1.11 - hatay mustafa kemal university · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 baştaki anatomik işaretler ve...

17
1.11.2018 1 T I B B Ġ GÖRÜNTÜLEME-I 2.Ders Çekim Teknikleri-1 Dr. Öğr.Üyesi Süreyya NUR Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Hatay Sağlık Hizmetleri MYO Tıbbi Görüntüleme Programı-II Kranyum-AP-Lateral, Towne Pozisyonu Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek -I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 2 Anatomik Pozisyon ve Vücut Düzlemleri Radyolojik inceleme yapmak amacı ile vücuda verilen pozisyonlarda; organ ve vücut bölümlerinin pozisyonu, yeri ve birbirleri ile olan ilişkileri değişiklik göstermektedir. Bu nedenle tanımlamalarda olabilecek karışıklıkları önlemek için anatomik pozisyonun bilinmesi gerekir. 3 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek -I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) Anatomik Pozisyon Baş ve omuzlar dik, yüz öne karşıya dönük, kollar yanda ve sarkık, avuç içleri öne dönük, ayaklar ve topuklar bitişik ayak başparmakları öne bakacak şekilde ayakta durulan pozisyondur. 4 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek -I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) Vücut Düzlemleri Düzlemler, organların vücutta normal duruş şeklini ve komşularını anlatabilmek için kullanılır. Başlıca üç çeşit düzlem vardır. Bunlar: 5 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek -I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) Sagittal Düzlem (median düzlem): Vücudu, sağ ve sol olmak üzere ikiye ayıran düzlemdir. Koronal Düzlem (frontal düzlem): Vücudu Ön ve arka olmak üzere ikiye ayıran düzlemdir. Aksiyal Düzlem (transvers düzlem): Vücudu alt ve üst olmak Üzere ikiye ayıran düzlem. 6

Upload: others

Post on 19-Feb-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

1

T

I

B

B

Ġ

GÖRÜNTÜLEME-I

2.Ders

Çekim Teknikleri-1

Dr. Öğr.Üyesi Süreyya NUR

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi

Hatay Sağlık Hizmetleri MYO

Tıbbi Görüntüleme Programı-II

Kranyum-AP-Lateral,

Towne Pozisyonu

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 2

Anatomik Pozisyon ve Vücut

Düzlemleri

Radyolojik inceleme yapmak amacı ile vücuda verilen

pozisyonlarda; organ ve vücut bölümlerinin pozisyonu, yeri ve

birbirleri ile olan ilişkileri değişiklik göstermektedir. Bu nedenle

tanımlamalarda olabilecek karışıklıkları önlemek için anatomik

pozisyonun bilinmesi gerekir.

3 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Anatomik Pozisyon

Baş ve omuzlar dik, yüz öne karşıya dönük, kollar yanda

ve sarkık, avuç içleri öne dönük, ayaklar ve topuklar

bitişik ayak başparmakları öne bakacak şekilde ayakta

durulan pozisyondur.

4 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Vücut Düzlemleri

Düzlemler, organların vücutta normal duruş şeklini ve

komşularını anlatabilmek için kullanılır. Başlıca üç çeşit

düzlem vardır. Bunlar:

5 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Sagittal Düzlem

(median düzlem): Vücudu,

sağ ve sol olmak üzere

ikiye ayıran düzlemdir.

Koronal Düzlem

(frontal düzlem): Vücudu

Ön ve arka olmak üzere

ikiye ayıran düzlemdir.

Aksiyal Düzlem

(transvers düzlem):

Vücudu alt ve üst olmak

Üzere ikiye ayıran düzlem.

6

Page 2: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

2

Baştaki Anatomik işaretler ve

Çizgiler

Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek

çeşitli işaret ve çizgiler bulunmaktadır.

Baştaki Anatomik İşaretler

• Verteks: Kafatasında median Sagittal düzlem ile Koronal

düzlemin kesiştiği en tepe noktadır.

• Nasion: Frontal kemik ile nazal kemiğin birleştiği noktadır.

7

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

• Glabella: Nasionun hemen

üstündeki kemik çıkıntıdır.

• Gözün dış kontusu: Gözün

üst ve alt kapaklarının dıştan

birleştiği noktadır.

• infraorbital nokta: Göz

çukuru alt kenarının en alt

kesimidir.

8

• Eksternal oksipital

protuberens (inion): Oksipital

kemiğin dışında bulunan

çıkıntıdır.

• Dış kulak yolu: Dışarıdan

kulak deliğine denk gelen

noktadır.

• Gonion: Mandibulanın

köşesine denk gelen noktadır.

9 9

Baştaki Anatomik Çizgiler

• Auriküler çizgi: Dış kulak

yolundan sagittal düzleme

dik, koronal düzleme paralel

olarak geçen çizgidir.

•Orbitomeatal bazal çizgi:

Gözün dış kontusu ile dış

kulak yolunu birleştiren

çizgidir.

•İnfraorbitomeatal çizgi:

Her iki orbita alt sınırından

geçen çizgidir.

10

Baştaki Anatomik Çizgiler

• İnterorbital (interpupiller)

çizgi: Gözler karşıya bakarken

göz bebeklerinin içinden

geçen çizgidir.

•İnfraorbital çizgi: Her iki

orbita alt sınırından geçen

çizgidir.

11 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 11

Radyolojik Terimler Radyolojide, anatomik terimlere ek olarak pozisyonlar için

kullanılan terimler, vücut hareket terimleri ve X-ışınının filme

ulaşma yolunu tanımlayan terimler vardır.

Vücut Pozisyon Terimleri

Erekt: Ayakta

Semierekt: Yarı yatar

Rekumbent: yatar

Supin: Sırtüstü yatar pozisyon

Pron: Yüzükoyun yatar pozisyon

Trendelenburg: Baş aşağı

12

Page 3: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

3

Vücut Hareket Terimleri

Abduksiyon: Ekstremitenin vücudun merkezinden

uzaklaşması.

Adduksiyon: Ekstremitenin vücut merkezine yaklaşma.

Fleksiyon: Eklemi oluşturan kemiklerin birbirine yaklaşması.

Gergin durumdaki ön kolun, ön tarafa doğru bükülerek kola

yaklaşması bir fleksiyon hareketidir.

13

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Ekstansiyon: Eklemi oluşturan kemiklerin birbirinden

uzaklaşması. Öne doğru kıvrılmış kol, ters yönde açıldığında

ekstansiyon hareketi yapılmış olur.

İnversiyon: Ayak bileği ekleminde ayak tabanının içe doğru

dönmesidir.

Eversiyon: Ayak bileği ekleminde ayak tabanının dışa doğru

dönmesidir.

Supinasyon: Kolun, el ayası öne bakacak şekilde

döndürülmesidir.

Pronasyon: Kolun, el ayası arkaya bakacak şekilde

döndürülmesidir.

14 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

1. Ekstansiyon

2. Fleksiyon

3. Eversiyon

4. Ġnversiyon

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 15

Projeksiyon (yansıtım) Terimleri

Işın demetinin tüpten çıktıktan sonra hastayı geçip filme

ulaştığında, vücuda göre takip etiği yola projeksiyon denir. Bu

projeksiyonlar;

Frontal projeksiyonlar: X ışını, vücudun ön yüzeyinden

geçtikten sonra filme ulaşıyorsa ön-arka (anterior - posterior,

A-P),vücudun arka yüzeyinden geçtikten sonra filme ulaşıyorsa,

arka-ön (posterior - anterior, P-A) projeksiyon olarak tanımlanır.

16 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Lateral projeksiyonlar: Burada temel nokta hastanın filme

yakın olan tarafıdır. Hastanın sağ tarafı filme yakınsa sağ lateral

projeksiyon, sol tarafı filme yakınsa sol lateral projeksiyon olarak

tanımlanır.

Oblik projeksiyonlar: Hastaya açı verilerek elde edilen

projeksiyonlardır. Bu projeksiyon da hastanın filme yakın tarafı

temel alınarak tanımlanır. Hastanın filme yakın olan tarafına

göre sağ ön oblik, sol ön oblik, sağ arka oblik ve sol arka oblik

olarak tanımlanır.

17 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 17

Dekübitis projeksiyonlar: Hasta supin, pron veya lateral pozisyonda

yatarken yere paralel (horizantal) X-ışını kullanılır. Projeksiyonlar A-P

dekübitis, P-A dekübitis ve lateral dekübitis olarak tanımlanır. Bu

tanımlamalar yapılırken hastanın yatış şekli de (supin, pron, sağ yan

yukarıda ve sol yan yukarıda gibi) belirtilmelidir.

Aksiyal projeksiyonlar: Bu projeksiyonlarda X-ışını aksiyal düzleme

açılı verilir. Açılandırma ayağa doğru yapılıyorsa kranio – kaudal,

başa doğru yapılıyorsa kaudo - kranial projeksiyon olarak tanımlanır.

Tanjansiyel projeksiyonlar: X-ışını demeti merkezinin radyografisi

alınacak bölgeden teğet olarak geçtiği projeksiyonlardır.

18 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Page 4: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

4

Kranyum-PA

Radyografisi

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 19

Kafa PA Radyografisinin Amacı

Kafa PA, radyografisi kafatasının özellikle anterior

bölgesindeki anatomik yapılarda oluşan kırık enfeksiyon

ve tümör gibi patolojileri görmek amacı ile çekilmektedir.

20 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Hasta Hazırlığı Hasta, ismi okunarak radyografi çekimi için inceleme odasına

alınır. Çekilecek radyografiyle ilgili bilgi verilir. Böylece,

hastanın rahatlaması sağlanır. Unutulmamalıdır ki rahatlamış

hastaya radyografi için pozisyon vermek her zaman daha

kolaydır.

Doğru verilmiş pozisyon ise doğru radyografinin temel

şartlarından biridir. Hasta üzerinde bulunan radyografi çekimini

zorlaştıracak kalın kıyafetler (ceket, palto, şapka ve başörtüsü

gibi) ve artefakt oluşturabilecek nesnelerin kendisi veya

refakatçisi tarafından çıkarttırılması sağlanır.

21 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Hamilelik durumu söz konusu olan hastalara radyografi

çekimi yapılmaz.

Radyasyondan koruyucu önlemler alınır. Bu önlemler

teknisyenin kendine yönelik önlemler ve hastaya yönelik

önlemlerdir.

Radyoloji laboratuarında çalışan teknisyenin Dozimetre takması

zorunludur. Ayrıca uygun doz ve diyafram ayarı yapılarak da

radyasyon güvenlik önlemleri alınır.

22 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Kaset Seçimi

Hasta hazırlanırken radyografi için

24x30cm ebadındaki kaset

ışınlanmamış film dolabından alınır

ve bucky tepsisine boyuna

yerleştirilir.

Kasetin sağ tarafına R veya sol

tarafına L işareti konur. Dijital

röntgen cihazları ile yapılan

radyografi çekimlerinde görüntü

detektörler aracılığı ile elde edildiği

için kaset kullanılmamaktadır.

23 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Kafa PA Radyografisi Pozisyonu

Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına pron

(yüzükoyun) pozisyonda yatırılır.

Baş ve vücudun orta hattı masa orta hattına denk gelecek şekilde

ayarlanır.

Baş, öne eğdirilerek alın ve burun masaya temas ettirilir. Bu

durumda Orbitomeatal hat ve orta sagittal düzlem filme dik

durumdadır.

Başın pozisyonunun bozulmaması için hastanın elleri baş

hizasında avuç içi masaya temas edecek şekilde yerleştirilir.

Kaset radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde ayarlanır

.

24 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Page 5: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

5

Kafa PA Radyografisi Pozisyonu

25 25

Merkezi Işın

Merkezi Işın, protuberentia (çıkıntı) oksipitalis eksternaya,

filme dik olacak şekilde santralize edilir.

Diyafram, radyografisi çekilecek bölgeyi içine alacak

şekilde ayarlanır.

26 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Teknik Faktör Ayarları Film

Ebatları

(cm)

Bucky Kv

Ortalama

Değer

mAs

Ortalama

Değer

FFM (cm)

24x30 Evet 65 120 100

Teknisyen kurşun paravanın arkasına ya da kumanda odasına geçer,

hastanın konumunu son bir kez daha gözler. Hastaya, “hareket etme, nefes

alma‟ komutu verir. Exposure (ışınlama) düğmesine basarak radyografiyi

çeker. Exposuredan sonra hastaya,“rahat nefes al” komutu verir.

Çekilen bu radyografideki görüntü, film banyo ve baskı işlemlerinden sonra

meydana gelir.

27 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Kafa PA Radyografisinde Görünen

Yapılar Frontal kemik (oksipital kemikle süperpoze olarak)

Paryetal kemik

Gözü çevreleyen kemik kısım

Maksilla

Mandibula

Her iki zigomatik kemik

Süperior orbital fissür (Sfenoid kemiğin büyük ve küçük

kanatları arasındaki, kafa boşluğu (cavitas cranii)’nu

orbita’ya bağlayan -içinden bazı damar ve sinirlerin geçtiği-

yarık; orbita üst yarığı)

28

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Üst petröz kısmı orbitaların üst üçte birine süper poze

olacak şekilde temporal kemiklerin petröz kısımları.

15-20 derecede kaudal açı ile çekilen grafilerde temporal

kemik petröz kısımlarının üst kenarları orbita alt

kenarlarına süperpoze olur ve kemik orbita

süperpozisyonsuz görüntülenir.

29 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 30

Kafa P-A radyogramı

Kafa P-A anotomisi

Page 6: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

6

Kafa-P-A radyogramı ve radyolojik anotomisi 31

Kafa-Lateral

Radyografisi

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 32

Kafa Lateral Radyografisinin

Amacı

Kafa lateral radyografisi, kafatasının lateral bölgesinde

bulunan anatomik yapılarda oluşan patolojik durumları

incelemek amacı ile çekilir. Bu radyografide dış kulak yolları

üst üste gelmeli fakat süperpoze olmamalıdır.

33 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 33

Hasta Hazırlığı

Kafa Lateral radyografisinde hasta hazırlığı, Kranyum P-A

çekimi ile aynıdır.

34

Kaset Seçimi

Kafa Lateral radyografisinde kaset seçimi, Kranyum P-A

çekimi ile aynıdır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Pozisyon Tekniği Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına pron

yatırılır.

Baş grafisi istenen taraf (belirtilmemiş ise sağ lateral çekilir)

filme yakın olacak şekilde yan döndürülür.

Aynı tarafın kolu vücuda paralel olarak aşağı doğru uzatılır.

Diğer kola ise destek olacak şekilde dirsekten flersiyon

yaptırılarak el masanın üzerine konur.

Median sagital düzlem filme paralel, interorbital çizgi filme dik

durumdadır.

Kaset, radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde

ayarlanır

35 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) Kafa Lateral Radyografi Pozisyonu

36 36

Page 7: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

7

Merkezi Işın

Merkezi Işın, dış kulak yolunun 2cm önü seviyesinden

2cm üste filme dik olacak şekilde santralize edilir.

Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak şekilde

ayarlanır.

37 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Teknik Faktör Ayarları

Film

Ebatları

(cm)

Bucky Kv

Ortalama

Değer

mAs

Ortalama

Değer

FFM (cm)

24x30 Evet 70 120 100

Kranyum P-A çekimindeki komutlar ve işlemler

ile aynı

38 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Kafa Lateral Radyografisinde Görünen

Yapılar

Paryetal kemik

Oksipital kemik

Kısmen frontal kemik

Temporal kemik

Sella tursika

Sinüsler

39

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 40

Kafa lateral radyogramı ve radyolojik anotomi 41 42

1) KAFA KAĠDESĠ-KAFA AKSĠYEL

A)submento-vertikal Radyografisi

B)vertiko-submental Radyografisi

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Page 8: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

8

A)SUBMENTO-VERTĠKAL

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 43 44

Kafa tabanındaki anatomik yapıların görünüşünü ve

burada oluşan patolojik durumları incelemek amacı ile

çekilir.

Bu pozisyonda ayrıca anterior etmoid hava hücreleri ve

zigomatik kemikler de net görülmektedir.

Submento-Vertikal Radyografisinin

Amacı

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

45

Hastanın Hazırlığı

Hasta masanın orta hattında sırtüstü uzanabilir veya

ayakta,bucky sistemine sırtı dönük oturabilir.

Sırtüstü pozisyonda hastanın omuzları alta konan

destek yastıklarla yükseltilir.

Boyun kafanın verteksinin masaya temas etmesini

sağlayacak şekilde hiperfleksiyona getirilir.

Yüzün orta hattı masanın orta hattına ve dış kulak

delikleri masadan eşit uzaklığa getirilir.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 46

Bu orta sagital düzlemin masanın orta hattıyla dik açı

yapmasını sağlar.

Boyunun ekstensiyon yapabilme miktarına göre ;

orbito-meatal düzlem ,mümkün olduğunca, masa

düzlemine paralel getirilmelidir.

Dikey bucky düzeneğinde;hastanın oturur

pozisyonda,verteksini düzeneğe temas edinceye

kadar kafasını geriye atması yeterli olacaktır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

47 Submento - vertikal radyografisinin pozisyonu

48

Merkezi Işın

Santral ışın orbito-meatal düzleme dik açıyla,dış kulak

deliklerinin ortasından geçecek şekilde yönlendirilir.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Page 9: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

9

49

Teknik Faktör Ayarları

Teknisyen kurşun paravanın arkasına ya da kumanda odasına

geçer, hastanın konumunu son bir kez daha gözler.

Hastaya „hareket etme, nefes alma‟ komutu verir.

Exposure ( ışınlama) düğmesine basarak radyografiyi çeker.

Exposuredan sonra hastaya „rahat nefes al‟ komutu verir.

Film Ebatları

(cm)

Bucky

Kv Ortalama

Değer

mAs Ortalama

Değer

FFM (cm)

24x30 cm

EVET 70 150 100

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 50

Etmoid ve sfenoid sinüsler

Foramen magnum

Foramen spinozum, ovale, laserum

Maksiller sinüsler orbita ile süperpoze

Sella tursika, sfenoid sinüs içerisinde

KAFA KAĠDESĠ (Submento-vertikal)

GÖRÜLEBĠLEN YAPILAR

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 50

51 Submento-vertikal radyogramı 52 Kafa Kaidesi radyogramı ve radyolojik anotomi

Kafa Kaidesi radyogramı ve radyolojik anotomi 53

B)VERTĠKO-SUBMENTAL

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 54

Page 10: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

10

55

Vertiko-Submental Radyografisinin

Amacı

Yüz kemiklerinin aksiyal görünümünü ve buradaki

patolojileri incelemek için çekilir.

Bu radyografide, arka etmoid hava hücreler ve sphenoid

sinüs net görülür.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 56

Hastanın Hazırlığı

Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına

pron pozisyonda yatırılır.

Eller omuz hizasında avuç içi masaya temas edecek

şekilde yerleştirilir.

Çene altı masaya temas edecek şekilde ayarlanır.

Çenenin altına 15cm yükseklikte sünger destek

koyularak radyografik çizgiyle kasetin paralel olması

sağlanır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

57

Kaset,radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak

şekilde ayarlanır.

Vertiko-submental pozisyonu 58

Merkezi Işın

Merkezi ışın, radyografik temel çizginin ortasından

geçecek şekilde kafanın ortasına santralize edilir.

Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak

şekilde ayarlanır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

59

Teknik Faktör Ayarları

Film

Ebatları

(cm)

Bucky

Kv

Ortalama

Değer

mAs

Ortalama

Değer

FFM (cm)

24x30 cm

EVET 70 150 100

Teknisyen kurşun paravanın arkasına ya da kumanda odasına geçer,

hastanın konumunu son bir kez daha gözler.

Hastaya „hareket etme, nefes alma‟ komutu verir.

Exposure ( ışınlama) düğmesine basarak radyografiyi çeker.

Exposuredan sonra hastaya, „rahat nefes al‟ komutu verir.

60

Page 11: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

11

Town Radyografisi

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 61

Town Radyografisinin Amacı

Town radyografisinde iç kulak kanalı, mastoid hava hücreleri

semisirküler kanallar incelenmektedir.

Ayrıca, kondil kırıklarının ve Zigomatik ark kırıklarının

saptanmasında da ideal pozisyondur. Bu radyografide sella

tursika, foramen magnum içinde görülmelidir.

62 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 62

Hasta Hazırlığı

Town radyografisinde hasta hazırlığı, Kranyum P-A çekimi

ile aynıdır.

63

Kaset Seçimi

Town radyografisinde kaset seçimi, Kranyum P-A çekimi ile

aynıdır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 63

Pozisyon Tekniği

Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına

supin pozisyonda yatırılır.

Baş ve vücudun orta hattı, masa orta hattına denk gelecek

şekilde ayarlanır.

Orbitomeatal çizgi, filme dik olacak şekilde, baş öne eğdirilir.

Bu durumda median sagittal düzlem filme dik olmalıdır.

Kaset, radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde

ayarlanır

64 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

TOWN Radyografisi Pozisyonu 65 65

Merkezi Işın

Merkezi ışın, tüpe 30˚ kranio-kaudal açı verilerek median

sagittal düzlemde saç-alın sınırı hizasına santralize edilir.

Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak şekilde

ayarlanır.

66 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Page 12: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

12

Teknik Faktör Ayarları

Film

Ebatları

(cm)

Bucky Kv

Ortalama

Değer

mAs

Ortalama

Değer

FFM (cm)

24x30 Evet 78 120 100

67

Kranyum P-A çekimindeki komutlar ve işlemler

ile aynı

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Town Radyografisinde Görünen

Yapılar

Oksipital, paryetal ve frontal kemikler

Foramen magnum ve içinde sella tursika

Mandibula kondilleri

Petröz kemikler

68 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

69 Town radyogramı ve radyolojik anotomisi 70

SELLA TURSİKA

RADYOGRAFİSİ

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 71 72

Amaç

Bu pozisyonda anterior ve posterior klinoidler, dorsum

sella eksternal akustik kanal,hipofizeal fossa,

tüberkülüm sella ve sfenoid sinüs gibi anatomik

yapıların görüntülenmesi amaçlanmaktadır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Page 13: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

13

73

Hastanın Hazırlığı

Sella Tursika Radyorafisindeki hasta hazırlığı, Orbita P-A

çekimi ile aynı yapılmalı.

Kaset Seçimi

Sella Tursika Radyorafisinin kaset seçimi, Orbita P-A çekimi

ile aynı yapılmalı.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 74

Pozisyon Tekniği

Genellikle her iki sellayı kıyaslamak için iki taraflı yani sağ ve

sol lateral pozisyonda her iki sella Tursika olarak çekilir.

Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına pron

pozisyonda yatırılır.

Hastanın başı, filmi çekilecek taraf orta hatta temas edecek

şekilde tam yan (lateral) yerleştirilir.

Aynı taraftaki kol, vücuda paralel olarak aşağı doğru uzatılır.

Diğer kol ise dirsekten bükülerek ön kol ve el masanın üstüne

yerleştirilir.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

75

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek-I/TıbbiGör-

I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Sella Tursika radyografisi pozisyonu 76

Merkezi Işın

Merkezi ışın, dış kulak yolunun 2,5 cm önüne ve

orbitomeatal çizginin 2,5 cm yukarısına gelecek şekilde

dik olarak santralize edilir.

Diyafram, sellayı içine alacak kadar daraltılır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

77

Teknik Faktör Ayarları

Teknisyen kurşun paravanın arkasına ya da kumanda odasına geçer,

hastanın konumunu son bir kez daha gözler.

Hastaya,hareket etme, nefes alma‟ komutu verir

Exposure ( ışınlama) düğmesine basarak radyografiyi çeker.

Exposuredan sonra hastaya,“rahat nefes al” komutu verir.

Film banyo ve baskı işlemlerinden sonra aşağıdaki radyografi elde edilir

78

Sella tursika radyogramı ve radyolojik anotomisi

Page 14: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

14

79

Sella tursika radyogramı ve radyolojik anotomisi

SCHÜLLER

RADYOGRAFİSİ

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 80

81

Amaç

Mastoid hava hücrelerinin dağılımı ve havalanmasının

incelenmesidir.

Ayrıca bu radyografi; tempora mandibular eklem,

kondiller çıkıntı, eksternal akustik kanal vb anatomik

yapılarda oluşan potolojik durumları incelemek için

çekilmektedir.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 81 82

Hastanın Hazırlığı

Schüller grafisinin hasta hazırlığı, Mandibula P-A

grafisindeki ile aynı yapılmalıdır.

Kaset Seçimi

Schüller grafisinin kaset seçimi, Mandibula P-A

grafisindeki ile aynı yapılmalıdır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 82

83

Pozisyon Tekniği

Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta; hasta masasına pron

pozisyonda yatırılır.

Hastanın başı çekilecek taraf orta hatta temas edecek şekilde

tam lateral (yan) yerleştirilir.

Çekilecek tarafın kulak kepçesi öne doğru bükülür.

Aynı taraftaki kol, vücuda paralel olarak aşağı doğru uzatılır.

Diğer kol ise dirsekten bükülerek ön kol ve el masanın üstüne

koyulur.

Bu durumda, median sagittal düzlem filme paralel olmalıdır.

Kaset, radyografisi çekilecek

bölgeyi ortalayacak şekilde ayarlanır. Bu radyografi genellikle

karşılaştırma yapmak için iki

yanlı (bilateral )çekilir 83 84

Schüller radyografisinin pozisyonu

84

Page 15: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

15

85

Merkezi Işın

Merkezi ışın; Tüpe 25o kranio-kaudal açı verilerek karşı

taraf dış kulak yolunun 6 cm üzerine santralize edilir.

Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak

şekilde ayarlanır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 85 86

Teknik Faktör Ayarları

Exposure yapmadan önce hastanın konumu son bir kez daha gözlenir.

Hastaya, “Nefesini tut ve hareket etme” komutu verilerek exposure işlemi

yapılır.

Ġşlemden hemen sonra hastaya, “Rahat nefes al” komutu verilerek

radyografi işlemi sonlandırılır.

Film, banyo ve baskı işlemlerinden sonra aşağıdaki radyografi elde edilir

86

87

Schüller Radyogramında

Görülebilen Yapılar

Msatiod kemik

Temporomandibüler eklem

Üst üste internal ve eksternal akustik kanallar

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Schüller radyogramı

88

89

Schüller radyogramı ve radyolojik anotomi

90

Page 16: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

16

STENVERS

RADYOGRAFİSİ

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 91 92

Stenvers Radyografisinin Amacı

Petroz kemik, internal akustik kanalar ve semisirküler

kanalların incelenmesi amaçlanmaktadır.

Ayrıca; mastoid hava hücreleri, temporamandibular

eklem, kondiller çıkıntı, gibi anatomik yapılar da

incelenmektedir.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 92

93

Hastanın Hazırlığı

Stenvers grafisinin hasta hazırlığı, Mandibula P-A

grafisindeki ile aynı yapılmalıdır.

Kaset Seçimi

Stenvers grafisinin kaset seçimi, Mandibula P-A

grafisindeki ile aynı yapılmalıdır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 93 94

Pozisyon Tekniği Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına prone

pozisyonda yatırılır.

Hastanın elleri her iki yanda, baş hizasında masanın üstüne

koyulur.

Baş, median sagittal düzlem masa ile 45˚yapacak şekilde

incelenecek tarafa döndürülür.

Nazal kemik, çene, zygomatik kemik ve orbitanın dış kenarı

masanın orta hattına temas edecek şekilde ayarlanır.

Karşılaştırmak için iki yönlü (bilateral) çekilir.

Kaset, radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde

ayarlanır 94

Stenvers Radyografi Pozisyonu 95 96

Merkezi Işın

Merkezi ışın, Tüpe 12˚ derece kaudo-kranial açı

verilerek protuberentia oksipitalis ile dış kulak yolunun

tam arasına santralize edilir.

Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak

şekilde ayarlanır.

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I) 96

Page 17: 1.11 - Hatay Mustafa Kemal University · 2018-11-01 · 1.11.2018 2 Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli

1.11.2018

17

97

Teknik Faktör Ayarları

Exposure yapmadan önce hastanın konumu son bir kez daha gözlenir.

Hastaya, “Nefesini tut ve hareket etme” komutu verilerek exposure işlemi

yapılır.

Ġşlemden hemen sonra hastaya, “Rahat nefes al” komutu verilerek

radyografi işlemi sonlandırılır.

Film, banyo ve baskı işlemlerinden sonra aşağıdaki radyografi elde edilir

97 98

Stenvers Radyografisinde

Görülebilen Yapılar

Petröz kemikler

Ġnternal aküstik kanal

Semisirküler kanallar

Mastoid

Temporomandibüler eklem

Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)

Stenvers radyogramı 99 100

Stenvers radyogramı ve radyolojik anotomi 101

KAYNAKLAR

Sağlık Meslek Liseleri Radyoloji Dalı Kafa Radyografileri

Ders Modülü

TEMEL RADYOLOJĠ TEKNĠĞĠ

Yazarları: Prof. Dr. Tamer KAYA, Prof. Dr. Ragıp ÖZKAN

Doç. Dr. Baki ADAPINAR

RADYOGRAFĠDE POZĠSYON TEKNĠĞĠ

Yazarı: Dr. Tamer BAYSAL

102 Dr.Öğr.Üyesi.SüreyyaNUR/TıbbiGör.Tek

-I/TıbbiGör-I.2.Ders(Çekim Tek-I)