12. plastikowa elektronika - webhome < efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/efizyka/... · 12....
TRANSCRIPT
![Page 1: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/1.jpg)
1
1912 Nobel dla Dalana za acetylen
1963 Nobel dla Zieglera i Natty za polimeryzację etylenu i propylenu
1974 Shirakawa - otrzymanie czystych izomerów poliacetylenu
1977 “domieszkowanie” polietylenu (Shirakawa, MacDarmid i Heeger)
2000 Nobel dla Shirakawy, MacDarmida i Heegera
12. Plastikowa elektronika
![Page 2: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Organiczne materiały
polimery małe molekuły organiczne
tanie, bezpróŜnioweotrzymywanie!
![Page 3: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/3.jpg)
3
polietylen
Nasycone polimery
Etylen CH2=CH2
Orbitale 2sp 3 i 1s - silnekowalencyjne wi ązania σσσσpomi ędzy wszystkimi atomami
![Page 4: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Wrowadzenie ładunku lub wzbudzenie prowadzi do powstania polaronów i solitonów -„autostrada acetylenowa”.
Polimeryzacja acetylenu ⇒ poliacetylen
Acetylen HC ≡≡≡≡ CH
elektrony 2s, 2px i 2py- hybrydyzacja sp2 i 1s - planarne orbitale σ ;
SprzęŜone (p-conjugated) polimery
elektron 2pz - orbital π zlokalizowany na węglu
![Page 5: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Przerwa energetyczna w polimerach E(HOMO)-E(LUMO):
( )NNdm
hNE
Ndm
hN
LUMOE
Ndm
hN
HOMOE
Ndm
hnEn
1
)(8
1
)(8
12
)(
)(8
2)(
)(8
2
22
2
22
2
22
2
22
∝+
=∆
+=
=
=
ZaleŜy od długości łańcucha
W granicy dla b. długiego łańcucha:∆E ≠≠≠≠ 0 (transformacja Peierlsa)
poliacetylen ∆E = 3.2 eV
jednowymiarowy ła ńcuchjednowymiarowe pudełko, elektrony π kolejno zajmują poziomy
![Page 6: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/6.jpg)
6
1974 Shirakawa - otrzymanie czystych izomerów poliacetylenu
SprzęŜone polimery
![Page 7: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Utlenianie ( p-doping): [CH] n + 3x/2 I2 --> [CH]nx+ + x I3
- (J, F, Br)Redukcja ( n-doping): [CH] n + x Na --> [CH] n
x- + x Na+ (Na, Li, K)
Domieszkowanie polimerów
![Page 8: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Wzbudzenia w polimerach
• polaron (ładunek + odkształcenie sieci)
• bipolaron (skorelowane dwa ładunki)
• soliton (defekt w jednowymiarowym łańcuchu)
• ekscyton (Frenkel’a lub “charge transfer exciton”)
• polariton (polaron + foton)
![Page 9: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Polaron
P+ utworzony przez usuni ęcie jednego elektronu
P-
~0.2 eV
~0.2 eV npp
np
p
P+
~0.2 eV
~0.2 eV npp
np
p
Bipolaron P --
SprzęŜenie elektron-fonon
![Page 10: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Transport ładunku pomiędzy dwoma łańcuchami molekuł -hopping
Solitony spułapkowane przez jony domieszki oddziałują z neutralnym solitonem
Soliton
![Page 11: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Ekscytony
Frenkel’a, < 5 A Ekscyton CT (pośredni między Wanniera i Frenkel’a)
Energia wi ązania ekscytonu (?): 0.4 eV
zdelokalizowany zlokalizowany
![Page 12: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/12.jpg)
12
PLED (polymer light-emitting diode)
Mała praca wyj ścia DuŜa praca wyj ścia
![Page 13: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Transfer energii mi ędzy molekułami
Niezwiązana para elektron-dziura
Słabo związany ekscyton CT
Ekscyton Frenkel’a
Radiacyjna rekombinacja singletowego ekscytonu
hνννν
![Page 14: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Nieradiacyjny transfer energii
Dyfuzja ekscytonu
Rezonansowe sprzęŜenie dipol-dipol
ZaleŜy od czasu Ŝycia ekscytonui całki przekrycia widma absorpcji i emisji
ZaleŜy takŜe od przekrywania sięorbitali molekularnych
![Page 15: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/15.jpg)
15
OLED - domieszkowanie i nieradiacyjny transfer energii
Molekuły gospodarza
Molekuły domieszki
Domieszkowanie ziemią rzadką (Eu)
![Page 16: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/16.jpg)
16
PLED
![Page 17: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/17.jpg)
17
LEDy - post ęp w wydajno ści
![Page 18: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Wyświetlacze
Kodak, małe molekuły (1.5 mm grubośći)
Polimerowe displaye: Friend (Cambridge Display Technology)
Heeger UNIAX (obecnie DuPont Displays).
Golarka Philipsa
![Page 19: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/19.jpg)
19
E-gazeta E-papier (cienki wyświetlacz)
![Page 20: 12. Plastikowa elektronika - WebHome < Efizykaefizyka.if.pw.edu.pl/twiki/pub/Efizyka/... · 12. Plastikowa elektronika. 2 Organiczne materiały polimery małe molekuły organiczne](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042922/5f6ccb5526015e1b2873c67c/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Plastikowe tranzystory (technika druku atramentowego,Palo Alto Research Center)
Polimerowe tranzystory
Struktura MOS