkul K›ymetler A.fi. B Tipi Varl›k Yöne-timi Hizmeti De¤iflken Fonu”nun tutar›n›n 10.000.000TL’den 150.000.000 TL’ye art›r›lmas› nedeniyle yap›lacakiçtüzük de¤iflikli¤ine izin verilmesine ve art›r›lacak140.000.000 TL’lik fon tutar›n› temsil eden 14.000.000.000adet 3. tertip kat›lma paylar›n›n Kurul kayd›na al›nmas›nakarar verildi.

12. Finansbank A.fi.’nin kurucusu oldu¤u Koruma Amaç-l› fiemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 Anapara KorumaAmaçl› Birinci Alt Fonu’nun birinci ihraç kat›lma paylar›n›nhalka arz›na iliflkin talebi olumlu karfl›land›.

13. Ata Yat›r›m Menkul K›ymetler A.fi.’nin kurucusu oldu-¤u 50.000.000 TL bafllang›ç tutarl› “Ata Yat›r›m Türkiye ‹s-lami Market A Tipi Borsa Yat›r›m Fonu”nun kat›lma payla-r›n›n halka arz›na iliflkin ikinci kez ek süre verilmesi talebi,10.11.2009 tarihine kadar ikinci kez 3 ay ek süre verilme-si suretiyle olumlu karfl›lanmas›na karar verildi.

14. Hak Menkul K›ymetler A.fi.’nin kurucusu oldu¤u A Ti-pi De¤iflken Fon’un tasfiye edilmesi talebinin olumlu kar-fl›lanmas›na karar verildi.

15. Türkiye Garanti Bankas› A.fi.’nin “T. Garanti Bankas›A.fi. Koruma Amaçl› fiemsiye Yat›r›m Fonu’na Ba¤l› B Tipi%100 Anapara Koruma Amaçl› ‹MKB-30 Endeksinin Dü-flece¤ini Öngören Yat›r›mc›lara Yönelik ‹kinci Alt Fo-nu”nun birinci ihraç kat›lma paylar›n›n halka arz›na iliflkintalebi olumlu karfl›land›.

16. Türkiye ‹fl Bankas› A.fi.’nin kurucusu oldu¤u Garanti-li fiemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 Anapara GarantiliBirinci Alt Fon’un birinci ihraç kat›lma paylar›n›n halka ar-z›na iliflkin talebi olumlu karfl›land›.

17. Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› A.fi.’nin kurucusu ol-du¤u Garantili fiemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 Ana-para Garantili Dinamik Emtia Alt Fonu (‹kinci Alt Fon)’nunbirinci ihraç kat›lma paylar›n›n halka arz›na iliflkin talebiolumlu karfl›land›.

18. Yap› ve Kredi Bankas› A.fi.’nin kurucusu oldu¤uGarantili fiemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 AnaparaGarantili Faiz Frekans Alt Fonu (‹kinci Alt Fon)’nun birin-ci ihraç kat›lma paylar›n›n halka arz›na iliflkin talebininolumlu karfl›lanmas›na karar verildi.

19. Finansbank A.fi.’nin kurucusu oldu¤u KorumaAmaçl› fiemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 AnaparaKoruma Amaçl› ‹kinci Alt Fonu’nun birinci ihraç kat›lmapaylar›n›n halka arz›na iliflkin talebinin olumlu karfl›lan-mas›na karar verildi.

20. T. Garanti Bankas› A.fi.’nin kurucusu oldu¤u Koru-ma Amaçl› fiemsiye Fonu’na Ba¤l› Özel Bankac›l›k B Ti-pi %100 Anapara Koruma Amaçl› Tar›m Ürünleri Üçün-cü Alt Fonu’nun birinci ihraç kat›lma paylar›n›n halka ar-z›na iliflkin talebinin olumlu karfl›lanmas›na karar verildi.

21. HSBC Bank A.fi.’nin kurucusu oldu¤u KorumaAmaçl› fiemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi %100 AnaparaKoruma Amaçl› Gri Alt Fonu’nun (Üçüncü Alt Fon) birin-ci ihraç kat›lma paylar›n›n halka arz›na iliflkin talebininolumlu karfl›lanmas›na karar verildi.

22. Akbank T.A.fi.’nin kurucusu oldu¤u Koruma Amaç-l› fiemsiye Fonu’na Ba¤l› B Tipi % 100 Anapara KorumaAmaçl› Üçüncü Alt Fon’un birinci ihraç kat›lma paylar›-n›n halka arz›na iliflkin talebinin olumlu karfl›lanmas›nakarar verildi.

SPK’n›n 06/07/2009 – 25/09/2009 döneminde yay›nlanan haftal›k bültenlerinden derlenmifltir.


KAPAK

Kurumsal ürünler pazar›


‹stanbul Menkul K›ymetler Bor-sas› Ulusal Pazar›nda ifllem gör-mekte olan menkul k›ymet yat›-r›m ortakl›klar›, gayrimenkul yat›-r›m ortakl›klar›, giriflim sermaye-

si yat›r›m ortakl›klar› ile borsa yat›r›mfonlar› kat›lma belgeleri 13 Kas›m2009’dan itibaren yeni oluflturulanKurumsal Ürünler Pazar› alt›nda ifl-lem görmeye bafllayacak. Düzenle-me çal›flmalar›n›n ve teknik haz›rl›k-lar›n tamamlanmas›n›n ard›ndanYap›land›r›lm›fl Ürünler bafll›¤› alt›n-da, arac› kurulufl varantlar›n›n daKurumsal Ürünler Pazar›’nda yer al-mas› planlan›yor. ‹MKB Baflkan Yar-d›mc›s› Ayd›n Seyman yeni pazarlailgili çal›flmalar› KurumsalYat›r›mc›’ya de¤erlendirdi.

Kurumsal Ürünler Pazar›’n›nkurulmas›na neden ihtiyaçduyuldu?K›salt›lm›fl flekliyle KÜP olarak da ad-land›r›lan Kurumsal Ürünler Pazar›,‹MKB Hisse Senetleri Piyasas› pazar-lar›n›n yeniden yap›land›r›lmas› kap-sam›nda bafllayan çal›flmada at›lanilk ad›m olarak tan›mlanabilir. Kurum-sal Ürünler Pazar›, temel olarak, or-tak özellikleri olan flirketlerin yeni ifl-lem yöntemlerinin uygulanabilece¤ibir pazar alt›nda grupland›r›lmas›ylaoluflturulmufltur. Önümüzdeki dö-nemde, oluflan piyasa flartlar› do¤-rultusunda mevcut pazarlar›n da enuygun flekilde yeniden düzenlenme-si hususu gündeme gelebilecektir.

Kurumsal Ürünler Paza-r›’nda ifllem görecek flirketle-rin ortak özelli¤i nedir?Kurumsal Ürünler Pazar› kapsa-m›ndaki yat›r›m ortakl›klar›n›n fark-l› sermaye büyüklüklerine, halkaaç›kl›k oranlar›na ve ifllem hacim-lerine sahip olmalar›na ra¤menhepsinin bir portföye sahip olanflirketler oldu¤unu görüyoruz. Bor-sa yat›r›m fonlar› da ayn› flekilde.Yani, Kurumsal Ürünler Pazar›’nadahil edilenlerde sermaye büyük-lü¤ü ya da ifllem hacmi yüksekli¤igibi kriterler göz önüne al›nm›flde¤il. Önemli olan az önce sayd›-¤›m›z gruplar›n birinde yer almala-r› ve kot içinde ifllem görüyor ol-malar› ya da bir baflka deyiflleUlusal Pazarda ifllem görebilecekkotasyon kriterlerini sa¤lamalar›-d›r. Bir flirket Kurumsal ÜrünlerPazar›’nda ifllem gören flirketlerinözelli¤ine sahip olsa da kotasyonkriterlerini sa¤layamamas› nede-niyle Ulusal Pazar d›fl›nda ifllemgörüyorsa Kurumsal Ürünler Pa-zar› kapsam›na al›nmayacakt›r.

Kurumsal Ürünler Pazar› flir-ketleri kotasyon kriterlerinikaybederse Kurumsal Ürün-ler Pazar›’nda ifllem görmeyedevam edebilecek mi?Hay›r, bu mümkün de¤il. Kotas-yon kriterlerini kaybeden bir flirketnas›l Ulusal Pazar’dan ç›kar›l›yor-sa ayn› flekilde Kurumsal Ürünler

Pazar› kapsam›ndan ç›kar›lacak vekot d›fl›nda ifllem görmeye devamedecektir. Kurumsal Ürünler Pazar›d›fl›nda olup da kotasyon kriterleri-ni yeniden sa¤layan bir flirket Ku-rumsal Ürünler Pazar›’nda ifllemgörebilecek flirket tan›m›na uyuyor-sa Kurumsal Ürünler Pazar› kapsa-m›na al›nacakt›r.

Kaç flirket kurumsal ürünlerpazar› kapsam›na al›n›yor?fiu anda ‹MKB Hisse Senetleri Pi-yasas› Ulusal Pazarda ifllem gör-mekte olan 13 adet gayrimenkulyat›r›m ortakl›¤›, 2 adet giriflim ser-mayesi yat›r›m ortakl›¤› ve 33 adetmenkul k›ymet yat›r›m ortakl›¤› ol-mak üzere, toplam 48 flirket var.Ayr›ca 10 adet borsa yat›r›m fonu-nu da dahil edersek KurumsalÜrünler Pazar›’nda aç›lacak ifllems›ras› say›s› 58’e ulafl›yor. Ulusalpazar d›fl›nda ifllem görmekte olanbir gayrimenkul yat›r›m ortakl›¤›ise flimdilik bu pazarda yer alma-yacak.

Kurumsal Ürünler Pazar›’n›ngetirdi¤i bir yenilik var m›?Asl›nda Kurumsal Ürünler Paza-r›’n›n çok önemli bir yenilik getirme-

‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› UlusalPazar›nda ifllem görmekte olan menkul k›ymetyat›r›m ortakl›klar›, gayrimenkul yat›r›mortakl›klar›, giriflim sermayesi yat›r›mortakl›klar› ile borsa yat›r›m fonlar› kat›lma belgeleri 13 Kas›m 2009’dan itibaren yenioluflturulan Kurumsal Ürünler Pazar› alt›ndaifllem görmeye bafllayacak.

Ayd›n Seyman‹MKB Baflkan Yard›mc›s›


KAPAK

si planlan›yor; bu yenilik, üzerindebir süredir teknik haz›rl›k çal›flmala-r› süren “piyasa yap›c›l› süreklimüzayede ifllem yöntemi” ile “tekfiyat ifllem yöntemi”dir. Dünya bor-salar›nda baflar›yla kullan›lmaktaolan bu ifllem yöntemlerinin hangitarihten itibaren ve hangi menkulk›ymetler üzerinde iflleme al›naca-¤›na iliflkin karar henüz netleflmiflde¤il, çal›flmalar devam ediyor.Öte yandan, üyelerimiz de bu ifllemyöntemlerine iliflkin teknik haz›rl›k-lar›n› sürdürüyor.

Piyasa yap›c›l› sürekli müza-yede ile sürekli müzayede ifl-lem yöntemi aras›ndaki fark-lar nelerdir?‹fllem yönteminin ad›nda da yer al-d›¤› üzere, piyasa yap›c›l› yöntem-de piyasa yap›c› olarak tan›mlanan,o menkul k›ymette etkin bilgi biriki-mine sahip oldu¤u varsay›lan veyeterli miktarda menkul k›ymeti pi-yasa yap›c›l›¤› amac›yla kullanabi-lecek bir üye var ve bu üye menkulk›ymeti gerekti¤i flekilde destekli-yor. Yani, verdi¤i kotasyonlarlahem ifllem yap›labilecek fiyat s›n›r-lar›n› belirliyor hem de likidite sa¤l›-yor. Gerekti¤i durumlarda al›fl vesat›fl kotasyon fiyatlar›n› izin verilens›n›rlar dahilinde hareket ettiriyor,geniflletip, daralt›yor. Zaten piyasayap›c›l›¤› ile hedeflenen bir baflkaunsur ilgili menkul k›ymetteki sertve yapay fiyat hareketlerinin önlen-mesi ve menkul k›ymette likidite de-vaml›l›¤›n›n sa¤lanmas›d›r. Tabii kibu kotasyon fiyat› hareketi o men-kul k›ymetin o seans için geçerliolan fiyat marj›yla s›n›rl› durumda.Piyasa yap›c› üye bu deste¤i men-kul k›ymet sürekli müzayede orta-m›nda ifllem görürken yap›yor. Yanitüm ifllemlerin piyasa yap›c›n›n ko-tasyonuyla gerçekleflmesi gibi birdurum söz konusu de¤il.

Her ‹steyen piyasa yap›c›s›olabilecek mi? Bir menkul

k›ymetin piyasa yap›c›s› nas›lbelirlenecek?Piyasa yap›c›s› olabilecek üyelerinbelirlenecek temel kriterleri yerinegetirmeleri gerekiyor. Bu kriterler birsüre sonra bir Genelge ile üyelerimi-ze duyurulacakt›r. Temel kriterlereuyan üyeler aras›ndan gelecek bafl-vurular belirli önceliklere göre de-¤erlendirildikten sonra ilgili menkulk›ymetin piyasa yap›c› üyesi ‹MKBYönetim Kurulu taraf›ndan belirlene-cek. Bir menkul k›ymette sadece birtek piyasa yap›c› üye olabilecek, an-cak bir üye birden fazla menkul k›y-mette piyasa yap›c›l›¤› görevini üst-lenebilir. Üye, baflar›l› bir perfor-mans sergiledi¤i sürece piyasa ya-p›c›l›k görevine devam edebilecek.Yeterli performans› gösteremeyenüyelerin görevleri ise gerekli uyar›la-r›n ard›ndan sona erecek. Bir üye is-terse piyasa yap›c›l›k görevindenkendili¤inden de çekilebilecek.

Kurumsal Ürünler Pazar›’ndauygulanacak di¤er ifllem yön-temi olan tek fiyat hakk›ndada bilgi alabilir miyiz?Tek fiyat ifllem yöntemi asl›nda piya-san›n aflina oldu¤u bir yöntemdir.“Aç›l›fl seans›” olarak uygulanmaktaolan bu yöntemde, sürekli müzaye-de seans› öncesinde gelen uygun

emirler en fazla ifllemi gerçeklefltire-cek fiyat›n belirlenmesi suretiyle tekfiyattan efllefltiriliyor. Tek fiyat yönte-mi ile ifllem görecek menkul k›ymet-lerde aç›l›fl seans› sonras›nda sü-rekli müzayedeye geçilmeyecek, fi-yat belirleme aflamas› seans boyun-ca toplanan emirlerle seans sonun-da bir kez daha tekrarlanacakt›r.Böylece, bu yöntemle ifllem görenmenkul k›ymetlerin fiyatlar› her se-ans 2 kez olmak üzere, günde 4 kezbelirlenmifl olacakt›r.

Hangi menkul k›ymette hangiifllem yönteminin kullan›laca-¤› neye göre belirlenecek?Bu husus henüz netleflmifl de¤il.Ancak planlanan yap›ya göre, pi-yasa yap›c›l› sürekli müzayedeyöntemi ile ifllem görme belli kriter-lere sahip flirketlerde opsiyonelolacak. Bu flirketlerde piyasa yap›-c› bulunamaz ya da görevinden ay-r›l›rsa ifllemler hali haz›rda oldu¤uüzere, sürekli müzayede yöntemiile devam edecek. Piyasa yap›c›l›-¤›n zorunlu olaca¤› flirketlerde isetek fiyat ifllem yöntemi piyasa yap›-c›l›¤a alternatif ifllem yöntemi ola-cak. Yani piyasa yap›c›l›¤›n zorunluoldu¤u flirketlerde piyasa yap›c›bulunamaz ya da görevinden ayr›-l›rsa ifllemler sürekli müzayede ifl-lem yöntemi ile de¤il de tek fiyat ifl-lem yöntemi ile sürdürülecektir.

Kurumsal Ürünler Pazar›’ndabu ifllem yöntemleri hangi ta-rihten itibaren uygulanacak?Uygulama tarihi henüz belli de¤il.Kurumsal Ürünler Pazar› uygula-mas›n›n devreye al›naca¤› tariholan 13 Kas›m 2009’da KurumsalÜrünler Pazar›’nda ifllem görecektüm flirketler mevcut ifllem yöntemiolan sürekli müzayede ile ifllemgörmeye bafllayacak. Farkl› ifllemyöntemleri ancak gerekli kararlaral›n›p, üye taraf›nda devam edenteknik çal›flmalar tamamland›ktansonra devreye al›nabilecek.

Kurumsal Ürünler Pazar›’n›n çok önemli

bir yenilik getirmesi planlan›yor; bu yenilik,

üzerinde bir süredir teknikhaz›rl›k çal›flmalar› süren

“piyasa yap›c›l› sürekli müzayede ifllem yöntemi”

ile “tek fiyat ifllem yöntemi”dir.

“

”


KAPAK ANKET

B‹REYSEL EMEKL‹L‹K

PLANLARINDA

TERC‹HLER

VE BEKLENT‹LER

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde(BES) toplam fon tutar›n›n2010 y›l›nda ortalama %37,kat›l›mc› say›s›n›n ise ortalama %14.5 civar›nda artmas› bekleniyor.

BES’te tahvil bono fonu a¤›rl›kl›emeklilik planlar› revaçta...


Bireysel Emeklilik Sistemi Türkiye’de 6.y›l›n› doldurdu. 2003 y›l›nda kanununuygulamaya geçmesinden sonra sektörh›zl› bir flekilde büyüdü. BES’te fonbüyüklü¤ü 8,5 milyar TL’ye ulaflt›.


Kurumsal Yat›r›mc›’n›n busay›s›nda BireyselEmeklilik Planlar›ndaTercihler ve Beklentilerkonulu çal›flma ile, serma-

ye piyasas›n›n nabz› olma hedefiylebafllatt›¤›m›z Kurumsal Yat›r›mc› An-ket Serisi’nin üçüncüsünü gerçeklefl-tiriyoruz.Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES)yaklafl›k yüzde 80’ini oluflturan alt› bi-reysel emeklilik flirketinin kat›ld›¤› an-kete göre sonuçlar toplam fon tutar›-n›n 2010 y›l›nda ortalama %37, kat›-l›mc› say›s›n›n ise ortalama %14.5 ci-var›nda artaca¤›n›n beklendi¤ini orta-ya koydu.

Tahvil, bono a¤›rl›kl› emekli-lik planlar› revaçtaYat›r›mc›lar›n en çok tercih etti¤i bi-reysel emeklilik plan›nda a¤›rl›¤›nkamu borçlanma araçlar› emeklilikyat›r›m fonlar›nda oldu¤unu göster-di. Yat›r›m fonlar› sektöründe en çoktercih edilen likit fonun ise bu plan-larda a¤›rl›¤› çok daha düflük olarakyer ald›.Anketin “Kurumunuzun son bir y›l-da en çok satan bireysel emeklilikplan›n›n fon baz›nda da¤›l›m› na-s›ld›r?” sorusuna verilen cevaplar-da en yüksek oran›n verildi¤i Emek-lilik Yat›r›m fonu (EYF) türlerinde yüz-desel aral›klar flöyle olufltu:

Gelir Amaçl› Kamu Borçlanma Araçlar› TL EYF45.50 - 75 (Ort. %61.56) – 6 flirketPara Piyasas› Likit Kamu EYF9.98 - 30.4 (Ort. %19.01) – 5 flirketBüyüme Amaçl› Esnek EYF11.22 - 40 (Ort. %23.74) – 3 flirketBüyüme Amaçl› Hisse Senedi EYF3.86 - 5 (Ort. %4.43) – 2 flirketEsnek EYF7.38 - 14.56 (Ort. %10.97) – 2 flirketGelir Amaçl› Kamu Borçlanma Araçlar› (Döviz) EYF 4.67 - 10 (Ort. %7.34) – 2 flirket

Gelir Amaçl› Esnek EYF11.35 – 1 flirketAnketin “Kurumunuzun son bir y›l-da en çok satt›¤› BES plan›n›n ya-t›r›m araçlar› baz›nda da¤›l›m› na-s›ld›r?” sorusuna gelen cevaplardada yine en yüksek a¤›rl›¤a sahip ya-t›r›m arac› tahvil-bono oldu.

Yat›r›m araçlar› da¤›l›m yüzdeleriafla¤›daki aral›klarda gerçekleflti:

Tahvil Bono: 51.83 - 85 (Ort. % 68.92) - 6 flirketRepo: 8 – 27.26 (Ort. %15.56) - 6 flirketHisse: 0.003 - 18.90 (Ort. %10.25)-5 flirketDöviz :2.45 - 9 (Ort. %4.82) - 3 flirketDi¤er: 0.016 – 8.41 – 5 flirket

(vadeli mevduat ve yabanc› tahvilbono)

Anketin “2009 y›l› içinde emeklilikplanlar›n›z›n performans›n› iyilefl-tirmek veya kat›l›mc›lar›n›za farkl›seçenekler sunmak amac›yla afla-¤›dakilerden hangilerini yapt›n›z?”sorusuna;üç yan›t “Yeni fon/fonlar kurduk”, iki yan›t “Baz› fonlarda benchmarkde¤iflikli¤i yapt›k”, iki yan›t, “Baz› fonlarda strateji de¤i-flikli¤i yapt›k” fleklinde cevap verilirken, “Baz› fonlarda tür de¤iflikli¤i yapt›k”fl›kk› hiç yan›t almad›.

“Piyasalar›n hareketli oldu¤u sonbir y›lda (Eylül 2008-2009) kat›l›m-c› tercihlerinde bir önceki dönemegore nas›l bir de¤iflim gözlemledi-niz?” sorusuna cevap veren alt› flir-ketten dördü kat›l›mc›lar›n plan de¤i-flimlerinde önemli bir farkl›l›k olufl-mad›¤›n›, bir flirket plan de¤iflimle-rinde ciddi art›fl oldu¤unu, bir flirket

ise plan de¤iflimlerinde biraz art›fl ol-du¤unu belirtti.

Anketin “2009 y›l›nda en az bir kezBES plan›nda de¤ifliklik yapm›flolan kat›l›mc›lar›n toplam kat›l›m-c›lar içindeki pay› yüzde olaraknedir?” sorusuna verilen cevaplar%0.17 ila %6 aras›nda de¤iflti ve or-talamas› %2.79 oldu.

Bir di¤er soruda “Sektörün gelece-¤ine iliflkin k›sa vadeli beklentileri-niz nedir?” sorusu yöneltildi. Yan›t-lar, 2009 sonu ve 2010 sonu içinBES sistemindeki kat›l›mc›lar›n top-lam fon tutar› ve kat›l›mc›lar›n say›s›olarak iki bölüm halinde istendi. Bu-na gore, anket kat›l›mc›lar›n›n cevap-lar› afla¤›daki aral›klarda geldi:

Kat›l›mc›lar›n toplam fon tutar›: 2009 sonu: 8.5 – 9.25 milyar TL (Ort. 8.94 milyar TL)2010 sonu:11.6 – 13 milyar TL (Ort. 12.23 milyar TL)Kat›l›mc›lar›n say›s›:2009 sonu: 1.95 - 2 milyon kifli (Ort. 1.99 milyon kifli)2010 sonu: 2.2 - 2.4 milyon kifli (Ort. 2.28 milyon kifli)

Anketin son bölümünde “Hisse sene-di piyasalar›ndaki ciddi dalgalan-malara ve endeks de¤iflimlerinekarfl›n BES fonlar› içindeki hissesenedi pay› %8-10 aras›nda istikrar-l› bir düzeyde seyrediyor. Sizce 5 y›lsonra BES fonlar› içindeki hisse se-netlerinin pay› ne olabilir?” sorusuyöneltildi. Kat›l›mc›lar›n biri d›fl›nda tü-mü, hisse senetleri pay›n›n bir miktarartarak %10-15 aras›nda olaca¤› flek-linde yan›t verdi. Bir kat›l›mc› hisse pa-y›n›n kayda de¤er art›flla %15-25’eulaflaca¤› yan›t›n› tercih etti.

KAPAK ANKET


EKONOM‹ST GÖRÜfi

Global Kriz ve 2010 Al›nan önlemlerin geri döndürülmesinin kademeli olarak yap›lmas› bekleniyor; flu anda krizden ç›k›fl stratejilerini tart›flmak önemli, fakathenüz uygulamak için erken. Kal›c› bir toparlama görülene kadar (iflsizlikte bir azalma gibi) beklenmeli.


Global krizde son aylar-da piyasalarda hükü-metlerin alm›fl oldu¤uönlemlerin etkisiyle ce-saretlendirici iflaretler

görülmeye baflland›. Global hissesenedi piyasalar› Mart bafl›nda gör-müfl olduklar› dip seviyelerinden enaz %50 primli ifllem görürken, emti-a fiyatlar› yükselmeye bafllad›. Riskalma ifltah›nda görülen iyileflme ilebirlikte, geliflmekte olan ülkelerin ih-raç etmifl olduklar› tahvillerin getiri-leri ile benzer vadedeki ABD tahvi-li getirisi aras›ndaki fark daral›yor.Bu ülkelerin para birimleri de topar-land›. Ayr›ca son dönemlerde deaç›klanan veriler ve öncü gösterge-lerde görülen dipten ç›k›fl sinyalleri,

resesyonun sonuna gelindi¤ine ilifl-kin de¤erlendirmeleri güçlendirdi.

Kritik soru önümüzdeki dönemdegörülecek büyümenin sa¤lam m›yoksa yavafl m› olaca¤› sorusudur.Genellikle kriz dönemlerinde görü-len trend alt›nda büyüme krizdenç›k›fllarda ekonomi tekrar normalbüyüme seviyesine dönene kadar-bir süre normalin üzerinde büyüme-yi getirmesine ra¤men, krize sebepolan temel faktörlerin halen etkili ol-mas› arz ve talep koflullar›n› uzuncabir süre etkileyece¤e benziyor.

Bu ba¤lamda; krize neden olanrisklere bakt›¤›m›zda finansal sek-tördeki zararlar devam ediyor: Za-rarlar global ölçekte 1.6 trilyon $’aulaflt›. IMF tahmini bu zararlar›n2010 y›l›nda 3.4 trilyon $’a ulaflabi-lece¤i yönünde. Bankalar kald›raçl›varl›klar›n› (risklerini) azaltmaya de-vam ediyor ve sermaye yeterlili¤ioranlar›n› iyilefltirmek için bilanço-lar›n› küçültmekteler. ABD, EuroBölgesi ve ‹ngiltere’de hem tüketicihem de ticari kredilerde gerilemedevam etmektedir. Sonuç olarakgeliflmifl ülkelerde finansal sistemifllevini tam olarak yerine getiremi-yor. Ayr›ca önümüzdeki dönemdefinansal sektöre getirilmesi öngörü-len düzenlemeler, kredi koflullar›n›n

s›k›fl›k seyrine devam edebilece¤i-ne iflaret ediyor.

‹kinci olarak; Son zamanlarda artanhisse senedi fiyatlar› ve stabilize ol-ma yönünde sinyaller gösteren ko-nut fiyatlar› ile ABD hanehalk› refa-h›nda k›smen art›fllar görülse de,2007’nin 3. çeyre¤inden bu yanayaflanan servet kayb› 12 trilyon $.Hanehalk›n›n tasarruflar›n› art›rma-ya yönelmesi ekonomik canlanmay›s›n›rlayacak. ABD hanehalk› tasar-ruf oran› (tasarruf/harcanabilir gelir)2008’in ilk çeyre¤inde %1.2 ikenhalihaz›rda %5 civar›nda; ABD’detasarruf oranlar›ndaki %1’lik bir art›fltüketim harcamalar›n› 80 milyar $düflürmekte. Tasarruf oranlar›n›n2007 seviyesine dönmesi pekmümkün görülmüyor. Artan borcadayal› özel tüketim büyüme modeliart›k gündemde de¤il.

Milli gelirdeki daralmay› önlemekiçin de politika desteklerine ihtiyaçvar. Al›nan önlemlerin geri döndü-rülmesinin kademeli olarak yap›l-mas› bekleniyor; flu anda krizdenç›k›fl stratejilerini tart›flmak önemli,fakat henüz uygulamak için erken.Kal›c› bir toparlanma görülene ka-dar (iflsizlikte bir azalma gibi) kadarbeklenmeli.

Dr. Fatma Melek Akbank T.A.fi. / Bafl Ekonomist

Önümüzdeki dönemde finansal sektöre getirilmesi

öngörülen düzenlemeler,kredi koflullar›n›n s›k›fl›k

seyrine devam edebilece¤ineiflaret ediyor.

“

”


Bu süreçte de para politikalar›ndabenzeri görülmemifl büyüklüktetedbirlere baflvuruldu. Bafll›ca ge-liflmifl ülkelerde faizlerin yaklafl›k s›-f›r düzeyine indirilmesi kredi koflul-lar›nda bir iyileflme sa¤layamad›¤›için merkez bankalar› standart d›fl›tedbirler ald›. Bunlardan bir tanesimiktarsal geniflleme: bu yolla mer-kez bankalar› özel sektör kurumla-r›ndan çeflitli menkul de¤er sat›nalarak piyasalara likidite enjekte et-mekte. Bu yöntemi kullanan ‹ngilte-re Merkez Bankas› ço¤unlu¤u dev-let tahvili olmak üzere yaklafl›k 166milyar pound tutar›nda al›m yapt›.Hedef 175 milyar pound.ABD Merkez Bankas› da hanehalk-lar› ve firmalara do¤rudan kredisa¤lamakta; FED Eylül 2008’denberi konut kredisine ba¤l› menkulde¤erler, hazine bonolar› vb olmaküzere 1 trilyon $ tutar›nda al›m yap-t›. Avrupa Merkez Bankas› ise %1.1faizle bankalara 1 y›l vadeli 400 mil-yar euronun üzerinde likidite sa¤la-d›. Bu oran Euro Bölgesi milli geliri-nin %5'ine tekabül etmekte. Aktif sat›n al›mlar› ve likidite yöneti-mi tedbirleri ABD, ‹ngiltere ve EuroBölgesi kredi büyümesine henüzyeterince yans›mad›. Dolay›s›yla, fi-nansal sistemin halen k›r›lgan görü-nümü ve aktif fiyatlar›ndaki h›zl› dü-flüflten zarar gören hanehalklar›n›nartan tasarruf e¤ilimi nedeniyle,büyüme performans› zay›f kalacakve iflsizli¤in azalmas›n› sa¤layacakkadar güçlü olmayacak. Bu süreç-te de faizler düflük kalacak. Bir çokülke %70-75'in alt›nda kapasiteoranlar› ile çal›flmakta; bu durumglobal olarak yat›r›m faaliyetlerinincanlanmas›n› da s›n›rlamakta. Ge-liflmifl ülkelerde 2010 y›l›nda bekle-nen pozitif çeyreksel büyümelerinbüyük ölçüde kamu harcamalar›n-daki art›fl ve stok düzeltmesi yoluy-la olmas› bekleniyor. IMF global ekonominin 2010’da

%3.1 büyümesini, dünya ekonomisi-ne de geliflmekte olan ülkelerin %5.1büyüme ile öncülük etmesini bekli-yor. Burada da öne ç›kan ülke Çin.Çin, Asya bölgesinin merkezindeolup, Çin kaynakl› talep tüm Do¤u-Asya ülkelerini etkilemektedir. Ziramilli gelirlerinin yar›s›ndan fazlas›ihracata ba¤l› olan Do¤u-Asya ül-kelerinde, ABD’den ziyade Çin’intalebi, bu ülkelerin krizin yo¤un ya-fland›¤› dönemde ihracatlar›ndagörülen düflüflte ön plana ç›km›flt›.

IMF, 600 milyar $’l›k kamu teflvikpaketinin yan› s›ra, kamu bankalar›yoluyla artan h›zl› kredi büyümesiile (1.1 trilyon $) Çin’in 2009’da%8.5, 2010 y›l›nda %9 büyümesiniöngörmekte. Euro Bölgesi ve özellikle Almanya,ihracat yoluyla Asya’n›n beklenen-den güçlü toparlanmas›ndan yarar

sa¤lamakta. Ancak, Asya kendisiile birlikte tüm dünyay› tafl›yabile-cek güçte de¤il. Avrupa bölgesininen büyük ihracatç›s› olan Almanya

EKONOM‹ST GÖRÜfi

Geliflmekte olan ülkelere giden sermaye

girifllerinin 2010 y›l›ndaazalmaya devam etmesi ve bu trendin bir kaç y›l

sürmesi bekleniyor. Bu da d›fl finansman

olanaklar›n›n 2010 y›l›ndada s›n›rl› kalaca¤›n›

gösteriyor.

“

”

ihracat›n›n %65’ini AB’ye (yeni kat›-lan ülkeler dahil) yapmakta. Dolay›-s›yla, Euro bölgesinin toparlanmas›iç talebe ba¤l› kal›yor. Burada, önü-müzdeki 1.5 y›l içinde Avrupa böl-gesinde verilecek kamu harcamala-r›n›n seyri önemli olacak.

Türkiye’ye bakt›¤›m›zda ise geçti¤i-miz haftalarda orta vadeli programaç›kland›: Programda öngörülen te-mel ekonomik büyüklükler gerçekçigörünüyor. GSY‹H; 2009 için -% 6,2010 için %3,5, 2011; %4 ve 2012;%5.0. 2010 y›l› için öngörülen %3,5seviyesindeki büyüme oran› bek-lentilerimize paralel. Global gelifl-melere ve yurtd›fl› finansman im-kanlar›na ba¤l› olarak ekonomidekitoparlanman›n yavafl ve kademeliolaca¤› öngörülüyor. Ekonomidebüyümenin 2011’den itibaren ivmekazanmas› bekleniyor.

Yapt›¤›m›z imalat sanayi sektör ça-l›flmalar›, birçok sektörün üretim dü-zeyinin, potansiyelinin alt›nda vebaz› sektörlerin 2005 y›l› üretim se-viyesinde oldu¤una iflaret etmekte,dolay›s›yla bunlar›n 2008 seviyesi-ne dönmesi zaman alacak. Prog-ram çerçevesinde öngörülen yat›-r›m harcamalar›na göre özel sektöryat›r›mlar› ancak 2012 y›l›na do¤ru2008 seviyesine ulaflabilecek gibigözükmektedir. Halen, imalat sa-nayinde önemli ölçüde bir at›l kapa-site olup, %70 seviyesinde olan ka-pasite kullan›m oranlar› gerek iç,gerekse d›fl talepte k›sa vadedegörülebilecek bir art›fl› karfl›layabi-lecek düzeydedir. Özel tüketim har-camalar›n›n ise programda dahah›zl› toparlanaca¤› öngörülmüfl vebuna göre 2010 y›l›nda 2008 tüke-tim seviyesine ulafl›laca¤› tahminedilmifltir. Mevcut talep koflullar› çerçevesin-de 2010 y›l› enflasyon beklentisi%5.3 olup, politika faizleri önümüz-deki y›l tek haneli seviyelerde kala-cakt›r. Geliflmekte olan ülkelere giden ser-maye girifllerinin 2010 y›l›nda azal-maya devam etmesi ve bu trendinbir kaç y›l sürmesi bekleniyor. Bu

da d›fl finansman olanaklar›n›n2010 y›l›nda da s›n›rl› kalaca¤›n›gösteriyor. Hükümetin tahmini deihracat›n 2009’da 98,5 milyar dolar,2010’da 107,5 milyar dolar,2011’de 118 milyar dolar olaca¤›yönünde. 2009 y›l›nda %30 ihracatdaralmas›ndan sonra 2010 y›l›ndakiart›fl %10’un alt›nda. D›fl ticarettetemel partnerimiz olan olan EuroBölgesi’nin performans› kritik birfaktör. Ancak Euro Bölgesi için2010 y›l› IMF büyüme beklentisi isedura¤an: %0.3.

Programda bütçe aç›¤› tahmini2009 için 62,8 milyar TL. Y›l›n ilk do-kuz ay›nda bütçe aç›¤› 41 milyarTL’ye ulaflt›. Hükümetin tahmini,aç›¤›n önümüzdeki 3 ayda da yük-sek seyrine devam edece¤i yönün-de. Bütçe aç›¤›n›n milli gelire oran›-n›n 2009’da %6,6, 2010’da %4,9,2011’de %4, 2012’de %3,2 olmas›bekleniyor. Burada kademeli birdüzelme öngörülüyor. Kamu sektö-rü borcunun milli gelire oran›n›n ise2009-2010 y›l›ndaki art›fltan sonra(%49), 2012’de (%47.8) düflmeyebafllayaca¤› görülüyor. Bütçe gelir-lerinin 2009’daki 203,9 milyar TLseviyesinden 236,8 milyar TL’ye(y›ll›k %16 art›fl) yükselece¤i öngö-rülüyor. 2007- 2008 y›llar›nda biley›ll›k art›fllar %10 seviyelerinde idi.Vergileri art›rmadan bu hedefeulaflmak kolay görünmüyor. 2010’un ilk çeyre¤ine kadar malikural altyap›s›n›n tamamlanaca¤›vurguland›. Mali kural›n bütçe aç›¤›üzerinden belirlenmesi hedeflenir-ken, 2011 bütçe döneminden itiba-ren yürürlü¤e girmesi planlanmak-ta. Mali kural ile kamu aç›¤›n›n milligelire oran›n›n sürdürülebilir borçyap›s› ile uyumlu bir düzeyde ger-çekleflmesinin hedeflenece¤inin al-t› çizildi. Mali kural, program ve he-deflerin gerçeklefltirilmesi aç›s›n-dan oldukça önemlidir.

Global geliflmelere ve yurtd›fl› finansman

imkanlar›na ba¤l› olarakekonomideki toparlanman›nyavafl ve kademeli olaca¤›öngörülüyor. Ekonomide

büyümenin 2011’denitibaren ivme kazanmas›

bekleniyor.

“

”


FON YÖNET‹M‹

Fortisbank A.fi. A Tipi Küçük ve Orta Ölçekli ‹flletmeler Hisse Senedi FonuFortisbank A.fi. A Tipi Küçük ve Orta Ölçekli ‹flletmeler Hisse SenediFonu aktif yönetim tarz› benimseyip, ‹MKB’ye kote 1.5 milyar dolar›nalt›nda piyasa de¤erine sahip ve halka aç›k k›sm›n piyasa de¤eri 10 mily-on dolar›n üzerinde olan flirketlere yat›r›m yapmakta.

Portföyümüze dahil etti¤imizhisse senetlerini seçerkenyat›r›m felsefemiz, sektörüna¤›rl›kl› olarak büyük flirket-leri analiz etmeyi tercih et-

mesi sebebiyle, yeterince araflt›r›lma-d›¤›n› ve bu sebepten dolay› do¤ru fi-yatlanmad›¤›n› düflündü¤ümüz Küçükve Orta Ölçekli flirketlere konsantreolarak getiriyi maksimize etmektir. Ya-t›r›m sürecinin temel fonksiyonu filtrele-rimizdir. Yat›r›m dünyam›za giren yak-lafl›k 180 flirket, yat›r›m filtreleri kullan›-larak analiz edilir. Belirlenen son liste,Fortis Portföy Yönetimi A.fi. Araflt›rmaBölümünün detayl› temel analizlerin-den sonra iskontolu oldu¤u düflünülenve bu potansiyeli harekete geçirecekbeklentisi olan flirketler aras›ndan se-çilir. Bu filtrelerin kullan›m›nda amaç,uluslararas› kabul görmüfl Sat›fl,VAFÖK, Net Kar ve bunlar gibi baz›veriler kullanarak elde edilen çarpan-lar üzerinden giderek, mukayeselianaliz yapmak, bu süreç içerisindeAnalist ve Fon Yöneticilerinin deneyim-lerini de bu filtrelerden gelen bilgi ilebirlefltirmektir. Bu süreç sonunda orta-lama 100 kadar flirkete daha fazlaodaklan›lmas› sa¤lan›r. Sözü edilen fil-trelerin yan› s›ra, hisse senedi ifllemhacmi ve fiyat de¤iflimi momentum fil-

tresi kullan›larak erken uyar› sistemioluflturulmufl, gözden kaçan olumluya da olumsuz geliflmelerin hisse fiya-t› üzerindeki etkisinin en k›sa süredebelirlenmesi amaçlanm›flt›r. KOBI Fonunda yat›r›m yapmay› plan-lad›¤›m›z flirket say›s› ise 10 ila 25 ara-s› de¤iflmektedir. Araflt›r›lan flirketlerinyöneticileri ile yüz yüze toplant›lardabir araya gelinmesine ve ‹stanbul d›fl›flirketlerin de ziyaret program›na dahiledilmesine özellikle önem verilmekte-dir. Araflt›rma Bölümü ve Fon Yönetici-sinden oluflan Hisse Bölümü, Türki-ye’de ve yurtd›fl›nda uluslararas› yat›-r›mc› konferanslar›na kat›larak, flirket-lerin üst düzey yöneticileri ile yapacak-lar› birebir görüflmelerde flirketlerin fi-nansallar› hakk›nda bilgi toplamak, flir-ket stratejilerini, yaflanan son geliflme-leri ve kurumsal yönetim ilkeleri konu-sunda yaklafl›mlar› de¤erlendirmekamac›n› gütmektedirler. Bu konferans-larda ‹MKB’ye kote olan flirket CEO,CFO veya Yat›r›mc› ‹liflkileri Bölümütemsilcileri ile yap›lan bire bir görüfl-melerde, flirketler hakk›nda ilk eldenbilgi elde edilmesi fark yaratmaktad›r.Hisse Bölümü tüm elde edilen bu bil-giler ›fl›¤›nda ba¤›ms›z görüfl sa¤lan-mas› amac›yla temel analize dayal›kendi de¤erleme modellerini olufltur-

maktad›r. Ayr›ca di¤er arac› kurumla-r›n araflt›rma bölümlerinden gelen ge-rek mevcut analizler gerekse talepüzerine özel olarak haz›rlanan çal›fl-malar›n kullan›lmas› aflamas›nda dadestek sa¤lanmaktad›r. Karar süreciise tüm hisse senedi bölümünün hafta-da bir yat›r›m alternatiflerini berabergörüflüp tart›flabildi¤i bir süreçtir. Fortis Investment Management, dün-yada sadece Türkiye’ye yat›r›m yapanen büyük hisse senedi fonuna sahip-tir. Fon’un büyüklü¤ü 150 milyon Eu-

Göktürk Ifl›kp›nar Fortis Portföy Yönetimi A.fi. Direktör

Hisse Senedi Fonlar/Araflt›rma/Özel Varl›k Yönetimi

21

ro’dur. Bunun yan› s›ra Japonya’dakurulu, büyüklü¤ü 70 milyon Euro olanTürkiye fonunu yönetmekte olup, top-lam büyüklü¤ü 250 milyon Euro olanDo¤u Avrupa Fonu’nun da %10-20’siTürkiye’ye yat›r›m yapmaktad›r. Buçerçevede Fortis’in yönetti¤i Türkiyevarl›klar›n›n toplam büyüklü¤ü yakla-fl›k 250 milyon Euro’dur. Fortis PortfoyHisse Bölümü tüm bu fonlarda da ya-t›r›m sürecinin önemli bir parças›d›r.Bölüm yurtd›fl›nda bu varl›klar› yöne-ten ekibe dan›flmanl›k hizmeti ver-mektedir.Y›lbafl›ndan bu yana piyasa fiyat›n›nolmas› gerekenden çok düflük oldu-¤unu düflündü¤ümüz lojistik, inflaata¤›rl›kl› holding ve enerji flirketlerineodakland›k ve defansif oldu¤unu dü-flündü¤ümüz ilaç ve savunma sanayiflirketlerine ilgi gösterdik. Ayr›ca göre-celi bak›ld›¤›nda iskontolu kalan küçükbankalara yat›r›m yapt›k. Global ben-zerlerine göre temel olarak ciddi is-kontolu ifllem gören havayollar› ve ha-vaalan› inflaat› ve iflletmecili¤i yapanfarkl› firmalar› portföyümüzde bulun-durduk.Y›l›n bafl›nda krizden ç›k›fl›nhenüz tart›fl›lmad›¤› bir dönemde yat›-r›m yapt›¤›m›z bu firmalar›n ortak özel-likleri, temel olarak global benzerlerinegöre ciddi iskontolu olmalar›, tüm mak-ro ve mikro risklere karfl›n firmalar›naktif yap›lar›n›n kuvvetli olduklar›n› bil-memiz olmufltur. Önümüzdeki dönempiyasalar›n seyrine bakt›¤›m›zda iseglobal ekonomilerde dip seviyelerdenyaflanan toparlanma sinyallerinin piya-salar› desteklemeye devam etti¤ini gö-rüyoruz. Yüksek likidite son dönemdepiyasalar› destekleyen en önemli et-

ken olmufltu. Al›nacak yeni önlemlerlebu likiditenin piyasalardan çekilece¤iyönünde beklentiler oluflsa da gerekÇin’den gelen sinyaller gerekse G-20zirvesi sonras› verilen mesajlar mevcutdurumda bir süre daha de¤ifliklik ol-mayaca¤› sinyali verdi¤i için piyasala-

r› destekliyor. ‹MKB’de ise bankalar li-derli¤inde global piyasalara paralelson dönemde h›zl› bir yükselifl yaflan-d›. Hatta Türkiye di¤er geliflmekte olanülkelere göre bankac›l›k sektörününsa¤lam yap›s› ve Merkez Bankas›’n›nfaiz indirim sürecinin de etkisiyle pozi-tif ayr›flm›flt›. Bu pozitif ayr›flma sonras›geliflmekte olan ülkelere göre görece-li bakt›¤›m›z Türk bankalar› 1.5XPD/DD oran› ile 1.4XPD/DD oran›nasahip geliflmekte olan ülkeler ortala-malar›na göre art›k iskontolu de¤iller.Bu sebepten son dönemde global ya-t›r›mc›lar›n Türkiye’den ziyade baflta1.3X PD/DD ile ifllem gören Rusya ol-mak üzere di¤er geliflmekte olan ülke-lere ilgi duydu¤u ve ‹MKB’nin görece-li olarak performans›n›n zay›flad›¤› gö-rülüyor. Bu trendin k›sa vadede bir sü-re daha devam etmesini bekliyoruz.Ancak dünyada faiz indirimlerinin dur-du¤unu, hatta ‹srail gibi global faiz in-dirim sürecinde öncü olan bir ülkedefaiz art›r›m›n›n bafllad›¤› bir dönem içe-risindeyiz. Bu sebepten Türkiye'dehem düflen enflasyon ortam›, hem deekonomik durgunluk nedeniyle birmiktar daha faiz indirimi olaca¤› bek-lentisinin de bankalar üzerinde yarata-ca¤› olumlu etkiyi bir süre daha göz ar-d› etmemek gerekiyor. Genel olarakpozisyonlar›m›zda faiz indirimine du-yarl› olan cam, demir-çelik, otomotivve gayrimenkul yat›r›m ortakl›klar›naa¤›rl›k veriyoruz. Bu çerçevede önü-müzdeki dönem için piyasalar› olumluetkileyebilecek IMF anlaflmas› ve yeniönlem paketi gündemi de¤ifltirebile-cek etkenler olarak öne ç›k›yor.

Y›l›n bafl›nda krizden ç›k›fl›n henüz tart›fl›lmad›¤›

bir dönemde yat›r›myapt›¤›m›z bu firmalar›n

ortak özellikleri, temel olarakglobal benzerlerine göre ciddi

iskontolu olmalar›, tümmakro ve mikro risklere karfl›n firmalar›n aktif yap›lar›n›n

kuvvetli olduklar›n› bilmemizolmufltur.

“

”

FORT‹S BANK A.fi. A T‹P‹ KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKL‹‹fiLETMELER H‹SSE SENED‹ FONU

Fonun Ad›: Fortis Bank A.fi. A Tipi Küçük ve Orta Ölçekli ‹flletmeler HisseSenedi Fonu Fonun Tipi: A TipiFonun Türü: Hisse FonKurucu: Fortisbank A.fi.Yönetici: Fortis Portföy Yönetimi A.fi.Halka Arz Tarihi: 27.06.1990Tedavüldeki Pay Say›s› 28.08.2009 itibariyle: 73.748Fon Toplam De¤eri 28.08.2009 itibariyle: 3.705.205 TLBirim Pay Fiyat› (28.08.2009): 49,020800 .-TL


FON YÖNET‹M‹

Bizim Menkul De¤erler A.fi. A Tipi Alt›n ve Enerji Karma Fonu A Tipi Alt›n ve Enerji Karma Fonu, hem alt›na yat›r›m yapmak isteyen, hemde hisse senedi piyasalar›ndaki f›rsatlardan yararlanmay› hedefleyen yat›r›m-c›lar için cazip bir kar›fl›m sunmaktad›r.

Sermaye piyasalar›nda ya-t›r›m enstrümanlar›n›n çe-flitlendirmesi ad›na di¤erfonlar›m›zda oldu¤u gibi,piyasalarda olmayan bir

yat›r›m fonunun kazand›r›lmas› ama-c›yla yapt›¤›m›z çal›flmalar neticesin-de, 8 Kas›m 2006 tarihinde Alt›n veEnerji Karma Fonu’nu kurduk. 17Ocak 2007 tarihinde ise fonun halkaarz›n› gerçeklefltirdik.A Tipi Alt›n ve Enerji Karma Fonu,hem alt›na yat›r›m yapmak isteyen,hem de hisse senedi piyasalar›nda-ki f›rsatlardan yararlanmay› hedefle-yen yat›r›mc›lar için cazip bir kar›fl›msunmaktad›r. Fon portföyünün ise,en az yüzde 35’i hisse senedinden,en az yüzde 35'i de alt›ndan olufl-maktad›r. Fon portföyündeki alt›n vehisse oran› gerek alt›n, gerekse his-se senedi piyasas›ndaki beklentilerdo¤rultusunda yüzde 65’e kadar ç›-kabilmektedir. Portföye al›nan alt›n fi-ziki olabilece¤i gibi k›ymetli maden-ler, alt›n ve k›ymetli madenlere daya-l› sermaye piyasas› araçlar› da ola-bilmektedir.Fon stratejisi gere¤i, yat›r›mc›lar›n bupiyasalardaki potansiyellerden vede¤iflimlerden mümkün oldu¤uncayararlanmas› hedeflenmektedir.Portföy çeflitlemelerinde alt›n da bu-lundurmak isteyen yat›r›mc›lara ayn›zamanda enerji sektöründeki büyü-

me beklentilerinden de yararlanmay›hedefleyen fon, portföyün en az yüz-de 35’ini oluflturacak olan hisse se-netlerini büyük ölçüde enerji sektö-ründe faaliyet gösteren flirketlerinhisse senetlerinden seçmektedir. Bunoktada fon portföyünün en az yüz-de 35’ini oluflturan hisse senetleri‹MKB XMANA, XKMYA, XELKT,XHOLD ve XUSIN endekslerini olufl-turan enerji, tabi kaynaklar, alt›n vemaden sektörlerinde faaliyet göste-ren flirketlerin hisse senetlerindenseçilmektedir.Fon yönetim stratejileri, tecrübeli uz-man kadrolar›m›z›n oluflturdu¤u “fonyat›r›m komitesi” taraf›ndan yap›lanperiyodik toplant›larla belirlenmek-tedir.Araflt›rma odakl› çal›flmalar netice-sinde fon portföyüne dâhil olan hissesenetlerinde; flirketin mali durumu-nun güçlü olmas›, de¤erleme sonu-cu bulunan hisse fiyat›n›n piyasayagöre göreceli olarak düflük olmas›ve flirkete dair beklentilere ba¤l› ola-rak hissenin orta ve uzun vadedeyükselme potansiyelinin olmas› gibikriterler göz önüne al›nmaktad›r.Fon portföyü yönetilirken portföydebulunan alt›n›n a¤›rl›¤›, uluslararas›alt›n piyasalar›ndaki beklentilerimizegöre belirlenmektedir. Alt›n fiyatlar›-n›n zirve yapt›¤› 2008 Mart ay›ndafondaki alt›n oran› yüzde 65 seviye-

lerine kadar yükselirken, alt›n fiyatla-r›nda düflüfl öngörümüzle birliktesöz konusu tarihten sonra alt›n oran›yüzde 35 seviyelerine kadar düflü-rülmüfltür. fiu anda fon portföyü içe-risinde alt›n a¤›rl›¤› yüzde 35-45 ara-l›¤›nda seyretmektedir.Önümüzdeki dönemde de alt›n fiyat-lar›nda yeniden hareketli günler ya-flanabilir. Uluslararas› piyasalardaalt›n fiyatlar› son bir y›ll›k süreçte ol-dukça hareketli bir seyir izledi. Busüre içerisinde alt›n›n ons fiyat› ol-dukça genifl bir bantta 700-1024 do-lar/ons aral›¤›nda hareket etti. Asl›n-da, son bir senelik süreçte alt›nda fi-yat oluflumu di¤er dönemlere görebiraz farkl›l›k arz etmektedir. Gele-cek dönem enflasyon beklentileriflüphesiz fiyatlar üzerinde etkili ol-maktad›r. Ancak flu andaki fiyat olu-flumu sa¤l›kl› de¤il. Ne afl›r› talep nede gelecek enflasyon korkusu alt›nfiyatlar›n›n yukar› gitmesinde san›ld›-¤› kadar etkili de¤il. Son dönemdeaç›¤a yap›lan ifllemler ve fonlar›n po-zisyonlar› fiyatlar üzerinde birincil et-kiye sahip. Bu noktada özellikle dün-yan›n en büyük alt›na dayal› borsayat›r›m fonu (BYF) olan SPDR GoldTrust’un alt›n pozisyonunun yak›n-dan izlenmesi gerekiyor. Geçti¤imizy›l›n 15 Ekim tarihinde söz konusufonun elindeki alt›n pozisyonu 768tondu. 23 Eylül 2009 itibariyle SPDR


fonun elindeki alt›n pozisyonu 1.102tona yükselmifltir. Fonun toplam al-t›n pozisyonunun büyüklü¤ü dünyaalt›n üretimi olan 2.500 tonun yakla-fl›k yüzde 44’üne denk gelmektedir.Bu fonun alt›n pozisyonundaki de¤i-fliklikler, özellikle alt›n pozisyonun-daki çözülme alt›n fiyatlar›n› etkileye-cek en önemli etkendir.Uzun vadeli olarak yaflanacak glo-bal enflasyon ise alt›n fiyatlar›n› diritutmaya devam edecektir. Ancak,orta vadeli olarak bir miktar düzelt-menin ard›ndan gelecek dönemlienflasyon beklentileri nedeniyleuzun vadede yeni yükselifller göre-biliriz.Fonun halka arz tarihini dikkate al-d›¤›m›zda görüldü¤ü üzere; gerekalt›n fiyatlar›n›n yukar› yönde hare-ketlenmesinin gerekse Türkiye’yeiliflkin olarak enerji sektörüne dairbeklentilerinin bafllang›ç döneminegelmektedir.Alt›n ve Enerji Karma Fonu’nun riskda¤›l›m› esas itibariyle di¤er serma-ye piyasas› araçlar›nda oldu¤u gibipiyasa riskini kapsarken, risk havuzutemel olarak üçlü sacaya¤›na da-yanmaktad›r. Bunlar;1-) Alt›n fiyatlar›n›n ons cinsindenuluslararas› piyasalardaki fiyat hare-ketleri

2-) Fon de¤erinin hesaplanmas›ndakullan›lan alt›n miktar›n›n USD cinsin-den de¤erlenmesi neticesinde olu-flan kur riski3-) Fonun içerisinde yer alan hisse se-netlerinin piyasa fiyatlar›ndan kaynak-lanan hisse senedi piyasalar› riskiGörüldü¤ü üzere Alt›n ve Enerji Kar-ma Fonu’nun risk da¤›l›m› di¤er fon-lara göre oldukça genifl bir zemineoturmaktad›r. Risk hesaplamas›ndakullan›lan bu de¤iflkenler yat›r›mc›laraç›s›ndan daha stabil bir enstrüman›ortaya ç›karmaktad›r.Fonun karfl›laflt›rma ölçütü(benchmark) yüzde 50 ‹MKB S›naiEndeks + yüzde 50 ‹stanbul Alt›n Bor-sas› TL KG Alt›n fiyat›na göre belirlen-mektedir.Alt›n ve Enerji Karma Fonu alt›n al›m-sat›m ifllemleri ‹stanbul Alt›n Borsa-s›’nda gerçekleflirken, fonun yat›r›m-c›lar› nam›na ald›¤› alt›n›n saklamas›da Takasbank ve ‹stanbul Alt›n Bor-sas›’n›n güvencesinde olmaktad›r.Ay r ›ca , ge rek l i du rumla rda Euroclear hesaplar›n›n kullan›lmas›da mümkündür. Dolay›s›yla verilensaklama güvencesi neticesinde Alt›nve Enerji Karma Fonu, yat›r›mc›laragüvenli bir flekilde alt›na yat›r›m yap-ma imkân› sunmaktad›r.

Portföy çeflitlemelerinde alt›n da

bulundurmak isteyenyat›r›mc›lara ayn› zamandaenerji sektöründeki büyüme

beklentilerinden de yararlanmay› hedefleyen

fon, portföyün en az yüzde 35’ini oluflturacak

olan hisse senetlerini büyükölçüde enerji sektöründe

faaliyet gösteren flirketlerin hisse senetlerinden

seçmektedir.

“

”

B‹Z‹M MENKUL DE⁄ERLER A.fi. A T‹P‹ ALTIN VE ENERJ‹ KARMA FONUFonun Tipi: A T‹P‹Fonun Türü: KARMA FONKurucu: B‹Z‹M MENKUL DE⁄ERLER A.fi.Yönetici: B‹Z‹M MENKUL DE⁄ERLER A.fi.Toplam Pay Say›s›: 500.000.000 - AdetTedavüldeki Pay Say›s›: 58,362,000Kurulufl Tarihi: 8/11/2006Halka Arz Tarihi: 17/1/2007Bafllang›ç Fiyat›: 0.010000Fon Toplam De¤eri: 836,811Birim Pay Fiyat›: 0.014338Yat›r›mc› Say›s›: 128Fon Yönetim Ücreti: Günlük %0,0009 (yüzbinde dokuz)*Veriler 29/09/2009 tarihi itibariyle

Fevzi Öztürk Bizim Menkul De¤erler A.fi.

Fon ve Portföy Yönetimi Müdür Yrd.


R‹SK YÖNET‹M‹

TEB Portföy’de

Risk YönetimiPortföy yönetim flirketlerinde risk yönetimi gün geçtikçe önem kazanmaya bafllad›. Risk yönetim uygulamalar›na iliflkin olarak TEBPortföy Yönetimi A.fi. Risk yönetiminden sorumlu Genel MüdürYard›mc›s› Jean Yves Devos, kurumdaki uygulamalar konusunda Kurumsal Yat›r›mc›’ya bilgi verdi.

gelifltirilmesi gereken bir yap›ya sa-hip. Yap›land›r›lm›fl ürünler ya daanapara korumal› fonlar anlam›nda,yeni fikirler düzenli olarak ortayaç›kmaktad›r. Sonuçta kabul görenher yeni strateji risk yönetimi siste-mine yeni bir model olarak tan›m-lanmal›d›r. Her yeni ürün için dahi-li olarak belirlenmifl olan yat›r›mprensipleri belirlenmeli ve test edil-melidir. Ayn› do¤rultuda risk rapor-lar›, kapsaml›l›¤›n› koruyabilmeleriiçin düzenli olarak gelifltirilmelidir.Riske son derece duyarl› olan fi-nans sektöründe yer alan oyuncularolarak tüm portföy yönetimi flirket-lerinin güçlü bir risk yönetimi disip-lini olmal› ve sürekli k›l›nmas› gerek-ti¤ine inanmaktay›z. Bu disiplin et-kin ve geliflmifl bir Risk Yönetimisistemi ile desteklenmeli, ayn› za-manda Fon Yönetimi, Sat›fl, Ope-rasyon, Uyum ve Risk ekiplerininaras›nda fleffafl›k ve tam güvenüzerine kurulmal›d›r.

yöneticileri ile görüflülerek üzerindemutabakata var›ld›ktan sonra uygu-lamaya baflland›.

Bilgi paylaflman›n önemi nedir?Matematiksel rasyolar›n yan› s›ra“sa¤duyu” yaklafl›m›n› da uygula-maya çal›flt›k. Do¤al olarak, ulusla-raras› piyasalarda yaflanabilecekçalkant›lar›n oldu¤u durumlarda,fon ve portföylerdeki risklerin bir an-da f›rlayabilme özelli¤i artar. Bu ne-denle Fon Yönetimi, Risk, Sat›fl,Uyum ve Operasyon bölümleri ara-s›ndaki düzenli ve etkin bilgi payla-fl›m›na daha da önem verme ihtiya-c› hissettik. Daimi olarak süregelenbu bilgi paylafl›m›, haftada bir ger-çeklefltirilmekte olan Varl›k TahsisiKomitesi ve Ürün Kabulü Komitesitoplant›lar›nda yer almaktad›r. Risk yönetimi ile ilgili tüm konular,ayda bir gerçeklefltirilmekte olanRisk Yönetimi Komitesi’nde masayayat›r›l›r. Komiteye Risk Yöneti-mi’nden Sorumlu Genel Müdür Yar-d›mc›s› baflkanl›k eder ve üyelerFon Yönetimi yöneticileri, UyumBölümü Koordinatörü ve TEB Port-föy Yönetimi’nin Genel Müdü-rü’nden oluflur. Yönetilen varl›klar›n geliflimi fon veportföylerin performanslar› da dahilolmak üzere ilgili tüm konular bukomitede görüflülür. 2007’de baflla-yan uygulamas›ndan bu yana komi-te, risk rasyolar›ndaki geliflmelerinve piyasa ile ilgili görüfllerin payla-fl›ld›¤› bir yer olmufltur.

Piyasa riski yönetimi aç›s›n-dan atmay› amaçlad›¤›n›zsonraki ad›mlar nelerdir? fiu anda bünyemizde yarat›lm›flolan sistemin, fon ve Varl›k Yönetimidahilinde olan portföylerdeki riskle-ri do¤ru bir flekilde gözlemlememizisa¤lad›¤›ndan eminiz. Bu sistemcanl› bir sistem ve devaml› olarak


fiirketinizde risk yönetimi alan›nda at›lan ilk ad›mlarnelerdir? Risk yönetimi sistemini kurmak bi-zim ilk önceli¤imiz olmufltur. Seçi-mimizi yerel flirketler taraf›ndangelifltirilmifl sistemlerle, Paris’tekiBNP Paribas Asset Managementve ayn› zamanda dünyadaki birçokBNP Paribas Investment Partnerflirketleri taraf›ndan kullan›lan ulus-lararas› bir sistem aras›nda yapmakdurumunda idik.Yerel tahvil ve hisse senedi piyasa-lar›nda halen kullan›lmakta olanürün çeflitlerinin geliflmifl bir risk yö-netimi sisteminin al›nmas›n› zorunluk›lmamas›na ra¤men, yine de ulus-lararas› sistemi seçmeye karar ver-dik. Çünkü, bu sistem bize bafll›cauluslararas› varl›k yönetimi flirketle-rimizde kullan›lanlarla uyumlu biraraca sahip olmam›za olanak ver-mifltir. Bu da TEB ve BNP Pari-bas’n›n Risk Yönetimi’ne verdi¤iönemi göstermektedir.

TEB Portföy Yönetimi taraf›n-dan yönetilen fonlar›n ve var-l›k yönetimi dahilindeki yat›-r›mc›lar›n portföylerinin risk-leri nas›l takip edilmektedir?Risk verileri olarak Value at risk,Sharpe, Information, ve Overlaprasyolar› ve Tracking Error gibi bafl-l›calar›n› takip ediyoruz. Ayr›ca Tür-kiye’deki ola¤and›fl› geliflmelerdo¤rultusunda ortaya ç›kan eks-trem hareketli tarihi dönemlere vegeçmiflte global olarak tan›mlan-m›fl uluslararas› krizlere dayal›stres testi senaryolar›n› da içerenbir sistem yaratt›k. Belirgin bir flekil-de, likidite ve yo¤unlaflma konular›-na da özel ilgi gösterdik.Dahas› düzenleyici rasyolar›n yan›s›ra tüm fonlar ve Varl›k Yönetimidahilindeki portföyler için dahiliolarak belirlenmifl olan yat›r›mprensipleri uygulamaya konuldu.Dahili prensipler kurum içinde fon

Jean Yves Devos TEB Portföy Yönetimi A.fi. Genel Müdür Yard›mc›s›


TKYD’DEN10. YIL

TKYD 10.YILsektörünü gelifltirmeye destek ola-cak, Avrupa Birli¤i uygulamalar›naparalel ve sektöre özgü bir kanununç›kmas›n› sa¤laman›n da hedefleriaras›nda yer ald›¤›n› ve TKYD’ninde bu konuda çal›flmalar yapt›¤›n›belirtti.

10. Y›l Kokteyli Akflam Esma Sultan Yal›s›’nda yap›-lan 10.y›l kutlamas›na finans sektö-rü temsilcilerinin yan› s›ra SPK bafl-ta olmak üzere kamu otoriteleri ka-t›ld›. 300 kiflilik bir davetli grubununkat›ld›¤› kokteylde SPK Baflkan›

nin anlat›ld›¤› bas›n toplant›s›naTKYD Yönetim Kurulu Baflkan› GürÇa¤dafl, Baflkan Yard›mc›s› DidemGordon, Genel Sekreter Tayfun Oralve ‹letiflim Komitesi Baflkan› Alp Ke-ler kat›ld›lar.TKYD Yönetim Kurulu Baflkan› GürÇa¤dafl, hedeflerinin GSMH’nin%4,5’i seviyesinde olan kolektif ya-t›r›m kurumlar›n›n büyüklü¤ünü, 5y›l içinde 150 milyar ABD dolar›(GSMH’n›n %20’si) yat›r›mc› say›s›-n› ise 10 milyon kifliye ulaflt›rmakoldu¤unu söyledi. Ça¤dafl, kolektifyat›r›m kurumlar› ve portföy yönetim

Türkiye Kurumsal Yat›r›mc› Yönetici-leri Derne¤i (TKYD) kuruluflunun 10.y›l dönümünde baflar› öyküsünü Ser-maye Piyasas› Kurulu, ‹stanbul Men-kul K›ymetler Borsas› (‹MKB), Takas-bank, Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Bor-sas› (VOB) üst düzey yöneticileri, fi-nans sektörü temsilcileri ve bas›nmensuplar› ile paylaflt›. 28 Eylül’dedüzenlenen bas›n toplant›s› ard›ndanakflam Esma Sultan Yal›s›’nda ger-çeklefltirilen kokteyl yo¤un ilgi gördü.

Bas›n Toplant›s›Derne¤imiz, faaliyetleri ve hedefleri-

tim Kurulu Üyesi ‹lhami Koç ald›. Gürman Tevfik yapt›¤› konuflmada,kurumsal yat›r›mc› taban›n›n serma-ye birikimi için önemine dikkat çe-kerken geliflmifl ve geri kalm›fl ülke-lerden örnekler verdi. Geliflmifl ülke-lerde yer alt› kaynaklar› k›t olsa bilekurumsall›k ve gönüllü sivil toplumörgütleri sayesinde sermaye biriki-minin sa¤lanabildi¤ini belirtti. Ülke-mizde de TKYD’nin böyle bir görevüstlenerek kurumsal sermaye taba-n›n› geniflletmeyi kendisine misyonedindi¤ine ve 10 y›ld›r da bunu ba-flar› ile yürüttü¤üne dikkat çekti.

INI KUTLADITKYD Yönetim Kurulu Baflkan› GürÇa¤dafl yapt›¤› konuflmada, 10 y›l-l›k süreçte sektörün zor dönemleriyara almadan atlatt›¤›n› belirterekönümüzdeki dönemde faizler ileenflasyonun tek haneli rakamlardakal›c›l›¤›n›n sa¤lanmas›, yeni ürüna¤›n›n gelifltirilmesi, vergi eflitli¤i ilek›sa sürede dünya ortalamalar›n›nyakalanabilece¤i sinyallerini verdi.Konuflman›n ard›ndan TKYD kuru-cu üyesi Yusuf Ziya Toprak ve eskiBaflkan Gürman Tevfik’e birer pla-ket takdim edildi. Geceye kat›lama-yan Toprak’›n plaketini TKYD Yöne-

Prof. Dr. Vedat Akgiray, ‹MKB Bafl-kan› Hüseyin Erkan, TakasbankBaflkan› Emin Çatana ve VOB Bafl-kan› Ifl›nsu Kestelli de TKYD’nin 10.y›l› sebebiyle verdikleri mesajlardasermaye piyasalar›m›z›n geliflmesiiçin kurumsal yat›r›mc› taban›n›ngenifllemesinin çok önemli oldu¤u-na vurgu yaparak Derne¤in bu ko-nudaki öncü rolüne dikkat çektiler.Baflkanlar, piyasada yeni ürünleringeliflmesi ile kurumlar aras› iletiflima¤›n›n güçlendirilmesinin Türk fi-nans piyasalar› için çok önemli ka-zan›mlar sa¤layaca¤›n› belirttiler.


TKYD’DEN10. YIL

TKYD’nin 10.y›l›nda bizlere böyle f›r-sat verdikleri için teflekkür ediyor vetebrik ediyorum. Türkiye’de Kolektifyat›r›m araçlar› geçti¤imiz y›llarda iv-me kazanarak büyümeye bafllam›fl vegetirilen yeni ürünler, yeni pazarlar vedüzenlemelerle büyük bir çeflitlilik ka-zanm›flt›r. Oluflturulmufl enstrümanlar-la, bununla beraber birikmifl olan fon-larda da art›fl gözlemlenmekte. Ancakdünya ortalamas›na bakt›¤›m›zda Tür-kiye için art›fl› yeterli görmüyoruz. Likidite yeterlili¤ine ulaflm›fl olmaklabirlikte ürün çeflitlili¤i aç›s›ndan ser-maye piyasalar›m›z yeterli geliflimgösterememifltir. Bu anlamda biz ser-maye piyasalar›nda çok daha fazlaçeflitlilik ve ürün yelpazesinin genifl ol-du¤u ortamlar› yaratmaya çal›fl›yoruz.Sermaye piyasalar› dendi¤inde finan-sal araçlarla birlikte, emtialar›n menkulk›ymetlefltirilmesi çok önem kazan-makta. Dünyada geliflmifl piyasalarabakt›¤›m›zda emtia ürünlerinin menkulk›ymetlefltirilerek borsalarda ifllemgörmesi ve varl›k yönetimlerinde(portföy yönetimlerinde) buna hizmetedecek çok çeflitli ürün yelpazelerinisunmalar› yoluyla büyüme sa¤lanm›fl-t›r. Türkiye’de de önümüzdeki dönem-de bunu görmek istiyoruz ve bu do¤-rultuda çal›flmalar›m›z› yap›yoruz.

TKYD portföy yöneticisi arkadaflla-r›m›z›n mesleklerini sahiplenerekprofesyonellik anlay›fl›yla sektörede¤er kazand›ran faaliyetlerde bu-lunmaktad›r. Biz de TKYD ile Takasbank olarakmüfltereken yapt›¤›m›z çal›flmalarsonucunda SPK kat›l›m›yla yeniprojemiz olan elektronik fon platfor-mu projemizi hayata geçirmek üze-reyiz. Önümüzdeki y›l bu projemizifaaliyete sokmay› planl›yoruz.

Bugüne kadar oldu¤u gibi kurum-sal yat›r›m sektörünün ihtiyac› olanenstrüman ve faaliyetleri karfl›l›kl›iflbirli¤i ile hayata geçirdik. Bundansonra da bu iflbirli¤imizi devam et-tirece¤iz.

Kuruluflundan bu yana artan bir iv-me ile faaliyetlerini sürdürenTKYD’nin sektöre de¤er katmayadevam edece¤ine gönülden inan›-yorum. Derne¤e baflar›lar dilerim.

Kurumsal yat›r›mc›lar› bir çat› alt›ndatoplayan TKYD, mesleki dayan›flma-n›n sa¤lanmas› ve etik kurallar›n uy-gulanmas›nda önemli bir rol üstlen-mekte, yasal otorite ile kurumsal yat›-r›mc›lar aras›nda ortak bir çözüm vearay›fl zemini oluflturmaktad›r. TKYDgerek finansal piyasa oyuncular›na,gerekse yat›r›mc›lar› yat›r›m fonlar› vedi¤er kolektif kurumsal yat›r›m araçla-r› konusunda bilgilendirerek bilinçdüzeyini yükseltmektedir.Uluslararas› alandaki geliflmelerin ül-kemizde uygulanmas›nda da etkinrol oynayan TKYD’nin piyasalar›m›-z›n sa¤l›kl› ifllemesi ve derinleflmesiaç›s›ndan önemli rolü bulunmaktad›r.Bizler VOB olarak finansal piyasalar›nsa¤l›kl› geliflmesine ürün çeflitlili¤ininönemli oldu¤unu biliyoruz. Önümüz-deki y›llarda farkl› finansal varl›klar veçeflitli emtialar üzerine düzenlenmiflyeni vadeli ifllem sözleflmelerini yat›-r›mc›lara sunmay› hedefliyoruz. Ayr›-ca opsiyon sözleflmeleri de önümüz-deki y›llarda al›n›p sat›lmaya baflla-nacak. Kolektif yat›r›m araçlar› en-düstrisinin geliflmesi ile VOB ve sek-tör aras›ndaki sinerji artarak devamedecektir.

Hüseyin ErkanIMKB Baflkan›

Emin ÇatanaTakasbank GenelMüdürü

Ifl›nsu Kestelli VOB Baflkan›


Yat›r›m Fonu Endüstrimiz ve TKYD Kronolojisi1986 • ‹lk yat›r›m fonu kuruldu (likit fon)

1990-2000 • y›llar› yat›r›m fonlar›n›n h›zla geliflti¤i bir dönemoldu. Yat›r›m fonlar›ndan sonra ilk yat›r›m ortakl›¤›, gayrimenkulyat›r›m ortakl›¤› ve giriflim sermayesi yat›r›m ortakl›¤›, kurulufllar›bu dönemde gerçekleflti

1991 • Yat›r›m fonlar›n›n ATM’lerden ilk sat›fl› bafllad›

1997 • ‹lk Portföy Yönetim fiirketi kuruldu

1999 Ocak • Yat›r›m fonu günlük fiyat ve portföy da¤›l›m› verileri internet arac›l›¤›yla kamuya aç›ld›

1999 Temmuz • ‹lk endeks yat›r›m fonunun kat›lma belgelerihalka arz edildi

1999 Eylül • KYD KURULDU (Türkiye ismini almadan önceKurulufl ismi Kurumsal Yat›r›mc› Yöneticileri Derne¤i )

2000 Ocak • ‹lk KYD endeksi olarak Fon Endeksi oluflturuldu ve sektör kullan›m›na sunuldu.

2001 Eylül • Merkezi Kay›t Kuruluflu (MKK) kuruldu.

2001 Ekim • KYD I. Ulusal Yat›r›m Fonu Konferans› yap›ld›.Zaman›n Çal›flma Bakan› birseysel emeklilik sistemi düzenlemesine iliflkin önemli aç›klamalar› bu konferansta yapt›

2002 fiubat • Emeklilik yat›r›m fonlar›na iliflkin kanun yürürlü¤e girdi

2003 Eylül • ‹lk emeklilik yat›r›m fonu kuruldu

2004 Eylül • ‹lk borsa yat›r›m fonu kuruldu

2004 Haziran • Dernek isminin bafl›na Türkiye ad›n› alarakTürkiye Kurumsal Yat›r›mc› Yöneticileri Derne¤i yani TKYDad›n› ald›

2004 Haziran • TKYD’nin EFAMA (European Fund and AssetManagement Association- Avrupa Yat›r›m Fonlar› ve PortföyYönetimi Birli¤i) üyeli¤i onayland›.

2005 Haziran • EFAMA Genel Kurulu TKYD evsahipli¤inde ‹stanbul’da yap›ld›

2006 Kas›m • IIFA (International Investment Funds Association- Uluslararas› Yat›r›m Fonlar› Birli¤i) 20.Genel Kurulu TKYDevsahipli¤inde ‹stanbul’da gerçeklefltirildi

2007 Haziran • TKYD 1.Arama Konferans› Antalya’da sektör veSPK kat›l›m› ile gerçeklefltirildi – TKYD yol haritas›

2007 Ekim • TKYD-‹TO Portföy Yönetimi ve Kurumsal Yat›r›mF›rsatlar› Paneli yap›ld›. Aç›l›fl konuflmas›n› SPK eski baflkan›Turan Erol yapt›

2007 Kas›m • ‹lk anapara korumal› fon halka arz edildi

2008 Mart • TKYD-KOÇ Üniversitesi iflbirli¤inde Yat›r›mDünyas›nda Yeni Ufuklar –New Horizons in the InvestmentWorld uluslararas› Konferans› (Serbest fonlar ve garantili fonlar)gerçekleflti

2008 Mart • SPK ilk serbest fonun kurulufluna izin verdi

2008 Nisan • TKYD Kurumsal Yat›r›mc› dergimiz yay›n hayat›na bafllad›

2008 Haziran • TKYD 2. Arama Konferans› - Sektör temsilcileri ve kamu otoriteleri ile genifl kat›l›ml› olarak gerçeklefltirildi

2008 Ekim • TKYD Funds World konferans› destekleyici kuruluflu oldu.

2008 Ekim • Yeni Türk Ticaret Kanunu Tasar›s›’na iliflkin bilgilendirme toplant›s› (PricewaterhouseCoopers iflbirli¤i ile)

2009 Mart • Türk Borçlar Kanunu tasar›s› bilgilendirmetoplant›s›

2009 Mart-Nisan • Devlet Bakanl›¤› ve DPT, SPK taraf›ndan yürütülmekte olan ‹stanbul Finans Merkezi (‹FM) komite çal›flmalar›na TKYD dahil edildi

2009 Haziran • TKYD Kolektif Yat›r›m Araçlar› Endüstrisi sektör toplant›s› Portföy Yönetim fiirketleri ve Kamu Kurumlar›kat›l›mlar›yla gerçeklefltirildi

2009 Eylül • TKYD 10. kurulufl y›l dönümünü kutlad›


AKADEM‹K

Türk Yat›r›m Fonlar› Üzerine Bir Çal›flma:

Aktif Yönetilen A Tipi Fonlar›n Yaratt›¤› De¤er ve Fonlar›n Hayatta Kalanlara Ba¤l› Yanl›l›k De¤erleri: (2000-2007)*

* Bu çal›flma Elif E. Altu¤ (2009) Doktora tezinden al›nm›flt›r. (Bo¤aziçi Üniversitesi, ‹flletme-Finans)

varl›k fiyatlar›nda yaflanan h›zl› art›fl›nda etkisiyle fon say›s›n›n h›zla artt›¤›,sonra da global kriz sonucunda 90 ci-var›nda stabilize oldu¤u görülmekte-dir. Asl›nda bu grafi¤i Tablo 1 ile bir-likte yorumlamak gerekir.

Tüm bu sonuçlar Türkiye’de yat›r›m


Performans ölçümlerindeIMKB-100’e ve çeflitli fon s›-n›f› endekslerine göre he-saplanan Jensen’s Alpha ilebirlikte ham getiriler de kul-

lan›lm›flt›r. Bu çal›flman›n ay›rdediciözelli¤i, performans ölçümünde kapa-nan ve de¤iflen fonlar›n da dikkate al›-narak yaflayan fonlara ba¤l› yanl›l›k(survivorship bias) etkisinin düzeltilmiflolmas›d›r.

Aktif yönetilen A Tipi fonlar›n 2000 ile2007 aras›ndaki 8 y›ll›k dönemdeIMKB-100 ve çeflitli fon s›n›f› endeksle-rine göre getirileri ve yaratt›klar› de¤erincelenirken ilk aflamada, kapanan vede¤iflen fonlar da dikkate al›narak tümA Tipi De¤iflken, Hisse ve Karma fonla-r› içeren bir data seti oluflturulmufltur.Pasif yönetilen fonlar ve özel fonlar verisetine al›nmam›flt›r.

Yat›r›m fonlar›n›n hayatta kalmaoranlar›n› gösteren fiekil 1’deki grafik,2000 y›l›nda yaflayan fonlar›n hayattakalma oran›n›n 8 y›ll›k araflt›rma dönemisonunda %45 gibi oldukça düflük birseviyeye ulaflt›¤›n› göstermektedir. Dü-flüflün büyük k›sm› ilk 3 y›l içinde olmak-ta ve bu süre sonunda fonlar›n hayattakalma oran› %65 seviyesine inmektedir.Bu oranlar geliflmifl ülkelerdeki benzeroranlara göre çok düflüktür. Örne¤in El-ton, Gruber ve Blake, 1996’da ABD pi-yasalar› için yapt›klar› çal›flmada 8 y›ll›ksüre sonunda fonlar›n hayatta kalmaoran›n›n %80’e ve 17 y›l sonunda da%65’e düfltü¤ünü göstermifllerdir.

fiekil 2’de araflt›rma dönemi boyuncayaflayan fonlar›n say›s› gösterilmekte-dir. Burada 2000 y›l›ndan önce finansal

Bu çal›flmada Türkiye’deki aktif yönetilen A Tipi yat›r›m fonlar›n›n yat›r›mc›lar içinyaratt›¤› de¤er, yönetilen fonlar›n 2000-2007y›llar› aras›ndaki performans ölçümleriyap›larak analiz edildi.

fiekil 1. Yat›r›m fonlar›n›n hayatta kalma oran›

Yat›r

›m fo

nlar

›n›n

hay

atta

kal

ma

oran

lar›

Yat›r

›m fo

nlar

›n›n

say

›s›

Aylar

Aylar

fiekil 2. Yat›r›m fonlar›n›n say›lar›

Dr. Elif Emirli Altu¤, CFA Yap› Kredi Portföy Yönetimi A.fi.

Hisse ve Karma Fonlar Bölüm Baflkan›

deni olarak gösterilmektedir.

Daha sonra, fon s›n›f› portföylerininhem eflit, hem de fon büyüklü¤üylea¤›rl›kland›r›lm›fl ham getirilerinde ha-yatta kalana ba¤l› yanl›l›k incelemesiyap›lm›flt›r. Burada, yanl›l›k de¤erleri-nin de¤iflken fon s›n›f› eflit a¤›rl›kl› port-föy net ve brüt getirileri için s›ras›yla%0,71 ve %0,51, hisse fon net ve brütgetirileri için %0,77 ve %0,68 ve karmafon brüt ve net getirileri için %1,27 ve%1,09 oldu¤u görülmüfltür. Fon bü-yüklü¤ü ile a¤›rl›kland›r›lm›fl fon s›n›f›portföyü getirilerinde ise yanl›l›k de¤er-lerinin hisse fon portföyleri için %1,98-%2,07 iken, de¤iflken ve karma fonportföyleri için negatif oldu¤u görül-müfltür. Bunun sebebi, kapanan/de¤i-flen büyük de¤iflken ve karma fonlar›ngetirilerinin ortalama fon s›n›f› getirisininüzerinde olmas›d›r. Bu tür büyük fonla-r›n muhtemel kapanma ve de¤iflim se-bepleri de performans de¤il, kategoride¤iflimlerinin yeni fon kurmaya göregeçmifl y›llarda maliyet avantaj› sa¤l›-yor olmas› veya flirket devir birleflmele-ri gibi kurumsal aktiviteler olmaktad›r.K›sacas› hisse fonlarla, küçük de¤ifl-ken ve karma fonlar için düflük perfor-mans kapanma/kategori de¤ifltirmesebebi olmakta ancak, bu büyük de-¤iflken ve karma fonlar için geçerli ol-mamaktad›r.

Yönetim giderlerine bak›ld›¤›nda isebenzer flekilde, eflit a¤›rl›kland›r›lm›flfon portföylerinde de yönetim giderle-rinin kaybolan fonlar için daha yüksekoldu¤u kaydedilmifltir. Yani ilk bak›fltaortalamada yönetim ücreti yüksekli¤ifonlar›n kapanma/de¤iflme sebebi

fonlar›nda hayatta kalana ba¤l› yanl›l›k(survivorship bias) etkisinin oldukçayüksek ç›kaca¤› beklentisini ve bu ne-denle tüm analizlerde bunun düzeltil-mesi gereklili¤ini ortaya koymufltur. Li-teratüre bak›ld›¤›nda bu yanl›l›k de¤er-lerinin yat›r›m fonlar› için ABD’de y›lda%0.30-%0.80 aras›nda oldu¤u, hedgefonlarda ise bunun %2-2,5 lara ç›kt›¤›görülmüfltür. Literatürde fon kapanma-lar›n›n sebebinin genellikle düflük per-formans oldu¤u gösterilmektedir.

Hayatta kalana ba¤l› yanl›l›k de¤erleridüzeltilmifl bu veri seti kullan›larak, fon-lar›n ve fon s›n›f› portföylerinin Jensen’sAlfa de¤erleri incelenerek fonlar›nIMKB-100 ve çeflitli fon s›n›f› endeksle-rine göre de¤er yarat›p yaratmad›klar›incelenmifltir. Ayn› zamanda hem tekilfonlar›n hem de fon s›n›f› portföylerininham getirileri ve Jensen’s Alfa de¤erle-ri kullan›larak ayr› ayr› yaflayan fonlaraba¤l› yanl›l›k rakamlar› hesaplanm›flt›r.Çal›flman›n tümünde, yanl›l›¤› düzeltil-mifl ve düzeltilmemifl veri setleri karfl›-laflt›rmal› olarak kullan›lm›flt›r.

Öncelikle y›ll›k fon ham getirilerine ba-k›ld›¤›nda, yanl›l›k de¤erlerinin de¤ifl-ken fon net ve brüt getirileri için s›ras›y-la %1,46 ve %0,23, hisse fon net vebrüt getirileri için %6,58 ve %6,45 vekarma fon brüt ve net getirileri için%2,99 ve %1,62 oldu¤u görülmüfltür.K›sacas› yanl›l›¤› düzeltilmemifl verisetlerinin s›ras›yla net ve brüt ham ge-tirileri yukar›da aç›klanan miktarlar ka-dar yüksek görünmektedir. Asl›nda ka-panan/de¤iflen fonlar›n net getirilerinindi¤erlerinden daha düflük olmas› lite-ratürde kapanma/de¤iflmenin bir ne-


AKADEM‹K

olabilir gibi görünmektedir. Ancak fonbüyüklü¤üyle a¤›rl›kland›r›lm›fl fon s›-n›f› portföylerinde ise sadece de¤ifl-ken fonlarda kaybolan fonlar›n yöne-tim giderlerinin daha yüksek oldu¤ugörülmüfltür. Buradan genel anlamdayokolan büyük de¤iflken fonlar›n, a¤›r-l›kl› ortalama de¤iflken fon yönetim gi-derine göre daha yüksek yönetim gi-derine sahip oldu¤u, yokolan büyükkarma ve hisse fonlarda ise yönetimgiderlerinin a¤›rl›kland›r›lm›fl portföyyönetim giderinden daha düflük oldu-¤u görülmüfltür.

Fakat yok olan büyük de¤iflken fonla-r›n net getirisi, zaten tüm fon portföyle-rinin a¤›rl›kl› ortalama getirisinden yük-sektir. Küçük de¤iflken fonlar›n da yö-netim ücreti göreceli olarak daha dü-flüktür. Yani yönetim ücreti yüksekli¤ide¤iflken fonlar için bir kaybolma/de-¤iflme sebebi de¤ildir. Küçük karmave hisse fonlar›n yönetim ücreti büyük-lere göre bir miktar daha yüksek olsada, fark yüksek de¤ildir.

Buradan yapabilece¤imiz ç›kar›m, his-se fonlarla küçük de¤iflken ve karmafonlar›n kapanma/de¤ifliminin ana se-bebinin düflük performans oldu¤u,fonlar›n göreceli yönetim ücretinin kü-çük karma ve hisse fonlar için birazdaha yüksek olsa da genel anlamda

Fon say›s› 90 civar›nda stabilize olmakla birlikte fonlar›n ayn› fonlar olmad›¤›, baz›fonlar kapan›rken baz› yeni fonlar›n da kuruldu¤u görülmektedir.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Y›l Bafl›nda 88 117 116 97 95 89 91 87

Yeni Fonlar +29 +14 +9 +10 +5 +8 +6 +9

Kapanan Fonlar 0 -15 -28 -12 -11 -6 -10 -8

Y›l Sonunda 117 116 97 95 89 91 87 88

Tablo 1 Y›l Baz›nda Fon Say›s›, Yeni Fonlar ve Kapat›lan Fonlar

Sonuçlar Türkiye’de yat›r›m fonlar›nda

hayatta kalana ba¤l›yanl›l›k (survivorship bias)

etkisinin oldukça yüksekç›kaca¤› beklentisini ve bunedenle tüm analizlerde

bunun düzeltilmesigereklili¤ini ortaya

koymufltur.

“

”


fonlar için ay›rdedici bir kapanma/de-¤iflme sebebi olmad›¤›d›r. Kaybolanfonlar aras›nda düflük performansa is-tisna, büyük piyasa de¤erli de¤iflkenve karma fonlard›r, zira performanslar›iyi oldu¤u halde kapanmakta veya de-¤iflmektedirler. Bunun haricinde hissefonlar›n tümünde ve küçük piyasa de-¤erli de¤iflken ve karma fonlarda dü-flük performans›n kapanma sebebiolabilece¤i düflünülmektedir. Buradanç›kan sonuç, de¤iflken fon s›n›f›n›n%30 luk bant s›n›rlamas› gibi çeflitli k›-s›tlar nedeniyle de¤iflken veya esnekolamad›¤›, bunu baflarabilmek için ka-tegori de¤ifltirmek zorunda kald›¤›d›r.Bu sonuç da, sektörün yeni fon s›n›f-land›rmas›na duydu¤u ihtiyac› do¤ru-lamaktad›r. Bu konuda, TKYD’nin ku-rumsal yat›r›mc›lar›n kat›l›m›yla ilgili ça-l›flma grubu taraf›ndan haz›rlanan yenibir s›n›fland›rma teklifi bulunmaktad›r.Yeni s›n›fland›rma sonras› fonlar›n ha-yatta kalma oranlar›n›n artaca¤› düflü-nülmektedir.

Ham getirilerin yan› s›ra, riske göre dü-zeltilmifl getiriler (Jensen’s Alpha) dekullan›larak fonlar›n yaratt›klar› de¤er

ve hayatta kalana ba¤l› yanl›l›k de¤er-leri ölçülmeye çal›fl›lm›flt›r. Riske göredüzeltme yaparken hem fon s›n›f› en-deksleri, hem de IMKB-100 endeksikullan›lm›flt›r. Fon s›n›f› endeksleriylenet getiriler, IMKB-100 endeksleriyleise brüt getiriler kullan›lm›flt›r. Net geti-rilerde fon baz›nda pozitif de¤er yara-tan fonlar varolmakla birlikte fon s›n›f›

genelinde pozitif de¤er yarat›lmad›¤›görülmüfltür. De¤er yaratmaya en ya-k›n fon s›n›f›n›n %-1,84 ile hisse fonlaroldu¤u görülmüfltür. Ham getirilerdeoldu¤u gibi riske göre düzeltilmifl geti-rilerde de yüksek yanl›l›k de¤erlerinerastlanm›flt›r. Riske göre düzeltme ya-p›ld›¤›nda farkl› olarak hisse fonlar›n enyüksek de¤il, en düflük yanl›l›¤a sahipoldu¤u görülmüfltür. Getiri hesaplama-lar›nda yokolan fonlar›n hesaba kat›l-mamas›n›n yan›lt›c› sonuçlar yarataca-¤›n› ancak bunun de¤iflken ve karmafon s›n›flar›nda daha önemli oldu¤unusöyleyebiliriz. Elde edilen bulgularafla¤›daki tabloda özetlenmifltir.

Hisse fonlarla, küçük de¤iflken ve karma

fonlar için düflük performans kapanma/

kategori de¤ifltirme sebebiolmakta ancak, bu büyük

de¤iflken ve karma fonlar için geçerli olmamaktad›r.

“

”


AKADEM‹K

Tablo 3’te ise fon s›n›f› getirilerinin ris-ke göre düzeltilmifl (Jensen’s Alpha)getirileri kullan›larak fonlar›n yaratt›kla-r› de¤er ve hayatta kalana ba¤l› yanl›-l›k de¤erleri ölçülmeye çal›fl›lm›flt›r.Fon s›n›f› portföyleri için yine eflit a¤›r-l›kl› ve piyasa de¤eri a¤›rl›kl› portföyleroluflturulmufltur. Fon endeksleri ve netportföy getirilerinin kullan›ld›¤› analiz-lerde piyasa de¤eri a¤›rl›kl› hisse vekarma fon s›n›f› portföylerinin s›ras›yla%0,08 ve %0,03 de¤erleri ile çok kü-çükde olsa pozitif alfa yaratt›¤› görül-müfltür. Buradan büyük piyasa de-¤erli hisse ve karma fonlar›n di¤er fon-lara göre de¤er yaratmaya dahayak›n oldu¤u sonucuna varabiliriz.E¤er yok olan fonlara iliflkin düzeltme-ler yap›lmasayd›, a¤›rl›kland›r›lm›fl his-se fon portföylerinin %1,29 ve karmafon portföylerinin de %0,86 olmak

üzere yanl›l›¤› düzeltilmemifl (biased)bir flekilde pozitif alfa de¤erlerine sa-hip oldu¤u sonucu ç›kacakt›.

IMKB-100 endeksi ve brüt portföy ge-tirileri kullan›ld›¤›nda ise a¤›rl›kland›r›l-m›fl hisse ve karma fon portföylerinins›ras›yla %-0,39 ve%-0,74 alfa de¤er-lerine sahip oldu¤u görülmüfltür. Bura-da brüt getiriler elde edilirken sadeceyönetim ücretleri düflülmüfltür. Hissesenedi al›m-sat›m komisyonlar› da dü-zeltilerek alternatif çal›flma yap›lmas›amaçlanm›fl, ancak her fon için ilgilisa¤l›kl› dataya ulafl›lamamas› nedeniy-le bu gerçeklefltirilememifltir. Ancakfon baz›nda oldukça yüksek al›m-sa-t›m masraflar›na rastland›¤› için bu ma-liyetlerin de düzeltilmesiyle özelliklehisse ve karma fonlar için pozitif alfade¤erlerine ulafl›labilece¤i tahmin edil-

mektedir. Ayr›ca, çal›flma dönemi(2000-2007) portföy yönetimi iflininTürkiye’de giderek daha organize ya-p›lmaya baflland›¤›, yönetim ücretlerive ifllem komisyonlar›n›n ilgili fonlar içinkademeli olarak azalt›ld›¤› yani de¤eryaratma konusunda ileriye dönük pozi-tif ad›mlar at›lmaya baflland›¤› bir dö-nem olmufltur. Bu faktörler, ilerideki y›l-larda portföy yönetimi sektörü genelin-de de¤er yarat›lmas› potansiyeli konu-sunda ümit vericidir. Yine de sadecebu faktörler kendi bafl›na anlam tafl›-maz, de¤er yaratma ve yoketmenin enönemli belirleyicisi, her zaman fonunyönetim flekli ve fon yöneticisinin per-formans› olacakt›r. Bu anlamda yat›-r›mc›lar›n yat›r›m yapt›klar› fonu iyi tan›-malar›, maliyetleri ve performans› sor-gulamalar› önümüzdeki y›llarda dahaönemli hale gelecektir.

Sonuç olarak 2000-2007 y›llar› aras›n-da aktif yönetilen A tipi fonlarda büyükoranda kapanma ve kategori de¤iflim-leri yafland›¤› ve bu de¤iflimlerin fon s›-n›flar›n›n ham ve riske göre düzeltilmiflgetirilerini önemli ölçüde etkileyerekyüksek hayatta kalana ba¤l› yanl›l›k(survivorship bias) de¤erleri oluflturdu-¤u görülmüfltür. Bunun temel sebebi-nin tüm hisse fonlar ve küçük de¤iflkenve karma fonlar için düflük perfor-mans, büyük de¤iflken ve karma fonlariçin ise mevcut fon s›n›fland›rmas›n›nyetersiz oluflu ve daha sonradan uy-gulamaya konulan %30 luk bant s›n›r-lamas›n›n da esnek olmas› hedeflenenbu fon kategorilerinin hareket kabiliye-tini elinden almas› oldu¤u düflünül-mektedir. Bu sonuçlar genel anlamdaç›kar›lan sonuçlar olup herhangi bir fle-kilde fon baz›nda al›nmamal›d›r. De¤eryaratma anlam›nda ise, bireysel olarakde¤er yaratan fonlar olmakla birliktefon s›n›f› baz›nda ortalamalarda pozitifde¤ere rastlanmazken, fon s›n›f› port-föylerine bak›ld›¤›nda ise, fon endeks-leri ile net portföy getirilerinin kullan›ld›-¤› analizlerde piyasa de¤eri a¤›rl›kl›hisse ve karma fon s›n›f› portföylerininçok küçük pozitif alfa de¤erlerine sa-hip oldu¤u görülmüfltür.


MEVZUAT

Yat›r›m fonlar› ülkemiz için neden önemli?

Geliflmifl ülkeler ekono-milerinin güçlerini, bi-reylerin tasarruf büyük-lüklerinden almaktad›r.Bu ülkeler son y›llarda

en büyük desteklerini kurumsal ya-t›r›mc›lara vermifltir. Bir baflka de-yiflle kanun koyucular ve kamu oto-riteleri, bireysel tasarruflar›n yat›r›mve emeklilik fonlar› vas›tas›yla yat›-r›mlara yönlendirilmesini özendir-mifl, bunun için gerekli olan insiya-tifleri alm›flt›r. Ülkemizde bireyselemeklilik sistemi kendine özgü ya-sas›, mevzuat› ve vergisel avantaj-lar› ile iyi bir konuma gelmifltir. Böy-lece kuruldu¤u günden bugüne alt›y›l içerisinde sistemin do¤ru kurgu-lanm›fl olan altyap›s› ve emeklilikfonlar›n›n göstermifl olduklar› yük-sek performans sayesinde yaklafl›kiki milyon yat›r›mc› sisteme kat›l›msa¤lam›fl ve bu süreçte emeklilikfonlar›nda biriken tutar 8,5 milyarTL’yi bulmufltur.

Öte yandan yat›r›m fonlar› endüstri-si için olumlu bir süreç henüz yaka-lanamam›flt›r. Mevcut yap›s›yla en-düstrinin gelifliminde çeflitli zorluk-lar bulunmaktad›r. Ülkemizde ser-maye birikiminin kurumsal yat›r›mc›-lar bünyesinde ço¤almas›n› sa¤la-mak amac›yla yat›r›m fonlar› endüs-

trisini büyütmemiz son dereceönemlidir. ‹stanbul’un finans merke-zi olma vizyonunun gerçeklefltiril-mesi için de gerekli olacak insiyatif-lerin en kritik olanlar›,

• Ayn› bireysel emeklilik sistemin-de oldu¤u gibi yat›r›m fonlar›n›nkendine özgü bir yasas›n›n olmas›,• Yat›r›m fonlar› vas›tas›yla yap›-lan yat›r›mlar›n vergisel aç›danözendirilmesi,• Yabanc› para cinsinden fiyataç›klayan yat›r›m fonlar›n›n kurula-bilmesidir.

Bugün Türk sermaye piyasalar› de-¤iflim sürecinden geçmektedir. Fa-iz oranlar› son derece düflük sevi-yelere gelmifltir. Bireysel tasarrufsahipleri mevcut piyasa koflullar› al-t›nda yat›r›mlar›n› verimli alanlarayönlendirmek konusunda zorlukçekmektedirler. Bügünkü ortamdayat›r›m fonlar› söz konusu yat›r›mla-r›n uzun vadede rasyonel de¤erlen-dirilmesi için en önemli yat›r›m araç-lar› olmal›d›r. Geliflmifl ülkelerde du-rum böyledir. Söz konusu ülkeler,yat›r›m fonlar›n›n önemini 80’li y›lla-r›n bafl›nda anlamaya bafllam›fl vebugünkü yap›lar›na ulaflmak içinönemli ad›mlar atm›fllard›r. Afla¤›-daki tabloda 2008 y›l› sonunda ge-

liflmifl ülkelerin yat›r›m fonu büyük-lüklerinin gayrisafi yurtiçi has›lala-r›ndan ald›klar› paylar gösterilmek-tedir. Bu tablo d›fl›nda ayr›ca Lük-semburg ve ‹rlanda, yat›r›m fonlar›-n›n kurulu oldu¤u fon merkezleridir.Bu iki ülkede toplam yat›r›m fonubüyüklü¤ü ayn› tarih itibariyle 2,6trilyon Euro’dur. Avrupa Bölgesindebirçok geliflmifl ülkede sat›lan fon-lar, söz konusu iki ülkede kurulmak-tad›r. Örnek vermek gerekirse Al-manya’da sat›lan yat›r›m fonlar›n›n%80’inin Lüksemburg’ta kuruldu¤u

Cenk AKSOY‹fl Portföy Yönetimi A.fi. /Genel Müdür Yard›mc›s›

Ülkemizde sermaye birikiminin kurumsal yat›r›mc›lar bünyesindeço¤almas›n› sa¤lamak amac›yla yat›r›m fonlar› endüstrisini büyütmemiz son derece önemlidir.


MEVZUAT

bilinmektedir. Öte yandan geliflmiflülkeler ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda ülke-mizde bu oran %2,2 seviyesi ile sonderece düflüktür.

Ülkemizde kurumsal yat›r›mc›lar›ntemsilcisi olan Türkiye KurumsalYat›r›mc› Yöneticileri Derne¤i(TKYD), geliflmifl ülkelerin gerçek-lefltirmifl oldu¤u gibi bireysel tasar-ruflar›n yat›r›m fonlar› vas›tas›yla ya-t›r›ma yönlendirilmesinin, ülkemizkurumsal sermayesinin geliflmesin-de ve büyütülmesinde son dereceönemli olaca¤›na inanmaktad›r. Bumaksatla bu yaz›da neden yat›r›mfonlar›n›n ülke ekonomisi ve serma-ye piyasalar› için kritik öneme sahipoldu¤u anlat›lmaktad›r.

1- Kamu Borçlanmas› üzerineolas› etkileri

• Borçlanma faizlerinin gerilemesi

Tasarruf sahiplerinin, devlet tahvilive hazine bonolar›na yat›r›m yapanTahvil ve Bono Yat›r›m Fonlar›na yö-nelmesi, söz konusu yat›r›m fonlar›-n›n h›zla büyümesine neden ola-cakt›r. Bu flekilde hazine ihalelerineyat›r›m fonlar›nda gelen talep arta-cak, bu durum faiz oranlar›n›n düfl-mesine ve kamu borçlanma mali-

yetlerinin gerilemesine neden ola-cakt›r. Böylece hazine ihalelerininen büyük al›c›lar›ndan birisi, düzen-li ve istikrarl› bir flekilde talebini herdönemde iletecek yat›r›m fonlar›olacakt›r.

• Borçlanma vadelerinin uzat›lmas›

Kamu borç stokunun GSY‹H’na ora-n› Avrupa Birli¤i Maastricht kriterle-rinin de alt›na gerilemifltir. Buradaönemli olan konu, kamu borç stoku-nun ya da borçlanma maliyetlerininyüksekli¤inden çok borçlanma va-delerinin k›sa olmas›d›r. Bu sebepleTahvil ve Bono Yat›r›m Fonlar›n›nbüyümesiyle, hazinenin borçlanmavadeleri uzayacak ve borçlanmaprogramlar›nda hedefler daha ko-lay ve istikrarl› bir flekilde tutturula-cakt›r.

• Kamu Borç Stokunun düflürülmesi

Yat›r›m fonlar›n›n talebiyle borçlan-ma faizlerinin gerilemesi ve borç-lanma vadelerinin uzamas› netice-sinde kamunun borçlanma gere¤iazalacak ve kamu borç stokununGSY‹H oran› gerileyecektir.

2- Kamu Maliyesi üzerine olas› etkileri

Bilindi¤i gibi faiz giderleri, bütçeharcamalar› içerisinde önemli biryer almaktad›r. Kamunun borçlan-ma maliyetlerinin gerilemesi, vade-lerinin uzamas› ve sonucunda ka-mu borç stokunun düflmesinin ka-mu maliyesi ve bütçesi üzerindeson derece olumlu etkisi olacakt›r.

3- Sermaye Piyasalar› üzerine olas› etkileri

• Sermaye piyasalar›n›n geliflmesi

Bir ülke ekonomisinin büyümesi,kalk›nmas› ve sonucunda hanehal-

k›n›n zenginleflmesi aç›s›ndan ser-maye piyasalar›n›n rolü büyüktür.Geliflmifl sermaye piyasalar›na sa-hip ülkelerin, dünya ekonomileriüzerindeki etkileri çok daha fazla-d›r. Ülkemizde sermaye piyasalar›geliflim sürecindedir. ‹stikrarl› eko-nomilerde reel sektör flirketleri fi-nansman ihtiyaçlar›n› sermaye pi-yasalar›ndan karfl›lamaktad›r. Sözkonusu piyasalara kaynak sa¤laya-cak en önemli kurumlar ise yat›r›mfonlar›d›r.

Yat›r›m fonlar› endüstrisi büyüdükçe;

> Finansman ihtiyac› içerisinde olanözel ve kamu sektör firmalar› kendiborçlanma araçlar›n› ihraç edebile-ceklerdir.> Halka aç›k olmayan küçük ve ortaboy iflletmeler sermaye ihtiyaçlar›n›,yat›r›m fonlar›ndan karfl›layacaklar-d›r.> Kamu alt yap› yat›r›mlar›, yat›r›mfonlar› vas›tas›yla finanse edilecek-tir.> Özellefltirmelerde en büyük al›c›Türk halk›n›n yat›r›m yapt›¤› yat›r›mfonlar› olacakt›r.> Yat›r›m fonlar›, türev ve vadeli pi-

Ülkemizde sermaye piyasalar› geliflim

sürecindedir. ‹stikrarl›ekonomilerde reel sektör flirketleri

finansman ihtiyaçlar›n›sermaye piyasalar›ndan

karfl›lamaktad›r. Söz konusu piyasalara kaynak sa¤layacak en önemli kurumlar ise yat›r›m fonlar›d›r.

“

”


yasalar›n geliflimine katk› sa¤laya-caklard›r.> Sermaye piyasalar›nda finansalürünlerin geliflmesi ve çeflitlendiril-mesi mümkün olacakt›r.

• Sermaye piyasalar›n›n derinleflmesi ve etkinleflmesi

Bireysel tasarruflar›n yat›r›m fonlar›vas›tas›yla yat›r›ma yönlendirilmesiile sermaye piyasalar› derinleflecekve etkinleflecektir. Bu yolla çok da-ha fazla tasarruf, sermaye piyasala-r›na akacak ve finansman ihtiyac›olan kurumlar, ihtiyaçlar›n› bu piya-salardan karfl›layacaklard›r. Özellik-le piyasalarda dalgalanmalar›n art-t›¤› dönemlerde, yat›r›m fonlar› liki-diteyi, istikrar› ve güveni sa¤layanfinansal kurumlar olacaklard›r. Böy-lece hisse senedi fiyatlar›nda, faizoranlar›nda ve döviz kurlar›nda ya-flanacak de¤iflimlerin daha düflükoranlarda gerçekleflmesi sa¤lana-cak, dalgalanmalar›n yaratt›¤› belir-sizlik ortam› uzun sürmeyecektir.Bu flekilde finansal piyasalarda ya-rat›lan öngörü eksikli¤inin, reel sek-töre dolay›s›yla ekonomiye etkisi k›-sa süreli ve s›n›rl› olacakt›r.

4- Milli ekonomi üzerine olas› etkileri

• Düflen faizlerin ekonomik büyümeyi yükseltmesi

Sermaye piyasalar›nda yarat›lan

güven ve istikrar ortam›, faiz oranla-r›n›n gerilemesine neden olacakt›r.Yat›r›m fonlar›, bu süreci sa¤layanve destekleyen en önemli aktörler-dir. Faiz oranlar›nda gerileme, reelsektör firmalar›n daha düflük mali-yetler ile kaynak bulmas›n› sa¤laya-cakt›r. Yat›r›mlar›n artmas›, üretimve istihdam› da yükseltecektir. Tümbu faktörlerin ekonomik büyümeüzerinde olumlu katk›lar› olacakt›r.

• Ekonomik istikrar›n sürdürülebilir hale gelmesi

Düflen faiz oranlar› ve piyasalardadalgalanma boyutunun azalmas›,ekonomilerde öngörüleri art›racak-t›r. Bu durum reel sektör firmalar›n›n,faaliyet konular› ile ilgili yaflad›klar›belirsizliklerin azalmas›na nedenolacakt›r. Özellikle vadeli piyasala-r›n geliflmesi ile döviz kurlar› ve em-tia fiyatlar›ndaki de¤iflimler daha ön-görülebilir olacakt›r. Dolay›s›yla özelve kamu sektör flirketleri fiyatlamala-r›n› gerçeklefltirirken, geçmifle göredaha az oranda risklere maruz kala-caklar ve karl›l›klar›n› sürdürülebilirhale getireceklerdir.

5- Milli sermaye taban›n›n geliflmesi ve büyümesi üzerine olas› etkileri

• Kurumsal sermayenin birikmesi

Bireysel tasarruflar›n yat›r›m fonlar›bünyesinde toplanmas›, milli ser-

maye taban›n›n geliflmesi ve büyü-mesinde en önemli insiyatif olacak-t›r. Yat›r›m fonlar› bünyesinde yara-t›lan sermaye birikiminin rasyonelflekilde verimli alanlarda de¤erlen-dirilmesi son derece önemlidir. Ay-n› geliflmifl ülkelerde oldu¤u gibi ül-kemizde de ba¤›ms›z ve konusun-da uzmanlaflm›fl profesyonel ku-rumlar bu süreçte görev almakta-d›rlar.

• Tasarruf bilincinin gelifltirilmesiTasarruflar›n yat›r›m fonlar› vas›ta-s›yla yat›r›ma yönlendirilmesi, tasar-ruf bilincini gelifltirecektir. Düzenliödemeler ile yap›lacak katk›lar, ta-sarruf al›flkanl›¤›n›n kazan›lmas›n›sa¤layacakt›r. Öte yandan yat›r›m-c›lar, daha bilinçli ve do¤ru tercih-lerde bulunacaklard›r. Yat›r›m fonla-r›, fleffaf ürünler olarak tasarruflar›-n›n geliflimi konusunda yat›r›mc›lar›-na, çok daha yak›ndan bilgi payla-fl›m›n› sa¤layacakt›r. Bu süreç yat›-r›mc›lar›n bilinçlenmesine, dolay›-s›yla ülkemiz sermaye birikimininverimli flekilde de¤erlendirilmesineimkan tan›maktad›r.

Yat›r›m fonlar›n›n talebiyle borçlanma

faizlerinin gerilemesi ve borçlanma

vadelerinin uzamas› neticesinde kamunun

borçlanma gere¤i azalacak ve kamu borçstokunun GSY‹H oran›

gerileyecektir.

“

”


SEKTÖR ANAL‹Z‹VARANT

Varant2000’li y›llar›n bafl›ndan itibaren dünyada kullan›m› her geçen gün artanVarantlar›n ülkemizde de kullan›m olana¤› bulabilmesi aç›s›ndan SermayePiyasas› Kurulu gerekli çal›flmalar› tamamlayarak bir tebli¤ haz›rlam›flt›r.Varantlar›n ‹MKB’de ifllem görmesi planlan›yor.

Varant, belirli kriterlere sa-hip finansal kurulufllar ta-raf›ndan ihraç edilen tü-rev ürün formunda di-zayn edilmifl opsiyon

benzeri menkul k›ymettir. Dünyadayayg›n olarak kullan›lan varantlar ih-raçç› kurulufllar taraf›ndan farkl› da-yanak varl›k baz›nda ve farkl› vade-lerde ç›kar›larak finansal piyasalar-da ifllem görürler. Opsiyon benzeribir ürün olmas›na ra¤men vadeli ifl-lem borsalar› yerine genel olarakmenkul k›ymetler borsalar›nda ifl-lem görürler.

TANIMVarant, elinde bulunduran kifliye da-yanak varl›¤› ya da göstergeyi önce-den belirlenen bir fiyattan belirli birtarihe kadar alma ya da satma hakk›veren ve bu hakk›n kaydi teslimat yada nakit uzlafl› ile kullan›ld›¤› menkulk›ymet niteli¤inde sermaye piyasas›arac›d›r.Varantlar belirli bir dayanak varl›¤agöre ç›kar›l›rlar. Bu dayanak varl›khisse senedi, döviz, emtia gibi ens-trümanlar olabilir. Varant, elinde bu-lunduran kifliye alma ya da satmahakk› verir ancak bir yükümlülük ge-

tirmez. Varantlar organize piyasalar-da ifllem görürler. Yayg›n olarak kul-lan›lan takas T+3’dür. Uygulamadasadece Covered (Korumal› Pozis-yon) varantlar ifllem görürken, temi-nat tamamlama (Margin Call) uygu-lamas› bulunmamaktad›r.Temel anlamda varantlar sa¤lad›kla-r› hakka göre ikiye ayr›l›rlar: Call(Al›m) varantlar› ve Put (Sat›m) va-rantlar›.Call (Al›m) varant, elinde bulundu-ran kifliye dayanak varl›¤› belirli birvadede al›m hakk› verir.Put (Sat›m) varant ise elinde bulun-


duran kifliye dayanak varl›¤› belirlibir vadede satma hakk› verir.Varantlarda kullan›m zamanlar›nagöre ise Avrupa ve Amerika türü ola-rak bir ayr›m söz konusudur. Uygu-lamada genel olarak Avrupa tipi va-rantlar ifllem görmektedir.Avrupa tipi varantlarda; varant sahi-bi alma ya da satma hakk›n› sadecevarant›n vade sonunda kullanabilir.Amerika tipi varantlarda ise varantsahibi alma ya da satma hakk›n› va-deye kadar herhangi bir zamandakullanma hakk›na sahiptir.

VARANTLARLA ‹LG‹L‹ TEMEL KAVRAMLARDayanak Varl›k: Varant›n fiyat› da-yanak varl›¤›n›n fiyat›na göre de¤i-flim gösterir. Dayanak varl›k bir his-se senedi endeksi ya da hisse se-nedi gibi di¤er finansal enstrüman-lardan biri olabilir.

Kullan›m Fiyat›: Önceden belirle-nen tarihte yani varant›n vadesindegeçerli olacak kullan›m fiyat›d›r.Varant›n vade sonundaki kullan›m fi-yat› ile dayanak varl›¤›n vade tarihin-deki cari de¤erine göre varant aslide¤erli, asli de¤ersiz ya da baflabafl de¤erde olabilir.Asli De¤erli Varant: Call varantta

e¤er dayanak varl›¤›n piyasa fiyat›varant›n kullan›m fiyat›ndan yüksekise varant asli de¤erlidir.Put varantta dayanak varl›¤›n cari fi-yat› varant›n fiyat›ndan düflük ise as-li de¤erlidir.Asli De¤ersiz Varant: Call varanttae¤er dayanak varl›¤›n piyasa fiyat›varant›n kullan›m fiyat›ndan düflükise asli de¤ersizdir.Put varantta dayanak varl›¤›n cari fi-yat› varant›n fiyat›ndan yüksek iseasli de¤ersizdir.Call ya da Put varant›n dayanak var-l›k cari fiyat› ile varant fiyat› eflit isevarant bafla bafl de¤erdedir.Vade: Varantlar belirli bir vadeye gö-re ç›kar›l›rlar. Genel olarak vade, 3 ayile 5 y›l aras›nda olabilir. En çok 6 ve12 ay vadeli olan varantlar kullan›l›r.Prim: Varant› sat›n al›rken ödenentutard›r.Ratio (Multiplier): Bir adet varant›nkaç adet dayanak varl›¤a tekabül et-ti¤ini gösteren çarpand›r. Örne¤in%10 çarpan ile ihraç edilmifl bir va-ranttan 10 adeti bir tane dayanakvarl›¤a denk düfler.Minimum Fiyat Ad›m›: Varant›n ko-tasyon girilebilecek minimum fiyatdilimlerini ifade eder.Uzlaflma fiekli: Varant sahibi vadesonunda alma ya da satma hakk›n›kullan›rsa ne flekilde uzlaflma yap›la-ca¤› önceden belirlenmifltir. Vadesonunda uzlaflma, nakdi uzlaflma ileolabilece¤i gibi dayanak varl›¤›n fizi-ki teslimi ile de yap›labilir. Yayg›nolarak Nakdi Uzlaflma yöntemi kulla-n›lmaktad›r.Long – Short (Uzun-K›sa) Pozis-yon: Gerek call varantta gerekse putvarantta; varant› alan taraf her za-man long pozisyondad›r. Varanttashort pozisyonda olan taraf ise va-rant›n ihraçç›s›d›r.Gearing Rasyosu: Dayanak varl›¤›nfiyat› ile varant›n fiyat›n›n rasyosudur.

VARANTLARIN AVANTAJLARI1. Spot portföyü hedge (riskten ko-runma) edebilme imkan›

2. S›n›rl› Zarar, S›n›rs›z Kazanç ‹mka-n› (Kald›raç)Zarar edilecek miktar, varant›n fiyat›ile s›n›rl›d›r.Örnek:Spot piyasada ABC hisseleri üzerinevarantlar›n ifllem gördü¤ünü düflü-nelim. Bir arac› kuruluflun ABC flirke-ti üzerine alma hakk› veren (Call) va-rant ihraç etti¤ini düflünelim. ABC hisse senedinin spot piyasa ifl-lem fiyat› 25 TLABC senedi üzerine varant›n kulla-n›m fiyat› 26 TL Varant›n fiyat› ise 3 TL.Yat›r›mc›n›n maliyeti 29TL(26+3)’dir. E¤er fiyat bu seviye-nin üzerine ç›kar ise yat›r›mc› Al›mhakk›n› kullan›r.Yat›r›mc› 3 TL’den 1.000 adet Callvarant› sat›n al›yor. Toplam 3.000 TL(3*1.000) ödüyor.ABC hisse senedinin fiyat› vade ta-rihine kadar 30 TL’ye ç›k›yor. (Hiç-bir anda 29 TL’nin üzerine ç›kma-mas› halinde (26+3 TL), yat›r›mc›bu hakk›n› kullanmayacakt›r.) Yat›-r›mc›n›n zarar› ise sadece varantaödedi¤i tutar olan (3*1.000=3.000TL) ile s›n›rl›d›r.Bu varant›n dayanak varl›¤› olanABC hisse senedinin spot fiyat›n›n

Deniz Kumcuo¤luOyak Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi.

Vadeli ‹fllemler Departman›Müdür Yard›mc›s›

Dünyada yayg›n olarak kullan›lan varantlar ihraçç›kurulufllar taraf›ndan farkl›dayanak varl›k baz›nda vefarkl› vadelerde ç›kar›larakfinansal piyasalarda ifllem

görürler. Opsiyon benzeri birürün olmas›na ra¤men

vadeli ifllem borsalar› yerinegenel olarak menkul

k›ymetler borsalar›nda ifllemgörürler.

“

”

40

SEKTÖR ANAL‹Z‹VARANT

32 TL’ye, varant›n fiyat› da 6 TL’yeç›km›fl olsun. Bu durumda ABC hisse senedinin fi-yat›nda %20 art›fl (25 TL’den 30TL’ye) gerçekleflirken, varant›n fiya-t›nda ise %100 (3 TL’den 6 TL’ye) ar-t›fl olmufltur.E¤er fiyat yükselmemifl olsayd› yat›-r›mc›n›n zarar› 3.000 TL ile s›n›rl›iken, s›n›rs›z fiyat yükselmesi duru-munda ise s›n›rs›z bir kazanç sa¤-lanm›fl olabilirdi.Hem düflen hem de yükselen piya-salarda kazanç elde etme imkan›:Dayanak varl›¤› sat›n alma hakk› ve-ren varantlar (Call), yükselen piyasa-larda kazanç elde etme olana¤› su-narken, satma hakk› veren varantlar(put), düflen piyasalarda kazanç el-de etme imkan› sunmaktad›r.Likidite:Özellikle finansal varantlar, flirket va-rantlar›na nazaran daha likit serma-ye piyasas› araçlar›d›r. Ayn› zaman-da piyasa yap›c›l›¤› mekanizmas› ilebu menkul k›ymetlerin likiditesi sa¤-lanmaktad›r.

VARANTLARIN DEZAVANTAJLARIVarant Fiyat›n› Etkileyen Di¤er De¤iflkenlerin EtkisiVarant›n fiyat›n› etkileyen çok çeflitli

faktörler söz konusudur. Varant fiya-t› etkileyen tek faktör dayanak varl›-¤›n fiyat› de¤ildir. Hissenin fiyat›ndaart›fl olmas›na ra¤men, di¤er faktör-lerin etkisiyle varant fiyat› düflebilir.Kald›raç Etkisi (Çift tarafl› b›çak)Zarar miktar› s›n›rl› olmakla birlikte,zarar oran› dayanak varl›¤›n fiyat de-¤iflim oran›ndan daha fazla olabilir.‹hraçç›n›n Yükümlülü¤ünü YerineGetirmeme Riski‹hraçç›n›n yükümlülü¤ünü yerine ge-tirmemesi durumunda varant sahibi,adi alacakl› olarak yükümlülü¤ün ye-rine getirilmesi için hukuksal yollarabaflvurabilir. Ancak opsiyonlarda,opsiyon sat›c›s›n›n yükümlülü¤ü ta-kas kurumu taraf›ndan garanti edil-mektedir.S›n›rl› Süreli Olmalar›Varantlar s›n›rl› süreli oldu¤u için his-se senetlerinden farkl›d›r. Vade biti-mi ile birlikte varantlar›n süreleri dedolar.

ÜLKEM‹ZDE VARANTLARVarantlar henüz ülkemizde kullan›lanenstrümanlar de¤ildir. Oysa 2000’liy›llar›n bafl›ndan itibaren dünyadakullan›m› her geçen gün artmaktad›r.Ülkemizde de kullan›m olana¤› bulu-nabilmesi aç›s›ndan Sermaye Piya-sas› Kurulu bu konuda gerekli çal›fl-

malar› tamamlam›fl ve tebli¤i haz›rla-m›fl bulunmaktad›r.Genel olarak varantlar spot piyasaürünü olarak de¤erlendirildi¤indenülkemizde de ‹stanbul Menkul K›y-metler Borsas›’nda ifllem görmesiplanlanmaktad›r. Özellikle finansalvarantlar›n (banka ve arac› kurumlartaraf›ndan ihraç edilen varantlar)‹MKB’de ifllem görmesi borsan›n ifl-lem hacmine olumlu katk› sa¤laya-ca¤› gibi finans merkezi olma yolun-da ilerleyen ‹stanbul için de mutlakayap›c› bir katk› sa¤layacakt›r.Bugüne kadar sadece tezgah üstüpiyasada büyük kurumsal yat›r›mc›-lar›n kullanabildi¤i araçlar›n varantsayesinde ikincil piyasada tüm yat›-r›mc›lar›n eriflimine aç›lacak olmas›,hiç flüphesiz sermaye piyasam›z›nderinleflmesi yönünde at›lacakönemli ad›mlardan birini teflkil ede-cektir. Düflük tutarlar yat›rmak sure-tiyle, hisse senedi ve di¤er yat›r›maraçlar›n›n getirisinden faydalanmaimkan›n› yat›r›mc›lara sunmas›, bu-nunla birlikte hisse senedine benzerniteliklere sahip olmas› ve piyasa ya-p›c›l›k mekanizmas› ile desteklenme-si sayesinde likit bir ürün özelli¤indeolmas› nedeniyle, yat›r›mc›lar›n ser-maye piyasalar›na çekilmesinde deetkili bir finansal araç olacakt›r.

Özellikle finansal varantlar›n (banka ve arac›kurumlar taraf›ndan ihraçedilen varantlar) ‹MKB’de

ifllem görmesi borsan›n ifllemhacmine olumlu katk›sa¤layaca¤› gibi finansmerkezi olma yolunda

ilerleyen ‹stanbul için demutlaka yap›c› bir katk›

sa¤layacakt›r.

“

”


AKADEM‹K

Düzenleyici kurumlar ve fonyönetimi kurumlar› bu avan-taj› kullanarak gerekli stratejikde¤ifliklikleri planlayabiliyor-lar. Amerika yat›r›m fonu pi-

yasas› için bir baflka olumlu nokta iseözellikle bu ülkede yat›r›m fonlar› ile ilgiliçok say›da akademik çal›flma yap›larak,bu fonlar›n bilgilerini ve sonuçlar› bilimselolarak yat›r›mc›lar ile paylaflman›n müm-kün olmas›. Di¤er ülkelerde de bu türakademik çal›flmalar h›zla art›yor. Yap›-lan bilimsel çal›flmalar aktif ve pasif yö-netim farklar›, yönetim de¤iflikliklerinin et-kisi, sosyal sorumlu olan fonlar›n yaratt›¤›etkiler, bireysel yat›r›mc›lar›n davran›flözelliklerinin etkisi, ülkelere göre fonlar-daki farkl›l›klar, yönetici ve yat›r›mc› çelifl-kileri, kurumsal ve küçük yat›r›mc› farkl›-l›klar›, geliflmekte olan ülkelerde olan ya-t›r›m fonlar›, likidite özellikleri, serbest fon-lar, bireysel veya komite yönetimindekifonlar›n performans fark›, vergi planla-mas›, fiyat de¤iflimlerine fazla reaksiyondiye tercüme edebilece¤imiz overreacti-on, sürü psikolojisi (herding) gibi pekçok de¤iflik analizi içermektedir.

Anket çal›flmas›: Emeklilik fonlar›nda krizin etkisiAmerika’da son krizin emeklilik planlar›üzerine etkisinin analizi için ICI (Invest-ment Company Institute) taraf›ndan ya-p›lan bir çal›flmada, 22 milyon belirlenenkat›l›m (defined contribution) emeklilik fo-nunun yat›r›mc›s› incelendi. 2008 y›l›ndakat›l›mc›lar›n sadece %3’ünün yat›r›myapmay› durdurdu¤u tespit edildi. Yat›-r›mc›lar›n yedide biri yat›r›m portföylerin-deki da¤›l›m› de¤ifltirdi. %3.7’si ise para-lar›n›n bir k›sm›n› veya tamam›n› geri ald›-lar. Bu rakamlar çok yüksek de¤il. Büyükbir yat›r›mc› yüzdesi yat›r›mlar›nda bir de-¤ifliklik yapmamay› tercih etti. Do¤al ola-rak birçok yat›r›mc›, emeklilik fonlar›nda-ki vergi avantajlar›ndan vazgeçmeyi iste-miyor. Ayr›ca yat›r›mc›lar›n büyük bir bö-lümü, bu emeklilik fonlar›n›n yönetimindekararlar› kendileri almak istiyor ve yat›r›m-lar›n› devlet bonosu ile de¤ifltirmeyi ter-

cih etmiyorlar. Yat›r›mc›lar›n %90’› isebaflkana olan destek aç›s›ndan sosyalgüvenlik konusundaki politikan›n önem-li oldu¤unu vurgulad›lar. %85’i dahafazla kiflinin sosyal güvenlik sisteminedahil edilmesini teflvik ederek daha faz-la tasarruf yap›lmas›n› desteklediler.Emeklilik planlar›nda yat›r›mc›lar›n%22’si yüksek risk almay› isterken,%78’i ortalama ve ortalaman›n alt›ndaveya %0 risk tafl›may› arzu ediyor.

Yat›r›m fonlar› yönetim maliyetinde düflüfl sürüyorMenkul k›ymet yat›r›m fonlar› yönetim vedi¤er ücretlerinde, yat›r›m fonlar›n›n yö-netim masraflar› 2008 y›l›nda düflüflgöstererek hisse senedi fonlar› için y›ll›k%0.99 ve bono fonlar› için %0.75 sevi-yesine geldi. 1980 y›l›nda bono fonlar›%2.05, hisse senedi fonlar› ise %2.32yönetim maliyetine sahiplerdi ve yat›r›m-c› maliyetindeki düflüfl o tarihten beridevam ediyor. Para piyasas› fonlar› ya-ni likit fonlarda ise yönetim komisyonoranlar› ayn› y›llarda %0.55’den%0.38’e düfltü. 2007 y›l›ndan itibaren Amerika yat›r›mfonlar› piyasas›nda fonlardan bir ç›k›flolmas› durumunda yat›r›m fonlar›n›nmasraflar›n›n sabit olan k›sm› de¤iflme-yece¤inden fonlar›n yönetim masraflar›-n›n yükselebilece¤i beklentisi vard›. Bu-na ra¤men piyasada geliflmeler bu fle-kilde olmad›. Para piyasas› fonlar›ndakurumsal yat›r›mc›lar›n tutar›n›n ve pa-zar pay›n›n h›zla artmas› sebebi ile parapiyasas› fonlar›n›n ortalama komisyonoranlar› daha da düfltü. Yurtd›fl›ndaki yat›r›m fonlar›nda yayg›nbir uygulama olan girifl veya ç›k›fltaödenen komisyon olan load komisyon-lar›ndaki geliflime bak›ld›¤›nda ise, buamaçl› ortalama komisyon oran›n›n1980 y›l›ndaki %5.5 oran›ndan 2008 y›-l›nda %1.1’e düfltü¤ü görülmektedir.

Fonlar›n fonlar› büyüyorFonlar›n fonlar› diye tercüme edilebile-cek 865 adet ‘Funds of funds’ 2008 y›-

l›nda 490 milyar ABD dolar› tutara ulafl-t›lar. Bu fonlar›n bir k›sm› hisse, bir k›s-m› bono ve büyük ço¤unlu¤u ise bunla-r›n kar›fl›m› olan hybrid fonlardan olufl-maktad›r. Ayr›ca bu fonlar bir de yaflamstili ve yaflam döngüsü olarak ayr›flt›r›l-maktad›r. Yaflam stili olarak yönetilenfonlar muhafazakar, agressif veya ortarisk gibi belli bir yat›r›m tarz›n› benimse-yerek portföylerini o do¤rultuda aktif da-¤›l›m› yaparak yönetilirler. Yaflam dön-güsü stili olarak yönetilen fonlar ise piya-sa flartlar›na göre yönetim stratejileriniuygun bir flekilde adapte ederler. Bufonlar daha önceden tespit edilmifl olanbir hedef vade do¤rultusunda bu vade-ye yaklaflt›kça, daha muhafazakar biryönetim tarz›na do¤ru yönelirler. Bu ikitürdeki fonlar›n özellikleri onlar› emeklilikyat›r›mlar› için daha cazip hale getirir.Fonlar›n fonlar› 2008 y›l›nda 0.92% orta-lama yönetim ücreti tahsil etmifltir. Yeniürünlerin geliflmesi için piyasan›n yak›ntakibinin olumlu etkisini gözard› etme-mek gerekti¤i görüflündeyim. Piyasada-ki geliflmeler ve veriler ne kadar iyi ana-liz edilirse yat›r›mc›lar›n tercih ve istekle-ri do¤rultusundaki ürünlere konsantreolarak o do¤rultuda geliflimler yaflan-mas› da o kadar mümkün olacakt›r.

Amerika Yat›r›m Fonlar›n› Nas›l ‹zliyor?

Belma ÖztürkkalUniversity of Texas at Dallas

[email protected]


HUKUK

Bu yaz›da, Türk hukukun-da yat›r›m fonlar›n›n duru-munu de¤erlendirmeyeyönelik birkaç soruya ya-n›t vermeye çal›flaca¤›m.

Konuyla ilgili daha genifl bilgiyi, Seç-kin Yay›nlar›’ndan yay›mlanan “Türkve AB Hukukunda Yat›r›m Fonlar›”isimli çal›flmamda bulabilirsiniz.

Yat›r›m fonlar›n› bir tür flirketsayabilir miyiz?Sayamay›z.Yat›r›m fonlar›, flirket statüsünde ol-mayan, hatta kanun hükmü uyar›ncatüzel kiflili¤i dahi bulunmayan özel bir“malvarl›¤›” say›lmaktad›r (SermayePiyasas› Kanunu/ SPKn. m.37, f.2).Fon kurucusu banka veya arac› ku-rum, yat›r›mc›lar›n, yat›r›m fonuna ka-t›lmak amac›yla ödedi¤i nakit ve bunakit karfl›l›¤› al›nan k›ymetleri kendivarl›¤›na ilave etmemekte, özel birmalvarl›¤› olarak tutmaktad›r. Mevzu-atta ve fon içtüzü¤ünde yer alanesaslar d›fl›nda bu malvarl›¤› üzerin-de tasarruf edilememektedir. Di¤ertaraftan, fonun tüzel kiflili¤i bulunma-d›¤›ndan fon için yap›lan ifllemler ku-rucu ad›na yap›lm›fl say›lmakta ve ku-rucunun bu ifllemler sonucu iktisapetti¤i haklar üzerinde tam bir malik gi-bi tasarruf yetkisi bulunmakta, Öteyandan, fon içtüzü¤ündeki esaslarçerçevesinde yat›r›mc›n›n kat›lmabelgesini fona geri satmas› aflama-s›nda, kurucu bu haklardan pay›nadüfleni yat›r›mc›ya devretmekle yü-

kümlü bulunmaktad›r.3 Bu itibarla, ku-rucu ile yat›r›mc›lar aras›nda “dolayl›temsil” iliflkisi bulunmaktad›r. Yat›r›mfonlar›n›n malvarl›¤›na rehnedilemezve teminat gösterilemez bir statü ka-zand›r›lm›fl, böylece yat›r›mc› korun-maya çal›fl›lm›flt›r. Ayr›ca, fon malvar-l›¤›n›n üçüncü flah›slar taraf›ndan hac-zedilmesi de mevzuatla engellenmifl,böylece fon malvarl›¤›n›n kurucununalacakl›lar›ndan korunmas› amaçlan-m›flt›r (SPKn., m.38, f.5).

Sorun ç›kmas› halinde fon ya-t›r›mc›lar›na karfl› kim sorum-ludur? Kurucu mu yoksa yöne-tici mi?Kendi alanlar› içinde hem kurucu hemde yönetici sorumludur. “Fon varl›¤›-n›n korunmas› ve saklanmas›ndan ku-rucunun sorumlu oldu¤u”, Kanun’daaç›kça yer alan bir husustur (SPKn.,m.37, f.2, c.3). Yöneticinin sorumlulu-¤una iliflkin olarak ise, Kanun’da her-hangi bir hükme yer verilmemifltir. Di-¤er yandan, Kurucu, yat›r›mc›lara kar-fl› vekil konumundad›r4. Kanun, kuru-cunun “fonu yönetece¤ini veya yöne-timini denetleyece¤ini” hükme ba¤la-m›fl, Sermaye Piyasas› Kurulu Tebli¤iise, yönetim iflinin devrini aç›kça dü-zenlemifltir (SPKr. Seri: VII, No:10 sa-y›l› Tebli¤, m.7). Bu durumda, kurucu-nun yöneticiye devretti¤i yönetim yet-kisi ile yönetici “alt vekil” olarak atan-m›fl say›lmal›d›r. Borçlar Kanunu’nagöre vekilin (fonlarda kurucunun) altvekile (fonlarda yöneticiye) vekalet

verdi¤i konularda as›l müvekkil (fon-larda yat›r›mc›) alt vekile (fonlarda yö-neticiye) karfl› hak sahibi olacakt›r(BK. m.391 f.3). Di¤er taraftan kurucunun, yöneticinintayininde ve yöneticiye gerekli tali-matlar›n verilmesinde özen göstermeborcu devam etmektedir (BK. m.391f.2). Buna ilave olarak, mevzuat›n ku-rucuyu aç›kça sorumlu tuttu¤u haller-de, kurucu yat›r›mc›ya karfl› yine so-rumlu olacakt›r5.

Yat›r›mc›larla kurucu ve yöneti-ci aras›ndaki iliflkinin çerçeve-sinin fon içtüzü¤ü ile çizildi¤inisöyleyebilir miyiz?Büyük ölçüde. Ancak yat›r›mc›lar›niçtüzü¤ü aflan haklar› ortaya ç›kabilir.Sermaye Piyasas› Kurulu Tebli¤i’ndeFon ‹çtüzü¤ü “kat›lma belgesi sahip-leri ile kurucu, saklay›c› ve yöneticiaras›nda yap›lan genel ifllem flartlar›n›içeren iltihaki bir sözleflme” olarak ta-n›mlanm›flt›r (SPKr. Seri: VII, No:10 sa-y›l› Tebli¤, m.18). ‹ltihaki sözleflmeler,elektrik ve su idareleriyle yap›lan söz-leflmeler gibi, taraflar›n sözleflmeniniçeri¤i ve koflullar› üzerinde görüflüptart›flmad›¤›, sözleflmenin içeri¤inin yatamam› ya da belirli bir k›sm›n›n, dahaönce taraflardan biri veya üçüncü birflah›sça belirlendi¤i sözleflmelerdir.Fon ‹çtüzü¤ü de böyle bir sözleflme-dir. Yat›r›mc›n›n bu sözleflmeye tarafolmas› için, imza atmas›na dahi gerekbulunmamaktad›r. Tebli¤’de içtüzü-¤ün içerdi¤i belirtilen “Genel ifllem

Hukuk Dünyas›ndaYat›r›m Fonlar›Fonlar›n ana iflleyifli Sermaye Piyasas› Kanunu’nda yer alan iki madde1, bir yönetmelik ve befl Kurul tebli¤i2 ile düzenlenmekle beraber, paralar›ntoplanmas› ve yönetilmesi aflamalar›nda esasen Borçlar Hukuku ve TicaretHukukunu ilgilendiren birçok sorunla karfl› karfl›ya kal›nmaktad›r.


flartlar›”, bankalar taraf›ndan düzenle-nen kredi kart› sözleflmeleri gibi, taraf-lardan birisinin önceden belirleyip tes-pit etti¤i ve sözleflmenin kurulmas› s›-ras›nda di¤er tarafa sundu¤u stan-dartlaflt›r›lm›fl flartlar› ifade etmektedir.Türk doktrini ve Yarg›tay taraf›ndana¤›rl›kl› olarak kabul edilen görüfle gö-re, hakimin, genel ifllem flartlar›n› içe-ren sözleflmeyi, Medeni Kanunm.2’de yer alan “Herkes, haklar›n› kul-lan›rken ve borçlar›n› yerine getirirkendürüstlük kurallar›na uymak zorunda-d›r. Bir hakk›n aç›kça kötüye kullan›l-mas›n› hukuk düzeni korumaz.” hük-mü çerçevesinde incelemesi gerek-mektedir. Buna göre hakim, sözleflmehükümlerini, sözleflmenin bir taraf›n›ntekel olup olmad›¤›na, bu durumunkötüye kullan›l›p kullan›lmad›¤›na, ge-nel ifllem flartlar›n›n hakkaniyete uy-gun olup olmad›¤›na ve sözleflmedetaraflar›n menfaatlerinin dengelenipdengelenmedi¤ine bakarak inceleye-cek ve gerekirse ilgili flart›n geçersizli-¤ine karar verebilecektir. Bu itibarla, içtüzükte yer alan flartla-r›n, her zaman mahkeme taraf›ndanyat›r›mc› lehine de¤erlendirmeye tabitutulabilece¤inin bilinmesinde yararbulunmaktad›r.

Türkiye’deki fon düzenlemeleriAB ile uyumlu mu?K›smen.

Türk Hukuku’nda yat›r›m fonu siste-mi, “fon kurucusu” baz al›narak olufl-turulmufltur. Sadece bankalar, arac›kurumlar, sigorta flirketleri ve emeklive yard›m sand›klar› fon kurabilmek-tedir. Yönetici portföy yönetim flirketiveya arac› kurum, kurucuya ba¤›ml›k›l›nm›fl, saklay›c› Takasbank’a ise s›-n›rl› kapsamda ifllevler verilmifltir.AB’de ise, fon kuruculu¤u kavram›mevcut de¤ildir. Fonu, bir yönetici vesaklay›c› ile anlaflmak flart›yla herkeskurabilir. Saklay›c›n›n ifllevi ise ülke-mizden çok farkl›d›r. Genel itibariyle,saklay›c›, fon portföyündeki varl›kla-r›n saklanmas›n›n yan›nda, fonla ilgilifaaliyetlerin mevzuata uygun yürütü-lüp yürütülmedi¤inden de sorumlu-dur. Ülkemizde fon modelinin AB hu-kuku çerçevesinde de¤ifltirilerek “fonkuruculu¤u” sisteminin kald›r›lmas›veya fon kurucular›n›n çeflitlendiril-mesi, en önemlisi, portföy yönetimflirketlerine münhas›ran, veya mev-cut kuruculara ilave olarak fon kurmayetkisinin verilmesi, buna karfl›l›k,saklay›c›n›n ifllev ve sorumluluklar›n›nart›r›lmas›yla AB düzenlemeleri ileuyum sa¤lanm›fl olacakt›r.

Yeni AB düzenlemesi UCITSIV fon dünyas›na ne getiriyor?“Master feeder” fonlar, “KII” ve yöne-tim flirketi pasaportu.AB’de fonlar› düzenleyen 85/611 say›-l› Direktif’te de¤ifliklik yap›lmas›na ilifl-kin taslak, 22 Haziran 2009 tarihindeAvrupa Birli¤i Konseyi taraf›ndan ka-bul edilerek yürürlü¤e girmifltir. Önce-ki de¤ifliklik taslak ve metinlerine atfenUCITS IV olarak an›lan de¤ifliklikler,üye ülkeler aras› iflbirli¤inin gelifltiril-mesine, bildirim esaslar›n›n uyumlaflt›-r›lmas›na, “Ana ve Alt Fon” yap›lar›na(ing. “master feeder funds”), fon bir-

leflmelerine, yönetim flirketi pasapor-tuna ve yat›r›mc›lara sunulacak “Te-mel Bilgi Doküman›”na (ing. “Key In-vestor Information, KII”) iliflkin yeni dü-zenlemeler içermektedir. “Ana ve Alt Fon” yap›s›nda, alt fon-

lar sahip bulunduklar› varl›klar› anafonda toplamakta, böylece portföyyöneticilerinin operasyonel maliyet-leri azalt›labilmektedir. Bu fonlar ay-r›ca kurulduklar› ülkelere göre ver-gisel avantajlar da getirebilmekte-dir. Gerek bu yap›n›n, gerekse ba-sitlefltirilmifl izahnamenin (ing.“simplified prospectus”) yerinegeçmesi öngörülen “Temel BilgiDoküman›”na iliflkin düzenlemelerinmevzuat de¤iflikliklerinde dikkateal›nmas› yararl› olacakt›r.

Yalç›n Özge OKATSermaye Piyasas› Kurulu Uzman›

Yat›r›m fonlar›, flirketstatüsünde olmayan, hatta

kanun hükmü uyar›ncatüzel kiflili¤i dahi

bulunmayan özel bir “malvarl›¤›” say›lmaktad›rFon kurucusu banka veya

arac› kurum, yat›r›mc›lar›n,yat›r›m fonuna kat›lmak

amac›yla ödedi¤i nakit ve bunakit karfl›l›¤› al›nan

k›ymetleri kendi varl›¤›nailave etmemekte, özel bir

malvarl›¤› olarak tutmaktad›r.

“

”

1 Sermaye Piyasas› Kanunu m.37 ve m.38.2 Emeklilik Yat›r›m Fonlar›n›n Kurulufl ve Faaliyetlerine ‹liflkin Esaslar Hakk›nda Yönetmelik, Yat›r›mFonlar›na ‹liflkin Esaslar Tebli¤i (Seri:VII, No:10), Menkul K›ymetler Yat›r›m Fonlar› Mali Tablolar› veRaporlar›na ‹liflkin ‹lke ve Kurallar Hakk›nda Tebli¤ (Seri:XI, No:6) Yabanc› Yat›r›m Fonu Paylar›n›n KurulKayd›na Al›nmas›na ve Sat›fl›na ‹liflkin Esaslar Tebli¤i (Seri:VII, No:14), Borsa Yat›r›m Fonlar›na ‹liflkinEsaslar Tebli¤i (Seri:VII, No:23) ve Bireysel ve Kurumsal Portföylerin Performans Sunumuna, PerformansaDayal› Ücretlendirme ve S›ralama Faaliyetlerine ‹liflkin Esaslar Hakk›nda Tebli¤ (Seri:V, No:60). 3 OKAT, Yalç›n Özge, Türk ve AB Hukukunda Yat›r›m Fonlar›, Ankara, 2009, s.51. 4 Kanun, kurucu ile kat›lma belgesi sahipleri aras›ndaki iliflkilere ilgili mevzuatta hüküm bulunmayanhallerde vekalet akdi hükümlerinin uygulanaca¤›n› düzenlemekte (SPKn. m.37 f.2), Borçlar Kanunu’ndaise, di¤er sözleflmeler hakk›ndaki kanuni hükümlere tabi olmayan ifllerde vekalet sözleflmesi hüküm-lerinin uygulanaca¤› belirtilmektedir (BK, m.386, f.2). 5 OKAT, age., s.95 vd.


KONFERANSLAR

FUNDS WORLD 2009

Terrapinn taraf›ndan düzenlenenve Türkiye Kurumsal Yat›r›mc›Yöneticileri Derne¤i’nin (TKYD)de konferans›n destekleyici ku-rulufllar› aras›nda yer ald›¤›

Funds World Turkey 2009 konferans› 12-14Ekim tarihleri aras›nda ‹stanbul Hilton Ote-li’nde yap›ld›. Kolektif yat›r›m araçlar› endüstrisinin eleal›nd›¤› ve ana sponsorlu¤unu Yap› KrediPortföy Yönetimi A.fi.’nin üstlendi¤i konfe-ransa Türk finans sektörü temsilcilerinin ya-n› s›ra yabanc› finans kurumlar›n›n temsilci-leri de kat›ld›.Sermaye Piyasas› Kurulu Baflkan› Prof. Dr.Vedat Akgiray konferans›n aç›l›fl›nda yapt›-¤› konuflmada, küresel krizde en çok sor-gulanan finansal düzenlemenin öneminedikkat çekti. Akgiray, yaflanan son küreselkrizin düzenlemelerin olmamas›ndan de¤ilkötü tasarlanm›fl bir düzenleme yap›s›ndankaynakland›¤›n› belirterek, bugünün dün-yas›nda geliflmelerin çok h›zl› olmas› sebe-

biyle, geliflmelere de h›zl› ayak uydurmakgerekti¤ini belirtti. Önümüzdeki dönemdehesap verilebilirlik, fleffafl›k ve bilgilendir-menin çok önemli olaca¤›n›n da alt›n› çizdi.Konferans›n ikinci gününde aç›l›fl› ‹stanbulMenkul K›ymetler Borsas› Baflkan› (‹MKB)Hüseyin Erkan yapt›. Konuflmas›nda, bor-sada önümüzdeki dönemlerde gerçeklefl-tirilecek olan yeni düzenlemelerle ilgili bilgiveren Erkan, Kurumsal Ürünler Pazar›oluflturduklar›n›, mevcut hisse senedi piya-sas›n›n yan› s›ra varantlar›n da piyasayasunulaca¤›n› belirtti. Erkan, son 10 y›ldageliflmekte olan ülkelerde aç›lan yeni pa-zarlar›n sermayeleflme hareketini art›rd›¤›-n›, Türkiye’de de geliflimin bu yönde olaca-¤›na inand›¤›n› söyledi.Konferansa kat›lan di¤er yerli ve yabanc›konuflmac›lar son küresel krizin de¤erlen-dirmelerini yaparak, yarataca¤› f›rsatlar›nönümüzdeki dönemde tüm dünya ekono-milerinde dikkatle izlenece¤i üzerindeönemle durdular.

IMF-DÜNYA BANKASI YILLIK TOPLANTILARI

Yar›m as›rl›k bir aradan son-ra Uluslararas› Para Fonu(IMF) ve Dünya Bankas›'n›nY›ll›k Toplant›lar› 6-7 Ekimtarihlerinde ‹stanbul'da ye-

niden düzenlendi. 30 Eylül-7 Ekim ta-rihleri aras›nda yap›lan yo¤un toplant›-lar s›ras›nda ‹stanbul, finans merkeziolma yolunda önemli bir s›nav verdi. IMF ve Dünya Bankas›'n›n ve krizsonras› güven ortam›n›n yenidensa¤lanmas› için üye ülkelerin iflbirli¤i-nin güçlendirilmesi karar› al›n›rken,sorunlar›n ancak çok tarafl› iflbirli¤i ileçözülebilece¤i aç›kland›.IMF Baflkan› Dominique Strauss-Kahnyapt›¤› aç›klamada, Uluslararas› Parave Finans Komitesi'nin (IMFC) toplan-

t›s›nda IMF'nin dört reform alan›naodaklanmas› gerekti¤ini belirtti¤ini ifa-de ederek, bu alanlar› IMF’nin hâkimi-yeti, finansal rolü, çok tarafl› gözetimhakk› ve yönetim yap›s› olarak sayd›.Kahn, gelecek y›l IMF'nin bu ‘‹stanbulKararlar›’na odaklanaca¤›n› belirtti. Üzerinde uzlafl›lan ‹stanbul Kararlar›,özetle, IMF'nin görev tan›m›n›n, küre-sel istikrar aç›s›ndan önem tafl›yanmakroekonomi ve finans sektörü poli-tikalar›n›n tamam›n› kapsayacak fle-kilde gözden geçirilmesi, Esnek Kre-di Hatt›'n›n baflar›s›n› daha da ileriyegötürmek ve daha fazla say›da ülke-ye sigorta imkân› sunmak, IMF’ninEsnek Kredi Hatt› gibi güçlendirilmiflfinansman enstrümanlar›n›n küresel

dengesizliklerin çözümünde nas›lyard›mc› olabilece¤inin de¤erlendi-rilmesi, ve yönetiflim alan›nda önem-li bir ad›m olarak kotalar›n (söz hakk›)Ocak 2011’e kadar dinamik yükselenpiyasalar ve geliflmekte olan ülkelerlehine fazla temsil edilenden az tem-sil edilen ülkelere do¤ru en az yüzde5 oran›nda kayd›r›lmas›n› içerdi. 24-25 Eylül tarihlerinde ABD'nin Pitt-sburgh kentinde yap›lan G-20 liderlerzirvesinden de küresel ekonomik to-parlanma tamamlanana kadar maliteflvik programlar›n›n sürdürülmesi,küresel iflbirli¤inin bozulmamas› veIMF'nin yönetiminde geliflmekte olanülkelere daha fazla söz hakk› verilme-si konusu gündeme gelmiflti.


IIFA TOPLANTISI - SEUL 2009

Uluslararas› Yat›r›m Fonlar›Birli¤i (IIFA – InternationalInvestment Funds Associ-ation) 23.Genel Kurul Top-lant›s› 19-21 Ekim tarihle-

rinde Güney Kore’nin baflkenti Seul’deyap›ld›. IIFA Genel Kurulu’na dünyadafon endüstrisini temsil eden, TKYD’ninde içinde bulundu¤u 30 üye kat›ld›. Genel Kurul sonuç bildirgesinde yat›-r›mc›lar›n düzenlemede iflbirli¤i vee¤itimlerin art›r›lmas› ile birçok faydalarsa¤layacaklar› ve önümüzdeki dönemiçin parlak bir gelecek öngörüldü¤übelirtildi.Bildirgede, “IIFA üyeleri, uluslararas›düzenleme ve denetleme kurulufllar›,G20 ve IOSCO (the International Or-ganization of Securities Commissions)gibi çok uluslu kurulufllar›n global fi-nans piyasalar›ndaki istikrar› sa¤la-mak konusundaki iflbirli¤ini ve fon en-düstrisi ile birlikte çal›flma konusunda-ki çabalar›n› gönülden desteklemekte-dir,” denildi.1987 y›l›ndan beri faaliyet gösteren II-FA, dünya genelinde 18.2 trilyon do-larl›k bir fon büyüklü¤üne sahip ülkeve bölge fon birliklerinin temsil edildi¤ibir kurum. TKYD de bu kuruluflun üye-leri aras›nda yer almaktad›r. IIFA’in20.Genel Kurul Toplant›s›na da TKYDev sahipli¤i yapm›flt›r.

Bu y›lki toplant›lara TKYD’yi temsilenTKYD Yönetim Kurulu Baflkan› GürÇa¤dafl ve Baflkan Yard›mc›s› DidemGordon kat›ld›. Gordon ayn› zamandailk günkü programda panelist olarakyer ald›. Hong Kong Fon Birli¤i Baflka-n› Sally Wong moderatörlü¤ünde yap›-lan panelin konusu, “Ürünler ve ‹fl Mo-delleri” idi.Son dönemde yaflanan finansal krizin,yat›r›mc›lar›n fon endüstrisine olan gü-venini azaltt›¤› noktas›ndan yola ç›k›la-rak hem panelistlerin hem de tüm kat›-l›mc›lar›n temsil etti¤i ülkelerdeki ürünve ifl modelleri tart›fl›ld›. Fon endüstrisi-nin istikrarl› büyümeyi sürdürmesi içinperformansa odaklanan ürünlerin yat›-r›mc›lara direk ya da yat›r›m dan›fl-manlar› taraf›ndan çok iyi anlat›lmas›gerekti¤i üzerinde mutab›k kal›nd›. Da-¤›t›m kanallar›n›n yat›r›mc›lar› orta veuzun vadeli yat›r›mlar konusunda do¤-ru bilgilendirmeleri ve e¤itmelerinin kri-tik oldu¤u tart›fl›ld›. Son dönemde önem kazanan düflükmaliyetli pasif ürünlerin -ETF’ler gibi-yat›r›mc›lara sunulmas›n›n desteklen-mesi gerekti¤i, öte yandan profesyö-nel ve aktif yönetilen yat›r›m fonlar›n-dan elde edilen gelirlerin büyük k›sm›-n›n da¤›t›m ve sat›fl kurumlar›na veril-di¤i, bunun da perfromanslar› olum-suz etkiledi¤i belirtildi. Yeni regülas-

yonlar›n, masraf ve komisyonlar›n nas›lpaylafl›ld›¤› konusunda daha fleffaf ol-mas› gerekti¤i belirtilirken, yat›r›mc›n›nfon al›rken ödedi¤i ücretleri bilmesigerekti¤i öne sürüldü. Bankalar›n da-¤›t›m kanallar›n›n önemli bir k›sm›n›oluflturdu¤u ülkelerde, yat›r›m fonlar›-n›n mevduat ve yap›land›r›lm›fl ürünler-le rekabet etti¤i ve fon sat›fl›na da¤›t›mkanallar›nda ne kadar önem verildi¤ive sat›fl personelinin bilgi düzeyi ve li-sanslama metodlar› tart›fl›ld›. ‹fl modelleri kapsam›nda, ülkelerdekiyönetici, administratör ve sat›fl/da¤›t›mkanallar› aras›ndaki düzenlemeler,sözleflmeler, süreç ve ifl modelleri depanelde ele al›nd›.Bir çok ülkede, fon birliklerinin aktif ola-rak yat›r›mc›y› e¤itme ve bilgilendirmekonusunda etkin oldu¤u gözlemlerndi.Sat›fl personelinin lisanslama ve e¤i-timleri ve sektörel hukuki düzenleme-ler konusunda da birliklerin ifllevlerin-den örnekler verildi. Di¤er panellerde ele al›nan konu bafl-l›klar› ise; global fon trendleri, ülkelerinfinansal kriz deneyimleri, yat›r›mc› gü-veni ve e¤itim konusu, fon da¤›t›m ka-nallar› ve sektördeki düzenlemeler ola-rak özetlenebilir.

IIFA 2010 Genel Kurul Toplant›s› fiili’de yap›lacak.


FON DÜNYASI

Finansal çöküflün ve emlakkrizinin patlad›¤› nokta olangayrimenkul yat›r›m fonlar›,Morningstar’a göre geçti¤i-miz üç ay içinde, en yüksek

performansl› kategori olarak, %33 ge-tiri elde etti.Sonuç olarak, gayrimenkul hisse se-netleri art›k yüksek iskontolarla sat›l-m›yor. Yine de emlak fonlar›, gayri-menkule geri dönmek isteyen yat›r›m-c›lar için risk ve getiri aras›nda cazipbir denge sunuyor. Raporlar›n önesürmesine göre, endüstri dibe indi yada en az›ndan son 18 ayda oldu¤ugibi ayn› h›zla düflmemekte. En iyile-rin baz›lar›, AIM Real Estate, Neuber-ger Berman Real Estate ve AlpineReality Income & Growth olabilir.Yat›r›mc›lar, gayrimenkul fonlar›n›, h›z-l› yükselifl zamanlar›nda çabuk parayapabilecekleri bir araç olarak de¤il,uzun vadeli yat›r›mlar olarak görmeli-ler. S&P 500 endeksinin %2,1 getirisiile k›yasland›¤›nda fonlar, halen %3,6getiriye sahipler. Geçmifl 10 y›lda S&P500 de¤er kaybederken, gayrimenkulfonlar› %7,8 getiri sa¤lad›. Çeflitlendirme arac› olarak gayri-menkullerin de¤eri,yüksekten uçanInternet flirketleri 2000 y›l›nda çöktü-¤ünde dikkat çekti. O y›l S&P 500,

%9 düflerken, gayrimenkul fonlar› %27 kazand›.‹stikrarl› getirisi olmayan hisse senet-lerinden a¤›zlar› yanan yat›r›mc›lar,her zaman bir miktar de¤eri koruyansa¤lam bir varl›k olarak görünen gay-rimenkul alma yar›fl›na girdi.Teknolojinin düflüflü s›ras›nda, gayri-menkulün nas›l performans gösterdi-¤ini izleyen dünyan›n dört bir taraf›n-daki yat›r›mc›lar, ticari gayrimenkulve portföylerinde ofis, apartman vedi¤er gayrimenkuller yer alan gayri-menkul yat›r›m ortakl›klar›n› kapmayabafllad›lar. Atak bireysel yat›r›mc›lar,yüksek miktarda borç ald›lar ve fiyat-lar› rekor seviyeye tafl›d›lar.Kredi krizinin ilk belirtileri ortaya ç›kar-ken, 2007 y›l›nda büyük gayrimenkulyükselen piyasas› sonland›. 2007 ve2008 y›llar›nda, gayrimenkul fonlar›,S&P 500’ü 14 puanla takip ederek%50 düfltü. Finansal problemler kötü-lefltikce, bir çok gayrimenkul flirketikar pay› kesintisi aç›klad›. Analistlerbaz› gayrimenkul yat›r›m ortakl›klar›-n›n iflas edebilece¤ini bile söylediler.Fakat bu y›l Mart ay›nda borsada yu-kar› dönüfl bafllad›ktan sonra, kar pa-y› kesintileri ve iflas endifleleri kaybol-dukça gayrimenkul yat›r›m ortakl›kla-r›da yükselifle geçti.

Derleyen: Halim ÇunGedik Portföy Yönetimi A.fi. / Genel Müdür

Gayrimenkul fonlar› üçayda %33 prim yapt›


kendine ait a¤›rl›kl› endeksini oluflturdu.Bu Rogers Uluslararas› Emtia Endeksi(RICI) olarak tan›nd›. Rogers Uluslararas› Ürünler Endeksiseri üretimini oluflturan vadeli ifllemsözleflmesi, petrol, alüminyum, çinkove portakal suyunu içermektedir. 1998bafllang›c›ndan A¤ustos 2009’a kadarolan sürede endeks %193’den fazlayükselmifltir. Rogers Uluslararas›Ürünler Endeksi’nin baflar›s›n›n ETF veETN diyar›nda da fark›na var›ld›. 2007y›l›nda Rogers ismini Elements adl› birflirkete ödünç verdi. Bu flirket, emtiasektör dilimlerini izlemek için dörtETN’yi bir araya getirmektedir. BuETNler Elements Linked to Rogers In-ternational Commodity Index Total Re-turn, Elements Linked to Rogers Inter-national Commodity Index AgricultureTotal Return, Elements Linked to Ro-gers International Commodity IndexEnergy Total Return and Elements Lin-ked to Rogers International Commo-dity Index Metals Total Return. Bu yaz Van Eck Market Vectors-RVEHard Assets Producers ETF adl› bor-sa yat›r›m fonunu ç›kard›. The Rogers-Van Eck Hard Assets Producers In-dex yat›r›mc› ile uyumlu olarak tasar-land› ve küresel hard-asset endüstri-si için bir süpermarket mant›¤› ile ha-reket edecek flekilde yap›land›r›ld›. Bugün Rogers, yat›r›m yapabilece¤iihtiyaç ürünleri endeks fonu bulmaktahiç bir sorun yaflam›yor. Asl›na bak›l›r-sa, United States Natural Gas,UnitedStates Oil Fund, Dow Jones-AIG Li-vestock Total Return ETN, PowerSha-res DB Agriculture Fund ve di¤er bir-çok enstrümanla, emtia sahibi olmakhisse senetleri, bonolar, ve nakit gibiportföy oluflturmada yayg›nlaflm›flt›r.Baz› fonlar›n önemli kamu araflt›rmala-r›yla yüzleflmeye devam etmelerine,k›smen Rogers ve RICI sayesinde,emtia yat›r›m›n›n burada kal›c› oldu¤uaç›kça görülmektedir.

Finans’›n “Indiana Jones’u”

Jim Rogers, nam›di¤er “Fi-nans’›n Indiana Jones’u”,Wall Street’te ba¤›ms›z, kar-fl›t yat›r›m stili ve GeorgeSoros ve Quantum Fonu ile

olan iliflkisi ile tan›nmaktad›r. Jim Rogers emekli olmas›na ra¤-men, dünya seyahatleri ve cesurekonomi yorumlar› ile varl›¤›n› de-vam ettirmektedir. Özellikle emtia pi-yasas› ile ilgili çal›flmalar›, ortalamabir yat›r›mc›n›n bugün, kiflisel finansabak›fl aç›s›n› etkilemede yard›mc› ol-mufltur. 1942’de dünyaya gelen Ro-gers, çocuklu¤unda Alabama’da, ifldünyas›na at›lmakta hiç vakit kay-betmedi. Befl yafl›na geldi¤inde, fli-fle toplayarak ve beyzbol maçlar›n-da taraftarlara f›st›k satarak çoktanpara kazanmaya bafllam›flt› bile.Rogers lisans diplomas›n› Yale veOxford’tan ald›. Mezuniyetinin ard›n-dan, Wall Street’te George Soros ta-raf›ndan yönetilen Hedge Fon men-kul k›ymetler dan›flman› olarak,Arnold & S.Bliechroder için çal›flma-ya bafllamadan önce bir kaç y›l Birle-flik Devletler ordusunda hizmet verdi.1970 y›l›nda, George Soros ve JimRogers, biraraya gelerek QuantumFonu diye bilinecek olan fonu kurdu-lar. Soros’un brokerl›¤›, Rogers’›nanalistli¤inde, fon 12 milyon dolar-dan 250 milyon dolar›n üstüne ç›kt›.Soros, Quantum’un baflar›s›n›n hat›r›say›l›r bölümünü Rogers’›n çok çal›fl-mas›na atfetti. “Soros on Soros” adl›kitab›nda yat›r›mc› Soros, Rogers’›nalt› adam›n iflini yapt›¤›n› söyledi.Fakat maalesef, fon büyüdükçe onuyönetmenin stresi de büyüdü. Soros,yeni analistlerin kat›lmas› ihtiyac›n›umutsuzca görürken, Rogers d›flar-dan kiflilerle çal›flmay› zor buldu.1979 y›l›nda, 37 yafl›ndayken Ro-gers, yeteri kadar kazand›¤›na kararvererek endüstriden “emekli” oldu.Emekli oluflundan bu yana Rogers,

say›s›z kere dünyay› gezdi, birkaç“en çok satan” ünvanl› kitap yazd›,dünyaca ünlü enstitülerde derslerverdi ve CNBC ‘de yorumcu olarakgörev ald›. Bütün bu süre içerisindeyapt›¤› ilginç ve z›t yat›r›mlarla rahatgetiri elde etti.

2007 y›l›nda Asya’y› sonraki büyükyat›r›m s›n›r› kabul ederek, Rogerseflyalar›n› toplad›, New York’taki ma-likanesini satt› ve halen ailesi ile bera-ber ikamet etti¤i Singapur’a tafl›nd›.Jim Rogers uzun zamand›r emtia pi-yasas›ndan umutluydu. 1990’lar›nsonlar›na do¤ru, herkes ‹nternet’eodaklanm›flken, Rogers, çinko, pet-rol ve bak›r gibi ürünlere bak›yordu.Bu ürünler dot-com gibi manflet ya-pan halka arzlardan yoksun olmas›-na ra¤men, Rogers bu ürünlerde birfleylerin oldu¤unda ›srarl›yd›. Fikriniispat etmek için, bu ürünlerin uzunvadeli grafikleri ve trendlerini incele-meye bafllad› ve ham madde fiyatla-r›n›n tarihi düflük seviyelerinde oldu-¤u sonucuna vard›.Teorisini test etmek için, hevesli bir fle-kilde , emtia endeks fonu araflt›rd›.Buldu¤u ile tatmin olmayarak, 11 ulus-lararas› borsada dört yabanc› para bi-riminden ifllem gören, 36 emtian›n,

Jim Rogers


FON DÜNYASI

Bankalar›n tasarrufa gitti-¤i ve varl›k yönetimi kol-lar›na sahip olabilme er-demlerini merak ettikleribir dünyada Goldman

Sachs sivriliyor.Marc Spilker, Goldman Sachs Var-l›k Yönetimi Baflkan Yard›mc›s› ola-rak Financial Times’a verdi¤i ilk rö-portaj›nda, bankan›n sadece yat›-r›m yönetimi bölümünü elde tutmakiçin uzun vadeli taahhüdü olmaklakalmay›p ayn› zamanda bu bölümüfaal olarak büyütmekte olduklar›n›belirtti. Spilker, “Stratejimiz büyü-mektir ve önceli¤imiz bundad›r”dedi.Goldman’›n 19 y›ll›k deneyimli ismiSpilker, di¤er bankalar›n “baflka biryöne gitti¤ini” bildi¤ini fakat Gold-man’›n 10 y›l önce fon yönetiminegeçti¤inde sergiledi¤i stratejiyi izle-di¤ini söyledi.O zamandan beri Goldman SachsVarl›k Yönetimi 822 milyar dolarl›kvarl›¤› sa¤l›kl› bir flekilde üç grupta-ki müflterisi için büyütmeyi baflard›:kurumsal yat›r›mc›lar, varl›kl› birey-ler, di¤er bankalar ve fonlar›n› di-¤er müflterilere satan arac›lar.Spilker, stratejinin tamamen küre-sel olabilmek için hala büyümek ol-du¤unu belirtiyor. Büyüme banka-c›l›k krizinin fliddetlendi¤i dönemdebir kaç y›ll›¤›na beklemeye al›nm›flve flirket zay›f performans, fon ç›-k›fllar› ve bir dizi üst düzey perso-nel ayr›l›fl› ile krizden pay›n› alm›flt›.Örne¤in, Goldman’›n amiral gemisiGlobal Alpha Hedge Fonu de¤eri-nin yüzde 80’ini 12 milyar dolar ileen yüksek noktas›na ulaflt›¤› 2007ile 2008’in sonu aras›nda kaybetti.Haziran 2008’de, banka tüm bunla-ra yönetimde de¤iflikli¤e giderekkarfl›l›k verdi. Spilker ve bir di¤erdeneyimli isim olan Tim O’Neil’› fon

yönetimi flirketinin baflkan yard›m-c›lar› yapt›. Goldman, yönetimdeki varl›klar›n27 milyar dolar düflüflle 771 milyardolara geldi¤ini aç›klad›¤›nda belkide dibi bu y›l›n ilk çeyre¤inde gör-müfl oldu. Buna 11 milyar dolarl›kfon ç›k›fllar› ve gelirlerde yüzde 28düflüfl de dahildi. O zamandansonra piyasadaki yükselifl , fonlar›822 milyar dolar yükseltti ve Gold-man tekrar do¤ruldu.Bu Goldman’›n rakipleri için tersiy-di. Baz› bankalar için d›fl ç›k›fllar›nbirleflimi, üst düzey yat›r›m yöneti-cilerinin maliyetleri ve sermayeyiyükseltmedeki düzenleyici bask›a¤›r geldi.Bankalar, fon yönetimini müflterisat›fllar›ndan ay›rmada düzenleyicibask› alt›na girerken müflterilerind›flardan yönetilseler bile, en iyifonlara eriflme talepleri art›yor.Yat›r›m dan›flmanlar› da, mevcutbask›ya ek olarak, bankalar›n gidertasarrufu ve banka ürünlerinde ekhizmetlere çok fazla odaklanarakiyi birer fon yöneticisi olup olmad›k-lar›n› sorguluyorlar.Daha de¤iflken yat›r›m bankac›l›¤›-

na karfl›n, istikrar sa¤lamak amaçl›fon yönetimi kollar› kuran Barclays,UBS ve Credit Suisse gibi sektörüna¤›r toplar› bile ölçek ekonomileri-nin üstesinden gelmek için müca-dele verdiler.Sonuç olarak birkaç›, buna CreditSuisse, ‹talyan UniCredit ve ‹span-yol Santander de dahil olmak üze-re, tasarrufa gitti ya da varl›k yöne-timi flirketlerini sat›fla ç›kard›lar.Morgan Stanley de kurumsal flirke-tini satma konusunda görüflmeleryap›yor.Fakat Barclays’in, Barclays GlobalInvestors’› BlackRock’a 13.5 milyardolarl›k bir anlaflmaya imza ataraksatmas› ve dünyan›n en büyük yat›-r›m yönetimi grubunu yaratmas›tüm ortam› de¤ifltirdi.Buna ra¤men Spilker’a göre, müfl-terilerine daha eksiksiz hizmet çe-flidine eriflim imkan› veren bankalariyi birer varl›k yöneticisi sahibi. Spil-ker ayn› zamanda son finansal kriz-den sonra beliren ak›m›n, Gold-man’›n güçlü yönlerini ortaya ç›ka-raca¤›n›n alt›n› çizdi.Spilker’a göre ”Müflteriler daha azyönetici ile daha çok fley yapmak”istiyor. Ayn› zamanda kimle anlafl-ma yaparlarsa finansal yönden gü-venilir oldu¤unu bilmek istiyorlar.Spilker bir nevi itiraf da ediyor; “Kü-resel ayakizi olan bir flirketin de¤erortaya koymas› daha da zorlafl›-yor.”Spilker’in vizyonunda, altyap› içinpaylafl›lan bir platform kullanaraktavsiye etraf›nda merkezli bir flirketkurmak var. Bu bankan›n, müflteri-lerin do¤ru yöneticileri ve fonlar›seçmelerine ve portföyü kifliye özeluyarlamalar›na yard›m ederkenmaliyeti düflürmesini sa¤layacak.Spilker, böylelikle “bu herkes içinkazanmakt›r” diyor.

Goldman: Önceli¤imiz Fon Yönetimidir...

Marc Spilker


HHarvard ve Yale vak›fsand›klar› bir süre ön-ce, 2009 Haziran’›ndasona eren en son maliy›llar›nda, portföylerinin

oldukça büyük bir kayba u¤rad›¤›-n› söylediler. Harvard, en son maliy›l› için, %27’lik bir kay›p bildirdi.Yale ise henüz y›ll›k raporunu aç›k-lamazken, üniversitenin baflkan›,mezunlara, ayn› dönem için yakla-fl›k %30 kay›p beklemelerini söyle-di. Bir k›yaslama noktas› olarak,Morningstar’›n veritaban›ndaki tipikdünya varl›k da¤›l›m fonu da, Tem-muz 2008’den Haziran 2009’a ka-dar neredeyse %20 düfltü.Bu sonuçlar dikkate de¤er çünküHarvard ve Yale’in vak›f portföyleri,yat›r›m dünyas›n›n g›pta etti¤i so-nuçlar üretmifltir. Onlar ayn› za-manda art›k temel yat›r›m ilkeleriolarak görülen,,iliflkisi olmayan var-l›k s›n›flar› aras›nda çeflitlendirmeve itinal› uzun vadeli varl›k da¤›l›mplan› gelifltirme gibi uygulamalar›nöncüsüdürler. Yat›r›m dünyas›ndayüksek itibar› olan bu kurumlar için,bir ço¤u, geçen y›l›n sat›fl furyas›n-da rekabetten daha baflar›l› ola-caklar›n› düflünüyordu. Ancak aç›k-cas› durum bu olmad›.Geçen y›l›n ola¤anüstü piyasa ko-flullar›, birçok yetenekli yöneticininkibirini k›rd› ve her yat›r›mc›, en be-ceriklileri bile ara s›ra sert bir yolutecrübe eder. Ancak en iyi yat›r›m-c›lar ayn› zamanda hatalar›ndanders al›rlar ve vak›flar›n son düflükperformans›ndan al›nmas› gerekendersler var.

Alternatifler Çözüm De¤ildirAkademisyenler,,bir portföye iliflkisiolmayan varl›klar›n konulmas›n›n

çeflitlendirmeyi gelifltirece¤ini verisk-uyumlu getirileri güçlendirece-¤ini savunuyorlard›. Fakat Harvardve Yale’deki yat›r›m yöneticileri em-tia, gayrimenkul, giriflim sermayesive hedge fonlar gibi geleneksel ol-mayan varl›klar›, kendi vak›f sand›-¤› portföylerine dahil ederek bu te-oriyi ilk uygulamaya koyanlar›n ara-s›nda yer ald›lar. Bu yaklafl›m heriki üniversite için de çok baflar›l› so-nuç verdi. Hatta o kadar iyi iflledi kiHarvard ve Yale’e benzer pekçokkurum alternatif yat›r›m araçlar›n›nüstüne atlad›. Fon firmalar›, varl›ks›n›flar›na aç›lma imkan› veren, birgrup yat›r›m fonlar› ve ETF’ler veemtia, döviz kurlar›, küresel gayri-menkul ve mutlak getiri stratejilerigibi daha önce perakende yat›r›m-c›lar için mevcut olmayan hedgefon stratejileri kurarak hareketegeçtiler.Ancak geçen y›l varl›k s›n›flar›n›npiyasa krizleri s›ras›nda korelasyonkurma e¤ilimi teyit edildi. Bir di¤erdeyiflle, piyasa patlad›¤›nda az sa-y›da yat›r›m afla¤› do¤ru gidenak›mdan uzak durabilir. Alternatifvarl›k s›n›flar›na büyük aktar›mlar

Harvard ve Yale’in ba¤›fllar›n› yay-g›n sat›fl furyas›ndan koruyamad›.Benzer bir flekilde baz›lar› etkili çe-flitlendiriciler olarak ilan edilen bir-çok perakende alternatif fon, veri-len sözleri yerine getirmede baflar›-s›z oldular.Bu, portföyünüze alternatifleri dahiletmemeniz gerekti¤i anlam›na m›geliyor? Tam olarak de¤il. Bir em-tiaya ya da gayrimenkul fonunamütevazi bir kat›l›m çeflitlendirmeyigelifltirebilir, fakat bu yat›r›mlar›n,piyasadaki her beklenmeyen dö-nüflten portföyünüzü korumas›n›beklemeyin. Dahas›, çekici, s›namasonuçlu son moda stratejilerin içineçekilmeyin. 2008 y›l› gerçek dünya-n›n ne kadar zorlay›c› olabildi¤inigösterdi.

Likidite Konular›Harvard ve Yale taraf›ndan tutulanbirçok alternatif varl›k, haz›rda likitde¤iller ve bu, geçen y›l problemolabilece¤ini gösterdi. Harvard,geçen senenin zay›f sonuçlar›n›narkas›ndaki faktörlerden biri olarak“likit olmayan varl›k s›n›flar›na agre-sif ba¤l›l›¤›” belirledi.

Harvard ve Yale vak›flar› halas›n›f›n›n birincisi mi?

Harvard


FON DÜNYASI

çünkü bu fonlar, bu seviyelerdekipiyasa riskini almak için genifl biremniyet marj› sa¤l›yor.

Sizin en iyi fon tercihiniz han-gisidir? O’Neill: The SunAmerica FocusedAlpha Growth Fund, net varl›k de¤e-rinden yaklafl›k %15 iskontolu ifllemgören iyi yönetilen bir yat›r›m ortakl›-¤›d›r. 290 milyon dolarl›k fon, TomMarsico ve Ron Baron taraf›ndan yö-netilmektedir. Bu yüksek oranl› hissefonunun net varl›k de¤eri, y›lbafl›n-dan bugüne kadar yaklafl›k %27yükseldi. Daha önemlisi, fonun yak-lafl›k %20’sine, hissedarlara, hissele-

rini net varl›k de¤erinden paraya çe-virmelerine izin veren kurumsal faali-yetleri teklif etme ve/veya destekle-me geçmifli olan kurumsal yat›r›mc›-lar sahip. Fonun dolar üzerinden 85sent civar›ndaki ifllem fiyat› ile, bukurumsal yat›r›mc›lardan birinin ey-lemci bir liderlik üstlenebilece¤i veharekete geçmeleri için fon yönetimkuruluna bask› yapabilece¤ine ina-n›yoruz.

Favori yat›r›m kategoriniz nedir?O’Neill: RiverNorth Capital’›n favoriseçimlerinin gösterdi¤i gibi, ABDodakl› yat›r›m ortakl›klar›n›n özellikleçekici oldu¤una inan›yoruz. S&P500 hisselerinde geçti¤imiz 10 y›liçinde yaflanan iki %50 sat›fl piya-sas›n›n ard›ndan, günümüzün tarihiyüksek %15 ve üzeri iskontolar› ya-t›r›mc›lar›n piyasa beta riskini al-maktaki tereddütlerini yans›t›yor. ‹s-kontolar, sabit gelir emtia piyasas›ve geliflmekte olan piyasa hissefonlar› gibi popüler yat›r›m ortakl›¤›sektörlerinde h›zla küçülüyorken,klasik ABD odakl› hisse fonlar› yük-sek iskontolarla ifllem görmeye de-vam ediyor. ‹nan›yoruz ki e¤er hissesenedi piyasas› yukar› yönde yat›-r›mc›lar› flafl›rtmaya devam edersebu anormallik kendini düzeltebilir.

RiverNorth CoreOppurtunity Fund

müdür yard›mc›s› StephenO’Neill, yat›r›m ortakl›¤›

iskontolar›n›nbuharlaflt›¤›n›, bu yüzden

yat›r›mc›lar›n do¤ru yönetici seçmesi

gerekti¤ini söylüyor.

“

”

O’NEILL: Ucuz hisse senetleri kalmad›

RiverNorth Core Oppurtu-nity Fund’›n müdür yar-d›mc›s› Stephen O’Neill,yat›r›mc›lar›n belirli bir fonyerine, do¤ru yat›r›m or-

takl›¤› yöneticisi seçmelerinin dahaiyi olaca¤›n› çünkü kelepirlerin azkald›¤›n› söyledi...Ço¤unlukla menkul k›ymet yat›r›mortakl›¤› fonlar›na yat›r›m yapan, bü-yük sermayeli karma fon Morning-star’daki benzerlerinin %99’undandaha iyi performans göstererek, buy›l %41 yükseldi. Geçti¤imiz y›l için-de North Core Opportunity fund ra-kiplerinin yine %99’unu geçerek%17 yükseldi.O’Neill, Amerika’n›n en önde gelenyat›r›m fonu yöneticilerinin befl soru-da en iyi hisse seçimlerinin yer ald›-¤› TheStreet.com’un Fund ManagerFive Spot sayfas›na konuk oldu.

Al›fl m› yoksa sat›fl m› taraf›n-das›n›z?O’Neill: Finansal varl›klarda büyüktoparlanma, kelepir arayan yat›r›m-c›lar için çok az f›rsat b›rakt›. Risklivarl›k s›n›flar›n›n ço¤u, ortalamade¤erlemelerine yak›n ifllem görü-yor. Bununla birlikte, RiverNorthCapital, birçok yüksek iskontolu ya-t›r›m ortakl›¤› için al›fl taraf›ndad›r


KONFERANS AJANDASI | KASIM – ARALIK 2009

Hedge Risk World Europe 2009Hedge Risk World Europe 2009Tarih : 3-5 Kas›m Yer : Hilton London Tower Bridgehttp://www.terrapinn.com/2009/hedge/

The Emerging Markets Private Equity Forum 2009Tarih : 3-4 Kas›m Yer : Merchant Taylors’ Hall, Londrawww.peimedia.com/emlon09

Managed Accounts - The long term structure for hedge fundinvestment or another tool in the kitTarih : 4 Kas›m Yer : The May Fair Hotel, Londrahttp://www.thehedgefundjournal.com/events/managed-accounts-conference/managed-accounts.php(A free-to-attend event for institutional investors, funds of hedge funds, endowments andcharities, family offices, pension fund consultants and trustees)

IOSCO Emerging Markets Committee Annual Conference Tarih : 4-6 Kas›m Yer : Bükreflhttp://www.emcbucharest2009.ro/en/

Investment Company Directors Conference Tarih : 11-13 Kas›m Yer : Amelia Island, FL http://www.ici.org/idc/idc_event/conf_09_directors

European Private Equity Conference 2009Tarih : 17-20 Kas›m Yer : Westin Hotel, Parishttp://www.icbi-events.com/superinvestor/

The PEI Turkey Forum ‘Partnering for Growth’Tarih : 23-24 Kas›m Yer : Hyatt Regency, ‹stanbulwww.peimedia.com/turkey09

Financial Crises : Causes, Characteristics and EffectsTarih : 23-25 Kas›m Yer : Perth, Avustralyahttp://www.fccce.net/

ALFI European Alternative Investment Funds ConferenceTarih : 24-25 Kas›m Yer : Centre de Conférences, Kirchberg Lüksemburghttp://www.alfi.lu/index.php?id=61

Hedge Funds World 2009 Tarih : 1-3 Aral›k Yer : Dolder Grand, Zürihhttp://www.terrapinn.com/2009/zurich/

UBS Global Real Estate Conference Tarih : 1-3 Aral›k Yer : Londra

Private Equity Exchange SummitTarih : 2 Aral›k Yer : Hotel Méridien étoile, Parishttp://www.private-equity-exchange.com/

EVCA Buyout Forum 2009Tarih : 2-3 Aral›k Yer : Parishttp://www.evca.eu/buyoutforum09/home.html

Risk Minds International Risk Management ConferenceTarih : 7-11 Aral›k Yer : Hotel President Wilson, Cenevrehttp://www.icbi-events.com/riskminds/


EFAMA

UCITS Pazar›nda TrendlerNet sat›fllarEFAMA (Avrupa Yat›r›m Fonlar› vePortföy Yönetimi Birli¤i) 2009 2.çey-rek verilerine göre, UCITS fonlar›nda30 milyar Euro net para girifli yaflan-m›flt›r. Böylelikle 2009 y›l› ilk yar›s›ndatoplam net girifller 52 milyar Euro se-viyesine ulaflm›flt›r.2007 y›l›nda bafllayan küresel krizsonras› UCITS fonlar›nda ard› ard›nadevam eden net para ç›k›fl› 2009 y›l›-n›n ilk çeyre¤inde 22 milyar Euro netpara girifli ile sona ermiflti. Net sat›fl-larda dikkat çeken nokta, 2009 y›l› ilkçeyre¤inde para piyasas› fonlar› ha-ricinde tüm kategorilerde net ç›k›fllargerçekleflmiflken, bu dönemde tersi-ne net ç›k›fllar sadece para piyasas›fonlar›nda görülmektedir. 2. çeyrektepara piyasas› fonlar›ndan önemli öl-çüde bir ç›k›fl olmas› da yat›r›mc› ter-cihindeki de¤iflimi göstermektedir. Piyasalardaki stresin azalmas› ileözellikle hisse senetleri piyasas›ndatoparlanma görülmüfl ve Mart ay› or-talar›ndan itibaren sa¤lanan yat›r›mc›güveni ile varl›k da¤›l›m› yavafl yavaflhisse senetleri ve sabit getirili menkulk›ymetlere yönelmeye bafllam›flt›r. 2009 y›l›n›n ikinci çeyre¤inde yafla-

nan net girifller Hisse Senedi, Bonove Dengeli fonlarda s›ras›yla 23, 20ve 17 milyar Euro olarak gerçeklefl-mifltir. Di¤er yandan para piyasas›fonlar›ndan 25 milyar Euro, di¤er fon-lardan ise 5 milyar Euro net ç›k›fllaryaflanm›flt›r. 2009 y›l›n›n ikinci çeyre¤inde özellikleLüksemburg (10 milyar Euro), ‹ngilte-re (9,1 milyar Euro) ve ‹sviçre (8,7 mil-yar Euro)’de olmak üzere birçok ülke-de net girifller gerçekleflmifltir. Top-lam UCITS fonlar›n›n yaklafl›k%30’unun kurulu oldu¤u Lüksem-burg’ta yer alan hisse ve bono fonla-r›na 7 çeyrek dönem süren net ç›k›fl-lar sonras› s›ras›yla 10,1 milyar Eurove 12,5 milyar Euro net girifl gerçek-leflmifltir. 2006 y›l›n›n son çeyre¤in-den bu yana ilk defa ç›k›fl görülenLüksemburg’daki para piyasas› fon-lar›nda ise bu dönemde yaklafl›k 14

milyar Euro ç›k›fl gerçekleflmifltir. Ay-n› dönemde ‹talya’da hisse fonlar›n-da(236 milyon Euro) 2000 y›l›ndan buyana ilk defa net girifl gerçekleflti. 2009 ilk yar›s›nda fonlarda en büyükgirifl 34 milyar Euro ile Fransa’da göz-lendi. ‹lk çeyrekte para piyasas› fonla-r›nda 41 milyar Euro girifl ilk yar› ra-kamlar›n› da etkiledi.

Kategorilerine göre UCITS Varl›klar›n›n Da¤›l›m› 2009 y›l›n›n ikinci çeyre¤i sonundahisse senedi fonlar› net aktif de¤eri2008 sonuna göre %11,1 oran›nda ar-t›flla ( 128 milyar Euro ) en h›zl› yükse-lifli göstermifltir. Hisse senedi fonlar›n›,bono ve dengeli fonlar takip etmifl,net aktif de¤erleri s›ras›yla %5,8 ve%5 oran›nda yükselmifltir. Ayn› dö-nemde para piyasalar› fonlar›n›n var-l›klar› da %2,2 oran›nda artm›flt›r. Fonsepeti fonlar›n›n net aktif de¤eri ise%15,6 oran›nda düflmüfltürFon kategorilerinin 2005 y›l› sonundanitibaren geliflimine bak›ld›¤›nda, 2007y›l› sonuna kadar istikrarl› flekilde yük-selen hisse senedi fonlar›, 2008 y›l›boyunca piyasalar›n afla¤› yönlü tren-dine paralel düflüfl yaflam›flt›r. 2009


y›l›n›n ilk çeyre¤inde düflüfl trendi ya-vafllam›fl, sonras›nda trend tekrar yuka-r› yöne hareketlenmifltir. Bono ve Den-geli fonlarda yatay bir seyir yaflan›rken,Para piyasas› fonlar›nda afla¤› yönlütrend bafllam›flt›r.

Avrupa Fon Endüstrisi Net Varl›k De¤erleriAvrupa’da yat›r›m fonlar› büyüklü¤ü2.çeyrekte bir önceki çeyre¤e göre%6,6 büyüyerek 6,4 trilyon Euro’yayükseldi. Buna göre, net aktif de¤erUCITS’lerde %7,4 yükseliflle 4,8 trilyonEuro, Non-UCITS’lerde ise %4,2 yük-seliflle 1,6 trilyon Euro oldu. 2009 y›l›ikinci çeyre¤inde UCITS’lerin toplam

yat›r›mlar içerisindeki pay› 4,8 trilyonEuro ile %75 seviyesinde gerçeklefl-ti. Bu dönemde özellikle Norveç, ‹n-

giltere, Lihtenfltayn , Türkiye ve ‹sveçfon endüstrilerinde büyüme görül-müfltür.


YATIRIMCI K‹TAPLI⁄I Derleyen: Levent Gürses

Finansal krizdeki en büyük sorulardanbiri de flimdiye dek yan›tlanmad›: Kü-resel ekonomiyi artç› floklar sarsarken,Lehman Brothers’a ne oldu ve batma-

s›na niçin izin verildi? Haber de¤eri de olan bukitapta, Lehman Brothers’in eski baflkan yar-d›mc›s› bize içerden en do¤ru cevaplar› veri-yor. Bir Wall Street çal›flan› olan Larry McDo-nald kitab›nda, flimdiye kadar hiçbir kitab›nyapmad›¤›n› yap›yor ve oyunun konuflulma-yan kurallar›n› ve kültürünü gözler önüne seri-yor. Larry McDonald’›n Massachusetts’tenbafllay›p Lehman Brothers’in New York mer-kezine kadar uzanan insani öyküsüne yer ve-ren kitap, Amazon.com’un en çok satan eko-nomi kitaplar› listesinde ilk s›ralarda yer al›yor. “Sa¤duyunun Muazzam Baflar›s›zl›¤›: Leh-man Brothers’›n Çöküflünün ‹çerden Öykü-sü’nde” (A Colossal Failure of Common Sen-se: The Inside Story of the Collapse of Leh-man Brothers), dev yat›r›m bankas›n›n çökü-flünün çaresiz ve insafs›z bir flekilde yaklafl-makta oldu¤una tan›k olanlar›n flahitli¤ine yer

veriliyor. New York Times’ta yer alan bir yaz›-da kitab›n okuyuculara Lehman Brothers’taçal›flman›n neye benzedi¤i konusundaki sar-s›c› duyguyu verdi¤i dile getiriliyor. En tepede,pervas›z ve büyüme ba¤›ml›s› yöneticileri gö-rüyoruz. Burada karfl›laflt›¤›m›z Wall Street ac›-mas›z bir yer. Keskin zeka, kibir, h›rs, insafs›z-l›k ve di¤er insani özellikler güçlü bir biçimdekar›flarak bazen dev bankan›n servetini artt›r›-yor ancak sonunda yok ediyor. Lehman Brothers’in iflas›n›n etkisi hala ölçül-meyi bekliyor. Ancak fluras› kesin ki; bu Ame-rika’n›n –ve dünyan›n- finansal sistemini mah-veden bir darbeydi. Ne yaz›k ki olmas› gerek-miyordu. Bu kitap, olmas› gerekmeyen bir ba-t›fl›n niçin ve nas›l gerçekleflti¤inin öyküsüdür.Wall Street Journal’in tan›m›yla, flirketini bat-mayacak kadar büyük olarak tan›mlayan birCEO’nun bafl›na gelenler…Halen Pangea Capital Management’in baflka-n› olan Lawrence G. McDonald, 2008’e kadarLehman Brothers’in sorunlu borçlar ve de¤ifl-ken menkul de¤erler baflkan yard›mc›s›yd›.

A Colossal Failure ofCommon Sense: The InsideStory of the Collapse ofLehman Brothers

Lawrence G. McDonald

Crown Business, Temmuz2009, 368 sayfa

Lehman Brothers’›n bat›fl›n›n öyküsü

Lords of Finance: TheBankers Who Broke theWorld

Liaquat Ahamed

Penguin Press, Ocak 2009,576 sayfa

Finans›n Lordlar›

Finans›n Lordlar›: Dünyay› Y›kan Banka-c›lar (Lords of Finance: The BankersWho Broke the World), çok yerinde birzamanlama ile ekonomi tarihi ve özellik-

le 1929 Büyük Buhran›’n› canl› biçimde resme-den bir çal›flma… Yazar Liaquat Ahamed,1930’lardaki küresel depresyona neden olangüven eksikli¤i ile günümüzün finansal krizineöncülük yapan riskin hesaplanmas›ndaki yan›l-samalar aras›nda paralellik çiziyor. Daha önce-ki biyografileri ile de ekonomi tarihini kifliselleflti-rirken Ahamed, bu kez alt›n standard›na geçifldöneminde dört tarihi karakter üzerine odakla-n›yor. Kendini be¤enmifllikleri ve inatç›l›klar› ilemodern zamanlar›n en a¤›r depresyonuna ne-den olan bu dört kifli flöyle: New York FederalReserve’in morfin kullanan, savurgan Baflkan›Benjamin Strong Jr, ‹ngiltere Merkez Banka-s›’n›n maneviyat aray›fl›ndaki Baflkan› MontaguNorman, Fransa Merkez Bankas›’n›n yabanc›düflman› Baflkan› Emile Moreau ve Nazilere ya-k›n düflüncelere sahip ve do¤umu olmasa dayarad›l›fl olarak Prusyal› olan Reichsbank Bafl-kan› Hsalmer Schact. Bunlar o dönem dünya

ekonomisini kontrol eden dört ülkenin en önem-li finansç›lar›yd›. Washington Post’da kitapla ilgili olarak yer alanbir yaz›da, 1918 y›l›nda dünyan›n dört büyükmerkez bankas›n›n bir ateflkes imzalayarak,tüm ülkeleri alt›n standard› disiplinine geri dön-meye zorlad›klar› vurguland›. Yaz›da, LiaquatAhamed’in bunu çok zarar verici bir karar olaraktan›mlad›¤› ve alt›n standard›n›n 1930 BüyükBuhran›’nda büyük rol sahibi oldu¤u ifade edil-di. Alt›n standard›n›n 1930 depresyonundaki ro-lü ile ilgili olarak daha önce de kitaplar yaz›ld›.Ancak eski bir Dünya Bankas› çal›flan› ve halenhedge fon dan›flman› olan Ahamed, bu öyküyübir yandan kiflisellefltirirken di¤er yandan dargörüfllü tercihlerin nas›l kötü kararlara öncülüketti¤ini de gösteriyor. Ekonomiyle ilgilenmeyen-lerin bile, 20. yüzy›l›n bafl›nda refah ve güç den-gesine tarihsel bir bak›fl atacaklar› bu kitap dün-ya finans tarihi ile ilgili yeni bir kitab›n yazar› dua-yen ekonomi tarihçisi Niall Ferguson’un dedi¤igibi, “Bu kitab›n ne kadar iyi bir zamanlama ileyay›mland›¤›n› Ahamed bile öngöremezdi. Ta-rih tekerrür ettikçe, cazibesi artacakt›r.”


Yat›r›mc›n›n Manifestosu

Çok satan ekonomi kitaplar›n›n ya-zar› William J. Bernstein, bu kezyaflam boyu bir yat›r›m plan› reh-beriyle okuyucular›n karfl›s›nda.

Bernstein, piyasalardaki alt üst olufl döne-minde, sadece kötü zamanlarda de¤il, iyizamanlarda da kullan›lacak, derinlemesinekavray›fl ve pratik önerilerle dolu bir çal›flmahaz›rlad›. “Yat›r›mc›n›n Manifestosu: Refaha,K›yamet Gününe ve Aras›ndaki Her fieyeHaz›rlanmak” (The Investor’s Manifesto:Preparing for Prosperity, Armageddon andEverything in Between), risk ve getiri aras›n-daki iliflkiyi irdelerken; yat›r›mc›lara flu konu-larda yard›mc› olmay› planl›yor: Yat›r›m en-düstrisinde ifl yaparken nas›l hayatta kal›na-bilir, piyasa etkinli¤inin pratik anlam›, ne ka-dar tasarruf edilmesi gerekir, panikler ve ç›l-g›nl›klarda ayakta durabilme disiplini nas›ledinilebilir, finansal güvenlik ve özgürlü¤üsa¤lamak için hangi araçlar kullan›labilir.Yat›r›m ve emeklilik portföylerinin daha ön-

ceki yönetim stratejileri son finansal krizleberaber ifllevsiz kald›. Bernstein, son iki y›l-da finansal ortam›n nas›l de¤iflti¤ini incele-dikten sonra, yat›r›mc›lar›n bu ortamda neleryapabilece¤ini ve zaman içinde refah›n› art-t›rmak için hangi yat›r›m yaklafl›mlar›n› uygu-layabilece¤ini irdeliyor. Yat›r›m ve tasarrufsorunlar›n› kendi sorunu gibi alg›lay›p çö-züm gelifltiren Bernstein, tüm teknik öneri veanalizlerin yan› s›ra, yat›r›mc›lara düzenliolarak yön veren duygu ve tav›rlara da yerveriyor. Menkul de¤er seçim ve çeflitlendir-me stratejilerinde usta konumundaki WilliamS. Bernstein, bir finansal teorisyen oldu¤ukadar, ba¤›ms›z yat›r›mc›lar›n da kahrama-n›. Bernstein’›n kitaplar›ndan “Yat›r›m›n DörtTemel Tafl›” Scala Yay›mc›l›k taraf›ndanTürkçe’ye kazand›r›ld›. Son kitab› “A Splen-did Exchange; How Trade the World”, tica-retin; savafllar›n, sömürünün ve jeopoliti¤inen önemli unsuru oldu¤unu vurguluyor veserbest ticaret olgusunu irdeliyor.

Asya bölgesi, Morgan Stanley’in k›-demli asya uzman› Stephen Ro-ach’›n kiflisel tutkusu oldu. “YeniAsya’ya Stephen Roach’›n Bak›fl›:

Yeni Bir Küreselleflme ‹çin F›rsatlar ve Mey-dan Okuyufllar”’da (Stephen Roach on theNext Asia: Opportunities and Challenge for ANew Globalization) yazar›n sadece Asya ko-nusunda de¤il, genifl anlamda bölgenin küre-selleflmifl finansal piyasalara nas›l eklemlen-di¤ini de irdeleyen 70’ten fazla araflt›rma ma-kalesi yer al›yor. Kitap, Asya faktörünün statikbir konsept olmad›¤›n›, daha çok sürekli de¤i-flen ve geliflen bir bölge oldu¤unu savunuyor.Kitap; Asya’n›n küreselleflmedeki kritik rolü,Çin ekonomisinin yeniden dengeye oturmas›,entegrasyon ve rekabet için yeni bir bölgeselortak çal›flma ve bu de¤iflimde yaflanacakrisklerin aç›k bir biçimde tart›fl›lmas› gibi bö-lümlerden olufluyor. Okuyucular›n da dünya-n›n en dinamik bölgesini anlamas›n› ve bura-dan karl› ç›kmas›n› hedefliyor. Son üç y›ldaRoach taraf›ndan yaz›lm›fl makalelerden olu-

flan kitap, modern ekonomi tarihinin en zorludönemini de analiz ediyor. Roach, bu flekildeküresel ekonomik krize de bak›yor ve bununküreselleflme üzerindeki etkilerini tart›fl›yor.Çin’in ekonomisini yeniden dengeye oturtur-ken, karfl›laflaca¤› sorunlar detayl› bir biçimdeincelenirken, ticaret konusunda gerilen ABD-Çin iliflkilerini de analiz ediyor. Ayr›ca Japon-ya, Hindistan ve Güney Kore’nin karfl›laflaca-¤› sorunlara da yer veriyor. Evet, Asya ekono-mileri Çin’in öncülü¤ünde küresel krizden kur-tulmufl gibi gözüküyor. Eski Asya’n›n büyü-mesi her zaman küresel büyüme motorununkapasitesi ile ilgiliydi. Ancak bu kez Asya’n›n3.5 milyar tüketicisi bölgedeki ekonomik kal-k›nman›n flekillenmesinde gittikçe artan bü-yük bir rol oynuyor. Yazar, kitab›n sonuç bölü-münde, Asya Yüzy›l› umutlar› ve rüyan›n ger-çek olmas› için neler yap›lmas› gerekti¤iniaç›kl›yor. Son 30 y›l›na oranla çok farkl› bir dö-neme giren Asya, Yeni Asya’dan, Asya Yüzy›-l›’na geçebilecek mi? Roach, iflte bu de¤erlirehber kitapta bu sorunun yan›t›n› ar›yor.

The Investor’s Manifesto:Preparing for Prosperity,Armageddon and Everything inBetween

William S. Bernstein

Wiley Publishing, Kas›m 2009,224 sayfa

Stephen Roach on the NextAsia: Opportunities andChallenge for A NewGlobalization

Stephen Roach

Wiley Publising, Eylül 2009,432 sayfa

Stephen Roach’›n Asya’s›

KYD EUROBOND EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI

DE⁄‹fi‹M (%) DE⁄ER (%) DE⁄‹fi‹M (%) DE⁄‹fi‹M (%)

USD 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 182.70 0.00 0.67 12.34 0.8831 Temmuz 09 206.32 0.16 0.51 2.78 12.9331 A¤ustos 09 209.82 0.07 0.42 1.70 14.84

30 Eylül 09 214.91 0.53 -0.31 2.43 17.63

USD - TL 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 169.63 0.63 1.37 7.82 32.5331 Temmuz 09 184.83 -0.37 -0.09 -0.95 8.9631 A¤ustos 09 191.33 0.44 1.71 3.52 12.79

30 Eylül 09 193.52 0.19 -0.06 1.14 14.08

EUR 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 148.08 0.00 0.44 4.92 0.4531 Temmuz 09 165.45 0.14 0.27 1.57 11.7331 A¤ustos 09 167.70 0.11 0.31 1.36 13.25

30 Eylül 09 171.90 0.10 0.74 2.50 16.09

EUR - TL 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 183.95 -0.35 1.32 11.64 25.7131 Temmuz 09 199.60 -0.06 -1.02 -1.88 8.5131 A¤ustos 09 208.41 0.01 1.45 4.41 13.30

30 Eylül 09 216.17 0.14 -0.05 3.72 17.52

KYD O/N REPO EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI


NET 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 269.13 0.03 0.22 1.08 15.2831 Temmuz 09 283.55 0.02 0.13 0.59 5.3631 A¤ustos 09 285.13 0.05 0.12 0.56 5.95

30 Eylül 09 286.62 0.02 0.12 0.52 6.50

BRÜT 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 341.88 0.04 0.28 1.26 17.531 Temmuz 09 363.80 0.02 0.16 0.71 6.4131 A¤ustos 09 366.29 0.06 0.15 0.68 7.14

30 Eylül 09 368.58 0.02 0.14 0.63 7.81

KYD Fon EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI


A Tipi 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 365.60 0.06 0.65 3.32 -31.2531 Temmuz 09 480.24 2.18 4.56 7.52 31.3631 A¤ustos 09 520.37 0.26 0.67 8.36 42.34

30 Eylül 09 533.09 0.80 2.14 2.44 45.82

B Tipi 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 1017.96 0.04 0.24 1.15 12.5431 Temmuz 09 1064.29 0.05 0.14 0.52 4.5531 A¤ustos 09 1068.76 0.04 0.05 0.42 4.99

30 Eylül 09 1073.41 0.02 0.12 0.44 5.45

KYD YTL Bono EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI


30 GÜN 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 487.13 0.04 0.29 1.48 17.8931 Temmuz 09 521.81 0.02 0.16 0.75 7.1231 A¤ustos 09 525.65 0.06 0.15 0.74 7.91

30 Eylül 09 529.07 0.02 0.15 0.65 8.61

91 GÜN 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 633.67 0.05 0.41 1.78 18.4131 Temmuz 09 689.95 0.02 0.16 0.89 8.8831 A¤ustos 09 695.60 0.06 0.12 0.82 9.77

30 Eylül 09 701.61 0.06 0.22 0.86 10.72

182 GÜN 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 785.05 0.06 0.60 2.58 19.3231 Temmuz 09 871.94 -0.02 0.32 1.36 11.0731 A¤ustos 09 880.15 0.07 0.13 0.94 12.11

30 Eylül 09 891.05 0.10 0.30 1.24 13.50

365 GÜN 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 734.61 0.12 1.02 4.95 20.2231 Temmuz 09 842.29 -0.02 0.66 2.09 14.6631 A¤ustos 09 853.40 0.07 -0.06 1.32 16.17

30 Eylül 09 870.15 0.17 0.56 1.96 18.45

547 GÜN 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 160.50 0.10 1.03 6.50 19.4231 Temmuz 09 188.28 -0.01 1.13 2.95 17.3131 A¤ustos 09 192.01 0.01 -0.20 1.98 19.63

30 Eylül 09 196.24 0.20 0.66 2.20 22.27

TÜM 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 682.82 0.08 0.76 4.69 18.6031 Temmuz 09 777.75 0.02 0.86 2.18 13.9031 A¤ustos 09 788.75 0.05 0.00 1.41 15.51

30 Eylül 09 802.90 0.14 0.42 1.79 17.59

KYD FX DIBS Bono EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI


USD 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 127.81 0.24 0.33 1.21 3.1731 Temmuz 09 130.07 0.01 0.04 0.07 1.7731 A¤ustos 09 130.05 0.01 0.04 -0.02 1.75

30 Eylül 09 130.25 0.01 0.04 0.15 1.91

USD - TL 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 118.28 0.86 1.02 -2.90 35.7731 Temmuz 09 116.11 -0.52 -0.56 -3.59 -1.8431 A¤ustos 09 118.12 0.38 1.31 1.73 -0.14

30 Eylül 09 116.75 -0.33 0.28 -1.16 -1.29

EUR 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 111.79 0.01 0.04 0.18 -0.8031 Temmuz 09 113.22 0.02 0.09 0.39 1.2831 A¤ustos 09 113.64 0.02 0.09 0.37 1.66

30 Eylül 09 114.04 0.02 0.09 0.35 2.01

EUR - TL 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 121.56 -0.34 0.92 6.65 26.231 Temmuz 09 119.00 -0.19 -1.23 -3.11 -2.1131 A¤ustos 09 122.93 -0.09 1.20 3.30 1.13

30 Eylül 09 124.72 0.05 -0.74 1.46 2.60


KYD ENDEKSLER‹


SEKTÖR VER‹LER‹

Yat›r›m Fonlar›nda Üçüncü Çeyrek

IMKB 100 Endeksi y›l›n üçüncü çeyre¤inde nette%28,35, reel olarak da %27,91 oran›nda getiri eldeetmifltir. FM A Tipi Endeksi, nette %20,56 , reel olarak

%20,14 oran›nda de¤er kazan›rken, FM B Tipi Endeksi,nette %1,32 , reel olarak ise %0,98 oran›nda de¤erkazanm›flt›r. IMKB 100 endeksinin, ilk alt› ayl›k süren yük-selifli, y›l›n üçüncü dönemimde de devam etmifltir. FM ATipi ve FM B Tipi endeksi de dönemi pozitif getiri ile kap-atm›flt›r.

Genel De¤iflim

Y›l›n üçüncü çeyre¤in-de, A Tipi fonlar›nportföy de¤eri %28

oran›nda, yat›r›mc› say›s› da%1,24 oran›nda art›fl gös-termifltir. B Tipi fonlar›n ise,yat›r›mc› say›lar› %0,44,portföy de¤erleri de %5oran›nda artm›flt›r. A Tipifonlarda , Hisse Fonu hari-cinde yat›r›mc› say›s› azalanfon türü bulunmazken, B Ti-pi fonlarda, De¤iflken Fonve Yabanc› Fonlardan ç›k›flyaflanm›flt›r. Ayr›ca fon tür-leri ve tiplerinin genel itiba-riyle ba¤l› olduklar› A Tipi veB Tipi fon endekslerindekide¤iflimden ar›nd›rd›¤›m›z,Fon Endekslerine Göre De-¤iflim sütununda ise, A Tipifonlar›n %7,30, B Tipi fonla-r›n ise %3,39 oran›nda artt›-¤›n›, tüm piyasan›n da top-lamda %10,69 oran›nda bü-yüdü¤ünü görebiliriz.

2009’un üçüncü çeyre¤inde, tüm yat›r›m fonlar›n›nvarl›k da¤›l›mlar› grafi¤ini yanda görebilirsiniz. Dö-nem dönem ufak de¤ifliklikler olsa da Repo %50,

Kamu Borçlanma %40, Hisse %5, BPP %4 seviyelerin-de seyretmektedir.

Portföylerin Varl›k Da¤›l›mlar›

Fonlardaki Büyüme



Fonlardaki Büyüme ve Enflasyon

Tip ve Tür Baz›nda Büyüklükler ve De¤iflimler

P ortföy de¤erlerini karfl›laflt›rmak için üstteki tabloda dagörebilece¤iniz gibi, bir y›ll›k de¤iflimlerini enflasyon-dan ar›nd›rd›ktan sonra, bulunduklar› endeksteki de¤i-

flimlerinden de ar›nd›r›yoruz. Bir y›ll›k sürede fon piyasas›n-da; A Tipi fonlar›n %57,05, B Tipi fonlar›n %14,11, tüm pa-zar›n da %15,07 gibi bir oranda büyüdü¤ünü görmekteyiz.

2009 y›l›n›n üçüncü çeyre¤inde fonlar›n tür baz›nda da¤›-l›mlar›n› gösterdi¤imiz üstteki tabloda, A Tipi fonlar›nportföy de¤erleri %28, B Tipi Fonlar›n portföy de¤erleri

%5 oran›nda artarken, tüm piyasa %5 oran›nda büyümüfltür.Tüm piyasan›n yat›r›mc› say›lar›nda yüzdelik bir de¤iflim ya-flanmam›flt›r. B Tipi Fonlar tüm piyasan›n %94’lük bir k›sm›n›

olufltururken, A Tipi fonlar, piyasan›n %6’s›n› oluflturmaktad›r.A Tipi yat›r›m fonlar›n›n doluluk oranlar› %13 oran›nda, B Tipiyat›r›m fonlar›n›n doluluk oranlar›, %21 art›fl göstermifltir. So-nuç olarak; ikinci çeyre¤e bakt›¤›m›zda, portföy büyüklü¤ü vedoluluk oranlar›nda, ilgili dönemde art›fllar yaflanm›flt›r.

F on endeksleri ile enflasyonu karfl›laflt›rd›¤›m›z yu-kar›daki tabloda, tüm endeksler dönemi art› de¤er-lerde kapatm›fl ve enflasyona yenilmemifltir. IMKB

endeksine bakt›¤›m›zda, %38,35 reel olarakta %31,42gibi bir oranda art›fl yaflanm›flt›r.

Fon Endeksleri ve Enflasyon


2 009 y›l›n›n üçüncü çeyre¤i itibariylefon endeksleri ile enflasyonu karfl›-laflt›rd›¤›m›z yandaki tabloda; IMKB

endeksinin geçti¤imiz dönemdeki büyükyükseliflinden dolay› tüm endekslerin artt›-¤›n› ve yat›r›mc›lar›n› enflasyona karfl› ko-rudu¤unu görebiliyoruz.

Not: De¤iflken Fon Endeksi A ve B tipi fonlardan

oluflmaktad›r. Fon endeksleri içindeki maksimum fon

say›s› sabit olmakla birlikte, dönemsel olarak azalabil-

mektedir. Endeksler, yat›r›mc› say›s› ve fon büyüklük-

lerinin birlefltirilmifl s›ralamas› ile hesaplanmakta, en-

dekse dahil olan ve ç›kan ayr›m› yap›lmaktad›r. Tablo-

da ki Fonmarket endeksleri ile ilgili tüm bilgileri, nas›l

hesapland›¤›n› ayr›nt›l› olarak www.fonmarket.com

adresinden inceleyebilirsiniz.

iPhone ve iPod TouchüzerindenFonMarket.com'u Türkçe, ‹ngilizce,Frans›zca ve Rusçatakip edebilirsiniz.

>> bu özel versiyon için iPhone'unuzdanwww.fonmarket.com'a girin

FonMarket.com cebinizde.

Fon Endeksleri ve De¤iflimler



Fonlardaki Büyüme ve Enflasyon

Portföy de¤erlerini karfl›laflt›rmak için yandaki tablo-da da görebilece¤iniz gibi bir y›ll›k de¤iflimleri enf-lasyondan ar›nd›r›yoruz. Bir y›ll›k sürede fon piyasa-

s›n›n, %48,06 büyüdü¤ünü, bu büyümeden enflasyonu ç›-kartt›¤›m›zda, emeklilik fonlar›n›n net olarak %40,64 büyü-dü¤ünü söyleyebiliriz.

Portföylerin Varl›k Da¤›l›mlar›

2009 y›l›n›n üçüncü çeyre¤inde tüm fonlar›n varl›kda¤›l›mlar› grafi¤ini yanda görebilirsiniz. Dönemdönem ufak de¤ifliklikler olsa da Kamu Borçlan-

ma %71, Repo %13, Hisse %9, Di¤er %5 seviyelerin-de seyretmektedir.

De¤er Art›fllar›

Emeklilik Fonlar›nda Üçüncü Çeyrek

EEmeklilik fonlar›n›n 2009 y›l› üçüncü çeyre¤indeportföy de¤erlerinin %11,32 art›fl›n›n yan› s›ra paysay›lar›n›n da %4,55 oran›nda artt›¤›n› görebiliyo-

ruz. Emeklilik fon pazar›n›n büyümesi %6,77 civar›ndagerçekleflmifltir.

10. y›l›m›z› kutlarken, - kyd · 2020-04-30 · yay›n türü yayg›n, süreli kurumsal...

Documents