บทนำำบทนำำ

ควำมยตธรรมทำงสงแวดลอมควำมยตธรรมทำงสงแวดลอม

๑๑. . ความหมายของสงแวดลอมความหมายของสงแวดลอม๑๑..๑ เนนความเกยวของกบมนษย๑ เนนความเกยวของกบมนษย- - สงทอยรอบตวมนษยสงทอยรอบตวมนษย- - สงทมนษยสราง เชน ผงเมองสงทมนษยสราง เชน ผงเมอง/ / โบราณสถาน ฯลฯโบราณสถาน ฯลฯ๑๑..๒ เนนความเกยวของกบธรรมชาต๒ เนนความเกยวของกบธรรมชาต- - ใหความสำาคญกบธรรมชาตใหความสำาคญกบธรรมชาต- - อาจจะเกยวกบธรรมชาตโดยไมเกยวกบมนษยอาจจะเกยวกบธรรมชาตโดยไมเกยวกบมนษยโดยตรง เชน ปญหาขาดความหลากหลายทางชวภาพ โดยตรง เชน ปญหาขาดความหลากหลายทางชวภาพ โลกรอนฯลฯโลกรอนฯลฯ

๒๒. . ปญหำสงแวดลอมปญหำสงแวดลอม

๒๒..๑ ปญหำมลพษ๑ ปญหำมลพษ ((มผลตอธรรมชาตมผลตอธรรมชาต//สขภาพของมนษยสขภาพของมนษย//สตวสตว//พนธพชพนธพช)) นำำานำำา//ทะเลทะเล อากาศอากาศ ดน ดน ((เสยเสย//เปรำยวเปรำยว)) ลมลม- - อากาศพษอากาศพษ ไฟไฟ- - ไฟปาไฟปา พนธพชพนธพช- - ปญหา ปญหา GMOs GMOs เสยงเสยง แสงเปนพษแสงเปนพษ อาหารปนเปอนอาหารปนเปอน มลพษในททำางานมลพษในททำางาน ขยะพษขยะพษ//วตถอนตราย วตถอนตราย ((ขยะอตสาหกรรมขยะอตสาหกรรม)/)/กากนวเคลยรกากนวเคลยร ความสนสะเทอน ความสนสะเทอน (Vibration)(Vibration) มลพษทางสายตา มลพษทางสายตา (Visual Pollution)(Visual Pollution)

๒๒..๒ ปญหำจดกำรทรพยำกรธรรมชำต๒ ปญหำจดกำรทรพยำกรธรรมชำต ทดนทดน ปาไมปาไม ชาดหาดชาดหาด//ชายตลงชายตลง แรแร ปญหาพลงงาน ปญหาพลงงาน ((โรงไฟฟาถานหนโรงไฟฟาถานหน//โรงไฟฟานวเคลยรโรงไฟฟานวเคลยร/Bio Diesel /Bio Diesel ฯลฯฯลฯ)) ฯลฯฯลฯ

๒๒..๓ ปญหำควำมไมสมดลทำงสงแวดลอม๓ ปญหำควำมไมสมดลทำงสงแวดลอม ((เอลนโญเอลนโญ//ลานนญาลานนญา//โลกรอนโลกรอน)/)/ปญหำกำรจดกำรภยพบตทำงสงแวดลอมปญหำกำรจดกำรภยพบตทำงสงแวดลอม

๒๒..๔ ปญหำกำรจดกำร ๔ ปญหำกำรจดกำร Built EnvironmentBuilt Environment- - ปญหาการจดการเมองปญหาการจดการเมอง//ผงเมองผงเมอง//โรคใน โรคใน OfficeOffice- - ปญหาโบราณสถานปญหาโบราณสถาน//โบราณวตถโบราณวตถ- - ฯลฯฯลฯ

๓๓. . ปรชญำสงแวดลอมและควำมยตธรรมทำงปรชญำสงแวดลอมและควำมยตธรรมทำงสงแวดลอมสงแวดลอม

(Environmental Justice)(Environmental Justice)((พจำรณำ พจำรณำ Parameter Parameter ทำงสงแวดลอมทำงสงแวดลอม))

๓๓..๑ ๑ Ecocentric Approach- Ecocentric Approach- Environmentalism/Ecologism –Species Environmentalism/Ecologism –Species Justice, Climate Justice/Atmospheric Justice, Climate Justice/Atmospheric JusticeJustice

๓๓..๒ ๒ Anthropocentric Approach- (Anthropocentric Approach- (คนขำวคนขำว//คนดำำคนดำำ, , คนจนคนจน//คนรวยคนรวย, , ฝรงฝรง//ไทยไทย, , คนรนนคนรนน//คนรนคนรนหนำหนำ)/ )/ หลกการพฒนาแบบยงยน หลกการพฒนาแบบยงยน (Sustainable (Sustainable development) development)

๔๔. . ระบบควำมยตธรรมทำงสงระบบควำมยตธรรมทำงสงแวดลอม แวดลอม

๔๔..๑ ๑ Green Rule of Law (Green Rule of Law (นตธรรมสงแวดลอม นตธรรมสงแวดลอม (Environmental Rule of Law)(Environmental Rule of Law)//นตรฐทำงสงแวดลอม นตรฐทำงสงแวดลอม (Environmental (Environmental Rechtsstaat) Rechtsstaat) - การคมครองสทธ-สทธขำนพำนฐานในสงแวดลอมทด/สทธในสขภาพ- “สทธมนษยชนทางสงแวดลอม”- ความเสมอภาคดานสงแวดลอม- การใชและการตความกฎหมายสงแวดลอม/การจดองคกรบงคบใชกฎหมาย- การฟองรองบงคบสทธ/คดสงแวดลอม/วธพจารณาคดสงแวดลอม/องคกรระงบขอพพาทดานสงแวดลอม

๔๔..๒ ประชำธปไตยดำนสงแวดลอม ๒ ประชำธปไตยดำนสงแวดลอม ((Environmental Democracy)/Environmental Democracy)/Green Democracy Green Democracy ((ประชำชนเปนใหญประชำชนเปนใหญ//กำรมสวนรวมกำรมสวนรวม)) การตรวจสอบการตรวจสอบ//แบงแยกอำานาจแบงแยกอำานาจ การเขาถงขอมลขาวสารดานสงแวดลอมการเขาถงขอมลขาวสารดานสงแวดลอม การมสวนรวมในกระบวนการจดทำากฎหมาย กฎ การมสวนรวมในกระบวนการจดทำากฎหมาย กฎ

ระเบยบและคำาสงทางปกครองระเบยบและคำาสงทางปกครอง เสรภาพในการดำาเนนกจกรรมเสรภาพในการดำาเนนกจกรรม//การรวมตวกนของการรวมตวกนของ

คณะบคคลหรอองคกรดานสงแวดลอมคณะบคคลหรอองคกรดานสงแวดลอม จตสำานกของประชาชนดานสงแวดลอมจตสำานกของประชาชนดานสงแวดลอม//สอสงสอสง

แวดลอมแวดลอม

๕๕. . หลกกำรในกฎหมำยสงหลกกำรในกฎหมำยสงแวดลอมแวดลอม

หลกกำรทวไปหลกกำรทวไปหลกการปองกนหลกเลยง หลกการปองกนหลกเลยง (Prevention Principle)(Prevention Principle)หลกการเฝาระวงภย หลกการเฝาระวงภย (Precautionary Principle)(Precautionary Principle)หลกผกอภยตองรบผด หลกผกอภยตองรบผด (Polluter Pays Principle)/(Polluter Pays Principle)/ผผใชตองรบผด ใชตองรบผด (User Pays Principle)(User Pays Principle)หลกการมสวนรวมของประชาชน หลกการมสวนรวมของประชาชน (Public (Public Participation)Participation)หลกความรวมมอ หลกความรวมมอ (Co-Operation Principle)/(Co-Operation Principle)/การเปนการเปนหนสวนรวม หนสวนรวม (Partnership)(Partnership)หลกการพฒนาแบบยงยน หลกการพฒนาแบบยงยน (Principle of Sustainable (Principle of Sustainable Development)Development)ฯลฯฯลฯ

หลกกำรเพมเตมระดบระหวำงประเทศหลกกำรเพมเตมระดบระหวำงประเทศหลกความรบผดชอบรวมกน แตความรบผดตางหลกความรบผดชอบรวมกน แตความรบผดตางกน กน (Common but Differentiated (Common but Differentiated Responsibilities)Responsibilities)หลกการเปนเจาของอำานาจอธปไตยเหนอหลกการเปนเจาของอำานาจอธปไตยเหนอทรพยากรธรรมชาต โดยไมกอความเสยหายใหทรพยากรธรรมชาต โดยไมกอความเสยหายใหแกผอนแกผอน//รฐอน รฐอน (Sovereignty over Natural (Sovereignty over Natural Resources and the Responsibility not to Resources and the Responsibility not to Cause Damage to the Environment of Cause Damage to the Environment of other States or to Areas beyond National other States or to Areas beyond National Jurisdiction)Jurisdiction)

Principle of PreventionPrinciple of Prevention

หลกเลยงทจะไมใหมการกระทำากระทบตอสงหลกเลยงทจะไมใหมการกระทำากระทบตอสงแวดลอมแวดลอม- - เชน สรางทาเรอทำาใหปะการงเสยเชน สรางทาเรอทำาใหปะการงเสยหาย ตองพยายามไมสรางหรอหาทางปองกนหาย ตองพยายามไมสรางหรอหาทางปองกนวางแผนไวกอน ม วางแผนไวกอน ม Environmental Environmental study/EIAstudy/EIAฯลฯฯลฯม ม Effective Environmental law/legislationEffective Environmental law/legislationการเขาถงขอมลการเขาถงขอมลUse of penaltiesUse of penaltiesApplication of liability rulesApplication of liability rules

Precautionary PrinciplePrecautionary Principle

เรมจากเรมจากแนวคดเยอรมน เรอง การระวงภยไวลวงแนวคดเยอรมน เรอง การระวงภยไวลวงหนา หนา (Vorsorgeprinzip)(Vorsorgeprinzip)ภยทมองไมเหนภยทมองไมเหน//ภยทไมรจกภยทไมรจกUncertainty-scientific -Based on scientific Uncertainty-scientific -Based on scientific finding/methodfinding/methodSerious/irreversible damage/Serious harmSerious/irreversible damage/Serious harmคำาถามสำาคญ คำาถามสำาคญ - Over regulation limits - Over regulation limits human activity?human activity?Judicial practice Judicial practice สามารถชวยปองกนภยสามารถชวยปองกนภย//แกแกปญหาปญหาExamples- Examples- กรณ กรณ nuclear/beef nuclear/beef ววบาววบา

Principle of Principle of Sustainable DevelopmentSustainable Development

- Inter generational/Intra equity- Inter generational/Intra equity- Needs - Needs สำาหรบโลกท๓สำาหรบโลกท๓- - ความสามารถของสงแวดลอมทจะสนองความความสามารถของสงแวดลอมทจะสนองความตองการตองการ- - เศรษฐกจกบการพฒนาเศรษฐกจกบการพฒนา- - ความหมาย ความหมาย sustain/prudent/rational/wise/sustain/prudent/rational/wise/appropriate/equitableappropriate/equitable

หลก หลก PPP/PPP/หลก หลก UPPUPP

ใครคอผตองรบผดชอบใครคอผตองรบผดชอบผกอมลพษผกอมลพษ//ผใชผใชผกอมลพษคอใครผกอมลพษคอใคร//กอโดยตรงหรอกอโดยออมกอโดยตรงหรอกอโดยออม//กอบางสวนหรอกอทำงหมดกอบางสวนหรอกอทำงหมดภาระหนาทในการปองกน แกไข เยยวยาปญหาภาระหนาทในการปองกน แกไข เยยวยาปญหาควรเปนอยางไรควรเปนอยางไรความรบผดชอบในความเสยหายควรมขอบเขตความรบผดชอบในความเสยหายควรมขอบเขตเพยงใดเพยงใด

๖๖. . วชาการเกยวกบเรองสงแวดลอมวชาการเกยวกบเรองสงแวดลอมนตศาสตร นตศาสตร ((วธการทางกฎหมาย วธการทางกฎหมาย ((กำาหนดโทษกำาหนดโทษ//กำาหนดมาตรการกำาหนดมาตรการบงคบบงคบ//กำาหนดการรบรองสทธทางสงแวดลอมกำาหนดการรบรองสทธทางสงแวดลอม//กำาหนดมาตรการกำาหนดมาตรการสงเสรมสงเสรม--ใหโอกาสการใหโอกาสการ--ชวยลดภาระชวยลดภาระ//กำาหนดการเปดชองกำาหนดการเปดชองทางการมสวนรวมและความรวมมอระหวางรฐกบประชาชนทางการมสวนรวมและความรวมมอระหวางรฐกบประชาชน))รฐศาสตรรฐศาสตร//สงคมวทยาสงคมวทยา//มานษยวทยา มานษยวทยา ((เชน ประเดนชมชนพำนเชน ประเดนชมชนพำนเมองเมอง))วทยาศาสตรวทยาศาสตร//วศวกรรมศาสตรวศวกรรมศาสตรผงเมองผงเมอง//สถาปตยกรรมสถาปตยกรรมแพทยศาสตรแพทยศาสตร//นกระบาดวทยานกระบาดวทยา//นกเคมนกเคมเศรษฐศาสตร เศรษฐศาสตร (Externality/Free Rider/Tragedy of the (Externality/Free Rider/Tragedy of the Commons)Commons)บรหารธรกจบรหารธรกจ//อตสาหกรรม อตสาหกรรม ((ตวอยางการกำาหนดมาตรการทางตวอยางการกำาหนดมาตรการทางภาคเอกชน – การลงโทษทางสงคมภาคเอกชน – การลงโทษทางสงคม//การลงโทษทางเศรษฐกจ การลงโทษทางเศรษฐกจ ((เชนการกำาหนดกฎเกณฑ เชนการกำาหนดกฎเกณฑ ISO/TUV/DIN)ISO/TUV/DIN)สงคมสงเคราะหศาสตร สงคมสงเคราะหศาสตร ((การชวยเหลอ บรจาค เชน บรจาคการชวยเหลอ บรจาค เชน บรจาคผาหม ภยหนาวผาหม ภยหนาว//ภยแลงภยแลง))ฯลฯฯลฯ