11 . f eee b 1toal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/44/01/456125/... · nite felsefeye iriş felsefeyle...

12
Î F ELSEFE GRUBU FELSEFE K A Z A N I M K A V R A M A T E S T 11. SINIF ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEST 1 Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma) 1. Felsefeye yapılacak bir girişte önceden herkesin he- men dayanacağı bir tanım ileri sürülemez, örneğin felsefeye şu ve şu şeylerin bilimidir diye bir şey söyle- nemez. Halbuki bu, bilimler için söylenebilir. Yukarıdaki paragrafta felsefe ve bilimler arasında hangi bakımdan bir ayrım yapılmaktadır? A) Sonuçları B) Amaçları C) Nesneleri D) Yöntemleri E) Bakış açıları 2. Felsefe karanlıkları delmek gibi bir şey, karanlıkların içinden ufacık bir gün ışığı bulup bu ışığı büyük bir ateş topuna dönüştürmek. Felsefe ile ilgili söylenen bu sözlerden, aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz? A) Felsefe bilinmeyene doğru sürüklenip gider. B) Felsefe olayları derinlemesine inceler. C) Felsefe küçük ip uçlarını değerlendirir. D) Felsefenin görevi karanlıkları aydınlığa çıkarmaktır. E) Felsefe cevapları henüz bulunmamış soruların üze- rine gider. 3. Yunanca’da “Philosophia” sözcüğü ile ifade edilen, felsefenin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçeklik bilgisi B) Bilgelik bilgisi C) Bilginin gerçekliği D) Bilgelik sevgisi E) Maddenin bilgisi 4. Aşağıdakilerden hangisi “Evrenin ana maddesi (ark- he) nedir?” sorusuna maddesel bir gerekçe ile ce- vap vermiş düşünürlerden biri değildir? A) Thales B) Demokritos C) Anaximenes D) Herakleitos E) Gorgias 5. Bilimsel ve felsefi düşünme şekli, otoriteye başkal- dırma ve eleştiri ile olanaklı hale gelmiştir.” diyen bir kişiye göre bilim ve felsefenin ortaya çıkışında aşağıdaki nedenlerden hangisi diğerlerinden daha etkili olmuştur? A) Bilme isteği B) Özgür düşünme ortamı C) Araştırma yeteneği D) Hayret ve şaşma duygusu E) Sentez yapabilme becerisi 6. “Türkiye’nin en uçtaki iki şehri arasındaki uzaklık kaç kilometredir?” ifadesi felsefi bir soru değildir. Ama “Mekan nedir?” felsefi bir sorudur. Bu durumda bir problemi felsefi kılan özellik aşağı- dakilerden hangisidir? A) Öz’e ilişkin olması B) Çok sayıda insanı ilgilendirmesi C) Gözlem ve deneye dayanması D) Neden-sonuç ilişkisine dayanması E) Farklı açılardan ele alınması

Upload: others

Post on 28-May-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Î

FELSEFE GRUBU FELSEFE

KA

ZANIM KAVRAMA TEST11.

SINIF

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST

1Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma)

1. Felsefeye yapılacak bir girişte önceden herkesin he-men dayanacağı bir tanım ileri sürülemez, örneğin felsefeye şu ve şu şeylerin bilimidir diye bir şey söyle-nemez. Halbuki bu, bilimler için söylenebilir.

Yukarıdaki paragrafta felsefe ve bilimler arasında hangi bakımdan bir ayrım yapılmaktadır?

A) SonuçlarıB) AmaçlarıC) NesneleriD) YöntemleriE) Bakış açıları

2. Felsefe karanlıkları delmek gibi bir şey, karanlıkların içinden ufacık bir gün ışığı bulup bu ışığı büyük bir ateş topuna dönüştürmek.

Felsefe ile ilgili söylenen bu sözlerden, aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz?

A) Felsefe bilinmeyene doğru sürüklenip gider.B) Felsefe olayları derinlemesine inceler.C) Felsefe küçük ip uçlarını değerlendirir.D) Felsefenin görevi karanlıkları aydınlığa çıkarmaktır.E) Felsefe cevapları henüz bulunmamış soruların üze-

rine gider.

3. Yunanca’da “Philosophia” sözcüğü ile ifade edilen, felsefenin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gerçeklik bilgisiB) Bilgelik bilgisiC) Bilginin gerçekliğiD) Bilgelik sevgisiE) Maddenin bilgisi

4. Aşağıdakilerden hangisi “Evrenin ana maddesi (ark-he) nedir?” sorusuna maddesel bir gerekçe ile ce-vap vermiş düşünürlerden biri değildir?

A) ThalesB) DemokritosC) AnaximenesD) HerakleitosE) Gorgias

5. “Bilimsel ve felsefi düşünme şekli, otoriteye başkal-dırma ve eleştiri ile olanaklı hale gelmiştir.” diyen bir kişiye göre bilim ve felsefenin ortaya çıkışında aşağıdaki nedenlerden hangisi diğerlerinden daha etkili olmuştur?

A) Bilme isteğiB) Özgür düşünme ortamıC) Araştırma yeteneğiD) Hayret ve şaşma duygusuE) Sentez yapabilme becerisi

6. “Türkiye’nin en uçtaki iki şehri arasındaki uzaklık kaç kilometredir?” ifadesi felsefi bir soru değildir. Ama “Mekan nedir?” felsefi bir sorudur.

Bu durumda bir problemi felsefi kılan özellik aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Öz’e ilişkin olması B) Çok sayıda insanı ilgilendirmesiC) Gözlem ve deneye dayanmasıD) Neden-sonuç ilişkisine dayanmasıE) Farklı açılardan ele alınması

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Puan : ..............

KAZA

NIM KAVRAMA TEST

Adı :.............................................

Soyadı :.............................................

Sınıf :.............................................

NO : .............................................

FELSEFE

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST 1

Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma)7. İlk filozoflardan Thales; astronomi, fizik, matematik

Anaximandros; astronomi, Pythagoras; matematik, fizik ve antropolojideki çalışmalarıyla tanınıyorlardı.

Verilen metinden çıkarılabilecek en doğru yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlk filozofların bir çoğu aynı zamanda bilim insanıdır.B) Bilim ve felsefe birbirini tamamlayan alanlardır.C) İlk gelişen bilimler, doğa bilimleridir.D) Filozoflar sorularını akla dayanarak soran kişilerdir.E) Felsefe ve bilim ancak özgür düşünme ortamında

gelişir.

8. Sokrates, “Felsefe neleri bilmediğini bilmektir.”

Epikuros, “Felsefe mutlu yaşama yolarını öğrenmektir.”

I.Kant, “Felsefe bilginin nasıl mümkün olabileceğini öğ-renme çabasıdır.”

Yukarıda her düşünürün farklı bir felsefe tanımı yapmasının sebebi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?

A) Nesnel bir etkinlik olması.B) Öznel bir etkinlik olmasıC) Sadece filozofların yapabileceği bir etkinlik olması.D) Sürekli ilerleyen bir bilim olması.E) Yeni koşulların yeni tanımları zorunlu kılması.

9. Herakleitos’ta diyalektik, yeni bir şeyin ortaya çıkması-dır. Bu oluş karşıtların savaşıyla mümkündür. Çatışma yeni birşeylerin meydana gelmesinin sebebidir.Örneğin; gece ve gündüzün savaşı bir günü oluşturur.

Verilen paragrafta Herakleitos’un diyalektik dü-şüncesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?

A) Diyalektik yeni bir şeye varmak için kullanılan bir yoldur.

B) Karşıtların savaşı yeni bir şeyler oluşturur.C) Gece; tez, gündüz; antitez, bir gün ise; sentezdir.D) Çatışma dönüşümlü olarak sürmektedir.E) Diyalektik evrenin ana maddesidir.

10. “Felsefe; genç dünyanın yeni şafağını haber veren bir horoz gibidir.” diyen bir kişi felsefeye aşağıdaki iş-levlerden hangisini yüklemektedir?

A) Hayata bir anlam katmaB) Hoşgörülü olmaC) Öngörüde bulunmaD) Eleştirel olmaE) Davranışlara yön verme

11. Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde felsefenin ele aldığı konu doğru ifade edilmiştir?

A) Maddesel varlıklarB) Metafizik ögelerC) Canlılar dünyasıD) Varolan herşeyE) Soyut varlıklar

12. Wittgenstein’a göre dil ve dünya arasındaki ilişki çok önemlidir. Ona göre dil, gerçekliğin resmidir. Bu sebep-le dil analizi yapmak gerçekliğin ne olduğunu anlamak için çok önemlidir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Dil doğuştan kazanılır.B) Dilsel ifadeler, gerçekliğe bağlıdır.C) Gerçekliğin varlığı dile bağlıdır.D) Farklı diller, farklı dünyalar yaratır.E) Dil ile kültür birbirine sıkı sıkıya bağlıdır.

Î

FELSEFE GRUBU FELSEFE

KA

ZANIM KAVRAMA TEST11.

SINIF

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST

2Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma)

1. Bilimlerin ortaya koyduğu genel-geçer bilgilere dünya-nın değişik bölgelerinden filozofların bakış açıları farklı farklıdır.

Bu durumun nedeni aşağıdaki seçeneklerden han-gisinde doğru ifade edilmiştir?

A) Filozofların içinde bulunduğu toplumsal koşullardan etkilenmesi

B) Filozofların düşüncelerinde tutarlı olmasıC) Filozofların deney-gözlem yapmamasıD) Filozofların bilim adamı olmamasıE) Felsefe yapmanın zor olması

2. Aşağıdakilerden hangisi felsefenin cevap aradığı sorulardan biri olamaz?

A) Evrenin ana maddesi nedir?B) Bilgilerimizin kaynağı nedir?C) İyi ve kötü kavramı nedir?D) Doğa olaylarını nasıl kontrol edebiliriz?E) Varlık kaç tarzda ele alınabilir?

3. “Tarih boyunca gördüğümüz filozofların çoğu bilgindir. Bir kısmı topluma yön verici, bir kısmı ahlak öğretici, bir kısmı ise mantıkçı ve matematikçidir.”

Buna göre filozoflardaki ortak olan nitelik, aşağıda-ki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Ortak konuları seçmiş olmalarıB) Doğruları sorgularken akılcı bakış açılarıC) Ortak bir eğitim almış olmalarıD) İlgi alanlarının farklı olmasıE) Toplumları etkileyebilecek kişilikte olmaları

4. Aşağıdakilerden hangisi felsefenin bireye sağladığı faydalardan biri olamaz?

A) Eleştiri yapma becerisini güçlendirir.B) Olaylara farklı açılardan bakabilmeyi sağlar.C) Kişinin dünya görüşünü zenginleştirir.D) Disiplinli düşünme alışkanlığı kazandırır.E) Bireyin deney ve gözlem yapma becerisini geliştirir.

5. Kimi filozoflara göre felsefede sorulara verilen cevap-lardan çok bu cevaplara nasıl ulaşıldığı daha önemlidir.

Yukarıdaki ifade de felsefenin hangi özelliği üzerinde durulmaktadır?

A) Evrensel nitelikte konularla ilgilenmesiB) Konuları öznel bakış açısıyla ele almasıC) Birikimli olarak ilerlemesiD) Sonuçlardan çok, sonuca ulaşmada izlenen yola

önem verilmesiE) Kendi içinde düşüncelerin tutarlı bir bütün oluşturması

6. Bilimsel faaliyetlerin eski Yunan uygarlığı’nda başla-dığı kabul edilir. İnsanoğlu çağlar boyunca yağmurun yağması ve mevsimlerin oluşması gibi doğa olaylarını mitolojik hikayelerle açıklamıştır. Thales ve eski Yunan düşünürler, doğa üstü güçlere dayalı bu mitolojik açık-lamaları reddetmiş ve yerine, doğal olaylara dayalı du-yusal verileri esas alan açıklamalar yapmışlardır.

Buna göre, bilimsel faaliyetlerin eski Yunan uygar-lığında başladığı iddiası aşağıdaki seçeneklerden hangisine dayandırılabilir?

A) Doğal olayları birden çok nedene bağlamalarınaB) Araştırmalarında sonuçtan çok yönteme önem ver-

melerineC) Doğa olaylarını, somut verilerden hareketle açıkla-

malarınaD) Genelden özele giden akıl yürütmeler yapmış olma-

larınaE) Doğal olaylara ilişkin sistemli gözlemler yapmalarına

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Puan : ..............

KAZA

NIM KAVRAMA TEST

Adı :.............................................

Soyadı :.............................................

Sınıf :.............................................

NO : .............................................

FELSEFE

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST 2

Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma)7. Aşağıdakilerden hangisi felsefeciden çok bilim

adamının ilgilendiği bir konudur?

A) Bilimin yöntemlerini sorgulamakB) Doğa olaylarını kontrol altına almakC) Varlık tarzlarını sorgulamakD) İnsanın bilgisinin kaynağını araştırmakE) Evrensel ahlak ilkelerinin varlığını sorgulamak

8. İnsan aklını sadece zor bir durumdan kurtulmak, bir problemi çözmek için kullanmaz. İnsan çevresindeki olayların nedenlerini, yaşadığı evrenin ve kendisinin nereden geldiğini bilmek ve anlamak ister. Bu tür istek ve ihtiyaçlardan da bilim ve felsefe ortaya çıkmıştır.

Verilen bilgiye dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Bilim ve felsefe evrensel bir niteliğe sahiptir.B) Bilim ve felsefe sistemli ve tutarlı etkinliklerdir.C) Bilim adamları ve filozoflar bilgi alış verişinde bulunurlar.D) Bilim olgular üzerine, felsefe bilgi üzerine sorgula-

malar yapar.E) Bilim ve felsefe insandaki merak ve hayret duygula-

rından kaynaklanmıştır.

9. Daha önceden Yunan filozofları doğayla ilgilenirken M.Ö. 5. yüzyıldan itibaren sofistler, felsefenin merke-zine insanı, değerleri, ahlakı ve toplumu koymuşlardır. Çünkü bu yüzyılda Yunan toplumu demokratik bir yö-netim şekline kavuşmuştur.

Buna dayanarak felsefe hakkında aşağıdaki yargı-lardan öncelikle hangisine ulaşılabilir?

A) Felsefe, yaşanılan çağın olay ve koşullarından etki-lenir.

B) Felsefe kendi çağının ötesinde bir düşünme biçimi-ne sahiptir.

C) Felsefe toplumsal yapıdan etkilenmeyen tutarlı bir düşünme biçimidir.

D) Felsefe, içinde yaşanılan toplumun ve çağın olayla-rından uzak bir düşünme etkinliğidir.

E) Felsefe, doğa olayları ile birlikte toplumsal olaylar üzerine de sorgulama yapar.

10. Büyük filozoflar görüşlerini genellikle felsefi sistemler halinde ortaya koyarlar. Örneğin; Platon, Aristoteles, Kant gibi filozoflar, kendi çağlarının koşulları ve özellik-leri doğrultusunda varlık, bilgi, ahlak ve siyaset gibi te-mel problem alanlarına ilişkin yeni bakış açılarıyla farklı görüşler geliştirmişlerdir. Bu görüş ve fikirlerini de, öğe-leri arasındaki bağlantıların açıkça görüldüğü, kendi içinde tutarlı bütünler halinde ortaya koymuşlardır.

Verilen metne göre, aşağıdakilerden hangisi felsefi sistemin bir özelliği olamaz?

A) Konuya ilişkin her filozofun bakış açısı farklı olabilir.B) Temeli mantıksal tutarlılık üzerine kuruludur.C) Konusu belli bir varlık alanıyla sınırlıdır.D) Yapısal olarak akıl ve mantık ilkelerine uygundur.E) İçinde bulunduğu çağın toplumsal olaylarından etkilenir.

11. Filozof ortaya koyduğu savın doğruluğu konusunda karşısındakileri ikna etmek için dayanaklar sunmak, akılcı ve mantıksal açıklamalar yapmak durumundadır.

Bu parçada vurgulanmak istenen, felsefi düşüncenin hangi özelliğidir?

A) Temellendirmeye dayanmasıB) Genel-geçer nitelik taşımasıC) Kendi içinde tutarlı olmasıD) Eleştiriye açık olmasıE) Öznel olması

12. ’’Düşündüğünü düşünmek”

Bu ifade felsefi düşüncenin hangi niteliğini açıklamak için söylenmiş olabilir?

A) EleştirelliğiB) AkılcılığıC) ÖznelliğiD) EvrenselliğiE) Refleksif olması

Î

FELSEFE GRUBU FELSEFE

KA

ZANIM KAVRAMA TEST11.

SINIF

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST

3Ünite 2: Bilgi Felsefesi

1. Bilgi denildiğinde, en genel anlamda özne ile nesne arasındaki bağdan doğan ürün anlaşılır. Ancak bilgile-rimiz bilgi edinilirken izlenen yollar ve hakkında olduğu şeyler açısından farklılıklar gösterir. Bu sebeple, gün-delik, felsefi, bilimsel, teknik, sanatsal ve dini bilgi türle-ri ortaya çıkmıştır.

Bu parçada yapılan açıklamalara göre, bir bilginin hangi tür olduğu belirlenirken aşağıdakilerden hangisi esas alınır?

A) Kaynağının ne olduğuB) Öznel mi yoksa nesnel mi olduğuC) Genel geçer olup olmadığıD) Nesnesi ve elde ediliş yönteminin ne olduğuE) Duyulara mı yoksa akla mı dayandığı

2. Gündelik bilgi, sıradan gözlem ve yaşantıların genel-lenmesiyle elde edilen düzensiz bir bilgi türüdür.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi gündelik bilginin özelliği olamaz?

A) Nesnel değildir.B) Sonuçları evrensel olamaz.C) Genel kabul görmüş bir yöntemi yoktur.D) Kanıtlanmış neden-sonuç ilişkisine dayanmaz.E) Pratik hayatta insanoğluna bir yararı yoktur.

3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bilgi felsefesinde dogmatik düşünce tarzını açıklamaktadır?

A) Bilgilerimiz tecrübelerimizden kaynaklanır.B) Akıl yoluyla elde edilen bilgi kesin ve değişmezdir.C) Bizi mutlak bilgiye sadece sezgi götürür.D) Kesin bilgi, eleştirel bakış açısı ile elde edilir.E) Bilgilerimiz duyu verileri ve aklın bir sentezidir.

4. Bir bilginin, bir düşüncenin doğruluğunu gösteren ge-rekçelerin ortaya konulmasıdır.

Yukarıda hakkında açıklama yapılmış olan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilgi B) GerçeklikC) Temellendirme D) Doğruluk E) Tecrübe

5. Masa yıpranır ve eskir, kullanılmaz hale gelir. Bu masa artık masa olmaktan çıkmış başka bir şey olmuştur. Fakat masayı masa yapan düşünce, önceden mevcut-tur ve sonsuza kadar aynı kalır.

Bu düşüncelere sahip olan bir filozof aşağıdaki yargılardan hangisini savunamaz?

A) Kesin bilgi görelidir.B) Düşünceler mutlaktır.C) Asıl gerçeklik ideadır.D) Nesnel dünya değişir.E) Kesin bilgi ideadır.

6. Bazı şüpheci düşünürler, önce duyularımızın bizi ya-nıltabileceğinden yola çıkar. Örneğin, su dolu bardağın içindeki kaşığı kırık gibi algılarız. Duyularımız bizi ara sıra aldatıyorsa, her zaman aldatıyor olabilir. Bu du-rumda her şeyden şüphe edilebilir.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) İnsan herşeyin ölçüsüdür.B) Şüphe etmek bir düşünme biçimidir.C) Bilgilerimiz sadece duyu verileriyle elde edilir.D) Sadece şüphe eden bir aklın varlığından şüphe edilemez.E) Algılarımız bizi yanıltıyorsa doğru bilgiye ulaşılamaz.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Puan : ..............

KAZA

NIM KAVRAMA TEST

Adı :.............................................

Soyadı :.............................................

Sınıf :.............................................

NO : .............................................

FELSEFE

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST 3

Ünite 2: Bilgi Felsefesi7. Rüzgar üşüyen için soğuk, üşümeyen için sıcaktır.

Ölüm, insan için kötü, mezar taşı satan için iyidir.

Bu görüşe sahip bir filozof aşağıdakilerden hangisini savunamaz?

A) İnsanın her şeyin ölçüsü olduğunuB) Kesin doğruların olamayacağınıC) Bilgilerimizin göreceli olduğunuD) Herkesin algılarının farklı olabileceğiniE) Her şeyin mutlak olarak bilinebileceğini

8. Aşağıdakilerden hangisi bilgi felsefesinin sorduğu sorulardan biri değildir?

A) Bilginin kaynağı nedir?B) İnsanın bilgisi mutlak mıdır?C) İnsan gerçekliğin doğru bilgisine ulaşabilir mi?D) Bilimsel gelişmelerin toplumlara etkileri nelerdir?E) Gerçeklik ve doğruluk aynı şey midir?

9. Dil’in gerçekliğin bilgisini verip vermediğini araştırmış-tır. Ona göre biz dışımızdaki gerçekliği dildeki önerme-lerle ifade ederiz. Dilin mantıksal bir yapısı olduğunu ileri sürer. Bu yapı içinde önermeler, olguları yansıtırlar. O halde dilin mantıksal yapısını çözümlersek, doğru bilgiye, gerçeğin bilgisine ulaşabiliriz.

Bu görüşleri savunan filozof aşağıdakilerden hangisidir?

A) I. Kant B) L. WittgensteinC) J. Locke D) D. Hume E) E. Husserl

10. Kant, bilginin kaynağına ilişkin görüşünü; “Görüsüz kavramlar boş, kavramsız görüler kördür.” sözüyle açıklar.

Buna göre bilgilerimizin kaynağı aşağıdaki seçe-neklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Tecrübe B) SezgiC) Duyu verileri D) Akıl ve deney E) Sezgi ve akıl

11. Aşağıdaki kavramlardan hangisi bilginin doğruluk ölçütlerinden biri değildir?

A) Öznellik B) TutarlılıkC) Apaçıklık D) Yararcılık E) Uygunluk

12. Rasyonalizm sadece bilginin kaynağına ilişkin bir ku-ram değildir. Bu kuram aynı zamanda bilginin imkanı, sınırları değeri ve doğruluğun ölçütleri gibi temel epis-temolojik sorunlara ilişkin de köklü ve iddialı çözümleri içerir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi rasyonalist bilgi kuramının temel tezlerine uygun bir yargı değildir?

A) Doğuştan akıl yoluyla gelen bilgi mutlaktır.B) Bilgilerimiz doğuştan akıl yoluyla getirilir.C) İnsan aklından bağımsız deneysel hakikatler vardır.D) Akıl doğa üstü gerçekliğin bilgisini de elde edebilir.E) Bilginin doğruluğu, kendi içindeki tutarlılığa bağlıdır.

Î

FELSEFE GRUBU FELSEFE

KA

ZANIM KAVRAMA TEST11.

SINIF

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST

4Ünite 2: Bilgi Felsefesi

1. Öğrenmek, eskiden bilinmiş bir şeyi yeniden hatırla-maktan başka bir şey değildir.

Platon’un bu görüşüyle anlatmak istediği aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Bilgi elde etmek zihinsel bir süreçtir.B) Bilgilerimizin kaynağı duyu verileridir.C) Bilgi, dış dünyadan edinilen tecrübelerin bütünüdür.D) İnsan zihnindeki bilgiler çelişkilerle doludur.E) İnsan zihninde bilgiler doğuştan mevcuttur.

2. ”Herkes kendi zevkine uygun olanı seçer.”

Bu sözü söyleyen kişi sanatsal bilginin hangi özelliğini vurgulamaktadır?

A) Öznel olmaB) Güzelliği konu edinmeC) Evrensel olmaD) Yaratıcılığa dayanmaE) Hayal gücünün ürünü olma

3. Felsefi bilgi, bilimlerin sonuçlarında olduğu gibi genel geçer yasalara ulaşmayı amaçlayan bir bilgi türü değil-dir. Filozofun ortaya koyduğu bilgi rölatiftir.

Burada vurgulanmak istenen felsefi bilginin hangi özelliğidir?

A) Yaratıcılık B) GörecelilikC) Kümülatiflik D) Eleştirellik E) Mantıksallık

4. Felsefi bilgide, hiçbir şey olduğu gibi kabul edilmez.

Felsefi bilginin bu özelliği dinsel bilginin hangi niteliğine ters düşer?

A) BağlanmışlıkB) AçıklayıcılıkC) DogmatiklikD) NormatiflikE) Akılcılık

5. Bilim sadece insanoğlunun merakını giderme çabası değildir, bununla beraber olguları önceden kestirebilme niteliğine de sahiptir.

Verilen bilgide anlatılmak istenen kavram aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Yasa B) ÖngörüC) Hipotez D) Tez E) Sentez

6. J. Locke’a göre; çocuk, tatlının acı olmadığını çeliş-mezlik ilkesinin zihnindeki varlığından değil, tecrübe ederek öğrenir. Mantığın temelinde yer alan bu genel-geçer ilkeler doğuştan var olsaydı, çocuk tecrübe et-meden önce bu ayrımı yapabilirdi.

Locke’un bu görüşünden aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?

A) Bilgilerimizin kaynağı akıldır.B) Bütün bilgilerimiz doğuştan gelir.C) Bilgilerimiz zamanla değişir.D) Bilgilerimiz yaşantılar sonucu öğrenilir.E) Bilgilerimiz sezgisel akıl yoluyla kazanılır.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Puan : ..............

KAZA

NIM KAVRAMA TEST

Adı :.............................................

Soyadı :.............................................

Sınıf :.............................................

NO : .............................................

FELSEFE

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST 4

Ünite 2: Bilgi Felsefesi7. Teknik, insanın kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmek ama-

cıyla doğada bulunmayan şeyleri elde edebilmek için keşfettiği yol, yöntem ve araç gerecin tamamıdır.

Bu metinde teknik bilginin hangi özelliği vurgulan-maktadır?

A) Bilime hizmet etmesiB) İnsanın yaşamına yön vermesiC) Bilimsel öngörülerde bulunmasıD) Doğa olaylarını kontrol etmesiE) İnsanın hayatını kolaylaştırması

8. Akıl, yani kavramsal düşünce, nesnenin ve ruhun de-rinliğini kavrayacak güçte değildir. Bunu ancak sezgi yoluyla başarabiliriz.

Bu görüşten yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Sezgi ve nesne aynı özelliklere sahiptir.B) Akıl, nesnenin yapısını tam olarak kavrar.C) Bilgilerimizin kaynağı sezgi ile kavranan ruhtur.D) Nesnenin ve ruhun özü sezgi yoluyla kavranırE) Ruh ve akıl aynı şeydir.

9. Sokrates, diyaloğu, bilginin açığa çıkmasını sağlayan bir tartışma yöntemi olarak kullanmıştır. Bu tartışmada Sokrates karşısındakine sadece sorular sorar ve onun kendi cevaplarından doğan sonuçları görmesini sağlar. Sonuçları akla uygun olmayan cevapları eleyerek, doğ-ru cevaba ulaşmaya çalışır. Böylece kişi düşüncede adım adım ilerleyerek doğruya ulaşacak ya da doğru bildiğinin farkına varacaktır.

Buna göre Sokrates’in bu yönteminin dayandığı temel varsayım aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Duyu verileri olmadan sezgi yoluyla elde edilir.B) Akıl, bilgiye deneyimlerin sentezi sonucu ulaşır.C) Bilgilerimiz doğuştan akıl yoluyla gelir.D) Bilginin varlığı yarar ilkesine dayanır.E) Bilgilerin doğruluğu kişiden kişiye değişir.

10. Platon’a göre sadece ideaların bilgisi kesin ve de-ğişmezdir. Duyusal varlıklar kesin olarak bilinemez. Çünkü onlar bugün, dünden farklı olabilen varlıklardır. Dolayısıyla onlara ilişkin yargılarda her geçen gün de-ğişecektir. Bu türden yargılara bilgi değil, sanı denir.

Buna göre Platon için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Kesin bilginin olanaksızlığını ileri sürdüğüB) Gerçek varlığın ideal türden olduğunu kabul ettiğiC) Duyular aracılığı ile elde edilen bilgiyi sanıya indir-

gediğiD) Değişen varlıkların bilgisinin kesin olmadığını iddia

ettiğiE) Nesnel ve ideal dünya hakkında farklı bilgiler elde

ettiği

11. Bilgi, bir yanıyla nesneden, bir yanıyla da özneden kaynaklanır. Nesnelere ait duyumlar, bilginin hammad-desidir. Akıl da bu hammaddeyi işleyerek, kavramlar üreten bir makinedir. Duyumlar olmasa, akıl boş bir makine; akıl olmasa duyumlar şekilsiz bir hammadde olarak kalır.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Bilme eylemi deneyle başlar, deneyle biter.B) Bilgi, kendini düşünen aklın ürünüdür.C) Bilgi, deney ve aklın ortak ürünüdür.D) Bilgi edinme hatırlamaya dayanır.E) Doğru bilgi olanaksızdır.

12. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğruluk ve gerçeklik kavramları arasındaki farkı ifade eder?

A) Doğruluk, bilginin nesnesine uygunluğu; gerçeklik ise zamanda ve mekanda varolmak demektir.

B) Doğruluk, bilginin kendisi; gerçeklik ise bilginin kesinliğidir.

C) Doğruluk, yalan söylememek; gerçeklik ise bilginin kendisidir.

D) Doğruluk, bilginin mümkün olması; gerçeklik, görü-nenler dünyasıdır.

E) Doğruluk, erdemli olmak; gerçeklik, dürüst olmaktır.

Î

FELSEFE GRUBU FELSEFE

KA

ZANIM KAVRAMA TEST11.

SINIF

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST

5Ünite 3: Varlık Felsefesi

1. Tatlı, acı, soğuk, sıcak, renk ancak zihinde vardır. Gerçekte ise boşlukta savrulan ve rastlantı sonucu kar-şılaştıklarında birleşmeleri zorunlu olan varlıklar vardır.Demokritos’un bu görüşüne göre gerçekte var olan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Düşünce B) AteşC) Ruh D) Atom

E) Töz

2. Çevremizde çeşitli ağaçlar görürüz. Fakat bu ağaçların ortak özelliklerini yansıtan, o ağacı o ağaç yapan şey, yani ağacın asıl varlığı insanın zihninde mevcuttur. Düşüncenin dışında ve ötesinde bir nesnel dünya yok-tur.Platon bu görüşüyle aşağıdaki kavramlardan han-gisini temele almaktadır?

A) İdea B) OluşC) Fenomen D) Madde

E) Madde ve ruh

3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi materyalist bir düşü-nürün görüşlerine ters düşer?

A) Varlığın var olduğunu savunmakB) Yer kaplayan her şeyin varlığını kabul etmekC) Ruhun tek gerçek varlık olduğunu iddia etmekD) Düşüncedeki değişimlerin maddeye bağlı olduğunu

düşünmekE) Evrenin ilk oluş nedenini somut gerekçelerle açıkla-

mak

4. Yer kaplayan ve maddi olan tek töz vardır. O da mad-dedir. Varlıklar arasında nitelik farkı değil, nicelik farkı vardır; çünkü hepsi maddi cinstendir. Bu görüşü savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Descartes B) La MettrieC) Farabi D) Platon

E) Sokrates

5. Gerek bilimler, gerekse felsefe; var olanlarla ilgili çeşitli görüşler ileri sürer. Fakat varlığa ilişkin sordukları so-rular ve varlık alanıyla ilgili yaklaşımları birbirlerinden farklıdır. Bilimler; var olan şeyleri parçalara bölerek farklı yöntem ve teknikler kullanır. Felsefe; var olanın tümünü konu edinir.Bu parçaya göre bilim ve felsefenin varlığa yaklaşı-mı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Varlığı farklı açılardan ele aldıklarıB) Varlığı tüm boyutlarıyla ele aldıklarıC) Bilimlerin varlığı ele alırken seçici olduğuD) Var olanlara ilişkin açıklamalarda bulunduklarıE) Her bilimin konu ettiği varlık alanının farklı olduğu

6. Varlık felsefesi aşağıdaki sorulardan hangisini sormaz?

A) Doğada hangi tözler vardır?B) Varlık var mıdır?C) Varlık kaç tarzda vardır?D) Varolan değişir mi?E) Ölümden sonra hayat var mıdır?

7. Descartes’e göre “Ruh’un öz niteliği düşünmedir. Maddenin temel niteliği yer kaplamadır. Ruh ile madde birbirinden özce farklı olan ve birbiriyle uzlaşamayan iki cevherdir.”Buna göre Descartes’in dualizmi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Varlığın ruh ve madde olarak ayrı iki yönü vardır.B) Ruh-madde aynı niteliklere sahiptir.C) Asıl varlık ruhtur.D) Maddenin varlığı ruha bağlıdır.E) Maddenin öz niteliği düşüncedir.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Puan : ..............

KAZA

NIM KAVRAMA TEST

Adı :.............................................

Soyadı :.............................................

Sınıf :.............................................

NO : .............................................

FELSEFE

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST 5

Ünite 3: Varlık Felsefesi8. Metafizik; Tanrı, ruh, ölümsüzlük gibi doğaüstü varlık-

ları; ontoloji ise; hiçbir türünü dışarıda bırakmaksızın, yani en genel anlamıyla varlığı, onun var olup olmadı-ğını, varsa niçin var olduğunu konu edinir.Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla-bilir?

A) Ontoloji ve metafizik varlığı farklı boyutlarıyla ele alır.

B) Metafizik soyut, ontoloji somut varlıkları ele alır.C) Metafiziğin konusu gerçek varlıklardır.D) Ontoloji bir bilim, metafizik ise felsefedir.E) Ontolojinin alanı metafiziği de kapsar.

9. Varlık felsefesi, olgusal ya da zihinsel tüm varlık-ları, daha doğrusu bir bütün olarak ‘varlık’ı inceler. Varlığından ya da yokluğundan, niçin ve nasıl varol-duğundan ve varolanın ne olduğundan emin olmaya çalışır. Buna göre varlık felsefesi için aşağıdakilerden han-gisi söylenemez?

A) Varlığın belli bir tarzıyla sınırlı olmadığıB) Varlığın var olduğundan kuşku duymadığıC) Varoluşun kaynağı hakkında düşündüğüD) Varlığın kendisini konu edindiğiE) Varlığın yapısını anlamaya çalıştığı

10. Değişme; hem var olma ve yok olma, hem de zamana ve mekana bağlı olarak içerik ve biçim bakımından farklılaşma anlamına gelir. Gerçekten varolan her şey, kesintisiz bir değişme halindedir. Ve madem ki her şey değişmektedir, öyleyse değişme her şeydir. Bu yaklaşıma göre varlık aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilebilir?

A) Düşünce B) MaddeC) Oluş D) idea E) Fenomen

11. Platon’a göre, maddi şeylerin bağımsız bir varlığı yoktur. Onlar ideal varlıklar evrenindeki mükemmel biçimlerin geçici birer yansımasıdır. Aristoteles ise; maddesiz biçimin ve biçimsiz maddenin olamayacağını ileri sürer. Ona göre her varlığın, aynı zamanda varo-luş amacı, kendi mükemmel “öz” ünü yine kendi içinde taşımaktır.Buna göre Aristoteles’i Platon’dan ayıran temel nokta aşağıdakilerden hangisidir?

A) Varlığın yapısının bilenemeyeceğini düşünmesiB) İdeal varlıkların mükemmel olduğunu düşünmesiC) Asıl gerçekliğin maddenin içindeki öz’de saklı oldu-

ğunu düşünmesiD) Varlığın salt biçimden oluştuğunu savunmasıE) Biçimin maddeden ibaret olduğu görüşünü ileri sür-

mesi

12. Atomlar evrendeki boşlukta hareket etmektedir. Benzer atomlar rastlantı sonucu karşılaştıklarında birleşmeleri zorunludur. Demokritos’a göre, evrendeki her nesne bu şekilde oluşmaktadır. Tüm varlıklar, maddi tözler olan atomların birleşmesiyle oluşur. Ayrışmasıyla da yok olur. Demokritos’un bu yaklaşımı, aşağıdaki öğretiler-den hangisine bir örnek oluşturur?

A) Nihilizm B) MateryalizmC) Panteizm D) İdealizm E) Düalizm

Î

FELSEFE GRUBU FELSEFE

KA

ZANIM KAVRAMA TEST11.

SINIF

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST

6Ünite 3: Varlık Felsefesi

1. Varolan her şey tek bir gerçeklikten doğmuştur.Bu görüşü savunan bir düşünür varlığa hangi yak-laşım açısından bakmaktadır?

A) Monizm B) DüalizmC) Plüralizm D) Nihilizm E) Realizm

2. Hobbes’a göre her varlık cisimdir ve cisimdeki her olay bir harekettir. Ruh da bir cisim olduğuna göre, algıları-mızın, duygularımızın ve düşüncelerimizin temelinde maddi hareketler vardır.Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi Hobbes’un varlık görüşüyle bağdaşmaz?

A) Ruhsal ve cisimsel varlıklar mekanik hareket kanun-larına bağlıdır.

B) Varolan duyusal yoldan algılanabilendir.C) Cisimler varolanların temelini oluşturur.D) Ruhsal olayların temelinde madde bulunur.E) Varolan her şeyin öz’ü ruhtur.

3. Varlığın “ruh ve madde” olarak ikili bir yönü olduğu-nu; ruhun temel eyleminin düşünme, “madde”nin temel eyleminin de yer kaplama olduğunu öne sü-ren görüş aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rasyonalizm B) RealizmC) Materyalizm D) Düalizm E) İdealizm

4. Hartmann’a göre; ontolojinin problemleri metafiziğin problemleriyle aynı değildir. Ontoloji sadece varlık konusuyla ilgilenir. Metafiziğin problemlerinden farklı olarak, ontolojinin bazı problemleri zamanla çözülebilir hale gelmiş ve felsefenin alanından çıkarak bilimin ko-nusu olmuştur.Buna göre metafiziği ontolojiden ayıran temel fark aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bazı sorunlara çözüm üretmesi B) Varlığın var olup olmadığını sorgulamasıC) Varlığı reel gerçekliği içinde ele alması D) Varlığa yönelik bilimsel bakış açılarını sorgulamasıE) Bilimsel olarak çözümlenemeyen önermelerle uğ-

raşması

5. Sartre’a göre; “İnsanda varoluş özden önce gelir. İnsan özgür olmaya mahkumdur. Nasıl yaşayacağına özgür iradesiyle karar verir.”Buna göre insanla ilgili aşağıdaki yargılardan han-gisine ulaşılamaz?

A) Evrensel yasalara uyduğu sürece vardır.B) Yaptığı her eylemin belirleyicisidir.C) Önce var olur sonra özünü gerçekleştirir.D) Eylemlerini belirleyebildiği sürece özgürdür.E) Nasıl yaşayacağına kendisi karar verir.

6. İnsan aklı, olguları, varlıkları sınıflandırmadan yanadır. Olgular, olaylar, varlıklar, nesneler arasında genellikle benzerlik ilkesine dayalı olarak kurulan ilişkiler, bağ-lantılar, başka deyişle varolanı mantıkla anlaşılır kılma, dünyanın karmaşık yapısını yalına dönüştürmede çok işe yarar.E. Cassirer’in bu görüşü aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi ile ilişkilendirilebilir?

A) Bütüncülük B) İndirgemecilikC) Mantıkçılık D) Faydacılık E) Akılcılık

7. Herakleitos, evrendeki sürekli değişmeyi, oluşu, gör-mekte ve kabul etmektedir. Ancak bu değişmenin altına değişmeyen, hep aynı kalan varlığı yerleştirmek iste-mektedir. Buna olanak var mıdır? Her şeyin değiştiğini söylemek, değişmenin her şey olduğunu söylemek de-ğil midir? Eğer her şey değişmekte ise kalıcı olan hiçbir şey yok mudur?Bu parçada Herakleitos’un öncelikle anlatmak iste-diği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilgi kişiden kişiye değişir.B) Değişimin nedeni varlıktır.C) Dış dünya insanı yanıltır.D) Değişmeyen tek şey değişimdir.E) Değişmedeki değişmezliği logos sağlar.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Puan : ..............

KAZA

NIM KAVRAMA TEST

Adı :.............................................

Soyadı :.............................................

Sınıf :.............................................

NO : .............................................

FELSEFE

ÖLÇ

ME

, DE

ĞE

RLE

ND

İRM

E V

E S

INAV

HİZ

ME

TLE

Rİ G

EN

EL

RLÜ

ĞÜ

TEST 6

Ünite 3: Varlık Felsefesi8. Biz bir şeyi düşünsek de düşünmesek de o şey vardır.

Gerçek, sadece düşünce ile kavranamaz; onda bir par-ça akıldışılık olmalıdır.Bu görüşlere sahip bir filozof aşağıdaki ifadelerden hangisini savunamaz?

A) Nesnelerin varlığı düşünceye bağlı değildir.B) Düşünceden bağımsız bir varoluş söz konusu değildir.C) Varolmak sadece algılanmış olmaya bağlı değildir.D) Algılamadan bağımsız bir gerçek dünya düşünülebilir.E) Nesneler sadece zihindeki tasarımlarla doğrulanamaz.

9. Felsefede gerçek ve düşünsel varlık ayrımı yapılmak-tadır. Ağrı Dağı, çam ağacı ve Ege Denizi gerçek var-lıklardır. Kaf Dağı, peri, deniz kızı sadece düşünülen varlıklardır.Bu ayrımı yapan ve bu kavamlar üzerinde düşünce üreten felsefe alanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) OntolojiB) EpistemolojiC) EtikD) EstetikE) Teoloji

10. Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’e göre varlığın oluşumuna yol açan nedenlerden biri değildir?

A) Formel nedenB) Yapıcı nedenC) Durağan nedenD) Ereksel nedenE) Maddi neden

11. Descartes’e göre var olmasaydık şüphe edemezdik. Bu bizim edinmiş olduğumuz ilk doğru bilgidir. Öyle ki şüphe etmek düşünmeye, düşünmek ise var olmaya yeter bir kanıttır.Buna göre aşağıdakilerden hangisi Descartes’ın varlıkların var olabileceği düşüncesine ulaşmasını sağlayan çıkarımın nedenidir?

A) Araştırmalarını bilimsel verilerle desteklemesiB) Düşünmeye dayalı ispat ve akla dayalı kanıt tarzıC) Elde ettiği verileri doğa üstü güçlere dayandırmasıD) Bilinen akıl yürütme yöntemlerini kullanmasıE) Düşünme yetisi ile duyu verilerini yorumlaması

12. Karl Marx’a göre, evrenin yapısı maddedir. Madde bilinçten bağımsız olarak vardır. Maddenin varoluş biçi-mi de harekettir. Hareket olmadan madde olamaz; mad-de olmadan da hareket düşünülemez. Evren diyalektik bir şekilde ilerler. Olmuş bitmiş bir şey değildir. Olaylar arasındaki bağlantılar zorunludur. Karl Marx bu görüşü ile aşağıdakilerden hangisini savunmaktadır?

A) Evrenin yapısının durağan olduğunuB) Maddenin düşüncenin bir ürünü olduğunuC) Maddenin evrende rastlantı sonucu oluştuğunuD) Evrenin hareket sonucunda oluşmuş maddeden

ibaret olduğunuE) Evrenin tek bir seferde meydana gelen bir değişimin

ürünü olduğunu