111, ocak Şubat 2012 İÇİndekİler€¦ · dr. n. tuğba kandilci, yeni saymanımız da uzm. dr....

Sayı: 111, OCAK ŞUBAT 2012

TFD Bülteni 2012 sayılarından itibaren, elektronik bülten formatında iki ayda bir yayımlanmaktadır.

Editör

Prof. Dr. Öner Süzer

Editör Yardımcıları

Yrd. Doç. Dr. N. Tuğba Durlu Kandilci

Yrd. Doç. Dr. Bilgen Hoşgör Başgut

Yayın Kurulu

Prof. Dr. Nurettin Abacıoğlu

Prof. Dr. A. Tanju Özçelikay

Prof. Dr. Hakan Ergün

Doç. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu

Doç. Dr. Arzu Onay Beşikçi

Doç. Dr. Başar Sırmagül

Doç. Dr. Hale Zerrin Toklu

Yrd. Doç. Dr. Alper Okyar

Yrd. Doç. Dr. Banu Cahide Tel

Yrd. Doç. Dr. Kemal Buharalıoğlu

Yrd. Doç. Dr. Tolga Aydos

Yrd. Doç. Dr. Burak Cem Soner

Uzm. Dr. Kubilay Oransay

www.tfd.org.tr/bulten [email protected]

İÇİNDEKİLER

G TÜRK FARMAKOLOJİ DERNEĞİ E-BÜLTENİ

Önsöz 1-2

Genel Kurul Tutanağı 3-7

İlaçla Akılcı Tedavi Eğitimi Anketi 8-10

Hakan Çetinsaya İKUM 11-15

Bilimsel Toplantılar 16

Proje Başvuruları 17

Bulmaca 18

Yeni Üyelerimiz 19

İş İlanları 20

Bültende yer almasını istediğiniz

yazıları-haberleri bü[email protected]

adresine gönderebilirsiniz.

http://www.tfd.org.tr/bulten

mailto:[email protected]

Değerli meslektaşlarım, Derneğimizin XXIX’uncu Seçimli Olağan Genel Kurulu 23 Aralık 2011 Cuma günü yapıldı. Genel kurulda yapılan seçim sonucunda oy sırasına göre Prof. Dr. Öner Süzer, Yrd. Doç. Dr. N. Tuğba Kandilci, Prof. Dr. Ersin Yarış, Uzm. Dr. Burçak Deniz Dedeoğlu, Prof. Dr. B. Sönmez Uydeş Doğan, Prof. Dr. Yeşim Tunçok ve Prof. Dr. K. Esra Nurullahoğlu Atalık TFD Yönetim Kurulu’na seçildi. Yönetim kurulumuz aynı gün ilk toplantısını yaptı ve görev dağılımını belirledi. Görev dağılımımız sonucunda yeni genel sekreterimiz Yrd. Doç. Dr. N. Tuğba Kandilci, yeni saymanımız da Uzm. Dr. Burçak Deniz Dedeoğlu oldu. Genel kurulda önemli tüzük değişiklikleri de oldu, tüzük değişikliklerinin gereğini yapmak için Ankara Valiliği Dernekler Müdürlüğü’nün yazılı onayını beklemekteyiz. Yönetim kurulumuz ikinci toplantısını 13 Ocak 2012 günü yaptı ve bazı önemli kararlar aldı. Bu kararların en önemlilerinden birisi artık Türk Farmakoloji Derneği Bülteni’nin artık yeni bir yüze sahip olmasıdır. Okuduğunuz bu sayıyla birlikte bültenimiz bir elektronik formata dönüşecek ve sadece e-posta ve internet sitemiz aracılığıyla yayınlanacaktır. Bu kararı almamızın birinci temel nedeni ekonomik maliyettir. Bülten basım ve postalama giderleri her geçen gün artarak çok zor karşılayabileceğimiz, belki de karşılayamayacağımız miktarlara ulaşmıştır. İkinci temel neden ise günümüz teknolojilerini kullanmanın avantajıdır. Bu şekilde bülteni daha sık çıkartabileceğiz. Sayfa sayısı ve basım maliyetleri gibi kısıtlılıklarımız da olmayacaktır. Bültenimiz 2012 yılında 4 yerine 6 kez çıkacaktır. Daha sonraki yıllarda bülteni her ay çıkartabilmemiz de mümkün olacaktır. Bülteni hem bilgisayarda okunabilir hem de gerektiğinde arşiv için basılabilir bir formatta tasarlamaktayız. Artık kişisel yayıncılık sistemleri hazırladığımız e-bültenleri çok ucuza yıllık ciltlere dönüştürebilmektedir. Bu şekilde sadece tek bir sayının posta maliyetine iki yılın tüm sayılarını bastırmamız ve örneğin ulusal kongremizde kongre kitapçığına ek olarak sizlere sunabilmemiz mümkün olabilecektir. Türk Farmakoloji Derneği Yönetim Kurulu elektronik bültenin yayın kurulunu oluşturma aşamalarında şöyle bir yol izlemiştir. Öncelikle bülten yayın kurulu iskeletini eski haliyle korumuştur. Yeni yapıda ben bülten "Sahibi" olmak yerine “TFD E-Bülten Editörü” görevini üstlendim. Eski yapıyla bültenin "Sorumlu Yazı İşleri Müdürü" olacak olan TFD Genel Sekreteri Yrd. Doç. Dr. N. Tuğba Durlu Kandilci de artık TFD E-Bülten Editör Yardımcılığı görevini devralmıştır. İkinci bir TFD E-Bülten Editör Yardımcısı olarak da son dönemlerdeki bültenlerde bu işi fiilen sürdüren Yrd. Doç. Dr. Bilgen Hoşgör Başgut atanmıştır. Kendi isteğiyle ayrılmak istediği için Prof. Mehmet Zafer Gören ve TFD Yönetim Kurulu üyeliklerine seçildikleri için Prof. Dr. K. Esra Nurullahoğlu Atalık ile Uzm. Dr. Burçak Deniz Dedeoğlu yayın komisyonundan ayrılmışlardır. Bu üyelerimizin yerine yayın kuruluna Prof. Dr. A. Tanju Özçelikay, Prof. Dr. Hakan Ergün, Doç. Dr. Başar Sırmagül, Doç. Dr. Hale Zerrin Toklu, Yrd. Doç. Dr. Alper Okyar, Yrd. Doç. Dr. Burak Cem Soner ve Yrd. Doç. Dr. Kemal Buharalıoğlu atanmışlardır. Bu şekilde TFD E-Bülteni’nin dinamik yapısını sürdürmesi mümkün olacaktır. Yayın kurulundaki tüm arkadaşlarıma yeni dönemde başarılı çalışmalar diliyorum. Türk Farmakoloji Derneği Yönetim Kurulu, Klinik Farmakoloji Çalışma Grubu (KFÇG) Yürütme Kurulu üyeliklerine, Uzm. Dr. Sedat Altuğ, Prof. Dr. Aydın Erenmemişoğlu, Prof. Dr. Zafer Güney, Yrd. Doç. Dr. Latif Özbay ve Doç. Dr. Esra Sağlam'ı; Klinik Toksikoloji Çalışma Grubu (KTÇG) Yürütme Kurulu üyeliklerine Doç. Dr. Serap Annette Akgür, Yrd. Doç. Dr. Ömer Demir, Prof. Dr. Sedef Gidener, Yrd. Doç. Dr. Mine Kadıoğlu Duman ve Prof. Dr. Atila Karaalp'ı (soyadına göre alfabetik sırayla) atamıştır. Yürütme kurullarının görev dağılımlarını internet sitemiz üzerinden takip edebilirsiniz. Kendilerinin bu dönem verimli çalışmalar sürdüreceklerine eminim. KFÇG e-bülteninde artık Doç. Dr. Ezgi

Sayfa 1

ÖNSÖZ

Türk Farmakoloji Derneği E-Bülteni; Sayı 111, Ocak-Şubat 2012

Gülmez editörlüğü sürdürüyor. KTÇG de Prof. Dr. Sedef Gidener editörlüğünde bir e-bülten çıkartma kararı almıştır, bu e-bültenin de uzun soluklu olmasını diliyorum. Türk Farmakoloji Derneği Farmakoloji Eğitiminde Kuşaklararası Bilimsel Etkileşme Seminerleri Programları'nın yirmibirincisi 07-09 Mart 2012 tarihlerinde, Erciyes, Kayseri’de 1993 yılında kaybettiğimiz kurucu üyemiz Dr. Nejat F. Eczacıbaşı anısına düzenlenecektir ve bu toplantının program hazırlıkları son aşamadadır. Detaylı bilgiler ve toplantı programına internet sitemiz aracılığıyla ulaşılabilir. Mayıs ayında düzenleyeceğimiz eğitim toplantımız ve haziran ayında düzenleyeceğimiz yaz okulumuz için çalışmalarımız sürmektedir ve bu çalışmalar ilerledikçe sizleri bilgilendireceğiz. Saygılarımla ve 2012 Mart-Nisan 2012 sayısında görüşmek dileğimle Prof. Dr. Öner Süzer Türk Farmakoloji Derneği Yönetim Kurulu Başkanı

Sayfa 2


TÜRK FARMAKOLOJİ DERNEĞİ XXIX. SEÇİMLİ OLAĞAN GENEL KURUL

TOPLANTI TUTANAĞI

Türk Farmakoloji Derneği’nin XXIX. Seçimli Olağan Genel Kurul Toplantısı, 63 üyenin

katılımı ile 23 Aralık 2011 Cuma günü saat 17:00’de Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Morfoloji Binası Mavi Salon’da yapıldı. Açılış ve saygı duruşunu takiben kongre divanı

seçildi. Kongre divanına, divan başkanı olarak Prof. Dr. S. Oğuz Kayaalp, üye olarak Yrd.

Doç. Dr. İlkay Alp Yıldırım ve Dr. Nihan Burul Bozkurt seçildi. Kongre divanının

oluşturulmasının ardından maddelerin görüşülmesine geçildi.

Türk Farmakoloji Derneği XXVIII. dönem çalışma raporu Genel Sekreter Prof. Dr. Bülent

Gümüşel tarafından, mali rapor Sayman Prof. Dr. Alper İskit tarafından, denetleme

kurulu raporu ise kurul üyesi Prof. Dr. Tanju Özçelikay tarafından sunuldu. Sunumların

ardından Yönetim Kurulu’nun ibrası görüşmeye açılarak oy birliği ile yönetim kurulu ibra

edildi.

Genel kurulda 2012-2013 yılları bütçe taslağı görüşülerek oy birliği ile kabul edildi. Prof.

Dr. Öner Süzer’in önerisi üzerine, Yönetim Kurulu’na gerekli görüldüğü durumlarda

tahmini bütçe kalemleri arasında değişim yapma yetkisi oy birliği ile verildi. 2012-2013

yılları için giriş aidatı ve yıllık aidatları 50 TL olarak önerildi ve bu öneri oy birliği ile kabul

edildi.

Genel kurulda gündemin sekizinci maddesi olan tüzük değişiklikleri konusunda Yönetim

Kurulu Başkanı Prof. Dr. Öner Süzer’in bilgi vermesinin ardından aşağıda yazılı değişiklik

önerileri tek tek görüşmeye açıldı, sonra tek tek açık oylama yapıldı ve oy birliği ile

tüzükte Madde 8, Madde 10 ve Madde 19’da (toplam 3 maddede) değişiklik yapılmasına

karar verildi.

Türk Farmakoloji Derneği Tüzüğünün Kabul Edilen Tüzük Değişiklikleri

1- MADDE 8 için

Eski hali

MADDE 8. Üyelikten çıkma ve/veya çıkarılma

a) Her üye istediği zaman yazılı bir bildirimle Dernek üyeliğinden istifa edebilir.

b) Türk Medeni Kanunu’nun ve Dernekler Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca

kanunda veya tüzükte aranılan nitelikleri sonradan kaybedenlerin dernek üyeliği

kendiliğinden sona erer.

c) Yönetim Kurulunun, Derneğin tüzükte belirtilen amaçları ve çıkarlarını gözetmek

gayesi ile bir üyeyi ihraç etme yetkisi vardır. Üyelikten çıkarma Yönetim

Kurulunda oylanarak yapılır. Karar alınabilmesi için üyelerin en az 2/3'ünün bu

yönde oy kullanması gereklidir. Karar ilgiliye yazılı olarak bildirilir.

Üyelikten çıkarılmaya 1 ay içinde itiraz edenlerin, Yönetim ve Denetleme

Kurullarının yapacağı ortak toplantıda kendini savunma hakkı bulunmaktadır.

Toplantı sonunda yapılacak oylamada Yönetim Kurulu Üyelerinin yine en az 2/3'ü

bu yönde oy kullanırsa üye Dernek'ten çıkarılmış sayılır ve konu ilk Genel

Kurul'da görüşülür. Görüşme sonrasında yapılacak oylamada, üyelikten

çıkarılmak için, Genel Kurul'a katılan üyelerin en az 2/3'ünün ihraç yönünde oy

kullanması gereklidir. Genel Kurul kararı kesindir.

Sayfa 3

GENEL KURUL TOPLANTI TUTANAĞI


Kabul Edilen Hali

MADDE 8. Üyelikten çıkma ve/veya çıkarılma

a) Her üye istediği zaman yazılı bir bildirimle Dernek üyeliğinden istifa edebilir.

Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış

olur.

b) Türk Medeni Kanunu’nun ve Dernekler Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca

kanunda veya tüzükte aranılan nitelikleri sonradan kaybedenlerin dernek üyeliği

kendiliğinden sona erer.

c) Yönetim Kurulunun, Derneğin tüzükte belirtilen amaçları ve çıkarlarını gözetmek

gayesi ile bir üyeyi ihraç etme yetkisi vardır. Üyelikten çıkarma Yönetim

Kurulunda oylanarak yapılır. Karar alınabilmesi için üyelerin en az 2/3'ünün bu

yönde oy kullanması gereklidir. Karar ilgiliye yazılı olarak bildirilir.

d) Dernek aidatlarını 2 yıl üst üste ödemeyenler dernek üyeliğinden Yönetim Kurulu

kararıyla çıkartılırlar.

Üyelikten çıkarılmaya 1 ay içinde itiraz edenlerin, Yönetim ve Denetleme

Kurullarının yapacağı ortak toplantıda kendini savunma hakkı bulunmaktadır.

Toplantı sonunda yapılacak oylamada Yönetim Kurulu Üyelerinin yine en az 2/3'ü

bu yönde oy kullanırsa üye Dernek'ten çıkarılmış sayılır ve konu ilk Genel

Kurul'da görüşülür. Görüşme sonrasında yapılacak oylamada, üyelikten

çıkarılmak için, Genel Kurul'a katılan üyelerin en az 2/3'ünün ihraç yönünde oy

kullanması gereklidir. Genel Kurul kararı kesindir.

2- MADDE 10 için

Eski Hali

MADDE 10. Genel Kurul Derneğin asıl üyelerinden oluşur. Olağan Genel Kurul toplantısı,

Yönetim Kurulu'nun daveti üzerine 2 yılda bir defa Aralık ayında yapılır. Toplantıya çağrı

Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükmü uyarınca yapılır.

Genel Kurul, oy hakkı bulunan üyelerin yarısından bir fazlasının katılmasıyla toplanır. İlk

toplantıda yeterli sayı sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak bu ikinci

toplantıya katılan üye sayısı, Dernek Yönetim ve Denetleme kurulları üye tam sayısı

toplamının iki katından az olamaz.

Kabul Edilen Hali

MADDE 10. Genel Kurul aidat borcu olmayan asıl üyelerden oluşur ve derneğin en

yetkili organıdır. Olağan Genel Kurul toplantısı, Yönetim Kurulu'nun daveti üzerine çift

rakamlı takvim yıllarının Ocak ayında yapılır. Toplantıya çağrı Dernekler Yönetmeliğinin

ilgili hükmü uyarınca yapılır.

Genel Kurul, oy hakkı bulunan üyelerin yarısından bir fazlasının katılmasıyla toplanır.

Ancak tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde üyelerin üçte ikisinin katılımıyla

toplanılır. İlk toplantıda yeterli sayı sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz.

Ancak bu ikinci toplantıya katılan üye sayısı, Dernek Yönetim ve Denetleme kurulları üye

tam sayısı toplamının iki katından az olamaz.

3- MADDE 19 için

Eski hali

MADDE 19. Giriş aidatı ve yıllık aidat Türk Farmakoloji Derneği genel kurulu tarafından

belirlenir.

Kabul Edilen Hali

MADDE 19. Giriş aidatı ve yıllık aidat Türk Farmakoloji Derneği genel kurulu tarafından

belirlenir. Üyeler emekli olduktan sonra yıllık aidattan muaftırlar.

Sayfa 4



Tüzük değişikliklerinin oylanmasının ardından gündemin 9. maddesinde belirtilen,

Yönetim Kurulu’na Dernek Merkezi olarak kullanılmak üzere Ankara’da gayrimenkul satın

alması için yetki verilmesi konusu görüşüldü. Oy çokluğu (30 kabul, 18 red) ile belirtilen

amaçla ilgili olarak gayrimenkul satın alması için Yönetim Kurulu’na yetki verildi.

Gündemin ilk dokuz maddesinin görüşülmesinin ardından Yeni Yönetim, Denetleme ve

Yeterlilik Kurulları’nın seçimine geçildi. Aşağıda adı belirtilen üyeler Yönetim Kurulu,

Denetleme Kurulu ve Yeterlilik Kurulu için aday olarak teklif edildiler:

Yönetim Kurulu Üye Aday Listesi:

Öner Süzer

Ersin Yarış

Yeşim Tunçok

B.Sönmez Uydeş Doğan

Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık

Nezahat Tuğba Durlu Kandilci

Burçak Deniz Dedeoğlu

Aydın Erenmemişoğlu

Zafer Güney

M.Sertaç Yılmaz

Sinan Çavun

Mine Kadıoğlu Duman

İlkay Alp Yıldırım

Merve Denizaltı

Ali Boray Başcı

Denetleme Kurulu Üye Aday Listesi:

Mehmet Melli

Tanju Özçelikay

Eyüp Sabri Akarsu

T.Emrah Bozkurt

Alper Okyar

Deniz Kaleli Durman

Yeterlilik Kurulu Üye Aday Listesi:

Şule Gök

Sırrı Bilge

Tolga Aydos

Günay Yetik Anacak

Canan Uluoğlu

Edibe Minareci

Üyelerin belirlenmesinin ardından kapalı oylama yapıldı. Oyların sayımı için İlkay Alp

Yıldırım ve Nihan Burul Bozkurt seçildi. Oyların sayımı sonucunda 58’i geçerli, 2’si boş

olmak üzere toplam 60 kişinin oy kullandığı belirlendi. Sayım sonucunda üye adaylarının

sıralaması, aldıkları oy sayısına göre aşağıda belirtilmiş olup adayların aldıkları oy sayıları

isimlerinin karşısına yazılmıştır.


Sayfa 5


Yönetim Kurulu Üye Aday Listesi:

Öner Süzer 47

Nezahat Tuğba Durlu Kandilci 39

Ersin Yarış 36

Burçak Deniz Dedeoğlu 36

B.Sönmez Uydeş Doğan 35

Yeşim Tunçok 34

Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık 29

Aydın Erenmemişoğlu 28

Zafer Güney 28

M.Sertaç Yılmaz 21

Sinan Çavul 14

İlkay Alp Yıldırım 6

Mine Kadıoğlu Duman 5

Merve Denizaltı 1

Ali Boray Başcı 0

Denetleme Kurulu Aday Listesi:

Mehmet Melli 51

Tanju Özçelikay 50

Eyüp Sabri Akarsu 34

T.Emrah Bozkurt 11

Alper Okyar 7

Deniz Kaleli Durman 4

Yeterlilik Kurulu Üye Aday Listesi:

Tolga Aydos 44

Şule Gök 38

Günay Yetik Anacak 34

Canan Uluoğlu 32

Sırrı Bilge 26

Edibe Minareci 9

Türk Farmakoloji Derneği XXIX. Seçimli Olağan Genel Kurul Toplantısında Yönetim

Kurulu, Denetleme Kurulu ve Yeterlilik Kurulu aşağıdaki şekilde belirlendi;

Yönetim Kurulu Asıl Üyeleri :

Öner Süzer

Ersin Yarış

Yeşim Tunçok

B.Sönmez Uydeş Doğan

Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık

Nezahat Tuğba Durlu Kandilci

Burçak Deniz Dedeoğlu

Yönetim Kurulu Yedek Üyeleri:

Zafer Güney

Aydın Erenmemişoğlu

M.Sertaç Yılmaz

Sinan Çavun

İlkay Alp Yıldırım

Mine Kadıoğlu Duman

Merve Denizaltı

Sayfa 6



Denetleme Kurulu Asıl Üyeleri:

Mehmet Melli

Tanju Özçelikay

Eyüp Sabri Akarsu

Denetleme Kurulu Yedek Üyeleri:

T. Emrah Bozkurt

Alper Okyar

Deniz Kaleli Durman

Yeterlilik Kurulu Üyeleri:

Şule Gök

Tolga Aydos

Günay Yetik Anacak

Canan Uluoğlu

Yönetim, Denetleme ve Yeterlilik Kurulları’nın seçilmesinin ardından Türk Tabipleri Birliği

Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurul (TTB-UDEK) temsilcilerinin seçimine geçildi. Yapılan

açık oylama ile TTB-UDEK temsilciliğine oy birliği ile Ersin Yarış ve Remzi Erdem atandı.

Dileklerin sorulmasının ardından, bir dilek gelmediği için XXIX. Seçimli Genel Kurul,

Kongre Divanı’na toplantı tutanağının imzalanması yetkisi oy birliği ile verilerek kapatıldı.

Prof.Dr. S. Oğuz Kayaalp

Divan Başkanı

Yrd.Doç.Dr. İlkay Alp Yıldırım

Divan Üyesi

Dr. Nihan Burul Bozkurt

Divan Üyesi


Sayfa 7


TRABZON’DA DÜZENLENEN “ECZACILAR İÇİN İLAÇLA AKILCI TEDAVİ

EĞİTİMİ”NİN ANKET SONUÇLARIYLA DEĞERLENDİRİLMESİ

Gülnur Sevin1, Hale Zerrin Toklu2, Arzu Onay Beşikçi3, Tanju Özçelikay3, Zeliha Kerry1,

Levent Üstünes1, Gül Ayanoğlu Dülger2, İlknur Erköseoğlu4, Ersin Yarış4

1 Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı, 2 Marmara Üniversitesi

Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı, 3 Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi

Farmakoloji Anabilim Dalı, 4 Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji

Anabilim Dalı

Anahtar Sözcükler: AİK, Probleme dayalı öğrenme, Eczacı, Reçete karşılama, Eğitim

modeli

AMAÇ

Akılcı ilaç kullanımı (AİK) ülkemizde değişik platformlarda ele alınmakta ve bu konuda

başta hekimlere yönelik olmak üzere çeşitli eğitim faaliyetleri yapılmaktadır. Son yıllarda

AİK konusunda eczacılara yönelik mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimlerin gerekliliği

gündeme gelmiştir. Eczacılık mesleği uygulamalarında en önemli yeri tutan serbest

eczane uygulamaları içerisinde AİK eğitiminin çok önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu

amaçla, 24-25 Haziran 2011 tarihleri arasında Trabzon Eczacı Odası ve Türk Farmakoloji

Derneği’nin işbirliğiyle Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde “ECZACILAR

İÇİN İLAÇLA AKILCI TEDAVİ EĞİTİMİ” yapılması planlanmıştır.

Sayfa 8

İLAÇLA AKILCI TEDAVİ EĞİTİMİ ANKETİ


GEREÇ ve YÖNTEM

İki gün boyunca süren eğitimi serbest eczacı veya hastane eczacısı olarak görev yapan

27 katılımcı tamamlamıştır. Eğitimin ilk gününde eczacılara, reçete karşılama

becerilerinin kurs öncesi dönemde ölçülmesine yönelik bir ön değerlendirme yapılmış ve

sonrasında küçük grup oturumlarında eczacılar seçilmiş endikasyonlarda simüle

hastaların kullanıldığı olgu reçeteleri üzerinden eğitim almışlardır. İkinci günün sonunda

uygulanan son değerlendirmede reçete karşılamada sergiledikleri tutum ve davranışları

yeniden ölçülerek, ilk ve son değerlendirme arasında bir değişim olup olmadığına

bakılmıştır. Kurs sonunda yapılan anketle katılımcıların eğitim hakkındaki görüşleri

alınmış ve bu görüşler kursun niteliğinin yükseltilmesi amacıyla kullanılmak üzere

değerlendirilmiştir.

BULGULAR

Kursa katılan eczacıların ortalama reçete karşılama skorları ön değerlendirmede 100

üzerinden 29 ± 10 iken, kurs sonunda yapılan değerlendirmede 59 ± 9’a yükselmiştir

(Şekil 1).

Anket sonuçlarına göre hemen hemen tüm katılımcıların, verilen bu “model AİK

eğitimi”ni içerik ve sonuçları bakımından çok beğendikleri ve benimsedikleri, özellikle bu

eğitimden meslek uygulamalarında oldukça yararlanabilecekleri ve tekrarlanacak

kurslara katılım konusunda istekli oldukları anlaşılmaktadır (Tablo 1).

VERİLERİN ANALİZİ

Veriler SPSS 9.05 programı kullanılarak analiz edilmiş ve reçete karşılama skorlarının

öncesi ile sonrası arasında farklılık olup olmadığı eşleştirilmemiş student’s t-testi

kullanılarak karşılaştırılmıştır. P<0.05 değeri anlamlı olarak kabul edilmiştir.

SONUÇ

Eğitime katılan eczacıların sayısının azlığına rağmen veriler, probleme dayalı eğitim

modeli temelinde yapılandırılacak modüler bir AİK eğitiminin, yalnızca lisans eğitiminde

değil, meslek içi eğitimde de memnuniyet yaratacağını ve hastalara sunulacak sağlık

hizmeti bakımından olumlu sonuçlar doğurabileceğini düşündürmektedir.

Bu sonuçlar, meslek kalitesinin artırılması ve hastaya doğru sağlık hizmetinin sunulması

açısından AİK eğitimlerinin gerekliliğini göstermektedir.


Sayfa 9


Tablo 1: “İlaçla Akılcı Tedavi Eğitimi” kursuna katılan eczacıların (N=26) anket

sorularına verdikleri yanıtlar; % hesabı, tüm katılımcılar %100 kabul edilerek soruları

yanıtlayan kişi sayısı yüzdelenmiştir. Katılımcılardan 1 kişi anketi yanıtlamamıştır.

Şekil 1: “İlaçla Akılcı Tedavi Eğitimi” kursunu alan eczacıların (n=27) ön (eğitimin ilk

gününde) ve son (eğitimin son gününde) değerlendirmedeki reçete karşılama skorları.

P<0.001, öncesi ve sonrası arasında eşleştirilmemiş Student’s t-testi.

Sayfa 10



İYİ KLİNİK UYGULAMA VE ÜLKEMİZİN İLK İYİ KLİNİK UYGULAMA MERKEZİ

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HAKAN ÇETİNSAYA İKUM

Uzm. Dr. Ahmet İnal

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hakan Çetinsaya İyi Klinik Uygulama Merkezi

Sağlık Bakanlığı 2000 yılından itibaren piyasaya verilecek ya da daha önce verilmiş olan

her ilaç için biyoeşdeğerlik çalışmalarını zorunlu tutmuştur. Eşdeğer ilaç uygulanması ile

sağlık bütçesinde tasarruf ve ilaç fiyatlarında azalma sağlanmıştır. İlaç fiyatlarındaki bu

azalma 2002 yılından itibaren gerek hükümetimizin biyoeşdeğerlik çalışmalarını teşvik

etmesi gerekse bu ilaçların etkinliğinin ve güvenilirliğinin orjinalini aratmayacak kadar iyi

olması nedeniyle giderek daha da ilerlemiştir. Günümüzde sağlık bakanlığımızın ortalama

fiyat uygulaması biyoeşdeğer ilaçların daha çok tercih edilmesine neden olmuştur.

Sağlıkta dönüşüm ilaç bazında da bu şekilde sağlanmaya başlanmış hala da devam

etmektedir. Unutulmamalıdır ki her eşdeğer ilaç piyasaya çıktıkça diğer muadillerinin

fiyatını düşürmekte, önemli bir oranda tasarruf sağlanmaktadır. Ayrıca ilaçlarının

eşdeğerliliğinin yapılması için ülkemizi tercih eden yerli ve yabancı firmalar ülkemize

önemli bir oranda döviz girdisi sağlamaktadır. Dünyada biyoeşdeğerlik çalışmaları geniş

bir şekilde uygulanmaktadır. Örneğin Hindistan’da yaklaşık 500 klinik bu çalışmaları

yürütürken, gerek Asya gerekse Avrupa ve Amerika ülkelerinde bu çalışmalar yoğun bir

şekilde yapılmaktadır. Şu an için ülkemizde 4 klinik bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığının

yoğun uğraşları sonucu TBMM’den kanun çıkarılmış, gerekli yönetmelikler

oluşturulmuştur. Bundan sonra çalışmaların giderek hızlanması beklenmektedir. Bir ilaç

AR-GE çalışmalarını tamamlayıp piyasaya verildikten sonra 6 yıl süreyle patent koruma

gereği eşdeğeri yapılamaz. Biyoeşdeğer ürün 6. yılın sonunda tüm araştırmaları ve

biyoeşdeğerlik çalışmaları tamamlanarak piyasaya verilebilir. Yani biyoeşdeğerlik

çalışmalarında en az 6 yıl boyunca piyasada bulunan ilacın benzerinin eşdeğer olup

olmadığı araştırılmaktadır. Bu gruptaki ilaçlar hiçbir şekilde insanlarda ilk defa kullanılan

ilaçlar değil, tam tersine yıllardır tedavide kullanılan ilaçlardır.

Sayfa 11

HAKAN ÇETİNSAYA İKUM


‘Biyoeşdeğerlik’,’eşdeğer ilaç’ vb dendiğinde toplumda ilk akla gelen insanların denek

olarak kullanıldığı çalışmalardır. Fakat bilimsel olarak bakıldığında insanların denek değil

gönüllü olarak görüldüğü tamamen geniş bir kavramlar topluluğu ortaya çıkmaktadır.

Bütün bu kavramları kapsayan temel kavram ise iyi klinik uygulamadır.

İyi klinik uygulama (İKU), insanların gönüllü olarak katıldıkları klinik denemelerin

düzenlenmesi, uygulanması, kayıtlarının tutulması ve bildirimlerine ait ETİK ve BİLİMSEL

kalite standardı olup, bu standartlara uyum halinde gönüllülerin haklarının,

emniyetlerinin, onurlarının, refah ve iyiliklerinin korunduğu yönünde topluma güvence

verir.

İKU’da;

-Sponsor

-Destekleyiciler (CRO contact research organisation)

-Araştırıcılar

-Etik kurullar

-İzleyiciler (monitor)

-Denetleyiciler (audit)

…hepsi bir bütün halinde çalışmaktadır.

İKU’nun temel görevleri;

-Hasta ve gönüllülerin korunması

-Elde edilen verilerin güvenilir olması

-Amaç olarak hastanın tedavi edilmesi değil, bilimsel bir soruyu cevaplamaktır.

İKU’nun temel prensipleri;

-Klinik çalışmalar Helsinki deklarasyonuna uygun ve etik kurul onayı alınarak yapılmak

zorundadır.

-Çalışmadaki temel amaç ve riskler tartılmalı, topluma faydası olduğuna karar

verildiğinde çalışma yapılmalıdır.

-Çalışmada gönüllünün hakları, güvenliği, iyi halleri her şeyin üzerinde tutulmalıdır.

-Klinik çalışmanın her ayrıntısı protokolde belirtilmelidir. Çalışma bu protokole veya

protokol değişikliklerine göre yürütülmelidir.

-Çalışmalar alanında uzman hekimlerce yürütülmelidir.

-Çalışmada görev alacak her bir birey kalifiye olmalıdır.

-Her bir gönüllü çalışmadan önce ‘bilgilendirilmiş gönüllü olur formu’nu mutlaka okuyup

imzalamalıdır.

-Çalışma sonucunda elde edilecek verilerin gizliliği korunarak saklanmalıdır.

-Araştırma ürünleri GMP (Good Manifactural Practice) kurallarına göre üretilmeli,

protokolde yazdığı şekilde uygulanmalıdır.

-Her araştırmanın kalite kontrolü yapılmalıdır.

Sayfa 12



Biyoeşdeğerlik:

Aynı etken maddeyi, aynı miktarda, aynı ya da benzer farmasötik formda içeren,

uygulandığı vücut bölgesinde kana geçiş hızı ve miktarı belli sınırlar içerisinde aynı olan

iki ilaç birbirinin biyoeşdeğeridir.

Biyoeşdeğerlik çalışmaları genellikle iki periyotlu olmakla birlikte daha fazla periyotlu

dizaynı da mümkündür. Birden fazla test ilaç ve birden fazla referans ilaç kullanılabilir.

Gönüllü seçimi:

Alınma kriterleri

-Her iki cinsiyette olabilir

-Genellikle 18-45 yaş aralığı olmakla birlikte çalışmanın dizaynına göre daha üst yaşlarda

olabilir. Fakat 18 yaş altında mümkün değildir.

-Normal sınırlarda vücut kitle indeksine sahip olunması gerekir.

-Gönüllü klinik muayene ve laboratuar kriterlerine göre sağlıklı olmalıdır.

Çıkartılma kriterleri

-Alerji hikayesi var ise

-Gönüllü başka bir ilaç kullanıyor ise

-Büyük GİS ameliyatı geçirmiş

-Son üç ay içerisinde kan vermiş ise

-Alkol ya da madde bağımlılığı var ise

-Aşırı çay kahve tüketimi var ise

-Aşırı sigara içimi var ise

-Greyfurt içimi var ise

…gönüllü çalışmaya katılamaz.

Gönüllü çalışmaya alındıktan sonra bilgilendirilmiş olur formunu okuyup imzalamak

zorundadır.

Biyoeşdeğerlik çalışmalarında Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu

klinik araştırmaya katılacak gönüllü tarafından doldurulan, gönüllünün çalışma hakkında

kendisine uygulanacak referans ya da test ilacın içeriğini, yararlarını, yan etkilerini,

çalışma süresince uyması gereken kuralları içeren formdur. Gönüllü bu formu serbest ve

hür iradesi ile okuyup imzalamak zorundadır.

Formda genel olarak;

-Onam istenen çalışmanın amaç, yöntem ve metodolojisi

-Araştırma süresi, katılan kişi sayısı, bağlantı kurulacak kişilerin telefon listesi

-Gönüllülere yapılacak ödemeler, bir zarar oluşması durumunda karşılanacak tazmin

miktarları mutlaka belirtilmelidir.


Sayfa 13


Çalışmanın standardizasyonu:

-Diyet; Bütün gönüllülere klinikte kaldıkları sürece standart diyet verilmek zorundadır.

-Sıvı alımı: Çalışma gününde ilaçtan ne kadar süre sonra su içilebileceği, günlük tüketim

miktarı mutlaka ayarlanmalıdır.

-Fiziksel aktivite: Gönüllüler ağır fiziksel aktiviteden kaçınmalıdır.

-İlaç uygulama zamanı: Bütün periyotlarda aynı olmalıdır.

-İlaç uygulama şekli aç veya tok olarak bütün gönüllülerde standart olmalıdır.

-Dolaşım, sindirim, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını bozabilecek yiyecek ve içecek

verilmemesi

Gönüllülerde alınan kan örnekleri laboratuarda değerlendirildikten sonra elde edilen

verilerin istatistiksel analizi yapılır. Burada her iki ilacın doz-cevap eğrileri

karşılaştırılarak eğri altında kalan alan ve maksimum konsantrasyon değerleri

karşılaştırılır. Bu değerler uygun aralıkta ise iki ilaç eşdeğer kabul edilir.

HAKAN ÇETİNSAYA İYİ KLİNİK UYGULAMA MERKEZİ

1999 yılında Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesinde Prof. Dr. Aydın Erenmemişoğlu

tarafından kurulan kliniğimiz 2 kat, 30 oda, 70 yatak kapasitesi, günlük kullanım alanları

ile toplam 1300 m2 alan ile halen Avrupa’nın en büyük kliniği durumundadır. Klinikte 4

Farmakolog, 1 aile hekimi, 1 pratisyen hekim, 5 hemşire ve paramedik, 4 laboratuvar

teknisyeni, 1 sekreter, 4 hizmetli olmak üzere toplam 21 personel çalışmaktadır.

Klinikte görev dağılımı;

-Baş araştırıcı, farmakolog

-Yardımcı araştırıcı, 3 farmakolog, 1 aile hekimi

-Kalite kontrol, pratisyen hekim

Kliniğimizdeki personelimiz 1 kez yurt içi, 3 kez yurt dışı iyi klinik uygulama eğitimi

almıştır. Her iki yılda bir kardiyopulmoner resusitasyon ve temel yaşam desteği eğitimi

verilmektedir. Kliniğimiz 4 kez ulusal, 5 kez de uluslararası denetimden geçmiştir. Her

bir personel bu alanda Türkiye’nin en deneyimli çalışanıdır. Özellikle uluslararası

denetimlerdeki olumlu görüşler, kliniğimizin yurt dışına daha fazla yönelmesine neden

olmuştur. Alman Sağlık Bakanlığı ve Güney Afrika Sağlık bakanlığı tarafından yurt dışı

onay almıştır. Avrupa Birliği ülkeleri bu onaylardan sonra kliniğimizi yoğun bir şekilde

tercih etmektedir. 2010 yılında Küba büyükelçisi Sayın Ernesto Gomez ABASCAL ve

Ticaret Müşteşarı Sayın Jorge Luis CRESPO MILAN kliniğimizi ziyaret etmiş, gerek

Kayseri gerekse Türkiye’de böyle deneyimli bir klinikte bu kadar deneyimli bir kadro

olduğu için şaşkınlığını gizlememiştir. Güney Kore’den Arjantin’e kadar dünyanın birçok

ülkesinden ilaç firmaları kliniğimizi tercih etmektedir. Büyüklük olarak Avrupa’nın en

büyüğü olan kliniğimiz kalite olarak Avrupa’nın ilk üç kliniği arasındadır. Çok yakın

zamanda da FDA tarafından denetlenecek olması artık bir dünya kliniği olduğumuzun

ispatıdır.

Kliniğimizde yaklaşık 1000 biyoeşdeğerlik çalışması tamamlanmıştır. Bu sayı dünya

çapında çok yüksektir. Ülkemizin diğer kliniklerinde bu rakam 50 civarındadır. Halen

Türkiye’nin hatta Avrupa’nın bu alanda en deneyimli kliniğidir. Erciyes Üniversitesi Hakan

Çetinsaya İyi Klinik Uygulama Merkezi gerek üniversitemizin, gerek Kayseri’nin, gerekse

Türkiye’nin haklı bir gururu olarak çalışmalarına devam etmektedir.

Sayfa 14




Sayfa 15


Bu sayfada duyurulmasını istediğiniz ulusal ya da uluslararası bilimsel bir aktivite veya

çalışmayan bir link varsa lütfen yayın komisyonuna bildirin ([email protected]).

Web adreslerine üzerlerine tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bilimsel Toplantılar Yer Tarih Web Adresi

Kromatografik Yöntemlerle Metod Ge-liştirme ve Validasyonu Sertifika Prog-ramı

İstanbul 20-21/01/ 2012

http://www.tfd.org.tr/uploads/file/duyuru/MV_Kurs_Programi_2012.doc

ECNP School of Child and Adolescent Neuropsychopharmacology

Venice, İtalya

19-24/02/ 2012

http://www.ecnp.eu/ECNP%20Home/meetings/ecnp-school/venice2012.aspx

TFD Farmakoloji Eğitiminde Kuşaklara-

rası Bilimsel Etkileşme Seminerleri,

Nejat Eczacıbaşı Toplantısı

Erciyes,

Kayseri

07-09/03/ 2012

http://www.tfd.org.tr/uploads/file/duyuru/FEK-BES20_2012_Erciyes_duyuru_basvuru.doc

ECNP Workshop on Neuropsychophar-

macology for Young Scientists in Euro-

pe

Nice, Fransa

15-18/03/ 2012

http://www.ecnp.eu/ECNP%20Home/meetings/workshops/workshop2012

14th European Congress of Endocrino-

logy

Floransa,

İtalya

05–09/05/ 2012

http://www.ice-ece2012.com/

ECOPRAM 2012- 3rd European Con-

gress on Preventive, Regenerative and

Anti-aging Medicine

İstanbul 29-31/05/ 2012

http://www.ecopram2012.com/comittees

10th International Symposium on Pharmaceutical Sciences (ISOPS)

Ankara 26-29/06/ 2012

http://www.tfd.org.tr/uploads/file/duyuru/ISOPS_10_2012_Ankara.pdf

14. Ulusal Anatomi Kongresi Ankara 28/06-01/07/2012

http://www.ankaraanatomi.org/tr/genel.html

Regulation of adult neurogenesis: from

epigenetics to behavior

Barselona, İspanya

12-13/07/ 2012

http://www.epigenie.com/Conferences/Regulation-of-adult-neurogenesis--from-epigenetics.html

European Neuroscience Societies (Fens) Forum

Barselona, İspanya

14-18/07/ 2012

http://fens2012.neurosciences.asso.fr/

6th European Congress of Pharmaco-logy

Granada, İspanya

17-20/07/ 2012

http://www.ephar2012.org/

16. International Pharmaceutical Tech-nology Symposium

Antalya 09-13/09/ 2012

http://www.ipts-hacettepe.org/

25th ECNP Congress Viyana, Avusturya

13-17/10/ 2012

http://www.ecnp-congress.eu/

Sayfa 16

BİLİMSEL TOPLANTILAR



Proje Tipi Başvuru son günü Web Adresi

Tübitak 1001 02/03/2012 http://www.tubitak.gov.tr/sid/367/index.htm

Tübitak 3501-Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı

02/03/2012 http://www.tubitak.gov.tr/cid/10402/index.htm

SAN-TEZ Projeleri 15/03/2012 http://e-imza.sanayi.gov.tr/webedit/gozlem.aspx?sayfaNo=3090

Tübitak 1002Hızlı Destek Programı Başvurularda zaman kısıt-laması yoktur

http://www.tubitak.gov.tr/sid/368/pid/364/cid/20988/index.htm

Tübitak 1301Bilimsel Ve Teknolojik İşbir-liği Ağları Ve Platformları Kurma Girişimi Projeleri (İŞBAB)

Başvurularda zaman kısıt-laması yoktur.

http://www.tubitak.gov.tr/

E-RARE (ERA-Net for Research Programs on Rare Diseases) Projesi

Başvurular önce Tübitak SBAG tarafından değer-lendirilicektir

http://www.tubitak.gov.tr/sid/611/pid/364/index.htm

American Cancer Society,International Fellowships for Beginning Investigators

01/04/2012, 15/10/2012

http://www.cancer.org/Research/ResearchProgramsFunding/FundingOpportunities/IndexofGrants/InternationalPrograms/international-fellowships-for-beginning-investigators-acsbi

JSPS Postdoctoral Fellowship Program for Foreign Researchers (Gaikokujin Tokubetsu Kenkyuin)

07-11/05/2012 http://www.jsps.go.jp/english/e-fellow/fy2012/appli_long_2012.html


Sayfa 17

PROJE BAŞVURULARI

Soldan sağa

1 Uçucu sıvı anestezik. Güçlü ve sorunsuz indüksiyon gibi üstünlüklerine karşın ağır

hepatotoksik etkili olması nedeniyle yaygın kullanılmamaktadır.

2 Allerjik rinitte kullanılan topikal antihistaminik.

3 İfosfamid ya da siklofosfamid kullanımıyla ortaya çıkan ve hemorajik sistitle

kendini gösteren ürotelyal toksik etkiye sebep olan idrar yollarına özgül akrolein

metaboliti ile reaksiyona girerek toksik etkiyi önleyen ilaç.

Yukarıdan aşağıya

1 Cerrahi anestezide ve akut ağrıda rutin kullanılan amid yapılı lokal anestezik.

2 İlerlemiş over karsinomu tedavisinde kullanılan ilaçlara karşı gelişen nötropeniye

bağlı enfeksiyon riskini azaltmak için ve baş-boyun kanserinden uygulanan

radyoterapide kserostomiye karşı koruyucu olarak onaylanmış ilaç.

3 Méniére hastalığındaki vertigo, kulak çınlaması, bulantı ve kusma gibi vestibüler

bozukluklar, taşıt tutması ve periferik vasküler hastalıklarda kullanılan antiemetik.

Hazırlayan: Prof. Dr. Pelin Kelicen

2

1

1

3

2

3

Sayfa 18

BULMACA


Veteriner Hekim Cafer Yıldırım

Türk Kızılayı Eskişehir Şubesi

Eskişehir

Dr. Elif Onat

Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi

Tıbbi Farmakoloji AbD,

Uzm. Ecz. Tuğçe Yıldız

Drogsan İlaçları San. Ve Tic. A.Ş.

Ruhsatlandırma Departmanı, Ankara

Sayfa 19

YENİ ÜYELERİMİZ


Bu sayfada yer almasını istediğiniz iş ilanlarını Dr. Banu Cahide Tel’e

([email protected]) bildiriniz.

Güncel iş ilanları için: http://www.tfd.org.tr/Default.aspx?sid=111&div=div29&lnk=lnk111

Bristol Üniversitesi, Medical and Veterinary Sciences Bölümü (Bristol, İngiltere)

Bağımsız “research fellow” aramaktadır. Başvuru koşulları ve detaylı bilgi için:

http://www.bristol.ac.uk/fmvs/research/potentialfellows veya Dr Kathleen Sedgley

([email protected] ) veya parantez içinde belirtilen konular için (Prof Leo

Brady (Biochemistry) [email protected], Prof Pete Cullen (Cell Biology )

[email protected] , Prof Julian Paton (Cardiovascular Science)

[email protected], Prof Jeremy Henley (Molecular Neuroscience)

[email protected], Dr Clea Warburton (Integrative Neuroscience)

[email protected], Prof Chris Stokes (Infection and Immunity)

[email protected], Prof Chris Paraskeva (Cancer Biology)

[email protected], Prof Mike Mendl (Behavioural and Welfare Biology)

[email protected])’den ya da Dr. Banu Cahide Tel’den

([email protected]) edinebilirsiniz.

Son başvuru: 22 Mart 2012.

Cenevre Üniversitesi, Neuroscience & Affective Science Bölümü (Cenevre, İsviçre)

“Two-year research training in cognitive and affective neuroscience at the “Brain &

Behavior Laboratory” (BBL)” Marie-Curie Action FP7 çerçeve program projesinde

post-doktoral olarak çalışmak üzere araştırıcılar aramaktadır. Araştırıcıların

davranış farmakolojisi, beyin görüntüleme teknikleri ve nörobilim konularında

deneyimli olmaları tercih sebebidir. Başvuru koşulları ve detaylı bilgi için: http://

bbl.unige.ch/bridg (e-mail: [email protected])‘dan ya da Dr. Banu

Cahide Tel’den ([email protected]) edinebilirsiniz.


Göteburg Üniversitesi, Sahlgrenska Enstitüsü, Neuroscience and Physiology

Bölümü (Göteburg, İsveç) “Functional studies of the molecular and cellular

regulation of white adipocyte exocytosis” konulu projede post-doktoral olarak

çalışmak üzere araştırıcılar aramaktadır. Fizyoloji ve/veya diyabet alanında

çalışanlar; ELİZA tayini, immünohistokimya ve/veya konfokal görüntüleme

tekniklerini bilmeleri tercih sebebidir. Başvuru koşulları ve detaylı bilgi için: Dr

Charlotta Olofsson (e-mail: [email protected])‘dan ya da Dr. Banu

Cahide Tel’den ([email protected]) edinebilirsiniz.



Sayfa 20

İŞ İLANLARI


http://www.tfd.org.tr/Default.aspx?sid=111&div=div29&lnk=lnk111

111, ocak Şubat 2012 İÇİndekİler€¦ · dr. n. tuğba kandilci, yeni saymanımız da uzm. dr....

Documents